kti-tjm.kzkti-tjm.kz/.../DIPLOMY/zjilkajdarov.docx · Web viewБүгінгі күнде...

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министірлігіТөтенше жағдайлар комитеті

Көкшетау техникалық институты

Күндізгі оқу бөлiмiӨрттің алдын алу кафедрасы

«Қорғауға жіберілді» ӨАА кафедрасының бастығы__________К.К.Карменов

Дипломдық жұмысы (жоба)

Күндізгі оқу факультетінің курсанты:Е.М.Жылқайдар

Мамандығы: 5В100100 «Өрт қауiпсiздiгi»Бакалавр

Тақырыбы:«Ақтөбе қаласында орналасқан «№15 мектеп» ғимаратының көлемді-жоспарланған шешімдері және сараптамасы»

Орындаушы: ___________ Жылқайдар Е.М.

Жетекшi:_______________Рахметулин Б.Ж.

Көкшетау 2015 ж.

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министірлігі Төтенше жағдайлар комитеті

Көкшетау техникалық институты

Күндізгі оқу факультеті Өрттің алдын алу кафедрасы

5В100100 «Өрт қауiпсiздiгi» мамандығы бойынша диплом жұмысын (жобасын) орындауға байланысты

ТАПСЫРМА

Жұмыстың (жобаның) тақырыбы: «Ақтөбе қаласында орналасқан №15 мектеп ғимаратының көлемді-жоспарланған шешімдері және сараптамасы»

« ___» _________ Институт бұйрығы бойынша бекiтiлген

2. Аяқталған жұмысты «жобаны» тапсырған мерзiмi « » 2015ж.3. Жұмысқа «жобаға» бастапқы берiлуi: мектеп ғимаратының жобасы4. Бөлiмдердi орындау барысында қарастырылған сұрақтар тiзiмi және қысқаша мазмұны. № п/п

Атау іс-шара Орындалудың мерзімі

1. Кiрiспе 30.01.2015ж.2. Ғимараттың жалпы сипаттамасы 02.02.2015ж3. Өрт қауіптілігінің сипаттамасы 10.02.2015ж4. Жобалық материалдардың сараптамасы 18.03.2015ж5. Жоба материалдар сараптама нәтижелерінің анализі 23.03.2015ж6. Жобаның есептік бөлімі 10.04.2015ж7. Өртке қарсы қорғанысының экономикалық

тиімділігінің сараптамасы20.04.2015ж

8. Қорытынды 25.04.2015ж9. Графикалық бөлім 10.05.2015ж10. Дипломдық жобаны алдын ала қорғау 22.05.2015ж

5. Тапсырманы берген мерзiмi _______________6. Бекiтемiн: Өрттің алдын алу кафедрасының бастығы өртке қарсы қызмет полковнигi Карменов К.К.7. Жетекшi: ө.қ.қ.подполковнигі___________________Рахметулин Б.Ж.8. Тапсырманы орындауға алдым_________________ Жылқайдар Е.М.

2

МазмұныКіріспе ……………………………51. Ғимараттың жалпы сипаттамасы ……………………………82. Ғимараттың өрт қауіптілігінің сипаттамасы ……………………………103. Жоба материалдарының сараптамасы ……………………………113.1. Құрылыс конструкциялардың сараптамасы ……………………………163.2. Ғимараттың ішкі жоспарының сараптамасы ……………………………173.3. Өртке қарсы бөгеттердің сараптамасы ……………………………203.4. Көшіру жолдар мен шығулардың сараптамасы

……………………………25

3.5. Жылыту жүйелерінің сараптамасы ……………………………283.6. Сумен қамтамасыз ету жүйелерінің сараптамасы3.7. Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысының сараптамасы

……………………………28

……………………………293.8. Желдету жүйелерінің сараптамасы ……………………………313.9. Бас жоспардың сараптамасы …………………………....334. Өрт сөндірушілердің сәтті жұмысын қамтамассыз ететін техникалық шешімдердің сараптамасы

……………………………36

4.1. Жоба материалдар сараптама нәтижелерінің анализі

……………………………36

5. Өртке қарсы қорғанысының техникалық шешімдердің конструктивті құрастыру

……………………………38

Есеп бөлімі ……………………………515.1. Өртке қарсы қорғанысының экономикалық тиімділігіне баға беру

……………………………54

6. Қорытынды ……………………………57Әдебиеттер тізімі ……………………………59

3

Кіріспе

Кез-келген мемлекеттің өркениеттілігі орында өмір сүретін халықтың өнегелілігімен бағаланады, ал өркениеттіліктің негізі мектепте қаланып, мектепте өркен жаяды. Елбасы Н.Ә.Назарбаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында сөйлеген сөзінде:«Мектеп туралы мәселенің көтеріліп жатқаны өте дұрыс.Мектеп әлеуметтік мәселелердің ішіндегі ең өзектісі» деген пікірді айта келе,ең басты тапсырма, мектептегі балалардың дене шынықтыру тәрбиелеуінің жақсы жағдайларда қамтамасыз етуі болып табылады. Бүгінгі күнде ғимараттар мен имараттардың салынуы типтік және жеке жобаларымен, сондай – ақ алыс және таяу шетелде құрастырылған жобалар бойынша жүзеге асырылады.Көбінесе қолданылып жатқан әдебиет мемлекеттің қадағалау органдарының сараптамасы арқылы өтпейді, ал бұл өз кезегінде салынып жатқан ғимараттар мен имараттарда өртке қарсы қорғанысын қамтамасыз етуін қиындатады.Соңғы 5 жылда аталмыш объектілердегі өрттердің саны 45 пайызға дерлік төмендеген, дегенмен оң динамикаға қарамастан білім беру объектілерін өрттен қорғаудың тиісті деңгейін ұстану жөнінен жыл сайын салиқалы жұмыс жүргізеді. «Азаматтық қорғау туралы » Заңның 16 және 18-баптарына сәйкес барлық жеке тұлғалар мен ұйымдар: Азаматтық қорғау саласындағы ҚР Заңнамасында белгіленген талаптарды сақтауға, сондай-ақ мемлекеттік инспекторлар берген ұйғарымдарда көрсетілген тәртіп бұзушылықтарды жоюға;Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғау саласындағы заңнамасын сақтауға міндетті; Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында ұйымдардың басшылары немесе жеке кәсіпкерлер «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламентінің 327- тармағына сәйкес белгіленген тәртіппен өрт қауіпсіздігіне жауапты тұлғаларды тағайындауы тиіс. Содан сол, мектептерде ғана емес барлық басқа мекемелерде сол мекемені басқаратын лауазымды тұлға жауапкершілік арқалайды. Сондай-ақ директордың бұйрығы бойынша аталмыш нысандағы өрт қауіпсіздігіне жауап беретін қызметкер жауапты екінші тұлға болып табылады. Әрине, белгілі бір класқа, аудиторияға, зертханаға жауап беретін оқытушылар немесе қызметкерлер жауапкершілік аймағында болады.Бірақ, өрт қауіпсіздік талаптарын орындалуына бағытталған тексерістер арқылы өтпеген көптеген жобаларда адамдардың көшіруін, пайда болған өрттердің алдын алу және өшіруін қамтамасыз ететін құрылыс нормалары мен ережелер талаптарынан ауытқулар бар болады.Осы жұмыста 600 балаға арналған мектеп ұйымының типтік жобасы қарастырылған. Күнделікте бір мезгілде ғимаратта 600 бала және 80 адамнан көп қызмет ету персоналы бар болады. Ғимаратта ас дайындау, химия және физика,сонымен қатар информатика және басқа да өрт қауіпті бөлмелер бар.

4

Осында ең басты сұрақтарының бірі балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі болып табылады.Берілген дипломдық жоба тақырыбының өзектілігі осындай объект тобының жоғары өрт қауіптілігінде болады. Берілген ғимараттың өрт қауіптілігі өрт санымен және олардан болатын шығындармен сипатталады.Білім беру мекеме ғимараттарында өрттің пайда болуының негізгі себептері:шатыр ішіндегі ағаш құрылымдарының өртке қарсы құрамымен өңделмеуі; тоқ өтетін бөліктердің, таратушы құрылғылардың, ажыратқыштар, қосқыштар және тағы басқа электржабдықтары құрылғыларының техникалық нормалары бұзушылықтары. Білім объектілерінде жыл сайын қайталанып келе жатқан бұзушылықтарды жойғызу үшін Төтенше жағдайлар департаменті объектілер жұмысын ұзақ мерзімге тоқтатуға арналған құжаттарды жинап, материалдарды сотқа жолдайды.Бұған қоса, жүргізілген талдаулар соңғы жылдары білім объектілеріндегі өртке қарсы жағдайдың оң бағытқа өзгеріп жатқанын да көрсетіп отыр. Атап айтсақ, аталған санаттағы объектілердің 98 %-де автоматты өрт дабылы орнатылған, алғашқы өрт сөндіру құралдарымен 100% жабдықталған деп айтуға болады.Өрт қауіпсіздігі деңгейін одан әрі арттыру мақсатында 2014 жылы Білім басқармасы мен жергілікті атқарушы органдар тарапынан 9 млн. 844 мың теңге бөлінді.Көпшілік адамдары бар қоғамдық ғимараттарда пайда болатын өрттер үлкен адам өліміне әкелуі мүмкін. Қоғамдық ғимараттарда өрттің тез дамуына алғы шарт боп қабырға мен төбелердің жаңғыш материалдардың қапталуы, көлденең және тік комуникациялардың бар болуы, конструкцияларда ауа кеңістіктің бар болуы болып табылады. Ғимараттардың өрт қауіптілігін подвалдар мен шатырлар, складтар, қоймалар, тұрмыстық бөлмелер және басқа бөлмелер көтереді.Берілген дипломдық жобада ғимарат жоба сараптамасының сұрақтары көзделген, өртке қарсы қорғанысының жобасы және оның экономикалық дәлелденуі ұсынылған.

5

1. Ғимараттың жалпы сипаттамасы

600 балаға арналған №15 мектеп ғимараты Ақтөбе қаласында орналасқан.Жеті екі қабатты блоктан тұрады.1А,1Б,2,4,5,6А,6Б және екі үш қабатты блоктан 3А,3Б.1А,1Б блоктар-алғашқы мектептердің блоктары2 блок-әкімшілік блок3А,3Б-орталық сынып оқу блоктары.4блок-дене шынықтыру залы ,ауданы 24х12м.5 блок- жалпы блок, ішінде орналасқан асхана, дәріхана, екінші қабатында мәжіліс залы.6А блок- өтпелі.6Б блок-кішкентай дене шынықтыру залы 9х12м.

Климаттық ауданында ауа температурасы -390С. Ылғалдылық аймақ құрғақ болып келеді. Ғимараттың сенімділік коэффициенті I.

Ғимараттың ұзақ өмірсүрушілік II. От төзімділік дәрежесі II.Ғимарат көбінесе 3 қабатты адамдардың күндіз болуымен ерекшеленеді. Жалпы ауданы – 3,30 га

Құрылыс ауданы – 4043,5 м2

Дене шынықтыру зонасының ауданы - 6720 м2

Демалу зонасының ауданы – 1536 м2

Оқу-тәжірибелік зонасының ауданы - 1560 м2

Шаруашылық зонасының ауданы - 672 м2

Ғимараттың жоспарлануы коридорлы. Сыртқы қабырғалар жеңіл кірпіш қалауынан орындалған. Негізгі оқу бөлмелері: мәжіліс залы, физика, информатика,химия кабинеттері.

Осыдан басқа: спорт залдары, психолог кабинеті,арнайы кабинеттер.Оқу кабинеттерінің, оқушыларға арналған сыйымдылығы 30 адам

Ғимараттың конструктивті сызбанұсқасыҒимарат бойлы тасушы қабырғалары бар қатты конструктивті сызба

нұсқамен жобаланған.Ғимараттың кеңістік қаттылығы ара жабын, сыртқы ішкі кірпіш

қабырғалар мен баспалдақ тор қабырға дискілерінің бірлесу жұмысымен қамтамассыз етіледі.

Ірге тасыІшкі және сыртқы қабырғалары үшін ірге тасы I.IIЕ-1 серия бойынша

жиналмалы темір бетон блоктардан таспалы боп қабылданған.Қабырғалар

Сыртқы қабырғалар 2130-8.1 МЕСТ 530-95-2002 бойынша жеңіл кірпіш қалауынан орындалған.

Ішкі қабырғалар – МЕСТ 530-95-2002 бойынша кірпіштен.Ара қабырғалар

Ара қабырғалар – кірпіштен, қалындығы 120 мм.

6

Ара жабындыларАра жабындылар I.141-9 сериясы бойынша жиналмалы темір бетон

дөңгелек қуыстары бар панельдерден жобаланған.Сатылар,жабын

Баспалдақ торының қабырғалары тасушы, баспалдақ марштары темірбетонды, баспалдақ алаңшалардың плиталары бір тұтас темірбетонды, балкалар темірбетонды.

Шатыр – мырышталған шатырлы болат, страпильды жабын.Жылумен қамтамасыз ету

Ғимараттың жылу жұие лері жобаланған:-екі құбырлы горизонтальдік қаттық айырылысуыбөлмелерде орналасқан шойын радиаторлар, құбырлар жер төледе орналасқан.

Жылыту жүйелер ҚР ҚНжЕ 4.02.42-2006 ж. сәйкес орналасқан.Жылумен қамтамасыз ету жүйенің жылу тасығыштары - 85-70 С параметірлері бар су.

ЖылытуЖоба есептік сыртқы -360 С температураға құрастырылған. Жылыту

орталақтандырылған сулы. Жылытуға жылу шығыны 333000 ккал/сағ.Магистральды құбырлардың өткізілуі негізінен техникалық еден астында

және еден астыңғы каналдарда көзделген.Жылыту жүйенің беру магистральды құбырлары және калориферлерге

берулер техникалық еден астында және еден астыңғы каналдарда миниралды мақта бұйымдарымен оқшауланады және кейіннен лакшыныматамен қапталады. Оқшаулау қалындығы 40 мм. Қыздыру аспаптар ретінде ЧМ-100-500 типті радиаторлар орнатылған.

Желдеткіш жүйесіҒимараттың желдетуі келулі тартқыш, механикалық қоздырмалы.

Подвалда орналасқан екі келулі жүйе көзделген. Барлық жағдайларда механикалық жалпы алмастырғыш ауа тартқыш желдеткіш жүйелері жобаланған. Зиянды заттарды бөлетін құрылғыға қарсы ауа тартқыш желдеткіш жүйесі қарастырылған. Құрылғыны дұрыс қондырған жағдайда сыртқы ауа фильтрі де тазартылады, қысқы уақытта қызады және сонымен қатар бөлмедегі ауа таратқыш жүйе өтемақымен беріледі.

Су құбырыҒимараттың сумен қамтамасыз етілуі сыртқы сақиналы су құбыр жүйеден

жүзеге асырылады.Су құбыр кіруі әрқайсысы100 мм екі тармақ болып подвалда

орналасқан сорғыш бөлмесінде көзделеді. Кіруге су өлшегіш орнатылады. Сыртқы жүйеде қысым жетіспеген кезде сорғыш бөлмеде шаруашылық және өрт сорғыштар орнатылады.

Ғимараттың ішінде біріктірілген шаруашылық ішу және өртке қарсы сақиналы су құбыр жүйесі жобаланады.

Магистральды құбырлар техникалық еден астында және подвалда кондесаттан оқшауланып өткізіледі. Су құбыр стопкалары шахтада ыстық

7

сумен канализация стояктарымен бірге енгізіледі. Келулер ашық немесе көміліп өткізіледі.

Су құбыр жүйесі D=15-80 ммболат сугаз өткізгіш мырышталған құбырлардан салынады.

