ISS

N 1

64

0–4

05

X

W

YC

HO

DZ

I OD

20

00

RO

KU

Kto nam hula na chodniku Bez śmieci za MegasamemGłębsza prawda o Głębokim

Czyt. str. 6 Czyt. str. 2 Czyt. str. 5

25 kwietnia 2019 czasopismo bezpłatne Nr 16 (957)

Czyt. str. 1 2

Czyt. str. I-IV

KKoolleejjnnee wwyyddaanniiee „„PPaassssyy““ uukkaażżee ssiięę ww cczzwwaarrtteekk 99 mmaajjaa

2

J eśli pragniesz mojej zguby,hulajnogę kup mi luby – mo-głaby dzisiaj powiedzieć ocze-

kująca prezentu dziewczyna, conieco trawestując znaną kwestię z„Zemsty” Aleksandra Fredry. Wwarunkach miejskich hulajnogispopularyzowały się już dość daw-no, rywalizując skutecznie ze ska-teboardami. Teraz jednak nade-szła moda na wypożyczanie hulaj-nóg w wersji elektrycznej, na któ-rych można – przy ich standardo-wym wydaniu rozwijać prędkośćdo 25 km/godz, a w wydaniu wy-czynowym pędzić nawet sześćdzie-siątką, co już zbliża ów wehikuł domotocykla i samochodu.

Ć wierć wieku temu podzi-wiałem w Nowym Jorkuskateboardzistów, którzy

czepiali się jadących aut, oszczę-dzając sobie fizycznej fatygi, takjak ja w dzieciństwie czepiałem sięzimą rozpędzonych sań, mającprzykręcone do butów łyżwy na-zywane śniegówkami. W tamtymczasie hulajnogi też były popular-ne, ale nie jako pojazd stosowanyw normalnym ruchu ulicznym,lecz jako podwórkowe zabawki dladzieci. Zazdrościłem bardzo moje-mu rówieśnikowi w sąsiedztwie,któremu rodzice kupili eleganckąhulajnogę na dużych kołach z pom-powanymi oponami. Taki sprzętrobił wtedy niemal takie same wra-żenie jak dorożka na gumach.

C zy jednak w dzisiejszej do-bie, wobec kolosalnego na-tężenia ruchu ulicznego w

wielkich miastach, dopuszczeniedoń „hulajnożników” jest mądrymposunięciem? Jeśli się zważy, żenasze prawo drogowe jeszcze niezdążyło zdefiniować hulajnogi ioficjalnie nie wiemy, czy ten sprzętjest porównywalny z butem piesze-go, czy raczej z motorowerem –trudno nie martwić się o bezpie-czeństwo zarówno amatorów ta-kiego sposobu przemieszczania nalądzie, jak i osób ewentualnie przyzderzeniach z hulajnogą poszko-dowanych.

S am pamiętam okres współ-zawodniczenia trakcji kon-nej z trakcją motorową, co

akurat w Polsce nie było zbyt trud-ne, bo gdy jeszcze furmanki i doroż-ki stanowiły codzienny widok naulicach i szosach, samochodów(zwłaszcza osobowych) mieliśmyjak na lekarstwo. Stąd w połowielat pięćdziesiątych ubiegłego wiekuwzięła się sympatyczna piosenka„Wio, koniku”, akcentująca prze-wagi woźnicy nad kierowcą. Jesz-cze w 1971 obwożone przeze mniepo kraju małżeństwo amerykań-skie nie mogło wyjść z podziwu, żeu nas na drogach międzywoje-wódzkich (odpowiednikach ich„interstate”) toczy się tyle furma-nek. Filmowali je z zapałem tury-stów, odkrywających będący jesz-cze w pełnej krasie Dziki Zachód,bo w USA konie wierzchowe poja-wiały się już tylko na ekranach kinw hollywoodzkich westernach.

P rzez ostatnie półwiecze wie-le się jednak w Polsce zmie-niło, pod względem liczby

osób zmotoryzowanych w skalicałego społeczeństwa zaczynamybić nie tylko europejskie rekordy idoszło już do tego, że samochody

bodaj bardziej utrudniają niż uła-twiają nam życie, poczynając odzatruwania atmosfery. Liczbą za-bitych na drogach przewyższamywiększość krajów Unii Europej-skiej, a samo miasto Warszawastraszy nas codziennie od ranaciężkimi wypadkami na przelo-towych arteriach. Z początkiemwiosny dokładają swoje do piecaszaleni motocykliści, których po-licja na ogół nawet nie próbujezatrzymać lub dogonić, gęstnie-jąca sieć ścieżek rowerowych corazbardziej utrudnia życie samocho-dziarzom, no i do tego dochodząteraz nieszczęsne hulajnogi (a tak-że mające koła po bokach se-

gwaye), które zaczynają być corazwiększym postrachem dla pie-szych na chodnikach.

O niedawnym wypadku naKrakowskim Przedmieściumedia trąbią od wielu dni,

dziwiąc się, że to nie jeździec, któ-ry pędził na elektrycznej hulajno-dze, tylko potrącona przez niego inastępnie odwieziona do szpitalaczeska turystka została ukaranamandatem. Podobno za brakostrożności w marszu. Może szła wzbyt ślamazarnym tempie, niedo-stosowanym do prędkości hulaj-nogi i z całą bezczelnością tamo-wała ruch. Znacznie sroższa karaspotkałaby zapewne niewidome-

go, który potknąłby się o jedną zsystematycznie porzucanych nachodnikach hulajnóg i ją niechcą-cy uszkodził. Nie znam szczegó-łów tego zdarzenia, aczkolwiekwiele wskazuje na to, że funkcjo-nariusze przyjęli interpretację, ja-ką przed sądem zastosował pewienbandzior, tłumacząc, że szedł naj-spokojniej w świecie chodnikiem,aż tu nagle jakiś piechur z niewia-domych przyczyn uderzył silniegłową w jego pięść.

Z agubienie prawodawcy wsytuacji, gdy na rynku ma-my do czynienia z coraz bar-

dziej oryginalnymi środkamitransportu indywidualnego, wy-

daje się na razie zrozumiałe, jak-kolwiek prace nad rozwiązaniaminormatywnymi w tej materii trwa-ją stanowczo za długo. Być może,doszłoby do przyspieszenia, gdy-by np. marszałek Sejmu zalecił po-słom przyjeżdżanie przyjeżdżaniena hulajnogach, a premier i prezy-dent wydali identyczne polecenieswoim urzędnikom. Od razu skoń-czyłaby się seria wypadków zudziałem limuzyn prowadzonychprzez mistrzów kierownicy ze Służ-by Ochrony Państwa. Podobno naj-kosztowniejsza hulajnoga elek-tryczna ma wartość najwyżejdwóch-trzech tysięcy złotych. Totyle co nic w porównaniu ze smo-kami BMW, kupowanymi za setkitysięcy i remontowanymi po wy-padkach za równie ciężkie pienią-dze. Co ciekawe, jeśli wierzyć me-diom, każdy emeryt, który prze-cież dostanie w maju od państwa880 złotych swoistej „trzynastki”na rękę, będzie mógł sobie zato kupić lekko używaną, ale wpełni sprawną hulajnogę, któ-rej eksploatacja z natury rzeczymusi być o niebo tańsza niż ujeż-dżanie 20-letnich opelków i la-nosów.

N a koniec pozwolę sobietylko zauważyć, że na ra-zie hulajnożników za-

pewne słusznie stawia się na rów-ni z pieszymi, no bo skoro zwykłąelektryczną hulajnogą możnarozwinąć prędkość 25 km/godz,a rekordzista świata na setkę Usa-in Bolt potrafił pomknąć momen-tami nawet o 20 km/godz szyb-ciej na własnych nogach, to kto tumoże być większym zagrożeniemw ruchu?

M A C I E J P E T R U C Z E N K OP A S S M I TA

n a c z e l n y @ p a s s a . w a w . p l

HH uu ll aa jj dd uu ss zz aa ,, nn aa hh uu ll aa jj nn oo dd zz ee .. .. ..HH uu ll aa jj dd uu ss zz aa ,, nn aa hh uu ll aa jj nn oo dd zz ee .. .. ..

RYS. PETRO/AUGUST

3

Kredyt na lewe papiery

Policjanci z mokotowskiegowydziału przestępczości gospo-darczej zatrzymali i przedsta-wili zarzut wyłudzenia kredy-tu Magdalenie P. Kobieta tłu-maczyła się, że zaciągnęła po-życzkę w kwocie około 50.000zł na spłatę innych kredytów, zanamową byłego partnera.

Jak ustalili policjanci, podej-rzana zarejestrowana jako bez-robotna, w poszukiwaniu go-tówki wpadła na pomysł zacią-gnięcia kredytu, którym miałaspłacić poprzednie, mniejszezobowiązania finansowe z cza-sów, kiedy jeszcze pracowała.23-latka ubiegała się o kredytkonsolidacyjny w wysokości50.000 zł. Bezpośrednio na jejkonto miało wpłynąć około10.000 zł. Do tego kroku miałją namawiać były partner, któ-ry również potrzebował pienię-dzy. Wobec powyższego Mag-dalena P. dysponująca doku-mentacją z poprzedniego za-kładu pracy wystawiła sobiezaświadczenie, że jako pracow-nik fizyczny zarabia 2500 zł.W banku złożyła wniosek orazkomplet niezbędnych doku-mentów, do których dołączyłapodrobione przez siebie za-świadczenie. Po pozytywnymprzejściu weryfikacji, zgodnie zplanem, na jej konto wpłynęłaoczekiwana kwota. Pieniądzebardzo szybko się rozeszły.

Policjanci uzyskali informa-cję, że pani Magdalena mogładopuścić się wyłudzenia pożycz-ki, posługując się nieprawdzi-wym zaświadczeniem. Podjętew tej sprawie czynności opera-cyjne oraz dochodzeniowo-śled-cze tylko to potwierdziły.

Kobieta została zatrzymanaw miejscu zamieszkania i prze-wieziona do Komendy Policjiprzy ul. Malczewskiego, gdzie

usłyszała zarzuty, za które terazsąd może ją skazać nawet na 5lat więzienia.

Zatrzymany za narkotykiDo policyjnego aresztu na

Ursynowie trafił obywatel Ara-bii Saudyjskiej. Mężczyzna wakcie zazdrości o byłą kobietęwszedł do jej mieszkania istrzelił z zabawkowego pistole-tu na kulki w dłoń obecnegopartnera, a następnie uciekł.Wezwani na miejsce policjanci,w rzeczach 28-latka pozosta-wionych u zgłaszającej, znaleź-li narkotyki.

Kiedy policjanci zostali we-zwani do jednego z mieszkańna Ursynowie ustalili, że kilkana-ście minut wcześniej do zgłasza-jącej przyszedł jej były partner.Był zdenerwowany i miał przysobie pistolet na kulki. 28-latekw zazdrości, że jeszcze kilka dniwcześniej to on zajmował miej-sce u boku 30-latki, strzelił dojej nowego partnera. Trafił w je-go dłoń i uciekł. Kobieta wezwa-ła funkcjonariuszy i po ich przy-jeździe opowiedziała całą sytu-ację, informując mundurowych,że w jej mieszkaniu są jeszczerzeczy jej byłego chłopaka.

Mundurowi przejrzeli wska-zane przedmioty szukając in-formacji na temat ewentualne-go miejsca pobytu 28-latka inatknęli się na foliowy wore-czek z białą substancją. Bada-nie narkotesterem wykazało,że to amfetamina. Znaleźli tamteż kluczyk do jego samocho-du. Kobieta powiedziała, że au-to zaparkowane jest koło bloku.Mając uzasadnione podejrze-nie, że tam również mogą znaj-dować się środki odurzające,funkcjonariusze przeszukalipojazd, w którym znaleźli dru-gi woreczek z amfetaminą.

W toku dalszych czynności ur-synowscy policjanci zatrzymaliwłaściciela pojazdu. Mężczyznanie przyznawał się do posiada-nia narkotyków. Zgłaszającarównież zaprzeczała, żeby nar-kotyki znalezione w mieszkaniunależały do niej. Wobec powyż-szego oboje trafili do policyjnychcel. Następnego dnia do ich po-siadania przyznał się 28-latek.Mężczyzna usłyszał zarzuty, zaktóre teraz może zostać skazanyna 3 lata więzienia.

Kronika Stróżów Prawa

4

PPAASSSSAA:: ZZaa ookknneemm wwiioossnnaa ––ccoo ww mmaajjuu wwyyddaarrzzyy ssiięę ww uurrssyy-nnoowwsskkiieejj kkuullttuurrzzee??

KKLLAAUUDDIIUUSSZZ OOSSTTRROOWWSSKKII:: Wmaju zapraszam na koncert po-święcony 228. rocznicy uchwa-lenia Konstytucji 3 Maja – nie-zwykle ważnego dla naszej pań-stwowości dokumentu, którystał się dla przyszłych pokoleńideowym kamieniem węgiel-nym. Koncert odbędzie się w pią-tek 3 maja o godz. 19.00 w Ko-ściele pw. św. Katarzyny jakofragment cyklu comiesięcznychprezentacji muzyki dawnej pn.„Muzyka u św. Katarzyny”. Niezabraknie także wydarzeniazwiązanego z Rokiem Moniusz-kowskim. Już 5 maja, czyli do-kładnie w dwusetną rocznicęurodzin wielkiego kompozyto-ra Stanisława Moniuszki, w Ko-ściele pw. bł. Władysława z Giel-niowa odbędzie się koncert, wczasie którego zostanie zapre-zentowana twórczość kompozy-tora – fragmenty jego najsłyn-niejszych dzieł. Do współpracyprzy organizacji tego wyjątko-wego wydarzenia pozyskaliśmyFundację Filharmonii Warszaw-skiej, reprezentującą Filharmo-nię Narodową. Lada chwila dorąk mieszkańców trafi nasz ma-jowy informator kulturalny. Wukazującej się co miesiąc publi-kacji można znaleźć szczegóło-wy program imprez na Ursyno-wie oraz informacje o dystrybu-cji bezpłatnych kart wstępu.

PPoodd kkoonniieecc mmaajjaa mmaammyy tteeżż zzaa-ppoowwiiaaddaannyy jjuużż nnaa łłaammaacchh „„PPaass-ssyy”” DDzziieeńń CCiicchhoocciieemmnnyycchh……

Dzielnica Ursynów kontynu-uje działania mające na celu pro-pagowanie bohaterskich doko-nań Cichociemnych Spadochro-niarzy AK. Serdecznie zapra-szam 26 maja na VII Dzień Ci-chociemnych na Ursynowie. Wgodzinach od 13.00 do 18.00 wparku im. R. Kozłowskiego przyul. Surowieckiego czeka nas jed-na z największych dzielnico-wych imprez plenerowych, któ-ra co roku gromadzi na KopieCwila tysiące uczestników. Jestto piknik edukacyjny o charakte-rze militarno-historycznym, po-nieważ – poza atrakcyjnym po-mysłem na spędzenie wolnegoczasu – wartością tego wydarze-nia będzie lekcja historii i patrio-tyzmu. Pragniemy propagowaćpamięć i wiedzę o Cichociem-nych i przyświecających im ide-ałach, organizując festyn, które-go poprzednie edycje spotkały

się z żywym zainteresowaniem idoskonałym przyjęciem ze stro-ny mieszkańców Warszawy.Podczas VII Dnia Cichociemnychna Ursynowie planujemy ekspo-zycję pojazdów wojskowych i su-rvivalowych oraz uzbrojeniadawnego i współczesnego. Za-mierzamy także zorganizowaćkonkurencje sprawnościowe, gryterenowe i rekonstrukcje odwo-łujące się do historii polskiegowojska, prezentacje sprawnościi działań podejmowanych przezinstytucje współorganizujące im-prezę oraz występy artystyczne,spotkania popularyzujące wie-dzę o Cichociemnych i przypo-minające chwałę polskiego orę-ża. Przewidywane są także wy-stępy orkiestr m. in.: OrkiestryDętej Grandioso, Orkiestry Dętejz Nadarzyna i wiele innychatrakcji. Ale nie chcę zdradzaćszczegółów na miesiąc przed wy-darzeniem – zapraszam zatemzwyczajowo do częstego odwie-dzania naszej strony interneto-wej oraz profilu na Facebooku.Zresztą niedługo na naszej stro-nie internetowej pojawi się in-formacja o konsultacjach szcze-gólnie ważnych dla odbiorcówursynowskiej kultury…

PPrroossiimmyy oo wwyyjjaaśśnniieenniiee –– jjaakkaajjeesstt iiddeeaa ttyycchh kkoonnssuullttaaccjjii??

Konsultacje rozpoczniemyprzed wakacjami. Ale sądzę żejuż dziś warto się do nich przygo-tować, do czego serdecznie za-chęcam. Trwa budowa Ursy-

nowskiego Centrum Kultury, takoczekiwanego przez mieszkań-ców. Spodziewanym efektemprac ma być powstanie funkcjo-nalnej placówki kulturalnej, cosprawi, że oferta kulturalnadzielnicy będzie bogatsza i bar-dziej dostępna. A dla odbiorcówursynowskiej kultury planowanekonsultacje to szansa na przeka-zanie nam pomysłów, propozy-cji i uwag. Bo przecież to miesz-kańcom naszej dzielnicy ta in-stytucja kultury ma służyć – więcprzekazanie przez ursynowianswoich oczekiwań to dla nas bar-dzo istotny proces. Proces kon-sultacji potrwa kilka tygodni –osoby prowadzące konsultacjepojawią się w kilku lokalizacjach,aby każdy, kto ma chęć, miałokazję do rozmowy i przekaza-nia swoich przemyśleń na tematoferty kulturalnej. W czasie ba-dania, jakie dzielnica prowadzi-ła w 2015 roku, prawie 60%mieszkańców zadeklarowało, żeoferta bezpłatnych wydarzeńkulturalnych zaspokaja ich po-trzeby w tym zakresie. To był do-bry wynik, ale moim celem natrwającą kadencję jest podnie-sienie poziomu satysfakcji. Są-dzę, że istotny będzie tu zaplano-wany dialog z mieszkańcami ipierwsze miesiące funkcjonowa-nia nowego Ursynowskiego Cen-trum Kultury. Przed nami nowyrozdział w ursynowskiej kultu-rze. Wierzę, że mieszkańcy po-mogą nam w „pisaniu” tego roz-działu.

W zeszłym roku dzielnica wymieni-ła nawierzchnie na kilku ursynow-skich boiskach, m. in. w parku Ja-na Pawła II. Sezon piłkarski (i nietylko) zaczął się na dobre, a ratuszzapowiada prace na kolejnychobiektach.

