ww

w.k

ullh

add.c

om

Il-Óadd 22 ta’ Marzu, 2015

Óar©a Nru 1,132 Prezz ›0.80

L-ISFOND

tAL-vJOLENzA

DOMEStIkA

Ara pa©ni 6 u 7

ÓARSA LEJN

PRObLEMI FIX-SHADOw CAbINEt tAL-PN

Dawn huma jiem delikati ˙afna g˙al SimonBusuttil hekk kif g˙al darb’o˙ra l-poΩizzjonitieg˙u b˙ala kap qed ti©i mpo©©ija f’dubju.Il-pressjoni fuq Simon Busuttil Ωdiedet bil-kbir din il-©img˙a wara l-wirja diΩastruΩa likellu fid-dibattitu mal-Prim Ministru JosephMuscat fuq Times Talk, li xxandar fuq il-PBS.

Dan il-perjodu qieg˙ed jitqies b˙alawie˙ed li fih il-pressjoni biex SimonBusuttil j i tne˙˙a minn kap tal-PartitNazzjonalista Ωdiedet g˙all-istess livell li

kienet fis-sajf li g˙adda.Il-pressjoni tidher li qed taffettwa lil

Busuttil, tant li waqt il-waqfiet tad-dibattituhedded g˙al darbtejn li jitlaq ’il barra.

Dan kien interpretat b˙ala sinjal çar ta’paniku hekk kif beda jara lil Joseph Muscatjirba˙ id-dibattitu, minkejja li dan tal-a˙˙arkien qed jiffaççja kritika minn Ωew© preΩen-taturi, Ωew© opinjonisti u l-Kap tal-OppoΩizzjoni stess.

Ara pa©na 2

IDES OF MARCHGÓAL SIMON

KIENU GÓAMLU L-ISTESS LAQGÓA

Fl-2011 il-Prim Ministru ta’dak iΩ-Ωmien LawrenceGozni kien mar jiltaqa’ mal-President tal-AΩerbaj©anIlham Aliyev.

Dan huwa l-istess Presidentli mieg˙u ltaqa’ l-PrimMinistru preΩenti JosephMuscat. Illum minn din il-laqg˙a l-PN qed jipprovajo˙loq skandlu, u danminkejja li meta kien fil-Gvern kien g˙amel laqg˙asimili mal-istess persuna.

Ara pa©na 2

JITNAQQSU L-LISTI TA’ STENNIJA

Il-Gvern Laburista wiret listita’ stenniji li ma jispiççawqatt kwaΩi kwaΩi f’kulldipartiment fl-Isptar MaterDei. IΩda minflok maqag˙ad jikkritika lil ta’ qabluu ma jag˙mel xejn, il-GvernpreΩenti ˙a u se jkomplijie˙u diversi miΩuri biex il-poplu Malti u G˙awdxikollu jibda jinqeda aktarmalajr u fl-istess ˙in il-GverniΩomm il-weg˙da elettoralitieg˙u.

Ara pa©na 3

ARÇISQOF ÌDID GÓALL-KNISJA

Ilbiera˙ il-Knisja Kattolikaf’Malta ççelebrat l-IngressSolenni tal-Arçisqof CharlesScicluna. Permezz ta’ din iç-çelebrazzjoni MonsinjurScicluna n˙atar uffiçjalmentb˙ala l-Arçisqof ta’ Malta.

Minbarra li ltaqa’ ma’numru ta’ mexxejja reli©juΩiNsara minn diversi knejjesf’Malta, f’din l-okkaΩjoni l-Arçisqof sellem ukoll lill-Imam Musulman MohamedElsadi.

Ara pa©na 5

02 22|03|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

Tkompli minn pa©na 1

Wara l-programm, li kien irrekordjat filg˙odu, SimonBusuttil mar f’bar mag˙ruf f’San Ìiljan biex jiççelebraSt Patrick’s Day. Fuq Facebook dehru ritratti tieg˙uma’ persuni qed jixorbu u jiççelebraw.

Persuni fl-g˙oli fil-Partit Nazzjonalista rrimarkaw lidin kienet idea ˙aΩina li tixhed nuqqas ta’ ©udizzju ta’min qed imexxi l-kampanja tal-partit. Dan g˙ax g˙all-ma©©oranza kbira tal-Maltin u G˙awdxin nhar it-Tlieta kienet ©urnata normali tax-xog˙ol b˙all-o˙rajn,u ˙afna minn dawk li marru jiççelebraw g˙amlu hekkwara x-xog˙ol u filg˙axija.

Huma bdew jg˙idu li b’dawk ir-ritratti me˙udakmieni waranofsinhar, Simon Busuttil deher maqtug˙mir-realtà, u li ˙afna bdew jikkuntrastawh aktar ma’Joseph Muscat li wara d-dibattitu mar lura g˙ax-xog˙ol imbag˙ad kompla jikkampanja fl-ibliet u r˙ulafilg˙axija.

Hemm kritika wkoll li wara li Simon Busuttil insista

tant li jsiru l-elezzjonijiet lokali din is-sena, il-PartitNazzjonalista mhux qed jikkampanja. Óadd fil-PartitNazzjonalista ma hu qed jifhem g˙aliex qed isir dan,u meta persuni qed jistaqsu dwar hekk, qed jintqal lil-hom li strate©ija. X’tip ta’ strate©ija hi mhux qed ikunspjegat.

Minn ©ot-ta©en g˙al ©on-nar?

Nhar it-Tlieta kmieni filg˙axija, hekk kif bdew telg˙inonline siltiet mid-dibattitu, is-sitwazzjoni g˙aqdet fid-Dar Çentrali. Chris Said deher die˙el fl-uffiççju ta’Simon Busuttil fejn jidher li kellhom diskussjonimqanqla. F’˙in minnhom wasal id-Dar Çentrali wkollBeppe Fenech Adami.

Bix-xandira tad-dibattitu, il-kelma fost in-nies fuq©ewwa tal-Partit Nazzjonalista kienet wa˙da: dik liSimon g˙amel fro©a. Deputat partikolari qal li hemmmin irid li Simon Busuttil jitne˙˙a, u dak li ©ie inter-rott f’Novembru li g˙adda meta Busuttil ing˙ata nifs

min˙abba l-inçident tax-xufier, se jer©a’ jibda.Il-pressjoni tant qed tin˙ass li, fuq il-midja soçjali,

esponenti tal-Partit Nazzjonalista qrib Simon Busuttilqed jg˙idu li issa mhux il-mument li wie˙ed joqg˙odjikkritika lill-kap mill-kumdità tas-si©©u, u li kul˙addg˙andu jing˙aqad madwaru.

Il-problema ewlenija ta’ dawk li jridu jne˙˙u lilSimon Busuttil hija li ˙add ma jidher li hu lest jid˙olg˙all-kariga f’dan l-istadju. Mario Demarco, ClaudioGrech u Roberta Metsola qed jippruvaw iΩommu d-distanza minn Simon Busuttil u qed jg˙idu li lestijikkontestawh biss wara l-elezzjoni ©enerali jekk ikunil-kaΩ.

Dan i˙alli biss lil Beppe Fenech Adami, Chris Said uJason Azzopardi li jkunu lesti jikkontestaw b˙alissa.IΩda hawnhekk il-kamp kontra Simon Busuttil jibΩg˙uli jistg˙u jispiççaw minn ©ot-ta©en g˙al ©on-nar.

Li hu çar hu li dawn jistg˙u jkunu l-Ides of Marchg˙al Simon Busuttil. Kulma wie˙ed irid jistenna humin se jkun Brutus u Ω-Ωmien li se jag˙Ωel.

BUSUTTIL JIDDIÛAPPUNTA

IL-PN UKOLL ILTAQA’ MAL-PRESIDENT TAL-AÛERBAJÌAN

F’Settembru tal-2011 il-Prim Ministru ta’ dak iΩ-Ωmien Lawrence Gozni kien mar il-Polonja jil-taqa’ mal-President tal-AΩerbaj©an IlhamAliyev.

G˙al din il-laqg˙a, li fiha Gonzi kien esprimax-xewqa g˙al iktar kooperazzjoni bejn iΩ-Ωew©pajjiΩi, kien attenda wkoll Richard CachiaCaruana.

Minkejja din il-laqg˙a li kien g˙amel GvernNazzjonalista mal-awtoritajiet tal-AΩerbaj©an,issa l-OppoΩizzjoni Nazzjonalista qed tippersistili tikkritika lill-Gvern preΩenti fuq laqg˙a similili g˙amel mal-President tal-AΩerbaj©an, u tip-prova to˙loq skandlu minn prattika li hija nor-mali g˙al kull gvern.

Wie˙ed jista’ jg˙id li l-uniku differenza bejnil-laqg˙a tal-2011 u l-laqg˙a tal-2014 hija li dintal-a˙˙ar ˙alliet ir-riΩultati, fejn Gvern Laburistala˙aq ftehim ta’ kooperazzjoni fuq iΩ-Ωejt u l-gass. Dan filwaqt li mil-laqg˙a preçedentiGvern Nazzjonalista kien ©ie b’idu f’idu.

Meta fl-2011 saret din il- laqg˙a mal-

AΩerbaj©an, il-Partit Laburista, li kien fl-OppoΩizzjoni, ma qag˙adx jispekula dwarx’setg˙u marru jag˙mlu Gonzi u RichardCachia Caruana f’Warsaw, u g˙alfejn iltaqg˙umal-President Ilham Aliyev.

In-nuqqas ta’ spekulazzjoni tal-OppoΩizzjoniLaburista ta’ dak iΩ-Ωmien ma kinitx tinbet min-nuqqas ta’ interess, iΩda biss minn responsab-biltà u onestà politika li kienet tappo©©ja lill-Gvern fit-tkattir ta’ relazzjonijiet bilaterali ma’pajjiΩi o˙ra li setg˙u jkunu ta’ benefiççju g˙alMalta.

Dan il-fattur irrimarka dwaru wkoll id-Deputat Prim Ministru Louis Grech waqt li kienqed jindirizza attività ta˙t it-tinda fis-Si©©iewinhar il-Ìimg˙a li g˙addiet.

Id-Deputat Prim Ministru stqarr li l-kritika tal-PN hija wa˙da li ma tag˙milx sens g˙ax kienubosta l-pajjiΩi Ewropej li ltaqg˙u mal-awtoritaji-et tal-AΩerbaj©an, filwaqt li semma’ kif kienhemm laqg˙a mill-Gvern Nazzjonalista preçe-denti stess mal-istess pajjiΩ f’Warsaw fl-2011.

IMPENN FAVUR IL-PAÇI FIL-LIBJA

Fuq insistenza ta’ Malta u l-I ta l ja , i l -Kunsi l l Ewropewiddiskuta s-sitwazzjoni fil-Libja u wasal g˙al avvanziimportant i . Meta kienqieg˙ed jindirizza lill-©urnal-is t i f i Brussel l , i l -Pr imMinistru Joseph Muscat fisserkif issa ttie˙ed impenn mill-Unjoni Ewropea biex tuΩa r-riΩorsi tag˙ha fl-implimentaz-zjoni ta’ ftehim li jista’ jint-la˙aq.

Dan i f isser l i l -UnjoniEwropea qed tid˙ol respons-abbl i biex, fuq ta lba ta l -awtoritajiet Libjani, twettaqinterventi mhux militari fil-qafas tal-polit ika Ewropeag˙as-sigurtà.

Soluzzjoni politika

Dr Muscat spjega kif dawn l-operazzjonijiet, fost o˙rajn,ser jiffukaw fuq is-sigurtà ta’infrastruttura kritika fil-Libjab˙al binjiet governattivi, ajru-porti u portijiet. L-attakk tal-a˙˙ar jiem fit-TuneΩija juriwkoll il-bΩonn li jkun hemm

aktar sigurtà fil-fruntieri tal-Libja u l-Unjoni Ewropea issat insab lesta biex t ie˙u t -tmexxija ta’ din il-˙idma litkun tinkludi wkoll imsie˙baG˙arab.

Ûvilupp ie˙or importantikien i l-mandat l i l -Kunsil lEwropew ta l i r -RappreΩentant G˙ol i ta l -Unjoni Ewropea g˙al l -Affarijiet Barranin, FedericaMogherini, biex tippreΩental-possibbiltajiet kollha, bl-istrumenti kollha skont it-trattati Ewropej, li bihom sej i twet taq l - impenn l i © iemaqbul illum.

Filwaqt li kien hemm qbilli m’hemmx alternattiva g˙alsoluzzjoni politika, fis-sum-mit ta l -mexxej ja Ewropejintwera kif jista’ jkun hemmsoluzzjoni parzjali bis-sehemtal-gruppi ta’ rieda tajba, fil-waqt li jitwarrab min jibqa’jwebbes rasu. Malta insistietli kull intervent ma g˙anduxisir biss mill-Unjoni Ewropea,iΩda g˙andu jkun fuq mandattan-Nazzjonijiet Uniti.

L-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi u Richard Cachia Caruana f’laqg˙a mal-President tal-AΩerbaj©an fl-2011

LoKALI KÓ 22|03|2015 03kullhadd.com

Ftit wara li reba˙ l-elezzjoni©enerali, i l-Gvern impenjaru˙u biex jindirizza l-listi twalta’ stennija li wiret f’diversidipartimenti fl-Isptar MaterDei, frott it-tmexxija blaviΩjoni tal-Partit Nazzjonalista(PN) fil-Gvern fis-settur tas-sa˙˙a.

Fid-dawl ta’ dan kollu, il-gazzetta KullÓadd g˙andhaf’idejha numru ta’ statistiki lijuru biç-çar l-impenn ta’ GvernLaburista li qed iwettaq dak lijwieg˙ed fuq il-listi ta’ stennijafl-Isptar Mater Dei.

M’hemm ˙add jistenna biexisirlu angiogram

F’dak li g˙andu x’jaqsam ma’angiograms, f’sitt xhur bissminn April 2014 sa Novembru2014, il-lista ta’ stennija niΩletminn 319 g˙all-0. Fi kliemie˙or, huwa fatt mag˙ruf li fil-preΩent m’hemm l-ebda paz-jent j istenna biex isirluangiogram.

5,600 MRI fl-2014

F’Ottubru tal-2013 il-Gvernnieda inizjattiva biex jibdewisiru aktar MRI’s u b’hekk tit-naqqas il-lista ta’ stennija. Dinl-inizjattiva kompliet u ssa˙˙etfis-sena 2014 kif ukoll f’din is-sena. B’riΩultat ta’ din il-miΩu-ra, saru madwar 800 MRI fis-sena 2013 filwaqt li s-sena l-o˙ra saru mal-5,600 MRI fl-Isptar Mater Dei.

Apparti minn hekk, kienhemm inizjattiva tal-PPP(Private Public Partnership) likompliet tg˙in u ppermettiet lijsiru aktar MRIs fi sptarijiet pri-vati u dan ukoll ming˙ajr ebdaspejjeΩ g˙all-pazjenti.Madankollu, il-Gvern mawaqafx hawn. Dan g˙ax,kulma jmur, il-bΩonn tal-MRIqed ikompli j iΩdied ug˙alhekk il-Gvern g˙aΩel lijinvesti f’magna o˙ra tal-MRIbiex il-pazjenti jkomplu jisten-new inqas.

B’din l-introduzzjoni ta’magna o˙ra tal-MRI lejn l-a˙˙ar tas-sena l-o˙ra, l-operattal-privat naqas g˙alkollox uqed jinΩamm biss b˙ala riΩer-

va. Ir-riΩultati ta’ dawn il-miΩuri kien impekkabbli tant lil-l ista ta’ stennija tal-MRI,naqset minn tmintax-il xaharg˙al ˙ames xhur fi Frar ta’ dinis-sena.

Titjib konsiderevoli fl-oper-azzjonijiet tal-katarretti

Fl-a˙˙ar sena ta’ GvernNazzjonalista kien hemm mad-war 3,386 pazjent fuq il-listata’ stennija fid-Dipartiment tal-Oftalmolo©ija. Minn dawn il-pazjenti kollha, 98% minnhomkollha kellhom bΩonn operaz-zjoni biex jitne˙˙ewlhom il-katarretti. Fl-ewwel sena ta’Gvern Laburista dan l-ammontniΩel g˙al 3,697 u s-sena l-o˙ra tnaqqas b’mod drastikug˙al 1,324 pazjent li g˙adhomqed jistennew biex jag˙mludin l-operazzjoni.

Huwa mistenni li din il-listase tkun qed tkompli titnaqqasb’mod mg˙a©©el tant li huwaprevist li sat-tieni kwart ta’ dinis-sena, il-lista ta’ stennija g˙aldin l-operazzjoni se tinΩel g˙alerba’ xhur biss, liema Ωmienhuwa konformi mal-istandardsinternazzjonali.

306 biss jistennew g˙all-ECG

Il-listi ta’ stennija komplewjinΩlu f’dawn l-oqsma wkolltant li fl-ECG, meta tqabbelApril tal-2014 u Novembru tal-

istess sena, il-pazjenti jisten-new niΩel minn 6,700 g˙al306. G˙alhekk, iΩ-Ωmien ta’stennija issa niΩel minn sente-jn u disa’ xhur g˙al ˙dax-ilxahar biss.

Aktar tnaqqis f’operazzjoni-jiet u interventi o˙rajn

Apparti minn hekk, l-operaz-zjonijiet biex jitne˙˙ew il-vini(varicose veins) Ωdiedu b’34%meta wie˙ed iqabbel il-perjo-du ta’ bejn Jannar u Settembrutal-2013 u l-istess perjodu tas-sena l-o˙ra. Biex ikompli jind-irizza din il-problema ta’ sten-nija f’dan il-qasam, il-Gverng˙adu kif impjega konsulentie˙or, speçjalizzat f’dan il-qasam, dan ix-xahar stess.Dan kien segwit minn investi-ment ta’ tag˙mir ©did biex l-interventi jsiru aktar malajrtant li di©à kien hemm aktarminn 50% tal-operazzjonijiet lise˙˙ew fl-ewwel ©img˙at.

Il-lista ta’ stennija g˙all-elec-tromyography (EMG), liemaattività tkejjel is-sa˙˙a u l-moviment tan-nervituri lijikkontrollaw l-istess muskoli,naqset minn 1,203 f’April tas-sena 2013 g˙al 440 pazjent, kifukoll iΩ-Ωmien ta’ stennijanaqas minn ˙ames xhur g˙alerba’ xhur rispettivament.Huwa mistenni li l-lista ta’stennija f’dan il-qasam tkuneliminata g˙alkollox sal-a˙˙arta’ din is-sena.

Investiment barrani ta’ €200miljun

Tista’ tg˙id li l-pro©etti tal-Gvern Laburista fil-qasam tas-sa˙˙a huma ta’ natura rivoluz-zjonarja. Xhieda ˙ajja ta’ danhuwa l-ftehim iffirmat f’nofs dinil-©img˙a mal-Queen MaryUniversity, parti minn pro©ettfenomenali ta’ €200 miljun lijinkludi l-ftu˙ ta’ ferg˙a tal-iskola medika rinomata Bartsfil-gΩira G˙awdxija.

F’kummenti li tana s-Segretarju Parlamentari g˙as-Sa˙˙a Chris Fearne esprima l-ottimiΩmu tieg˙u g˙all-fatt li,grazzi g˙all-mudell intrapren-denti li qed jadotta l-Gvern fil-qasam tas-sa˙˙a, se jkun qedigawdi minn riformi kbar,wa˙da wara l-o˙ra, li ser jip-permettu li l-ebda sptar, l-ebdapazjent, l-ebda impjegat majaqa’ lura.

“L-Isptar Ìenerali ta’G˙awdex se jkun qieg˙ed joffriaktar servizz biex b’hekk il-pazjenti G˙awdxin se jkunuqeg˙din jinqdew a˙jar. B’kol-lox il-Gvern se jkollu 300sodda tal-iprem livell fl-IsptarÌenerali ta’ G˙awdex, filwaqtli 150 sodda o˙ra se jkunuqeg˙din jintuΩaw flimkien ma’PPP g˙all-uΩu ta’ turiΩmumediku,” spjega s-SegretarjuParlamentari Chris Fearne.

Is-Segretarju ParlamentariFearne Ωied jg˙id li manistg˙ux nibqg˙u bl-Isptar

Mater Dei deskritt b˙ala sptartal-a˙˙ar ©enerazzjoni u l-bqijatal-isptarijiet f’abbandun, kifkien il-kaΩ ta˙t amministraz-zjonijiet Nazzjonalisti. “Dan qedng˙iduh bil-fatti g˙ax il-pro©ettli qed inniedu jinkludi l-IsptarKaren Grech fejn ser jitjiebusostanzjalment il-façilitajietg˙all-anzjani tag˙na,” qal is-Segreatrju Parlamentari Fearne.

Pjanijiet ©odda g˙all-IsptarSan Luqa

Dr Fearne spjega wkoll il-viΩjoni tal-Gvern fir-rigwardtas-sit fejn qabel kien hemm l-Isptar San Luqa. Bini li l-amministrazzjoni preçedenti˙allietu f’telqa assoluta. “Fl-Isptar San Luqa se jkun hemm80 sodda g˙ar-riabilitazzjoni,façilitajiet ta’ fiΩjoterapija,idroterapija, u o˙rajn, flimkienma’ çentru ©did g˙ad-dermato-lo©ija bi 12-il sodda. Dan barrasodod immirati g˙at-turiΩmumediku,” qal Dr Fearne.

Is-Segretarju ParlamentariFearne Ωied jg˙id li mkien daqs˙idmet dan il-Gvern fil-qasamtas-sa˙˙a m’hemm turijadaqshekk konkreta ta’ kif prob-lema tista’ tinbidel f’opportu-nità, sfidi kbar imma eçitanti,g˙ax dan il-Gvern tabil˙aqqg˙andu g˙al qalbu lill-pazjentu ser ikompli jag˙tih l-aqwa fil-waqt li jΩomm mal-weg˙dasolenni li s-servizz jibqa’ bla˙las.

JITNAQQSU DRASTIKAMENT IL-LISTI TA’ STENNIJA FL-ISPTAR MATER DEI

GLEN FALZONglen@kullhadd.com

LOKALI KÓ 22|03|2015 05kullhadd.com

Philomena Muscat, Maltija li tg˙ix fl-Ingilterra, illum tag˙laq 107snin. Philomena, li fil-passat kienet tg˙ix iΩ-Ûejtun, hija omm ta’tnejn, nanna ta’ erbg˙a, buΩnanna ta’ 21 u buΩbuΩnanna ta’ 24.

Il-qraba tag˙ha jinsabu mxerrdin fl-Ingilterra, il-Kanada, u f’Malta. Qraba li tkellimna mag˙hom qalulna li Philomena qatt ma

kienet taqta’ qalbha, tant li sakemm kellha 85 sena kienet g˙adhata˙dem. Illum Philomena hija wa˙da mill-ixje˙ persuni fl-

Ewropa. Din il-gazzetta tawgura lil Philomena f’g˙eluq sninha utixtiqilha iktar snin ta’ sa˙˙a.

ILLUM TAGÓLAQ 107 SNINIl-Ministru g˙all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Carmelo Abela Ωar il-persunal tal-ewwel re©iment tal-Forzi

Armati ta’ Malta (FAM) fil-Lyster Barracks ta’ Óal Far. Akkumpanjat mill-Brigadier Jeffrey Curmi, huwafa˙˙ar l-attivitajiet u l-operazzjonijiet kemm lokali kif ukoll barra minn pajjiΩna b˙alma huma l-

Operazzjonijiet tal-Frontex u l-Operazzjonijiet g˙all-Ìestjoni tal-KriΩi fil-Lvant tal-Ewropa. L-FAM g˙adha kemm appuntant uffiçjal ie˙or, il-Kaptan Marvin Mangion, biex jie˙u ˙sieb l-operaz-zjonijiet fiç-Çentru tal-Operazzjonijiet tal-Frontex fl-Italja. Apparti minn hekk, l-FAM g˙andha wkolluffiçjal tal-intelli©enza li b˙alissa qed iservi fil-Kwartieri tal-Missjoni Ewropea, f’Northwood ir-Renju

Unit, b˙ala parti mill-Eunafor Atalanta, il-missjoni navali tal-Ewropa kontra l-piraterija fl-ib˙ra viçin is-Somalja.

RIKONOXXIMENT LILL-FAM

Fl-a˙˙ar sentejn il-prezz tal-petrol f’pajjiΩna ra˙as bi 11% filwaqt lidak tad-diΩil ra˙as b’9%. Dan jirriΩulta minn statistika tal-KummissjoniEwropea li kkonfermat kif il-poplu Malti mar a˙jar bil-politika tal-hedging.

Politika kontrastanti

Fl-a˙˙ar sentejn il-konsumaturi Maltin gawdew minn ro˙s fil-prezztal-fjuwil aktar minn kemm gawdew iç-çittadini f’pajjiΩi o˙ra tal-Unjoni Ewropea. L-impatt poΩittiv tal-politika tal-hedging f’pajjiΩnakienet ikkonfermata minn statistika tal-Kummissjoni Ewropea.

Dan hekk kif, tul l-ewwel sentejn ta’ din l-amministrazzjoni, f’Maltal-prezz tal-petrol naqas bi 11%, filwaqt li l-medja Ewropea ta’ tnaqqisfil-petrol kien ta’ 9% biss. Fil-kaΩ tad-diΩil, ir-ro˙s kien ta’ 9% fiΩ-Ωew©kaΩijiet.

B’kuntrast, tul l-amministrazzjoni preçedenti, il-petrol kien og˙lab’36% u d-diΩil b’35%. Dan minkejja li fl-Unjoni Ewropea tul l-istessΩmien iΩ-Ωieda kienet ta’ 21% fil-petrol u ta’ 17% fid-diΩil.

Kontra l-kurrent

Minbarra dan, l-istatistika tal-Kummissjoni Ewropea tindika wkoll kifg˙as-seba’ ©img˙a konsekuttiva l-prezzijiet tal-fjuwil fl-Ewropa kom-plew jirrankaw fejn din il-©img˙a stess rajna l-prezz tal-petrol jiΩdiedb’1ç. Dan ifisser li, mill-a˙˙ar ©img˙a ta’ Jannar, kien hemm Ωieda ta’ 13ç

fil-prezz tal-petrol u 11ç f’dak tad-diΩil b˙ala medja fl-UnjoniEwropea. Dan meta, fl-istess perjodu f’Malta, il-prezzijiet naqsu b’7ç.Skont il-Kummisjoni Ewropea hemm tnax-il pajjiΩ bi prezz tal-petrol

og˙la minn Malta. Id-diΩil huwa or˙os minn seba’ pajjiΩi. Il-prezz tal-fjuwil f’Malta huwa ferm anqas mill-medja Ewropea. Fil-fatt, il-prezzmedju tal-petrol fl-Unjoni Ewropea jla˙˙aq €1.42 jew 17ç og˙la minnMalta, mentri l-prezz tad-dijΩil huwa ta’ ¤1.29, jew 1ç og˙la minnMalta.

ORÓOS MILL-MEDJA EwROpEA

Ilbiera˙ filg˙odu Malta ˙atret b’mod uffiçjali lill-Arçisqof il-©did, Monsinjur Charles J. Scicluna.Huwa ng˙ata din il-kariga l-©dida waqt il-quddiesapontifikali. Qabel sar korteo li g˙adda mit-toroqtar-Rabat. beda mill-Knisja ta’ San Duminku, g˙alta’ San Pawl, ta’ ÌieΩu, San Mark u finalment g˙all-Katidral. Óadu sehem numru kbir ta’ kleru kifukoll il-baned L’Isle Adam u Konti Ru©©ieru.

F’din il-quddiesa kkonçelebrata sar il-qari mis-segretarja tal-Monsinjur Açrisqof, Sylvia Riolo, u s-Superjur Ìenerali tal-MUSEUM Natalino Camilleri.L-offertorju t˙alla f’idejn Bernardette u AlexanderScicluna li huma n-neputijiet tal-Arçisqof, JesmondScicluna, Josette Grixti u Monica Lanzon li ji©u ˙utl-Arçisqof u Emanuel u Carmela Scicluna, il-©eni-turi tal-istess Monsinjur Arçisqof.

Il-messa©© tal-Arçisqof

F’omelija qasira, l-Arçisqof qal li tirg˙a tfisser litie˙u ˙sieb, li tindokra, li titma’, li tmantni, litwennes, li tiggwida. “Dan kollu jmiss lili llumb˙ala dover u sej˙a. Dan kollu rrid nag˙mlu bil-kelma li tqanqal u fuq kollox b’eΩempju li jkaxkar.

Dan kollu rrid nag˙mlu bl-im˙abba u bl-ispirtu ta’˙lewwa ma’ kull membru tal-mer˙la u, metame˙tieg, bil-bastun quddiem il-lupu. Mulej, jienanaf, imma nitolbok tfakkarni dejjem, li l-˙rief u n-nag˙a© mhumiex tieg˙i iΩda huma tieg˙ek. Intiqieg˙ed tafdahomli u jiena rrid nag˙ti konttag˙hom lilek. Kun mieg˙i dejjem biex fija jarawlilek, biex ma nkunx g˙alihom ta’ tfixkil, iΩda nkung˙alihom ta’ g˙ajnuna, ta’ kenn, ta’ wens u ta’©ie˙,” qal l-Arçisqof.

Tislima lil reli©jonijiet o˙ra

Fi triqtu lejn il-Katidral, permezz ta’ ©est li jirriflettil-missjoni ekumenika tal-Knisja f’Malta, l-ArçisqofCharles J. Scicluna, quddiem il-Kappella ta’Sant’Agata fl-Imdina, laqa’ numru ta’ mexxejjareli©juΩi Nsara minn knejjes u tradizzjonijiet Insarao˙ra li hawn f'Malta. Biex jag˙ti xhieda tar-relaz-zjonijiet li l-Knisja Kattolika f’Malta g˙andha ma’reli©jonijiet o˙ra li hawn f’dawn il-gΩejjer, l-Arçisqofil-©did imbag˙ad sellem lill-mexxej tal-KomunitàIΩlamika f’Malta, l-Imam Mohammed Elsadi, fil-Katidral ta’ San Pawl.

MAÓTUR UFFIÇJALMENT L-ARÇISQOF IL-ÌDID

Ritr

att:

ALA

N S

ALI

BA

06 22|03|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

Minn persuni tal-a˙˙ar klassi,bla vot u dinjità, ming˙ajr drittiji-et u rikonoxximent mill-istituz-zjonijiet, in-nisa g˙amlu avvanzkbir f’dan is-seklu. Dawn l-anomaliji fil-kultura ©ew indiriz-zati biex, kemm jista’ jkun, in-nisa kollha jkunu ttrattati ugwal-ment daqs l-ir©iel, kif wara kol-lox g˙andu jkun fi Ωminijietmoderni u progressivi b˙almaqed ng˙ixu llum.

Sfortunatament, mhux kolloxhuwa ward u Ωahar u qatt majista’ jkun. Kulma jmur, minkejjal-progress li sar, in-nisa xortawa˙da baqg˙u ji©u abbuΩatimill-ir©iel tag˙hom kemm fiΩika-ment kif ukoll psikolo©ikamentu jidher li l-istatistika hija wa˙daallarmanti. Ir-riçerka internaz-zjonali tg˙id li, f’˙afna mill-pajjiΩi tal-Punent (inkluΩ Malta),mara minn kull erbg˙a tkunvittma ta’ vjolenza domestika.Statistika internazzjonali o˙ratg˙id li madwar 95% tal-vittmita’ vjolenza domestika humanisa u dan l-abbuΩ ikun ©ej mis-sie˙eb tag˙hom.

Fid-dawl ta’ dawn iç-çifri, il-gazzetta KullÓadd tkellmet ma’Dr Nicholas Briffa, psikologu(clinical psychologist) li qieg˙edjispeçjalizza b˙ala sesswologu,rigward din l-istatistika u l-foromdifferenti ta’ vjolenza, fost diver-si affarijiet o˙rajn.

X’inhi eΩattament vjolenzadomestika?

Il-vjolenza domestika hija kullinçident ta’ theddid, aggressivitàjew abbuΩ bejn adulti li humajew kienu sie˙ba intimi, jewinkella membri tal-familja,

immaterjali mis-sesswalità, l-orjentazzjoni sesswali, is-sessjew il-©eneru tag˙hom. Kienhawnhekk li Dr Briffa fisser li l-vjolenza domestika tista’ tie˙unumru ta’ forom differenti. “Il-vjolenza domestika tista’ tie˙uforma ta’ vjolenza fiΩika, psiko-lo©ika, finanzjarja, emozzjonali usesswali. L-iΩjed forma komunita’ vjolenza domestika hija dik lisse˙˙ mill-©eneru maskili fuqdak femminili.”

L-abbuΩ sesswali relatat ˙afnamal-vjolenza domestika

“Tajjeb li ng˙id li barra minnabbuΩ ta’ vjolenza, ©eneralment,anke l-vittmi jesperjenzawabbuΩ sesswali. Il-vittmi kemm-ildarba jistqarru li, fejn jid˙ol is-sess, is-sie˙eb tag˙hom kienjurihom diΩrispett kbir, kemmfil-mod ta’ kif isir ir-rapport sess-wali kif ukoll fuq livell ta’ relaz-zjoni, komunikattiv kif ukollorgaΩmiku,” stqarr Dr Briffa. Il-vittmi kemm-il darba jesperjen-zaw nuqqas ta’ affezzjoni, uallura effett li tista’ to˙loq il-vjolenza domestika fuq il-vittmahuwa li tibda tevita kull rapportsesswali mal-aggressur. “Dang˙ax, issa, is-sess g˙aliha sarifisser li xi ˙add qieg˙ed jikkon-trollaha, juΩaha jew xi ˙add liqieg˙ed jie˙u l-gost b’©isimihambag˙ad jarmiha.”

F’kaΩijiet b˙al dawn, il-psiko-logu ikun qed ja˙dem ma’social worker u anke mal-psikja-tra biex jassigura li l-persunatkun qieg˙da tirçievi l-g˙ajnunakollha neçessarja. Dak kollu lijintqal lill-psikologu huwa kunfi-denzjali, sakemm il-persuna matippreΩentax riskju ta’ ˙sarafuqha nnifisha jew fuq ta’ mad-warha. F’dan il-kaΩ biss il-psiko-logu g˙andu d-dmir li jirrappor-

ta.

Ir-ra©unijiet g˙ala persunatirrikorri g˙all-vjolenza metat˙obb persuna o˙ra

Fost ir-ra©unijiet li huma komu-ni hemm dik li r-ra©el jibdajiΩviluppa bΩonn li jikkontrollajew jiddomina lis-sie˙ba tieg˙u,l-individwu jista’ j˙oss il-bΩonnli jikkontrolla lis-sie˙ba tieg˙umin˙abba stima baxxa tieg˙unniffsu, g˙ira kbira g˙as-sie˙batieg˙u (li kultant teskala g˙almorbid jealousy/othello syn-drome, kundizzjoni fejn bnie-dem b’konvinzjoni kbira ja˙sebli s-sie˙ba qed tara wiçç ie˙or udan ming˙ajr ebda provi), dif-fikultà li l-individwu jikkontrollal-emozzjonijiet ta’ rabja kif ukollli j˙ossu inferjuri g˙as-sie˙ebtieg˙u min˙abba ˙afna ra©uniji-et fosthom dawk relatati ma’ sta-tus, xog˙ol, flus, attrazzjoni fiΩi-ka u sesswali, kif ukoll il-familja.Ra©unijiet o˙ra jistg˙u jkunudiversi disturbi tal-personalità liwie˙ed jista’ jkollu, kundizzjoni-jiet psikolo©içi u psikjatriçi,problema ta’ abbuΩ mix-xorb usustanzi o˙ra u anke twemminta’ dominanza u kontroll li indi-vidwu jista’ jkollu.

Il-konsegwenzi tal-vjolenzadomestika

L-effetti tal-vjolenza domestikajvarjaw minn persuna g˙al o˙rau dan g˙ax ir-reΩiljenza fil-per-sonalità ta’ kull individwu hijadifferenti. L-ewwel nett il-vjolen-za domestika tista’ tag˙mel˙sara fuq il-©isem li tvarja minntben©il u grif sa marki perma-nenti jew sa˙ansitra diΩabbiltàpermanenti u, f’kaΩijiet estremi,mewt.

Dawn jistg˙u jkomplu jin-

fluwenzaw b’mod negattiv l-effetti mentali li dan l-abbuΩi˙alli fuq il-vittma. Fost l-effettimentali komuni, insibu l-anzjetà,dipressjoni, disturbi jew tibdilradikali relatati mal-aptit tal-ikelkif ukoll mal-aptit sesswali, biΩa’mill-ir©iel, mill-affezzjoni jewmill-kuntatt soçjali, diffikultà fiç-çiklu tar-risposta sesswali, speç-jalment fejn jid˙ol il-faΩi tal-orgaΩmu u anke ta’ qabel l-orgaΩmu, diffikultà biex il-per-suna tiffoka u tikkonçentra, dif-ferenzi fiç-çiklu tal-irqad u anketibdil fiç-çiklu menstruwali.

Persuni abbuΩati ta’ etàΩg˙ira jistg˙u jkunu aggres-suri fil-futur

Dr Briffa sostna li r-riçerkapsikolo©ika turi li jekk il-per-suna tkun g˙addiet minn xiforma ta’ abbuΩ psikosesswalijew fiΩiku fit-tfulija jew l-istesspersuna tkun esperjenzat il-vjolenza domestika fil-familjatag˙ha, eΩempju l-persuna tkunrat lill-missier isawwat lill-omm,dan jag˙mel il-persuna iΩjedsuxxettibli li hija stess issiraggressur. Kull tifla jew tifel jes-perjenza dawn l-abbuΩi b’moddifferenti. Tfal li jkunu trabbewfl-istess familja vjolenti jinter-pretaw dawn l-istess çirkustanzidifferenti.

