Koperattivi Issue 25 - March 2012

28
Marzu 2012 Óar©a Numru 25 Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

description

This is the 25 edition of the Koperattivi Magazine. This special edition has 28 pages and focuses on the International Year or Cooperatives.

Transcript of Koperattivi Issue 25 - March 2012

Page 1: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Marzu 2012 Óar©a Numru 25

Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

Page 2: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

Il-Koperattivi jibnu dinja a˙jar

Dingli Farmers’ Co-Operative

Farm Advisory Services

Farmers Wine Cooperatives

Hex Cleaning Services

Cooperative Society

Knowledge Matters

Co-Op Ltd.

Koperattiva Gomriza Maltese Agri Products Ltd

Koperattiva G˙as-Servizzi Farmaçewtiçi

Koperattiva G˙awdxija u

Ndafa Pubblika

Koperattiva Kulturali

Universitarja

Koperattiva Linen Services (Kols Ltd)

Koperattiva Maltese Kitchen

Koperattiva Nazzjonali Tas-Sajd

Koperattiva Produtturi

Tat-Tadam Ta’ Malta Ltd.

Koperattiva Tal-Burdnara

Koperattiva Tal-Barklori

Koperattiva Tal-Furnara

Koperattiva Xog˙ol U Hena

Koperattiva Youth

Generation Ltd.

Links Discounters Coop. Soc. Ltd.

Northern Cleaning Coop Limited

Payzone Cooperative

Qormi Farmers Co-Operative

Rabat Farmers Co-Operative

Si©©iewi Farmers Co-Operative

St Paul’s Bay Farmers’

Co-Operative

Trend Ventures Coop Ltd.

Ûabbar Farmers’ Co-Operative

KoptaFreeze

Page 3: Koperattivi Issue 25 - March 2012

editorja

l04 Imnedija s-Sena

Internazzjonali tal-Koperattivi

05 It-Tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

06 Id-diskorsi/dikjarazzjonijiet ewlenin li saru fil-jum tat-tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

08 Smart Technologies

10 L-ICA tniedi uffiçjalment is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

10 Imnedija s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi fuq livell Ewropew

11 IYC 2012

14 Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

16 The Cooperative Proposal

18 $50 miljun g˙all-pajjiΩi li qed jiΩviluppaw

19 Rochdale dikjarata b˙ala l-Belt Dinjija tal-Koperattivi

19 Ir-Rapport Global 300

20 Attivitajiet matul l-2011

22 Il-Koperattiva tal-Piloti Marittimi tinvesti €800,000 f’Pilot Boat ©dida

22 4,000 Tabella tat-Traffiku

23 The Cooperative Model

25 L-ispirtu Koperattiv wara diΩastri naturali

Publishers

Mdina RoadQormi QRM9011, Malta

Tel: +356 2148 4835 Fax: +356 2148 5422

Email: [email protected] Editorial Board

Anthony Dalli, John Mallia, Anton Muscat, Louis Zammit

Design & Printwww.outlook.coop

Editorial Coordination and Researchwww.mediacoop.coop

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in retrieval system or

transmitted, in any form or by any means: mechanical, photocopying, recording or otherwise, without prior permission of Koperattivi Malta. While every effort

has been made to ensure the accuracy of information contained in the publication, the publishers cannot be

held responsible for any errors it may contain

Anthony DalliPresident Koperattivi Malta

Fil-31 ta’ Ottubru 2011 in-Nazzjonijiet Uniti nediet uffiçjalment is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi. Bit-tema “IntrapriΩi Koperattivi Jibnu Dinja A˙jar”, is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi g˙andha l-g˙an li trawwem l-g˙arfien pubbliku u tal-gvernijiet nazzjonali dwar il-kontribut imprezzabbli li jag˙tu intrapriΩi koperattivi biex jitnaqqas il-faqar, g˙all-©enerazzjoni tal-impjiegi u g˙all-integrazzjoni soçjali.

L-IYC 2012 se tenfasizza wkoll il-fatt li s-soçjetajiet koperattivi huma mudell alternattiv ta’ negozju bbaΩat fuq il-˙tie©a, mhux ir-rebg˙a; fejn il-©id tal-individwu ji©i qabel l-insegwiment tal-profitt. L-Alleanza Internazzjonali tal-Koperattivi qed t˙ajjar lill-assoçjazzjonijiet membri kollha tag˙ha jag˙mlu sforz speçjali biex jiççelebraw il-Mudell Koperattiv. L-ICA, flimkien ma’ organizzazzjonijiet b˙al Cooperatives Europe, CICOPA u o˙rajn, trid tiΩgura li l-IYC 2012 t˙alli marka a˙˙arija fuq il-popolazzjoni tad-dinja, bir-riΩultat li tara l-˙olqien u t-tkabbir ta’ koperattivi f’kull settur tal-ekonomija.

Koperattivi Malta, il-Bord tal-Koperattivi u l-Fond Çentrali tal-Koperattivi, flimkien mal-Ministeru g˙all-Kompetizzjoni Ìusta, Negozji Ûg˙ar u l-Konsumatur, responsabbli wkoll mis-Soçjetajiet Koperattivi, waqqfu kumitat nazzjonali biex jippjana g˙add ta’ attivitajiet biex ti©i ççelebrata s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi.

Filwaqt li ç-çelebrazzjonijiet nazzjonali huma ta’ min ifa˙˙arhom g˙ax jg˙inu jrawmu l-g˙arfien fis-soçjetà çivili u fil-pubbliku in©enerali, is-sena Internazzjonali tal-Koperattivi tippreΩenta wkoll opportunità unika g˙as-soçjetajiet koperattivi individwali Maltin biex jag˙mlu evalwazzjoni interna tat-tmexxija koperattiva u tal-operati tag˙hom, kif ukoll tar-relazzjonijiet bejn il-membri nfushom, biex

b’hekk jissa˙˙u aktar u jkomplu jqieg˙du l-mudell koperattiv f’dawl poΩittiv.

A˙na f’Koperattivi Malta qed nag˙mlu kull sforz biex ng˙inu lil dawk il-koperativi li je˙tie©u l-appo©© tag˙na. Se nkunu qed nag˙mlu l-almu tag˙na biex intejbu u nsa˙˙u l-komunikazzjoni bejn Koperattivi Malta u l-membri tag˙na, u g˙andna pjanijiet biex ninkora©©ixxu l-formazzjoni ta’ koperattivi ©odda fis-setturi li sa issa g˙adhom ©odda g˙al Malta. Se nkunu wkoll qed ng˙inu lill-membri tag˙na jiksbu appo©© professjonali biex isiru jafu aktar dwar fondi li jistg˙u jinkisbu mill-Unjoni Ewropea biex itejbu l-operat tag˙hom.

Is-sena l-o˙ra organizzajna Ωjara edukattiva g˙as-settur tal-agrikoltura fl-Umbria. Din is-sena qeg˙din na˙sbu biex norganizzaw Ωjajjar edukattivi simili g˙al setturi o˙ra. Ma’ din il-˙ar©a ta’ KOPERATTIVI g˙andkom issibu karta ta’ Informazzjoni biex timlew id-dettalji personali tag˙kom u tibag˙tuhielna lura l-uffiççju. Dan se jg˙inna nΩommu l-informazzjoni tag˙na a©©ornata.

Óa©a o˙ra li qeg˙din na˙dmu fuqha hija l-Koperatur u l-Koperattiva tas-sena, biex b’hekk inkunu nistg˙u nuru l-apprezzament tag˙na u ninkora©©ixxu x-xog˙ol siewi li qed jag˙mlu persuni individwali u koperattivi fit-tkabbir tal-ekonomija f’pajjiΩna.

G˙aldaqstant, is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi hija opportunità tad-deheb g˙alina lkoll, biex nag˙mlu sforz speçjali biex insiru aktar effiçjenti u professjonali u b’hekk nippro©ettaw lill-koperattivi b˙ala mudell denju li ta’ min wie˙ed isegwih.

Intant nixtieq nie˙u din l-opportunità g˙an-nom tieg˙i, tal-Kunsill u tal-Moviment Koperattiv Malta biex nilqg˙u fostna lill-Administration Manager, Ms. Marylee Farrugia Degabriele, li f’dawn it-tliet xhur li ilha impjegata ma’ Koperattivi Malta di©à tat kontribut siewi.

is-Sena internazzjonali tal-Koperattivi 2012

Ritratt tal-qoxra: L-Assemblea Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti tniedi s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi, 31 ta’ Ottubru 2011Ritratt: UN Photo/Devra Berkowitz

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 3

Page 4: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Dep

artm

ent o

f Inf

orma

tion

imnedija s-Sena internazzjonali tal-Koperattivi f’MaltaIs-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi (IYC 2012) ©iet imnedija f’Malta fil-15 ta’ Diçembru 2011. Dan segwa t-tnedija tal-IYC 2012 mill-Assemblea Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New York fil-31 ta’ Ottubru 2011, u t-tnedija uffiçjali tal-IYC 2012 mill-Alleanza Internazzjonali tal-Koperattivi (ICA) fis-16 ta’ Novembru fil-Messiku. It-tnedija saret fil-bini tal-Parlament ta˙t l-awspiçju tal-Ispeaker tal-Kamra tar-RappreΩentanti l-Onor Dr Michael Frendo, bil-parteçipazzjoni tas-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Koperattivi l-Onor Dr Jason Azzopardi, (illum Ministru g˙all-Kompetizzjoni Ìusta, in-Negozji Ûg˙ar u l-Konsumatur) u l-kelliem tal-Partit Laburista g˙all-Koperattivi l-Onor Dr An©lu Farrugia. Din kienet l-ewwel attività marbuta mas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi li saret mill-Kumitat Nazzjonali li ©ie mwaqqaf bil-parteçipazzjoni tal-Gvern, tal-Bord tal-Koperattivi, ta’ Koperattivi Malta u tal-Fond Çentrali.Dan il-Kumitat ˙ejja programm mimli attivitajiet immirati lejn it-tfal, studenti, Ωg˙aΩag˙, familji, ˙addiema, dawk li qed ifittxu x-xog˙ol, imprendituri prospettivi kif ukoll membri ta’ koperattivi eΩistenti.

Il-Membri tal-Kumitat Nazzjonali ta’ Malta g˙as-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi huma Anton Spiteri, rappreΩentant tas-Segretarju Permanenti tal-Ministeru g˙all-Kompetizzjoni Ìusta, in-Negozji Ûg˙ar u l-Konsumatur; Wilfred Kenely, Chairperson tal-Bord tal-Koperattivi;

Rosette Thake, rappreΩentanta ta’ Koperattivi Malta; u Louis Zammit, Chairperson tal-Fond Çentrali tal-Koperattivi li ˙a post il-Kaptan Paul Chetcuti minn Jannar ta’ din is-sena. Iç-Chairperson tal-Kumitat Nazzjonali huwa Michael Mercieca.

Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi tiççelebra mezz differenti ta’ kif isir negozju, wie˙ed iffukat fuq il-bΩonnijiet tal-bniedem u mhux fuq ir-reg˙ba tal-bniedem, fejn il-membri - li jkunu s-sidien tan-negozju tag˙hom u jmexxuh - flimkien jie˙du l-benefiççji flok il-profitti jmorru biss g˙and is-sidien tal-ishma. Li jkun hemm Sena Internazzjonali tal-Koperattivi jipprovdi opportunità li tin©ibed l-attenzjoni tal- gvernijiet nazzjonali, il-komunità kummerçjali, u fuq kollox, tal-pubbliku in©enerali, dwar il-vanta©©i tal-mudell koperattiv. L-attivitajiet, li ser ji©u organizzati madwar Malta u G˙awdex u madwar id-dinja, g˙andhom l-g˙an li jΩidu l-g˙arfien tal-koperattivi fid-diversità tag˙hom, speçjalment fost il-popolazzjoni ta’ adulti. Huwa ttamat li permezz ta’ dan, in-nies jirrikonoxxu l-impatt soçjali u ekonomiku tal-koperattivi madwar id-dinja. Permezz ta’ dan l-g˙arfien, huwa ttamat li l-koperattivi stabbiliti jikbru, koperattivi ©odda ji©u ffurmati, u li l-awtoritajiet governattivi jfasslu politika u li©ijiet li jippermettu l-formazzjoni u t-tkabbir ta’ koperattivi ©odda.

koperattivi 4 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 5: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Bit-tema “IntrapriΩi koperattivi jibnu dinja a˙jar”, l-2012, hi ma˙suba biex t˙e©©e© it-twaqqif u t-tkabbir ta’ koperattivi madwar id-dinja. Barra minn hekk t˙e©©e© individwi, kommunitajiet u gvernijiet biex jirrikonoxxu r-rwol tal-koperattivi fil-˙idma biex jintla˙qu l-miri tal-iΩvilupp maqbula internazzjonalment, fosthom il-Millenium Development Goals.L-Assemblea Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti ddikjarat l-2012 b˙ala s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi, b˙ala rikonoxximent g˙all-kontribut li l-koperattivi jag˙tu g˙all-iΩvilupp soçjo-ekonomiku, b’mod partikolari l-impatt poΩittiv li huma j˙allu fuq it-tnaqqis tal-faqar, il-˙olqien tal-impjiegi u l-integrazzjoni soçjali.

Ir-riΩoluzzjoni A/RES/64/136 tal-Assemblea Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti t˙e©©e© lill-istati membri kollha, lin-Nazzjonijiet Uniti, u lil dawk kollha li b’xi mod huma involuti, biex jie˙du vanta©© mis-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

biex ixerrdu g˙arfien dwar il-kontribut tal-koperattivi g˙all-iΩvilupp soçjali u ekonomiku u j˙e©©u t-twaqqif ta’ aktar koperattivi.

Is-sena Internazzjonali tal-Koperattivi g˙andha tliet g˙anijiet ewlenin:1. Biex iΩΩid l-g˙arfien dwar il-

koperattivi u l-kontribut tag˙hom g˙all-iΩvilupp soçjo-ekonomiku u biex jintla˙qu l-Millennium Development Goals

2. Biex t˙e©©e© il-formazzjoni u t-tkabbir tal-koperattivi fost individwi u istituzzjonijiet biex ji©u indirizzati ˙ti©ijiet ekonomiçi komuni

3. Biex t˙e©©e© lill-gvernijiet u l-korpi regolatorji biex jistabbilixxu politika, li©ijiet u regolamentazzjoni li jg˙inu u j˙e©©u l-formazzjoni u t-tkabbir tal-koperattivi.

