kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een...

18
kindsoldaten MiddelBaaR ondeRWIJs

Transcript of kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een...

Page 1: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

kindsoldatenMiddelBaaR ondeRWIJs

Page 2: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

Deze informatie is samengesteld door Amnesty

International en bestemd voor de bovenbouw van

het voortgezet onderwijs. Andere uitgaven in deze

serie zijn: Discriminatie, Kinderrechten, Doodstraf,

Vrij om te Denken, Vluchtelingen, Straatkinderen

en Kinderarbeid.

Download via www.youngamnesty.nl.

Of bestel via [email protected] of

(020) 626 44 36.

Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door de

bijdragen van de Nationale Postcode Loterij.

Amnesty International © 2009

Amnesty International

Postbus 1968

1000 BZ Amsterdam

T (020) 626 44 36

E [email protected]

I www.amnesty.nl

Page 3: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

5

6

10

13

13

16

17

inhoud

1. ooRlog is geen spelletje

2. achteRgRonden

3. dit WoRdt eRaan gedaan

4. MeeR infoRMatie

5. extRa

6. koM zelf in actie

Bijlage: landen Met kindsoldaten

Page 4: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.
Page 5: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

Weleens soldaatje gespeeld? Met namaakgeweren,

waterpistolen en een plastic zwaard? Leuk voor

kleuters, maar ook als je wat ouder bent kan het

een kick zijn om de strijd aan te gaan. Er zijn

genoeg computerspelletjes om te vechten tegen

terroristen, robots en ruimtewezens. ‘Shoot ‘m

up!’ en waan je in een F16 of een duikboot, met

een vlammenwerper of een volautomatisch geweer

in je hand. Niet alleen kinderen spelen oorlogje.

Ook volwassenen laten zich verleiden tot een potje

Paintball of Laser Quest.

Kennelijk heeft oorlog een enorme aantrekkings-

kracht. In vredestijd wel te verstaan. En als je geen

zin meer hebt, ga je gewoon iets anders doen.

Voor vele tienduizenden kinderen is oorlog

absoluut geen spelletje. Ze werken als soldaat,

boodschapper, drager, spion, bediende of slaaf in

zo’n twintig landen waar het op dit moment oorlog

is. Vaak worden kinderen gebruikt om een terrein

te zuiveren van landmijnen. De kinderen gaan op

pad met stokken en bezems. Als er niets ontploft,

volgen de andere soldaten. De gruwelijkheden

waar kindsoldaten in belanden zijn onvoorstelbaar.

Velen zijn misbruikt of gehersenspoeld. Vaak

krijgen ze alcohol en drugs, zodat ze hun angsten

kwijtraken.

Karim Amer kreeg vier jaar celstraf vanwege berichten op zijn weblog © Reuters / Stringer Egypt

5

1. ooRlog is geen spelletje floRence

De Liberiaanse Florence was veertien jaar oud toen

haar leven overhoop werd gegooid. ‘Soldaten van

het rebellenleger drongen ons huis binnen,’ vertelt

ze. ‘Ze wilden mij en mijn zus verkrachten. Mijn zus

verzette zich. Een van de soldaten schoot haar dwars

door haar rug. Er kwam een grote rode vlek op haar

borst en ik zag haar sterven. Mijn vader en moeder

probeerden me te beschermen, maar ook zij werden

doodgeschoten.’

Florence had geen keus: ze werd meegenomen en

ingelijfd door de rebellen. ‘Mijn ontvoerders zeiden: “Je

bent nu een soldaat” en ze leerden me om een geweer

te gebruiken. Samen met een paar andere meisjes

werd ik gedwongen om voor de mannen te zorgen.’

Florence werd verkracht, en ze werd zwanger van haar

verkrachters. Het was een grote schok. ‘Ik hoopte dat

ik de baby zou verliezen, dat hij dood zou gaan,’ zegt

ze met tranen in haar ogen. ‘Ook nadat hij was gebo-

ren heb ik nog lang gewenst dat hij zou sterven – ik

kon het gewoon niet verdragen.’

