Kwaliteitskader gehandicaptenzorg Kwaliteitsrapport ... · raad van bestuur van Ambiq opgenomen. In...
Transcript of Kwaliteitskader gehandicaptenzorg Kwaliteitsrapport ... · raad van bestuur van Ambiq opgenomen. In...
Kwaliteitsrapport volwassenenzorg 2018[ Ambiq geeft antwoord. Ambiq is dichtbij ]
Kwaliteitskader gehandicaptenzorg
22
Als grootste orthopedagogisch centrum van Noord- en Oost-Nederland
biedt Ambiq ook zorg gefinancierd vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz).
Op deze zorg is het kwaliteitskader gehandicaptenzorg 2017-2020 van
toepassing. Vanuit dit kwaliteitskader wordt van organisaties gevraagd
zich ‘lerend te verantwoorden’. Ambiq heeft vanuit dit kader vorig jaar
voor het eerst een kwaliteitsrapport opgesteld. Dat rapport is de basis
voor dit rapport. In het kwaliteitsrapport worden op basis van bouw-
stenen (zorgproces rondom de individuele cliënt, Cliëntervaringen en
zelfreflectie van teams) de onderliggende thema’s beschreven: kwaliteit
van het zorgproces rond de individuele cliënt, eigen regie, Cliënt-
ervaringen, samenspel in zorg en ondersteuning, veiligheid, betrokken
en vakbekwame medewerkers en geprioriteerde verbeteringen.
Inleiding en leeswijzer
33
vervolg inleiding en leeswijzer
Leeswijzer
In hoofdstuk 1 is het voorwoord van de
raad van bestuur van Ambiq opgenomen.
In hoofdstuk 2 vindt u de samenvatting.
Hoofdstuk 3 geeft algemene (cijfermatige)
informatie specifiek voor volwassenenzorg.
In hoofdstuk 4 worden de bouwstenen
behandeld. Hierin is eveneens terug te lezen
hoe de verbeterpunten vanuit het vorige
rapport zijn opgepakt. In hoofdstuk 5 leest u
de werkwijze en het resultaat van het intern
beraad en in hoofdstuk 6 wordt aangegeven
waar we het komende jaar mee aan de slag
willen gaan.
In het rapport wordt in de ‘hij’-vorm
gesproken over de cliënt. Waar ‘hij’ staat
kan uiteraard ook ‘zij’ worden gelezen.
44
Voorwoord
In 2018 hebben wij ons eerste kwaliteitsrapport over 2017 gepresenteerd op basis van het
kwaliteitskader gehandicaptenzorg. Dit tweede kwaliteitsrapport laat de ontwikkelingen van
het afgelopen jaar zien. Ambiq is specialist en expert in de behandeling en begeleiding van
mensen met een licht verstandelijke beperking en bijkomende complexe problematiek
(van 0 tot 100) in Noord- en Oost-Nederland. Dit kwaliteitsrapport betreft onze volwassenen-
zorg, welke intensieve begeleiding en behandeling biedt bij het wonen en de dagbesteding
voor (jong)volwassenen met een LVB op woon-/werkboerderijen.
In het kwaliteitsrapport 2018 hebben we de algemene gegevens niet meer opgenomen.
Het rapport geeft weer hoe de verbeterpunten van de locaties en ook aanbevelingen vanuit
de visitatiecommissie zijn opgepakt. Het geeft onder andere een beeld van de doorontwikkeling
van het cliëntportaal Jouw Omgeving, samen met cliënten en hoe de teamontwikkeling verder
vorm is gegeven. Het mooie aan het kwaliteitskader is dat het ruimte geeft voor dialoog en
kwaliteitsverbetering vanuit cliënten, samen met de betrokken medewerkers. Medewerkers
geven aan dat de werkwijze hen helpt bij de bewustwording en op welke thema’s ingezoomd
moet worden. Het wordt een doorgaande ontwikkeling.
Zo blijven we samen op weg naar steeds beter!
Ik wens u veel leesplezier.
José Schilderinck, raad van bestuur Hengelo, mei 2019
55
Samenvatting
66
Vorig jaar heeft Ambiq voor de eerste keer een kwaliteitsrapport
opgesteld. Dat rapport (over 2017) bevatte naast de thema’s uit het
kwaliteitskader ook veel basisinformatie over hoe er binnen Ambiq
en meer specifiek binnen de zorg aan volwassenen gewerkt wordt.
De zorg binnen de Wet langdurige zorg (Wlz) is een klein onderdeel
van de gehele organisatie. Ambiq biedt voornamelijk Jeugdhulp en
hulp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).
In dit rapport is terug te lezen hoe we vanuit de impuls van het vorige
kwaliteitsrapport, de daarin geformuleerde verbeterpunten en het onder
de aandacht houden van het kwaliteitskader de kwaliteitsverbetering
binnen volwassenenzorg verder hebben vormgegeven.
Samenvatting
De borging en het uitrollen van het
kwaliteitskader is onder andere gedaan via
de jaarlijkse teamreflectie en de invoering
van de doorlopende meting van de cliënt-
tevredenheid. Cliënten worden, passend
bij hun mogelijkheden, zoveel mogelijk
betrokken bij de zorg. Vanuit de halfjaarlijkse
evaluaties met de cliënt van diens begelei-
dingsplan en informatie vanuit het door-
lopende cliënttevredenheidsonderzoek zijn
wensen van individuele cliënten in beeld.
Vanuit een basis van samenwerking en het
naast de cliënt staan wordt er in gesprek ge-
gaan over of en hoe een wens vormgegeven
77
kan worden. Ervarend leren is hierin belang-
rijk. Om meer in dialoog te kunnen gaan met
de cliënt en diens eigen regie te vergroten
wordt er binnen Ambiq gewerkt met het digi-
tale cliëntportaal Jouw Omgeving. De cliënt
kan middels eigen inloggegevens beschrijven,
meedenken en reageren in en op zijn eigen
rapportage en daardoor invulling geven aan
en regie nemen over zijn eigen leven. In 2018
zijn er diverse hulpmiddelen toegevoegd in
Jouw Omgeving. Hulpmiddelen worden het
meest gebruikt in combinatie met vaktherapie.
Ook is er gebruik gemaakt van Virtual
Reality. Cliënten worden hierbij betrokken
door de mogelijkheden met hen te bespreken
en zo te komen tot een bij hen passende
invulling. Medewerkers zijn daarnaast gefaci-
liteerd om optimaal gebruik te kunnen maken
van het digitale systeem door onder andere
verdieping van de eigen digitale vaardighe-
den. Klachten die er waren werden besproken
met de cliëntvertrouwenspersoon en over
het algemeen daarna opgelost.
Het versterken van de toerusting van mede-
werkers heeft daarnaast aandacht gekregen
door binnen elk team meerdere keren stil te
staan bij de onderlinge communicatie en het
geven van feedback aan elkaar en hiermee te
oefenen. Ook het bespreken van inhoudelijke
vraagstukken en wat dit van een medewerker
vraagt en gevoelsmatig met de medewerker
doet heeft aandacht gekregen. In 2018 is een
gezamenlijk opleidingsplan uitgevoerd. Er zijn
verschillende trainingen gegeven, zoals over
verslaving en angst- en stemmingsstoornis-
sen, waar begeleiders vanuit de verschillende
locaties zich voor aan konden melden.
Toename van het aantal justitiële cliënten
en verzwaring van problematieken vraagt
zicht hebben op wat nodig is voor deze
cliënten en dat de medewerkers vaardig
vervolg samenvatting
Ik geef een 10 want ik hoef niet te twijfelen, ze helpen me altijd. Super naar mijn zin.
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
88
worden in het werken in de keten. Dit onder-
werp is in meerdere teamvergaderingen aan
de orde geweest, door bijvoorbeeld het thema
‘wat is onze rol en verantwoordelijkheid in
de keten, en hoe kunnen we op onderwerpen
de regie naar ons toe trekken’ met elkaar
te bespreken.
De uitgebreide training over psychiatrische
stoornissen en medicatie welke in 2019 ge-
geven wordt komt ook voort uit de behoefte
aan verdere professionalisering met betrek-
king tot de doelgroep.
In de teamreflecties is gereflecteerd op
het afgelopen jaar en de stand van zaken
en ontwikkelwensen met betrekking tot
specifieke onderwerpen uit de bouwstenen.
