Page 1

Shoqata e kontabilistëve të çertifikuar dhe auditorëve të Kosovës

Kontabiliteti Menaxherial Zgjidhjet P2

FLETË PROVIMI

Data 01.10.2016

Page 2

PËRMBAJTJA

Pjesa

Maksimumi i Dhënë

-Kujdes! Kjo pjesë

është vetëm për

përdorim nga

ShKÇAK-

PIKËT E DHËNA

1. Problemi 1 25

2. Problemi 2 20

3. Problemi 3 20

4. Problemi 4 15

5. Problem 5 20

Total 100

Page 3

Problemi 1

Etnik Co. ka pasur një rritje të qëndrueshme përgjatë pesë viteve të fundit duke arritur një sukses

fenomenal në zhvillimin inovativ të produktit të saj të quajtur ‘Platforma’. ‘Platforma’ një mbajtëse e

veçante për bimët shtëpiake dhe prodhohet duke zgjedhur me kujdes pjesët e drurit të pishës që janë

të rrafshëta, stabile dhe me bazë dekorative. Etnik Co. përdor sistemin e absorbimit të kostove për

raportim të fitimit dhe përcaktimit të vlerës së produkteve. Kompania aktualisht po i vlerëson

rezultatet operative për vitin që përfundon më 31 Mars 2014. Drejtori financiar është i sëmur dhe

menaxheri kërkon ndihmën e juaj. Informacionet e mëposhtme janë në dispozicion: .

1. Vitin e fundit, kur është përgatitur buxheti, është pritur që ‘Platforma’ do të shitet për 17.50€ për

njësi. Buxheti është finalizuar bazuar në prodhimin dhe shitjen e 45,000 njësive të ‘Platformave’.

2. Rezultati aktual për vitin që përfundon më 31 Mars 2014 është :

Numri i ‘Platformave’ të prodhuara dhe shitura

46,200

Total vlera e shitjes €796,950 Materialet direkte: 16,170 metra-përdorimi i drurit të pishës €295,911

Puna Direkte: 13,860 orë €166,320 Shpenzimet e përgjithshme variabile €21,483 Shpenzimet e përgjithshme fikse €78,950

3. Secila “Platforma” kërkon 0.3 metra nga druri i pishës dhe kur është përgatitur buxheti

kompania ka pasur një marrëveshje me një furnitor Irlandez që të blej drurin me €18.5 për

metër.

4. Kompania ka punëtor me aftësi të shkëlqyeshme pune që mundësojnë rrafshimin e

“Platformës” për 0.25 orë direkte të punës, duke përfshirë prerjen, formësimin dhe ngjitjen e

pjesëve të drurit. Buxheti i çmimit për orë pune direkte ishte €11.6 për orë

5. Buxheti i shpenzimeve të përgjithshme variabile ishte €1.6 për orë të punës direkte. 6. Kompania ka buxhetuar kostot fikse të përgjithshme që për vitin që përfundon më 31 Mars 2014

të jenë €76,500.

KËRKOHET:

(a) Përgatiteni kartën standarde të kostove për NJË “Platformë” . (4 pikë)

(b) Kalkuloni Variancat relevante. (15 pikë)

(c) Përgatiteni pasqyrën e konsoliduar të fitimeve të buxhetuar dhe rezultateve aktuale. (4 pikë)

(d) Sugjero DY arsyeje për të shpjeguar variancën e materialit direkt. (2 pikë)

[Total: 25 pikë]