Nu gaat het beter met Florence. ‘De vrouwen in Libe-

ria hebben veel verschrikkelijke dingen meegemaakt,’

legt ze uit. ‘Door erover te praten, kunnen we het los-

laten en doorgaan met leven. Veel vrouwen schamen

zich voor wat er is gebeurd. Ik schaamde me eerst

ook vreselijk. Maar nu help ik mensen in mijn stad,

en als ze problemen hebben komen ze naar mij toe.’

© AI

Page 6: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

65

de feitenEen kindsoldaat is iemand die jonger is dan

achttien jaar en deel uitmaakt van een leger. Ver-

schillende soorten legers gebruiken kindsoldaten.

Legers van de regering van een land, maar ook

gewapende troepen die tegen een regeringsleger

vechten tijdens een burgeroorlog (en die vaak

‘rebellen’ worden genoemd). Kindsoldaten vechten

als soldaat, maar kunnen ook werken als bijvoor-

beeld kok, drager of boodschapper. Meisjes die

geworven worden om seks te hebben of te trouwen

met soldaten worden ook beschouwd als kindsol-

daten. Het gaat dus niet alleen om kinderen die

gewapend zijn.

2. achteRgRonden

De meeste kindsoldaten zijn tussen de vijftien en

achttien jaar oud, maar sommigen zijn pas zeven.

De meeste kindsoldaten zijn er in Afrika, zoals in

Sudan, Congo en Tsjaad. Maar er zijn ook kind-

soldaten in Azië (bijvoorbeeld Myanmar en Af-

ghanistan), het Midden-Oosten (onder meer in de

Palestijnse Autoriteit en in Israël), Zuid-Amerika

(vooral Colombia) en Europa (Tsjetsjenië).

de ooRzakenWat moeten kinderen nou in het leger? Hoe komt

het dat het er zoveel zijn?

Er zijn kinderen die zich vrijwillig aanmelden.

Sommigen vinden het stoer. Maar meestal

zijn er andere redenen, zoals armoede. In veel

landen waar oorlog wordt gevoerd is er gebrek

aan voedsel. Ouders geven hun kinderen met het

leger mee omdat ze daar in ieder geval te eten

hebben. Kinderen gaan ook het leger in omdat ze

op zoek zijn naar werk. Soldaat zijn is voor hen

gewoon een baan, net als schoenenpoetser of

straatverkoper.

Lang niet alle kinderen (of hun ouders) hebben

zelf de keuze gemaakt. Soms wordt een dorp

overvallen door een leger, worden de volwassenen

vermoord en de kinderen ingelijfd. Het komt vaak

voor dat kinderen worden gedwongen hun eigen

familie te vermoorden. Zo zorgen commandanten

ervoor dat de kindsoldaten nooit meer terug

kunnen naar het dorp waar ze vandaan kwamen.

Ze hebben immers zelf meegedaan aan het

geweld.

‘Een man vulde een formulier in en vroeg hoe

oud ik was. Toen ik zei dat ik zestien was kreeg ik

een klap. “Achttien!” zei hij. “Zeg dat je achttien

bent!” Hij vroeg me nog een keer hoe oud ik was

en ik zei: “Maar zestien is mijn echte leeftijd.”

“O ja, en waarom heb je je dan opgegeven voor

het leger?” Ik zei: “Ik heb me niet opgegeven, ik

ben gevangengenomen.” En toen zei hij: “Hou

je mond” en ging door met het invullen van het

formulier.’

Maung Zaw Oo uit Myanmar

‘achttien!’, zei hIJ

106

Page 7: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

7

de ‘vooRdelen’ van kindsoldatenEr zijn verschillende redenen voor legers om op

zoek te gaan naar kindsoldaten. Kinderen zijn klein

en lenig en kunnen zich goed verstoppen. Handig

als je moet spioneren. Bovendien zijn ze goedkoop

en meestal ook gehoorzaam. Ze zijn eenvoudig te

beïnvloeden en nemen gemakkelijk grote risico’s.

Kinderen zijn nog niet goed in staat om alle risico’s

te overzien en te bedenken wat gevaarlijk is, vooral

niet als ze gedwongen alcohol of drugs hebben

gebruikt.