Dit om de eigen regie van medewerkers te
bevorderen en hun welbevinden te vergroten.
In het gehouden intern beraad is gereflec-
teerd op het opgestelde kwaliteitsrapport.
Aan dit intern beraad werd deelgenomen
door een vertegenwoordiging van diverse
partijen betrokken bij volwassenenzorg:
cliënten, medewerkers, cliëntenraad en
ondernemingsraad. Er heeft een gezamenlijke
reflectie plaatsgevonden op de kwaliteit
van de geboden zorg en er zijn mogelijke
verbeterpunten geformuleerd.
Het opstellen van dit kwaliteitsrapport
heeft een bijdrage geleverd aan de verdere
ontwikkeling van de kwaliteit van de geboden
zorg en draagt bij aan het in dialoog gaan
met zowel cliënten als medewerkers.
vervolg samenvatting
99
Algemeneinformatie
10
Algemene informatie
10
Aantal cliënten op basis van een ZZP/zorgprofiel met dagbesteding 94 90
Aantal cliënten op basis van een ZZP/zorgprofiel zonder dagbesteding 11 12
Aantal cliënten met een Volledig Pakket Thuis 5 1
Aantal cliënten met Modulair Pakket Thuis 30 39
Aantal cliënten dat zorg van Ambiq inkoopt o.b.v. persoonsgebonden budget Wlz 1 0
Aantal cliënten extramurale behandeling (tijdelijke subsidieregeling) 1 4
Aantal forensische cliënten op 1 januari 2018 6 10
Aantal nieuw ingeschreven forensische cliënten in verslagjaar 6 0
Totaal aantal forensische cliënten in zorg 12 10
Aantal uitgeschreven forensische cliënten 2 7
Aantal forensische cliënten op 31-12-2018 10 3
Aantal cliënten Wlz op
31-12-2017
2017
op 31-12-2018
2018 Aantal forensische cliënten
Hieronder vindt u cijfermatige informatie over 2018, waarbij de vergelijking
wordt gemaakt met 2017. Daarna volgt een duiding van de cijfers.
1111
vervolg algemene informatie
Locatie Plaats Aantal cliënten wonen incl. dagbesteding per 31-12-2017
Aantal cliënten wonen incl. dagbesteding per 31-12-2018
Gemiddeld over 2018
Erve Woldhuis Hengelo 12 10 11
Erve Klein Leferink Borne 9 9 9
Erve ‘t Middelhoes Rietmolen 14 14 15
Erve Nienenhoek Den Ham 22 20 22
Erve Langewijk Dedemsvaart 7 7 7
Zuideropgaande* Hollandscheveld 9 - -
Brugstraat 101 Nieuwlande - 8 7
Totalen 73 68 71
Aantallen cliënten binnen de locaties voor volwassenenzorg
* In 2018 is de locatie Zuideropgaande in Hollandscheveld verhuisd naar Brugstraat 101 in Nieuwlande
1212
vervolg algemene informatie
Indicaties Inclusiefdagbesteding2017
Exclusiefdagbesteding2017
Inclusiefdagbesteding2018
Exclusiefdagbesteding2018
VG 2 1 0 0 0
VG 3 0 0 6 0
VG 4 8 1 5 1
VG 5 1 0 1 0
VG 6 41 10 36 11
VG 7 2 0 2 0
VG 8 1 0 1 0
LVG 2 16 0 9 0
LVG 3 21 0 23 0
LVG 4 3 0 7 0
Indicaties
1313
vervolg algemene informatie
Medewerkers Personeel in loondienst incl. leerlingen bbl
Cliëntgebondenpersoneel in loondienst
Niet-cliëntgebondenpersoneel in loondienst
Totaal personeelin loondienst
Aantal werkzamepersonen 31-12-2017Wlz
114 22 136
Aantal fte’s 31-12-2017Wlz
65,71 15,47 81,18
Aantal werkzamepersonen 31-12-2017Forensische zorg
8 2 10
Aantal fte’s 31-12-2017Forensische zorg
4,90 1,15 6,05
Aantal werkzamepersonen 31-12-2018Wlz
105 21 126
Aantal fte’s 31-12-2018Wlz
69,88 13,38 83,26
Aantal werkzamepersonen 31-12-2018Forensische zorg
3 1 4
Aantal fte’s 31-12-2018Forensische zorg
2 0,61 2,61
1414
Qua cliënten
Het aantal beschikbare plekken voor
volwassenenzorg is in principe gelijk gebleven.
De bezetting is niet overal volledig geweest.
Dit heeft onder andere te maken met uitplaat-
singen vanuit crisissituaties, waardoor er niet
meteen een nieuwe cliënt in kon stromen.
Daarnaast is de situatie op een locatie aanlei-
ding geweest om niet meteen een nieuwe
cliënt te laten instromen. Ook een verhuizing
van een locatie heeft gemaakt dat de bezetting
niet optimaal is geweest.
Dat de doelgroep zwaarder wordt, is iets dat
overal binnen Ambiq merkbaar is en dus ook
binnen volwassenenzorg. Helaas betekent dit
niet automatisch dat de indicaties ook hoger
worden. Er is wel een verschuiving zichtbaar.
VG 2 heeft Ambiq niet meer en ook is er een
afname in de LVG 2 populatie. Bij LVG 3 en 4
zien we een toename. Het was/is/blijft lastig
om een hogere indicatie te krijgen ook indien
de gevraagde zorg zwaarder blijkt dan in eerste
instantie ingeschat.
Het aantal forensische cliënten lijkt afgelopen
jaar afgenomen. Bij meerdere cliënten is de
forensische titel omgezet maar een Wlz-
indicatie. Dit betekent dat deze cliënten niet
zijn vertrokken, maar met dezelfde problema-
tiek vanuit een andere status zijn gebleven.
Daarnaast kan het zo zijn dat er minder cliënten
met forensische titel zijn aangemeld of cliënten
kunnen als niet passend zijn beoordeeld.
De forensische cliënten worden opgenomen
vanuit een overeenkomst met de Dienst
Justitiële Inrichtingen waarin afspraken
staan rondom begeleiding, behandeling en
dagbesteding.
vervolg algemene informatie
Duiding cijfers
1515
vervolg algemene informatie
Qua medewerkers
Het totaal aantal medewerkers
volwassenenzorg is afgenomen van 146
naar 130. Ook de totale formatie is licht
afgenomen: van 87,23 naar 85,61 fte.
Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van
het aantal medewerkers betrokken bij de zorg
voor forensische cliënten naar cliënten vanuit
de Wlz. Veelal zijn dit dezelfde medewerkers,
maar zijn deze flexibel in waar ze voor ingezet
worden qua doelgroep.
Mij valt op dat iedereen vriendelijk is. Dat ze je begrijpen, en mijn zoon wordt goed geholpen. Eerst was hij heel agressief, maar nu niet meer. Hij komt nu elk weekend thuis daar ben ik heel blij om. Hij is heel erg veranderd.
Verwant volwassenenzorg [Bron: cliënttevredenheidsonderzoek 2016]
1616
De bouwstenenBouwsteen 1: Zorgproces rondom de individuele cliënt
Bouwsteen 2: Cliëntervaringen
Bouwsteen 3: Zelfreflectie binnen teams
1717
De bouwstenen
In de bouwstenen wordt beschreven hoe er met de diverse thema’s en
de in het rapport over 2017 geformuleerde verbeterpunten is omgegaan.
Ze zijn erg begaan en bereid om op bezoek te komen met mijn zoon.
Ouder van een cliënt
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
Wlz-cliënten binnen Ambiq
Er is als verbeterpunt aangegeven dat in het
rapport 2018 ook aandacht wordt besteed aan
Wlz-cliënten die niet binnen de locaties van
volwassenenzorg verblijven. Gebleken is dat
enkele Wlz-cliënten verspreid zitten op ver-
schillende jeugd-behandellocaties. Dit houdt
in dat er op een jeugd-behandellocatie een of
maximaal twee cliënten verblijven met een
Wlz-indicatie. Ambiq heeft ervoor gekozen om
deze cliënten gelijk te stellen met de meerder-
heid van de betreffende jeugd-behandellocatie
en waardoor voor de volwassen cliënt ook de
op de locatie van toepassing zijnde regels en
afspraken gelden. Dit heeft daarnaast tot
gevolg dat wij deze cliënten en de locaties waar
zij verblijven niet betrekken bij het kwaliteits-
kader. Mocht dit in de toekomst wel wenselijk
zijn, dan zal hiernaar gekeken worden.
