KIRSAL KALKINMA - tarimorman.gov.tr°DARİ İŞLER/2014 eylul/3.pdfGıda Güvenliği ve Tüketici...

KIRSAL KALKINMA YÖNETİMİ

Hüseyin ÇİFÇİİzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü

Japonya

(30.12.2013-30.06.2014)

Sunum Özeti

Tanıtım

Giriş

Conclusion

1

2

3

4

Kırsal Kalkınma Kavramının Ortaya Çıkışı ve Gelişmesi

Japonya Tarımı

ConclusionJaponya Balıkçılığı5

ConclusionJaponya’da Kırsal Kalkınma6

Tanıtım

Kagoshima;

• Kyushu Adasının en güneyinde, eski adı Satsuma olan Japonya’nın yakın dönem tarihinde çok önemli bir şehri

• 19. Yüzyıl ortalarında Japonya’nın modernizasyonunda önemli roller oynayan birçok lider

• Nüfusu 600.000 civarında• Önemli tarımsal ürünleri narenciye,

tütsülenmiş yılanbalığı, tatlı patates, yeşil çaydır.

• Ayrıca halen aktif yanardağı Sakurajima şehrin en ilgi çeken kısmıdır.

Tanıtım

• Kagoshima Üniversitesi Hukuk, Ekonomi ve Beşeri Bilimler Fakültesi, Eğitim Fakültesi, Bilim Fakültesi, Tıp Fakültesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Mühendislik Fakültesi, Ziraat Fakültesi, Balıkçılık Fakültesi ve Veterinerlik Fakültesi olmak üzere 9 Fakülte ve 11 Yüksekokul ile eğitim vermektedir.

• Tayland, Çin, Kore gibi ülkelerin yanında Mısır, Endonezya, Malezya, gibi birçok Müslüman ülkeden de uluslar arası öğrenciye eğitim verilmektedir.

Tanıtım

• Prof. Dr. Masaaki SANO

• Asst. Prof. Dr. Mizuho KUGA

KIRSAL KALKINMAYA GİRİŞ

• Dünya nüfusunun hızla artması ve doğal kaynakların tükenmesi, insanoğlunu, ekonomi biliminin çözmek zorunda olduğu sorunlardan biri olan sınırlı kaynakların etkin kullanımının önemini anlamaya yöneltmektedir.

• Yeni kalkınma anlayışında hedef; sorunlarının farkına varan, bununla yetinmeyip çözüm yollarını ve yöntemlerini üretebilen, öncelikle kendi gücüne dayanan, karar alma ve uygulama süreçlerine etkin bir biçimde katılan örgütlü topluluklar oluşturmaktır.

KIRSAL KALKINMAYA GİRİŞ

• Küçük toplulukların, içinde bulundukları ekonomik, sosyal ve kültürel koşulları iyileştirmek amacıyla giriştikleri çabaların, devletin bu konudaki çabalarıyla birleştirilmesi, bu toplulukların ulusal bütünlük içerisinde kaynaştırılması ve ulusal kalkınma çabalarına gerekli katkıda bulunmalarının sağlanması süreci (BM)

• Kırsal yaşamı kolaylaştırmak amacıyla yapılacak her türlü faaliyet

KIRSAL KALKINMA KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞMESİ

KIRSAL KALKINMADA ETKİN ANAHTAR TERİMLER

JAPONYA TARIMI

• Tarım yazılı tarihin başlangıcına kadar uzanan bir şekilde Japonya gelenek ve kültüründe önemli bir rol oynamaktadır.

• Tarımı anlatan en önemli resim her biri zorlukla temizlenmiş, düzleştirilmiş ve gerekli ölçüde su ile doldurulmuş küçük arazilerde büyük biri itina ile pirinç yetiştirilen çeltik tarlalarıdır.

• İtina ile yetiştirilir çünkü pirinç Japon insanlarının başlıca besin kaynağıdır ve üretimi ile bolluğu Japonların esenliği açısından çok önemlidir.