Электро қондырғыларЖоба 380/220 в кернеуге трансформатордың нейтралі саңырау жерленген

ететіндей жобаланған.Электро қорытылу өзара резервтейтін кабельдермен жүзеге асырылады,

олардың маркасымен қимасы жоба құрастыру кезінде анықталады. Барлық электро жүйелер жобада белгіленгеннен басқа маркасы АНВ – 660 сыммен жобаланған және келесі шарт орындалады:

а) қорыту таратқыш электро және күш жүйелер винипласты құбырларда берілген қабатта және құрылыс конструкциялардың қуыстарында;

б) топтық жарықтандыру Электр жүйелері – винипласты құбырларда шамдар үшін жоғары орналасқан қабат еденінде, штепсельді розеткалар үшін берілген қабат еденінде.

в) ілмелі төбеде топтық электро жүйелері – болат жіңішке қабырғалы құбырларда.

Жоспарлардағы топтар нөмірлері қалқандағы автоматты ағыту нөмірлерге сәйкес келеді.

Барлық электро қондырғылардың тоқ өткізгіш емес бөліктер жерлеуге тиіс. Жерлеуге болат құбырлар және нөлдік сымдар пайдаланылады.

Барлық электро қондырғылардың монтажын электро қондырғылар ережесіне сәйкес орындау тиіс.

ТелефондандыруКорпустын телефонизациясы ШРП-600 типті тарату шкафтан жүзеге

асырылады. Тарату жүйенің сыйымдылығы 50 пар құрайды.Радиофикация

Радиофикация РТ қалалық жүйеден жүзеге асырылады. Ғимаратқа жүйенің кіруі екі нұсқада көзделген:ауалы және жер асты.Тарату жүйесі ғимарат бойынша бір бағдарламалы кезінде ПТТЖ 2х1,2 және ПТТЖ 2х0,6 сымдармен орындалады және 3 бағдармалы кезінде КРВПМ 3х2х0,5 маркалы кабельмен орындалады.Радио нүктелердің жалпы саны 135 дана.

Жақын орналасқан ғимараттардан минималды қашықтық 10 м. Ғимаратта көшіру жолдар құрылыс нормалар мен ережелерге сәйкес көзделген. Ішкі өртке қарсы су құбыры және күзет өрт дабылдағышы бар. Ішкі өрт сөндіруіне есептік су шығыны 2,5 л/с.Автоматты дабылдағыш жүйе көзделеді. ДТЛ типті датчиктер барлық бөлмелерде орнатылады. Стационарлы қондырғы кезекші бөлмесінде орналасады. Станцияның сыйымдылығы 20 сәулені құрайды.

8

2. Ғимараттың өрт қауіптілігінің сипаттамасы

Статистикалық берілгендердің анализі өрттің себептері мыналар болып табылатынын көрсетеді: - Электро қондырғыларды және электро аспаптарды пайдалану кезінде өрт қауіпсіздік ережелерін бұзу және олардың ақаусызді.- Электро газ пісіру және басқа жөндеу жұмыстарды өткізу барысында өрт қауіпсіздік ережелерін орындамау;- Оттегі баллондарды пайдалану кезінде өрт қауіпсіздік ережелерін бұзу;- Электро тоғының және атмосфералы электрлі жылулық құбылыстары;- Механикалық энергияның және химиялық реакциялардың жылулық құбылыстары;- Атмосфералы электро;- Жылыту аспаптарды, кондиционерлерді, желдету қондырғыларды пайдалану ережелерін бұзу;- Отты байқаусыз пайдалану (темекі шегу, құбырларды қыздыруға ашық отты пайдалану, территорияда жалындарды жаңдыру) және т.б.Оқу мекемелерінің негізгі бөлмелері – бұл класстар, кабинеттер, спорт және түскі ас залдары.Ғимараттың ішкі жоспарлануы – коридорлы.

Ең өрт қауіпті бөлме – химия,асхана және физика зертхана бөлмесі.Бөлмелердің меншікті өрт жүктемесі бір келкі емес. Мысалы: класстарда 40-50 кг/м2, ал басқа бөлмелерде 20-50 кг/м.2

Бірінші және екінші от төзімді дәрежелі ғимараттарда жалын негізінен жанғыш материалдар, жиһаз және қондырғы бойымен 0.5-1.5 м/мин. жылдамдығымен таралады.Жану өнімдері және жалын ғимаратта тік және көлденең есік, терезе, технологиялық ойықтар, лифт шахталар арқылы, баспалдақ торлар арқылы, желдеткіш және басқа инженерлі коммуникациялар арқылы тарала алады.Қоғамдық ғимараттарда ең бастысы, өрттің пайда болу кезегінде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету шаралары болып табылады. Көшіру есіктері шығу бағытымен ашылуға тиіс (бір мезгілде 15 адамға дейін бөлмелердің есіктерінен басқа). Баспалдақ торының сыртқы есіктерін жеңіл ашылатын құлыппен ішінен жабылатындай тиіс. Бірінші қабаттың терезелерінде металл торларды орнатуға болмайды. Көшіру шығулар, өткелдер, коридорлар, тамбурлар, баспалдақ торлар әрқашанда ашық болуы тиіс.Өрттің пайда болу кезегінде адамдарды қауіпсіз көшіруге бағытталған сақтандыру шаралардың арасында ерекше орын алатыны оларды уақытында ұйымдастырылған көшіру сұрағы тұрады. Адамдардың сәтті көшіруі ойлаған конструктивті – жоспарлы шешімдермен ғана емес, сонымен қатар ұйымдастырылған шараларымен жүзеге асырылады. Осындай ұйымдастырылған шараларға өрт туралы хабарлау жүйелерді енгізу, адамдарды көшірудің жалпы және жеке жоспарлары жатады.

9

Қоғамдық ғимараттарда электро қалқан бөлмелері, трансформатор шағын станциялары от төзімділік шегі 0,75 сағ. кем емес жанбайтын материалдардан тұратын ара қабырғаларымен оқшауланады.Электро қондырғылары бар желдету камералары басқа бөлмелерден оқшауланады.Аудан бойынша отсектерге бөлу. Секционды емес қоғамдақ ғимараттардың подвалдарын от төзімділік шегі 1 сағаттан кем емес жанбайтын материалдардан тұратын қабырғаларымен 500 м2өртке қарсы секцияларға бөледі.

10

3. Жоба материалдарының сараптамасыЖоба шешімдерінің жеке әдістеме тексерісін және құрылыс конструкцияларын, ішкі жоспарының, өртке қарсы бөгетерінің, көшіру жолдар мен шығулардың, желдету жүйелерінің түтінге қарсы қорғанысының, жарылыс қарсы қорғанысының, өрт сөндірушілерінің сәтті жұмысын қамтамасыз ететін техникалық шешімдерінен, объектің бас жоспарының сараптамасының және кесте құруынан тұрады.Жобалау кезінде өрт қауіпсіздік ережелерінің бұзушылықтарын табудың негізгі әдісі ретінде сәйкестендіру болып табылады. Осы әдісі барысында жобамен көзделген шешімдер өрт қауіпсіздік талаптарына сәйкес келушілігіне тексеріледі және соңында қорытынды жасалынады. Көптеген жағдайларда бұл сәйкестендіру нақты сандық көрсеткіштермен, ал кейбір кездерде сапалық көрсеткіштермен көрсетілуі мүмкін. Мысалы: көшіру жолдар мен шығулардың сараптамасы кезінде бөлме немесе ғимараттан шығулардың бар болуы сапалық баға болатын болса, ал осы шығулардың минималды, максималды және жалпы ені сандық көрсеткіші болып табылады.Барлық тексерілетін элементтер және техникалық шешімдерді сараптау кестеге енгізеді.Жобаның архетиктуралы – құрылыс бөлімін тексерген кезде құрылыс конструкциялардың, ішкі жоспарының, өртке қарсы бөгеттердің, көшіру жолдар мен шығулардың, өрт сөндірушілердің сәтті жұмысын қамтамасыз ететін техникалық шешімдерінің сараптамасы өткізіледі.

3.1 Құрылыс конструкциялардың сараптамасыҚұрылыс конструкциялардың сараптамасын ғимараттың қажетті от төзімділік шегін арнайы немесе кешенді нормативті құжаттармен анықтаудан бастайды.Қоғамдық ғимараттардың қажетті от төзімділігі, тағайындалуына, қабат ауданына, сыйымдылық пен қабаттылығына байланысты нормалар бойынша анықталады. Ғимараттың қажетті от төзімділік дәрежесін сәйкес арнайы және кешендік құжаттардың сәйкес пунктері бойынша біле отырып, құрылыс конструкциялардың қажетті от төзімділік шегі және конструкциялар бойымен оттың рұқсат тарау шегі көрсетіледі. Егер осы берілгендер жоқ болса, онда қажетті от төзімділік шегі мен конструкциялар бойымен оттың таралу рұқсат шегі әдебиет (14) екінші кестесі бойынша анықталады. Құрылыс конструкциялардың сараптау кестесіне ғимаратта бар барлық құрылыс конструкциялар кіреді. Конструкциялардың тізімі және олардың қысқаша сипаттамасы түсіндіру хат, сызбалар көмегімен алынады. Кейбір кезде архитектура құрылыс сызбаларынан басқа конструкциялардың, саймандардың, есіктердің, католактары пайдаланылады.Олардың нөмірі мен сериасына түсіндіру хатында және жобаның жұмыс сызбаларында сілтеу жасалынады.

11

Әдеттегідей бір ғимаратта бір типті унифицерленген конструкциялар пайдаланылады, сондықтанда әрбір бөлек бөлме және цех үшін сәйкестігі бойынша тексерісін өткізуге қажет емес. Жоба материалдары сараптамасы кезінде бірінші ретте мыналар тексеріске жатады:1. Сыртқы қабырғалар, ішкі қабырғалар, баспалдақ тор қабырғалары. 2. Қаңқалы қабырғалар: бағаналар, ригельдер, қаңқа толтыруы, қаңқалы қабырғалар элементтерінің қиысу түйіндері. 3. Ара қабырғалар. 4. Бағаналар.5. Ара жабындылар (Подвал үстінде, қабат аралық , шатырлы).6. Сатылар: ( аланшалар, марштар, косоурлар, баспалдақтар).7. Ішкі қабырғалардың, ара жабындылардың, ара қабырғалардың, саты элементтерінің қапталуы.8. Тасушы жабындылар: тасушы элементтер (балкалар, фермалар, прогондар, аркалар), жамылғы, жылытқыш, шатыр.9. Ілмелі төбелер.10. Есіктер (есік ілмелері және қорабшалары): ішкі қабырғалар және ара қабырғаларында, сыртқы қабырғаларында, паспалдақ тор қабырғаларында, шатырға кіреберісте, өртке қарсы бөгеттерде. 11. Терезе ойықтарының толтырылуы: сыртқы қабырғаларда, Ішкі қабырғаларда және ара қабырғаларда, баспалдақ тор қабырғаларында, өртке қарсы бөгеттерде. Конструкциялардың нақты от төзімділік шегі және оттың таралу шегі (15) кесте мен пунктері бойынша анықталады. Құрылыс конструкцилардың от төзімділік шегі көптеген факторларға тәуелді және конструкциялардың бөлек түрлеріне ғана тән.Қабырғалар мен ара қабырғалардың нақты от төзімділік шегі материалға, қалындығына, конструктивті орындалуына, от қорғау қабатының түріне байланыста болады. Бағана және колоналардың от төзімділік шегі материалға, көлденен қима өлшеміне, арматура өсіне дейінгі қашықтық қыздыру әдісіне, от қорғау қабатының түрі мен қалындығына тәуелді. Темірбетонды балкалардың от төзімділік шегі көлденен қима еңіне, арматура өсіне дейінгі қашықтығына, арматура классына, балка қабырғаның еңіне тәуелді болады. Бір жақты қызу кезінде балкалардың от төзімділік шегі темірбетон плиталарға сияқты анықталады. Темірбетон ара жабын және жабын плиталарының от төзімділік шегі олардың түріне, тірелу әдісіне, тұтастау контуры бойынша, бетон түріне, арматура класына тәуелді болады. Қабырғалы темірбетон плиталардың от төзімділк шегі 6 және 7 таблица бойынша балкаларға сияқты алынады. Қабырға қалыңдығы ретінде екі плита қалыңдығы алынады.

12

Темірбетонды фермалар және аркалардың от төзімділік шегі конструктивті элементтін көлденен қима еніне, бетон түріне арматура өсіне дейінгі қашықтығына, арматура классына тәуелді. Болат және ағаш балкалары бойынша от төзімділік шегі, болат және ағаш фермалардың, рамалардың аркалардың от төзімділік шегі дайындау материалына тәуелді. Есіктер және терезе ойықтардың толтырулардың от төзімділік шегі дайындау материалына, конструктивті элементінің қалындығына конструктивті дайындау ерекшеліктеріне тәуелді болады. Ілмелі төбесі бар ара жабын мен жабындылардың от төзімділік шегі ілмелі төбесіне, ілмелі төбе қалындығына тәуелді болады. Мынаны ескеру керек: - жанбайтын материалдардан орындалған конструкциялар таралмайтын болып саналады (таралу шегі 0 – ге тең); жанғыш материалдардан орындалған конструкциялар; - жанғыш материалдан орындалған конструкциялар тігінен 25 сантиметр, көлденең 40 сантиметр таралу шегі болады.- қиын жанатын немесе жанбайтын материалмен қапталған жанғыш материалдар орындалған конструкциялар әдеттегідей таралу шегі көлденең 25 сантиметр, тігінен 40 сантиметр болады. Әрбір конструкция үшін нақты от төзімділік шегін анықтағаннан кейін оның пайдалану облысы табылады (ғимаратта қарастырылып жатқан конструкцияны пайдалануға болады). Бұл ғимараттың нақты от төзімділік шегін анықтау үшін қажет. Нақты және қажетті от төзімділік туралы берілгендерді енгізгеннен кейін құрылыс констукциялардың сараптау кестесінде конструкциялардың өрт қауіпсіздік талаптарына сәйкестігі туралы қорытынды жасалынады. Осында жалпы ғимарат үшін және оның параметрлеріне келесі өрт қауіпсіздік шарты орындалуы тиіс:

О тр. = О ф.

П ф.? П тр.; L™max

? LЉ”⋅¿max ¿

Мұндағы: П ф., П тр - құрылыс конструкциялардың нақты және қажетті от төзімділік шегі.

L™max

, LЉ”⋅¿max ¿ - құрылыс конструкциялар бойымен оттың рұқсат таралу шегі

(18) п.1.14. кесте1сәйкес БММ 2 қабатты ғимарат үшін ауданы 3002 м2және сыйымдылығы 320 бала кезінде қажетті от төзімділік шегі II кем емес болуы тиіс.ІІ от төзімділік дәрежелі ғимарат үшін конструктивті шешімдер: тасушы және қоршаушы конструкциялар нағыз және жасанды тас материалдардан, бетон

13

немесе темірбетоннан, ғимараттың жабындыда қорғалмаған болат конструкцияларды пайдалануға рұқсат етіледі.

3.1 кесте Конструкция

аталануы және олардың қысқаша

сипаттамасы

Жобамен қабылдан

ған

Тәлі

мдем

е пу

нкте

ріне

сі

лтем

еО

ТД қ

анда

й ғи

мара

ттар

да

пайд

алан

уға

Норма бойынша

қажет

Нор

ма п

ункт

ерін

е сі

лтем

е

Қор

ыты

нды

Пф

САҒ

LФ

СМ

Птр

САҒ.

Lдоп

СМ.

1. Сыртқы қабырғалар:Кірпіштен МЕСТ 530-95-2002 бойыншақалындығы 500мм

4 0 кесте 10, п.2

I 2,5 0

ҚР

ҚН

жЕ

2.02

-05

-200

9кес

те 2

Сәй

кес

келе

ді

2. Ішкі тасушы қабырғалар,кірпіштен, қалындығы120 мм

2,5 0 кесте3 п. 2.24

I 2,5 0

ҚР

ҚН

жЕ

2.02

-05-

2009

ж.

Сәй

кес

келе

ді

3. Баспалдақ тор қабырғалары: кірпіштен МЕСТ 530-95-2002 бойынша, қалындығы 200мм

2,5 0 кесте 4 п. 2.24

I 2,5 0

ҚР

ҚН

жЕ

2.02

-05-

2009

ж.

Сәй

кес

келе

ді

4. Кірпіш ара қабырғалар

2 0 кесте3п.

