ARATIRMA

MHENDSLK HZMETLER

TEKNK ARTNAMES

TADB TEKNK ARATIRMA DARES BAKANLII

ANKARA-TEMMUZ 2005

Karayollar Genel Mdrl, Teknik Aratrma Dairesi Bakanl ve Blge Aratrma

Bamhendisliklerinin grevleri kapsamndaki hizmetlerde kullanlmakta olan Danmanlk

Hizmetlerine ait Aratrma Mhendislik Hizmetleri Teknik artnamesi gncelletirilmi

olup, Aratrma Mhendislik Hizmetleri Teknik artnamesi olarak kullanclarn hizmetine

sunulmutur.

Mnevver ATASARAL Teknik Aratrma Dairesi Bakan

NDEKLER

Sayfa

JEOLOJK-JEOTEKNK RAPOR

1

GEOTEKNK (ZEMN MEKAN VE TEMEL MHENDSL) PROJE RAPORU

65

STYAPI PROJELENDRME RAPORU

115

GR Aratrma Mhendislik Hizmetleri kapsamnda yaplacak almalar;

Jeolojik-Jeoteknik Rapor Geoteknik (Zemin Mekanii ve Temel Mhendislii) Proje Raporu styap Projelendirme Raporu

olmak zere ayr rapor halinde hazrlanarak sunulacaktr.

Her bir raporun hazrlanmasna ynelik detayl aklamalar konu balklar altnda

aada verilmektedir.

JEOLOJK-JEOTEKNK RAPOR

1

JEOLOJK-JEOTEKNK RAPOR 1. GR Koridor yapm hatt gzergahlarnda yaplacak olan Jeolojik - Jeoteknik aratrma almalar, olas seeneklerin;

(a) Maliyet (b) Emniyet, (c) Zaman (yapm sresi ve faydal mr) ve (d) Estetik - evre (doal ve yapay evreye uygunluk)

asndan en uygun projenin retilmesine ynelik olarak srdrlecektir. Bu aratrma srasnda; tm ilgili snrlandrmalar ve ltler (kriterler) DARE tarafndan belirlenir. Sz konusu Jeolojik Jeoteknik aratrmalar aada verilen aamalar kapsar:

Koridor Ettleri Elverililik Ettleri n proje Jeolojik-Jeoteknik Ettleri Kesin proje Jeolojik-Jeoteknik Ettleri Malzeme Ocaklar Etd

Her aamada yaplmas gereken almalarn ve hazrlanmas gereken dokmanlarn ayrntlar, ilerleyen maddelerde aklanmtr. Her aama sonunda yaplan tm almalar ieren bir rapor ve/veya raporlar hazrlanp DARE 'nin onayna sunulacaktr. Hazrlanan raporlarda DARE'nin istedii deiiklikler dikkate alnarak gerekli dzeltmeler yaplacaktr. DAREden onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. Btn harita ve kesitler lek, yn, belirte (sembol) ve aklamalar ierecektir. 2. KORDOR ETTLER Koridor ettleri: levleri belirtilmi, yaklak balang - biti noktalar verilmi ve plan aamasndaki bir karayolu (izgisel mhendislik yaplar) iin yaplr. Bu amala yaplacak Jeolojik - Jeoteknik aratrmalar: (1) DARE tarafndan belirtilen ilevleri karlayabilme, (2) Maliyet (genel hatlaryla yapm ve bakm iletme v.b.), (3) Emniyet durayllk (genel olarak; duraysz alanlarn dalm, iklim, rakm, sr

rahatl v.b.), (4) Zaman (genel hatlaryla; yapm sresi ve faydal mr), (5) Malzeme Ocaklar Etd (genel anlamda: olas ocaklarn tr, hacmi ve projeye

gre konumu), (6) Arazinin milli servet deeri, (7) Estetik - evre (Genel hatlar ile doal ve yapay evreye uygunluk: sosyo-ekonomik

ve tarihi - turistik evreye etkileri),

3

konularn raporlandrr. Bu rapor, olas koridor alternatiflerini, yukarda verilen ltler erevesinde karlatracaktr. Koridor terimi ile ett edilecek planlanan bir yolun yaklak balang ve bitim noktalarn kapsayan, yaklak 10 km geniliinde ve boyu eninin en az 1.5-2 kat olan eritsel bir alan ifade edilmektedir. Geenek terimi bir koridor iindeki ayn balang ve bitim noktalarn kapsayan olas alternatiflerin her birini ifade eden eritsel alandr.

Geki (gzergah) ise, geenek ierisinde yolun 1:25000 lei kapsamnda tm koridor boyunca 2 km geniliinde bir erit iinde oynayabilecek ve en azndan zerindeki dorusal ve dairesel kesimlerin balang-bitim koordinatlar ile tam olarak tanml yol eksen izgileri ifade edilmektedir. Koridor jeolojik-jeoteknik aratrmalar koridor iindeki en uygun geenein ve bu geenek iindeki en uygun gekinin belirlenmesine ynelik olarak aada sunulan aamalardan oluur. Her aamann gvenilirlii bir nceki aamann gvenilirliinden geer.

Jeolojik Ett ve Raporu Hidrojeolojik Ett ve Raporu Mhendislik Jeolojisi Ett ve Raporu Jeoteknik Ett ve Raporu

- Jeoteknik Aratrma Program ve Uygulamas - Jeoteknik Ett ve Rapor Yazm

Koridor jeolojik-jeoteknik etd ile; yolun ve yol zerinde yer alacak tnel, viyadk, kpr ve dayanma yaplar gibi byk mhendislik yaplarnn oturaca kaya ve zemin birimlerinin jeolojik zaman iinde geirmi olduu tektonik olaylar ve bu olaylar sonucunda meydana gelen deiimler aydnlatlr. Koridor Jeolojik - Jeoteknik Ettleri kapsamnda hazrlanacak raporlar:

1- Koridor Jeolojik Ett Raporu 2- Koridor Hidrojeolojik Ett Raporu 3- Koridor Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu 4- Koridor Jeoteknik Ett ve Raporu

olmak zere 4 adettir. 1-2-3 nolu raporlar, DAREce aksi belirtilmedii srece tek (blok) rapor halinde hazrlanacaktr. DARE gerek grrse bu raporlarlarn ayr ayr hazrlanmasn isteyecektir. lgili raporlar harita, boykesit ve enkesitleri kapsayacaktr. Raporlar en az bu artname ekindeki rapor dzeninde belirtilen balklar kapsayacak ve 5 kopya olarak sunulacaktr.

4

2.1. KORDOR JEOLOJK ETT VE RAPORU Jeolojik etdn anahtar kavramlar; istifsel iliki (stratigrafi) ve tektonizmadr. Ett ve Rapor; birimlerin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak hazrlanacaktr.

Bu alma DARE tarafndan balang biti noktalar verilmi koridor ierisinde olas geki seeneklerinin karlatrlmasna ynelik yaplr. Bu karlatrmada yukarda 7 madde altnda verilen ltler srekli gz nnde bulundurulacaktr. 2.1.1. KORDOR JEOLOJK ETT (JE) Bu aamann Jeolojik ett almas 1/25 000 ve daha kk lekli haritalar zerinde yaplr. Jeolojik etd en azndan aadaki konulara aklk getirecektir. Bu konular: (a) Jeolojik birimlerin litolojik, paleontolojik ve petrografik zellikleri, (b) Jeolojik birimlerin alansal dalm, (c) Jeolojik birimlerin istifsel ilikisi (tarihsel jeolojisi), (d) Yapsal zelliklerin harita, tip kesit ve ekillerle aklanmas, (e) Ana sreksizlik (tabaka, fay, eklem, uyumsuzluk, dokanak v.b.) sistemlerinin

haritalanmas, (f) zellikle gncel tektonik asndan aratrmalardan oluacaktr. Bu almalar, altlk olarak kullanlan topografik harita leinin elverdii lde, bro ve arazi almalar ile ett edilecektir. almalar sresince gerekli grlen alanlarda hava fotoraflar temin edilerek jeolojik durum ve morfolojik adan deerlendirmeler yaplacaktr. Ayrca standart stratigrafik kesit hazrlanmas iin gerekli veriler de derlenecektir. Koridor ierisindeki geki(ler) boyunca grlen jeomorfolojik unsurlarn (da, tepe, vadi, yama v.b.) konumlarnn gzergaha etkileri incelenecek. alma alan ve yakn evresinde egemen olan iklim tr aratrlarak; don derinlii, yllk ya miktar, u scaklk deerleri, v.b. etkenler ett edilecektir. Jeolojik ett kapsamndaki aratrmalar, DAREce aksi belirtilmedike, yaplan gzlemsel jeolojik almalar seviyesinde kalacaktr. 2.1.2. KORDOR JEOLOJK ETT RAPOR YAZIMI Kresel boyuttan blgesel boyuta ve en sonunda zgn projenin geki boyutuna indirgenecektir. Bu almada elde edilen somut veriler, 1/25.000 lekli haritalar ve kesitler zerine ilenecektir. Olas gekileri karlatrmal olarak anlatan Koridor Jeolojik Ett Raporu, DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir.

5

2.2. KORDOR HDROJEOLOJK ETT VE RAPORU Hidrojeolojik ett almalar, JE aamas sonunda 1/25 000 ve daha kk lekli topografik harita zerinde belirlenmi gekileri hidrojeolojik adan deerlendirir. Bu alma da 4-boyutlu olacaktr. zellikle, 4 mevsim ettleri bu alma iin bir zorunluluktur. Zaman snrlamas olmas durumunda daha nceki almalardan yararlanlabilecektir. 2.2.1. KORDOR HDROJEOLOJK ETT (HJE) Bu aamada verilecek hidrojeolojik etdn ana unsurlar aada verilmitir. Bu anlamda: (a) JE aamasnda elde edilen verilerin Hidrojeolojik adan zet yorumu, (b) Deniz, gl, dere, kaynak, ve ya sularnn - yeralt suyu ile ilikisi, (c) Jeolojik birimlerin litolojik zelliklerine gre hidrolik geirimlik (K, m/s), gzeneklilik, (d) Kaynak, sznt ve slak alanlarn dalm, (e) Yeraltsuyu tablas derinliinin genel anlamda verilmesi, (f) Olas gekileri etkileyen akalama (drenaj) sistemlerinin aklanmas ettleri

yaplacaktr.

Bu almalar, altlk olarak kullanlan topografik harita leinin elverdii lde, bro ve arazi almalar ile ett edilecektir. almalar sresince gerekli grlen alanlarda hava fotoraflar temin edilerek hidrojeolojik deerlendirmeler yaplacaktr.

2.2.2. KORDOR HDROJEOLOJK ETT RAPOR YAZIMI Hidrojeolojik zellikler blgesel boyuttan zgn projenin gekileri boyutuna kadar indirgenecek. Bu ettte elde edilen somut veriler, 1/25.000 lekli haritalar ve kesitler zerine ilenecektir. Olas gekileri karlatrmal olarak anlatan Koridor Hidrojeolojik Ett Raporu, DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. 2.3. KORDOR MHENDSLK JEOLOJS ETT VE RAPORU JE ve HJE kapsamnda yaplan almalar mhendislik jeolojisi etdnn temelini oluturacaktr. Ett ve Rapor; birimlerin mhendislik zelliklerinin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak hazrlanacaktr. 2.3.1. KORDOR MHENDSLK JEOLOJS ETD (MJE)

Bu aamann Mhendislik Jeolojisi Ett almalar 1/25 000 ve daha kk lekli haritalar zerinde yaplr. Mhendislik Jeolojisi Etd en az aadaki konulara aklk getirecektir.

6

(a) JE ve HJE aamasnda elde edilen verilerin mhendislik jeolojisi asnda zet yorumu,

(b) Blgesel anlamda jeolojik birim dayanmlarnn niteliksel olarak aklanmas, (c) Ana sreksizlik sistemlerinin tr ve genel mhendislik zelliklerinin niteliksel

olarak belirlenmesi, (d) Jeolojik birimlerin sklebilirlilik asndan genel olarak (Kaz zorluu derecesine

gre) snflandrlmas, (e) Olas geki seeneklerinin ana bileenlerinin (tnel, kpr, yarma, dolgu v.b.)

durayll zerine etkili olabilecek susreksizlikkil (SSK) lsnn genel hatlaryla ortaya karlmas,

(f) Etken (aktif) ve edilgen (pasif) kayma sahalarnn alansal dalm ve ngrlen derinlii,

(g) Kvrm fay v.b. yapsal unsurlarn harita ve kesitlerde gsterilmesi, (h) Olas seeneklerin doal ve yapay evreye (tarihi, turistik, tarm, orman yerleim

v.b. alanlara) etkisi. 2.3.2. KORDOR MHENDSLK JEOLOJS ETD RAPOR YAZIMI Olas koridor(lar) ve geki(ler)in yer ald alanlar ierisinde yukarda (2.3.1de) belirtilen konular genel anlamda raporlandrlacaktr. Bu almada elde edilen somut veriler, 1/25.000 lekli haritalar ve kesitler zerine ilenecektir. Olas gekileri, karlatrmal olarak anlatan Koridor Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. Raporlarn blok halinde hazrlanmas durumunda; 2.1.1. jeolojik ett, 2.2.1. hidrojeolojik ett, 2.3.1. mhendislik jeolojisi etd almalar birlikte deerlendirilerek Koridor Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu hazrlanarak DAREnin onayna sunulacaktr. 2.4. KORDOR JEOTEKNK ETT VE RAPORU Bu aamada: daha nce yaplm olan almalara dayal olarak gerekirse jeoteknik aratrma program (JTAP) hazrlanr. Koridor etd almalar srasnda tm aamalardan ve jeoteknik aratrma programnn uygulanmasndan (saha ve laboratuvar deneylerinden) elde edilen veriler kullanlarak Jeoteknik Ett ve Raporu hazrlanacaktr. JTAPye gereksinme duyulmamas durumunda deneyim ve benzer ortamlar iin yaplm nceki almalardan elde edilen jeoteknik deitirgeler (parameters: c, kPa; , ; E, Mpa; , kPa; , v.b.) JTEye taban oluturacaktr. 2.4.1. JEOLOJK-JEOTEKNK ARATIRMA PROGRAMI VE UYGULAMASI (JTAP) Saha ettleri kapsamnda gerektiinde, DAREnin onay alnmak kayd ile, Jeolojik Ett (JE), Hidrojeolojik Ett (HJE) ve Mhendislik Jeolojisi Etdnn (MJE) tam olarak aydnlatamad noktalarda, geki seeneklerinin kesinletirilmesine ynelik bir Jeoteknik Aratrma Program hazrlanacaktr.