JAPONYA TARIMI

• 1960’larda Japonya hâlihazırda gelişmiş bir sanayi devletiydi buna rağmen tarım ekonominin %9’unu ve işgücünün %28’ini oluşturmaktaydı. Pirinç toplam üretim değerinin nerede ise yarısına tekabül etmekte ve ülkedeki ekilebilen arazilerin çoğunu kaplamaktaydı. Fakat bu noktadan sonra tarım ekonominin diğer aktörlerinin büyümesi ile baş edemedi, 2005 yılına kadar tarım, gayri safi yurtiçi hasılanın %1.1’ine ve toplam işgücünün yalnızca %4’üne tekabül edecek şekilde düştü.

JAPONYA TARIMI

• 1960’larda pirinç üretimi tarımsal üretim değerinin %50’sine denk gelmekteyken 2005 yılında %23.5 olan sebze üretiminin de altına düşerek sadece %23,1’e geriledi. Et üretimi tarihsel olarak az olmasına rağmen son yıllarda Japon yeme alışkanlıklarının batılılaşması nedeni ile artmaktadır. 1960 yılında %18.2 olan tarımsal üretim değeri 2005 yılında %30.1’e yükselmiştir.

TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ VE KENDİNE YETERLİLİK

Japonya dünyada tarım ürünleri ithalatçıları arasında birinci durumdadır. 1960’larda toplam kalori alımının %80’i yurtiçinde üretilen ürünlerden karşılanmakta iken son yıllarda kalori bazlı gıdada kendine yeterlilik oranı %40’ın altına düşmüştür.

TARIM ÜRÜNLERİ TİCARETİ VE KENDİNE YETERLİLİK

Buna rağmen değişik ürünlerde ithalata bağımlılık farklılık göstermektedir. Örneğin ticaret politikaları tüketilen pirincin %95’inin yurtiçinde üretilmesini sağlarken, yurtiçinde üretilen buğday ve soya sırası ile %14 ve %5 oranında yurtiçi tüketimi karşılayabilmektedir. Sebze ve süt üretimi %79 ve %66 gibi yüksek bir yeterliliğe sahiptir ve ithal ürünler ile daha az olarak ikame edilmektedir.

GIDA, TARIM VE KIRSAL BÖLGELER TEMEL KANUNU

Kanunun ana hedefleri• İstikrarlı gıda sağlanmasına yurtiçi üretim, ithalat ve

hissedarlığın uygun bir birleşimi şeklinde ulaşılması• Tarımın çok yönlülüğünün ulusal arazilerin, su kaynaklarının

ve doğal çevrenin korunması ile istenen peyzaj ve kültürel geleneklerin korunması ile elde edilmesi

• Sürdürülebilir tarımsal gelişmenin, çiftlik arazisi, sulama/drenaj, işgücü vb. bazında istenen bir tarımsal yapı oluşturularak sağlanması

• Tarımsal üretim koşulları ve kırsal refahın yaşamsal altyapıyı da içerecek şekilde düzelterek kırsal alanların gelişimini sağlamak

JAPONYA’DA BALIKÇILIK SEKTÖRÜNÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Japon deniz balıkçılığı üç bölümde özetlenebilir. Uzak deniz balıkçılığı: Temel olarak açık denizlerde olduğu kadar ikili anlaşmalar çerçevesinde yabancı devletlerin münhasır ekonomik bölgelerinde yapılmaktadır. Açık deniz balıkçılığı: Kendi münhasır ekonomik bölgesi ve komşu ülkelerin münhasır ekonomik bölgelerinde ikili anlaşmalar neticesinde yapılan balıkçılık. Kıyı balıkçılığı: Balıkçı köylerinin bitişiğindeki sularda yapılan balıkçılık.


2008 toplam deniz balıkçılığı üretimi Ulusal balıkçılık üretimin

%78’ine karşılık gelen 4.373.000 ton olarak hesaplanmaktadır(Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık Bakanlığı - MAFF 2009-2010).


İç Su Balıkçılığı

Japon nehir ve gölleri çok dar olduğundan dolayı iç su balıkçılığı oldukça sınırlıdır.

2008 yılında toplam üretimin %0,6’sına tekabül eden 33.000 ton olarak gerçekleşmiştir.


Kültür Balıkçılığı

II. Dünya Savaşından sonra Japonya’da hızla gelişmiştir

2008 yılında toplam üretim 1.186.000 ton olarak hesaplanmıştır (MAFF 2009-2010).