‘Kinderen zijn goede vechters, omdat ze jong zijn

en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal

een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn

erg goed in het verwerven van informatie. Je kunt ze

over de vijandige linies sturen zonder dat iemand ze

verdenkt, omdat ze zo jong zijn.’

Legercommandant, Democratische Republiek

Congo

goede RechteRs

7

Democratische Republiek Congo: Kindsoldaten van de gewapende groepering Mayi Mayi op trainingskamp. © AI

Page 8: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

8

Amnesty Vlaanderen vestigde met 26.105 brandende kaarsjes een wereldrecord ‘kaarsjes branden’© Wouter Missiaen

Veel legerleiders zijn blij met kindsoldaten. Ze kun-

nen ze levensgevaarlijke dingen laten doen die een

volwassene niet eens zou overwegen. Bovendien

zijn wapens niet meer zo groot en lomp als vroeger.

Tegenwoordig zijn ze een stuk lichter, en best te

tillen voor een kind van negen.

Het is niet moeilijk om je voor te stellen dat leger-

leiders grote macht hebben over de kindsoldaten.

Vaak worden kindsoldaten bedreigd of onder druk

gezet. ‘Als je niet doet wat wij willen, wordt er dan

gezegd, zullen we je familie vermoorden’. Er zijn

veel voorbeelden van kindsoldaten die als bewijs

van hun stoerheid elkaar een afranseling moesten

geven, of met de zweep slaan, of zelfs doodschie-

ten. Dat doen die kinderen dan ook – ze hebben

geen mogelijkheid om er onderuit te komen.

eenMaal in het legeRVan jonge kinderen heb je niet zomaar

meedogenloze soldaten gemaakt. Daarom krijgen

nieuwe kindsoldaten een zware training. Ze moeten

met zware bepakking rondsjouwen en bergen op

lopen. Ze krijgen schietoefeningen en als ze dingen

fout doen worden ze mishandeld en uitgescholden.

Vaak worden de nieuwelingen ‘ontgroend’. Die

ontgroening verschilt per land. De kindsoldaten

van de Peruaanse gewapende groepering Lichtend

Pad moesten de kelen opensnijden van dode te-

genstanders en hun bloed opdrinken. Parguayaanse

kinderen kregen stokslagen en er werden sigaretten

op hun arm uitgedrukt. In Sri Lanka kregen de

Tamilwelpen (dat zijn de kindsoldaten van de ge-

8

© Julián Alberto Lineros, Fundacion Dos Mundos

Page 9: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

9

wapende groepering Tamil Tijgers) ‘les’ in het ver-

moorden en verkrachten van vrouwen. Palestijnse

kinderen moesten graven delven, waarin ze zelf

soms korte tijd levend werden begraven – zo kon-

den ze vast wennen aan het einde.

de gevolgenDe gevolgen van een leven als kindsoldaat zijn

afschuwelijk. Veel kinderen worden gedood. De

kinderen die het overleven zijn levenslang gewond,

vaak lichamelijk, maar zeker geestelijk. Het is voor

hen heel moeilijk weer gewoon als kind te leven.

Door lichamelijke handicaps kunnen ze niet meer

voor zichzelf zorgen. Door psychologische trauma’s

functioneren ze niet meer normaal. Veel ex-kind-

soldaten hebben concentratieproblemen, zijn hy-

peractief of juist depressief. Vaak zijn ze verslaafd

geraakt aan drugs.

De kinderen zijn slachtoffer, maar tegelijkertijd ook

oorlogsmisdadiger. Daarom is het voor hen moeilijk

om terug te keren naar de plaats waar ze vandaan

komen. Ze schamen zich voor wat ze hebben

gedaan en zijn bang voor wraak van dorpsgenoten.

veRdienen kindsoldaten stRaf?Amnesty International vindt dat degenen die

kindsoldaten op deze manier misbruiken gestraft

moeten worden. Maar verdienen alleen de volwass-

enen straf, of ook de kindsoldaten zelf? Die hebben

immers ook vreselijke dingen op hun geweten.

In veel gevallen waren ze gedwongen en onder

invloed van drugs. Maar er zijn ook kinderen die

zich vrijwillig hebben aangesloten bij de legers.

