Si e definon Shoqata Amerikane e kontabilisteve kontabilitetin?

Sipas SHAK kontabiliteti definohet si : procesi I identifikimit, matjes dhe komunikimit te informatave ekonomike qe te mundesoje gjykime te informuara dhe miratim te vendimeve nga perdoruesit e informatave

Numero hapat e procesit te vendimarrjes ne kuader te kompanis biznesore• Identifikimi I objektivave,• hulumtimi I nje alternative tjeter per akcion,• grumbullimi I te dhenave per alternativat ne

shqyrtim, • zgjedhja e alternatives per veprim, • zbatimi I vendimit, • krahasimi I rezultateve te arritura dhe te

planifikuara, • pergjigja dallimeve ne krahasim me planin.

Teoria dhe praktika kontabel dallojne dy drejtime kryesore te kontabilitetit. Cilat jane ato

• Kontabiliteti Financiar dhe• Kontabiliteti I Kostos dhe Menaxherial

Kont. Menaxherial dhe Financiar ne mes veti dallojn ne dy qeshtje kryesore. Numeroi:

• A. Qellimin e informacionit dhe• B. Shfrytezuesit e informacionit kontabel

Kont. Menaxherial I realizon dy objekitvat baze te menaxhmentit. Cilat jane

• Planifikimi dhe • Kontrolli I operacioneve te komanis

Sistemi I kont. te kostos dhe menaxherial prodhon informacione per te plotesuar disa kerkesa. Cilat jane ato?

• A) Te alokohen kostot ndermjet kostove te mallrave te shitura dhe inventareve ne funksion te raportimit finanicar te brendshem dhe te jashtem.

• B) Tu ofron menaxhereve informata me rendesi ne funksion te miratimit te vendimeve te drejta.

• C) Tu ofron informata per planifikim, kontroll dhe matje te performances se kompanis

Cilat jane veshtiresit qe komplikojne percaktimin e sakte te kostos

• Periudha e gabuar e kalkulimit te kostos dhe Periudha Kontabel

Shpenzimet si faktore me rendesi gjate marrjes se vendimeve afariste shfrytezohen kryesisht per tre qellime. cilat jane ato• A) Si faktore gjate percaktimit te te hyrave

dhe te dalave te gjithmbareshme ne nderrmarje

• B) Si instrument I kontrollit te efikasitetit te afarizmit te nderrmarjes dhe

• C) Si faktore me rendesi gjate vendosjes per problemet e planifikimit dhe politikes afarise te nderrmarjes.

Si definohen shpenzimet sipas botekuptimit klasik• Definohen si: • harxhim I parase, materialit, sherbimeve dhe

pasurise se patundeshme ne afarizmin e nderrmarjes duke u nisur perher nga aspekti I hargjimit te pasurise se nderrmarjes per prodhimin e te mirave material dhe sherbimeve per treg, e me qellim te realizimit te profitit sa me te madh.

Si I definon shpenzimet dr. Ivan Turk

• Si shprehje vlerore te harxhimeve te elementeve te procesit te prodhimit te cilat paraqiten me rastin e krijimit te te mirave material. Ne parim ato jane rezultat I shumezimit te mjeteve te punes, objektit te punes dhe fuqise punetore me qmimet e tyre.

Cili eshte definicioni me I pergjithshem per shpenzimet

• Defininicioni me I pergjithesuar I shpenzimeve nenkupton shpenzimet si shprehje vlerore e harxhimit te te mirave ekonomike, perkatesisht te faktoreve prodhues me qellim te prodhimit dhe shitjes se efekteve te nderrmarjes dhe realizimit te profitit sipas kesaj baze

Cilat jane tri karakteristikat kryesore qe rrjedhin nga definicioni I pergjithshem mbi shpenzimet?

A) Si parim baze I tyre duhet te jete shprehja sasiore e harxhimit te te mirave ekonomike (faktoreve prodhues)

B) Harxhimi I te mirave ekonomike duhet te jete ne lidhje me efektet(produktet) perkatesisht e kushtezuar me prodhimin e atyre efekteve (produkteve) dhe se shpenzime mund te konsiderohen vetem ato qe jane te provokuara nga prodhimi I efekteve (produkteve)

C) Sasite e harxhuara te te mirave ekonomike duhet te jene te shprehura ne vlere, perkatesisht te vleresuarit sipas qmimeve perkatese, me fjale tjera duhet te ekzistoje komponenta e cmimit te shpenzimeve.

