Kính dâng B?n Su 1 - thuvienhoasen.org»±c trong ba tạng kinh- luật- luận về ngôn ngữ,...

Knh dng Bn S

Gic Linh Ha Thng thng HUYN h HY Ai mn chng minh.

HOI HNG Nguyn em cng c ny,

Hng v khp tt c.

t v chng sanh,

u trn thnh Pht o.

L Hng Sn

Kh th.

LI TA Pht Gio ly con ngi lm trung tm, nn phng

php gio ha ly tm lm khi im, cng ly tm lm ni kt thc. Tm khng i lp vi vt m l mt thc th nhn di hai mt khc nhau.

Xut pht nh th, i n nhn nh nhng tng quan

trong v ngoi con ngi, bng phng php duyn khi tm hiu. Ngha l t con ngi trc tm a ca n v t con ngi trong tng quan vi ng loi, vi mi trng sng. V s tn ti ca c nhn khng th n c, m tn ti l tn ti vi, tn ti v.

Con ngi l sinh vt quan trng nht c Pht t con

ngi m thnh Pht v n c nhng t tnh u vit hn tt c nhng loi vt khc; nhng Pht Gio li khng cho con ngi l c tn, v cn c nhng chng sanh hu tnh v v tnh khc. Hai loi ny trong mt th thng nht gia th gii v nhn sinh. V th, khng c con ngi l k th ca con ngi, cho n loi vt, cy c cng vy.

Khi nhn chng trong tng quan y bo v chnh bo

khng th tch ri nhau, bi l hot dng ca tm th mi thy rng mi biu hin u xut pht t tm. D tm khng nhn thy c, khng xc chm c ngha l khng c th; nhng n biu hin qua ngn ng, hnh ng v ngh , li h qu v cng ln lao trong i sng ca chng ta v nh hng trn mi phng din. Trong sut 49 nm (theo Bc truyn) ni php sanh, n gi pht cui cng, cTh Tn lun lun cp n im mu cht ny. V sau, t ca Ngi cng tip ni con ng gio ha nh vy.

Ni dung gio ha y, nhm ni ln rng gia mnh v ngi, gia mnh v chng sanh, ni chung l mt v c th hy sinh cho tt c bng trn tri tim ca mnh, nn c cu : ng trc c th th tin nhp l ng th i bi.

th hin tm t bi rng ln y phi c tr hu lm

kim ch nam v t trn nn tng duyn sinh. iu ny gii thch l do rng trn bc ng hong ha, o Pht khng lm mt git mu, n u cng u ha nhp vi dn bn x v chia s vui bun vi dn tc y. Bi l, trong tinh thn o Pht thy mnh vi ngi l mt, mnh vi v tr y l mt. Nu tch ra hai s khng cn mt:

Ngha l :

Ci ny c nn ci kia c, Ci ny sanh nn ci kia sanh.

Ci ny khng nn ci kia khng, Ci ny dit nn ci kia dit.

thc nh trn, ngi con Pht khng tha kh au,

tht bi hm nay, i ny cho ai (d l thn thnh). M nhng kh au y, ta c mt phn trch nhim, nn phi nghing vai gnh vc, s chia vi ng loi cho cuc sng c ci thin tt p hn, cng l ta lm cho ta trong i ny v i sau, v lut duyn sinh khng chm dt y.

Thc hin cho c nhng iu c bn v nhn tha y, trc ht, ta hy hc v thc thng xuyn l sng, bao gi cng sng trong y bo v chnh bo ca ta, khi thc chuyn bin th hnh ng ca ba nghip s c kt qu tt p ngay trong i ny. Hung g hin nay, ai cng nhn thy c nhn loi by gi, nh trong mt ngi lng m mi nc l mt ci thn nh, th ngha trn li cng d hiu hn nhiu.

T ni dung gic ng di ci cy B , trn bc

ng hnh ha sanh ca Pht, cha h phn bit con ngi qua hnh thc. Tt c chng sanh u bnh ng v u c tnh gic ng. l im ct yu trong Pht gio. i vi ngn ng v danh t ca vn ha v kinh in ng thi, Pht vn s dng m khng y k trong nhng php thoi v giao tip vi mi ngi. Cho nn, gio ngha bao qut v thit thc trong ba tng kinh- lut- lun v ngn ng, danh t chuyn mn rt l phong ph. T IN PHP S TAM TNG (nguyn l Tam tng php s) gip mt phn nh cho ngi hc Pht i vo kho tng php bo y c d dng hn.

Sch Tam Tng Php S ra i vo triu i nh Minh,

nin hiu Vnh Lc (1424) c 50 quyn, 1555 iu. Mi danh t u c s i km, nn gi l php s. c bit mi danh t u c nu xut x t kinh, lut, lun v ch s no, nn trong cng mt danh t m ngha c khc nhau.

Php s Thch Nht Nh vng chiu vua, bin son, l ngi Ci K, tnh Chit Giang, Trung Quc. Ngi bm cht thng minh dnh ng, bt thng gio ngha Tam tng v Ngi vin tch vo nm Hng Hy th nht (1425).

y l tc phm do Ngi ch bin, rt ch li cho ngi

hc Pht.

D l vi hnh thc n gin, sch ny c c l nh s gip v hnh thc ca Thng Ta Thch Gic Tr, i c Thch Nguyn Hnh, i c Thch ng Lai. Xin tri n ba v.

V phn ngi dch, y l c tm thnh ca ti. Chc

chn c vng v, s sut khng sao trnh khi. Xin ngi c gp cho dp in li c tt hn. Trn trng cm n.

G Vp, 29-01-2011

L Hng Sn Knh

Dch gi L Hng Sn

Li gii thiu

Con s ra i t bao gi? C l t lu lm, cng vi s xut hin ca loi ngi. K t hnh thc th s ban u nh tht nt kt dy, xp , vch da cy ghi du cho n khi hin hnh thnh nhng con s huyn o, l c mt tin trnh pht minh k diu ca loi ngi. Trong cuc sng, con s thit thit phc v con ngi trong mi hnh thc sinh hot. Con s gn b vi chng ta t thu u th cp sch n trng, a hc bn cu chng vi nhng php cng t nhn chia, tnh nhm ri ln dn vi nhng bi ton s tch phn, khi vo i con s gn lin vi vic lm n v bao nhiu l tnh ton va th v va in u, con s theo ta cho n khi nhm mt la i: Hnh nh cng vi ngn ng v t duy, con s nh mt thuc tnh bt kh phn ly vi con ngi, n ni kh th hnh dung c ai sng m tch ri vi con s. Tam Tng Php S l sch v nhng con s, nhng l php s, s dng trong Pht php, c th l rt t ba Tng Kinh, Lut, Lun trong pho i Tng. Sch ly s lm Cng, ly cc iu lin quan n s lm Mc, sp xp nhng th cng loi vi nhau t s mt n s vn. Nhng s c dng trong sch, ngoi nhng s c sn trong truyn thng vn ha tn gio n cn u l nhng danh t, danh s Pht php, gii thch gio ngha nh Pht: Ngoi nhng s c th nh tam quy, t , ng gii, lc cn, bt chnh o, thp nh nhn duyn cn nhng con s c tnh biu tng thuc thnh gio lng nh bt vn t thin trn lao, bt vn t thin php mn m ta c cm tng nh nhng linh s c tnh khi huyn. Nguyn tc Tam Tng Php S 50 quyn do ban bin tp ng u l Php s Nht Nh, nm Vnh Lc i Minh, phng sc vua bin son. l vo u th k 15, c th l vo nm 1403. Xin lc qua tiu s v hnh trng ca Nht Nh Php s da theo li Ta ca c s inh Phc Bo: S qu Ci K, l ngi thng minh dnh ng va chm hc va hc rng, li c sc nh dai, mi kinh vn i, Tiu tha ch cn c qua mt ln l nh nh in, c nh hc t kip no. S xut gia cha Thng Thin Trc Ging T Ti Hng Chu, l t ca cao tng C Am Php s, hc c chnh truyn ca thy, bc thng gio ngha, rt gii ging php c bit l ging kinh Php Hoa. S c tr tc Php Hoa Kinh Khoa Ch. Khong nm Vnh Lc, s nhn chiu bin tu i Tng, mt vic lm rt quan trng vinh d v sau c c lm Hu Xin gio Ty Tng Lc. S mt nm Hng Hi nguyn nin (1425), c ban l t tang. Xin ni v phng php bin son Tam Tng Php S ca nhm bin tp do Nht Nh Php s lm tng ti. Nhng ngi trong ban bin tp trc y cng s bin tu i Tng, nay li ni tip bin son Tam Tng Php S, mt vic lm hn l rt cn thit m nhm bin tp ca s cm thy nh mt cng c soi sng cho vic nghin cu Kinh tng. H l nhng v c tuyn rt k, c th ni l nhng v thc hc xut sc nht trong tng gii thi by gi. Phm nhng danh t no c lin quan n php s, h c trong i Tng th u chn ht, tng cng 1555 iu, gii thch kinh lun rt r rng, chit trung, dung hi qun thng ri sp xp trt t c nh mt si t

xuyn sut xu chui vy. Phm nhng ch su xa kh khn trong kinh lun u c din t bng li vn trong sng, gin d, d hiu. Mi trch dn t kinh no, lun no, hoc nhng sch no u c ging v ch ngay di mi mc. Vic lm ny rt chn xc, rt khoa hc, khc hn nhng sch bin tp cu th ca ngi i Minh thi y, c bit l nhng sch Nho gia. Ring v kinh in i, Tiu tha c nhng ch sai bit, c khi cng mt tha m v tng phi khc nhau nn c nhng thuyt ging khc nhau. Gp nhng trng hp y, sch Tam Tng Php S u trng dn y s sai bit ca cc nh cc phi r rng, rnh r c nh k, m ca bu trong nh vy. bin son sch Tam Tng Php S, nhm Php s Nht Nh, d ton l nhng v c rng hiu su i Tng, nhng li ht sc tun th chnh xc li Thy, tuyt i khng dm khinh d sa i sch xa, c bn, khc vi thi t thng trong sch Nho gia ng thi. Vic lm c tn ch, c phng php, va nghim tc va khoa hc chc nh hng khng t n 4 v i s kit xut sau ny nh Lin Tr, Tng B, Hm Sn, Ngu ch, l nhng v c kh nng c hng nghn quyn Tng kinh v c sc tr thut rt ng k. Sch Tam Tng Php S l mt cng trnh gi tr, c li lc rt nhiu cho nhng ai c tm tu hc Pht php, c bit l nhng ngi s hc khao kht mun tm hiu chn l nhng vng ngi nhiu kh khn trong rng kinh in Pht hc.Vi nhng ngi ny, Tam Tng Php S l kim ch nam, l nh uc sng soi ng trong m tm ti, l cy cu dn n bin Gic diu vi. Mng thay, sch ny c dch gi L Hng Sn chuyn dch ra Vit ng di ta T in Tam Tng Php S, bng li vn trong sng, t nh, din t trung thc nguyn tc, vi tinh thn t tn suy minh tc gi tm. iu ny cng d hiu v L Hng Sn l mt nh gio tm huyt, c nhn duyn c bit vi nh Pht, t c thi gian di sinh hot Pht gio, m mnh trong cu kinh li k, hn am tng khng t Pht l v hng c nhiu hng v o. Ci t v y bng bc khp cc trang dch, nh th ngi nh ni chuyn nh. V c ci th v ca ngi trong cuc m vn khng gin cch vi ngi mn ngoi. dch cng trnh ny, L Hng Sn c cng phu hc vn ni in nh m c bit ng cn c tm nguyn sut i v o, cng hin ht kh nng gip ng o.Hnh nguyn y hn c ch Pht, B Tt, H Php hoan h chng tri h tr, gip ng c ngh lc mit mi tra cu, phin dch, lm vic 8 gi mt ngy trong thi gian di hon thnh cng trnh li lc ny v c th xem y nh tm lng ca k hu hc n p phn no n c ca cc bc c c, thin tri thc tin bi cch y 6 th k. Dch gi nguyn lm cy cu ni chuyn giao tm tnh: Xin em tnh ngi trc, Gi nhng k v sau cng l hc tp B tt tm hoi ca v lng kip thnh hin i trc. Cng c y, thnh y tht rt ng trn trng. Hi vng sch ny ra i s ng gp thm cho lu i Pht hc nc nh mt vin gch nn vng chc trong n lc Vit ha i Tng, mt cng trnh ln lao cn s gp sc ca nhiu ngi. Thit ngh tc phm ny rt c ch cho nhng ai thao thc, thit tha tm chn l nh Pht m thiu vn ch Hn, thiu bn ch ng. D nhin, tc phm dch thut no cng khng th ton bch nht l ch vi sc ca mt ngi. Kin thc con ngi c hn d ht tm n b. Sch ny hn cn nhng thiu st mong c ch v thin tri thc cao tng i c ch chnh. Hn cng l tm nguyn ca dch gi. y, chng ti ch xin ng gp my kin vi dch gi l nn

c gng chuyn sang ting Vit nhng thut ng Pht hc nu c th c v nn sp xp mc lc theo th t A, B, C. (Hin sch xp theo s mc t 1 n hng vn). V cn thit lm bng sch dn cui sch tin cho bn c tra cu. Rt mong sch qu s gp c ngi hu duyn v Pht php mi trng tn cng nhn th. Xin c my vn ngu cm:

. , , . , m: Cm Php S T in Php s hng sa l diu huyn. Ty c Pht thuyt, i nhn duyn, Thin kinh vn in giai phng tin, Nht o v tm tin th thin. oan Nghim th Tm dch: Php s c man l diu huyn Chng qua Pht dy l nhn duyn Nghn kinh mun in u phng tin Chng n v tm y mi Thin. Ngy 25.11.2011- Pht lch 2555 Nam m A di Pht Hu hc oan Nghim Cn ch

Tam Tng Php S

1

NHT TM

(Kinh Hoa nghim)

L tm trong mt nim. Tm tnh bao trm tt c. Tng qut th ng nghim mi s vt, thu nh li th thnh mt nim. V th d thin d c, d thnh d phm tt c u t tm m ra. Tm vn vn php v c kh nng lm thnh mi vic. Kinh ni: Tam gii khng c php no khc ngoi tm.

NHT TM C GIO HU D

(Hoa nghim Nht tha gio ngha phn t chng)

Ngi Hin th l T s mt tng, chia gio l c Pht ra lm nm: Tiu gio mn T m ni tm c liu ng. Th gio cp thc th tm tm hiu c tt c php duyn sanh u khng. Khng th g c t tnh ri li nhn qu d thc. Chung gio cp cng c vi diu hng sa, u y tm Nh lai. n gio l ci tm khng sanh mt nim, khng nhim khng tnh, l tnh ht nhin hin hin. Vin gio l ch, khch vin dung, tt c cc php v ngi. mt l tt c, tt c l mt. C, khng t ti, trm khp vn loi. Gio php tuy c nm, nhng khng ra ngoi tm, nn gi l mt tm m phn ra nm gio khc nhau.