Zijn zij verantwoordelijk voor wat ze hebben

gedaan?

Als je een misdaad hebt gepleegd, verdien je straf.

Maar deze kinderen moeten wel voorzichtig worden

behandeld. De maatregelen tegen hen moeten

meer gericht zijn op hun herstel en terugkeer in de

maatschappij dan op straf. In het Verdrag voor de

Rechten van het Kind staat dat gevangenisstraf voor

kinderen alleen opgelegd mag worden als er geen

andere mogelijkheid is, en dat die gevangenisstraf

bovendien zo kort mogelijk moet duren.

Een twaalfjarige jongen die als kindsoldaat in de Democratische Republiek Congo vocht, toont het litteken van een wond die hij daarbij opliep © AI

© Julián Alberto Lineros, Fundacion Dos Mundos

Page 10: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

10

coalitie ‘stop geBRuik kindsoldaten’

Amnesty International zit samen met vijf

andere organisaties in de coalitie ‘Stop Gebruik

Kindsoldaten’. De coalitie wil ervoor zorgen dat

er nergens meer kindsoldaten worden ingezet. De

coalitie onderzoekt heel nauwkeurig hoe het er

over de hele wereld voorstaat met kindsoldaten

en brengt daarover rapporten uit. De coalitie voert

acties om ervoor te zorgen dat ex-kindsoldaten

weer terug kunnen naar hun dorp. De coalitie

praat met regeringen en gewapende groeperingen

om ze te zeggen dat ze moeten stoppen met het

gebruiken van kindsoldaten.

andeRe oRganisaties

Heel wat organisaties trekken zich het lot van

kindsoldaten aan. UNICEF, WarChild, Human

Rights Watch, Terre des Hommes, Peace Links:

allemaal hebben ze projecten om ervoor te zorgen

dat kindsoldaten weer een normaal leven kunnen

hebben. Hieronder een paar voorbeelden.

Peace Links werd in Sierra Leone opgericht door

Vandy Kanyako. ‘Het is verschrikkelijk moeilijk

om kindsoldaten aan een normaal leven te laten

wennen. Vaak worden ze niet meer geaccepteerd

door hun dorpsgenoten. Peace Links zorgt ervoor

dat de ex-kindsoldaten in contact komen met

“gewone” kinderen. Zo kan het vertrouwen weer

groeien.’

Ondanks alle inspanningen van Peace Links, moet

Vandy toch accepteren dat niet alle kinderen

weer kunnen aarden. Af en toe verdwijnt er één,

om zich opnieuw aan te sluiten bij het leger.

Ex-kindsoldaten hebben geleerd om te overleven

in het oerwoud, waar elk probleem met geweld

wordt opgelost. Als ze terugkomen in de gewone

wereld kunnen ze zich nauwelijks nog aanpassen.

Op veel steun uit hun omgeving hoeven ze niet te

rekenen. De meeste mensen zijn doodsbang voor

ze. Vandy: ‘Als je kindsoldaten uit het leger wilt

houden, moet je ze wel wat te bieden hebben.

Veel van hen zijn gewend aan de spanning van

de oorlog. Die vallen in slaap als ze les krijgen op

school. Of ze draaien door. Als je deze kinderen

wilt redden, dan moet je iets spannends voor

ze organiseren. Wij proberen dat met sport en

muziek. Daarin kunnen ze hun agressie kwijt.’

WarChild (www.warchild.nl) organiseert projecten

voor kinderen die opgroeien in oorlogsgebieden.

Bij de projecten voor kindsoldaten gebruiken

3. dit WoRdt eRaan gedaan

Tekening van een voormalig kindsoldaat: ‘Dit heb ik de afgelopen jaren gedaan’. © AI

Page 11: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

11

zij creatieve activiteiten. Daarmee helpen ze

kinderen om hun ervaringen te verwerken en

zelfvertrouwen op te bouwen. Ook volgen de

kinderen onderwijs en krijgen ze begeleiding om

ervoor te zorgen dat ze weer mee kunnen draaien

in de samenleving. De kinderen doen ook aan

sport. Zo kunnen ze hun energie kwijt en leren ze

om samen te werken.

