KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve...

Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı

8. Sınıf Fen ve Teknoloji Soru Bankası Çözümler

Nükleotid - Gen - Dna - Kromozom

6. Kromozomlar DNA molekülü ve protein kılıftan oluşmuşlardır. DNA molekülünün yapısında da genler bulunur. Genler ise nükleotitlerden oluş-muştur.

Dolayısıyla numaralandırılmış kutucuklarda veri-len yapıların basitten karmaşığa doğru sıralanışı;

3 Nükleotid - 2 Gen - 4 DNA - 1 Kromozom

Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

Nükleotidlerin Yapısı

11. Nükleotid hangi bazı içeriyorsa o bazın ismiyle adlandırılır. Sitozin nükleotidi sitozin, şeker ve fosfat yapılarından oluşur. Dolayısıyla doğru ce-vap I - II ve IV olur.

Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

DNA'nın Yapısı

13.

A

1. Zincir 2. Zincir 2. Zincir

AA

CC

C

TC

G

G

TTAC

TTC

GGA

T

TT

A

GG

A

Doğru yanıt “C” seçeneğidir.

Fosfat - Şeker - Organik Baz

4. DNA molekülü

200 G 200 C100 C 100 G50 A 50 T75 T 75 A

1. zincir 2. zincir

Nükleotid sayısı = Fosfat sayısı = Şeker sayısı

1. zincirdeki toplam nükleotit sayısı:

850

425

425 2. zincirdeki toplam nükleotit sayısı:

nükleotid

Toplam 850 nükleotid vardır.

125 adenin nükleotidiDNA molekülünde;

125 timin nükleotidi

300 guanin nükleotidi300 sitozin nükleotidi

Dolayısıyla,

850 nükleotid = 850 fosfat = 850 deoksiriboz şeker

Toplam 1150 hidrojen bağı

50 x 2 = 100Hidrojen bağı sayısı

A=T arasındaki hidrojen bağı sayısı

GC arasındaki hidrojen bağı sayısı100 x 3 = 300

75 x 2 = 150200 x 3 =600

Buna göre, B seçeneğinde verilen adenin bazı sayısı doğrudur. DNA molekülünde 125 adenin bazı vardır.


KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİFen ve Teknoloji

Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı



DNA Zincirleri Arasındaki Zayıf Hidrojen Bağı

11. DNA molekülü

Toplam 2500 nükleotit

150 A 150 T

1100 G 1100 C

Nükleotid sayısı = Deoksiriboz şeker=Fosfat sayısı sayısı

2500 nükleotid = 2500 deoksiriboz = 2500 fosfat

(Melek'in yorumu doğrudur.)

150 + 150 = 300 (A + T)

1100 + 1100 = 2200 (G + C) A + TG + C =

300 2200

A + TG + C

322

=

(Metin'in yorumu yanlıştır.)

Hidrojen Bağı Sayısı

Toplam 3600 hidrojen bağı

150 x 2 = 300Hidrojen bağı sayısı

A=T arasındaki bağ sayısı GC arasındaki bağ sayısı

1100 x 3 = 3300

(Şule'nin yorumu yanlıştır.)

Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

DNA'nın Kendini Eşlemesi

6. I. DNA'nın iki zinciri arasındaki bağlar eşlenme sırasında kopar. (Doğru)

II. DNA kendi hücre bölünmesi öncesi eşler. (Doğru)

III. DNA'nın eşlenmesinde bir zincirdeki adenin karşısına sitozin nükleotiti gelir. (Yanlış)

(Adenin karşısına timin nükleotiti gelir.)

D Y

I. II. III.


Mitoz Bölünme

Mitoz bölünmeyle ilgili;

I. 2n kromozomlu hücrelerde görülür. (Doğru)

II. Üreme hücreleri mitoz sonucu oluşur. (Yanlış)

(Üreme hücreleri mayoz sonucu oluşur.)

III. Üreme hücreleri mitoz bölünme geçirir. (Yanlış)

(Üreme hücreleri "sperm-yumurta" mitoz

bölünme geçirmez.)