2.23

I 0,5 0

ҚР

ҚН

жЕ

2.02

-05-

2009

ж.

Сәй

кес

келе

ді

5. Көп қуыстары бар темірбетонды плиталардан тұратын ара жабын, плита қалындығы 120 мм, жылытқышы бар, арматура өсіне дейінгі қашықтығы 45 мм, контур бойынша тіреледі.

2 0 кесте 8

I 0,75 0

ҚР

ҚН

жЕ

2.02

-05-

2009

кест

е2

Сәй

кес

келе

ді

14

6. Сатылар, тұтас темірбетонды баспалдақ алаңшалар.

3 0 кесте8 п.2.27

IIIб 1 0

ҚР

ҚН

жЕ

2.02

-05-

2009

кест

е2

Сәй

кес

келе

ді

7. Шатыр – стропильді. Гидрооқшаулау – мырышталған шатырлы болат, қалындығы 0,8 мм.

Нормаланбайды

8. Барлық бөлмелерде есік пен терезелер ағаштан жасалынған.Еден керамикалы және ағаш.

Нормаланбайды

Құрылыс конструкциялардың сараптамасы нәтижесінде бұзушылықтар табылған жоқ.

Құрылыс конструкциялардың сараптамасы нәтижесінде бұзушылықтар табылған жоқ.Балқаның беріктігіне есептеу 0 ≤ z2 ≤ l

QII= - RB + qz2= - 52+30⋅z2

QII(z=0)= -52 кНQII(z=l)= - 52+30⋅4=68 кН

MII=RB z2-qz22/2=52z2-30⋅z2

2/2MII (z=0)= 0

MII (z=l)= -32 кНмконсольдағы l ≤ z1 ≤ (l+a)

QI= - RB + ql - RA=-52+30⋅4-108=-40 кН

MI=RB z1-ql(z1-l/2)+RA(z1-l)=52z1-30⋅4(z1-4/2)+108(z1-4)MI (z=l)= -32 кНм

MI (z=l+a)= 0 Q и М.Эпюраны салу

15

Екі тавралық кесіндісін табуWx ≥ Mmax / [σ] = 45⋅103 / 160⋅106 = 0,281 м3 = 281 см3.

№ 24екі таврл балқаны сортамент бойынша аламяз, осыған Wx = 289 см3, Ix= 3460 см4, Smax = 163 см3, h = 24 см, bп = 11,5 см, t = 0,95 см, d = bc = 0,56 см, h0 = h-2t = 22,1 см.

Осы екі тавр нормалык режимда осылай жұмыс істейдыσmax = Mmax / Wx = 45⋅103 / 289⋅10-6 = 156⋅106 Па = 156 МПа

3.2 Ғимараттың ішкі жоспарының сараптамасыІшкі жоспарына қойылатын нормалардың өртке қарсы талаптар тексеріске жатқызылатын тізіміне кіру тиіс. Бұл жоспар шешімдерінің қысқаша сипаттамасынан киін құрастырылады.1.Ғимаратты өрт отсектерге бөлу қажеттілігі: аудан бойынша, функционалды тағайындалуы бойынша, өрт қауіптілігі бойынша.2.Өрт отсектерін секцияларға немесе бөлек бөлмелерге келесі мақсатпен бөлуге: Өрт қауіптілігі бойынша әр түрлі өндіріс процестерін бөлу;Бөлмелерді немесе процестерді функционалды тағайындалуы бойынша бөлу;3.Өрт қауіптілігі бойынша сәйкес емес процестерді оқшаулау;Аса құнды материалдар мен қондырғы бар бөлмелерді оқшаулау;Улы заттары бар процестерді оқшаулау;4.Ғимараттың подвалды және цокольді қабаттарды оқшаулау;Подвал үстіндегі ара жабын от төзімділігі;Бірінші қабат бойынша шығудың бар болуы;Подвалға жеке және өздігінен кірулердің бар болуы.5.Баспалдақ торларды ғимараттың басқа бөлмелерінен оқшаулау.Ғимарат ІІ ӨТД жатады. Жоспарлы шешімдерге қойылатын өртке қарсы талаптардың сәйкестігін тексеру қажет. Сараптамаға келесі шешімдер жатады:

3.2 кесте№т/б

Не тексеріледі Жобада көзделген

Норма бойынша қажет

Нормаларға сілтеме

Қорытынды

1. Аудан бойыншы өртке қарсы отсектерге бөлу қажеттілігі.

Көзделмеген: қабат ауданы 3002м2

Бір отсекте өртке қарсы қабырғалар арасында 4000 м2 көп емес.

ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2009 п.1.14 кесте.1

өртке қарсы қабырғаларды орнатылуында қажеттілігі жоқ.

2. Функционалды тағайындалу бойынша бөлу.

Көзделмеген Ғимараттың функционалды тағайындалу

ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2009 п.1.37

Сәйкес келеді

3. Баспалдақ торларды оқшауланған оқшаулау ҚР ҚНжЕ Сәйкес келеді16

ғимараттың басқа бөлмелерден оқшаулау қажеттілігі.

3.02-02-2009

4. Подвалдан өздігінен және жеке шығулардың бар болуы.

Сыртқа подвалдан 3 өздігінен шығу көзделген

Подвалдардан шығуларды тікелей сыртқа көздеу керек.

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 п. 4.5, ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2009


5. Төбе мен шатырға шығулардың бар болуы.

Көзделмеген Төбе мен шатырға шығуларды баспалдақ торладан немесе сыртқы өрт сатылардан көздеу керек.

ҚР ҚНжЕ2.02-05-2009 п.2.9

Сәйкес келмейді

Ғимараттың көлемді жоспарлы шешімдердің сараптамасы барысында төбе мен шатырға шығулар көзделмегені анық көрініп тұр.

3.3 Өртке қарсы бөгеттердің сараптамасыҒимарат пен имараттардың сараптамасы нәтижесінде ғимаратты өрт отсек пен секцияларға бөлуге қажеттілігін анықтайды. Өртке қарсы бөгеттердің түрлерін анықтайды және өту осьтерін белгілейді, содан кейін өртке қарсы бөгеттердің сараптамасына кіріседі.Жобада көзделген өртке қарсы бөгеттің түріне байланысты тексеріске келесі элементтер жатады.

Өртке қарсы қабырғалар1.Өртке қарсы қабырғаларды орнату қажеттілігі.2.Ғимаратты өрт отсектерге бөлу үшін өртке қарсы қабырғалардың саны. 3.Бөлмені өрт отсек шеңберінде бөлуге қажетті өртке қарсы қабырғалардың саны. Өртке қарсы қабырғаның от төзімділігі:От төзімділік шегі;Жалыңның таралу шегі.1.Қаңқалы өртке қарсы қабырғаның от төзімділігі:Қаңқа колонналары;Қаңқа ригельдері;Қаңқа толтыруы;Панельдерді қаңқаға бекіту.1.Өртке қарсы қабырғаның ірге тасының бар болуы. 2.Өртке қарсы қабырғаны тұрғызу биіктігі.

17

Ғимараттың конструктивті элементтерінің өртке қарсы қабырғаға тірелуі. Өртке қарсы қабырғаны жабың үстінен биіктіктелуі.Өртке қарсы қабырғамен ғимараттың сыртқы қабырғаларын қию. Бір жақты конструкциялардың бұзылуы кезінде төңкерілуге өртке қарсы қабырғаның тұрақтылығы. Өртке қарсы қабырғада есік ойықтардың бар болуы және оларды қорғау қажеттілігі.Өртке қарсы қабырғада терезе ойықтардың бар болуы және оларды қорғау қажеттілігі.

Өртке қарсы ара қабырғаларӨртке қарсы ара қабырғалардың бар болуы және оларды орнату қажеттілігі.Өртке қарсы ара қабырғалардың от төзімділігі: От төзімділік шегі;Жалын таралу шегі.Өртке қарсы ара қабырғалардың басқа конструкциялар мен қиысу түйіндердің от төзімділігі. 1.Өртке қарсы ара қабырғалардың ілмелі төбелерді қию. 2.Өртке қарсы ара қабырғалардан есік және басқа ойықтардың бар болуы және оларды қорғау.

Өртке қарсы ара жабындылар1.Өртке қарсы ара жабынның бар болуы, түрі және орнату қажеттілігі.2.Өртке қарсы ара қабырғалардың отқа төзімділігі:Өртке қарсы ара қабырғалардың от төзімділігі:От төзімділік шегі;Жалың таралу шегі.

Өртке қарсы есік пен қақпаларОрнату қажеттілігі, бар болу және түрі.От төзімділік шегі:есік жабқышы (қақпа);есік қорабы (қақпа).Жалын таралу шегі:Есік жабқышы бойымен (қақпа);Есік қорабы бойымен (қақпа).Өртке қарсы есік пен қақпалардың санылаусыздығы;Өздігінен жабылу механизімдердің бар болуы;Топсаларда тығындардың бар болуы.

Өртке қарсы терезелерОрнату қажеттілігі, бар болуы және өртке қарсы ара жабынның түрі.Өртке қарсы бөгеттердің конструктивті – жоспарлы нақты шешімдерін қабат жоспар сызбалардың, ғимараттың бойлы және көлденең қимамен және ғимараттың бөлек түйінмен фрагменттердің сызбалары бойынша анықтайды. Сызбаларды оқу барысында назарды бұйымдар мен фрагменттердің нөміріне аудару керек. Оларға сәйкес конструкциямен өртке қарсы бөгеттің түйін қиысу шешімін анықтауға болады. Бір қатар жағдайларда жобаны архетектура

18

құрылыс бөлімінде МЕСТ пен каталогтарға сілтеме жасалынады (мысалы: өртке қарсы есікке), қарастырылып жатқан жобаның басқа бөлімдеріне. Жобаланған өртке қарсы бөгеттердің сапа көрінісін алу үшін МЕСТ, каталог, қарастырылып жатқан жобаның басқа бөліктерін қарастыру керек.





қорытынды

1. Өртке қарсы қабырғаларды орнату қажеттілігі

Көзделмеген

Қажет емес ҚР ҚНжЕ 3.02-02-2009 т. 1


2. Өртке қарсы қабырғалардың бар болуы және орнату қажеттілігі

Барлық бөлмелерде от төзімділік шегі 2 сағат ара қабырғалар

Қойма вент камера бөлмелерін 1-ші типті өртке қарсы ара қабырғамен бөлу керек.

ҚР ҚНжЕ3.02-02-2009 п.1.55, п. 1.68, ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п. 3.2, п. 2.4


3 Өртке қарсы ара қабырғалар қиысу түйіндерінің от төзімділігі.

Қиысу түйіндері от төзімділігі 1,25 сағ.

Кем емес 1,25 сағаттан

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 п. 3.2


4. Өртке қарсы ара қабырғаларда есік ойықтарының бар болуы және оларды қорғау.

Өртке қарсы ара қабырғаларда көзделеген ойықтар қалыңдығы 50 мм ағаш есіктерімен қорғалған.

Ойықта 1-ші немесе 2-ші типті өртке қарсы есіктің орнатылуы.

ҚР ҚНжЕ2.02-05-2009п. 3.4


5. өртке қарсы ара жабынды орнату қажеттілігі.

2-ші типті ара ара жабын

2-ші типті ара ара жабын

ҚР ҚНжЕ3.02-02-2009 п.1.50


6. Өртке қарсы ара жабынның от төзімділігі.

От төзімділік шегі 1,5 сағ., жалын таралу шегі

От төзімділік шегі 1сағ., жалын таралу шегі

ҚР ҚНжЕ2.02-05-2009п.3.2, кесте. 1


19

7. Өртке қарсы ара жабындылардың ғимараттың сыртқы қабырғалармен жанасу.

Ара жабын плиталары сыртқы қабырғаларға тығыз жаңасады.

Ара жабын плиталары сыртқы қабырғаларға тығыз жанасады.

ҚР ҚНжЕ2.02-05-2009п.3.12

Сәйкес келеді.

8. Өртке қарсы есіктерінің саңылаусыздығы.

Ойықтарда есіктер ағаш, топсаларда тығыздалмаған.

Топсаларда тығыздалған өздігінен жабылатың есіктер.

ҚР ҚНжЕ2.02-05-2009п. 3.17


Өртке қарсы бөгеттердің сараптамасы барысында жобада өртке қарсы ара қабырғаларда ойықтар өртке қарсы қабырғаларымен нормаларға сәйкес көзделмеген, осыдан басқа есіктерден өздігінен жабылу құрылғылары және санылаусыздығына топсаларда тығындар жоқ.

3.4 Көшіру жолдар мен шығулардың сараптамасыКөшіру жолдар мен шығулардың сараптамасын арнайы және кешенді нормалардың сәйкес бөлімдер,пунктерінен және кестелерден кейін бастайды. Сараптама кестенің алдында берілген ғимартында өрт кезінде көшіру жолдар мен шығулардың саны мен бар болуына сипаттама беріледі. Егерде ғимаратта функционалды әр түрлі процестер болатын болса, онда сипаттамасын әрбіреуге бөлек жасау керек. Көшіру жолдары мен шығулардың жеке сараптама әдістемесі өзіне мұнандай сұрақтарды еңгізеді:1.Ғимараттан, қаббаттан, бөлек бөлмелерден көшіру шығулардың саны.2.Көшіру шығуларының орналасуы.3.Көшіру жолдарының ұзақтылығы:Бірінші этапта (бөлмеде); Екінші этапта (Ең алыс орналасқан бөлме есігінен жақын орналасқан шығуына дейін).4.жер қабаттарының бөлмелеріндегі есіктердің минималды және максималды өлшемдері:Жер қабат бөлмелерінде;сыртқы;5.Көшіру жолдар мен шығулардың конструктивті рәсімдеу;Есік ашылуының бағыты;Есіктердің өздігінен жабылу механизімдерінің бар болуы;Есік топсаларында тығыздардың бар болуы;Көшіру жолдарында жіңішке орындардың және күрт бұрылыстардың бар болуы;Көшіру жолдарын жанғыш материалдарымен қаптау;

20

Пантустардың бар болуы және бұрышталуы;Коридорларда табиғи жарықтаңдырылуы бар болуы;Коридорларда рассечекалар бар болуы.6. Сатылардың конструктивті рәсімдеу:Көшіру сатылардың бар болуы мен саны;Баспалдақ тор қабырғаларының от төзімділігі; Баспалдақ алаңшаларының от төзімділігі;Саты марштарының от төзімділігі (косоурлар және баспалдақтар);Саты маршында баспалдақ саны; Жүгірмелі баспалдақтардың бар болуы; Кескіш алаңшалардың бар болуы; Жергілікті жіңішке және кең жерлердің бар болуы; Деңгейі 2 м кем баспалдақ торда шығатын бөліктердің бар болуы; Винталы сатылардың бар болуы; Саты марштар арасында бос орның өлшемі мен бар болуы; Перилалар мен қоршаулардың бар болуы; Баспалдақ тордың кіреберісте және шығуда есіктің еңі.Көшіру жолдар мен шығулардың шешімдерің қабаты жоспар бойынша кескіні бойынша, сатылардың жалпы түрі бойынша, подвал және техникалық жоспары бойынша анықталады. Қоғамды ғимараттарда бір функционалды тағайындалуы бөлмелердің шекараларын анықтайды. Содан кейін әрбір бөлменің көшіру шығуымен қамтылғаның тексереді. Сызбалардың масштабтары бойынша көшіру жолдарын ұзақтылығын, шығулардың өлшемдерін өлшейді және шығулардың орналасу жерін тексеріп, бір шығуға немесе сатыға келетін адамдар саның есептейді.Қоғамдық ғимараттарда ашық сатылар кең қолданысын тапты. Қабат жоспарлары бойынша баспалдақ торлардың бар болуын, сатылардың нағыз жарықталуының, торлардан тікелей сыртқа немесе вестибюль арқылы шығулардың бар болуы, баспалдақ саны, баспалдақ, марштардың, алаңшалардың және конструктивті шешімдердің басқа бұйымдардың бар болуын анықтайды.Есіктердің типін анықтау үшін есік спецификация кестені немесе «столярлы бұйымдар» деп аталатын жоба парағын пайдалану керек.