NHT THIN TM

(Kinh Nit bn)

Tc l nht nim khi ln ca tm khi cn i vi trn. Nu khi ln mt nim c th tiu dit cc vic thin, nu mt nim thin khi ln th ph tr cc vic c. V th kinh ni rng: Tu mt tm thin th ph tan c 100 th c.

NHT NHN

(Nhn ch h quc kinh)

L Pht vy. Pht vn t trong loi ngi m c o, cho nn cng gi l ngi. Th gian v xut th gian l bc c tn qu nht v vt thng nht, nn gi l mt ngi. Kinh ni rng: Tam hin, thp thnh cn mc qu bo, ch c Pht l mt ngi tnh (Tam hin: Thp tr, Thp hnh, Thp hi hng; thp thnh: Thp a B tt. Qu bo, tht bo . Tnh : thng tch quang tnh )

NHT THN

(Kinh Hoa nghim)

L php thn. V hoc nghip ca mi phng ch Pht hon ton thanh tnh v th ca php tnh hon ton hin l, tng t, tha hon ton khng khc nhau. V th gi l mt thn. Kinh ni thn ca ch Pht ch l mt php thn.

L Hng Sn dch

2

NHT NH

(Ph hin hnh nguyn phm s)

Thn chn tht ca Nh lai khng hnh khng tng, ta nh h khng. Tuy ta h khng, tuy bao hm vn tng, nhng mt tng cng khng c. S ni: i vi lnh vc vt l tch tnh, i vi trung tm ca nht h l ng dng.

NHT NGUYT D TAM THN

(Bo vng lun)

Mt mt trng m d cho ba thn: Th (sng) ca mt trng d php thn, nh sng ca mt trng d bo thn, nh ca mt trng d ng thn. Bi v php thn tc l ci l thng cn; l v th l mt, khng bin i, m c kh nng pht sinh cc php, thu nhip c vn s. Ging nh ci th ca mt trng l vng sng ti khng trung m bng ca n khp cc sng ngi, bin c. Bo thn l ci tr vng lng. Tr th khng c t th, nng ni l tnh m c, chiu sng tt c m khng cht sai lm. Ging nh nh sng mt trng chiu khp mun vt khng h n du. ng thn l bin ha ca diu dng. Dng khng c t tnh, t th m pht sinh, c cm th c ng, khng cm th khng ng. Ging nh nh trng c ni no c nc th c hin, khng c nc th

khng nhn thy. Nhng tam thn vn l mt th. Cn c theo dng ca n m thit lp danh xng, nn c nhiu th. Lun ni rng php thn nh th ca mt trng, ng thn nh bng ca mt trng.

NHT NGUYT TAM CHU LUN

(Hoa nghim kinh s)

Dng sng trong veo v mt mt trng. Ngi ngi trong ba chic thuyn khc nhau cng nhn. mt thuyn ng yn, hai thuyn i theo hng nam bc. Ngi ngi trn thuyn i v hng nam th thy mt trng cng i theo v hng nam. Ngi ngi trn thuyn i v hng bc th thy mt trng i v hng bc. Ngi ngi trn thuyn ng yn th thy mt trng bt ng. V d y d tr ca Nh lai bao trm tt c. Th ca tr y c mt mi ni, khng nng khng tr, khng i khng n. Tt c u do chng sanh duyn khi m sanh ra nhng kt qu khc nhau. Cho nn thy Nh lai c tng i tng tr nhng th ca php thn th khng i khng tr. Mt trng l d c Pht. ba chic thuyn l d chng sanh trong ci th gian thy Pht khng ging nhau nn mi c v d mt mt trng ba chic thuyn.

Tam Tng Php S

3

NHT PHP

(Kinh Hoa nghim)

Php c ngha l nguyn tc ch Pht, B tt, khng c mt v no tu hnh, thnh chnh gic m khng theo php th chn nh. Nn kinh ni: Ch c mt php m c xa la sanh t, thnh A nu a la tam miu tam B (v thng chnh ng chnh gic)

NHT L

(Php hoa kinh huyn ngha)

L bn th ca cc php , l tnh bao trm, ln my cng khng ra ngoi. Cc Php , tuy khc nhau, nhng nguyn l ch c mt, l tuy l mt, nhng c kh nng thng sut cc php. Cc php tuy khc nhau, khng c php no khng lin quan n nguyn l. S v l dung thng, cc php khc nhau v ngi. Cc php th gian v xut th gian, u khng ngoi l ny.

NHT THA

(Php hoa kinh)

L Pht tha. Tha c ngha l chuyn ch. Pht ni Nht tha php chng sanh nng y m tu hnh, xa la bin kh sanh t, n b Nit bn. D nh ci xe ln ch by mn bu c con tru ln mu trng ko Pht ra i, Ngi mun ni thng Php hoa, nhng v cn c chng sanh khng bng nhau; do

trc ni php Tam tha tm tnh chng sanh thun thc. Nn kinh ni rng: T o Nht tha, phn bit ni c ba. Sau n hi Php hoa, vic tu hnh theo Tam tha, gi tr v Nht tha rng ln. Li ni: Ci nc ch Pht mi phng, ch c php Nht tha. (Ting Phn l Nit bn, ting Hoa l Dit ; Tht bo: Kim, ngn, lu ly, pha l, xa c, xch chn chu; Tam tha: Thinh vn, Duyn gic, B tt).

NHT V

(Php hoa kinh)

L v d Pht ni php Nht tha. V Pht ni Php hoa l ch ni ci l tht tng ca Vin gio thun nht. Tc l thm nhun ma php Nht tha, khin cho chng sanh m ra tri kin Pht. Kinh ni: l iu m kinh ni l thm nhun mt trn ma vy.

NHT MN

(Php hoa kinh)

Ca c ngha l thng sut. Tnh xuyn sut l tnh ca gio ngha, th nh Pht ni gio l Nht tha vy, c kh nng thng sut n l tht tng: Nn kinh ni: Ch c mt ca l vy.

NHT V

(Php hoa kinh v Php hoa huyn ngha)

L Hng Sn dch

4

L d gio php Nht tha ca Php hoa. Nh lai thuyt php, t kh c ca chng sanh. C ca chng sanh ln nh khc nhau, nn tri qua bn thi, ba gio sp xp theo th t, khin cho chng sanh vo i tha; ri sau mi vo hi linh sn, thun ni v mt l huyn diu. ban u m ra gio php bn thi ba gio, tc l Nht tha Vin diu. Ngoi Nht tha ra, hon ton khng cn gio php no na. Nn kinh ni: nhanh chng chm dt cc php Thinh vn, l vua ca cc kinh. V vy B tt V cu tng vng, hi Nit bn, bch Pht rng: Pht ni 12 b kinh, v nh t tru ra sa. V d ny tng ng lc u ni kinh Hoa nghim. K n t sa cho lc. V d vo thi th hai ni kinh A hm. K n t lc sanh ra t. V d vo thi th ba ni cc kinh Tnh danh, Bo tch v.v K n t t sng sanh ra t chn. V d vo thi th bn ni kinh Bt nh K n t t chn sanh ra h. V d vo thi th nm ni kinh Php hoa; Nit bn. Nu da vo Php hoa m u cc gio php, cc tha, tc l Nht tha Vin gio, th r rng hin by nh lc, hai t u thnh mt v h. Kinh ni: mt tng mt v l y (bn thi l: Hoa nghim; Lc uyn; Phng ng; Bt nh- Tam gio l Tng; Thng; Bit -12 b kinh l kh kinh; trng tng; Th k; c khi; v vn t thuyt; nhn

duyn; th d; Bn s; Bn sanh; Phng qung; vi tng hu; lun ngh).

NHT I S NHN DUYN

(Php hoa kinh)

mt tc l tht tng; Tnh ca n rng ln nn gi l ln. Cch thc Nh lai xut th sanh l s. Chng sanh c y tht tng ny c kh nng thnh Pht; nn gi l nhn. Nh lai chng c tht tng ny m c kh nng sanh, nn gi l duyn. Tt c ch Pht ra i u khai th cho chng sanh ci tht tng vn c ny v khin cho ng nhp tri kin ca Pht. Kinh ni: Pht ch c mt i s nhn duyn nn xut hin th gian.

NHT GIC

(Khi tn lun)

Tnh gic vn c ca chng sanh trong mi phong . Chng sanh trong lc o b phin no che khut, khng th gic ng c, nn gi l bt gic. Nhng v bc Tam tha, dt tr phin no chng l tnh, nhng cha rt ro, nn gi l phn gic. Ch c Pht dt ht phin no, thy thu sut bn tnh, nn gi l cu cnh gic. M ng khc nhau, nhng tnh gic vn mt. lun ni; xa nay bnh ng, v ng mt tnh gic. (Thp gii: mi ci l ci Pht, ci B tt, ci Duyn gic, ci

Tam Tng Php S

5

Thinh vn, ci tri, ci ngi, ci A tu la, ci ng qu, ci sc sanh, ci a ngc; Pht cng gi l chng sanh cao nht trong tt c chng sanh; lc o: su ng l thin o, nhn o, A tu la o, ng qu o, sc sanh o; Tam tha l B tt tha, Duyn gic tha, Thinh vn tha).

NHT O

(Hoa nghim kinh)

L gio php ti thng tha do Pht ni. Nu nng vo o ny tu hnh th mau dt tr phin no v mau ra khi sanh t; khng ging nh Nh tha t t vt ra. Kinh ni; tt c bc v ngi ch c mt con ng ra ngoi sanh t. (Nh tha: Thinh vn tha, Duyn gic tha).

NHT NGHA

(i tp kinh)

L diu l v thng thm thm, th ca n vng lng, tnh ca n bao trm, khng danh khng tng, dt ht ngh bn. Kinh ni: l thm thm khng th ni. nht ngha xa la ngn ng, vn t.

NHT THT

(Nit bn kinh)

L trung o tht tng, khng h vng, khng in o. D thnh d phm tnh vn khng hai, nn gi l nht tht .

NHT THT TNG N

(Php hoa huyn ngha)

L chn tht khng hai khng khc, xa la cc h vng; n l nim tin. Nh cc cng vn trn i c n l ng tin. Bi v cc kinh i tha Pht ni l nhng li ng tin cy v l tht tng; ngoi o khng th xen vo; thin ma khng th ph. Tht tng n tc l nhng li Pht ni, nn khng c tht tng n tc l ma ni. Kinh ni: Th tn ni o chn tht, ma ba tun khng c vic ny. (Ting Phn l ba tun. Trung hoa gi l c. Thch ca Nh lai ra i l lc c tn ma vng).

NHT THT CNH GII

(Chim st thin c nghip bo kinh)

L l ca nht tht tng, khng thay i, khng sanh dit, t tnh thanh tnh, xa la tng h vng. Ging nh h khng, bnh ng, bao trm. Pht v chng sanh khng hai khng khc.

NHT A

(Php hoa kinh)

t ca nht tht tng. a c ngha l hay sanh tt c mi loi. Cy c cc ging u nng t m sanh trng. V nh tri, ngi, Thinh vn, Duyn gic, B tt, tt

L Hng Sn dch

6

c tp nhn chng t u nng ni thn ng un m tng trng n thnh thc. n hi Php hoa, nghe Pht ni php Nht tha B tt php tnh. Ng m l tht tng a. Kinh ni: Tt c u sanh t t. (Tp nhn l ci nhn lm ra, lin min khng dt- Ng m l sc, th, tng, hnh thc).

NHT PHP N

(Tng cnh lc)

L trong mt tm nim hm nhip tt c php th gian v xut th gian, khng thiu st mt ci g. Nhng cc php ny trong mt tm hin by r rng, nh ci n ng xung mt bn mn, hin r pha trc pha sau. Nn ni vn vt trong v tr, khng, php no ngoi tm.

NHT PHP GII

(khi tn lun)

L l nht chn nh, th tnh chan ha nh h khng, bnh ng khng hai.

NHT CHN PHP GII

(Hoa nghim kinh Ty s din ngha sao).

Khng hai gi l mt. Khng vng gi l chn. bao trm tt c gi l php gii. l php thn bnh ng ca ch Pht, t xa n nay, khng sanh khng dit, chng

phi khng, chng phi c, xa la danh tng khng trong khng ngoi; duy nht chn tht, khng th ngh bn; chnh l nht chn php gii.

NHT TNG

(Hoa nghim kinh s)

Tng ngha l cha ng v l ca php gii th ng v khng gian bao qut mi phng, ng v thi gian thng sut tam t, y php tc, bao trm tt c, mun lp khng cng. D l php th gian, d l php xut th gian u cha ng ht thy. (Tam t l qu kh , hin ti, v lai).

NHT HI

(Php hoa yu ngha)

L c Pht trn hi Linh sn, cng i chng ni thi kinh Php hoa. Vo i Tu , i s Tr gi ca tng Thin thai, ni i t, Qung chu, tu php hoa Tam mui, tng kinh Php hoa, n phm Dc vng B tt rt l tinh tn, gi l chn php, tng cu cng dng Nh lai. Bng dng thn tm nhp vo nh, thy r hi Linh sn cha tan. (Ting Phn l Tam mui, ting Hoa l chnh nh)

NHT CC


Tam Tng Php S

7

L diu ch rt ro khng hai ca Hoa nghim kinh qung m php gii. Bi v Nh lai l ra i, ng u cc v B tt, ni cnh gii chn tht ca Pht v B tt, khng ni php phng tin ca Nh tha. Cho nn Thinh vn, Duyn gic tuy trong php hi nh k ic, hon ton khng nghe c g. S ni: Diu ch rt ro truyn thuyt, bc Nh tha khng nghe c g ht.

NHT TR

(Hoa nghim kinh Tu s din ngha sao)

ng n duy nht ca Pht tha. Nh lai gio ha, ban u ty c khng ng, nn ni Tam tha, cui cng hin by ng n Pht tha. Sao ni mun loi hn n chn ra iu chn chnh; hp tinh th i v mt hung.

NHT NGUYN

(Hoa nghim kinh Tu s din ngha sao)

Ci th su xa ca php gii, th ny khng thay i; chng chn chng vng; v theo duyn m c chn c vng. Nu theo php tnh tnh duyn th c th sanh ra gio php ca cc Pht. Nu theo v minh nhim duyn th sanh ra php ca chng sanh. Duyn nhim duyn tnh tuy khc nhau, nhng th ca php gii khng khc. V nh nc chy, tuy chy lc trong

lc c khc nhau, nhng ngun ca dng sng y l mt.

NHT TH

(Php gii qun)

Th thng tr ca chn tm, t tnh thanh tnh, mt th khng hai. Do vng tng bng sanh cnh gii, cho nn c chng sanh hu tnh v quc v tnh, t mt chn tm m vng sanh ra hai. Nn bit rng hu tnh v v tnh u l t tm ca chng sanh bin hin, tht khng c vt ngoi tm. V th bi tng ni rng hu tnh v v tnh u ng mt th.