Boisko przy ul. Melodyjnej doczekało sięwymiany nawierzchni w październiku 2018

roku. Poprzednia była wyeksploatowana dotego stopnia, że zmniejszała komfort, aleprzede wszystkim zagrażała bezpieczeń-stwu grających. Obiekt w parku Jana Paw-ła II jest bardzo popularny, a korzystają zniego nie tylko amatorzy piłki nożnej. Popo-łudniami można tam spotkać trenującychspikeballa albo quidditcha, który znany jestz Harry’ego Pottera.

– Przychodzimy grupą znajomych pood-bijać piłkę. Zauważyliśmy momentalnie, żejest nowa nawierzchnia. Tego nie dało sięprzeoczyć. Pamiętam, że tamta miała jużtakie przetarcia, że upadki mogły się źleskończyć – mówi Karol, który przy Melo-dyjnej grywa w spikeballa.

Nową murawę chwalą także piłkarze – cimłodzi i ci starsi. – Gra się super! Dobrze, żemurawa została wymieniona jeszcze przedsezonem. Teraz nic, tylko grać – mówi An-drzej.

Co z pozostałymi boiskami? Zdecydowa-na większość tych na Ursynowie jest nowai nie wymaga renowacji.

– W ubiegłym roku zakończyliśmy wielo-letni proces budowy boisk przy szkołachpodstawowych i obecnie szesnaście szkółma własne boiska. W tym roku rozpoczyna-my program modernizacji przedszkolnychplaców zabaw – mówi burmistrz UrsynowaRobert Kempa.

Jeśli chodzi o boiska, to dzielnica planu-je na razie prace tylko w jednym miejscu. W2019 roku nową nawierzchnię dostaną ci,którym zdarza się grać na boisku SzkołyPodstawowej 96 przy ul. Sarabandy 16.

– Urząd stara się pozyskać środki na cał-kowitą wymianę nawierzchni boiska piłkar-skiego i dwóch boisk do koszykówki na tere-nie obiektu przy ulicy Puszczyka na Olków-ku – dodaje Jakub Fiałek z ratusza.

Ź r ó d ł o : w w w . s p o r t . u r s y n o w . p l .

Wernisaż „KOMUNIKACJI”już w piątek

Urząd Dzielnicy Ursynów zaprasza na wernisaż wystawy pt.„KOMUNIKACJA”, który odbędzie się w piątek 26 kwietnia br.o godz. 17.30 w kościele św. Tomasza Apostoła przy ul. Derenio-wej 12. Wystawa realizowana dzięki wsparciu finansowemuDzielnicy Ursynów ma na celu promowanie artystów plasty-ków mieszkających i tworzących na terenie Dzielnicy Ursynówm. st. Warszawy. Kuratorem wystawy jest Jerzy Derkacz – arty-sta tworzący od lat na terenie Ursynowa, także organizator ży-cia kulturalnego w naszej Dzielnicy.

KOMUNIKACJA funkcjonuje w znaczeniu zarówno społecz-nym jak i cywilizacyjnym. Otwiera ona przestrzeń dla twórczychmożliwości artysty, który komunikuje się z odbiorcą za pomocąswoich prac, dochodzi zatem do swoistej interakcji pomiędzy AR-TYSTĄ i ODBIORCĄ. To wystawy uruchamiają u twórców SIŁĘprzekazu, zmuszając niejako odbiorców sztuki do refleksji. Ma-my nadzieję, że wystawa o takim tytule i takich założeniach przy-czyni się do rozszerzenia tak ważnego społecznie tematu i wzbo-gaci ofertę kulturalną Ursynowa. Wystawie

Wystawie KOMUNIKACJA towarzyszy wydawnictwo arty-styczne autorstwa Katarzyny Derkacz-Gajewskiej. Wydawnictwoto jest integralną częścią wystawy i jednocześnie formą podzię-kowania przez organizatorów artystom za udział w tej wystawie,która będzie czynna do 19 maja (wstęp wolny).

– To kolejna wystawa pod skrzydłami Jerzego Derkacza, któ-rej organizację mamy przyjemność wspierać. Jest ona świadec-twem ogromnego potencjału artystów plastyków, mieszkają-cych i tworzących na terenie naszej dzielnicy – mówi zastępca bur-mistrza Klaudiusz Ostrowski.

W najbliższą sobotę, 27 kwietnia w godz. 9.00 – 14.00,odbędzie się kolejna zbiórka krwi pn. „Twoja decyzja,czyjeś życie”. Krwiobus będzie czekał na parkingu przyUrzędzie Dzielnicy Ursynów.

Do końca roku odbędzie się 8 zbiórek krwi, które organizujeKlub Honorowych Dawców Krwi „Krewki Ursynów” przy wsparciuUrzędu Dzielnicy. W 2019 roku można będzie uczestniczyć w zbiór-kach w godz. 9.00 – 14.00 w następujących kolejnych terminach:25 maja, 29 czerwca, 20 lipca, 31 sierpnia, 28 września, 26 paździer-nika, 30 listopada.

W sobotę oddaj krew!

Dzielnica dba o boiska

Rozmawiamy z wiceburmistrzem Ursynowa Klaudiuszem Ostrowskim

Czas atrakcyjnych majówek

Od teraz dokumenty urzę-dowe z dzielnic i stołecz-nych biur zamieszczane sąw Elektronicznej TablicyOgłoszeń. Komunikaty po-jawiają się na 20 miej-skich monitorach oraz in-ternetowej platformie.

Mieszkańcy mają całodobo-wy dostęp do ogłoszeń, którewcześniej były wywieszane wgablotach urzędów dzielnic.Elektroniczną Tablicę Ogłoszeńmożna przeglądać za pomocąkomputera, tabletu czy smartfo-na na stronie www.eto.um.war-szawa.pl oraz na dotykowychmonitorach, dostępnych w 20lokalizacjach:

– Bemowo -ul. PowstańcówŚląskich 70,

– Białołęka - ul. Modlińska 197,– Bielany - ul. S. Żeromskiego 29,– Mokotów - ul. Rakowiecka

25/27,– Ochota - ul. Grójecka 17a,– Praga-Południe - ul. Gro-

chowska 274,– Praga-Północ -ul. Ks. I. Kło-

potowskiego 15,– Rembertów - al. gen. A.

Chruściela “Montera” 28,– Śródmieściu - ul. Nowo-

grodzka 43,– Targówek - ul. L. Kondrato-

wicza 20,– Ursus - pl. Czerwca 1976 r. nr 1,– Ursynów - al. Komisji Eduka-

cji Narodowej 61,– Wawer - ul. Żegańska 1,– Wesoła - ul. 1 Praskiego Puł-

ku 33,

– Wilanów - ul. F. Klimczaka 2,– Włochy - al. Krakowska 257,– Wola - al. Solidarności 90,– Żoliborz - ul. J. Słowackiego

6/8,– Ratusz (przy wejściu głów-

nym) - pl. Bankowy 3/5,– Biuro Mienia Miasta i Skarbu

Państwa - ul. T. Chałubińskiego 8.Wszystkie pojawiające się wia-

domości podzielone są na kate-gorie, takie jak architektura, kon-kursy, dotacje, uchwały, zamó-wienia publiczne, ogłoszenia są-dowe czy środowisko. Warsza-wiacy w jednym miejscu mogąsprawdzić daty konsultacji spo-łecznych, okręgi wyborcze czyteż informacje o budżecie oby-watelskim. Na platformie udo-stępniane są ogłoszenia o pracę,plany miejskich inwestycji a na-wet przedmioty z depozytu Biu-ra Rzeczy Znalezionych.

Warszawianki i warszawiacymogą całodobowo zgłaszać swo-je sprawy i pytania poprzez Miej-skie Centrum Kontaktu Warsza-wa 19115. Platforma dostępnajest w mobilnej aplikacji, na stro-nie internetowej oraz pod nume-rem telefonu 19115. Przez sie-dem dni w tygodniu informacjeprzekazuje ok. 50 konsultantóworaz ok. 300 pracowników biur istołecznych jednostek. Urzędni-cy zajmują się interwencjami ad-ministracji miejskiej np. powiado-mieniami o dziurze w drodze,zniszczonej zieleni, nielegalnymwysypisku śmieci czy niedziała-jącej sygnalizacji świetlnej.

Elektroniczne Tablice Ogłoszeń

5

Jednym z czołowych tema-tów naszej okolicy jeststan bieżący oraz niepew-na przyszłość dawnego ba-zarku „za Megasamem”.Niestety, po opuszczeniuterenu przez kupców, po-padł on w kompletną ru-inę.

Plac zaczął być wykorzysty-wany jako wysypisko, parkingdla wraków samochodów lubstrefa przeładunkowa dla śmie-ciarek.W związku z tą sytuacjąniektórzy zaczęli pisać skargi doUrzędu Dzielnicy. Ja także, już wpierwszych dniach po objęciumandatu radnego Dzielnicy Ur-synów, dnia 19.11.2018 r. skiero-wałem na ręce burmistrza inter-pelację, opisując nieporządek,który zapanował w bezpośred-nim sąsiedztwie.

W odpowiedzi padła dekla-racja zajęcia się czystością tere-nu, usunięcia wraków oraz in-terwencji w firmie SUEZ Pol-ska Sp. z o.o. w kwestii nielegal-nego przeładunku odpadów ko-munalnych pod naszymi okna-mi. W międzyczasie, na własnąrękę wysłałem do Straży Miej-skiej zgłoszenie dzikiego wysy-

piska, które powstało najpew-niej w wyniku działalności han-dlowej pozostałych tu jeszczestraganów.

Śmieci z wysypiska na szczę-ście uprzątnięto bardzo szybko isprawnie, natomiast przeładun-ki odpadów, które „zafundowa-ła” nam firma mająca na co

dzień dbać o czystość i porządeknaszych osiedli, trwały aż do mo-mentu, kiedy ponownie upo-mniałem się o tę sprawę. Dopie-ro po drugiej interpelacji, złożo-nej20 marca tego roku, firma zo-stała skutecznie wezwana do na-tychmiastowego zaprzestaniaprocederu, a do Biura Gospo-darki Odpadami Komunalnymim. st. Warszawy wystosowanowniosek o wyciągnięcie stosow-nych konsekwencji.

Utrzymania tego stanu ma pil-nować Straż Miejska. Stąd apeldo wszystkich Państwa o zgła-szanie pod numery alarmowe986 lub 112 sytuacji, w którychśmieciarki znowu pojawiłyby sięna placu w celu przeładunku od-padów – generując zanieczysz-czenie, brzydki zapach i hałas(powstający przy przeładowy-waniu szkła).

Otrzymuję też zgłoszenia do-tyczące hałd ziemi i gruzu, któ-re od wielu miesięcy są składo-wane na terenie zielonym przyparkingach. Jeszcze niedawnoobiecywano, że wraz z końcemgrudnia teren wróci do normy.Niestety, słowa nie dotrzymano,a aktualnie podaje się termin „do

lipca”. Ponieważ zdecydowanienie zgadzam się z traktowaniemnaszej okolicy jako wysypiska,ponownie wystąpiłem do ZDM-u o usunięcie ziemi i kruszywa.Poprosiłem również PowiatowyInspektorat Nadzoru Budowla-nego o sprawdzenie, czy terennie powinien być ogrodzony wzwiązku z operowaniem na nimciężkiego sprzętu budowlanegow postaci wywrotek i koparek.

Pozostaję do Państwa dyspo-zycji w wyżej opisanych oraz in-nych ważnych sprawach dla na-szej dzielnicy. StowarzyszeniePROJEKT URSYNÓW już od po-nad trzech lat skutecznie inter-weniuje w miejskich urzędach,realizując interesy i potrzebymieszkańców.

B a r t o s z Z a w a d z k iR a d n y D z i e l n i c y

P r o j e k t U r s y n ó w

Koniec wysypiska na Surowieckiego

6

B o g u s ł a w L a s o c k i

Nie zmniejszają się emocje wo-kół budowy biurowców Polkom-telu przy ulicy Baletowej. Głów-nym źródłem niepokoju miesz-kańców jest ryzyko zniszczeniaunikatowych zasobów ekosyste-mu sąsiadującego z inwestycjąStawu Głębokiego oraz narusze-nia ciągu retencyjnego, związa-nego ze stawem i ciekami wódgruntowych.

Ograniczenie funkcji retencyjnychStawu stwarza możliwość wystąpie-nia podtopień okolicznych domów wwyniku powtórzenia się opadów na-walnych, mających już kilkakrotniemiejsce w ostatnich latach. Stąd spór zinwestorem.

Wydanie pozwolenia wodno-prawnego było uzasadnione

Podczas kolejnego spotkania media-cyjnego w tej sprawie spotkali się 17kwietnia reprezentanci wszystkich stronsporu: radni z Komisji Architektury iOchrony Środowiska oraz z ZielonegoUrsynowa, zastępca burmistrza BartoszDominiak ze sporą grupą ursynowianoraz przedstawiciele inwestora – To-masz Gillner-Gorywoda, dyrektor ge-neralny Polkomtelu i Tomasz Cyper-ling, prezes Laris Development, , a nadodatek delegaci Biura Ochrony Śro-dowiska i Powiatowego InspektoratuNadzoru Budowlanego.

– Temat jest ważny dla mieszkańcówZielonego Ursynowa ze względu naokresowo występujące podtopienia –rozpoczął spotkanie radny Paweł Le-narczyk, przewodniczący Komisji Zielo-nego Ursynowa.

– Naszą troską jest, by miejsca reten-cji wód, takie jak Staw Głęboki , były do-brze utrzymywane. Dialog czy rozmo-wa z Państwem toczy się już od dawna.Pierwszy dokument pochodzi z 1999roku, gdy ta inwestycja pojawiła się naterenie Ursynowa. – mówił radny PawełLenarczyk.

Punktem wyjścia do dyskusji stałysię wyjaśnienia Biura Ochrony Środowi-ska odpowiadającego za wydanie po-zwolenia wodno-prawnego, umożli-wiającego prowadzenie prac inwesty-cyjnych. Warto tu przypomnieć słowawypowiedziane podczas pierwszegospotkania wiceburmistrza Bartosza Do-miniaka, który stwierdził, że urząddzielnicy przed wydaniem tego pozwo-lenia na przełomie 2014 i 2015 rokunegatywnie opiniował sprawę przesu-wania stawu. Niestety, wbrew tej opiniiBiuro Ochrony Środowiska jednak jeinwestorowi wydało.

– Pozwolenie wodno-prawne dla tejinwestycji zostało wydane w 2015 roku– wyjaśniał Patryk Malak z BOŚ. – Przedjego wydaniem zwróciliśmy się do Biu-ra Architektury Urzędu Miasta, którewydawało decyzję o lokalizacji inwe-stycji. Biuro stwierdziło, że inwestor nienarusza żadnych ustaleń. Równocze-śnie zostały sformułowane wobec in-westora dodatkowe warunki dotycząceStawu Głębokiego. Zgodnie z nimi mia-ła zostać niezmniejszona powierzchnialustra wody i pojemność retencyjnazbiornika, przy zapewnieniu, że zasto-sowana technologia robót ziemnych niespowoduje strat przyrodniczych akwe-nu, a roślinność wodna, zniszczona przyzasypywaniu fragmentów istniejącej

czaszy, zostanie odtworzona w nowychpartiach stawu poprzez nasadzenia wy-konane według projektu rekultywacji.

Do postępowania dołączono uwagizastępcy burmistrza dzielnicy Ursynów,następnie przesłane do inwestora, żebysię do nich ustosunkował. Spowodo-wało to uzupełnienie przez niego doku-mentacji. Uwzględniając uwagi UrzęduDzielnicy Ursynów, inwestor zobowią-zał się do wykonania drenażu opasko-wego wokół budynku, żeby nie był za-kłócony dopływ wody do stawu orazprzewidział odprowadzanie wody opa-dowej z dachu bezpośrednio do stawuoraz do skrzynek retencyjnych. Po za-kończeniu inwestycji dokonane zosta-nie pod nadzorem ichtiologów zarybie-nie akwenu. W związku z tym, że zosta-ło zadeklarowane spełnienie przez in-westora wszystkich sformułowanychwarunków, pozwolenie wodno-prawnewydano – uzasadniał decyzję przedsta-wiciel Biura Ochrony Środowiska.

Wstrzymanie budowy – dwie strony medalu

Z dniem 15. marca 2019 roku Po-wiatowy Inspektor Nadzoru Budow-lanego (PINB) wstrzymał prace zwią-zane z inwestycją Polkomtelu. Pisa-łem o tym szczegółowo w Passie nr 12(953) z 28 marca br. Jednak miesz-kańcy sąsiadujący z budową sygnalizo-wali, że prace budowlane są ciągle re-alizowane. Dopiero podczas ostatnie-go spotkania z radnymi naczelnik Te-resa Zduńczyk z PINB przedstawiłapełniejszy obraz sytuacji. Przedewszystkim inwestor złożył zażaleniena decyzję PINB do instancji woje-wódzkiej, co oczywiście nie wstrzy-muje postanowienia instancji niższej.Jednakże inwestor posiadał dwa po-zwolenia na budowę – jedno na bu-dynek technologiczny oraz drugie nakompleks biurowo-szkoleniowy wraz

z garażami podziemnymi. Tylko taostatnia budowa została wstrzymana.Jednak jej wstrzymanie rodzi dalszekonsekwencje w postaci koniecznościprowadzenia prac zabezpieczającychbudowlę. Obserwatorowi z zewnątrznie sposób ocenić, czy robotnicy naplacu pracują przy fundamentach wcelu ich budowy czy też z powodu po-trzeby ich zabezpieczenia na wypadekwystąpienia dłuższej przerwy w robo-tach. Są również takie fazy robót, któ-rych przerwanie przed zakończeniempewnego etapu mogłoby spowodowaćwielkie straty.

– W momencie postanowienia owstrzymaniu robót byliśmy w fazieotwartego wykopu ziemnego – wyja-śniał odpowiedzialny za budowę dy-rektor Tomasz Cyperling z Laris Deve-lopment. – W wykopie ściany szczeli-nowe są rozpierane wielkimi rozpora-mi na poziomie gruntu, a dolna częśćścian szczelinowych musi być równieżzablokowana, by nie doszło do złoże-nia się ich w środku. I jeszcze musi byćdokonane dociążenie tych ścian, gdyżone są tylko w formie tymczasowej,żeby nam nie wypłynęły do góry. Ta-kie prace właśnie trwają i nie możnaich przerwać. Zresztą to jest jeden zpowodów powstania nasypu (“samo-wolnie” wykonany nasyp wysokości 5m nie był uwzględniony wcześniej wprojekcie i stał się bezpośrednim powo-dem decyzji PINB o wstrzymaniu pracbudowlanych - przyp. BL). Można by-ło zastosować inne technologie roz-pierania tych ścian, ale zastosowaniekotw gruntowych spowodowałobynajprawdopodobniej efekt analogicz-ny do wyciągnięcia korka z napełnio-nej wanny. Budowa nasypu byłą jedy-ną możliwością, żeby nie doprowa-dzić do zanieczyszczenia wody i jejubytku – tłumaczył dyrektor TomaszCyperling.