Terre des Hommes ondersteunt projecten voor

kinderen in nood. Zoals in Sri Lanka, waar

Terre des Hommes ex-kindsoldaten die in

vluchtelingenkampen zitten, helpt om terug te

keren in de maatschappij.

veRdRagen en afspRaken

Verdrag voor de Rechten van het Kind

Dit verdrag werd in 1989 aangenomen door de

Verenigde Naties. Bijna alle landen ter wereld

hebben dit verdrag geratificeerd, behalve de

Verenigde Staten en Somalië. De regeringen van

beide landen hebben echter beloofd daar iets aan

te zullen doen.

Artikel 38 uit het Verdrag voor de Rechten van

het Kind

Kinderen moeten worden beschermd tegen

oorlogsgeweld. Kinderen jonger dan vijftien

mogen niet in militaire dienst.

11

Onderzoeker van Amnesty International interviewt een voormalig kindsoldaat. © AI

Page 12: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

Facultatief Protocol bij het Verdrag voor de

Rechten van het Kind (2000)

Een ‘facultatief protocol’ is een toevoeging bij

een verdrag. In het Verdrag voor de Rechten van

het Kind staat nog de leeftijdsgrens van vijftien

jaar voor militaire dienst. Maar in dit facultatief

protocol is dat verhoogd tot achttien jaar.

Nederland heeft dit protocol wel ondertekend,

maar nog niet geratificeerd. Dat betekent dat

het nog niet geldt. Behalve die leeftijdsgrens

van achttien, staat in het protocol dat de

deelnemende landen hun best zullen doen om

bestaande kindsoldaten te ontwapenen en te

bevrijden.

12

© William Fernando Martínez, Fundacion Dos Mundos

Page 13: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

oRganisaties in nedeRland

• Terre des Hommes, Zoutmanstraat 42-44,

2518 GS Den Haag, (070) 310 50 00,

www.terredeshommes.nl, [email protected].

• UNICEF, Postbus 30603, 2500 GP Den Haag,

(070) 333 93 00, www.unicef.nl.

• WarChild, Van Ostadestraat 149, 1073 TK

Amsterdam, (020) 422 77 77,

www.warchild.nl, [email protected].

• Defence for Children International (DCI),

Postbus 328, 1000 AH Amsterdam, (020)

420 37 71, www.defenceforchildren.nl,

[email protected].

• Rode Kruis, Postbus 28120, 2502 KC Den

Haag, (070) 445 56 66, www.rodekruis.nl,

[email protected].

• Save the Children, Postbus 82061, 2508 EB

Den Haag, (070) 338 44 48,

www.savethechildren.nl,

[email protected].

oveRige inteRnetlinks

• www.kindsoldaten.nl

• www.child-soldiers.org (de website van de inter-

nationale Coalitie Stop Gebruik Kindsoldaten)

• www.unicef.org

• www.warchild.org

• www.hrw.org

• www.defence-for-children.org

• www.peace-links.org

Boeken oveR kindsoldaten

Moordjongens – Ginny Mooy

Het verhaal van ex-kindsoldaten Idrissa en Jim.

Ze maken tijdens de oorlog in Sierra Leone

gruwelijke dingen mee, als slachtoffer, maar ook

als dader. Na jaren van vechten komen ze terecht

in een tehuis, waar ze proberen weer een normaal

leven op te bouwen. Maar zonder geweer in hun

hand weten ze zich nauwelijks raad.

Bloedwraak – Bernard Ashley

Nadat zijn familie en clangenoten door leden van

een vijandelijke stam zijn afgeslacht, wordt een

Oost-Afrikaanse jongen ondergebracht bij een En-

gels pleeggezin. Hij zint slechts op één ding: wraak.

4. MeeR infoRMatie 5. extRa

13

© William Fernando Martínez, Fundacion Dos Mundos

Page 14: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

Kruistocht in spijkerbroek – Thea Beckman

Dolf is een jongen uit deze tijd, die zichzelf

beschikbaar heeft gesteld voor een experiment

met een tijdmachine. Als eerste mens mag hij een

middag naar de Middeleeuwen. Na een paar uur

zal hij dan weer teruggaan. Maar het experiment

lukt niet helemaal, en in plaats van in Duitsland

komt hij in Frankrijk terecht, tussen allemaal

kinderen die een kruistocht maken. Duizenden

goedgelovige kinderen zijn op weg naar het Heilige

Land, en komen de ellendigste gevaren tegen. Met

de moderne kennis en het organisatietalent van

Dolf lukt het ze over de Alpen te trekken.