Dr Briffa spjega li l-effetti lidan l-abbuΩ i˙alli fuq it-tfaljistg˙u jkunu devastanti mhuxbiss negattivi. “It-tfal li jkunuraw quddiemhom din il-vjolenzajistg˙u jsiru beΩag˙na u anzjuzimin˙abba li dejjem ikunu jisten-new xi ˙a©a ter©a’ ti©ri.”

Aktar minn hekk, l-anzjetàtkun anke relatata mal-fatt li l-©enituri ma jibdewx jag˙tuattenzjoni kif suppost lit-tfaltag˙hom min˙abba d-diffikulta-

jiet li huma jkunu g˙addejjinminnhom. “Din l-anzjetà tista’ssir kronika. Dawn it-tfal,min˙abba dak li jkunu esperjen-zaw u anke min˙abba s-sigriet lidejjem ikunu Ωammew ©ofihom, jibdew isiru dejjem iΩjedg˙atxana g˙all-im˙abba, g˙all-istabbiltà u g˙all-attenzjoni. L-im©iba tag˙hom tista’ tkun ta’sfida g˙al dawk li jkollhom kun-tatt mag˙hom, b˙al ng˙idua˙na g˙alliema u qrabat,” qal DrBriffa.

Effetti o˙ra jistg˙u jkununuqqas ta’ konçentrazzjoni l-iskola, rabja, dwejjaq,dipressjoni, irritazzjoni, nuqqasta’ sens ta’ identità, diffikultà f’liwie˙ed jikkontrolla l-impulsitieg˙u, fost affarijiet o˙ra. Ir-riçerka, kif ukoll l-esperjenzaklinika, turi wkoll li hemmrelazzjoni b’sa˙˙itha bejn liwie˙ed ikun aggressur u l-esperjenzi tieg˙u meta kienΩg˙ir. B’hekk parti mill-pjan ta’trattament li jag˙mel il-psiko-logu, tajjeb li jie˙u f’konsideraz-zjoni l-kuntest familjari disfun-zjonali li t-tfal ikunu qed jg˙ixufih. Dan inaqqas iç-çans li metajikbru t-tfal ikunu vjolenti jewanke jiΩviluppaw xi tip ta’ dif-fikultajiet o˙rajn.

Il-vittmi tal-vjolenza domesti-ka mhumiex nisa biss

Skont l-istess statistika kkwotatafil-bidu ta’ dan l-artiklu, ra©elminn kull sitt ir©iel fl-Ewropatal-Punent jisfa vittma ta’ vjolen-za domestika, u kien proprjuhawnhekk li Dr Briffa tkellemdwar id-differenzi bejn il-vittminisa u r©iel. “Ìeneralment il-vjolenza fuq in-nisa jkollha baΩifiΩika kif ukoll psikolo©ika likultant teskala anke sa terrur uxokk. Il-vjolenza li ssir fuq l-

KWART TAN-NISA FL-EWROPA JESPERJENZAW VJOLENZA

GLEN FALZONglen@kullhadd.com

Dr Nicholas Briffa, psikologu

LokaLi kÓ 22|03|2015 07kullhadd.com

ir©iel ikollha baΩi iΩjedpsikolo©ika li tinkludi umiljaz-zjoni, tg˙ajjir, kontroll emottiv upsikolo©iku, fost l-o˙rajn.”

“Fl-ispeçjalizzazzjoni tieg˙ib˙ala sesswologu qieg˙ed nil-taqa’ ma’ diversi koppji li jsi-buha diffiçli li jaqsmu l-poterindaqs anke fuq l-iktar affarijietli minn barra, anke g˙all-istesskoppja, jidhru trivjali. Danjo˙loq çertu pika li jekk wie˙edma ji˙ux ˙siebha tiΩviluppaf’emozzjonijiet, sentimenti u˙sibijiet iΩjed kumplessi,” ΩvelaDr Briffa. Huwa jiltaqa’ wkollma’ vjolenza min-na˙a tal-marafuq ir-ra©el; vjolenza li kultant,min˙abba ˙afna ra©unijiet, hijaiΩjed sottili u mhux façli tindunabiha g˙ax hija anqas çara minndik ta’ fuq n-nisa peress li mhuxdejjem ikun hemm involut swat.Dr Briffa qal ukoll li l-vjolenzadomestika tista’ anke sse˙˙f’kull tip ta’ koppji, inkluΩ dawkomosesswali, u b’hekk ovvja-ment mhix restritta biss g˙all-koppji eterosesswali biss.

Xog˙ol il-psikologu mal-aggressur

Xog˙ol il-psikologu huwakemm mal-vittma kif ukoll mal-persuna li twettaq il-vjolenzadomestika u t-trattament offrutmill-psikologu mhuwiex wie˙ediΩda hemm diversi. Dr Briffaenfasizza wkoll li wie˙ed mill-aktar fatturi influwenti li jwassalg˙all-vjolenza hija proprju l-kul-tura li tippromovi l-idea li r-ra©elg˙andu jkun dominanti fuq il-mara.

“Óafna drabi, ix-xog˙ol ta’psikologu huwa li ja˙dem fuqpjan ta’ trattament psikolo©ikuintensiv li jie˙u f’kunsiderazzjonikemm ir-rabja espressa b’mod˙aΩin ˙afna kif ukoll fuq is-self-esteem, valuri, ideat, kredenzi ul-˙sibijiet li l-persuna tkun qedtg˙addi minnhom,” spjegab’reqqa Dr Briffa. Dan it-tratta-ment jinvolvi l-uΩu ta’ diversig˙odod u strumenti psikolo©içibiex jimminimizzaw u jikkon-trollaw b’mod imminenti din l-im©iba kif ukoll jing˙ata t-tag˙lim u ˙iliet psikoedukattivali l-persuna ©eneralment majkollhiex.

Parallel ma’ dan, il-psikologuja˙dem ukoll fuq livell psiko-ter-apewtiku anqas strutturat fuqfatturi li jistg˙u jkunu qeg˙dinjag˙mlu effett fuq l-im©ibaaggressiva tal-persuna, b˙alng˙idu a˙na l-preΩenza ta’ xitrawma fit-tfulija, b˙al pereΩem-pju abbuΩ sesswali li jkung˙adda minnu l-aggressur jew l-abbandun tal-aggressur metakien Ωg˙ir mill-©enituri tieg˙u.

Xog˙ol il-psikologu mal-vittma

Mill-banda l-o˙ra, xog˙ol il-psikologu huwa wkoll mal-vittma li tkun g˙addiet minndawn l-atti koroh u sa˙ansitraatti barbari. “Ìeneralment il-psikologu, wara li jeΩamina l-kaΩ sew u anke jifhem iç-çirkus-tanzi mill-perspettiva tal-vittma,ifassal pjan ta’ trattament,” qalDr Briffa.

L-ewwel parti ta’ dan it-tratta-ment tirrigwardja l-kura tas-sin-tomi li din it-trawma tkun˙olqot b˙al umiljazzjoni, dwej-jaq, nuqqas ta’ sens ta’ identità,anzjetà u attakki ta’ paniku, fosteffetti o˙rajn. “Ma ninsewx li˙afna drabi l-vittma tkun ©ietg˙all-g˙ajnuna wara ˙afnaΩmien ta’ abbuΩ, wara ˙afnaΩmien twa˙˙al fiha nnifisha g˙aldak li qieg˙ed ji©ri, wara ˙afnaΩmien iΩΩomm kollox b˙ala

sigriet, u anke wara perjodu twilta’ normalizzazzjoni li dak li s-sie˙eb qieg˙ed jag˙mel huwa©©ustifikat u mist˙oqq fuqha.”

Dan kollu jista’ jkunakkumpanjat minn nuqqas ta’kooperazzjoni miç-çirku soçjalital-persuna abbuΩata. Dan g˙axl-aggressur, ©eneralment, ikunpersuna differenti man-niesesterni mill-familja. B’hekk iç-çirku soçjali tal-vittma jista’ jkunli kultant jiskora©ixxi lill-vittmastess milli tmur g˙all-ghajnuna.Hemm il-possbbiltà wkoll li l-vittma tant tkun identifikat lilhannifisha maç-çiklu abbuΩiv litibda b˙al temmen li r-ra©eltag˙ha jista’ jinbidel xi darba.“B’hekk il-mara tibqa’ tittama, uΩ-Ωmien mimli abbuΩ, swat u˙afna affarijiet negattivi jkomplujiΩdiedu, jeskalaw u kultantanke isiru pervasivi maΩ-Ωmien,”spejga b’reqqa l-psikologu liqed jispeçajalizza fis-sesswolo©ija.

It-tieni parti tat-trattament, li©eneralment ise˙˙ simultanja-ment mal-ewwel parti, tkun ind-irizzata l-ferita psikoemozzjonalili l-abbuΩ ikun ˙oloq. Dawn l-effetti kultant ikunu iΩjed inten-sivi min˙abba li l-vittma tibdabil-mod il-mod tirrealizza li r-ra©el li jg˙id li j˙obbha wasalbiex g˙amel dak li g˙amel, uallura l-vittma timxi mill-istat ta’ça˙da g˙al dak reali. Dr Briffasostna li dan jista’ j©ib mieg˙ug˙al darb’o˙ra perjodi qawwijinta’ dwejjaq jew kultant anke ta’dipressjoni. B’hekk il-psikologujie˙u ˙sieb li jivverifika f’liemastat il-vittma tinsab, u ja˙demfuq dan l-istess stat.

Appell biex tintalab l-g˙ajnuna mill-ewwel

Dr Briffa tenna u ˙e©©e© lill-vitt-mi biex malli jinnuttaw im©ibavjolenti u ta’ diΩrispett jirra-portaw mill-ewwel lill-awtoritaji-et. “Li tirraporta jista’ jkun passdiffiçli min˙abba mist˙ija, ça˙datal-problema, stmerrija u biΩa’.G˙aldaqstant, li nixrrapportawminnufih il-vjolenza u l-abbuΩhuwa kruçjali ˙afna. IΩjedkemm nie˙du azzjoni minnkmieni iΩjed inΩidu ç-çans li l-problema tissolva u iΩjedinnaqqsu ç-çans li jkun hemmeffetti negattivi kemm fuq il-vittma kif ukoll fuq it-tfal,” enfa-sizza b’ton ta’ konvinzjoni kbira.Huwa semma wkoll kif l-istessb˙all-Korp tal-Pulizija, l-A©enzijaAppo©© tag˙mel ˙afna xog˙olsiewi fejn tid˙ol il-vjolenzadomestika. “Infakkar li l-persunali qieg˙da ti©i abbuΩata majist˙oqqilhiex dan, u anke l-a©irvjolenti g˙andu jkun dejjemikkundannat, tant li nirrap-portaw din l-im©iba huwa drittsagrosant b˙ala bnedmin kifukoll b˙ala çittadini.”

“Mill-banda l-o˙ra, il-persuna liqieg˙da t˙ossha diffiçli biextikkontrolla r-rabja tag˙hanissu©©erilha li mill-aktar fistkellem lill-psikologu, sesswo-logu jew lit-tabib tal-fiduçjatag˙ha. Ner©a’ ng˙id g˙aximportanti, u aktar ma l-proble-ma na˙dmu fuqha minn kmieniiΩjed iΩΩid il-probabbiltà li tissol-va.” Aktar minn hekk, sostna li˙add ma jist˙oqqlu li ji©i ttrattat˙aΩin, hu min hu, hi min hi,g˙amel jew g˙amlet x’g˙ameljew x’g˙amlet. Kul˙add g˙andudritt li ji©i rrispettat, muri dinjitàu li jg˙ix fil-paçi u fl-im˙abba.Óadd mhu iΩjed minn ˙add.“Irrelevanti minn kemmg˙andek flus, sa˙˙a, xog˙olimportanti, ittri wara ismek jewkemm inti gustuΩ, a˙na kollhandaqs.”

08 22|03|2015 LOKALIKÓkullhadd.com

MILL-PARLAMENT EWROPEW ‘IL-KUMMISSJONI EWROPEA MHIX KONXJA TAL-PROBLEMI FI GÛEJJER PERIFERALI’

ALFRED SANT

Il-Kap tad-DelegazzjoniLaburista fil-Parlament Ewropewqal li fi ˙dan il-KummissjoniEwropea g˙ad ma hemmxbiΩΩejjed g˙arfien ta’ kif gΩejjeru re©juni periferiçi ji©u affettwatib’rabta mal-iΩolament jew iç-çokon tag˙hom. Politika bbaΩa-ta biss fuq il-prinçipji tal-kum-merç ˙ieles tinnega l-˙tie©a ta’trattament speçjali biex tikkum-

batti l-iΩolament tag˙hom. Dr Sant qal li l-operazzjonijiet

ta’ kumpaniji Ωg˙ar b˙all-AirMalta u Cyprus Airways ma jaf-fettwawx il-qag˙da kompetittiva©enerali fl-Unjoni Ewropea. Il-fatt li Cyprus Airways ©arret biss12% tat-traffiku tal-ajru lejn uminn Çipru, huwa tant volumΩg˙ir li çertament ma setax jaf-fetwa s-sitwazzjoni kompetittiva

fl-UE. Dr Sant qal li ma jag˙milxsens li Cyprus Airways tinqatelu li l-linji li kienet isservijing˙ataw lil ˙addie˙or lig˙andu interessi aktar mifruxaminn ta’ Çipru. “L-istess argu-menti japplikaw, fil-fehmatieg˙i, g˙all-Air Malta,” sostnaDr Sant.

Dr Sant kien qed jag˙ti r-reaz-zjonijiet tieg˙u wara li l-Kummissjoni Ewropea qaltlu, fitwe©iba bil-miktub, li ankeming˙ajr Cyprus Airways, Çiprukellu jibqa’ mag˙qud ma’ ˙afnaçentri internazzjonali. Dr Santkien staqsa lill-KummissjoniEwropea g˙andhiex tikkunsidrali tadotta metodi aktar flessibblimeta tevalwa l-g˙ajnuna u l-appo©© mill-Istat g˙al kon-nessjonijiet bl-ajru u bil-ba˙arparagunabbli g˙al dawk ta’Cyprus Airlines. Dan fl-interessli jkun Ωgurat li l-attivitàekonomika li tkun g˙addejja fiswieq ta’ gΩejjer periferiçitinΩamm jew sa˙ansitra tittejjeb.

“IÇ-ÇITTADINI MA JAFDAWX L-UNJONI EWROPEA”MARLENE MIZZI

L-MEP Laburista u ViçiChairperson tal-Kumitat g˙all-Petizzjonijiet, Marlene Mizzi,©iet ma˙tura b˙ala r-rappor-teur tas-Soçjalisti uDemokratiçi (S&D) fuq l-opin-joni tal-kumitat PETI dwar ir-reviΩjoni tal-Inizjattiva ÇittadiniEwropej. L-Inizjattiva ÇittadiniEwropej (ECI) hija l-ewwelg˙odda transnazzjonali ta’

demokrazija parteçipattiva litag˙ti ç-çittadini dritt ©did ta’inizzjattiva le©iΩlattiva.

L-ECI, li kienet introdottamat-Trattat ta’ Lisbona, timmirali tkabbar ir-rwol taç-çittadinifil-proçess tat-tiswir tal-li©ijietfl-UE billi tag˙ti ç-çans lilmiljun çittadin minn tal-inqaskwart mill-Istati Membri li jis-taqsu l-Kummissjoni Ewropea

biex tressaq proposta le©iΩlat-tiva fuq materji fejn iç-çittadinija˙sbu li att legali mill-UEhuwa me˙tie©. Sal-lum, 49inizjattiva biss kienu sottomes-si lill-Kummissjoni Ewropea, uminnhom ammont Ωg˙ir bisslestew il-proçess kollu b’iktarminn miljun firma.

Marlene Mizzi qalet: “Iç-çitta-dini ma jafdawx l-UnjoniEwropea, ma jemmnux li tir-rappreΩenta l-interessitag˙hom, i˙ossuhom ’ilbog˙od u ffrustrati peress lima jafux fejn g˙andhom imor-ru meta jid˙lu d-dritti j iettag˙hom. Iktar minn qattqabel, fil-klima kurrentiEwropea, hemm bΩonn liner©g˙u nibnu kuntatt maç-çittadini tag˙na u nag˙tu lil-hom g˙odda li tag˙ti ç-çanslin-nies li jie˙du r-riedni ta’˙ajjithom. Jiena konvinta li l-ECI g˙andha l-potenzjal litkun dik l-g˙odda, imma Ωgurmhux fl-istat li tinsab fihab˙alissa.”

“IL-PAJJIÛI GÓARAB HUMA KRUÇJALI BIEX IL-LIBJATIBQA’ MAGÓQUDA”

“Il-pajjiΩi G˙arab huma kruçjalibiex jg˙inu ˙alli tinstab soluz-zjoni g˙all-instabbiltà li teΩistifil-Libja.” L-MEP Maltija MiriamDalli g˙amlet din l-istqarrijawaqt il-programm TheNetwork li jixxandar fuq

Euronews. Matul il-programm Miriam

Dalli qalet li f’dan il-punthemm bΩonn ta’ sforz diplo-matiku aktar b’sa˙˙tu. Sostnietli s’issa l-Unjoni Ewropeaqag˙det pass lura u çertu Stati

Membri lanqas kienu qedjaççettaw dak li kien qed ji©rifil-Libja. “L-affarijiet b˙aldonnhom qeg˙din jimxu issa,imma messhom iççaqalqu fermqabel. Irrid nara sforz diplo-matiku aktar b’sa˙˙tu li jista’jg˙in iwassal g˙al ftehim ta’gvern ta’ unità nazzjonali, lihuwa parti mis-soluzzjoni,”enfasizzat Dalli.

Filwaqt li tkellmet kontra xioperazzjoni militari unilaterali,Miriam Dalli qalet likwalunkwe azzjoni fil-Libjag˙andha ssir ta˙t il-mandattan-Nazzjoniiet Uniti. “HemmbΩonn li n-Nazzjoniiet Uniti ul-pajjiΩi G˙arab ikunu minn ta’quddiem. Il-pajjiΩi G˙arabhuma kruçjali biex tinstabsoluzzjoni. Jekk irridu nsibusoluzzjoni dejjiema, allura tridtkun soluzzjoni mil-Libjanig˙al-Libjani,” sostniet Dalli.

MIRIAM DALLI

10 22|03|2015 OpINJONIKÓkullhadd.com

Patri Mario Attard

MINNSALVUCANALE

Meta tkun ta˙dem mit-Tnejnsal-Ìimg˙a, fil-©urnata tas-Sibt tipprova tag˙mel il-qadikollu li jkollok biex imbag˙adil-Óadd taqla’ l-plakka minnmal-˙ajt u tkun off mode. Jiennhar ta’ Sibt nag˙mel ©urnatag˙addej gass mal-pjança iΩda,peress li xi Ωew© Sibtijiet ilu l-maltemp ried jaqla’ kulmahawn, kelli ftit xog˙ol ug˙alhekk intasabt fuq is-sufanu fettilli nara ftit it-TiVi. Il-Maltin kollha ripetizzjonijiet,ibda minn TVM u TVM2 uwarajhom in-Net, g˙ajr g˙all-istazzjon One.

Fuq il-One kien hemm Clinton One. Kont naf li jixxandaris-Sibt iΩda min˙abba l-impenji li g˙adni kif semmejtaktar ’il fuq qatt ma rajtu. LilClint ilni nisimg˙u fuq ir-radjukif ukoll jaqbeΩ fuq il-palkwaqt xi attività tal-massa, nafukoll li huwa preΩentatur taj-jeb iΩda waqt Clint on Oneqatt ma sibt il-˙in narah. Danil-programm huwa wie˙edtajjeb ˙afna, immirat g˙aludjenza Ωag˙Ωug˙a, il-misted-nin kollha kienu bis-sens u˙adt pjaçir narahom ikantawdak il-˙in stess. Clint, f’dan il-programm jistieden kantantijew persuna©©i interessanti lifl imkien jirrakkuntaw ujkantaw. Programm li jag˙melsens is-Sibt filg˙odu, l-aktarmeta fuq l-istazzjonijiet ikoll-na ripetizzjonijiet biss.

Ripetizzjonijiet

Kieku biex inmaqdru lilnanfusna l-ewwel ni©u;ismag˙na g˙and tal-grocer(kif darba qalilna Simon)

ng˙idu kemm a˙na l-Maltina˙na ˙Ωiena, kif m’g˙andnaxejn tajjeb u l-barranin a˙jarminnha. Imma, insomma,na˙seb qieg˙da fil-kulturatag˙na. Infatti anke qawlg˙andna: il-borma tal-©ar tfu˙aktar minn tad-dar. Sewwang˙id jien, kemm kienu ©enjix-xju˙ li ˙allewna.

M’iniex hawn biex nitkellemfuq il-qwiel jew fuq il-boromu l-ikel, iΩda qieg˙edin˙arbex b˙as-soltu l-erba’kelmiet dwar x’naraw fuq l-iskrin iΩ-Ωg˙ir. Imma fil-veritàa˙na l-Maltin in˙obbu nmaq-

dru lilna nfusna u proprja senipprova nispjega li ankestazzjonijiet barranin g˙and-hom in-nuqqasijiet tag˙hom.Wie˙ed mill-istazzjonijiet lijiena nsegwi huwa l-FLN, jewa˙jar Fine Living Network,stazzjon Amerikan li jxandarmill-Ingilterra. Fuq dan l-istaz-zjon insib ˙afna programmiinteressanti li jvarjaw minntisjir, g˙al manutenzzjoni fid-djar, programmi dwar is-safar,moda, eçç.

Programm partikulari jip-preΩentah Suggs, l-ekskantanttal-grupp IngliΩ Madness.

Suggs, fil-programm tieg˙u,idur fl-Italja minn fuq sa isfelu jΩur postijiet interessanti u lijkollhom storja. Programm taj-jeb u mill-aktar interessantiiΩda, apparti li ©ie ffilmjatsnin ilu, l-istazzjon FLNna˙seb xandru xi 50 darba.Kull meta ninzertah sirt naraliema programm qieg˙ed jir-repeti. Possibbli stazzjondaqshekk popolarim’g˙andux biex jimla skeda?Mela kull min joqg˙od igerg-er li fis-Sajf jara r-ripetizzjoni-jiet, kulma g˙andu jag˙melhuwa li jaqleb fuq l-FLN ujikkonsla b’Suggs.

Qoffa xag˙ar

Nhar ta’ Ìimg˙a jixxandarXarabank. Dwar is-su©©ettimag˙Ωula mhux ser nitkellemg˙ax kemm-il darba ktibt. Liser insemmi llum u li issa sartedjanti huwa r-reklam li jip-promovih.

Mela mis-Sibt nibdew narawlil dak il-qoffa xag˙ar jirrekla-ma x-Xarabank li jmiss, u danjibqa’ sejjer sal-Ìimg˙a ftitqabel jibda l-programm. Sebatijiem naraw lil qoffa xaharjg˙id l-istess diskors, sebatijiem nisimg˙uh jitkarrab biexjarawh in-nies.

Possibbli ma tarawhx ted-janti sebat ijiem qrid biexnaraw dan il-programm?Tg˙id naqsulu l-udjenzi jewspiççawlu l-ideat dwarx’su©©ett ser jittratta? Possibbliprogrammi o˙ra ma joqom-sux li l-promo tax-Xarabankjintwera xi 50 darba aktarminn tag˙hom?

Ara tlaqt…il-Óadd it-tajjeb.

TiVi AwARdS

Meta kont f ’dar ommi umissieri mhux l-ewwel darbali qbadt f’idejja d-direttorjutat-telefown. Niftakarni naf-faxxina ru˙i bid-diversità ta’kunjomijiet li j˙addan!

Milux esperjenza li ©ratlifakkrittni f’dan. Mela kienhemm mara u qaltli: “Naf lilxi ˙add li joqg˙od ˙dejja ug˙andu kunjomu stramb lijmexxi din it-talba.” Kienetqieg˙da tg˙id g˙al l -Kurunella tal-Óniena Divina.F’dak il-˙in tbissimt. G˙axg˙edt f ’qalbi : “Kos hux!Kemm f’Malta g˙andna kun-jomijiet strambi! L-aktar fil-Knis ja !” Veru! Fi l -Knis jatg˙idx kemm g˙andna kun-jomij iet s trambi. Jew, kifqal t i din i l -mara, “ tqal !”Issuktajt nitbissem! G˙ax il-Mulej fakkarni li hu wkollg˙andu kunjomu.

U, li kieku kelli nistaqsikx’inhu kunjom il-Mulej, int xitwe©ibni? Forsi g˙all-ewwelt ibda t˙okk rasek. Jewg˙ajnejk jintilfu fit-thewdin.Imma mbag˙ad wiççek jer©a’jitbissem. G˙ax, b˙al jum lijinkedd mis-s˙ab sewdieni,ter©a’ mill-©did titfaçça x-xemx tal-paçi! Tas-sliem! Tal-fer˙! U twe©ibni, konvint ukonvinta: “Il-Mulej ˙anin!”

(Salm 111:4), jew, “Il-Mulejtwajjeb,” (ara Salm 111:4. Tafl i qieg˙ed nifhmek? Jekkm’iniex sejjer Ωball qieg˙edtikkwotal i s-Salm 111 l ijg˙id: “Waqqaf t i fkira bl-g˙e©ubijiet tieg˙u; twajjeb u˙anin il-Mulej” (Salm 111:4).Jekk qed tag˙mel hekkng˙idlek: “M’hawnx prezzek!Imlejt l i qalbi bil-fer˙ u l-hena!”

Il-kunjom juri isem deskrit-tiv li huwa marbut mal-isemtal-persuna biex juri kwalitàpersonali jew professjonalitieg˙u jew tag˙ha. Mela, fil-kaΩ tal-Mulej, kunjomu hu˙anin. Jew twajjeb. Bil-modimma! Ta˙seb li hu vavu!Jew li t-tajjeb jg˙idlu ˙aΩin!Inkella li l-˙aΩin jg˙idlu taj-jeb! Imma l-Mulej jirra©una.U j i©©udika ta j jeb. Ipremmill-Knisja u l-Gvern. Ankejekk dawn ikollhom inten-zjonijiet tajba tafux! G˙ax Hu‘biss’ jista’ ji©©udika l-interntal-bniedem! U l-©udizzjut ieg˙u hu ret t . G˙ax, kifjg˙idilna Salm 103: “Hu jafkif a˙na mag˙©una, jiftakarli a˙na trab” (Salm 103:14).U issa, lil hinn minn ˙afnapomposità l-bniedem mhuxbniedem jibqa’?! Dg˙ajjef?JiΩbalja? U bi ˙tie©a kbira ta’

min ja˙firlu u jg˙inu b’˙afnapaçenzja biex jinbidel?

Al la g˙andu kunjomu!“Óanin u twaj jeb” (Salm86:15). Kunjomu kul˙addjifhmu. Ma tridx g˙erf biextkun taf xi tfisser tkun ˙aninjew twajjeb. BiΩΩejjed tin-qabad bla seat belt u jkunhemm gwardjan lokal i l i ,minflok jo˙ro© il-karta taç-çi tazzjoni j iet u jxafxaf leksanta ta ’ mit t ewro, jam-monik. “G˙al-lum tg˙addisie˙bi! Imma darb’o˙ra le!”X’nifs ’ i l barra t ie˙u hux!Iffrankalek mitt ewro multa!Xi trid iΩjed! U daqskemmtin˙ataf mil l -˙niena tal-gwardjan lokal i malajrtniΩΩlu b˙ala qaddis fil-ktiebl-abjad tieg˙ek. Jew tlaqqmuAlla tal-ir©iel! U jkollok biex!G˙ax ikun ing˙atalek çansie˙or!

Madankollu, g˙al u˙ud,kunjom i l -Mulej huwastramb. U tqil. Mhux g˙axma jafux li hu ˙anin u twaj-jeb. Min jaf kemm ikunug˙addew minn esperjenzifejn, li kieku ma kienx g˙all-˙niena u t-tjubija ta’ Alla,kieku illum jew qeg˙din f’xiqieg˙ ta’ sodda, ˙abs, inkellata˙t it-trab. Alla jkun inter-viena f’˙ajjithom. Imma ma

jag˙tux kas! Jibqg˙u g˙adde-jjin jag˙mlu dak li tg˙idil-hom rashom. Jibqg˙u iggran-fat i mal- ideat Ωbal jat i ta ’obg˙od! Patt i ! Ivvendikaru˙ek! U, minflok qalbhomtkun tg˙um fil-paçi tal-Mulej,b’xorti ˙aΩina tispiçça qishaborma tag˙li u tbaqbaq. Kullboqqa l i to˙ro© minnhaj is imha vendetta ! Ódura!Mibeg˙da!

G˙al dawn it-talin li kun-jom il-Mulej hu ˙anin u twaj-jeb, huwa Grieg! Majag˙milx sens! Stramb! G˙axja˙sbu li l-Mulej g˙andu jkunb˙alhom: ipattiha. Kunjomil-Mulej g˙alihom isir tqil.Mhux biss fil-fehma imma fl-ispirtu. G˙ax qalb irrabjata uma˙kuma mir-rabja u mill-vendetta kif tista’ qatt idduq“it-tjieba u l-fedeltà” (Salm86:15), li hemm marbuta ma’qalb li t˙enn u ta˙fer?

Irrid li kunjomi jkun tal-Mulej, ji©ifieri ˙anin u twaj-jeb? Ìesù jg˙idli: “G˙ax jekkintom ta˙fru lill-bnedmin il-˙tijiet tag˙hom, Missierkomli hu f is-smewwiet ja˙ferlilkom ukoll” (Mt 6:14). Óana˙fer ! Óa ng˙ix bi l-paçif’qalbi! Avolja kunjomi, g˙alu˙ud, jibqa’ stramb u tqil,g˙ax ma jafux a˙jar!

KUNJOMU STRAMB U TQIL

Ritratt: CHRIS AGIUS PHOTOGRAPHY

opinjoni kÓ 22|03|2015 11kullhadd.com

Catherine Fenech Membru fl-EΩekuttiv Nazzjonali tal-Partit Laburista

TweTTiq u TfixkilKampanja elettorali

Qeg˙din f’kampanja elettoralio˙ra li se twassalna g˙all-elez-zjoni tal-kunsilli lokali u kifukoll referendum dwar il-kaççafir-rebbieg˙a. L-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali se jsiru f’nofs il-lokalitajiet ta’ Malta uG˙awdex. Il-kampanji elettoralisaru sinonomi ma dawn iΩ-Ωminijiet tas-sena. Saru avveni-ment annwali. G˙all-grazzjat’Alla mis-sena d-die˙la nie˙duftit nifs u ma jkollniex kampanjielettorali aktar sa ma ter©a’tasal l-elezzjoni ©enerali.

Nitkellem g˙alija, jiena lin˙obb il-politika daqskemmin˙obb lill-familja tieg˙i, kam-panja elettorali, kif jg˙id il-Malti: nikolha bil-˙obΩ u l-©obon, imma kif jg˙id il-Maltiwkoll: ta’ kuljum iwe©©a’ r-ras,u tibda ta˙sel tiddejjaqminnhom. Jien li jien mid˙latal-politika, a˙seb u ara minqajla tinteressah. Kampanjaelettorali tiddisturba ˙idmet il-Gvern li, bla ma jrid, ikollujikkalma ˙idmietu b˙ala Gvernbiex jiffoka sitt ©img˙at g˙all-kampanja. Taf tfixkel ukoll in-negozji u postijiet tax-xog˙ol.Imma g˙al ©ie˙ id-demokrazija,l-elezzjonijiet iridu jsiru.Madankollu, kienet g˙aqlija d-deçiΩjoni tal-Gvern li l-elez-zjonijiet tal-kunsill lokali jsirukollha f’daqqa u emalgamatima elezzjoni ©enerali jew mal-elezzjoni tal-ParlamentEwropew.

Madankollu, din il-kampanjaelettorali qed tiΩvol©i f’wa˙dainteressanti fejn ner©g˙u narawtispikka l-projettazzjoni taΩ-Ωew© partiti ewlenin tal-mexxe-jja tag˙hom. It-tnejn jistrie˙u lil-poplu jivvota fuq il-fiduçja likapaçi jippreΩenta u jag˙ti l-mexxej tal-partit rispettiv.Tispikka wkoll l-attitudni tal-partiti, fejn il-Partit Laburistahuwa ffokat li jiltaqa’ ujitkellem mar-residenti u l-votanti lokal lokal permezz ta’laqg˙at kuljum f’lokalitajiet dif-ferenti fejn se jsiru l-elezzjoniji-et u mbag˙ad g˙andek il-PartitNazzjonalista li ssakkar fid-DarÇentrali jag˙mel il-konferenzital-a˙barijiet. Tispikka wkoll il-mod kif qed iwasslu l-messa©©tag˙hom iΩ-Ωew© partiti. Il-Partit Laburista qed ikun biç-çar fuq quddiem biex ixerredpolitika u viΩjoni ottimista.Qed jiddiskuti mal-poplu fit-triq, jelenka u jispjega l-kisbietmhux Ωg˙ar li di©à rnexxielujag˙mel dan il-Gvern fi Ωmiensentejn u juri t-triq ’il quddiembilli j˙abbar inizjattivi u investi-menti ©odda lejn pajjiΩna, iniz-jattivi li g˙andhom l-g˙an lijkattru l-©id u l-˙olqien tax-xog˙ol.

L-OppoΩizzjoni tibqa’ ddoqql-istess diska mΩarΩra. U minndin ukoll tara d-differenza bejniΩ-Ωew© mexxejja li, anke waqtdibattitu, façilment tiddistingwibejn min g˙andu sens ta’˙e©©a u g˙atx biex ja˙demg˙all-poplu u jag˙tih il-kisbietli jixraqlu u min g˙andu l-˙siebbiss biex ixerred id-dubji,jakkuΩa, imaqdar u jkun negat-tiv. G˙aldaqstant, mhux ta’b’xejn li l-Kap tal-OppoΩizzjoniqieg˙ed ferm ’il bog˙od fil-popolarità u fil-kisba tal-fiduçjamill-poplu meta kkomparat

mal-fiduçja li jgawdi l-PrimMinistru.

Politika negattiva

Imma jien l-OppoΩizzjoni kul-tant ma nag˙tihiex tort li tissus-petta u jkollha d-dubji f’kullinizjattiva li jwettaq il-Gvern.Dawn ikejlu b’xibirhom. Kullpro©ett li g˙amlu, g˙all-inqasfl-a˙˙ar le©iΩlatura tag˙hom,dejjem kien hemm xi storjamdawra mag˙ha. G˙alhekk matlumhomx li ja˙sbu li l-kisbiet liqed jag˙mel dan il-Gvernfihom dellijiet ta’ nd˙il minis-terjali u sa˙ansitra jallegaw bix-xamm tal-korruzzjoni.

Dan il-Gvern irnexxielujo˙loq impjiegi fi Ωmien sentejndaqskemm GonziPN kienjifta˙ar li ˙oloq f’˙ames snin.Irnexxielu jikkontrolla d-dejn ujnaqqas id-defiçit. Irnexxielujsib is-soluzzjoni biex isalva l-Enemalta. Irnexxielu jnaqqas il-kontijiet tad-dawl u l-ilma ujnaqqas il-prezz tal-gass u tal-fjuwils g˙al tmien darbiet f’sen-tejn. Irnexxielu jaqbad il-barriminn qrunu fis-settur tas-sa˙˙au ˙adem bis-serjetà biex isolvil-problema tal-mediçini out ofstock, il-waiting lists u d-domanda g˙as-sodod fl-isptar.

Imma g˙all-OppoΩizzjoni danmhu xejn. Anzi bla diçenza ta’xejn jg˙idulek li l-kisbietekonomiçi u fis-settur tal-impjiegi ta’ dan il-Gvern huwagrazzi g˙all-GvernNazzjonalista preçedenti.Qalulna li ˙allew soddamifruxa u ekonomijab’sa˙˙itha. Ma jafux jist˙u.Insew li ˙allew pajjiΩ b’dejn blakontroll, b’defiçit li ma jibbas-tax imqar jieqaf u bil-qg˙addejjem jog˙la. Insew li ˙allewlill-Enemalta g˙arkupptejha bit-€800 miljun dejn. L-ideatag˙hom ta’ kif jibdew jindiriz-zaw dan id-dejn kien lijg˙adduh g˙al g˙and il-poplupermezz ta’ SPV.

G˙andhom il-wiçç jg˙idulnali r-ro˙s fil-kontijiet tad-dawl ul-ilma huwa bis-sa˙˙a tag˙homg˙ax huma investew fil-powerstation tal-BWSC u fl-intercon-nector. Infakkar il-poplu li dinil-power station tal-BWSC lisabu minn fuq il-Yellow Pageshuma ˙addmuha bil-heavy fueloil, l-aktar Ωejt li jni©©es u danil-Gvern huwa kommess u mar-but li din il-power sation tin-qaleb g˙all-gass. Infakkar il-poplu li x-xog˙ol fuq l-inter-connector kien kwaΩi wieqaf fiΩmien GonziPN. Kien dan il-Gvern li ˙a x-xog˙ol bis-serjetàu l-passi neçessarji biex ix-xog˙ol fuq l-interconnectorjer©a’ jaqbad ir-ritmu u jsir kifkien skedat, u issa kwaΩi huwalest ukoll.