NHT K

(Phin dch danh ngha)

Trong sch Ty vc k ni rng: Xa ni l k hoc l k tha; Phn m l ngoa d. Nay theo chnh m gi l Ca ; Trung hoa dch l Tng. Cu nm ch, by ch khng ging nhau trong cc kinh, nhng c bn cu l mt k vy.

NHT C

(Hoa nghim kinh) Kinh ni mt cu Ph nhn php mn, cng c khng th ngh bn. Kinh ni rng: Gi s c ngi ly nc i dng lm mc, ly ni Tu di lm bt vit mt mn (php) trong phm Ph nhn php mn; vit mt php trong mt mn, vit mt ngha trong mt php, vit

L Hng Sn dch

8

mt cu trong mt ngha; khng th t hn, hung na l vit ht. (Ph nhn l ngoi nhn khng php nn gi l ph nhn).

NHT NGN

(Vin gic kinh lc s)

Thin s Khu phong tng mt tng kinh Vin gic cha ht, n mt cu (hay mt ch) bng nhin khai ng, mi bit rng tm mnh l tm Pht, nht nh thnh Pht. Nn bi ta ca s ni: Va c xong cu th tm a khai thng (rng rang).

NHT NG

(Hoa nghim kinh s)

L li ni ca Pht. Kinh ni: Pht trong mt ngn ng, din thuyt v bin kh kinh. V nh mch nc mi va chy ra, chy thnh mt dng khng ngng, ri thnh sng, thnh bin v cng.

NHT DANH

(Nit bn kinh)

Danh tc l danh t. Ngha l v l tuy l mt, nhng mn li trnh by rt nhiu khng ging nhau. Nh trong kinh ch c tn Nit bn, Pht tu c ni l v sanh, v tc, v vi, gii thot, b ngn, v thoi, an x, tch tnh; v tng, v nh, nht hnh, thanh lng, v trnh, kit tng. Tuy c nhiu tn cng ch l tn Nit bn m thi.

NHT T (i phng qung s t hng kinh) L ch gi mt l (tnh). L vn khng tn tui, vt ngoi thc; la tnh, tng: khng lm, khng bo ngi lm; khng phi l suy ngh ca chng sanh. Ch c Pht hiu thu ch cng tt. Kinh ni: Php ch c mt ch gi ch khng.

NHT NGHA

(Hoa nghim kinh)

L ngha l trong mt cu hay trong mt php.

NHT M

(Duy ma kinh)

m thinh ca Pht. V duyn ca chng sanh c su cn, cn ca chng sanh c chm, l khc nhau, nn cng nghe: Ting m nghe hiu khc nhau. V nh cn tnh ca tri ngi th nghe. Pht ni v ng gii, thp thin; cn tnh ca Thinh vn th nghe Pht ni v T , cn tnh ca Duyn gic th nghe Pht ni thp nh nhn duyn, cn tnh ca B tt th nghe Pht ni v lc v.v Mi cn tnh u hiu r. Kinh ni Pht dng mt m ni php, tu loi chng sanh hiu khc nhau.

NHT M GIO

(Hoa nghim kinh s)

Tam Tng Php S

9

Gio php mt i ca c Pht. Tuy cc php n, tim khng ging nhau, nhng khng phi ni mt m. V th php s La thp ni ting ni ca Pht l vin m, bnh ng khng hai, ph bin khng ngh suy, tu cn c m nghe c khc nhau. (Ting Phn l La thp, Ting Hoa l ng th).

NHT TNG

(Hoa nghim s)

L ct yu vy. Cc kinh i tha c Pht ni, tuy khc nhau, khng c kinh no c cng mt l. Nh kinh Hoa nghim ni v php gii; kinh Bt nh ni v Pht mu, kinh Php hoa ni v tht tng v.v... u dng mt l lm tng yu. Sao ni: mt tng gm nhiu kinh.

NHT TNG (Khi tn lun)

Tng chn tht ca php gii. T xa n nay xa la tng h vng, xa la tng ngn ng, xa la tng danh t, xa la tt c tng ca cc php nn gi l nht tng.

NHT HIP TNG (Kim cang kinh)

L ni cc trn ha hp m sanh ra mt th gii. Th gii vn khng. Vi trn khng c. Ch v chng sanh khng hiu, vng chp l tht. Nu tht c, ng ra th gii khng phn chia thnh vi trn. Nu

l tht khng th ng ra vi trn khng hp thnh th gii. Cho nn bit rng chp hu chp v u khng ng l. Kinh ni: Nh lai ni nht hp tng, tc phi nht hp tng; l gi l nht hp tng.

NHT TNH

(Nit bn kinh)

L chnh nhn Pht tnh. Tt c chng sanh u c tnh ny y , v quay lng vi tnh gic m ha hp vi trn lao, nn b phin no che ngn. Nu thun tnh gic m tu th c th vt ra ngoi sanh t , chng ng Nit bn, cng vi Pht chng khng hai, khng khc (Ting Phn l Nit bn, ting Hoa l Dit ; Phin no l ti tm ri rm, no lon tm thn).

NHT TNH

(Hoa nghim kinh)

Gi l tnh l v ci ngha khng thay i. Trn cao nht l ch Pht, thp nht n cn trng, tuy phm loi rt khc nhau, nhng khng c loi no l khng c tnh. M tnh y th b sanh t; ng tnh y th an vui Nit bn. M, ng tuy khc nhau, tnh y vn l mt. l nht tnh.

NHT NHN

(Nit bn kinh)

L ci l th thnh, phm bnh ng. Ch Pht ng l th y chng

L Hng Sn dch

10

thnh diu qu. Chng sanh m m l y lun hi su no. Nu tt c ngi ny da vo nht nhn tu hnh vin n, th vt xa ci nhn tu ca Tam tha m chng c qu Nht tha.

NHT NH

(Th lng nghim Tam mui kinh)

Khng hai khng khc gi l nht nh, tc l l ca chn nh. Trong chn nh gii hon ton khng c gi danh Pht, trong bnh ng tnh khng c hnh tng t, tha; cho nn kinh ni: Ma gii nh, Pht gii nh l nh khng hai khng khc. (Ma ting Phn l Ma la, ting Hoa l k st nhn, v n cp cng c ca ngi v git cht hu mng ca ngi. Ting Phn l Pht, gi l Pht , ting Hoa l ngi gic ng, ngha l t gic, gic tha, gic hnh vin mn vy) - Pht th lm vic cc thin. Thin, c tuy hai, nhng tnh vn mt; nn gi l nht nh khng hai.

NHT HNH

(Nit bn kinh)

L hnh ca c Pht. Hnh c ngha l ting n. Sing lm hnh ny th c th tin n qu Pht. Tuy ni nht hnh, nhng nm hnh. Li c ch ni nht hnh l Pht hnh, ngha l trong mt hnh c nm hnh. (nm hnh l

thnh hnh, phm hnh, thin hnh; bnh hnh, anh nhi hnh).

NHT HNH TAM MUI

(Vn th s li s thuyt Ma ha Bt nh ba la mt kinh)

Ting Phn l Tam mui, ting Hoa l iu chn nh hay l chnh nh. Nht hnh Tam mui l chuyn tu chnh nh. Ngha l ngi tu hnh, ng x t ti, b lon ng, theo di tm tnh, tng nim mt Pht, chuyn t danh hiu. Tu theo phng s ca Pht, thn tm ngay thng hng v mt v Pht, lin tc tng nim, khng bing nhc. Trong mt nim c th thy c mi phng ch Pht, c i bin ti.

NHT GII THOT

(Nit bn kinh)

L t ti v ngi, khng b rng buc, cu thc. Tt c chng sanh u c Pht tnh; vn d gii thot ; ch v tm chp trc, lm cho m m, in o, chu cc rng buc. Nu trong mt nim b vng v chn, ct t trin phc, th ng vi ch Pht gii thot, chng khc nhau cht no.

NHT KHNG

(Tch iu m s vn kinh)

Tam Tng Php S

11

Tt c cc php khng c t tnh. Hoc l sc, l tm, l y bo, l chnh bo, cho n cc php thnh, phm, nhn, qu; tuy c v s khng ging nhau, nhng tm cu th tnh, cui cng u khng. Kinh ni : Nh khong khng trong ci chn bng snh hay trong ci chn bng chu bu, th ging nhau l khng, khng hai, khng khc. (Y bo l quc , chnh bo l thn mng ca chng sanh).

NHT KHNG

(Php hoa kinh)

Cc v ng gic B tt hoc nghip, v minh cha ht, cn mt ln bin dch sanh t, qua khi ln ny th ln qu v Pht. l l do gi cc v ng gic B tt l nht sanh b x. Kinh ni: mt ln sanh t s chng c A nu a la tam miu tam B (v minh c ci khng hiu r, tc lm lc, chng ngi v l tnh cc php. Nhn thay i, qu chuyn dch gi l bin dch sanh t)

NHT SANH

(Hoa nghim kinh Ty s din ngha sao)

Thin ti ng t, trong mt i, chng thnh Pht qu. B tt T th khen ngi Thin ti rng cc v B tt khc, trong v lng kip mi y hnh nguyn, con ca ng trng gi ny, ch trong mt i, m c th thanh tnh Pht , c th ha chng sanh, nn gi

l nht sanh (T th l B tt Di lc).

NHT LAI

(T gio ngha)

L qu th hai T hm, trong chn phm t hoc ci dc, tuy dt su phm trc, cn ba phm sau, nn phi tr li dc gii mt ln na th sanh, v th gi l nht lai . (Ting Phn l T hm, ting Hoa l nht lai. chn phm l ba phm thng, trung, h ri mi phm li chia lm ba phm na).

NHT S

(T phn gii phm)

L thy dy bo mnh, trao truyn gio php cho mnh. Tt cc T kheo cng hc mt thy, phi ha thun, vui v, khng tranh ci nh nc vi sa, trong Pht php ng hu mi tng trng li ch, nn gi l nht s (Ting Phn l T kheo, ting Hoa l kht s).

NHT T

(Nit bn kinh)

Cc v B tt tu hnh t bi nhn thy chng sanh nh con ca mnh. Nu chng sanh tu tp nghip lnh, tin ln thnh o, cc Ngi vui mng. Nu thy chng sanh to tc nghip c, tri ln trong sanh t, cc Ngi au bun. Kinh ni: xem chng sanh ging nh con mnh.

L Hng Sn dch

12

NHT TU NHT THIT TU

(Hoa nghim Ty s din ngha sao)

mt hnh tu tt c hnh u tu l ngi thng cn i tr, khi ton tm tnh pht tm tu th tu n cu cnh tc l tnh. Tu v tnh khng hai; s l dung thng. t hng, ri hoa cng dng khng ra ngoi trung o. Tp thin, tng kinh cui cng u l chn nh. Nn ni: mt hnh tu th tt c hnh u tu.

NHT ON NHT THIT ON


Ngi thng cn on tr phin no khng phi ln la. Ngi trung, h cn, khng bit phin no tc l chn tr, v th dt tr phin no phi c th lp, ln la. Ngi thng cn hiu r phin no tc l tr hu; thu sut vng tc l chn. Ngoi phin no khng c tr tu; ngoi vng khng chn. l l do mt dt tr l tt c dt tr.

NHT CHNG NHT THIT CHNG


Ngi thng cn dng tr vin diu chiu soi tnh cnh vin dung, khng u khng cui; chng cn,

chng su, khng c, khng khng; khng thiu php no; khng c ch no chng thng sut, v vy chng c mt ni th tt c ni u chng c.

NHT THNH NHT THIT THNH

(Hoa nghim kinh s)

mt c Pht thnh o th c php gii ny cng u y bo v chnh bo ca Pht. Khi cn m th y bo u m, khi ng y bo u ng. Kinh Lng nghim ni mt ngi pht khi chn tm tr v ngun th mi th gii ny lin tiu mt.

NHT V NHT THIT V (Hoa nghim kinh s)

Ngi thng cn chng c mt a v th cng c c y tt c a v. V rng a v chng c y hon ton l php tnh. M php tnh th bao trm v cng c v cng, khng c g l khng cha trong ; nn chng mt a v th cng c tt c a v u y .

NHT HNH NHT THIT HNH

(Hoa nghim kinh s)

Tam Tng Php S

13

Ngi thng cn da vo gio l Nht tha vin dung, dng lp hnh vin n. Lp hnh vin n th kh hp vi Nht tha. V th trong mt hnh m c y cc hnh khc.

NHT CHNG NHT THIT CHNG

(Hoa nghim Ty s din ngha sao)

Chng sanh to tc c nghip. Tm sn mt nim ni ln, trm ngn ca chng ngi m ra, tt c cn lnh u tiu dit, tt c nghip chng ng thi tng trng. l l do mt chng ngi ni ln th tt c chng ngi u xut hin.

NHT NIM

(Hoa nghim kinh)

mt nim tc l tm nim, mt nim ny c nim chn, c nim vng. Nu phm phu khi nim khi cn tip xc trn, nim trc dit nim sau sanh lin tc, y l vng nim. Nu nim trong sng, mu nhim, thu trit, linh thng xa la cn trn, y l nim chnh tr ca Pht. Nim ny ca Pht khng sanh khng dit, khng thng khng on; thu li mt st na m khng phi l ngn; ko di v lng kip m khng phi l di. Kinh ni: mt nim nhn khp v lng kip. (Ting Phn l St na, ting Hoa l mt nim-Ting Phn l kip hay kip ba, ting Hoa l phn bit thi gian).

NHT ST NA

(Nhn vng h quc kinh)

Ting Phn l st na, ting Hoa l mt nim. Kinh ni: trong mt nim c 90 st na. Trong mt st na c 900 ln sanh dit. Lun Cu x ni: thi gian ngn nht gi l st na (Nim c ln, nh. Nht nim l nim ln; st na l nim nh)

NHT CN

(Lng nghim kinh)

Tc l nh cn. V ngi ni ny, nh cn rt lanh li, nghe php d thm nhp, nn Ngi Vn th chn la mn Vin thng, chn nh cn l s mt. Nhng dng nh cn tu mn vin thng th phi ch n i vo thng sut mi c, t n mt lc no s thot ra ngoi thinh trn, nghe tr li t tnh, sau ri tr v nguyn bn. mt cn t ri th cc cn cn li cng c vng lng. Kinh ni: mt cn tr v t tnh th su cn u c gii thot.

NHT C

(Lng nghim kinh)

C l c quan, tc l ni pht khi, mt c v d nh cn, mt cn tr v t tnh, cc cn khc u c gii thot. Kinh ni: tuy cc cn ng, ct do c quan ny ra.