Si ndahen shpenzimet simbas kontrollit?

• A) Shpenzimet e kontrolluara dhe • B) Shpenzimet e pakontrolluara

Si ndahen shpenzimet simbas shfrytezmueshmeris se kapaciteteve?

• a) Shpenzimet relevante dhe irelevante• b) Shpenzimet e depozituara• c) Shpenzimet e arritura dhe te paarritura• d) Shpenzimet opportune dhe • e) Shpenzimet e shtuara dhe margjinale

Cilat jane format e shpenzimeve natyrore?

• a) Shenzimet materiale (materiali, energjia dhe sherbimet)

• b) Zhvleresimi dhe rivleresimi I zhvleresimit• c) shpenzimet material (meditjet, reklama,

shujta e ngrohte, reprezentacioni)• d) Pagat e kalkuluara.

Qka perfshijne shpenzimet direkte (drejteperdrejta)?

• Perfshijne: shpenzimet e drejeperdrejta te materialit,

• pagat e drejteperdrejta apo shpenzimet e drejteperdrejta te punes,

• shpenzimet e drejteperdrejta te sherbimeve

Qka perfshijne shpenzimet indirekte?

• Perfshijne te gjitha shpenzimet tjera te cilat nuk mund te perfshihen ne grupin e shpenzimeve te drejteperdrejta (materiali indirect, puna indirekte, dhe sherbimet indirekte).

Numero shpenzimet qe bejne pjese ne shpenzimet e prodhimtarise?

• a) Shpenzimet e furnizimit te materilait direkt qe perfshijne: neto cmimin bleres, taksat e ndryshme doganore eksportuese dhe importuese, taksat brenda vendit, shenzimet tjera te cilat mund ti pershkruhen blerjes se materialit.

• b) Shpenzimet e konvertimit qe perfshijne: shpenzimet e punes direkte, shpenzimet e pergjitheshme te prodhimtarise dhe shpenzimet tjera te karakterit te pergjithshem,

• c) Shpenzimet tjera ne lidhje me prodhimtarin (joprodhuese, te disejnimit te produktit per bleres te veqant, etj)

Kush bene pjese ne shpenzimet e periudhes• A) Shuma e pazakonshme e kallos, punes se

panevojshme dhe shpenzimet tjera te prodhimtarise

• B) Shpenzimet e deponimit (perveq nese ato shpenzime jane te domosdoshme ne procesin e prodhimit gjate fazave te metutjeshme te prodhimtarise)

• C) Shpenzimet e pergjitheshme te administrates te cilat nuk kane te bejne me sjelljen e materialit ne gjendje dhe lokacion egzistues.

• D) Shpenzimet e shitjes

Qka jane shpenzimet margjinle? ( KA ME KANE NJE DETYRE)

• A) shpenzimet margjinale paraqesin ndryshimin ne mes te shpenzimeve totale kur prodhimi variron per njesi

• B) Shpenzimet margjinale ndonjehere identifikohen me shpenzimet margjinale per njesi qe I ofrohet formulimit te pare, por edhe ato identifikohen edhe me shpenzimet variabile te teresishme qe njeherit me rastin e kalkulimit te cmimit kushtues paraqet nje variant te metodes se Direct Costing apo nje variant te re te sistemit te perllogaritjes se shpenzimeve.

Ne lartesin e shpenzimeve ndikojne faktore te brendshem dhe te jashtem. Kush bene pjese ne faktore te brendshem e kush te jashtem?

• Faktore te brendshem – me - karakter teknik (objektiv) dhe - karakter organizativ (subjektiv)• Faktore te jashtem - cmimet e elementeve prodhuese si pasoje e

raporteve te tregut dhe - rregullat e shoqerise (Shtetit)

Cka jane shpenzimet fikse dhe si ndahen ato?