L-attivitajiet li se jsiru f’Malta u madwar id-Dinja matul is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi se jkollhom l-islogan

“IntrapriΩi Koperattivi jibnu dinja a˙jar”. L-attivitajiet se jservu ta’ tixrid ta’ informazzjoni dwar aspetti ewlenin tal-koperattivi li permezz tag˙hom ikollna dinja a˙jar. Minbarra l-islogan prinçipali, matul is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi se jitwasslu dawn il-messa©©i prinçipali: • L-intrapriΩi koperattivi huma tal-

membri, iservu lill-membri u huma mmexxija mill-membri

• Il-koperattivi jag˙tu s-setg˙a lin-nies.• Il-koperattivi jtejbu l-g˙ajxien tan-nies u

jsa˙˙u l-ekonomija• Il-koperattivi jippermettu Ωvilupp

sostenibbli• Il-koperattivi jippromwovu Ωvilupp

rurali• Il-koperattivi jibbilançjaw il-˙ti©ijiet

soçjali ma’ dawk ekonomiçi• Il-koperattivi j˙e©©u prinçipji

demokratiçi• Il-koperattivi huma mezz kif jinqered

il-faqar• Il-koperattivi huma mudell ta’ negozju

sostenibbli g˙aΩ-Ωg˙aΩag˙.

Minn Ruben Overend

Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi (2012) kienet imnedija uffiçjalment fil-Kwartieri Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New York City, fil-31 ta’ Ottubru 2011

it-tnedija tas-Sena internazzjonali

tal-Koperattivi Credit: UN Photo/Rick Bajornas

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 5

Page 6: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Id-diskorsi/dikjarazzjonijiet ewlenin li saru fil-jum tat-tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

Il-President tal-Assemblea Ìenerali tal-UN Nassir Abdulaziz Al-Nasser

Id-Deputat Segretarju Ìenerali tal-UN Asha-Rose Migiro

Il-President tal-Alleanza Internazzjonali tal-Koperattivi (ICA), Dame Pauline Green

Il-President tal-Assemblea Ìenerali tal-UN Nassir Abdulaziz Al-Nasser nieda s- Sena Internazzjonali tal-Koperattivi, billi elenka r-rwol tal-koperattivi b˙ala katalist g˙al Ωvilupp soçjalment inkluΩiv u l-kapaçità li jag˙tu s-setg˙a lill-komunitajiet permezz tal-˙olqien tal-impjiegi u d-d˙ul finanzjarju.

“Il-Koperattivi jikkontribwixxu g˙as-sigurtà fl-ikel, fl-iΩvilupp rurali, u f’servizzi soçjali o˙ra. Huma mhux biss jipprovdu opportunitajiet ta’ impjiegi produttivi lill-gruppi mar©inalizzati fosthom in-

“Filwaqt li d-dinja qed tixhed l-iskuntentizza dejjem tikber tal-pubbliku min˙abba l-kriΩi finanzjara u ekonomika, il-kommunità internazzjonali g˙andha titg˙allem mill-moviment koperattiv li jibbilançja l-vijabbiltà ekonomika mar-responsabbiltà soçjali”.

“B˙ala organizzazzjonijiet li jg˙inu lilhom infushom jitjiebu, l-aktar element

“Is-sena ddedikata lill-koperattivi g˙andha tintuΩa mill-moviment koperattiv madwar id-dinja biex twassal il-messa©© li l-koperattivi huma mudell ta’ negozju serju li jist˙oqqlu jkun rikonoxxut u trattat b˙all-mudelli l-o˙ra ta’ negozju. Biex dan ise˙˙, il-koperattivi madwar id-dinja jrid ikollhom vuçi wa˙da li twassal il-vanta©© tal-moviment koperattiv”.

nisa, iΩ-Ωg˙aΩag˙, persuni b’diΩabbiltà, anzjani u nies indi©eni, iΩda jag˙tu wkoll kontribuzzjoni importanti bil-programmi ta’ assistenza teknika g˙all-iΩvilupp tar-riΩorsi umani tag˙hom”.

“Permezz tal-karatteristiçi tal-organizzazzjoni tag˙hom, l-intrapriΩi koperattivi jappartjenu lill-membri u jirrispondu g˙all-˙ti©ijiet tal-kommunità. Huma jkomplu jkabbru l-poter ekonomiku tag˙hom billi jg˙inu lill-kommunitajiet biex jikkompetu b’suççess fl-ekonomija dinjija”.

importanti g˙all-koperattivi huwa l-bniedem. Huma mhux biss jil˙qu l-˙ti©ijiet materjali tag˙hom, iΩda wkoll il-˙tie©a tal-bniedem, li wie˙ed jipparteçipa b’mod proattiv biex itejjeb ˙ajtu. Barra minn hekk bil-proçess demokratiku tat-te˙id tad-deçiΩjonijiet, u l-˙idma ffukata biex itejbu l-˙iliet u l-kapaçitajiet tal-membri, il-koperattivi joffru mudell li juΩa l-ener©iji u l-˙e©©a ta’ kull membru”.

Id-diskors ta’ Dame Pauline Green iffoka fuq tliet punti prinçipali:1. Il-Koperattivi b˙ala intrapriΩi li

jappartjenu lill-membri huma mudell ta’ negozju serju u g˙aldaqstant qed jitolbu li l-qafas legali u finanzjarju uniku u speçifiku tag˙hom ikun rikonoxxut fil-politika pubblika u fil-li©ijiet.

2. Il-Koperattivi huma negozji mmexxija mill-valuri. Il-valuri tal-koperattivi huma parti integrali ta’ dan il-mudell ta’ negozju, huma parti mid-DNA ta’ koperattiva u jiddifenixxu l-identità ta’ koperattiva.

3. Il-Mudell ta’ governanza tal-koperattivi huwa mmexxi min-nies. Fi Ωmien meta n-nies – b’mod speçjali Ω-Ωg˙aΩag˙ li qed jintlaqtu ˙aΩin mir-reçessjoni – i˙arsu b’mod çiniku lejn il-mudelli politiçi u ekonomiçi li jiddominaw ˙ajjithom, meta qeg˙din ifittxu li jkollhom vuçi, fit-tramuntana

tal-Afrika, f’Wall Street u madwar id-dinja, u meta qeg˙din jaraw li j˙allu impatt, koperattiva mhux biss hija mudell effettiv ta’ governanza, iΩda hija mudell konvinçenti u affaxxinanti.

Dame Pauline Green temmet id-diskors tag˙ha billi qalet li l-moviment koperattiv huwa konxju li s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi hija “rigal li jirrikonoxxi l-impatt tal-koperattivi fuq l-iΩvilupp soçjo-ekonomiku tal-pajjiΩ, u l-kapaçità li jag˙mlu ˙afna aktar”. Hija sa˙qet li “l-koperattivi minn madwar id-dinja se ja˙dmu biex is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi tkun konferma b’sa˙˙itha tal-ideal koperattiv”. Sostniet li “l-g˙an tag˙na huwa li fil-31 ta’ Diçembru tal-2012, inkunu nistg˙u nag˙lqu sena internazzjonali ta’ suççess, u nibdew g˙axar snin ta’ tkabbir tal-koperattivi”.

Cre

dit:

UN

Pho

to/D

evra

Ber

kow

itz

Cre

dit:

UN

Pho

to/D

evra

Ber

kow

itz

Cre

dit:

UN

Pho

to/R

ick

Bajo

rnas

koperattivi 6 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 7: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Dikjarazzjoni kon©unta tal-FAO, IFAD u WFPL-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti g˙all-Ikel u l-Agrikoltura (FAO), il-Fond Internazzjonali tan-Nazzjonijiet Uniti g˙all-IΩvilupp Agrikolu (IFAD) u l-Programm Dinji tal-Ikel tan-Nazzjonijiet Uniti (WFP) sa˙qu li bdiewa li joperaw fuq skala Ωg˙ira jiggwadanjaw meta jissie˙bu f’koperattivi agrikoli g˙ax isa˙˙u l-poter tag˙hom ta’ negozjar u jaqsmu r-riΩorsi ma’ o˙rajn, b’tali mod li jtejbu s-sigurtà tal-ikel u jnaqqsu l-faqar.It-tliet a©enziji bbaΩati f’Ruma, sostnew li “il-koperattivi, li jvarjaw minn u˙ud ta’ skala Ωg˙ira, g˙al negozji multimiljunarji madwar id-dinja, joperaw f’kull settur tal-ekonomija, g˙andhom aktar minn 800 miljun membru, u jipprovdu mitt miljun

Is-Sotto Segretarju Ìenerali tal-UN g˙all-Affarijiet Soçjali u Ekonomiçi, Sha Zukang

(Nota: Sha huwa wkoll is-Segretarju Ìenerali li jmiss tal-konferenza tan-Nazzjonijiet Uniti dwar l-IΩvilupp Sostenibbli (Rio+20))

“Il-Koperattivi huma organizzazzjonijiet li jg˙inu lilhom infushom jitjiebu u li ji©©eneraw l-impjiegi u jtejbu d-d˙ul tal-membri tag˙hom, b’tali mod li jnaqqsu l-faqar. Barra minn hekk il-koperattivi jsa˙˙u l-ekonomiji u l-kommunitajiet lokali billi juΩaw riΩorsi u opportunitajiet lokali”.

“Il-koperattivi g˙andhom rwol importanti x’jaqdu fit-tranΩizzjoni lejn ekonomija li tirrispetta l-ambjent, g˙ax joffru mudell

ta’ negozju b’vanta©© komparattiv fil-˙olqien ta’ prattiçi ekonomiçi li huma soçjalment inkluΩivi u li jirrispettaw l-ambjent”.

“Il-koperattivi huma wkoll notevoli fil-kontribut tag˙hom g˙all-iΩvilupp rurali u l-produttività agrikola kemm fil-pajjiΩi Ωviluppati, kif ukoll fil-pajjiΩi li qed jiΩviluppaw. Madwar l-Ewropa, pereΩempju, il-koperattivi huma responsabbli minn madwar 60% tal-ipproçessar u tal-kummerçjalizzazzjoni ta’ prodotti agrikoli, u huma responsabbli g˙al madwar 50% tal-provvista ta’ affarijiet konsumabbli u durabbli li jintuΩaw fl-agrikoltura”.

impjieg madwar id-dinja. Dan huwa 20% aktar minn intrapriΩi multinazzjonali.

Ûiedu jg˙idu li fl-2008, l-akbar 300 koperattiva fid-dinja ©©eneraw bejniethom aktar minn $1.1 triljun, ekwivalenti g˙all-prodott gross domestiku (GDP) tal-akbar ekonomiji fid-dinja.

SYNOPSISThe United Nations launched the International Year of Cooperatives 2012 on October 31. The International Year of Co-operatives celebrates a different way of doing business, one focused on human need not human greed, where the members collectively enjoy the benefits instead of all profits going just to shareholders.

The International Year of Cooperatives is intended to raise public awareness of the invaluable contributions of cooperative enterprises to poverty reduction, employment generation and social integration. The Year will also highlight the strengths of the cooperative business model as an alternative means of doing business and furthering socioeconomic development.Having an International Year of Co-operatives provides an opportunity to captivate the attention of national governments, the business community and, most importantly, the general public, on the advantages provided by the co-operative model.

Cre

dit:

UN

Pho

to/R

ick

Bajo

rnas

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 7

Page 8: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Is-suççess ta’ kull intrapriΩa ma jiddependix biss fuq il-prodott li toffri jew fuq kemm tkun kapaçi toffrih tajjeb. Lanqas ma jiddependi biss fuq x’servizz qed igawdi l-klijent. IntrapriΩa li trid tibqa’ tikber u twessa’ l-operat tag˙ha, trid tkun kreattiva billi tkun kapaçi t˙ares lil hinn mill-preΩent u ssib modi ©odda kif il-prodott jew is-servizz tag˙ha, taddattaha skont iΩ-Ωmien, skont l-aspettattivi tal-klijenti u minn dan, tislet prodotti u servizzi ©odda.

Dan huwa propju li g˙adha kemm g˙amlet Smart Technologies, kumpanija li minn meta twaqqfet fl-2008, offriet servizzi ta’ outsourcing u leasing ta’ apparat ta’ kompjuters. Il-kunçetti ta’ outsourcing u leasing baΩikament ifissru li intrapriΩa, minflok ma tinvesti eluf kbar ta’ flejjes fix-xiri ta’ apparat ta’ kompjuters, tid˙ol f’arran©ament ma’ Smart Technologies, fejn is-sistema kollha li jkollha bΩonn, tikriha u fl-istess waqt, tgawdi mis-servizz ta’ after sales service li toffri Smart Technologies.

G˙all-bidu, dan kien kunçett ©did u g˙aldaqstant, kellu jie˙u Ω-Ωmien biex jaqbad. IΩda Smart Technologies hija kumpanija li mill-bidu ˙admet b’mod serju u g˙alhekk, kull klijent li ˙adem mag˙ha, inqeda tajjeb u b’mod professjonali. Dan wassal biex Smart Technologies kibret u saret il-kumpanija ewlenija f’Malta li tispeçjalizza f’dan is-settur. IΩ-Ωieda kostanti fl-attività ta’ negozju wassal lill-kumpanija biex twessa’ l-operat tag˙ha u n˙olqot l-opportunità ©dida li tid˙ol f’qasam ©did ta’ operat – il-kiri ta’ kompjuters.

“Meta tiltaqa’ mal-klijenti u tkun qed tkellimhom, issir taf iΩjed x’inhuma l-˙ti©ijiet partikolari tag˙hom. Kien hekk li bdejna nindunaw li hemm bΩonn ta’ servizz b˙al dan u rajna wkoll li kienet teΩisti opportunità g˙al aktar tkabbir. Smart Technologies issa ilha toffri s-servizz ta’ kiri ta’ kompjuters g˙al dawn l-a˙˙ar sitt xhur fejn iffukajna l-iΩjed fuq il-kiri ta’ PC’s, laptops u netbooks kemm g˙al ftit Ωmien kif ukoll g˙al Ωmien iΩjed fit-tul,” jispjega Christopher Demicoli, Business Development Manager ta’ Smart Technologies.