7

JTAPye gereksinme duyulmamas durumunda deneyim ve nceki almalar JTEye altlk oluturacaktr. JTAP hazrlanrken olas gekiler boyunca anahtar zellik tayan byk boyutlu durayszlk sorunlar ile tnel, viyadk v.b. nemli mhendislik yaplarnn kanlmaz olduu gekiler gz nnde tutulacaktr. Bu kapsamda; JTAPnin amac ve gerekesi ayrntl olarak belirtilecektir. Verilen amaca uygun olarak aratrma ukuru, gzlem ukuru, sondaj, jeofizik almalar ve/veya laboratuvar deneyleri program hazrlanacaktr. Yaplacak almalar jeolojik harita ve kesitler zerinde; km ve kot koordinatlar (1/25 000 hassasiyetinde) belirtilecektir. JTAP DARE 'nin onayna sunulacak, DARE'nin istedii deiiklikler dikkate alnarak gerekli dzeltmeler yaplacaktr. Onay alnmadan uygulamaya geilmeyecektir. 2.4.2. KORDOR JEOTEKNK ETT (JTE) VE RAPOR YAZIMI

JE, HJE, MJE, ve JTAP almalar sonucunda jeolojik birimler snflandrlacak, jeoteknik deitirgeler (parameters: c, kPa; , ; E, Mpa; , kPa; , v.b.) belirlenerek kritik kesimlerde stabilite analizleri yaplacaktr. Bu almada jeoteknik deitirgelerin 3-boyutta (x-y-z) dalmn harita ve kesitler zerinde sunacaktr. Bu harita ve kesitler genel hatlaryla: (a) Byk lekli durayszlk sorunlarnn olduu kesimler ile (b) Tnel, kpr, yksek dolgu, derin yarma v.b nemli yap yerlerinin JTElerini

sunacaktr. almalarn gvenilirlii saha ettleriyle de denetirilerek artrlacaktr.

Bu aamann temel amac, en uygun Gekinin belirlenmesidir. Bunun iin, nceki aamalarda elde edilen tm veriler kullanlarak Gekilerin Jeoteknik adan maliyet karlatrmas yaplacaktr. Dolaysyla bu bir Jeolojik Jeoteknik karlatrma raporu niteliindedir. Bu erevede harita ve kesitleri de ieren Koridor Jeoteknik Ett ve Raporu hazrlanarak DAREnin onayna sunulacaktr. DARE gerekli deiiklikleri isteyebilecek ve bu rapor sonucunda nerilen geki yerine bir dierini seebilecektir. Bu almalar sonucunda DARECE onay alan geki ierisinde 1/5000 lekli n proje Jeolojik Jeoteknik almalarna geilebilecektir.

8

3. ELVERLLK ETTLER Geki (Elverililik) Ettleri: DAREnin gerek grmesi halinde, koridor almalar sonucunda amaca uygun olup onay alan Geki ierisindeki olas alternatiflerin ortaya karlmas ve en uygun alternatifin (Gekinin) tespiti iin yaplr. Koridor ettlerinin yaplmamas veya gerek duyulmamas halinde ise verilen eritsel alan GEENEK kabul edilir ve iindeki en uygun GEKnin tespiti iin elverililik etd yaplr. Bu amala yaplacak Jeolojik - Jeoteknik aratrmalar: (1) DARE tarafndan belirtilen ilevleri karlayabilme, (2) Maliyet (genel hatlaryla yapm ve bakm iletme v.b.), (3) Emniyet durayllk (genel olarak; duraysz alanlarn dalm, iklim, rakm, sr

rahatl v.b.), (4) Zaman (genel hatlaryla; yapm sresi ve faydal mr), (5) Malzeme Ocaklar Etd (genel anlamda: olas ocaklarn tr, hacmi ve projeye

gre konumu), (6) Arazinin milli servet deeri, (7) Estetik - evre (Genel hatlar ile doal ve yapay evreye uygunluk: sosyo-ekonomik

ve tarihi - turistik evreye etkileri), konularn raporlandrr. Bu rapor, onay alm geenek ierisinde olas geki alternatiflerini yukarda verilen ltler erevesinde karlatrarak onaya sunacaktr. Geki: Koridor/elverililik almas sonrasnda belirlenmi ve onay alm yaklak 2km geniliinde eritsel bir alandr. Geki, koridor/elverililik almas sonunda seilerek onay alm ve 1/25 000 lekli topografik harita zerinde gsterilmi seenekleri ierir. Verilen bu hat; dorusal ve dairesel kesimlerinin balang - biti koordinatlarn gsterecektir. Raporlar en az bu artname ekindeki rapor dzeninde belirtilen balklar kapsayacak ve 5 kopya olarak sunulacaktr. lgili raporlar harita, boykesit ve enkesitleri ierecektir. 3.1. JEOLOJK ELVERLLK ETD Bu alma DARE tarafndan balang biti noktalar verilmi Geenek ierisinde olas gekilerin karlatrlmasna ynelik olarak yaplacaktr. Bu karlatrmada yukarda verilen ltler srekli gz nnde bulundurulacaktr. Jeolojik elverililik ett almalar 1/25 000 lekli haritalar zerinde aadaki ana balklar kapsayacaktr. - Jeolojik Ett - Hidrojeolojik Ett - Mhendislik Jeolojisi Etd - Jeoteknik Ett

9

- Jeolojik Ett (JE) Jeolojik etdn anahtar kavramlar; istifsel iliki (stratigrafi) ve tektonizmadr. Ett; birimlerin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak yaplacaktr.

Jeolojik ett en azndan aadaki konulara aklk getirecektir. - Jeolojik birimlerin litolojik, paleontolojik ve petrografik zellikleri, - Jeolojik birimlerin alansal dalm, - Jeolojik birimlerin istifsel ilikisi (tarihsel jeolojisi), - Yapsal zelliklerin harita, tip kesit ve ekillerle aklanmas, - Ana sreksizlik (tabaka, fay, eklem, uyumsuzluk, dokanak v.b.) sistemlerinin haritalanmas, - zellikle gncel tektonik asndan aratrmalardan oluacaktr. Bu almalar, altlk olarak kullanlan topografik harita leinin elverdii lde; bro ve saha almalar ile ett edilecektir. almalar sresince, gerekli grlen alanlarda hava fotoraflar temin edilerek jeolojik durum ve morfolojik adan deerlendirmeler yaplacaktr. Ayrca, standart stratigrafik kesit hazrlanmas iin gerekli veriler de derlenecektir. Geki boyunca grlen jeomorfolojik unsurlarn (da, tepe, vadi, yama, akalama sistemi v.b.) konumlarnn gzergaha etkileri incelenecektir. alma alan ve yakn evresinde egemen olan iklim tr aratrlarak; don derinlii, yllk ya miktar, u scaklk deerleri, v.b. etkenler ett edilecektir. - Hidrojeolojik Ett (HJE) Hidrojeolojik ett almalar, JE aamas sonunda 1/25 000 ve daha kk lekli topografik harita zerinde belirlenmi Gekileri hidrojeolojik adan deerlendirecektir. Bu alma da, 4-boyutlu olacaktr. zellikle, 4 mevsim ettleri bu alma iin bir zorunluluktur. Zaman snrlamas olmas durumunda ise, daha nceki almalardan yararlanlabilecektir. Hidrojeolojik etdn genel kapsam aada verilmitir. - JE aamasnda elde edilen verilerin hidrojeolojik adan zet yorumu, - Deniz, gl, dere, kaynak, ve ya sularnn - yeralt suyu ile ilikisi, - Jeolojik birimlerin litolojik zelliklerine gre hidrolik geirimlik (K, m/s), gzeneklilik, - Kaynak, sznt ve slak alanlarn dalm, - Yeraltsuyu tablas derinliinin genel anlamda verilmesi, - Olas gekileri etkileyen akalama (drenaj) sistemlerinin aklanmas.

Bu almalar, altlk olarak kullanlan topografik harita leinin elverdii lde; bro ve saha almalar eklinde gerekletirilecektir. almalar sresince gerekli grlen alanlarda hava fotoraflar temin edilerek hidrojeolojik deerlendirmeler yaplacaktr.

10

- Mhendislik Jeolojisi Etd (MJE) JE ve HJE kapsamnda yaplan ett almalar mhendislik jeolojisi etdnn temelini oluturacaktr. Ett birimlerin mhendislik zelliklerinin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak hazrlanacaktr. Mhendislik Jeolojisi Etd en azndan aadaki konulara aklk getirecektir. (a) JE ve HJE aamasnda elde edilen verilerin mhendislik jeolojisi asnda zet

yorumu, (b) Blgesel anlamda jeolojik birim dayanmlarnn niteliksel olarak aklanmas, (c) Ana sreksizlik sistemlerinin tr ve genel mhendislik zeliklerinin niteliksel

olarak belirlenmesi, (d) Jeolojik birimlerin sklebilirlilik asndan genel olarak (Kaz zorluu derecesine

gre) snflandrlmas, (e) Olas yol gekisi ana bileenlerinin (tnel, kpr, yarma, dolgu v.b.) durayll

zerine etkili olabilecek susreksizlikkil (SSK) lsnn genel hatlaryla ortaya karlmas,

(f) Etken (aktif) ve edilgen (pasif) kayma sahalarnn alansal dalm ve ngrlen derinlii,

(g) Kvrm, fay v.b. yapsal unsurlarn harita ve kesitlerde gsterilmesi, (h) Olas gekilerin doal ve yapay evreye (tarihi, turistik, tarm, orman yerleim v.b.

alanlara) etkisi. Jeolojik ett, hidrojeolojik ett ve mhendislik jeolojisi ettleri DAREce aksi belirtilmedike, yaplan gzlemsel almalar seviyesinde kalacaktr. - JEOTEKNK ETT (JTE) Jeoteknik ett kapsamnda, JE, HJE, MJE almalar sonucunda elde edilen verilerin 3-boyutta (x-y-z) dalm harita ve kesitler zerinde sunulacaktr. Bu harita ve kesitler genel hatlaryla: (a) Byk lekli durayszlk sorunlarnn olduu kesimler, (b) Olas tnel, kpr, yksek dolgu, derin yarma v.b. nemli yap yerlerini kapsayacaktr. Bu amala yaplacak almalarn gvenilirlii saha ettleriyle de denetirilecektir. Saha ettleri kapsamnda gerektiinde, DAREnin onay alnmak kayd ile, Jeolojik Ett (JE), Hidrojeolojik Ett (HJE) ve Mhendislik Jeolojisi Etdnn (MJE) tam olarak aydnlatamad noktalarda, geki seeneklerinin kesinletirilmesine ynelik bir Jeolojik-Jeoteknik Aratrma Program hazrlanacaktr. JTAPye gereksinme duyulmamas durumunda deneyim ve benzer ortamlar iin yaplm nceki almalardan faydalanlacaktr.

11

JTAP hazrlanrken olas gekiler boyunca anahtar zellik tayan byk boyutlu durayszlk sorunlar ile tnel, viyadk v.b. nemli mhendislik yaplarnn kanlmaz olduu gekiler gz nnde tutulacaktr. Bu kapsamda; JTAPnin amac ve gerekesi ayrntl olarak belirtilecektir. Verilen amaca uygun olarak aratrma ukuru, gzlem ukuru, sondaj, jeofizik almalar ve/veya laboratuvar deneyleri program hazrlanacaktr. Yaplacak almalar jeolojik harita ve kesitler zerinde; km ve kot koordinatlar (1/25 000 hassasiyetinde) belirtilecektir. JTAP DARE 'nin onayna sunulacak, DARE'nin istedii deiiklikler dikkate alnarak gerekli dzeltmeler yaplacaktr. Onay alnmadan uygulamaya geilmeyecektir. 3.2. JEOLOJK ELVERLLK ETD RAPOR YAZIMI JE, HJE, MJE ve JTE sonucunda elde edilen tm veriler 1/25.000 lekli harita ve kesitler zerine ilenecektir. Jeolojik birimler snflandrlacak, jeoteknik deitirgeler (parameters: c, kPa; , ; E, Mpa; , kPa; , v.b.) belirlenerek, kritik kesimlerde stabilite analizleri yaplacaktr.

Gekilerin Jeolojik- Jeoteknik adan maliyet karlatrmas yaplarak en uygun geki belirlenerek raporlandrlacaktr. Dolaysyla bu bir Jeolojik Jeoteknik karlatrma raporu niteliindedir. Bu erevede hazrlanan Jeolojik Elverililik Etd Raporu DAREnin onayna sunulacaktr. DARE gerekli deiiklikleri isteyebilecek ve bu rapor sonucunda nerilen Geki yerine bir dierini seebilecektir. Bu almalar sonucunda DAREce onay alan Geki ierisinde 1/5000 lekli n Proje Jeolojik Jeoteknik almalarna geilecektir.