Krótko, ale rzeczowo przedstawiłpunkt widzenia inwestora Tomasz Gil-lner-Gorywoda. – Realizujemy tę inwe-stycję zgodnie z uzyskanymi pozwole-niami na budowę oraz zgodnie z po-zwoleniami wodno-prawnymi i zasa-dami sztuki budowlanej – zapewniałdyrektor generalny Polkomtelu.

Obecna sytuacja jest zdecydowanieniepewna dla mieszkańców ulic sąsia-dujących z inwestycją. Problem posiada-nia pozwoleń i decyzji to jeden aspekt,ale poczucie, że coś jest “nie tak”,zwłaszcza w odniesieniu do przeszłości,to odrębne zagadnienie.

Różne prawdy i punkty widzenia

– Przysłuchując się całej dyskusji, nietylko dzisiaj, widzę, że Państwo traktu-jecie ten staw, jakby to był jakiś basenkąpielowy – stwierdził pan Henryk, in-żynier z Zielonego Ursynowa. – A tojest żywy zbiornik, który reaguje i od-działuje na całe środowisko. To frag-ment zlewni, która tu właśnie jest. TenStaw Głęboki przyjmuje nie tylko wodypowierzchniowe. Od momentu prze-budowaniu ul. Baletowej woda płyniepo ulewach jak rzeką do ul. Puławskiej,

zalewa również posesje od strony połu-dniowej. Równocześnie podnosi sięwtedy poziom wody gruntowej. Niedość, że zbiornik funkcji retencyjnej niebędzie pełnił, to zmniejsza się ciąglepowierzchnia chłonna gruntów zewzględu na postępującą zabudowę. Jestjeszcze kwestia zatrucia środowiska.Czy została zbadana woda, czy nie jestzatruta? – niepokoił się mieszkaniec.

Mieszkańcy są zmęczeni, ale równo-cześnie bardzo zdeterminowani pro-blemem Stawu Głębokiego, ciągnącymsię już prawie 20 lat. Nic dziwnego, żecisną radnych, których zresztą nieza-leżnie od presji mieszkańców równieżnurtuje problem – co dalej będzie zeStawem, a przy tym z całokształtem re-lacji wodnych w okolicy. Radny LeszekLenarczyk czy inż. Henryk Szczotka iwielu innych mieszkańców próbuje cośzrobić z problemem od lat, z efektemniestety miernym. Obecnie staw nie jestzasypywany, ale na początku aktywno-ści inwestycyjnej, od strony ul. Baleto-wej proces zasypywania był dosyć inten-sywny. Wykorzystywany był wówczasrównież gruz niewiadomego pocho-dzenia, być może powodujący zatruciewody i środowiska.

Niemniej pozwolenie wodno-prawnezostało wydane wydane i postępujączgodnie z nim, nikt nie złamie prawa.Czy coś można zatem jeszcze zrobić?

– Wiele słów, które tutaj padły, po-winno paść pod adresem osób, którepodejmowały decyzje i wydawały po-zwolenia, a nie pod adresem inwestora,który stosuje się do uzyskanych pozwo-leń – powiedziała radna KarolinaZdrodowska. – I jeszcze uwaga i apel dowszystkich, którzy walczą o florę i fau-nę stawu: najgorszą rzeczą na tym eta-pie jest przedłużająca się budowa –stwierdziła radna.

Również sporo emocji wywołałasprawa faktycznego partycypowaniaspółki Polkomtel w przebudowie ulicyBaletowej i skrzyżowania z ulicą Pu-ławską. Radni wypominali inwestorowi,że obecne eleganckie i wygodne skrzy-żowanie zostało wykonane ze środkówotrzymanych z budżetu miasta.

– Umowa z dzielnicą została już daw-no podpisana i w konsekwencji środkizostały dawno przelane – odpowiedziałdyrektor Cyperling z Laris Develop-ment. – Tylko co się stało z naszym mi-lionem, skoro te pieniądze nie zostaływydane na przebudowę skrzyżowania? – spytał pół żartem, pół serio dociekli-wy reprezentant inwestora. Sprawa wy-daje się jednak prosta i wygląda jakburza w szklance wody. Tak hipotetycz-nie: umowę z inwestorem podpisaładzielnica (a może nawet miasto lubwspólnie?), pieniądze otrzymało mia-sto i później przekazało je z własnegobudżetu, choć wcześniej zasilonegoprzez inwestora.

Mieszkańców ciekawi tymczasem,co będzie po kolejnej nawałnicy, którajak ta w 2009 roku – prędzej czy późniejnastąpi. Czy pojawi się coś na kształtgejzeru w sadzawce okolonej biurowca-mi, czy może nadmiar wody popłyniejednak jakoś inaczej?

Nadal kontrowersje wokół Stawu Głębokiego

Zasypują czy nie zasypują?

Mokotów, co słychać?M a t e r i a ł I n f o r m a c y j n y U r z ę d u D z i e l n i c y M o k o t ó w m . s t . W a r s z a w y I

Więcej o życiu Urzędu Dzielnicy Mokotów dowiesz się na www.mokotow.pl oraz www.facebook.com/UDMokotow

Uczniom przy Joliot-Curie będzie cieplej

Nikt nie powie, że placówki szkolne naMokotowie są niedoinwestowane! Wła-dze dzielnicy na pewno nie żałują środ-ków na potrzeby sektora oświaty. Naj-lepszym tego dowodem jest zainwesto-wanie blisko pięciu milionów złotych wmodernizację budynku XLIX LiceumOgólnokształcącego im. Johanna Wol-fganga Goethego przy ul. Fryderyka Jo-liot-Curie 14.

Budynek tej szkoły, prowadzącej oddziałydwujęzyczne, zostanie istotnie doposażony

pod względem technicznym, dużo zyska, je-śli chodzi o bezpieczeństwo i komfort użyt-kowników.

W trakcie modernizacji wymieni się międzyinnymi stolarkę okienną i drzwiową, zostanąskute grożące odpadnięciem fragmenty tyn-ków, a ściany zewnętrzne będą ocieplone, co dlaszkoły ma podstawowe znaczenie. Nad wejścia-mi pojawią się nowe daszki, a w całym budyn-ku ulegną gruntownej wymianie instalacje sa-nitarne i elektryczne.

Całość robót o wartości 4 777 348 złotychma być ukończona w IV kwartale 2019 roku.

W Służewskim Domu Kul-tury zebrały się w czwar-tek 4 kwietnia największetalenty dzielnicy, byuczestniczyć w Gali podsu-mowującej 15. edycję Festi-walu Młodych ArtystówMokotowa - MAM TO! Dzie-ci i młodzież z aż 11 kate-gorii konkursowych zapre-zentowały się przed wypeł-nioną po brzegi widownią.

Wśród obecnych byli przed-stawiciele władz dzielnicy orazinstytucji kulturalnych, którzyodpowiadali za przeprowadzo-ne konkursy. Rafał Miastowski,burmistrz dzielnicy Mokotów,oficjalnie powitał zebranych, afinalistom przekazał gorącegratulacje i słowa wsparcia wdalszym rozwoju artystycznym.Każde z dzieci otrzymało koszłakoci.

Festiwal „Młodzi Artyści Mo-kotowa MAM TO!” daje możli-wość sprawdzenia się na profe-sjonalnych scenach dzielnico-wych instytucji kultury już od2005 roku. W ramach czterechform artystycznych – #obra-zu, #słowa, #dźwięku i #ru-chu – uczniowie szkół podsta-wowych i ponadpodstawo-wych mają szansę zadebiuto-wać na scenie i zostać (d)oce-

nieni przez profesjonalnych ju-rorów.

Wszystkim uczestnikom festi-walu, poświęcającym im czas na-uczycielom oraz instytucjom or-

ganizującym konkursy należą sięserdeczne podziękowania. Awspomniane instytucje to: DomKultury Dorożkarnia, CentrumŁowicka, Służewski Dom Kultu-

ry, Dom Kultury KADR, Bibliote-ka Publiczna w Dzielnicy Moko-tów oraz Młodzieżowy Dom Kul-tury “Mokotów”.

Do zobaczenia za rok!

Co mam? Mam talent!

Czwartek 25.04.2019

I I M a t e r i a ł I n f o r m a c y j n y U r z ę d u D z i e l n i c y M o k o t ó w m . s t . W a r s z a w y

Kwestia, jak z „użytkowni-ka wieczystego” przeisto-czyć się w regularnegowłaściciela – w oparciu oprzepisy ustawy z 20 lipca2018 r. – budzi tyleż zain-teresowania, co wątpliwo-ści. Pojawiają się one z po-wodu różnych interpreta-cji i ciągłych zmian przepi-sów. Oto najistotniejszepunkty, które wymagająwyjaśnienia.

Jakie nieruchomości podlegają przekształceniu?

Chodzi o nieruchomości z bu-dynkami mieszkalnymi jedno-rodzinnymi lub budynkamimieszkalnymi wielorodzinny-mi, w których co najmniej poło-

wę liczby lokali stanowią loka-le mieszkalne (ewentualnie nanieruchomości mogą znajdo-wać się budynki gospodarcze,garaże lub inne obiekty czyurządzenia budowlane umoż-liwiające prawidłowe i racjo-nalne korzystanie z budynkówmieszkalnych).

Nieruchomość jest definio-wana poprzez księgę wieczy-stą (może składać się z kilkudziałek).

Jeżeli na nieruchomości za-budowanej obiektami wymie-nionymi powyżej znajdują sięrównież pawilony handloweczy usługowe, to – w świetleobecnie obowiązujących regu-lacji – nie następuje przekształ-cenie z mocy prawa. Należy za-

znaczyć, że Ministerstwo Inwe-stycji i Rozwoju zapowiada ko-lejne zmiany ustawy prze-kształceniowej, również w za-kresie rozszerzenia katalogunieruchomości podlegającychprzekształceniu.

Nie podlegają przekształceniuz mocy prawa nieruchomości za-budowane wyłącznie garażami.

Na stronie internetowej Urzę-du Dzielnicy Mokotów zostałazamieszczona lista nierucho-mości, co do których przepro-wadzono konieczną weryfika-cję i ustalono, że z dniem 1stycznia 2019 roku nastąpiło zmocy prawa przekształcenieprawa użytkowania wieczyste-go w prawo własności. Lista tanie jest kompletna, gdyż nadal

trwa weryfikacja nieruchomo-ści. Wykaz będzie aktualizowa-ny (najbliższa aktualizacja 3 czerwca 2019 roku).

Wystarczą brawa – własność z mocy prawa!Przekształcenie następuje au-

tomatycznie z mocy prawa, wo-bec tego nie jest wymagane zło-żenie wniosku o wydanie za-świadczenia o przekształceniu.Zaświadczenie jest dokumen-tem jedynie potwierdzającym,że dany fakt nastąpił i organ wy-daje je z urzędu. Jego wydanienie powoduje zmiany stanuprawnego nieruchomości, gdyżsamo przekształcenie nastąpiłona mocy ustawy ze skutkiem od1 stycznia 2019 roku.

Właściciel może natomiast –po otrzymaniu zaświadczenia oprzekształceniu – dokonaćzgłoszenia zamiaru jednorazo-wego uiszczenia opłaty prze-kształceniowej. W takim przy-padku, po jej wniesieniu, bę-dzie mógł skorzystać z bonifi-katy.

Zaświadczenie – bez opłaty skarbowej

Organ, do którego dotychczasbyły wnoszone opłaty roczne ztytułu użytkowania wieczyste-go, wydaje zaświadczenie zurzędu, w związku z czym niejest pobierana opłata skarbowa.W zaświadczeniu wskazuje sięwysokość opłaty przekształce-niowej (bez bonifikaty).

Organ przekazuje zaświad-czenie właścicielowi nierucho-mości (według stanu na 1stycznia 2019 roku) oraz sądo-wi właściwemu do prowadze-nia ksiąg wieczystych, który do-konuje z urzędu wpisu własno-ści gruntu oraz wpisu roszcze-nia co do opłaty za przekształ-cenie. Zaświadczenia są dorę-czane pod adresy, na które by-ła kierowana korespondencjadotycząca użytkowania wieczy-stego.

Po otrzymaniu zaświadcze-nia właściciel gruntu może wkażdym czasie trwania obo-wiązku wnoszenia opłaty zaprzekształcenie zgłosić chęć jed-norazowego jej uiszczenia i sko-rzystania z bonifikaty (formu-larze wniosków dostępne są nastronie internetowej dzielnicy).Jeżeli takie wystąpienie zostałoskierowane do organu przedwydaniem zaświadczenia, niema potrzeby zgłaszania zamia-ru po raz drugi.

Przekształcenie – z opłatą

Co do zasady – przekształceniema charakter odpłatny. Opłatęprzekształceniową wnosi sięprzez okres 20 lat, licząc od dniaprzekształcenia, w kwocie rów-nej opłacie rocznej z tytułu użyt-kowania wieczystego, która obo-wiązywałaby w dniu 1 stycznia2019 roku – z wyjątkiem sytu-acji, kiedy od 1 stycznia 2019 ro-ku obowiązywałaby opłata rocz-na z tytułu użytkowania wieczy-stego ustalona za pierwszy lubdrugi rok od aktualizacji (art. 77ust. 2a ustawy z 21 sierpnia 1997roku o gospodarce nieruchomo-ściami). Wówczas opłata prze-kształceniowa ma być równaopłacie rocznej z tytułu użytko-wania wieczystego w trzecim ro-ku od zaktualizowania.

Termin wniesienia opłaty na-leżnej za 2019 rok upływa 29 lu-tego 2020 roku. Za kolejne lataopłatę należy wnosić do 31 mar-ca każdego roku.

Bonifikata przy opłacie jednorazowej

W dniu 18 października 2018roku Rada m. st. Warszawy pod-jęła uchwałę, by w związku zwniesieniem jednorazowej opła-ty za przekształcenie prawaużytkowania wieczystego w pra-wo własności wyrażać zgodę naudzielenie bonifikaty: osobomfizycznym będącym właściciela-mi budynków mieszkalnych jed-norodzinnych czy też lokalimieszkalnych oraz spółdziel-niom mieszkaniowym. PóźniejRada zmieniła ową uchwałę,rozszerzając jej zakres przedmio-towy również na stanowiska po-stojowe i garaże.

Co każdy zainteresowany wiedzieć powinienSekrety przechodzenia z użytkowania wieczystego na prawo własności

M a t e r i a ł I n f o r m a c y j n y U r z ę d u D z i e l n i c y M o k o t ó w m . s t . W a r s z a w y I I I

#Kulturalnieco się wydarzy w lokalnych instytucjach kultury

„O!powieści o kobietach”– to wspólny projekt Iwony Loranc i GrzegorzaTomczaka. Ona i On śpiewająco opowiadają o kobiecych emocjach,uczuciach, lękach, kreśląportrety niezwykłych niewiast.

Niezwykłych, jak i śpiewają-ca Ona – Iwona Loranc – artyst-ka o aksamitnym głosie, wyrafi-nowanej wrażliwości i wielceemocjonalnej sile przekazu. To-warzyszy jej w tych opowie-ściach On – Grzegorz Tomczak –autor wszystkich piosenek i ichwspółwykonawca, a także zna-komici: Dawid Troczewski – for-tepian i Zbigniew Wrombel –kontrabas.

Koncert, który odbył się 7kwietnia 2019 roku w DomKultury “KADR” został zreali-zowany dzięki wsparciu bur-mistrza dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy - Rafała Miastow-skiego.

Opowieści o kobietachCALINECZKA. Scena Elffów

19 maja (niedziela) godz. 11.00

Scenariusz, reżyseria, scenografia i marionetki - Ania Polarusz (Ani-rusz), Muzyka - Patryk Huńkowski.

Spektakl marionetkowy na podstawie bajkiH. Ch. Andersena.

Czas trwania ok. 45 min. Od lat 3+

Wstęp wolny

CCEENNTTRRUUMM ŁŁOOWWIICCKKAAUUll.. ŁŁoowwiicckkaa 2211

0022-550022 WWaarrsszzaawwaaTTeell.. 2222 884455 5566 7755wwwwww..lloowwiicckkaa..ppll

11 maja 2019 r. (sobota),godz. 18.00-21.00

„Atrakcją na Siekierkach by-ły prawdziwe potańcówki. Alejakie to były bale! Oko by pań-stwu zbielało. W jednym domurobiło się rybę, w innym flaki,indyka, gęś. To były bale z za-proszeniami, biletami i obo-wiązkowymi wieczorowymistrojami. Kiedyś Teatr Narodo-wy umożliwił nam wypożycze-nie strojów – wspomina miesz-kająca na Siekierkach pani Ha-lina. – Przyjechał po nas auto-bus i pojechaliśmy, mogliśmysobie wybrać. Miałam suknięna fiszbinach, z aksamitu, złotąz zielonym i bordo, średnio-wieczną. Przyniosłam do do-mu, ale dekolt tiulem ozdobi-łam. A na włosy tata mi kupiłmimozę…”.

W Dorożkarni wracamy dotej tradycji i raz na kwartał za-praszamy na Siekierkowskiepotańcówki, które zawsze od-bywają się z towarzyszeniemwspaniałych muzyków lub di-dżejów. Majowa potańcówkato rytmy letnich przebojów,wiosennych hitów i utworówz piękną pogodą w tle. O opra-

wę muzyczną zadba DJ Ste-fan.Zapraszamy gości w każ-dym wieku. Wstęp wolny!

OOśśrrooddeekk DDzziiaałłaańń AArrttyyssttyycczz-nnyycchh DDOORROOŻŻKKAARRNNIIAA

uull.. SSiieekkiieerrkkoowwsskkaa 2288,, tteell..8844119911 2222,, 884411 7722 1177

wwwwww..ddoorroozzkkaarrnniiaa..ppll,, ee-mmaaiill::bbiiuurroo@@ddoorroozzkkaarrnniiaa..ppll

Potańcówka na Siekierkach

Softer than Pillow: YUUKI

Koncert środa 15.05 godzina 20.00sala: Broadwaywstęp: 15 zł, bilety do nabycia online lub

w DK KADRSOFTER THAN PILLOW. Kompilacja elek-

troniki, indie, soulu, ze sporą dawką gitaro-

wych riffów, charakterystycznego wokalu,transowych basów, zapadających w pamięć refrenów.