IV. Mitoz sonucu kromozom sayısı değişmez. (Doğru)

V. Mitoz sonucu 4 hücre oluşur. (Yanlış)

(Mitoz sonucu 2 hücre oluşur.)


Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı


Mitoz Bölünmenin Canlılar İçin Önemi

5. Anıl : Kırılan kolun iyileşmesi

(Mitoz bölünme-onarım) Zeynep: Ağaç gövdesinin büyümesi (Mitoz bölünme-büyüme) Furkan: Kuru soğanda yeşil yaprakların oluş-

ması (Mitoz bölünme - üreme) İnsanda üreme hücresinin oluşması (Mayoz bölünme)


Mitoz Bölünmenin Evreleri

3. Mitoz bölünmede evrelerin gerçekleşme sırası;

1.

2.

4.3.

5.


Bitki Hayvan Hücresinde SitoplazmaBölünmesi

8.

Hayvan hücresinde hücre duvarı bulunmaz. Şekli küreye benzer. Bundan dolayı verilen şekil bir hayvan hücresidir. Kromozomların eş par-çalarının kutuplara doğru çekildiği evre anafaz evresidir.


Mayoz Bölünme

9. 2n

n n

n n n n

mayoz I

K hücresi

M hücresi

mayoz II

I. K hücresi 2n kromozomludur.

(Doğru)

II. M hücresi n kromozomludur.

(Doğru)

III. M hücresi üreme hücresidir.

(Doğru)



Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı


Mayoz Bölünmenin Canlılar İçin Önemi

2. Verilen şemada 1. olayda dişi üreme hücre-si olan yumurta ve erkek üreme hücresi olan sperm mayoz bölünme sonucu oluşur. 2. olayda yumurta ve sperm döllenerek zigotu oluşturur. 3. olayda ise zigot mitoz bölünmeler geçirerek bireyleri oluşturur. Dolayısıyla; 1. olayda mayoz bölünme gerçekleştiği için kromozom sayısı ya-rıya iner ve genetik çeşitlilik sağlanır. 2. olayda döllenme gerçekleşir. 3. olayda gerçekleşen mitoz bölünme sadece eşeyli üreyen canlılarda değil, bütün canlılarda görülür.


Eşeyli - Eşeysiz Üreme

8. Bezelye tarafından tohumlardan yeni bezelye-lerin oluşması eşeyli üremedir. Eşeyli üremede yeni bezelyelerin genetik yapıları ana canlıdan farklı olur. Deniz yıldızlarının ortadan kesilerek her parçasından yeni deniz yıldızlarının oluş-ması eşeysiz üremedir. Yavru deniz yıldızlarının genetik yapısı ana bireyle aynıdır.

Bira mayasının tomurcuklanarak yavru bireyler oluşturması eşeysiz üremedir. Yavru bireylerin genetik yapısı ana birey ile aynıdır.


Üreme Hücrelerinin Oluşumu

6. Mayoz bölünmede; sırasıyla; K → DNA eşlenir. M → Kromozomlar oluşur. N → Kromozomlar arasındaki parça değişimi

olur. L → Homolog kromzomlar ayrılır.


Homolog - Kromozom

9. Mayoz bölünmede parça değişimi; I. Homolog kromozolar arasında gerçekleşir. II. Mayoz I de görülür. III. Kalıtsal çeşitlilik sağlanır.


Mayoz ve Mitoz Bölünmenin Karşılaştırılması

13. Mitoz Bölünme; 1- Vücut hücrelerinde görülür. 2- Sonucunda iki hücre oluşur. 3- Kromozom sayısı aynı kalır. 4- Kromozomlar arası parça değişimi görülmez. Mayoz Bölünme; 1- Üreme ana hücrelerinde görülür. 2- Sonucunda dört hücre oluşur. 3- Kromozom sayısı yarıya iner. 4- Kromozomlar arası parça değişimi görülür. Buna göre Ayşe 3 numaralı özellikleri karıştır-

mıştır.Doğru yanıt “C” seçeneğidir



Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı


İnsanda Üremeyi Sağlayan Yapı ve Organlar

4. I. Sperm Kanalı: Spermlerin ve idrarın vücuttan

dışarı çıkarılmasını sağlar. II. Döl Yatağı: Zigotun yerleştirdiği ve geliştiği yerdir.III. Testisler: Spermlerin üretildiği yerdir.IV. Yumurta Kanalı: Döllenme bu kanalda ger-

çekleşir.Doğru yanıt “B” seçeneğidir.