Als de olifanten vechten – Dirk Bracke

Isaac is vijftien als hij door de rebellen van

het Ugandese Verzetsleger van de Heer wordt

meegenomen. Hun eenheid, die vooral uit

kinderen en jongeren bestaat, moet onder leiding

van de brute commandant Scar Uganda helpen

veroveren op het regeringsleger.

filMs oveR kindsoldaten

Behind Closed Eyes: Spencer

Duco Tellegen, Nederland, 2000,

25 minuten, Kijkwijzer: AL

In de oorlog in Liberia was Spencer dader en

slachtoffer tegelijk. Als achttienjarige heeft hij

een leven als kindsoldaat achter de rug en moet

hij weer leren normaal te leven. In een hulp-

programma leert hij dat het doden van mensen

niet normaal is. Het programma bereidt hem voor

weer terug te keren naar zijn geboortedorp, waar

hij de moed moet vinden vergeving te vragen aan

zijn familie en de medebewoners.

I Killed People

Alice Smid, Zwitserland/Liberia, 1999,

26 minuten, Kijkwijzer: 12

In de jaren negentig was de oorlog in Liberia

een van de meest bloedige conflicten in Afrika.

Vooral deze oorlog drukte de internationale

publieke opinie op de feiten van de kindsoldaten.

14

Page 15: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

15

De jongeren in deze documentaire, nu begin

twintig, zijn duidelijk zwaar getraumatiseerd en

lijken een ander menselijk wezen nauwelijks meer

aan te durven kijken. Om het sociale stigma te

verlichten is een Liberiaans radiostation begonnen

met voorlichtingsprogramma’s, onder meer in de

vorm van een hoorspel waarin kinderen worden

opgeroepen hun ervaringen met hulpverleners te

delen.

War Child

Christian Karim Chrobog, USA, 2008,

94 minuten, Kijkwijzer: 16

In mei 2008 kwam de cd War Child uit, van rapper

Emmanuel Jal. De teksten zijn uit zijn eigen leven

gegrepen: Emmanuel diende vier jaar als kindsol-

daat in het Sudanese Volksbevrijdingsleger (SPLA).

In deze documentaire vertelt en zingt hij zijn lev-

ensverhaal: hoe hij als zevenjarig jongetje richting

Ethiopië voer, hoe de boot zonk en hij in handen

viel van de SPLA. Nu zet hij zich in voor vrede in

Sudan en een betere toekomst voor Afrika. Portret

van een inspirerende persoonlijkheid.

Wit Licht

Jean van de Velde, Nederland, 2008,

120 minuten, Kijkwijzer: 16

Eduard Zuiderwijk werkt als kok in zijn eigen res-

taurant in een Afrikaans land. Hij woont er samen

met zijn zoontje Thomas. Op een nacht wordt

Thomas’ beste vriendje Abu door het rebellenleger

ontvoerd. Als Thomas vervolgens wegloopt, raakt

Eduard in paniek en gaat hem zoeken. Zijn zoek-

tocht leidt hem naar een vluchtelingenkamp waar

hij kennis maakt met Valerie, die werkt voor een

hulporganisatie die zich inzet voor kindsoldaten.

De films zijn voor vertoning op school op te

vragen via [email protected], of

(020) 77 33 624. Bij de films zijn ook lesbrieven

opvraagbaar.

Page 16: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

15

6. koM zelf in actie

Ook jij kunt actievoeren. Bijvoorbeeld via het

Jongeren Actie Netwerk (JAN). Als deelnemer

aan het JAN krijg je iedere maand per e-mail

een schrijfactie. Je schrijft dan brieven naar

regeringen om te vragen om bescherming van

jonge mensenrechtenactivisten. Of je protesteert

tegen marteling of de doodstraf. Misschien denk

je dat jouw brief of e-mail geen effect heeft. Maar

postzakken vol met brieven maken zeker indruk.