Kasia Wypchło – dziewczyna wychowanabez prądu i wody w środku bieszczadzkiegobuszu. Kompozytorka, wokalistka i pianistka.Muzyka YUUKI jest kompilacją elektroniki, in-die, soulu, ze sporą dawką gitarowych riffów,charakterystycznego wokalu, transowych ba-sów, refrenów zapadających w pamięć, niosą-cych lirykę, w której każdy może odnaleźćcząstkę siebie.

DDoomm KKuullttuurryy KKaaddrrwwwwww..ddkkkkaaddrr..wwaaww..pplluull.. RRzzyymmoowwsskkiieeggoo 3322

0022-669977 WWaarrsszzaawwaa

NOC MUZEÓW na MokotowieBurmistrz Mokotowa zaprasza 18maja do nocnego spaceru po dzielnicyi odwiedzenia instytucji, które przygo-towały ciekawy program kulturalny,specjalnie na Noc Muzeów.

!!XXXXVVIIIIII LLiicceeuumm OOggóóllnnookksszzttaałłccąąccee iimm.. JJaannaa KKoocchhaannoowwsskkiieeggoo,, uull.. WWiikkttoorrsskkaa 99991177..0000-1188..0000 trening z mistrzem Robertem

Korzeniowskim

!!DDoomm KKuullttuurryy KKaaddrruull.. RRzzyymmoowwsskkiieeggoo 33221188..0000 koncert Barbary Wrońskiej2200..0000 wernisaż wystawy „Gobelin roku”2211..0000 edycja spotkań globtroterów2222..3300 projekcja filmu dokumentalnego

„Love Express. Przypadek Waleriana Borowczyka”

!!TTeeaattrr LLaalleekk GGuulliiwweerruull.. RRóóżżaannaa 11662200..0000-2233..3300 podróż tropami Legend

Warszawskich wspólnie z Lemuelem Guliwerem.Grupy maksymalnie 30 osobowe co 30 minut

!!MMuuzzeeuumm GGeeoollooggiicczznneeuull.. RRaakkoowwiieecckkaa 44 ((wweejjśścciiee oodd uull.. WWiiśśnniioowweejj))

1199..0000-2244..0000 gra muzealna z nagrodami oraz wykład popularno-naukowy - prof. Włodzimierz Mizerski

!!SSaannkkttuuaarriiuumm śśww.. AAnnddrrzzeejjaa BBoobboolliiuull.. RRaakkoowwiieecckkaa 66111199..0000-2222..0000 Zwiedzanie Krypty Męczenni-

ków Powstania Warszawskiego oraz Muzeumśw. Andrzeja Boboli

!!KKrróólliikkaarrnniiaaMMuuzzeeuumm RRzzeeźźbbyy iimm.. XXaawweerreeggoo DDuunniikkoowwsskkiieeggoouull.. PPuułłaawwsskkaa 111133aa

1111..0000-1188..0000 ii 1199..0000-2244..00002200..0000 oprowadzanie kuratorskie z Anną

Miczko2211..3300 oprowadzanie po wystawie szklakiem

pomników awangardowych z Agatą Plater-Zyberk

!!DDoomm KKuullttuurryy DDoorroożżkkaarrnniiaauull.. SSiieekkiieerrkkoowwsskkaa 22881166..0000-1188..0000 „Ogórkiem po Siekierkach”

- historie o ludziach, życiu, zwyczajach i miejscach

- „„DDZZIIEELLnniiccaa aakkttyywwnneeggoo rroo-ddzziiccaa”” – to akcja umożliwiającarodzicom realizację własnychpomysłów. Biblioteka jako miej-sce aktywności lokalnej zapra-sza rodziców do dzielenia sięswoimi pasjami, wiedzą zainte-resowaniami. Biblioteka dzielisię doświadczeniem i pomagarodzicom w realizacji warszta-tów i spotkań.

- „„ZZ kkssiiąążżkkąą nnaa ssttaarrtt”” – pro-gram bookstartowy skierowanydo dzieci w wieku 0-6 lat. WBibliotece dziecko otrzymujePakiet Startowy, a w nim imien-ną kartę biblioteczną, PaszportMałego Czytelnika oraz książ-kę dopasowaną do jego wiekui zainteresowań. W PaszporcieMały Czytelnik zbiera piecząt-ki, (jedną za każdą wizytę wbibliotece zakończoną wypo-życzeniem min. 1 książki z księ-gozbioru dziecięcego), a pouzbieraniu 10 otrzymujeimienny dyplom potwierdzają-cy jego czytelnicze zaintereso-wania. Organizator: MetropoliaDzieci.

- „„MMaałłaa kkssiiąążżkkaa.. WWiieellkkii cczzłłoo-wwiieekk”” - program bookstartowyskierowany do dzieci w wieku 3lata. Każdy trzylatek, któryprzyjdzie do biblioteki otrzymaw prezencie Wyprawkę Czytel-niczą, a w niej: książkę „Pierw-sze wiersze dla…” oraz KartęMałego Czytelnika. Za każdąwizytę w bibliotece, zakończo-ną wypożyczeniem minimumjednej książki z księgozbiorudziecięcego, Mały Czytelnikotrzyma naklejkę, a po zebra-niu dziesięciu zostanie uhono-rowany imiennym dyplomempotwierdzającym jego czytelni-cze zainteresowania. Organiza-tor: Instytut Książki.

MMuullttiimmeeddiiaallnnaa BBiibblliiootteekkaa ddllaaDDzziieeccii ii MMłłooddzziieeżżyy nnrr XXXXXXII

uull.. TTyynniieecckkaa 4400aawwwwww..mmbbddddiimm..ppll

Multimedialna Biblioteka dla Dzieci i Młodzieży

FOT. ZBIGNIEW DARDA

I V M a t e r i a ł I n f o r m a c y j n y U r z ę d u D z i e l n i c y M o k o t ó w m . s t . W a r s z a w y

Treningi pamięci dla osób w wieku emerytalnym!

Stowarzyszenie Syntonia zaprasza seniorów na cykl bezpłatnych treningów umysłu. Ćwiczeniaprowadzone są w grupach, program ukierunkowany jest na ćwiczenia i poprawę kondycji 5 głów-nych sfer poznawczych: pamięci, koncentracji uwagi, funkcji językowych, wzrokowo - przestrzen-nych oraz myślenie abstrakcyjne. Celem jest dostarczenie optymalnej aktywności dla mózgu, poto by zapobiegać i spowalniać proces zaburzeń pamięci.

Zapisy i informacje: tel. 792 765 790 lub zapisy@syntonia.org.plZapraszamy od maja 2019 roku w różnych lokalizacjach w Warszawie (Mokotów, Śródmieście,

Ochota). Udział bezpłatny!

Telefon wsparcia dla rodzinnych opiekunów osób starszych

Zajmujesz się rodzicami? Opiekujesz się bliską osobą starszą? Jeśli Twoi bliscy się starzeją, ma-ją problemy z pamięcią lub demencję, a Ty nie wiesz co robić? Szukasz pomocy dla siebie i swoichbliskich?

ZADZWOŃ: 792 810 820**koszt połączenia zgodnie z taryfą operatoraTelefon jest czynny we wtorki 17:00 – 21:00 oraz środy 19:00 – 21:00

„„MMookkoottóóww,, ccoo ssłłyycchhaaćć??““ wkładka do Tygodnika „„PPAASSSSAA““, nr 1/2019Wydawca Urząd Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy

ul. Rakowiecka 25/27, 02-517 Warszawa,tel. +48 22 443 65 00

www.mokotow.waw.pl, www.facebook.com/UDMokotow/

Zajmujesz się rodzicami? Opiekujesz sięinną bliską osobą starszą?

Jeśli Twoi bliscy mają problemy z pamięcią, de-mencję, chorobę Alzheimera, a Tobie trudno jestzrozumieć ich zachowanie i nie wiesz co robić; je-śliczujesz się wyczerpany psychicznie, osamotniony,czasem bezradny szukasz informacji i pomocy dla sie-bie i bliskich – zapraszamy na cykl warsztatów tema-tycznych dla rodzinnych opiekunów osób starszych,w czasie których uczestnicy dowiedzą się m.in:

- jak rozumieć zmiany w zachowaniu osób star-szych,

- co robić, gdy bliscy tracą pamięć,- jak rozmawiać z osobami starszymi, w tym z

osobami cierpiącymi na zaburzenia pamięci i cho-roby neurodegeneracyjne (choroba Alzheimera)

- jak podtrzymać sprawność umysłową i samo-dzielność podopiecznych

- jak radzić sobie z emocjami, które towarzysząopiece, zwłaszcza opiece nad osobą bliską.

Zapraszamy od maja 2019 roku!Zapisy i informacje: tel. 792 765 790 lub

e-mail: zapisy@syntonia.org.plUdział w spotkaniach jest bezpłatny.Miejsce: Warszawa - Śródmieście, budynek PA-

ST-y, ul. Zielna 39Zajęcia prowadzą specjaliści (psycholog - ge-

rontolog, psychoterapeuta - gerontolog), posiada-jący wieloletnie doświadczenie w pracy z osoba-mi starszymi i ich rodzinami (opiekunami niefor-malnymi) oraz gruntowną, udokumentowanąwiedzę z zakresu zaburzeń pamięci, choroby Al-zheimera, procesu starzenia i problemów zwią-zanych z opieką nad osobą starszą w rodzinie.

Szczegóły na www.syntonia.org.pl.

Ośrodek Pomocy Społecz-nej Dzielnicy Mokotówoferuje wszechstronnewsparcie mieszkańcomdzielnicy: dzieciom, doro-słym, seniorom, a takżecałym rodzinom.

Asystenci rodziny pomagająw wypełnianiu funkcji opiekuń-czo-wychowawczych, edukująw zakresie form opieki i wycho-wania, pomagają rodzicom wzrozumieniu potrzeb dzieci,motywują do podejmowaniapracy i nauki, wspierają w zała-twianiu spraw urzędowych, w

kontaktach ze szkołami i insty-tucjami.

Specjaliści pracy z rodzinądoradzają, jak budować prawi-dłowe relacje międzypokole-niowe. Psychologowie prowa-dzą z osobami dorosłymi orazdziećmi konsultacje indywidu-alne, pomagają w pokonywa-niu kryzysów, zachęcają dotrwałych, dobrych zmian w ży-ciu. Rodzice mogą wziąć udziałw warsztatach umiejętnościopiekuńczo-wychowawczych,których celem jest pomoc wprzełamywaniu trudności,związanych z opieką i wycho-waniem dzieci.

W czasie zajęć poruszane sątakie kwestie – jak więzi pomię-dzy dziećmi i rodzicami, umiejęt-ność stawiania granic i byciakonsekwentnym, współpraca z

dzieckiem. Możliwe jest równieżuczestniczenie w spotkaniachgrupy wsparcia dla rodziców, wczasie których rodzice mają moż-liwość rozmowy o trudnych dlasiebie sytuacjach oraz dzieleniasię sposobami radzenia sobie znimi. Dzieci skorzystać mogą zpomocy w nauce w ramach „Po-gotowia lekcyjnego”.

W Ośrodku aktywnie działająwolontariusze, którzy angażująsię we wsparcie rodzin z dziećmi,w pomaganie dzieciom i mło-dzieży w nauce, towarzyszą imwe wspólnej zabawie podczasspotkań integracyjnych, udzie-lają pomocy seniorom.

Więcej informacji: OśrodekPomocy Społecznej DzielnicyMokotów m.st. Warszawy –Dział Pomocy Specjalistycznej,ul. Bartłomieja 3, 22 852 61 30.

Pora na pomoc dla seniora

Coś ważnego – dla każdego

W Mokotowskim Centrum IntegracjiMieszkańców przy ul. Woronicza 44a od-było się coroczne seminarium „Partner-stwa dla Mokotowa”, w ramach któregodziałają partnerstwa lokalne „MojeWierzbno i Mój Służewiec”, „Nasze Ste-gny”, „Moje Sielce”, „Siekierki - Reakty-wacja” oraz „Stary Mokotów”.

Przedstawiciele partnerstw podsumowali dzia-łania, które miały miejsce w roku ubiegłym orazzaprezentowali plany działania na rok 2019. Se-minarium otworzył burmistrz dzielnicy MokotówRafał Miastowski. W seminarium wzięła równieżudział jego zastępczyni Anna Lasocka.

Ideę oraz rolę partnerstw w realizacji politykispołecznej przypominała Katarzyna Sekutowicz zeStowarzyszenia BORIS, które od lat wspiera mo-kotowskie partnerstwa. Rolę Dzielnicy w funk-cjonowaniu ,,Partnerstwa dla Mokotowa’’ omówiłnaczelnik mokotowskiego Wydziału Spraw Spo-łecznych i Zdrowia Bogdan Piec.

Ideą programu rozwoju partnerstw lokalnychjest budowanie długofalowej współpracy i związ-ków między instytucjami, organizacjami pozarzą-dowymi, sektorem prywatnym oraz zaangażowa-nymi mieszkańcami, zainteresowanymi wspólny-mi działaniami w zakresie spraw społecznych. Ce-lem współpracy jest zwiększenie efektywnościdziałań poprzez wspólne rozwiązywanie proble-mów, wymianę zasobów i doświadczeń oraz lep-

szą koordynację działań. Działania są planowanei realizowane wspólnie przez podmioty działającena danym terenie. Takie założenie pozwala wypra-cować wspólne pomysły oraz zintegrować pod-mioty działające lokalnie. Dzięki zaangażowaniuwiele podmiotów może wykorzystać zasoby każ-dego z partnerów (np. lokal, sprzęt, wolontariuszyze szkoły) bez ponoszenia dodatkowych kosztów.Kluczowi w działaniach są mieszkańcy, którzy ak-tywnie włączają się w działania, w pomysły i ich re-alizację. To w końcu mieszkańcy najlepiej znają po-trzeby miejsca, w którym żyją i to oni mają teżmożliwość i moc zrobienia czegoś dla swojej „Ma-łej Ojczyzny”. Jedynie przy wspólnym zaangażo-waniu mieszkańców, organizacji, instytucji orazbiznesu możemy zmieniać nasze miejsce zamiesz-kania, aby żyło nam się lepiej i bezpieczniej.

W trakcie spotkania każde z partnerstw lokal-nych miało możliwość dokonania autoprezenta-cji, przedstawienia dotychczasowych osiągnięć, atakże omówienia projektów i planów na najbliż-szą przyszłość.

Partnerstwa realizowały liczne projekty np. DniSąsiada, podwórkowe Gwiazdki, zajęcia dla dzie-ci, zajęcia dla seniorów, wydawały lokalne gazet-ki, organizowały lokalne festyny. W Partnerstwiedla Mokotowa ,,Moje Sielce’’ narodził się pomysłorganizacji Festiwalu Grzesiuka. W tym roku od-będzie się już czwarta edycja tego wydarzenia.

Każdy z nas może coś zrobić w swoim miejscuzamieszkania, zapraszamy do współpracy!

Burmistrz Dzielnicy Mo-kotów Rafał Miastowskioraz Teatr BAZA - głównyorganizator Festiwalu za-praszają na czwartą edy-cję Festiwalu Grzesiuka,który odbędzie się 11 ma-ja w Parku Sieleckim.

Tradycją stało się już, że w pe-wien majowy wieczór w ParkuSieleckim rozbrzmiewają nutyznane i lubiane. Szczególnie wstolicy. To one dodawały otuchy isił w trudnych powojennych cza-sach. To te nuty wybrzmiewałypośród murów zniszczonego mia-

sta, kiedy Stanisław Grzesiukśpiewał i grał na swej nieśmiertel-nej bandżoli „Nie ma cwaniakanad warszawiaka”. Najbardziejznane piosenki z repertuaru iściewarszawskiego zabrzmią na pew-no. W ich rytm zatupią buty i roz-legnie się śmiech.

Lecz w tym roku, chcemyoprócz muzyki kojarzonej zprzedwojenną Warszawą, zapro-ponować coś nowszego. Niemniejzwiązanego z syrenim grodem.Na naszej scenie wystąpią Pablo-pavo i Ludziki. Formacja, którana polskiej scenie muzycznejugruntowała swoją pozycję, alemimo to, ciągle zaskakuje. Pablo-pavo, czyli Paweł Sołtys, jest arty-stą ściśle związanym z Warsza-wą. Współtworzył między innymizespół Vavamuffin. W jego karie-rze literackiej przeważa styl gawę-dziarski, jakże bliski i znany z pro-zy Grzesiuka. W piosence „Tele-hon”, Paweł Sołtys pisze, że„dzwoni ze snu” by powiedzieć,że tu „Pan Stanisław ciągle grana bandżoli”. Artyści zatem abso-lutnie nieprzypadkowo wystąpiąna Festiwalu Grzesiuka.

W przeddzień Festiwalu w Te-atrze BAZA, zostanie wyświetlo-ny film „Grzesiuk. Ferajna wciążgra” w reżyserii Jarosława Wi-śniewskiego, wyprodukowanyprzez wydawnictwo Prószyński is-ka. Po projekcji odbędzie siędyskusja wokół Stanisława Grze-siuka. O tym dlaczego jego po-stać jest tak pociągająca? Dlacze-go powstają spektakle, filmy? Dla-czego najnowsze wydanie jegoksiążek osiągnęło taki sukces?

Zapraszamy nie tylko do dysku-sji, ale też do zabawy, wspólnegośpiewania i oczywiście do tańca!

Festiwal Grzesiuka w Parku Sieleckim

Spotkanie Partnerstw Lokalnych

1 1

L e c h K r ó l i k o w s k i

W arszawa na przeło-mie XIX i XX w. byłapoza Petersbur-

giem, jedynym miastem, gdziestacjonowały pułki Leib-Gwa-rdii, co było osobliwością i swo-istym wyróżnikiem. Kadra ofi-cerska tych pułków stanowiła oburzliwości życia towarzyskie-go, a kolorowe mundury gwar-dzistów o obrazie ulic. Wojskaskoszarowane w Królestwie Pol-skim – podobnie jak wszystkieinne oddziały rosyjskie – nie-ustannie brały udział w ćwicze-niach i manewrach, które odby-wały się na całym terytoriumWarszawskiego Okręgu Wojen-nego, głównie jednak na tzw. po-lach wojennych, m. in. w obrębieobecnej Warszawy (BielańskiePole Wojenne, PowązkowskiePole Wojenne, Mokotowskie Po-le Wojenne). Artyleria ćwiczyłana jedynym w okręgu poligonieartyleryjskim w Rembertowie.W latach 1911-1914 naczelni-kiem tego poligonu był płk Anto-ni Kaczyński (1874-1925), ab-

solwent elitarnej, carskiej Akade-mii Artylerii.