L Hng Sn dch

14

NHT SC

(Nhn vng kinh s)

L i tng ca nhn cn, sc tc l php gii, c y ba . V th tnh ca tt c php dung thng, v ngi. Nu tt c sc tc l mt sc, y l chn , qun ht cc chp vy. Nu mt sc tc l tt c sc, y l tc , kin lp tt c php vy. Nu chng mt chng phi tt c, cng mt cng l tt c, y l trung o , song gi song chiu. Tm li, khng phi ch sc trn m y ba m nm trn cn li cng y ba . n c sc th tt c t sc, ngoi sc khng c php. S ni mt sc, mt lng u l trung o. (Php gii l cc php u ly tam lm gii phn (hn), ng v l-song gi, song chiu. Gi l b tnh che lp; chiu ngha l soi r tnh th. Tc l song gi chn tc, song chiu chn tc)

NHT CH

(Lng nghim kinh)

Mt ngn tay ca bn tay, kinh ni: sau khi ta nhp dit, nu c T kheo pht tm quyt nh tu Tam ma , c th i trc hnh, tng Pht, t mnh t mt ngn n, hay mt lng tay, n trn thn th t mt hng ch, ta ni l oan tri ca ngi y t v th tr xong trong chc lt, c th gian cung knh, vnh vin thot khi phin no, sanh t. (Ting

Phn l Tam ma , ting Hoa l ng tr, xa la hn trm, tro c gi l ng, khin cho tm tr vo tnh cnh, gi l tr-cc lu l sanh t trong tam gii).

NHT PHT

(Ma ha tng k lut)

Mt tri ln qu ng khong mt si tc. V ngi tu hnh php tr trai, th mt tri chnh ng, mi c n ung. Nu mt tri qu ng khong mt si tc th khng nn n.

NHT HO


S ni: Php mn nht t, ly nc bin lm mc vit cng khng ht, vic thin nh nh si lng, h khng c th ht, vic thin y khng cng. Cu ny trong Hoa nghim i kinh, cng c to ln khng th o lng, khng th ni ht. H khng c th ht, vic thin nh nh si lng khng cng.

NHT MAO

(Lng nghim kinh)

Kinh ni: trn ngn mt si lng hin ci nc Bo vng. l trong chnh bo hin y bo. V Pht y thn thng, khng th ngh bn, nn trong y bo hin chnh bo, trong chnh bo hin y bo. Y, chnh bo dung thng; s, l khng ngi; ln, nh trong nhau;

Tam Tng Php S

15

mt, nhiu bnh ng. Cho nn trn u si lng, c th hin ci nc Bo vng.

NHT KH

(Vin gic kinh lc sao)

Kh l ngun gc ca o, cn bn ca m dng, tri t. Ly d t tnh thanh tnh ca tm, trc khi cha khi ln nhim, tnh; ch Pht, chng sanh bnh ng khng hai. Tt c php, khng php no l khng t tm ny sanh ra, nn ly kh d vy.

NHT MU

(Ma ha tng k lut)

Mu l nhy mt. Lut ni: hai0 nhy mt gi l mt n ch (bng tay). Ngi tu php tr trai, mt tri ng ng, mi c n ung. Nu mt tri qu ng mt nhy mt, th khng nn n.

NHT MC

(Duy ma kinh)

Mc l khng ni. Im lng ngc li vi ni. Ch Pht, B tt hoc ni hoc im lng, u c th biu th diu l. Nn trong kinh ba0 B tt m lun v php mn bt nh xong. Vn th s li hi Duy ma ct rng: Nhn gi ang ni B tt nhp php mn bt nh no? Lc y Duy ma ct im lng khng tr li. Vn th s li ni: Lnh thay, lnh thay; n vn t ng ngn cng khng c mi tht vo php

mn bt nh. chnh l im lng m ni, ni m im lng (Ting Phn l Vn th s li, ting Hoa l Diu ; ting Phn l Duy ma ct, ting Hoa l Tnh danh).

NHT THI

(Li ni u cc kinh )

L thi gian tp hp Pht v t, bn ni, bn nghe nn u cc kinh u c cu nht thi. Php hoa vn c ni vn, tr ha hp cng mt thi gian (Vn, tr l t theo Pht nghe m th tr ).

NHT THI NHT THIT THI

(Hoa nghim kinh s).

L thi gian mt gi tc l v lng kip; v Pht t Tr, Cnh vin dung, nn di, ngn, khng ngi, nn c th rt ngn nhiu kip, trong mt gi m ko di mt gi ra nhiu kip. Kinh ni trong mt nim nhn thy v lng kip.

NHT THC

(Duy ma ct s thuyt kinh )

Ngi th gian chia ra n tng phn, tng ba, gi l on thc. Nu trong mt ba n y m hiu r tam t, th lin thnh php thc. Sau vn dng tm bnh ng, trn cng dng ch Pht, gia cung phng hin thnh, di n su ng chng sanh. Bnh ng b

L Hng Sn dch

16

th khng sai khc. Kinh ni: Dng mt ba n b th tt c l vy ( Tam : Chn , tc , trung o )

NHT XAN

(Php hoa kinh )

L mt ba cm (n cm). V hng Thinh vn, trong hi Bt nh, mong cu Pht gip , v ch B tt ni kinh i tha, hng Thinh vn t cho mnh l Tiu tha, nn i vi i tha php khng sanh tm vui mng, v nh thy thc n ,v khng th n c. Kinh ni: Hon ton khng mng tm n mt ba cm.

NHT THIT

(Phin dch danh ngha )

Nht l ni tng qut, thit l ni rt ro. Li ni cu cnh khng hai nn gi l nht. Tnh ca n rng ln gi l thit, nn gi l tt c.

NHT X

(Di gio kinh )

L tm chuyn ch vo mt cnh, khng chy theo cnh khc. Ngi tu hnh nu nhip tm, kim sot nim, khng chy theo cc duyn th vic tu hnh thnh cng chc chn. Kinh ni: Gi gn tm mt ch, khng c vic g khng thnh.

NHT ST

(Phin dch danh ngha )

Ting Phn l st, gi l st na; ting Hoa l rung t ( th in ), tc l t nc (quc th). Cnh vc gio ha ca mt c Pht l ci nc gm i thin th gii (mt mt tri, mt mt trng chy quanh ni Tu di, soi sng bn thin h, l mt th gii. 1000 th gii = mt tiu thin th gi. 1000 tiu thin th gii = mt trung thin th gii. 1000 trung thin th gii = mt i thin th gii ).

NHT L

(Th lng nghim kinh)

L ging nh o l ng i, c th thng sut cc ni. Ch Pht xa la sanh t vo i Nit bn, tt c u dng Lng nghim i nh lm con ng chnh, b con ng ny th khng th vo Nit bn c. Kinh ni: Cc bc Bt gi phm trong mi phng, ch c mt con ng i vo Nit bn. (Ting Phn l Th lng nghim, ting Hoa l kin tng hay tt c vic u rt ro, vng chc; Ting Phn l Bt gi phm l hiu chung ca Pht. N c su ngha: T ti, rt thnh vng, oan nghim, danh xng, kit tng, tn qu)

NHT TRN

(Hoa nghim kinh)

Tam Tng Php S

17

Mt ht bi. Kinh ni: Th d c rt nhiu quyn kinh, s lng bng i thin th gii , nhng nm trn trong mt ht bi. mt ht bi nh th m tt c ht bi u nh th. Lc y c mt ngi (Pht) tr hu sang sut thng t, c con mt thanh tnh ang xem nhng quyn kinh ny. trong ht bi, lin dng phng tin, ph v ht bi, ly quyn kinh ra, khin cho chng sanh c rt nhiu li ch. Dng th d ny ni trong thn ca chng sanh c tr hu v ngi ca Pht; ch v chng sanh vng tng in o m khng t bit; ch c ch Pht mi c th bit c iu y. l dng phng tin, khin cho chng sanh tu theo chnh o, ph ht sai lm, phin no, xut hin tr hu chn tht ca Pht. Cho nn ni rng trong mt ht bi cha hn mt ngn quyn kinh.

NHT U

(Lng nghim kinh)

L mt bt nc. Nc bin vn trong tro; v gi thi lm dy sng, pht sanh ra bt nc. Dng hin tng ny v d tnh i gic, hon ton yn lng sng t, v vng ng ca tm pht sanh ra th gii nh h khng. Th gii (nhiu) nh h khng trong tnh i gic, ging nh mt ci bt nc trong bin c vy. Kinh ni: H khng sanh trong tnh gic, nh mt bt nc bp bnh trong bin c vy.

NHT CI

(Duy ma ct s thuyt kinh)

Kinh ni: Trong thnh T da ly, c mt trng gi c mt a con, tn l Bu tch, cng vi con ca 500 v trng gi khc tp trung, tay cm lng by bu n cng dng Pht. Pht dng oai thn khin nhng ci lng y hp thnh mt ci lng duy nht, che khp i thin th gii. 500 ci lng y tng trng nm m, hp thnh mt ci lng, tng trng mt tm. Dng php ng m biu hin rng ton th u l t tm (Ting Phn l T da ly, ting Hoa l qung bc nghim tnh: Trang nghim thanh tnh rng ln).

NHT K

(Phm vng kinh)

Kinh ni: mt cy kim, mt ngn c khng c ly c n cp. Ngi tr gii, tuy l vt nh nht, khng c c n cp.

NHT HOA

(Phm vng kinh)

Kinh ni: Ta nay l L x na ang ngi trn i sen (Ta: Pht Thch ca - ting Phn L x na, ting Hoa l Tnh mn; phin no khng cn gi l tnh; c y gi l Mn - Phng ta l ngay thng ngha l an tr ni chnh php- Lin hoa l hoa tng th gii, v n c hnh ging hoa

L Hng Sn dch

18

sen, nn ly t tn; i l trung ng ca hoa tng th gii. Kinh Hoa nghim ni: Phong lun duy tr trn bin hng hi. Hng hi mc ln hoa sen. Trn hoa sen duy tr mt th gii). Xung quanh trn ngn hoa sen, li hin ln ngn v Pht Thch ca (hoa sen c ngn l, nn ni l ngn hoa. (Trn mi l hoa hin mt Pht Thch ca, nn gp li hin ngn Pht Thch ca. 1000 Pht Thch ca ny gi l Pht T l x na xut hin). mt hoa c 100 c nc. Mi nc c mt Pht Thch ca (Trn mi l hoa li hin 100 c quc . Trong mi quc li hin mt Pht Thch ca, th c thin bch c quc v thin bch c Pht Thch Ca. Thin bch c Pht Thch ca ny l t trn 1000 l hoa sen m 1000 Pht Thch Ca xut hin. Tm li Pht L x na hin ra 1000 Pht Thch ca. 1000 Pht Thch ca hin ra thin bch c Pht Thch ca. Nay bn thin h ny chnh l mt quc trong thin bch c quc . Pht Thch ca chnh l mt c Pht trong thin bch c c Pht).

NHT NG

(Hoa nghim kinh) n c th ph tan bng ti. Dng d tm B c th ph tan bng ti phin no. Nn kinh ni: V nh mt cy n sng em vo trong nh ti. Bng ti lu

trm, ngn nm u c th ph tan ht. n tm B cng nh th em vo trong tm ca chng sanh, bch thin vn c kip khng th ni c, cc nghip phin no v s m chng, u c th tr ht, nn gi l mt nh n (Ting Phn l B , ting Hoa l o).

NH PHP THN

(Hoa nghim kinh s)

Mt, L php thn. L l tnh c. Ngha l tnh th thanh tnh, th th sng sut, xa nay xa la nim khi bng gii hn ca h khng, khng ni no l khng bao trm, ch Pht v chng sanh u cng mt tng. V th gi l l php gii. Hai, Tr php thn. Tr tc l tu c. Ngha l tr rt ro ca th gic, kh hp vi l thanh tnh ca bn gic. L, tr tng dung; tm, sc khng hai. Ci g vn d ca tr th gi tr php thn.

NH PHP THN

(V trc lun)

Mt, Tr tng php thn. Ngha l tr hu y , mi c th din thuyt cc php; v vy thuyt php l ci tng ca tr hu. Do tr tng ny i n v tr php thn. V th gi l tr tng php thn. Hai, Phc tng php thn. Ngha l ly by bu trong i thin th gii b th, khng bng

Tam Tng Php S

19

th tr mt cu trong t c k. Nn kinh Kim cang ni: i vi kinh ny th tr ch n bn cu k., v ngi ging ni, phc c ca ngi ny hn ngi kia. Do phc tng ny n c v tr php thn. V th gi l phc tng php thn.

NH PHP THN

(Khi tn lun s)

Mt, Ngn thuyt php thn. Ngha l php thn v tng, vn xa ni nng. Tuy xa la ni nng, nhng khng dng li ni th khng ly g trnh by. V th gi l ngn thuyt php thn. Hai, Chng c php thn. Ngha l th ca php thn rng khp, mi vt u c y . Ch v m nn khng th hin by hon ton. Nu khng tu tp, lm sao chng c. V th dng tm th gic kh hp vi l bn gic. Th, bn khng hai, tc l gic ng hon ton. l chng c php thn.

NH PHT THN

(Nit bn kinh)

Mt, Php tnh thn. Php tnh l php thn vy. Ngha l thn php tnh ny bin khp mi phng khng ngn m, sc thn oan chnh, tng ho trang nghim, dng v lng nh sng, v lng ngn t php thn B tt mi phng. l php tnh thn. Hai, Sanh t thn.

Ngha l Pht dng sc phng tin hin sanh hin dit; hin xut gia, hin thnh Pht; tt c c php tr ht, tt c thin php u thnh tu; th lp ni php chng sanh. l sanh t thn.

NH PHT THN

(Nit bn kinh)

Mt, Sanh thn. Ngha l thn t cha m sanh ra, tc l thn ng ha ca Pht. Hai, Php thn. Ngha l thn vn c ca php tnh. Nu Pht ra i hay khng ra i, php thn thng tr bt ng, khng h thay i.

NH PHT THN

(Nit bn kinh)

Mt, Thng thn. Thn thng tr gii thot ca Nh lai, c y , hnh nguyn trn y. Bch thin vn c kip v trc cha tng sanh; bch thin vn c kip v sau cha tng dit. V th gi l thng thn. Hai, V thng thn. Pht phng tin mun thot kh au cho chng sanh, th hin ci thn sanh t, ri xut gia, tu o, thnh Pht, thuyt php, nhp Nit bn. V th gi l v thng thn.

NH THN

(Hoa Nghim Kinh S)

Mt, Chn thn.

L Hng Sn dch

20

Ngha l chn tr v php thn hp thnh, nn gi l chn thn. Khi tn lun ni: T th c tr hu quang minh ln, sng soi khp php gii. Hai, ng thn. Ngha l hin v s thn ty theo tm lng ha chng sanh ng vi mun loi. V nh mt mt trng hin khp sng ngi ( u c nc) d mt trng ng im mt ch. Kinh Kim quang minh ni: Theo vt hin hnh, ging nh trng trong nc.

NH CHNG SC THN

(Pht a kinh lun)

Mt, Tht sc thn. Tht l tht c, ch Pht, t nhn, v s kip tu cc nghip tng tt em n kt qu v lng tng tt trang nghim v thn ca cc Ngi khp trong php gii. V vy gi l tht sc thn. Hai, Ha sc thn. Ha l bin ha. Ch Pht, do sc bi nguyn ln, ha hin cc B tt ln, hin v s thn, v s tng tt, v s ting ni, ty ni, ty lc, ty theo s thch m bin hin ra cc thn hnh, v lng v chng. V th gi l ha sc thn.