Imma dawn in-nies m’g˙and-homx Ωejt f’wiççhom. Wara lisej˙u t-tra˙˙is fil-kontijiet b˙alaAlice in Wonderland, issaqalulna wkoll li jippretendu li l-kontijiet tad-dawl ra˙su b’aktarminn 25%. Dawn huma l-istessnies li ma st˙awx li jg˙ollu l-kontijiet tad-dawl u l-ilma bil-qalb meta Ω-Ωejt kien qedjor˙os u meta huma l-membrital-Kabinett ˙adu Ωieda bil-mo˙bi ta’ €600 fil-©img˙a.Dawn huma l-istess nies li l-unika soluzzjoni li tawna biexikollna tra˙˙is fil-kontijiet

huwa li nag˙mlu b˙all-friefet il-lejl u nqumu na˙slu l-˙wejje© unitfg˙u d-dixx fil-forn billejl.

L-ipokresija tal-OppoΩizzjonihija bla limitu. Aktar minnhekk, il-kwalità ta’ politika lijridu jer©g˙u jirb˙u l-fiduçja tal-poplu biha hija karnivaleska.Imdorrijin imorru fuq il-mezzitax-xandir waqt xi dibattitu ujakkuΩaw bil-korruzzjoni.Imdorrijin ukoll li l-g˙ada tal-akkuΩa jsej˙u l-irtirata u ja˙buidhom. L-g˙ada tad-dibattituma tibqax korruzzjoni immassir sempliçiment “suspett’’ ta’korruzzjoni. Prosit g˙alina,x’a˙na sbie˙ min jaf jarana, SurKap tal-OppoΩizzjoni.

G˙ax f’kull investiment lijirnexxilu jattira dan il-Gvern, l-OppoΩizzjoni mill-ewwel titfa’baraxx ta’ mistoqsijiet biextqanqal is-suspetti li l-investi-ment jaf ma jkunx trasparenti,tqanqal id-dubji fi ˙dan il-˙addiema li l-impjieg tag˙hombl-investiment il-©did jaf ikunmhedded, tqanqal il-˙sieb˙aΩin li s-sa˙˙a taf ma tibqaxb’xejn. Jippruvaw ixekklub’kull mod. Mhux tassew lijridu jaraw dan il-pajjiΩ miexi ’lquddiem. Mhux tassew iridu lildan il-poplu jgawdi mill-bΩuli-jia ta’ dan il-Gvern. Iridu bissjag˙mlu bsaten fir-roti bit-tamali xi darba jer©g˙u jiksbu l-poter f’idejhom imqar bl-uΩutal-arma tal-ingann u l-biΩa’.

G˙amlu dan fl-investimentÇiniΩ fl-Enemalta u issa stennal-istess fl-investiment fil-qasamtas-sa˙˙a li ©ie m˙abbar ftit tal-©ranet ilu; investiment ta’ fejdag˙all-poplu Malti u G˙awdxikollu ta’ €200 miljun; investi-ment li se jkun ifisser, appartiaktar ˙olqien ta’ ©idekonomiku u ˙olqien ta’impjiegi, servizz ta’ sa˙˙asuperjuri kif jixraq lill-poplu;servizz ta’ sa˙˙a b’xejn u ta’kwalità eççellenti.

Biex tiskon©ra trid tkun pur

Dawn huma t-tipi ta’ investi-ment li l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern lanqas biss kienujo˙olmuhom. Fl-a˙˙arle©iΩlatura tag˙hom matlumhomx li offrewlna bisspro©ett fantaΩma tal-WhiteRocks, investiment BraΩiljanivvintat u 6,000 impjieg g˙all-fatati fi Smart City. Kienu med-hijin aktar fuq kif se jΩommu n-nofs si©©u ma©©oranza li kell-hom fil-Parlament u jaraw kifse jillapazzaw sal-a˙˙ar tal-le©iΩlatura milli mo˙˙hom biexjag˙mlu l-©id lill-poplu.

U bi Gvern Laburista li ©urna-ta wara o˙ra jissorprendi lill-poplu bl-investimenti barraninli jirnexxilu ji©bed lejn pajjiΩnau bl-inizjattivi li jie˙u l-Gvernbiex il-poplu Malti u G˙awdxijg˙ix kwalità ta’ ˙ajja a˙jar kifjixraqlu, mhux ta’ b’xejn li l-unika triq li g˙andha l-OppoΩizzjoni hija li tinfexx fikritika distruttiva u politikanegattiva, g˙ax jafu wkoll libiex tiskon©ra trid tkun pur.Ma tistax tipprova ming˙aliktikxef l-g˙atu u tg˙ajjar bl-intiena meta, kif imqar tipprovaççaqlaq l-g˙atu mill-bormatieg˙ek, tibda ˙ier©a ri˙a li tis-tordik. Imma issa drajnieha d-diska tal-OppoΩizzjoni hux.Hekk kif ji©u daharhom mal-

˙ajt meta ji©u kkritikati, it-twe©iba tag˙hom tkun: il-CafèPremier. Tistaqsihom x’tistaqsi-hom donnhom jissuspettaw liqed takkuΩahom b’xi ˙a©a u r-risposta tkun dwar il-CafèPremier. Na˙seb li anke jekktawguralhom l-g˙odwa t-tajbajwe©buk: “Cafè Premier”. Kifinti?” – “Cafè Premier.” “Kellek

©urnata tajba?” – “CafèPremier.”

Ma tlumhomx li ossessjonawru˙hom fuq il-kafè, g˙axdonnu l-istennija g˙all-ftu˙ tal-kafetterija fid-Dar Çentrali setkun xi pro©ett fantaΩma ie˙orb˙alma jafu jag˙mlu, l-istennijag˙all-kafè se tkun twila uprima.

12 22|03|2015 oPInjonIkÓkullhadd.com

Josef Azzopardi

Deputat Segretarju FÛL

tieg˙u. Jixtieqna nkunu hemmb˙ala protagonist i biexnag˙mlu d-differenza.

Storikament l-elezzjonijiet ta’Apri l l i ©ej se jkun hemmeli©ibbli madwar ˙amest elefvot ta’ Ωg˙aΩag˙ ta’ bejn sittaxu sbatax-il sena. Nittama lidan il-pass se jwassal biexaktar kandidati Ωg˙aΩag˙ikunu eletti. G˙ad irid jasaldak iΩ-Ωmien ukoll li anke fl-elezzjonijiet ©enerali jibdewjivvutaw Ωg˙aΩag˙ ta’ sittax-ilsena.

BΩonn ta’ f iduçja fiΩ-Ωg˙aΩag˙

Il-moviment tag˙na jista’ bissjissa˙˙a˙ meta a˙na nag˙tu l-fiduçja tag˙na lill-kandidatiΩg˙aΩag˙. Il-©did i©edded ujag˙ti l-˙aj ja. L-ott imiΩmuf’kandidati Ωg˙aΩag˙ Ωgur lihuwa xi ˙a©a li tin˙ass. L-ener©ija Ωag˙Ωug˙a twassalbiex dawn il-kandidati jxerrdul-messa©© tal-movimenttag˙na b’kull mezz u modpossibbli u b’hekk il-PartitLaburista jkompli jiddistingwiru˙u b˙ala l-part i t taΩ-Ωg˙aΩag˙.

Kburin li 32% tal-kandidatiLaburisti huma ta˙t il-35 sena.Fenomenu sabi˙ f’pajjiΩna.Nitkellmu ma’ s˙abna politiçibarranin u jg˙iru b’mod poΩit-tiv g˙alina u jistaqsuna kifinsibu numru daqshekk kbirta’ Ωg˙aΩag˙ li jag˙mlu xi˙a©a biex paj j iΩhom ikuna˙jar.

Il-motivazzjoni taΩ-Ωg˙aΩag˙Maltin ©ejja dirett mill-PrimMinistru. I l-Prim Ministruj ie˙u gost bil-˙idma taΩ-Ωg˙aΩag˙ u japprezzaha. Metajien, f’ isem l-eΩekuttiv tal-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburisti,ressaqt policy dwar l-edukaz-zjoni u wie˙ed mill-punti kienl-introduzzjoni tal-Ethicsf ’paj j iΩna, i l-Prim Ministrukien kuntent ˙afna u apprez-za x-xog˙ol l i g˙amiltflimkien ma’ s˙abi fl-eΩekut-tiv.

Il-Forum Ûg˙aΩag˙ Laburistiqed ikompli jkabbar l-operattieg˙u billi introduça l-kumi-tati distrettwali. Ix-xog˙ol issamhux se jibqa’ kollox çentraliiΩda se jinΩel aktar qrib iΩ-Ωg˙aΩag˙ fil-lokalitajiet u d-distretti. Dawn il-kumitati sejkunu huma stess li jressqu lilΩg˙aΩag˙ o˙ra biex jag˙tusehemhom fil-˙ajja politika.

L-eΩekutt iv tal-ForumÛg˙aΩag˙ Laburist i ˙adem˙afna biex ikollna madwarsittin kandidat Ωag˙Ωug˙. Lildawn iΩ-Ωg˙aΩag˙ qednag˙tuhom kull g˙ajnunapossibbli biex jag˙mlusuççess fl-elezzjonijiet tal-kunsilli lokali u, jekk eletti,biex ja˙dmu b’impennb’servizz tal-og˙la livell fil-lokalitajiet.

Issa hija r-responsabbiltà tal-elettorat li jag˙Ωel dawn il-kandidati. Jekk tridu li l-PartitLaburista jibqa’ jkollu politiçita’ stoffa, allura ag˙tu l-fiduç-ja tag˙kom li l l -kandidatiΩg˙aΩag˙. Jekk tridu li fil-lokalità tag˙kom ikun hemmideat ©odda u aktar ˙e©©a,allura s-soluzzjoni hi vot lill-kandidati Ωg˙aΩag˙. Meta qedtivvota liΩ-Ωg˙aΩag˙ tkun qedtinvesti f ’ futur a˙jar g˙al-lokalità tieg˙ek.

PARTIT TAÛ-ÛGÓAÛAGÓIΩ-Ωag˙Ωug˙ i˙ares lejn il-˙ajjab’ottimiΩmu kbir. I˙ares lejnil-˙ajja b’tama li jbiddel mad-waru. G˙aΩ-Ωag˙Ωug˙ il-˙ajjahija ˙olma sabi˙a. Il-politikag˙aΩ-Ωag˙Ωug˙ hija ˙a©a qad-disa u nadifa. Hija l-mezz libiha Ω-Ωag˙Ωug˙ jista’ jservi l-lokal tieg˙u u lil pajjiΩu.

IΩ-Ωg˙aΩag˙ f’awtoritajietqed jag˙mlu differenza kbira.G˙andna numru sabi˙ ta’Ωg˙aΩag˙ li huma sindki liqed jag˙mlu ©id kbir f i l -lokalitajiet tag˙hom. Fix-xenanazzjonali n˙ossni kburi bis˙abna membri parlamentarili, minkejja li g˙adhom Ωg˙arfl-età, Ωgur li qed jag˙mlu dif-ferenza kbira fil-Gvern bil-˙idma u l-ideat tag˙hom.

L-amministrazzjoni tal-PartitLaburista wkoll hija mimlijab’Ωg˙aΩag˙ ˙abrieka li qedjag˙mlu d-differenza. TimΩag˙Ωug˙ li qed jirnexxi.

Fiduçja assoluta f iΩ-Ωg˙aΩag˙ g˙ax i l-PrimMinistru tag˙na stess g˙aduΩg˙ir fl-età. Il-Partit Laburistasar moviment kbir ta˙t i t-tmexxija ta’ Joseph Muscat udan juri biç-çar li l-kandidatiΩg˙aΩag˙ g˙andhomjing˙ataw fiduçja f’kull elez-zjoni.

Ûg˙aΩag˙ protagonisti

Dr Joseph Muscat qatt maried li Ω-Ωg˙aΩag˙ joqog˙duhemm biex iΩejnu l-palk ujaqbΩu fi l -meetings; l iΩ-Ωg˙aΩag˙ iridhom protago-nist i . Ir id l i j ie˙du sehemdirett f ix-xena polit ika, ujkunu l-bidla li g˙andhombΩonn il-lokalitajiet tag˙na ul-pajjiΩ tag˙na.

Ûg˙aΩag˙, ing˙aqdumag˙na g˙ax a˙na partit taΩ-Ωg˙aΩag˙. Il-Gvern Laburistammexxi minn Dr JosephMuscat se jibqa’ mfakkar fl-istorja b˙ala l-part i t l i tafiduçja liΩ-Ωg˙aΩag˙ u g˙all-ewwel darba fl-istorja ta l-votlil Ωg˙aΩag˙ ta’ sittax-il sena.Wera biç-çar kemm g˙alJoseph Muscat iΩ-Ωg˙aΩag˙huma fiç-çentru tal-˙idma

eDiTOrJaL kÓ 22|03|2015 13kullhadd.com

www.kullhadd.com

inDiriZZ POSTaLi Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717ÌurnaLiSTi Ritianne Agius ritianne@kullhadd.com, Liam Gauci liam@kullhadd.com, u Glen Falzon glen@kullhadd.com 2090 1410/13 rekLami Alan Saliba sales@kullhadd.com 2090 1520 imPaÌnar u DiSinn Leanne Grech editorial@kullhadd.com 2090 1411

Kien hemm diversipro©etti li kellhomisiru ftit tas-snin ilu.

Kienu pro©etti tajbin,iΩda ma sarux. Kellu jkunhemm b’aktar minn biljunewro f i pro©ett i , iΩdabaqg˙u fl-imma©inazzjonita’ min fta˙ar bihom.

Sensiela ta ’ pro©ett ib˙alma kien dak tal-WhiteRocks li veru spiçça ‘on therocks’ g˙ax ma sarx. Kienhemm ukoll i l -CorporateVillage li, bil-prestazzjonivirtwali li kienet saret, bil-kemm ma kontx ta˙seb liser isir fi ftit ©img˙at. DakiΩ-Ωmien is-Sur AlanCamil ler i , Chairman tal -Malta Enterprise u li kienjinΩamm fit-tiben, sa kienreba˙ premju dwar i l -pro©ett bl-isem ta’ GoldenBrick. G˙all-kirjanza lanqasbrikka wa˙da ma tpo©©ietminn dan il-pro©ett.

Kellu jsir investiment bar-rani ta’ mijiet ta’ mijuni ta’ewro f ’depot kbir g˙al l -˙aΩna taΩ-Ωejt. Anke dan il-pro©ett ma se˙˙x u kienkollu Ωejt fil-baΩwa u da˙kfil-wiçç. Kellu jsir kumplesssportiv fil-Marsa. Il-mod kifkienu ˙abbru dan il-pro©ettkont timma©ina li f’Maltaser jibdew jorganizzaw il-log˙ob olimpiku. Mhux bissma sar xejn, sal - lum f i l -Marsa hemm aktar Ωrin©ijietmilli atleti u sportivi.

Biex ma nsemmux SmartCity, meta suppost li mal-˙amest elef Ωag˙Ωug˙ ilhomja˙dmu hemm g˙al dawn l-a˙˙ar seba’ snin, mil l -anqas. L-a˙˙ar da˙ka kbirakienet lejlet l-elezzjonijiet lig˙addew u li ma st˙awxikomplu j id˙ku bin-nies.Kienu ˙abbru b’pompakbira li ser i©ibu fabbrikakbira mill-BraΩil. Skoprejnali kienet fabbrika mag˙mulamill-kartun u, mhux biss makini tx t iswa karl in, iΩdamnalla li ma ©ietx. L-unika˙a©a l i la˙qet ©iet mil l -BraΩil kienet biss iç-çikkula-ta bil-Brazil nuts!

Tis ta ’ t id˙ak bin-niesdarba, u forsi darbtejn, iΩdama tistax tid˙ak bin-nies il-˙in kollu. Huwa g˙alhekk lillum tassew qieg˙da tidherid-di f ferenza bi l -Part i tLaburista fil-Gvern, minnmeta Simon Busutt i l us˙abu spiççaw f l -OppoΩizzjoni. Illum dak liji©i minn barra mill-ewweljispiçça g˙andna ming˙ajr˙afna xniexel u fanfarri.

Il-flus ji©u ta’ veru u metaji©u jispiççaw fi bwiet in-

nies. Sar l-akbar investimentli qatt kien hawn f’Maltameta l-Gvern ÇiniΩ investafl-Enemalta €320,000,000.Mhux hekk biss, imma sal-vajna li l l-Enemalta u li l l-˙addiema biex ma jkol l -homx l- is tess dest in ta l -˙addiema tas-Sea Malta u t-Telemalta.

Dan l-investiment ©ie rif-less fil-kontijiet tad-dawl ul-ilma, kemm g˙ar-residentiu, dalwaqt, g˙an-negozji. It-tieni u l-akbar investimentkien dak li sar snin ilu meta©iet f ’Mal ta l -STMicroelectronics jew, kifinhi mag˙rufa, l -SGSThomson. Anke din ©ietMalta meta kien hawnGvern Laburista.

Gvern Laburista ma jin-negozjax u j i t traff ika f i l -˙olm u f i l -gideb, iΩdaf’attivitajiet ta’ veru u li jir-rendu l - f lus l i l l -poplu.Hekk, pereΩempju, hija l-iskema ta’ investiment b’çit-tadinanza, li di©à qieg˙dat˙alli l-frott tag˙ha b’risqfond soçjali li minnu Ωgurser jibbenefikaw dawk li l-aktar g˙andhom bΩonnming˙ajr ma tiswa çenteΩ-mu liç-çittadin, imqar çen-teΩmu tal-ewro. G˙ax ir-riΩultati ma jigux bil-kliemiΩda bil-fatti.

Din il-©img˙a t˙abbar fte-him ie˙or, ma’ istituzzjoniIngliΩa presti©©juΩa li sertag˙mel investiment kbir fil-qasam tal-mediçina u l-kuratas-sa˙˙a. IΩda l-qalba ta’din id-deçiΩjoni hi li dan l-investiment miljardarju serisir fi l-gΩira ta’ G˙awdexmeta seta ’ sar f ’Mal ta .Messa©© çar li dan il-Gverntassew ir id j indir izza l -iΩvanta©© tad-doppja insu-larità ta’ din il-gΩira. Danhuwa invest iment l i , bl -effetti ekonomiçi li ser i©ibmieg˙u, l -ekonomija ta ’G˙awdex ser t inbidelb’mod l i sa f t i t snin matibqax ting˙araf. Na˙sbu lihemm daqsxejn differenzabejn il-konkos li kien jirre-gala s-Sur Tony Debono lilxi kostitwenti a spejjes tal-poplu u dan il-pro©ett!

Tassew g˙amlet differenzal i l -Part i t Nazzjonal is taspiçça fl-OppoΩizzjoni. Kifqeg˙din jg˙idu l-mexxejjaNazzjonalisti, g˙amlet dif-ferenza g˙an-nies, mhuxg˙ax qeg˙din f l -OppoΩizz joni iΩda g˙axm’g˙adhomx f i l -Gvern. Kif jg˙idu l-FrançiΩi : Vive ladifference!

ViVe La Difference!

14 22|03|2015 IttRIkÓkullhadd.com

PREVENZJONI AÓJAR Sur Editur,

Passi me˙tie©a biex jevitaw t˙arbit ekonomiku hu importantili jittie˙du qabel u mhux wara li ç-çirkustanzi jkunu Ωiedu l-periklu, l-iΩjed g˙al terzi. F’waqtiet b˙al dawn, anke jekki©ibu kritika sostunta li jidher xi jsarraf il-valur ta’ statecraft ta’min ikun responsabbli. U kif jg˙id il-qawl: Jekk ma tifla˙xg˙as-s˙ana, toqg˙odx fil-kçina.

Jien inΩid ukoll li hu indispensabbli li l-kçina ma tkunxçeduta jew abbandunata, mhux biex xi kok ie˙or ma jgawdix,iΩda biex l-istabbiliment kollu ma jikkrollax.

Hi ˙a©a sew u me˙tie©a li jkunu diskussi l-prijoritajiet ta’ kifjintefqu l-fondi pubbliçi u g˙andha ssir g˙assa stretta li mhuxg˙al xi skuΩa konvenjenti, bi nfiq pubbliku ji©i benefikat minifalli g˙ax mhux kapaçi. Però, b˙alma ˙afna kaptani u kokiji-et ma jistg˙ux imexxu, sta g˙al dak fil-kmand li jara l-istam-pa kollha u jerfa’ r-responsabbiltà.

Bank kbir mifrux preΩenti f’pajjiΩi b’ekonomija g˙anja upotenzjal kbir, min˙abba l-multi kbar u spejjeΩ ta’ regolaz-zjoni iΩjed, eçç., li qed i©arrab fl-Istati Uniti u fir-Renju Unit, uanke fl-Unjoni Ewropea u bnadi o˙ra, biex itaffi l-ispejjeΩ qedjag˙laq il-ferg˙at u ©ieli anka jirtira g˙ad-dirittura minn xipajjiΩ ferm iΩjed sinjur minn Malta! Issa dan hu bank b’wa˙damill-aqwa karti tal-bilanç.

Allura jekk bank ferm iΩg˙ar u b’potenzjal li qed jiΩviluppa,minkejja l-mew© ekonomiku f’g˙add ta’ pajjiΩi jkollu jitleff’kolp wie˙ed self ta’ Ωew© miljuni f’daqqa wa˙da, x’jag˙mel?Mhux jag˙laq xi ferg˙at, jitfa’ n-nies ’il barra u ja˙sibha jekkikomplix ja˙dem f’pajjiΩ Ωg˙ir b˙al Malta li fih ikun qala’daqqa kbira?

BANEK,SAN ÌWANN

Sur Editur,

“We’ll make it,” qal Simon Busuttil f’wa˙da mid-diskorsibanali tieg˙u. U vera make it g˙ax ma hemmx skandlu li majmissx mag˙hom dawn in-nies. Din id-darba jmiss l i lGiovanna Debono tkun fil-limelight u dak li marret fuq l-artal mieg˙u.

Jidher çar li mill-fondi pubbliçi gawdew ˙afna minnxog˙ol ta’ kostruzzjoni b’xejn in-nies tal-qalba: djar, irziezet,bini fl-G˙arb, eçç. Óames kuntratturi ma setg˙ux jg˙idu leg˙al dak li ordnalhom is-Sur Anthony Debono, ir-ra©el ta’Giovanna. Fil-fatt, kien hu ‘the villian of the piece’ kif jg˙idul-InliΩi.

Hemm pressjoni kbira min-Nazzjonalisti biex i©ieg˙lu lildear Giovanna tirriΩenja, iΩda l-g˙aref ta’ Salamun qal li majridx jerfa’ responsabbiltà. Qal li jinteressah x’qed ji©ri issa!Fejn da˙al Ninu Zammit u l-kaΩ tal-flus f’Ìinvera ma qalxhekk. Ara, dak kellu seba’ mitt sena biex je˙les minnu.

Fil-kaΩ ta’ Ninu Zammit, Simon Busuttil ˙a ˙ames sekondibiex jie˙u azzjoni; fejn tid˙ol dear Giovanna skiet perfett.

Mistoqsi jekk g˙andhiex tirriΩenja dear Giovanna, l-Onorevoli David Agius qal li Joseph Muscat g˙andu jirriΩen-ja.

Sewwa jg˙idu, li l-ispiΩjar milli jkollu jag˙tik.

VALERIE BORG,BL-EMAIL

ISSA GIOVANNA DEBONO

ittRi kÓ 22|03|2015 15kullhadd.com

Sur Editur,

Nixtieq ni©bed l-attenzjoni tal-kandidati Laburisti u Nazzjonalistili qed jinqdew bil-weg˙di tax-xog˙ol. Deputati li fl-elezzjoni©enerali wieg˙du x-xog˙ol u ma waslux kien g˙al ra©uni wa˙dabiss, li kul˙add ried impjieg mal-Gvern. Xog˙ol il-kunsill huwa lijaqdi lir-residenti b’affarijiet li huma ta˙t il-©urisdizzjonii tal-istesskunsill.

F’BirΩebbu©a hawn xnig˙at li l-Port Óieles (Freeport) se jis-susidja l-Kunsill Lokali b’fondi u, g˙alkemm dan di©à qed isir uhemm g˙aqdiet o˙ra fil-lokal li qed jie˙du dawn il-fondi, dawnil-fondi huma ta’ kumpens sabiex jag˙mlu tajjeb g˙an-nuqqas ta’studju li ma sarx fuq l-impatt soçjali tar-residenti ta’ BirΩebbu©a.Hawn fejn jid˙ol il-Kunsill li, flimkien mal-g˙aqdiet, jie˙u d-deciΩjoni kif ji©u amministrati dawn il-fondi.

Il-Kunsill huwa wkoll rappreΩentant fl-EnvironmentManagement Committee fejn, flimkien mal-MEPA, l-G˙aqdaAmbjentali u l-Port Óieles, jiddiskutu kif jitjieb l-impatt negattivtal-Port Óieles fuq ir-residenti. Il-Port Óieles qed i˙arre© l-impje-gati tal-kumpanija fl-ambjent u jirrispettaw lir-residenti. Kemm iluli sar dan fil-kumitat kien hemm ˙afna titjib. Madanakollu, g˙adhemm aktar xi jsir u xog˙ol il-Kunsill huwa li jibqa’ ja˙demb’rappreΩentanza.

Hemm aspetti o˙ra ambjentali li g˙andhom id-dejn mar-resi-denti ta’ BirΩebbu©a. Hemm fabbrika Spanjola li tipproduçi l-ingredjenti attivi tal-mediçini. Dawn juΩaw madwar 55 kimika.Fabbrika o˙ra Taljana li tipproduçi wkoll ingedjenti attivi lijag˙mlu uΩu ta’ aktar minn 350 kimika. Dawn it-tnejn biss jippro-duçu ˙sara ambjentali skont id-direzzjoni u l-velocità tal-irji˙at.Partiçelli Ωar pm2.5 g˙al tul ta’ Ωmiem jistg˙u jikka©unaw over-dose u/jew mediçini li g˙al u˙ud ifejqu, waqt li g˙al o˙rajn imar-du. Din il-kundizzjoni taffettwa lir-residenti ta’ BirΩebbu©a kollhaminn Óal Far sal-Qajjenza. Huwa dmir tal-Kunsill li jipparteçipaf’kull applikazzjoni ta’ fabbriki fiΩ-Ωona industrijali ta’ Óal Farb˙alma jag˙mlu g˙aqdiet o˙ra.

PreΩentament, kandidati g˙all-elezzjoni tal-kunsilli qed jing˙adlilhom li ma hemmx fondi biΩΩejjed sabiex isiru pro©etti kapitali.Sfortunatament dan ir-ra©unar ma jinΩlix tajjeb mar-residneti ta’BirΩebbu©a. Hemm bΩonn li jsir uΩu minn fondi tal-EU li, sa fejnnaf jien, aktar min 75% tal-kunsilli f’Malta u G˙awdex iggwadan-jaw minn fondi tal-EU. BirΩebbu©a jixirqilha aktar u jrid ikunhemm im˙u˙ li jo˙or©u b’ideat ©odda biex f’BirΩebbu©a narawtkabbir tal-©id.

In˙e©©e© lill-BirΩebbu©in u lil dawk kollha li se jkollhom l-elez-zjoni tal-kunsilli lokali sabiex jivvutaw g˙all-kandidati Laburistikollha.

AKKANIT POLITIKU,BIRÛEBBUÌA

l-ElEzzjoNi Fil-QRiB

Sur Editur,

Daqs 45 sena ilu l-General Workers’ Union f’isem il-˙addiema tal-importaturi tal-karrozzi ordnat strajk fuqtalba tal-membri tag˙ha biex nibdew na˙dmu gimg˙ata’ 40 sieg˙a fuq ˙amest ijiem. Talba li kienet qedissir g˙all-ewwel darba minn ˙addiema ta’ kumpanijiprivati, peress li sa dak iΩ-Ωmien kienu l-˙addiema tal-Gvern u tad-Drydocks biss li kellhom dik il-konçessjoni. Niftakar li fil-perjodu tal-istrajk il-G.W.Ukienet to˙ro© tliet liri Maltin (€16.30) fil-©img˙a lil

kull ˙addiem mill-welfare fund.Waqt li ©ejna locked out mill-kumpaniji g˙al seba’

©img˙at, saru xi laqg˙at ta’ konçiljazzjoni, iΩda blaebda ftehim u d˙alna arbitra©©. Arbitra©© li ma damxwisq biex jinqata’ minn ©udikant li ta ra©un it-talbatal-˙addiema. Ìudikant li di©à kien qed jara l-bidlafit-triq g˙al titjieb fil-kundizzjonijiet fuq il-post tax-xog˙ol. Triq li tul is-snin wasslet biex il-©img˙a tax-xog˙ol ta’ 40 sieg˙a ©iet g˙al kul˙add. Kien Ωmiensabi˙ g˙alkemm iebes meta l-˙addiem kienmag˙qud, mhux ma˙kum bl-egoiΩmu, biex ikattar il-

©id fil-kundizzjonijiet tax-xog˙ol g˙al s˙abu˙addiema futuri.

Il-persuna Ωag˙Ωug˙a fuq il-bank tal-©udikatura makien ˙add ˙lief l-eks-Im˙allef Maurice CaruanaCurran. Grazzi dottore li kellek il-kura©© li tkisser il-˙ajt f’tarf l-isqaq biex il-˙addiem ikompli jimxi ’l qud-diem. Strie˙ fil-paçi.

GAETANO DIMECH,EX-SHOP STEWARD,

IL-ÓAMRUN

BEDa l-PEDamENt

Sur Editur,

Fil-KaΩ ta’ l-Iswiss Leaks il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil stqarr li fi ftit sekondi ˙a deçiΩjoni lijissospendi mill-PN lill-eks-Ministri Nazzjonalisti Michael Falzon u Ninu Zammit.

IΩda lill-eks-Ministru Nazzjonalista Austin Gatt, il-Kap Nazzjonalista ma ssospendiehx, g˙ax sabskuΩa banali meta stqarr li l-kaΩ ta’ Austin Gatt kien differenti minn dak taΩ-Ωew© eks-MinistriNazzjonalisti.

G˙ax, b˙al dak li qallu, meta Austin Gatt wiret il-kont ta’ Swiss Leaks mhux fuq ismu dar. Wara t-tkaxkira storika li ˙a l-PN fl-a˙˙ar elezzjoni ©enerali, meta Simon Busuttil kien il-Viçi

Kap kif ukoll Delegat Speçjali ma˙tur mill-eks-Kap Nazzjonalista Lawrence Gonzi. Ûgur li t-tliet ministri li kellhom tort kbir fit-telfa elettorali enormi li ©arrab il-PN – telfa li l-ebda

wie˙ed miΩ-Ωew© partiti l-kbar qatt ma ©arrab sa mill-1966 – kienu Austin Gatt, Tonio Fenech uGeorge Pullicino. Kien hemm ministri o˙rajn, kif ukoll membri parlamentari Nazzjonalisti li kienuwkoll ka©un g˙at-telfa li garrab il-PN, b˙all-eks-Ministru Jason Azzopardi li, bl-arroganza politikali mxew biha kif ukoll g˙an-numru ta’ kaΩijiet ta’ korruzzjoni li se˙˙ew, g˙andhom tort enormipolitikament u moralment li g˙adhom i©orru sal-lum.

Suppost li Simon Busuttil bidel lill-PN g˙al a˙jar. Suppost li l-PN hu ferm differenti minn dak il-partit li mexxa l-eks-Kap Nazzjonalista Lawrence Gonzi. IΩda tant dan mhux minnu li Ωew© l-eks-Ministri Nazzjonalisti li semmejt g˙adhom jag˙mlu parti mill-PN.

Dan l-a˙˙ar inkixef skandlu ie˙or Nazzjonalista fejn ir-ra©el tal-eks-Ministru g˙al G˙awdexGiovanna Debono, li kien ja˙dem fil-Ministeru tal-Ministru ta’ G˙awdex, hu akkuΩat b’kaΩijiet ta’abbuΩi gravi. B’dankollu, il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil qalilna li ser jistenna biex jara x’jir-riΩulta mill-inkjesti li qed tag˙mel il-Pulizija.

Tajba din. Mela meta l-PM Muscat waqqaf inkjesta independenti dwar il-kaΩ ta’ l-eksxufier ta’l-eks- Ministru Laburista tal-Intern u stqarr li ser jistenna r-riΩultat ta’ din l-inkjesta u wara jie˙upassi, tg˙idx kemm g˙amel kritika negattiva Simon Busuttil g˙ax ried li l-Prim Ministru Muscatjie˙u passi mill-ewwel.

Tg˙idx kemm g˙amlet kritika distruttiva u kattiva l-midja Nazzjonalista u dawk li dejjem tawappo©© lill-PN dirett u indirettament. IΩda issa dawn in-Nazzjonalisti mifruxa f’diversi g˙aqdietkollha baqg˙u siekta u aççettaw l-argument tal-Kap tal-PN b’g˙ajnejhom mag˙luqa.

Min ja˙seb li Simon Busuttil ser ikollu l-kura©© u l-˙ila li jissospendi lil Austin Gatt, lil TonioFenech u lil George Pullicino u issa lil Giovanna Debono qed jo˙lom, g˙as-sempliçi ra©uni lidawn fil-PN kollha huma…Sansun.

U kif Sansun tal-Bibbja kellu s-sa˙˙a u kien kapaci li jwaqqa’ Ω-Ωew© pilastri tat-tempju, dawn l-eks-Ministri Nazzjonalisti huma kapaci li mhux biss iwaqqg˙u lil Simon Busuttil minn Kap tal-PN,iΩda jkomplu j©arrfu lill-PN, aktar milli hu.

Jidher çar li Simon Busuttil huwa pru©inier politiku ta’ diversi Nazzjonalisti membri tal-PN, uqabel ma jkun kapaçi je˙les minn dawn il-ktajjen politiçi, Simon Busuttil Ωgur li mhux ser ikun˙ieles.

Jekk Simon Busuttil mhux lest li jaqbad il-barri minn qrunu u verament jag˙mel bidla drastikafil-PN, Simon Busuttil ser ikompli jkun falliment totali.

PINNA ÓAJJA,RAÓAL ÌDID

Xi NazzjoNalisti Huma…saNsuN

16 22|03|2015

F’summit li sar fi Brussell nharil-Óamis li g˙adda, il-mexxejjataΩ-Ûona Ewro kkonfermawir-rieda tag˙hom li jibqg˙ujoffru l-g˙ajnuna finanzjarja lihemm bΩonn biex l-ekonomi-ja Griega ter©a’ tqum fuqsaqajha. Madankollu, humag˙amluha çara li din l-g˙ajnuna g˙andha marbutinmag˙ha diversi kundizzjonijietli l-Gvern Grieg irid jissodisfafil-jiem li ©ejjin.

Qbil f’dan ir-rigward kiendi©à ntla˙aq fi prinçipju x-xahar li g˙adda. Madankollu,dak iΩ-Ωmien il-Gvern Grieg

kien ta biss idea vaga tar-rifor-mi illi kien mistenni jag˙melbiex jikkonvinçi lill-membri l-o˙ra taΩ-Ûona Ewro li kellu l-intenzjoni l i jbiddel l-ekonomija ta’ pajjiΩu f’wa˙daeffiçjenti.

Pass lura

Dan il-pjan kien mistenni lijkun imla˙˙am matul Marzu.Però, wara perjodu qasir fejndeher li se jikkoopera, il-PrimMinistru Grieg Alexis Tsiprasre©a’ beda j irrikorri g˙ar-retorika negattiva li ilu juΩaminn qabel ma n˙atar fil-kari-ga tieg˙u.

Fost ir-ra©unijiet g˙alfejn il-

Greçja qieg˙da ta©ixxi b’danil-mod hemm il-konvinzjoni lil-pajjiΩi l-o˙ra taΩ-Ûona Ewrohuma lesti li jag˙mlu minnkollox biex l-ekonomijaGriega titran©a u l-paj j iΩiΩomm fl-ewro. Din l-attitudnikemxejn arrogranti ˙olqot ten-zjoni kbira fiç-çirki politiçi ufinanzjarj i hekk kif kienu˙afna dawk li bdewjinkwetaw g˙all-futurekonomiku tal-Greçja.

Ir-reΩistenza tal-Greçjawasslet g˙al kuntrasti diplo-matiçi serji ma’ dawn il-pajjiΩi,b’mod partikolari mal-Ìermanja, u ta lok g˙al diver-si skambji ta’ akkuΩi li kom-plew iΩidu l-inçertezza fl-

Ewropa.

OppoΩizzjoni ÌermaniΩa

Xi pajjiΩi taΩ-Ûona Ewro dehruli kienu lesti l i j ie˙dupoΩizzjoni anqas iebsa fil-kon-front tal-Griegi biex jippruvawjil˙qu kompromess u j©ibu fitmiemha din il-kriΩi. Fermanqas inkwetati kienu l-ÌermaniΩi fejn il-KançillieraAngela Merkel g˙amlitha çarali pajjiΩha mhux se jaççettadan it-tip ta’ rikatt fil-konfronttaΩ-Ûona Ewro.

Il-poΩizzjoni ta’ Merkel ©ietikkonfermata mill-Ministrug˙all-Finanzi ÌermaniΩWolfgang Schauble, illi qal liΩ-Ûona Ewro hija sodabiΩΩejjed biex tifla˙ g˙all-˙ru©tal-Greçja.

G˙aldaqstant, i l-GvernÌermaniΩ informa li l dakGrieg illi jekk jixtieq jing˙atal-estensjoni tal-bailout b’kun-dizzjonijiet aktar vanta©©juΩi,huwa jrid iΩomm il-kelmatieg˙u u jimplimenta riformikbar mill-aktar fis possibbli.

Fost dawn hemm il-kontrolltal-infiq pubbliku, ir-rispetttal-programm ta’ privatizzaz-zjonij iet mibdi mill-Gvernpreçedenti u l-implimentaz-zjoni ta’ miΩuri effettivi biexti©i mi©©ielda l-evaΩjonifiskali. Jekk dan ma jse˙˙x,huwa smat il l i l-Greçjag˙andha biΩΩejjed fondi biextasal biss sal-a˙˙ar ta’ April.