• Shpenzimet fikse jane ato shpenzime te cilat ne Shumen e teresishme mbesin te njejta pavaresisht nderrimit te vellimit te prodhimit, perkatesisht nga shkalla e shfrytezimit te kapaciteteve qe do te thote se perhere mbesin te njejta pa marre parasysh se si dhe sa punon nderrmarja. Shpenzimet fikse mund ti ndajme ne

A) Shpenzime Absolute fikse dhe B) Shpenzime Relative fikse.

Qka jane shpenzimet variabile dhe si ndahen ato?

• Shpenzimet variabile të prodhimit –janë shpenzimet që rriten për qdo njësi prodhimi shtes nga ndërmarrja. Ato përfshijn punën direkte, lëndet e para,materialin direkt, energjin dhe shpenzimet tjera ,të cilat rriten me rritjen e sasisë së mallrave të prodhuara dhe të shitura.Duke pastur këtë parasysh shpenzimet variabile mund të ndajmë në: Shpenzime variabile proporcionale dhe Shpenz. Variab. Joproporcionale.

Sistemet e perllogaritjes se shpenzimeve mund te dallohen sipas disa kritereve. Cilat jane ato?

• Kriteri Kohor dhe • Kriteri I perfshirjes se shpenzimeve,

perkatesisht te perberjes se qmimit kushtues te te mirave materiale.

Si ndahen shpenzimet sipas kriterit kohor?

• a) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve faktike

• b) ) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve normale

• c) ) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve standarde

• d) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve normative

• e) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve variabile

Si ndahen shpenzimet sipas kriterit se qmimit kushtues

• a) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve te plota (cmimi I plote kushtues)

• b) Sistemi perllogaritjes sipas shpenzimeve te pjeserishme.

Qka perfshijne shpenzimet e materialit?

• A) shpenzimet e materialit direkt (të gjitha produktet prodhohen nga materiali themelor direkt. Material direkt mund të jetë psh. Shtresa e metalit për automobila ,mielli për bukë etj . Material direkt mund të quhen të gjitha materialet të cilat shëndrrohen në perbërës të produkteve të gatshme të cilat prodhohen për treg)

• B) dhe shpenzimet e materialit indirekt - Materialet më pak të rëndësishme si gozhdat për mobilje, bulonat për automobilaetj.janë të nevojshme për prodhimin e një produkti .Këto materiale janë pjesë e shpenzimeve të përgjithshme të fabrikës.

Cilat jane metodat themelore te kontabilitetit te kostos?

• Metodat themelore jane:• A) Kostoja e bazuar ne punen e porositur (Job

Ordering Costing) • B) Kostoja e Procesit (Process Costing) dhe • C) Kostoja e bazuar ne aktivitet (Activity Based

Costing-ABC)

Numero hapat gjate aplikimit te kostos ne punen e porositur (6 hapa)

• 1) Identifikimi I punes qe eshte zgjedhur si objekt I kostos (qender e kostos)

• 2) Identifikimi I kostove direkte te punes se porositur• 3) Identifikimi I kostove indirekte te lidhura me punen

e porositur • 4) Zgjedhja e bazes se alokimit te kostove indirekte

mbi punen e porositur. • 5) krijimi I normes per njesi per alokimin e kostove

indirekte mbi punen e porositur, • 6) Alokimi (ngarkimi) I te gjitha kostove (direkte dhe

indirekte) mbi objektin e kostos (punen e porositur)

Kostoja e procesit te prodhimit u sherben dy qellimeve te nderlidhura reciprokisht. Cilat jane?

• A) Se pari kjo metod ben matjen e kostove te produkteve te prodhuara paralelisht edhe ne bazen totale edhe per njesi te prodhuara. Keto informata perdoren per vleresimin e inventareve te prodhimtarise ne vijim dhe prodhimtarise se gatshme dhe gjate evidentimit te kostos se mallerave te shitura dhe

• B) se dyti kjo metod furnizon menaxhmentin e kompanise me informata ne lidhje me koston per njesi gjate realizimit te qdo hapi ne prosecin e prodhimit.