Page 4

Zgjidhja

(a) Kostot Standard për një Patform Pikët

€

Materiali Direkt: 0.3m pisha @ €18.50/m 5.55 1

Puna Direkte: 0.25 orë @ €11.60 për orë 2.90 1

Shp p variabile: 0.25 hr @ €1.60 per hr 0.40 1

Kostot fikse (Shiko kalkulimin) 1.70 1

10.55

Kalkulimi shpp fikse

Shpp fikse të buxhetuar = €76,500.00

Nr. Buxhetuar i Platformave = 45,000

Kosto e buxhetuar për njësi €1.70

€

(b) Variancat

Çmimi i materialit

(SP - AP) x AQ

= (€18.50 - (€295,911/16,170)) x 16,170 = 3,234 F 1.5

Përdorimit të materialit

(SQ - AQ) x SP = ((0.3 x 46,200) -16,170) x €18.50 =

-42,735 PF

1.5

Çmimit të punës

(SR - AR) x AH

= (€11.60 - (€166,320/13,860)) x 13,860

=

-5,544 PF

1.5

Efikasitetit të punës

(SH - AH) x SR

Page 5

= ((0.25 x 46,200) - 13,860) x €11.60 = -26,796 PF 1.5

Shpp variabile – çmimi

(SR - AR) x AH

= (€1.60 - (€21,483/13,860)) x 13,860 =

693 F

1.5

Shpp - efikasiteti

(SH - AH) x SR

= ((0.25 x 46,200) - 13,860) x €1.60 = -3,696 PF 1.5

Page 6

Varianca në shpenzimet fikse €

(BFO - AFO)

= (€76,500 - €78,950) = -2,450 PF 1

Varianca e çmimit të shitjes

(AP - SP) x AV = ((€796,950/46,200) - €17.50) x 46,200 =

-11,550 PF

1.5

Varianca totale – pa përfshirjen e variances së vëllimit për kostot fikse dhe të -88,844 PF shitjes

Varianca e vëllimit të kostotve fikse

(AP - BP) x SR

= (46,200 - 45,000) x €1.70 = 2,040 F 1.5

Varianca e vëllimit të kostove variabile

(AV - BV) x SM

= (46,200 - 45,000) x €6.95** =

8,340 F

2

Gjithsejtë variancat -78,464 PF

** Fitimi standard = €17.50 - €10.55 (nga pjesa (a)) =

€6.95

(c) Konsolidimi I fitimit të buxhetuar dhe aktual

€

Shitjet e buxhetuar (45,000 x €17.50 ) 787,500 0.5

Zbritur: Kostot e buxhetuar (45,000 x €10.55) 474,750

Fitimi I buxhetuar 312,750

Varianca e vëllimit të shitjes 8,340 F 1

Varianca e vëllimit të kostove fikse 2,040 F 1

Fitimi i buxhetit fiks (105,000 njësi) 323,130

Totali I variancave tjera -88,844 PF 1

Fitimi Aktual (46,200 njësi) 234,286 0.5

Kalkulimi i fitimit aktual

Shitjet 796,950

Zbritur: Kostot totale 562,664

Fitimi 234,286

Page 7

(d) Arsyet e variancave të materialit

Varianca e çmimit të

materialit:

- Ndryshimi i papritur i çmimit të furnizimit

- Blerja e materialeve të kualiteteve të ndryshme

- Paaftësitë e menaxherit të furnizimeve dhe mosharmonizimi me shfrytëzimit e materialit

- Blerja e materialeve me vonesa/ në emergjenca dhe dështimi që të kemi një çmim të mirë

- Pika tjera relevante

2

Varianca e përdorimit të

materialit:

- Kujdesi i ulur i përdorimit të materialit nga personeli

- Blerja e materialit të kualitetit të ulët

- Ndryshimi në metodat e prodhimit

- Ndryshimi i kontrollit të kualitetit

- Pika tjera relevante

Total 25

Page 8

Problem 2

1.Jani Co. operon me skema stimulative ( nxitëse ) për të paguar punëtorët. Punëtoret do të

paguhet sipas çmimit për njësi (njësive të prodhimit) ose 70% të pagesës e bazuar në orë pune,

cilado që është më e lartë. Kompania prodhon një produkt, AB12, dhe koha standarde e prodhimit

të produktit është 7 minuta. Për qëllim të kalkulimit të punës për njësi secila minutë e punës është

vlerësuar me €0.08. Informatat e mëposhtme ndërlidhen me një punëtor:

Orët e punës 41 Çmimi për orë pune €9.05 Njësit e prodhuara AB12 447

Kalkuloni pagën që do të fiton punëtori: ( 5 pikë)

2.Informacionet e mëposhtme ndërlidhen me nivelin e njësive dalëse dhe kostot e shpenzimeve të

përgjithshme të lidhura me këto njësi për Buka Co. për 4 muajt e kaluar:

Korrik

Njësit dalëse

200,000

Shp. e përgjithshme

€400,000

Gusht 155,000 €321,250 Shtator 220,000 €435,000 Tetor 80,000 €190,000

Duke përdorur metodën lartë / ulët të vlerësimit të kostove, kalkuloni kostot fikse mujore dhe koston variabile për njësi. Sa vlerësohet të jenë kostot totale në nivelin e njësive dalëse prej 250,000 njësive?: (5 pikë)

3.Ylli Co. përdor Sasinë e Porosisë Ekonomike (SPE) për të përcaktuar vlerën për blerjen e stoqeve.

Informatat e mëposhtme janë nxjerrë nga sistemi i kontabilitetit të kompanisë.

Kërkesat për muaj (njësi) = 50,700 Kostoja e blerjes e një njësie të produktit = €8 Kostoja e bërjes së porosis = €25 Kostoja e mbajtjes së një njësie për një vit = 1% e kostos së

blerjes

Kalkuloni Sasinë e Porosisë Ekonomike, Kostot e mbajtjes dhe porositjes në nivelin e Sasisë së

Porosis Ekonomike: ( 5 pikë )

Page 9

4. Blaku Co. ka pasur prodhimin aktual në muajin Shkurt 37,100 njësi dhe kishte një mbi-

aplikim të shpenzimeve të përgjithshme prej €20,400. Buxheti për shpenzimet e përgjithshme ishte

€204,050 dhe buxheti i prodhimit ishte 29,150 njësi.

Kalkuloni sa kanë qenë shpenzimet e përgjithshme aktuale: ( 5 pikë )

Zgjidhja 2

1.

Pagesa bazë = 447 njësi x 7 minuta x €0.08 = €250.32

70% bazuar në orë pune = 70% x 41 orë x €9.05 = €259.74

2.

Njësit dalëse Shpp

Niveli lartë Shtator 220,000 €435,000

Niveli i ulët Tetor 80,000 €190,000

Ndryshimi 140,000 €245,000

Kv.njësi = €245,000/140,000 = €1.75 për njësi

Fikse = €190,000 – (80,000 x €1.75) = €50,000

Kostot totale = 50,000 + ( 250,000 x 1.75) = 487,500

3.

√2 D O

H

D = kërkesa vjetore = 50,700 x 12 = 608,400

O = €25

H = 1% x €8 = €0.08

Page 10

=√ 2x608,400x25

0.08

= 19,500

Kosto e mbajtjes = (19,500/2) x 0.08 = 780€

Kosto e porositjes = (608,400/19500) x 25 = 780€

4. Shp shpp = 204,050 / 29,150 = 7

37,100 x 7 = 259,700; 259,700 - 20,400 = €239,300

Page 11

Problemi 3

Bali Co. prodhon biskota kafeje të kualitetit të lartë që shiten në restorante dhe hotele. Dy muaj para fillimit të vitit 3 Bali Co e kishte përgatitur buxhetin për vitin 3.

Detalet e buxhetit të prezantuara më poshtë për vitin 3:

€ Shitjet

Zbritur:

Materialet Direkte

6,000,000

2,080,000

Puna Direkte 1,160,000

Shpenzimet e përgjithshme variabile 840,000

Shpenzimet e përgjithshme fikse 972,600

Kostot totale

5,052,600

Fitimi

947,400

Buxheti i mësipërm është përgatitur duke vlerësuar që shitjet do të jenë 800,000 paketa me biskota.

Megjithatë, me ndërrimin e kushteve ekonomike, shitjet aktuale për vitin 3 ishin 720,000 paketa me

biskota. Çmimi i shitjes për njësi, kostot direkte për njësi dhe kostot variabile për njësi nuk ndryshon nga

buxheti. Gjithashtu edhe shpenzimet e përgjithshme fikse janë të njëjta me buxhetin.