Eén jaarplan
In het kwaliteitsrapport van 2017 is als verbeter-
punt benoemd dat volwassenenzorg zal werken
vanuit één jaarplan waarin de diverse plannen
van aanpak vanuit verschillende onderwerpen
verwerkt zijn. Door cyclisch te werken wordt er
zorg voor gedragen dat het jaarplan elk kwar-
taal besproken wordt binnen de teams, onder-
werpen aandacht krijgen en de stand van zaken
bekend is. In 2018 hebben de clustermanagers
en de gedragswetenschappers input vanuit de
teams verzameld en hiervan is in gezamenlijk-
heid een jaarplan gemaakt met de planning
voor het jaar 2019.
1818
Bouwsteen 1 / Zorgproces rondom individuele cliënt
Behandelproces
Voor elke cliënt is er een begeleidingsplan.
Ieder halfjaar wordt het begeleidingsplan
geëvalueerd. Tijdens de evaluatie wordt
besproken welke doelen er op dit moment
zijn, of doelen behaald zijn of niet en waar
het komende halfjaar aan gewerkt gaat
worden. De cliënt mag zelf bepalen hoe lang
hij bij deze evaluatie aan wil sluiten. In het
CTO (zie bouwsteen 2) geeft 76,19% aan het
gevoel te hebben mee te kunnen beslissen
over de hulp die geboden wordt.
Daarnaast beslist de cliënt, buiten wettelijk
vertegenwoordigers, wie bij het evaluatie-
moment aanwezig mag zijn. Dit kan familie
of kunnen andere steunende personen zijn.
Cliënt heeft de regie rondom het verstrekken
van informatie aan derden en hoe intensief
het contact is tussen begeleiding en familie
of andere steunende personen.
Jouw Omgeving/e-health
In het kwaliteitsrapport van 2017 staat als
verbeterpunt onder andere beschreven dat
Ambiq het werken met Jouw Omgeving
verder wil doorontwikkelen. Het is echter
niet enkel binnen Jouw Omgeving een door-
ontwikkeling geweest, maar e-healthbreed.
Dit heeft (mede vanuit de verbeterpunten
2017) geresulteerd in onderstaande punten:
Het uitbreiden van de digitale
vaardigheden van medewerkers
Hier is op teamniveau aandacht aan besteed.
Per team is er gekeken waar de behoefte ligt
qua verdieping op de digitale vaardigheden.
Zo hebben de medewerkers van Erve
Middelhoes een training gehad rondom
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 1
1919
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 1
rapporteren. In alle teamvergaderingen is
een presentatie gehouden door de project-
leider e-health over de visie van Ambiq op
het gebied van e-health en wat de mogelijk-
heden tot nu toe zijn. Ook hebben alle mede-
werkers een enquête ontvangen om Ambiq
breed te inventariseren waar behoefte ligt
op het gebied van het verder ontwikkelen
van de digitale vaardigheden.
Het gebruik van hulpmiddelen
in de digitale omgeving
Steeds meer cliënten gebruiken hulpmiddelen
binnen Jouw Omgeving. Hulpmiddelen
variëren van stoplichtmethode, signalerings-
plan, mindfulness of bijvoorbeeld een
gewichtsgrafiek. Hulpmiddelen worden
het meest gebruikt in combinatie met
vaktherapie. Er is gebruik gemaakt van
Virtual Reality binnen vaktherapie gericht
op het vergroten van zelfvertrouwen en het
verminderen van angst. Een aantal cliënten
heeft zich aangemeld om mee te doen aan
een onderzoek gericht op serious gaming,
waarbij zij een serious game testen gericht
op het vergroten van de sociale vaardighe-
den. Dit zal in 2019 verder worden uitgerold.
Binnen Ambiq volwassenenzorg is
geconstateerd dat het opstellen van de
doelen niet geheel aansluit bij de doelgroep
Op dit moment wordt het Classificatie-
systeem voor de Aard van Problematiek van
Jeugd (CAP-J) gebruikt. Deze methode is
meer gericht op behandeling en op jeugd.
Ambiq heeft zich verdiept in andere syste-
men/methodes om de doelen goed weg te
kunnen zetten. Hierbij is de ZelfRedzaamheid
Matrix (ZRM) onderzocht. Deze wordt mee-
genomen als verbeterpunt in 2019 en zal naar
verwachting medio 2019 worden ingevoerd.
2020
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 1
Toevoegen van de locatie Brugstraat
(voorheen Zuideropgaande) aan de pilot
Zoals benoemd in het kwaliteitsrapport 2017
werkt volwassenenzorg met Jouw Omgeving
als ECD. De pilot gericht op het werken
binnen Jouw Omgeving dossier werd als
positief ervaren door medewerkers en
cliënten binnen volwassenenzorg. Daarop
is de pilot verlengd waarbij de locatie Brug-
straat is toegevoegd. De uitkomsten van de
pilot 2018-2019 zullen in maart 2019 bekend
zijn en daarna wordt de pilot afgerond.
De verwachting is dat dan het werken met
Jouw Omgeving blijvend zal zijn ingevoerd.
Hierbij zal gekeken worden naar de mate
van tijdsinvestering van begeleiders rondom
verslaglegging. Dit naast de tevredenheid
van cliënten en de mate van gebruik van
Jouw Omgeving door cliënten.
Het per team aanstellen van een aanspreek-
functionaris voor Jouw Omgeving
Binnen ieder team is een begeleider als aan-
dachtsfunctionaris aangesteld. Vervolgens
is per team gekeken wat de krachten en
aandachtspunten zijn binnen het gebruik van
Jouw Omgeving en zijn er vervolgafspraken
gemaakt voor eventuele verbetering.
Leefstijl
Leefstijl is heel actueel en blijft ook de
komende jaren actueel. Binnen volwassenen-
zorg richt de aandacht voor leefstijl zich op
de onderwerpen voeding, hygiëne, beweging,
roken, alcohol en drugs en koffie. Hier
worden per cliënt afspraken over gemaakt.
Dilemma hierbij is: volwassen mensen heb-
ben recht op het maken van eigen keuzes.
Wat kun je daarin doen als begeleiding?
Vanuit de werkgroep leefstijl (voor vol-
wassenzorg) wordt veelal gewerkt met de
2121
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 1
BRAVO (beweging, roken, andere middelen,
voeding en ontspanning). Vanuit deze
methode kunnen de BRAVO-factoren via
eenvoudige vragen samen met de cliënt
besproken en in beeld gebracht worden en
geeft het inzicht in iemands leefstijl.
Dit is in 2018 in alle teams besproken en daar
zijn speerpunten per team uitgekomen waar
de teams mee aan de slag gaan. Voorbeelden
hiervan zijn: sportavonden op of buiten de
locatie, meer aandacht voor gezonde voe-
ding, ook voor cliënten die zelfstandig koken,
cliënten niet automatisch met de auto ver-
voeren, maar kijken naar mogelijkheden
zoals fietsen of lopen.
Medicatie
Vanuit het kwaliteitsrapport 2017 kwam
het advies naar voren om begeleiders meer
training te geven rondom medicatie. Er zijn
steeds meer cliënten die medicatie gebruiken
en begeleiding weet er niet altijd alles vanaf.
Het is wenselijk dat zij er meer over weten
en weten of het de passende medicatie is.
Daarnaast is ook regelmatig sprake van
verwarde cliënten, waarschijnlijk ten gevolge
van medicatie.
Het beleid van Ambiq is dat er één keer per
jaar een bijeenkomst gepland wordt vanuit
de locatie met de desbetreffende apotheker.
Alle locaties hebben dit in 2018 gedaan en
is er afgesproken de bijeenkomst jaarlijks
te plannen. In deze bijeenkomsten komen
onderwerpen naar voren als: de bijwerkingen
van medicatie, combinaties medicatie en
veiligheid verstrekken medicatie.
Daarnaast zal de ontwikkelde training
psychiatrische stoornissen en medicatie
in 2019 voor alle medewerkers verplicht
aangeboden worden.
Medewerkers doen goed hun best. Sinds hij op deze locatie zit gaat het beter met hem.