O prócz Rosjan w ichkorpusie oficerskimbyli także reprezen-

tanci licznych narodów ujarz-mionych przez carat (35% lud-ności Imperium). W historii War-szawy istotnym nazwiskiem z tejgrupy jest Gustaf Mannerheim– w przyszłości przywódca Fin-landii. W Warszawie przebywałw okresie od 1 stycznia 1911 r.do 24 grudnia 1913 r., pełniącfunkcję dowódcy Lejb-Gward-yjskiego Pułku Ułanów Jego Ce-sarskiej Mości, stacjonującegoprzy obecnej ulicy Szwoleżerów.

D la prawosławnych wWarszawie (w 1912 r.)istniało 29 cerkwi (nie-

którzy doliczyli się nawet 40),w tym 13 cerkwi na terenachwojskowych. Urzędujący w la-tach 1883 – 1894 r. warszawskigenerał-gubernator Iosif Hurkoutożsamiał „rosyjskość” z religiąprawosławną, która z samo-dzierżawiem i narodnostiu sta-nowiła o istocie państwa rosyj-skiego. Uważał, że uprzywilejo-wanie prawosławia stanowi ma-nifestację rosyjskiej dominacji wKrólestwie. W jego czasach pod-jęto decyzje o budowie w Polscewielu świątyń prawosławnych,w tym także w Warszawie. W1894 r. na Placu Saskim, a więcw fizycznym i politycznym cen-trum Warszawy, przystąpionodo wznoszenia monumentalne-

go (na 2,5 tys. wiernych) sobo-ru św. Aleksandra Newskiego,którego autorem był wybitny pe-tersburski architekt Leontij Beno-is (1856-1928). Kamień węgiel-ny uroczyście wmurował 30sierpnia 1894 r. Dzwonnica tejcerkwi miała wysokość 73 m (tj.24 obecne kondygnacje) i przezponad dwadzieścia lat domino-wała w panoramie Warszawy.W górnej jej części znajdował siętaras widokowy. Uroczyste po-święcenie soboru miało miejsce20 maja 1912 r. Sobór na PlacuSaskim rozbierany był w latach1920- 1926 r.

Cywilni prawosławnimieli swój cmentarz wobrębie Reduty Wol-

skiej (istnieje do dzisiaj), nato-miast wojskowi w pobliżu wiel-kich obozów powązkowskich, abył nim obecny Cmentarz Woj-skowy na Powązkach. Już w1887 r. władze nabyły od JanaWilhelma Lieberta grunt z za-miarem założenia cmentarzawojskowego. Cmentarz powstałjednak dopiero w 1912 r., a roz-budowany został w okresie I woj-ny światowej. Istniejąca niegdyśw jego sąsiedztwie drewnianacerkiew w 1920 r. przebudowa-na została na obecny kościół podwezwaniem św. Józefata. Rosja-nie wystawili w Warszawie licz-ne pomniki swojej chwały. Naj-bardziej symbolicznym był po-mnik Iwana Paskiewicza – zdo-bywcy Warszawy w 1831 r., wy-stawiony na Krakowskim Przed-mieściu, przed obecnym Pała-cem Prezydenckim. Odsłoniętyzostał 21 czerwca 1870 r. wobecności cara Aleksandra II.

W1846 r. stanęły też wWarszawie pomnikirosyjskiej chwały

pod Olszynką Grochowską, a w1847 r. na Woli pomnik zdobyw-ców miasta w 1831 r. Pomnikibyły żeliwne. Pomnik na Woli(Czystem) stał niemalże wszczerym polu, toteż wzniesionoprzy nim budynek dla straży. Po-mimo tego w 1905 r. zostałuszkodzony od wybuchu bomby.Obydwa pomniki zostały roze-brane na początku lat dwudzie-stych XX wieku. W 1841 r. naPlacu Saskim został uroczyścieodsłonięty pomnik (obelisk owysokości 13 metrów) projektuAntonio Corazziego. Poświęconybył polskim dowódcom, którzyw Noc Listopadową nie poparlipowstańców i zginęli z ich ręki.

Na pomnik zużyto 55 ton żeli-wa i 18 ton brązu pochodzącegoze zdobytych polskich armat.Budowę sfinansowano z budże-tu Królestwa Polskiego. Po de-cyzji budowy (1894) w tym miej-scu soboru Aleksandra Newskie-go – pomnik przeniesiono naobecny Plac Jana Henryka Dą-browskiego, gdzie w kwietniu1917 r. został rozebrany.

Szacuje się, że w 1914 r.warszawska ludnośćprawosławna liczyła ok.

40 tysięcy. Rosyjska społeczność,składająca się w znacznym pro-cencie z ludzi wykształconych,piastujących różne funkcje pań-stwowe w wojsku, administracji,sądownictwie, a także wykła-dowców Uniwersytetu, InstytutuPolitechnicznego, Instytutu We-terynarii oraz rosyjskich (pań-stwowych) gimnazjów, miaławymagania kulturalne i towa-rzyskie. Ten aspekt w połączeniuz przynależnością do Cerkwi pra-wosławnej sprawiał, że rosyjskaspołeczność Warszawy uważałasię za klasę wyższą intelektualniei dominującą politycznie i kultu-rowo. Przynależność do prawo-sławia przekładała się tym sa-mym na autoidentyfikację impe-rialnych elit w służbie Romano-wów. Rosyjska diaspora w War-szawie miała poczucie izolacji,ale także wspólnoty interesów.Prawosławni, a więc Rosjanie(wg przyjętej klasyfikacji naro-dowościowej), skupiali się w kil-ku organizacjach, takich jak:„Russkoje sobranie w Warsza-wie”, „Russkoje obszczestwo wgorode Warszawie” czy „Russko-je błagotworitelnoje obszcze-stwo” oraz w licznych klubachśrodowiskowych i towarzyskich.Na Nowym Świecie róg Święto-krzyskiej funkcjonowała restau-racja „Aleksandria”, ciesząca sięwielkim powodzeniem wśród ro-syjskich elit. Na pierwszym pię-trze znajdowała się scena. Rosja-nie wprowadzili, istniejący w Pol-sce do dnia dzisiejszego zwyczajpicia herbaty ze szklanek. DoRosjan w 1913 r. należało w War-szawie 321 kamienic, zazwyczajpołożonych w centrum miasta.Ich interesu broniło Stowarzy-szenie Rosyjskich Właścicieli Do-mów Miasta Warszawy i Guber-ni Warszawskiej, z siedzibą przyul Wilczej 76.

N iemiecki historyk Mal-te Rolf ustalił, że w la-tach 1888-1890 w

Warszawskim Okręgu Wojen-nym na 1000 mieszkańcówprzypadało 43 żołnierzy (tj.4,3%), co dawało najwyższą gę-stość rozmieszczenia wojsk wcałym Imperium. Jak światświatem, w miastach garnizo-nowych istniało ogromne zapo-trzebowanie na usługi seksual-ne. Miasta Królestwa, a szcze-gólnie Warszawa – nie były inne,a ze względu a elitarny charak-ter stacjonujących w Warszawierosyjskich jednostek, wymaga-nia były także szczególnie wyso-kie. To ogromny sektor działal-ności „gospodarczej”, ale zewzględu na charakter – najczę-ściej nawet nie wspominany wpoważnych opracowaniach. Dokońca panowania Rosjan w Kró-lestwie Polskim szyldy na uli-cach musiały być dwujęzyczne.Pod koniec XIX w. Rosjanie po-stanowili nadać miastu jeszczebardziej rosyjski wygląd. W tymcelu zaczęto przebudowywaćbardziej reprezentacyjne budyn-ki, nadając im cechy stylu „bi-zantyjsko-moskiewskiego”.Przykładem jest Pałac Staszicazamykający Krakowskie Przed-mieście.

K adry rosyjskiej admini-stracji wojskowej i cy-wilnej w Warszawie, to

w znacznym procencie wyżsi ofi-cerowie i generałowie oraz do-stojnicy państwowi. Ta – stosun-kowo liczna – grupa Rosjan two-rzyła popyt na luksusowe miesz-kania w centrum Warszawy.Mieszkania o wysokim standar-dzie wymagały zaś m. in. więk-szej przestrzeni i poprawnejurbanistyki, a także urządzonejzieleni, których elementem wWarszawie jest ciąg parków iogrodów wzdłuż skarpy w po-łudniowej części miasta. Odpo-wiedzią inwestorów była budo-wa luksusowych kamienic, któ-rych znaczna liczba zachowałasię do naszych dni w rejonie Po-łudniowego Śródmieścia, głów-nie w rejonie Mokotowskiej,Pięknej, Wilczej i Hożej. Popytten – przy prawie niezmiennychgranicach miasta – znaczniepodbijał ceny nieruchomości naterenie całej Warszawy, a więcbył jedną z przyczyn „głodumieszkaniowego” przed 1915 r.,co przekładało się m. in. na du-żą gęstość zaludnienia i niskistandard budownictwa w dziel-nicach północno-zachodnich iperyferyjnych.

Południowe Śródmieściepreferowane było przezRosjan, albowiem sta-

cjonujące po sąsiedzku liczne for-macje Lejb-Gwardii dawały po-czucie bezpieczeństwa, a za-mieszkali tam oficerowie mieliblisko do swoich macierzystychjednostek, a także licznych szta-bów i dowództw, z których więk-szość zlokalizowana była właśniew tej okolicy. Tym sposobem taczęść miasta stała się ośrodkiem„rosyjskiej Warszawy”, albo-wiem preferowali ją także inni„czynownicy” imperialni, czującsię tu nie tylko bezpieczniej, aletakże podkreślając miejscem za-mieszkania, swoją dominującąrolę w naszym mieście.

A by sprostać rosnące-mu nieustannie zapo-trzebowaniu na

mieszkania, miasto było nie-zwykle intensywnie (gęsto) za-budowywane. W 1910 r. – sta-tystycznie rzecz ujmując – wjednym domu czynszowym wWarszawie mieszkało 116 osób,natomiast w Petersburgu 52, aw Moskwie 38. Ceny placówosiągały astronomiczne kwoty.Około 1900 r. w pobliżu dwor-ca Wiedeńskiego (okoliceskrzyżowania ul. Marszałkow-skiej i Alei Jerozolimskich) zajeden metr kwadratowy gruntubudowlanego należało zapła-cić równowartość prawie półkilograma złota. Bardzo wyso-ka cena gruntu spowodowałapresję na budowę coraz wyż-szych budynków. Jednym z naj-lepszych przykładów wykorzy-stania działki budowlanej jestośmiopiętrowa kamienica przyul. Marszałkowskiej 1 (pomię-dzy Marszałkowską, pl. Unii Lu-belskiej i Polną) wzniesiona wlatach 1909-1913. Innym przy-kładem jest 13-piętrowy budy-nek przy ul. Zielnej 37 wznie-siony w latach 1904-1905 dlaspółki telefonicznej „Ceder-gren”. Budynek ten uważanybył za najwyższy w ImperiumRosyjskim. Budowa wzwyż by-ła jedynym ratunkiem dla War-szawy, a nie dobrowolnym wy-borem.

PPoowwyyżżsszzyy tteekksstt sskkłłaaddaa ssiięę zz wwyy-bbrraannyycchh ffrraaggmmeennttóóww kkssiiąążżkkii LLee-cchhaa KKrróólliikkoowwsskkiieeggoo ppoodd ttyyttuułłeemm„„MMoosskkwwaa nnaadd WWiissłłąą””,, kkttóórreejj wwyy-ddaanniiee ppllaannoowwaannee jjeesstt nnaa wwiioossnnęębbiieeżżąącceeggoo rrookkuu pprrzzeezz OOffiiccyynnęę WWyy-ddaawwnniicczząą AASSPPRRAA-JJRR..

Kto to jeszcze może pamiętać?„Rosyjska” Warszawa za carskich czasów...

Do 1990 r. przez kilkanaście lat pracowałem w PałacuStaszica, w związku z czym prawie każdego dnia by-wałem na Nowym Świecie. Niedawno wybrałem siętam na spacer i ze zdumieniem zauważyłem, że mamtrudności z przypomnieniem sobie, co mieściło sięwcześniej na parterach poszczególnych kamienic. Pi-szę o tym, albowiem skoro możemy mieć trudności zokreśleniem miejsc, które widzieliśmy jeszcze niedaw-no, to łatwo wywnioskować, że nasza wiedza np. oWarszawie z przełomu XIX i XX w. jest raczej znikoma.Ta konstatacja zachęciła mnie do przygotowania tek-stu o naszym mieście, nieco ponad sto lat temu, a więcwówczas, gdy byliśmy w niewoli, o czym staramy sięnie pamiętać.

KKoośścciióółł śśww.. JJóózzeeffaattaa nnaa PPoowwąązzkkaacchh,, ttoo ddaawwnnaa wwoojjsskkoowwaa cceerrkkiieeww pprraawwoossłłaawwnnaa..

RRoossyyjjsskkii ppoommnniikk bbiittwwyy ppoodd OOllsszzyynnkkąą GGrroocchhoowwsskkąą ..

1 2

Wświątecznym felietonie sygnalizowałem, że wrócę do tematów wyści-gowych. Są one na czasie, bowiem już w najbliższą niedzielę, 28kwietnia, tory na Służewcu obudzą się z zimowego snu. Tegoroczny

sezon zakończy się 10 listopada, wcześniej niż zazwyczaj. Co do spraw ważnych,to w pierwszych słowach mojego listu – jak to się drzewiej pisało – uprzejmie do-noszę PT. Trenerom na Służewcu, że wkrótce tor treningowy, służący im od zarania dziejów, ma zo-stać zaanektowany na inne cele. Takie pozyskałem informacje ze sprawdzonego, wiarygodnego źró-dła. Oficjalnie cisza na ten temat, co specjalnie mnie nie dziwi, bo od dawna większość operacji do-tyczących zagospodarowania Służewca ma charakter poufny, by nie powiedzieć – tajny.

Jakież to cele roją się w głowie decydentów z Totalizatora Sportowego, który od 2008 r. jest dzier-żawcą zabytkowego hipodromu? Po odwołaniu na początku ubiegłego roku z funkcji dyrektora słu-żewieckiego oddziału TS dobrze sobie radzącego i znającego się na wyścigowej robocie Włodzimie-rza Bąkowskiego, los torów oddano w ręce nieznanej w środowisku wyścigowym pani Joli, robią-cej dotychczas jako zastępca dyrektora Zespołu Gospodarowania Zasobem w Agencji Nieruchomo-ści Rolnych w Warszawie. Rychło okazało się, że pani Jola to nieodrodne dziecko tak zwanej “do-brej zmiany”. Zero wyścigowej wiedzy, zero inicjatywy, za to znakomite umocowanie polityczne.Wróble buszujące po dachach służewieckich stajni zaćwierkały, że nowa dyrektorka Służewca jestprotegowaną nie byle kogo, bo dawnego kierowcy Morawieckiego-seniora. Ile prawdy jest we wró-blim ćwierkaniu nie wiadomo, bo wróble to plociuchy i straszne gaduły.

Okres rządów pani dyrektorki Joli nie zapisze się złotymi zgłoskami w historii Służewca. Na to-rach nie działo się nic, poza tym, że zatrudniono doradcę, który rzadko bywał w Warszawie, a mi-mo to pobierał co miesiąc kilkanaście tysięcy złotych za doradztwo. Gdy oglądałem wówczas Słu-żewiec, często przychodził mi na myśl film pod znamiennym tytułem “Wystarczy być”. Jesienią za-rząd TS wkurzył się na panią Jolę i posunął ją ze stanowiska w trybie nagłym. Na jej miejsce powo-łano pana Dominika, faceta z Poznania, którego największym osiągnięciem jest organizowanie Ca-valiad, czyli międzynarodowych zawodów jeździeckich, na które składa się cykl halowych zmagańsportowych Cavaliada Tour. Celem Cavaliady jest popularyzacja jeździectwa jako dyscypliny spor-towej i formy rekreacji. Impreza ta ma mniej więcej tyle wspólnego z wyścigami konnymi, co ja zmongolskim baletem państwowym.

P an dyrektor Dominik rozpoczął rządy na Służewcu od radykalnych podwyżek biletówwstępu, jak również całorocznych karnetów. To tak jakby przed bramą Służewca koczowa-ły tłumy żądne wejścia na tor, przy czym liczba wejściówek jest mocno ograniczona. W rze-

czywistości tory w zwykłe dni wyścigowe świecą pustkami i jedynie na galach Derby i Wielka War-szawska widzów można liczyć w tysiącach. Podejrzewam, że od tego roku będzie ich coraz mniej,bo w te dni trzeba będzie zapłacić za prawo wejścia na nie wyremontowaną trybunę środkową, zwa-ną “świniarnią” bądź “paszteciarnią”, nie 5 złotych, jak dotychczas, ale aż 19 złotówek. Kilkuoso-bowa grupka przyjaciół za sam wjazd na tory będzie więc musiała wyłożyć około setki, a dodatko-we koszty to jakiś napój, no i obstawienie kilku gonitw w totalizatorze. Kiedy młodzi policzą sobiepo ostatniej bombie poniesione koszty, zapewne powiedzą: “W dupie z tym Służewcem, za taką ka-sę mam dobry ubaw w mieście, z gorzałą i zagrychą”. Ale może ogarnia mnie czarnowidztwo, mo-że zakrzykną: “Hurrra! To była pyszna zabawa, my tu jeszcze wrócimy”. Oby.

Teraz w głowie pana dyrektora Dominika, a może nie tylko w jego głowie, zakwitła koncepcja,która ma wszystkie koncepcje pod sobą. Odebrać trenerom tor roboczy, zmodernizować go i prze-znaczyć pod zawody hippiczne, czyli Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego, skoki przez prze-

szkody i takie tam inne. Uzasad-nienie: tor roboczy nie jest w pełniwykorzystywany, a ponadto nad-szedł czas, by “przesunąć na tymzabytkowym obiekcie środek cięż-kości”. To może oznaczać sprzenie-wierzenie się wcześniejszym dekla-racjom zarządu TS “o zachowaniui rozwijaniu podstawowej funkcjiSłużewca, jaką są wyścigi konne”.

Ale gdzie będą odbywać się tre-ningi koni? To bardzo proste – na

środku toru “zielonego”. Przepraszam, ale prawie tysiąc koni w treningu to groźba całkowitego za-deptania liczącej ponad 80 lat bieżni! Tak? Tu też mamy bardzo proste rozwiązanie – wybudujemypodziemne tunele. Cóż za śmiałe koncepcje! Sam Gaudi, wielki urbanista i architekt – wizjoner, zło-żyłby dłonie do oklasków. I znów nasuwa mi się na myśl kultowy film, tym razem polski, pod tytu-łem “Poszukiwany, poszukiwana”. Tam też jest pan dyrektor, też głowi się nad rozwiązaniem pro-blemu związanego z urbanistyką. “Ależ panie dyrektorze, przecież tam jest jezioro, zatem nie mo-żemy w tym miejscy projektować osiedla mieszkaniowego”. “Ach, tak... No cóż, w takim razie je-zioro przesuniemy w inne miejsce, na przykład tu”. Może jednak pan dyrektor Dominik rozważył-by wydanie pieniędzy w pierwszym rzędzie na remont łącznika i zrujnowanej dżokejki oraz opra-cował koncepcję i kosztorys dokończenia modernizacji wyremontowanej tylko w połowie trybunyśrodkowej? To chyba ważniejsze niż realizacja rojeń o uczynieniu ze Służewca centrum krajowej hip-piki, która poza koniem nie ma nic wspólnego z wyścigami.