12

4. N PROJE JEOLOJK - JEOTEKNK ETTLER SEENEK ETTLER: Geki almalar / Elverililik ettleri sonucunda amaca uygun bulunup onaylanan GEK ierisindeki olas seeneklerin ortaya karlmas ve en uygun seenein tespiti iin yaplr. Bu alma 1/5000 lekli topografik harita ve 1/500 dey, 1/5000 yatay lekli profiller zerinde gerekletirilecektir. Bu amala yaplacak Jeolojik - Jeoteknik aratrmalar: (1) DARE tarafndan belirtilen ilevleri karlayabilme, (2) Maliyet (Yapm, bakm, iletme v.b.), (3) Emniyet durayllk (Harita leinin izin verdii lde; duraysz alanlarn dalm,

iklim, rakm, sr rahatl v.b.), (4) Zaman (Yapm sresi ve faydal mr), Yaplacak aratrma almalar sonucunda

hazrlanacak rapor, onay alm GEK ierisinde (5) Malzeme Ocaklar Etd (Olas ocaklarn tr, hacmi, projeye gre konumu,

petrografik tanm, litolojik tanm, evre birimlerle ilikisi, oluumu, iletme koullar, genel hatlaryla jeoteknik deitirgeleri (parametreleri) v.b.),

(6) Arazinin milli servet deeri, (7) Estetik - evre (Doal ve yapay evreye uygunluk: sosyo-ekonomik ve tarihi -

turistik evrelere etkileri) gz nne alarak gerekletirilecektir. olas SEENEKLER yukarda verilen ltler erevesinde karlatrarak onaya sunacaktr. SEENEK: Geki ierisindeki seenek almalar sonrasnda belirlenmi ve onay alm, yaklak 1km geniliinde eritsel bir alandr. Seenek iinde seki alternatifleri yer alr. SEENEK jeolojik-jeoteknik aratrmalar aada sunulan aamalardan oluur. Her aamann gvenilirlii bir nceki ett aamasnn tam olarak yerine getirilmesi ile salanabilir. Bu aamalar;

Jeolojik Ett ve Raporu Hidrojeolojik Ett ve Raporu Mhendislik Jeolojisi Ett ve Raporu Jeoteknik Ett ve Raporu

- Jeoteknik Aratrma Program ve Uygulamas - Jeoteknik Ett ve Rapor Yazm

DARE iin zelliine gre; bu raporlarn blok veya ayr raporlar halinde sunulmasn isteyebilecektir. Raporlar en az bu artname ekindeki rapor dzeninde belirtilen balklar kapsayacak ve 8 kopya olarak sunulacaktr. n Proje Jeolojik - Jeoteknik Ettleri kapsamnda hazrlanacak raporlar:

1- n Proje Jeolojik Ett Raporu 2- n Proje Hidrojeolojik Ett Raporu 3- n Proje Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu 4- n Proje Jeoteknik Ett ve Raporu

13

olmak zere 4 adettir. 1-2-3 nolu raporlar, DAREce aksi belirtilmedii srece tek (blok) rapor halinde hazrlanacaktr. DARE gerek grrse bu raporlarlarn ayr ayr hazrlanmasn isteyecektir. lgili raporlar harita, boykesit ve enkesitleri kapsayacaktr. 4.1. N PROJE JEOLOJK ETT VE RAPORU Jeolojik almann anahtar kavramlar; Jeolojik yaplar, litolojik iliki, petrografik tanmlama, istifsel iliki (stratigrafi) ve tektonizmadr. Ett ve Rapor; birimlerin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak hazrlanacaktr. Bu alma DARE tarafndan balang biti noktalar verilmi GEK ierisinde olas seeneklerin karlatrlmasna ynelik olarak yaplacaktr. Bu karlatrmada yukarda 7 madde altnda verilen ltler gz nnde bulundurulacaktr. 4.1.1. N PROJE JEOLOJK ETD (JE) Bu aamann Jeolojik etd 1/5000 lekli harita ve profiller zerinde yaplacaktr. Jeolojik ett aadaki konulara aklk getirecektir.

Jeolojik birimlerin litolojik, paleontolojik ve petrografik zellikleri, Jeolojik birimlerin alansal dalm, Jeolojik birimlerin istifsel ilikisi (Stratigrafi), Yapsal zelliklerin harita, tip kesit ve ekillerle aklanmas, Ana sreksizlik (tabaka, fay, eklem, uyumsuzluk, dokanak vb) sistemlerinin

ortaya konulmas ve haritalanmas, zellikle gncel tektonik ve deprem etkisinin nemli olduu yap yerlerinde

sismik aratrma ve hendek, v.b. almalar yaplarak yaplara etkileri irdelenecektir.

Bu konular, kullanlan topografik harita leinin elverdii lde; bro ve saha almalar ile ett edilecektir. almalar sresince, jeolojik durum ve morfolojik adan deerlendirmeler yaplacaktr. Ayrca, ayrntl dikme kesit hazrlanacaktr. GEK ierisindeki SEENEKLER boyunca grlen egemen jeomorfolojik unsurlarn (da, tepe, vadi, yama, akalama sistemi v.b.) konumlarnn gzergaha etkileri incelenecektir. alma alan ve yakn evresinde egemen olan iklim tr ve yere zg (mikro) iklim zellikleri aratrlarak; don derinlii, yllk ya miktar, u scaklk deerleri, v.b. etkenler ett edilecektir. 4.1.2. N PROJE JEOLOJK ETT RAPOR YAZIMI Saha boyutundan alan boyutuna ve en sonunda da zgn projenin SEENEK boyutuna kadar indirgenecektir. 4.1.1. jeolojik ett kapsamnda elde edilen somut veriler harita ve kesitler zerine ilenecek ve raporlatrlacaktr.

14

Olas SEENEKLER karlatrmal olarak anlatan n Proje Jeolojik Ett Raporu DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. 4.2. N PROJE HDROJEOLOJK ETT VE RAPORU Hidrojeolojik almalar, JE aamas sonunda 1/5000 lekli topografik harita zerinde belirlenmi SEENEKLERN hidrojeolojik adan deerlendirmesini ierecektir. Bu alma da, 4 boyutlu olacaktr. zellikle, 4 mevsim ettleri bu alma iin bir zorunluluktur. 4.2.1. N PROJE HDROJEOLOJK ETT (HJE) Bu aamada verilecek Hidrojeolojik etdn ana unsurlar aada verilmitir. Bu anlamda:

JE aamasnda elde edilen verilerin hidrojeolojik adan zet yorumu, Deniz, gl, dere, kaynak, ve ya sularnn - yeralt suyu ile ilikisi, Jeolojik birimlerin litolojik zelliklerine gre hidrolik geirimlik (K, m/s),

gzeneklilik, Kaynak, sznt ve slak alanlarn dalm, Yeraltsuyu tablas derinliinin genel anlamda verilmesi, Olas SEENEKLER etkileyen akalama (drenaj) sistemlerinin aklanmas Harita leinin izin verdii lde ve harita snrlar ierisinde yer alan mevcut

kuyularda, kaynaklarda, derelerde ve slak zeminlerde aralkl lmlerle gzlemsel aratrmalarn retilmesi,

Baka havzalardan alma alan havzasna aktarlan su ile alma alanndan baka havzalara aktarlan su durumlar ett edilecektir.

Bu almalar, kullanlan topografik harita leinin ve harita snrlarnn elverdii lde; bro ve saha almalar eklinde gerekletirilecektir.

4.2.2. N PROJE HDROJEOLOJK ETT RAPOR YAZIMI Hidrojeolojik zellikler saha boyutundan zgn projenin SEENEKLER boyutuna kadar indirgenecektir. 4.2.1 de elde edilen somut veriler harita ve profiller zerine ilenerek raporlandrlacaktr. Olas SEENEKLER karlatrmal olarak anlatan n Proje Hidrojeolojik Ett Raporu, DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. 4.3. N PROJE MHENDSLK JEOLOJS ETT VE RAPORU JE ve HJE kapsamnda yaplan almalar mhendislik jeolojisi almasnn temelini oluturacaktr. Ett ve Rapor; birimlerin mhendislik zelliklerinin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak allmasn ve yorumlanmasn ierecektir.

15

4.3.1. N PROJE MHENDSLK JEOLOJS ETD (MJE) Bu aamann Mhendislik Jeolojisi Etd 1/5000 lekli topografik harita ve profiller zerinde yaplr. Mhendislik Jeolojisi Etd en az aadaki konulara aklk getirecektir.

JE ve HJE aamasnda elde edilen verilerin mhendislik jeolojisi asndan yorumu,

Jeolojik birimlerin litolojisi, rengi, dokusu, imentolanmas ve dayanmlarnn niteliksel olarak aklanmas,

Ana sreksizliklerin;

Konumu (eim/dorultu) Eklem takm says Eklem aralklar Eklem aklklar Eklem devamll Eklem przll Eklem dolgu malzemesinin cinsi ve zellikleri

Ana sreksizlik sistemlerinin tr; fay (aktif, l, normal, yanal atml, ters), eklem, atlak, uyumsuzluk, tektonik makaslama v.b. mhendislik zeliklerinin niteliksel olarak belirlenmesi,

Birimlerin dokanak ilikileri, Birimlerin ktlesel dayanm ve ayrma dereceleri, imentolanma derecesi, Olas yol SEENEKLER ana bileenlerinin (tnel, kpr, yarma, dolgu v.b.)

durayll zerine etkili olabilecek su sreksizlik kil ilikisinin ortaya karlmas,

Birim baznda yapsal tanmlamalarn yaplabilmesi iin yeterli sayda sreksizlik lm alnmas,

Etken (aktif), edilgen (pasif), potansiyel kayma sahalarnn alansal dalm ve ngrlen derinlii ile oluum mekanizmalarnn aklanmas ve haritalanmas,

Oturma, farkl oturma, svlama, tama gc ve benzeri sorunlar oluabilecek alanlarn harita lei ve snrlarnn elverdii lde belirlenmesi,

Kvrm, fay v.b. yapsal unsurlarn harita ve kesitlerde gsterilmesi, Olas seeneklerin doal ve yapay evreye (tarihi, turistik, tarm, orman

yerleim v.b. alanlara) etkisi aratrlacaktr. 4.3.2. N PROJE MHENDSLK JEOLOJS ETD RAPOR YAZIMI Olas seeneklerin yer ald alanlar ierisinde yukarda (4.3.1de) belirtilen konular raporlandrlacaktr. Bu modelde elde edilen somut veriler, 1/5000 lekli haritalar ve kesitler zerine ilenecektir. Olas SEENEKLER karlatrmal olarak anlatan n Proje Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir.

16

Raporlarn blok halinde hazrlanmas durumunda; 4.1.1. jeolojik ett, 4.2.1. hidrojeolojik ett, 4.3.1. mhendislik jeolojisi etd almalar birlikte deerlendirilerek n Proje Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu hazrlanarak DAREnin onayna sunulacaktr. 4.4. N PROJE JEOTEKNK ETT VE RAPORU Bu aamada ncelikle jeolojik ett, hidrojeolojik ett ve mhendislik jeolojisi ett almalar gzden geirilecek, bu almalarn aydnlatamad noktalarda jeoteknik aratrma program hazrlanacaktr. JE, HJE, MJE, ve JTAP almalar sonucunda jeolojik birimler snflandrlacak, jeoteknik deitirgeler (parameters: c, kPa; , ; E, Mpa; , kPa; , v.b.) belirlenerek kritik kesimler tanmlanacaktr. Seenekler iindeki sorunlu kesimler, tnel, kpr, yksek yarma/dolgu v.b. nemli yap yerleri jeoteknik adan tanmlanacaktr. Bu almada incelenen seeneklerin jeoteknik deitirgelerinin 3-boyutta (x-y-z) dalm harita ve kesitler zerinde gsterilecek ve ayrca seeneklerin jeoteknik adan emniyet ve maliyet karlatrmas yaplacaktr. Ayrca karar verilen seenekte kullanlmas ngrlen her trl doal yap gereci temin sahalar aratrlp Malzeme Ocak Ettleri Blmnde belirtildii ekilde raporlandrlacaktr. 4.4.1. JEOLOJK-JEOTEKNK ARATIRMA PROGRAMI VE UYGULAMASI (JTAP) Jeoteknik Aratrma Program; Jeolojik Ett, Hidrojeolojik Ett ve Mhendislik Jeolojisi Etdnn tam olarak aydnlatamad noktalara aklk getirmeyi amalar. Bu nedenle; olas yol seeneklerinin kesinletirilmesinde, gzlemsel ettlerle aydnlatlamayan noktalarda ve doal yap gereci sahalarnn aratrlmasna ynelik jeoteknik aratrma program hazrlanacaktr. Ayrca, herhangi bir seenein belirlenmesinde etkili olacak byk lekli yol bileenlerinin karlatrmal seimi iin anahtar noktalarda aratrma yaplacaktr. Tnel yerine derin yarma m ve kpr yerine yksek dolgumu v.b. ikilemlere yant aranacaktr.

JTAP hazrlanrken olas SEENEKLER boyunca anahtar zellik tayan byk boyutlu durayszlk sorunlar ile tnel, viyadk v.b. nemli mhendislik yaplarnn kanlmaz olduu SEENEKLER gz nnde tutulacaktr. Bu kapsamda; JTAP amac ve gerekesi ayrntl olarak belirtilecektir. Verilen amaca uygun olarak aratrma ukuru, gzlem ukuru, sondaj, jeofizik almalar ve/veya laboratuvar deneyleri program hazrlanacaktr. Yaplacak almalar jeolojik harita ve kesitler zerinde; kilometre, kot ve koordinatlar 1/5000 hassasiyetinde belirtilecektir. JTAP DARE 'nin onayna sunulacak, DARE'nin istedii deiiklikler dikkate alnarak gerekli dzeltmeler yaplacaktr. Onay alnmadan uygulamaya geilmeyecektir.

17

4.4.2. N PROJE JEOTEKNK ETT (JTE) ve RAPOR YAZIMI Bu aamann temel amac en uygun Seenein belirlenmesidir. Jeoteknik ett ve rapor almalar 1/5000 lekli harita ve profiller zerinde yaplarak aadaki konulara aklk getirilecektir. Birimlerin litolojileri, ayrma, bozuma, sertlik, dayanm v.b. zellikleri, Su k noktalar ve tahmini debileri, ev duraylln etkileyecek sreksizliklerin konumlar, gruplandrlmas ve

yorumlanmas, Kayalarn, uluslararas kabul grm (Q, RMR, RQD, GSI, v.b.) sistemlere gre

snflandrlmas, Sel, , tarihi, turistik yerler ile tarm alanlarnn, seeneklerin belirlenmesine olan

etkilerinin deerlendirilmesi, Seeneklerin karlatrmalarnn yaplabilmesi ve maliyete olan etkilerinin ortaya

konulmas iin ktle hareketlerinin olutuu veya oluabilecei potansiyel ve fosil heyelan alanlarnn snrlar, derinlii, kayma yzeyinin ve kayma mekanizmasnn belirlenmesini,

Kaz zorluu derecesine gre jeolojik birimlerin sklebilirlik asndan genel olarak snflandrlmas,

Birimlerin jeoteknik deitirgeleri (parametrelerin: c, kPa; ; E, GPa;, kPa; , , CBR, LL, PI, wn, v.b.) arazi gzlemleri, zemin-kaya snflamalar, yerinde deneyler ve laboratuvar almalar birlikte deerlendirilerek alansal ve derinlie gre dalm, srasyla harita ve kesitler zerinde gsterilmesi,

Birim baznda yarma ve dolgu ev oranlar (eimler) ile yarmadan kan malzemenin dolgu ev oranlarnn (eimleri) belirlenmesi,

Stabilite analizlerinin (Kinematik ve saysal analizler) birim baznda; yksek yarma, dolgu, sanat yaps yerleim yerleri ve heyelanl kesimlerde, kritik en kesitler zerinde yaplmas, (Stabilite analizleri Kesin Proje Blm 5.4.2.1. Jeoteknik Model almalar gre yaplacaktr.)