Нормалар бойынша қажет


Қорытынды

1

Ғимарат пен қабаттардан көшіру шығулардың саны.

Ғимараттан 4, ал қабатта 2 көшіру шығу көзделген.

Ғимараттан көшіру шығулардың саны екіден кем болмау

п.4.3.ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009


21

керек.2 Көшіру нығулардың

орналасуы.Көшіру жолдары таралған.

Көшіру жолдар таралып орналасы тиіс.

п.4.3. ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009


3 Коридорлардың минималды ені

1м 30см қабылданған

1м п.4.6.ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009


4 Есіктердің минималды және максималды өлшемдері:жер қабат бөлмелерінде.

мин. 1.1ммакс 1.20м

Залдарға үшін 0.8м.,көрермендер орын жоқ жерде 1.2м

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п. 4.6.


5 Сыртқы есіктер

Подвал

мин. 1.1 ммакс. 1.41ммин 1.1макс 1.41

0.8м

0.8м

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п. 4.6.


6 Жолдар мен көшіру шығулардың конструктивті рәсімделуі:а) есік ашылуының бағыты

Көшіру бағытымен

Көшіру бағытымен

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009п.4.12


б) өздігінен жабылатын есіктердің бар болуы.

есіктер Топсаларда тығындар бар өздігінен жабылатын өртке қарсы есіктер

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009п.3.17


7 Топсаларда тығындардың бар болуы.

Тығын көзделмейді

Тығыны бар өздігінен жабылатн өртке қарсы есіктер

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009п.4.19


8 Коридордың нағыз жарықтандыруының бар болуы

Коридордың терезе ойықтары арқылы көзделген

нормаланбайды


22

9 Сатылардың конструктивті рәсімденуіа) көшіру сатылардың бар болуымен саны.

3 көшіру саты

2 көшіру саты

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009п. 4.3


б)баспалдақ тор қабырғаларының от төзімділігі

б/т басқа бөлмелерден және коридорлардан 1-ші типті өртке қарсы қабырғамен бөлінген.

б/т 1-ші типті өртке қарсы қабырғамен бөлінуі тиіс

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п. 4.3


в) баспалдақаланшалардың от төзімділігі

т/б плита қалындығы 120 мм, арматура осіне дейінгі қашықтық 45 мм, от төзімділік шегі Пф=2сағатlф= 0

ПО — 1чПРО — 0От төзімділік дәрежесі— 2

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.1.1 кесте2


д) саты бұрышы 1/2 30 1/2 пайдалану керек

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009


ж) сатының 1-ші маршының баспалдақ саны

Саты маршында 8 баспалдақ

Маршында баспалдақ саны 16-дан аспауға тиіс

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009


з) 2 метр денгейінен төмен шығатын бөліктердің бар болуы.

Жоба бойынша көзделмеген

Қабырға жазықтығынан 2,2 биіктігіне шығатын бөліктерді саты

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.4.11.


23

аланшадан биік орналастыруға болмайды.

10 Айналмалы сатылардың бар болуы


Көшіру жолдарында айналмалы сатыларды орнатуға болмайды.

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.1.98


11 Жүгірмелі баспалдақтардың бар болуы



ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.1.98


12 Кесілген аланшалардың бар болуы



ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.1.98


13 Баспалдақ тор арасында қашықтықтарды бар болуы және өлшемі.

0.10 м 0.10 м ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.1.92


14 Перилалардың және қоршаулардың бар болуы

Перилалар көзделген

Ұстағаштары бар қоршаулар болуы тиіс.

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.1.91


15 Баспалдақ тор кіреберісінде есіктердің ені

1.35 1,35 ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.4.29


16 Баспалдақ марш пен алаңшалардың ені.

Алаңша ені 1140 мм, марш 1350 мм

Алаңша ені марш енінен кем емес.

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.4.31


Қорытынды: көшіру жолдардың сараптамасы кезінде көшіру жолдары мен шығулардың конструктивті рәсімделінуі ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п 4.19 сәйкес келмейді, баспалдақ тор есіктері топсаларда тығындары бар өздігінен жабылатындай болуға тиіс.

3.5 Жылыту жүйелерінің сараптамасы

24

Жылыту жүйелері еңбек пен тұрмыс қолайлы жағдайларда жасау үшін пайдаланылады. Жылыту деп, сыртқы ауаға гөрі жоғары деңгейге дейін ауа температурасын жасанды ұсталануы аталады.

Жылыту жүйе деп, қажетті жылуды алуға, тасымалдауға арналған конструктивті элементтердің кешенін айтады.

Жылыту жүйенің конструктивті элементтерге жататындар: -жанармай жандыру кезінде жылуды алуға арналған жылу алмастырғыш;- бөлмеде жылуды беруге арналған жылытқыш аспап;-жылу алмастырғыштың жылыту аспапқа дейін жылуды беруге арналған жылу құбыры. Жылу тасмалдануы мыналар көмегімен жүзеге асырылады: - Сұйық фаза;- Газ тәрізді (бу, ауа, жану өнімдері);Су – жоғары жылу сыйымдылық, жоғары тығыздық пен шапшаңдығы.бу –төмен тығыздық, беруге жұмсалатын энергияның шағын шығындары температураны қажетті реттелуіне сәйкес келмейді(110-130С).

Ауа – шағын жылу сыйғыш, шапшаң, жылу тасығыштың саны мен температурасы бойынша жақсы реттелетін, өрт қауіпсіз, бөлмеде беру кезінде 70-40С құрайды.

Жану өнімдері – жоғары жылу сыйымдылық пен тығыздық бар. Пештің әр түрлі бөліктерінде температурасы 200 ден 1000С шамасында болғандықтан үлкен жылу мөлшерін бере алады.

Жалпы жылыту жүйелері 2 топқа бөлінеді:1.Жергілікті 2.ОрталықтандырылғанОрталықтандырылған жүйелер бір жылу орталықтан көптеген бөлмелерді жылытуға арналған. Жылу тасығыш жылу орталықта орналасқан жылу алмастырғашта қыздырылынып, жылу құбыр бойымен бөлек бөлмелерге ауысып кейінен жылу орталыққа қайтарылады. Мысалы: өзіндік қазаналы жылыту жүйесі. Орталықтандырылған жүйелер жылу тасығыш түрі бойынша жүктеледі: - сулы: табиғи және жасанды шеңберімен. - булы;- ауалы;- комбинирленген.Сулы жылыту төменгі температуралы(85-105С) және жоғары температуралы 105С жоғары болып жіктеледі. Булы жылыту- төмен қысымды (будың артық қысымы 70кПа дейін) - жоғары қысымды (будың артық қысымы 70кПа көп). Ауалы жылыту айналмалы жылу тасығыш әдісі бойынша жіктеледі. - Табиғи айналмалы жүйелер- Механикалық қоздыру жүйелер (вентиляторлы).

25

Жылыту – бұл бөлмелерді жылу шығындарды толтыру мақсатында жасанды жылыту және адамдардың жылу ынғайлығына және технологиялық процес талаптарына жауап береді.

Тапсырылған жылу режимін қамтамасыз ететін техникалық құрылғылардың кешені жылу жүйесі деп аталады. Жылыту жүйелері қандайда бір тағайындалу бөлмеде немесе адамдардың ұзақ немесе қысқаша болатын, технологиялық процесске сәйкес ғимараттарда көзделеді. Жылыту жүйелерінің негізгі элементтері боп, жылу генераторы, жылу құбырлары және қыздыру аспаптары болып табылады. Жылу жүйелері бір қатар ерекшеліктер бойынша жіктеледі. Жылыту генераторының орналасу орнына тәуелді жергілікті және орталықтандырылған жылыты жүйелер боп ажыратылады.Орталықтандырылған жылыту жүйе деп, жылыту генераторы бөлек бөлмеде орналасатын, ал жылытылатын бөлмелерде тек қана өз ара жылу құбыр жүйемен қосылған қыздыру аспаптары орналасқан жүйені айтады. Орталықтандырылған жүйе бір немесе бірнеше жылыту генераторымен көп бөлмелі ғимаратты, бірнеше ғимараттарды, қала ауданын немесе тұтас қаланы жылумен қамтамасыз ете алады. Орталықтандырылған жылыту жүйелері жылу тасығыш түрі мен параметрі, ауысу әдісі, магистральді құбырлардың өткізу сызбасы, қыздыру аспаптардың жылу беру түрі бойынша жіктеледі (конвективті, сәулелі, конвективті сәулелі қыздыру аспаптар).

Жылу тасығышқа тәуелді сулы, булы, ауалы жылыту жүйелерін ажыратады.

Сулы жылыту жүйелері тұрғын, қоғамдық және өндірістік ғимараттарда кең таралған, өйткені басқа жылыту жүйелерге қарағанда көп артықшылар бар, олар: орталықтандырылған ретеу қарапайымдылығы және қыздыру аспаптардың жылу қайтаруы, қыздыру аспаптардың бетінде қолайлы температураларда ұстау мүмкіндігі, жұмыстың шусыздығы және пайдалану қарапайымдылығы. Бірақ сулы жылыту жүйелерде бір қатар кемшіліктер бар, олар: қимыл радиусының шектеулігі, жоғары қатып қалу қауіптілігі және т.б. Сулы жүйелер ауысу әдісі мен жылу тасығыш параметріне тәуелді нағыз және механикалық айналу жылу тасығыш жүйелерге жіктеледі.Нағыз айналу жүйеде судын қозғалысы гидростатикалық қысым әсерінен жүреді. Бұл жүйеге кіреберісте ыстық су тығыздығының әртүрлілігімен және шыға берісте суық су тығыздығының әртүрлі ерекшелінеді. Берілген жылыту жүйелерде су контуры атмосферамен жанасады, сондықтан да ыстық су температурасы 100оС аспайды. Жасанды айналу кезіндегі жылыту жүйелерінде жылу тасығыш қозғалысының қоздырғыш ретінде сорғыш немесе су ағыс элеваторы болып табылады. Бұл жүйелер атмосферамен жанаспайды, сондықтан да ыстық су температурасы 150оС дейін бола алады (қысым атмосфералы қысымнан жоғары). Бу жылыту жүйелері жылу тасығыш параметріне тәуелді жоғары және төменгі қысымды жүйелерге бөлінеді, және вакумды болады. Жоғары және төменгі

26

қысымды булы жылыту жүйелерді өндірістік ғимараттар мен имараттарда пайдаланған жөн. Булы вакумды жылыту жүйелері сирек пайдаланады, өйткені оларда қысымды атмосфералы қысымнан төмен ұстауға қиын. Булы жылыту жүйеде жылу тасығыш ретінде су буы болады. Жылу тасығыштан қыздыру аспаптарға жылу берілуі оның конденцациясы есебінен жүреді. Қыздыру аспаптардың беті бу жылыту кезінде 100-130оС температурасы болады.Бу жылытуды тұрғын үйлерде, бала мекемелерінде, мектептерде, санаторияларда, ауруханаларда пайдалануға болмайды. Органикалық шаң бар өндірістік бөлмеде оның пайдалануы шектелген. Температурасы 100оС төмен буды пайдалануды жылыту жүйеде вакуумды ұстауға қажет етеді. Бұл жүйені қымбаттатады және қолданысын қиындатады.Конденсаттын қозғалу түрі бойынша жүйелер конденсаттын өздігінен қайтып келу және сорғышты болады. Біріншілер шағын қимыл радиусы кезінде (50м көп емес) және қазанын қыздыру аспаптардан төмен деңгейде орналастыру кезінде пайдаланылады.Бу және су жылыту жүйелері тарату магистральдерды өткізу әдісі бойынша жоғары және төменгі магистральды өткізу жүйелерге бөлінеді. Қыздыру аспаптардың стояктарға, ал қосылу әдістеріне тәуелді бір құбырлы және екі құбырлы боп бөлінеді. Жылыту жүйелерінде жылу тасығыш ретінде су, буы, түтін газдары және ауа пайдаланылады. Су тез қыздырылады, үлкен жылу сыйымдылығы болады, бұл үлкен жылу мөлшерін шағын шығыны кезінде беруге мүмкіндік береді.

Орталықтандырылған және жергілікті жылыту жүйелерінде жиі температурасы 60-900С су пайдаланады. Сондықтан магистральді құбырлардың температурасы төмен және су жылыту жүйелерінде жылу шығындары бу жылыту жүйелерге қарағанда төмен болады. «Су» жылу тасығыш кезінде қыздыру аспаптардан жылу қайтаралуы жылу пунктен су температурасының өзгеруімен реттеледі. Бұл климатты жағдайларды ауыстыру кезінде жылытылатын бөлмелерде жылу режимін өзгертуге мүмкіндік береді. Жылу тасығыш ретінде судын кемшілігі, бұл үлкен тығыздығы салдарынан оның қозғалысы кезінде көп энергия қажет және оның апаттық тоқтату кезінде қатып қалу мүмкіндігі бар.


Не тексеріледі

Жобада көзделген



Қортынды

1 Жылыту Ғимарат орталықтандырылған су жылытумен жабдықталған.

Жүйелер үшін 95С кезінде радиотарларымен, панельдермен, конвекторлармен көзделген. Н екі құбырлы + 05С –

ҚР ҚНжЕ 4.02.42-2006ж.п 3.3


27

бір құбырлы. Су құбыры.

Жылыту жүйелерінің сараптамасы кезінде ҚР ҚНжЕ4.02.42-2006ж. талаптарының бұзышулық табылған жоқ.

3.6 Су мен қамтамасыз ету жүйелерінің сараптамасыӨртке қарсы сумен қамтамасыз ету жобаның сараптамасын су көзінен немесе су сорып алу имараттан тұтынушыға дейін су қозғалыс бойымен жүргізу қажет.

Сараптаманы келесі тізбекте жүргізу қажет:1.Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету жобасымен жалпы танысу; 2.Түсіндіру хатты зерттеу (жазуларды жасау).3.Жобаның құрылыс, технологиялық бөліктермен танысу;4.Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету жобаның сараптамасы. Сараптаманың тәртібі тексерілген сұрақ келесі сұраққа негіз болатындай болу керек.Мысалы: құбыр диаметрін анықтау алдында есептік су шығынын және экономикалық жылдамдықтарын білу керек.




қажет


Қорытынды

1 Сумен қамтамасыз ету

Ғимараттын ішінде біріктірілген шаруашылық – ішу және ішу, өртке қарсы сақиналы жүйе жобаланған.

Ішкі өртке қарсы құбырды орнатқан кезде су шығыны бір ағысқа 2,5 л/сек есебінде болу керек.

ҚР ҚНжЕ4.01.41-2006ж.


Ғимараттың өрт сөндіру мақсатында сумен қамтамасыз ету бойынша сараптамасы жобалық шешімдер ҚР ҚНж Е 4.01.41-2006ж.талаптарына жауап беретін көрсетеді.

3.7. Ғимаратың түтінге қарсы қорғанысының сараптамасы

Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысы температураның төмендеуіне, түтін баспауына және шығу жолдарында жану және ыдырау өнімдерінің адамдарды көшіру, қорғауды қамтамасыз ету қажет.

Өрт болған жерде ғимараттың түтінге қарсы қорғанысы термиялық ыдырауды және газ алмасуды реттеу, көрші бөлмелердің түтінденбеуін қамтамасыз ету қажет.

28

49

28/)3/15,2/1(90

Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысы техникалық, арнайы шешімдермен жетеді. Түтін шығару құрылғылары ретінде терезелер, түтін люктары, желдету қондырғылары қолданылады.

Ғимараттың түтінге қарсы қорғанысын тексерудің негізгі нормативті құжаты ҚН және Е "жылыту, желдету және ауаны кондиционерлеу " болып табылады.

Бөлменің түтінге толу уақытын tзап есептейміз, белгілі бір деңгейге Y, м және бөлменің еденінен келесі тәуелділіктер бойынша жүргізілді:

tзап=6.39 PfHнYFn /)/1/1( (7.1)мұнда Fn – бөлме ауданы (түтін сыйымдылығы), м2

Y – бөлме еденінен, түтіннің төменгі шекарасына дейінгі қашықтық 2,5 м. деп аламыз Hн – бөлме биіктігі, м Pf – өрт ошағының периметрі, м

төртбұрыш түріндегі өрт ошағын Pf анықтаймыз:

Pf=4 Fгор (7.2)

Fгор – төртбұрыш түріндегі өрт ошағының ауданын.