“Kull pakkett ta’ servizzi jin˙adem speçifikament madwar il-bΩonnijiet u l-g˙anijiet ta’ negozju, u dan kien impenn li dejjem kien il-qofol tal-kumpanija, fattur li dejjem tana vanta©© kompetittiv,” Ωied is-sur Demicoli. “U l-kiri ta’ kompjuters mhuwiex eççezzjoni. Il-klijent içemplilna u flimkien mieg˙u, niddiskutu x’uΩu g˙andu bΩonn u minn hemm inkunu nafu liema hi l-a˙jar soluzzjoni g˙alih. Hemm kumpaniji li jippreferu jikru laptops min˙abba l-flessibiltà u l-façilità li dawn joffru speçjalment meta wie˙ed isiefer fuq xog˙ol. Kumpaniji li jorganizzaw avvenimenti jista’ jkun li jkunu jridu jissupplixxu laptops waqt xi konferenza jew preΩentazzjoni jew klijent jista’ jkun irid jipprovdi laptops g˙al xi uffiççju temporanju jew g˙al ta˙ri©. Dawn huma ftit mill-eΩempji meta l-kiri ta’ kompjuters tkun l-a˙jar g˙aΩla,” kompla jispjega s-sur Demicoli. Ovvjament hemm ukoll vanta©©i x’jitgawdew. Il-klijent ma jkollux bΩonn jixtri l-apparat u jkun qed i˙allas biss

parti Ωg˙ira tal-valur tal-apparat mikri. Minbarra dan, matul iΩ-Ωmien li jkun qed jinkera l-apparat, dan l-apparat ikun assigurat f’kaΩ ta’ ˙sara, u l-klijent ikun kopert ukoll f’kaΩ li jkun hemm bΩonn ta’ manutenzjoni jew bdil tal-apparat.

“U˙ud minn dawk li jistg˙u jgawdu s-servizz tag˙na huma negozji li qed jistennew Ωieda temporanja ta’ impjegati matul ix-xhur tas-sajf, jew ikollhom xi pro©ett partikolari li hekk kif jitlesta ma jkunx g˙ad fadal bΩonn tal-apparat. Hemm ukoll dawk il-kumpaniji li jista’ jkun li jkollhom bΩonn apparat g˙al fieri jew attivitajiet o˙ra, jew b’mod temporanju g˙al skopijiet ta’ ta˙ri©. G˙al attivitajiet b˙al dawn, noffru wkoll servizz ta’ Wi-Fi temporanju u nistg˙u bi ˙las nipprovdu nies sabiex jassistu fuq livell tekniku,” temm jg˙id is-sur Demicoli.

Aktar informazzjoni dwar Smart Technologies u s-servizzi li toffri l-kumpanija jinstabu fuq is-sit www.stl.com.mt

SynopsisAfter years of operation in the business of IT outsourcing and computer leasing, Smart Technologies is now offering PC renting services. “We mainly rent PC’s, laptops and netbooks to companies who experience temporary increase in workforce, during educational fairs and for business conventions. During the term of rent, the equipment will be insured against accidental damage and we also offer temporary Wi-Fi connectivity for the site and can also provide personnel on site during any event,” explains Christopher Demicoli from Smart Technologies. Further information on www.stl.com.mt

Dan l-artiklu huwa messa©© promozzjonali.

Smart technologies

koperattivi 8 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 9: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Renting | Leasing | Outsourcing

Smart Leasing

Leasing - the wisest way to remain on top in the ICT world without capital expenses each time equipment needs upgrading or replacing.

Smart Technologies can offer a variety of Information Technology Outsourcing service solutions, including End User Services, Computing Services, Network Outsourcing Services, Outsourcing Security Services and Mobility Solutions.

Smart Outsourcing

Ever thought of renting a computer or a laptop for a short period of time only? Do you need PCs just for an event? With Smart Technologies you can.

Contact us for more information.

Rent Smart

Smart Technologies Limited, No 1, Valley Towers, Valley Road, Birkirkara BKR9022.

T: (+356) 21 443 327 | F: (+356) 21 443 328 | E: [email protected] | W: www.stl.com.mt

One sourcefor all your IT needs

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 9

Page 10: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Aktar minn 2,000 delegat minn aktar minn 300 organizzazzjoni minn 83 pajjiΩ differenti attendew din l-akbar laqg˙a fl-istorja tal-ICA.

L-ICA qalet li t-tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi hi ma˙suba biex t˙e©©e© mudell ta’ “self-help” u Ωvilupp li ja˙dem ukoll fil-qasam tan-negozju.

Waqt it-tnedija tal-bidu taç-Çelebrazzjonijiet tal-ICA, il-President, Dame Pauline Green qalet li “©aladarba

Cooperatives Europe flimkien ma’ organizzazzjonijiet o˙ra li jirrappreΩentaw il-koperattivi fuq livell Ewropew, organizzaw konferenza tal-a˙barijiet kon©unta li fiha ppreΩentaw l-inizjattivi ewlenin li l-koperattivi se jkunu qeg˙din iwettqu fuq livell Ewropew matul l-2012. Spikkat fost l-o˙rajn il-Ìimg˙a Ewropea tal-Koperattivi, li se ssir fi Brussell f’April.

Barra minn hekk, fil-preΩenza ta’ Pervenche Berès, Chairperson tal-Kumitat g˙all-Affarijiet Soçjali u l-Impjiegi tal-Parlament Ewropew, u ta’ Luis Manuel Capoulas Sanots, Membru tal-Parlament Ewropew, ©iet ippublikata uffiçjalment l-a©enda politika tal-koperattivi g˙all-2012: ‘Koperattivi g˙all-Ewropa:

l-iCa tniedi uffiçjalment is-Sena internazzjonali tal-Koperattivi

imnedija s-Sena internazzjonali tal-Koperattivi fuq livell ewropew

l-alleanza internazzjonali tal-Koperattivi (iCa) nediet uffiçjalment is-Sena internazzjonali tal-Koperattivi waqt l-assemblea Ìenerali tag˙ha li tlaqqg˙et fis-16 ta’ Novembru f’Cancun fil-Messiku

l-UN iddikjarat l-2012 b˙ala s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi, il-moviment koperattiv dinji ng˙ata opportunità unika li jag˙mel

jikber l-g˙arfien u l-viΩibbiltà tad-daqs tas-sostenibbiltà tal-mudell koperattiv ta’ negozju, f’kull kommunità madwar id-dinja”.

lill-moviment koperattiv g˙all-kontribut tieg˙u g˙all-©id komuni globali. Sostna li “l-koperattivi huma preΩenza unika u imprezzabbli fid-dinja tal-lum g˙ax inaqqsu l-faqar u ji©©eneraw l-impjiegi”.

Fil-messa©© tieg˙u huwa enfasizza r-rwol li l-koperattivi g˙andhom biex isa˙˙u l-komunitajiet soçjalment u ekonomikament. Huwa appella g˙all-˙olqien ta’ negozji a˙jar u dinja a˙jar permezz ta’ intrapriΩi koperattivi.

Il-koperattivi huma preΩenza unika u imprezzabbli fid-dinja tal-lum g˙ax inaqqsu

l-faqar u ji©©eneraw l-impjiegi”

pass kbir ’il quddiem li jwassal g˙al tkabbir tal-moviment koperattiv fil-partijiet kollha tad-dinja”. Hi sostniet li “biex dan ise˙˙, je˙tie© li

F’messa©© awdjoviΩiv li ntwera waqt l-Assemblea Ìenerali tal-ICA, is-Segretarju Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti Ban Ki-Moon fa˙˙ar

Cred

its: C

oope

rativ

e New

s

Cred

it: C

oope

rativ

es Eu

rope

Nimxu ’l quddiem flimkien’. Din l-a©enda politika tibni fuq l-istrate©ija ‘Europe 2020’ billi tipprovdi soluzzjonijiet koperattivi. L-a©enda tis˙aq fuq il-mod koperattiv li tag˙mel negozju b˙ala wie˙ed modern, kollettiv, responsabbli u sostenibbli. L-g˙an tal-a©enda huwa li jipprovdi pjattaforma g˙ad-djalogu ma’ dawk li jfasslu l-politika, bil-˙sieb li joffru soluzzjonijiet konkreti g˙all-isfidi ekonomiçi, soçjali u ambjentali attwali.

Pervenche Berès qalet li “l-kriΩi preΩenti se˙˙et min˙abba li nies fil-qasam ekonomiku u politiku ma ˙arsux fit-tul. L-intrapriΩi koperattivi, bil-maqlub ta’ dan, ja˙dmu b’perspettiva sostenibbli li t˙ares fit-tul”. Hija sa˙qet li “s-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi

qed toffri potenzjal kbir li g˙adu mhux sfruttat. L-g˙an tal-2012 hu li l-modernità tal-moviment koperattiv tkun çara.

Il-Ko-President ta’ Cooperatives Europe, Etienne Pflimlin, li mexxa l-konferenza, qal li l-“koperattivi Ewropej huma forza qawwija li ma tistax ti©i injorata. Madanakollu, je˙tie© isir aktar biex tkun Ωgurata d-diversità tal-mudelli ta’ negozju fl-Ewropa bil-g˙an li

jkun hemm stabbiltà ekonomika fit-tul”. Huwa tkellem ukoll dwar il-Ìimg˙a Ewropea tal-Koperattivi li se ssir bejn it-23 u s-27 ta’ April 2012 u qal li din se tkun opportunità eççellenti biex tippromwovi l-punti sodi tal-mudell koperattiv ta’ negozju, l-importanza ekonomika u soçjali tieg˙u, u turi kif il-koperattivi jistg˙u jikkontribwixxu lejn l-implimentazzjoni effettiva tal-istrate©ija ‘Europe 2020’.

koperattivi 10 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 11: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Kif inhu fatt mag˙ruf g˙al dawk mid˙la tas-su©©ett relatat mal-koperattivi, in-Nazzjonijiet Uniti g˙arfu l-˙tie©a li s-sena 2012 tkun is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi. In-Nazzjonijiet Uniti ma ddeçidewx li jiddedikaw is-Sena 2012 kif ©ib u la˙aq, iΩda g˙ax g˙andu jkun mag˙ruf il-kontribut li dawn il-koperattivi qed jag˙tu lis-soçjetà u lill-istess Ωvilupp ekonomiku.

Mhijiex façli sabiex wie˙ed lil hinn minn dan il-qasam jifhem kif topera koperattiva u g˙aldaqstant wie˙ed irid jibda billi jfiehem x’inhi koperattiva. Koperattiva hija assoçjazzjoni awtonoma ta’ persuni li jing˙aqdu b’mod volontarju biex jil˙qu l-˙ti©ijiet ekonomiçi, soçjali u kulturali tag˙hom, kif ukoll l-aspirazzjonijiet tag˙hom permezz ta’ intrapriΩa

li huma jappartjenu g˙aliha u li hija kkontrollata b’mod demokratiku.

F’pajjiΩna, g˙andna 4,760 membru fi ˙dan dawn il-koperattivi, li skont ir-rapport tal-kummissjoni g˙at-tis˙i˙ tal-koperattivi m˙ejji fl-2009, g˙andna madwar 60 koperattiva li joffru servizzi varji. Id-daqs ta’ kull koperattiva jvarja minn 5 sa 1000 membru. Tajjeb ng˙id li l-koperattivi f’pajjiΩna, la˙qu turnover ta’ ’l fuq minn €53.3 miljun matul l-2007.

IΩda meta tara u tifli r-rapport tas-sena 2009 m˙ejji mill-Kummissjoni g˙at-Tis˙i˙ tal-Koperattivi, hemm indikazzjoni çara li lura f’dawk iΩ-Ωminijiet, kien di©à n˙ass il-bΩonn ta’ ristrutturar f’dinja globalizzata u kompetittiva g˙all-a˙˙ar u fi sfond ta’ kriΩi finanzjarja dinjija. Hawn

nelenka g˙add ta’ mistoqsijiet li g˙andhom ji©u indirizzati:• X’inhi l-politika tal-Gvern

f’dan ir-rigward?• Il-koperattivi, huma fuq

l-a©enda politika tal-Gvern? • Qed jing˙ataw il-priorità

mist˙oqqa? • Qed jing˙ataw il-pubbliçità

fuq livell nazzjonali kif kien ©ie ssu©©erit?

• Kemm qed ting˙ata relevanza g˙all-mudell koperattiv fl-istituzzjonijiet tal-edukazzjoni b˙all-MCAST, l-ITS, u b’mod partikolari fl-Università?

M’inhix qed nikteb dan sabiex immaqdar, iΩda g˙ax verament nemmen fil-potenzjal tal-koperattivi. Il-koperattivi, barra li jo˙olqu aktar effiçjenza, jistg˙u jixprunaw l-innovazzjoni u t-teknolo©ija. Din hi politika

li g˙andha tara lil Malta aktar kompetittiva.

G˙aldaqstant, il-Gvern g˙andu ja˙seb biex jie˙u kull possibbiltà ta’ fondi mill-Unjoni Ewropea li jistg˙u ji©u allokata lill-koperattivi. Dan kollu jrid ise˙˙ paripassu mal-fondi ma˙ru©a mill-Gvern, g˙aliex bir-riΩorsi me˙tie©a, il-Koperattivi jistg˙u verament jimxu ’l-quddiem.

G˙al din is-sena l-Kunsill se jiffoka prinçipalment fuq is-Servizzi li Koperattivi Malta se tkun qeg˙da toffri lill-Koperattivi tag˙ha.

Huwa g˙alhekk li fil-Kunsill iddiskutejna kif nistg˙u niddiversifikaw in-nefqa tag˙na biex ng˙inu lill-koperattivi jiΩviluppaw u jimxu ’l quddiem. Huwa fi ˙sieb Koperattivi Malta li fejn ikun hemm l-opportunità nipparteçipaw f’fieri lokali biex il-Koperattivi jkunu jistg˙u jesibixxu l-prodotti u s-servizzi tag˙hom ta˙t saqaf wie˙ed. Simili g˙all-fieri Kwalità Malta u IntrapriΩa Malta li ˙adna sehem fihom is-sena li g˙addiet.