Menaxhmenti për momentin është duke konsideruar një numër alternativash për vitet e ardhshme.

Alternativa 1:

Duke zbritur çmimin e shitjes për 20%. Kjo do të ndikonte në rritjen e sasisë së shitjeve për 25% për

vitin e ardhshëm në krahasim me shitjet në vitin 3.

Alternativa 2:

Zvogëlimi i të gjitha kostove variabile për 10% dhe zvogëlimi i kostove fikse për 10%. Nuk pritet të

ketë ndonjë ndikim në nivelin e shitjeve në raport me vitin 3.

Alternativa 3:

Zvogëlimi i çmimit të shitjes për 10% dhe zvogëlimi i kostove fikse për 5%. Nga kjo pritet të rritet

niveli i shitjeve për 25% në vitin e ardhshëm në krahasim me vitin 3.

Page 12

KËRKOHET:

(a) Kalkuloni fitimin e aktual për vitin 3 (3 pikë)

(b) Bazuar në aktivitetet aktuale të vitit 3 kalkuloni:

(i) Pikën e rentabilitetit në njësi.

(ii) Margjina e sigurisë në përqindja.

(iii) Të hyrat e nevojshme për të arritur fitimin prej €1,440,000. (7 pikë)

(c) Për secilën nga tre alternativat më lartë kalkuloni:

(i) Fitimin.

(ii) Pikën e rentabilitetit në njësi.

Rekomandoni cilën alternativ duhet ta pranoj kompania dhe jepni arsyet. (10 pikë)

[Total: 20 Pikë]

Page 13

Question 4: Cafe Creme Limited - Solution

Zgjidhje e

problemit 3

Marks

(a) Total

Njësi

720,00

0

€ €

Shitjet 7.50 5,400,000

Materialet 2.60 1,872,000

Puna 1.45 1,044,000

Shpp variabile 1.05 756,000

Total kostot variabile 5.10

3,672,000

Kontributi 2.40 1,728,000

Zbritur: shpp fikse 972,600 Fitimi 755,400 3

b.

(i) Pika e rentabilitetit = €972,600 = 405,250 njësi €2.40

(ii) Marxhina e sigurisë = = = 720,000 - 405,250 = 43.7%

720,000

Fitim I kërkuar = 972,600 + 1,440,000/ 0.32 = 7,539,375 (Shitjet e nevojshme)

Page 14

c. Opsioni 1 Opsioni 2 Opsioni 3 Aktual

Njësit 900,000 720,000 900,000 720,000

Shitjet 5,400,000 5,400,000 6,075,000 5,400,000

Kostot Variabile 4,590,000 3,304,800 4,590,000 3,672,000

Kontributi 810,000 2,095,200 1,485,000 1,728,000

Kostot fikse 972,600 875,340 923,970 972,600

Fitimi -162,600 1,219,860 561,030 755,400

Pika e rentabilitetit në njësi 1,080,667 300,804 515,183 405,250

Kalkulimi i pikës se rentabilitetit 972,600/0.9 875,340/2.91 923,970/1.65 e dhënë më lartë

Rekomandim : Kompania duhet të konsideroj opsionin 2 sepse ka fitim më të lartë dhe pikë rentabilitetit më të ulët

Page 15

Problemi 4

Peki Co. prodhon ushqim për mace për tregun me pakicë. Procesi prodhimit zhvillohet në dy faza,

Përzierja dhe Pjekja. Kostot e prodhimit përbëhen nga materiali i cili shtohet në fillim të procesit dhe

kostot e shndërrimit (Puna dhe shpenzimet e përgjithshme) të cilat krijohen përgjatë procesit të prodhimit.