O d 2015 r. piszę, że zmiany w kraju były niezbędne, bo “państwo teoretyczne” – “Murzy-nia”, “Ch... dupa i kamieni kupa”, oplecione nadto przez VAT-owskie, reprywatyzacyjnei komornicze ośmiornice – nie mogło nadal istnieć. Moim zdaniem, na tym tle PiS zrobi-

ło wiele dobrego dla Polski i Polaków, ale kadry, którymi dysponuje Prezes, to katastrofa. Skąd onibiorą taką rzeszę nieudaczników? To naprawdę wielka sztuka, żeby zgromadzić ich w swoich sze-regach aż tak wielką liczbę. Fatalne zarządzanie Służewcem przez niekompetentnych ludzi to tyl-ko jeden z przykładów braku w PiS wykwalifikowanej kadry. Weźmy pod lupę sam Totalizator Spor-towy, spółkę o znaczeniu strategicznym dla państwa i dzierżawcę stołecznego hipodromu. Mieć wgarści taki skarb jak Służewiec, znakomicie zlokalizowany, z gigantycznym potencjałem inwesty-cyjnym i tego potencjału nie wykorzystać! To się po prostu nie mieści się w głowie.

Kolejna kura znosząca złote jaja to automaty do gry. Decyzja o prowadzeniu salonów gier na au-tomatach została przyznana TS w II kwartale 2017 r., ale zarząd spółki wiedział o przyznaniu mo-nopolu dużo wcześniej. Do realizacji projektu powołano specjalny zespół o nazwie P4, na szefa wy-znaczono Tomasza Cekałę, który szefuje również spółce “Traf” organizującej w Polsce koński tota-lizator. Cekała był przez nasz tygodnik często krytykowany, m. in. za bezsensowne i szkodliwe za-wyżanie podstawowych stawek w totalizatorze. Okazało się, że jest niezatapialny. Do współpracyprzy tworzeniu automatów, systemu rejestracji i archiwizacji danych oraz tworzenia sieci przesy-łającej te dane wybrano firmę niemającą żadnego doświadczenia w tej trudniej branży – Wojsko-we Zakłady Łączności. W 2018 r. podpisano umowę na dostawę 1200 automatów wraz z systemem.Do tej pory WZŁ nie wywiązały się z umowy.

Jako plan awaryjny uruchomiono projekt zakupu 600 automatów u niemieckiego producenta“Merkur”. Dlaczego akurat “Merkur”, skoro w legalnych kasynach w Polsce nie było automatów tejfirmy? To dobre pytanie, ale na razie bez odpowiedzi. Dlaczego zakupiono automaty w cenie 60 tys.zł, skoro na rynku można było kupić inne, o połowę tańsze? To kolejne pytanie retoryczne. A dla-czego zakupiono drogie automaty o trzech monitorach? Przecież trzeci monitor w ogóle nie jest po-trzebny do gry na automacie. Jest on wykorzystywany do prezentacji dodatkowej wygranej, jakąjest “jackpot”. Za automat bez trzeciego monitora można było uzyskać tańszą cenę. Zdecydowanosię jednak na opcję droższą, zupełnie nieuzasadnioną z biznesowego punktu widzenia. Zatem ko-lejne: dlaczego? I tu pytanie jest wyjątkowo zasadne.

Onieudolności i nieudacznikach mógłbym pisać bez końca. Jednak dla mnie, pasjonata wy-ścigów konnych od 46 lat, priorytetem jest przyszłość służewieckich torów i utrzymanie tamwiodącej funkcji, jaką są wyścigi. Ścierałem się z nieboszczykiem Andrzejem Lepperem, któ-

ry uporczywie dążył do sprzedaży 8 ha służewieckich torów. Starałem się przeganiać stada sępów pla-nujących zniszczenie wyścigów i wybudowanie w tym miejscu mieszkaniowego kondominium. Jakośsię udawało, ale ostatnie dwa lata kosztowały mnie bardzo dużo zdrowia. Tak czy siak, znajdę go jesz-cze na tyle, by stanowczo przeciwstawić się bezsensownej koncepcji zlikwidowania toru roboczego.Jak będzie trzeba, poskarżę się samemu Prezesowi. Już raz to zrobiłem. Odpisał na mój list i pomógł.

Gadka Tadka Tadeusz Porębski

Końska dawka nonsensu

„Mieć w garści taki skarb jakSłużewiec, znakomicie zlokali-zowany, z gigantycznym poten-cjałem inwestycyjnym i tegopotencjału nie wykorzystać! To się po prostu nie mieści się w głowie”

Piątego maja, 200 lat temu, urodził się Stanisław Moniuszko. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, atakże Rada Samorządu miasta Wilna ustanowiły rok 2019 Rokiem Moniuszkowskim.

Centrum Kultury Polskiej na Litwie, noszące imię Stanisława Moniuszki, z inicjatywy prezesa CKP,niestrudzonej Apolonii Skakowskiej, dla upamiętnienia 200. rocznicy urodzin słynnego polskie-go kompozytora, organizuje w Wilnie Wielką Galę, która odbędzie się dokładnie w rocznicę jegourodzin (5 maja 2019) w Kościele św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty, gdzie Stanisław Mo-niuszko rozpoczął swą karierę jako organista. W koncercie wystąpi kilkanaście chórów i zespołówartystycznych oraz solistów operowych z Polski i Litwy. Galę poprowadzi nasz reprezentant Woj-ciech Dąbrowski, który specjalnie z tej okazji napisał okolicznościowy wiersz upamiętniający wi-leńską premierę pierwszej dwuaktowej wersji opery Halka.

RRoozzmmoowwaa ppoo pprreemmiieerrzzee HHaallkkii,, WWiillnnoo,, 11884488

- Jakże miło się spotkać z tak dostojną damą!I to gdzie? W starym Wilnie, tuż przed Ostrą Bramą!

Wszystkiego najlepszego! Witam w Nowym Roku!Co dobrego na Litwie?- Na razie jest spokój,

Chociaż serca Polaków, da Bóg, przyjdzie pora,Nie będą zbyt przychylne dla imperatora.

- Wiem, że Pani w operze jest stałym bywalcem,- Po to tu przyjechałam. Był pan już na Halce?

- Byłem. Wczoraj spędziłem wieczór na premierze.- Jakże panu zazdroszczę!- Przyznam Pani szczerze,

Że to było przeżycie, wielkie wydarzenie.Dwa akty, ale jakie! Jestem pod wrażeniem.

Dotychczas wystawiano same włoskie dzieła.A mnie Halka, przyznaję, za serce ujęła.

Muzyka imć Moniuszki.- Nareszcie ktoś nowy.

Mam kilka jego pieśni w Śpiewniku domowym.Od lat był mym sąsiadem, Moniuszków znam wielu,Zacna szlachta. Herb Krzywda. Majątek w Ubielu.

Ojciec Czesław w kampanii szedł z Napoleonem,Pisał wiersze, rysował… Miał Elżbietę, żonę,Grała na klawikordzie, śpiewała jak słowik,

Utwory Niemcewicza czytała synowi.Stanisław, zdolny chłopak, studiował w Berlinie.

Jest jeszcze przed trzydziestką. Wierzę, że zasłynie.

W wyrażaniu swych uczuć nikt mu nie dorówna,Odkąd serce mu skradła panna Müllerówna.

Ślub był w czterdziestym roku, nieodległe czasy.Mają kilkoro dzieci, rozkoszne bobasy.

Ponoć kolejne w drodze. To jeszcze nie koniec!Pragnie mieć dziesięcioro, obiecał to żonie!

Ale, ale… Dość plotek! Wrócimy do tego.Jak się panu podoba libretto Wolskiego?

- Romantyczna historia. Przyznam się, że wzrusza.Dzieje się podczas ślubu panicza Janusza.

Wybrał pannę bogatszą, skusił go majątek,Rzucił ubogą Halkę. W niej kochał się Jontek…

Dalej już nic nie powiem. To miłosny dramat.Musi pani koniecznie zobaczyć go sama.

Biedna Halka z rozpaczy rzuca się ze skały.Smutny finał, lecz po nim brawa długo trwały.

Publiczność, najpierw w ciszy, w muzykę wsłuchana, Nagle z miejsc się zerwała, jak zaczarowana.

Pan dyrygent się skłonił w strojnym fraku z muszką,Dziękując za owacje! Wiwat, pan Moniuszko!

wwwwww..ssppoottkkaanniiaazzppiioosseennkkaa..oorrgg

WIWAT, PAN MONIUSZKO!

W o j t e k D ą b r o w s k i

GGoonn.. II:: Mosanto, Medrock, Ni-kus, Ines d`Ecosse

GGoonn.. IIII:: Blue Pearl, Delos, Dre-ambel, Soufle Vent

GGoonn.. IIIIII:: Durham, Shuri, Ra-ising Diva, Yamas Szumawa

GGoonn.. IIVV:: General Lady, Bandolero,Sahm Al Khalediah, Han Bersael

GGoonn.. VV:: Interview, Worth Cho-ice, Plontier, Nemezis

GGoonn.. VVII:: Fara de Faust, Dra-gon, Free Spirit, Gmared

GGoonn.. VVIIII:: Basalah Al Khale-diah, Jouri Al Kharrat, Mohacz,Special OA

GGoonn.. VVIIIIII:: Polski Lord, Modra-szek, Dakar, Tebinio

T P

Wyścigi konne – początek sezonu na Służewcu

Nasze Typy, 28 kwietnia, od 14:30

1 3

Poniedziałek Wielkanocnymusiał zasmucić fanówtak lubianych i pogodnychfilmów czy seriali dla mło-dych widzów, jak „Doprzerwy 0:1”, „Wakacje zduchami”, „Podróż za je-den uśmiech”, „Stawiamna Tolka Banana”, „Ko-niec wakacji”, czy „Sza-leństwo Majki Skowron”.Tamtego świątecznegodnia w wieku 85 lat od-szedł ich reżyser Stani-sław Jędryka.

„Staszek”, „Stasio” – jak zwra-cali się do tego ciepłego, dow-cipnego, życzliwego człowiekabliscy i przyjaciele – przyszedłna świat w Sosnowcu. Od naj-

młodszych lat grał w piłkę noż-ną. W filmach niejednokrotniedał wyraz fascynacji tą dyscypli-ną sportu, ale ukazywał ją w wy-daniu „podwórkowym”, jakie pa-miętał z dzieciństwa.

W 1956 roku ukończył reżyse-rię w Szkole Filmowej w Łodzi.W dorobku miał też kilka intere-sujących filmów dla dorosłych,począwszy od debiutanckiego„Domu bez okien” (1964), wktórym sportretował środowi-sko cyrkowców, po telewizyjnydramat okupacyjny „Umarłem,aby żyć” (1984). Po raz ostatnistanął za kamerą w roku 2000,na planie spektaklu Teatru Te-lewizji „Tajemnica zwyczajnegodomu”. W latach 2009-2010…

grał (i to reżysera!) w serialu „Nadobre i na złe”.

Wreszcie sam stał się bohate-rem filmu: dokumentu Zbignie-wa Kowalewskiego „Całe życie wkinie” (2018), zrealizowanegoczęściowo w ursynowskim Do-mu Sztuki. Tu, w sali kinowej,nakręcono wywiad rzekę z auto-rem „Podróży za jeden uśmiech”,który uzupełniono fragmenta-mi jego filmów, wypowiedziamiaktorów, współpracowników,przyjaciół.

Przed Bożym Narodzeniemubiegłego roku, w Kinie Doku-mentu w Domu Sztuki odbył sięuroczysty pokaz „Całego życiaw kinie”, z osobistym udziałemtwórcy tego filmu, producentkiEwy Misiewicz i samego Stani-sława Jędryki, który – choć jużosłabiony starością i chorobą –po projekcji opowiadał drama-tyczne historie i barwne aneg-doty ze swego życia.

Jakże się cieszę: jako filmo-znawca, że powstał film o Nim;jako dyrektor Domu Sztuki, żepan Stanisław miał tu ten swójWielki Wieczór, na który zresztącieszył się od dawna.

Stanisław Jędryka został od-znaczony Krzyżem KawalerskimOrderu Odrodzenia Polski(2004) i Srebrnym Medalem„Zasłużony Kulturze – Gloria Ar-tis” (2013). W roku 2009 otrzy-mał Nagrodę Stowarzyszenia Fil-mowców Polskich za wybitneosiągnięcia artystyczne.

A n d r z e j B u k o w i e c k iF o t o W ł o d z i m i e r z M i k u l s k i

W środę 24 kwietnia naekranach polskich i świa-towych kin zagościło„Avengers: Endgame”,jedna z najważniejszych(o ile nie najważniejsza)premier kinowych 2019roku.

Najnowszy film Anthony’ego iJoe Russo jest zwieńczeniem Sa-gi Nieskończoności, rozpoczętejjuż w 2008 roku pierwszymklockiem o nazwie „Iron Man” i

sceną po napisach, która zapo-czątkowała całą opowieść oAvengersach i samo Marvel Ci-nematic Universe. Teraz, po 11latach, seria ma na koncie 22 fil-my, a „Endgame” rzeczywiściestanowi „Koniec Gry”, przynajm-niej tego etapu komiksowej opo-wieści.

„Avengers: Endgame”, jakonajbardziej oczekiwana premie-ra roku, owiana była ogromnądozą tajemnicy. Nawet materia-ły promocyjne skrzętnie unika-ły jakichkolwiek konkretnych in-formacji co do fabuły. My rów-nież, aby pozwolić widzom sa-modzielnie delektować sięumiejętnie poprowadzoną hi-storią, nie będziemy zbyt wielemówić o samych wydarzeniachobrazu. Zdradzimy jedynie, że„Endgame” to rzeczywiściezwieńczenie całej fabularnejdrogi, którą, jako widzowie,przeszliśmy w poprzednich 21filmach, a twórcy w pełni zdają

sobie z tego sprawę. To kolejnyfilm skierowany do fanów, któ-rzy dobrze znają wszystkie po-staci, wiedzą o ich wzajemnychkoneksjach, niesnaskach i dro-dze, którą przeszli, aby dostaćsię do miejsca, w którym znajdu-ją się teraz. Co ciekawe jednak,w przeciwieństwie do „InfinityWar”, które nie miało czasu natłumaczenie czegokolwiek,puszczając akcję w zawrotnymtempie, „Endgame” skupia się

częstokroć na motywacjach iprzeżyciach samych bohaterów,pozwalając nam jeszcze silniejzżyć się z nimi i współodczuwaćtargające nimi rozterki. W tymkontekście najnowsza odsłona„Avengers” to także niezwyklepokrzepiający obraz o sile ro-dziny. Zarówno biologicznej, jaki (a może przede wszystkim?)tej, którą tworzymy sami. Taką„patchworkową rodziną” sąprzecież sami Avengersi, którzystanowią nie tylko trzon dla ca-łej opowieści, ale i opokę dla sie-bie nawzajem. Opokę, która bę-dzie im potrzebna zwłaszcza podramatycznych wydarzeniachfinału zeszłorocznego „InfinityWar”.

Najnowszy obraz MCU jestniezwykle sprawnie napisany iwyreżyserowany, stawiając zu-pełnie inne akcenty niż pozo-stałe filmy serii i zaskakując nie-mal na każdym kroku. Nawetjeśli ktoś spodziewa się drogi fa-

bularnej, jaką film może obrać,gwarantuję, że co najmniej kil-kakrotnie będzie zwyczajniezszokowany tym, co dzieje sięna ekranie. To ogromna zaletanajnowszego obrazu, pełnegoodniesień do pozostałych „od-cinków” serii, umiejętnie łączą-cego wątki i wynajdującego co-raz ciekawsze powiązania. War-to też zaznaczyć, że z ekranuwielokrotnie padną słynne sło-wa, silnie związane z konkretny-

mi postaciami. Podane zostanąjednak w nowym kontekście,dzięki czemu zaczną stanowićpiękną klamrę wielo-filmowejopowieści.

„Avengers: Endgame” jest bo-wiem niczym list miłosny pisanydla fanów. Dający im nie tylko to,czego oczekiwali, ale także to,co potrzebowali zobaczyć naekranie. Dzieło piękne, wywa-żone, stonowane, pełne mniej-szych momentów i małych ra-dości, ale nie pozbawione teżepickiej akcji o ogromnym roz-machu, czy szalonej jazdy beztrzymanki, jakiej oczekujemy odnajlepszych blockbusterów. Du-et reżyserów dokonał rzeczy nie-zwykłej – stworzył kolejny, sil-nie oddziałujący na widza ob-raz, który przysparza mu morzaróżnorodnych wrażeń. Wartobyło czekać na ten film. Czło-wiek po jego seansie jest wyjąt-kowo syty.

M i c h a ł K a c z o ń

„Koniec Gry” w wielkim stylu

Kino niejednego uśmiechu

Rusza miejski program„Warszawa dla senio-rów”, w ramach któregostarsi mieszkańcy znajdąm. in. świadczenia zdro-wotne, zajęcia gimna-styczne, możliwość posze-rzania wiedzy czy pomocw drobnych naprawachdomowych. Powstaną teżnowe placówki dedykowa-ne seniorom.

– Jesteśmy w Centrum Aktyw-ności Międzypokoleniowej, bojest to wzór w jaki sposób możnapracować z seniorami i przedsta-wić im szeroką ofertę. To jest tak-że miejsce gdzie seniorzy mogąsię spotkać z dziećmi i młodzieżą,bo jak mówi sama nazwa, Cen-trum Aktywności Międzypoko-leniowej daje możliwość spędza-nia czasu przez starszych miesz-kańców jak i przez młodszych –powiedział podczas konferencjiRafał Trzaskowski, prezydent sto-licy i przedstawił swój program„Warszawa dla seniorów”.

BBiillaannss 7700- ii 8800-llaattkkaaWdrażamy nowy program po-

lityki zdrowotnej, który połączyświadczenia zdrowotne i eduka-cję. W kwietniu przekażemy godo Agencji Oceny TechnologiiMedycznych i Taryfikacji. Bada-nia oraz dodatkowe usługi rusząw II połowie 2019 roku. Zarezer-wowaliśmy na nie 2,3 mln zł wbudżecie miasta. Równolegle zeświadczeniami zdrowotnymi, dlawarszawskich seniorów przygo-towaliśmy broszurę “Senior wWarszawie” - kompendium wie-

dzy o dostępnych usługach pu-blicznych, w tym zdrowotnych.