3. Sperm Yumurta a) Kamçılı I. Kamçısız II. Az sitoplazmalı b. Bol sitoplazmalı III. Küçük c. Büyük Yumurta ve sperm ile ilgili soruda verilen özellik-

lerden b -II ve c-III ile yer değiştirmelidir.Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

4. Şemada verilen üreme olayında "b" yumur-ta, "a" ise spermdir. Yumurta (b) nın oluşması mayoz bölünme ile gerçekleşir. I olayı mayoz bölünmedir. "a" ve "b" nin kromozom sayıları 23 olur. "c" zigottur ve zigot yumurta kanalında sperm (a) hücresinin yumurta (b)'yı döllenme-siyle oluşur. III. olayda zigot, mitoz geçirdiği için kalıtsal çeşitlilik görülmez.


Çocukluktan Ergenliğe Geçiş

8. Buse 15 yaşında ve ergenlik dönemindedir. Ergenlik dönemindeki değişimler; - Hayatı sorgulama - Koltuk altlarında kıllanma - Kilo artması görülür. Ancak ihtiyaçlarını karşılayamama be-

beklik dönemine ait bir özelliktir.Doğru yanıt “D” seçeneğidir.

Ergenlik ve Sağlık

11. Ergenlik döneminde olan Fatih'in ailesi;

I. Fatih'i sosyal aktivitelere yönlendirmelidir. II. Fatih'le empati kurarak ona bu dönemle ilgili bil-

giler vermelidir.III. Fatih için kişisel gelişim uzmanından yardım

almalıdır.IV. Fatih'i sportif aktivitelere yönlendirmelidir.


Basit Makineler

6. ● Basit makineler; – İş yapma kolaylığı sağlar. – Yük

Kuvvet → Kuvvet kazancını verir.

– Kuvvetin yönünü değiştirebilir.Doğru yanıt “D” seçeneğidir.


Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı



Sabit Makara 11.

P1 P2

K

L

M

N

F

Yukarıdaki sistemde; K ve M hareketli makara-dır. İp, kuvvet uygulanarak aşağı çekildiğinde K ve M makaraları da yüklerle beraber yukarı doğru hareket eder.

L ve N sabit makaradır. Tavana sabitlenmiştir. Kuvvet ve yükün hareketinden etkilenmez.

Sabit makaralarda kuvvetten kazanç yoktur.

Cevap 1 Cevap 2

L ve N L ve N


Hareketli Makara

8. Hareketli makaralarda; II. Kuvvetten kazanç vardır. (Doğru)III. Yoldan kazanç yoktur. (Doğru)IV. Bir yere sabitlenmiştir. (Yanlış)

Hareketli makaralar bir yere sabitlenmez. Kuv-vetin uygulanmasıyla aşağı ve yukarı yönlü ha-reket eder. Dolayısıyla; I. ve II. ifadeler doğru-dur.


Palangalar8. Soruda kuvvet kazancını sorduğu için yük ağırlık-

larını gözardı edebiliriz.

1. düzenek

F1

F1

F1

I. düzenekte 2 tane sabit makara verilmiştir. Sabit makaralarda kuvvet kazancı yoktur. Düzenekte verilen yük; yükle aynı büyüklükteki kuvvet ile çekilir.

Kuvvet kazancı = Yük

Kuvvet = 1

2. düzenek

F2

F2

F2

2F2

II. düzenekte 1 tane sabit, 1 tane hareketli makara vardır. Düzenekte verilen yük 2 F2 yükü ile denge-lenir.

Kuvvet kazancı = Yük

Kuvvet = 2 F2

F2

= 2

3. düzenek

F3

F3

F3

F3

III. düzenekte verilen makaraların hepsi sabittir. Dolayısıyla kuvvet kazancı yoktur.

Kuvvet kazancı =

YükKuvvet = 1

Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı


IV. düzenek bir palanga sistemidir ve kuvvet yukarı yönlüdür. Kuvvet yukarı yönlü olduğu zaman kuv-vet kazancı makara sayısının bir fazlası kadardır. Yani IV düzenekte kuvvet kazancı 3 kattır ve en fazladır.