Pf=4 =28м

онда tзап=6.39 =82,15 с.ғимараттың түтінге қарсы қорғанысының сараптамасын жүргізу үшін кестені құраймыз.

Кесте 5

№п/п

Не тексеріледі

Жобада қарастырылған

Норма бойынша талап етіледі

Нормаға сілтеме

қорытынды

1. 2. 3. 4. 5. 6.1. Түтін

шығаруқұрылғылардың болу.

Жоба бойынша жасанды қоздырғыш сору құрылғысы

Көп қабатты ғимараттарда ережеге сай жасанды оздырғыш сору құрылғысы

ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006п.5.10


29

қарастырылған.

қарастырылады

2. Түтінді шығару

Түтінді шығару зонтсыз құбырлар арқылы іске асырылады

Жасанды қозғышты сору жүйесі түінді сору зонтсыз құбырлар арқылы іске асуды қарастырады.

ҚР ҚН және Е4.02-42-2006п.5.11г)


3. Түтін шығаратын вентиляторлардыңорналсуы.

Жоба бойынша 1-ші типті өртке қарсы аражабындары бөлмелерде жабдықтарды орналастыру қарастырмаған

Түтінді шығаруға арналған вентиляторлар бірінші типті өртке қарсы аражабындарда орнату қарастырылған.

ҚР ҚН және Е 4.02-42-2006п.5.12


Қорытынды: түтінге қарсы қорғанысқа сараптама жүргізу барысында подвал бөлмесінде инженерлік жабдықтар арасына өртке қарсы аражабындар орнатылған. (түтін шығаруға арналған желдеткіші бар).

3.8 Желдету жүйелерінің сараптамасы.Желдету жүйелері жарылыс және өрт қауіпті аэрозольдарды, шаңдарды, талшықтарды және басқа жанғыш материалдарды бөлмеден және ғимараттан шығаруын қамтамасыз ететін сенімді техникалық шешім болып табылады. Бірақ дұрыс емес орнатылуы кезінде желдету жүйелер өрттің пайда болуына және ғимарат бойымен тез таралуына себеп болуы мүмкін.

3.7 кесте № Не тексеріледі Жобада

көзделген


Нормаларға сілтеме Қорытынды

1 Механикалық қоздыруы бар тартқыш, жалпы алмастырғыш

Көзделмеген Қажет емес ҚР ҚНжЕ 4.02-42-2006п.4.3

Сәйкес келеді.

30

жүйелердің бар болуы.

2 Венткамераларды оқшаулау

Ара қабырға Пф=2,5 сағ., ара жабын Пф=2,5 сағат.

1-ші типті өртке қарсы ара қабырға, 2-ші типті өртке қарсы есік.

ҚР ҚНжЕ 4.02-42-2006п.9.6, ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2009 п.3.2

Сәйкес келеді.Сәйкес келмейді.

Түтінге қарсы жұйені есептеуСалмағы 3000 кг ағаштың бөлмеден түтін шығуын анықтау.Бөлменің ауданы 100 м2, бөлмедегі есіктің ені 0,85 м және биіктігі 2 м. Бөлмедегі есептік температурасы 18°С. Өртке қарсы жүктемесін анықтаймызмq = 3000 / 100 = 30 к-2 .График бойынша бөлмедегі максималдық орталық көлемдік температурасын анықтаймызtбөл = 1000 °С. Қарама қарсы бөлмедегі ауа тығыздығыс = 353 / 273 + tc м= 353 / 273 +18 = 1,21 кг-3. Өрт болған бөлмелердегі газ тығыздығы бөл м= 353 / 273 + 1000 = 0,28 кг-3.Түтіннің шығуы

G = 0,8 ВН =

с= 6,4 кг-1 .Түтіннің көлемдік шыгуы

Q = G / пом = 6,4 / 0,28 = 22,8 м-3с-1 = 82 300 м3ч-1 .Желдеткіш кондырғыны есептік Томин бойынша анықтаймызЖелдету жүйелерін сараптамасы барысында венткамера бөлме есіктері өртке қарсы емес болатыны табылды.

3.9 Объекттің бас жоспарының сараптамасыБас жоспарлануы өрт бөлімшелерінің сәтті қимылдарына ыңғай жасау тиіс және өрттін таралуына, бір объекттен екінші объектіге ауысуына кедергі жасамауы тиіс. Сараптаманы өткізудің алдында өртке қарсы талаптарын, сәйкес кешенді нормативті құжаттары мен танысу керек.Объекттің бас жоспарының сараптамасы барысында келесі сұрақтар талқылануы тиіс.

31

1. Қаланың, ауылдың, тұрғын пункттің, өндірістік мекеменің жалпы территориясын зоналарға немесе функционалды территорияларға бөлу. 2. Жер бедерін ескеру.3. Кірулердін, жолдардың бар болуы;Территорияға кірулердің саны;Кірулердің арасындағы қашықтық;Автомобиль кіру қақпаларының ені;Территориядағы қатты үсті бар жолдардың ғимаратқа дейінгі қашықтық;Ғимарат пен имараттарға олардың өлшемдерін ескере отырып кірулердің және тұйықталған, жартылай тұйықталған аулалардың бар болуы; Үлкен созылған ғимараттарда тікелей өтулердің бар болуы; Шығуы жоқ көше мен жолдар алаңшаларында өрт автомобильдерінің бұрылысына қажетті алаңшалардың бар болуы. 5. Өрт автосатылардан немесе автокөтергіштерден әр пәтер немесе бөлмеге өтіп кету мүмкіндігі.6. Жаяу жүрушілердің жолдарының темір жол немесе автомобиль жолдарымен қиысу орындарында тоннельдердің немесе галереялардың, жаяу жүрушілер көпірлердің бар болуы.7. Өртке қарсы сумен қамтамасыз ету:өрт су қоймалардың немесе гидранттардың бар болуы; өрт су қоймаларға келулердің бар болуы; өрт гидранттардың жолдар мен ғимараттардан қашықтығы. 8. Өрт депосы:Бар болуы;саны;қызмет көрсету радиусы;9. Өртке қарсы ажыратулар:Ғимараттар арасында;Қоймалар арасында;Ғимараттар мен қоймалар арасында;Ғимараттар, әртүрлі имараттар, технологиялық қондырғылар арасында. Объекттің бас жоспарының нақты жоспарлау шешімдерді жағдай жоспар сызбалары бойынша анықтайды, ал кейде «бас жоспарлануы» деп аталатын жоба альбомымен анықталады. Сонымен қатар назарды жобаланатын және қиратылатын ғимараттардың орналасуына, жолдардың бар болуына, кірулер мен өтпелердің, өртке қарсы ажыратулардың, өртке қарсы сумен қамтамасыз етуінің назар аударады, жер бедерін және «жел раушаны» ескереді. Ғимараттар, имараттар, қоймалар, кірулер, жолдар арасындағы қажетті ара қашықтықтарды сызба масштабын пайдаланып сызғыш көмегімен анықтайды. Бөлек тұрған ғимараттардың, имараттардың, қоймалардың басқа объекттілерге қатысты орналасу биіктігін тік жоспарлану сызбаларында сандық белгілер бойынша анықтайды. “Жел раушаны“ – бас жоспарының үстіңгі сол жағында көрсетіледі. Жыл бойы жел бағытын және жарылыс, өрт қауіпті ғимараттардың, қоймалардың,

32

қондырғылардың жел жағынан басқа объекттілерге орналасу дұрыстығын көрсетеді.Бас жоспарының тексерісі барысында нәтижелер сараптау кестеге енгізіледі және соңында өрт қауіпсіздік талаптарына сәйкес келушілік туралы қорытынды жасалынады.

3.8 кесте № Не тексеріледі Жобамен

көзделген


қажет


Қорытынды

1 Ғимарат пен автотұрақ арасындағы қашықтық.

Жоба бойынша 15 м көзделген

6 м кем емес қажет

кесте 1ҚР ҚНжЕ

3.01-01-2008


2 Объект пен тұрғын үйлер арасындағы қашықтық.

Жоба бойынша 30 м көзделген

6 м кем емес қажет

кесте 1ҚР ҚНжЕ

3.01-01-2008


Бас жоспарының сараптамасын өткізу барысында ҚР ҚНжЕ 3.01-01-2008 талаптарынын бұзушылықтары табылған жоқ.

33

4.Өрт сөндірушілердің сәтті жұмысын қамтамассыз ететін техникалық шешімдердің сараптамасыҒимарат жобасында өртке қарсы шаралардың бағытың бірі өрт сөндірушілердің сәтті жұмысын қамтамасыз ететін жағдай жасауы болып табылады. Осында алдыңғы сараптау кестеде қарастырылмаған конструктивті, жоспарлы және арнайы техникалық шешімдерді қарастыру қажет.Осындай шешімдерге жататындар:1. Сыртқы тік болат сатылар (апаттық):

-сыртқы болат сатылардың орнату қажеттілігі және бар болуы; -саты түрі (тік немесе 6:1 бұрышталған маршты);-саты саны;-саты ені;-сатының төменгі бөлігінің орнату биіктігі; -саты қоршаулары;-шатырға шығу кезінде алаңшалардың бар болуы;-биіктік бойынша әр 8 м сайын аралық алаңшалардың бар болуы.

2. Өрт лифттер:-орнату қажеттілігі және бар болуы;-өрт лифттердің саны;-лифттің жүк көтергіші;-кабина өлшемдері;-лифттің қоршаушы конструкциялардың от төзімділік шегі; -лифттің қоршаушы конструкциялар бойымен оттың таралу шегі;-лифт кабинаның тәуелсіз қорыту көзі мен басқарудың бар болуы.

3. Подвалды және цокольды қабаттарды қорғау:-подвалды жер қабаттардан оқшаулау;-подвалды және цокольды қабаттарға жеке кірулер немесе өздігінен

кірулерді орнатудың қажеттілігі; -подвалды немесе цокольды қабаттарда орналасатын өрт қауіпті бөлмелерді басқа бөлмелерден оқшаулау қажеттілігі;

-коммуникацияларды өткізуге және инженерлі қондырғыларды орнатуға арналған бөлмелерді басқа бөлмелерден оқшаулау қажеттілігі;

-подвалды және цокольды қабатында өрт қауіпті бөлмелердің ауданы;-подвалды және цокольды қабатында өтпелердің ені;

34

-подвалды қабатында өрт қауіпті бөлмелерінде терезе ойықтардың өлшемі мен саны;

-өрт қауіпті бөлмеде терезе ойықтардың жалпы ауданы.4. Техникалық қабатты қорғау (еден асты):

-техникалық қабатты басқа бөлмелерден оқшаулау; -техникалық қабаттынан шығулардың минималды өлшемдері, түрі, саны,

бар болуы;-өтулердің биіктігі;-үлкен созылмалы ғимараттарда өту өтпелердің бар болуы;-шығуы жоқ көше мен жол алаңшаларында өрт автомобильдерінің

бұрылуына алаңшалардың бар болуы.5. Шатырды қорғау:

-шатырды басқа қабаттардан және бөлмелерден оқшаулау; -шатырға кірулердін саны, оқшаулануы, бар болуы;-мансарды бар ғимарат шатырларында қоршаушы конструкцияларында

люктердін бар болуы; -өтпелердің ені.

6. Ғимараттың шатырында және үстінгі қабаттарында жабын үстінде өртті сөндіруге көмектесетін техникалық шешімдер:

-шатырға шығудын бар болуы және орнату қажеттілігі;-шатырға шығулардын саны;-шатырдан немесе баспалдақ торынан апаратын люк немесе терезенің,

есіктердің минималды өлшемдері;-шатырда қоршаулардың бар болуы және биіктігі;-шатыр биіктігінде тік болат сатылардың бар болуы.

7. Басқа техникалық шешімдер (өрт жеңдерді қосуға арналған құрғақ құбырларды орнатуға, селектор байланысының бар болуы.).Өрт сөндіру бөлімшелерінің сәтті жұмысын қамтамасыз ететін қажетті техникалық шешімдер (16) сәйкес пунктерімен және кешенді және арнайы нормативті құжат пунктерімен реттеледі. Өрт сөндірушілердің сәтті жұмысын қамтамасыз ететін техникалық шешімдер түсіндіру хатында, архитектура – құрылыс бөлімінде, ғимарат кескінінде және қабат жоспарында ғимарат фасадында, бөлек фрагменттерінде көрсетіледі.

3.9 кесте№ Не тексеріледі Жобада

көзделген


қажет

Нормаларға

сілтеме

Қорытынды

1 Сыртқы тік болат сатыларды орнату қажеттілігі және бар болуы.

Көзделмеген Баспалдақ торлардан шатырға шығуын немесе

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-

2009 п.2.9

Сәйкес келмейді.

35

сыртқы өрт сатыларды көздеу керек.

2 Шатырға шығулардың саны.


Әрбір 1000 м2үшін бір шығуS = 1304м2, яғни екіден кем емес

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-

2009 п.2.9


3. Өрт туралы хабарлағыштыңбар болуы. Көзделген Қажет

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-

2009 п.4.4


4. Өрт лифттер, бар болуы және орнату қажеттілігі. Көзделмеген Қажет емес

ҚР ҚНжЕ 3.02-02-

2009 п.1.143


5. Подвалды қабатында өтпелердің ені. Минималды

ені 0,9 м 0,8 м кем емес

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-

2009 п.4.6


6. Шатыр биіктігінің ауысу орындарында болат сатылардың бар болуы. Көзделмеген,

ауысу2,1 м

1м көп ауысу көп орындарында болат сатыларды орнатуға қажет.

ҚР ҚНжЕ 2.02-05-

2009 п.2.11


Техникалық сараптамасы барысында жобада шатырға шығудың жоқ екені көрсетілді.

4.1 Жоба материалдар сараптама нәтижелерінің анализіӨткізілген техникалық шешімдердің сараптамасын нәтижелерін жүйелеуге және анализдеуге қажет.Жобамен келесі кең таралған жетіспеушіліктер бар: көшіру жолдар мен шығулардың қанағатсыз шешімі, негізгі бөлмелердің подвалды бөлмелермен баспалдақ тор арқылы байланысу, жабынға шығулардын жоқ болуы, көмекші бөлмелердің дұрыс орналаспауы, көрермен зал және көшіру жолдарында жанғыш және акустикалық материалдармен қаптау.Өртке қарсы бөгеттердің сараптамасы, 1-ші типті арақабырғаларда ойықтар 2-ші типті өртке қарсы есіктермен қорғалмаған.

Жобамен өртке қарсы есіктерін өздігінен жабылу құрылғылармен және топсаларда тығындармен қамтамасыз етілуі көзделмеген.Көшіру жолдар мен

36

шығулар сараптамасы кезінде баспалдақ алаңша саты марш енінен кішкене екенін көрсетеді.Өрт сөндірушілердің сәтті жұмысын қамтамасыз ететін техникалық шешімдердің сараптамасы жобамен шатырға шығу жоқтығын және шатыр ауысу орындарда болат сатылардың жоқтығын көрсетті. Жоба материалдардың сараптамасы барысында анықталған жетіспеушіліктер негізінде осы жетіспеушіліктерді жоюға бағытталған техникалық шешімдер құрастырылады.Техникалық шешімдердің құрастырылуы негізгі жетіспеушіліктерді жоюға және ғимараттың өртке қарсы қорғанысының өз нұсқаны құрастыруға бағытталған.

5. Өртке қарсы қорғанысының техникалық шешімдердің конструктивті құрастыру

Осылай техникалық шешімдер өзіне конструктивті құрастырылуын, есеп бөлімін, графикалық бөлімін енгізеді. Техникалық шешімдерін жалпы бағытты жетіспеушілік сипаттамасын анықтайды. Дипломдық жобада құрастырылады:

-ғимараттың жаңа жоспарларының нұсқаулары; -Жалпы өртке қарсы бөгеттердің, өртке қарсы есіктердің, ойықтарды

қорғауға арналған терезе мен люктердің түтін және желдету люктердің, жүйе мен шахталардың, оңай түсірілетін конструкциялардың конструктивті шешімдер;

-көшіру жолдар мен шығулардың конструктивті жоспарлы шешімдер;-объекттің бас жоспарлануының жаңа нұсқаулары.