Ouder van een cliënt
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
2222
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 1
Samenwerking ketenpartners
In het verbeterplan 2017 is expliciet de
samenwerking met een van de ketenpartners
benoemd. De psychiatrische problematiek
van veel van de cliënten vraagt om goede
samenwerking met GGZ-ketenpartners.
Alhoewel het in 2018 niet is gelukt om
structurele afspraken te maken voor alle
cliënten met de GGZ-ketenpartner Dimence,
is er wel op casusniveau een verbeterde
samenwerking ontstaan. Verder is begin 2019
tijdens een overleg met enkele zorgaanbie-
ders en de GGZ-ketenpartner Dimence ge-
sproken over de werkwijze van de crisisdienst
van Dimence en de onderlinge verwachtingen.
Het streven is deze samenwerking in 2019
verder uit te werken.
Doorstroom
De doorstroom is een punt van aandacht in
de samenwerking met meerdere ketenpart-
ners. Het is soms heel moeilijk om een
goede vervolgplek of tijdelijke plek te
vinden voor iemand. Dit heeft te maken met
de samenwerking met andere organisaties.
Als iemand heel erg in de war is, is het soms
wenselijk dat de cliënt gaat logeren bij een
andere zorginstelling, zoals Dimence, of bij
verslavingsproblematiek naar Tactus kan
gaan. Soms is het niet mogelijk om zo snel
samen te werken en om die persoon daar
daadwerkelijk te krijgen. In sommige gevallen
zou het heel helpend kunnen zijn dat de
cliënt even uit de situatie kan en naar de
kliniek van Tactus of Dimence gaat voor een
paar maanden. Er zit wel verschil in de
samenwerking met de verschillende partners
en dat heeft te maken met de verschillende
professionele contacten per partner.
Dit vraagt om hier vanuit Ambiq in te blijven
investeren. Betere contacten (en dus bijvoor-
beeld goed van elkaar weten wat instellingen
2323
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 1
kunnen bieden) zal ten goede komen
aan het zorgproces rondom de cliënten.
Cliënten zullen dan de hulp krijgen die op
dat moment voor hen nodig is, al dan niet
aanvullend aan de hulp binnen Ambiq.
Bouwsteen 2 /Cliëntervaringen
Cliënttevredenheid
Omdat de respons van het cliënttevreden-
heidsonderzoek (CTO) van 2016 vrij laag
bleek, én niet alle onderwerpen die van
belang zijn benoemd staan in het CTO, is in
2018 een nieuwe versie, het CTO 2.0, uitge-
voerd. Er is voor gekozen om over te gaan tot
een doorlopende meting van de tevreden-
heid in plaats van een keer per drie jaar een
groot onderzoek.
Dit onderzoek is niet anoniem uitgevoerd.
Dit om de individuele uitkomsten met
afzonderlijke cliënten en verwanten te
kunnen bespreken om tot individuele
verbeterplannen te komen. De rapportage
van de data die op individueel niveau ver-
kregen zijn, zijn anoniem geaggregeerd naar
collectief niveau. Deze rapportage gebruikt
Ambiq om op hoofdlijnen positieve punten
en verbeterpunten te signaleren en te gebrui-
ken voor verbeterplannen. De vragenlijst is
afgenomen bij cliënten vanaf 18 jaar en hun
verwanten, waarbij de cliënten nadrukkelijk
toestemming hebben gegeven verwanten
te mogen benaderen voor het onderzoek. Bij
cliënten is de vragenlijst door de begeleiders
met de cliënten afgenomen op locatie tijdens
de bewonersvergaderingen. Cliënten konden
de vragenlijsten op papier invullen en ver-
wanten konden de vragenlijsten via een link
in een persoonlijke email online invullen.
Ik heb geleerd dat mijn mening centraal moet staan. In het begin cijferde ik mijzelf weg.
Cliënt volwassenenzorg
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
2424
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
In totaal hebben 64 intramurale cliënten
de vragenlijst ingevuld. In totaal kwamen
79 cliënten in aanmerking om de vragenlijst
in te vullen. Het responspercentage kwam
hiermee op 81 %.
Cliënten hebben antwoord gegeven op
verschillende stellingen over de onderwerpen
begeleiders, doelen en begeleiding, de groep,
regels en afspraken, jouw mening en gezond-
heid en seksualiteit.
De hoogst scorende stellingen zijn:
• Ik heb een plek waar ik even alleen
kan zijn als ik dat wil.
• Het begeleidingsplan wordt met
mij besproken.
• Ik kan bij de begeleiders terecht
met vragen of problemen.
De laagst scorende stellingen zijn:
• Ik krijg de seksuele voorlichting
die ik nodig heb.
• Ik praat met deze persoon
over seksualiteit.
• Er volgt een passende straf als iemand
zich niet aan de regels houdt.
Cliënten hebben een rapportcijfer aan de
hulp van Ambiq gegeven. Hierbij worden
doorgaans scores onder de 6 als onvoldoende
aangemerkt, tussen de 6 en 8 als voldoende
en hoger dan 8 als goed.
De cliënten hebben Ambiq gemiddeld een
6,85 gegeven. In 2016 was dit cijfer 7,1 en dit
is dus iets gedaald zonder dat daar een
aanwijsbare reden voor is.
Als laatste zijn aan de cliënten drie algemene,
open vragen gesteld over de hulp waar een
2525
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
aantal cliënten op heeft geantwoord.
Positieve punten die genoemd werden waren
de werkwijze van het personeel en de
communicatie binnen Ambiq. Sommige
cliënten vonden ‘alles’ goed gaan bij Ambiq.
Als verbeterpunten werden genoemd:
de regels en afspraken, overlast van andere
cliënten en de voorzieningen. De overige
opmerkingen gingen vooral over gezondheid,
dieet en de regels en afspraken.
De vragenlijst is acht keer ingevuld door
verwanten. 32 cliënten hebben toestemming
gegeven om hun verwanten te benaderen
voor dit onderzoek. Het responspercentage
komt daarmee op 25 %.
De verwanten hebben antwoord gegeven op
verschillende stellingen over de onderwerpen
medewerkers, doelen en begeleiding, des-
kundigheid, woonlocatie en informatie.
De hoogst scorende stellingen zijn:
• Door de hulp gaat het beter
met mijn familielid.
• De woonlocatie waar mijn
familielid verblijft ziet er netjes uit.
• De woonlocatie waar mijn familielid
verblijft heeft een huiselijke sfeer.
• Ik weet waar ik terecht kan als
ik een klacht heb.
De laagst scorende stellingen zijn:
• Ik heb voldoende contact met de
behandelaren (gedragswetenschappers
en/of therapeuten) van mijn familielid.
• Mijn familielid voelt zich op zijn/haar
gemak bij groepsgenoten.
• De begeleiders hebben voldoende kennis
om mijn familielid te kunnen helpen.
2626
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
Verwanten hebben een 7,57 als rapportcijfer
aan de hulp van Ambiq gegeven. In 2016 was
dit 7,6 en de score is dus vergelijkbaar.
Als laatste zijn aan de verwanten drie alge-
mene, open vragen gesteld over de hulp waar
een aantal verwanten op heeft geantwoord.
Als positief werden de hulp en de begeleiders
genoemd. Bij de verbeterpunten noemden
verwanten dat Ambiq meer aandacht kan
besteden aan gezondheid en verzorging.
Borging van veiligheid
Vanuit het CTO kwam als een van de
verbeterpunten naar voren dat niet alle
cliënten zich veilig voelen op de locatie.
Aanleiding hiervoor was dat er een heftig
incident heeft plaatsgevonden op een van
de locaties, vlak voor de afname van het CTO.
De problematiek van onze doelgroep
is complex, waarbij het kan voorkomen dat
er heftige incidenten plaatsvinden. Dit heeft
gevolgen voor het gevoel van veiligheid van
alle cliënten. Veiligheid is een belangrijk
onderwerp, het is de basis waarop een cliënt
kan stabiliseren en ontwikkelen. Daarom
wordt dit op individueel niveau opgepakt
binnen de begeleidingsplanbesprekingen.
Zo nodig worden hierover afspraken gemaakt
in samenspraak met de cliënt. Ambiq heeft
binnen haar locaties voor jeugdhulp een
onderzoek gedaan naar het pedagogisch
leefklimaat. Ambiq heeft besloten dit onder-
zoek ook binnen volwassenenzorg uit te
rollen in 2019.
