Khái quát dựán - wadassdi.web.fc2.comwadassdi.web.fc2.com/vwp/ws1/2wada_vn.pdfchế Lượng...
Transcript of Khái quát dựán - wadassdi.web.fc2.comwadassdi.web.fc2.com/vwp/ws1/2wada_vn.pdfchế Lượng...
1
Khái quát dự án
11/08/2014Hideki Wada, Chuyên gia JICA
Dự án Chất thải rắn Việt Nam (VWP)
2
Khái quát dự án Tên dự án Dự án Tăng cường năng lực về Quản lý chất thải đô thị tại Việt Nam Dự án Chất thải rắn Việt Nam (http://vietnamwastepj-vn.blogspot.com)
Loại hình dự án Hỗ trợ Kỹ thuật bởi Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA)
Mục tiêu dự án Tăng cường năng lực quản lý chất thải rắn đô thị
Đối tác Bộ Xây Dựng Hà Nội Thừa Thiên Huế là địa phương thí điểm được lựa chọn
Các hoạt động chính Bộ Xây Dựng
• Rà soát lại các văn bản luật/quy định hiện hữu• Xây dựng cơ sở dữ liệu• Thúc đẩy các hoạt động liên quan đến các khu liên hiệp xử lý chất thải rắn
Hà Nội• Rà soát lại quy hoạch quản lý chất thải rắn Hà Nội• Nghiên cứu tiền khả thi cho một khu liên hợp xử lý chất thải rắn• Thúc đẩy các hoạt động liên quan đến các khu liên hiệp xử lý chất thải rắn
Thừa Thiên Huế• Hỗ trợ lập và thực hiện quy hoạch quản lý chất thải rắn
Thời gian thực hiện: 4 năm (2014 – 2018) Hội thảo tiếp cận cộng đồng: 1 lần/năm vào tháng 1 hàng năm
3
Bài thuyết trình về:Hướng tới quản lý tổng hợp chất thải rắn
4
Quản lý chất thải rắn tại Nhật Bản
5
Dân cưHộ kinh doanh
Chất thải dễ cháy(2 lần/ tuần)
Chất thải khôngdễ cháy(1 lần/ tuần)
Chất thải tái chế(Giấy, chai nhựa, vỏ hộp)(1 lần/ tuần)
Chôn lấp bởichính quyềnthành phố
Chất thải nguy hại(Pin khô...)
Đốt
Chất thải có kíchthước lớn(Theo yêu cầu)
Nghiền và Phânloại
Phân loại Đơn vị hoạtđộng tái chế
Lưu giữ
Hoạt động thugom của chínhquyền thànhphố từ các“Điểm tập kếtchất thải”
Công ty tái chế
Dòng quản lý chất thải sinh hoạt
6
Hoạt động xả thải tại Nhật Bản
7
8
9
10
11
Thông điệp 1Làm thế nào để Quy hoạch của Việt Nam có hiệu quả?
- Những khía cạnh còn thiếu sót trong Quy hoạch -
12
Quy hoạch tổng hợp điển hình
12
Năm mục tiêu
Lượng chất thải dựkiến
Các chỉ số mục tiêubao gồm tỷ lệ tái
chế
Lượng chất thảiđược xử lý
Các cơ sở xử lýđược xây dựng
- Quy mô- Chi phí đầu tư
Lựa chọn địa điểm, công nghệ…
<Một số câu hỏi trọng tâm nhằm đánh giá quy hoạch>- Mục tiêu về tỷ lệ tái chế có được cân nhắc để quyết định quy mô của cơ sở xử lý?- Có những cách nào để giảm thiểu chất thải với những tỷ lệ giảm thiểu dự kiến/mong đợi?- Hình thức phân loại tại nguồn nào được giới thiệu? - Làm thế nào để các cơ sở xử lý được vận hành một cách bền vững về mặt tài chính?
13
Tầm quan trọng của việc hài hòa giữa các khía cạnh kinh tế - xã hội và các khía cạnhliên quan đến cơ sở xử lý
Các khía cạnh “kinh tế xã hội” phải được cân nhắc cẩn thận. Các điều kiện kinh tế xã hội để thiết kế cơ sở xử lý Các điều kiện kinh tế xã hội để vận hành bền vững Những khía cạnh nào cần được cân nhắc?
