KITLESEL YOKOLUŞLAR SIRASINDA HAYATTA KALMA KURALLARI NEDEN DEĞIŞIR?

Normal zamanlarda avantajlı olan özellikler kitlesel yokoluş zamanlarında neden işe yaramaz hale gelir ve geniş bir coğrafi alana sahip olmak neden o kadar önem kazanır?

FOSİLLER

SİVAS : 13 MİLYON YILLIK GERGEDAN FOSİLİKIRIKKALE: 25 MİLYON YILLIK GERGEDAN FOSİLİ

ŞEREFLİKOÇHİSAR : 13 MİLYON YILLIK ZÜRAFA FOSİLİ

TRAKYA VE KÜÇÜKÇEKMECE: GERGEDAN, MAMUT, KILIÇ DİŞLİ KAPLAN

Ankara Kızılcahamam Prof. Dr. Fikret OzansoyMiyosen Dönemi Ankara Maymunu- Ankarapithecus meteai

FOSİLLER BİZE NEYİ ANLATIR?

• Bulunduğu bölgenin coğrafyası• Eski yaşam Ortamları• Eski Ekolojik Yapıyı• Yok olan canlıları• Değişen canlıları

BU CANLI BU KATININ İÇİNE NASIL GİRDİ?

« Katılar içinde Doğal Olarak Bulunan Katılar »

«Bir denizkestanesi, köpek balığı dişi veya denizkabuklusu bulunduğu denizel ortamdaki çökellerin zaman içinde katılaşması ile o çökellerin içinde yer alır.»

DİNAZOR FOSİLLERİ İLGİYİ ARTTIRIR

FOSİL NEDİR?

•LATİNCE : TOPRAĞI VEYA KAYAYI KAZMA

DENİZ KABUKLUSU NASIL OLDU DA O KAYANIN İÇİNE GİRMİŞTİR?

FOSİL : TAŞLAŞMIŞ KALINTILAR

PÜSKÜRÜK (MAGMATİK) KAYALAR

TORTUL KAYALAR

• Tortulların depolanması ve katılaşması ile oluşan kayalar

3 TİP TORTUL KAYA VARDIR

1. Ölü Deniz Canlılarından Oluşan2. Çamur, Kum ve Çakıldan oluşan3. Suyun Buharlaşması ile Oluşan

KİREÇ TAŞI

KİREÇ TAŞI

ALÇI TAŞI

KUM TAŞI

• Tortul kayaçların oluşmasında dört önemli süreç vardır. Bunlar;• erozyon• taşınma• birikme• sıkışmadır

BAŞKALAŞIM KAYALAR

• Tortul ve Magmatik kayaların basınç ve yüksek ısı altında biçim değiştirerek oluşturduğu kayalar

Kireç Taşı→ Mermer

GRANİT - GNAYS

KİL TAŞI -ŞİST

KUM TAŞI- KUVARTS

FOSİL NEREDE ARANIR?

İnsan Fosili Kireç taşında (Kalsiyum Karbonat) aranmaz. Çünkü kireç taşı sucul ortamı temsil etmektedir.

Dinazor : denizel çökellerde Ammonitler ise karasal çökellerde aranmaz.

FOSİLLEŞME NEDİR VE NASIL GERÇEKLEŞİR?

15-20 yıl süren kazılar sonucunda bir araya getirilmiştir.

Özel Çevresel koşullar fosil oluşumu için gereklidir.

FOSİL TİPLERİ

• Vücut fosilleri:

İZ FOSİLLER

FOSİLLEŞMEYE BİR ÖRNEK

AMMONİT2. Zaman Mesozoyik’de Jura ve Kretase okyanuslarında 199-65 milyon yılları arasında yaşamış büyük kitlesel yok oluş sırasında nesilleri tükenmiştir.

FOSİLLEŞMEYE BİR ÖRNEK

1. Ölüm: yavaş yavaş deniz tabanına batmaya başlar. Leş yiyiciler yumuşak kısımları yer. Birkaç hafta içinde sadece kabuk kısmı kalır.

2. Depolanma : birkaç ay sonra kum ve silt (aluvyon) ile kaplanmaya başlar. Çökelme kabuğun tahrip olmasını engeller. Bu tortu zaman içinde sertleşir ve tabakalanır. yüzyıllar sonunda onlarca santim altına batar.

3. Mineral Değişimi: kabuğun kimyasal bileşimi suyun kimyasalları ile (ÖR: kalsit, demir, silisyum) yer değiştirir. Sert yapıların etrafına minerallerin birikmesi

FOSİLLEŞMEYE BİR ÖRNEK

4. Erezyon: organizmanın kabuğu minarelleşir ve taşlaşmış bir kopyası oluşur.

5. Yüzeyleşme: dalga aşındırması, rüzgar veya yağmur sonucu aşındırmaları.

ÖR: İngiltere Lyme Regis Bölgenin deniz kenarında olması kayaların aşınmasına ve içlerindeki fosillerin yüzeye çıkmasına neden olur.

FOSİL KAYITLARI

FOSİLLEŞME ŞEKİLLERİ

• Amber, asfalt yada buz,volkanik aktiviteler içinde değişmeden korunabilir.

FOSİLLEŞME ŞEKİLLERİ

Mumyalama

Buzlanma:

FOSİLLEŞME ŞEKİLLERİ

• Petrifikasyon : (Taşlaşma)Kristal eriyiklerde zenginleşmiş sular organizmanın hücre yapısının içine girer ve kristallenir.

FOSİLLEŞME ŞEKİLLERİ

• Otogenik korunma: kayanın içinde korunan fosil erozyon veya başka koşullarla tahrip olur ve yeri boşalır.

• Karbonizasyon

FOSİLLEŞME İÇİN UYGUN ORTAMLAR HANGİLERİDİR?

Deniz, göl gibi sucul ortamlar fosilleşme için daha uygundur.

Fosilleşme için birinci kural:

Ölen organizmanın olabildiğince çabuk gömülmesidir. Sakin ve enerjisiz bölgeler idealdir.

PEK ÇOK FARKLI FOSİL TÜRÜ VARDIR

FOSİL OLUŞUMU

• Hangi organizmanın fosil bırakması daha kolaydır?

• Kolayça gömülen• Yavaşça gömülen

GÖMÜLME ORGANİZMANIN KORUNMASI İÇİN OLDUKÇA ÖNEMLİDİR.

BİR ORGANİZMA GÖMÜLSE BİLE BU ONUN FOSİLİNİN OLUŞACAĞI GARANTİSİ DEĞİLDİR.

SERT VÜCUT PARÇALARI YUMUŞAK PARÇALARA GÖRE DAHA ÇOK FOSİL BIRAKIR

BÜTÜN SERT YAPILAR FOSİL OLUŞTURMAZ