Bu toplam ülke balıkçılık üretiminin %21’lik kısmına denk gelmektedir.

Denizde yapılan kültür balıkçılığı da toplam kültür balıkçılığının % 97’sini oluşturur.


Deniz kültüründe ana ürünler Deniz yosunları (% 42)

Deniztarağı (% 20),

İstiridye (%16)

Sarı kuyruk akya (JapaneseAmberjack) (%13),

Silver seabream (%5)

Tatlı su kültüründe ana ürünler

Yılanbalığı (%54),

Alabalık (%26),

Ayu balığı (% 14) ve

Yengeçtir (% 6)

BALIKÇILIK SEKTÖRÜ KURUMLARI

Ülke çapında yönetim ve düzenleme:

Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık Bakanlığı

http://www.maff.go.jp

Balıkçılık Ajansı

http://www.jfa.maff.go.jp

Balıkçılık Sektörü Milli Araştırma Enstitüleri

http://www.fra.affrc.go.jp

BALIKÇILIK SEKTÖRÜ KURUMLARI

YASAL ÇERÇEVE

Balıkçılık Kanunu (1949 ve 1962 revize)

Balıkçılık Kooperatifleri Birliği Kanunu, (1948)

Balıkçılık Kaynaklarını Koruma Kanunu (1951)

Sürdürülebilir Su Ürünleri Yetiştiriciliği Kanunu (1999)

Balıkçılık Temel Kanunu (2001)

JAPONYA’DA KIRSAL KALKINMA

• Japonya’da kent ve kırsal alanları ayırmak için özel bir tanımlamasistemi olmamasına rağmen tarımsal köylerin bulunduğu bölgelerkırsal alanlar olarak düşünülebilir.

• Tarımsal köylerde asıl iş çiftçilikolmasına rağmen son yıllardaköylerdeki toplam haneler içindeçiftçilikle uğraşan hanelerin sayısıdüşmektedir. 2000 yılında sadece%10’luk bir kesim çiftçilikleuğraşmaktadır. Tarımsal köylerinsayısı da son yıllarda düşmektedir.

KIRSAL ALAN NÜFUSU

• 2010 yılında Japonya nüfusunun %80’i kentselbölgelerde yoğunlaşmıştır. Kentsel nüfus 2000 yılınagöre %3 oranında artmıştır. Tersine düz tarımarazilerinde %4, eğimli tarım arazilerinde %8 ve dağlıkarazilerde %15 oranında düşmüştür.

2000 2010 Değişim %

Kentsel alanlar 9759 10077 (78,7) 318 (3,3)

Düz tarım arazileri 1306 1260 (9,8) -46 (-3,5)

Eğimli tarım

arazileri

1177 1086 (8,5) -91 (-7,7)

Dağlık tarım

arazileri

451 384 (3,0) -67 (-14,9)

Toplam 12693 12806 (100) 113 (0,9)

Tarımda nüfus değişimi (10000 kişi)

TERK EDİLEN TARIM ARAZİLERİ

• Terk edilen tarım arazileri 2010 yılı itibarı ile396000 hektardır. Yıllar itibarı ile bakıldığındaterk edilen arazi miktarı azalmaktadır.

1995 2000 2005 2010

Terk edilen tarım arazisi alanı 24,4 34,3 38,6 39,6

Terk edilen tarım arazileri (10000 hektar)

GIDA, TARIM VE KIRSAL ALANLAR KANUNU

• Kanun iki ana amaçtan bahsetmektedir:istikrarlı gıda kaynağı oluşturmak ve tarımınçok yönlülüğünü hayata geçirmek.

KIRSAL TOPLULUKLAR

• Tarihsel olarak pirinç üretimi tüm Japonya’da sulamasistemlerinin gelişmesine yol açmıştır. Küçük ve parçalıarazi yapısı nedeni ile sulama tesislerinin ortak malolması kaçınılmazdı. Sistemin çalışması ve tüm arazileresu verilebilmesi için koordineli ve ortak çalışılmasızorunluydu.

• Bu dayanışma zorunluluğu çiftçilerin sıkı ilişkiler içindeolan kırsal topluluklar kurmalarını sağladı.