Numero hapat gjate metodes ABC.• Hapi 1. Te identifikohen aktivitetet e ndryshme te cilat jane

te lidhura me produktet.• Hapi 2. Te vleresohen kostot indirekte vjetore ne kuader te

departmentit te cilat jane te lidhura me cdo aktivitet te vecant.

• Hapi 3. Te identifikohen qendrat e kostos dhe niveli I tyre I vleresuar per nje vit

• Hapi 4. Te llogaritet norma e paracaktuar e kostove indirekte per kostot e lidhura me cdo aktivitet te vecant.

• Hapi 5. Te shumezohet norma e ksotove indirekte per cdo aktivitet ne kohe per nivelin e qendrave te kostos te nevojshme per te kompletuar produktin

• Hapi 6. Te mblidhen kostot e te gjitha ativiteteve duke percaktuar koston e plote te qdo [produkti ose sherbimi.

Me cilat vendime afateshkurtere perdoret me sukses pragu I falimentimit (rrezikut).

Vendime afateshkurtera ku analiza e pragut te falimentimit perdoret me sukses jane: vendimet mbi shitjen, politika e cmimeve, pranimi I ofertes speciale etj.

Cilat karakteristika mirren parasysh gjate aplikimit praktik te teorise se pragut te falimentimit?• Te gjitha shpenzimet mund te ndahen sipas elementeve

fikse dhe variabile.• Shpenzimet fikse mund te mbesin konstante, ndersa ato

variabile te kene sjellje proporcionale• Shkalla e aktivitetit duke marre parasysh shpenzimet dhe te

ardhurat duhet te kete sjellje lineare • I vetmi factor I cili prek shpenzimet dhe te ardhurat duhet

te kete sjellje lineare.• Teknologjia, metodat prodhuese dhe pervoja (aftesia)

mbesin te pandryshuara• Nuk mund te kete ndryshim te shkalles se rezervave apo

ato rezerva duhet te vleresohen vetem sipas shpenzimeve margjinale.

Cka paraqet pragu I rrezikut?

• Pragu I rrezikut paraqet pragun apo piken ku Te Ardhurat jane te barabarta me Koston.

Qka eshte marzha e kontributit?

• Marzha e Kontributit eshte tejkalimi I shitjeve ndaj kostos se ndryshueshme qe njeherit nenkupton diferencen ne mes te hyrave dhe te kostos se ndryshueshme te mallit te shitur.

Ne sa forma na paraqitet Marzha?

Marzha e kontributit mund te paraqitet ne tri menyra:

1.Marzha totale e kontributit e shprehur ne valute (euro)

2.Marzha e kontributit per njesi (euro per njesi)3.Shkalla e marzhes se kontributit e shprehur ne

perqindje

Me qka mund te arrihet niveli I kenaqshem I pragut te rrezikut?

Niveli I kenaqshem mund te arrihet me:• Nderrimin e vellimit te prodhimit dhe te

shitjes• Nderrimin e cmimeve shitese• Nderrimin e shpenzimeve fikse si teresi• Nderrimin e shpenzimeve variabile per njesi• Nderrrimin e asortimentit te prodhimit dhe te

shitjes

Spjego efektin e ndrrimit te vellimit te prodhimit dhe shitjes ne pragun e rrezikut?

• Keto nderrime nuk kane ndikim ne poziten e pragut te rrezikut por kane ndikim te rendesishem ne rezultatin afarist dmth ne profitin e pergjithshem kontribues dhe ne neto profit.

Spjego efektet e nderrimit te shpenzimeve fikse ne pragun e rrezikut?

• KEto nderrime ndikojne ne nderrimin e pozites se pragut te rrezikut dhe ndryshimi I shpenzimeve fikse nuk ndikon ne lartesin e profit margjinal sepse sipas Direct Costingut shpenzimet fikse mbesin te mbulohen nga po ky fitim.

Spjego efektet e ndrrimit te shpenzimeve variabile ne pragun e rrezikut

• Nderrimi I shpenzimeve variabile per njesi ndikon ne ne percaktimin e pragut te rrezikut, zvoglimi I I shpenzimeve variabile ka per rezultat rritjen e profitit margjinal dhe rritje te neto profitit.