Yol yapmnda kullanlacak olan ta, kum-akl, ariyet ocak sahalar ve su temin edilecek yerlerin rezerv durumu, nitelikleri, iletme koullar, mlkiyet durumu, tama mesafesi, evreye olan etkileri v.b. aratrlmas, kullanm yerlerinin belirlenmesi iin gerekli numunelerin alnarak laboratuvar deneylerinin yaplmas,

Yaplan bu almalar sonucunda seeneklerin jeolojik-Jeoteknik adan emniyet ve maliyet karlatrmas yaplarak en uygun seenek nerilmelidir. Bu erevede harita ve kesitleri de ieren en uygun seenein n Proje Jeoteknik Ett Raporu hazrlanarak DAREnin onayna sunulacaktr. DARE gerekli deiiklikleri isteyebilecek ve bu rapor sonucunda nerilen SEENEK yerine bir dierini seebilecektir.

18

5. KESN PROJE JEOLOJK - JEOTEKNK ETTLER SEK ettleri: n projesi yaplm ve onay alm seenek ierisindeki varyant, ripaj v.b. alternatif hatlar deerlendirilerek en uygun sekinin (yapm hattnn) belirlenip, bileenlerinin boyutlandrlmas almalarn ierir. Bu aama 1/1000 1/2000 lekli topografik harita ve 1/100 dey, 1/1000 yatay-1/200 dey, 1/2000 yatay lekli profiller zerinde gerekletirilecektir. Harita lei (1/1000 veya 1/2000) ihale szlemesindeki ile ayn olacaktr. Bu alma olas her bir SEK ierisindeki yol bileenlerini (tnel ile derin yarma, kpr ile yksek dolgu, altgeit ile stgeit v.b.) aada verilen ltler erevesinde karlatrarak yaplacaktr. Daha sonra yol bileenlerinin, yapma esas olacak ekilde kesin projeleri yaplacaktr. Bu amala yaplacak Jeolojik - Jeoteknik aratrmalar: (1) DARE tarafndan belirtilen ilevleri karlayabilme, (2) Maliyet (Yapm, bakm, iletme v.b.), (3) Emniyet durayllk (Yapm hattnn yol bileenlerini etkileyebilecek duraysz

alanlarn dalm, iklim, rakm, sr rahatl v.b.), (4) Zaman (Yapm sresi ve faydal mr), (5) Malzeme Ocaklar Etd (Malzeme ocaklarn tr, hacmi, projeye gre konumu,

petrografik tanm, litolojik tanm, evre birimlerle ilikisi, oluumu, iletme koullar, ayrntl jeoteknik deitirgeleri (parametreleri) v.b.),

(6) Arazinin milli servet deeri (Tnel yerine yarma, jeoteknik anlamda uygun olabilir. Ancak, ulusal servet deeri yksek bir Endemik (Yresel / Yere-zg) trn ortamna dokunmamak iin tnel seilebilir. Ayrca yarma ve dolgularda kamulatrma ve/veya ulusal servet deeri tayan, ova, ky, orman ve tarm alanlarna en az zarar verecek bileenlerin seimi ve konumlandrlmas iin donatl ve/veya donatsz iyiletirme yaplarak yama eimi arttrlabilir.)

(7) Estetik - evre (Yerel, Ulusal ve Kresel anlamda doal ve yapay evreye uygunluk: sosyo-ekonomik ve tarihi - turistik evrelere etkileri)

gz nne alarak gerekletirilecektir. SEK: SEK almas sonrasnda belirlenmi ve onay alm olup yaklak 0.5 km geniliinde eritsel bir alandr. SEK jeolojik-jeoteknik aratrmalar aada sunulan aamalardan oluur. Her aamann gvenilirlii bir nceki aamann gvenilirliinden geer.

Jeolojik Ett ve Raporu Hidrojeolojik Ett ve Raporu Mhendislik Jeolojisi Ett ve Raporu Jeoteknik Ett ve Raporu

- Jeoteknik Aratrma Program ve Uygulamas - Jeoteknik Ett ve Rapor Yazm

19

Koridor, elverililik ve/veya n proje aamalarnda hazrlanan ett ve rapor almalar da gz nnde tutularak, bu aamada, ayrnt verilecektir. H15 m. olan yarmalarn ev oranlar zel problem yoksa, jeolojik-jeoteknik deerlendirmeler ve KGM ev projelendirme rehberine dayandrlarak belirlenecektir.

H8m olan dolgularda zel problem yoksa, jeolojik-jeoteknik deerlendirmeler, KGM ev projelendirme rehberi ve yrrlkteki genelgeler kullanlarak ev dolgu tasarm yaplacaktr.

Yarma yksekliinin H>15m. ve dolgu yksekliinin H>8 olmas ve ayrca yarma ve dolgularda durayllk problemi olmas durumunda; 5.4.2.1. Jeoteknik Model almalar blmndeki ltler dikkate alnarak allacaktr. DARE iin zelliine gre; bu raporlarn blok veya ayr raporlar halinde sunulmasn isteyebilecektir. Raporlar en az bu artname ekindeki rapor dzeninde belirtilen balklar kapsayacak ve 8 kopya olarak sunulacaktr. Kesin Proje Jeolojik - Jeoteknik Etd kapsamnda hazrlanacak raporlar:

1- Kesin Proje Jeolojik Ett Raporu 2- Kesin Proje Hidrojeolojik Ett Raporu 3- Kesin Proje Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu 4- Kesin Proje Jeoteknik Ett ve Raporu

olmak zere 4 adettir. 1-2-3 nolu raporlar, DAREce aksi belirtilmedii srece tek (blok) rapor halinde hazrlanacaktr. DARE gerek grrse bu raporlarlarn ayr ayr hazrlanmasn isteyecektir. lgili raporlar harita, boykesit ve enkesitleri kapsayacaktr. 5.1. KESN PROJE JEOLOJK ETT VE RAPORU Jeolojik ett ve raporlarnn anahtar kavramlar; jeolojik yaplar, litolojik iliki, petrografik tanmlama, istifsel iliki (stratigrafi) ve tektonizmadr. Ett ve Rapor; birimlerin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak hazrlanacaktr.

Bu alma DARE tarafndan onay verilmi SEK ierisindeki yol bileenlerinin karlatrlmasna ynelik olarak yaplacaktr. 5.1.1. KESN PROJE JEOLOJK ETD (JE) Bu aamann Jeolojik ett almas 1/1000 1/2000 lekli haritalar ve profiller zerinde yaplacaktr. Jeolojik ett en azndan aadaki konulara aklk getirecek ve ayrnt verecektir.

Jeolojik birimlerin litolojik, paleontolojik ve petrografik zellikleri, Jeolojik birimlerin alansal dalm, Jeolojik birimlerin istifsel ilikisi (tarihsel jeolojisi), Yapsal zelliklerin harita, tip kesit ve ekillerle aklanmas,

20

Ana sreksizlik (tabaka, fay, eklem, uyumsuzluk, dokanak v.b.) sistemlerinin ortaya konulmas ve haritalanmas,

zellikle gncel tektonik asndan ayrntl (olas nemli yap yerlerinde sismik aratrma ve hendek, v.b.) aratrlmas.

Ayrca, ayrntl dikme kesit (stratigrafik kesit) hazrlanacaktr. SEK boyunca grlen egemen jeomorfolojik unsurlarn (da, tepe, vadi, yama, akalama sistemi v.b.) konumlarnn yol bileenlerine etkileri incelenecektir. alma alan ve yakn evresinde egemen olan iklim tr ve yere zg (mikro) iklim zellikleri aratrlarak; don derinlii, yllk ya miktar, u scaklk deerleri, v.b. etkenler ett edilecektir. 5.1.2. KESN PROJE JEOLOJK ETT RAPOR YAZIMI Saha boyutundan alansal boyuta ve en sonunda da zgn projenin SEK (yapm hatt) boyutuna kadar indirgenecektir. 5.1.1. jeolojik ett kapsamnda elde edilen somut veriler harita ve kesitler zerine ilenecek ve raporlatrlacaktr. Onay alm SEKnin (yapm hattnn) olas yol bileenlerini (tnelyksek yarma, kpryksek dolgu v.b.) karlatrmal olarak anlatan Kesin Proje Jeolojik Ett Raporu, DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. 5.2 . KESN PROJE HDROJEOLOJK ETT VE RAPORU Hidrojeolojik ett ve rapor almalar, JE aamas sonunda 1/1000 1/2000 lekli topografik harita ve profiller zerinde belirlenmi yol bileenlerini hidrojeolojik adan deerlendirecektir. Bu alma da, 4-boyutlu olacaktr. zellikle, 4 mevsim ettleri bu alma iin bir zorunluluktur. Daha nceki aamalarda elde edilen veriler de derlenip kullanlacaktr. 5.2.1. KESN PROJE HDROJEOLOJK ETT (HJE) Bu aamada verilecek hidrojeolojik ett ve raporun ana unsurlar aada verilmitir.

JE aamasnda elde edilen verilerin hidrojeolojik adan zet yorumu, Deniz, gl, dere, kaynak, ve ya sularnn - yeralt suyu ile ayrntl ilikisi, Jeolojik birimlerin litolojik, petrografik, mineralojik [r.: ien killerden

Na-Montmorillonit veya imeyen killerden kaolinit v.b. u zellikteki killerin oran] zelliklerine gre hidrolik geirimlik (K, m/s), gzeneklilik,

Kaynak, sznt ve slak alanlarn dalm, Yeraltsuyu tablas derinliinin ayrntl olarak verilmesi, Yol bileenlerini etkileyen akalama (drenaj) sistemlerinin ekillerle aklanmas, Harita snrlar ierisinde yer alan mevcut kuyularda, kaynaklarda, derelerde ve slak zeminlerde aralkl lmlerle gzlemsel ve deneysel aratrmalarn retilmesi,

Baka havzalardan alma alan havzasna aktarlan su ile alma alanndan baka havzalara aktarlan su durumlar ett edilecektir.

21

5.2.2. KESN PROJE HDROJEOLOJK ETT RAPOR YAZIMI Hidrojeolojik zellikler saha boyutundan zgn projenin yol bileenleri boyutuna kadar indirgenecektir. Bu almada elde edilen somut veriler (5.2.1deki balklar), 1/1000 1/2000 lekli haritalar ve kesitler zerine ilenecektir. Olas yol bileenlerini karlatrmal olarak anlatan Kesin Proje Hidrojeolojik Ett Raporu, DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. 5.3 . KESN PROJE MHENDSLK JEOLOJS ETT VE RAPORU JE ve HJE kapsamnda yaplan ett ve rapor almalar mhendislik jeolojisi ett ve raporunun temelini oluturacaktr. Ett ve Rapor; birimlerin mhendislik zelliklerinin alansal (x-y), derinlik (z) ve jeolojik zaman (t) boyutunu gz nnde tutarak 4-boyutlu (x-y-z-t) olarak hazrlanacaktr.

5.3.1. KESN PROJE MHENDSLK JEOLOJS ETD (MJE)

Bu aamann Mhendislik Jeolojisi Etd 1/1000 1/2000 lekli haritalar zerinde yaplr. Mhendislik Jeolojisi Etd en az aadaki konulara aklk getirecektir.

JE ve HJE aamasnda elde edilen verilerin mhendislik jeolojisi asnda zet yorumu,

Sahasal anlamda, jeolojik birimlerin litolojisi, rengi, dokusu, imentolanmas ve dayanmlarnn niteliksel olarak aklanmas,

Ana sreksizliklerin;

Konumu (eim/eim yn) Eklem takm says Eklem aralklar Eklem aklklar Eklem devamll Eklem przll Eklem dolgu malzemesinin cinsi ve zellikleri

Ana sreksizlik sistemlerinin tr; fay (aktif, l, normal, yanal atml, ters), eklem, atlak, uyumsuzluk, tektonik makaslama v.b. mhendislik zeliklerinin niteliksel olarak belirlenmesi,

Birimlerin dokanak ilikileri, Birimlerin ktlesel dayanm ve ayrma dereceleri, imentolanma derecesi, Olas yol SEKLER ana bileenlerinin (tnel, kpr, yarma, dolgu v.b.)

durayll zerine etkili olabilecek su sreksizlik kil ilikisinin ortaya karlmas,

Yarma/dolgu v.b. baznda yeterli tanmlamann yaplmas iin yapsal jeolojiyi aydnlatacak yeterli sayda sreksizlik lm alnmas,

Etken (active), edilgen (passive) kayma sahalarnn alansal dalm ve ngrlen derinlii ile oluum mekanizmalarnn aklanmas ve haritalanmas,

Yol bileenlerini olumsuz ynde etkileyecek oturma, farkl oturma, svlama, tama gc ve benzeri sorunlu alanlarn belirlenmesi,

Kvrm fay v.b. yapsal unsurlarn harita ve kesitlerde gsterilmesi,

22

Olas sekilerin doal ve yapay evreye (tarihi, turistik, tarm, orman yerleim v.b. alanlara) etkisi aratrlacaktr.