Min˙abba f’hekk, Tsiprashuwa mistenni li jiltaqa’ ma’Merkel f’Berlin g˙ada biex jip-prova jsib kompromess li jkunaçcettabbli g˙al pajjiΩu. Però,

mhuwiex mistenni l i l-ÌermaniΩi jçedu min˙abba r-ra©unijiet imsemmija qabel.G˙aldaqstant, hemm çans taj-jeb li l-kwistjoni tibqa’ tkaxkarlil hinn minn din il-laqg˙ajekk il-Griegi ma jag˙mluxkonçessjonijiet ©odda.

G˙ajnuna mill-KE

Minkejja li l-poΩizzjonijiet tal-Greçja u ta’ bosta pajjiΩi taΩ-Ûona Ewro jidhru li g˙adhomkemxejn imbieg˙da, Tsiprasesprima l-konvinzjoni tieg˙u lil-laqg˙a ta’ Brussell wassletg˙al diversi passi ’l quddiemkif ukoll numru ta’ sinjali ta’rieda tajba min-na˙at kollhainvoluti.

Din ir-rieda tajba setg˙etti©i nnutata nhar il-Ìimg˙afejn il-President tal-Kummissjoni Ewropea Jean-Claude Juncker offra €2 biljunf’g˙ajnuna lill-Greçja. Junckersostna, però, illi din is-sommamhix se ting˙ata biexissa˙˙a˙ il-finanzji tal-Greçja,imma biex ti©i investita fipro©etti ta’ xe˙ta soçjali ˙allit i©i indirizzata dik li ©ietdeskritta b˙ala “kriΩi umani-tarja” li qed jesperjenzaw il-faxex vulnerabbli tas-soçjetàGriega.

Din is-somma hija biss qatrafl-oçean ˙dejn il-madwar €240biljun f’dejn li l-pajjiΩ akku-mula fis-snin riçenti biexiΩomm l-ekonomija g˙addejja.Madankollu, din xorta wa˙dataf tkun biΩΩejjed biex tag˙tin-nifs me˙tie© lil Tsipras ˙allijkun f’poΩizzjoni li jag˙mel ir-riformi fiskali mitluba.

LIAM GAUCIliam@kullhadd.com

JIEM DEÇIÛIVI

Kienet reb˙a mhux mistennijadik tal-partit IΩraeljan Likud,immexxi mill-Prim MinistruBenjamin Netanyahu.

Wara li l-partit lemini ta’Netanyahu u Ω-Zionist Uniontaç-çentru xellug fl-ist˙arri©dehru li jinsabu ras imb ras, uxi kultant bil-partit tal-a˙˙arikun sa˙ansitra fuq quddiem, il-Likud issorprenda lil kul˙addb’ma©©oranza assoluta.

Ir-reb˙a tal-Likud mhux bissse tissarraf fl-itwal terminu ta’Prim Ministru g˙al Netanyahu,li issa mistenni jsir iktarb’sa˙˙tu minn qatt qabel, iΩda

wkoll se tissarraf f’majnatag˙an-negozjati ta’ paçi bejn l-IΩrael u l-Palestina.

Tama li sfaxxat fix-xejn

It-tama g˙al negozjati ta’ paçi lij˙allu l-frott bejn l-IΩrael u l-Palestina kienet Ωdiedet bil-prospettiva li ti©i eletta l-koaliz-zjoni taΩ-Zionist Union.

Din il-koalizzjoni hijammexxija minn YitzhagHerzog, li huwa wkollChairman tal-Partit Laburista uKap tal-OppoΩizzjoni.

Herzog mill-bidu nett kienfigura prominenti fil-politikaIΩraeljana, peress li missierukien l-eks-President Haim

Herzog, u nannuh il-Kap tar-Rabbin.

IΩda ma kienx biss l-isfondfamiljari tieg˙u li g˙amel minnHerzog kandidat ideali bieximexxi lill-IΩrael f’dan iΩ-Ωmien.

Herzog studja fi skola tal-Lhud fi New York, u meta rri-torna fl-IΩrael serva b˙alama©©ur mas-servizz sigriet fl-armata. Serva wkoll b˙ala min-istru fuq diversi dekasteri.

Minkejja l-passat militaritieg˙u, Herzog kien kritiku tal-politika barranija aggressiva ta’Netanyahu, u mhux biss kienqed ifittex li jtejjeb ir-relazzjonital-IΩrael mal-Istati Uniti, iΩdaanke li jibdel l-attitudni tal-IΩrael fil-konfront tal-Palestina,

u jifta˙ pa©na ©dida fin-negoz-jati ta’ paçi bejn iΩ-Ωew© pajjiΩi.Fil-fatt, iΩ-Zionist Union iddik-jarat li temmen fl-eΩistenza taΩ-Ωew© stati; liema poΩizzjonig˙andha l-approvazzjoni tal-komunità internazzjonali.

IΩda issa din it-tama sfaxxatfix-xejn. Netanyahu mhux bissjidher li se jibqa’ konsistentimal-linja tieg˙u kontra l-eΩistenza tal-istat Palestinjan,iΩda sa˙ansitra dar fuq il-leminu ssokkta b’kampanja ta’ biΩa’.

Sabiex i˙e©©e© lil tal-leminjivvutaw, Netanyahu wissa li l-koalizzjoni ta’ Herzog kienetqed torganizza x-xarabanksbiex tie˙u lill-G˙arab fil-postiji-et tal-votazzjoni. Madwar 20%tal-IΩraeljani huma G˙arab.

DiΩappunt g˙all-kawΩa tal-Palestina

Min-na˙a tieg˙u, Herzogaççetta t-telfa mill-ewwel hekkkif bdew ˙er©in l-ewwelindikazzjonijiet tar-riΩultat.

Fi stqarrija, Herzog qal li danmhuwiex mument façli g˙alih ug˙al dawk li jemmnu fil-kawΩatal-koalizzjoni tag˙hom.

Fl-ewwel reazzjoni tieg˙u, l-Ambaxxatur Palestinjan g˙an-Negozjati mal-IΩrael, SaebErakat, qal li r-riΩultat tal-elez-zjoni IΩraeljana jirrifletti s-suççess ta’ kampanja bbaΩatafuq l-okkupazzjoni, ir-razziΩmu,

l-apertheid u l-ksur tad-drittijietumani tal-Palestinjani.

“Dan ir-riΩultat ma kienx ikunpossibbli li kieku l-komunitàinternazzjonali Ωammet lill-IΩrael responsabbli g˙all-ksurkonsistenti tal-li©ijiet internaz-zjonali,” sa˙aq Erakat.

Huwa Ωied jg˙id li peress liissa huwa çar li Netanyahu sejkun qed jifforma l-Gvern lijmiss, il-Palestina kienet se tir-rikorri g˙and il-Qorti KriminaliInternazzjonali u tintensifika r-relazzjonijiet diplomatiçitag˙ha.

X’©ara?

Mhuwiex çar x’seta’ ©ara biexir-riΩultat inbidel daqstant minndak previst. Filwaqt li l-iktarspjegazzjoni ovvja hija li l-ist˙arri© ta’ qabel l-elezzjoni makienx jirrifletti r-realtà, dan jista’jkun li mhuwiex il-kaΩ.

Id-deçiΩjoni ta’ Netanyahu lijibdel id-direzzjoni fl-a˙˙ar ˙insetg˙et kienet ir-ra©uni g˙all-bidla fir-riΩultat. Filwaqt li fil-bidu kien qed jipprova ji©bedis-simpatija tal-moderati metaddikjara li se jikkunsidra s-soluzzjoni taΩ-Ωew© stati, iktartard bidel kompletament il-verΩjoni u beda jappella g˙altal-lemin. Dan hekk kif bedajidher li l-moderati kienu mxeb-bg˙in minnu, u kienu se jag˙tul-fiduçja tag˙hom lil Herzog.

RITIANNE AGIUSritianne@kullhadd.com

TA’ bArrAkÓkullhadd.com

MAJNATA GÓAN-NEGOZJATI

Netanyahu (xellug) kiseb reb˙a mhux mistennija fuq l-avversarju tieg˙u Herzog (lemin)

TA’ BARRA KÓ 22|03|2015 17kullhadd.com

MINN MADwAR ID-DINJAQRIB IR-REBÓA

Il-President Ni©erjan Goodluck Jonathan sostna li fil-©img˙at li ©ejjin il-Gvernimmexxi minnu se jer©a’ jie˙u kontroll taΩ-Ωoni ta’ pajjiΩu li waqg˙u f’idejn il-grupp terroristiku Boko Óaram. Huwa qal ukoll illi, bl-g˙ajnuna taç-Çad, in-Ni©er u l-Kamerun, in-Ni©erja di©à rnexxielha timbotta lill-Boko Óaram minn11 mill-14-il distrett.

Minkejja l-ottimiΩmu ta’ Jonathan, g˙adu çar li dan il-grupp g˙adu attivf’diversi Ωoni tal-pajjiΩ hekk kif sa nhar il-Óamis stess huwa kien involutf’attakk li ˙alla 11-il persuna mejta fir-ra˙al ta’ Ngala.

JISSOSPENDU N-NEGOZJATI

Nhar il-Ìimg˙a n-negozjati bejn l-Iran u s-sitt potenzi globali ewlenin, ji©ifieril-Istati Uniti, iç-Çina, ir-Russja, Franza, il-Ìermanja u r-Renju Unit, issospendewin-negozjati dwar l-iΩvilupp ta’ materjal nukleari ta’ din tal-ewwel.

Ir-ra©uni prinçipali g˙al din is-sospenzjoni huwa n-nuqqas ta’ qbil bejn iΩ-Ωew© partijiet, kif ukoll il-fatt li d-delegazzjoni Iranjana kellha bΩonn tirritornaf’pajjiΩha wara l-mewt ta’ omm il-President Hassan Rouhani.

Punt kruçjali li ma nstabx qbil dwaru kienet it-talba Iranjana li s-sanzjonijietekonomiçi attwali fil-konfront ta’ pajjiΩhom g˙andhom ji©u sospiΩi b’modimmedjat; xi ˙a©a li l-pajjiΩi l-o˙ra mhux lesti li jag˙mlu.

MANIFESTAZZJONI TA’ RABJA

Nhar l-Erbg˙a li g˙adda kienu inawgurati uffiçjalment il-kwartieri ©enerali l-©odda tal-Bank Çentrali Ewropew (BÇE) fi Frankfurt, fil-Ìermanja. Madankollu,l-aktar li spikkat ma kinitx iç-çerimonja nniffisha, imma l-inkwiet li nqala’ dakil-˙in quddiem il-kwartieri.

Eluf ta’ persuni n©abru biex jipprotestaw kontra l-BÇE g˙all-fatt li j˙ossu limhux qieg˙ed isir biΩΩejjed biex ji©u indirizzati l-problemi soçjali fil-pajjiΩi taΩ-Ûona Ewro. L-awtoritajiet ÌermaniΩi stmaw illi kienu 94 il-membri tal-Forzi tal-Ordni li spiççaw midruba bil-©lied, filwaqt li l-manifestanti sostnew li madwar100 fosthom kienu mwe©©g˙in wara li ©ew aggrediti mill-pulizija.

MANUVRI MILITARI

It-tensjoni fil-Lvant tal-Ewropa re©g˙et Ωdiedet fil-jiem li g˙addew hekk kif il-Gvern Russu beda serje ta’ simulazzjonijiet militari illi kienu kkonçentrati b’modpartikolari fin-North Sea, il-Ba˙ar l-Iswed, iΩ-Ûona Artika u l-Lvant Imbieg˙ed. Il-manuvri militari Russi qeg˙din isiru wkoll biex jikkommemoraw l-ewwelanniversarju mill-okkupazzjoni tal-Krimea.

Huwa stmat illi r-Russja mmobilizzat 76,000 suldat, ’il fuq minn 10,000 vettura,200 ajruplan u ˙elikopter, 65 bastiment tal-gwerra u 15-il sottomarin. In-NATOesprimew id-diΩappunt tag˙hom g˙all-manuvri Russi u esprimew il-fehma lidawn se jitfg˙u lura d-djalogu li qieg˙ed isir biex tinstab soluzzjoni g˙all-kwistjoni Ukraina.

AKKUÛI SERJI

Is-Segretarju g˙all-Istat Amerikan John Kerry akkuΩa lir-re©im Sirjan immexximinn Bashar al-Assad illi nhar it-Tnejn li g˙adda uΩa l-armi kimiçi f’attakk fuqil-belt ta’ Sarmin. Skont rapport preliminari, dan l-attakk, illi sar bil-gass tal-klorin, ˙alla sitt persuni mejta, fosthom tlett itfal.

G˙aldaqstant, Kerry talab li ssir investigazzjoni biex ikun aççertat jekk dawnir-rapporti g˙andhomx baΩi fir-realtà. Jekk il-Gvern Sirjan jinstab ˙ati, huwajkun kiser il-ftehim li sar fl-2013 meta wieg˙ed illi jçedu l-armi kimiçitag˙hom lill-Organization for the Prohibition of Chemical Weapons biexjin˙ar©u mill-pajjiΩ u jkunu nnewtralizzati.

JINTEMMU T-TFITTXIJIET

Illum il-Gvern IndoneΩjan se jissospendi t-tfittxijiet g˙all-passi©iera u l-ekwipa©© tat-titjira QZ8501 tal-Air Asia li waqg˙et fil-ba˙ar ta’ Javaf’Diçembru li g˙adda. Fuq din it-titjira kien hemm 162 persuna illi minnhominstabu 106 biss, bis-56 l-o˙ra meqjusin mejta minkejja li qatt ma nstabu.

L-uffiçjali tat-titjira QZ8501 tilfu l-kontroll tal-ajruplan f’nofs maltempatawaqt li kienu fi vja©© bejn Surabaya, fl-IndoneΩja, u Singapor. Minkejja li l-kaxxi s-suwed kienu di©à nstabu sa ©imag˙tejn wara l-inçident, ir-rapportfinali g˙adu jrid ji©i ppubblikat, Ωvilupp li mistenni li jse˙˙ fi Ωmien sitt xhur.

18 22|03|2015 personaÌÌikÓkullhadd.com

Eman Bonnici

Meta xi ˙add isemmi l-FarWest, bla dubju ji©unaf’mo˙˙na l-cowboys u l-Indjani; l-g˙exieren ta’ filmstad-direttur John Ford b’JohnWayne u Henry Fonda fil-parti-jiet ewlenin; l-attakki fuq il-karovani fil-Grand Canyon u l-˙oss tat-trumbetta tal-kavallerijali ssalva l-protagonisti tal-filmfil-mument preçiΩ li fih tidhertnin kull tama possibbli li dawkli qed iwettqu l-vja©© je˙ilsuhaminn ta˙t idejn l-Indjani ta’Sitting Bull; il-figura mkemmxata’ Geronimo; il-whisky u s-saloons miΩg˙uda d˙a˙en tas-sigarri; id-daqq tal-pjanu; iΩ-Ωfin tal-can can; u sparar ma’kullimkien. Mill-qasam fem-minili ti©ina f’mo˙˙na l-kanzunetta folkloristika Oh MyDarling Clementine waqt lijispikkaw l-ismijiet ta’ AnnieOakley, Calamity Jane, BelleStarr u Poker Alice. Ma’ dawnser ninkludi isem ie˙or ta’mara, li g˙alkemm ma kinitxtal-istess qatg˙a tag˙hom g˙axisimha ma kisibx fama fil-briedel u d-divertiment g˙all-fatt li kienet soru, xorta wa˙dakellha sehem importanti fil-FarWest u fejn jid˙lu ismijiet rino-

mati, b˙al Billy the Kid.

Sr Blandina Segale

Imwielda fil-villa©© ta’ Cicagnafil-Provinçja tal-Ligurja fl-Italja,fit-23 ta’ Mejju 1850, RosaMarie Segale mxiet mal-familjatag˙ha lejn l-Istati Uniti tal-Amerika meta kellha erba’ sninu ssie˙bet mas-Sorijiet tal-Karità ta’ Cincinnati mwaqqfaminn Madre Margaret FarrellGeorge fuq l-ispirtu ta’ SantaElizabeth Ann Seton bl-isem ta’Blandina, g˙al qaddisa martritas-sena 177 W.K. matul il-˙akma tal-Imperatur RumanMarku Awrelju. G˙allmet fl-iskejjel ta’ Steubenville uDayton sakemm fl-1877 kienetmibg˙uta Trinidad, fl-istat ta’Colorado, sabiex tg˙allem lit-tfal foqra tad-distrett. Meta sarettaf bit-trasferiment tag˙haSegale imma©inat li Trinidadkienet xi gΩira mill-isba˙ lejnKuba jew il-Venezwela u mhuxlok iffrekwentat minn kull minb’xi mod xellef difru mal-li©ijew ˙a din tal-a˙˙ar b’idejh. Litwaqqaf ’l hekk imsejja˙ moblynching, dik il-˙abta prattikamill-aktar komuni fi Trinidad,kienet wa˙da mill-ewwel˙idmiet tag˙ha fil-post.

Ìara li ra©el darab serjamentra©el ie˙or waqt ©lieda u l-follali n©abret riedet dlonk tg˙allqug˙all-azzjoni tieg˙u billi tassaltal-uffiççju tax-xeriff fejn kienqed jinΩamm miΩmum. Dan ir-ra©el inzerta kien missierwie˙ed mill-istudenti ta’ SrBlandina. Malli t-tifel qalilhax’kien qed jiffaççja missieru, is-soru dlonk ir˙itilha lejn iç-çellatieg˙u u, wara li staqsietu kel-lux rieda jitlob ma˙fra lir-ra©ell-ie˙or g˙al dan l-g˙a©ir tieg˙uu j˙alli l-Qorti lokali tiddeçiedihi l-piena tieg˙u, ˙ar©itu qud-diem folla kbira akkumpanjatabiss mix-xeriff. Óadd min-niesmi©bura, g˙alkemm irrabjati,m’azzarda jikkummenta jew jir-rea©ixxi. Ir-ra©el ittie˙ed qud-diem il-vittma tieg˙u u dan tal-a˙˙ar, fuq is-sodda tal-mewt,˙afirlu. Il-folla kkalmat u kienetil-Qorti li ddeçidiet il-kundanna

tar-ra©el.

L-inkontri ma’ Billy the Kid

Matul il-˙idmiet tag˙ha fil-qalba tal-Far West, Sr Blandinakienet kostretta t˙abbat wiççhama’ kull tip ta’ nies, ˙afnadrabi aktarx perikoluΩi, li l-fama tag˙hom sawwrithomf’figuri le©©endarji sa˙ansitraf’˙ajjithom u eventwalment fis-snin li segwew waramewthom. Fost dawn jispikkal-isem ta’ Billy the Kid. Il-psew-donimu ta’ William Antrimm’g˙andu bΩonn tal-ebdaintroduzzjoni. Imwieled fi NewYork bejn l-1859 u l-1861, ibenkoppja ta’ immigranti IrlandiΩi,Billy se˙˙lu jsir wie˙ed mill-aktar ismijiet popolari fis-sen-siela ta’ outlaws fl-istorjaAmerikana. Le©©enda popolaritg˙id li qatel b’kollox total ta’wie˙ed u g˙oxrin ru˙, iΩdasorsi uffiçjali jg˙idu li n-numrukorrett huwa dak ta’ tmienja. Il-qtil tieg˙u minn Pat Garrettimmortalizza l-personalità par-tikolari tieg˙u li sal-lumg˙adha tifforma parti mill-kul-tura popolari tal-pajjiΩ b’modspeçjali fl-oqsma letterarji, çine-matografiçi, teatrali, muΩikali uradjofoniçi. IΩda x’kien ir-rwoltas-soru tag˙na mieg˙u?

X’©ara eΩatt bejniethom nafuhgrazzi g˙al sensiela ta’ ittri liSwor Blandina bag˙tet ’l o˙taJustine – soru b˙alha li kienettoqg˙od Ohio – minn Ωmieng˙al Ωmien. Jidher li Billy kienfi triqtu lejn Trinidad sabiexiqaxxar il-qorrieg˙a ta’ erba’tobba li kienu rrifjutaw li jassis-tu ˙abib tieg˙u milqut minn tirta’ arma tan-nar. Im˙olli mitluqg˙al ri˙u fi stalla, Sr Blandinamarret minn jeddha tassistih u,grazzi g˙al dan, irkupra sa˙˙tu.Sadanittant Billy wasal fil-postu, wara li fittixha sabiex jir-ringrazzjaha, staqsieha setaxb’xi mod ipattilha tal-azzjonitajba li kienet wettqet lejnsie˙bu. Is-soru talbitu g˙alhekksabiex jastieni milli jwettaq il-˙sieb vjolenti tieg˙u u Billyaççetta.

Xi Ωmien wara meta kienet

ittrasferita lejn Santa Fe, hi utivvja©©a fl-artijiet deΩerti uskonoxxuti fil-Lbiç tal-pajjiΩ,Billy the Kid, li kien g˙adukemm ˙arab mill-˙abs tal-a˙˙ar belt imsemmija, flimkienma’ s˙abu pprova jisraq karruli fuqu nzertat qieg˙da tivv-ja©©a s-soru flimkien ma’ gruppnies. Is-sewwieq tal-istage-coach, x˙in lema˙ grupp ta’r©iel rekbin iΩ-Ωwiemel resqinb’sa˙˙a lejn il-karozzella tieg˙ukien pront lesta l-armi, iΩda s-soru ordnatlu sabiexine˙˙ihom. X˙in resaq lejn il-karozzella u lema˙ lil minkienu assaltaw hu u l-grupptieg˙u, Billy qala’ l-kappellminn rasu b’turija ta’ rispett udar lura mnejn ©ie. In-nies likienu qed jivvja©©aw mag˙ha˙asbu li dan kien allura cow-boy li g˙addha sabiex isellemlil din is-soru qariba jewkonoxxenti tieg˙u, imma SrBlandina kienet taf sew li dakma kien ˙add g˙ajr Billy theKid.

Huwa wkoll mag˙ruf li metadan kien miΩmum arrestat fiNew Mexico, is-soru marretiΩΩur sew lilu u sew lil s˙abumiΩmuma fil-˙abs tal-lokal, ukitbet dwar id-dispjaçir tag˙hameta semg˙et bit-twettieq tal-esekuzzjoni tieg˙u fl-1881.

Óidmiet o˙ra

Meta kienet g˙adha Trinidad,Segale ddefendiet id-dritt li r-reli©juΩi u l-membri tal-klerujg˙allmu fl-iskejjel lebsin l-abitureli©juΩ rispettiv tag˙hom warali xi ˙add deher kuntrajrju g˙aldan. Imkeççija minn din l-a˙˙ar belt, kienet mibg˙utamill-Kongregazzjoni tag˙ha lejnSanta Fe, fejn g˙enet fit-twaqqif ta’ numru ta’ skejjelpubbliçi u Kattoliçi. Matul iΩ-Ωmien tag˙ha fi New Mexicoassistiet lill-immigranti, il-foqrau l-morda tal-post, filwaqt liqabΩet g˙ad-drittijiet tal-Ispaniçi u tal-Indi©eniAmerikani li kienu qed jitilfuarthom bil-qerq tal-barrani.Waqqfet is-St Joseph’s ChildrenHospital f’Albuquerque lig˙adu jopera sal-lum, u s-SantaMaria Institute f’Cincinnatig˙all-assistenza tal-immigrantiEwropej. Apparti l-isptarimsemmi ta’ Albuquerque,Segale ˙adet ˙sieb ittella’ mill-©did il-monasteru tas-sorijiettag˙ha fl-istess belt.

Lura Cincinnati sabiex tg˙inlill-komunità ta’ immigrantiTaljani tal-post, Sr Blandinamietet fit-23 ta’ Frar 1941 utinsab midfuna fiç-çimiterju tas-Sorijiet tal-Kongregazzjonitag˙ha fl-istess belt.

L-aneddoti tag˙ha fil-Far Westspiççaw in©abru fi kiteb bl-isem At the End of Santa Fe ukienu s-su©©ett ta’ episodju fis-sensiela televiΩiva Death ValleyDays bl-isem The Fastest Nunin the West, li ffoka b’mod par-tikolari dwar is-sehemkura©©juΩ tag˙ha fis-salvazzjonitar-ra©el mit-tg˙alliq inten-zjonat minn folla rrabbjata fil-kaΩ li dwaru tkellimna di©à.

F’Ìunju tal-2014, l-Arçidjoçesita’ Santa Fe ˙abbret li ser tniedil-proçess g˙all-beatifikazzjonita’ Sr Blandina. B’hekkse˙˙ilha ssir l-ewwel persunaf’erba’ mitt sena ta’ storja fl-istatta’ New Mexico formalmentmeqjusa b˙ala kandidat possib-bli fit-triq tal-qdusija.

is-soru tal-far west

LAQGÓA ANNWALI TAL-LOKALITÀ TAS-SWIEQI

Il-Kunsill Lokali tas-Swieqi javΩa li hekk kif provdut fl-Att Nru XV

ta’ l-1993 dwar it-twaqqif tal-Kunsill Lokali, li dawn il-laqg˙at se jsiru

hekk kif indikat hawn taht fis-sala ta’ Çentru Çiviku fi Triq G. Bessiera, is-Swieqi

nhar il-Óamis 26 ta’ Marzu 2015fis-6.30 ta’ filg˙axija ghar-residenti tal-Madliena

nhar il-Óamis 26 ta’ Marzu 2015fis-7.00 ta’ filg˙axija ghar-residenti tas-Swieqi

Ir-residenti kollha huma m˙e©©a li jattendu.

HUGH ZAMMITSegretarju EΩekuttiv

PeRsONalitÀ kÓ 22|03|2015 19kullhadd.com

www.ramonaportelli.com

ramonaportelli@hotmail.com

RaMONa PORtellitintervista lil ELTON LEE ABELA

Dan l-a˙˙ar sirt naf bi bniedem li laqatni l-mod ta’ kif sar jg˙ix ˙ajtu. B’hekk ˙sibt li nag˙mel kuntattmieg˙u biex insir naf aktar dwaru u nwassal it-tag˙lim li kellu xi jg˙id lill-qarrejja tal-KullÓadd. Qednirreferi g˙al Elton Lee Abela, li mal-ewwel aççetta l-istedina tieg˙i.

Elton g˙andu tletin sena, u ja˙dem fis-sezzjoni tal-˙elu f’lukanda f’Jersey Channel Islands, fejn ilujg˙ix g˙al xi sitt snin. B˙ala passatempi g˙andu l-muΩika, u b˙alissa qed jitg˙allem is-sitar. I˙obbukoll jog˙dos, jikkampja, jaqra u jmur nimxi fin-natura.

B˙alissa jg˙ix f’Jersey, immaqed jit˙ajjar ji©i Malta.“Nixtieq inqatta’ naqra ˙in mas˙abi u mal-familja. Ili ng˙ixbarra minn Malta g˙al dawn l-a˙˙ar ˙dax-il sena. L-istil ta’˙ajja li ng˙ix hawn huwaveru sempliçi. Nistudja l-muΩi-ka, nag˙mel naqra eΩerçizzju,nimmedita, immur ix-xog˙olu naqra ˙afna kotba. Infaddalil-flus biex immur indur unitg˙allem aktar. Din il-bidlase˙˙et g˙ax tant nara bene-fiççju fit-tag˙lim li nie˙u, lihemm bΩonn li ng˙ix hekk.Imbag˙ad biex immur xi˙arba f’xi festival ma rrid xejnlanqas,” beda jg˙idli dwaru.

Dejjem mexa ma’ dak lixtaqet qalbu

Jiddeskrivi lilu nnifsu b˙alabniedem ambizzjuΩ ˙afna.Dejjem b’xi ˙olma goffa u lixi kultant ˙add ma jkun jista’jifhem, imma dejjem kelluviΩjoni çara ta’ x’jixtieq. “S’issabis-sa˙˙a t’Alla dejjem wettaqtdak li ˙lomt bih. In˙obbnie˙u riskju, imma dejjemimxejt ma’ dak li xtaqet qalbi.Jekk qalbi tg˙idli nag˙mel xi˙a©a, jien dejjem nag˙meldak li tixtieq hi, avolja xi kul-tant fin-norma tas-soçjetà majkunx jag˙mel sens, imma fil-verità dik tkun kollha biΩa’.Dejjem g˙aΩilt li nkun kuntentu fer˙an g˙ax f’dak l-istat bissinkun nista’ ng˙in lil˙addie˙or u nag˙mel il-˙ajjata’ ˙addie˙or a˙jar,” bedajg˙idli dwaru Elton Lee.

Ta’ min jg˙id li, sa ftit sninilu, ˙afna kienu jafu lil EltonLee b˙ala persuna o˙ra, ullum l-istess persuni jarawhpersuna ©dida. Óallejt f’idejhsabiex jispjega dan il-fatt.“Kien hemm bidla kbira fija.Lanqas jien ma kontno˙lomha. Infatti qatt marajtha ©ejja, u g˙alhekk il-˙ajja sabi˙a, g˙ax kollha sor-priΩi. Minn dejjem kont fuqru˙i, imma wkoll kont f’dik il-kategorija li titqies b˙ala nor-mali. Aktar ma bdejt niskopriaffarijiet fuq il-˙ajja, aktar dakli kont ng˙idlu normali mabaqax jg˙odd g˙alija. Jien maddeçidejtx li nibdel l-istil. Il-˙ajja stess ©abitni hawn u jienkulma g˙amilt huwa li mxejtit-triq li wrietni l-˙ajja u qattma bΩajt li nibdel jew nitlaqdak kollu li kont naf biexnitg˙allem xi ˙a©a ©dida,imma dejjem g˙amilt li xtaqetqalbi,” spjegali Elton.

Sar persuna kompletament©dida

Illum o˙rajn jarawh b˙alapersuna ©dida g˙ax qabel qattma tkellem fuq natura, dinja,univers, spirti, an©li, pjanti

mediçinali, dinja unita, paçi um˙abba. Qabel is-su©©ettitieg˙u kienu jkunu nisa, raveparties, u festa! “BaΩikamentit-terminoli©ija sex, drugs,rock n roll tkun adattata ˙afnag˙all-istil ta’ ˙ajja li kontng˙ix,” sostna mieg˙i EltonLee.

Illum i˙ossu aktar komplut,u jara l-˙ajja b’lenti kompleta-ment nadifa u differenti. Il-perspettiva tieg˙u nfet˙et bis-sa˙˙a tal-pjanti, iΩ-Ωmien lig˙adda fl-Amazon u ˙afnaxog˙ol li g˙amel fuqu nnifsu.“Il-persuna li kont kienet baΩitajba ˙afna g˙al fejn sejjer issau, ming˙ajr dak, illum makontx nista’ nifhem jew inkunkomplut! Dak iΩ-Ωmien manibkihx, anzi xejn ma nibdelminnu g˙ax hu kien l-g˙alliem tieg˙i.”

G˙ex xhur f’foresta fil-Perù

G˙al tliet xhur u nofs s˙a˙,Elton Lee g˙ex fil-foresta fil-Perù, u g˙andu l-˙sieb lijer©a’ jmur. “Kollox beda xitliet snin ilu, meta f’˙ajti kellimistoqsija li din kienet g˙alxiex jien ©ejt hawn f’din id-dinja u x’kienet il-missjonitieg˙i. Kont di©à ddeçidejt linitlaq backpacking fl-Amerikat’Isfel, u qabel ma tlaqt sirtnaf b’xi tribujiet li g˙adhomjag˙mlu çerimonji b˙almakienu jag˙mlu eluf ta’ snin ilubi pjanti sagri u li ˙afna niesimorru biex ifiqu minn mardfiΩiku, mentali u spiritwali ukif ukoll jiskopru affarijiet

fuqhom infushom u jirrispon-du mistoqsijiet b˙alma kellijien. G˙all-bidu mort f’çentrufejn kellna kollox organizzat uvera kienet esperjenza sabi˙ata’ grupp ta’ g˙oxrin ru˙, fos-thom koppja u ©uvni li ji©i t-tifel tar-ra©el, u mara ta’ xisebg˙in sena li impressjonatnig˙ax, avolja kellha dak iΩ-Ωmien, kellha l-kura©© ti©ihemm mill-Awstralja biextiskopri u tfejjaq lilha nnifisha.

Wara dawn il-©imag˙tejng˙aΩilt li nsib medicine manbiex ikompli jg˙allimni unid˙ol aktar fil-fond, g˙ax ir-risposta tieg˙i kienet g˙adhama waslitx. Meta ltqajt ma’dan il-medicine man ˙adnifejn kien jg˙ix hu u mortnoqg˙od mal-familja tieg˙umat-tribù Shipibo – Conibo. L-istorja twila ˙afna, imma kontng˙ix vera sempliçi, f’kamratal-injam bis-saqaf mg˙otti bil-weraq tal-palm u saqqu fl-artmg˙otti b’xibka min˙abba l-˙afna nemus u insetti o˙ra likien hemm. Kont niekoldarbtejn biss u kellna dietastretta ˙afna li kienet tikkon-sisti f’ikel ming˙ajr mel˙, Ωejt,zokkor, alko˙ol, u ming˙ajrkuntatt sesswali. Dan kollug˙ax jien ridt insir naf il-proçess ta’ kif wie˙ed isirmedicine man u jekk hux lestli nag˙Ωel din it-triq.”

Beda jbiddel affarijiet fihinnifsu kwaΩi kull ©img˙a

G˙alkemm g˙adu fil-bidu tat-triq tieg˙u li jsir medicine

man – g˙ax mill-inqaswie˙ed irid jag˙mel tliet sninfil-foresta ming˙ajr ma jo˙ro©jew jieqaf u fuq dieta stretta˙afna – Elton Lee, mill-esper-jenzi personali tieg˙u u bis-sa˙˙a tal-medicine man u l-pjanti sagri, irnexxielu jfejjaqtrawma li kellu u li lanqaskien jaf li din teΩisti. “Fhimtaktar jien min jien u fhimtaktar il-familja tieg˙i. G˙andikonnessjoni kbira man-naturau l-universi kollha eΩistenti, ubdejt nifhem a˙jar dak kolluli hawn madwari. Bdejtnifhem il-programm tal-egox’hemm involut fih, bdejtnifhem aktar is-soçjetà u l-pjan t’Alla u l-perfezzjoni lihawn teΩisti madwarna, ankef’dak li ng˙idulu ˙aΩin. Bdejtninduna li dak kollu ta’ mad-warna hu ˙aj u qed ikellimna,imma g˙adna matg˙allimniex nisimg˙uh.Wasalt ukoll biex naqta’ l-viz-zju tat-tipjip,” sostna EltonLee.

Mistoqsija naturali l ig˙amiltlu kienet jekk persunali mo˙˙ha biex tiddeverti utfittex il-˙ajja ta’ billejl, xalar©o bars, sigaretti u affarijieto˙ra simili, tkunx persunamitlufa mal-kurrent? “Jienkont dik il-persuna, u dak iΩ-Ωmien kien Ωmien ta’ buzz uxalar kbir u wkoll g˙amiltusew, infatti llum meta n˙areslura ma ng˙idx: “Min jaf dikx’inhi,” g˙ax minn kolloxippruvajt. Imma wara ˙afnasnin ma baqg˙atx tag˙tinisodisfazzjon; ˙assejt il-˙tie©a

tal-bidla. Irnexxieli ninbidelg˙ax kont kurjuΩ biex nara udak kollu li kont qednitg˙allem beda jag˙mel˙afna sens. Ódimt ˙afna fuqinniffsi u bdejt nibdel ˙afnaaffarijiet kwaΩi kull ©img˙ajekk mhux kuljum. Ikunhemm affarijiet li jie˙du s-snin biex jinbidlu. Kollox ji©if’˙inu u f’waqtu. In-nies ta’madwari na˙seb li jarawnib˙ala persuna interessanti una˙seb li kieku jistg˙u kollhaji©u jesperimentaw u jbiddlu,”spjegali.

Mistoqsi jekk din it-teorija©dida ta’ ˙ajja li qed jg˙ix tin-volvix bidla ta’ reli©jon, EltonLee we©ibni: “Fil-˙ajja tieg˙ib’li tg˙allimt g˙aqqadt dakkollu li ma kontx nifhemmeta kont iΩg˙ar. Kien hemmfaΩi fejn ir-reli©jon ma kelluxsugu g˙al mo˙˙i, imma makontx naf x’naqbad nemmenjew ng˙id. Imbag˙ad bdejtin˙ares lejn it-tag˙lim tal-budda, li mhix reli©jon immafilosofija, u f’dak il-perjodukien dan it-tag˙lim li g˙amelsens. Illum, bit-tag˙lim tal-pjanti u s-si©ar, rajt li kullreli©jon g˙andha postha u fl-a˙˙ar mill-a˙˙ar kollha qedjitkellmu fuq l-istess ˙a©a. Il-biçça hija li l-mo˙˙ ma jistaxjifhem xi ˙a©a daqshekkkbira, imma hija l-esperjenzali rridu nfittxu biex insirunafu dak li qed jirreferug˙alih l-skritturi mqaddsa.Dik l-esperjenza tathieli l-foresta.”

Xtaqtu jg˙addi messa©© lildawk iΩ-Ωg˙aΩag˙ qarrejja tal-KullÓadd. “Dawk li g˙adhomma sabux it-triq u qed ifittx-uha, il-parir tieg˙i huwa lijitg˙allmu jistennew. Dik hijawa˙da mill-lezzjonijiet impor-tantissimi tal-˙ajja. Il-paçenz-ja! Imma jekk wie˙ed ifittex,isib, u meta ssibu t-triq id˙lug˙aliha b’dedikazzjoni kbirag˙ax hemmhekk tkun tafverament it-triq xi tfisser! Uftakru li kollox ji©i f’˙inu uf’waqtu. Mhux qed ng˙ixuwa˙idna u biex wie˙ed jie˙uli g˙andu bΩonn hemmbΩonn li l-˙ajja torganizzakollox eΩatt, u dak jie˙u l-˙in, xi kultant snin, imma fl-a˙˙ar tad-dlam dejjem ikunhemm id-dawl”.