4. düzenek

F4


Kuvvet Kazancı

5. Basit makinelerde kuvvet kazancı yü-kün kuvvete bölünmesiyle bulunur.

Kuvvet Kazancı = Yük

Kuvvet

Kaldıraçlarda desteğe göre denge formülü;

Kuvvet x Kuvvet kolu = Yük x Yük kolu

Yukarıdaki denklemi YükKuvvet

elde edilecek şe-kilde düzenlersek;

Kuvvet KoluYük Kolu =

YükKuvvet

Dolayısıyla; Kuvvet kazancı =

YükKuvvet =

Kuvvet KoluYük Kolu

Özetleyecek olursak; kaldıraçlarda kuvvet ka-zancı iki yoldan bulunabilir.

1) Yükü kuvvete oranlayarak 2) Kuvvet kolunu yük koluna oranlayarak


Kaldıraç Çeşitleri

4. Ceviz kıracağında ve el arabasında yük ortada, destek ve kuvvet uçlarda olmalıdır.

Buna göre; 1 2 3

Yükün ortada yani 2 numaralı yerde olduğu se-çenek "B" seçeneğidir.


Kuvvet Hesaplama

1. P = 80 NF

F . 2 = 80 . 3

(Şekilde verilen kuvvet 120 N’dur.)

F = 120 N

A)

2 br2 br

2 br 3 br2 br

1 br

1 br

1 br

30 NF1

F1.2 = 30F1= 15 N

B) 120 NF2

C) 240 NF3 D) 40 N F4

F2.1 = 120.2F2= 240 N

F3.2 = 240.2F3= 240 N

F4.1 = 40.3F4= 120 N

Şekilde verilen 120 N'luk kuvvet ile D seçe-neğindeki F4 kuvveti aynıdır.



Zeka

Küp

ü Ya

yınl

arı



Makara -Kaldıraç

10.

P

F

Şekil I

Destek

Destek

Şekil II

FP

- Her iki makinede de destek ortadadır. Demet'in yorumu doğrudur.

- Her iki makinede de kuvvet kazancı yoktur. Özlem'in yorumu yanlıştır.

- Kaldıraçta destek F'ye yaklaştırılırsa kuvvet kolu küçülür ve kuvvet büyüklüğü artar. Bülent'in yo-rumu yanlıştır.

Buna göre, yalnız Demet'in yorumu doğrudur.Doğru yanıt “A” seçeneğidir.

Eğik Düzlem

11.

F1 h

Şekil IIŞekil I

h 2llαα

F2

P P

iki düzenektede bulunan yükün eşit yüksekliğe çıkarılması için I. sinde l, II. sinde ise 2l kadar hareket ettirilmiştir. Bu nedenle II. düzenekte alınan yol I. düzeneğe göre daha fazladır.

(Alınan Yollar) → II > I I. düzenekte yoldan kazanç II. düzeneğe göre

daha fazladır. II. düzenekteki kuvvet kazancı daha fazla olduğundan F1 > F2 olur.

(Kuvvet büyüklükleri) → F1 > F2


Eğik Düzlem - Makara - Kaldıraç

8. I. şekilde verilen kaldıraçta kuvvet kolunun uzun-luğu, yük kolunun uzunluğuna eşit olduğundan dolayı kuvvetten kazanç veya yoldan kazanç yok-tur. II. şekilde verilen sabit makarada da kuvvetten kazanç veya yoldan kazanç yoktur.

Yoldan kayıp, kuvvetten kazanç olan basit ma-kineler III. şekildeki hareketli makarada ve IV. şeklindeki eğik düzlemde yoldan kayıp kuvvet-ten kazanç vardır.


KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve...

Documents

Transcript of KILAVUZ SORU ÇÖZÜMLERİ Fen ve...