5.3.2. KESN PROJE MHENDSLK JEOLOJS ETT RAPORU YAZIMI Olas yol bileenlerinin (tnel, kpr, yarma, dolgu v.b.) yer ald alanlar ierisinde yukarda (5.3.1de) belirtilen konular genel anlamda raporlandrlacaktr. Bu almada elde edilen somut veriler, 1/1000 1/2000 lekli harita, profil ve kesitler zerine ilenecektir. Hazrlanan Kesin Proje Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin onay alnmadan bir sonraki aamaya geilmeyecektir. Raporlarn blok halinde hazrlanmas durumunda; 5.1.1. jeolojik ett, 5.2.1. hidrojeolojik ett, 5.3.1. mhendislik jeolojisi etd almalar birlikte deerlendirilerek Kesin Proje Mhendislik Jeolojisi Ett Raporu hazrlanarak DAREnin onayna sunulacaktr. 5.4. KESN PROJE JEOTEKNK ETT VE RAPORU Kesin Proje Jeoteknik Ett ve Raporu yapm hattnn (en uygun sekinin) tm bileenlerinin uygulanabilirlik asndan deerlendirilip, saysal olarak incelenmesi, yorumlanmas ve projelendirilmesi esaslarna dayanmaktadr. Bu raporda 1/1000-1/2000 lekli haritalar, 1/100 dey, 1/1000 yatay-1/200 dey, 1/2000 yatay lekli profiller kullanlacaktr. Ayrca yol bileenlerinin uygun leklerde enkesitleri hazrlanacaktr. Bu aamada ncelikle jeolojik ett, hidrojeolojik ett ve mhendislik jeolojisi ett almalar gzden geirilecek, bu almalarn aydnlatamad noktalarda jeoteknik aratrma program hazrlanacaktr. Yapm Hattnn tm yol bileenleri ve birbirleriyle olan ilikileri jeolojikjeoteknik veriler kullanarak irdelenecektir. Yol bileenlerinin seiminde kullanlan jeolojik- jeoteknik gerekeler ayrntlaryla belirtilecek, deerlendirmeler analizlere dayandrlacaktr. Ayrca yapm hattnda kullanlacak her trl doal yap gereci temin sahalar aratrlp Malzeme Ocak Ettleri Blmnde belirtildii ekilde raporlandrlacak. Bu ett ve raporlarn gvenilirlii saha ettleriyle denetirilerek artrlacak, gerek duyulduunda Ek JTAP hazrlanp DAREnin onayna sunulacaktr. 5.4.1. JEOTEKNK ARATIRMA PROGRAMI VE UYGULAMASI (JTAP) Jeolojik-Jeoteknik Aratrma Program ve Uygulamas; Jeolojik Ett (JE), Hidrojeolojik Ett (HJE) ve Mhendislik Jeolojisi Etdnn (MJE) tam olarak aydnlatamad noktalara aklk getirmeyi amalar.

23

Bu nedenle; jeoteknik tasarma ynelik olarak mhendislik deitirgelerinin (parametrelerin) belirlenmesi, olas yol bileenlerinin kesinletirilmesi, gzlemsel ettlerle aydnlatlamayan noktalarda ve doal yap gereci sahalarnn aratrlmasna ynelik jeoteknik aratrma program hazrlanacaktr. JTAP hazrlanrken; olas yol bileenlerinin (tnel, kpr, yarma, dolgu v.b.) kesin tasarmna ynelik verilerin elde edilmesine zen gsterilecektir. Bu kapsamda; JTAP amac ve gerekesi ayrntl olarak belirtilecektir. Verilen amaca uygun olarak aratrma ukuru, gzlem ukuru, sondaj, yerinde kesme deneyleri, presiyometre, jeofizik, almalar hazrlanacaktr. Yaplacak almalarn jeolojik harita ve kesitler zerinde; kilometre, kot ve koordinatlar (1/1000 - 1/2000 hassasiyetinde) belirtilecektir. JTAP DARE 'nin onayna sunulacak, DARE'nin istedii deiiklikler dikkate alnarak gerekli dzeltmeler yaplacaktr. Onay alnmadan uygulamaya geilmeyecektir. JTAPn uygulamas sonucunda ayrntl ve gerekeli laboratuvar program hazrlanacaktr. Onay alnmadan deneylere balanlmayacaktr. 5.4.2. KESN PROJE JEOTEKNK ETT (JTE) ve RAPOR YAZIMI JTAP sonrasnda elde edilen verilere dayal olarak JE, HJE ve MJE tekrar gzden geirilip ayrnt kazandrlr. Bu karlatrmada Blm 5deki 7 madde altnda verilen ltler srekli gz nnde bulundurulacak ve daha nce yaplm olan ett ve raporlarn jeoteknik anlamda yorumu yaplacaktr. Bu ett ve raporlar ve JTAP almalar sonucunda, zellikle yol bileenleri gz nnde tutularak elde edilen veriler kullanlarak kaya/zeminler guruplandrlp, tasarm deitirgeleri (parametreler) belirlenerek alansal ve derinlie gre dalm (x-y-z boyutlar), harita, kesit ve ekiller zerinde sunulacak ve bu verilere dayal olarak Jeoteknik Ett ve Raporu hazrlanacaktr. Hazrlanacak harita ve kesitler aada belirtilen detayda, durayszlk sorunlarnn olduu kesimler, zayf zeminler ile tnel, kpr, yksek yarma/dolgu v.b. mevcut tm yol bileenlerini kapsayacaktr. Bu ett ve raporun kapsam en az aadaki bilgileri ierecektir. JE, HJE, MJE ve JTAP sonularnn birlikte ayrntl jeoteknik deerlendirilmesi, Birimlerin litolojileri, ayrma, bozuma, sertlik, dayanm v.b. zellikleri, Su k noktalar ve tahmini debileri, ev duraylln etkileyecek sreksizliklerin konumlar, gruplandrlmas,

yorumlanmas ve bu amala sreksizliklerin; konumu, says, aralklar, aklklar, devamll, przll, dolgu malzemesinin cinsi ve zellikleri, su durumu, sreksizlik iindeki dolgu malzemesinden rnek alnabiliyorsa bu malzemenin laboratuvar deerleri, sreksizlik yzeyi kesme deneyi, Schmid ekici almas ve literatr karlatrmalar,

Kayalarn, uluslararas kabul grm (Q, M-RMR, RQD, GSI, v.b.) sistemlere gre snflandrlmas,

24

Dolgu ev eimlerinin stabilite analizleri ile desteklenerek belirlenmesi, Birimlerin kaz zorluu ve skma-kabarma oranlar; arazi ve laboratuvar verileri

birlikte deerlendirilerek; kayalar Q, M-RMR, RQD, GSIya gre, zeminler ise sklk, tane boyutu dalm dikkate alnarak snflandrlmas,

Yarma/dolgu ev oranlarnn (eimlerinin) ve yarmadan kan malzemelerin dolgu ev oranlarnn belirlenmesi (madde 5.4.2.1.e gre).

Skma/kabarma ve yarma-dolgu ev klas tablosunun hazrlanmas, Ktle hareketlerinin olutuu veya oluabilecei potansiyel ve fosil heyelan

alanlarnn snrlar, derinlii, kayma yzeyi ve kayma mekanizmasnn belirlenmesi,

Birimlerin jeoteknik deitirgeleri (parametrelerin: c, kPa; ; E, GPa; , kPa; , , CBR, LL, PI, wn, v.b.) arazi gzlemleri, zemin-kaya snflamalar, yerinde deneyler ve laboratuvar almalar birlikte deerlendirilerek belirlenmesi, alansal ve derinlie gre dalm, srasyla harita ve kesitler zerinde gsterilerek jeolojik-jeoteknik profilin oluturulmas,

Suya hassas kaya gurubunda allyorsa (mekanik davrann etkileyecek miktarda kil veya suya hassas malzeme bulunuyorsa rnein; marn, killi kireta, tebeirli kireta, jips, anhidrit v.b.) slake dayankllk deneylerinin (su ortam iinde malzemenin anmaya kar davran) yaplmas (ulalacak sonular tasarm parametresi de dikkate alnacaktr),

Yarma/dolgu, sanat yaps yerleim yerleri ve sorunlu kesimler, kritik enkesitler zerinde modellenecektir.

-H 15 m. olan yarmalarn ev oranlar; zel problem yoksa jeolojik-jeoteknik deerlendirmeler ve KGM ev projelendirme rehberine dayandrlarak belirlenecektir. -H8m olan dolgularda zel problem yoksa; jeolojik-jeoteknik deerlendirmeler, KGM ev projelendirme rehberi ve yrrlkteki genelgeler kullanlarak ev dolgu tasarm yaplacaktr. -Yarma yksekliinin H>15m. ve dolgu yksekliinin H>8 olmas ve ayrca yarma ve dolgularda durayllk problemi olmas durumunda; 5.4.2.1. Jeoteknik Model almalar blmndeki ltler dikkate alnarak allacaktr.

Jeoteknik harita, profil ve enkesitler en az aadaki bilgileri ierecek ekilde hazrlanacaktr. Haritalar: Haritalarda yarma ve dolgularn evli planlar, Birim snrlar ve birbirleri ile olan ilikileri, Yapsal unsurlar (fay, kvrm, tabaka, eklem, atlak ve bunlarn konumlar

(eim/dorultu), Sondaj, aratrma/gzlem ukuru, el burgusu, jeofizik v.b. yerleri, Fosil, aktif ve potansiyel ktle hareketlerinin snrlar, Zayf zemin yerleri, Yzey ve yer alt sularnn akm ynleri, kaynak, gze, kuyu v.b. yerleri, Tarihi, turistik, tarm, orman alanlar ve yerleim yerlerini

25

Profil ve Enkesitler: Boyuna profilde litoloji; yarma ile geilen kesimlerde krmz hattn, dolgu, ile geilen

kesimlerde ise siyah hattn 5 metre altna kadar ilenecektir. Sorunlu kesimlerde bu derinlik artrlacaktr.

Proje kilometresi, Birimlerin dey ve yanal snrlar, Yanal ve dey ayrma-bozuma snrlar, Litoloji, dayanm ve ayrma tarifleri, Zayf zeminlerin yatay ve dey snrlar, Yer alt su seviyesi, Yapsal unsurlar (fay, kvrm, tabaka, eklem, atlak ve bunlarn konumlar

(eim/eim yn) (sreksizlikler, profil ve enkesitlerde grnr eimlerine gre izilecektir.)

Fosil, aktif ve potansiyel ktle hareketlerinin snrlar Aratrma/gzlem ukuru, el burgusu, jeofizik, sondaj yerleri ve bunlarn jeoteknik

zellikleri, Aratrma ukurlarndan alnan numunelere ait deney sonular (No:4 ve

No:200den geen, LL, PI, CBR, Max.Kuru Birim Arlk ve ime potansiyeli), Yarma kaz malzemelerinin dolguda kullanlabilirlii, Yarma ve dolgu ev oranlar ile yarmadan kan malzemenin dolgu ev oran, Birimlerin skma-kabarma yzdeleri, sklebilirlik ynnden kaz klaslar, Dolgularda veya yol tabannda varsa zemin iyiletirmeleri, Drenaj yaplar hakknda n bilgi, Kaya ve zemin snflandrma sonular (Q, M-RMR, RQD, GSI, BZS v.b. jeoteknik

bilgiler), Kinematik olarak incelenen yarmann; sreksizlikler ile ev konumunun stereonet

zerinde ilikisini gsteren ekiller, kk boyutta profilde ilgili yarmann yannda gsterilecektir,

Bunlarn dnda gerekli grlen dier notlar. 5.4.2.1. Jeoteknik Model almalar

Jeoteknik model almalar H>15 metreden derin yarmalar ve H>8 metreden yksek dolgular ile kritik kesimlerin projelendirilmesini esas tekil edecek modelin oluturulmasn kapsar. Aktif, potansiyel ktle hareketleri ile oturma v.b. stabilite problemi olabilecek kritik kesimlerde ykseklik art aranmakszn stabilite analizleri yaplacak ekilde jeoteknik model oluturulacaktr. Bu ksm, DAREce onaylanm olan karayolu sekisi iin 1/1000-1/2000 lekli kesin proje aamasnda yaplan jeolojik, hidrojeolojik, mhendislik jeolojisi, JTAP, laboratuvar verileri ile jeoteknik ett sonucu belirlenen tasarm parametreleri ve jeolojik-jeoteknik kesitler kullanlarak yol ve yol bileenlerinin; yarma, dolgu, heyelan, kritik kesimler ve zayf zeminlerin ettleri yaplarak ksa ve uzun dnemde yolun emniyetli bir ekilde hizmet etmesini salamak zere kaya ortamlarda gerekli kinematik ve saysal analizlerin yaplmas ve ev alarnn belirlenmesini ierir. Kaya ortamlarda stabilite analizleri jeolojik ortamn zellii gz nne alnarak gruplandrlp, dzlemsel, kamasal devrilme v.b. durayszlk koullarnda ksa dnem,

26

uzun dnem ve deprem durumlar iin yarmann en kritik kesitinde, deien jeolojik ortam/yk koullarnda ise farkl her kesit iin yaplacaktr. Kaya devrilmesi/dmesi koullarnda jeolojik yap ve sreksizliklerin genel zellikleri dikkate alnarak allacaktr. Stabilite analizi grafikleri ev geometrisi, litoloji, kaya parametreleri, kayma dairesi/dzlemi ve gvenlik saylarn gsterecek ekilde raporda verilecektir. Stabilite analizleri sonucunda uygun ev oran verilecektir. Gerekli ise evde kaymaya kar alnacak nlemler tasarlanacaktr. Deprem durumu iin analizler sadece H>15 m. olan yarmalarda yaplacaktr. Deprem durumu analizi iin gerekli ivme katsays artname ekinde verilen ekil zerinden alnacaktr. Yarma ev stabilite analizlerinde aada verilen gvenlik saylarna uyulacaktr.