Fl-a˙˙ar nett Elton Leeinfurmani li jixtieq li Maltatkun miftu˙a biΩΩejjed biextilqa’ dan it-tip ta’ kura fiΩika,psikolo©ika, u spiritwali.“Kul˙add jista’ juΩa n-naturabiex jitg˙allem minnha f’kullqasam u jien nemmen li jekkf’Malta jirnexxilna nag˙mlupro©ett divers b˙al dan unuru bidla g˙all-a˙jar b˙alapoplu, nemmen li nistg˙unkunu ta’ eΩempju g˙all-Ewropa,” temm jg˙id.

Bidel l-istil ta’ Óajtu ta’ taÓt fuq

ELEZZJONIJIET TAL-KUNSILLI LOKALI 2015Il-Kandidati tal-Partit Laburista għal-Lokalitajiet ta'

Il-Ħadd 22 ta' Marzu 2015

Buttigieg Larry Caruana Peter Muscat Marlene

Attard Frankie Azzopardi Raymond Grech Joseph

Abela Sonya Mallia Robert Said Carmen Vella Joseph

Camilleri Abigail Camilleri Michael Cutajar Josianne

NADUR

Natoli Maria Saliba Mario

partitlaburista.org

Buhagiar Franco Sultana Joseph

SAN LAWRENZ

Agius Aaron Cordina Joe Zammit Christian Zammit Victor

Bezzina Emmanuelk/a Noel

Camilleri Joseph J. Camilleri Joseph Grech SandraCassar Christian Refalo Victor

Borg Jesmond Buttigieg Paul Camilleri Clint Curmi Sammy

QALA

Cutajar Daniel

22 22|03|2015 MADWARNAKÓkullhadd.com

APPOÌÌ GÓALL-VIJA SAGRA NAZZJONALI F’TA’PINU MILL-MINISTERU GÓAL GÓAWDEXIl-Ministeru g˙al Ghawdex ta l-appo©©tieg˙u biex tkun organizzata l-ViaCrucis f’Ta’ Pinu l-Óadd li ©ej u waratixxandar fuq it-tliet stazzjonijiet naz-zjonali. Il-Vija Sagra hi parti mill-Inizjattiva G˙awdex – Fidi uTradizzjoni.

Il-Ministru g˙al G˙awdex AntonRefalo, waqt preΩentazzjoni li saret qalli s-Santwarju Nazzjonali Ta’ Pinu huçentru fejn wie˙ed isib il-mistrie˙ lilhinn mit-ta˙bit tal-˙ajja. “Dan is-Santwarju huwa l-aktar li ji©bed lejhpersuni tul is-sena, aktar minn kullattrazzjoni o˙ra turistika f’G˙awdex.Nimpenja ru˙i biex is-Santwarju jkunaktar mag˙ruf anke barra minn xtutna˙alli aktar pellegrini jΩuru dan il-lok.U g˙alhekk huwa importanti li l-infra-struttura tal-in˙awi tkun imtejba ˙allitkun tista’ tilqa’ lil dawk li jΩuruh.”

Il-Ministru g˙al G˙awdex ippreΩentas-sostenn finanzjarju lil Dun GeraldBuhagiar, ir-rettur tas-SantwarjuNazzjonali Ta’ Pinu li kien akkumpan-jat minn Dun Eddie Zammit.

Ir-rettur tas-Santwarju Fr GeraldBuhagiar qal li g˙ad-disa’ sena kon-sekuttiva, nhar il-Óadd 22 ta’ Marzu

fis-6.30pm, l-Isqof ta’ G˙awdex Mon.Mario Grech ser imexxi l-meditazzjonital-Vija Sagra tul l-G˙olja Ta’ G˙ammarli t insab quddiem is-SantwarjuNazzjonali tal-Madonna Ta’ Pinu.

“Il-meditazzjonijiet ta’ din is-sena©ew miktuba minn diversi ordnijietreli©juΩi u istituti tal-˙ajja kkonsagratali jinsabu fid-Djoçesi ta’ G˙awdex, udan qed isir fis-sena li hija ddedikata

lil persuni li kkonsagraw ˙ajjithom lilAlla g˙all-qadi tal-Knisja u l-umanità.”

“F’din l-okkaΩjoni l-istazzjonijiet tal-Vija Sagra li jinsabu tul l-G˙olja Ta’G˙ammar ji©u mdawla bi dwal speç-jali, flimkien ma’ aktar minn 1000fjakkola li jdawlu t-triq kollha, tant lijo˙olqu atmosfera unika u mill-isba˙.”

Il-Vija Sagra, li tibda minn fuq iz-zun-tier tas-Santwarju Ta’ Pinu, tibda fis-

6.30 ta’ filg˙axija u tie˙u madwarsag˙tejn, fejn tispiçça bil-BarkaSagramentali fl-arena li tinsab fil-quççata tal-G˙olja Ta’ G˙ammar.

G˙all-benefiççju tal-morda din il-VijaSagra ti©i mxandra dirett fuq RadjuMarija, filwaqt li fil-jiem tal-Ìimg˙aMqaddsa tliet stazzjonijiet tat-tele-viΩjoni ser ixandru filmat ta’ din l-attiv-ità unika fil-gΩejjer tag˙na. L-istazzjoni-jiet huma TVM, One u Net, u dankollu ser ikun possibbli grazzi g˙all-appo©© mill-Ministeru g˙al G˙awdex ul-˙idma tal-Fondazzjoni u xandirsoçjoreli©juΩ, flimkien mas-SantwarjuTa’ Pinu. Ta’ Min ifakkar li g˙al dantmiem il-©img˙a l-Gozo Channel serikun qed ja˙dem bi prezz ridott.

Iç-Chairman tal-Kumitat G˙awdex –Fidi u Tradizzjoni, Joe Mifsud, qal:“Çerti li din l-attività tg˙inna nid˙lu fil-jiem li jridu jwassluna biex niççele-braw b’fidi l-mewt u l-qawmien tas-Salvatur tag˙na Ìesù Kristu.”

Aktar informazzjoni dwar G˙awdex –Fidi u Tradizzjoni tista’ tinkiseb mill-pagna Facebook Easter in Gozo, liqieg˙da tkun a©©ornata kontinwa-ment.

MASSED BAND DISPLAY FL-OKKAÛJONI TAS-36 ANNIVERSARJU TA’ JUM IL-ÓELSIENFl-okkaΩjoni tas-sitta u tletinanniversarju ta’ Jum il-Óelsien,wa˙da mill-festi nazzjonali ta’paj j iΩna, i l-Kumitat FestiNazzjonali qed jorganizzaMassed Band Display bil-parteçipazzjoni tal-Banda tal-Forzi Armati ta’ Malta u l-Banda tal-Pulizija ta’ Malta.Din il-wirja se ssir nhar is-Sibt28 ta’ Marzu 2015, u tibdab’març minn Misra˙ il-Óelsienfl-10.30 ta’ filg˙odu segwitmill-wirja muΩikali f’Misra˙San Ìor©, il-Belt Valletta, litibda g˙all-˙abta tal-10.40am.

Fost ix-xog˙lijiet li se ji©uesegwiti g˙all-okkaΩjoni sejindaqqu il-Higland Cathedral,Beatles Medley, Wien Bleibt

Wien, Golden Spurs, Life onthe Ocean Waves, OurDirector, The Stars and StripesForever, Hottenanny u Marchwith Me ta’ Vangelis. G˙all-okkaΩjoni se ji©i interpretatukoll l-innu Lil Malta F’Jum il-Óelsien ta’ Mikis Theodorakis.Banda tal-Pulizija se jkunu

mmexxija minn WO1 JonathanBorg u l-Ispettur AnzjanAnthony Cassar.

Apparti l-Massed BandDisplay tas-Sibt 28 ta’ Marzu,fil-jum nazzjonali jkun hemmiç-çerimonja fuq l-G˙olja tal-Óelsien. Il-programm jinkludimarç mill-Banda tal-ForziArmati minn Bormla fl-10.30am li jibqa’ sejjer sa qud-

diem il-Monument tal-Óelsienfil-Birgu, fejn il-˙dax-ilPresident ta’ Malta Marie-Louise Coleiro Preca, il-PrimMinistru Joseph Muscat u l-Kap tal-OppoΩizzjoni SimonBusuttil, isellmu l-Malta Óielsa

u jpo©©u fjuri fuq l-istessmonument. Il-President ta’Malta ting˙ata l-gwardja tal-unur.

Aktar tard matul il-jum tittel-la’ r-Regatta ta’ Jum il-Óelsienfil-Port il-Kbir.

€1,110 GÓAL HOSPICE MALTAF’kunçert muΩikali mtella’minn grupp ta’ muΩiçisti vol-untiera n©abru €1,110 b’risqHospice Malta.Memoriam, l-isem ta’ dan il-

kunçert, hu kunçert ta’ marçifunebri li ttella’ nhar il-Ìimg˙a20 ta’ Marzu 2015 fil-knisja ta’San Fran©isk t’Assisi (tal-Fran©iskani Konventwali) fiTriq ir-Repubblika, il-BeltValletta.

Organizzat minn grupp ta’bandisti voluntiera ©ejjin minnbosta kaΩini tal-banda f’Maltata˙t id-direzzjoni tal-Mro LeslieTabone, l-g˙an ta’ dan il-kunçert hu li jintuΩaw it-talentital-bandisti Maltin, flimkienmad-dilettantiΩmu ©eneraliMalti g˙all-marçi funebri g˙all-g˙an nobbli biex ti©imeg˙juna entità filantropika.Fil-fatt, wara li fl-ewwel Ωew©edizzjonijiet ta’ dan il-kunçertin©abru fondi b’riΩq id-Dar tal-Providenza fl-2013 u l-MultipleSclerosis Society fl-2014, dinis-sena ©ie deçiΩ li l-fondijin©abru g˙all-Hospice Malta,li toffri servizzi lil pazjenti lijbatu mill-kançer, mard respi-ratorju u tal-qalb, fost l-o˙rajn.

G˙aldaqstant, it-tim organiz-zattiv ta’ Memoriam organizzadan il-kunçert biex jg˙inu lildin l-g˙aqda takkwista fondibiex tkun tista’ til˙aq l-g˙aniji-et tag˙ha ta’ matul is-sena, ubiex toffri s-sapport me˙tie©lil l-membri tag˙ha li qedisofru minn dawn il-kundiz-zjonijiet.

L-g˙aΩla muΩikali g˙al danil-kunçert ikkonsistiet f’marçifunebri minn kompoΩituriMaltin ˙ajjin, marçi funebriminn kompoΩituri Maltinmejtin, u marçi funebri minnkompoΩituri barranin. Indaqqumarçi funebri ta’ kompoΩiturikbar fil-qasam bandistiku, fos-thom Vincent Bonnici,Giuseppe Stivala, GiovanniGiumarra u o˙rajn.

G˙all-kuntrarju ta’ dak limdorrijin nisimg˙u, indaqquwkol diversi marçi funebri limhux daqshekk popolari iΩdaniΩlu g˙asel ma’ dawk preΩen-ti.

kULTURA kÓ 22|03|2015 23kullhadd.com

Matul il-©img˙a d-die˙la, il-Marsa Pageant Group se jkunqieg˙ed jorganizza edizzjonio˙ra tal-pageant tal-Passjoni.Dan il-pageant tal-Passjoni ta’Sidna Ìesù Kristu, li jsir mad-war it-toroq taΩ-Ωew© parroççital-Marsa, jaf il-bidu tieg˙u 45sena ilu. Minn mindu l-fun-datur ta’ din l-g˙aqda, il-mibkiPatri Mario Azzopardi OFMCap, waqqaf din l-g˙aqda, il-pageant baqa’ dejjem jevolvi ujikber, kemm fil-popolarità kifukoll fl-ammont ta’ persuni lijie˙du sehem li jla˙˙qu ’l fuqminn 300.

Vestwarji ©odda

Kif ©ara s-sena l-o˙ra, fl-ediz-zjoni ta’ din is-sena serjiΩΩanΩan vestwarju ©did.Matul dawn l-a˙˙ar xhur, JoeDimech u Silvio Camilleri˙admu fuq l-lbiesi ta’ Mosè usuldat Lhudi rispettivament. Il-˙jata ta’ dawn l-ilbiesi saretminn Joanne Camilleri. Sarukoll xog˙ol estensiv fuq il-libsa tas-suldat Ruman minnJean Paul Zammit, kif ukollfuq il-libsa ta’ Salamun minnAnthony Zammit. Il-grupp˙ejja wkoll libsa ©dida tal-per-sona©© bibbliku s-SultanErodi, kif ukoll tliet ilbiesi tas-suldati Rumani kompluti. Il-˙jata saret minn ManoelChircop, filwaqt li AlfredAquilina ˙adem sitt mantellitat-tigri.

Wirja artistika tal-mejda tal-Appostli

Il-Marsa Pageant Group jorga-nizza wkoll il-wirja artistikatal-mejda tal-Appostli. Il-wirjatikkonsisti f ’sett ta’ seba’kwadri prinçipali u diversi

platti ma˙dumin minn MarioBonnici, Fra Charlie Azzopardiu Clayton Chetcuti, bl-g˙ajnuna ta’ Alfred Aquilina,Francis Dalli u Clyde Vella.

B˙al kull sena l-grupp,qieg˙ed ja˙dem fuq xog˙lijietartistiçi ©odda. Din is-senawie˙ed jista’ japprezza diversikwadri, fosthom kwadru ta’Kristu monochrome, kwadrutal-Madonna bil-Bambin ukwadru ie˙or tal-Madonna uKristu.

Patrimonju lokali

Il-Marsa Pageant Group ilug˙al dawn l-a˙˙ar 45 sena jtel-la’ din l-attività kull sena g˙axi˙oss li g˙andu obbligu artis-

tiku u kulturali lejn il-par-ruççani tal-Marsa, kif ukollg˙all-poplu Malti. Dan g˙ax,apparti l-aspett reli©juΩ u s-sens ta’ komunità, ix-xog˙ol lijag˙mlu huwa patrimonjulokali li jista’ jitgawda mill-©enerazzjonijiet preΩenti,©enerazzjonijiet futuri, kifukoll mit-turisti li jΩuru pajjiΩ-na ta’ kull sena.

Attività ta’ dan il-kalibru tir-rikjedi ammont kbir ta’ ˙in,riΩorsi u sagrifiççji kbar.G˙alhekk, il-Marsa PageantGroup jixtieq jirringrazzja lill-Kappillan tal-parroçça MariaRe©ina Patri Dominic ManganiOFM Cap, flimkien mal-komu-nità tal-Patrijiet Kappuççinig˙all-appo©© li juru, kif ukoll

lis-Sindku Francis Debono, lill-Viçi Sindku Josef Azzoppardi,lill-kunsilliera flimkien mal-˙addiema tal-Kunsill g˙all-kooperazzjoni tag˙hom.

Barra minn hekk, il-MarsaPageant Group jixtieq jir-ringrazzja lill-Banda MarijaRegina u lill-Banda TrinitàQaddisa, il-Marsa ScoutGroup, lil l-Kumitat FestiEsterni Maria Re©ina Marsa kifukoll lill-Banda Rumana u tal-Lhud ta’ Óal Luqa g˙al-parteçipazzjoni tag˙hom, lill-voluntiera li ji©u jg˙inu fix-xog˙ol li jkun hemm bΩonn,fosthom Jean Didier Dimech,Marthese Mallia u EmmanuelTesta, lil l-isponsors g˙all-g˙ajnuna tag˙hom, lill-poplu

Marsi u lill-pubbliku in©eneralikollu talli dejjem jattendi g˙aldan l-avveniment bi ˙©aru, kifukoll lill-membri li jipparteçi-paw sena wara l-o˙ra.

Fl-a˙˙ar u mhux l-inqas il-Marsa Pageant Group jixtieqjirringrazzja minn qalbu lill-membri tal-familji tal-grupptal-paçenzja li jie˙du, tas-sagri-fiççji li jag˙mlu mag˙hom utas-sapport li juru matul is-sena, speçjalment f’dawn iΩ-Ωminijiet meta jintla˙aq il-qofolta’ kollox.

Wirjiet u pageant: ©ranet u˙inijiet tal-ftu˙

Il-wirja artistika tal-mejda tal-Appostli ser tinfeta˙ nhar il-Óamis 26 ta’ Marzu fis-7.00pm.Il-wirja tkun miftu˙a kuljum saSibt il-G˙id bejn is-6.00pm u l-10.00pm. F’Óamis ix-Xirkamid-9.00am sa 12.00pm u mid-6.00pm sa nofsillejl. Fil-Ìimg˙a l-Kbira mit-8.00am sal-4.30pm. Nhar it-Tnejn 30 ta’Marzu l-wirja tkun mag˙luqa.

Il-pageant ser isir nhar Óaddil-Palm 29 ta’ Marzu 2015 mill-5.30pm ’il quddiem. Waqt il-pageant ser isir kummentarjulive minn George Peresso. Il-pageant se jg˙addi mit-toroqtaΩ-Ωew© parroççi tal-Marsa ujil˙aq il-qofol tieg˙u bit-tislibau l-qawmien ta’ Kristu fi TriqAzzopardi.

Il-Kumitat Festi Esterni tal-Paroçça Maria Re©ina flimkienmal-Marsa Pageant Groupitellg˙u wkoll il-wirja HabitiBiblici bl-isem Mieg˙u fil-Ìet-semani. Il-ftu˙ tal-wirja ser isirnhar it-Tlieta 31 ta’ Marzu 2015fid-9.00am. L-attività se tibqa’miftu˙a sa Sibt il-G˙id 4 ta’April. Il-˙inijiet tal-ftu˙ humal-istess b˙al tal-wirja artistika.

iT-TiÌDiD TAT-TRADiZZJoNi TAL-pASSJoNi FiL-MARSA

L-NSTF g˙al darb’o˙ra se ter©a’ torganizza l-avveniment annwaliNSTF Science Expo. Din l-attività toffri opportunità o˙ra lill-istu-denti biex jesponu l-pro©etti u t-talenti tag˙hom wara li jkunupparteçipaw fi programmi differenti organizzati mill-NSTF. Fl-ist-ess waqt il-pubbliku jkun jista’ jΩur il-pro©etti g˙all-wiri.

Bl-iskop li tkattar l-g˙arfien dwar ix-xjenza, l-NSTF torganizzadiversi attivitajiet u programmi biex tqarreb aktar lill-istudenti lejnis-su©©etti tax-xjenza. Waqt NSTF Science Expo se jkun hemmg˙all-wiri aktar minn 150 pro©ett mill-iskejjel u studenti. Waqt il-©img˙a ta’ attivitajiet aktar minn 3,000 student minn madwarMalta se jΩuru l-Expo u se jkollhom ukoll il-possibbiltà li jip-parteçipaw u jag˙mlu esperimenti differenti.

L-NSTF qed tistieden ukoll lill-pubbliku biex iΩur l-Expo fitmiem din il-©img˙a li se ssir fl-Istitut tax-Xjenza Applikata fl-MCAST, Ra˙al Ìdid. Il-pubbliku se jkun jista’ jipparteçipa ujag˙mel ukoll esperimenti.

Illum il-Óadd 22 ta’ Marzu bejn l-10.30 ta’ filg˙odu u s-6.00 ta’filg˙axija.

NSTF ScieNce expo

24 22|03|2015 kalejdoskopjukÓkullhadd.com

KALEJDOSKOPJU: FATTI MIÌBURA MINN CHARLES B. SPITERI

1457: Il-Bibbja Gutenberg issir l-ewwel ktieb li ©ie pubblikat.

1904: L-ewwel ritratt bil-kulur stampat fil-©urnal London DailyIllustrated Mirror.

1907: F’Pari©i ji©i rrappurtat li sewwieqa r©iel tat-taksis qed jilbsuta’ nisa biex ji©bdu aktar klijenti.

1935: Fi New York l-eΩamijiet tad-demm jibdew jintuΩaw b˙alaxhieda fil-qrati.

1935: Il-Persja ter©a’ tie˙u l-isem ta’ Iran.

1940: Demm deher ˙iere© minn mo˙˙ is-Soru Elena Aiello, fl-Italja. Dan il-fenomenu g˙a©©eb kemm lit-tobba kif ukoll lis-saçerdoti. Din kienet is-16-il darba konsekuttiva li s-soru esper-jenzat dan il-fenomenu fil-Ìimg˙a l-Kbira.

1942: Assalt qawwi ÌermaniΩ fuq il-gΩira Maltija.

1943: Jitwaqqaf ix-xog˙ol obbligatorju g˙an-nisa fil-Bel©ju.

1943: Il-kap tal-pulizija tal-SS Rauter jhedded li joqtol nofs it-tfalLhud.

1945: Ti©i ffurmata l-Lega G˙arbija fil-Kajr.

1956: Martin Luther King Jr instab ˙ati li mar kontra l-li©i ta’Alabama meta organizza bojkott tan-nies suwed kontra s-servizztal-karozzi tat-trasport pubbliku.

1963: Il-Beatles jo˙or©u l-ewwel album tag˙hom Please PleaseMe.

1977: Indira Gandhi tirriΩenja minn Prim Ministru tal-Indja.

1979: Il-Parlament IΩraeljan japprova trattat ta’ paçi mal-E©ittu.

1979: Sir Richard Sykes, l-Ambaxxatur IngliΩ g˙all-Olanda, jinqa-tel quddiem id-dar tieg˙u fl-Olanda.

1995: Il-koΩmonawta Russu Valeri Polyakov jer©a’ lura fid-dinjawara li waqqaf rekord ta’ 438 jum fl-ispazju.

2002: KaΩ li jibqa’ mag˙ruf fil-Li©i Brittanika hu dak ta’ meta d-Dama EliΩabetta Butler-Sloss tat id-dritt g˙ax-xewqa ta’ Miss B, littemm ˙ajjitha. Miss B riedet li l-kura tag˙ha titwaqqaf u tkuntrasferita fi sptar ie˙or, li jikkuraha skont ix-xewqat tag˙ha u jip-permettilha ttemm ˙ajjitha fil-paçi u b’dinjità. Ftit aktar minnxahar wara, Miss B mietet b’mod paçifiku fir-raqda tag˙ha warali eΩerçitat id-dritt tag˙ha li titne˙˙ielha l-ventilazzjoni artifiçjali.

2002: Kollezzjoni ta’ ittri u kartolini mibg˙uta mill-PrinçipessaDiana jinbieg˙u g˙al €30,451. L-ittri u l-kartolini kienu miktubinlil seftura, meta Diana kienet adolexxenti.

2006: Il-grupp separatist Bask ETA, li kien qed ja˙taf nies, joqtol-hom u jwettaq vjolenza biex jikseb is-sovranità g˙ar-re©jun Baskta’ Spanja, ˙abbar waqfien ta’ ©lied permanenti ma’ Spanja.

2012: Óaddiema fis-settur pubbliku fil-Portugall bdew strajk kon-tra l-miΩuri ta’ awsterità m˙abbra mill-Gvern, li se jnaqqas ix-xog˙ol u jΩid it-taxxi. G˙alliema, ˙addiema tat-trasport u˙addiema tal-isptarijiet, ˙adu sehem fl-istrajkijiet, li tefg˙u s-servizzi tas-sa˙˙a u tat-trasport f’kaos s˙i˙, kif ukoll ing˙alqu l-iskejjel. Dan kien it-tieni strajk f’erba’ xhur.

2014: Il-Guinea tikkonferma li l-Ebola di©à qatlet 59 persuna.

2014: L-Istati Uniti u l-Unjoni Ewropea jimponu sanzjonijiet fuqir-Russja.

Ìraw bÓal-lum

Il-fer˙ s˙i˙ jinkiseb meta dak lita˙seb, dak li tg˙id u dak litag˙mel ikunu f’armonija totali.

Mahatma Gandhi

Addijo xeni mqanΩ˙a f’filmstal-cowboys, tal-a©enti sigrietiu ta’ pulizija u ˙allelin! Kemmwaqfien, stennija u poΩi metaxi ˙add mill-artisti ji©i biex jit-tawwal minn wara kantuniera,˙alli jispara lill-g˙adu tieg˙u!Issa, dawn il-mutetti jistg˙ujinqatg˙u g˙al kollox wara liç-ÇiniΩi, g˙al darb’o˙ra, kienukapaçi jimmanifatturaw armali tispara minn wara kantu-niera ming˙ajr il-˙tie©a g˙aldak li jkun li jesponi ru˙uquddiem l-g˙adu.

L-arma, l i ma n˙admitxg˙all-filmati iΩda b˙ala armata’ veru, saret miç-ChongqingChangfeng Machinery Co uShanghai Sea ShieldTechnologies u ©iet iddisinja-ta apposta g˙all-©lied f’postiji-et urbani u f’qag˙diet ta’ ter-rur jew meta j inqabdu l-osta©©i.

Din t ikkonsist i f ’pistolamwa˙˙la fuq quddiem tal-arma u sparata min-na˙a ta’wara. Peress li tintlewa, tista’tkun sparata f’angolu ta’ 60

grad, jew dritta b˙al xkubetta.Imwa˙˙la mag˙ha, l-armag˙andha kamera tar-ritrattihigh resolution u monitor li,permezz tag˙hom, min ikunse jispara jara dak kollu lijkun hemm wara l-kantunierafejn ikun wieqaf.

Xi w˙ud xebbhu din l-armamal-ixkubetti uΩati fi l-f i lmWanted, li fih ˙admu JamesMcAvoy u Angelina Jolie, fejn©ell ieda m˙arr©a setg˙ujdawru l-balal tag˙hom waral-kantunieri.

armi Ìodda gÓall-pulizija ÇiniÛa

Il-patrijiet eΩiljati, mag˙rufinb˙ala l-Aghori ta’ Varanasi, lijqanqlu biΩa’ fl-Indja kollha,jg˙ixu billi jieklu la˙am umanu jg˙ixu qrib siti ta’ kremaz-zjoni, g˙ax jemmnu li b’hekkikattru l-g˙arfien spiritwalitag˙hom.

Ritratti ta’ dawn il-patrijiet,b’wiççhom miΩbug˙ u biΩ-Ωibe© imdomm madwarg˙onqhom, in©ibdu mill-fotografu Taljan CristianoOstinelli, li qatta’ xi Ωmien mal-istess tribù, biex jixhed il-modta’ ˙ajjithom.

Dawn il-membri misterjuΩitat-tribù jg˙ixu f’çimiterji, jieklula˙am uman b˙ala parti mir-rit-wali tag˙hom, kif ukoll jixorbumill-kranji tal-istess mejtin.

Ostinelli qal li hemm misterjukbir madwarhom u n-niesIndjani jibΩg˙u minnhom, g˙axjg˙idu li kapaçi jaqraw il-futur,jimxu fuq l-ilma u j˙abbru pro-fesiji ta’ ˙sara u ta’ biΩa’.

Il-patrijiet juΩaw ukoll ta˙litata’ marijuana, alko˙ol u medi-tazzjoni biex jirnexxilhom jaslufi stat fejn jinqatg˙u mid-dinjau jiksbu g˙arfien li jqarribhomlejn l-alla Hindu, meqjum bl-isem ta’ Lord Shiva.

L-Aghori jemmnu wkoll limeta jg˙oddsu lilhominfushom ming˙ajr ebdapre©udizzju f’dak li ˙addie˙or

iqis b˙ala tabù jew li jnisselinkwiet, ikunu fit-triq g˙all-ksibta’ iktar g˙arfien personali.

Huma jg˙ixu fis-siti ta’ kre-mazzjoni, g˙ax jing˙ad li LordShiva u l-alla mara Kali Ma,jg˙ixu hemm ukoll; u jiekluminn dak li jarmi ˙addie˙or.

Fil-biçça l-kbira, l-i©smamejtin ji©u kremati u t-trabtag˙hom imferrex fix-xmarasagra Ganges, iΩda katavrio˙rajn jindifnu b’mod normali.

L-Aghori ji©bru dawn il-fdaliji-

et u juΩawhom biex ikattru l-g˙arfien spiritwali tag˙hom,jikkunsmawhom u jibnu artaliminnhom. Peress li jiç˙du dakkollu li hu materjali, l-Aghoriji©ru minn post g˙all-ie˙org˙arwenin, g˙ax isostnu lib’hekk il-©isem uman ikun fil-forma l-aktar pura tieg˙u.

L-Aghori tal-lum jafu l-g˙eruqtag˙hom lil Baba Kinaram, il-puritan tas-seklu sbatax, lijing˙ad li g˙ex sa ma la˙aq l-età ta’ 170 sena.

patrijiet li jqanqlu biÛa’

KUN Af KÓ 22|03|2015 25kullhadd.com

KURÛITAJIET MINN HAWN U MINN HEMMKITBA TA’SAVIOUR MAMO

GÓADDIET SENA U GÓADU MISTERU

Qieg˙ed nirreferi g˙all-ajru-plan Malasjan tal-passi©ieriMH370, li fit-8 ta’ Marzu 2014g˙eb minn fuq ir-radar b’239ru˙ fuqu waqt li kien sejjerminn Kuala Lumpur, il-Malasja,lejn Bejing iç-Çina. Ma kienetsaret ebda twissija jew allarmmill-pilota qabel dan l-ajruplansparixxa. Dan huwa wie˙edmill-ikbar misteri fl-istorja tal-avjazzjoni.

Dak li nafu

Nafu biss li l-ma©©oranza tal-passi©©ieri kienu ÇiniΩ. Kienhemm xi Amerikani, fosthomtarbija. Il-kaptan ZaharieAhmed Shah, ta’ 53 sena, kellu8,365 sieg˙a ta’ titjir u ng˙aqadma dik il-linja tal-ajru fl-1981.Il-kopilota, Fariq AbduklHamid, li kellu 27 sena, kienilu mis-sena 2007 mal-MalaysiaAirlines b’2,763 sieg˙a ta’esperjenza. Il-Boing 777 kieng˙amel kuntatt bir-radju mat-torri tal-kontroll satg˙ejn biss

wara it-tluq. Kien innutat, warast˙arri© intens fuq il-manuten-zjoni tal-ajruplan, li l-batterijatal-beacon locator li tkuntag˙mel parti mid-datarecorder (black box) kienetskorruta b’aktar minn sena.Óar©u ˙afna teoriji ta’ x’seta’©ara mill-ajruplan, imma xejnsal-lum g˙adu ma gie solvut.

X’se ji©ri jekk jibqa’ ma jin-stabx?

Il-Ministeru Malasjan tat-trasport qal li jekk sa Mejju t-tfittxija tirriΩulta fin-negattivjinbidlu l-pjanijiet u t-tfittxijatinfirex f’distanzi akbar. Jer©a’jsir studju profond fuq x’seta’©ara. Il-Malasja, l-Awstralja u ç-Çina g˙andhom jiltaqg˙u x-xahar id-die˙el biex jarawx’jista’ jsir. Però, minn qieg˙edjie˙u sehem fit-tfittxija, donnuma qatax qalbu bit-tama lijsibu xi traçça ta’ dan l-ajru-plan misterjuΩ. B˙alissa hemmerba’ bastimenti attrezzati

b’apparat speçjali ta’ ta˙t il-ba˙ar ifittxu g˙al xi fdalijietminn dan l-ajruplan. Di©à sarmal-10,000 mil kwadru ta’ tfit-txija f’qie©˙ il-ba˙ar u hemmil-˙sieb li din tkompli sa23,000 mil kwadru. Jista’ jkunli din il-˙idma tie˙u s-snin.

Ta’ min ifakkar fid-diΩgrazzjatal-ajruplan tal-Air FranceFlig˙t 447 li kien i©©arraf fil-ba˙ar Atlantiku meta kien sej-jer minn Rio de Janeiro g˙alPari©i fl-1 ta’ Ìunju 2009 b’228passi©ier abbord. Vera li kienunstabu xi fdalijiet tal-ajruplanwara ftit jiem jg˙umu fil-wiçç,imma l-kaxxa is-sewda u l-fdalijiet tal-istruttura tal-ajru-plan instabu wara sentejn.

Min˙abba li issa g˙adda˙afna Ωmien u g˙adu ma nstabxejn, l-investigaturi Malasjanikkonkludew li l-g˙ibien tal-Flight MH370 kien inçident.Intqal hekk biex il-familji tal-vittmi jin˙ar©ilhom çertifikattal-mewt tal-qraba tag˙hom kifukoll ikunu jistg˙u jing˙ataw

kumpens mil-assigurazzjoni. Il-life Insurance tal-MalaysiaAirlines offriet $50,000 b˙alakumpens. Hemm familji tal-vittmi li g˙adhom jittamaw liqrabathom g˙adhom ˙ajjing˙ax g˙ad m’hemm xejnkonkret x’©ara mill-ajruplan.

Il-misteru jibqa’

Hemm min qed jg˙id li jista’jkun xi Ωball mil-pilota. O˙rajnqed jg˙idu li saret xi spluΩjoniabbord u ma kienx hemm ˙inta’ g˙ajjut. Jista’ jkun ukoll lisar xi ˙tif minn xi terroristi.Hemm teorija o˙ra li seta kienil-pilota stess li g˙amel sabu-ta©© g˙ax, qabel ma g˙eb l-ajruplan, is-sistemi kollha lijindikaw il-poΩizzjoni tal-ajru-plan intfew.

Wie˙ed m’g˙andux jinsa li s-sena li g˙addiet saru tliettra©edji kbar fuq ajruplani tal-passiggieri. Fl-1 ta’ Lulju, Flight17 tal-istess kumpanija kientwaqqa’ fil-Lvant tal-Ukraina fi

triqtu minn Amsterdam lejnKuala Lumpur b’298 passiggierfuqu. DiΩgrazzja o˙ra kienetse˙˙et fit-28 ta’ Diçembru fl-IndoneΩja meta ajruplan tal-AirAsia Flight 8501 kien sejjerminn Surabaya l-IndoneΩja lejnSingapor b’162 ru˙ abbordi©©arraf fil-ba˙ar. Óadd masalva.

Il-misteru jibqa’. Minkejja lillum hawn ˙afna satelliti spijajduru mad-dinja, l-ebda wa˙dama nnutat il-korsa li ˙a dan l-ajruplan misterjuΩ. F’dawk l-in˙awi l-Amerika g˙andhastazzjon tar-radar fejn jimmar-ka kull moviment li jsir fl-ajru.Dan ukoll ma ta ebda sinjal ta’dan l-ajruplan.

Il-Ministru tat-TrasportAwstraljan Warren Truss qal lilReuters li t-tfittxija g˙al dan l-ajruplan ma tistax tibqa’ sejrag˙al dejjem. Huwa qal:“HemmbΩonn li tittie˙ed deçiΩjonibiex, jew ti©i abbandunata,jew tespandi l-flotta tat-tkixxifma’ pajjiΩi o˙ra.”

26 22|03|2015 riÇeTTikÓkullhadd.com

ikel GÓar-randanFi Ωmien ir-Randan huma ˙afna dawk li jsumu mil-la˙am, speçjalment f’Ras ir-Randan, il-Ìimg˙a tad-Duluri u l-Ìimg˙a l-Kbira. Din it-torta marbuta ma’ dawn iΩ-Ωminijiet hija kemxejn differenti minn dik linag˙mlu s-soltu fejn in˙alltu l-ispinaçi u l-irkotta flimkien. L-g˙a©ina wkoll hija differenti u tin˙ademb’Ωew© saffi rqaq.

Min-na˙a l-o˙ra, ir-riçetta tal-kwareΩimal hija dik tradizzjonali Maltija, l-istess li jiena ilni nag˙mel g˙al20 sena u li tejjibt maΩ-Ωmien. Illum se naqsamha mag˙kom il-qarrejja.

Metodu:

1. Iksi tilar kbir bil-kartaostja. Sa˙˙an il-forn g˙al temper-atura ta’ 160°C.

2. F’bieqja kbira ˙allat l-ingredjenti x-xotti tal-kwareΩimalflimkien, u g˙aqqad bl-ixkuma,il-meraq u l-ilma Ωahar.

3. Ag˙©en it-ta˙litasakemm tillixxa, irrumblaha uqattag˙ha f’biççiet ta’ madwar100g il-wa˙da. Ifforma kull biççaf’rettangoli ta’ madwar 2çm

˙xuna u po©©ihom fuq it-tilarippreparat ftit imbeg˙din minnxulxin.

4. A˙mi g˙al 25 minutaeΩatt u o˙ro©hom mill-forn. Jekktarahom li g˙adhom rotob majimpurtax g˙ax jag˙qdu huma ujibirdu (jekk tatihom aktar ˙in fil-forn jibbiesu ΩΩejjed).

5. Sa˙˙an l-g˙asel f’kazzo-la Ωg˙ira sakemm jin˙all ftit ubih iΩbog˙ il-wiçç tal-kwareΩi-mal, imbag˙ad roxx bil-lewΩimfarrak.

Ingredjenti:

• 1kg spinaçi, imnaddfa u ma˙sula• 500g irkotta• 130g ©obon Parmi©©an, ma˙kuk• 12-il bajda• ½ basla, imqattg˙a rqiq• 150ml Ωejt taΩ-Ωebbu©a• 3 frieg˙i merqtux frisk• Niskata noçemuskata ma˙kuka• Niskata mel˙• BΩar mit˙un frisk

G˙all-g˙a©ina:

• 600g dqiq tat-tip ‘00’• 35ml Ωejt taΩ-Ωebbu©a• 300-350ml ilma• ½ kuççarina mel˙

TorTa Tal-ispinaÇi, irkoTTa u bajd

1. Po©©i l - ispinaçif’kazzola u g˙alliha fl-ilmatag˙ha stess sakemm tidbiel.Saffiha, ag˙sarha biex tne˙˙il-ilma Ωejjed u ˙alliha toqtorf’passatur.