Chức năng củaQLCTR
Quản lý Kỹ thuật(Các cơ sở
QLCTR)
Quản lý kinh tế xãhội
Tính thống nhất
14
Một ví dụ về quy hoạch tổng thể tại chính quyền địa phương(Thành phố Bunkyo, Tokyo)
Giáo dục môi trường Kiểm soát phát sinhchất thải
Thu gom chất thải cóhệ thống
Phân loại chất thải tạinguồn
Các biện pháp giảmthiểu chất thải khác
nhauThúc đẩy tái chế chất
thải hữu cơ
Xử lý chất thải hợp lý
Sử dụng các ưu đãikinh tế để tác độngvào hành vi của con
người
Phát triển các cơ sởquản lý chất thải rắn
Quản lý thông tinNhiều giải pháp khác nhau được áp dụng để đạtđược mục tiêu
15
Thông điệp 2Ở Việt Nam có kế hoạch phát triển cơ sở xử lý dài hạn không?
16
Tại sao không có nhà đầu tư?
Từ quan điểm của các tỉnh Từ quan điểm của các nhà đầu tư
Yếu tố thịtrường
Rất khó để tìm nhà đầu tư vì dự ánkém hấp dẫn.
Các dự án hấp dẫn hơn được ưu tiêncao hơn.
Trách nhiệmrủi ro củatỉnh
Không cần cam kết vì các nhà đầutư sẽ chịu trách nhiệm cho tất cảcác vấn đề.
Không chắc chắn để thu gom đủ lượngrác để đảm bảo điểm hòa vốn bởikhông thấy sự cam kết từ phía tỉnh.
Phối hợpgiữa các nhàđầu tư
Thỏa thuận với các nhà đầu tư cóthể giải quyết được vấn đề.
Các nhà đầu tư hiện tại ở các khu liênhợp khác ở trong cùng một tỉnh cũngcạnh tranh với nhau.
Lựa chọncông nghệ
Bất kỳ công nghệ nào sẽ đượcchấp nhận nếu mức phí xử lý đưara chấp nhận được.
Phí xử lý mong đợi quá thấp
Quá trình lựachọn
Nếu dự án đủ hấp dẫn thì các nhàđầu tư sẽ có thể quan tâm.
Quá trình lựa chọn không rõ ràng sẽdẫn đến kết quả chi phí lựa chọn sẽkhông được tính đến.
Hợp đồngtiêu chuẩn
Các hợp đồng dài hạn không thểđược thực hiện do các quy định vềngân sách.
Bắt buộc phải có cam kết dài hạn để rủiro đầu tư thấp.
17
Kế hoạch phát triển cơ sở xử lý dài hạn
0
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000
1,400,000
1,600,000
0
200
400
600
800
1,000
1,200
1,400
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
2027
2028
2029
2030
Sứcchứa
cònlạitrong
bãichônlấp
(tấn)Lư
ợngchất
thải(t/ngày)
Quá khứ Tương lai
Khủng hoảnglần thứ nhất
Khủng hoảnglần thứ hai
Công suất của cơ sở xử lý
Chất thải thu gom đượcSức chứa còn lạitrong Bãi chôn lấp(cột phải)
18
Thông điệp 3Tại sao không cố gắng kiểm soát các chất thải mục tiêu?
19
Mở rộng giới hạn QLCTR<Hiện tại>
<Thách thức>
Thu gom&
Vận chuyểnXử lý Xử lý/Tiêu hủy
cuối cùng
Lượng chất thải cũng như tính chất của chất thải được đưa ra.