Wa˙da mill-akbar sfidi li g˙andu l-Kunsill hija l-komunikazzjoni. Kemm-il darba membri ta’ Koperattivi

u anke membri tal-Kumitati jg˙idulna li ˙afna mill-informazzjoni li to˙ro© KM mhux qed tasal g˙andhom! G˙alhekk il-membri tal-Kunsill qed iΩuru kull Koperattiva biex niddiskutu l-˙ti©ijiet tag˙hom u kif nistg˙u ntejbu s-servizzi tag˙na. Minn din l-informazzjoni a˙na se nkunu nistg˙u nfasslu pjanijiet u pro©etti li jkunu ta’ benefiççju g˙all-Moviment Koperattiv Malti .

Huwa g˙al dan il-g˙an li bi ˙siebna nift˙u Support Agency Unit fejn il-koperattivi tag˙na jkunu jistg˙u jibbenefikaw minn assistenza amministrattiva u professjonali ssussidjata minn Koperattivi Malta. In˙e©©ukom tikkuntattjaw l-uffiççji ta’ KM g˙al aktar informazzjoni.

l-iCa tniedi uffiçjalment is-Sena internazzjonali tal-Koperattivi

Messa©© mis-Segretarju Ìenerali ta’ Koperattivi Malta

Paul Piscopo

Il-Koperattivi jistg˙u juΩaw il-façilitajiet taç-Çentru ta’ KM biex jag˙mlu laqg˙at, jiksbu pariri u konsulenza ming˙and esperti finanzjarji, legali eçç. Din Ωgur li se tkun ta’ g˙ajnuna kbira g˙all-koperattivi tag˙na.

Fil-fatt, di©à bdejna noffru servizzi ta’ konsulenza biex niksbu fondi mill-Unjoni Ewropea skont il-˙ti©ijiet tal-koperattivi individwali.

Barra minn hekk, hemm il-˙sieb ukoll li Koperattivi Malta tid˙ol fi pro©etti ma’ Koperattivi barranin sabiex il-koperattivi tag˙na jkunu jistg˙u jipparteçipaw f’fieri barra minn Malta u fi pro©etti ffinanzjati mill-Unjoni Ewropea biex b’hekk fejn ikun possibbli dawn jift˙u orizzonti internazzjonali.

Biex inkomplu na˙dmu u mmexxu l-koperattivi ’l quddiem l-input u l-appo©© tag˙kom huwa importanti. Anzi n˙e©©ukom tag˙tuna kritika kostruttiva, su©©erimenti, feedback.... Biex b’hekk inkunu FLIMKIEN SUÇÇESS.

G˙al aktar informazzjoni kkuntattjaw lill-uffiççju fuq 2148 4835

Messa©©i fl-okkaΩjoni tal-iYC 2012

Anglu FarrugiaKelliem tal-Partit Laburista

g˙all-Koperattivi

il-Mudell Koperattiv f’Malta

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 11

Page 12: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Anglu Farrugia

Meta l-Ìnus Mag˙quda ˙abbret illi s-sena 2012 kienet se tkun ‘is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi’, m’g˙amlitx dan b’kumbinazzjoni.

Din l-g˙aΩla to˙ro© minn Ωew© sitwazzjonijiet li d-dinja moderna qed tiffaççja. L-importanza li jintla˙qu dawk li jissej˙u l-Millenium Development Goals – sett ta’ miri li g˙andhom l-iskop li jg˙ollu ’l fuq lill

impriΩi Koperattivi jibnu dinja a˙jar

dawk il-pajjiΩi li g˙adhom ma qabdux ritmu ta’ Ωvilupp sostenibbli. U s-sitwazzjoni ekonomika mweg˙ra li d-dinja g˙addejja minnha b˙alissa.

Fuq na˙a g˙andek pajjiΩi li g˙adhom lanqas biss bdew it-triq tal-iΩvilupp, u fuq in-na˙a l-o˙ra g˙andek id-dinja Ωviluppata, b’mod partikolari l-Ewropa u l-Istati Uniti, li wara ˙afna snin ta’ stabbilità politika u ekonomika, sabu

rwie˙hom iffaççjati minn kriΩi mill-aktar serja.

Il-messa©© tal-Ìnus Mag˙quda g˙as-sena Internazzjonali tal-Koperattivi, huwa: ‘ImpriΩi Koperattivi Jibnu Dinja A˙jar’. Dan il-messa©© donnu qed jg˙idilna illi kieku kellna soçjetà aktar mibnija fuq il-koperattivi, kieku d-dinja forsi mhix qed tiffaççja dawn il-kriΩijiet. Ma tridx tkun ekonomista biex tifhem li wa˙da mir-ra©unijiet

Wilfred KenelyChairmanBord tal-Koperattivi

Is-Sur Zammit huwa s-Segretarju tal-Koperattiva Tabelli u Sinjali tat-Traffiku (Koptasin). Is-Servizzi pprovduti minn din il-Koperattiva huma ta’ tabelli u marki tat-toroq. Din il-Koperattiva hija l-ewwel wa˙da li twaqqfet minn ˙addiema fis-servizz pubbliku fl-1996.

Huwa ta’ pjaçir kbir g˙alija li g˙all-ewwel darba qed nikkomunika mag˙kom wara li f’Jannar ©ejt ma˙tur b˙ala Chairman tal-Kumitat tal-Fond Çentrali. L-ewwel u qabel kollox irrid minn qieg˙ qalbi nirringrazzja kemm lill-Kaptan Paul Chetcuti kif wkoll lil dawk kollha li xi darba jew o˙ra okkupaw xi kariga kemm fil-Fond Çentrali kif ukoll f’Koperattivi Malta.

B˙alma tafu, il-Kumitat tal-Fond Çentrali huwa wie˙ed mill-pilastri ewlenin tal-Moviment Koperattiv Malti li flimkien ma’ Koperattivi Malta

Fond Çentrali tal-Koperattivi

Louis ZammitChairperson CCF

u mal-Bord tal-Koperattivi g˙andhom ir-responsabbiltà legali kif wkoll morali li jaraw li l-Moviment Koperattiv Malti jibqa’ jikber u jissa˙˙a˙. L-g˙an prinçipali tal-Fond Çentrali huwa li j˙e©©e© l-Edukazzjoni, ir-riçerka, il-verifika u l-iΩvilupp ©enerali tal-Moviment Koperattiv Malti. Ovvjament, din i©©orr

mag˙ha responsabbiltà li kull ammont ta’ flus li jintefaq irrid jintefaq b’responsabbiltà kbira u skont il-li©ijiet li jirregolaw lill-istess Fond.

F’dawn iΩ-Ωminijiet ta’ ekonomiji internazzjonali xejn feliçi, ir-responsabbiltà tag˙na tkompli tikber, iΩda din ma’ taqtalniex qalbna, anzi, ninsab çert li bil-kollaborazzjoni

nafu g˙aliex. Nemmen iΩda, li g˙ad fadal ˙afna xi jsir sabiex aktar Maltin u G˙awdxin japprezzaw a˙jar il-kontribut li taw u li g˙adhom qed jag˙tu l-Koperattivi lis-soçjetà tag˙na.

Nag˙laq billi nie˙u l-opportunità nitlob lil dawk kollha li g˙andhom g˙al qalbhom il-Prinçipji nobbli li j˙addnu l-Koperattivi biex jersqu aktar lejn il-Moviment Koperattiv. A˙na l-Uffiçjali kollha kif ukoll l-istaff tal-uffiççju dejjem qeg˙din lesti sabiex inkunu ta’ servizz g˙alikom, dan g˙aliex a˙na verament nemmnu li hemm il-˙tie©a li nkomplu nsa˙˙u l-Koperattivi eΩistenti u li fl-istess ˙in nixxprunaw it-twaqqif ta’ Koperattivi ©odda mibnija fuq il-Prinçipji Koperattivi.

Nittama li matul din is-Sena jkollna l-opportunità li nkunu nistg˙u niltaqg˙u ˙alli flimkien nifhmu a˙jar g˙aliex in-Nazzjonijiet Uniti g˙o©obha tiddikjara din is-sena b˙ala

s-Sena internazzjonali tal-Koperattivi

kemm tal-kollegi tieg˙i fuq il-Kumitat tal-Fond Çentrali kif wkoll dawk fuq il-Kunsill ta’ Koperattivi Malta nistg˙u nirb˙u dawn l-isfidi.

Din is-Sena hija mportanti wkoll billi l-Assemblea Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti bir-riΩoluzzjoni 65/184 g˙arfet din is-sena b˙ala s-Sena

internazzjonali tal-Koperattivi. Nittama li matul din is-Sena jkollna l-opportunità li nkunu nistg˙u niltaqg˙u ˙alli flimkien nifhmu a˙jar g˙aliex in-Nazzjonijiet Uniti g˙o©obha tiddikjara din is-sena b˙ala s-Sen nternazzjonali tal-Koperattivi. A˙na li ©ejjin mill-Moviment Koperattiv

is-Sur Zammit g˙andu diploma mill-Università ta’ Malta fir-relazzjonijiet industrijali bit-teΩi tieg˙u tiffoka fuq il-Koperattivi

koperattivi 12 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 13: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Huwa ta’ privile©© g˙alija illi s-settur tal-Koperattivi jifforma parti integrali mill-portafol tal-Ministeru tal-Kompetizzjoni Ìusta, Negozji Ûg˙ar u l-Konsumatur. Huwa proprju g˙alhekk importanti li n˙ajru u ninçentivaw iΩjed koperattivi jitwaqqfu u jibnu stejjer ta’ suççess li jkunu jirriflettu l-bΩulija, s-sagrifiççji u s-sens ta’ intrapriΩa me˙tie©a.

Fil-11 ta’ Frar 2010, fl-64 sessjoni tal-Assemblea Ìenerali tan-Nazzjonijiet Uniti (NU), kienet ©iet approvata riΩoluzzjoni numru 64/136 bit-titolu ‘Cooperatives in Social Development’. B’din ir-riΩoluzzjoni, in-NU ˙abbret li s-sena 2012 g˙andha tkun iddikjarata ‘Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi’.

Il-Gvern qed jag˙ti l-attenzjoni xierqa sabiex

il-mudell tal-koperattivi hu mudell ideali bbaΩat fuq il-valuri tad-demokrazija, l-ugwaljanza u s-solidarjetà

matul din is-sena jippromwovi l-mudell tal-Koperattivi, mudell ibbaΩat fuq il-valuri tad-demokrazija, is-solidarjetà, il-parteçipazzjoni, u l-ugwaljanza. L-ewwel koperattivi nibtu f’nofs is-seklu 19 fir-Renju Unit. Illum il-©urnata, il-Koperattivi j˙addnu mal-biljun membru madwar id-dinja u jimpjegaw 100 miljun persuna. It-tim tal-football tal-Barcelona huwa koperattiva, kif inhuma l-produtturi tal-parme©©an fl-Italja u l-kaççaturi tas-sriep fl-Indja! Fl-Isvizzera nofs il-popolazzjoni hija membru ta’ Koperattivi tas-Supermarkets Coop jew Migros. F’Malta g˙andna 65 Koperattiva re©istrati b’turnover ta’ madwar € 70 miljun fis-sena.

L-idea ta’ Koperattiva ©©ib sens ta’ koperazzjoni fost il-membri tag˙ha u f’termini sempliçi, l-koperattivi jo˙olqu ©id fuq baΩi demokratika li jkun imqassam b’mod ekwu. Il-Koperattivi mhumiex

biss fenomenu ekonomiku iΩda filosofija, mudell ta’ intraprenditorjat imfassal fuq il-valuri baΩiçi tad-demokrazija, ugwaljanza, inkluΩjoni soçjali, u solidarjetà.

Skont statistika tal-ILO, il-koperattivi madwar id-dinja jipprovdu 20 fil-mija aktar impjiegi mill-kumpaniji internazzjonali u kampaw iktar mill-istituzzjonijiet bankarji fil-kriΩi finanzjarja tal-2008/2009. Dan g˙aliex il-membri tag˙hom huma kemm klijenti kif ukoll sidien u g˙alhekk g˙andhom aktar kontroll. Il-Koperattiva hija organizzazzjoni li g˙andha sens soçjali, hija sensittiva g˙al-bΩonnijiet tal-membri tag˙ha u tag˙ti kas tan-nies li jiffurmawha. Huma dawn il-prinçipji li jkomplu jispiraw lil-Gvern biex i˙e©©e© aktar nies jissie˙bu f’koperattivi. Jekk iΩjed çittadini jifhmu li l-koperattivi ©ew ma˙luqa g˙all-iΩvilupp tal-

kommunitajiet, iΩjed nies jid˙lu jiffurmaw parti minn koperattiva.

G˙al din is-sena l-Gvern ippjana li jwettaq bidliet le©islattivi importanti ˙afna, u qed jikkunsidra li jibda dibattitu nazzjonali biex il-li©i ta’ Malta tipprovdi g˙al istituzzjonijiet finanzjarji koperativi.

Nawgura ˙idma sfiqa lill-koperattivi u suççess waqt li jil˙qu l-aspirazzjonijiet tag˙hom.

Dr Jason AzzopardiMinistru g˙all-Kompetizzjoni

Ìusta, Negozji Ûg˙ar u l-Konsumatur

g˙aliex qeg˙din f’din is-sitwazzjoni hija n-nuqqas ta’ spirtu koperattiv – nuqqas li jin˙ass fil-kummerç, fix-xog˙ol u fl-impjiegi, fil-˙arsien tal-ambjent, fir-relazzjonijiet internazzjonali.

Il-mudell koperattiv jibbilançja l-aspett ekonomiku ma’ dak soçjali. Filwaqt li j˙alli spazju g˙al min irid jag˙mel il-profitti, ma jag˙milx dan g˙ad-detriment tal-kwalità tal-˙ajja ta’ ˙addie˙or. Il-mudell

koperattiv jg˙in ukoll biex jin˙olqu aktar impjiegi u komunitajiet aktar stabbli. Fil-pajjiΩi li g˙adhom qed jiΩviluppaw, dan jg˙in sabiex jinqered il-faqar, billi jag˙ti opportunitajiet g˙al min irid jiΩviluppa l-ener©iji u t-talenti tieg˙u.