AAkkttyywwnnyy sseenniioorr15 marca wystartował pro-

gram „Aktywny senior”, w ra-mach którego seniorzy skorzy-stają z bezpłatnych ćwiczeńzwiększających sprawność fi-zyczną, dostosowanych do ichpotrzeb (2 razy w tygodniu po45 minut, cykl składa się z 15spotkań i jednego wykładu). Wtym roku Warszawa podwoiłabudżetu programu: z 470 tys. złw 2018 r. do prawie miliona zło-tych obecnie, dzięki czemu zoferty skorzysta ponad 3,5 ty-siąca seniorów.

„Aktywny senior” to nie tylkozajęcia ruchowe pod opieką fa-chowych instruktorów. To takżeedukacja prozdrowotna – poradydla seniorów, co powinni robić,żeby zwiększać sprawność i kom-fort życia. Od 2019 r. z programu„Aktywny senior” korzystają oso-by w wieku 60+ (w 2018 r. byłyto osoby powyżej 65. roku życia).

EE-SSeenniioorrZwiększyliśmy też budżet in-

nego programu dla seniorów: e-Senior. To nauka obsługi kompu-tera, podstawowych programów

oraz bezpiecznego poruszaniasię po świecie cyfrowym. W 2018r. na e-Seniora i Punkty Wspar-cia Cyfrowego wydaliśmy 570tys. złotych, w tym roku wyda-my ponad 700 tysięcy.

UUnniiwweerrssyytteettyy TTrrzzeecciieeggoo WWiieekkuuRealizujemy zapowiedź z pro-

gramu i podwyższamy wsparciedla Uniwersytetów TrzeciegoWieku. W kwietniu br. ogłosimynowy konkurs na trzyletni pro-gram dofinansowania działal-ności UTW. W porównaniu dopoprzedniego, także trzyletnie-go konkursu (na lata 2017-2019), budżet został zwiększonyw porównaniu do poprzednie-go okresu i wyniesie 3 mln zł.

ZZłłoottaa rrąącczzkkaa Od kilku miesięcy mieszkańcy

Warszawy powyżej 75. roku ży-cia mogą korzystać z usług „zło-tej rączki” – fachowej pomocy wdrobnych naprawach, opłaconejprzez miasto. “Złota rączka” torealizacja zapowiedzi z kampa-nii. W tegorocznym budżeciemiasta zapisaliśmy 250 tys. zło-tych na ten cel. Od grudnia 2018r. z pomocy fachowców skorzy-stało ponad 400 warszawiaków.

K a m i l D ą b r o w a

Kierowcy będą mogli szybciej znaleźćmiejsce do zaparkowania w centrumWarszawy. Drogowcy ogłosili dialog kon-kurencyjny na wprowadzenie systemuinformacji parkingowej. Mobilna apli-kacja obejmie aż 30 tys. miejsc postojo-wych i będzie jednym z pierwszych ta-kich systemów na świecie

– Wprowadzamy rozwiązania smart city, któreusprawniają transport w mieście. W ubiegłym ro-ku rozpoczęliśmy modernizację ZintegrowanegoSystemu Zarządzania Ruchem, który zapewniapłynność i bezpieczeństwo ruchu na stu newral-gicznych skrzyżowaniach w całym mieście. Ko-lejną innowacją będzie e-parkowanie, które re-alizujemy w ramach Wirtualnego WarszawskiegoObszaru Funkcjonalnego – mówi Robert Soszyń-ski, wiceprezydent stolicy.

W systemie znajdzie się mapa wolnych miejscpostojowych w Strefie Płatnego Parkowania Nie-strzeżonego (SPPN). Specjalne czujniki lub ka-mery będą na żywo sprawdzać, czy w danympunkcie stoi już auto. Kierowcy za pomocą mobil-nej aplikacji szybko sprawdzą najlepszą trasę docelu oraz zapłacą za parkowanie.

Dzięki dynamicznej informacji parkingowejużytkownicy zaoszczędzą czas i paliwo (wedługszacunków nawet 1,5 tys. zł rocznie). Spadnie teżemisja dwutlenku węgla i innych szkodliwychsubstancji. E-parkowanie ma również poprawić sy-tuację komunikacyjną w centrum. Kierowcy, za-miast jeździć wokół budynku tracąc minuty naposzukiwanie miejsca postojowego, mogą sko-rzystać np. z sąsiedniej ulicy. Pozwoli to na równo-mierne wykorzystanie miejsc w SPPN i ograni-czenie liczby samochodów. Dziś auta krążące sta-nowią nawet 20-30% ruchu w centrum stolicy.

Projekt będzie realizowany dzięki dofinansowa-niu z Unii Europejskiej w ramach WirtualnegoWarszawskiego Obszaru Funkcjonalnego. Do sys-

temu dołączy też Legionowo, Marki, Pruszków,Radzymin, Ząbki. Stolica dostała 17 mln zł dota-cji unijnej na uruchomienie i obsługę systemu wlatach 2020-2026. Choć dofinansowanie zakładaok. 10 tys. miejsc w systemie, decyzją Rady m. st.Warszawy projekt ma objąć łącznie 30 tys. punk-tów postojowych (pozostałe środki są uwzględnio-ne w budżecie miasta na kolejne lata).

Dla kierowcy cały projekt może się wydawaćprosty – aplikacja sprawdza dostępność miejsc iwskazuje które z nich są wolne. Nie jest to jednaktak proste, jak w przypadku garaży kubaturo-wych, gdzie zajętość miejsc może weryfikowaćszlaban na wjeździe. Aby system mógł objąć np.strefę płatnego parkowania, konieczne jest zma-powanie wszystkich ulic i wyposażenie ich w urzą-dzenia monitorujące. Wyzwaniem będzie zapew-nienie bieżącej aktualizacji danych przekazywa-nych mieszkańcom. W ciągu roku w samym cen-trum organizacja ruchu zmienia się kilkaset razy,czasowo bądź na stałe, dlatego wraz z systemempowstanie cyfrowa baza danych, aktualizowana wczasie rzeczywistym. W aplikacji uwzględnionezostaną remonty i czasowo zamknięte ulice.

Założenia projektu są pionierskie – jak dotych-czas, tylko kilka miast na świecie może się pochwa-lić podobną innowacją, większość systemów infor-macji parkingowej w miastach skupia się wyłączniena prowadzeniu ruchu do publicznych garaży pod-ziemnych. W Warszawie taka opcja również bę-dzie możliwa, jednak podstawę systemu stanowiąmiejsca przyuliczne. Wdrożenie tak dużego i pio-nierskiego systemu wymaga czasu i odpowiednie-go przygotowania. Testy czujników w miejskichwarunkach były prowadzone w latach 2016-2017i potwierdziły skuteczność urządzeń. Warszawscydrogowcy przeprowadzili następnie dialog tech-niczny z potencjalnymi dostawcami sprzętu. Na tejpodstawie miasto wystąpiło o przyznanie dotacjiunijnej na realizację projektu. K D

E-parkowanie oszczędzi czasu kierowcom

Warszawa dla seniorów

1 4

KKRREEDDYYTTYY - POŻYCZKI -CHWILÓWKI bez BIK. Tel. 577 668 566

NNIIEESSPPOODDZZIIEEWWAANNEE wydatki?Zabrakło gotówki? Zadzwoń isprawdź jak możemy Ci pomóc,tel.: 664 525 666

PPOOŻŻYYCCZZKKII W 24 H (TAKŻE ZKOMORNIKIEM), 790 564 948

KKUUPPIIĘĘ PŁYTYGRAMOFONOWE, 609 155 327

KKUUPPIIĘĘ przedmioty zlikwidowanych mieszkań orazznaczki, monety, 601 235 118

SSKKUUPP książek, dojazd, 509 548 582

CCHHEEMMIIAA, matematyka, 22 641 82 33

FFRRAANNCCUUSSKKII,, rosyjski, 608 058 494

HHIISSZZPPAAŃŃSSKKII, 507 087 609KKOORREEPPEETTYYCCJJEE niemiecki,

888 887 009MMAATTEEMMAATTYYKKAA, 22 641 82 83MMAATTEEMMAATTYYKKAA, 693 329 929MMAATTEEMMAATTYYKKAA, FIZYKA,

22 649 40 27, 691 502 327MMAATTEEMMAATTYYKKAA, FIZYKA,

CHEMIA, dojeżdżam, 504 057 030

DDZZIIAAŁŁKKII budowlane 800 - 1200m2 Prażmów, 602 770 361

PPOOSSZZUUKKUUJJĘĘ taniego pokoju do wynajęcia,

Ursynów i okolice, 519 146 590

WWYYNNAAJJMMĘĘ halę 1000 m2 lubinne propozycje, Prażmów, 602 77 03 61

AAGGEENNCCJJAA NNIIEERRUUCCHHOOMMOOŚŚCCII““VVaann DDeerr ZZaall””

ppiillnniiee ii ookkaazzyyjjnniiee sspprrzzeeddaa tteemmaattyy::

PPeełłnnąą ooffeerrttęę wwrraazz zzee zzddjjęęcciiaammiioottrrzzyymmaasszz ddrrooggąą mmaaiilloowwąą..

TTeell..:: 660011 772200 884400

MMiieesszzkkaanniiaa::kkuuppnnoo!KKuuppiięę 2-3 pok. na Starówce,

601 720 840sspprrzzeeddaażż!CCeennttrruumm, 45 m2, ul.

Senatorska, 3 pok., 601 720 840

!CCeennttrruumm, 120 m2, Hoża,piękny apartament, kamienica z1938 r., 601 720 840

!CCeennttrruumm, Starówka, 37 m2, 2 pokoje, 601 720 840

!KKaabbaattyy, 85 m2, 3 pok. dowejścia, c. 745 tys. zł do neg.,oś.zamknięte, 601 720 840

!KKrraakkoowwsskkiiee PPrrzzeeddmmiieeśścciiee,26 m2, 1 pok. po remencie, dowejścia, 601 720 840

!MMookkoottóóww GGóórrnnyy, segment250 m2, blisko metra, tylko 1mln.520 tys. zł, 601 720 840

! SSttaarróówwkkaa, koło Rynku, 53 m2,2 pokoje, do wejścia, 601 720 840

! SSttaarróówwkkaa, 79 m2, 3 pok. c.1.3mln. zł do neg., cisza,spokój,świetny punkt, 601 720 840

!WWiillaannóóww, przepięknypenthouse z tarasem 100 m nadachu, cisza, spokój, 1 mln 700tys. zł - do neg., 601 720 840

DDUUŻŻYY WWYYBBÓÓRR DDOOMMÓÓWW:: SSaaddyybbaa,, MMookkoottóóww,, WWiillaannóóww,,

PPoowwssiinn,, KKoonnssttaanncciinn.. ZZaapprraasszzaammyy ddoo wwssppóółłpprraaccyy,,

660011 772200 884400

DDoommyy::!DDoomm Las Kabacki, 400 m2,

ok. ul. Jagielskiej, działka 1500 m2,do wejścia, 601 720 840

!DDoomm ok. Góry Kalwarii, wstanie surowym 230 m2 na działce1300 m2. Cicha, spokojna okolica,tylko 350 tys.zł, 601 720 840

! JJóózzeeffoossłłaaww, dom 120 m2 c.tylko 565 tys.zł, 601 720 840

!KKoonnssttaanncciinn, 240/400 m2, półbliźniaka, do wejścia, c. 895 tys. zł.Tel. 601 720 840

!KKoonnssttaanncciinn, dom w pobliżutężni 350/1000 m2 działki,oddzielny garaż na 2 samochody,starodrzew, piękna okolica c. 1milion 490 tys. zł., 601 720 840

! ŁŁaaddnnyy dom, Bobrowieck.Piaseczna, 300/1300 m2 działki,do wejścia. Cisza, spokój, las. Tel. 601 720 840

!MMookkoottóóww, segment 280/450m2 działki, blisko metra. Cisza,spokój, dobra cena 1 mln 780 tys.zł, 601 720 840,,

!UUrrssyynnóóww, 280m2, segmentnarożny, świetny standard, do wejścia,2 mln 500 tys. zł, 601 720 840

!WWiillaannóóww, piękny dom 420 m2

w najwyższym standardzie i dobrejcenie, 601 720 840

DDzziiaałłkkii::!KKoonnssttaanncciinn, działka 5000 m2

pod 5 bliźniaków, dla deweloperalub mniejsze części po 1250 m2

każda, 601 720 840! PPoowwssiinn,, działka usługowo-

przem. k.obwodnicy Warszawy, 4 ha, 601 720 840

! PPyyrryy,, 2 ha działkamieszkaniowo-usługowa, c. 12 mln 500 tys zł, 601 720 840

!WWiillaannóóww, 1000 m2, wszystkiemedia, 601 720 840

!WWiillaannóóww, 13 700 m2, usł.-przem.-inwestycyjna, z planem.Okazja 350 zł/m2 do neg., 601 720 840

!WWiillaannóóww, 18 tys. m2,wszystkie media, 601 720 840

DDoo wwyynnaajjęęcciiaa::!KKaabbaattyy, 56 m2 pokoje, 2.400

+ 200 (garaż) zł/m-c, 601 720 840!KKaabbaattyy, 62 m2, 3 pokoje, ul.

Jeżewskiego, piękne miejsce, taras,3.300 zł/m-c,601 720 840

!MMiieesszzkkaanniiee k. Arkadii, rondoBabka, 4 pokoje 135 m1, cisza,spokój, 6500 zł/m-c

!UUrrssyynnóóww, 56 m2, 2 pokoje dowynajęcia, 2600 zł/m-c z garażempodziemnym, dobry stan, 601 720 840

LLookkaallee hhaannddlloowwee ::! 440000 mm22, lokal na każdą

działalność: sklep, dom weselny,budynek wolnostojący zparkingiem przy dużej arteriikomunikacujnej, Warszawa, 601 720 840

!BBeemmoowwoo, lokal handlowy 84 m2, zgoda na alkohol, podgastronomię, przy głównej ulicy. c. 1 mln. z VAT

!BBiiuurroowwiieecc, 3000 m2,Warszawa, dobry standard zparkingiem na 75 samochodów,601 720 840, możliwość kupna1/2 biurowca

!CCeennttrruumm, do sprzedania 75 m2, lokal handlowy okoliceNowego Światu, c. 1 mln.500 tys.zł, 601 720 840

!CCeennttrruumm,, na kawiarnię 8000zł/m-c, 601 720 840

! LLookkaall 102 m2 z b. dobrymnajemcą sieciowym na 10 lat,świetny punkt. c. 2 mln zł z VAT,601 720 840

! LLookkaall 160 m2, Centrum dowynajęcia na kawiarnię, 13 000zł/m-c, 601 720 840

! LLookkaall handlowy 129 m2, zwieloletnim najemcą - bank, dosprzedania, c. 1 mln 900 tys. zł,601 720 840

!MMookkoottóóww DDoollnnyy lokalhandlowy 90 m2 z witryną, standeweloperski, 601 720 840

!UUrrssyynnóóww, 400 m2, lokal zsuper sieciowym najemcą na 10 lat, 601 720 840

!UUrrssyynnóóww-KKaabbaattyy, 128 m2

lokal z witrynami, dobry punkt, dowynajęcia, 11 tys/m-c, 601 720 840

!WWiillaannóóww, lokal handlowy 76 m2. Cena 725 tys.zł lubwynajem 5300 zł +VAT za m-c.Dobry punkt, 601 720 840

!ŻŻoolliibboorrzz,, 80 m2 z ogródkiem,idealne na restaurację. Do wynajęcia lub sprzedaży, 601 720 840

AAGGEENNCCJJAA NNIIEERRUUCCHHOOMMOOŚŚCCII““VVaann DDeerr ZZaall”” ppiillnniiee sszzuukkaa

ddllaa sswwooiicchh kklliieennttóóww:: mmiieesszzkkaańń,,aappaarrttaammeennttóóww,, ddoommóóww,,

rreezzyyddeennccjjii,, nniieezzaabbuuddoowwaannyycchhddzziiaałłeekk ggrruunnttuu ww ppoołłuuddnniioowweejjcczzęęśśccii WWaarrsszzaawwyy((KKoonnssttaanncciinn,,PPiiaasseecczznnoo ii ookkoolliiccee,, SSaaddyybbaa,,

WWiillaannóóww,, MMookkoottóóww,, SStteeggnnyy,, UUrrssyynnóóww,, iittdd..))..

TTeell..:: 660011 772200 884400

AAGGEENNCCJJAA NNIIEERRUUCCHHOOMMOOŚŚCCII““VVaann DDeerr ZZaall””

ppiillnniiee ppoosszzuukkuujjee mmiieesszzkkaańńddwwuuppookkoojjoowwyycchh,, ttrrzzyyppookkoojjoowwyycchh

ii cczztteerrooppookkoojjoowwyycchh ddoo kkuuppnnaa bbeezzppoośśrreeddnniioo,,

tteell.. :: 660011 772200 884400

BBIIUURROO RRAACCHHUUNNKKOOWWEE“Partner” (Ursynów) poszukujeksięgowej z doświadczeniem pracy w biurze. CV proszę wysyłać na adres:ewa@rachunkowebiuro.waw.pl

OOCCHHRROONNAA zatrudni osoby zorzeczeniem umiarkowanym,teren całej Warszawy. Atrakcyjneobiekty, tel. 516 929 496

AANNTTEENNYY TV SAT. Profesjonalneusługi RTV. Zadzwoń 501 700 315

BBEEZZPPYYŁŁOOWWEE cyklinowanie,malowanie, gładzie 22 756 57 63,502 093 588

BIURO RACHUNKOWE, 606 234 106

DDAACCHHYY– papątermozgrzewalną, obróbki, 502 473 605

DDEEZZYYNNSSEEKKCCJJAA, skutecznie, 22 642 96 16

DDOOCCIIEEPPLLAANNIIEE budynków,poddaszy, malowanie elewacji -kilkunastoletnie doświadczenie,501 624 562

HHYYDDRRAAUULLIIKK, pełen zakres, 601 81 85 81

KKOOMMPPUUTTEERRYYpogotowie,

ul. Na Uboczu 3, tel. 22 894 46 67,

696 37 37 75

KKOOMMPPUUTTEERRYYserwis, sprzedaż,

FLYCOM, Pasaż Ursynowski 9,

tel. 22 644 26 05, 601 737 777

MMAALLOOWWAANNIIEE, 787 726 963MMAALLOOWWAANNIIEE, hydraulika,

remonty, 501 050 907

NNAAPPRRAAWWAA lodówki, pralki, 502 562 444

NNAAPPRRAAWWAA pralek BOSCH, SIEMENS, WHIRPOOL, itp.,

22 644 52 59, 501 122 888

OOKKNNAA, naprawy, serwis, 787 793 700

RREEMMOONNTTYY, budowlane, ogrodzenia,

513 137 581

RREEMMOONNTTYY, ELEKTRYCZNE,

HYDRAULICZNE, itp. 608 303 530

RROOLLEETTYY, plisy, moskitiery,żaluzje, producent, 602 380 218

SSTTOOLLAARRSSTTWWOO 505 935 627SSZZKKLLAARRSSKKIIEE,

ul. Warchałowskiego 6, tel.: 22 644 65 07, 502 101 202

TTAAPPIICCEERRSSTTWWOO, 22 618 18 26;502 250 803

TTEELLEEWWIIZZOORRYY, 501 829 771TTRRAANNSSPPOORRTT bagażowy,

518 008 058TTYYNNKKII, wylewki, piana pur,

668 327 588

WWIIEERRCCEENNIIEE,, KARNISZE, itp.