2. G˙arbel id-dqiqf’bieqja. Óoll il-mel˙ fl-ilmau Ωidhom mad-dqiq. Ûidukoll iΩ-Ωejt u g˙aqqad l-ingredjenti kollha fil-bieqja.Roxx il-mejda bi ftit dqiq ukompli ag˙©en sakemm ikol-lok g˙a©ina l ixxa uti©©ebbed. Aqsam l-g˙a©inaf ’erba’ biççiet – tnejn f t i takbar mit- tnejn l -o˙ra.I f furmahom f ’bal lun,geΩwirhon fi l -cl ing f i lm upo©©ihom f i l - f r i©© g˙alsieg˙a.

3. Sa˙˙an 2 img˙arefmiΩ-Ωejt f’ta©en u qalli l-baslasakemm iss ir t rasparent i .Qatta’ l-ispinaçi u po©©ihaf’bieqja. Mag˙ha Ωid il-weraqtal-merqtux, il-basla mqollija,2 bajdiet im˙abbtin ˙afif, 50gmill-©obon Parmi©©an, mel˙u bΩar, u ˙awwad kol loxflimkien.

4. F’bieqja o˙ra po©©il-irkotta u g˙affi©ha sew. Ûid3 bajdiet im˙abbtin ˙afif u˙awwad sakemm jid˙lu fl-irkotta. Ûid 30g mill-©obonParmi©©an, in-noçemuskata uniskata mel˙, u ˙abbat kol-lox sakemm it - ta˙l i ta ss i r

qisha krema u ming˙ajrboçoç.

5. Sa˙˙an il-forn g˙altemperatura ta’ 180°C.

6. Idlek landa jewturt iera tonda ta ’ 30çmdijametru biΩ-Ωejt. B’lembubaifta˙ wa˙da mill-biççiet il-kbar tal-g˙a©ina u biha iksi t-turtiera; ˙alli l-g˙a©ina Ωejdatiddendel man-na˙a ta’ barratat-turtiera. Idlek l-g˙a©inafit-turtiera biΩ-Ωejt. Ifta˙ it-tieni parti l-kbira tal-g˙a©inawkoll u er©a’ iksi fuq l -ewwel saff g˙a©ina f i t -turtiera.

7. Aqleb it-ta˙lita tal-ispinaçi fuq l-g˙a©ina u ifrix-ha ugwalment mal-qieg˙.Fuq is-saff tal-ispinaçi ifrexit-ta˙lita tal-irkotta. Illixxa l-wiçç u ag˙mel 7 ˙ofr ietΩg˙ar f l - i rkot ta s tessb’mg˙arfa madwar il-wiçç.

8. I f red l - is far ta ’ 7bajdiet minn mal-abjad upo©©i kull isfar s˙i˙ f’toqbaf l - i rkotta. Óabbat ˙af i f l -abjad tas-7 bajdiet u ifirxuf i l -wiçç. Roxx i l -©obonParmi©©an li jkun fadal.

9. I f ta˙ i t - t ie let part ital-g˙a©ina u iksi l-wiçç tat-tor ta . Idlek i l -wiçç ta l -g˙a©ina biΩ-Ωejt. Ifta˙ ir-raba’u l-a˙˙ar biçça g˙a©ina upo©©iha fuq l-ewwel kisja.Ag˙fas it-truf flimkien u aqta’barra Ω-Ωej jed minn mad-dawra. Obrom i t - t ruf uag˙fashom bit-tarf tal-furket-ta biex tissi©illahom flimkien.

10. A˙mi g˙al 45 minutajew sakemm tara l-wiçç ˙akulur dehbi. Óalliha tibredfit-turtiera u serviha s˙unajew kies˙a.

Metodu:

Ingredjenti:

• 500g lewΩ pur mit˙un• 500g zokkor ismar• 500g dqiq• Qxur ma˙kuk ta’ lumija, ta’ larin©a u ta’ mandolina• 2 mg˙aref kawkaw• 2 mg˙aref ilma Ωahar• ½ kuççarina msiemer tal-qronfol mit˙unin• ½ kuççarina trab tal-kannella• ½ kuççarina ˙wawar im˙allta (mixed spice)• 1 kuççarina Ωerrieg˙a tal-˙lewwa• Meraq ta’ mandolina u larin©a• 5 abjad tal-bajd, im˙abbat xkuma• Karta ostja

Biex iΩejjen

• G˙asel• LewΩ inkaljat ˙afif u mkisser

kwareÛimal

Skeda kÓ 22|03|2015 27kullhadd.com

07.00 Snajja’ Maltin (R)07.15 Pink Panther (R)08.00 Flimkien ma’ Nancy (R)08.30 EΩerçizzi b’Differenza (R)08.35 Paper Scan10.20 Ieqaf 20 Minuta (R)10.45 Identità (R)11.00 Attività Politika 11.30 Cibus12.30 One News12.40 Telebejg˙12.55 Aroma Kitchen (R)14.00 Arani Issa (R)16.30 World Next Top Model Malta17.30 One News17.35 Malta Ottimista 11/0417.40 EΩerçizzi b’Differenza17.45 On D Road 18.20 Esperti18.50 Il-Vja©© it-Tajjeb19.30 One News20.10 Attività Politika (R)20.45 It-Tfal21.45 L-Argument

07.00 Net News08.15 The Client (R)09.00 G˙alkul˙add10.00 Quddiesa mis-Santwarju

Tal-Madonna Ta’ Pinu10.45 Il-Óadd fi Sqallija11.45 L-Istandard12.30 Telebejg˙14.00 Net News14.05 Telebejg˙15.30 Iswed Fuq l-Abjad (R)16.30 Sport Extra17.00 Wheelspin (R)18.00 Net News18.05 What’s For Dinner18.45 News Feed 19.30 Net News19.50 News Feed 20.10 Flusek (R)20.40 Becky21.40 Net News21.45 Replay23.15 Net News

06.00 A˙barijiet07.30 Sports Science08.30 Madwarna09.00 Óannieqa09.30 Gadgets10.00 Mera ta’ Dinja O˙ra10.30 Malta u Lil Hinn Minnha12.00 A˙barijiet 12.10 Óadd G˙alik15.00 A˙barijiet15.05 Óbieb u G˙edewwa18.00 A˙barijiet18.15 G˙awdex Illum18.45 Paqpaq On Test18.50 L-Irkant19.45 Dot EU20.00 A˙barijiet20.50 Merlin21.55 Rajt Ma Rajtx23.00 A˙barijiet23.30 Malta u Lil Hinn Minnha

08.30 Tuffi˙at Migduma09.00 Quddiesa tal-Óadd09.45 Vatican Magazine10.15 Sensilhena11.15 Luxdesign12.30 Valletta13.00 Óannieqa13.30 Gadgets14.00 EBSA European Championship18.00 Tuffi˙at Migduma18.30 Venere19.00 G˙awdex Illum 19.30 EBSA European Championship20.55 A˙barijiet g˙an-Nies b’Nuqqas

ta’ Smig˙21.00 Kontrattakk23.00 A˙barijiet bl-IngliΩ23.05 EBSA European Championship

06.00 Parlamento Punto Europa 06.30 Unomattina In Famiglia 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa Messa11.50 A Sua Immagine 12.00 Recita Dell’Angelus12.10 A Sua Immagine 12.20 Linea Verde13.30 Telegiornale 14.00 L’Arena 16.30 Tg 1 16.35 Domenica In 18.50 L’Eredità 20.00 Telegiornale 20.35 Flavio Insinna Conduce Affari

Tuoi 21.30 Volare23.40 Speciale Tg1

06.00 Film: I Fiori Di Kirkuk 06.30 Nautilus 07.00 Marvel Agents Of S.H.I.E.L.D.07.40 Lassie08.10 L’Incendio Della Foresta 08.30 Heartland09.15 Il Coguaro 10.00 Grandi Migrazioni. Il Cibo 10.45 Cronache Animali 11.30 Mezzogiorno In Famiglia 13.00 Tg2 Giorno 13.30 Tg 2 Motori 13.45 Quelli Che Aspettano 15.30 Quelli Che Il Calcio 17.05 Tg2 L.I.S. 17.10 Stadio Sprint 18.10 90° Minuto 19.35 Squadra Speciale Cobra20.30 Tg2 20.30 21.00 N.C.I.S. 22.40 La Domenica Sportiva

06.00 Fuori Orario. Cose (Mai) Viste 06.55 Film: Il Bidone 08.45 Tgr12.55 Figu 13.00 Il Posto Giusto 14.00 Tg Regione 14.15 Tg3 14.30 In 1/2 Ora 15.00 Tg3 Lis 15.05 Kilimangiaro 15.40 Sanremo17.00 Kilimangiaro19.00 Tg3 20.00 Blob 20.10 Che Tempo Che Fa 21.45 Presa Diretta Il Business Dei

Rifugiati 23.30 Tg3 23.40 Tg Regione 23.45 Gazebo

06.10 Zeke E Luther06.30 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)09.20 The Big Bang Theory10.00 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)11.25 Merlin I12.25 Studio Aperto13.00 Sport Mediaset Xxl13.55 L' Isola Dei Famosi - Dt Editato14.10 Campionato Mondiale Superbike

2015 (I1-I2)15.45 Twister18.10 Tom E Jerry18.30 Studio Aperto19.00 The Transporter19.55 L’Isola Dei Famosi 20.30 Wild Oltrenatura21.30 Catwoman23.35 Ninja Assassin

06.00 Prima Pagina Tg507.55 Traffico08.00 Tg508.50 Le Frontiere Dello Spirito10.10 Madagascar (BBC)11.10 Le Storie Di Melaverde12.00 Melaverde13.00 Tg513.40 L’Arca Di Noè14.00 Domenica Live18.45 Avanti Un Altro19.57 Tg5 Prima Pagina20.00 Tg520.40 Paperissima Sprint Domenica21.10 Riassunto21.11 Il Segreto23.20 L’Isola Dei Famosi La Settimana23.50 X-Style

07.00 Tg4 Night News07.20 Televendita Media Shopping507.50 Super Partes08.30 Magnifica Italia09.00 Terra10.00 Santa Messa10.50 Le Storie Di Viaggio A...11.30 Tg412.00 Walker Texas Ranger Viii13.55 Donnavventura - Prima Tv14.45 Ieri E Oggi In Tv15.12 Marcellino Pane E Vino16.55 Sella D’Argento18.55 Tg419.35 The Mentalist Ii20.30 Tempesta D’Amore 9 21.15 Chi Trova Un Amico Trova Un

Tesoro23.42 Debito Di Sangue

07.00 Omnibus07.30 TG La707.50 Omnibus09.45 Coffee Break11.15 L’Aria Che Tira12.15 Otto E Mezzo (R)12.55 Gustibus13.30 TG La714.00 TG La7 Cronache14.40 Suor Therese16.15 Josephine, Ange Gardien18.00 L’Ispettore Barnaby20.00 TG La720.30 Domenica Nel Paese Delle

Meraviglie21.10 La Gabbia

06.00 Teletubbies 06.25 Show Me Show Me 06.45 Jollywobbles 06.55 Cbeebies Stories 07.00 Charlie And Lola 07.10 Teletubbies 07.35 Show Me Show Me 07.55 Jollywobbles 08.05 Cbeebies Stories 08.10 The Weakest Link 08.55 Sinbad 09.40 Doctor Who10.25 Hustle 11.15 The Weakest Link 12.00 My Family 12.30 Sinbad 13.15 Hustle 14.05 Doctors 16.35 Call The Midwife 21.00 The Line Of Beauty 22.00 Scott & Bailey 22.45 The Shadow Line 23.45 Silent Witness

06.00 Diners, Drive-Ins and Dives 06.20 Chopped 07.05 Siba’s Table 07.30 Have Cake Will Travel 08.20 Barefoot Contessa 09.10 Siba’s Table 10.00 Guy’s Big Bite 10.25 Unique Sweets 11.15 Chopped 12.05 Diners, Drive-Ins and Dives 13.45 Chopped 14.35 Barefoot Contessa 15.00 Siba’s Table 15.25 Guy’s Big Bite 16.40 Barefoot Contessa 17.30 Diners, Drive-Ins and Dives 18.20 Best in Chow 19.10 Chopped 20.50 Diners, Drive-Ins and Dives 22.05 Chopped 22.55 Siba’s Table 23.45 Diners, Drive-Ins and Dives

08.05 Rehab Addict 08.30 Extreme Cuisine With Jeff Corwin09.25 Kitchen Cousins 09.50 The High Low Project 10.15 10 Grand In Your Hand 10.40 Selling LA 11.10 Keasha’s Perfect Dress 11.35 Giada At Home 12.25 Models NYC 13.15 Desperate Landscapes 13.45 How The Best Is Done 14.35 House Hunters 15.00 Selling LA 15.25 10 Grand In Your Hand 15.50 The High Low Project 16.15 Kitchen Cousins 16.40 House Hunters 17.05 Healthy Appetite With Ellie Krieger17.30 Platinum Babies 18.00 Extreme Homes 18.55 Vintage Hunter 19.45 Keasha’s Perfect Dress 20.10 Platinum Weddings 20.35 Rehab Addict

06.00 Toddlers & Tiaras 07.40 Cake Boss 09.30 Little People, Big World 11.20 Extraordinary Pregnancies 12.15 Toddlers & Tiaras 13.10 Iyanla, Fix My Life 14.05 Bakery Boss 15.00 Carson Nation 15.55 Breaking Amish 16.50 Six Little Mcghees 17.45 Brides Of Beverly Hills 20.05 90 Days To Wed 21.00 Say Yes To The Dress:

Bridesmaids 21.55 Mob Wives 22.50 Your Style In His Hands

06.00 Beyond Candid With Giuliana07.00 E! News 07.30 Christina Milian Turned Up08.00 Keeping Up With The

Kardashians17.30 Christina Milian Turned Up18.00 E! News 19.00 Keeping Up With The

Kardashians20.00 Christina Milian Turned Up21.00 Botched. Making Of A Belieber22.00 E! News 22.30 The Soup 23.00 E! News

06.00 How Do They Do It?06.25 Overhaulin’07.15 Fast N’ Loud08.10 MythBusters 09.05 Extreme Engineering09.55 Storage Wars Canada11.40 Storage Hunters 12.35 Auction Hunters13.30 Superhuman Science 14.00 What Happened Next? 14.25 You Have Been Warned15.20 Redwood Kings16.15 Treehouse Masters17.10 Outback Truckers 18.05 Siberian Cut 19.00 Alaska20.00 Gold Divers21.00 Railroad Alaska22.00 The Island with Bear Grylls 23.00 Ice Lake Rebels

07.00 FIM World Superbike Series Motorcycl

08.00 FIS World Cup Alpine Skiing09.45 FIS World Cup Ski Jumping11.45 IBU World Cup Biathlon12.45 FIS World Cup Alpine Skiing14.00 IBU World Cup Biathlon14.30 Milan-San Remo Road Cycling17.00 FIM World Superbike Series

Motorcycle Raci18.15 World Women's Championship

Curling20.00 World Grand Prix Snooker23.00 FIS World Cup Ski Jumping

06.00 Ski School07.25 Foreign Intrigue09.05 Solomon And Sheba11.25 Lord Of The Files12.55 Eddie And The Cruisers14.30 The Tender16.00 Nutcracker, The Motion Picture17.25 The Secret Of N.I.M.H18.45 Eddie And The Cruisers 220.25 Lisa22.00 Fargo22.55 Dream Lover

28 22|03|2015 ÇINEMAKÓkullhadd.com

MIÇ-ÇINEMA jikteb CARMELO BONNICI

INHERENT VICE INTENS

Atturi Ewlenin: Joaquin Phoenix, Josh Brolin, Owen Wilson,Katherine Waterstone, Reese Witherspoon, Benicio Del Toro

Direttur: Paul Thomas Anderson Óin: 149 min.Distributur: Warner BrosMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 18

INVESTIGATUR IMPLIKAT FIL-KONTROKULTURA HIPPIE

Paul Thomas Anderson huwadirettur li x-xog˙lijiet tieg˙ujiΩvol©u dejjem b’manjierakumplessa u labirintika; jie˙du˙afna ˙in g˙as-soluzzjoni finali,jekk ikun hemm; jiΩviluppawb’intensità li ma ddoqqx g˙alkul˙add; kif ukoll jirrikjedusabar u paçenzja.

Dan id-direttur jie˙u Ω-Ωmientieg˙u minn film g˙all-ie˙or.Wara Ωew© kapulavuri klassiçitaç-çinema modern, There Will

Be Blood (2007) u The Master(2012), l-a˙˙ar produzzjonitieg˙u, Inherent Vice, hu filmnoir li jinvadi l-kultura hippie, lilaqtet lill-Istati Uniti, speçjalmentlejn l-a˙˙ar tas-snin sittin udawk tal-bidu tas-sebg˙in,b’˙afna nisa sbie˙ lebsin qasir(bil-kamera t˙uf mal-warrani us-saqajn tag˙hom) u bi lbiesikkuluriti, b’diversi karattri ddro-gati, fosthom Martin Short li jir-rendi s-sekwenza tieg˙u pjuttost

umoristika, biΩ-Ωg˙aΩag˙ jg˙ixu˙ajja libera ming˙ajr xog˙ol uf’komunitajiet.

Hawn, wie˙ed dilettant jista’j©ib quddiem g˙ajnejh The LongGoodbye (1973), film ie˙or tad-ditektivs, kapulavur tal-bravu uqatt minsi direttur RobertAltman. Na˙seb, però, li dan il-film imur aktar ’il bog˙od, lurafiΩ-Ωmien sa The Big Sleep(1946) u The Maltese Falcon(1941). B˙al dawn iΩ-Ωew© filmsverament kulti fl-istorja taç-çine-ma, Inherent Vice jifta˙ b’mara litkun il-kataklista g˙all-andamentkumpless u l-inçidenti kollha lijinqalg˙u wara.

Larry Doc Sportello (Phoenix),ditektiv privat li jg˙ix f’GorditaBeach f’California tas-Sud, lejn l-

a˙˙ar snin tal-kultura hippie,ikun infurmat li l-eksma˙bubatieg˙u, Shasta (Waterstone) tins-ab fil-periklu min˙abba n-negozju tad-drogi tal-ma˙bubtag˙ha, Mickey (Eric Roberts) lihu mda˙˙al mal-mafja. Larry,ming˙ajr ma jirrealizza li sejid˙ol f’bawxata bil-wisq akbarminn dak li kapaçi jag˙mel,ikun implikat fi qtil u g˙assatieg˙u jkollu lid-ditektiv tal-LAPD, Bigfoot Bjorsen (Brolin),karattru ie˙or oskur. InherentVice huwa xog˙ol ftit iebes biexissegwih bil-kwiet. Hu detectivestory bi Ωvol©iment psikadelikuu tal-˙olm li minnu jg˙addi l-protagonist b˙alma kien ©arrabPeter Fonda fl-infami The Trip(1967).

EX MACHINA DNAmiku

Atturi Ewlenin: Domhnall Gleeson, Oscar Isaac, Alicia Vikander,Sonoya Mizuno

Direttur: Alex Garland Óin: 108 min.Distributur: UniversalMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 15

ATTRAZZJONI FATALI LEJN ROBOT MARA

Il-kompjuters tant qed jie˙duimportanza fil-˙ajja tal-bnedminli l-bravu xjentist, StephenHawking, riçentement wissa lidawn jistg˙u jiΩviluppaw b’tant˙effa u intelli©enza li jissuperawl-evoluzzjoni tal-umani. Din it-twissija tista’ tapplika wkoll g˙ar-robots jew androids u, jekk ji©rihekk, ikun it-tmiem tar-razzadominanti umana.

Il-professur tal-bijokimika uawtur tax-xjenza fittizja, IsaacAsimov (1920-1992) kien wie˙edmill-ewlenin li kiteb dwar ir-robots u f’wa˙da mir-regolitieg˙u vis-à-vis dawn il-magnisostna li robot qatt ma jista’je˙odha kontra l-bnedmin. Fil-film I Robot (2004), wie˙edminn dawn il-magni joqtol lilsidu, però kien hemm ra©uni

valida g˙aliex g˙amel hekk. Dinit-teorija Ωgur li ma tapplikaxg˙all-film Ex Machina.

Dan ix-xog˙ol hu d-debuttdirettorjali brillanti ta’ AlexGarland, fejn ipo©©i quddiemnal-mistoqsija: Jistg˙u dawn il-ma˙luqin jakkwistaw intelli©enzau jkunu stuΩ daqs il-bnedminjew anke jissuperawna? CalebSmith (Gleeson), Ωag˙Ωug˙b’don kbir ta’ kapaçità li jsolvimessa©©i strambi f’çentru tar-riçerka, jirba˙ kompetizzjoni biexjg˙addi ©img˙a fil-post iΩolat fil-muntanji tal-Alaska ta’ NathanBateman (Isaac), biljunarju uCEO tal-kumpanija fejn ja˙dem.Hu jistag˙©eb ˙afna meta l-eççentriku Nathan isiblu xog˙olli jittestja lil Ava (Vikander), mararobot sabi˙a, biex jara sa fejn l-

intelligenza tag˙ha tista’ twassal. F’dan l-esperiment affaxxinanti

u stramb fl-istess waqt hu sejkollu jintegra b’mod intimu mal-ewwel intelli©enza artifiçjali fid-dinja ©ol-©isem ta’ mara attraenti.Wara bidu kwiet u ©entili, dan l-esperiment imur Ωmerç, f’battaljaoskura psikolo©ika fejn l-alleanzibejn l-umani u l-magni se jinbid-lu radikalment.

Ex Machina hi produzzjoni ta’livell g˙oli u lussuΩ, b’sets sbie˙,puliti, b’kuluri li jpaxxu l-g˙ajn, uli dejjem iΩΩomm u ΩΩid l-eçita-ment u t-tensjoni. Naturalment,il-lat romantiku, pjuttost stramb,

ma jonqosx, fejn lejn il-final dinil-produzzjoni taqleb fi thrillerin©enjuΩ u oskur tant li jindikatraççi tal-biΩa’, bil-muΩikaevokattiva tkompli ΩΩid l-emoz-zjoni.

Il-film jesplora wkoll temitassew fundamentali, sentimen-tali u anke umani. It-tmiemtieg˙u hu wie˙ed inkwetanti.Qatt ma ˙assejtni daqshekkanzjuΩ insegwi xog˙ol tax-xjenzafittizja eΩileranti b˙al Ex Machinadaqs meta kont rajt film ie˙or,indipendenti ta’ ba©it modest –Android (1982). Wie˙ed mill-kapulavuri ta’ din is-sena!

SUITE FRANCAISE EMOZZJONANTI

Atturi Ewlenin: Michelle Williams, Kristin Scott Thomas;, MatthiasSchoenaerts, Ruth Wilson, Sam Riley, Margot Robbie

Direttur: Saul Dibb Óin: 107 min.Distributur: E-One FilmsMa˙ru© minn KRS Releasing Çert. 15

IL-QAWWA TAL-IMÓABBA WAQT IT-TRAÌEDJA TAL-GWERRA

G˙alkemm Suite Francaisehuwa film eçitanti li veramentjassorbik, l-istorja dwar il-pubb-likazzjoni ta’ din in-novella ta’Irene Nemirosky fl-2004 hijawa˙da tassew affaxxinanti.Nemirosky ˙adet ˙afna notimiktubin bi kliem Ωg˙ar fuqnotebook dwar l-esperjenzatag˙ha fuq il-˙ar©a ta’ ˙afna çit-tadini minn Pari©i meta waslun-NaΩisti fl-1940 u anke f’Bussy,belt Ωg˙ira qrib Pari©i li mltietbir-refu©jati mill-belt kapitali umeta stakkament ta’ suldati

ÌermaniΩi okkupaw dan il-post.

Hi ma kellhiex ix-xorti tara t-tmiem tal-gwerra g˙ax mietet fl-1942 fil-kamp infami ta’Auschwitz. Dawn in-notebooks˙adithom o˙tha, Elizabeth, limietet fl-1966. Denise Epstein,it-tifla ta’ Nemirosky, ˙adet˙sieb tikkopja dak kollu f’Ωew©novelli li juru x’©ara f’dawn il-memorji tag˙ha u li nseg-wuhom fil-film Suite Francaise.Lucille Angellier (Williams) qedtistenna xi a˙bar dwar Ωewgha

li hu pri©unier tal-gwerra. Metajibdew ©ejjin ir-refu©jati minnPari©i fil-belt Ωg˙ira fejntoqg˙od, malajr warajhom ji©uri©ment suldati.

Il-kap ta’ dawn, Bruno(Schoenaerts), uffiçjal raffinat,erudit u edukat, jinstalla ru˙ufid-dar ta’ Lucille u ommha tar-rispett (Scott Thomas). Hijamalajr tie˙u fama ˙aΩina li qedtinnamra ma’ Bruno. Però, meta

fil-villa©© ise˙˙ att ta’ vendetta,il-˙ajja ta’ din il-persuna se tin-qaleb ta’ ta˙t fuq u, dak li fl-apert jidher trankwill, fil-fattikun ferm aktar serju minnhekk.

Suite Francaise hija produz-zjoni ta’ çertu lostru, b’setstajbin, b’andament romantiku ufl-istess ˙in drammatiku, dwaril-qawwa tal-im˙abba u l-˙ajjaprekarja ta’ Ωmien ta’ biΩa’.

ÇINEMA KÓ 22|03|2015 29kullhadd.com

Bejn il-11 u l-15 ta’ Marzu 2015

L-AQWA ÓAMES FILMS

1. Shaun The Sheep

2. Focus

3. Fifty Shades Of Grey

4. The Boy Next Door

5. Kingsman: The Secret Service

Mistoqsija g˙al din il-©img˙a: Liema mill-films huwa ma˙dum kollu mill-Maltin?

Ibg˙at it-twe©iba tieg˙ek lil:Kompetizzjoni Films, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun.Ir-rebbie˙ jirba˙ Ωew© biljetti ming˙and l-Empire Cinema ta’ Bu©ibba.

Rebbie˙ tal-©img˙a li g˙addiet:JOE AQUILINA, Benny Flats, 1, Triq Hughes Hallet, Tas-Sliema.

KOMPETIZZJONIEMPIRE CINEMA

Atturi Ewlenin: Liam Neeson, Joel Kinnamon, Vincent d’Onofrio,Ed Harris, Genesis Rodriguez, Common

Direttur: Juame Collet-Serra Óin: 114 min.Distributur: Warner Bros Çert. 15

RUN ALL NIgHT

LIAM NEESON REÌA’ INVOLUT F’AZZJONI QAWWIJA

Sunset Boulevard! (1950), filmtassew klassiku fl-annali taç-çinema, j i f ta˙ b’Wil l iamHolden, katavru f’wiçç l-ilmata’ pixxina, jirrakkonta l-istor-ja ta’ kif sab ru˙u f’din is-sit-wazzjoni.

F’Run All Nig˙t, LiamNeeson, ferut gravi ©o bosk,

jg˙id x’gara fl-a˙˙ar tmintax-i l s ieg˙a. Dan hu xog˙olie˙or pjuttost simili b˙all-a˙˙ar ftit films tieg˙u li ˙ar©uf’dawn l-a˙˙ar snin; azzjonita’ barra minn hawn b˙al fis-sensiela Taken, kif ukoll il-protagonist jinsab f’mumentimill-aktar diffiçli f’˙ajtu fejn

isib is-ser˙an fix-xorb, peròxorta wa˙da jqum g˙all-okkaΩjoni b˙al f’Non-Stop.

Jimmy Conlan (Neeson), liqabel kien mag˙ruf bhalaThe Gravedigger, g˙al l-g˙exieren ta’ nies li g˙addewminn ta˙t idejh, kien gangsterprolifiku gwapp li qatt mafalla f’xog˙lu li jelimina lildawk imqabbad joqtol. IssaJimmy, ta ’ 55 sena, kwaΩiabbandunat, alko˙oliku ub’ditektiv tal-pulizija li iluj˙uf warajh ming˙ajr suççessg˙al ˙afna snin, u bil-kuxjen-za tqila mill-atti ˙Ωiena tieg˙u

ta’ qabel. Iç-çans l i hu jer©a’ j i©i

f’siktu jasal meta ibnu Mike(Kinnamon) isir il-mira tal-gangsters li kienu ˙bieb ta’missieru. L-g˙aΩla f inal itieg˙u issa hi li, jew jer©a’jing˙aqad maç-çirku tal-krimi-nalità li darba kien parti atti-va tieg˙u, jew jipprote©i lill-vera familja tieg˙u li darbakien abbanduna. Mike issaj insab ma˙rub, b’martu uwliedu mo˙bijin.

Jimmy jobsor x’se jkun id-destin ta’ ibnu u, biex ipattita’ g˙emilu, hemm bΩonn li

jipprote©i lil Mike. G˙andubiss lejl wie˙ed biex jag˙meldan. Run All Night hu direttminn Jaume Collet-Serra, lidi©à kien involut ma’ Neesonf’Non-Stop, b’manjiera furjuΩau sodisfaçenti u jesibixxi l-ist-ess ingredjenti; azzjoni spissau mill-aktar feroçi, waqtietemozzjonanti tal-familja ta’Mike u fotografija flashy, kul-tant im˙arrka ΩΩejjed.

Dawk li j˙obbu xog˙lijiet ta’movimenti energetiçi b’anda-ment ur©enti se jsibu li RunAll Night hu verament g˙all-gosti tag˙hom!

Atturi Ewlenin: Peter Ferdinando, Neil Maskell, Richard Dormer,Elisa Lawoski, MyAnna Buring

Direttur: Gerard Johnson. Óin: 112 min. Distributur: Metrodome Films Ma˙ru© minn Side Street Films, Eden Cinemas Çert. 18

HYENA ULTRAVJOLENTI

FILM BRUTALI DWAR PULIZIJA KORROTTI

Films Brittaniçi dwar il-krim-inaltà ilhom jin˙admu u, fost˙afna, l-a˙jar kienu Get Carter(1970) u The Long Good Friday(1981). Dawn il-films kienutassew vjolenti g˙al Ωmienhom,iΩda f’dawn l-a˙˙ar g˙axar sninjew aktar ˙ar©u xog˙lijiet o˙ramir-Renju Unit, aktar brutali,b˙al Essex Boys u Layer Cake.

The Hyena, però, jissupera-hom kollha. Dan hu thrillerstilizzat dwar korruzzjoni minnxi membri tal-pulizija li j˙allatflimkien realiΩmu qawwi ta’

belt kbira, umoriΩmu veramenroskur u brutalità goffa.

Din il-produzzjoni tiffoka fuqMichael Logan (Ferdinando),pulizija li jaf xi ssarraf il-˙ajja,g˙alkemm ma jitkaΩa minnxejn, jie˙u d-drogi, ja˙demminn ta˙t ming˙ajr alleanzi sodima’ diversi gangsters, immawkoll qalbu tajba. Logan u t-timtieg˙u, it-Task Force humagrupp mill-aqwa biex ji©©ieldukontra t-traffikar tad-drogi.

Meta jassaltjaw xi mkien, b˙alfil-ftu˙ tal-film, ma ja˙sbuhiex

darbtejn biex ja©ixxu bi vjolen-za qawwija, jisirqu l-flus tan-negozju illeçitu u anke jΩommug˙alihom id-drogi li ja˙tfu ta˙tidejhom. Hu jag˙milha tal-an©lu kustodju ma’ Ariana(Lawoski), u jag˙tiha kennmeta ta˙rab minn ta˙t id-dwiefer ta’ Ωew© gangsters fer-oçi AlbaniΩi.

Wie˙ed investigatur tal-Metropolitan Police qieg˙edukoll g˙assa g˙alih. Ix-xibkatidher li qed tag˙laq fuqu.Hyena jgawdi minn djaloguintelli©enti, imΩewwaq b’˙afnakliem baxx, bi Ωvilupp mexxeju ˙abrieki u b’wirjiet tajbin fos-thom tal-protagonist, li jesibixxikontinwament bixra inkwetata.Id-direttur g˙amel sewwa li˙alla ˙afna azzjoni g˙all-imma©inazzjoni.

Atturi ewlenin: Valentina Rossi (Pippa), Taryn Mamo Cefai(Sarah), Tezara Camilleri (Julia), Jovan Pisani (Chris), AlvinCacciatolo (Claude), Ben Camille (Thomas)

Direttriçi: Nadya Cachia Óin: 100 min.Ma˙dum minn V Squared Media ProductionsMa˙ru© minn Eden Cinemas Çert. 15.

IL-KLIKKA: THE FILM EPISKODIKU

INTRIÇÇI U MANUVRI MINN TAÓT BEJN IS-SUPPOST ÓBIEB

Wara tliet sta©uni ta’ suççess fuqit-televiΩjoni lokali, is-serje Il-Klikka n˙admet b˙ala pro©ettg˙al fuq il-liΩar çinematografiku.Wara li l-final ta’ din is-serjentweriet f’çinema lokali b’suççessfenomenali, id-diretturi ta’ VSquared, fuq inizjattiva tal-mani©er taç-çinema involut,t˙ajru bil-kbir biex isir film aktarelaborat dwar l-avventuri u l-intriççi kollha li g˙addewminnhom grupp ta’ ˙bieb likienu jag˙mlu kollox g˙al xulxin.

L-istorja ta’ dan il-film,g˙alkemm tiffoka fuq dan il-grupp ta’ ˙bieb li qed jg˙ixu˙ajjiet differenti imma mag˙qudinflimkien b’affezzjoni qawwija,matul iΩ-Ωmien ir-reazzjonitag˙hom g˙all-wie˙ed m’ie˙ortinbidel, turi l-g˙ira, l-attentati ta’adulterju u ˙sibijiet o˙ra egoistiçi.Dawn is-sentimenti jwasslu lildawn il-persuni g˙all-im˙abbaprojbita, sekwenzi drammatiçi,˙sibijiet ˙Ωiena u bidu ta’ intoller-anza.

Waqt li l-avvenimenti fis-serjeteleviziva twila ˙adu l-˙intag˙hom biex jiΩviluppaw, f’dinil-produzzjoni l-manuvrar ta’dawn is-suppost ˙bieb hu bil-wisq ˙erqan. Il-Klikka: The FilmjiΩviluppa b’mod xi ftit episodiku.

Però, lejn il-final l-affarijiet tantise˙˙u malajr, bl-g˙emil ta’wie˙ed minnhom tant malinn, lise j©ib gwaj g˙al tnejn minnhomfil-mument l-aktar delikat tal-˙biberija intima tag˙hom. Il-muΩika ori©inali tal-film hi ta’Damien Mizzi u tal-grupp lokaliRed Electrick.

Na˙seb li dan il-film se jag˙tiaktar gost liΩ-Ωg˙aΩag˙ mis-serjeteleviΩiva u fih se jaraw mera çarata’ kif huma jirrea©ixxu fil-˙ajjanormali.

FURJUÛ

30 22|03|2015 AVVIÛIKÓkullhadd.com

AVVIÛI KLASSIFIKATI PR OPRJETÀ

Garaxx g˙all-bejg˙: Garaxx l-Imsida semi-basement, jesa’ 2karozzi. Daqs normali ukomplut bil-madum, dawl uilma. Prezz €29,500, negoz-jabbli. Çempel fuq 9985 5166.

Proprjetà g˙all -kir i:Showroom fil-qalba ta’ ÓalQormi, qieg˙da kantuniera,spazjuΩa u sabi˙a.Mg˙ammra b’kollox g˙all-kiri. Çemplu fuq 2149 1217jew 9946 0488.

TANAYA’S Dev. Ltd: G˙aΩlakbira ta’ appartamenti f’kullΩona ta’ Malta. J inbieg˙uming˙ajr depoΩitu u n˙all-sulek i l-kuntratt . Offertaspeçjali. G˙al aktar dettaljiçempel 9992 4999. Ming˙ajra©enti jekk jog˙©bok.

ART GÓALL-BEJGÓ

Art g˙al vil la f in-Naxxarb’qies ta’ 300 metru kwadru.Prezz €435,000. Art o˙ra g˙alsemi-detached bi 32 piedwisa’ , 75 pied tul u waratispicca 26 pied. Prezz€270,000. Dar kbira fil-Mostab’qies ta’ 40 pied b’100 pied.Prezz €620,000. Çempel 21410466 jew 9988 2001.

AFFARIJIET GÓALL-BEJGÓ

G˙odda tal -mast rudaxxig˙all-bejg˙: Çana tal-pied uti©bed sa 9 pulzieri u nofs,çana tal-idejn tas-6 pulzierita˙dem bid-dawl, cross cut u4 lupi, ammont ta’ sandpaper, res tal-kxaxen,mannarett u rixketta, mejdabiex ta˙dem fuqha, sgorbitat-torn u tal- iskultura umorsa. Prezz totali €3,000.Prezz diskutibbli . Çempel9945 9899 jew 2122 4174.

Christmas village taç-çerami-ka b’200 biçça bi skating ringu ferrovija. Christmas treetwila sitt piedi u nofs kom-pluta bl-aççessorji. Prezz bar-gain mill-Kanada. Çempel fuq7901 2709.

Gakketta tal-fur tal-fox. Mill-isba˙. Size 16. Kundizzjoniperfetta. Prezz bargain mill-Kanada. Çempel 7901 2709.

G˙andna varjetà kbira ta’arlo©©i b˙al Tissot, Citizen,Casio, Michael Kors, Fossil,Esprit , Festina u Q&Q.Issibilna wkoll arlo©©i ta’mal-˙ajt, Ωveljarini u selez-zjoni ta’ Cuckoo Clocks mill-Black Forest. Noffru servizzirigward tiswija ta’ kull tip ta’arlo©© kif ukoll nibdlu batter-iji, çineg, naqtg˙u kull formata’ ˙©ie©a, eçç. G˙al dawk l-arlo©©i tajbin g˙all-ilma, nof-fru s-servizz ta’ water pres-sure test waqt li tistennewg˙alih. Nispeçjalizzaw ukollfuq tiswija ta’ GrandfatherClocks u kull tip ta’ Clock. It-tiswija hija bil-garanzija.