Қоғамдық және тұрғын үйлер үшін әдеттегідей ішкі жоспарлануы және көшіру жолдар мен шығулар бойынша жетіспеушіліктерді өзгерту үшін көлемді жоспарлы шешімдердің өзгеруін қажет етеді. Ғимарат өлшемдері, қабаттылығы, негізгі бөлмелердің орналасуы әдеттегідей бұрынғыдай қалады. Өзгерушіліктер көмекші бөлмелердің, өртке қарсы қабырғалар орналасуына енгізіледі. Көлемді жоспарлы шешімдерінің өзгеруі көшіру сатылардың, өртке қарсы бөгеттердің конструктивті құрастыру қажеттілігін тудырады. Яғни арнайы өртке қарсы құрылғылардың конструктивті құрастырылуы, көлемді жоспарлы нұсқаны құрастыру кезінде оларда қажеттілік туған кезде жүзеге асырылады. Клуб, мәдениет үйлер, әмбебап дүкендер ғимараттары үшін жанғыш материалдары бар бөлмелерде түтін люктерін конструктивті құрастырылуы қажет. Егер подвалдарда аккумулятор, машина бөлімшелері, тоңазытқыш қондырғылары бар бөлмелер орналасса жеңіл түсетін конструкцияларды көздеу керек.Құрылыс конструкциялар, ғимарат жоспарлануы, түтінге және жарылысқа қарсы қорғаныс, желдету жүйелері бойынша техникалық шешімдерді құрастырылуы бір мезгілде және тығыз байланыста жүргізілуі тиіс. Дәл солай ғимараттың ішкі жоспарлануы бойынша қабылданған шешім функционалды процесс пен өрт қауіпсіздігіне жауап беретін болса, сол кезде адамдарды көшіру қауіпсіздігі жағынан, түтін люктерді орналасу жағынан, конструктивті орындалуының дұрыстығына тексеріледі. Ұсынылып жатқан көлемді жоспарлы

37

шешім бар шешімнен әлде қайда жақсы болуға және өрт қауіпсіздік талаптарына жауап беруге тиіс. Конструктивті шешім конструкциялардың максималды унификациясын, дайындау индустриялдығын, толық завод дайындығын қамтамассыз етуі тиіс. Ғимараттың өртке қарсы қорғанысының арнайы конструкцияларының пайдалануы нормативті тәлімдемелерімен, инженерлі ойларымен, экономикалық мақсаттылығымен дәлелдеу керек.Бір қатар жағдайларда жобалаушылар жобалау нормалардан ауытқуға мәжбүр болады. Нормативті талаптарын орындауға мүмкін болмаған кезде жобалық құжаттылығында толтыру шаралар құрастыруға тиіс.Жобалаушылармен ұсынылған шараларды бағалауға немесе объекттің өртке қарсы қорғанысының альтернативті техникалық шешімдерін құрастырып, дәлелдеу керек. Егер жоба құжаттылығының сараптамасы барысында аса ірі бұзушылықтар табылмаған кезде техникалық шешімдер ретінде ғимараттың өртке қарсы қорғанысын жақсартатын қандайда бір конструктивті немесе көлемді жоспарлы шешімдерді құрастырып дәлелдеу керек.Өртке қарсы қорғанысының техникалық шешімдерінің конструктивті құрастылуы инженерлі есептеулердің және графикалық бөліміне негіз болады.Объекттің өртке қарсы ахуалын жақсарту мақсатында келесі шаралар ұсынылады: 1. өртке қарсы бөгеттерді есік ойықтарының қорғанысын көздеу.2. саты марштарының косоурлардың отқа төзімділігін екі сантиметр қалындығы бетон қабатымен қамтамасыз ету, ВМП-2 жабының орнына; 3. шатырға шығуларын (2-ден кем емес) сыртқы болат өрт сатылар немесе баспалдақ торлардан орнатуға.4. шатыр биіктігінің ауысуларын болат сатылармен қамтамасыз ету.5. өрт бола қалған жағдайда ғимарат арасындағы есік ойықтарын қорғауға ауа пердесін пайдалану керек. Қондырғыға ПӘК 0,77, 2740 айн/мин. Жиілігі кезіндегі толық қысымы 500 Па қамтамасыз ететін өндірісі 1600м3/сағат ВЦ4-75-2,5 вентилятор беріледі. Привод ретінде 4АА63В2 типтік өлшемі электр двигательді қолданады, айналу жиілігі 2740 айн/мин., тұтынатын қуаттылығы 0,37 кВт

Есеп бөліміҚоғамдық ғимарат бөлмесінде өрт температурасы есептейік, егер оның дамуы өрттін “Температура-уақыт” стандартты режимімен жүреді (сурет 2).1. Қоғамдық тағайындалу ғимарат бөлмесінде өрт температурасын анықтау есептерін өткізген кезде келесі формулалар пайдаланылады:

t о .с .=345 lg (8 τ+1 ) (1)

t о .с .=504 τ0 ,148(2)

38

мұндағы: tо.с. – қоғамдық ғимаратта өрттің стандартты дамуы кезінде бөлмедегі температура, (0С); - өрт ұзақтылығының уақыты, мин (сағ).

Мысал 1: Бөлмедегі температурасын есептеу, егер оның дамуы стандартты режимімен жүреді, 90минут өткеннен кейін.

Шешуі:

1. Өрттің стандартты дамуы кезінде оның пайда болуынан 90 минут өткеннен кейін бөлмедегі температурасын анықтау:1.1. Бірінші формула бойынша (1) tо .с .=345 lg (8 τ+1 )=345 lg (8⋅60+1 )=345 lg 721=345⋅2 ,682=925 ,30С1.2. Екінші формула бойынша (2)

tо .с .=504 τ0 , 148

(2)формуланы түрлендіреміз:lg t о .с .=lg 504+0 , 148⋅lg60

2. Мәндерді қойып есептеулерді өткіземіз:lg tо .с .=lg 504+0 ,148⋅lg60=2 ,702+0 ,148⋅1, 778=2, 965

lg t о .с .=2 ,945tо .с .=102, 945=9810С

Қорытынды: өрттің пайда болуынан 90 минут өткеннен кейін бөлмедегі температура мынаны құрайды:

1. 985 о С; 2. 981 о СЕсептеу нәтижесі бойынша орташа арифметикалық t мәні мынаны құрайды:

t о .с .=985+9812=9830 С

Құрылыс конструкция бетіндегі температураны есептейміз.Құрылыс конструциялардың от төзімділігіне баға беру үшін стандартты « температура – уақыт» қиысығын пайдаланады (2).Өндірістік, қоймалық, басқа ғимараттарда, подвалды бөлмелерде нақты температуралы режимдер стандартты режимінен өзгеше болуы мүмкін.

t, 0С t = 345 lg (8 + 1)

39

11001000900800700600500400300200100

, мин t, 0С5 55610 65915 71830 82160 92590 986120 1029180 1090

0 1 2 3 4 5 , ч

сурет 2. «температура – уақыт» стандартты қисық. Өндірістік тағайындалу ғимаратында өрттің пайда болу моментіне тең() бетон панельдерден тұратын ара қабырға бетінің температурасын есептейік.

1. Темірбетон құрылыс конструкциялар бетіндегі температурасын анықтау кезінде келесі формула пайдаланылады:

t о .п .к .=500+√τ− 70 , 0006

мұндағы: - құрылыс конструкция бетінің қызу уақыты, минут.Мысалы: ауыр темірбетон құрылыс конструкция қызу бетіндегі температурасын есептейік, егер оның қызу уақыты = 120 мин., болатын болса,қоғамдық ғимаратта өрттің басталу моментінен:

tо .п .к .=500+√ τ−70 ,0006

=500+√110−70 , 0006

=9250 С

40

Қорытынды: Темірбетон конструкциясын 120 минут кезінде қыздырғанда қыздырылатын бетіндегі температурасы 943 0 С құрайды.Өткізілген есептеулерден стандартты режимі кезінде өрттегі температура 983 0С дейін көтеріледі, ал метал конструкциялардың критикалық температурасы 500 – 5500С шамасында.Сондықтан да металл конструкциялардан тұратын құрылыс конструкциялардың тиімді от қорғанысын көздеу керек. Сылақ қорғаныс қабаты 2,5 см болған кезде болат косоурлардың от төзімділік шегін анықтайық. Косоур№ 27 (39) екі таврдан орындалған. Цемент – құм сылақтын жылу өткізгіш коэффициенті аt=0,0015 м2/сағат; сылақ тығыздығы =1900 кг/м3. Өрт режимі стандартты; к=0,6 коэффициенті сылақ тығыздығына тәуелді алынады.

1. Крамп функция мәнін анықтаймыз:

erf=

f (к+ δ√аt )

2⋅√τ=

1250−t кр

1250−t н=1250−550

1250−25=0 ,568

2. Крамп функция үшін А аргументтің мәнін анықтаймыз erf=0,568 1(1) қосымша бойынша, А=0,56. 3. Косоур от төзімділік шегін анықтаймыз:

Пф=τ=к⋅√аt+δ 2

4⋅А2⋅а t

=(0,6⋅√0 ,0015+0 ,025 )2

4⋅0 ,562⋅0 ,0015=1 , 02 ч

Дәл солай косоур жабының ВМП-2 орнына металл сетка бойынша сылақтау косоур от төзімділік шегін 0,75 сағ., 1,02 сағатқа дейін көтереді, бұл бірінші кестеде көрсетілген талабын қанағаттандырады (Птр=1 сағ).Ғимарат қабаттарынан және бөлек бөлмелерден адамдар көшу рұқсат уақытын есептейік.

1. Қабаттардан адамдардың көшуін анықтау үшін назарына келесі рұқсатпалар жіберіледі.

Бөлмедегі жануы жабық терезе ойығы кезінде есік ойығының төменгі жағы арқылы коридордан келетін ауа есебінен жүреді.

Жану өнімдер температурасы Тпг берілген уақыт интервал үшін тұрақты болып алынады келесі тәуелділікті ескере отырып:

Тпг=100+273, мұндағы - жаңу ұзақтылығы, мин.Жану өнімдері бөлінеді де коридордың үстіңгі жағын алатын болса, ал

таза ауа төменгі жағын алады. Адамдардың қозғалысы мүмкін болып, жану

41

өнімдері есік ойығын төбеден төмен емес орнын алатын болса, ал коридордағы температурасы 450 С аспайтын болатын болса.

Ойықтағы тең қысым жазықтықтардың жағдайы келесі формуламен анықталады:

h2=hЉ‰

2(3√ ρ¿‹ρ‰+1)

,

Мұндағы h2 – тең қысым жазықтықтан сорып алуына жұмыс істейтін есік ойығының ортасына дейінгі қашықтық, м;

hдв – есік ойығының биіктігі, м;пг – жану өнімдерінің тығыздығы, кг/м3;в - tв=200С кезіндегі корридордағы тығыздық, кг/м3.1 минутта ашық есік кезінде корридорда бөлінетін qпгжаңу өнімдерінің

көлемі келесі формуламен анықталады:

qgu=60⋅FЉ‰‰ ϕ⋅√ 2⋅g⋅h2⋅(ρ‰−ρ¿‹ )

ρ¿‹,

мұндағы Fдвв – есік ойығының сорып алу бөлімінің ауданы, м2;

- шығын коэффициенті;g – ауырлық күшінің үдеуі, м/с2.пг, h2, Тпгжәне gпг, туралы есептеу жолымен алынған мәндер кестеде

келтірілген:

, мин 1 2 3 4 5tпг, 0С 100 200 300 400 500пг, кг/м3 0,95 0,75 0,625 0,525 0,45h2, м 0,52 0,54 0,555 0,57 0,58qпг, м3/мин 59 94 123 146 172

Адамдарды рұқсат көшіру уақыты (коридорды жаңу өнімдеріментолтыру бойынша) формула бойынша анықталады.

τЉ”⋅¿¿ ‹=

hЌ€⋅¿⋅‰

ђ⋅lђ

q¿ ‹

, ¿

¿

мұндағы hзап - коридорды жану өнімдерімен рұқсат толтыру биіктігі, м;вк, lк – сәйкесінше коридор ені мен ұзындығы, м.Жану қоспалардың ауамен белгілі бір температураға жеткенде

адамдардың рұқсат көшіру уақыты келесі формуламен анықталады: τ

Љ”⋅¿t=W

R(t –“−t

‰)q¿‹⋅(t ¿‹−t –“ )

,

¿

42

Келесі шарттарда қабатта адамдарды көшіру рұқсат уақытын анықтаймыз. Коридор ұзындығы lк=48 м; коридор биіктігі hк=3 м; еңі в=1,3 м, бөлмеден коридорға апаратын есік биіктігі 2м; есік ені 1,1м. 1. Рұқсат көшіру уақытын доп=1,6 мин тең деп аламыз. Осы шарттар үшін таблицадан tпг=1600С; qпг=80 м3/мин интерполяция әдісімен табамыз.2. Рұқсат ету көшіру уақыты (коридорды жаңу өнімдерімен толтыру бойынша) мынаған тең болады:

τ доппг =

вк⋅lк⋅hзап

qпг=2⋅1⋅48

80=1,2 мин

Шектік температура жету уақыты бойынша рұқсат көшіру уақыты мынаған тең болады:

τ допt =

(t ст−t в )W к

(tпг−t ст )qпг=

(45−20 )⋅3⋅2⋅48(160−45 )⋅80

=0 ,78 мин=46 ,8сек

Көшірудің ең төменгі уақытын аламыз 46,8 сек.2. Бөлек бөлмеде көшіру уақытын анықтаймыз, егер қатты жаңғыш

материалдар жанатын болса және өрттің шеңбер таралу кезінде жылу балан теңдеуінен шығарылса:

τ допt =к⋅

3√ W⋅с⋅(t прW−t н)

η⋅(1−ϕ )⋅π⋅п⋅υ2⋅Qрн

мұндағыτ доп

t- қауіпті температура кезінде рұқсат көшіру уақыты;

с – өрттің бастапқы даму кезенінде ауа жылу сыйымдылығы кезінде tпр=60-100 0С с=1,32 кДж/(м3×0С);W – бөлме көлемі, м3;

tпрW

- орташа көлемді температура; - айналадағы заттарды қыздыруына жылу шығындар сипаттайтын коэффициент, 0,25 тең деп алынады;n – жанып кетудің массалық жылдамдығы, палаталар үшін 40 кг/(м2×ч) тең; - жалынның сызықтық таралу жылдамдығы,м/мин;Q – жану жылулығы, қатты заттар мен материалдар үшін 15000 кДж/кг тең деп алынады; к – қауіпсіздік коэффициенті, ІІ ОТД үшін 0,7 деп алынады; - толық емес жану коэффициенті, 0,9тең;

t крW=333

0,8+0,2⋅2⋅hH

−273

Мұндағы,h – плюс 2мадам болу зона деңгейі;

43

Н – бөлме биіктігіБөлмедегі орташа көлемді температураны анықтаймыз:

t крW=333

0,8+0,2⋅2⋅0,43

−273=177

0СОсыдан шыға отырып, бөлек бөлмеден көшіру уақытын анықтаймыз.

58,0

150005,16,014,325,019,02017732,11207,0 3

2

t

доп мин

Адами тасқынның қозғалысының параметрінің есебі.

Қоныс аудару- арада аталмыш оқиғада екі тасқынға(сыртқы және төменгі) ескеріледі. Сырттың тасқыны. Алғы телім № 1

;

;

Аймақ № 2

;

; .Аймақ № 3

;

; .Аймақ № 4

;

; .Аймақ № 5

;

; .