Il-Kumitat Organizzattiv f’Malta, mag˙mul minn rappreΩentanti mill-oqsma li ja˙dmu viçin il-koperattivi ˙ejja programm biex fuq

medda ta’ sena, jikber it-tag˙rif u l-g˙arfien tal-mudell koperattiv u kif dan jista’ jkun mod ie˙or ta’ kif wie˙ed jag˙mel il-kummerç. Il-programm g˙andu wkoll l-g˙an li jippreΩenta lill-koperattivi b˙ala sinsla g˙all-iΩvilupp soçjoekonomiku tal-pajjiΩ u li permezz tag˙hom tikber il-parteçipazzjoni u l-ispirtu ta’ solidarjetà.

G˙al min jifforma parti mill-moviment koperattiv,

f’din is-sena g˙andna n˙arsu lejna nfusna u lejn il-koperattivi tag˙na biex naraw x’hemm xi jsir sabiex nirfinaw l-operati tag˙na u naççertaw irwie˙na li l-ispirtu koperattiv huwa preΩenti u b’sa˙˙tu. Fl-istess waqt g˙andna ning˙aqdu mal-kumplament tad-dinja sabiex nippromwovu l-mudell koperattiv bl-iskop li nΩidu din it-tip ta’ attività f’Malta. B’hekk inkunu qed nipparteçipaw biex nibnu dinja a˙jar.

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 13

Page 14: Koperattivi Issue 25 - March 2012

is-Sena internazzjonali tal-Koperattivi ççelebrata f’Malta

15 ta’ Diçembru 2011Tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi f’MaltaIt-tnedija saret fil-Parlament ta˙t l-Awspiçju tal-Ispeaker tal-Kamra tar-RappreΩentanti Dr Michael Frendo.

17 ta’ Frar 2012Lil Hinn mill-Bieb: Kif tikkomomunika b˙ala koperattivaDan il-workshop kien immirat lejn il-koperattivi eΩistenti, il-membri u l-impjegati tag˙hom, kif ukoll membri ta’ koperattivi prospettivi. Matul din l-attività ta’ ©urnata saret diskussjoni u ntwera fil-prattika kif koperattiva tista twassal il-messa©© tag˙ha, anke b’uΩu ta’ metodi moderni ta’ komunikazzjoni, bil-g˙an li dan il-messa©© i˙alli l-impatt mixtieq mal-klijenti potenzjali billi jkun aktar iffukat u effettiv. B’kollox saru sitt workshops li trattaw dawn it-temi: Kif titkellem fil-pubbliku; ir-Reklamar; il-Midja u Int; Kif tippreΩenta l-prodott jew is-servizz tieg˙ek; Marketing fuq l-Internet u Social Media; u t-Tikketta Koperattiva

Tnedija ta’ Manwal dwar il-Koperattivi g˙aΩ-Ûg˙aΩag˙ Dan il-manwal, diΩinjat u miktub speçifikament g˙al udjenza Ωag˙Ωug˙a, jibni fuq il-messa©© tal-Jum Internazzjonali tal-Koperattivi ççelebrat f’Lulju 2011 “IΩ-Ωg˙aΩag˙: il-Futur tal-IntrapriΩa Koperattiv”. Il-manwal se jipprovdi l-informazzjoi u l-g˙odod neçessarji biex iΩ-Ωg˙aΩag˙ ikunu jistg˙u jibdew negozju koperattiv.

Tnedija ta’ korsijiet dwar it-twaqqif ta’ negozju koperattiv Il-Korporazzjoni g˙ax-Xog˙ol u Ta˙ri© se tniedi kors dwar il-koperattivi u t-twaqqif tag˙hom li se jkun immirat

b’mod speçjali g˙al dawk qieg˙da jew li qeg˙din ifittxu xog˙ol. Hemm potenzjal kbir li nies b’˙iliet differenti jing˙aqdu flimkien biex jo˙olqu negozju koperattiv flimkien biex jil˙qu l-miri ekonomiçi u soçjali tag˙hom.

Konferenza Nazzjonali dwar l-Effett tat-Tibdil Le©iΩlattiv fuq il-KoperattiviElement kruçjali tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi huwa li j˙e©©e© lill-gvernijiet biex jistabbilixxu politika, li©ijiet u regolamentazzjoni li tg˙in fil-formazzjoni, it-tkabbir u l-istabbiltà tal-koperattivi. Kif kiteb tajjeb reçentement id-Direttur Ìenerali tal-ICA Charles Gould, fil-blogg tieg˙u, “tmur f’liema pajjiΩ tmur, il-koperaturi g˙andhom tendenza li jkunu ambizjuzu g˙all-moviment koperattiv f’pajjiΩhom, iΩda jekk il-le©iΩlaturi ma jinvestux ˙in biex ikun hemm le©iΩlazzjoni koperattiva tajba, il-moviment jinΩamm lura milli jikber g˙al ra©unijiet li ma jkollux kontroll fuqhom”. F’Malta t-tibdil tal-li©i tal-koperattivi huwa imminenti. L-a˙˙ar tibdil f’din il-li©i kien sar fl-2001. F’din il-konferenza se jkun diskuss u analizzat l-effett tat-tibdil le©iΩlattiv fuq il-koperattivi u l-importanza ta’ li©i a©©ornata g˙all-˙ti©ijiet tal-moviment koperattiv fis-seklu 21.

Tnedija ta’ Ktieb dwar l-istorja tal-Koperattivi f’MaltaDan il-ktieb ta’ aktar minn 200 pa©na se jipprovdi rakkont iddettaljat u riçerkat dwar l-iΩvilupp tal-moviment koperattiv f’Malta. Il-ktieb huwa ma˙sub biex ikun punt ta’ referenza g˙ar-riçerkaturi, g˙all-istudenti, g˙all-koperaturi u g˙all-pubbliku in©enerali.

Parteçipazzjoni fil-Malta International Trade FairSe jkun hemm stand li se jipprovdi attivitajiet interattivi, animazzjoni, materjal awdjoviΩiv u tag˙rif promozzjonali li se jwasslu l-messa©© koperattiv lill-eluf ta’ nies li kull sena iΩuru din il-fiera.

Il-Cooperative Road ShowVettura b’messa©© koperattiv se ddur diversi villa©©i madwar Malta u G˙awdex. Dawk li jΩuru din il-vettura se jkunu jistg˙u jesperjenzaw id-dinja koperattiva b’mod kreattiv u innovattiv, filwaqt li jie˙du informazzjoni dwar l-intrapriΩi koperattivi.

Ikla fil-Barrakka ta’ Fuq ta˙t l-awspiçju tal-Prim Ministru Din l-ikla fuq is-swar maestuΩi li jg˙assu l-Port il-Kbir, se tkun çelebrazzjoni tal-Moviment Koperattiv Malti fl-okkaΩjoni tal-Jum Dinji tal-Koperattivi.

PreΩentazzjoni Uffiçjali ta’ Riçerka dwar il-KoperattiviF’din l-attività ser ikunu ppublikati r-riΩultati ta’ riçerka dwar il-koperattivi li qed issir mill-Università ta’ Malta flimkien ma’ Entitajiet Koperattivi. Din se tkun qed tiffoka fuq il-kwistjonijiet ewlenin u l-isfidi li qed jaffaççjaw il-koperattivi, li se jservu ta’ baΩi g˙ad-diskussjoni dwar it-tis˙i˙ tal-moviment koperattiv.

It-Tnedija ta’ Pro©ett Koperattiv g˙all-Istudenti tal-Forms 3 u 4 fil-bidu tas-sena skolastika

It-Tnedija ta’ Pro©ett Koperattiv g˙aΩ-Ûg˙aΩag˙ fil-Kulle©© Malti g˙all-Arti, ix-Xjenza u t-Teknolo©ija (MCAST)

Il-Kumitat Nazzjonali g˙as-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi fassal programm s˙i˙ ta’ attivitajiet ma˙sub biex jikber l-g˙arfien dwar il-koperattivi b˙ala mudell alternattiv ta’ negozju.

koperattivi 14 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 15: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Konferenza Internazzjonali dwar it-Twaqqif ta’ Hub Koperattiv g˙all-Mediterran f’Malta Il-poΩizzjoni ta’ Malta f’nofs il-Mediterran, ipo©©iha f’poΩizzjoni strate©ika biex issir Óabb g˙all-benefiççju tal-koperazzjoni fir-re©jun tal-Mediterran. Din il-konferenza se ©©ib flimkien entitajiet u persuni differenti minn madwar il-pajjiΩi tal-Mediterran biex jiddiskutu flimkien opportunitajiet biex ji©i uΩat il-mudell koperattiv ta’ negozju fir-re©jun. Fid-dawl tat-tibdil politiku, soçjali u ekonomiku mg˙a©©el fit-Tramuntana tal-Afrika, kif ukoll fid-dawl tal-kriΩi finanzjarja dinjija, il-koperattivi jistg˙u jkunu soluzzjoni li twassal g˙all-parteçipazzjoni ta’ aktar nies fl-ekonomija biex jil˙qu l-˙ti©ijiet soçjali u ekonomiçi tag˙hom.

Wirja ta’ Arti Lokali Din il-wirja li se ssir fil-foyer tal-Head Office tal-BOV, se tinkludi bçejjeç ta’ arti diversi fosthom pittura, skultura, fotografija u stallazzjonijiet li jiffukaw fuq it-temi ta’ koperazzjoni, koperattivi u ˙idma f’tim.

Kunçert Orkestrali ta˙t l-awspiçju tal-President tar-RepubblikaDan il-kunçert mill-Orkestra Filarmonika ta’ Malta se jkun qed jag˙laq iç-çelebrazzjonijiet marbuta mas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi f’Malta. Matul il-kunçert, l-Orkestra Nazzjonali se tippreΩenta repertorju ta’ muΩika klassika popolari.

SYNOPSIS

The 2012 International Year of Cooperatives seeks to gain more recognition of the importance that cooperatives have in building a better, just and prosperous world, in which people are at the very heart of cooperative businesses.

The United Nations, together with the International Cooperative Alliance, is seeking to promote the cooperative way of doing business both internationally, as well as nationally. Promotion is intended for governments, the business community, and more importantly, members of the general public.

Locally, the National Committee, which was set up with the participation of the Government, the Cooperatives Board, Koperattivi Malta and the Central Cooperative Fund (CCF) prepared a programme of events which will be organised between the end of 2011 and throughout 2012.

• 15th December 2011: Launch of International Year of Cooperatives in Malta. The launch was held at the House of Representatives in Valletta under the auspices of the Speaker Dr Michael Frendo.

• 17 February 2012 – Workshop ‘Maximising Cooperative Communication

• Launch of Handbook on Cooperatives for Youths

• Launch of ETC Courses on Starting up Co-Ops

• National Conference on Cooperative Issues and Legislative Changes

• Launch of Book on the History of Cooperatives in Malta

• Cooperative stand at MFCC July Fair

• Cooperative Road Show• World Cooperatives Day dinner at

the Upper Barakka Gardens under the auspices of the Prime Minister

• September 2012 – Official Presentation of Research on Cooperatives

• The launch of a Cooperative Educational Project for Form 3 & Form 4 students

• The launch of a Cooperative Educational Project for Students at the Malta College of Arts, Science and Technology (MCAST)

• International Conference on a Cooperative Hub in the Mediterranean Region

• Art exhibition• Orchestral Concert under the

auspices of the President of Malta

Parteçipazzjoni fuq programmi tar-Radju u tat-TeleviΩjoni LokaliIl-Messa©© tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi ‘L-IntrapriΩi Koperattivi Jibnu Dinja A˙jar” qed ikun fil-qofol ta’ diskussjonijiet qosra li qed isiru fuq programmi tat-televiΩjoni

u tar-radju lokali. Fost l-o˙rajn qed ting˙ata informazzjoni dwar is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi, l-g˙anijiet tag˙ha, informazzjoni dwar il-mudell koperattiv ta’ negozju u informazzjoni dwar attivitajiet li qeg˙din isiru fl-okkaΩjoni ta’ din is-sena tant importanti g˙all-moviment koperattiv.

w w w . m a l t a 2 0 1 2 . c o o p

Il-koperattivi jistg˙u jkunu soluzzjoni li twassal

g˙all-parteçipazzjoni ta’aktar nies fl-ekonomija

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 15

Page 16: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Europe 2011. The clouds are gathering ominously. A few months ago, they were spotted on the horizon. Now, they are right above us. Greece is facing asphyxiating belt tightening so that it could get its bailout funds. At the time of writing, there is much speculation surrounding Italy’s capacity to pay its debts. More countries could be added to Europe’s list of woes. Words such as debt, bond market, banks, payouts, ERDF and more, are being bandied about with more mind-numbing frequency. On the other side of the Atlantic, good news has become wishful thinking.

But what are the consequences of this turmoil? Or rather, who is on the receiving end of this strife? True to tradition, real life people are paying the price. Within the same city, groups of people are living in different worlds. Some live in opulent lifestyles, while the majority are left to their own, miserable devices. 46 million Americans live in poverty, and in Pareto style, 84% of the population shares just 20% of the country’s wealth. In Europe, around 25% are living below the poverty line. In 2010, almost 80 million

people, of which 19 million are children, lived below the poverty line in the EU. Here in Malta, the effects of the recession are not as startling. However, Statistics reveal that 15% of the population live in ‘relative’ poverty, while 21% of the Maltese children are “experiencing some form of poverty.” (Eurostat, 2010).

How can we face up to these challenges? Unless something effective is done, the difference between the haves and have-nots in society, or the wealth gap, is likely to increase. In periods of high economic instability in the Eurozone, employment is a key concern. Citizen participation in the economy is at risk of being squeezed out by corporate interests. In Malta’s case, one can debate on whether we are immune to what is happening around us. However, we cannot be complacent and hope for the best. There needs to be a specific policy which facilitates a fairer distribution of wealth. We need to stand up to the challenge to increase citizens’ participation in the economy. And one effective way down this path is the option of cooperation, as part of a strong social economy.

There is ample opportunity for people to come together and cooperate for their own mutual benefit. In Malta, the cooperative model of business can be a useful tool which can enable people to benefit not just from the fruits of hired labour, but also from the business which they co-own.