G˙al aktar informazzjoniΩur is-sit : www.express-watchrepairs.com jew irrikor-ru 110, Triq il-KungressEwkaristiku, il-Mosta. Çempel2141 7235.

SERVIZZI

Korsi j iet f ’ l ivell Ordinarjuf’diversi su©©etti b˙all-Matematika, IngliΩ, Malti ,FrançiΩ, FiΩika u o˙rajn.Noffru wkoll korsi j iet tal-ECDL. Prezz €35 kull module.Noffru wkoll korsijiet baΩiçifil-kompjuter, €50. Çempel2166 2241 jew 7766 2241 jewΩur is-sit elettroniku www.tudorinstitute.com

Tewmi Group g˙al lezzjonijiettal-karozzi kemm manual u kifukoll automatic. Cab service u

karozzi g˙all-kiri bi prezzijietra©onevoli. Ûur is-sitwww.tewmi.com jew çempel9942 2422.

Lezzjonijiet taΩ-Ωfin fuq stiliballroom jew Latin-Amerikan.Lezzjonijiet taΩ-Ωfin g˙all-beginners u kompetizzjonijietminn Imperial Qualif iedDance Teacher (ISTD) Ibg˙atSMS fuq 7925 3015 jew çem-pel 2138 6818 sa 12.00pm.

Medina Home for The Elderly,106 Labour Ave, ir-Rabat. Darg˙all-anzjani mg˙ammra bil-ku mditaj iet kollha. Staffikkwalifikat. Nur ses u carewor kers 24 sieg˙a. Prez zi jietra©onevoli li jibdew minn €25kull persuna. Naç çettawrespite u bed ridden. Çempelfuq dawn in-numri: 2145 4908,2145 4858 jew 7945 4908.

Care and Cure Group Ltd:infermiera m˙arr©a, caringassistants, nannies, niesim˙arr©in biex iΩommukumpanija, g˙ajnuna fid-djar unight sitters. Servizz ta’ 24sieg˙a, G˙andna wkoll g˙all-kiri: wheelchairs, hoists, com-modes, walking frames u hos-pital beds. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel fuq dawn in-numri: 2137 6946/9947 0178.

Ûwi©ijiet, g˙erusija u relaz-zjonijiet o˙ra. DNA testijietforensiçi, tfal ma˙tufa minnMalta, kaΩijiet çivili, kaΩijieto˙ra fil-qorti. Problemi ta’kumpanij i jew negozju.Nag˙tu xhieda fil-Qorti. Na˙dmu f’Malta u kif ukoll

barra. Çempel 7959 0000 jewinfo@privateinvestigationmal-ta.com

XOGÓOL TA’ MANUTENZJONI

G˙al kull tip ta’ kisi bil-©ibs,ramel u siment, graffiato,

Ωebg˙a, xog˙ol fuq l-antik,xog˙ol fuq il-pond, madum,membrane, dawl u ilma.Çempel fuq 7928 5444.

Tiswija u installazzjoni ta’estensjonijiet tat-telefownsg˙al kull tip ta’ linji fissi.Çempel fuq 7993 0419.

Varjetà ta’ ˙wat, ˙oroΩ, kanalital-ilma, çangatura qadima jew©dida, kantun qadim, lavur ta’kull tip. Çempel lil Jason fuqin-numru 2143 2352 jew 99477167.

Jason Gatt g˙al kull xog˙ol ta’tibjid u tik˙il, kisi normali, fuqil-fil, fuq xog˙ol antik u bil-pont, kisi bil-©ibs u graffiato.Kiri ta’ cherry picker (towerladder). Çempel fuq 99454235 jew 2180 5811.

WP Ltd ta’ Triq ix-Xitwa, ÓalQormi, j ispeçjalizzawf’xog˙ol ta’ waterproof mem-brane, damp proofing u rub-berised paint. 25 sena esper-jenza. Stimi b’xejn u prezzmoderat. Çempel 2148 8972,2143 8326, 9944 5527 jew9949 3840 jew Ωur is-sitwww.wpmalta.com

G˙al kull tip ta’ xog˙ol fuqfaççata, bjut, appo©©i, gallari-jiet, eçç. Membrane jew liq-uid membrane. Mela pprote©il-proprjetà tieg˙ek mill-ilmatax-xita u çempel issa g˙alstima b’xejn bin-numru 79058883 jew id˙ol fuq is-sitwww.darrendoitall.com

Il-bejt tieg˙ek jag˙mel l-ilma? G˙andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-proble-ma. Nispeçjalizzaw fuq xog˙olta’ waterproofing u membraneb’10 snin garanzija. Xog˙olprofessjonali bl-aqwa materjalISO pool. G˙al stima blaobbligu çemplu 7972 9967 jewΩur is-sit www.kendawater-proofing.com

AVVIÛI OÓRA

MUSIC LINK Issibilna kull tipta’ strumenti muΩikali, fosthomdrums kemm akustiçi u elet-triçi, cymbals, percussion,pjanijiet di©itali, baby grandpianos, sound mixers u soundcards. Apparat ta’ DJ soundsystems, kitarri klassiçi uakustiçi, bass guitars, strumentitar-ram, wood winds, vjolini,spare parts u aççessorjio˙ra. G˙andna ssib ukollkotba tal-muΩika tat-tag˙lim.Mur Music Link, 262, TriqFleur-de-Lys, B’Kara. Çempel2148 2796.

AGR AUTO JAPANESE PARTSGÓALL-KAROZZI: Inbig˙u kulltip ta’ parts ta’ karozziÌappuniΩi u Koreani, fosthomKia, Toyota, Isuzu, Daewoo,Mitsubishi, Honda, Subaru.Huma wkoll importaturi ta’ Ωjutu air filters, shock absorbers,brake pads, clutches, eçç.Parts ©enwini. G˙al aktar infor-mazzjoni çempel 2144 6839jew 9947 4504. Fax: 2147 0295.Email: alex@agrautoparts.com

NOTLE INSTALLATIONS: G˙alkull xog˙ol ta’ elettriku, plum-ming, aircondiotns, stallazjoni-et, tiswijiet u servicing, çem-plu 7703 3906 jew 2749 9656.Electrician bil-liçenzja.

DIN ID-DARBA: ‘LABOUR’Jien, Emanuel (mag˙ruf b˙alaNoel) Bezzina, ser nikkontestal-elezzjoni tal-kunsilli lokalig˙al-lokalità taΩ-Ûebbu©/Marsalforn mal-PartitLaburista. Nixtieq ni©bed l-attenzjoni tal-kostitwenti tieg˙isabiex jekk g˙andhom xilment jew bΩonn personalijistg˙u javviçinawni jewjikkuntattjawni fuq 9942 5441.Il-Malti jg˙idlek: “Trid ta˙dembiex jift˙ulek.” Tikkonfonduxu tist˙ux g˙ax Noel jift˙ilkomΩgur biex jismag˙kom.Noel Bezzina – Loççi

ISEM, KUNJOM, NUMRU TAT-TELEFOWN/MOWBAJL U INDIRIZZ

IKTEB L-AVVIÛ F’DAN L-ISPAZJU

Kupun AvviΩi Klassifikati

ÓLAS B’CASH JEW CHEQUE LIL: Sound Vision Print Ltd,

KullÓadd, AvviΩi Klassifikati, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Milend, il-Óamrun,ÓMR 1717.

Offerta 1:

©imag˙tejn €5

Offerta 3:

2 avviΩi g˙al 5 ©img˙at €15

Offerta 4:

13-il ©img˙a €30

Offerta 5:

26 ©img˙a €56

Offerta 6:

52 ©img˙a €93

Offerta 2:

5 ©img˙at €10

AVVIÛI kÓ kullhadd.com

AVVIÛIÌENERALIKunçert tar-Randan 2015 – Banda Beland Ûejtun

Nhar il-Hadd 22 ta’ Marzu fis-7.15pm l-G˙aqda MuΩikaliBeland taΩ-Ûejtun ser ter©a’ ttella’ kunçert vokali u stru-mentali marbut mal-festi tal-Ìimg˙a Mqaddsa, fl-Istitutta ’ Gesù Nazzarenu Ω-Ûej tun. Dan l-appuntamentannwali jinkludi varjetà s˙i˙a ta’ muΩika sagra, qari ta’poeΩiji u proΩa u selezzjoni s˙i˙a ta’ marçi funebri li l-Banda Beland taΩ-Ûejtun hi tant imfittxija g˙alihom.Matul dan il-kunçert ser tie˙u sehem ukoll il-kantantaPamela.

Il-Banda Beland tkun ta˙t id-direzzjoni tas-surmastdirettur tag˙ha l-Mro Ray Sciberras FLCM. Kul˙add mist-ieden jattendi u d-d˙ul g˙al dan il-kunçert hu ming˙ajr˙las.

Xog˙ol l-iskultur fil-wirt sagru tal-Ìimg˙a l-Kbira

Ta’ kull sena, fil-jiem tal-Ìimg˙a Mqaddsa, Wirt iΩ-Ûej-tun bil-g˙ajnuna tal-Kumitat Festi Ìimg˙a l-Kbira taΩ-Ûejtun, torganizza intervista pubblika ma’ xi persona©©li g˙andu rabta diretta mall-wirt sagru tal-Ìimg˙a l-Kbira fiΩ-Ûejtun.

Din is-sena jmiss lill-Kavallier Alfred Camilleri Cauchi,skultur li xog˙lu jinsab mifrux madwar il-parroççi ta’Malta u G˙awdex u li g˙aldaqstant Ωgur m’g˙andubΩonn ebda introduzzjoni. Camilleri Cauchi g˙andurabta diretta maΩ-Ûejtun u fil-parroçça ta’ Santa Katarinansibu mhux biss xog˙lijiet tieg˙u iΩda wkoll ta’ missieruWistin. Permezz tal-intervista li se tkun qed tag˙millu l-©urnalista Fiona Vella, mhux biss se nsiru nafu lilCamilleri Cauchi aktar mill-qrib, iΩda wkoll se jkun qedjaqsam ma’ dawk preΩenti l-˙sibijiet tieg˙u dwar din l-arti li ilu j˙addan u jipprattika sa minn çkunitu.

L-intervista ser issir nhar l-Erbg˙a, 25 ta’ Marzu fis-7.00ta’ filg˙axija fil-knisja parrokkjali ta’ Santa Katarina, iΩ-Ûejtun. Kull min jg˙oΩΩ il-wirt sagru tal-Ìimg˙a l-Kbiram’g˙andux jitlef din l-attività.

Ftu˙ tal-wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa – ÓaΩ-Ûebbu©

In-Nunzju Apostoliku il-Mons. Aldo Cavalli se jifta˙ il-wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa fil-kaΩin Banda San Filepnhar il-Erbg˙a 25 ta’ Marzu 2015. Qabel il-ftu˙ uffiçjalijkun hemm programm qasir li jibda fis-7.30pm u li fihtie˙u sehem il-banda taΩ-Ωg˙aΩag˙. F’dan il-programmisir diskors minn Dr Joeph F. Grima fuq il-purçissjonijiettal-Ìimg˙a l-Kbira f’Malta; Jessica Micallef taqra l-poeΩi-ja Mater Dolorosa ta’ RuΩar Briffa u jintwera feature fuqil-purçissjoni tal-Ìimg˙a l-Kbira f’ÓaΩ-Ûebbu© fl-1928.

Il-wirja fiha sitt taqsimiet b’tiΩwiqa ta’ xog˙lijiet artistiçippreΩentati b’effetti viΩivi u akkumpanjati minn kum-mentarji informattivi u mtellg˙in b’mod professjonali fuqdisinn ta’ Alfred Camlleri Cauchi li ˙adem ukoll it-tletinstatwa kbira (lifesize) f’dawn il-wirjiet. Il-wirja qieg˙daf’bini wie˙ed u hija mqassma hekk:1. Iç-Çenaklu (ambjentata f’kantina antika) 2. Il-Kruçifissjoni (f’sala kbira fis-sular ta’ fuq)3. Id-Difna (ambjentata f’xelter ta˙t l-art)

L-istatwi kbar (lifesize) f’dawn it-tliet taqsimiet humaxog˙ol il-Kav. Alfred Camilleri Cauchi.

4. Sett ta’ vari Ωg˙ar (ma˙duma minn l-a˙waJoseph u Anthony Magri)5. Sett ta’ xeni mill-Via Crucis (altoriljevi ma˙dumamill-artist Antomio Mifsud)6. Il-Qawmien (awdjoviΩiva)

Il-wirja tkun miftu˙a g˙all-pubbliku mill-Óamis 26 sal-Ìimg˙a 3 ta’ April 2015, mis-17.30 sat-20.30, imma nharÓamis ix-Xirka u l-Ìimg˙a l-Kbira tifta˙ ukoll mill-10.00sa 12.00 u filg˙axija tibqa’ miftu˙a sal-22.00.

Ftu˙ tal-wirja tal-Ìimg˙a Mqaddsa – Birkirkara

G˙al sena o˙ra, l -G˙aqda MuΩikali Sant ’Elena ta’Birkirkara qed torganizza l-wirja tal-A˙˙ar Çena sabiextaqsam mal-viΩitaturi esperjenza li tiffoka fuq il-©rajjietuniçi tal-Ìimg˙a Mqaddsa, li jil˙qu l-qofol tag˙hom bl-g˙ajta tal-Hallelujah sabiex niççelebraw il-qawmien ta’Ìesù mill-Imwiet.

Il-wirja, ser tkun miftu˙a uffiçjalment nhar il-Óamis 26ta’ April 2015, bis-sehem tal-Banda Sant’Elena ta˙t id-direzzjoni tal-Mro. Joseph Vella u tikkonsisti f’xog˙ol ta’diversi membri u tal-Kumissjoni tal-A˙˙ar Çena, liflimkien jipprovdu wirja bbaΩata fuq il-˙ila artistikatag˙hom kemm fil-platti artistiçi mag˙mula mir-ross umill-ismid, kif ukoll fil-qofol tal-wirja fejn viçin id-da˙lag˙ax-xelter ikun hemm esibita l-A˙˙ar Çena u diversixeni o˙ra mill-Passjoni ta’ Sidna Ìesu Kristu bi statwilifesize fix-xelter u l-kantina tal-kaΩin.

22|03|2015 31

The CEO [Procurement & Supplies] MEH notifies that the following Request for Participation has been issued through https://ehealth.gov.mt/HealthPortal/health_institutions/cpsu/request_for_participation_rfp.aspx

RFP 001-2015 – Provision of Gluten Free Food

A signed Request For Participation can be scanned and sent through email or brought byhand, in which case they should be addressed to:

Ms. Ruth Spiteri/ Mr. Marnol Sultana Central Procurement and Supplies Unit

Administration Block, Mater Dei Hospital

Requests for Participation can be brought by hand from Monday to Friday between 8.00am and 2.00 pm only. Requests may be received via E-mail (purchasing.mdh@gov.mt).Requests for Participation are to be submitted by 10.00 am on Friday 27th March 2015.

32 22|03|2015 AlMANAKKKÓkullhadd.com

dIN Il-ÌIMgÓA MIll-IStoRjA

RItRAtt MIll-ANtIK

Óaddiema tal-vapur tal-art jippuΩaw mat-tren qabel bedavja©© lejn il-Belt. Ritratt me˙ud fil-bidu tal-1920

26.03.1999Il-virus Melissa Worm jinfetta s-sistemi ta’ word processing uemails madwar id-dinja

It-tnejn It-tlieta l-Erbg˙a

Il-Óamis Il-Ìimg˙a Is-Sibt

HI 18°C

LO 12°C

UV 06

18°C

12°C

04

19°C

11°C

05

HI 16°C

LO 10°C

UV 05

15°C

10°C

05

16°C

10°C

05

IT-TEMP GÓAL-LUM

Waterfront Dispensary, Forni 2l, Pinto Wharf, il-FurjanaLister Pharmacy, 678, Triq il-Kbira San ÌuΩepp, il-ÓamrunTal-Ólas Pharmacy, Triq il-Helsien, Óal QormiMackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris, BirkirkaraMayer Pharmacy, 33, Triq ix-Xatt ta’ Ta’ Xbiex, l-ImsidaMelita Pharmacy, 127, Triq San Ìor©, San ÌiljanRudolph Pharmacy, 133, Triq Rodolfu, Tas-Sliema St Mary Pharmacy, 2, Triq Antonio Schembri, Ó’AttardVictory Pharmacy, 16, Triq il-Vitorja, il-MostaSt Simon Pharmacy, 8, Dawret il-GΩejjer, Bu©ibbaTarxien Pharmacy, 59, Triq Óal Tarxien, Óal TarxienVittoriosa Pharmacy, 9, Triq il-Mina l-Kbira, il-BirguSan Tumas Pharmacy, Triq il-Qalet k/m Triq il-Lampuka, Wied il-G˙ajnGreen Cross Pharmacy, 31, Misra˙ Gregorio Bonniçi, iΩ-ÛejtunKristianne Pharmacy, Triq Pietru Pawl Saydon, iΩ-ÛurrieqThe Bypass Pharmacy, Triq Mons. Mikiel Azzopardi is-Si©©iewiSpiΩerija Carmen, 1, Triq Misra˙ Suffara, Óad-Dingli

G˙awdex

Funtana Pharmacy, Triq il-G˙ajn, il-Fontata, G˙awdexTony’s Pharmacy, Triq il-Qbajjar, Marsalforn G˙awdex

SpIÛERIjI lI jIftÓU llUM Il-ÓAdd

SUPER 5

NUMRI REBBIEÓA

LOTTU

GRAND LOTTERY

48 84 40 54 08 86 41 11

34 20 15 21 31

02 07 00 09 06 01 06

Sitwazzjoni Ìenerali: Arja ta’ pressjoni baxxaminn fuq il-Punent tal-Mediterran li testendi safuq iç-Çentru tal-Mediterran riesqa lejn il-Ba˙arTirren.

L-OGÓLA TEMPERATURA: 20°C

L-INQAS TEMPERATURA: 12°C

INDIÇI UV: 6

TEMP: Il-biçça l-kbira xemxi

VIÛIBBILTÀ: Tajba

RIÓ: Moderat mix-Xlokk g˙all-ewwel, li bil-mod idur ˙afif mil-Lbiç

BAÓAR: Qawwi

IMBATT: Baxx g˙al moderat min-Nofsinharix-Xlokk li jsir baxx mix-Xlokk

TEMPERATURA TAL-BAÓAR: 15°C

Ritr

att:

BAY

RET

RO

24.03.2008Il-pajjiΩ Bhutan jsir uffiçjalment demokratiku wara l-ewwelelezzjoni

kompetizzjoni ktieb

Ibag˙tu r-risposta tag˙kom lil: Kompetizzjoni Ktieb, KullÓadd, ÇNL, Triq Mile End, il-Óamrun,

u tid˙lu biç-çans li tirb˙u l-ktieb IR-RIKATT TAL-ÓAKEM ©entilment ipprovdut minn BDL.

Ir-rebbie˙ jit˙abbar nhar il-Óadd 5 ta’ April.

Ir-rebbie˙a huma mitluba ji©bru l-ktieb miç-Çentru Nazzjonali Laburista fil-Óamrun billi jippreΩentaw il-karta tal-identità

mit-Tlieta sal-Ìimg˙a bejn id-09.00 u t-15.00, u s-Sibt bejn l-10.00 u l-16.00, eskluΩ festi pubbliçi.

Intant, ir-rebbie˙a tal-ktieb LA BIDU LA TMIEM 1599 hija:

M’GRACE FALZON, Santa Marija, Triq Santa Katarina, il-Gudja, GDJ 1113.

Lil min kien ˙a jiΩΩewwe© Arturo?

Mistoqsija

kompetizzjoni ktieb kÓ 22|03|2015kullhadd.com 33

Minn Mario Griscti

G˙adu kemm ˙are© ir-raba’ ktiebmis-sensiela Indrì, is-Sajjied Malti, bl-isem: Ir-Rikatt tal-Óakem, li b˙al ta’qablu, ji©ifieri b˙at-tliet volumi l-o˙ra, insibu nis©a ta’ ©rajjiet, u˙udminnhom jispuntaw ming˙ajr lanqasbiss tistenniehom, hekk li ja˙sduksakemm tinteba˙ li n-nis©a tag˙homtkun ilha tin˙ema u titfassal mill-awturi tag˙hom. Intant il-©rajjietikomplu mexjin.

Il-©rajja ta’ dan il-ktieb tifta˙ bil-ma˙fra tal-Gran Mastru De Rohanlill-Indrì (il-Konti Ferdinandu) waqtΩjara tal-istess Gran Mastru fil-˙abs.Mieg˙u ˙afer lill-Baruni GiovanniDingli u lill-Óakem, kompliçi ma’Indrì fid-delitti li kkommetta. IΩdaIndrì x’˙elsien jikseb? Min qatel lilIndrì fil-˙abs? U kif daret li mietIndrì? L-im˙abba safja bejn Arturo uErnesto ma tintemmx.

Minkejja l-istinazzjoni tal-Barunibiex ibnu Arturo jiΩΩewweg lilTereΩa, bint il-Óakem ˙abibu, dan iΩ-Ωwie© ma jse˙˙x. Marija, bint Indrì s-Sajjied, ma˙tufa minn ÌuΩeppi,g˙amlet erba’ xhur tg˙ix f’g˙ar,mhedda, ma˙qura u msawta. IΩda t-tmiem ta’ ÌuΩeppi kien fil-qrib. Husafa ferut minn Arturo u maqtulminn ˙abib Arturo, Ernesto. Marijata˙rab mill-g˙ar u tg˙addi minnesperjenza o˙ra.

Wasal jum it-‘tie©’ ta’ Arturo ma’TereΩa, iΩda Arturo kellu ˙sieb ie˙orf’rasu. Hu baqa’ j˙obb lil Marija (lidak il-˙in ˙asibha mejta, maqtulaminn ÌuΩeppi) u kien lest ine˙˙i˙ajtu b’idejh, fil-knisja stess. IΩdaqabel kien mitlub jag˙ti l-kunsensmill-qassis, tid˙ol Marija u Ω-‘Ωwie©’bejn Arturo u TereΩa kellu jintemm˙esrem. Sadanittant Marija tg˙ib mill-knisja biex tmur ti©ri g˙and ommha.

Marija tirrakkonta dak kollu liminnu g˙addiet, mix˙uta fis-soddawara ˙ass ˙aΩin kbir li taha, u t-testi-monjanza ta’ dak li g˙addiet minnutg˙idha quddiem Arturo u Ernesto.Min-na˙a tieg˙u Arturo jirrakkuntal-ha dak li g˙adda minnu hu wkollmin˙abba fiha. Hekk mill-©did ter©a’tinbet il-fiduçja u ti©©edded l-im˙abba ta’ bejniethom fost l-emoz-zjonijiet ta’ Madalen u Ernesto.

Óalusa hu karattru poΩittiv ta’ xwej-ja˙ ˙anin li safa lsir ta’ Ìuzeppi l-kiefer (mhux ÌuΩeppi ˙u Marija) lig˙enha qatig˙ tul il-jasar tag˙ha.Marija dan xejn ma nsietu uweg˙ditu li tibqa’ tg˙inu. Arturo jfet-

tilha bl-a˙rax ma’ missieru min˙abbali hu ried jiΩΩewwe© lil Marija. Il-Gran Mastru De Rohan jg˙in lilMadalen tiskopri min tassew hi, wirtfamilja nobbli u li isimha proprju huAgnese.

Ernesto Di Nava jiltaqa’ mam˙abbtu fil-moribonda Marija, o˙tÌuΩeppi l-G˙annej, li qabel mietetweg˙idha li jie˙u ˙sieb ta’ ru˙ha.B’koinçidenza jid˙ol f’dar li fiha jsiblil din Marija qed tmut. Arturo,imkeççi minn dar missieru jinsabg˙al g˙onq it-triq ifittex kamra fejnjista’ jg˙ix fis-sliem. Ernesto, qalbumaqsuma bil-mewt ta’ Marija, o˙tÌuΩeppi l-G˙annej jinsab f’dulurkbir.

In-niket ta’ Ernesto ma waqafxhemm. Fit-tfittxija g˙al Arturo, isibumitluq fl-art. Arturo jkun irid ine˙˙i˙ajtu. Quddiem il-ma˙buba tieg˙uMarija jg˙arrafha b’dan kollu. Mieg˙uikollu l-istallett. Marija tipperswadihine˙˙ih minn idejh. Arturo jobdiha uhi tmur tg˙annqu.IΩda Marija ˙adet l-istallett f’idejha, u mnikkta daqsu,ddeffes l-istallett f’qalbha u tmutquddiemu.

Arturo jwaqqa’ fuqu l-˙tija ta’mewtha. Ernesto jrid jiddefendihg˙ax jaf li Arturo ma ja˙tix. Arturojitlob pjaçir iebes lil Ernesto. Riedujtemmlu ˙ajtu b’tir ta’pistola f’rasu.Tg˙id Ernesto jobdih? U Ernesto xijsir minnu? Madalen issa tinsab armlawe˙idha. IΩda x-xorti riedet li jumminnhom ife©© quddiem g˙ajnejhabinha ÌuΩeppi mal-g˙arusa tieg˙uGeltrude. Ilkoll kellhom x’jir-rakkuntaw.

Id-destin tal-Baruni Giovanni Dinglikien dak li st˙oqqlu, ji©ifieri maqtulminn idejn il-˙abib sinçier ta’ ibnuArturo. Il-Óakem XiberrasTestaferrata miet mewta indannata ul-ilsir twajjeb Óalusa miet igawdi l-©id li tatu Madalen. ÌuΩeppi uGeltrude kellhom Ωew© ulied li sem-mewhom Arturo u Marija. Il-Balliju liried ixejjen ©ie˙ Madalen, intemm huwkoll.

Madalen mardet u mietet. ÌuΩeppi,l-a˙˙ar persuna©© mill-familja ta’Indrì, is-Sajjied Malti, miet ukoll. Ir-Rikatt tal-Óakem mis-Sensiela Indrì,is-Sajjied Malti juri ©rajja li taqtag˙leknifsek bl-eçitament fiç-çaqliq kontin-wu tal-avvenimenti mlewna. ArturoCaruana sawwar ©rajja qawwija li sfatmilqug˙a tajjeb mill-qarrejja tag˙na.Charles B. Spiteri rxoxta dawn l-istej-jer biex il-Melitensia tibqa’ tikber,ti©©edded u tistag˙na.

ir-rikatt tal-Óakem ir-raba’ volum mis-sensiela indri, is-sajjied malti

34 22|03|2015 logÓoBKÓkullhadd.com

TISLIBA BIN-NUMRI

KOMPETIZZJONI WELLA,KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista,

Triq Mile End, il-Óamrun.

Irba˙ xampù u conditioner Wella

Aqta’ din il-log˙ba u ibg˙atha:

Isem: ..........................................................................................

Indirizz:.........................................................................................

.....................................................................................................

Ìemma’ s-sitt kupuni u ibg˙athom f’daqqa lil: KullÓadd, Kompetizzjoni Centro Casalinga, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun, ÓMR 1717.

Kompetizzjoni Centro Casalinga

SUDOKU SPONSORJATA MINN WELLA

124200227321327335397414453484652705783794802979

Po©©i n-numri f’posthom

Isem:...................................................................................................................................................................

Indirizz:..............................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

Nru tal-karta tal-identità:............................................. Nru tat-telefown:........................................................

4

B’4 numriBi 3 numri B’6 numriB’5 numri

01010259033203620573084010101260135317361883211026813013304431703202334333813845465848784972528554425526597562316311637468457259

860887428767905292299797

02723077941463528043308743662742196452664747649268502695397361215697667073973360792237936784555972009732199033

003932397526421130823107

Bi 8 numri

31505738401837974528667174569111

Rebbie˙a tal-©img˙a l-o˙ra:ANGELA BUTTIGIEG, Buttigieg House, Triq il-Wile©, il-Qala, G˙awdex.

lOGÓOB kÓ 22|03|2015 35kullhadd.com

Mimdudin:

1. Kompli l-qawl: Ag˙laq il-bieb qabel ma ta˙rab id-..... (5)

4. La telg˙a u lanqas niΩla (4)

7,11. National Aeronautics and Space Administration (1,1,1,1)

9. Qaddis (3)10. Marbut (6)12. Titwa˙˙al mal-˙alq

(6)16,21W. Mhux friska (6)18,22. Birkirkara (5)19,21M. Turik id-direzzjoni (6)20. Hawaii bil-Malti? (5)21. Ara 1923. L-ewwel ra©el (4)24. Ara 17

Weqfin:

1. Dak li se ji©ri? (6)2,3. Frotta (6)3. Ara 25,14. Ifferoçjati (9)6. Azzjoni? (3)8. Mhux a©©ornati (9)11. Ara 712,13. Din minn Belgrad (5)13. Ara 1214. Ara 515. Gawdi (6)17,24. Ikkontrolla? (8)21. Ara 1622. Ara 1815. Si©ill tax-xema’ (6) 17. Ara 1121. Tisimg˙u wara (3)22. Frott (3)

TIslIBA

Isem:

Indirizz:

Nru tat-Telefown:

SOLUZZJONI TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

IBGÓAT DAWN IÛ-ÛEWÌ KOMPETIZZJONIJIET FLIMKIEN U IDÓOL BIÇ-ÇANS LI TIRBAÓ €25

QED TAGÓRAfHOM?

fir-ritratt hemm Ωew© uçu˙ f ’wiçç wie˙ed. Qed tag˙rafhom?

Ójiel: Oqog˙du attenti li ma tfixklux isimhom!

Personalità 1:

REBBIEÓA TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA:

RIÛULTAT TAL-ÌIMGÓA L-OÓRA

Rowan Atkinson

AGNES GAUCI, 51, Triq Lanzon, Óal Tarxien.

IRBAÓ €25 fI flusL-indirizz huwa: Irba˙ €25 fi flus, KullÓadd, Çentru Nazzjonali Laburista, Triq Mile End, il-Óamrun.

Mimdudin:

1. Abela,4. Ti©i,7. NF,9,16. Çentru,10. Tapiti,12. Tabiba,18,19. Elton,20. Bajja,23. Urta,24. Igara

Weqfin:

1. Aççent,2,21M. Ernest,3,5. Antiki, 6,12W. I˙itu, 8. Familjari,11,17. Karus,13. BEA,14. Atanja,15. Inçira,21. Eku,22. Tut

63

Simon Cowell

Nota: l-ittri rebbie˙a jintbag˙tu fl-a˙˙ar tax-xahar.

Personalità 2:

AnALIÛI TA’ LIAm GAuCI

KompLeW FeJn ÓALLeW

FoRmuLA 1KÓ22|03|201536 kullhadd.com

Jekk il-Gran Premju tal-Awstraljakien indikazz joni tal - ista©un lig˙andna quddiemna din is-sena, il-kompetizzjoni g˙all-ewwel post fil-klassifika tal-kostrutturi ftit li xejn setkun interessanti hekk ki f il -Mercedes kisbu reb˙a faç li biprestazzjoni dominanti mill-bidu sat-tmiem.

Reb˙a g˙all-Mercedes kienet mis-tennija g˙ax it-tim ÌermaniΩ kienawtur ta’ prestazzjonijiet kunfidentimatul il-provi ta’ qabel l-ista©un.Madankollu, ftit kienu dawk li sten-new dan il-vanta©© ikun tal-iskala lirajna fl-Awstral ja, fejn iΩ-Ωew©Mercedes ˙allew lill-iktar sewwieqta’ qribhom, Sebastian Vettel, aktarminn 30 sekonda warajhom.

Jekk dan il-vanta©© di©à huwademoralizzanti mhux ˙aΩin, hemmmin innota li Hamilton ma kienxqieg˙ed jimbotta lill-vettura tieg˙udaqstant fit-tieni faΩi tat-tellieqa.G˙aldaqstant, hi ja l-opin joni ta’bosta osservaturi li l-Mercedesg˙andhom ˙afna aktar sa˙˙amo˙bija fil-komma.

Din is-sensazzjoni kkonfermahaToto Wolff, id-direttur eΩekuttiv tal-Mercedes, illi qal li t-tim qieg˙ed ifit-tex li jΩid il-prestazzjoni tal-vetturitieg˙u f’termini ta’ veloçità fil-partiji-et dritti tat-traççati. Madankollu, in-nuqqasijiet li l-Mercedes esperjen-zaw f’dan ir-rigward ma kinux biΩΩe-jjed biex jaffettwaw b’mod negattivil-prestazzjoni tag˙hom b’Hamilton uRosberg jiksbu l-punti massimi g˙at-tim ming˙ajr oppoΩizzjoni.

Taqtig˙a g˙all-podju

Kif semmejna qabel, it-titlu ta’ ‘Bestof the Rest’ ˙adu Sebastian Vettel. L-ekskampjun ÌermaniΩ g˙amel ˙intwil wara Massa, però l -Ferrarirnexxielhom ipo©©uh quddiem il-BraΩiljan bi strate©ija tal-pit stopsintelli©enti.

Min-na˙a l-o˙ra, il-pit stops qatg˙ul-kundanna ta’ Raikkonen illi kienqieg˙ed ikollu tellieqa tajba sa mad-war dawra 40. Hawnhekk it - timda˙˙lu g˙al sett ta’ roti ©odda, peròwa˙da minnhom ma ntrabtitx tajjeb.Il-mekkaniki mill-ewwel indunaw

bil-problema, imma l-FinlandiΩ la˙aqtelaq mill-pits u wara ftit kurvi kellujipparkja mal-©enb tat-traççat u jirtirabiex ma jo˙loqx periklu.

It-tim ta’ Maranello ©ie investigatg˙al dan l-inçident mill-istewardstaç-çirkwit, però ma ng˙ataw l-ebdapenalità hekk kif kien deçiΩ li l-Ferrari g˙amlu dak kollu li setg˙ubiex ma jin˙oloqx periklu fiç-çirkus-tanzi.

RiΩultati opposti

Wara l-Ferrari u l-Williams spiççaNasr, illi kellu prestazzjoni tajbaferm bis-Sauber tieg˙u. Ericssonukoll kellu g˙alfejn jiççelebra bit-tmien post li kiseb. Madankollu, it-tnejn li huma kienu fit-tarf li jarmukollox f’punti differenti tat-tellieqameta kienu involuti f’inçidenti sepa-rati.

Però, it-tnejn li huma rnexxielhomisibu saqajhom malajr biex kisbupunti prezzjuΩi g˙as-Sauber illi wrewb’mod çar li din is-sena se jer©g˙ujirritornaw f’nofs il-klassifika tal-kostrutturi.

Differenti ferm kienet is-sitwazzjonitar-Red Bul l u t-Toro Rosso l ig˙amlu tellieqa s˙i˙a mexjin fuq il-bajd b’magni Renault inaffidabblig˙all-a˙˙ar. L-erba’ sewwieqa lig˙andhom bejniethom esperjenzawproblemi tekniçi u kienu biss tnejnminnhom li rnexxielhom jaslu sal-a˙˙ar tal-Gran Premju.

Tellieqa anonima

I l -Force India kellhom tell ieqakemxejn anonima. Madankollu,g˙andhom fejn ikunu kuntenti limhux biss spiççaw it-tellieqa b’Ωew©sewwieqa, imma li dawn it-tnejnirnexxielhom jiksbu l-punti. Danjawgura tajjeb ferm g˙alihom metawie˙ed iqis li ti lfu ˙afna mis-sessjonijiet ta’ prova min˙abba l-problemi finanzjarji li esperjenzawfix-xhur li g˙addew.

Madankollu, huma Ωgur konxji li s-seba’ u l-g˙axar poΩizzjonijiet likisbu kienu fost l-o˙rajn frott tad-diversi problemi tekniçi tal-avversarjitag˙hom. Aktar ma jg˙addi Ω-Ωmien,

dawn it-timijiet se jsibu aktar saqa-jhom. G˙aldaqstant, il-Force Indiajridu jaraw minn fejn se jag˙sruaktar rendiment mill-vetturi tag˙homjekk ir idu jibqg˙u jiksbu l-puntib’mod konsistenti.

DiΩappunt

Wa˙da mis-sorpriΩi negattivi tat-tel-lieqa kienu l-Lotus. Maldonado kieninvolut f’inçident ma’ Nasr fl-ewweldawra li wassal g˙all-˙ru© tas-safetycar. Minkejja l-fama ˙aΩina tieg˙u, il-VeneΩwelan deher li ma kel luxx’ja˙ti f’dan il-kaΩ.

Anzi, kien hemm min po©©a t-tortfuq il-BraΩiljan tas-Sauber li skont xiw˙ud kien aggressiv wisq fil-kon-front tieg˙u. Madankollu, l-istewardsdehru sodisfatti bil-fatt illi dan kieninçident normali tas-sewqan u ˙addminnhom ma kien ippenalizzat.

Il-kollega FrançiΩ ta’ Maldonado,Grosjean, ma damx wisq mang˙aqad mal-VeneΩwelan fil-garaxxtal-Lotus wara li esperjenza kollassfir-rendiment tal-magna tieg˙u.

Ming˙ajr dubju, dan huwa riΩultatdiΩappuntant i g˙a l-Lotus l i f l-Awstralja g˙amluha l-mira tag˙homli mill-inqas jiksbu ftit punti g˙all-klassifika tal-kostrutturi. Però, il-problemi li qeg˙din jesperjenzawjidhru li mhumiex gravi u sal-Malasjag˙andhom ikunu parti mill-istorja.

Tazza nofsha mimlija?