44

Аймақ № 6

;

; .Аймақ № 7

;

; .адамның қоныс аудару- есептік уақытын ара сыртқы тасқынында сияқты адами

тасқынның қозғалысының уақытының сомасында жолдың жеке телімдеріне анықтау

tр.в. = t1 +t2 +t3 + t4+ t5 +t6 +t7=0,05+0,1+0,112+0,12+0,14+0,28=0,836tэв= tнач.эв. +tр=0,5+0,836=1,336 мин.

Төменгі тасқын. Алғы аймақ № 1

;

; .

Аймақ № 2

;

; .Аймақ № 3

;

; .Аймақ № 4

;

; .Аймақ № 5

;

; .

45

адамның қоныс аудар- есептік уақытын ара төменгі тасқында сияқты адами тасқынның қозғалысының уақытының сомасын жолдың жеке телімдеріне

анықтауtр.н. = t1 +t2 +t3 + t4+ t5 =0,24+0,14+0,11+0,12+0,17=0,78

tэв= tнач.эв. +tр=0,5+0,78=1,28 мин.Салыстыру сырт және төменгі тасқынның қоныс аудару уақытының

нәтижелерін сырттың тасқынының көрсеткіші болып табылады. Демек қоныс аудару үшін есептік уақытын сол мағынаны қабылдаймыз

.tр.в. tр.н. = tр.= tр.в.

Қысылшаң ұзақтық тілсіз жау, тілсіз жаудың отанының қабатында болатын адамдар бір тілсіз жаудың(ОФП) қауіпті факторларынан қабатты дәлізде өзінің межелі мағыналар табыстың шартынан анықталады. Ара сапа қауіптің өлшемі үшін, тілсіз жаудың отан биігі болатын адамдар, табыстың шарты бір ықтимал мағынаның ара баспалдақтың торында бас деңгейі тілсіз жаудың қабатының қарастырылуы.Қызудың мағыналары, жанудың және түтіннің оптикалық тығыздығының токсинның компонентінің шоғырлануларының ара тілсіз жаудың қабатының дәлізінде және ара баспалдақ торда бөлмелердің оттан, қабаттық дәліздің және баспалдақ тордың ара нәтижесінде жылу-газ алмасу теңдеу жүйе шешімінің анықталуы.Теңдік қозғалыстар, байланыстырушылар қысымның тік құламасының мағыналарының шығындармен арқылы өткелі,

көрініс G=sign( Δт) μе(—2−—1)√2~ρ|Δт|,

(4.11)сондаG – шығын арқылы ойық, қарамастан кгс-1; – шығын ойықтың коэффициенті(=0,8 жабық ойықтарға и =0,64 ашық ойықтарға);В – ойықтардың ені, м;у2, у1 – астыңғы және үстіңгі шектік ағыны, м;~ρ – ойық бойынша өтетін газ шығыны, кгм-3,Δ P – орташа шекті у2, у1 толық қысымдардың тікқұламы, Па.Төменгі және сырт тасқынның шекаралары тең қысымның жазықтығының

жағдайынан деген тәуелді болады —0=

тi−т j

g ( ρ j−ρi ) (4.12) сондаРi, Рj, – статикалық қысым бас деңгей еденнің i-нің және j-нің бөлмелердің, Па;ji – газдың орташа көлемдік қысымы j-м және i-м бөлмелердегі, кгм-3;g – еркін құлау үдеуі, мс-2.Тең қысымның нығыздығы тыс (y0h1немесеу0h2), шекаралары орналасса, тасқын өткелдері бір жақты ағады және тасқынның шекаралары h1 және h2 физикалық шекараларымен түйіседі. Қысымның (ΔР ), па тік құламасы, арада

46

осы оқиғада формулаға теңеседі.ΔР=Рi−Р j+g(h1+h2 )( ρi− ρ j )/2 (4.13)

Тең қысымның жазықтығы ара шекаралар тасқынның (h1<y0<h2) орналасса, сол өтпелі екі тасқын: бөлменің i- нің арасы j-дан j - ға ара i- е. ағады. Төменгі тасқында h1 және у шекаралары, қысымның тік құламасы осы тасқын үшін

формулаға анықталадыΔР=Рi−Р j+g( y0+h1 )( ρ j−ρi )/2.

(4.14)Тасқында арада бастапқы өткел 0 және h2 шекаралары, қысымның(ΔР )тік құламасы формулаға есептелген:

ΔР=Рi−Р j+g(h2+ y0 )( ρ j−ρi )/2.(4.15)

Газдың(бөлмеге кіріс шығын жақсы, шығатын - жағымсыз саналатын) шығынының белгісі және мағына тік құлама қысымның белгісінен деген тәуелді болады.

~ρ , sign (ΔР )={−1 , ~ρ=ρ j

+1 , ~ρ=ρi

при ΔР<0при ΔР≥0 .

(4.16)Елдің теңгерімінің теңесуі тәуелділікпен білдіреді

d ( ρ j V i )/dt=Ψ+∑i

Gi−∑k

Gk ,

(4.17)Vj – бөлменің көлемі, м3;t –уақыт, с; – жүктенің жану жылдымдығын көрсетеді, кгс-1;∑

iGi

– бөлмеге кіретін қосымша шығындар, кгс-1;∑

kG k

– бөлмеден шығатын қосымша шығындар, кгс-1.Теңесудің дәліз және баспалдақтың торы үшінd (CV ρJ V j T j )/dt=C p∑

iT iGi−C p T j∑

kGk ,

(4.18)Сv, Cp – үлесті изохоралық және изобаралық жылу сыйымдылық, кДжкг-1К-1;Тi, Tj – i-м және j-м бөлмедегі газдар температурасы, К.Жанудың және оттектің азық-түлігінің жеке компонентінің алқасының d (X L, j ρ j V j )/dt=ψLL+∑

iXL ,i Gi−X L, j∑

kG k ,

(4.19)где XL,i, XL,j – j-м и i-м бөлмедегі жанудың азық-түлігінің концентрацисы, гкг-

1;Ll – жанудың(оттектің) азық-түлігінің шланг жүктің бір килограммының жануында ажыратылатын(сіңіс) компонентінің L- саны, кгкг-1.

47

Түтіннің оптикалық нығыздығының теңгерімінің теңесуіV j dμ j/dt=ψDm+∑

iμi G i−μ j∑

kGk ,

(4.20)i,j – j-м және i-м бөлмедегі түтіннің тығыз оптикасы Нпм-1;Dm – жүктің өрт қауіпті түтін зейіні, Нпм2кг-1.Түтіннің оптикалық нығыздығы әдеттегі шарттарда арада түтінге арақатынас пен межелі көрінімнің тоқулыlпр=2 , 38/ μ

(4.21)tн қоныс аудар- түбінің уақытының мағынасы ғимараттар(имараттардың) үшін анонстың жүйелерімен тілсіз жауларда нақты мақсаттың ғимараттарындағы нәтижелер адамдардың тәртібін зерттеу және есептеу.Осы барымда анонстың жүйесінің ғимаратында тілсіз жау tн мағынасының тең жүйенің істепкен уақытына есебімен оның инерциялығын қабылдайды. Осы болмағандықтан қажетті бастапқы деректерлердің қоныс аудару- түбінің уақытының ұйғарымы үшін ғимараттарда(имараттарда) анонстың жүйелерімен tн аумағын қабылдау тиіс тең 0,5 мин - тілсіз жаудың және 2 мин қабаты үшін – үстіңгі жатқан қабаттар үшін.Тілсіз жаудың ту- жерлеріне қонақ бөлменің бөлмесі болып табылса, қайда тілсіз жау мүмкін кездестір- мезгілдес онда барлық бол- адамдармен, сол tн.э қабылдау жібер- тең нөлге. Арада осы оқиғада мүмкіндікті(Рэ.п) ша тәуелділікке

Рэ.п={0 , 999 если t p≤t нб ;0 еслиt р>t нб ; (4.22)

осынаtнб – залдық бөлмелерден керекті көшіру уақыты.Ескерту. Ғимараттармен (ғимараттармен) анонстың жүйелерімен ана ғимараттар (ғимараттар) есептейді, тілсіз жаудың ту- ішкі нешінші мүмкін байқау мезгілдес анда барлық болу адамдармен.tнб есебі тілсіз жаудың дамуының ең қауіпті нұсқасы үшін өндіріледі, ОФП үдеуінің наибольшим шапшаңдығымен қара- бөлмеде сипаттаймын. Алғаш тілсіз жаудың(tкр) қысылшаң ұзақтығының мағыналарын табысты шартының бас-басы ОФП межелі ықтимал адамның(жұмыстың зонасының) орта зонасында: есептегімша көтеріңкі қызуға

t крт={ВА ln [70−t0

(273+t 0 )z ]}1/n

, В=353Ср V(1−ϕ )ηQ

,

(4.23)көрінімнің шығынының

t крп.в={ВА ln [1−V ln(1 ,05 αE )

lпр ВDm z ]−1}

1/n

,

(4.24)оттектің басу мазмұнына

48

t крО2={В

Аln [1− 0 ,044

(BLO2

V+0 ,27 ) ]

−1

}1/n

,

(4.25) бас-басы жанудың газтәріздес токсинның азық-түліктерінен

t крт . г={ВА ln [1− VX

BLz ]−1}

1/n

,

(4.26)Осында В – материалдың және бөлменің еркін көлемінің жануының жылулығынан деген тәуелді болатын тарту кешені, кг;to – ауаның алғашқы қызуы бөлмеде, °С;n – қуару материалдың өзгерісін уақыт есептегіш дәреженің көрсеткіші;А – жанғыш материалдың қуару үлесті бұқаралық жылдамдығын және тілсіз жаудың ауданының есептегіш тарту параметрі, кгс-n;z – ауқымсыз параметр, ОФП таратушының әркелкілігін бөлменің биіктігінің есептегіші;Q – материал жануының аласа жылулығы, МДжкг-1;Ср – газдың үлесті изобаралық жылусыйымдығы МДжкг-1; – жылу жоғалту коэффициенті; – жанудың толықтығының еселігі;V – бөлменің еркін көлемі, м3; – пәннің шағылысының еселігі қоныс аудару жолдарында;Е – алғашқы жарықтандырғыш, лк;lпр – көрінімнің межелі алшақтығы аралық түтін, м;Dm – жалынды материалдың түтінжойғыш зейіні, Нпм2кг-1;L – токсин газының үлесті шыға берісі материалдың келісінің жануына қарамастан кгкг-1;Х – токсин газының ықтимал мазмұны бөлмеде межелі, кгм-3 (ХСО2 = 0,ll кгм-3; ХСО = 1,16-10-3 кгм-3; ХHCL = 23х10-6 кгм-3);LО2 – оттектің үлесті шығыны, кгкг-1.Алғашқы логарифмның жағымсыз сан алса, сол шама ӨҚФ қауіпке ұсынбайды. Z параметрін осы формуламен шығарылады Z= h

Hexp(1,4 h

H ) , приH≤6 м,(4.27)

Осында h – жұмыстық аймақтың биіктігі, м;Н – бөлменің биіктігі, м.Жұмыс зонасының биіктігі анықталадыh=hпл+1,7−0,5δ ,

(4.28) hпл – алаңша биіктігінде адамдар болатын болатын, бөлменің еденінің астында, м; – биіктіктің айырымы көлденең және оның жайлау етегі тең м.

49

Болу тиіс аралық көріністе, орташа қауіпке тілсіз жауда биік белгіде болатын болса адамдар душар болуы мүмкін. Сол себептен, айталық, адамның қоныс аудару қажетті уақытының ұйғарымынде қонақ бөлменің партерінен қисық еденмен h мағынасының табу тиіс, креслоның ең жоғары пейілді қатарларына бағдарлайды. Параметрлер сұйықтықтың жануының оқиғасы үшін бекітілген жылдамдықпен анықталады:А=ψF⋅F ,n=1 , (4.29)Осында F – сұйықтықтың қуару үлесті бұқаралық жылдамдығына, қарамастан кг м-2 с-1;тілсіз жаудың ауқымның таратылуы үшінA=1, 05ψ F⋅v

2 ,n=3, (4.30)

Осында v – алау таратуының линиядағы жылдамдығы, мс-1;жанудың тік немесе көлденең беті үшін тікбұрышты, бірнеше жақтарының арқасында алаудың(айталық, оттың таратуы горизонталды бағытта қалқаға кейін ауқымның оның алауының барлық биіктікке) таратуының екі бағытта

ауқымданадыA=ψF⋅v⋅b ,n=2 ,

(4.31)осында b – алаудың қозғалысының бағытына деген перпендикуляр жанудың, м зонасының өлшемі.Зона болмағандықтан арнаулы талаптардың a мағынасының және Е тең 0,3 қабылданады және 50 лк сәйкесінше, ал tпр = мағынасының 20 м.Бастапқы деректерлер есептер жасау үшін анықтамалық әдебиеттен аламыз.Ара нәтиже мағынаның есептерінен қысылшаң ұзақтылығы тілсіз жаудың ең төменінен

шығадыt кр=min {t кр

т , t крп. в , tкр

О2 , t крт. г}

(4.32)Адамның(tнб), қоныс аудару қажеттілік уақыты, бөлмеден шығу формулаға

есептелгенt нб=

0,8 tкр

60 (4.33)Адам жайлауының биіктікке түрлі алаңшақтарда қоныс аудару уақытын бастапқы алаңша үшін анықтау тиіс.Бөлменің еркін көлемі айырымға геометриялық көлемнің арасында сәйкестенеді және көлеммен ішкі жабдықтың болуымен ерекшеленеді. Есептегіш егер еркін көлемді болса оның теңі 80 % болса геометриялық көлемімен сипатталады.

Көшіру уақыттың алгоритміМЕСТ бойынша адамның қоныс аудару есептік уақыты бөлмелерден және ғимараттар арқылы эвакуациялық шыға берістерді от орындарының орналасу орындарының адам қозғалысының бір немесе адами тасқынның бірнеше уақытының есептігі .Осы есепте адами тасқынның қозғалысының барлық жолы

50

ұзындықпен li телімдерге(өту, дәліз, есіктің ойыгы, баспалдақтың маршының, тамбур) болып бөлінеді және енімен bi сипатталады. Алғы телімдермен өтулер арамен жұмыс жайларыммен, жабдықпен, креслоның және п. т. қатар-қатар болып табылады.Осы есептік уақыттың ұйғарымынде ұзындық және қоныс аудару жолының бас телімінің ені жобаға қабылданады. Жолдың ұзындығы баспалдақтың маршы, ал пандустарға марштың ұзындығы өлшенеді. Жолдың ұзындығы есіктің өткелі нөлге қабылданады. Өткел, қабырғада пейілді қалыңдықпен м 0,7 кем емес ал тамбур есептеу тиіс көлденең жолдың ақырғы ұзындығы li дербес телімі.Адамның(tр) қоныс аудару есептік уақытын анықтау тиіс сияқты адами тасқынның қозғалысының уақытының сомасын жолдың(ti) жеке телімдеріне осы формула арқылы есептеледіt р=t1+t2+t3+, .. . .+ ti ,

(4.4)осындаt1 – адами тасқынның қозғалысының уақыты бірінші(алғы) телімде, мин;t2, t3,..., ti – адами тасқынның қозғалысының уақытының басы келесіден кейін жолдың бірінші телімі,мин. Адам тасқынының қозғалысының уақыты басында келесіден кейін жолдың бірінші телімі

t i=l1

v1 , (4.5)Мұнда l1 – жолдың бірінші телімінің ұзындығы, м;v1, – адами тасқынның қозғалысының жылдамдығының мағынасы көлденең жолға бірінші телімде, кестеге кіргізіп анықталады. Ара тәуелділік от D тығыздығының, м/мин.Адами тасқынның(D1) тығыздығы жолдың бірінші телімінде, м2/м2, осы формула бойынша анықталады

D1=N1 fl1 δ 1 , (4.6)

осындаN1 – адамның саны бірінші телімде, адам.;f – адамның көлденең проекциясының ортаның тең қабылдайтын ауданы, м2;үй киімінде ересек – 0,1;қысқы киімде ересек – 0,125;жасөспірім – 0,07;b1, – жолдың бірінші телімі ені, м.жылдамдық адами тасқынның қозғалысының V1, кейін бірінші келесі жолдың телімдерінде басы жолдың осы телімдерінен ара тәуелділік от адами тасқынның қозғалуы ашықтығының мағынасында қабылдану, осы тұрғыда анықтау үшін жол барлық телім үшін, соның ішінде және есік ойықтары үшін, формулемен анықталады

q1=q i−1⋅δi−1

δ1 , (4.7)Осында bi, bi-1 – енi және жолдың телімі, м;

51

qi,qi-1 – адами тасқын қозғалысының анықтығының мағыналары i- ға және анықталған жолдың, телімдеріне, адами тасқынның қозғалысының анықтығының мағынасы бас жолдың(q=qi - 1) бірінші телімі бойынша кестемен анықталады. Мағынаға D1 бойынша формулаға тағайындалады (4.6).