I TIU NH HA THN.


Mt, i ha thn.

Ngha l v c cn c ca bc i tha B tt hoc hin thn tm mi bn ngn tng tt, hoc hin thn c v s tng tt nh vi trn khp c h khng. V th gi l i ha thn. Hai, Tiu ha thn. Ngha l Pht c y cn c ca Tiu tha v tri, ngi hoc hin thn ba mi hai tng tt, mt trng su thc. V vy, gi l tiu ha thn. (ba mi hai tng tt: 1. Bn chn bng phng, vng chi; 2. Ch lng bn chn xoy trn nh nan hoa bnh xe; 3. Ngn tay thon di; 4. Chn, tay mm du; 5. K tay, chn c lp da mng nh li; 6. Gt chn y n, 7. Mu bn chn cao trn; 8. Bp chn thon di nh tng lc vng; 9. Tay di qu gi; 10. Nam cn n kn; 11. Thn hnh cao v cn i; 12. L chn lng pht ra mu xanh; 13. Lng trn mnh un xoay v bn phi; 14. Thn sng nh nh vng thm; 15. Quanh thn c ho quang chiu ra mt trng; 16. Da mng, mn; 17. Lng bn chn, tay, hai vai, nh u, by ch y u y n; 18. hai nch y n; 19. Thn nh t nh S t; 20. Thn th ngay thng, oan chnh; 21. hai vai trn tra cn phn; 22. bn mi ci rng; 23. Rng u, trng v kht; 24. Rng ca ln trng v trong; 25. hai bn m cao v y n nh s t; 26. Nc bt trong hng thm; 27. Li rng v di; 28. Ging ni vang rn; 29. mt xanh bic; 30. Lng mi nh ngu vng; 31. Gia hai lng my c lng

Tam Tng Php S

21

trng thng chiu sng; 32. Trn nh u c cc tht ni cao bng bi tc).

PHT NH CHNG THP THN

(Hoa nghim kinh)

Mt, Dung tam th gian vi thp thn. Tc l chng sanh, t nc, tr chnh gic l ba ci thuc th gian. Ni l dung hp ba th gian thnh mi thn l chng sanh thn, nghip bo thn. l chng sanh th gian, quc thn. Tc l quc th gian, Thinh vn thn, Duyn gic thn, B tt thn, Nh lai thn, Tr thn, Php thn, H khng thn. Tc tr chnh gic thn th gian. Hai, Pht t c thp thn l: mt. Thn B , hai. Nguyn thn, ba. Ha thn, bn. Phng tr thn, nm. Tng ho trang nghim thn, su. Oai th th thn, by. sanh thn, tm. Phc c thn, chn. Php thn, mi. Tr thn.

NH GIC

(Phin dch danh ngha).

Mt, T gic. Ngha l hiu bit ba i qu kh, hin ti, v lai. Tt c cc php thng v v thng v.v Ng c tnh chn khng, thu r h vng hoc nghip, thnh tu c diu tr, c th t mnh m by gic ng, nn gi l t gic. Hai, Gic tha.

Ngha t mnh gic ng ri, vn dng v duyn t, rng ni cc php, m mang vic gic ng cho chng sanh, khin u xa la kh sanh t, c vui Nit bn, nn gi l gic tha.

NH GIC

(Khi tn lun)

Mt, Bn gic. Tm th ca chng sanh, linh diu, sng sut, rng rang, xa nay xa la cc nim, rng ta h khng, bao trm tt c. chnh l php thn bnh ng ca Pht. V vy gi l bn gic. Hai, Th gic. Tm nguyn bn gic ca chng sanh, hun tp v minh, gic thnh bt gic, nhiu kip m lm, by gi mi gic ng. V vy gi l th gic, gic ng hon ton th thnh Pht.

NH PHT CNH

(Hoa nghim kinh s)

Mt, Chng cnh l l chn nh php tnh, l cnh gii ca ch Pht chng ng, xa la nim tng, tt c u l chn nh. V vy gi l chng cnh. Hai, Ha cnh. Quc trong mi phng u l cnh gii bin ha ca Pht. V vy gi l ha cnh.

NH CHNG PHT

(Pht a kinh lun)

L Hng Sn dch

22

Thn l ch ta ca sc thn. l ch quc nng ta. c thn nng y th tt phi ci nc nng ta. V vy gi l nh chng thn . Mt, T th dng thn , L nhn tu ca mnh m cm th, th dng tng ng, rt nhiu php vui, t ti v ngi. V vy thn y gi l t th dng thn, cng gi l vin mn bo thn ; t th dng thn , cng gi l tht bo trang nghim. Bi v ch Pht tri qua v s kip, tu tp v lng cn lnh, nn th cm thn khp php gii, bin thnh phn t th dng; cn cc B tt ch c th nghe m khng th thy. Hai, Tha th dng thn . L s cm thy theo cn c ngi khc. Bi v ch Pht mun khin cho B tt, chng sanh hng th php lc ln, tn tu cc hnh lnh, ty theo cp m hin cnh p, cnh xu, cnh ln, cnh nh, thay i khng ngng, khin cho nhng v y c th dng.

THN NH BT TNG LY

(Tng cnh lc)

Thn, l hai php, u khng xa la php tnh. Mt, Php tnh thuc Pht l bn thn php tnh. Ngha l Pht t ng c chn nh php tnh, li dng php tnh lm thn. Cho nn gi php tnh thuc Pht l bn thn php tnh.

Hai, Php tnh thuc php l quc php tnh. Ngha l l ca chn nh php tnh, v nh h khng, bao trm khp ni, l ci th chng c ca php thn, tc l ni quc nng ta. Cho nn gi php tnh thuc php l quc php tnh.

NH CHNG THN LC

(i tr lun)

Mt, khin ni xa thy, nghe c. khin chng sanh ni khc, quc khc u thy, nghe c. Hai, Khin mi ngi thy Pht. Pht mt ni thuyt php, c th khin chng sanh thy Pht thuyt php trc mt mnh, ging nh mt tri mc th nh hin mi ni c nc.

NH TC NHN LC

(Hoa nghim kinh s)

Tc nhn lc l nguyn lc nhiu i trc ca c Th tn T l gi na; v mun ha chng sanh, pht nguyn tu hnh m thnh c Pht qu. Mun thc hin nguyn lc ny, nn nay ra i dng bi, tr; hnh, nguyn y , bn dng t v chng gii thot, m rng php mn Hoa nghim Nht tha Vin gio, khin cho chng sanh trong php gii, hiu su tr hu ca Pht. Nhng nhn

Tam Tng Php S

23

kip trc ca Pht, tuy nhiu, lc k ra hai loi: Mt, i nguyn lc. Ngha l Pht t trong nguyn lc, pht i th nguyn, chng sanh, nay thnh Pht, da vo sc nguyn ln, th hin mi phng th gii, thuyt php sanh. Trong Hin tng phm ni: T l gi na Pht, nguyn lc bao trm php gii , trong tt c quc , lun chuyn bnh xe php v thng. (Ting Phn l T l gi na, ting Hoa l Bin nht thit x, cng gi l Quang minh bin chiu). Hai, Tch hnh lc. Ngha l t ngn xa v lng kip, t nguyn pht khi hnh, hnh thnh t chng c qu, mi c th din thuyt cc php, dy bo chng sanh. Cho nn ch sn thn c bi k rng: tng tu thng hnh tht v bin; nay c thn thng cng v lng; php mn rng m nhiu nh vi trn; tt c khin chng sanh c an vui, gic ng.

NH TC

(Kim cang son yu s)

Mt, Phc tc. Ngha l t trong nhn, Pht tu hnh b th, tr gii, nhn nhc, tinh tn, thin nh. c phc ca nm , nay t ni qu, thnh t ng thn, tng ho y, vn c trang nghim. l phc tc. Hai, Hu tc.

Ngha l t trong nhn, Pht tu Bt nh diu ng, qu gic ng trn y, tr hu trang nghim. l hu tc.

TT T THI T NH TNG

(Pht bn hnh tp kinh)

Ting Phn l Tt t, ting Hoa l n ct, tn lc nh ca Pht. Khi Pht va sanh ra, vua Tnh phn ra lnh mi thy tng s. Thy tng s ni rng tng Thi t tt lm lun vng v lm Pht. Mt, Tng lun vng. Lun vng l tng ca chuyn lun vng, c 32 tng tt. Thy tng ni Thi t c y 32 tng, nu Ngi nh th s lm chuyn lun thnh vng, cai tr bn thin h. (T thin h l t chu: ng, pht vu i; Nam, ph ; Ty, c a ni; Bc, ut n vit. Hai, Tng thnh Pht, Pht c 32 tng tt. Thy tng ni Thi t c 32 tng tt, nu b a v vng, xut gia cu o, chc thnh Pht, ting tm vang khp mi phng, dy bo tt c mi loi.

NH CHNG X LI


Mt, Sanh thn x li.

L Hng Sn dch

24

Ting Phn l x li, cn gi l thit li tha; ting Hoa l ct thn. Ngha l ng thn ca Pht Dit sau khi tr t cn gi l x li c ba mu sc. Xng x li sc trng, tc x li sc en, tht x li sc . X li rt cng p khng b. Nu l x li ca B tt, La hn th mu ging nhau, tnh cng khng bng. Quang minh kinh ni: X li ny l hun tp ca gii, nh, hu, rt kh c c, y l phc in trn ht. Cho nn chng ta nn dng thp cng dng th phc bu v lng. (Ting Phn l X duy, ting Hoa l thiu t) Hai, Php thn x li. i lun ni: kinh quyn cnh php thn x li. Ngha l Pht ni l ca tng bu trung o, khng h thay i, khng sanh, khng dit; xa nay cn mi, bao trm c tri t. Chng ta nn ch tm nh php th tr, th thy php thn ca Pht s c phc v lng v bin. Nn kinh Php hoa ni: Nu quyn kinh ch no, nn dng thp cng dng, khng nn di chuyn ti lui, v trong c ton thn c Pht.

NH PHP

(Hoa nghim kinh s)

Mt, Thng ngha php, tc l Nit bn. Php Nit bn ngha ca n ti thng, nn gi l thng ngha php. Hai, Php tng php, tc l php T . Php T , mi th

c tng trng, nn gi l php tng php.

NH PHP

(Lng nghim kinh)

Mt, T c php. Ngha l php Pht t tu hnh m chng c c, cng vi mi phng Pht khng tng khng gim; nn gi l T c php. Hai, Bn tr php. Ngha l php thuc php gii, xa nay thng cn, c Pht hay khng tnh tng vn nh th; nn gi l bn tr php.

NH CHNG PHP TNH

(a tr kinh)

Php tc l php tc, tnh tc l khng thay i. Php tnh ca tt c khng thay i u c theo php tc tu, nn gi l php tnh. Mt, Tht php tnh. Ngha l l chn tht la xa tng h vng, bn tnh bnh ng, khng c i thay. Tt c ch Pht, u t php tnh ny tu hnh m thnh chnh gic; nn gi l tht php tnh. Hai, S php tnh. Th gian c v s php, tt c u nng vo l thnh lp v thi hnh. V nh t, nc, gi, la; cc php ng m, ty theo thi quen m c s nhn bit. Tuy thuc v s, tht ra khng ra ngoi l php tnh bnh ng; nn gi l s php tnh.

Tam Tng Php S

25

KH KINH NH NGHA

(A t t ma i t b sa lun)

Kh l trn hp vi l tnh ca ch Pht, di hp vi cn c ca chng sanh. Kinh l gio php, l thng cn. Kh kinh l do Pht ni. C hai ngha t kit tp, san nh kh kinh ny. Mt, Kit tp ngha. Kh kinh ca Pht, thu tm nhiu ngha, vt ln trn c tm tnh, khin cho khng qun mt, ging nh kt hoa lm ci m i ln trn u chng sanh. Lu bao nhiu cng khng qun mt. Hai, San nh ngha. Kh kinh ca Pht quyt on cc ngha, r rng, sai, ng, b c, gi lnh, ging nh mc thc ca th mc, chn la iu tt nht, b t v chnh, b cong gi ngay.

NH BT NH

(i tr lun)

Ting Phn l Bt nh, ting Hoa l tr hu. c Pht hi Bt nh ni php ba gio thng, bit, vin. Nn mi c tn cng, bt cng Bt nh. Mt, Cng Bt nh. Nu l cng Bt nh, tc l thng gio. C ngha l Thinh vn, Duyn gic, B tt cng nng ni gio php ny m tu chng. Hai, Bt cng Bt nh. Tc l hai gio bit, vin. C ngha l vi hai gio bit, vin ny, ch cp n php tu hnh ca B

tt, cn Thinh vn, Duyn gic khng th tham d.

NH BT NH

(Hoa nghim kinh s) Mt, Tht tng Bt nh. Ngha l v l ca bn gic, chng tch, chng chiu, xa la tng h vng; gi l tht tng, tc l nht thit chng tr. (Tch l im lng; chiu l sng soi. Tch, chiu u ni l chng, l dng ngn hai bn biu hin tht tng ca trung o. Hai, Qun chiu Bt nh. Ngha l c qun chiu, chng chiu m chiu, hiu r cc php v tng, gi l qun chiu, tc nht thit tr (chng chiu m chiu, ngha l v l, tr th vn chng chiu, v qun m c chiu, lm r ci c qun chiu).

BT NH NH CHNG TNG

(a tng thp lun kinh).

Mt, Th gian Bt nh. Ngha l cc v B tt ch da vo c tng, bin chp, v ngi khc m din thuyt gio l Tam tha, khuyn rn tu hnh, dit tr phin no, nghip chng, khng thc hnh tch tnh chn tht Bt nh, thng thc hnh Bt nh c thy c tng. Nh th l Bt nh c la chn, c vn mc. V th gi l th gian Bt nh. (Bt nh c thy, c tng l th gian tr. Nh

L Hng Sn dch

26

quan ln C tn chia ci Dim ph lm by phn c th chm dt tranh kin co. Tr mng t s ni rng chn la tr th gian chnh l Bt nh). Hai, Xut th gian Bt nh. Ngha l ch B tt khi chuyn cn tu tp o B , cc v Thinh vn ty sc v ngi khc din ni Tam tha chnh php, m trong , tm nh h khng, bnh ng, im lng, xa la danh tng. Bt nh nh th l khng vn khng mc. l xut th gian Bt nh.

NH CHNG BT NH TRANG NGHIM

(Bt nh kinh v i tr lun)

Ting Phn l Bt nh, ting Hoa l tr hu, v tr hu c th trang nghim php thn. Nn gi l Bt nh trang nghim. Mt, D trang nghim. Ngha l ngi c th tu tp tr hu, nh eo anh lc tt p trang nghim thn mnh. gi l trang nghim. Hai, V trang nghim. Ngha l ngi cha th tu tp tr hu, nh khng c anh lc trang nghim thn mnh. l cha trang nghim.