Uit het onderzoeksrapport leefklimaat,
december 2017: ‘Het leefklimaat kan variëren
van gesloten en repressief naar open en
therapeutisch. Een open leefklimaat wordt
gekenmerkt door een veilige en gestructu-
reerde omgeving, waarin er veel aandacht
2727
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
is voor de individuele behandeling van
cliënten, waar een goede sfeer heerst,
cliënten het idee hebben dat ze dingen
kunnen leren en er sprake is van een goede
balans tussen flexibiliteit en controle. Bij een
gesloten en repressief leefklimaat is er sprake
van een onevenwichtige machtsbalans, een
gebrek aan wederzijds respect en een nadruk
op regels en straffen. Uit diverse onderzoe-
ken is gebleken dat een open leefklimaat
bijdraagt aan een positief behandelresultaat.
Een gesloten leefklimaat daarentegen kan lei-
den tot een afname van behandelmotivatie,
meer agressief gedrag van cliënten en emo-
tionele instabiliteit van cliënten. De kwaliteit
van het leefklimaat op de afdeling kan geme-
ten worden met het Group Climate Instru-
ment, ontwikkeld door Van der Helm (2011).
Dit instrument onderscheidt vier elementen
van het leefklimaat, namelijk ondersteuning,
groei, regressie en sfeer.’ Door het onderzoek
hopen we zicht te krijgen op de invloed van
de complexiteit binnen volwassenenzorg op
de cliënten zodat hier passende acties op
kunnen worden uitgezet.
Heftige incidenten worden binnen Ambiq
onderzocht door een onafhankelijke onder-
zoekscommissie. De leden van de onder-
zoekscommissie spreken in het onderzoek
betrokken medewerkers en waar mogelijk
cliënten en beoordelen of een situatie
voorkomen had kunnen worden en wat er
uit een situatie geleerd kan worden. In 2018
is om die reden één onderzoek ingesteld.
Het verbeterplan is naar tevredenheid
opgepakt en uitgevoerd.
Cliëntenraad
Naast het CTO 2.0 heeft de centrale cliënten-
raad (CCR) een belangrijke rol binnen Ambiq.
Zo worden talloze onderwerpen zes keer per
2828
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
Dat er een systeem is waar jezelf kunt rapporteren is zeer goed. Dit moet ook zo blijven.Cliënt volwassenenzorg
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
jaar besproken in de CCR-vergaderingen, in
aanwezigheid van de bestuurder van Ambiq.
De cliëntvertrouwenspersoon (CVP) van
Ambiq is als ondersteuner van de cliëntenraad
betrokken bij de cliëntenraad. Volwassenen-
zorg van Ambiq is in de cliëntenraad verte-
genwoordigd door één cliënt.
Een vertegenwoordiging van de cliëntenraad
sluit af en toe bij bewonersvergaderingen aan.
Daarnaast bezoekt de CVP vanuit haar eigen
functie regelmatig de locaties en neemt ze
indien nodig informatie vanuit die bezoeken
mee naar de cliëntenraad.
Klachten
Voor klachten van cliënten en ouders/
verwanten van volwassenenzorg werken we
met de eerdergenoemde cliëntvertrouwens-
persoon (CVP). In totaal zijn er in 2018
15 volwassenen en 18 ouders (zowel vanuit
jeugd als volwassenenzorg) geweest die
een of meerdere keren een gesprek hebben
gevoerd met de CVP.
Specifieke klachten volwassenenzorg
in 2018: 9 van cliënten en 2 van ouders.
Een groot aantal gesprekken dat de CVP
heeft gevoerd vloeide voort uit bezoeken
welke de CVP heeft gebracht aan de verschil-
lende groepen. De CVP geeft aan dat het
prettig is om te merken dat de functie
van cliëntvertrouwenspersoon bij Ambiq
positief gedragen wordt door de pedagogisch
GesprekkenVolwassenen18+
GesprekkenOuders
2014 8 10
2015 12 8
2016 15 14
2017 12 13
2017 15 18
2929
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
medewerkers/begeleiders en dat zij cliënten
ook naar de CVP verwijzen. Steeds meer
Hierboven staat de omschrijving van de
aard van de contacten. De totale som van de
klachten komt uit boven het aantal cliënten
dat de CVP bezocht heeft. Dit wordt veroor-
zaakt doordat cliënten meerdere problemen
tegelijk aangeven. De behoefte aan een
luisterend oor hadden uiteraard alle cliënten.
ouders en cliënten weten de CVP, vooral
via de website, van Ambiq te vinden.
Het onderwerp middelengebruik blijft wel
spelen, maar heeft ook wel de aandacht
binnen de teams en loopt al wel beter.
Daarnaast zal het weer ter sprake komen
wanneer het rookbeleid aangepast wordt.
De verdere klachten zijn na het gesprek
met de CVP opgepakt en opgelost.
2014 2015 2016 2017 2018
Kritiek op bejegening doorwerkers
6 7 6 3 5
Onvrede over Ambiq 6 8 8 6 6
Pesten op de groep 1 1 0 1 0
Behoefte luisterend oor 1 1 2 2 2
Vraag om Informatie 3 4 4 5 6
Vraag m.b.t. persoonlijkeproblematiek
4 4 5 5 5
Middelengebruik; drank/drugs 1 2 3 4 6
3030
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
medewerkers/begeleiders en dat zij cliënten
ook naar de CVP verwijzen. Steeds meer
ouders en cliënten weten de CVP, vooral
via de website, van Ambiq te vinden.
Eigen regie
Eigen regie is een belangrijk onderwerp voor
cliënten en hun hulpverleners. Voldoende
eigen regie draagt bij aan een gezond leef-
klimaat en een gezond leefklimaat zorgt
voor optimale ontwikkeling van de cliënt.
Een programma dat bijdraagt aan de eigen
regie van de cliënt is het eerdergenoemde
online cliëntdossier Jouw Omgeving. Ambiq
volwassenenzorg heeft, zoals is vermeld in
het kwaliteitsrapport 2017, de pilot dossier
binnen Jouw Omgeving verlengd voor het
jaar 2018-2019. Gedurende de pilot zijn er
metingen gedaan bij zowel de cliënten als de
begeleiders op verschillende punten rondom
het gebruik van Jouw Omgeving dossier.
In het rapport eindresultaten pilot Jouw
Omgeving jaar 2 is het volgende vermeld:
• Uit de cijfers van Jouw Omgeving blijkt
dat de cliënt in de afgelopen twee jaar
een stuk actiever is geworden binnen
Jouw Omgeving. Zo logt een cliënt 852%
meer in. Ze zijn 754% actiever op het
onderdeel rapportages en 192% actiever
op werkpunten. Daarnaast zie je dat men
ook meer berichten verstuurt en meer
chat. Hierdoor is er meer transparantie
tussen instelling, medewerker en cliënt
rondom dossiergegevens.’
• Citaat cliënt: “Erg handig dat je je
eigen mening kan uitschrijven. Handig
dat je kan reageren op de geschreven
rapportage en daarop jouw mening
kan geven.”
3131
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
• Citaat medewerker: “Ik vind het prettig
hoe het nu werkt. Beter inzicht voor
cliënt en begeleider. En het is erg
gebruiksvriendelijk.”
• Vanuit zowel de enquête bij medewerkers
als bij cliënten komt naar voren dat men
het als prettig ervaart dat de cliënt meer
betrokken is. Of hiermee ook vormge-
geven wordt aan meer inspraak is daar-
mee natuurlijk niet direct duidelijk.
Het feit is wel dat men direct kan mee-
lezen en in de gelegenheid is een eigen
mening te schrijven. Dit zou in de praktijk
tot meer inspraak kunnen leiden.
Het hangt echter vooral af van de
manier van werken van de medewerker,
het team en het beleid.
• Cliënten geven gemiddeld het cijfer 7,8
aan het gebruik van Jouw Omgeving.
Dit is ten opzichte van de gemeten
gebruikerservaring na het eerste jaar een
stijging. Destijds gaven cliënten een 7,4.
Bij medewerkers geeft ongeveer 85%
aan dat de inzet van Jouw Omgeving
voldoende tot goed bijdraagt aan de
tevredenheid van cliënten. Slechts 4,8%
van de medewerkers verwacht dat dit
niet zal bijdragen.