Diskors differenti japplika g˙all-McLaren, il li bdew i t- tel lieqab’sewwieq nieqes wara li Magnussenesperjenza problemi fil-power unittieg˙u li Ωammewh milli jitlaq. Dinma kinitx sorpriΩa g˙at-tim minnWoking, illi kien konxju tal-fatt li l-magni tal-Honda g˙adhom ’i lbog˙od ferm mil-livell ta’ rendimentmixtieq.

Fortunatement, Button kellu tel-lieqa ferm aktar produttiva hekk kifirnexxielu jsuq ming˙ajr problemitekniçi serji. Però, malajr deher çar lil-ekskampjun Brittaniku kellu granpremju g˙at-telg˙a g˙ax il-vetturi l-o˙ra ma damux wisq biex bnewvanta©© kbir fuqu.

Wisq probabbli dan kien riΩultattal-fatt li l-Honda g˙aΩlu li jnaqqsuxi ftit mis-sa˙˙a tal-magni tag˙hombiex inaqqsu ç-çans li dawn jesper-jenzaw kollassi tekniçi. B’hekk, jekkwie˙ed jara t-tazza nofsha mimlija,jista’ jg˙id li r-riΩultat ta’ Buttonippermetta lill-Honda u l-McLaren illijuΩaw il-Gran Premju tal-Awstraljabiex ji©bru informazzjoni prezzjuΩa litista’ tg˙inhom jaqbdu art ta’ din il-

kriΩi.

PiΩ finanzjarju

Hija biçça xog˙ol aktar diffiçli biexwie˙ed ikun ottimista fil-kaΩ tal-Manor GP. Wara l-˙afna plejtu linqala’ dwar is-salvata©© finanzjarjutal-a˙˙ar minuta li g˙amel dan it-tim, l-affarijiet marru xi ftit il-ba˙arfuq il-front tekniku u sportiv.

Dan g˙ax i t- tim lanqas bissirnexxielu jinΩel fuq it-traççat darbafil-jiem tal-Gran Premju tal-Awstralja.Wara ˙afna spekulazzjoni, it- timΩvela li r-ra©uni wara din in-nuqqasta’ parteçipazzjoni kienet problemata’ software l i ankrat il -vetturitag˙hom fil-garaxx.

Il-Manor GP, però, sostnew li sal-Malasja se jkunu f’poΩizzjoni a˙jarbiex jinΩlu fuq it-traççat. Il-©img˙ad-die˙la naraw kemm dan huwaminnu.

Rajna a˙jar

Kollox ma’ kollox il-Gran Premju tal-Awstralja ma kienx mill-aktar inter-essanti. Il-Mercedes ˙arbu mat-tluqming˙ajr problemi u ˙al lew l ilkul˙add l-art. Sadaniitant, il-Ferrarijidhru li se jkunu l-kandidati prinçi-pali g˙at-tieni post fil-klassifika tal-kostrutturi. Madankollu, il-Williamsesperjenzaw diversi problemi liΩammewhom milli jil˙qu l-potenzjals˙i˙ tag˙hom, allura g˙adu kmienibiex wie˙ed jeskludihom mill-battal-ja g˙at-tieni post.

Il-kumplament tat-timijiet jidhru lise jsibuha diffiçli ferm biex jitilg˙ufuq il-podju matul dan l-ista©un. Danjinkludi lir-Red Bull illi jidhru li di©àrrassjenaw ru˙hom g˙al sta©unmimli problemi tekniçi min˙abba n-nuqqasijiet tal-magni Renault.

BΩonn ta’ bidla

Fl-a˙˙ar, ta’ min jinnota xi ˙a©aimportanti li ˙ar©et mill-Gran Premjutal-Awstralja, ji©ifieri l-fatt li, minkej-ja dak li jg˙id Ecclestone, tellieqa biftit vetturi mhix interessanti. Il-Óaddli g˙adda rajnieha fil-prattika hekkkif irnexxielhom jitilqu biss ˙mistax-il sewwieq, li minnhom kienu ˙daxli waslu sal-a˙˙ar.

Dan juri li hemm bΩonn ur©enti lit-timijiet jitpo©©ew fuq qafas finanz-jarju aktar sod u li fil-©ejjieni jkunum˙ajra o˙rajn li jid˙lu fil-Formula 1.Jekk dan ma jse˙˙x l-isport se jibqa’ddominat mill-istess timijiet u jkunhemm riskju serju li l-Formula 1 jitlefl-appel l internazzjonali l i gawdas’issa.

KLASSIFIKA AWSTRALJA

PoΩ. Sewwieq Tim Óin

01 Lewis Hamilton Mercedes 1h31m54.067

02 Nico Rosberg Mercedes 1.4

03 Sebastian Vettel Ferrari 34.5

04 Felipe Massa Williams 38.2

05 Felipe Nasr Sauber 95.1

06 Daniel Ricciardo Red Bull 1 Lap

07 Nico Hulkenberg Force India 1 Lap

08 Marcus Ericsson Sauber 1 Lap

09 Carlos Sainz Jr Toro Rosso 1 Lap

10 Sergio Perez Force India 1 Lap

FoRMuLa 1 KÓ 22|03|2015 37kullhadd.com

LIL HINN MIÇ-ÇIRKWITL-a˙barijiet ’il bog˙od miç-çirkwiti kienubosta fil-jiem li g˙addew hekk kif l-ewwel tellieqa kellha diversi konseg-wenzi li n˙assu fiç-çrieki politiçi u kum-merçjali li jiddominaw l-isport.

Ipokresija?

B’mod partikolari spikkat ir-reazzjoninegattiva tar-Red Bull Racing illiming˙ajr ˙afna tidwir tal-kliem tawx’jifhmu li t-tim tag˙hom lest li jabban-duna l-Formula 1 jekk id-dominanza tal-Mercedes tibqa’ tippersisti. Fil-fehmatag˙hom, ir-reb˙a dominanti tat-tim Ìer-maniΩ fl-Awstralja g˙andha twassal g˙alintervent mill-FIA biex ji©u introdottiregolamenti li jibbilançjaw is-sitwazzjonimil-lat tekniku u sportiv.

Madankollu, bosta sostnew li r-RedBull kienu qeg˙din ikunu ipokriti g˙ax,meta kienu huma qed jiddominaw bejnl-2010 u l-2013, qatt ma esprimew ebdaskumdità bir-regolamenti. Anzi, humarreΩistew il-bidliet fir-regolamenti likienu se jwasslu g˙all-introduzzjoni tal-magni ibridi g˙ax kienu se jpo©©u d-dominanza tag˙hom fil-periklu.

Li huwa çert f’dan l-istadju hu l-fatt li l-Formula 1 ikollu problema kbira jekk ir-Red Bull jirtiraw min˙abba li b˙alissa jif-finanzjaw erba’ vetturi mill-g˙oxrin lihemm fuq iç-çirkwit. G˙aldaqstant,huwa diffiçli li l-FIA tinjora din it-theddi-da, minkejja li mhix ©ustifikata.

Però, ta’ min jinnota li matul il-©img˙atta’ qabel il-Gran Premju tal-Awstralja,bdiet tiççirkula xnieg˙a interessanti li r-Renault qeg˙din ja˙sbu biex jirritornawfil-Formula 1 b˙ala tim kostruttur. Jekkdan ise˙˙, wie˙ed jimma©ina li r-Renault ikunu interessati li jie˙du kon-troll tar-Red Bull stess jekk dawn jid-deçiedu li jirtiraw mill-isport.

Manor GP

L-amministraturi tat-tim irrabjaw lil bostanies meta sostnew li sal-jiem tal-provital-Awstralja kienu di©à kwaΩi çerti limhux se jkunu f’poΩizzjoni li jipparteçi-paw fit-tellieqa. G˙aldaqstant, kienhemm min sostna li l-Manor g˙addewiΩ-Ωmien b’kul˙add meta dakinhar tal-kwalifiki dehru qeg˙din jippruvawipo©©u l-vetturi f’kundizzjoni li jtellqu.

Madankollu, l-istewards taç-çirkwitwaslu g˙all-konkluΩjoni li dan it-timg˙amel minn kollox biex jie˙u sehem il-Óadd li g˙adda u g˙alhekk kien deçiΩ lihuma rrispettaw l-obbligi kollhatag˙hom mil-lat tar-regolamenti sportivi.B’hekk, it-tim irnexxielu jevita l-multi lisetg˙u ng˙atawlhom kieku l-Federazzjoni ddeçidiet mod ie˙or.

KonkluΩjoni differenti wasal g˙alihaBernie Ecclestone, li fil-jiem li segwewit-tellieqa esprima rabja kbira fil-kon-front tal-Manor GP. Min˙abba f’hekk,huwa sostna li l-ispiΩa tal-vja©© lejn ulura miç-çirkwit, piΩ li normalment ji©ikopert permezz ta’ premjijiet finanzjarji,se titpo©©a kollha fuq it-tim.

Auf widersehen

Fil-jiem li g˙addew l-istess Ecclestonerçieva l-konferma tan-Nurburgring uHockenheim li mhumiex fil-kundiz-zjoni li jospitaw gran premju din is-sena. G˙aldaqstant, matul dan l-ista©unmhux se jkollna Gran Premju fil-Ìer-manja g˙all-ewwel darba mill-1960 ’lhawn.

Il-kwistjoni bejn Ecclestone u s-sidien

ta’ dawn iç-çirkwiti ilha g˙addejja mis-sena l-o˙ra meta l-Brittaniku avΩahomli l-miΩata biex jospitaw gran premjukienet se tog˙la sostanzjalment.

Huma mill-ewwel g˙amluha çara lima kinux jifil˙u g˙al din iΩ-Ωieda uppruvaw jinnegozjaw ftehim li jnaqqasil-piΩ finanzjarju fuqhom. Madankollu,il-qbil mixtieq ma wasalx u g˙alhekkhuma se jkunu neqsin mill-kalendarjuta’ din is-sena.

Destin simili jista’ jiffaççjah fil-©ejjienil-Gran Premju ta’ Monza hekk kif il-miΩata attwali ta’ madwar €10 miljunmistennija li titla’ g˙al aktar minn €20miljun, somma li s-sidien taç-çirkwitma jifil˙ux i˙allsu. Il-Gvern Taljan tax’jifhem li jista’ jintervieni biex jag˙meltajjeb g˙al din id-differenza, però s’issag˙adu ma kkommettiex ru˙u.

38 22|03|2015 SPORTSKÓkullhadd.com

KLASSIFIKA TAL-LEAGUE

TIM L R D T F K P

Chelsea 28 19 7 2 58 23 64Manchester City 30 18 7 5 62 28 61

Arsenal 30 18 6 6 58 31 60Man. United 29 16 8 5 50 26 56Liverpool 29 16 6 7 43 30 54Southampton 30 16 5 9 42 21 53Tottenham 30 16 5 9 50 45 53Swansea City 30 12 7 11 34 38 43

West Ham United 30 11 9 10 40 37 42Stoke City 30 12 6 12 34 37 42Crystal Palace 30 9 9 12 36 41 36Newcastle United 30 9 8 13 33 48 35West Brom 30 8 9 13 27 39 33Everton 29 7 10 12 36 41 31

Hull City 29 6 10 13 26 37 28Aston Villa 30 7 7 16 19 39 28Sunderland 30 4 14 12 23 44 26Burnley 30 5 10 15 26 49 25QPR 29 6 4 19 30 52 22Leicester City 29 4 7 18 27 48 19

KLASSIFIKA

TIM L R D T F K P

Juventus 27 19 7 1 54 14 64Roma 27 13 11 3 38 21 50Lazio 27 15 4 8 49 27 49Napoli 27 13 7 7 46 35 46Fiorentina 27 12 9 6 39 29 45Sampdoria 27 11 12 4 36 28 45Genoa 26 9 10 7 37 32 37Internazionale 27 9 10 8 42 35 37Torino 27 9 9 9 30 30 36Milan 27 8 11 8 38 34 35Palermo 27 8 11 8 38 40 35Udinese 26 8 8 10 29 34 32Sassuolo 27 7 11 9 33 40 32Hellas Verona 27 8 8 11 33 46 32Empoli 27 5 15 7 27 29 30Chievo 27 7 8 12 20 30 29Atalanta 27 5 10 12 22 37 25Cagliari 27 4 9 14 33 50 21Cesena 27 4 9 14 25 48 21Parma 25 3 3 19 21 51 9

SERIE APUNTI OÓRA

FALCAO JISPIÇÇA BID-DMUGÓ

Qed ikun irrapportat li l-attakkant Kolumbjan ta’ ManchesterUnited Radamel Falcao spiçça bid-dmug˙ min˙abba li l-karri-era tieg˙u ma’ dan it-tim IngliΩ ma ffjorixxitx. Hekk sostna˙abib personali tal-istess Falcao, Silvano Espindola. Dan il-plejer ta’ 29 sena skurja biss erba’ gowls f’21 apparenza minnmindu ng˙aqad mag˙hom b’self ming˙and Monaco.

Dan l-eksa©ent ta’ Falcao sostna li ma jistax jg˙id li Falcaohuwa kuntent bis-sitwazzjoni g˙ax fil-verità mhuwiex.Espindola qal ukoll li hu g˙adu f’kuntatt ma’ dan il-plejer usostna li, xi drabi, bkew flimkien min˙abba s-sitwazzjoni xejnfaçli li jinsab fiha dan l-attakkant li mhux jiskurja gowlsdaqskemm jixtieq.

POGBA BARRA GÓAL XAHREJN

Il-midfielder FrançiΩ ta’ Juventus Paul Pogba huwa mistenni lijitlef il-kwarti tal-finali taç-Champions League wara li, fil-log˙ba ta’ fost il-©img˙a kontra Borussia Dortmund, Pogbawe©©a’ l-hamstring. Dan il-plejer ta’ 22 sena ˙are© izappap fl-ewwel taqsima fir-reb˙a ta’ 3-0 nhar l-Erbg˙a li g˙addew u©ie ççertifikat li se jdum bara g˙al 50 jum.

Min˙abba din l-injury, Pogba se jitlef il-log˙ob ta’ Franzakontra l-BraΩil u d-Danimarka. Juventus jinsabu erbatax-ilpunt vanta©© fl-Italja u qed ifittxu li jirb˙u r-raba’ titlu infila.Jekk Pogba jirritorna wara 50 jum, hu se jkun jista’ jilg˙ab fl-a˙˙ar tliet log˙biet tal-league Taljan u t-tieni leg tas-semi-finali taç-Champions League – dan jekk dejjem it-tim Taljanjasal f’dan l-istadju.

PARMA UFFIÇJALMENT FALLUTI

Il-klabb tal-league Taljan Parma kienu ddikjarati falluti minnQorti fl-Italja iΩda madankollu xorta wa˙da se jit˙allewjispiççaw dan l-ista©un fis-Serie A. Huwa rrapportat li d-dejnta’ dan il-klabb ila˙˙aq kwaΩi €75 miljun.

Iç-Chairman Giampietro Manenti kien wieg˙ed li dawn id-djun kollha ji©u indirizzati iΩda kien arrestat nhar l-Erbg˙a lig˙adda wara li kien akkuΩat f’involviment ta’ attentat ta’ frodi.Il-league Taljan alloka madwar €5 miljun biex Parma jkunujistg˙u jkomplu jilag˙bu l-a˙˙ar ftit log˙biet li fadal. Fl-assen-za ta’ Manenti, l-uffiçjali tal-klabb Osvaldo Riccobene u EnricoSiciliano qed jirrappreΩentaw lil Parma. Dan it-tim, li fil-passatkienu mmexxija mill-ex-midfielder tal-Italja u ta’ AC MilanRoberto Donadoni, kienu ©ew fit-tieni post fis-Serie fl-1997 ureb˙u t-Tazza Uefa fl-1995 u fl-1999, kif ukoll it-Tazza tat-Tazzi fl-1993.

JUVENTUS V GENOA

Illum waranofsinhar Juventus jidhru li se jkomplumexjin fit-triq g˙ar-reb˙ tas-Scudetto f’konfrontkontra Genoa. Wara r-reb˙a stupenda ta’ fost il-©img˙a fiç-Champions League kontra BorussiaDortmund u b’vanta©© ta’ erbatax-il punt fil-leagueTaljan jidher li Juventus g˙andhom futur sabi˙quddiemhom.

Min-na˙a ta’ Genoa, huma se jippruvaw jag˙mlud-double fuq l-istess Juventus u g˙alhekk mhux sejkun façli g˙all-istess tim ta’ Allegri. Minkejja liGenoa kellhom bidu tajjeb fl-ista©un, mis-7 ta’Diçembru li g˙adda, huma rnexxielhom jirb˙u bissdarbtejn bl-a˙˙ar reb˙a tasal kontra Milan.

CESENA V ROMA

Wara d-diΩappunt ta’ fost il-©img˙a fejn Romasfaw eliminati mill-Europa League, se jkunu qedjag˙mlu minn kollox biex jirb˙u din il-log˙ba li taftkun deçisiva. B’erba’ punti mil l-a˙˙ar erba’log˙biet u bit-telfa drammatika ta’ 4-1 kontraFiorentina, ifisser li r-Roma huma ddisprati li jsal-vaw dan l-ista©un.

Riçentament, i l -kowç ta ’ Cesena Di Carlo,irnexxielu jikseb riΩultati poΩittivi u se jkun qedjag˙mlu l-almu tag˙hom biex jie˙du xi ˙a©a minndin il-log˙ba u jkomplu bil-missjoni tag˙hom biexma jaqg˙ux. Cesena rnexxielhom i©ibu riΩultatipoΩittivi kontra Juventus, Udinese, Palermo uInter.

SAMPDORIA V INTER

Din il-log˙ba se tkun importanti min˙abba li dawniΩ-Ωew© timijiet qed ji©©ieldu, fost timijiet o˙ra,biex j ispiççaw f ’post i j ie t l i awtomatikamentjikkwalifikaw g˙all-kompetizzjonijiet fl-Ewropa.

It-tim ta’ Sinisa Mihajlovic kompla bis-sensielatajba ta’ riΩultati u, wara r-reb˙a tal-©img˙a l-o˙rakontra Roma, il-log˙ba kontra Inter hija opportu-nità biex jippruvaw isostnu din il-forma. Mhux l-istess jista’ jing˙ad g˙all-Inter u dan g˙ax humajinsabu fi nkwiet kbir. Wara li kienu eliminati mill-Europa League, l-unika mira li g˙andhom hi lijikkwalifikaw g˙aç-Champions League iΩda minnkif jidhru l-affarijiet mhuwiex possibbli. Id-difiΩata’ Inter kienet l-aktar punt ta’ dg˙ufija u l-prestaz-zjonijiet tag˙hom iridu jittejbu llum qabel g˙ada.

MAN. CITY V WEST BROM.

Fl-ewwel log˙ba li kien hemm ilbiera˙it-tim ta’ Manchester City reba˙ lit-timta’ West Brom bl-iskor ta’ 3-0.

Fl-ewwel Ωew© minuti minn din il-partita r-referee kellu g˙aΩla x’jag˙melu fil-fatt keçça lil Gareth McAuley min-flok Craig Dawson g˙al foul çar tal-a˙˙ar ra©el li kien hemm fuq l-attakkant ta’ City Wilfried Bony. L-ewwel gowl wasal fis-27 minuta mill-istess Bony li kkonkluda tajjeb. It-tienigowl ta’ City wasal fl-40 minuta metaFernando kkonkluda mill-viçin uDavid Silva ssi©illa r-reb˙a fis-77 min-

uta wara xutt ta’ Stefan Jovetic li ©ieddevjat mill-istess Silva.

NEWCASTLE V ARSENAL

It-tim ta’ Arsenal kompla l-missjonitieg˙u biex jispiçça mal-erbg˙a metareba˙ lin-Newcastle bl-iskor ta’ 2-1barra minn daru.

Arsenal kienu perikoluΩi mill-ewwel,tant li fl-ewwel taqsima skurjaw Ωew©gowls. L-ewwel gowl ©ie skurjat mis-solitu Olivier Giroud fl-24 minuta bl-irkoppa wara li d-daqqa ta’ ras ta’Danny Welbeck serviet ta’ pass lejn l-istess Giroud. It-tieni gowl wasal ftit

wara u re©a’ kien g˙al darb’o˙raGiroud li minn corner ta’ SantiCazorla, il-ballun spiçça fix-xibkaminn daqqa ta’ ras b’sa˙˙itha tal-attakkant FrançiΩ.

Kif bdiet it-tieni taqsima, Newcastlerrea©ixxew mill-ewwel u fit-49 minutau Sissoko skurjaw l-ewwel gowl g˙at-tim tieg˙u. Minkejja li g˙amlu minnkollox u resqu aktar minn darba biexi©ibu l-gowl tad-draw, id-difiΩa ta’Arsenal baqg˙et soda u re©g˙etakkwistat tliet punti prezzjuΩi f’log˙bali ma kinitx wa˙da façli li tintreba˙.Min-na˙a ta’ Newcastle, minkejja likien ˙aqqhom punt, xorta ma ˙ar©uxdiΩappuntati.

LIVERPOOL V MAN. UNITED

Fl-ewwel log˙ba li hemm illum wara-nofsinhar, ir-rivali eterni Liverpool uManchester United se jiltaqg˙u kontraxulxin f’Anfield u bl-g˙an li Ω-Ωew©timijiet jersqu pass eqreb lejn kwali-fikazzjoni awtomatika fiç-ChampionsLeague.

It-tim ta’ Brendan Rodgers jinsabg˙addej minn forma fantastika u danwara reb˙iet importanti kontraTottenham, Southampton uManchester City. Fil-fatt, l-a˙˙ar telfatal-istess Liverpool waslet kontra l-ist-ess Manchester United f’Old Traffordf’Diçembru li g˙adda. Min-na˙atag˙hom, it-tim ta’ van Gaal g˙adukemm ©ej minn reb˙a importanti kon-tra Tottenham il-©img˙a l-o˙ra u li˙afna ttimbraw din ir-reb˙a b˙ala l-a˙jar prestazzjoni tal-ista©un.

Fi kliem ie˙or, din il-partita g˙andhal-ingredjenti kollha possibbli biex tip-provdi spettaklu mill-aqwa f’wa˙damill-akbar konfront fil-futbol IngliΩ.

Ir-referee jkeççi plejer b’ie˙or ta’ West Brom

FUTBOL INGLIÛ

LOGÓOB GÓAL-LUM

Liverpool v Manchester United

Hull City v Chelsea

QPR v Everton

14.30

17.00

17.00

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

Manchester City v West Brom

Aston Villa v Swansea

Newcastle U v Arsenal

Southampton v Burnley

Stoke City v Crystal Palace

Tottenham H v Leicester C

West Ham v Sunderland

3 - 0

0 - 1

1 - 2

2 - 0

1 - 2

4 - 3

1 - 0

RIÛULTATI TAL-BIERAÓ

LOGÓOB GÓAL-LUM

Chievo v Palermo

Milan v Cagliari

1 - 0

Tard

Empoli v Sassuolo

Juventus v Genoa

Cesena v Roma

Lazio v Verona

Parma v Torino

Napoli v Atalanta

Sampdoria v Inter

Udinese v Fiorentina

12.30

15.00

20.45

20.45

20.45

20.45

20.45

20.45

SpORTS kÓ 22|03|2015 39kullhadd.com

IFFIRMAT MEMORANDUM OF UNDERSTANDING MAÇ-ÇINA

Is-Segretarju Parlamentari g˙ar-Riçerka, Innovazzjoni,Ûg˙aΩag˙ u Sport Chris Agius flimkien mal-Ministru g˙all-Isport fiç-Çina, Feng Jianzhong, iffirmaw Memorandum ofUnderstanding (MOU) li jipromovi l-kooperazzjoni fil-qasamtal-isport.

Il-MOU ikompli jibni fuq il-Medium Term Co-operation Planli kien iffirmat f’Lulju tal-2014 u jkopri perjodu ta’ ˙ames snin.Dan l-MOU, fost inizjattivi o˙ra, se jinkora©ixxi skambju rego-lari ta’ kowçis f’diversi dixxiplini kif ukoll kooperazzjoni akbarfil-qasam ta’ sport kompettitiv, mediçina u xjenza sportiva.

Malta se tkun qed tipprovdi ukoll g˙ajnuna teknika biex iç-Çina tintroduçi u tiΩviluppa sport ©odda b’ori©ini ÇiniΩa.Dawn jinkludu Wushu, Dragon Boat Racing, Chinese Chess uGo (Weiqi). Is-Segretarjat g˙ar-Riçerka, Innovazzjoni,Ûg˙aΩag˙ u Sport sa˙aq li permezz ta’ dan l-MOU pajjiΩnaqieg˙ed ikompli jibni fuq ir-relazzjonijiet bilaterali maç-Çina.

AUTOCROSS U MOTOCROSS ILLUMgramm bil-muturi trails.

Óarsa lejn il-©urnata fl-Im©arrfejn ˙adu sehem disa’ kompeti-turi maqsuma f’Ωew© klassijiet.Din il-kompetizzjoni saret fuqsitt sezzjonijiet fejn it-teknikakienet wa˙da iktar diffiçlimin˙abba li çertu postijiet kienumxarrbin u bil-konsegwenza lidawn il-partijiet mis-sezzjonitkun tiΩloq aktar min-normal.

Fil-Klassi A rajna lil DamonBonello fuq mutur Gas Gasjibda jiddomina mill-ewwel fejnirnexxielu jag˙mel l-ewwel sez-zjoni clean mija fil-mija. Il-©urnata kompliet tkun iktariebsa g˙al Bonello fejn flimkienmieg˙u beda riesaq RobertCaruana fuq mutur Gas Gas.Dawn komplew il-battaljaflimkien sal-a˙˙ar iΩda r-riΩultatfinali juri lillBonello jirba˙ il-klassi segwit minn Caruana. Fit-tielet u r-raba’ post rispettiva-ment spiççaw Nick Farrugia fuqBeta quddiem Gary Debono fuqSherco.

Fi Klassi B rajna lil JosephScicluna u Manuel Camilleri, it-tnejn fuq muturi Gas Gasjag˙mlu bidu tajjeb flimkiensegwiti minn Bernard Sammutfuq mutur Beta. Sciclunarre©istra d-debutt tieg˙u fil-˙ames sezzjoni fejn irre©istra r-raba’ reb˙a tieg˙u f’dan l-ista©un segwit minn Camilleri uSammut rispettivament. Fir-raba’post spiçça Ian Scicluna fuqmutur Gas Gas.

F’Ta’ Qali rajna s-sezzjoni tal-muturi motocross jag˙mel it-tielet attività mill-kampjonat2014/15 fejn 13-il kompetitur˙adu sehem maqsuma fit-tlietklassijiet A u B kif ukoll dik tal-

Nhar il-Óadd li ©ej 22 ta’ Marzu2015 l-Assoçjazzjoni SportMuturi u Karozzi ser tkompli bl-attivitajiet tal-ista©un ASMKPasta Poiatti 2014/15 fejn se ji©iorganizzat id-disa’ programmbil-karozzi autocross u r-raba’ti©rija bil-muturi motocross.Dawn sa jibdew fil-11.00am.

Intant, b˙alissa fil-KlassifikaNazzjonali Autocross insibutaqtig˙a interessanti bejn tlietkompetituri fejn Christian MarkGalea fuq Fiat Ritmo qed jokku-pa l-ewwel poΩizzjoni b’156punt u segwit min Philip JoeVella fuq Opel Corsa b’145punt. Il-klassifika tkomplib’Vince Farrugia fuqVolkswagen Polo b’137 punt ufir-raba’ post insibu lill AndrewPisani fuq Vauxhall Nova b’109punti.

Klassifiki o˙ra mis-SezzjoniAutocross hi fi Klassi B fejn insi-

bu lil Godwin Martin fuq OpelCorsa li qed jokkupa l-ewwelpoΩizzjoni b’37 punt segwitminn Jason Martin fuqVolkswagen Polo b’17 punt. Fil-Klassi Standard Deane Farrugiafuq Citroen AX jinsab fil-quççatab’42 punt segwit minn JosephVella fuq Ford Fiesta b’13 il-punt.

Fil-Klassi Gozo Autocross insi-bu lill Domenic Zammit fuq AlfaSud fuq quddiem bi 18-il punt.Dan segwit minn Joseph Agiusfuq Ford Fiesta b’10 punti.

Intant, l-Assoçjazzjoni nhar il-Óadd li g˙adda 15 ta’ Marzu2015 organizzat Ωew© attivitajietdifferenti, wa˙da fil-KumplessSportiv tal-ASMK f’Ta’ Qali fejn©iet organizzata t-tielet attivitàbil-muturi motocross, filwaqt liattività o˙ra saret fil-BarrieraTorri Falka fiΩ-Ûebbieg˙ tal-Im©arr. Din kienet ir-raba’ pro-

muturi vintage. Fi Klassi A rajnalil Clayton Camilleri fuq muturKTM u Trevor Muscat iddomi-naw il-heats f’din il-klassib’Muscat jispiçça jirba˙ il-©urna-ta segwit minn Camilleri. Fit-tielet post spiçça EdwardCiantar fuq mutur Kawasakisegwit fir-raba’ post minn KyleCamilleri fuq mutur KTM.

Fi Klassi B rajna lil LudvickMuscat fuq mutur KTM jiddomi-na bir-reb˙a tieg˙u f’Ωew© heatstal-©urnata. Muscat kien dejjem

segwit minn sewwieq G˙awdxiAdam Sultana fuq muturKawasaki. Ir-riΩultat finali kom-pla fejn fit-tielet post da˙al ElvinDebono fuq mutur Kawasaki ufir-raba’ post spiçça Mark Mamofuq mutur Yamaha.

Intant, l-attivitajiet tat-trials serikomplu bil-programm tag˙homnhar id-19 ta’ April 2015 fejntkun qed tittella’ l-˙ames attivitàtal-ista©un. G˙al iktar informaz-zjoni wie˙ed jista’ jΩur is-sit elet-troniku www.asmk.org.mt

40 22|03|2015 lokalikÓkullhadd.com

Minn mindu bdiet ir-revoluz-zjoni Libjana fis-17 ta’ Frar2011 sal-lum il-Libja baqg˙etfuq nett fuq l-a©enda ta’ pajjiΩ-na. Segwejna mill-qrib l-iΩviluppi tar-rivoluzzjoni ueventwalment ir-reb˙a tal-movimenti kontra Gaddafi.

F’dawn iΩ-Ωminijiet pajjiΩnag˙en kemm seta’ billi serva ta’pont umanitarju. Imbag˙adbdew l-ewwel passi tqal tad-demokrazija fil-Libja sa ma l-pajjiΩ mar g˙all-instabbiltà ukriΩi diplomatika fejn attwal-ment g˙andna Ωew© fazzjoniji-et separati fil-Libja li qedji©©ieldu bejniethom u jqisu lil-hom infushom b˙ala l-Gverntal-pajjiΩ.

Il-©lied bejn il-fazzjonijietmilitari jkompli jiggrava l-prob-lema li kompliet tikber bl-infil-trazzjoni tal-IS li issa qeg˙dini˙arr©u l-©ellieda fil-Libja ujibag˙tuhom f’pajjiΩi o˙ra.

Li hu çert hu li l-Libja ma tis-tax tibqa’ mitlufa fl-inçertezza.Din l-instabbiltà trid tkun indi-rizzata kemm g˙all-Libjani ta’rieda tajba, kemm g˙all-istabb-biltà fir-re©jun u anke fl-inter-ess ta’ pajjiΩna stess. F’din il-kwistjoni kollha hemm l-inter-ess tas-sigurtà ta’ pajjiΩna. L-interess tal-imprendituri Maltinli g˙andhom l-ikbar negozji fil-Libja saç-çittadin Malti li jridjg˙ix ˙ajtu fis-sigurtà uming˙ajr inkwiet.

Is-sitwazzjoni fil-Libja minndejjem kienet wa˙da li segwejtmill-qrib. Fil-ParlamentEwropew, sa minn Settembrutas-sena li g˙addiet, tkellimtdwar il-˙tie©a ur©enti li s-sit-

wazzjoni fil-Libja tkun indiriz-zata. G˙alija din kienet biss it-tieni plenarja fil-ParlamentEwropew. Bqajt inΩomm il-pressjoni fuq il-KummissjoniEwropea b’bosta interventio˙ra matul dawn l-a˙˙ar sittxhur g˙ax g˙alija qatt ma kienaççettabbli li ˙afna StatiMembri kienu qed jiffukaw fuqis-sitwazzjoni fl-Ukraina u makienx jinteressahom minn dakli kien qed ji©ri fil-Libja.

Stennejt azzjoni ferm aktarqabel g˙ax g˙alija l-Libja udak li ji©ri fil-Libja ur©entig˙alina b˙ala Malta, b˙alaMediterran u g˙all-UnjoniEwropea kollha kemm hi.G˙all-Gvern Malti s-sitwazzjonifil-Libja hija wkoll wa˙daur©enti.

Dak li qieg˙ed jag˙mel il-Gvern Malti f’dan l-ambituhuwa xog˙ol konkret u bi˙sieb. Il-Gvern Malti qieg˙edja˙dem konkretament u b’moddiplomatiku fl-ispazji internaz-zjonali minflok sempliçimentjitkellem jew jikkritika.

L-a˙˙ar Ωviluppi li se˙˙ewfis-sig˙at li g˙addew fil-laqg˙atal-mexxejja Ewropej fiBrussell juru dak li qieg˙edjirnexxilu jikseb dan il-Gvern.Kien bis-sa˙˙a tal-Gvern Maltiu dak Taljan li l-Libja kienetfuq l-a©enda tal-laqg˙at tal-mexxejja Ewropej fi Brussell.

Qabel il-laqg˙a l-PrimMinistru Malti Joseph Muscatkellu diskussjonijiet informalifit-tul mar-RappreΩentantaG˙olja tal-Unjoni EwropeaFederica Mogherini dwar is-sehem tal-Unjoni Ewropea fil-

Libja. Il-Prim Ministru f’kummenti

lill-midja waqt is-summit spje-ga wkoll li l-Unjoni Ewropeaissa qed titkellem, mhux bissfuq tama li jsir xi ˙a©a, immawkoll fuq alternattivi differenti.Dan ifisser li l-Ewropa qieg˙datkun iktar realista u tippjanawkoll g˙ad-diversi evantwalita-jiet li jistg˙u jinqalg˙u, fos-thom ukoll x’g˙andu jsir jekkid-diskussjonijiet g˙al gvern ta’g˙aqda nazzjonali jfallu.

Dwar il-˙tie©a li n˙arsu lejnalternattivi differenti tkellimtfis-sessjoni plenarja tal-Parlament Ewropew il-©img˙ali g˙addiet. Nemmen li g˙andujkun hemm forma ta’ taskforce li twie©eb lill-ViçiPresident Federica Mogherinifejn jit˙ejja pjan li jista’ jilqa’g˙al kwalunkwe eventwalità.

Óadt gost nisma’ lill-PrimMinistru jg˙id li Malta qed tin-sisti li kull pass li ji©i maqbulg˙andu jsir ta˙t il-kappa tan-Nazzjonijiet Uniti u li f’ebda˙in m’g˙andha tkun impoΩiz-zjoni tal-Ewropa fuq il-pajjiΩiG˙arab. G˙alija dan il-punthuwa essenzjali.

Meta kont qed nipparteçipafil-programm The Network fuql-istazzjon Euronews enfasizza-jt li l-pajjiΩi G˙arab huma kruç-jali biex tinstab soluzzjoni jekkirridu li s-soluzzjoni tkundejjiema. Nemmen li huma l-Libjani nfushom li jistg˙u jindi-rizzaw s-sitwazzjoni, b’soluz-zjoni mil-Libjani g˙al-Libjani.

Kwalunkwe azzjoni fil-Libjag˙andha ssir ta˙t il-mandattan-Nazzjonijiet Uniti u

m’g˙andu jkun hemm l-ebdaazzjoni unilaterali minn xipajjiΩ wie˙ed, b’mod partiko-lari jekk ikun hemm xi involvi-ment militari.

Biex nindirizzaw is-sitwaz-zjoni fil-Libja hemm bΩonn ta’sforz diplomatiku aktarb’sa˙˙tu g˙alx s’issa l-UnjoniEwropea qag˙det pass lura.Ag˙ar minn hekk, çertu StatiMembri lanqas kienu qedjaççettaw dak li kien qed ji©rifil-Libja. L-affarijiet b˙aldonnhom qeg˙din jimxu issa,imma messhom iççaqalqu fermqabel.

Is-sitwazzjoni fil-Libja qedtolqot kwistjoni o˙ra, dik tal-immigrazzjoni illegali. G˙alijahuwa çar kristall li m’hemmebda impenn min-na˙a tal-Unjoni Ewropea biextappo©©ja operazzjoni robustab˙alma kienet Mare Nostrum.L-operazzjoni li ˙adet postMare Nostrum, l-operazzjoniTriton mhux qed tkun suççess.Hemm bΩonn ta’ aktar kontrollfuq il-fruntiera u li naraw soli-darjetà bil-fatti, xi ˙a©a li ilhati©i ripetuta Ωmien.

Finalment, jiena nqis li danhuwa test g˙all-Ewropa kollhau l-komunità internazzjonaliin©enerali. Malta ilha li fehmetli ma nistg˙ux infallu dan l-eΩami. Fil-fatt, kien il-GvernMalti li ˙adem bl-akbar inten-sità biex id-diskussjoni tiffokafuq l-effett li l-instabbiltà fil-Libja jkollha fuq ir-re©juntag˙na. Nemmen li se jkunanke permezz ta’ Malta li r-re©jun jirnexxilu jsib soluzzjonidejjiema g˙al din il-kriΩi.

l-instabbiltÀ fil-libja…xi jmiss?

Miriam Dalli

Membru ParlamentariEwropew