Yarma evleri in Gvenlik Saylar Kriterleri

DRENAJSIZ KAYMA DAYANIMI

PARAMETRELER

EFEKTF PARAMETRELER

Uzun dnem (statik)

1.50

Uzun dnem deprem) (H>15 m. in) 1.1

Ksa dnem (statik) 1.50

- KOULLAR

Sanat yaps temeli ieren Yama iin 2.00 -

ncelenen kaya yarmaya ait detayl jeoteknik bilgiler verilecek, kesitler zerinde ayrntlar gsterilecektir. Analizlerde sreksizliklerin incelenen kesit ynndeki grnr eimleri kullanlacaktr. Kaya yarmalarda ncelikle kinematik analizler yaplacak; dzlemsel, kama ve blok tipi kayma/devrilme durumlar aratrlacaktr. Herhangi bir kayma durumu belirlenirse saysal analizler yaplarak gvenlik saylar belirlenecektir. Analizler sonucunda kaya yarmalara ait aadaki zet bilgileri kapsayan izelge oluturulacaktr.

27

Kaya Yarmalara Ait zet izelge Y. No

Km Hmax(m)

ev Oran

ev Konumu

Sreksizlik Konumu

(Eim/Eim Yn)

C (kPa)

(0)

Birim Hacim Arlk

(n)

Arazi al

malar

Jeolojik Birim

Tanm

Elas. Modl

(kPa)

Poisson Oran

G.S.

1 12+350 24 2/3 250/42 63/275 150 42 22 SK-27

Orta ayrm,

orta dayanml Kumta

15000 0.30-035 1,65

2 24+800 18 1/1 145/35 80/342 28/25 75 30 20 SK-9, A-13

ok ayrm,a

z dayanml

Bazalt

10000 0.30-0.40 1,56

*izelge iindeki bilgiler rnek olarak verilmitir. Zemin Yarmalarn projelendirilmesi: ncelenen zemin yarmaya ait detayl jeoteknik bilgiler verilecek, kesitler zerinde ayrntlar gsterilecektir. Yeterli gvenlikte, uygun ev eimleri analizlerle belirlenecektir. Projede yer alan H 15m. zemin yarmalara ait aadaki bilgileri kapsayan izelge oluturulacaktr.

Zemin Yarmalara Ait zet izelge Yarma

No Km Hmax

(m) ev

Oran Kohezyon

(kPa) sel

Srtnme As (0)

Birim Hacim

Arlk(n)Arazi

almalarZemin Tanm

Gvenlik Says

1 12+350 24 3/2 30 10 18 SK-25 A-16 Az kumlu siltli KL 1,70

*izelge iindeki bilgiler rnek olarak verilmitir.

5.4.2.1.2. Dolgu evlerinin Modellenmesi Bu ksmda H8 metre olan dolgular, proje mr boyunca yolun durayl kalmasn salanacak ekilde uygun ev eimiyle (genelge ve rehberler dorultusunda) projelendirilecektir. Projede yer alan H8 dolgulara ait aadaki bilgileri kapsayan zet izelge oluturulacaktr.

Dolgulara Ait zet izelge

Dolgu Malzemesinin zellikleri

Taban Zeminin zellikleri

Dolgu No

Km Hmax(m)

ev Oran Y/D

Birim Hacim Arlk

(n)

Arazi almalar

Su Durumu

Cinsi C max Cinsi C n1 12+350 24 2/1 22 SK-25 A-16

1,5m de YASS

Killi, kumlu AKIL

5 35 20 KT 150 37 26

*izelge iindeki bilgiler rnek olarak verilmitir.

28

Bu erevede hazrlanan Kesin Proje Jeoteknik Ett ve Raporu, harita ve profillerle birlikte DAREnin onayna sunulacaktr. DAREnin istei dorultusunda rapordaki gerekli dzeltmeler yaplacaktr. Raporlar bu artname ekinde verilen en az Rapor Yazm Klavuzunda belirtilen balklar ve ekleri kapsayacaktr. Koridor, elverililik, n proje ve kesin proje kapsamnda tanmlanan Jeolojik-Jeoteknik ett ve tasarm almalar; Otoyolu, Devlet yolu, l yolu ve benzeri ilerde mhendislik jeolojisi konularnda en az 5 yl deneyimli veya yksek lisansn mhendislik jeolojisinde yapm 3 yl deneyimli jeoloji mhendisi; bu almalar 10 yl fiilen yapm fiziki corafya mezunu jeomorfolog veya 12 yl fiilen yapm jeofizik mhendisi, Mhendislik Jeolojisi konusunda yksek lisans yapm ve en az 5 yl deneyimli naat Mhendisi tarafndan yaplr.

29

6. MALZEME OCAKLARI Yol gzergah ve yakn evresinden temin edilerek yol yapmnda kullanlan her eit doal gere, malzeme olarak tanmlanr. Btn bu malzemelerin her birine ait belirli ve doal ynaklara da "OCAK" denir. Malzeme ocaklarnn deeri, malzemenin jeolojik tanm, ocak yeri ile kullanlaca yer arasndaki mesafe, servis yolu durumu, ocakta mevcut malzeme miktar (rezerv), malzemenin klas durumu, ocak rt tabakas ve kalnl, ocak sahasnn ekli, malzemenin su iinde olma durumu, ocak sahasnn ruhsat durumu ve mlkiyeti, malzemenin kalitesi ile ekonomik, teknik ve evresel adan uygunluu gibi eitli koullara bal olarak deiir. Malzeme ocaklar etd, esas olarak yapm dnlen yolda kullanlmak zere yukardaki artlar gz nne alnmak kaydyla gzergaha en yakn, rezervinin gvenirlilii eitli metotlar kullanlarak (sondaj, jeofizik, aratrma ukuru, yzeysel jeolojik almalar) tespit edilmi ve kullanm amacna gre en uygun malzeme sahalarn tercih maksadyla gerekletirilecek bir aratrma etddr. 6.1. YOL NAATINDA KULLANILAN MALZEME OCAKLARI VE MALZEME KAYNAKLARI Malzeme ocaklar; ta ocaklar, akarsu ocaklar, sel yataklar, birikinti konileri, yama dkntleri, plaj malzemeleri, teras ocaklar, su ocaklar vs. ekilde tabiatta doal olarak bulunmaktadrlar. Bu ocaklardan alnan malzemeler dolgu malzemesi, seme malzeme, alttemel malzemesi, temel malzemesi, asfalt mcr agregas, scak karm agregas, beton agregas, tahkimatlar iin talar ve yaptalar gibi eitli alanlarda kullanlmaktadr. Her trl malzeme ocandan temin edilerek yol yapm faaliyetlerinde kullanlan tm ilenmi ve/veya tvenan malzemeler Y.F.. (1989) 'nin ilgili blmlerinde ifade edilen zelliklere uygun olacaktr. 6.2. MALZEME OCAKLARINDAN ALINAN NUMUNELER VE RAPORA ESAS DEERLENDRMELER Malzeme ocak ettleri incelenen gzergahn malzeme ihtiyacn eksiksiz, optimum kalitede ve maksimum ekonomi salayacak arazi almalar yolu ile gerekletirilecektir. Bu amala yaplan almalarda aadaki hususlara uyulmas zorunludur. Tm ocak malzemeleri makroskopik olarak tanmlanacak, gerekli durumlarda

ayrntl mineralojik/petrografik analiz teknikleri de kullanlarak deerlendirmeler yaplacaktr. Bu amala ta ocaklarnda kayacn kkeni (magmatik, tortul, bakalam), kkeninden ve geirdii jeolojik ve yapsal evrimden kaynaklanan tabaka, atlak aral, atlak akl, atlak dolgu malzemesi nitelii, rengi, dayanm, ayrma-bozuma derecesi gibi yapsal ve fiziksel zellikler; kum-akl ocaklarnda ise malzemenin genel litolojisi, homojen-heterojen-polijenik-monojenik gibi kaynaa ve kkene bal zellikleri, iri malzeme oran, malzemenin tvenan

30

veya ilenerek kullanlmas durumundaki olas davran detayl olarak irdelenecektir.

Mevcut ta/kum-akl/ariyet oca alanlarnda ocak aynasnda ve ocak sahasnda

malzemenin varln ve rezervin yeterliliini denetlemek zere; yeni alacak ocak sahalarnda ise malzemenin yatay ve dey sreklilii ve varsa rt malzemesinin kalnln belirlemek zere aratrma ukuru, sondaj ve jeofizik ett teknikleri kullanlacaktr. Sz konusu saha aratrmalar oca tam temsil edecek nitelikte, sistematik sondaj ve jeofizik ettler ile numune alm kurallarna uygun ekilde alan aratrma ukurlar yolu ile gerekletirilecektir. Ardk veya kark litolojiden oluan ocaklarnda btn litolojileri temsil edecek miktar, derinlik ve zellikte numune alnacaktr. Ocaklarnn kalitesi ve teknik zellikleri; ocaklardan eitli usullerle ve yeterli miktarlarda alnan numunelerin laboratuvar deneyleri sonucunda ortaya kartlacaktr. zellikle ariyet ocaklarnda dolgularn kaliteli olarak imalatn salamak ve bu almalar ynlendirmek zere gerekli ve yeterli seviyede laboratuvar ve arazi deneyi yaplacaktr.

Ocak sahalarnda sahay temsil eden tm birimler dikkate alnarak gerek rezerv ve

gerekse malzeme kalitesinin yatay ve dey srekliliini denetlemek amac sondaj almalar gerekletirilecek ve her ta, kum-akl ve ariyet ocandan ayr ayr deneye tabi tutulmak zere ocak sahasn karakterize edecek ekilde minimum 3 ayr noktadan numuneler alnacaktr. Numune adeti ocan karmak yapsna, boyutlarna ve kullanm amacna gre artrlacaktr. Malzeme ocaklarndan alnan numunelere ayr ayr uygulanan tm laboratuvar deneylerinin sonular raporda aynen bulunacaktr. Laboratuvarda birbirine yakn zellikte olan numunelerin birletirilmesi sz konusu olmamaldr. Bu konuda gerekli zen gsterilecek ve rneklere uygulanacak deneyler laboratuvar mhendisine bizzat etd yapan mhendis tarafndan DAREnin onay dorultusunda bildirilecektir.

alma alannda aratrma programnn hazrlanmas amac ile yaplacak n

ettlerde, aratrma ukurlar ile dey ve yatay olarak yeterince deerlendirilemeyecei ngrlen lokasyonlardaki her trl malzeme ocanda sondaj ve jeofizik ett teknikleri kullanlarak yaplacak aratrma almalar, ocak alannn morfolojik yaps ve olas maksimum ve minimum ayna ykseklii ve iletilebilir derinlik dikkate alnarak planlanacaktr. Sz konusu ocak aratrma plan potansiyel ocak sahalarn tanmlayan plan ve krokiler zerine jeolojik veriler de ilenerek DAREnin onayna sunulacaktr.

Ta ocaklarnn iletme esnasnda randmann, kalitesini ve deiimini belirleyecek

olan jeolojik yapsal unsurlarn (atlak akl, atlak aral, atlaklar aras dolgu durumu v.b..) belirtilmesi gereklidir. Ayrca ta ocaklarnda 1:5000 veya daha byk lekli harita ve krokiler zerinde; jeolojik formasyonlarn ve bozumu kesimlerin snrlar, tabaka durumlar ve gerekesi belirtilerek nerilen iletme yn gsterilmelidir. Btn malzeme ocaklar; lekli bir plan veya leksiz bir kroki zerinde gsterilecek, ayrca gerekli grlrse uygun bir veya birka ynde jeolojik kesit alnacaktr.

Elek analizi deneyinin daima malzemenin 3" den %100 getii ekliyle yaplmas

salanacaktr ve 3" zeri malzeme miktar etd yapan mhendisin gzlemiyle belirlenip yazlacaktr.

31

Ariyet ocaklarnda malzemenin sklebilirlik asndan klas durumu, dolguda sktrldktan sonra kendini tutabilecei ev deeri (Hdolgu>8m. olan dolgularda stabilite analizleri ile desteklenerek belirlenecektir) ile hacimsel deiimi veren skma/kabarma oranlar belirtilmelidir.

Her trl malzeme ocanda ocak iletmesi srecinde, zellikle yksek iletme

aynalar ile karlalmas olas lokasyonlarda veya yksek aynalardan oluan mevcut ocak sahalarnda, ocak aynasnn duraylln deerlendirilerek, gerekiyorsa optimum ayna ykseklii ve optimum ayna iletme evi yaplacak kinematik ve analitik stabilite analizleri yolu ile belirlenecektir. Bu amala yaplacak almalar sonucunda iletme srecine k tutacak dzeyde bir neri iletme plan hazrlanacak ve ocak almasna yn verilecektir.

Ocak sahalar krokilendirilerek ruhsat ve kamulatrma almalarna k tutacak

ekilde 1:25000 lekli haritalar zerinde ulusal koordinat sistemine gre yerletirilecek ve sahann mlkiyeti hakknda bilgi verilerek, olas malzeme/pasa depolama yerleri belirlenip, maksimum ekonomiyi salayacak ekilde kamulatrma, geici igal v.b. durumlar deerlendirilerek, konkasr ve plent tesisleri iin lokasyon nerilerinde bulunulacaktr.

Birden fazla kullanm amacna uygun olan ocak yerlerinde rezerv asndan

kullanm ncelikleri belirtilmelidir. Rezerv tespitinde hacimsel hesaplamalar ocan mmkn olan en yakn geometrik modele benzeimi yaplarak belirlenmelidir.

Su temin edilecek yerlerde (dere yataklar, kaynak, kuyu, v.b..) iletme mevsimi

boyunca su bulunaca yre halknn bilgileri ve meteorolojik verilerle desteklenmelidir.

Ocak sahasnn ve konkasr antiyesinin iletme esnasnda evreye olabilecek

olumsuz etkileri hakknda grler belirtilmelidir.

6.3. MALZEME OCAKLARI RAPORU Malzeme ocaklar raporu asgari aadaki balklar ierecek ekilde hazrlanacaktr.

Kapak Yer Gsterim Haritas Malzeme Ocaklar Gsterim Haritas indekiler

GR

Proje ve Etdn Amac Projenin Yeri Projenin zellikleri alma Yntemi ve Sresi

32

MALZEME OCAKLARI (Bu ksmda Malzeme Ocaklar zet Tablosu ad altnda ett edilen yol, proje v.b. iin ka adet malzeme oca ngrld belirtilecek ve malzeme ocaklar trleri (ta kum-akl, ariyet, su, v.b.), kullanm yerleri ve rezervlerine saysal olarak belirtilecektir.)