• 20 van de 21 respondenten geven
aan het gemakkelijker te vinden
om cliënten te betrekken bij de
behandeling/begeleiding met behulp
van Jouw Omgeving.
• Bij de vraag of de inzet van Jouw
Omgeving bijdraagt aan de inzet van
e-health geeft slechts 9,5% van de mede-
werkers aan te denken dat dit niet bij-
draagt. Een groot deel, zo’n 71%, gelooft
3232
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 2
dat dit veel kan bijdragen. Dit past
ook in een bredere ontwikkeling.
Veel medewerkers zijn bezig met het
goed onder de knie krijgen van de
reguliere onderdelen van Jouw Omgeving.
De hulpmiddelen inzetten is een vervolg-
stap, waarbij een groot deel van de
medewerkers wel aangeeft er positief
tegenover te staan. Het is positief om
te zien dat het berichtenverkeer en de
inzet van chat (onderdeel van blended
hulpverlening) wel toe neemt.
Naast regie over de begeleiding in de vorm
van verslaglegging, zoals hierboven beschre-
ven, is het voor de cliënt ook belangrijk om
regie te hebben op de alledaagse gang van
zaken. Dit is terug te zien in de benaderings-
wijze van de begeleiders. Begeleiding staat
naast de cliënt en heeft zoveel mogelijk een
adviserende rol. Het uitgangspunt is
samenwerking. Dit uit zich op verschillende
gebieden. Zo hebben alle cliënten een
signaleringsplan dat samen met de cliënten
wordt opgesteld. Vrijheidsbeperkende maat-
regelen worden zo min mogelijk ingezet.
Wanneer dit nodig is, zal dit in overeenstem-
ming met de cliënt zijn. Hierbij valt te denken
aan: telefooninname, gebruik van computer,
beheren van financiën, etc.
Verder worden cliënten betrokken bij
verschillende (onderzoeks)projecten.
Voor het project ‘Gewoon bijzonder’, waar-
voor in de zomer van 2018 een cliënt en
een begeleider zijn geïnterviewd over het
gebruik van alcohol en drugs, is zelfs onlangs
een publiekelijke film verschenen.
Klik voor de film
3333
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
Bouwsteen 3 / Zelfreflectie binnen teams
Afstemming begeleiders wonen
en dagbesteding
Een van de verbeterpunten 2017 ging over
een betere afstemming tussen de begeleiders
vanuit wonen en de begeleiders van de
(interne) dagbesteding. Deze verbetering
kan het volgende betekenen:
• Dit zorgt voor een eenduidige aanpak,
dat het welbevinden van de cliënt ten
goede komt.
• Het elkaar geven van kritische feedback.
Binnen de verschillende teams is aandacht
besteed aan de behoefte en vragen welke
in dat team aan de orde waren. Zo zijn er
teamochtenden of -dagen georganiseerd
waarin de onderlinge communicatie is
besproken, maar ook gesproken is over het
geven van feedback en waarom dit soms
lastig is. Daarnaast zijn in die teamochtenden
ook inhoudelijke onderwerpen aan de orde
geweest, bijvoorbeeld de hospitalisatie bij
cliënten en wat dit voor invloed heeft op
cliënten, maar ook op het handelen van
de begeleiders.
Er kan geconcludeerd worden dat de onder-
linge samenwerking, en dan met name tus-
sen woonbegeleiding en dagbesteding, altijd
een aandachtspunt blijft omdat er sprake
is van ‘subteams’ binnen het gehele team.
Om dit op één lijn te krijgen vraagt dit
frequent afstemming en communicatie.
3434
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
Ik kan met iedereen goed overweg.
Ouder cliënt volwassenzorg
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
Samenwerking locaties
Verbeterpunt uit het rapport over 2017 was:
Zorgdragen voor samenwerking en uitwisse-
ling tussen de verschillende locaties:
• Het voortzetten van de in 2017 ontstane
‘verbindingstafel‘. Betrokken cluster-
managers en gedragswetenschappers
bespreken gezamenlijk thema’s en ont-
wikkelen visie en leren van en met elkaar.
• Voor 2018 is een gezamenlijk opleidings-
plan gemaakt. Hierin staan de trainingen:
kennis over psychiatrische stoornissen
en verslaving.
• In 2018 zal intervisie opgestart worden.
Zowel de trainingen als de intervisie zijn
gezamenlijk voor begeleiders uit verschil-
lende teams.
Maandelijks komen de bij volwassenenzorg
betrokken clustermanagers, gedragsweten-
schappers, intakefunctionaris en directeur
bij elkaar tijdens de ‘verbindingstafel’. Hier
worden alle ontwikkelingen en vraagstuk-
ken besproken die op volwassenenzorg van
toepassing zijn. Ondanks dat volwassenen-
zorg over twee regio’s verdeeld is, blijft het
wel een samenhangend geheel van waaruit
gewerkt wordt.
Het opleidingsplan is in 2018 vanuit geza-
menlijkheid opgepakt. Er zijn verschillende
trainingen gegeven, zoals over verslaving en
angst- en stemmingsstoornissen, waar bege-
leiders vanuit de verschillende locaties zich
voor aan konden melden. De training angst-
en stemmingsstoornissen is zodanig goed
ontvangen dat daar in 2019 een vervolg op
komt. De training is uitgebreid zodat meer-
dere stoornissen behandeld kunnen worden,
en daarbij wordt nu ook de medicatie
3535
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
behandeld welke bij deze stoornissen veel
voorgeschreven wordt. Ook de training over
verslaving zal in 2019 wederom worden
gegeven. De intervisie is in 2018 niet opge-
start, omdat er binnen de teams gericht
is gewerkt aan de teamontwikkeling.
De intervisie is in 2019 opnieuw in het
opleidingsplan opgenomen.
Professionalisering van de medewerkers
Een verschuiving in (een deel van) de doel-
groep binnen volwassenenzorg vraagt nadere
professionalisering van de medewerkers.
Het vraagt andere kennis, competenties en
vaardigheden van medewerkers: Het aantal
justitiële cliënten en cliënten uit andere
behandelsettingen neemt toe. Dit vraagt zicht
hebben op wat nodig is voor deze cliënten en
dat de medewerkers vaardig worden in het
werken in de keten. Dit wordt opgepakt bin-
nen teamvergaderingen. Dit onderwerp
is in meerdere teamvergaderingen aan de orde
geweest, door bijvoorbeeld het thema ‘wat is
onze rol en verantwoordelijkheid in de keten,
en hoe kunnen we op onderwerpen de regie
naar ons toe trekken’ met elkaar te bespreken.
De uitgebreide training over psychiatrische
stoornissen en medicatie, welke in 2019
gegeven wordt, komt ook voort uit de behoef-
te aan verdere professionalisering met betrek-
king tot de doelgroep.
Opleidingen
Er zijn verschillende verplichte trainingen
welke Ambiq als basis hanteert om mede-
werkers goed toe te kunnen rusten op hun
werk: oplossingsgericht werken, weerbaarheid
en bejegening en de BHV. Overige trainingen
worden naar vraag en behoefte aangeboden.
Daarnaast zijn er individuele aanvragen,
bijvoorbeeld een hbo-opleiding of een
congres over een relevant thema.
3636
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
In 2018 zag het opleidingsplan voor
medewerkers van volwassenenzorg er als volgt uit:
Oplossingsgericht werken basis
Door: Zwiers & Kroezen 3 dagen
1 groep,18 medewerkers [verplicht]
Training angst- en stemmingsstoornissen
Door: Zwiers & Kroezen1 dag
1 groep, max 20 deelnemers[vrijwillig]
Vervolg met uitbreiding van onderwerp medicatie
Training verslaving Door: Marion Kiewik1 dag
1 groep, max 20 deelnemers[vrijwillig]
19 deelnemers hebben deelgenomen
Training medicatie Door: Manon Liem1 dag
1 groep, max 20 deelnemers[vrijwillig]
Ging niet door, gekozen voor koppeling aan training psychiatri-sche stoornissen
Weerbaarheid enbejegening
Door: Zwiers & Kroezen3 dagen
Voor teams die deze training nog niet [recent] gevolgd hadden [verplicht]
BHV-training basis/herhaling
Door: Arbo Rie SupportBasis: 1 dagHerhaling: halve dag
Elke maand verschillende trainingen [verplicht]
3737
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
Begeleiders zien op tijd dat het niet goed gaat. Ze nemen de tijd om te luisteren.