KIM CANG NH NGHA

(Kim cang kinh t hin lc) Kim cang l mt loi kim loi rt cng, nn gi l kim cang. Tiu

phm Bt nh dng t kim cang lm ta. Rng chc v sc bn c hai ngha. Mt, ngha rng chc. Rng chc ca kim cang, khng vt no c th lm cho n h nt, dng d th Bt nh, chn thng thanh tnh, khng bin i, phin no khng th lm lon, t ma khng th quy ng. y l tht tng Bt nh. Hai, ngha sc bn. Sc bn ca kim cang c th ph tan mi vt, dng d dng ca Bt nh, c th dt tr nghip chng chp trc, chiu soi nm un u khng, vt qua cc kh nn. y l qun chiu Bt nh.

PHP HOA NH DIU

(Php hoa huyn ngha)

Diu l khng th ngh bn, chng phi l tm suy ngh, ming ngh lun ca cc v B tt. hai iu bt t ngh ny chnh l ca lun v Php hoa khai quyn hin tht. Tn diu mt khi nu ln th tuyt i hon ton, nn ch bn lun mi quyt nh, th Php hoa mi c hin l. Ra i trc c t thi, tam gio. Tuyt i lun bn. Li c th trc khai m, khin iu vin diu vy. (Khai l m mang, ba tha Thinh vn, Duyn gic, B tt l quyn- Pht tha l tht. Pht ni kinh php hoa chnh l m ra ba tha l quyn; nu r Nht tha l tht. Nn kinh ni: Trong mi ci Pht, ch c

Tam Tng Php S

27

php Nht tha, cn gi l m rng php Thinh vn. l vua ca cc kinh- bn thi: Hoa nghim; lc uyn; phng ng; Bt nh-ba gio l tng, thng, bit). Mt, Tng i diu. Bn ny, bn kia p i cho nhau gi l tng (lin h). Ly ci kia ch i ci ny gi l i. hai bn nng ta nhau l so snh hn km. Ngha l trc ni t thi, tam gio l ni php th, sau ni kinh php Hoa l ni php diu. Ly ci ny mong ch ci kia gi l i. i tc l i i, ngha l th l i vi trc, diu l i vi ci sau. Hai, Tuyt i diu. Dt ci th trc, li khng so o i i. Ngha l php hoa m ra ba tha l quyn, tc l Pht tha mi l tht. Tht khng ngoi quyn, quyn khng ngoi tht. Tht tc l quyn, quyn tc l tht; nn gi l tuyt i diu vy.

TCH BN NH MN

(Php hoa huyn ngha thch thim)

Mn l c th thng sut, ngha l do ca ny m c th thng sut n tht tng. Nhng hai ca ny, ch c kinh php hoa mi ni r thi. Bi v chng c bn khng sao tm tch c, khng c tch khng ly g lm r bn. Bn, tch tuy khc, u khng th ngh bn, nn gi l diu. Cc kinh ch ni c Thch ca mi thnh Pht y (tch) m

khng ni thnh Pht lu ri (Bn), hin by kinh php v ang ni. iu quan trng nht. Nn mi c gi l vua trong cc kinh. (Tht tng l tng xa la h vng, tc l diu l, chn tht ca trung o. v ang thuyt php l kinh Bt nh ni trc ri, kinh v lng ngha hin nay ni; Nit bn kinh th ang ni). Mt, Tch mn. mi bn phm trc ca kinh Php hoa gi l tch mn. Tch l du chn. Lun v c Thch ca thnh o t trc n nay, khong gia gio ha chng sanh, ri sanh, ri dit, cho n nay thnh Pht sanh, u t bn n tch, nn gi l tch mn. Hai, Bn mn. mi bn phm sau trong kinh Php hoa gi l bn mn. Bn l gc r. Lun v c Thch ca thnh Pht v s kip v trc. Nn kinh ni tt c tri, ngi, A tu la trong th gian u cho rng nay Pht Thch ca mu ni xut th, trong cung vua dng h Thch, b thnh Gi da khng xa, ngi o trng chng c chnh gic. Nhng ta thc s thnh Pht n nay v s kip. T n nay, ta thng ci ta b th gii ny thuyt php sanh. y l m tch hin th bn. V vy gi l bn mn. (Ting Phn l Gi da, ting Hoa l sn thnh; Ting Phn l Na do tha, ting Hoa l vn c; Ting Phn l Ta b, ting Hoa l nng nhn).

L Hng Sn dch

28

NH CHNG NHT THA

(Hoa nghim kinh s)

Nht tha l Hoa nghim Nht tha Vin gio. i vi Nht tha ny c ging c khc, nn gi l nh chng Nht tha. Mt, ng gio Nht tha. ng tc ging vi hai gio chung, n. Nhng chung gio ch ni r mt tnh, mt tng, l, s v ngi. n gio ch ni r khng hai khng ba, li ni, suy ngh u dt ht. Gio l ging nhau ny u ni mt tnh, mt tng, s, l v ngi, v nh v tam, ni nng, suy ngh dt ht. Ging hai gio kia, u hin th Nht tha. V vy gi l ng gio Nht tha. (V nh: khng Thinh vn, Duyn gic- v tam thm B tt) Hai, Bit gio Nht tha. Bit tc l khc nhau bn gio tiu, thy, chung, n. Nhng s khc nhau ny, ch xt v hai c tnh vin, dung, s s v ngi. Nu ln mt php, lin thu nhip tt c php mn v ngi. Tt c php mn tr v thnh mt gio. V vy gi l bit gio Nht tha.

NH CHNG TRANG NGHIM

(Nit bn kinh) Trang tc l oan trang, nghim tc l t chnh, v hai th tr hu v phc c u c th trang nghim php thn.

Mt, Tr hu trang nghim. Cc v B tt t khi mi pht tm n lc hon mn cng hnh, v minh ht, Pht tnh hin tin, c c tr hu c th hin th php thn. V vy gi l tr hu trang nghim. Hai, Phc c trang nghim. Cc v B tt tu hnh lc , vn hnh y , c c phc c, c th hin th php thn. V vy gi l phc c trang nghim.

NH CHNG TRANG NGHIM

(Kim cang kinh son yu s)

Kinh Kim cang ni: Trang nghim ci Pht, tc l chng trang nghim, gi l trang nghim. Chng trang nghim, tc l trang nghim hnh tng. l trang nghim, tc l trang nghim nht. Mt, hnh tng trang nghim. Ngha l nu ngi ta phn bit Pht th c hnh tng m ni ta c th thnh tu. Ngi y vng mc vo cnh, sc, thanh, chng phi tht trang nghim. l hnh tng trang nghim. Hai, nht ngha trang nghim. Ngha l tm thanh tnh khng vng mc, nng vo tr hu chn tht, thng t ci t tnh, ch c biu hin ca tm. y l ci Pht do chnh tr thnh tu. V vy gi l nht ngha trang nghim.

Tam Tng Php S

29

NH NH LAI TNG

(i tha ch qun php mn) Nh lai l l tnh ca Nh lai. Tng l bao hm gi gn, ngha l tm phin no ca tt c chng sanh c y v lng v bin nghip thanh tnh v lu, khng th ngh bn. V nh trong c vng, trong cy c la. Cho nn trong cu tng Pht tnh y , v vy gi l Nh lai tng. Mt, Nht khng Nh lai tng. Ngha l tm tnh ny ty duyn nhim, tnh, to ra cc php sanh t, Nit bn, nhng tm th bnh ng, xa la tnh, tng. Chng nhng khi ra cc php nhim, tnh u khng, m ci tm nng khi cng khng th c. V vy gi l khng Nh lai tng. Hai, Bt khng Nh lai tng. Ngha l tm tnh ny y cng c thanh tnh v lu, v cc php hu lu, hoc nhim u cha ng y khng thiu mt ci g, cc php u biu hin. V vy gi l bt khng Nh lai tng.

NH KINH TH

(Hoa nghim kinh s) Mt, Vn th s y th. Vn l vn t. Tt c ngha l u da vo y, cng l ci th ni r ca kh kinh. Hai, Ngha th nng y th. Tt c ngha l u da vo vn t c hin by, nn ngha l

nng y v cng vi vn t ng lm th ni r kh kinh.

NH NIT BN

(Kim quang minh kinh huyn ngha)

Ting Phn l nit nh, ting Hoa l Dit . Mt, Tnh tnh Nit bn. Ngha l l tht tng ca cc php, khng th nh, khng th sch. Khng nhim tc l khng sanh. Khng tnh tc l khng dit. Khng sanh khng dit gi l tnh tnh Nit bn. Hai, Phng tin tnh Nit bn. Phng tin ging nh thin xo (kho lo). Tr hp vi l, tc l soi sng mi cn c, soi sng th t c cm ng, c c cm tc l sanh. Sanh y m khng phi sanh. C duyn ht, ng thn dit. Bt sanh bt dit gi l phng tin tnh Nit bn.

NH NIT BN

(i tr lun) Mt, Hu d Nit bn. Ngha l kin hoc v t hoc dt, nhng sc thn cn sng cha cht, nn gi l hu d Nit bn. ( thc phn bit l kin hoc, i vi trn cnh ni lng tham luyn l t hoc) Hai, V d Nit bn. Ngha l kin hoc v t hoc dt ht v thn ng m cng khng cn, nn gi l v d Nit bn.

L Hng Sn dch

30

NH PHP TNG VI

(Du gi s a lun)

Mt, Phin no. Cc php lm cho bun ru tm ti, no lon tm thn, tc l s m lm ca v minh, tham i, ngha l lm cho chng sanh thun theo phin no, tri ln theo dng sanh t, v vy tri vi con ng i n Nit bn. Hai, Nit bn. Ngha l chng sanh chn ci kh sanh t, tu tp phm hnh, dt cc phin no, chng c Nit bn, v vy tri vi phin no hoc nghip.

NH TR


Mt, Nh l tr. Ch Pht, B tt dng tr nh tht thy thu sut l tht t, huyn diu tch tnh, khng tng khng gim, nn gi l nh l tr. Hai, Nh lng tr. Ch Pht, B tt thu sut hon ton tt c th gii. Nu thy chng sanh tri vi l tr th sanh t lun hi; nu thy chng sanh thch hp vi l tr th chng c Nit bn, nn gi l nh lng tr.

NH TR

(Nhip i tha lun) Mt, Cn bn tr. Cn gi l v phn bit tr, ngha l tr ny khng nng ni

tm, khng duyn cnh, hiu r tt c php, u l chn tm. Cnh, tr khng khc, nh ngi lc thnh thi a mt nhn cnh vt m khng phn bit g, do y m c tr v phn bit mi c th sanh v vn phn bit. gi l cn bn tr. Hai, Hu c tr. Nng ni tm, duyn ngoi cnh, v vn phn bit, cnh, tr khc nhau. Nh ngi m mt, mi mu sc hin by, nng vo cn bn tr m c tr ny. gi l hu c tr.

NH TR

(i tp kinh) Mt, Tn tr. Ngha l A la hn dt ht kin, t hoc trong tam gii. Tc l bit sanh mng ca ta ht, phm hnh thanh tnh. gi l tn tr. (A la hn l ting Phn, ting Hoa l v sanh hay v hc) Hai, V sanh tr Ngha l A la hn dt ht kin, t phin no trong tam gii, bit cch m tri tt c, khng cn th sanh vo tam gii. gi l v sanh tr.

NH TR

(Quan m huyn ngha)

Mt, Nht thit tr. Ngha l i vi tt c tn gi cc php ni in c th hiu r v gii thch tn gi cc php ngoi in c th hiu bit r rng. Nn

Tam Tng Php S

31

gi l nht thit tr, tc l tr ca Thinh vn, Duyn gic. Hai, o chng tr. Ngha l c th dng tt c php ca Pht pht khi chng t lnh ca tt c chng sanh. Nn gi l o chng tr, tc l tr ca B tt.

NH TR


Mt, Qun st tr. Ngha l dng tr hu, soi r nhn, php u khng hin by l chn nh. Thu r nng chng, s chng, c hai u khng th c. gi l qun st tr. (Nng chng l tr chng c, s chng l l chng c). Hai, Th tng tr. Ngha l kho la chn tng ca cc php. Hoc s hoc l dng tr hu soi r, lm cho vn php vin dung, s, l v ngi. l th tng tr.

NH CHN NH


Mt, an lp chn nh. Th khng gi di gi l chn. Tnh khng bin i gi l nh, tc l th ca tht tng, cng l th ca chn nh, c th sanh cc php th gian v xut th gian m c th an tr. V vy gi l an lp chn nh. Hai, Phi an lp chn nh.

Php chn nh, t xa n nay, tnh vn thanh tnh, xa la tt c tng, im lng v vi, v vy gi l phi an tr v vi.

NH CHN NH

(Khi tn lun s) Mt, Ly ngn chn nh. Ngha l th ca chn nh, ly thng danh t, ly tng tm duyn, ly tng ngn thuyt. V vy gi l ly ngn chn nh. Hai, Y ngn chn nh. Ngha l th ca chn nh, tnh vn rng ln nh h khng, ni nng khng ngi nn dng ngn thuyt trnh by chn nh. V vy gi l y ngn chn nh.

NH CHN NH

(Khi tn lun s)

Mt, Bt bin chn nh. Th ca chn nh t xa n nay, cu cnh bnh ng, khng c bin i, khng th h hoi, th lun tch tnh. V vy gi l bt bin chn nh. Hai, Ty duyn chn nh. Tnh ca chn nh vn khng sanh dit, nhng v v minh lon ng, ni ln cc tng. Nh nc v gi, sng c bng ni ln. Nu gi ngng bc, tng ng u cn. V vy gi l ty duyn chn nh.

NH CHNG NH NH

(Pht tnh lun)

L Hng Sn dch

32

Mt, Nh nh tr. Tr mu nhim ca chn nh xa nay thanh tnh, v minh khng th che, phin no khng th nhim, soi r cc php, bnh ng khng hai. V vy gi l nh nh tr. Hai, Nh nh cnh. Cnh mu nhim ca chn nh thng tr mt tng, lng t h khng, khng di khng i, khng sanh khng dit. V vy gi l nh nh cnh.

NH TM

(Lin tng bu gim) Mt, Chn tm. T tnh ca tm thanh tnh mu nhim sng t thanh tnh chn tht, thng sut nh h khng, xa la vng tng. V vy gi l chn tm. Hai, Vng tm. Ton chn thnh vng, ty cnh sanh dit, nim nim chng tht. V vy gi l vng tm (ty cnh l ty theo sc, thanh, hng, v, xc, php)

NH TM

(Duy thc lun)

Mt, Tng ng tm. ng l xng hp. Ngha l vng tm mt nim dy ln phn bit h vng, cng vi hoc nghip phin no tng ng nhau. V vy gi l tng ng tm. Hai, Bt tng ng tm.

Chn tm thng tr, xa nay mt tng, t tnh thanh tnh, cng vi hoc nghip phin no hon ton khng tng ng. V vy gi l bt tng ng tm.