XXX Ta/Kum-akl/Ariyet Oca Km. mevkii, Malzemenin cinsi, Rezervi (Grnr rezerv, muhtemel ek rezerv ve toplam rezerv

belirtilecektir. Malzeme ocaklar itinererinde belirtilen rezerv her zaman grnr rezerv olacaktr. Varsa muhtemel ek rezerv olarak belirtilen kaynak iin ngrlen gerekeler mutlaka belirtilecektir.)

Servis yolu durumu, Yola (veya projeye) mesafesi, Ocak hakknda detay bilgi;

Ocak yeri ve servis yolu durumu, Rezerv, Malzemenin cinsi, yapsal durum ve jeoteknik irdeleme, Mlkiyeti ve Ruhsat Durumu, letme koullar, Ocak malzemesinin kullanlaca yerler ( Malzeme ocandan

alnan numuneler zerinde yaplan laboratuvar deney sonularnn olumlu veya olumsuzluu hakknda ok ksa bilgi verilerek buna gre ocak malzemesinin hangi ilerde nasl (elenerek, krlarak, elek st krlarak v.b.) kullanlaca belirtilmelidir.)

6.4. SONU VE NERLER (Bu ksm; deneyler sonucunda saptanan, kayacn petrografik, fiziksel, kimyasal, mekanik ve teknolojik zellikleri nda deerlendirilecektir. Bu blmde proje iin ka adet malzeme oca verildii, ett sonular vb belirtilecektir. Ayrca projede yer alacak ocaklarn kullanm ncelikleri, tavsiyeler ve ncelikler belirtilecektir.) KAYNAKA EKLER (Her bir ocak iin);

Malzeme ocaklar zet tablosu zellikle ta ocaklar iin zerinde jeolojik durum iaretlenmi neri

iletme plan lekli bir plan veya leksiz bir kroki ve jeolojik kesit Ocan Fotoraflar Malzeme Ocaklar tinereri (Ekteki formata uygun olarak) laboratuvar Fyleri

ETT EKB Ett ekibi,ilgili konuda fiilen alm en az 5 yl deneyimli, 1 veya daha fazla Jeoloji Mhendisi, Maden Mhendisi, Jeofizik Mhendisi, Jeolog veya Jeomorfolog ile yeterli

33

sayda teknisyen ve iiden oluur. DAREden "Jeolojik-Jeoteknik ilerde yeterlidir" onay alnmadan hi bir teknik eleman ilgili projelerde altrlmayacaktr. DARE onayl ett mhendisinin veya dier elemanlarn teknik yeterliliini ve konulardaki deneyimini i banda deerlendirerek deitirilmesini isteyebilir.

34

7. SONDAJ ALIMALARI 7.1. GR Sondaj almalar yol bileenlerinin; yarma / dolgu, tnel, viyadk, kpr, alt geit, st geit, menfez, dayanma yaplar, heyelan, zayf zemin geileri v.b. ile bina gibi yap temellerinin projelendirilebilmesi amacyla yaplacak jeoteknik amal sondaj kuyularnn almas iidir. Jeoteknik amal alacak sondajlar kayalarda ve diyajenezi tamamlamam kellerde (tortul zeminlerde) dnel sistemle karotlu, zeminlerde ise sulu veya susuz dnel sistem veya akma sondaj metotlarndan bir veya bir kann birlikte kullanlmas eklinde gerekletirilecektir. Jeoteknik amal sondaj kuyusu am, sondaj kuyular ierisinde proje ve kontrol mhendisinin uygun grd derinlik ve sayda yerinde (in-situ) deneyleri; Standart Penetrasyon Testi, Veyn, Presiyometre, Basnl Su Testi, Konik Penetrasyon Testi, v.b. yapmak, uygun grlen say ve sklkta laboratuvar deneyleri iin gerekli rselenmi/rselenmemi numuneleri almak ve kuyu iine lm ekipmanlar; inklinometre, ekstansometre, piyezometre v.b. yerletirmek amacyla yaplacaktr. Sondajlar kaya / zeminlerin litolojik ve yapsal zelliklerini, yatay ve dey dorultudaki deiimlerini, sreksizliklerin skl, ara uzakl, sreksizlik yzeylerinin przll, dolgu durumu, geirgenlii ve yeralt su durumu ile mhendislik parametreleri gibi bilgileri toplamak amacna ynelik yaplacaktr. hale kapsamnda bulunan sondaj almalarnda; bu ile ilgili yeterli miktardaki makinelerin, ekipmanlarn ve iiliin temini, ikmali ve iletmesi bu artname esaslarna gre olacaktr. 7.2. GENEL KAPSAM 7.2.1. DARENN YETKLER Onayl sondaj i programnda yer alan sondaj kuyular arazinin topografik veya jeoteknik zellikleri nedeniyle DARE tarafndan revize edilebilir. DARE gerekli deiiklikleri yaparak i miktarn eksiltebilir veya arttrabilir. Sondaj ileri DAREnin uygun grd " Teknik artname" ve metotlar ile yaplacaktr. Sondaj ilerinde DAREce istenecek deiiklik ve ek iler proje ve inaat programnda gecikmelere sebebiyet vermeyecek ekilde mteahhit tarafndan yrtlecektir. e balamadan nce DAREnin onayna sunulan sondaj ilerinde kullanlacak makine ve ekipman listesindeki her eit aletin say ve kapasiteleri DAREce yeterli grlmez ise DARE bunlarn deitirilmesini mteahhitten isteyebilecektir. Mteahhit bu istekleri, ilerin bitimini uzatmayacak bir srede temin edecektir.

35

7.2.2. MTEAHHDN SORUMLULUU 1. Sondaj almalarna sondaj i program onaylanmadan kesinlikle

balanmayacaktr. 2. Sondaj almalarnn proje i program sresinde yaplabilmesi iin yeter sayda

sondaj makine ve ekipman iyerinde bulundurulacaktr. Sondaj iinde kullanlacak makine saysn kontrol mhendisi ve sondajlar gerekletirecek olan sondaj mhendisi iin sresi, iklim koullar v.b. etkenleri dikkate alnarak belirleyecektir.

3. Onayl i program haricinde gerekli grlen makul saydaki ilave sondaj almalar iin kontrol mhendisi ile proje sorumlusu arasnda tutanak dzenlenecek, aksi durumda ilave sondaj i program hazrlanp DAREnin onayna sunulacaktr.

4. Sondajlardaki yerinde deneyler, enstrmantasyon, yer alt suyu lmleri, numune alma v.b. almalar Eurocode 7: Jeoteknik Tasarm, Blm-3, Arazi Deneyleri Yardmyla Tasarm kurallarna uygun olarak yaplacaktr.

5. Yaplan btn sondajlara kot ve koordinat verilecektir. 6. Sondajlar proje ve kontrol mhendisinin uygun grd yerlerde alacaktr. 7. Tm proje aamalarnda yaplan sondajlara ait bilgiler detayl olarak ett pafta ve

profillerinde gsterilecektir. 8. Kayalarda, kontrol mhendisinin aksine bir talimat olmadka tm sondajlarda

karotlu sondaj almas yaplacaktr. 9. Karotlu sondaj almalarnda manevra boylar maksimum karot yzdesi elde

edilecek ekilde dzenlenecektir. Yzde 70 in altndaki karot yzdeleri kabul edilmeyecektir. Bu kesimlere ait metrajlara kayada karotsuz sondaj am bedeli denecektir.

10. Sondaja mutlaka azlk borusu aklarak balanacaktr. 11. Derin sondajlar hari; sondaj derinlii Hs 40 m. olan tm sondaj kuyularna, kuyu

tabanndan yukarya doru en az 3-4 metresi delikli olmak zere ap minimum 5 cm olan PVC boru yerletirilecektir.

12. Btn sondajlarn kuyu azlar 40x40x15 cm. ebatlarnda betonlanarak sondaj numaras yazlacak ve kuyu az ileride gerekli lmler yaplacak ekilde kapatlacaktr. Derin sondajlar kuyu bitiminde sondaj takm kuyudan ekilmeden kontrol mhendisine tutanakla teslim edilecektir.

13. Alnan numunelerden laboratuvar almas iin gerekli olanlar kontrol mhendisinin uygun grd zaman ve sklkta ilgili laboratuvara nakledilecektir.

14. Alnan karot numuneleri usulne uygun sandklanarak sondaj almalar tamamlanp tasdik edilene kadar mteahhit firma tarafndan usulne uygun olarak muhafaza edilecek ve i bitiminde kontrol mhendisinin uygun grd DAREye ait en yakn iyerine tutanakla teslim edecektir.

15. Sondaj almalarnn banda mutlaka sorumlu bir sondaj mhendisi bulundurulacaktr.

16. Kuyu inas tamamlanan sondajlarn loglar kuyu bitiminden en ge 15 gn iinde kontrol mhendisine teslim edilecektir.

17. Sondaj logu en az artname ekinde verilen rnek log zerindeki bilgileri kapsayacaktr.

18. Yapl amacna hizmet etmeyen ve yeterli derinlie inilmeyen sondajlar eksik kabul edilecek, DARE bu sondajlarn yerine yenilerinin yaplmasn isteyecektir.

19. Sondaj raporlar en az; T.A.D.B. "Sondaj Raporu Yazm Teknii" ndeki bilgileri ierecek ve 6 nsha olarak dzenlenip DAREye teslim edilecektir.

36

7.2.3. SONDAJ EKB Sondaj ekibi; bir sondaj mhendisi, bir sondr ve iki sondaj iisinden oluur. Sondaj Mhendisi ; Sondaj ilerinde en az 3 yl deneyimli Jeoloji Mhendisi veya sondaj ilerinde en az 5 yl deneyimli Maden Mhendisi,Jeofizik Mhendisi, Jeomorfolog olacaktr. DARE onay verdii sondaj mhendisinin veya sondrn i bandaki teknik yeterliliini ve konulardaki deneyimini yeniden deerlendirerek deitirilmesini isteyebilir. 7.2.4. SONDAJ MAKNASI VE YARDIMCI EKPMANLAR Mteahhit ii zamannda bitirecek kapasite ve sayda aada belirtilen zelliklere sahip makine, ekipman ve yedek paralar ile deney aletlerini i yerinde bulunduracaktr. e balamadan nce ekipman listesini DAREnin onayna sunacaktr. in zelliine uygun derinlik ve apta, her eim ve dorultuda, her trl jeolojik formasyonda minimum 120.6mm apnda, karot ap en az 54.7 mm. olmak zere en az 100m. derinlik kapasiteli jeoteknik amal sondaj kuyusu amaya uygun makineler kullanlacaktr. DARE, iin zelliine gre gerekli grdnde karot apn byltebilir veya kltebilir. Ancak bu durum gerekeli bir tutanakla kayt altna alnmaldr. DARE, tnel sondajlar gibi daha derin sondajlar iin makine kapasitesi konusunda zel belirlemeler yapabilir. in zelliine uygun, yeterli alma basncna ve debiye sahip ift tesirli, dubleks veya tripleks tipi, gerektiinde sondaj amuru da basabilen pompalardan yeterli miktarda i yerinde bulundurulacaktr. Sondaj kuyusunun su ihtiyacn i saatleri sresince salamak iin arazz veya en az 3 ton su kapasiteli su tank gerektiinde kullanlacaktr. Kullanlacak olan kesiciler, karotiyerler, tijler, muhafaza borular ve dier yardmc ekipmanlar mevcut sondaj standartlarna uygun olacak ve artnamede belirtilen iin zelliine uygun ap ve derinliklerde alabilecek kapasitede olacaktr. Kullanlacak karotiyerler sondaj yaplan birimin zelliine gre tek tpl veya ift tpl oynar balkl veya karnyark karotiyerler olacaktr. Bu karotiyerlerin tipi ve ap iin zelliine uygun olarak kontrol mhendisi tarafndan belirlenecektir. rselenmemi numuneler mmkn lde minimum 3 1/2" apnda souk ekme elikten yaplm ince cidarl tplerle veya gelimi (pistonlu, denison, v.b.) numune alclarla alnacaktr. Tpler deforme olmam, ince cidarl, temiz, yal ve minimum 70 cm. boyunda ve kesici ular DARE 'ce belirlenen artlar salayacak zellikte olmaldr.

37

7.2.5. KUYU NDE YAPILACAK DENEYLER Alacak sondaj kuyularnda projelendirme iin gerekli deneyler sondaj i programnda belirtilecektir. Bu deneyler Eurocode 7: Jeoteknik Tasarm, Blm-3, Arazi Deneyleri Yardmyla Tasarm kurallarna uygun olarak yaplacaktr. Deneyler, DAREnin / Kontrol Mhendisinin aksi bir talimat olmad srece aadaki sklkta yaplacaktr.