Teamreflecties 2018
De teamreflecties zijn ingezet door binnen
de teams met een onafhankelijke (interne)
gespreksleider in gesprek te gaan. Een vaste
functionaris plant in het najaar met elk team
een evaluatiemoment. Deze persoon zorgt
daarbij voor verslaglegging ten behoeve van
het kwaliteitsrapport en koppelt dit terug
aan de betrokken clustermanagers, zodat
de inhoud verder opgepakt kan worden.
De teamreflectie heeft plaatsgevonden
binnen vijf (van de zes) teams volwassenen-
zorg. Deze teams hebben vorig jaar
ook meegedaan.
Binnen de reflecties is er een terugblik op
het afgelopen jaar geweest, wat gaat goed en
wat kan beter. De gemaakte afspraken naar
aanleiding van de eigen teamreflectie en het
verbeterplan uit het kwaliteitsrapport zijn
besproken. Daarnaast zijn de thema’s
zorgproces individuele cliënt, relatie cliënt
en medewerker, toerusting medewerker
en veiligheid onderdeel geweest van de
gesprekken.
De teamreflecties bevatten allemaal een
samenwerkingsopdracht, de zo genoemde
marshmallow challenge. Dit vraagt om in
een bepaalde tijd een toren te bouwen met
spaghetti en enkele hulpmiddelen, waar
bovenop een marshmallow geplaatst kan
worden. Hier is voor gekozen omdat vorig
jaar het samenwerken en elkaar feedback
geven bij alle teams terugkwam als aan-
dachtspunt en ook in het verbeterplan was
opgenomen. Vanuit de opdracht zijn team-
leden onder leiding van de gespreksleider
met elkaar in gesprek gegaan over wat de
uitvoer van de opdracht zegt over de samen-
werking binnen het team: ‘Wie bepaalt wat er
gaat gebeuren en hoe iets wordt aangepakt?
Ouder van een cliënt
[cliënttevredenheidsonderzoek 2018]
3838
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
Hoe zorg je dat iedereen betrokken raakt?
Wat maakt dat je iemand wel of niet volgt in
zijn of haar plan? Welke rol heb je binnen je
team en voel je je daar prettig bij?’.
De rode draad bij alle teams was de geza-
menlijk getrokken conclusie dat men vertrou-
wen moet hebben in elkaar en moet voelen
dat er vertrouwen is vanuit collega’s en dat
het belangrijk is om zich gehoord te voelen.
Teams gaven aan dat ze binnen elk team aan
de slag zijn gegaan met het elkaar feedback
geven en binnen enkele teams wordt ook
verdergaand gesproken over de teamont-
wikkeling. Men heeft gemerkt dat dit veel
oplevert in de onderlinge samenwerking.
In de opdracht was dit terug te zien door
de afstemming met elkaar. Elk team geeft
daarnaast aan met elkaar zorg te moeten
blijven dragen dat het geven van feedback
een blijvend iets is binnen het team.
Naar aanleiding van deze teamreflecties zijn
er ook afspraken gemaakt hoe dit binnen het
team weer op te pakken. Men merkt dat door
meer met elkaar in gesprek te gaan over hoe
iemand in het werk staat men meer zicht
krijgt op elkaars kwaliteiten en waar moeite
zit. Door dit van elkaar te weten kan men hier
gebruik van maken en elkaar ondersteunen.
Dit komt ten goede aan de begeleiding van
de bewoners. Met elke cliënt zijn individuele
afspraken gemaakt en eventueel met het net-
werk. Dit gebeurt op basis van samenwerking
tussen team en cliënt en komt ten goede aan
de ontwikkeling van cliënten. Door alle teams
is de conclusie getrokken dat hoe beter de
onderlinge samenwerking binnen het team
is hoe beter het gaat met de cliënten.
Het geeft cliënten duidelijkheid en rust om
te merken dat teamleden op één lijn staan.
Per cliënt zijn er individuele afspraken over
3939
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
bijvoorbeeld de aansturing. In overdracht
en overleg is er aandacht voor wie vanuit
het team wat gaat oppakken met een cliënt,
waarbij dus gebruik gemaakt wordt van de
kwaliteiten van de medewerkers. Dit vraagt
van de teamleden om ook oog te hebben
voor elkaar, te vragen wat iemands reden is
achter zijn gedrag en ook moeilijker onder-
werpen niet uit de weg te gaan. Van groot
belang hierbij is dat men zich gehoord voelt
door collega’s. Voor 2019 staat het opzetten
van intervisie gepland. Medewerkers geven
aan dit prettig te vinden, omdat men daar-
door gestructureerd met elkaar in gesprek
gaat over een onderwerp dat speelt.
Medewerkers voelen zich capabel en
toegerust om hun werk te doen. Opleiding/
scholing, zoals in 2018 over psychiatrische
problematiek, is helpend hierin. De teams
hebben zelf aangegeven dit ook nog te willen
koppelen aan medicatie. Meer kennis en
een betere onderlinge samenwerking maken
dat medewerkers zich veilig voelen op de
locatie en dat er indien nodig ruimte is om
dit te bespreken. Dit wordt ook uitgedragen
naar cliënten. Als zij iets niet prettig vinden
kan hierover in gesprek gegaan worden
met een medewerker en in bewoners-
vergaderingen, zodat er passende afspraken
kunnen worden gemaakt.
Voor de samenwerking tussen wonen en
dagbesteding is afgelopen jaar aandacht
geweest maar dit behoeft nog meer blijvende
aandacht. Binnen de teamreflecties waren
vanuit beide subteams medewerkers betrok-
ken. Men benoemt dat hierin wel stappen
zijn gemaakt en dat men ook merkt dat dit
het welbevinden van cliënten ten goede
komt. Het is echter nog geen gewoonte.
4040
vervolg de bouwstenen / bouwsteen 3
Wat opviel is dat meerdere torens, welke
tijdens eerdergenoemde marshmallow
challenge werden gebouwd, via een
‘out of the box’ plan tot stand kwamen.
Medewerkers keken naar verschillende
manieren om toch het doel (in dit geval
een zo hoog mogelijke toren) te realiseren.
Medewerkers gaven ook aan dat zij dit ook
kenmerkend vinden in hun begeleiding van
de cliënten en dat ze hier trots op zijn.
Er wordt telkens gekeken hoe iets wel zou
kunnen en wat er dan nodig is vanuit het
team en cliënt en/of netwerk. Medewerkers
kijken zelf of met het team naar oplossingen
en nemen hierin ook zelf de regie.
De aanwezige teamleden spraken open en
betrokken over hun ervaringen, gedachten
en wensen tijdens de bijeenkomsten.
4141
Intern beraad
4242
Werkwijze
Resultaat
Intern beraad
Het intern beraad heeft plaatsgevonden
met een brede vertegenwoordiging van
betrokkenen bij volwassenenzorg.
Onder leiding van een onafhankelijk
gespreksleider zijn cliënten, begeleiders
van de diverse locaties, clustermanager,
gedragswetenschapper, vertegenwoordigers
van cliëntenraad en ondernemingsraad en
de adviseur beleid en kwaliteit met elkaar
in gesprek gegaan. Vanwege de goede
ervaringen met de werkvorm van vorig jaar
is deze ook dit jaar gehanteerd.
Samen is via de bouwstenen, zorgproces
rondom individuele cliënt, cliëntervaringen
en tevredenheid en zelfreflectie door teams,
het gesprek aangegaan aan de hand van de
volgende vragen:
• Herken je hetgeen in het rapport
vermeld staat over genoemd thema?
• Welke zaken behoeven nog aandacht?
• Hoe kan Ambiq in 2019 medewerkers
en cliënten ondersteunen om verder
aan kwaliteit te werken?
Het met elkaar in gesprek gaan over het rap-
port met een brede vertegenwoordiging van
betrokkenen is door de aanwezigen als zinvol
ervaren. Het was een prettige bijeenkomst waar
ruimte was voor vragen stellen, toelichting
geven en met elkaar van gedachten wisselen.
4343
vervolg intern beraad
De bouwstenen en de daaronder beschreven
onderwerpen zijn besproken. Het geschrevene
was herkenbaar en de vragen konden worden
beantwoord en het geschrevene toegelicht.
Een voorbeeld is bijvoorbeeld het gekregen
cijfer vanuit het CTO: is dit laag of passend?