608 303 530

AALLKKOOHHOOLLOOWWEE odtrucia,Esperal, tanio, 22 613 98 37; 22 671 15 79

DDOOMM OOPPIIEEKKII Piaseczno, 601 870 594

MMAASSAAŻŻ klasyczny oraz poprawasprawności ruchowej, 602 775 339

1 5

UrsynówUUrrzząądd DDzziieellnniiccyyaall.. KKoommiissjjii EEdduukkaaccjjii NNaarrooddoowweejj 6611Centrala 2 2 4 4 3 7 1 0 0fax 2 2 4 4 3 7 2 9 1Informacja Wydziału ObsługiMieszkańców

2 2 4 4 3 7 2 0 02 2 4 4 3 7 1 5 62 2 4 4 3 7 3 0 1

Policja 6 0 3 1 9 7 8 l u b 1 1 2Straż Miejska 9 8 6 , 2 2 5 9 6 7 1 7 0Straż Pożarna 9 9 8 , 2 2 5 9 6 7 1 7 0Ośrodek Pomocy Społecznej

2 2 5 4 4 1 2 0 0Miejskie Centrum KontaktuWarszawa (czynne całą dobęprzez 7 dni w tygodniu) 1 9 1 1 5

MokotówUUrrzząądd DDzziieellnniiccyyuull.. RRaakkoowwiieecckkaa 2255//2277

2 2 4 4 3 6 4 0 0Wydział Obsługi Mieszkańców

2 2 4 4 3 6 5 0 02 2 4 4 3 6 5 0 1

Urząd Skarbowy 2 2 5 0 2 0 0 0 0Pogotowie Ratunkowe 9 9 9

2 2 8 4 4 0 4 4 6Policja 2 2 6 0 3 1 1 8 8Straż Miejska 9 8 6 , 2 2 6 4 9 4 0 9 0Straż Pożarna 9 9 8 , 2 2 8 4 4 0 0 7 1

WilanówUUrrzząądd DDzziieellnniiccyyuull.. FFrraanncciisszzkkaa KKlliimmcczzaakkaa 22

2 2 4 4 3 5 0 0 0Ośrodek Pomocy Społecznejul. Przyczółkowa 27A

2 2 6 4 8 2 2 2 6Policja 2 2 8 4 2 3 2 6 1Straż Miejska 9 8 6 , 8 5 2 1 6 0 0Straż Pożarna 2 2 5 9 6 7 1 4 0

PiasecznoUUrrzząądd MMiiaassttaa ii GGmmiinnyy uull.. KKoośścciiuusszzkkii 55 7 0 1 7 5 0 0Starostwo Powiatowe 7 5 7 2 0 5 1Urząd Skarbowy 7 2 6 6 7 0 0Pogotowie Ratunkowe 9 9 9

5 3 5 9 1 9 3Policja 9 9 7

7 5 6 7 0 1 6 . . . 1 8Straż Miejska 7 0 1 7 6 9 5

9 8 6Straż Pożarna 9 9 8 , 7 5 6 7 2 4 3Pogotowie Gazowe 9 9 2Pogotowie Elektryczne 7 0 1 3 2 2 0Pogotowie Wodno – Kanalizacyjne 6 0 3 3 0 9 3 9 9

Konstancin-JeziornaUUrrzząądd GGmmiinnyy uull.. WWaarrsszzaawwsskkaa 3322

7 5 6 4 8 1 0 , 7 5 4 4 1 7 1Policja 9 9 7 , 7 5 6 4 2 1 7Straż Miejska 7 5 7 6 5 4 9Straż Pożarna 9 9 8 , 7 5 0 1 8 1 9Pogotowie 9 9 9 , 7 5 6 7 5 1 1

Lesznowola UUrrzząądd GGmmiinnyy uull.. GGmmiinnnneejj RRaaddyy NNaarrooddoowweejj 6600

7 5 7 - 9 3 - 4 0 d o 4 2 ; 7 5 7 - 9 2 - 7 1 ; 7 5 7 - 9 0 - 0 2 ;

f a k s 7 5 7 - 9 2 - 7 0 Pogotowie Ratunkowe 9 9 9 Pogotowie Ratunkowe(całodobowy ostry dyżur) ul. Kościuszki 9 7 5 6 - 7 5 - 1 1 Ośrodek Zdrowia w Nowej Iwicznej 7 0 1 - 4 9 - 1 0 Ośrodek Zdrowia w Magdalence 7 5 7 - 9 9 - 6 4 Ośrodek Zdrowia w Mrokowie 7 5 6 - 1 5 - 9 2Ośrodek Pomocy Społecznej 7 5 7 9 2 3 2Policja 9 9 7

7 5 7 - 9 3 - 9 0 , 7 5 7 - 9 3 - 8 6 Komenda Powiatowa Policji

7 5 6 - 7 0 - 1 7 , 7 5 6 - 7 5 - 0 1 Straż Pożarna 7 5 7 - 0 5 - 9 8 ,

7 5 7 - 2 2 - 2 7 Ochotnicza Straż Pożarna w Mrokowie 7 5 6 - 1 5 - 2 5 w Nowej Woli 7 5 6 - 7 3 - 1 0Straż Miejska 9 8 6 , 7 5 0 - 2 1 - 6 0Pogotowie gazowe 9 9 2 , 7 5 0 - 3 8 - 8 5Pogotowie energetyczne 9 9 1

7 5 6 - 3 0 - 5 3 , 7 5 6 - 3 0 - 5 4Pogotowie wodno-kanalizacyjne 9 9 4

Ważne telefony

BBiiuurroo SSłłuużżbbyy KKrraajjoowweejj AAnnoo-nniimmoowwyycchh AAllkkoohhoolliikkóóww (22) 828-04-94 , pon.- pt. 8-16

PPuunnkktt IInnffoorrmmaaccyyjjnnoo –– KKoonn-ttaakkttoowwyy AAAA (22) 616-05-68,pon.-pt. 16-21

IInnffoolliinniiaa AAAA 0 -801 033 242, pon.-pt. 8-21

Redaktor naczelny – MMaacciieejj PPeettrruucczzeennkkoo;; Sekretarz redakcji – ŁŁuukkaasszz KKoonnddeejj;; Zespół – TTaaddeeuusszz PPoorręębbsskkii, MMiirroossłłaaww MMiirroońńsskkii, WWoojjcciieecchh DDąąbbrroowwsskkii,, JJeerrzzyy DDeerrkkaacczz,, LLeecchh KKrróólliikkoowwsskkii,, BBoogguussłłaaww LLaassoocckkii..Redakcja: 0022-778866 WWaarrsszzaawwaa,, uull.. LLaacchhmmaannaa 44,, tteell..//ffaakkss ((2222)) 664488-4444-0000,, sekretarz redakcji: tteell.. 664488-4444-3322,, e-mail: ppaassssaa@@ppaassssaa..wwaaww..ppll,, Internet: wwwwww..ppaassssaa..wwaaww..ppll.. Biuro Ogłoszeń –– MMaaggddaalleennaa JJaawwoorrsskkaa;; Dział Reklamy tteell.. ((2222)) 664499-7711-6655,, tteell..//ffaakkss ((2222)) 664488-4444-0000,, 660055-336644-339966,, 660077-992255-000011;; Marketing i reklama –– GGrrzzeeggoorrzz PPrrzzyybbyysszz tteell.. 660077-992255-000011Wydawca – AAggeennccjjaa rreekkllaammoowwaa IIMMAAKKOO SSpp.. JJaawwnnaa,, 0022-778866 WWaarrsszzaawwaa.. uull.. LLaacchhmmaannaa 44,, tteell..//ffaakkss ((2222)) 664488-4444-0000,, 660022-221133 555555;; ee-mmaaiill:: iimmaakkoo @@iimmaakkoo..ccoomm..ppll;; Skład i łamanie – ŁŁuukkaasszz KKoonnddeejj;; Druk: AAGGOORRAA SS..AA..;; Kolportaż – ŁŁuukkaasszz KKoonnddeejj,, tteell.. 660055-336644-339977;; PPAASSSSAA jjeesstt cczzłłoonnkkiieemm PPoollsskkiieeggoo SSttoowwaarrzzyysszzeenniiaa PPrraassyy LLookkaallnneejj.. RReeddaakkccjjaa nniiee jjeesstt zzoobboowwiiąązzaannaa ddoo ppuubblliikkaaccjjii nniieezzaammóówwiioonnyycchh tteekkssttóóww..

Dla wDla w szyszy sstkichtkichNagrodę za rozwiązanie otrzymuje TTeerreessaa MMaarrcciinniiaakkOdpowiedzi proszę zgłaszać telefonicznie 648-44-32 wwee wwttoorreekk między godz. 12.00 a 12.30 .

Co i kto

W ielkanoc minęła szybko, większość z nas wróciła do codziennych obo-wiązków. Ulicami Warszawy przeszły procesje świąteczne, przypomi-nające drogę krzyżową. Mimo to daje się zauważyć, że z każdym ro-

kiem sposób obchodzenia świąt i związane z tym tradycje jakoś się zmieniają. Dzie-je się tak w wielu aspektach. Nie chodzi tylko o aspekt religijny, czy też towarzy-szącą im komercjalizację. Przede wszystkim dostrzega się bowiem wyraźną zmianę obyczajów.

Zanika nawyk spędzania świąt przy stole i objadaniu się do granic możliwości, co było dość po-wszechnym sposobem wspólnego celebrowania. Dziś wypełnianie brzucha w gronie rodzinnym al-bo przyjaciół odchodzi bezpowrotnie w przeszłość. Na szczęście. Wiadomo, że obżarstwo to nie tyl-ko grzech dla osób religijnych, ale też zbrodnia na własnym organizmie. Dotyczy to wszystkich, bezwzględu na światopogląd. Stara to prawda, choć nie do wszystkich dociera – „najzdrowsze jest to,czego nie zjemy”. Nie trzeba byś lekarzem, ani dietetykiem, żeby zauważyć związek przyczynowypomiędzy objadaniem się a chorobami, które chętnie nazywamy „cywilizacyjnymi”, zamiast cho-robami „na własne życzenie”.

– Człowiek sobie sam krzyw w ukróceniu żywota swego – zauważył już pięć wieków temu naszmistrz pióra (najprawdopodobniej gęsiego) Mikołaj Rej z Nagłowic. Nie potrzebował do tego kom-putera, USG, rezonansu magnetycznego, tomografu ani wyników laboratoryjnych. – Natrudniej-sze rzemięsło nauczyć się dobrze żyć – pisał dalej w swym wiekopomnym dziele „Żywot człowie-

ka poczciwego”. Na szczęście dzisiejsze zmiany obycza-

jów, a co za tym idzie nawyków żywienio-wych, są faktem. Niedawno spotkałem są-siadkę wyprowadzającą psa na trawnik.

– A wie pan, w święta jem mniej niż zwy-kle – rzuciła w zdawkowej rozmowie.

– No to świetnie – odparłem. Zresztą niewidać po pani, żeby poza świętami jadła

pani za dużo... Jej szczupła sylwetka świadczyła zresztą o tym dobitnie.Przyczyny obchodzenia od dotychczasowego modelu celebrowania świąt przez Polaków są róż-

ne. Na ogół nie mają wiele wspólnego z samym sacrum. Nie jest to jedynie efekt laicyzacji życia, cho-ciaż to też daje się zauważyć. Przede wszystkim jako społeczeństwo stajemy się bardziej świadomi.Dostrzegamy związek pomiędzy trybem życia a własnym zdrowiem oraz ogólną kondycją. Z tymwiąże się ściśle komfort życia. W dzisiejszym świecie liczy się sprawność, umiejętność radzenia so-bie pod względem zawodowym. Obowiązuje kult młodości, bo często pomaga to w karierze. Nicdziwnych, że chcemy przedłużyć młodość i nie ma w tym nic niezwykłego. Magicznego znaczenianabiera wszystko, co może się do tego przyczynić. Korzystają na tym autorzy rozmaitych diet.Zwykle wszystkie są one cudowne. Chętnie dajemy temu wiarę, dopóki sami nie przekonamy sięo ich skuteczności. Potężne korporacje oferują nam suplementy diety przynoszące cuda. Rozma-ite kluby fitness, siłownie, gabinety odnowy biologicznej, punkty sprzedaży odżywek prześcigająsię w znajdowaniu dla nas panaceum na piękną sylwetkę, cokolwiek to znaczy. Piękno wszak jestpojęciem trudnym do zdefiniowania, a gusta bywają różne. W sukurs „specjalistom” od urodyprzychodzą media, które próbują narzucić nieszczęsnym odbiorcom określone wzorce, m. in. chło-pięcą sylwetkę, co widać na przykładzie modelek. Pokazują atrybuty urody trudne do osiągnięciadla przeciętnej dziewczyny, czy kobiety.

I tak od świąt doszliśmy do sylwetki. Chociaż to pozornie odległe od siebie kategorie, warto do-strzec pewne zależności. To, jak będziemy funkcjonować i wyglądać w przyszłości, zależy od naszychnawyków dziś. Wspominał o tym Mikołaj Rej. Wskazywał też na wynikające z tego konsekwencje.

– Czym się ma stary leczyć na złe sprawy swoje? – pytał poeta. Zadbajmy o siebie zawczasu. Nie tylko od święta...

W prawo czyli w lewo Mirosław Miroński

Obżarstwu mówimy: nie!

„I tak od świąt doszliśmydo sylwetki. Chociaż to pozornie odległe od siebiekategorie, warto dostrzecpewne zależności”

15 lat MKWD!

DDoomm SSzzttuukkii SSMMBB „„JJaarryy”” uull.. WWiioolliinnoowwaa 1144

tteell..//ffaakkss 2222 664433 7799 3355

NNiieeddzziieellaa,, 55 mmaajjaa,, 1188..0000:: Dys-kusyjny Klub Filmowy „DomSztuki” zaprasza na film „Lato”(Rosja 2018, reż. Kirił Sierie-briennikow, 126 min.). Wstępwolny. Portret młodych, jeszczeradzieckich muzyków rocko-wych, którzy zakładają swój ze-spół w 1982 roku, a więc w schył-kowym okresie istnienia impe-rium sowieckiego.

WWttoorreekk,, 77 mmaajjaa,, 1188..0000:: GaleriaDomu Sztuki zaprasza na otwarciewystawy malarstwa Doroty Wej-chert „Pastelowe pejzaże”. Wstępwolny. Po raz pierwszy zostanązaprezentowane publicznie obra-zy artystki namalowane technikąsuchych pasteli w ciągu ostatnichdwóch lat. Prace te powstały wokolicach Lubartowa, Kampinosui na łąkach nadbużańskich.

DDoomm KKuullttuurryy SSttookkłłoossyyuull.. LLaacchhmmaannaa 55

tteell.. 002222 885555 3355 1177

WW nniieeddzziieellęę ((2288 kkwwiieettnniiaa)) oo ggoo-ddzziinniiee 1188::0000 zapraszamy na wy-stęp kabaretowy Mariusza Kała-magi, znanego z grupy Łowcy. B.Artysta obecnie działa solo, jakostand-uper, udziela się też w radiui telewizji. Jego występ to gwa-rantowana dawka dobrego hu-moru. Rzecz jasna, nie zabraknieteż kultowego żółtego sweterka.

Bezpłatne wejściówki do od-bioru w biurze placówki od 24.04.

DDoomm KKuullttuurryy SSMMBB „„IImmiieelliinn””uull.. DDeerreenniioowwaa 66

tteell..//ffaakkss 2222 664411 1199 1155

2277 kkwwiieettnniiaa ((ssoobboottaa)) 22001199 rr..,,ggooddzz.. 1188,,0000 „GDYBYM BYŁ BO-GACZEM dola Tewji Mleczarza”Wystąpią artyści Teatru Muzyczne-go w Łodzi - Tewje - Zbigniew Ma-

cias, Gouda - Agnieszka Gabrysiak,Cejtl - Aleksandra Janiszewska,Hudel - Aleksandra Drzewiecka,Chawa - Emilia Klimczak, Lejzor -Maciej Markowski, Motel - KarolLizak, Perczyk - Paweł Erdman,Danuta Antoszewska - fortepian

2288 kkwwiieettnniiaa ((nniieeddzziieellaa)) 22001199 rr..,,ggooddzz.. 1188,,0000 “Wspomnienia wraca-ją” Zespół Ad Rem. Scenariusz - Zo-fia Rosińska, oprawa muzyczna Pa-weł Choina. Występują: BarbaraBenczkowska, Barbara Kopańska,Zdzisława Kozak, Lidia Kozak, Pa-weł Choina, Tadeusz Dreger.

CCzzyytteellnniiaa NNaauukkoowwaa nnrr XXIIVVuull.. LLaacchhmmaannaa 55

tteell.. 2222 885555 5522 2200

3300..0044 –– wwttoorreekk,, gg..1199 – spotka-nie z prof. Krzysztofem Mrowce-wiczem w cyklu Od Giotta do Ty-cjana: historie malarzy, historieobrazów pt. „Odkrycie krajobra-zu: van Ruisdael i inni”.

11 MMaajjaa:: 15. rocznica wstą-pienia Polski do Unii Europej-skiej – jednocześnie zaś 15 le-cie MKWD

Wojtek Dąbrowski w oko-licznościowym programie sa-tyrycznym pt. „Zanim nas wy-rzucą”:

wwttoorreekk,, 77 mmaajjaa,, ggooddzz.. 1177,,Kawiarnia-Galeria Na Huśtaw-ce, Ursynów, ul. Romera 8

ppiiąątteekk,, 1100 mmaajjaa,, ggooddzz.. 1188,,Dom Kultury Stokłosy, ul.Lachmana 5.

1 6