Deneyin Ad Deney SklStandart Penetrasyon Testi (SPT) 1,5 m. de bir adet Vane 1 m. de bir adet Presiyometre 1 m. de bir adet Basnl Su Testi (BST) 2 m. de bir adet Konik Penetrasyon Testi (CPT) 1,5 m. de bir adet

NOT: Yaplacak tm deneyler iin DAREnin onay alnacaktr. DARE bu deneylerin dnda uygun grd deneyleri istedii standarda gre yaptrabilir. 7.2.6. NUMUNE ALMA, ETKETLEME VE NAKL Numuneler Eurocode 7: Jeoteknik Tasarm, Blm-3, Arazi Deneyleri Yardmyla Tasarm kurallarna uygun olarak alnacak, etiketlenecek ve nakledilecektir. 7.2.7. ZEMN-KAYA TANIMLAMALARI Zemin-kaya tanmlamalarnda eldeki olanaklar lsnde Trk Standartlar TS-1500, TS 6108'e uyulacaktr. Trk Standartlarnn yetersiz olduu yerlerde BS, DIN, ASTM, AASHTO v.b. yabanc standartlar veya DAREnin teknik talimatlarna uygun snflamalar yaplacaktr. 7.2.8. SONDAJ RAPORU YAZIMI Sondaj rapor yazm TADB "Rapor Yazm Kurallar" standardna uygun olarak aadaki ekilde gerekletirilecektir. - KAPAK - Yer Gsterim Haritas - Gzergah Gsterim Haritas 1 - GR a- Proje ve Sondajn Amac b- Projenin Yeri c- Projenin zellikleri d- alma Yntemi ve Sresi 2 - GENEL JEOLOJ a- Stratigrafi b- Yapsal Jeoloji ve Tektonik c- Depremsellik

38

3 - ALIMA ALANININ JEOLOJS 4 - SONU VE NERLER 5 - EKLER 1- Sondaj Loglar 2- Jeolojik Harita 3- SPT Grafikleri ve Jeolojik Kesit 4- Laboratuvar Fyleri 5- Detay Sondajlar in Plankote 7.3. SONDAJ YERLERNN, SAYISININ VE DERNLNN BELRLENMES Sondajlar yol bileenlerinin; yarma, dolgu, tnel, viyadk, kpr, altgeit, stgeit, menfez, dayanma yaplar, heyelan, zayf zemin geii v.b. ile bina gibi yap temellerinin projelendirilecei alandaki jeolojik birimlerin yatay ve dey yndeki jeolojik-jeoteknik zelliklerini en iyi ortaya karacak yerlerde ve derinliklerde yaplacaktr. Sondaj almalar koridor, elverililik, n proje ve kesin proje jeolojik-jeoteknik ettleri aamalarnda, bunlarn artname kriterlerinde belirtilen amalar dorultusunda say ve yerleri belirlenerek yaplacaktr. Bu almalarn yaplmas kriterleri aada belirtilmitir. 7.3.1. YARMA SONDAJLARI Yarma sondajlar h 5 m. olan yarmalarda en yksek yarma evinin (1/1 orannda) araziyi kestii yerden 5-10 m. geride yol krmz kotunun 5 m. altna inecek ekilde planlanacaktr. 7.3.2. DOLGU SONDAJLARI : Dolgularda sondaj dolgunun zerinde ina edilecei taban zemininin zelliklerine gre belirlenecektir. Dolgu ykseklii h 5 m. olan dolgularda sondaj yaplacaktr. Tm dolgu sondajlar 10 m. den daha az olmayacaktr.

a) Sondaj derinlii killi, siltli, ince taneli SPT-N 10 zeminlerde dolgu yksekliinin 3 kat olarak yaplacaktr. Ancak sondaj derinlii 50 metreyi gemeyecektir.

b) Sondaj killi siltli ince taneli zeminde ve 10 SPT-N 20 ise sondaj derinlii dolgu yksekliinin 1.5 kat olacaktr.

c) Sondaj a ve b maddelerinde belirtilen zemin koullarnda ilerlerken; 4 kez arka arkaya SPT-N 20 koulunu salamas halinde, ya da zeminin deiip iri taneli kum-akl, blok, kaya v.b. zeminlere girilmesi durumunda, 4 kez arka arkaya SPT-N 30 koulunu salamas halinde sondaja son verilecektir.

d) Dolgu taban zemininin kum, akl ve bloklu malzemeden olutuu ortamlarda dolgu ykseklii kadar veya dolgunun ok yksek olmas halinde (h 20 m.) 20 m. yaplacaktr.

39

e) Dolgu taban zemininin kil, silt, kum, akl, blok tabakalarndan olutuu ortamlarda ise sondaj derinlii dolgu yksekliinin 1,5 kat olacaktr. Ancak dolgu yksekliinin fazla olmas halinde (h 20 m.) 30 m. olacaktr.

f) Kaya ortamlarda ise aktif fay, karstik boluk v.b. sreksizlikler iin aratrma gerekmiyorsa sondaj derinlii 10 m. olacaktr.

g) stte alvyon, altta kaya bir birimin olmas halinde sondaj derinlii 10 m. den az olmamak koulu ile kaya ierisinde 5 m. ilerlenip sondaja son verilecektir.

Kontrol mhendisinin gerekli grmesi halinde sondaj derinlikleri deitirilebilir.

7.3.3. VYADK SONDAJLARI Viyadk sondajlar viyadk yaplmas planlanan alanda viyadn uzunluuna ve yksekliine bal olarak yaplmaldr. lk yaplacak iki sondaj; lokasyonlar DAREden onay almak art ile belirlenmi pilot sondaj olarak kabul edilip derinlikleri kaya ortamlarda 30 m., zeminlerde 60 m. olarak yaplmaldr. 30 m. derinlikten nce kayaya girildiinde sondaj derinlii 30 m. den az olmamak koulu ile kaya iinde 7.5 m. karotlu olarak ilerlenip sondaj bitirilmelidir. Dier sondajlar 7.3.4. Kpr, Altgeit, stgeit Sondaj kriterleri gz nne alnarak yaplacaktr. 7.3.4. KPR, ALTGET, STGET SONDAJLARI : Kpr sondajlarnda; olas temel yerleri belirlenerek jeolojik istiflenme, tektonik durum, yapsal zellikler v.b. etmenlere bal olarak sondajlar yaplacaktr. Sondajlar; altgeit ve stgeitlerde en dk proje kotundan kprlerde ise talveg kotundan itibaren yaplacaktr.

a) Kaya ortama girildii andan itibaren sondaj derinlii 10 m. den az olmamak koulu ile kayada 5 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir. Ancak fay, krk, karstik boluk v.b. yapsal unsurlarn aratrlmas durumunda kontrol mhendisinin onay alnarak arttrlabilecektir.

b) Skma potansiyeli yksek, tama gc zayf (SPT-N < 10) olan zeminlerde 40 m. yaplacaktr.

c) 10 SPT-N 20 olan zemine girildii andan itibaren sondaj derinlii 40 m. den az olmamak koulu ile bu ortamda 10 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir.

d) Molozlu, bloklu bir ortama girildii andan itibaren sondaj derinlii 15 m. den az olmamak koulu ile molozlu, bloklu ortamda 7,5 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir.

e) 20 < SPT-N < 40 olan kil, silt, kum ve akll bir zemine girildii andan itibaren sondaj derinlii 30 m. den az olmamak koulu ile bu zeminde 10 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir.

f) SPT-N 40 olan kil, silt, kum ve akll bir zemine girildii andan itibaren sondaj derinlii 20 m. den az olmamak koulu ile bu zeminde 7,5 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir.

40

g) Akl ve/veya ayak ykseklii 40 metreden fazla olan kprler iin mutlaka zel sondaj program hazrlanp derinlikleri onaylatlacaktr.

Not: SPT-N deeri arlkl ortalama deerdir. 7.3.5. TNEL SONDAJLARI Tnel sondajlar tnel yerindeki jeolojik-jeoteknik ettlerle belirlenen zayf zonlarda (fay, birim konta v.b.), kaya ktle snflamasna veri toplamak amac ile tnel giri-k portallarnda, giri k yarma evlerinde, deien her jeolojik birimde ve gerekli grlen dier yerlerde planlanacaktr. Bu sondajlar tnel krmz kotunun 20 m. altna inecek ekilde tamam karotlu olarak yaplacaktr. 7.3.6. HEYELAN SONDAJLARI : Heyelanlarda sondaj; heyelann tipi, konumu, jeolojik yap ve byklne bal olarak kontrol mhendisinin grleri dorultusunda uygun say ve derinliklerde jeoteknik parametreleri ortaya karacak metotlar kullanlarak gerekletirilecektir. Sondajlar jeolojik yapy, heyelan snrlarn yeraltsuyu ve deiimini kayma yzeyi derinlii ile kayma yzeyinde mobilize olan dayanm parametrelerini belirleyecek yer ve derinliklerde olmaldr. Heyelanlarda sondaj derinliklerini jeolojik yap ve kayma yzeyi denetler. Sondaj derinlikleri kayma yzeyinin 10 m. altna kadar devam edecektir. 7.3.7. ZAYIF ZEMN SONDAJLARI Yer alt suyunun yzeye ok yakn olduu, tama gc ve oturma probleminin beklendii zayf zemin geilerinde (SPT-N8) 10 m. den az ve 30 m. den fazla olmamak koulu ile SPT-N >8 olan ortamda 5 m. ilerleyene kadar sondaj yaplacaktr. Sondajn herhangi bir seviyesinde kaya ile karlalmas durumunda kaya ierisinde 5 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir. 7.3.8. MALZEME OCAKLARI SONDAJLARI Ta ocaklarnda; kamulatrma, projenin malzeme ihtiyac v.b. kriterler dikkate alnarak ngrlen iletme derinliinin 5 m. altna kadar en az 3 adet sondaj yaplacaktr. Olas ocak derinliinin 5 metreden byk olduu kum-akl ve dolgu (ariyet) ocaklarnda ocan dalmn ortaya karmak iin uygun ve ekonomik iletme derinliinin 2 metre altna inecek ekilde en az 3 adet sondaj yaplacaktr. Kaya ortamla karlalmas durumunda 2 m. ilerlenerek sondaja son verilecektir.

41

8. JEOFZK HZMETLER 8.1. GR Jeofizik; yerin jeolojik yapsn matematik ve fizik ilkelerin yardmyla fiziksel yntemleri kullanarak inceleyen bir bilim daldr. Jeofizik almalar; yol bileenlerinin; yarma, dolgu, tnel, viyadk, kpr, heyelan alanlar, zayf zemin geileri, her tip bina v.b yap temellerinin projelendirilmesi amacyla yaplacak jeoteknik amal jeofizik almalar ile malzeme ocaklar ve su aratrmalarnda yaplmaktadr. Gerek proje aamalarnda ve gerekse yapm safhasndaki baz mhendislik problemlerinin zm iin, mhendislik jeofizii dediimiz uygulamal jeofiziin jeoelektrik, sismik, mikrotremr, gravite, manyetik, v.b tekniklerine ihtiya vardr. almann zelliine gre jeofizik yntemlerden biri veya birka birden uygulanabilmektedir. Karayollarndaki mhendislik problemlerinde jeofiziin balca uygulama alanlar: - Ana kaya derinlik ve devamllnn aratrlmas, - Jeolojik stratigrafinin ortaya kartlmas, - eitli mhendislik yaplarnda, hasara ve zarara yol aabilecek yzeyde tespit

edilemeyen rtl faylarn ve dier tektonik bozukluklarn veya yzeyde grlen izinin devamllnn aratrlmas,

- Kayalardaki bozuma zonlar, killi, serpantinlemenin youn olduu kesimlerin ve karstik yaplarn bulunmas,

- Bataklk kesimlerdeki kum-silt-kil gibi rt tabakasnn kalnlnn bulunmas, - Heyelanl kesimlerde, kayma yzeyi derinliinin veya hareketli formasyonun

aratrlmas, - Belirli sahalardaki kil, kum, akl ve kaya gibi inaat malzemelerinin devamll ,

rezervinin aratrlmas, - Zeminlerin yerinde (in-situ) dinamik elastisite parametrelerinin bulunmas, - Zeminlerin sismisitesinin bulunmas, - Kpr, viyadk, tnel gibi byk sanat yaplarnn inaat alanlarnda jeolojik

stratigrafisi, dinamik elastisite sabitleri ile sismisite parametrelerinin bulunmas, Jeofizik almalar; karayolu yapmnda karlalan yukarda belirtilen v.b problemlerde; proje ve kontrol mhendisinin uygun grd derinlik, sayda ve yerde yaplr. Amaca ynelik hangi jeofizik yntemin kullanlarak problemin zlecei nceden jeofizik mhendisleri tarafndan belirlenir. Yukardaki mhendislik problemlerinin zm amac ile karlabilecek zel hallerde, artnamede belirtilen jeofizik yntemlerin dnda dier jeofizik yntemler ve uygulamalar (sismik yansma, yer radar, SP, manyetik, oklu elektrot (multi electrode) zdiren uygulamalar v.b) yaplmas istenebilecektir. hale kapsamnda bulunan jeofizik almalarnda; bu ile ilgili yeterli miktardaki alet, ekipman ve iiliin temini bu artname esaslarna gre yaplacaktr.

42

8.2. GENEL KAPSAM DARENN YETKLER Jeofizik alma i programnda yer alan uygulamal jeofizik yntemleri, jeofizik alma noktalar arazinin topografik veya jeoteknik zellikleri nedeniyle DARE tarafndan revize edilebilir. DARE gerekli deiiklikleri yaparak i miktarn eksiltebilir veya arttrabilir. Jeofizik almalar DAREnin uygun grd Teknik artname ve metotlar ile yaplacaktr. Jeofizik almalarda DAREce istenecek deiiklikler ve ek iler proje ve inaat programnda gecikmelere sebebiyet vermeyecek ekilde mteahhit tarafndan yrtlecektir. e balamadan nce DAREnin onayna sunulan veya i srasnda jeofizik almalarda kullanlacak alet ve ekipman listesindeki her eit aletin say ve kapasiteleri DAREce yeterli grlmez ise DARE bunlarn deitirilmesini mteahhitten isteyebilecektir. Mteahhit bu istekleri ilerin bitimini uzatmayacak bir srede temin edecektir. 8.3. MTEAHHDN SORUMLULUU - Jeofizik almalara jeofizik i program onaylanmadan kesinlikle

balanmayacaktr. - Jeofizik almalarn proje i program sresince yaplabilmesi iin yeterli sayda

jeofizik alet ve ekipman iyerinde bulunduracaktr. - Jeofizik almada kullanlacak alet ve ekipmann uygunluu kontrol mhendisi ve

jeofizik almalar yrtecek jeofizik mhendisi karar ile iin sresi, iklim artlar v.b etkenler dikkate alnarak belirlenecektir.

- Onayl i program haricinde gerekli grlen makul saydaki (toplam jeofizik i hacminin %10 u) ilave jeofizik almalar iin kontrol mhendisi ile proje sorumlusu arasnda tutanak dzenlenecek, aksi durumda ilave jeofizik alma program hazrlanp DAREnin onayna sunulacaktr.

- Jeofizik projelerinin arazi almalar DAREnin belirleyecei bir jeofizik mhendisi tarafndan bir tutanakla teslim alnacaktr.

- Yaplan btn jeofizik alma noktalar, profil ve dorultularna kot koordinat verilecektir.

- Jeofizik almalar proje ve ko