Medewerkers konden een toelichting geven
op hoe zij dachten dat het tot stand was
gekomen (afname op het moment dat er net
onrust was op locaties) en cliënt noemde dat
het cijfer eigenlijk niet zoveel zei; belangrijk
was hoe er met hen werd omgegaan en dat
je daarover in gesprek kon gaan. Een ander
voorbeeld: medewerker geeft aan dat het
digitaal vaardiger worden een aandachtpunt
is, vooral voor oudere werknemers, omdat
deze niet genoeg hebben aan één keer kort
uitleg en graag meer training ‘on the job’
willen hebben. Dit is opgepakt door het uitzet-
ten van een enquête en daar zal waarschijnlijk
per team een passend aanbod op komen.
Wensen van cliënten en medewerkers zijn be-
sproken op een open en constructieve manier.
Hierin werd ook meegedacht, vragen werden
gesteld en advies werd gegeven door de verte-
genwoordiging van cliëntenraad en onderne-
mingsraad. Er is daardoor input gekomen voor
een aanscherping en aanvulling op de vooraf
in concept geformuleerde verbeterpunten.
Cliënten geven in het beraad aan dat zij wel
meer betrokken zouden willen worden bij de
uitwerking van de thema’s voor het kwaliteits-
kader. Dit past ook in de doelstelling achter
het kader. Afgelopen jaar is de insteek ge-
weest om het kwaliteitskader met name bij de
medewerkers onder de aandacht te brengen.
Nu is het tijd voor de vervolgstap door het
nadrukkelijker betrekken van de cliënten.
4444
Verbeterpunten 2019
De volgende verbeterpunten zijn geformuleerd:
ZRM binnen Jouw Omgeving implementeren
voor geheel volwassenenzorg (afkomstig uit
bouwsteen 1)
Training psychiatrische stoornissen
en medicatie (afkomstig uit bouwsteen 1)
• Onderbouwing: Op dit moment worden doe-
len opgesteld vanuit het Classificatiesysteem
voor de Aard van Problematiek van Jeugd
(CAP-J). De CAP-J is gericht op de behandeling
van jeugdigen en sluit daarin onvoldoende
aan bij volwassenenzorg. De Zelfredzaamheid-
matrix (ZRM) is een methodiek van de GGD
Amsterdam, welke breed gedragen en ingezet
wordt in het Sociaal Domein. De nieuwe digi-
tale ZRM-peiler is 100% in lijn met deze goed
onderbouwde methodiek en daardoor direct
inzetbaar in de dagelijkse hulpverleningsprak-
tijk. De ZRM is een innovatieve online tool
welke is ontwikkeld om visueel inzicht te geven
in hoeverre iemands zelfredzaamheid berust
op eigen kracht, op het eigen netwerk en
eventueel op professionele hulp. De ZRM-
peiler helpt hulpverlener en cliënt om samen
op een transparante en effectieve manier te
screenen, evalueren en rapporteren.
• Doel: Door het werken met de doelen vanuit
de ZRM zal er gewerkt gaan worden met
doelen welke passend zijn bij de doelgroep
• Hoe: Er zal gekeken worden hoe voor de
locaties volwassenenzorg een aanpassing
kan komen op de nu in Jouw Omgeving
vermelde doelen. Medewerkers en cliënten
worden betrokken bij de implementatie.
• Onderbouwing: Vanwege een verschuiving
in (een deel van) de doelgroep hebben mede-
werkers aangegeven behoefte te hebben aan
4545
vervolg verbeterpunten
meer/ betere kennis en kunde met betrekking
tot de psychiatrische stoornissen en de wissel-
werking met de medicatie.
• Doel: Medewerkers voelen zich bekwamer
op het gebied van medicatie.
• Hoe: Deze training wordt in 2019 aangeboden
en zal een verplicht onderdeel zijn voor alle
medewerkers binnen volwassenenzorg.
Deelname onderzoek pedagogisch leefklimaat
(afkomstig uit bouwsteen 2)
• Onderbouwing: De aard van het leefklimaat
op een locatie kan bijdragen aan een afname
van behandelmotivatie, meer agressief ge-
drag van cliënten en emotionele instabiliteit
van cliënten. De kwaliteit van het leefklimaat
op de afdeling kan gemeten worden met het
Group Climate Instrument, ontwikkeld door
Van der Helm (2011). Dit instrument onder-
scheidt vier elementen van het leefklimaat,
namelijk: ondersteuning, groei, regressie en
sfeer. Gelet op eerdere positieve ervaringen
met dit onderzoek door locaties voor jeugd,
zal hieraan nu ook door de locaties voor
volwassenenzorg deelgenomen worden.
• Doel: Door deelname aan het onderzoek
leefklimaat zal er meer zicht komen op
hoe cliënten het leefklimaat op de locaties
ervaren en hoe daarmee om te gaan.
• Hoe: Alle woonlocaties en dagbestedings-
locaties gaan in het najaar van 2019
deelnemen aan een onderzoek.
Rol en profiel taakhouders binnen de diverse
teams zullen explicieter worden neergezet
(afkomstig uit bouwsteen 3)
• Onderbouwing: Binnen locaties zijn er
aandachtsgebieden, welke zijn verdeeld
4646
vervolg verbeterpunten
over een aantal taakhouders. Taakhouders
seksualiteit en taakhouders middelengebruik
zullen beter worden toegerust om hun taak
binnen het team vorm te geven, waarbij
onderlinge verwachtingen en continue (bij)
scholing onderwerpen van gesprek zijn.
Hiermee wordt tevens een koppeling met
de jaarplannen seksualiteit en middelen-
gebruik gemaakt.
• Doel: Taakhouders krijgen meer kennis en
kunde en gaan dit delen binnen hun team.
• Hoe: Bijeenkomsten met en voor taak-
houders uit de verschillende teams met
een van de gedragswetenschappers.
Intervisie (afkomstig uit bouwsteen 3)
• Onderbouwing: Na de aandacht afgelopen
jaar voor teamontwikkeling en het geven van
feedback binnen het team is er nu ruimte
voor intervisie op persoonlijk casus-
niveau. Intervisie richt zich op ontwikke-
ling van de medewerker.
• Doel: Het vergroten van de deskundig-
heid en de kwaliteit van de medewerker.
• Hoe: Er zal gestart worden met
begeleide intervisie en deze zal daarna
door de teams zelf worden opgepakt.
Implementatie kennis en vaardigheden
met betrekking tot de nieuwe Wet zorg
en dwang
• Onderbouwing: Vanaf 1 januari 2020 zal
de nieuwe Wet zorg en dwang gelden.
Het streven is deze nieuwe wet te
implementeren in 2019.
• Doel: Medewerkers hebben kennis van
de nieuwe Wet zorg en dwang en weten
wat het voor hen betekent.
4747
vervolg verbeterpunten
• Hoe: In teamvergaderingen wordt de Wet zorg
en dwang besproken en wat men moet weten
en kunnen vanuit de nieuwe wet.
Meer betrekken van cliënten bij het door
ontwikkelen van het kwaliteitskader
• Onderbouwing: Achterliggende doelstelling
vanuit het kwaliteitskader is om cliënten meer te
betrekken bij de invulling van de geboden zorg.
• Doel: De betrokkenheid van cliënten vergroten.
• Hoe: Door het in gesprek gaan met de cliënten
over de onderliggende thema’s en cliënten te
vragen naar hun wensen daarover en hun visie
daarop.
4848
Bijlage
Geraadpleegde bronnen:
• Kwaliteitsrapport 2017 Ambiq
• Strategische visie 2020 Ambiq
• Instellingsjaarplan 2018 Ambiq
• Website Ambiq
• Rapport eindresultaten pilot Jouw Omgeving 2017-2018 Ambiq
• Notulen overleg kwaliteitsrapport Menzis - Ambiq op 11 december 2018
• CTO-gegevens 2018 Ambiq
• Onderzoeksrapport leefklimaat 2017 Ambiq
• Management Informatie Systeem (MIS) Ambiq
• Rapport ‘Kleurrijke zorg, sectorbeeld Gehandicaptenzorg 2017’,
Wilma van der Scheer en Annemiek Stoopendaal
• Handreiking kwaliteitsrapport en externe visitatie, VGN
• ‘Samen maken we de zorg steeds beter’,
samenvatting kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2017 - 2020, VGN