Regeringen die het niet zo nauw nemen met de

mensenrechten, bedenken zich wel twee keer

wanneer ze weten dat hun praktijken over de hele

wereld bekend zijn.

‘In de gevangenis werd ik geslagen en uitge-

scholden. Na een paar dagen vroegen de bewakers

me “Weet je dat je naam overal op het internet te

vinden is?” Daarna behandelden de bewakers mij

beter, totdat zij mij vrijlieten. De brieven van

Amnesty-leden hadden absoluut effect op mijn

zaak.’ De Sudanese Rehab Abdel Bagi Mohamed

Ali werd vrijgelaten twee weken nadat Amnesty een

actie voor haar organiseerde.

Rights suppoRteRs

Je kunt ook Rights Supporter worden. Samen

met je klasgenoten kun je op jouw school een

Rights Supportersgroep oprichten. Je krijgt dan

van ons informatie en materiaal om op jouw

manier te vechten voor de mensenrechten. Je

kunt zelf bedenken wat je wilt doen en hoe vaak.

Je kunt bijvoorbeeld een mensenrechtendisco

organiseren, handtekeningen verzamelen en een

Amnesty-banner op de schoolwebsite plaatsen.

de haRtelijke gRoeten

Je stuurt waarschijnlijk wel eens een berichtje

of een kaart naar vrienden. En jij ontvangt vast

ook wel eens een kaartje, of een berichtje via

de e-mail. Het is leuk te weten dat iemand aan

je denkt. Er zijn mensen voor wie een kaart of

een brief misschien nog wel meer betekenen.

vRIJ!

16© AI

Page 17: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

vRIJ!

17

Bijvoorbeeld mensen die ten onrechte in de

gevangenis zitten. Het is voor gevangenen vaak

een hele steun om te weten dat anderen actief

bezig zijn om ze te helpen. In een cel kan het heel

erg eenzaam en angstig worden, maar als je weet

dat over de hele wereld mensen met je meeleven

en moeite voor je doen, kan dat veel moed geven!

Jij kunt met een kaartje of een brief laten weten

dat je aan iemand denkt. Daarin kan dan iets

staan als: ‘We steunen je!’ of: ‘Weet dat je niet

vergeten bent’. Amnesty heeft een ‘Groetenlijst’

met de namen en adressen van gevangenen of van

hun familieleden. In het kort is beschreven wat er

met de personen is gebeurd. Ook vind je in deze

lijst enkele organisaties die zich inzetten voor de

rechten van de mens.

Wil je je opgeven of meer informatie? Stuur een

e-mail naar [email protected]. Of kijk op

www.youngamnesty.nl.

Het is erg moeilijk betrouwbare schattingen te

doen van het aantal kindsoldaten op de wereld.

Het zijn er volgens de Coalitie Stop Gebruik

Kindsoldaten ‘vele tienduizenden’.

Vanaf 2004 zijn er kindsoldaten actief betrokken

geweest bij gewapend conflict in:

• Afghanistan

• Burundi

• Centraal-Afrikaanse Republiek

• Colombia

• Democratische Republiek Congo

• Filipijnen

• India

• Indonesië

• Irak

• Israël en de bezette Palestijnse gebieden

• Ivoorkust

• Myanmar

• Nepal

• Somalië

• Sri Lanka

• Sudan

• Thailand

• Tsjaad

• Uganda

Zie voor meer feiten en cijfers:

www.childsoldiersglobalreport.org/content/

facts-and-figures-child-soldiers.

landen Met kindsoldatenBijlage:

Page 18: kindsoldaten - Home | Amnesty International...en stoer willen doen. Ze denken dat het allemaal een spel is, dus zijn ze nergens bang voor. Ze zijn erg goed in het verwerven van informatie.

17

aMnesty inteRnational Wil een WeReld WaaRin

iedeReen pRofiteeRt van de MensenRechten. oM

dat te BeReiken doet aMnesty ondeRzoek naaR

schendingen van deze Rechten, en voeRt aMnesty

actie tegen die schendingen.

23