It is true that cooperatives need to start from the grassroots, and not organised top down. Workers need to step forward, invest in their livelihoods, and create and own their place of work. Citizens need to become creative and cooperate in different sectors of the economy. However, the state has its own responsibilities. There needs to be clear and decisive political will to make the cooperative model as visible and sustainable as possible across Malta’s economic and social fabric. Opportunities exist for Malta to give cooperation a better chance of flourishing. Corporate company businesses, which have profit as their raison d’etre, have been given ample space to grow. It is high time that the cooperative business model enjoys the same official support.

the CooperativeProposalBridging Malta’s wealth gap through mutually-owned and employee-owned public services

By John Mallia

koperattivi 16 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 17: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Let’s start with public services. There needs to be a clear and effective political effort in favour of cooperation. Government has opted for the privatisation of different services. These services can easily to be owned by citizens, and not by a select corporate few. How about local councils utilising the work of cooperatives made up of residents themselves? Can old people’s homes be owned by the clients themselves? Housing cooperatives can also be a socially beneficial proposition. With cooperative ownership of public services, it is a win-win situation. Government can shed its responsibility over different services, but rather than surrender them to a small amount of individuals, it can pass them on to the citizens that use and benefit from them.

The advantages are numerous. Cooperatives provide sustainability in the services they offer. They contribute to increased employment, and can inject much needed citizenship into the social and economic fabric of the economy. “Public service mutuals can be transformative; they can produce happier, more satisfied service users – and more fulfilled employees” (Julian Le Grand – The Guardian). Both locally and abroad, this assertion can be proven. Locally, the provision of hospital linen was taken over by a cooperative made up of workers in the public service. The state is literally saving millions of Euros every year, hospitals and their patients are getting a much better service, and the workers have become owners of their place of work.

Youth work, integration of immigrants, care workers, the medical professions, educational services: the list of public services which can be mutualised is endless. Imagine, for example, the concept of cooperatively owned car parks. You can become a member of a car park, pay a parking charge, and the money generated pays for management and maintenance. Any surpluses are returned

to the user in the form of discounts according to usage. Recently, much discussion was generated by the way cleaners employed by contractors working in public hospitals are being treated. The scenario would be diametrically different if the cleaners themselves owned their place of work, rather than having to seek employment.

Critics can say that such models could hide inefficiencies and nurture unprofessionalism. Apart from the fact that there are many cooperative success stories, there are also many examples of public services being privatised which have been taken over by companies, and which failed to live up to expectations. With the promotion of best practice and corporate governance, success is possible.

The advantages of cooperatives providing public services are various. People are more inclined to provide a better service when they own it. The state can save precious resources for other worthwhile investments. Workers can own their place of work. All these are commendable. But above all, cooperation can provide us with a chance to spread the wealth around, keep it local, and increase the aspect of citizenship. Such policies can be a useful stepping stone to a more vibrant and sustainable cooperative model in Malta. And in times such as the ones we are facing, cooperation is a proven way forward.

The answers are neither short-term, nor straightforward. However, we can start moving with purpose. An indispensable tool is awareness and education; not just in schools, but also within the echelons of the Public Service and the political system. Above all, however,

there needs to be the will to grab the bull by the horns and start moving. For example, the state can do a lot by helping cooperatives compete on a level playing field. In liaison with Koperattivi Malta, it can start promoting public sector worker cooperatives. It can include the cooperative option when services are being privatised. A lot can be done.Events surrounding us are moving fast and waiting for no-one. Cooperatives have proven to be a resilient form of business in times of economic crises. We need decisive, proactive policies which can help make cooperation an integral part of a much-needed strong Maltese social economy. It is true that in these troubled times, what the future holds may be anyone’s guess. But it is also true that it is up to us as to whether we really want to shape a fair and equitable Malta in the

future; where participation and cooperation are key to its social and economic life. We need to heed the call to be proactive. As Alan Kay once said: “the only way to predict the future is to invent it”.

Il-Proposta Koperattiva - SinopsiWie˙ed mill-effetti negattivi tar-reçessjoni li g˙addejja minnha d-dinja b˙alissa huwa l-fatt li tikber id-differenza bejn min jaqla’ l-iΩjed u l-bqija. Biex il-problema ma tkomplix tikber, je˙tie© li tikber il-parteçipazzjoni taç-çittadini fl-ekonomija. Il-˙addiema jridu jipparteçipaw iktar billi jkunu iktar kreattivi u jsiru iktar sidien tal-post tax-xog˙ol tag˙hom. Min-na˙a l-o˙ra, hemm responsabbilità tal-gvernijiet biex jag˙tu lok g˙al attività koperattiva. Dan jista’ jsir billi meta ji©u privatizzati, çertu servizzi pubbliçi jg˙addu f’idejn iç-çittadini permezz tal-mudell koperattiv, minflok jispiççaw f’idejn ftit nies. Dan il-mudell alternattiv qed jit˙addem sew barra minn Malta, u di©à qed juri li jista’ ja˙dem tajjeb. Hekk, igawdi kul˙add. Il-gvern li qed jie˙u servizz tajjeb, il-˙addiema li g˙andhom sehem mill-post tax-xog˙ol tag˙hom, u ç-çittadin li l-qlig˙ li jsir, jer©a’ jmur lura g˙andu.

Cooperatives provide sustainability in the services they offer. They contribute to increased employment, and can inject

much needed citizenship into the social and economic fabric of the economy

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 17

Page 18: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Il-Moviment Koperattiv madwar id-dinja nieda inizjattiva biex ji©bor $50 miljun biex jg˙in il-finanzjament ta’ koperattivi fil-pajjiΩi li qed jiΩviluppaw.

L-inizjattiva Global Development Co-operative (GDC) ©iet imnedija immedjatament wara t-tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi fi New York. Din g˙andha l-g˙an li tipprovdi aççess g˙al self b’img˙ax baxx biex jinxtara l-kapital u jsiru pro©etti infrastrutturali.

Is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi se tirrikonoxxi r-rwol tal-mudell koperattiv ta’ negozju fit-titjib tal-iΩvilupp ekonomiku u soçjali f’komunitajiet differenti madwar id-dinja bil-˙olqien tal-impjiegi u t-tnaqqis tal-faqar. Madanakollu l-finanzjament ta’ dawn in-negozji ˙afna drabi huwa skars min˙abba li l-istituzzjonijiet tradizzjonali li joffru self, jew mhumiex attivi f’dan is-suq, jew ma jifhmux il-mudell koperattiv ta’ negozju, jew g˙ax dawn in-negozji jkollhom garanziji limitati x’jorbtu mas-self.

Dan il-kunçett ©did ta’ investiment kien Ωviluppat minn The Co-operative Bank fir-Renju Unit - parti mill-akbar koperattivi tal-konsumaturi fid-dinja – u l-Alleanza Internazzjonali tal-Koperattivi (ICA). L-inizjattiva hi parti mill-Pjan Etiku tal-Co-operative Group – pjan ta’ tliet snin li jpo©©i miri u g˙anijiet çari

biex jitwasslu l-aspirazzjonijiet etiçi u koperattivi tieg˙u.

Fost l-investituri bikrija li kkommettew ru˙hom g˙al din l-inizjattiva hemm l-All China Federation of Supply and Marketing Co-operatives, Credit Cooperatif minn Franza, SOK Corporation mill-Finlandja u IFFCO mill-Indja. Sadanittant il-Global Development Cooperative qed ifittex investituri o˙ra biex jil˙aq il-mira ta’ $50 miljun. Is-self mistenni jibda’ jing˙ata mit-tieni nofs tal-2012. Dan is-self se jkun disponibbli permezz ta’ intermedjarji esperjenzati fosthom istituzzjonijiet koperattivi stabbiliti, organizzazzjonijiet li jirrappreΩentaw il-koperattivi, credit unions, u negozji koperattivi kbar. Is-self se jkollu rati ta’ interess ta’ bejn 2% u 5% p.a., b’terminu massimu ta’ seba’ snin. L-interess se jkopri l-ispejjeΩ amministrattivi u r-riΩerva g˙al djun mitlufa (bad debts).

Iç-chairperson tal-Global Development Cooperative, Paul Flowers qal li, “fl-isfond tal-kriΩi finanzjarja li aggravat bir-reg˙ba korporattiva u l-ispekulazzjoni, il-mudell koperattiv wera li kien wie˙ed mill-aktar modi ta’ kif ti©©estixxi negozju li kien b’sa˙˙tu u ta’ suççess fl-a˙˙ar 150 sena”. Ûied jg˙id li, “minkejja Ω-Ωminijiet ekonomiçi ibsin, il-membri koperattivi madwar id-dinja jridu li l-moviment koperattiv jibqa’ jappo©©ja l-iΩvilupp internazzjonali”.

Flowers sa˙aq li “it-tnedija tal-GDC tissimbolizza dak kollu li hu sabi˙ fil-moviment koperattiv”

Il-President tal-ICA Dame Pauline Green qalet li “din l-inizjattiva hija evidenza çara ta’ wie˙ed mill-prinçipji fundamentali tal-moviment koperattiv – solidarjetà bejn il-koperattivi biex jg˙inu lilhom infushom jitjiebu”. Ûiedet tg˙id li din l-inizjattiva se tg˙in lil eluf ta’ koperaturi fil-pajjiΩi li qed jiΩviluppaw u se t˙alli impatt poΩittiv u fit-tul. Barra minn hekk se tg˙in fil-˙idma biex ikunu Ωviluppati intrapriΩi sostenibbli li s-sidien tag˙hom ikunu l-membri stess.

Green appellat ukoll biex dawk li g˙andhom interess li jtejbu l-iΩvilupp ekonomiku u soçjali fil-pajjiΩi li qed jiΩviluppaw, jappo©©jaw il-GDC.

SYNOPSISTo mark the United Nations International Year of Co-operatives 2012, the worldwide co-operative movement launched a new initiative designed to provide much needed finance to co-operatives in developing countries. The Global Development Co-operative (GDC) aims to support co-operative businesses in developing countries by raising US$50m to provide access to low cost loans for capital and infrastructure projects. It will target investors with an interest in international development and extend the reach and benefits of the co-operative model.

il-Moviment Koperattiv iniedi fond ta’ $50 miljun g˙all-pajjiΩi li qed jiΩviluppaw

Minn Joel Cutajar

koperattivi 18 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 19: Koperattivi Issue 25 - March 2012

L-akbar 300 koperattiva fid-dinja ©©eneraw bejniethom d˙ul ta’ $1.6 triljun, ekwivalenti g˙all-Prodott Gross Domestiku (GDP) tad-disa’ l-akbar ekonomija fid-dinja. Dan kien Ωvelat fl-a˙˙ar edizzjoni tar-rapport Global 300 li kien ippubblikat fl-okkaΩjoni tat-tnedija tas-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi.Fir-rapport, il-koperattivi kienu mqassma f’seba’ setturi: l-Agrikoltura/il-Forestrija; is-Settur Bankarju/Credit Unions; il-koperattivi tal-konsumaturi jew tal-bejg˙ bl-imnut; is-settur tal-assigurazzjoni; il-koperattivi tal-˙addiema u industrijali; is-Sa˙˙a; utilitajiet u o˙rajn.

Ir-rapport analizza kif il-kriΩi finanzjarja globali affettwat lil kull settur, u wera li

Global300Report 2010

International Co-operative Alliance

The world’s major co-operatives and mutual businesses

g˙alkemm il-koperattivi xorta jintlaqtu minn tbatija finanzjarja, il-flessibbiltà tag˙hom g˙al mod kif jirrispondu g˙al suq li qed jinbidel, flimkien mal-fiduçja tal-membri, iwasslu biex dawn in-negozji jkampaw u jirnexxu.

Ir-rapport juri li g˙alkemm il-koperattivi kienu affettwati mill-kriΩi finanzjarja globali fl-2008, huma pprovdew stabbiltà u sigurtà min˙abba l-mudell tag˙hom ta’ riskju meqjus, u l-enfasi tag˙hom fuq servizzi lill-membri u mhux biss profitti. Dan juri li l-mudell koperattiv jirrappreΩenta kontribut importanti g˙all-benesseri ekonomiku u soçjali tal-popolazzjoni u tal-kommunitajiet tag˙hom.

ippubblikat ir-rapport Global 300

rochdale dikjarata b˙ala l-Belt dinjija tal-Koperattivi

Minn Michel Zarb

Minn Ruben Overend

Id-delegati preΩenti g˙all-Assemblea Ìenerali tal-Alleanza Internazzjonali tal-Koperattivi (ICA) f’Cancun fil-Messiku approvaw b’ma©©oranza kbira mozzjoni biex Rochdale, il-post fejn ori©inaw il-Pijunieri ta’ Rochdale, ikun iç-çentru dinji tal-koperazzjoni.Imressqa minn ICA Americas, il-proposta tenfasizza ’l Rochdale b˙ala wie˙ed mill-aktar eΩempji bikrin ta’ koperattivi moderni u l-post fejn kienu stabbiliti l-Prinçipji Koperattivi.B’rikonoxximent ta’ dan, id-delegati fl-Assemblea Ìenerali tal-ICA appo©©jaw mozzjoni biex Rochdale jing˙ata t-titlu tal-Belt Kapitali Dinjija tal-Moviment Koperattiv.Il-President ta’ ICA Americas, Ramón Imperial, qal li kull persuna f’kull koperattiva madwar id-dinja, tirrikonoxxi li post it-twelid ta’ dawn il-valuri u l-prinçipji kien Rochdale.

Il-President tal-ICA Dame Pauline Green qalet li tinsab kuntenta li Rochdale ng˙ata dan ir-rikonoxximent internazzjonali. It-28 Pijunier ta’ Rochdale taw bidu g˙al Moviment Dinji li llum jappartjeni lil kwaΩi biljun persuna, u skont in-Nazzjonijiet Uniti, iservi aktar min-nofs il-popolazzjoni tad-dinja. Hija sostniet li kull minn ibbenefika minn xi koperattiva, jaf dan, lill-Pijunieri ta’ Rochdale.