Thu gom&
Vận chuyểnXử lý Xử lý/Tiêu hủy
cuối cùngChất thải phát sinh
Lượng chất thải và tính chất của chất thải có thể thay đổi.- Tái chế trong các khách sạn để giảm thiểu chất thải du lịch- Tái chế trong các trường học cho mục đích giáo dục về
chất thải- Tái chế tại các siêu thị- Tái chế trong các văn phòng chính phủ như nhữngnhà tiên phong- Phân loại tại nguồn có sự tham gia của cộng đồng
Chấtthải
Chất thải
Trao đổi với chủ nguồnthải→Chuyển từ người cungcấp dịch vụ thuần túythành nhà sản xuất
20
Thí điểm của một khách sạn tại Tokyo
21
Thí điểm tại các trường học ở Thái Lan
22
Các hoạt động tái chế đa dạng ở Nhật Bản
22
23
Những vấn đề khác cần cân nhắc
24
Hướng tới hệ thống quản lý tổng hợp chất thải rắn
Chất thải từ tàu thuyền Chất thải từ lũ lụt Phân loại chất thải tại nguồn có sự tham gia của cộng đồng Hệ thống thu gom được cải tiến độc lập với việc quét đường Phát triển cơ sở tập trung (vấn đề truyền thống) Xử lý chất thải hiệu quả ở khu vực nông thôn Quản lý tài chính theo cấu trúc (bao gồm từ phí vệ sinh cho đến đơn giá xử lý)
25
Những hỗ trợ đa dạng từ trung ương nhằm hướng tớimột hệ thống quản lý tổng hợp chất thải rắn
26
Các luật QLCTR của Nhật Bản được sắp xếp bằng các công cụ chính sách
Công cụ chínhsách Thành phố Tỉnh Chính quyền Trung Ương
Thu hút cộngđồng
Khuyến khích sự tham giacủa cộng đồng (4, 5-8, 5-9)
Tăng cường nănglực
Tăng cường năng lực chocác cán bộ (4)
Những nhà tái chế đã đăng kí (20-2) Kỹ sư QLCTR đã được chứng nhận
(21)Quản lý dữ liệu/ thông tin Quản lý dữ liệu CTRCN (4) Quản lý thông tin (4)
Phát triển côngnghệ Phát triển công nghệ (4)
Hỗ trợ kỹ thuật Hỗ trợ kỹ thuật cho cácthành phố (4)
Hỗ trợ kỹ thuật cho các thành phố vàchính quyền tỉnh (4)
Hỗ trợ tài chính Hỗ trợ tài chính cho các thành phố và
chính quyền tỉnh nhằm thúc đẩy các cơsở QLCTR (23)
Điều phối Yêu cầu các nhà sản xuấthợp tác (6-3)
Điều phối vùng (4, 9-8, 9-9) Yêu cầu các nhà sản xuất hợp tác (6-3,
19-2)
Lập kế hoạch Lập kế hoạch QLCTRSH (6) Lập kế hoạch QLCTR (5-5)
Lập chính sách cơ bản (5-2) Lập kế hoạch phát triển cơ sở xử lý (5-
3)
CTRSH: Chất thải rắn sinh hoạt CTRCN: Chất thải rắn công nghiệp
27
Các luật QLCTR của Nhật Bản được sắp xếp bằng các công cụ chính sách (tiếp)
Công cụchính sách Thành phố Tỉnh Chính quyền Trung Ương
Cấp giấyphép
Có quyền cấp phépkinh doanh QLCTRSH (7)
Có quyền cấp giấy phépliên quan đến các cơ sởQLCTRSH (8)
Có quyền cấp phép kinhdoanh QLCTRCN (14)
Có quyền cấp phép xuất nhập khẩu CTRCN (15-4-5)
Yêu cầu
Cung cấp hệ thốngQLCTRSH thích hợp(6-2)
Quản lý cơ sở xử lýhiệu quả (4)
Xác nhận về sự thích hợp của việc xuất khẩu CTRSH (10)
Yêu cầu về QLCTRCN (11, 12, 13-1) Yêu cầu về phục hồi các bãi chôn lấp cũ (15-17) Các nhà thầu xây dựng chịu trách nhiệm (21-3)
Quyền Hoạt động kiểm tra
liên quan đến CTRSH và CTRCN (18)
Hoạt động kiểm tra liênquan đến CTRSH vàCTRCN (18)
Hoạt động kiểm tra liên quan đến CTRSH và CTRCN (18)
Khuyếnkhích
Bãi bỏ kiểm soát tái chế (9-8) Khuyến khích quản lý thích hợp hóa chất nhân tạo và
amiăng (9-9, 9-10) Khuyến khích công ty quản lý dữ liệu QLCTRCN (13-2) Khuyến khích các trung tâm QLCTR cộng đồng (15-5)
Xử phạt Có quyền yêu cầu xửphạt (V)
Có quyền yêu cầu xử phạt(V) Có quyền yêu cầu xử phạt (V)
CTRSH: Chất thải rắn sinh hoạt CTRCN: Chất thải rắn công nghiệp
28
Những hỗ trợ đa dạng từ trung ương
Những luật về thúc đẩy các hoạt động tái chế Luật tái chế bao bì/vỏ chứa Luật tái chế chất thải điện tử Luật tái chế chất thải hữu cơ
Hỗ trợ tài chính cho việc phát triển các cơ sở xử lý 1/3 – 1/2 chi phí xây dựng Quy hoạch cần phải được trình cùng với việc minh
chứng được tính phù hợp của kế hoạch cho cơ sở xửlý.