Kırsal toplulukların sayısı

KOOPERATİFLER

• Japonya’da tarımsal kooperatifler (Nokyo) üyeler arasında ortaklığın sağlanması amacı ile kurulmuşlardır. Üyelik isteğe bağlı olup tüm üyeler eşit oy hakkına sahiptir. Üyeliğin isteğe bağlı olmasına rağmen hemen hemen bütün çiftçiler kooperatife üyedirler.

KOOPERATİFLER

• Resmi üyelik sadece çiftçiler için olmasına rağmen (en az 1 dönüm arazi işleyen ve 90 günden fazla çiftçilikle meşgul olan) üyelik ücretini ödeyen çiftçi olmayanlar da ortak üye olabilirler. 2005 yılı itibarı ile tarımsal kooperatifler 5 milyon resmi 4,2 milyon ortak üyeye sahiptir.

KOOPERATİFLER

• Kooperatif üyeleri için 4 ana hizmeti karşılamaktadır. • 1. Girdi sağlanması, satış, çiftlik yönetimi desteği gibi

konularda destek sağlanması, • 2. Kredi veya depozito sağlanması gibi finansal

destekler, • 3. Sigorta hizmetleri, • 4. Sağlık hizmetleri. • Her kooperatifin teknik destek sağlamak üzere bir çiftlik

danışmanı vardır. Bir çok kooperatifte ortak kullanım için değirmen, depo gibi tesisleri bulunmaktadır.

BAKANLIĞIN YAPISI

TARIM, ORMAN VE BALIKÇILIK BAKANLIĞI

Özel Kalem

Gıda Güvenliği ve Tüketici İşleri Bürosu

Gıda Endüstrisi Bürosu

Tarımsal Üretim Bürosu

Yönetim Geliştirme Bürosu

Kırsal Kalkınma Bürosu

Yönetim Bölümü

Kırsal Politikalar Bölümü

Kırsal Planlama Bölümü

Eğimli ve Dağlık Araziler Geliştirme Bölümü

Kır ve Kent Arası Etkileşim Bölümü

Kırsal Çevre Bölümü

Kırsal Altyapı Bölümü

Dizayn Bölümü

Arazi İyileştirme Planlama ve Yönetim Bölümü

Su Kaynakları Bölümü

Çiftlik ve Kırsal Alan Kaynakları Bölümü

Kırsal Kalkınma Direktörü

Afet Önleme ve Restorasyon Bölümü

Tarım, Orman ve Balıkçılık Araştırma Kurulu

Ormancılık Ajansı

Balıkçılık Ajansı

7 Bölgesel Tarımsal Yönetim Ofisi

KIRSAL GİRİŞİM ÖRNEKLERİ

• Ağaç Yapraklarının satılması• Tokushima eyaletinde bir şehir olan Kamikatsu’da nüfus

1955’ten 2000 yılına kadar %66 düşmüştür Ekonomiyi canlandırmak için bölgedeki ağaç yapraklarının değerlendirilmesi şeklinde bir iş başlatmışlardır.

• Japonya’da ağaç yaprakları özel Japon restoranlarında tabakların dekorasyonu için kullanılmaktadır.

• Kamikatsu şehri 2003 yılında 200 milyon Japon yeni (4 milyon TL)’lik ürün satmıştır. Ortalama yaşı 67 olan 180 yaşlı çiftçi katılım sağlamış bazı çiftçilerin yıllık satışı 10 milyon yeni geçmiştir.


Kırsal Turizm

• Kyoto şehrinde bulunan Miyama Kasabası dağlık bir bölgededir. Sadece tarım ve ormancılık geçim kaynağına sahip olan Miyama diğer benzer şehirler gibi azalan ve yaşlanan bir nüfusa sahipti.


• Miyama yakınlarında Kita köyünde 29 adet geleneksel eski ev bulunmaktaydı. Bu evler taş avlular, tarımsal alanlar, nehirler ve dağlar ile geçek kırsal Japonya’nın tam bir örneğidir.