5.1. Өртке қарсы қорғанысының экономикалық тиімділігіне баға беруҰсынылған шараларды енгізу жалпы құнын анықтау.

Қалаларда, тұрғын пункттерінде және объекттерінде өртке қарсы қорғаныс жүйесін құруға және жұмыс істеуіне қаражат жұмсалады.

Осы қаражаттардың бір бөлімі оның жұмыс істеу қалпында ұстау үшін пайдаланады. Бұл жыл сайын шығындар түрінде болады, соңдықтанда оларды келе жатқан немесе пайдаланушы шығындар деп атайды (мысалы, ӨА ТК шығындар, өрт автоматика құралдары, өрт сөндіру заттарға кететін шығындар, жанармай, электро энергия, жұмысшылар еңбегінің төлем ақысы және т.б.)

Өртке қарсы қорғанысының жүйесін құру кезінде, оның бөлек элементтерін жаңарту кезінде жұмсалатын қаражаттардың басқа бөлімі бірлік шығындар түрінде болады (оқу – жаттығу полигоның құруға, өрт машиналарын

52

сатуға, өрт депосын салуға, өртке қарсы бөгеттерді тұрғызуға және т.б.) осы қаражаттар капиталды деп аталады.

Дәл солай өртке қарсы қорғанысына кететін капиталды шығындар деп, жалпы мемлекеттік негізгі фондқа, жаңа үлгілерін құрастыруға және бар өртке қарсы жүйесін жаңартуға кететін қаражатты айтады.

Өртке қарсы қорғанысына капиталды шығындар негізінен екі бағыт бойынша таралады: объекттің технологиялық және құрылыс бөлімінің өртке қарсы қорғанысына; өртке қарсы қызметінің бар негізгі фондтарын техникалық жаңарту, өрт тағайындалу ғимарат пен имараттар.

Объекттерді жобалау және құру кезінде өртке қарсы талаптарын орындауы үлкен капиталды шығындармен қатар жүреді. Осы шығындардың капиталды салу жалпы көлеміндегі шығын үлесі мынаны құрайды: Тұрғын үйлерді салған кезде 1,8 %, қоғамдық ғимараттар үшін - 3,8 -4,4 %, өндірістік ғимараттар мен имарттар үшін 18 %.

Бар техникалық құралдарды құру кезінде және бар техникалық құралдарды құру кезінде капиталды салулар құрамына келесі элементтер кіреді:

Ғылыми зерттеулерге, тәжірибие жобалау мен құруға, үлгілерді құру және сынау, өндірістік сынауларға шығындар;

Сатып алуға, жеткізіп беруге, монтажға, тұтынушымен техникалық құралды танысып алуға кететін шығындар;

Завод дайындаушы құрылғысын жанартуға кететін шығындар; Жаңа техникалық құралды жасау және пайдаланумен байланысты қажетті

өндіріс алаңшалар және басқа фонд элементтерін тексеруге кететін шығындар; Сақталу мерзімі бір жылдан көп өрт сөндіру заттарын сатып алу және

жеткізіп беруге кететін шығындар; Жаңа техникалық құралды енгізуге қолайлы жағдай жасайтын капиталды

шығындар (жаңаларды салу немесе бар ғимараттарды жаңарту, су құбыр имараттарды, келу жолдарды салу).

Капиталды салу құрамына қалдық құны ескеру мүмкін, егер жаңа техникалық құралды құру кезінде ескісі қиратуға ұшыраса.

Капиталды салулардың көлемі меншікті көрсеткіш түрінде көрсетіледі. Бұл алдында қарастырылған элементтерді біріктіретін екі негізгі құрастырылатынды енгізеді:

Кт.с.=Кн+Кп.н.

мұндағы Кн- ғылыми зерттеулерге және тәжірибе – конструкторлы жұмыстарға кететін шығындар, теңге/бірлік. Кп.н.- жаңа техникалық құралды дайындаушы заводтың өңдірістік фондтарынна капиталды салулар теңге/бірлік.

Кп.н.=

Φ

cΤ .Π .

c Ε∂Ζ

мында Ф– завод дайындаушы негізгі өндіріс фондтарының құны, мың теңге; Ст.п – завод дайындаушының тауар өнімінің өзіндік құны мың теңге;

53

С ед- техникалық құрал бірлігінің өзіндік құны егер оның дайындалуы негізгі өндіріс фондтарының қымбаттануы немесе арзандауын әкелетін болса.

Түзету коэффициенті мына формуламен анықталады: z = R 1R2,

мұндағы R1– жаңа технологиялық Тнқұралды дайындаудың еңбек сыйымдылығын өзгеруін ескертетін коэффициент, базалы Тбсалыстырғанда:

R1 = Τ Η

Τ δ ;R1-базалы Абсалыстырғанда жаңа техникалық Ан-шешімінің орташа жылдық шығаруының өзгеруін ескеретін коэффициент;

R2 = Α Η

Α δ ;Ғылыми – зерттеу және тәжірибе конструкторлы жұмыстар олардың

орындалу шамасы бойынша жүзеге асырылатындықтан онда оларды есептік жылдың басына келтірілуі келесі формуламен анықталады.

Кн1= ∑t=t 0

t

Κ Ηt (1+Ε )t

Мұндағы tp– жұмыс басына есептік жылдың тізім нөмірі (t=to, t1,.....tp);Кнt–t жылдағы жұмыстың сәйкес этаптарының шығындары, теңге: Е=0,1 келтіру нормативі.

Онда техникалық шешім бірлігіне меншікті шығындар Кнмынаған тең:

Кн =

Κ Η 1

Α Η

=∑t=t 0

tp

Κ Ηt (1+Ε )t

Α Η

Техникалық құралдарды жаңартуға немесе берілген объектіде жоқ құралдарды Кт.с сатып алуына капиталды шығындар келесі формуламен анықталады.

Кт.с = kт.з.

∑щ−1

¿

…0щ ΑΤ . „щ

Мұндағы kт.з.- көлік және дайындау қойма шығындарын ескеретін коэффициент. Өрт машиналар үшін 1,04; өрт қондырғымен автоматика үшін 1,07; Цoi– і техникалық құралдын жалпы құны (i=1,2,.....,n;) Ат.сi–і түрінің техникалық құралының саны.

Өрт депосын, оқу жаттығу полигондарын және өртке қарсы нормалар мен ережелерінің талаптарын орындауға кететін капиталды шығындар өзінің құрамына құрылыс монтаж жұмыстары, құрылғыларды, саймандарды сатып алуға, жоба іздеу жұмыстарының шығындары кіреді.

Өткізілген есептеулер нәтижесінде күтетін экономикалық тиімділігін анықтаймыз:

Э = Зi

P1+EΗ

P2+EΗ

+ K

P2+EΗ ;

54

Мұндағы, Зi – келтірілген шығындар;Р1 - өндіріс шығын коэффициенті, Р1=0 деп алынған; Ен – эконмикалық тиімділіктін нормативті коэффициенті, 0,15 тең; Р2 = 0,0865 экономикалық тиімділіктін анықтау әдістемесі бойынша;К - өртке қарсы қорғанысыны капиталды шығындар.

Келтірілген шығындарды келісі формуламен анықтаймыз:Зi = С+ Ен К + Уi

Мұндағы, Уi – 0-ге тең деп алынған орташа жылдық материалды шығын. С – пайдаланушы шығындар, келісі формуламен анықталады:

С = Св + М + З = 653001 + 150894 + 6000000 = 6803895 тенге,мұндағы, Св- сумен қамтамасыз ету шығындары Св = 653001 тенге; М – материалдарға кететін шығындар, М = 150894тенге; З – төлем ақы шығындары, З = 200000тенге; бір жұмыс күнінін төлем ақысы бір жыл кезінде 100000 теңге, жұмысшылардын саны 10 адам болғандықтан, яғни 10000012=1200000 теңге, онда бір жұмысшы бір жыл ішінде төлем ақысы. 5 жыл ішінде барлық жұмысшылардың төлем ақысы 12000005=6000000 тең.Зi = С+ Ен К + Уi = 6803895+ 0,15480838= 6876020,7тенге;

Э = Зi

P 1+EΗ

P 2+EΗ

+ K

P2+EΗ = 6876020,7*(0,15/0,0865+0,15)+480838/(0,0865+0,15)= 3225514,95 тенге.

Өткізілген есептеулер нәтижесінде экономикалық тиімділік 3225514,95 теңгені құрайды.

6. ҚорытындыБерілген жұмыста объекттің сипаттамасы, өрт қауіптілігі келтірілген. Көлемді жоспарлы және конструкторлы шешімдердің сараптамасы өткізілген. Жұмыс нәтижесі бойынша көлемді жоспарлау және конструктивті шешімдерді нұсқаулар ұсынылған. Өртке қарсы ахуалын көтеру мақсатында келесі шараларды өткізуге ұсынылады:

1. Бағаналардың отқа төзімділік шегін көтеру.

55

Grenamat AS кеңейтілген вермикулиттен және түптеуіш бейорганикалық заттардан жасалған отқа төзімді тақтайлар. Жылу төзімділігі 1300 С дейін. Адам денсаулығына зиянсыз тақталардың құрамында асбест, шыны немесе минералды талшықтар жоқ. Отқа төзімді тақталар қоршаған ортадағы көміртегі тотығы, метан, сұйық аллюминий және креолит , фторидтерге қарсы төзімділігі жоғары. Отқа төзімді тақталар құрамы қатты, берік, жылу өткізгіштігі төмен және электр кедергілігі жоғары, ең бастысы жоғары температураға төзімділігі мықты. Отқа төзімді тақталарды көбінесе пештердің, өнеркәсіптердегі домна пештерінің ішкі жақтауларын оқшаулап қаптауға пайдаланады. Отқа төзімді тақталардың артықшылығы өзінің төмен салмағының және жоғары оқшаулағыш қасиетіне байланысты қолданыста оңай өңделеді және аса көп күш қажет етпейді.

2. Автоматикалық түтінге қарсы жүйелерінің мәжіліс залында ашылуы.

56

3.Өрт кезінде ғимарат арасында комуникация ойықтарын қорғау үшін өртке қарсы муфтаны пайдалану.

Ұсынылған шешімдері нұсқаулары өрттің таралуына кедергі жасайды, ғимарат қорғанысын және қауіпсіз көшіруін қамтамасыз етеді.

Ұсынылған шешімдердің экономикалық тиімділігі анықталған.Ұсынылған шешімдерді енгізу кезінде экономикалық тиімділігі 3225514,95теңгені құрайды.

58

Әдебиет . 1. Грушевский Б.В. и др., под редакцией Кудаленкина В.Ф. Пожарная профилактика в строительстве. -М.: ВИПТШ, 1985.-455 с.2. Грушевский Б.В. и др. Пожарная профилактика в строительстве. -М.:: Стройиздат, 1989.-368 с. 3. Ройтман М.Я. Противопожарное нормирование в строительстве. -М.: Стройиздат, 1985.-590 с. 4. Ройтман М.Я. Пожарная профилактика в строительстве. -М.: Стройиздат, 1978.-368с. 5. Баратов.А.Н. Пожарная опасность строительных материалов. -М.: Стройиздат, -380 с. 6. Ягупов Б.А. Строительное дело. -М.: Стройиздат., 1988.-368 c. 7. Яковлев А.И. Расчет огнестойкости строительных конструкций. М.: Стройиздат,1988 -144 c.8. Шевырев В.Т. Средства и способы огнезащиты строительных материалов. М.: Стройиздат, 1988.-156 с.9. Шаповалов А,Ф, Огнестойкость железобетонных конструкций. -М.: Стройиздат, 1986.-148с.10. СНиП РК 3.01-01-2008. Градостроительство. Планировка и застройка городских и сельских поселений. Комитет по делам строительства Министерства экономики и индустрии РК. Астана 2008 г.11. ГОСТ 30244-94. ССБТ. Материалы строительные. Методы испытания на горючесть.12. ГОСТ 12.1.004-91. ССБТ. Пожарная безопасность. Общие требования.13. ГОСТ 121-004-89. CCБТ. Пожаровзрывоопасность веществ и материалов. Номенклатура показателей и методы их определения. 14. СНиП РК 2.02-05-2009. Пожарная безопасность зданий и сооружений. Комитет по делам строительства Министерства экономики и индустрии РК. Астана 2009 г.15. Пособие по определению пределов огнестойкости, пределов распространения огня по конструкциям и групп возгораемости материалов. - М.: Стройиздат, 1985.-56 с.16. СНиП РК 3.02-02-2009. Общественные здания и сооружения.Комитет по делам строительства Министерства экономики и индустрии РК. Астана 2009 г. 17. Ильин Н.А. Последствия огневого воздействия на железобетонные конструкции. -М.: Стройиздат, 1979-128 c.18. Зенков Н.И. Строительные материалы и поведение их в условиях пожара. -М.: ВИПТШ, 1974 -176 с.19. Ильин Н.А. Техническая экспертиза зданий поврежденных пожаром. -М.: Стройиздат, 1983.-200 с.20. СНиП РК 4.02-42-2006. Отопление, вентиляция и кондиционирование. Комитет по делам строительства Министерства экономики и индустрии РК. Астана 2006 г.21. СНиП РК4.02.41-2006. Внутренний водопровод и канализация.

59

22. Денисенко В.В., Точилкина В.Г. Пожарная безопасность в строительстве. Киев: 1987.304 с.23. Юрченко и др. Научно-технический прогресс в пожарной охране. М.: Стройиздат, 1987- 376 с. 24. Правила пожарной безопасности при производстве строительно-монтажных работ (ППБ-05-86). -М.: Стройиздат, 1988-48 c. 25. Шурин Е.Т., Юн С.П., Пальцев В.П. Методические указания к курсовому проектированию по дисциплине Пожарная профилактика в строительстве. -М.: ВИПТШ, 1990-80 с. 26. ППБ РК 11-14.27. Грушевский Б.В., Ройтман М.Я. Методические рекомендации к решению задач по курсу пожарная профилактика в строительном деле, М, 1979.28. Томин С.В., Токарев Н.В. Задачник по пожарной профилактике в строительстве, М, 1996.29. Демехин В.Н., Измайлов А.С., Серков Б.Б. Методические указания к проведению лабораторных работ по курсу «строительные материалы и конструкции и их поведение в условиях пожара», М. 1984 г.30. СНиП 2.01.07-85 Нагрузки и воздействия.31. Справочник по огнестойкости и пожарной опасности строительных конструкций, пожарной опасности строительных материалов и огнестойкости инженерного оборудования зданий. М-99. 32. Холщевников В.В. «Исследование людских потоков и методология нормирования эвакуации людей из зданий при пожаре». М-99.33. «Проблемы пожарной безопасности в строительстве». Материалы научно-практической конференции. Москва 2001 г. М-2001.34. Кошмаров Ю.А. «Прогнозирование опасных факторов пожара».35. Баратов А.Н., Пчелинцев В.А. «Пожарная безопасность». М-97.36. ГОСТ 8240-72 Швеллеры с уклоном внутренних граней полос.37. ГОСТ 8239-72 Балки двутавровые.

60

kti-tjm.kzkti-tjm.kz/.../DIPLOMY/zjilkajdarov.docx · Web viewБүгінгі күнде...

Documents

Transcript of kti-tjm.kzkti-tjm.kz/.../DIPLOMY/zjilkajdarov.docx · Web viewБүгінгі күнде...