Detalet e mëposhtme janë të ndërlidhura me procesin e Përzierjes për muajin Mars:

Shkalla e kompletimit € Hapja-Puna në Proces (39,000 kg) - Materiali 100% 67,350 - Kostot e shndërrimit 60% 12,045

Humbja normale 5% e njësive hyrëse

Hyrja e materialit kostot e krijuara në Mars

- Materiali (630,000 kg ) 837,900

- Kostot e shndërrimit 396,240 Njësit dalëse 615,000 kg

Mbyllja e Punës në Proces (22,500 kg)

- Materialet 100%

- Kostot e shndërrimit 80%

KËRKOHET:

(a) Për muajin Mars përgatiteni llogarinë e kontabilitetit të procesit të Përzierjes duke përdorur:

(i) Metodën FIFO (I pari hyn dhe i pari del) për vlerësimin e stoqeve. (8 pikë)

(ii) Metodën mesatare për vlerësimin e stoqeve. (7 pikë)

Zgjidhja e problemit 4

Page 16

(a) Llogaria e përzierjes (i) Metoda FIFO Njësitë ekuivalente

Hyrjet Njësit Materialet Konvertimit

Hapja PNP 39,000 -39,000 -23,400 Njësit e filluara 630,000 669,000

Daljet Kompletuara 615,000 615,000 615,000 Humbja Normale (5% x 630,000) 31,500 Mbyllja PNP 22,500 22,500 18,000 669,000 598,500 609,600

Kostot

Total € € €

Aktuale 837,900 396,240 1,234,140

Aktuale për njësi 1.40 0.65 2.05

Ndarja

Mbyllja PNP 31,500 11,700 43,200

Njësit e kompletuara

- Hapja PNP 67,350 12,045 79,395 - Shtimi , kostove (39,000 x 40% x €0.65) 10,140 10,140 Kompletimi PNP (615,000 - 39,000) 67,350 22,185 89,535 Të filluara dhe të maruara 806,400 374,400 1,180,800 Total të transferuara 873,750 396,585 1,270,335

Total aplikuara 905,250 408,285 1,313,535

Kostot aktuale

837,900 396,240 1,234,140

Hapja e PNP 67,350 12,045 79,395 Kostot totale 905,250 408,285 1,313,535 5.5

Llogaria e procesit të përzierjes

3

Njësi € Units € Hapja e PNP 39,000 79,395 Kompletuara 615,000 1,270,335

Humb. normal 31,500 -

Kostot 630,000 - Materialet 837,900 - Konvertimit 396,240 Mbyllja e punës në proces 22,500 43,200

669,000 1,313,535

669,000 1,313,535

Page 17

(ii) Metoda Mesatare

Hyrja

Njësit ekuivalente

Njësit Materiali Konvertimit

Hapja PNP 39,000

Njësit e filluara 630,000

669,000

Daljet

Kompletimet 615,000 615,000 615,000

Humbja Normale (5% x 630,000) 31,500

Mbyllja PNP 22,500 22,500 18,000

669,000 637,500 633,000

Page 18

Kostot € € €

Hapja PNP 67,350 12,045 79,395

Kostot Aktuale 837,900 396,240 1,234,140

Total alokimi i kostove 905,250 408,285 1,313,535

Kosto për njësi ekuivalente 1.420 0.645 2.07

Shpërndarja

Mbyllja WIP 31,950 11,610 43,560

Njësit e kompletuara 873,300 396,675 1,269,975

Total alokimet 905,250 408,285 1,313,535 4.5

Llogaria e procesit të përzierjes

Njësi € Njësi € Hapja PNP 39,000 79,395 Kompletimit 615,000 1,269,975 H. Normale 31,500 Kostot 630,000 - Materiali 837,900 - Konvertimit 396,240 Mbyllja PNP 22,500 43,560

669,000 1,313,535 669,000 1,345,035 2

Page 19

Problemi 5

3. Loja Co. prodhon lodra për fëmijë me mbështjellje të plastikës. Procesi i prodhimit është i thjesht dhe

ka dy faza: Përzierjen dhe Mbështjelljen. Procesi i prodhimit mbështetet nga dy departamente

shërbimi: Depo dhe Mirëmbajtja. Loja Co. aplikon sistemin tradicional të absorbimit të kostove në

lidhje me shpenzimet e përgjithshme të prodhimit. Informatat e mëposhtme financiare të buxhetuar

janë në dispozicion për muajin Maj:

Total

€

Përzierja

€

Mbështjellja

€ Depo

€

Mirëmbajtja

€

Materiali Indirekt 19,200 14,750 3,250 - 1,200 Energjia 46,250 Ngrohja e fabrikës 64,400 Sigurimi i fabrikës 12,900 Komisionet e shitjeve 31,000 Zhvlerësimi i fabrikës 52,000 Pagat e mbikëqyrësit 86,416

Detalet e ndërlidhura me aktivitetin e buxhetuar të kompanisë për muajin Muaj janë dhënë më poshtë:

Sipërfaqja (m2)

Total

800

Përzierja

250

Mbështjellja

300

Depo

150

Mirëmbajtja

100

Nr. punëtoreve 22 8 8 4 2 Kilovat orë (% përdorimit) 100 35 40 20 5 Orë makinerie 32,000 19,500 12,500 Orë pune 15,200 2,200 13,000 Vlera e furnizimit nga depo (€) 225,000 186,750 38,250

KËRKOHET:

(a) Bazuar në informatat e dhëna më lartë, përgatiteni skemën që prezanton buxhetin total të

shpenzimeve të përgjithshme të prodhimit për secilin nga katër departamentet, në mënyrë të qartë

tregoni bazën e ndarjes së shpenzimeve.

(10 pikë)

(b). Kalkuloni buxhetin total të shpenzimeve të përgjithshme të prodhimit për dy proceset e prodhimit

pasi që të ri-shpërndani kostot e departamenteve të shërbimeve në këto procese. (3 pikë)

(c). Kalkuloni shkallen e paracaktuar të absorbimit të shpenzimeve të përgjithshme për secilin departament të prodhimit. (3 pikë)

(d). Për departamentin e Mbështjelljes, informatat aktuale ndërlidhen me muajin Maj:

Shpenzimet e përgjithshme aktuale €132,565 Orët aktuale të punës 13,150 Orët aktuale të makinerisë 12,900

Kalkuloni NËN/MBI aplikimin e shpenzimeve të përgjithshme të prodhimit për muajin Maj: (4 pikë)

20

Zgjidhja e problemit 5

a) Shpp e buxhetuar

Shpp Baza Përzierja Mbështjellja Depo Mirëmbajtja Total

Pa kostot e komisionit të shitjes € € € € €

Materialet Indirekte Të dhëna 14,750 3,250 1,200 19,200

Energjia KW.orë 16,188 18,500 9,250 2,312 46,250

Ngrohja e Fabrikës Sipërfaqja 20,125 24,150 12,075 8,050 64,400

Sigurimi i fabrikës Sipërfaqja 4,030 4,838 2,419 1,613 12,899

Zhvlerësimi i fabrikës Sipërfaqja 16,250 19,500 9,750 6,500 52,000

Paga e mbikëqyrësit Nr. Punëtoreve 31,424 31,424 15,712 7,856 86,416

102,767 101,662 49,206 27,531 281,164

10

b) Rishpërndarja e kostove të departamenteve të shërbimit

- Mirëmbajtja Orë Makinerie 16,776 10,754 -27,531 0

119,543 112,416 49,206 0 281,164

- Depo Vlera e furnizimit 40,841 8,365 -49,206 0

160,384 120,781 0 0 281,164

3

c) Kalkulimi I shkallës së paracaktuar të shpp

Orë makinerie 19,500

Orë pune 13,000

Shkalla e paracaktuar e shpp (për orë makine/ pune) €8.22 €9.29 3

d) Mbi/nën aplikimi I shpp në departamentin e Mbështjelljes

€

Shpp aktuale 132,565

Absorbimi i shpp - €9.29 x 13,150 orë pune 122,164

Nën absorbim i shpp 10,402

4