Thống kê chất thải Thu thập hệ thống dữ liệu từ chính quyền địa phương Công bố trên internet
Những hướng dẫn Hướng dẫn quy hoạch tổng hợp Hướng dẫn tận dụng những khuyến khích kinh tế Những công cụ thúc đẩy tái chế Hướng dẫn hạch toán chất thải Hướng dẫn kỹ thuật cho các cơ sở xử lý Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ thầu Hướng dẫn cho những vấn đề mới cập nhật
Thảo luận giữa các ủy ban kỹ thuật về những vấn đềđặc biệt Thúc đẩy tái sử dụng Những vấn đề về môi trường và tài chính Dòng chất thải
Những chương trình khen thưởng Kêu gọi đề xuất cho những chính sách khuyến khích
mới Luật về xã hội carbon Phát triển kinh doanh môi trường tại các nước Châu Á Tận dụng sinh khối
28
29
Đề xuất hướng tới một hệ thống quản lý tổng hợp CTR
Khu liên hợpQLCTR
Lượng chấtthải/Quản lý
chất lượng (*)
Quy hoạch
Chính quyền địa phương
Các chính sáchkhác
Trung Ương
Giám sát
Hỗ trợ cho việcthực hiện cáccơ sở xử lý
Hỗ trợ cho việcquản lý
“Các mô hìnhtiêu biểu”
Hỗ trợ cho cácchính sách khác
(*) ví dụ như Phân loại tại nguồn, tái chế dựa vào cộng đồng
Chính sáchhướng dẫn bằng“Hướng dẫn Quy
hoạch”
Thống nhất
Tất cả các chính sách phảituân theo các quy định/luật29
30
Những lần sửa đổi luật QLCTR tại Nhật Bản
Năm Những sửa đổi chính Bối cảnh1970 Luật được thông qua Ô nhiễm nghiêm trọng
1976 Cấm hành vi thuê lại một nhà thầu khác để xử lý chất thải Chôn lấp chất thải nguy hại bất hợp pháp ởTokyo
1991 Sửa đổi mục đích của luật Thêm nhiệm vụ của tất cả các ngành Quy định các thành phố phải lập quy hoạch tổng thể về QLCTR Quy định cấp phép nghiêm ngặt hơn Quản lý thêm dữ liệu Thêm hạng mục chất thải nguy hại Giới thiệu khu liên hiệp QLCTR cộng đồng
Nhu cầu cải thiện QLCTR toàn diện
1993 Các quy định liên quan đến xuất khẩu chất thải Sự cố xuất khẩu chất thải tại Philippines
1994 Các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về bụi nhỏ Bụi nhỏ từ những xe hết hạn sử dụng
1997 Tăng cường giảm thiểu chất thải Quy định nghiêm ngặt hơn về kinh doanh QLCTR Quản lý dữ liệu nghiêm ngặt hơn Tiêu chuẩn đốt nghiêm ngặt hơn
Sức chứa của bãi chôn lấp không đủ Chất dioxin từ việc QLCTRCN không thích
hợp
2000 Chính quyền trung ương và tỉnh lập thêm kế hoạch Quy định nghiêm ngặt hơn về kinh doanh QLCTR bao gồm việc
xử phạt nặng
Xã hội tuần hoàn vật chất
QLCTRCN: Quản lý chất thải rắn công nghiệp