NH CHNG TM TNG

(Chim st kinh)

Mt, Tm ni tng. Tng ca tm th nh nh khng i, thanh tnh trn y, khng h chng ngi, kn nhim kh thy, bao trm mi ni. V vy gi l tm ni tng. Hai, Tm ngoi tng. Tm theo cnh do vng nim, hin by v vn cnh gii trc mt. V vy gi l tm ngoi tng.

NH CHNG TNH

(Lng gi kinh).

Chng l ht ging c th sanh ra. Tnh l nhiu ln tp luyn m thnh, khng phi l tnh ca l tnh. Mt, Thnh chng tnh. Thinh vn qun st ng m kh, khng, chn ght sanh t; vui mng cu Nit bn th thnh tu chng tnh Thinh vn. Duyn gic qun duyn khi ca ng m, tu hnh xa la, th thnh tu chng tnh Duyn gic. Pht gic ng ng m v cc php xa nay vng lng, khng sanh khng dit, ba hoc dt tr, mun c y , th thnh tu chng tnh Pht.

Tam Tng Php S

33

(Trong kinh khng ni B tt chng tnh; hnh tu ca B tt tc thnh tu chng tnh ca Pht, nn khng cp n (Tam hoc: kin t hoc, trn sa hoc, v minh hoc). Hai, Ngu phu chng tnh. Phm phu ngu si, i vi cc php ng m v vic th gian v vn phn bit, vng tng, khng c cho l c, chng thng cho l thng, gp vic g cng bm vu, chp chc, th thnh tu chng tnh ngu phu.

NH CHNG TNH

(i tr lun)

Mt, Tng tnh. Ngha l tt c php bn tnh tch tnh, khng sanh khng dit, khng n khng i, khng vo khng ra. V vy gi l tng tnh. Hai, Bit tnh. Ngha l ngi thch lm vic c th thnh tnh c, thch lm vic lnh th thnh tnh lnh; nh la c tnh nng, nc c tnh t. V vy gi l bit tnh.

NH CHNG TNH

(Tr a kinh) Chng l ht ging, c ngha ny mm s sng. Tnh l tnh phn bit, c ngha t phn bit khng i. Do cn tnh ca B tt bt nh nn chia ra hai loi. Mt, Tnh chng tnh, tc l bn tnh. Ngha l lc nhp ca B

tt l hn ht, phn bit tt c php mt cch r rng. Hai, Tp chng tnh, ngha l tp tnh nhiu ln thnh tnh. B tt t mi pht tm, tu tp mi vic lnh m c thin tnh.

NH CHNG TNH

(a tr kinh)

Mt, Hu tnh. Ngha l t i, ng m, lc cn, lc trn, cho n Nit bn v.v u l th gian, gi danh v phng tin. Php c t tnh, nn gi l hu tnh. Hai, V tnh. Ngha l t i cho n Nit bn v.v u l gi danh, rt ro khng c g, u l khng, nn gi l v tnh.

NH TNG

(Khi tn lun)

Mt, Tr tnh tng. Ngha l nng vo sc hun tp bn trong ca chn nh v sc hun tp ngoi ca gio php, nh tht tu hnh, phng tin y , ph b tng sanh, dit ca thc tm, thnh tr trn y thun tnh. V th gi l tr tnh tng. Hai, Bt t ngh nghip tng. Ngha l nng vo tr tnh tng c th lm tt c cnh gii thng diu, v lng tng cng c thng khng dt hn. Ty cn c ca chng sanh, v vn th hin, khin c li ch. V vy gi l bt t ngh nghip chng.

L Hng Sn dch

34

NH TNG

(Khi tn lun) Mt, ng tng. Ngha l hai php tnh, nhim u ng tnh, tng ca chn nh. V nh cc dng bng snh, u cng tnh, tng ca vi trn. V vy gi l ng tng. Hai, D tng. Ngha l l bnh ng ca chn nh, ty duyn nhim, tnh, hin hin tt c tng sai bit. V vy gi l d tng.

NH TNG

(i tr lun)

Mt, Tng tng. Ngha l ni v tt c php hu vi ca th gian, u l v thng. V vy gi l tng tng. Hai, Bit tng. Ngha l, tuy rng, cc php u v thng, nhng mi php u c mt tng ring, nh t, th c tng cng, nc c tng t, la c tng nng, gi c tng ng, u khng ging nhau. V vy gi l bit tng.

NH TNG

(Xa gi l nh thc, trch t Tng cnh lc)

Mt, S duyn cnh tng. Ngha l tm duyn su trn: sc, thanh, hng, v, xc, php, tng ca n hin by ra ngoi. V vy gi l s duyn cnh tng. (Tng b duyn)

hai, Nng duyn thc tng. Ngha l t nhn thc n thc u c kh nng duyn cnh lc trn. Tng ca n hin by bn trong. V vy gi l nng duyn thc tng.

NH TNG BIT

(Tch huyn k)

Mt, T tng bit. Tng l tng trng. V nh thn ta l thn t tng. trong thn ny c nng to v s to, cn v trn khc nhau. V nh th th c th tng. trong th ny c kh th, lc th, khng kh, khng lc khc nhau. V nh tm l tm t tng. trong tm ny c nhn thc thc khc nhau. V nh php l php t tng. trong php ny c nm m, 12 nhp, 18 gii khng ging nhau. V nh qun thn ly bt tnh lm t tng; qun th ly kh lm t tng; qun tm ly v thng lm t tng; qun php ly v ng lm t tng. V vy gi l t tng bit. (T nim x; thn, th, tm, php; thn l thn ca ta, th l lnh th cc vic, tm l thc th su, php l thin, c cc php). Hai, Cng tng bit. Ch lin h n bn loi hnh tng kh, khng, v thng, v ng. Nh trn cp thn, th, tm, php cng c, gi l cng tng, nhng ni khc nhau l: v nh lc qun thn l kh th khng th qun khng, v thng, v ng. Cho n lc qun thn v ng cng

Tam Tng Php S

35

khng th qun ba ci cn li. V vy gi l cng tng bit.

NH CN

(Lng nghim kinh ngha hi) Mt, Ph trn cn. Cn l mt, tai, v chng h di vay mn, nn gi l ph (ho huyn, khng tht). Khng phi l ci dng ca kin, vn, gic, tri, nn gi l trn. Kinh ni: mt ging nh hoa b bt, tai ging nh chic l non cun li, mi ging nh hai ci vut (mng), li ging nh trng non na vnh, thn ging nh ci tan trng, ging nh nhn vo nh ti. Hai, Thng ngha cn. Trong su cn, mi cn c sc tng trng vt bc, c th soi thu i tng, pht sinh nhn thc l i tng ca cn, nn gi l thng ngha.

NH CHNG CN BN

(Lng nghim kinh)

Mt, V th sanh t cn bn. Ngha l chng sanh tri qua v s kip lu chuyn trong sanh t, tm kim im khi u, chc chn, khng th c, ch v m m bn tnh, nn tri ln trong sanh t, v vy gi l v th. Sanh t cn bn, tc l ci tm phan duyn. Kinh ni: dng tm phn duyn lm t tnh.

Hai, V th B Nit bn nguyn thanh tnh th. Ting Phn l B , ting Hoa l o, ting Phn l Nit bn, ting Hoa l Dit . Ngha l l th ca tnh thanh tnh, bao trm tch dit, khng di khng i, v th v chung. V vy gi l B Nit bn, khng nhim phin no, khng tri ln trong sanh t. Do gi l nguyn thanh tnh th, tc l cn bn thanh tnh ca B Nit bn.

NH CHNG THC

(Hin thc lun)

Mt, Hin thc, tc l thc th tm. Ngha l thc ny cha ng tt c chng t thin, c, m li c kh nng biu hin tt c cnh gii, nn gi l hin thc. Hai, phn bit thc, tc l thc th su. Ngha l trong hin hnh ca thc trn, thc phn bit tng ca nm trn tt, xu, nn gi l phn bit thc.

THC NH PHN

(Nhip i tha lun thch). Lun ni trong su thc th phn ra thnh mt phn l tng, mt phn l kin, nn gi l hai phn ca thc. Mt, Tng phn. Ngha l i su thc nhn, nh thc, mi thc u thay i khc nhau thnh ra sc, thanh,

L Hng Sn dch

36

hng v vn cc tng, nn gi l tng phn. Hai, Kin phn. Ngha l su thc trc c kh nng phn bit r rng trn cnh, nn gi l kin phn.

A LI DA NH NGHA

(Tng cnh lc).

Ting Phn l A li da, ting Hoa l tng, ngha l thc th tm, c kh nng cha ng chng t cc php. Mt, Nng nhip nht thit php. Nhip c ngha gi gn, tc c ngha cha ng. V thc ny c th cha ng tt c php thin, c ging nh ci kho cha ng bu bi, khng th mt c. Hai, Nng sanh nht thit php. Sanh tc l sanh ra. C ngha l thc ny cha ng chng t cc php thin c, th cc php y t y sinh ra, ging nh t c th sinh ra vn vt, cy c.

NH C

(Qun m huyn ngha) chng sanh nhn tm y , th gi l (v) hiu r hai nhn. ch Pht qu hin by, th thnh hai c tr v on; bi v hiu r nhn th thnh tr c, lin h vi nhn th thnh on c. Mt, Tr c.

Tr l tr hu, ngha l hiu r cc php mt cch thng sut v ngi, ty cn c ln, nh ca chng

sanh m din by, khng c sai lm; l tr c. Hai, on c. on l on tr, ngha l dt tr ht hoc nghip, ty theo ni m iu phc chng sanh, c khng th nhim, hon ton t ti, khng b tri buc. l on c.

NH HNH

(Hoa nghim kinh s)

Mt, n thnh ch hnh. Tc l nng vo php mn vin dung m tu hnh. Cc v B tt nu dt mt hoc nghip th tt c cc hoc u on, nu tu mt hnh, th cc hnh u y . V vy phm Ph hin hnh ni: Dt tr c mt th tt c u dt ht. Hai, Bin thnh ch hnh. Tc l nng theo th lp ca php mn m tu hnh. Ngha l cc v B tt, ban u pht tm B , cui cng trong a v ng gic, th t tri qua nhiu php mn, lm tt c cc hnh. l bin thnh ch hnh.

NH HNH

(Hoa nghim kinh s) Mt, Sai bit hnh. Nng vo nhiu a v khc nhau m tu hnh, nn gi l sai bit hnh. (Cc v l Thp tr, Thp hnh, Thp hi hng, Thp a). Hai, Ph hin hnh. Nng vo php mn vin dung, theo tu mt hnh, tc l y cc hnh, nn gi l Ph hin

Tam Tng Php S

37

hnh. ( Nht hnh l trong bnhai a v, theo tu mt hnh th bao hm nhng hnh khc).

NH QUN HNH

(cng gi l duy thc qun, trch t Tng cnh lc).

Mt, Tm t (t). Suy xt v quan st tm, t. Tng do cn v trn xut hin, khi ln trong mt nim ca tm, th dng tam qun xem xt n. gi l tm, t. (Tm th khi duyn l tm, tm t phn bit l t (t); tam qun: khng, gi, trung qun). Hai, Chn nh. Chn l khng di, nh l khng khc. Ngha l thng dng diu quan qun tm tnh vn y l ca chn nh, mau chng khin cho hin hin ra. l chn nh.

NH O

(B sa lun v tnh thp nghi lun)

Mt, Nan hnh o. Lun ni: trong i ng trc c v lng ci Pht, cu A b bt tr rt kh c, vi trn cnh ca th gii ta b th s hn hp, nm dc ngn che, kh vo c o, nn gi l nan hnh o. (Ting Phn l A b bt tr, ting Hoa l bt thi chuyn). Hai, D hnh o. Tin vo nhng li Pht dy, tu nim Pht Tam mui, cu vng

sanh tnh , li c nguyn lc ca Pht A di tip , chc chn vng sanh, nn ni l d hnh o.

NH O

(Ch qun ph hnh k).

Mt, gio o. Gio o c hai.

a) Dy ring B tt, i vi cc a v Thp tr, Thp hnh, Thp hi hng, nng ta vo gio l ca Pht, ty hon cnh m tu hnh. gi l theo quy c m thc hnh gio l, o php.

b) Pht cng B tt qu v Thp tr, Thp hnh, Thp hi hng thuyt ging i ln php Thp a. l ni v quy nh thc hnh gio l, o php. (Thp tr: Pht tm, tr a, tu hnh, sanh qu, phng tin c tc, chnh tm, bt thi, ng chn, php vng t, qun nh- Thp hnh: hoan h, nhiu ch, v sn hn, v tn, ly si lon, thin hin, v trc, tn trng, thin php, chn tht- Thp hi hng: cu nht thit chng sanh ly chng sanh tng, bt hoi, ng nht thit Pht, ch nht thit x, v tn cng c tng, ty thun bnh ng thin cn, ty thun ng qun nht thit chng sanh, chn nh tng, v phc gii thot,

L Hng Sn dch

38

php gii v lng- Thp a: hoan h, ly cu, pht quang, dim hu, nan thng, hin tin, vin hnh, bt ng, thin hu, php vn).

Hai, chng o. Chng o c hai.

a) Bit gio B tt. trong a v s a, ph phin no v minh vi t, chng l chn tht trung o. ni v c hnh chng o.

b) Pht t ni, php 12 a ny, ta thn chng. ni v c thuyt chng o.

NH O

(Tch huyn k)

Mt, V gin o. Ngi chng s qu Thinh vn, nng bt nhn, dt b s m m v l ca bt v sau. Bt nhn ny khng b kin hoc lm gin cch. V vy gi l v gin o. (Bt nhn: kh php nhn, kh loi nhn, tp php nhn, tp loi nhn, dit php nhn, dit loi nhn, o php nhn, o loi nhn- Bt : dc gii T , sc gii, v sc gii T ) Hai, Gii thot o. Ngi chng s qu Thinh vn, nng ni bt tr, c th chng c l v vi ca bt v sau. Bt tr ny xa la c s tri buc ca nghip. V vy gi l gii thot o (Bt tr: Kh php tr, kh loi tr, tp php tr, tp loi tr, dit

php tr, dit loi tr, o php tr, o loi tr).

NH O

(Vn th s li B tt vn B kinh lun)

Mt, Hu lu o. Nm ba la mt b th, tr gii, tinh tn, nhn nhc, thin nh, c th thnh tu c qu hu lu sanh t th gian. V vy gi l hu lu o. Hai, V lu o. Bt nh ba la mt, c th thnh tu qu v lu Nit bn xut th gian. V vy gi l v lu o.

NH


Mt, Chn lm sng t l nht tnh thng sut. chnh v vy m ni l tht t, khng dnh mt my trn, phi tri u khng cn, nng s u khng, mun vt l chn nh, hp Tam tha v thc t. Hai, Tc biu hin vic duyn khi ca mt tnh. chnh v vy m ni l trong cng vic Pht s khng b mt php no, khuyn b ti trung thnh, khuyn con hiu tho, khuyn nh ha hp, lm vic lnh ch cho bit ci vui ca cc ci tri, rng e iu c, ch by ci kh a ngc.