Scarletharlot69

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 19

Page 20: Koperattivi Issue 25 - March 2012

attivitajiet matul 2011

1 2 3

FRAR 11 Saret l-ewwel laqg˙a uffiçjali tas-Sotto Kumitat il-

©did g˙all-Agrikoltura. 17 Is-CEO u Liz Camilleri Fava attendew g˙al-laqg˙a

dwar l-Erasmus li saret fi Brussell.23 Is-CEO u l-Viçi President ta’ Koperattivi Malta,

il-Kaptan Paul Chetcuti attendew laqg˙a dwar il-Pro©ett Mediterranea f’Milan.

MARZU 17 Is-Segretarju Ìenerali Rolan Micallef Attard attenda

laqg˙a tal-Kumitat tal-Awditjar u l-Kontroll ta’ Cooperatives Europe fi Brussell

22 Is-CEO g˙amel preΩentazzjoni dwar il-mudell koperattiv ta’ negozju lil numru ta’ ˙addiema mill-Foundation for Social Welfare Services

24 Is-CEO g˙amel preΩentazzjoni dwar il-mudell koperattiv ta’ negozju lil numru ta’ student mill-MCAST

APRIL 1 Laqg˙a tas-Sotto Kumitat g˙all-Agrikoltura4 Is-CEO u Liz Camilleri Fava g˙amlu preΩentazzjoni

dwar il-mudell koperattiv ta’ negozju lil imprendituri nisa, waqt seminar organizzat minn Across Limits Ltd.

7 Is-CEO u Liz Camilleri Fava g˙amlu preΩentazzjoni dwar il-mudell koperattiv ta’ negozju lil studenti tal-FEMA fl-Università ta’ Malta

MEJJU 3 u 4 Il-Viçi President ta’ Koperattivi Malta, il-Kaptan

Paul Chetcuti u s-CEO attendew g˙al laqg˙a tal-Pro©ett Mediterranea f’Sevilja

10 Is-CEO indirizza seminar dwar il-koperattiva lill-Istudenti tal-Liçeo ta’ Santa Luçija

17 u 18 Is-CEO ta’ Koperattivi Malta u s-Sur Anthony Dalli attendew l-Assemblea Ìenerali taç-CECOP fi Brussell.

25 Is-CEO g˙amel preΩentazzjoni dwar il-mudell koperattiv ta’ negozju lil student tal-Wasteserv.

28 sal-31 Il-President ta’ Koperattivi Malta Rosette Thake u s-Segretarju Ìenerali Rolan Micallef Attard attendew l-Assemblea Ìenerali Coops Europe f’Moska bit-tema “Facing Europe’s Economic and Social Challenges – The Cooperative Way” 1

ÌUNJU 10 Koperattivi Malta g˙amlet il-Laqg˙a Ìenerali

Annwali tag˙ha fl-10 ta’ Ìunju 2011. Matul din il-LÌA ©ie elett kunsill ©did. Il-membri eletti huma Anthony Dalli, John Mallia, Anton Muscat, Paul Piscopo, John Schiro, Joseph Sciberras, Rosette Thake, Victor Zarb u Louis Zammit. 2

10 Joseph Sciberras attenda laqg˙a tal-Copa-Cogeca Advisory Group dwar ir-riforma fil-politika komuni agrarja tal-Unjoni Ewropea.

30 Il-Kunsill ta’ Koperattivi Malta u koperattivi membri attendew seminar konsultattiv organizzat mill-Partit Laburista.

LULJU 3-4 Is-Segretarju Ìenerali ta’ Koperattivi Malta,

Paul Piscopo u l-President tal-Fond Çentrali tal-Koperattivi Paul Chetcuti ltaqg˙u ma’ Pekka Pesonen, Segretarju Ìenerali ta’ Copa Cogeca u Guy Vernaeve Segretarju Ìenerali ta’ Europeche.

6 Is-CEO attenda laqg˙a dwar l-Intraprenditorija organizzata minn PKF

8 Koperattivi Malta organizzat BBQ g˙all-membri fl-okkaΩjoni tal-Jum Internazzjonali tal-Koperattivi

Bejn Lulju u Awissu, il-Kunsill ta’ Koperattivi Malta kellu bosta laqg˙at ma’ diversi koperattivi fosthom KOLS Ltd, ReCoop Ltd, il-Koperattiva tal-Furnara, Outlook Coop, Trend Ventures Coop, MTC Coop, Cross Roads Coop, Links Discounters Coop u TDP Coop. 3

koperattivi 20 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 21: Koperattivi Issue 25 - March 2012

4 5 6 7

SETTEMBRU 2 Il-Kunsill ta’ Koperattivi Malta ltaqa’ mal-Bord

tal-Koperattivi biex jiddiskutu strate©ija g˙al koperazzjoni aktar mill-qrib.

16 Delegazzjoni ÛvediΩa mag˙mula minn sitt uffiçjali g˙olja ta’ HSB - wa˙da mill-akbar koperattivi tal-housing fid-dinja - g˙amlet Ωjara ta’ kortesija lil Koperattivi Malta. 4

23 Il-Kunsill ta’ Koperattivi Malta kellu laqg˙a mas-Segretarju Parlamentari resposabbli mill-Koperattivi, l-Onor. Dr. Jason Azzopardi. Fost l-affarijiet diskussi fil-laqg˙a kien hemm it-tibdil fil-li©i tal-Koperattivi, l-idea ta’ Bank Koperattiv f’Malta, inizjattivi varji li qed tie˙u Koperattivi Malta, kif ukoll l-idea tat-twaqqif ta’ çentru ta’ inkubazzjoni g˙al koperattivi li g˙adhom fil-bidu tat-twaqqif tag˙hom. Rigward l-emendi g˙al-li©i tal-Koperattivi, Dr. Azzopardi qal li dan it-tibdil huwa imminenti. Min-na˙a tag˙ha, Koperattivi Malta, li kienet issottomettiet dokument estensiv waqt il-perjodu ta’ konsultazzjoni, qalet li s’issa, g˙ad ma kienx hemm diskussjonijiet dettaljati mal-gvern rigward dawn il-proposti. Koperattivi Malta insistiet li din id-diskussjoni issir qabel ma’ dawn il-proposti jitressqu quddiem il-Parlament.

OTTUBRU 4 sas-7 Membri tal-Kunsill ta’ Koperattivi Malta attendew

il-Fiera ‘MACFRUT’ f’Cesena li kienet organizzata mill-Confederazione Italiana Agricoltori (CIA). Fil-fiera kien hemm g˙all-wiri g˙add ta’ prodotti, makkinarju u tag˙mir agrikolu, kif ukoll bosta workshops u konferenzi relatati ma’ kwistjonijiet li jaffettwaw is-settur agrikolu mill-biedja organika sar-regolamenti tal-PAK tal-UE.

7 Ms Rosette Thake, f’isem Koperattivi Malta attendiet g˙as-Samit tal-Ìimg˙a Ewropea ddedikata lill-IntrapriΩi Ûg˙ar u Medji li sar fil-Parlament Ewropew fi Brussell fis-7 ta’ Ottubru 2011. Hija

kienet fost 400 imprenditur minn madwar l-Ewropea u 300 rappreΩentant ta’ assoçjazzjonijiet ta’ negozji Ewropej, nazzjonali u re©jonali, li kienu mistiedna jipparteçipaw f’din il-konferenza ta’ ©urnata ddedikata lill-imprenditorija. Il-©urnata kienet tinkludi, fost l-o˙rajn, 10 workshops li trattaw g˙axar kwistjonijiet ewlenin fil-politika dwar in-negozji Ωg˙ar u medji.

14 sas-16 Koperattivi Malta pparteçipat fil-Fiera ‘IntrapriΩa Malta’ li kienet organizzata mill-Ministeru tal-Ekonomija u l-Finanzi. 5

28 Koperattivi Malta pparteçipat fil-Youth Employment Week

16 sad-19 Il-President ta’ Koperattivi Malta Anthony Dalli u s-CEO Ray Cassar mexxew Ωjara edukattiva g˙as-settur agrikolu fl-Umbria. Din iΩ-Ωjara saret bil-kollaborazzjoni ta’ Legacoop. 6

NOVEMBRU 9 Is-Sur Joseph Sciberras attenda laqg˙a tal-Copa

Cogeca fi Brussell.18 sal-20 Koperattivi Malta ˙adet sehem fil-Fiera ‘Kwalità

Malta’ mtella’ mill-Partit Laburista fl-MFCC.

DIÇEMBRU 10 Aktar minn 300 persuna attendew g˙all-Ikla Annwali

tal-Milied, organizzata minn Koperattivi Malta flimkien mal-Fond Çentrali tal-Koperattivi. L-ikla, li g˙aliha kienu mistiedna persuni fil-Kumitat ta’ Tmexxija tal-Koperattivi membri, din is-sena saret fil-MonteKristo Estates f’Óal Farru©. Fl-a˙˙ar tal-attività ng˙ata çekk ta’ €1,500 lil Puttinu Cares. 7

15 Tnediet is-Sena Internazzjonali tal-Koperattivi f’Malta

28 Attività fiç-Çentru tal-Koperattivi b’ringrazzjament lis-Sur Ray Cassar li rtira f’Diçembru. Huwa kien ilu CEO ta’ Koperattivi Malta g˙al 6 snin.

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 21

Page 22: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Il-Koperattiva tal-Piloti Marittimi ta’ Malta varat pilot boat ©dida tal-og˙la livell bl-isem ta’ Foxtrot. Dan l-investiment ta’ €800,000 se jtejjeb is-servizzi ta’ pilota©© fil-portijiet Maltin.

Iç-Chief Pilot tal-Koperattiva tal-Piloti Marittimi, il-Kaptan Jesmond Mifsud, qal li min˙abba d-domanda dejjem tiΩdied u l-kompetittività fl-industrija tal-cruise liners, il-Koperattiva tal-Piloti Marittimi ˙adet l-inizjattiva li tinvesti f’din il-pilot boat b’mod immedjat flok tag˙mel l-investiment erba’ snin o˙ra kif kien ippjanat ori©inarjment. Dan ifisser li issa hemm pilot boat ©dida tal-og˙la kwalità f’kull port.

Foxtrot, pilot boat tat-tip Interceptor 48 Pilot, inbniet mill-kumpanija IrlandiΩa Safehaven Marine, u hija l-akbar u l-aktar pilot boat qawwija tal-portijiet Maltin. Min˙abba l-veloçità u d-daqs ta’ din il-pilot boat, u l-kapaçità li din topera f’ba˙ar imqalleb ˙afna, qed ti©i studjata l-possibbiltà li l-pilot boat tintuΩa b˙ala ambulanza tal-ba˙ar f’kaΩijiet ta’ emer©enzi marittimi lokali.

B’din l-a˙˙ar Ωieda, il-koperattiva issa g˙andha flotta ta’ sitt pilot boats li jag˙tu servizz fil-portijiet Maltin. Biex t˙addem din il-flotta, il-koperattiva t˙addem 19-il membru tal-ekwipa©©, supretendent tal-flotta, manager u tliet persuni o˙ra. Dan it-tim ta’ suççess u s-sens ta’ koperazzjoni bejn il-membri tal-koperattiva, kienet ra©uni ewlenija g˙aliex, minn meta l-Koperattiva ˙adet f’idejha l-pilot boats fl-2008 qatt ma kien re©istrat dewmien wie˙ed fit-tba˙˙ir min˙abba l-pilot boats. Dan b’kuntrast ma’ li kien ji©ri qabel ir-riforma fil-pilota©© tal-portijiet, fejn dewmien fis-settur tat-tba˙˙ir, min˙abba l-pilot boats, kien xi ˙a©a regolari.

Il-Koperattiva temmen li s-sigurtà fil-portijiet Maltin tista’ tinkiseb biss b’ta˙ri© kontinwu u b’investiment f’tag˙mir u kwalifiki adegwati. G˙al dan il-g˙an, il-Koperattiva reçentement impjegat Master Mariner u tliet assistenti tieg˙u biex imexxu ç-çentru ta’ ta˙ri© tal-piloti.

Il-varar tal-Pilot Boat Foxtrot sar biswit il-MuΩew Marittimu fil-Birgu, biex ikun

il-Koperattiva tal-Piloti Marittimi tinvesti €800,000 f’Pilot Boat ©dida

possibbli li wie˙ed iqabbel il-pilot boat il-©dida ma’ dg˙ajsa tal-pilota©© antika li se ti©i restawrata. Il-Koperattiva tal-Piloti Marittimi offriet is-somma ta’ €3,000 biex tiffinanzja dan ir-restawr. Minkejja li d-differenzi fl-apparenza bejn il-pilot boat li ©iet varata illum u l-pilot boat l-antika huma evidenti, wie˙ed diffiçli jirrealizza li ˙afna mill-piloti li hemm illum, jiftakru din id-dg˙ajsa storika tintuΩa fis-servizz ta’ pilota©© fil-portijiet Maltin.

Il-Kaptan Mifsud sa˙aq li “minn meta saret ir-riforma tal-pilota©© fl-2003, il-Koperattiva tal-Piloti Marittimi g˙amlet passi ta’ ©gant bil-koperazzjoni tal-industrija tal-Portijiet, Transport Malta, l-operaturi tat-terminals, l-a©enti u Tug Malta.” “Il-Koperattiva tal-Piloti Maltin hija xhieda ˙ajja li l-mudell koperattiv ta’ negozju huwa wie˙ed effettiv, jil˙aq l-aspirazzjonijiet tal-membri u j˙alli benefiççji g˙all-kommunità. PerswaΩ li se nibqg˙u na˙dmu flimkien biex inkomplu ntejbu s-servizzi li noffru lill-klijenti tag˙na u lill-pajjiΩ.”

4,000 tabella tat-traffiku mwa˙˙la mill-Koptasin fl-2011

Matul is-sena 2011, il-Koperattiva tat-Tabelli u Sinjali tat-Traffiku wa˙˙let aktar minn 4,000 tabella u sinjal tat-traffiku madwar il-gΩejjer Maltin. Barra minn hekk il-koperattiva uΩat aktar minn 24 tunnellata ta’ Ωebg˙a fuq marki ta’ toroq ©odda jew eΩistenti.