• Kırsal manzarayı korumak için gösterilen çabalar şehre turistlerin rağbet etmesini sağlamış, 1980 yılında 100.000 olan turist sayısı 2002 yılında 500.000 kişiye ulaşmıştır. Bu turistlerden elde edilen kazanç 2002 yılında 900 milyon Japon Yenine ulaşmıştır.


• Yavru salımı ve rotasyonel avcılık

• Sarufutsu köyü Okhotsk denize bitişik olarak Hokkaido’da bulunmaktadır balıkçılık kooperatifince deniztarağı üretimi 1942’de 13.886 tondu. Daha sonra ise hızlı bir düşüşle yıllık 100 tonun altına indi. 1964’te krize son vermek için 10 yıllık bir avlanma yasağı getirildi. Buna rağmen deniztarağı kaynakları düzelme göstermedi.

JAPONYA’DA KIRSAL KALKINMA

• Devlet ve bölgesel balıkçılık araştırma kurumlarından aldığı destekle kooperatif yoğun yavru salımı, avcı türlerin yok edilmesi ve rotasyonel (dönerli) avcılık şeklinde bir yönetim sistemi oluşturdu. 1971 yılında başlatılan çalışmalar sonucunda 1974 yılında 1674 ton, 1975 yılında 4255 ton deniztarağı avlandı.

• Şu anda uygulanan rotasyonel avcılık sistemi ve doğal oluşumunda takip edilerek taşıma kapasitesi doğrultusunda her yıl salınacak yavru miktarının hesaplanması sonucunda Sarufutsu Balıkçılık Kooperatifi tarafından her yıl 40.000 ton deniztarağı avlanmaktadır.

DİĞER DEVLETLERE VERİLEN KIRSAL KALKINMA DESTEKLERİ

• Japonya yıllardan beri süregelen çeltik tarımıile gelişmiş sulama ve drenaj sistemlerioluşturmak için planlama metodolojisi vemühendislik teknolojisi geliştirmiş bununyanında tarımsal üretimi arttırmak için diğeralanlarda da araştırmalar yapmıştır.


• Kırsal topluluklar için uygun katılımcı suyönetim şemaları, üreticilerin sunduğu veyetkililerce onaylanan projeler gibi sistemleroluşturulmuştur.

• Milenyum kalkınma hedefleri ve sürdürülebilirkalkınma için dünya zirvesi gibi uluslar arasıtoplantılar ışığında Japonya gelişmekte olanülkelere yardımlarına devam etmektedir.


• Dışişleri Bakanlığı ODA politikalarını Gıda, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı gibi ilgili kurumlar ile ortaklaşa hazırlar. ODA Japonya Uluslar arası Ortaklık Ajansı (JICA) ve Japonya Uluslar arası İşbirliği Bankası tarafından uygulanır.

• Gıda, Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı içinde Kırsal Kalkınma Bürosu tarım alanında Japonya’nın yardımlarının teknik detaylarını düzenlemektedir.


• Japonya’nın tarım ve kırsal kalkınma alanında ortaklık projeleri, kalkınma araştırmaları için Büro JICA aracılığı ile elemanlarını çalışma ekiplerine ve komitelerine göndermekte, gelişmekte olan ülkelerden araştırmacılar kabul etmektedir.

• Ayrıca Asya Kalkınma Bankası, FAO gibi organizasyonlara temsilci göndermektedir. Bu kapsamda 50’den fazla ülkeye uzun süreli (bir yıldan fazla) 800, 100 civarında ülkeye ise kısa süreli (bir yıldan az olmak üzere) 4000 personel gönderilmiştir.


İşbirliğinin amaçları:

• İstikrarlı gıda arzı

• Küresel çevrenin korunması

• Tarımın desteklenerek Kırsal Toplumun kalkınması

• İnsan kaynakları gelişimini desteklemek olarak tanımlanmıştır.

YAPILAN ETKİNLİKLERDEN BAZI RESİMLER

ありがとうございます。

TESEKKURLER

KIRSAL KALKINMA - tarimorman.gov.tr°DARİ İŞLER/2014 eylul/3.pdfGıda Güvenliği ve Tüketici...

Documents

Transcript of KIRSAL KALKINMA - tarimorman.gov.tr°DARİ İŞLER/2014 eylul/3.pdfGıda Güvenliği ve Tüketici...