NH MN

(Hoa nghim kinh s).

Tam Tng Php S

39

Trong kinh Hoa nghim cp n hai mn (phng php tu) l hnh b mn v vin dung mn u c th i vo php gii. Mt, Hnh b mn. Trong ni r rng v Thp tr, Thp hnh, Thp hi hng, Thp a, ng gic, diu gic gm 42 cp bc tu chng. Trnh by theo th t r rng, khin B tt tu hnh, chng c, t cn n su, trc sau khng ging nhau. V vy gi l hnh b mn. Hai, Vin dung mn. Kinh trnh by r v l ca php gii, trn y khng ngn ngi, khin cho B tt trong 42 cp bc chng c hiu r, a ln mt v tc l thu tm cng c cc v cn li, khng h chng ngi. V vy gi l vin dung mn.

NH MN

(i tr lun)

Mt, Phc c mn. Tc l b th, tr gii, l lm phc c mn. i vo phc c mn th tt c ti nghip u tiu tr, nhng iu mong mun u t c. Hai, Tr hu mn. Hiu r tt c php tc l tht tng l lm tr hu mn. Vo c tr hu mn th khng chn sanh t, khng a Nit bn.

KHI TN NH MN

(Khi tn lun)

Lun ni: Nng vo nht tm th php c hai loi mn, c hai u gm thu tt c php, v chn nh mn th tng nhim tnh u thng sut, ngoi s thng sut ra th khng phn bit nhim tnh, cho nn c thu gm tt c php. Sanh dit mn th tng nhim tnh c phn bit. Trong tng phn bit, khng c g l khng bao qut, nn cng gm thu tt c php. l l do chia ra hai mn. Mt, Nht tm chn nh mn. Ngha l tm tnh khng sanh khng dit, chng nhim chng tnh, cu cnh bnh ng, khng c thay i, l nht tm. V vy gi l tm chn nh mn. Hai, Tm sanh dit mn. Ngha l tnh bt sanh bt dit ca chn nh, v v minh cht cha khi ng, nn c tm sanh dit. Do y m gic thnh bt gic. Gic v bt gic li h tng hun tp, v bt gic hun tp bn gic, nn sanh cc php tp nhim, tri ln trong sanh t. V bn gic hun tp bt gic, nn sanh ra cc php thanh tnh, ngc dng sanh t, ra khi phin no, tr v bn gic. V vy gi l tm sanh dit mn.

NH CHNG THN LC

(Lng gi kinh)

Kinh Lng gi ni: Pht dng hai th thn lc gia b cho B tt nghe v lnh th ngha l gio php khi hi Pht.

L Hng Sn dch

40

Mt, Hin thn diu ngn thuyt thn lc. Kinh ni: B tt bc s a, trong thn lc ca Pht, vo i tha Tam mui chiu minh. Khi vo Tam mui ri th mi phng th gii, tt c ch Pht dng sc thn thng hin ra thuyt php (S B tt a l a th nht trong mi a- trong thn lc ca Pht l nh thn lc ca Pht gia b, nn c th vo trong i tha chiu minh Tam mui, tc l nh quang minh, t nh ny m thy c mi phng ch Pht hin thn thuyt php). Hai, D th qun nh thn lc. Kinh ni: B tt s a c thn lc Tam mui, tch tp cn lnh trong 100, 1000 kip mi thnh tu c, th t vo cc a, cho n a php vn th mi, trong cung in vi diu nh hoa sen ln, ngi trn s t ta hnh hoa sen ln. Trang nghim thn bng cc th anh lc nh nhng a hoa vng, mt tri mt trng sng r. Cc con ti gii t mi phng n, tp trung trn bo ta trong cung in v c ri nc ln u.

NH LC

(Hoa nghim kinh s)

Mt, T trch lc. T: suy ngh; trch: chn la. Ngha l suy ngh chn la tt c hnh chnh ng, i tr cc chng ngi, khin khng ni ln tr li. V vy gi l t trch lc.

Hai, Tu tp lc. Nh sc tu tp, khin cho cc hnh lnh vng chi, chc chn thnh tu. V vy gi l tu tp lc.

NH CHNG S T PHN TN TAM MUI

(Php gii th )

S t phn tn l mn v d lm r gio php. Con s t c hai vic hn mi th khc. mt mnh m tr sch bi t, hai chy nhanh hn mi th khc. Chnh nh ny cng vy. mt mau chng tr sch phin no, chng ngi, hai c th ra vo thin nh rt nhanh chng, khc hn nhng Tam mui cn li. Vo, ra thin nh y c hai ngha: Mt, Nhp thin phn tn. Ngha l xa la php bt thin dc gii, c gic, c qun vo s thin, ln lc nh th vo nh thin, tam thin, t thin, khng x, thc x, v s hu x, phi hu tng phi v tng x, dit th tng x. l nhanh chng nhp thin nh vy. (S tm thin nh gi l gic, t lm phn bit thin v gi l qun- s, nh tam, t thin u ci tri sc gii; khng x, thc x, v s hu x, phi hu tng phi v tng x l ci tri v sc; dit th tng nh l dit tr tm th tng m c nh). Hai, Xut thin phn tn. Khi ln t nh dit th tng li vo nh phi hu tng phi v tng. Khi ln nh phi hu tng

Tam Tng Php S

41

phi v tng li vo nh v s hu x, nh th n thc x, khng x, t thin, tam thin, nh thin, s thin, cho n ra khi tm tn lon. l phn tn xut.

NH CHNG SIU VIT TAM MUI

(Php gii th )

Siu vit l vt qua cc a, t ti vo ra thin nh. C hai ngha. Mt, Siu nhp Tam mui. Xa la php bt thin dc gii, c gic c qun, vo s thin sc gii. T s thin nhp thng vo phi hu tng phi v tng x sc gii. T phi hu tng phi v tng x v dit th tng nh. T dit th tng nh tr li vo s thin, nh thin. T nh thin vo dit th tng nh. T dit th tng nh vo tam thin. T tam thin vo dit th tng nh. T dit th tng nh vo t thin. T t thin vo dit th tng nh. T dit th tng nh vo khng x. T khng x vo dit th tng nh. T dit th tng nh vo thc x. T thc x vo dit th tng nh. T dit th tng nh vo bt dng x. T bt dng x vo dit th tng nh. T dit th tng nh vo phi hu tng phi v tng x. T phi hu tng phi v tng x vo dit th tng nh. l tng ch Pht, B tt vo Tam mui. Nu l Thinh vn, ch c th vo thng mt nh,

khng th vo thng hai nh. (bt dng x l v s hu x) Hai, Siu xut Tam mui. T dit th tng nh vo trong lon tm. T lon tm vo dit th tng nh. T dit th tng nh li vo lon tm. T lon tm vo phi hu tng phi v tng x. T phi hu tng phi v tng x tr trong lon tm. T lon tm vo khng x. T khng x tr trong lon tm. T trong lon tm vo thc x. T thc x khi ln tr trong lon tm. T lon tm vo khng x. T khng x tr trong lon tm. T trong lon tm vo trong t thin. T t thin tr trong lon tm. T lon tm vo tam thin. T tam thin tr trong lon tm. T trong lon tm vo tr trong nh thin. T trong lon tm vo s thin. T s thin tr trong lon tm. l tng ch Pht, B tt vt ra ngoi Tam mui. Nu l Thinh vn ch c th vt ra mt nh, khng th vt ra hai nh.

TINH TN NH CHNG TNG

(a tng thp lun kinh)

Mt, Th gian tinh tn. Cc v B tt tinh tn dng mnh, sing tu b th, tr gii cc vic phc. Tinh tn nh th, nh vo cc qu bo, nh vo cc vic lnh m c c, c mt. V vy gi l th gian tinh tn. Hai, Xut th gian tinh tn.

L Hng Sn dch

42

Cc v B tt tinh tn dng mnh, i vi chng sanh bng tm bnh ng, tr ht phin no, nghip kh. Tinh tn nh th, khng c khng mt, khng ch nng ta. V vy gi l xut th gian tinh tn.

NH NHN (i tr lun)

Mt, Chng sanh nhn. Nhn l chu ng, cng gi l bng lng chu ng. Ngha l B tt i vi chng sanh khng gin khng bun nh m hin thng con. Nu c chng sanh dng v vn c c m hi ta, tm cng khng gin d, hoc c chng sanh bng v vn s knh trng, cng dng ta, tm cng khng vui mng. V vy gi l chng sanh nhn. Hai, V sanh php nhn. ng v l vn khng sanh, khng dit, nn gi l khng sanh. B tt i vi cc php v sanh, c th an vui nhn ni, khng ng tm, khng thi chuyn. V vy gi l v sanh php nhn.

NH NHN

(a tr kinh)

Mt, An th kh nhn. B cc kh au m, nc, la, roi gy bc bch m c th an lng chu ng, im nhin bt ng. V vy gi l an th kh nhn. Hai, Quan st php nhn.

Quan st cc php, th tnh gi di, vn khng sanh khng dit, hiu bit chn chnh, tm khng vng ng, an nhin nhn nhn. V vy gi l qun st php nhn.

NHN HU NH CHNG TNG


B tt c th an nhin chu ng bao nhiu vic kh no ca loi v tnh v hu tnh th gian, nhng tm c rng, hp, cn tnh c hn, km, hnh c cn, su, v vy m phn chia th gian v xut th gian c hai loi khc nhau. (bc bi v loi hu tnh c: mui, rp, rn, nhng (rui)- bc bi v loi v tnh: gi, lnh, ma, t). Mt, Th gian nhn. Cc v B tt dng tm v lu, nng vo cc nghip lnh, an nhin chu ng cc vic phin phc th gian. l th gian nhn. Hai, Xut th gian nhn. Cc v B tt ch v li ch ca tt c hu tnh, khi tm bnh ng, i bi, an nhin nhn chu mi cnh thun nghch, kh vui, m khng thy tng sinh dit ca cc php. l xut th gian nhn.

NH PHNG TIN

(V trc lun)

Mt, T tc phng tin. Phng tin ging nh thin xo (kho lo). Mun ph b ci

Tam Tng Php S

43

chp trc v ci tng ca sc thn ca chng sanh, nn Pht mi dng v d m ni v phn tch mt cch kho lo thy thn ny khng tht. Nh Kim cang ni: Vi trn trong tam thin i thin th gii, tht l nhiu khng k xit. ni do vi trn m thnh th gii, xa nay khng tht, do t i m thnh sc thn, xa nay l gi. V vy gi l t tc phng tin. (3000 i thin th gii l: mt th gii c ni Tu di, mt mt tri, mt mt trng, mt t thin h, mt thch. Tiu thin th gii l 1000 th gii. Trung thin th gii l 1000 tiu thin th gii. i thin th gii l 1000 trung thin th gii. 3000 i thin th gii l ci c Thch ca gio ha) Hai, Bt nim phng tin. Mun ph chp trc ca chng sanh v ci tng ca sc thn, dng v d phn tch t vi m ni, li khin cho chng sanh, i vi vi trn, khng nh tng n. Cho nn kinh ni: l nhng vi trn, Pht ni khng phi vi trn. V vy gi l bt nim phng tin.

PHNG TIN NH CHNG TNG


Mt, Th gian phng tin. Cc v B tt hoc t li, hoc li tha, hin ra v s phng tin kho lo. Nhng phng tin ny, c trng hp c c s c, c

trng hp chp trc. V vy gi l th gian phng tin. Hai, Xut th gian phng tin. Cc v B tt ch v li tha, khng v t li, hin ra v s phng tin kho lo. Nhng phng tin ny, khng c s c, khng c chp trc. V vy gi l xut th gian phng tin.

NH V NG

(Lng gi kinh). Nhn, php vn khng c ng, v phm phu khng hiu, trong v ng, ngh ra rt nhiu th ng, nh thn ta, tn tui ta, vt dng ca ta, rung nh ca ta, ta i, ta ng, nm, ngi, ni nng, khng la khi ta. Cho n b th, tr gii vv cng u thy c ta. V vy m in o ni ln bao nhiu nghip sanh t, phin no. Hng Thinh vn tu T , hiu r nhn, php vn khng, ng cng khng c, nn gi l nh v ng. Mt, Nhn v ng. Do chp cht ly ng un cho l tht m thnh con ngi gi danh. Phm phu khng hiu, trong gi danh lm chp ly lm ng (ta). Nu hiu r ng un vn khng th con ngi gi danh h c tht sao? Gi danh khng tht c th vic chp ng cng khng th c. Kinh Kim quang minh ni: ly g c con ngi v chng sanh. gi l nhn v ng. Hai, Php v ng. Do chp cht ly mu huyt ca cha m, bn i gi hp m thnh

L Hng Sn dch

44

thn ng m. Nu em phn tch tng th mt tm kim th chc chn khng c g. Phm phu khng hiu, lm chp thn ny l ng, ngoi thn khng phi l ng. Nu hiu r bn i vn khng, nm m khng tht c, th chp ng cng khng th c c. Nn kinh Kim quang minh ni: Nh ng m, qun st k th trng khng. l php v ng.

NH CHNG NG KIN

(Khi tn lun) Mt, Nhn ng kin. Ngi phm phu i vi thn ng m, cng cho l ch t, suy tnh rng ng l ta, gy nn thy bit sai lm. V vy gi l nhn ng kin. Hai, Php ng kin. Bc Nh tha, cho rng tt c php c tht tnh ring bit, tuy c tr nhn v ng, nhng cn s hi sanh t, lm cho Nit bn l mt php, t m khi sanh php chp. V vy gi l php ng kin.

NH KHNG

(Php tng Bt nh tm kinh lc s)

Mt, Nhn khng. Tc l ng khng, cng gi l sanh khng. Phm phu lm cho rng ng un l ng, cng cho l ch t, dn n sanh cc phin no v to ra v vn nghip. Pht v mun ph b s suy ngh lm lc ny, nn ni nm un v ng. Bc

Nh tha gic ng iu y vo c l v ng. gi l nhn khng. Hai, Php khng. Bc Nh tha cha r c l php khng, ging nh cho rng ng un l php tht c. V vy m php chp ny, nn tr hu Bt nh thm su , thy r c t tnh ng un l khng. B tt gic ng c iu ny vo c l php khng. gi l php khng.

NH KHNG (Ch qun)

Mt, n khng. Hng Nh tha qun tt c php u h o, ch thy c khng m thi, m khng thy bt khng. V vy gi l n khng. Hai, Bt n khng. B tt chng nhng thy khng m cn thy bt khng. Bt khng tc l trung o. V vy gi l bt n khng.

KHNG HU CC C NH NGHA (Hoa nghim kinh s)

Mt, Chn khng nh ngha. a) Chn khng c th dit t

Kính dâng B?n Su 1 - thuvienhoasen.org»±c trong ba tạng kinh- luật- luận về ngôn ngữ,...

Documents

Transcript of Kính dâng B?n Su 1 - thuvienhoasen.org»±c trong ba tạng kinh- luật- luận về ngôn ngữ,...