Fost il-pro©etti li l-Koperattiva ˙adet ˙sieb matul is-sena 2011, kien hemm il-marki tat-toroq u red anti-skid surfacing marbut max-xog˙olijiet li saru fit-toroq tal-gΩejjer Maltin b’rabta mar-riforma li saret fit-trasport pubbliku, fosthom l-interchanges li kienu se jibdew jintuΩaw mill-operatur

tas-servizz ©did tat-trasport pubbliku. Dan ix-xog˙ol sewa aktar minn €200,000.

Il-Koperattiva Koptasin, li g˙andha 14-il membru, tag˙mel dan ix-xog˙ol bi flotta ta’ vetturi u makkinarju ta’ mmarkar tat-toroq tal-og˙la kwalità. L-investiment f’tag˙mir u teknolo©ija ©dida li l-koperattiva g˙amlet sa mit-twaqqif tag˙ha fl-1996, wassal biex Koptasin illum tgawdi minn reputazzjoni tajba ˙afna mad-diversi klijenti tag˙ha, fosthom bosta Kunsilli Lokali; dipartimenti u awtoritajiet; l-Isptar Mater Dei, kuntratturi ta’ xog˙ol tat-toroq; u bosta kumpaniji privati fosthom

il-Lukandi Radisson Blu, Excelsior, il-Malta International Airport u l-Malta Freeport.

Koptasin kellha l-ori©ini tag˙ha fis-servizz pubbliku minn sezzjoni fi ˙dan id-Dipartiment tax-Xog˙lijiet. Fl-1996, grupp ta’ 15-il impjegat tal-gvern li kellhom aktar minn 20 sena esperjenza f’dan il-qasam, ing˙aqdu flimkien biex iffurmaw il-Koperattiva tat-Tabelli u Sinjali tat-Traffiku. Minn dak iΩ-Ωmien ’l hawn il-koperattiva kompliet miexja fit-triq ta’ suççess li tag˙ti servizz u reb˙et g˙add kbir ta’ kuntratti importanti g˙al pro©etti li jinvolvu sinjali tat-traffiku u marki tat-toroq.

koperattivi 22 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 23: Koperattivi Issue 25 - March 2012

An Opportunity for the people living on the margins of society

In a dog-eat-dog world of cutthroat businesses and bottom lines, the co-operative model is often held up as a real alternative for people with ideas to compete with the big boys and flourish.

All around the world, co-operatives have thrived and succeeded for many years, offering people a chance to forge their own way, and their own destiny, in an ethical and correct way. Giving people the opportunities to use their talents and really compete.

It is only natural then that people who find themselves on the margins of society many times look to the co-operative model as a way of working themselves up the ladder, of giving themselves hope for their future. In Malta, one group of people that finds itself on the side-lines is the migrant community.

Many migrants have now been here for a number of years. Some have had children here - children who speak Maltese as one of their first languages. Social networks have started to develop as friendships and relationships with these ‘new arrivals’ have now become an everyday experience. Malta has slowly started to become more multicultural.

However, the migrant experience also has a darker side. Many are still ostracised. Many are feared. And many are being taken advantage of.

Everyone has heard the stories of migrants being asked to work for twelve or fourteen hours and then being given a couple of Euros. Or migrants asking for their wage only for an unscrupulous boss to report them for working illegally thus getting them arrested and getting out of the obligation of having to pay them. So how can this be tackled?

According to Alexandra White from Amplify, an NGO taking initiatives in the field of migration, coops could be an excellent opportunity for migrants.

“The co-operative model is a great way for migrants to work together and create new initiatives. Not only could this be an opportunity for migrants to work their way out of a very difficult situation but the ripple effects could be huge”.

Indeed. The ripple effects could include an increase in self-esteem, empowerment and the opportunity for other migrants to look up to positive role models. We are talking about a section of the population that is

By Steve Hili

The Cooperative Model

Alexandra White

Cre

dit:

Rub

en O

vere

nd

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 23

Page 24: Koperattivi Issue 25 - March 2012

many times described (even by people who should know better) as a burden. What if all of a sudden this ‘burden’ started generating work, business and – why not? – Wealth.

And the obvious way to go about this would be through a co-operative model. The co-operative principles themselves seem to suggest that there could be no better way. Concern for the community, education and training, democratic member control. Migrants and coops should be a marriage made in heaven.

Unfortunately a previous initiative to create a migrants’ coop - working in the field of interpretation and mediation services did not prove successful. According to Terry Gosden who had been assisting in this project, there was a niche in the market that was open and unique and the coop’s potential members were very valid. However other issues did get in the way. The feeling that these people had that they were being treated as unwanted guests in Malta, a big question mark over where they would end up in the future and a fear of being too visible in case it jeopardised any future plans were three such hurdles.

And eventually the project petered out. Mr. Gosden himself however is hopeful “that in the future this idea is pushed forward and promoted’ Particularly as this is ‘more a question of core values, humanity, equality, and fair-play”.

He went on to suggest that “the cooperative movement itself could run information lessons on its role in society, and invite people from the migrant community to take an active part”. Yet another perfect fit with the cooperative principle of concern for the community.

Rome wasn’t built in a day and migrant co-ops won’t be either. Of that we can be sure. However, if we are serious about having a fair and equal society in our country - a society where everyone - no matter the financial status, sex, colour or creed – has an opportunity to make it, then the coop model certainly has an integral role to play.

SinopsiF’dinja ta’ kompetizzjoni ˙arxa, il-mudell koperattiv joffri opportunità lil nies imwarrba jew emar©inati biex jing˙aqdu flimkien u juΩaw it-talenti u l-˙iliet tag˙hom biex jikkompetu mal-kbar, b’mod etiku u korrett. F’Malta, qasam fejn hemm potenzjal li jirnexxi l-mudell koperattiv, huwa fost ir-refu©jati u l-kommunità ta’ immigranti li qed jing˙ataw kenn politiku f’pajjiΩna. Jekk tassew nemmnu f’soçjetà inklussiva, ©usta u ugwali, fejn kul˙add jista’ jirnexxi indipendentement mill-istat finanzjarju, is-sess, ir-razza jew it-twemmin tieg˙u, il-mudell koperattiv Ωgur g˙andu rwol importanti x’jaqdi!

Terry Gosden

Cred

it: D

ouga

ld H

ine

Cred

it: J

ustin

Gatt

AFM

Pres

s Offi

ce

Cre

dit:

Just

in G

attA

FM P

ress

Offi

cekoperattivi 24 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 25: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Skont l-istess çifri, l-ag˙ar diΩastru naturali kien it-terremot u t-tsunami li laqtu l-Ìappun fil-11 ta’ Marzu 2011. Dan ˙alla kwaΩi 16,000 mejta u madwar 3,500 o˙ra mitlufa. Barra minn hekk g˙erqu aktar minn 22,000 lança tas-sajd u saret ˙sara f’aktar minn 300 port tas-sajd. Dan kollu kkawΩa ˙sara li ammontat g˙al kwaΩi €165 miljun.

DiΩastru naturali kbir ie˙or kien it-terremot li se˙˙ fi Christchurch fi New Zealand fit-22 ta’ Frar 2011. Dawn iΩ-Ωew© diΩastri servew ta’ evidenza tal-ispirtu koperattiv, bil-moviment koperattiv jirrispondi g˙all-˙ti©ijiet ta’ dawk affettwati.

L-g˙ada tat-terremot fi New Zealand, il-koperattiva tal-prodotti tal-˙alib Fonterra, g˙amlet donazzjoni ta’ miljun dollaru Amerikan lir-Red Cross Christchurch Earthquake Appeal. Barra

minn hekk twaqqaf fond ta’ g˙ajnuna biex l-10,500 bidwi membru tal-koperattiva u s-16,000 impjegat, ikunu jistg˙u jag˙mlu d-donazzjonijiet tag˙hom. Minbarra l-miljun dollaru li g˙amlet disponibbli mal-ewwel, il-koperattiva rdoppjat l-ammont mi©bur mill-membri u l-impjegati tag˙ha biex jg˙inu lil dawk milquta. Fonterra ssupplixxiet ukoll miljun litru ta’ ilma mill-impjant tag˙ha f’Clandeyboye lill-iskejjel madwar Christchurch. Barra minn hekk bag˙tet ˙alib u ilma lejn çentri ta’ g˙ajnuna li twaqqfu madwar Christchurch. Il-Koperattiva CDC Pharmaceuticals, li tissupplixxi mediçini lill-isptarijiet u lill-ispiΩeriji ntlaqtet ˙aΩin ˙afna bit-terremot tant li l-˙idma tag˙ha fil-qalba ta’ Christchurch waqfet g˙al kollox. IΩda l-membri tal-koperattiva, konxji mill-bΩonn li ma ti©ix affettwata l-provvista tal-mediçini wara diΩastru naturali simili, sabu post alternattiv minn fejn joperaw,

sal-g˙ada tat-terremot u l-©urnata ta’ wara bdew içaqalqu l-affarijiet kollha tag˙hom. Normalment çaqlieqa simili fl-inventarju tkun te˙tie© sa sitt xhur ippjanar.

Koperattivi f’setturi o˙ra wkoll taw l-kontribut tag˙hom biex itaffu l-impatt tat-terremot.

Il-grupp Foodstuffs, mag˙mul minn tliet koperattivi separati, ˙allew il-ma©©orparti tal-˙wienet tag˙hom miftu˙a u da˙lu fis-se˙˙ sistemi biex jissupplixxu affarijiet essenzjali lir-residenti, wara t-terremot. Minn 36 stabbiliment li g˙andhom f’South Island, sitta biss inΩammu mag˙luqa min˙abba t-terremot.

Is-sussidjarja ta’ New Zealand tal-Bank Koperattiv OlandiΩ Rabobank g˙amel donazzjoni ta’ $100,000 lis-Salvation

l-ispirtu Koperattiv wara

diΩastri naturaliminn Marcelle Demicoli

Fl-2011 se˙˙ew bosta diΩastri naturali, li minbarra li ˙allew eluf ta’ nies mejta, ˙allew telf ekonomiku rekord. Skont çifri ma˙ru©a f’Jannar 2012 miç-Çentru g˙ar-Riçerka dwar l-Epidemolo©ija tad-DiΩastri (CRED) u l-a©enzija tan-Nazzjonijiet Uniti responsabbli mit-tfassil ta’ politika g˙al tnaqqis fid-diΩastri (UNISDR), id-diΩastri naturali tal-2011 g˙amlu ˙sara rekord li ammontat g˙al €285 miljun.

koperattivi 25 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 26: Koperattivi Issue 25 - March 2012

Army Canterbury Earthquake Appeal. Il-koperattiva Federated Farmers tat tined, ikel u tag˙mir g˙at-tisjir lill-vittmi. Barra minn hekk talbu lill-eluf ta’ membri tag˙hom fis-settur tal-agrikoltura biex imorru jg˙inu fil-˙idma biex ine˙˙u t-tifrik li ˙alla t-terremot qawwi. Koperattiva o˙ra li tipprovdi servizzi finanzjarji, PSIS, ˙olqot pakkett bankarju speçjali biex tipprovdi self u g˙ajnuna finanzjarja lill-membri tag˙ha milquta finanzjarjament min˙abba t-terremot.Sbatax-il jum wara t-terremot ta’ New Zealand, terremot qawwi ie˙or ˙akem il-Ìappun. Dan ikkawΩa tsunami li ˙alliet devastazzjoni kbira. Numru ta’ koperattivi fil-Ìappun, b’mod speçjali fir-re©juni ta’ Miyagi u Iwate, sofrew ˙sarat kbar bit-theΩΩiΩ tal-art u t-tsunami li segwiet. Quddiem dan id-diΩastru naturali, il-President tal-Alleanza Internazzjonali tal-Koperattiva, Dame Pauline Green nediet

appell globali g˙all-g˙ajnuna lill-vittmi tat-terremot u t-tsunami li laqtu lill-Ìappun fil-11 ta’ Marzu. Il-“Japan Disaster Recovery Fund” in˙oloq biex jiffaçilita l-©bir ta’ kontribuzzjonijiet finanzjarji li minnhom ibbenefika l-moviment koperattiv fil-Ìappun biex ji©i mg˙ejjun jinbnew mill-©did l-istrutturi milquta.

Koperattivi Malta ng˙aqdet ma’ koperattivi minn kull rokna tad-dinja li kkontribew g˙al dan il-fond. B’kollox in©abret is-somma ta’ $540,000.Skont il-Co-operative Development Foundation (CDF) id-diΩastru naturali tal-11 ta’ Marzu, u r-radjazzjoni nukleari sussegwenti setg˙u wittew it-triq g˙all-introduzzjoni tal-mudell koperattiv f’setturi ©odda, fl-isforzi biex iΩ-Ωoni milquta jinbnew mill-©did. Dan min˙abba li l-mudell koperattiva huwa g˙odda eççellenti g˙all-iΩvilupp ekonomiku.

SYNOPSISThe cooperative spirit was very much in evidence in the wake of the natural disasters that hit Japan and New Zealand last year. In the aftermath of March 2011 devastating earthquake, tsunami and nuclear crisis in Japan the International Cooperative Alliance (ICA) launched its “Japan Disaster Recovery Fund” to collect contributions to benefit the co-operative movement in Japan and to help it rebuild. Similarly, after the earthquake that struck Christchurch, New Zealand on 22 February 2011, cooperatives from different sectors threw their collective weight behind the recovery effort.

koperattivi 26 Marzu 2012 - Óar©a Numru 25

Page 27: Koperattivi Issue 25 - March 2012

BOV JEREMIE Financing Packagefor SMEs including Micro-Enterprises

BOV is offering tailor-made solutions at advantageous terms.

Talk to us today.

Your success is our goal.

BO

V 2

8096

2131 2020 I bov.com

Issued by Bank of Valletta p.l.c.58, Zachary StreetValletta VLT 1130 - Malta

JEREMIE refers to the Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises Initiative.Terms & Conditions apply.

Operational Programme I – Cohesion Policy 2007- 2013Investing in Competitiveness for a Better Quality of Life

“The financing provided hereunder benefits from support from an operational programme co-financed by the European Union Structural Funds pursuant to

the “Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises” initiative (JEREMIE)“European Regional Development Fund (ERDF)

Investing in your future

BOV JEREMIE A4 Ad EN.indd 1 5/12/11 3:06:22 PM

koperattiviMarzu 2012 - Óar©a Numru 25 27

Page 28: Koperattivi Issue 25 - March 2012