KETUA PENGARAH KERJA RAYA DIRECTOR-GENERAL OF PUBLIC WORKS

Rujukan : JKR.KPKR:121.010105 Jld. 14 n() Tarikh ~ptember 2018

Semua Pengarah Kanan I Pengarah Cawangan lbu Pejabat JKR Semua Pengarah Kerja Raya Negeri Semua Pengarah Kerja Raya Wilayah Persekutuan Semua Pengarah I Pengurus Pembinaan Pengarah JKR Unit Khas Pengarah JKR KESEDAR Semua Jurutera Daerah

SURAT ARAHAN KPKR BIL. 22 /2018

PENGGUNAAN REKA BENTUK BANGUNAN PRE-APPROVED PLAN (PAP) DALAM PELAKSANAAN PROJEK-PROJEK KERAJAAN

1.0 TUJUAN

1.1 Surat arahan ini bertujuan untuk memaklumkan :

i. Penggunaan reka bentuk bangunan Pre-Approved Plan (PAP) dalam pelaksanaan projek-projek kerajaan di bawah RMKe-11.

ii. Sistem permohonan lukisan PAP secara atas talian oleh warga JKR.

2.0 LATAR BELAKANG PAP

2.1 Garis Panduan Penyediaan Rancangan Malaysia Kesebelas, 2016-2020: Prospek Ekonomi, Teras Strategik Dan Penyediaan Projek Pembangunan yang dikeluarkan oleh Unit Perancang Ekonomi (UPE) telah menetapkan keperluan untuk semua Agensi Kerajaan menggunakan Pre-Approved Plan (PAP) bagi bangunan Kerajaan yang telah disediakan oleh Jabatan Kerja Raya (JKR) untuk pelaksanaan projek pembangunan dibawah RMKe-11. Syarat ini adalah mandatori untuk dipatuhi oleh semua Agensi Kerajaan.

114

Jabatan Kerja Raya Malaysia Public Works Department Malaysia

Aras 33, Menara Kerja Raya, lbu Pejabat JKR Malaysia, Jalan Sultan Salahuddin, 50480 Kuala Lumpur Tel. : 03-2618 8421 Faks: 03-2618 8799 https://www.jkr.gov.my

1(: ~L.---_. __ -~---..~ ~~~~ ~ [!] ~~ .----~-- e---.· I~ ~I CERTIFIED TO ISO 14001 :2004 CERTIFIED TO OH!AS 16001:2007 - ... ...... . ............ ... CERTIFIED TO ISO 50001:20t1

l"llrDr llll'\ • I!OLDMCI

Rujukan : JKR.KPKR:121 .010/05 Jld. 14 ( ) Tarikh ~ptember 2018

2.3 PAP adalah salah satu inisiatif tr~n~formasi JKR untuk mempercepatkan tempoh perancangan projek melalui pendekatan inovatif yang diterapkan, iaitu ketersediaan reka bentuk yang lengkap, merangkumi reka bentuk seni bina, struktur, mekanikal dan elektrikal serta senarai kuantiti (SQ). Selain daripada memendekkan tempoh masa perancangan projek (lantikan perunding dan reka bentuk), reka bentuk PAP juga mengutamakan fungsi bangunan serta mengelakkan reka bentuk bangunan yang mewah dengan kos yang tinggi.

3.0 SKOP PENGGUNAAN PAP

Reka bentuk bangunan PAP yang disediakan adalah hanya untuk diguna pakai dalam pelaksanaan projek-projek bangunan Kerajaan sahaja dan dilaksanakan secara konvensional dalaman oleh JKR.

4.0 KAWALAN DAN SISTEM PERMOHONAN LUKISAN PAP SECARA ATAS TALIAN (SISTEM PERMOHONAN PAP ONLINE)

4.1 Sistem ini adalah sistem yang dibangunkan oleh Sahagian Kepakaran Multimedia, Cawangan Arkitek dengan kerjasama Unit Sistem Aplikasi, Sahagian Teknologi Maklumat, Cawangan Dasar dan Pengurusan Korporat. Melalui pewujudan sistem ini, proses permohonan lukisan PAP akan menjadi lebih mudah dan sistematik.

4.2 Permohonan lukisan reka bentuk bangunan PAP dalam talian boleh diakses melalui pautan https://pap.jkr.gov.my/.

4.3 Sebarang pertanyaan berhubung dengan permohonan PAP Online ini boleh dikemukakan melalui e-mel urusetiapap@jkr.gov.~y atau secara bertulis kepada Sahagian Kepakaran Multimedia, Cawangan Arkitek.

2/4

2

5.0 KUAT KUASA

Rujukan : JKR.KPKR:121.010/05 Jld. 14 ( Tarikh ~eptember 2018

5.1 Surat Arahan ini berkuat kuasa pada tarikh ia ditandatangani dan akan disemak sekiranya terdapat arahan dasar terkini atau perkembangan baru yang memerlukannya dikaji semula dan dikemas kini.

5.2 Peraturan penggunaan reka bentuk PAP telah berkuat kuasa bagi pelaksanaan projek-projek bangunan Kerajaan di bawah RMKe-11 melalui surat arahan Kementerian Kewangan no. rujukan: S/K.KEW/PK/MOF/D/29 JLD 4 SK 5 (25) bertarikh 16 Disember 2016.

5.3 Sebarang pengecualian kepada penggunaan PAP ini, secara keseluruhan ataupun sebahagiannya, hendaklah mendapat kelulusan daripada Kementerian Kewangan Malaysia.

Sekian, terima kasih .

"BERKHIDMAT UNTUK NEGARA"

(DATO' SRI lr. Dr. ROSLAN BIN MD TAHA)

3/4

s.k.

Rujukan : JKR.KPKR:121.010/05 Jld. 14 ( )

Tarikh ~ember2018

Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya (Sektor Infra) Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya (Sektor Bangunan) Timbalan Ketua Pengarah Kerja Raya (Sektor Pakar) Pengarah Cawangan Dasar dan Pengurusan Korporat

4/4

Ketua Setlausaha Perbendaharaan (Secretazy General of Treasury)

PERINGATAN

SENARAI EDARAN SEPERTI Dl LAMP/RAN A,

YBhg. Tan Sri/Dato' Sri/Dato' Seri/Datuk/Dato' /Tuan/Puan,

KoiQpleks Kementerlan Kewanpn No. 5, Perslaran Perdana Preslnt 2 62592 PUTRAJAYA Tel. : 03-88823333 Te/efaks : 03-.88824224 Telex : FEDTRY MA 30242 Laman Web: www.treaswy:gov.my

Ruj. Kamt : S/K.KfW/PK/MOF/D/29 JLD 4 SK S (25)

Tarikh : ( ~ Dlsember 20 16

PENGUATKUASAAN KE ATAS PERATURAN BERKAITAN PRE-APPROVED PLAN (PAP) DAN INDUSTRIALISED BUILDING SYSTEM (IBS) BAGI PRO]EK KERA)AAN

Dengan honnatnya saya merujuk kepada perkara di atas dan Mesyuarat )awatankuasa Tlndakan Negara (]KTN) Bit. 2 Tahun 2016 bertarikh 30 September 2016 berkaitan perkara ini adalah dirujuk.

Pre-Approved Plan (PAP)

2. Sebagaimana YBhg. Tan Sri/Dato' Sri/Dato' Serl/Datuk/Dato' /Tuan/Puan, Garls Panduan Penyediaan Rancangan Malaysia Kesebelas, 2016-2020: Prospek Ekonomi, Teras Strategik Dan Penyediaan Projek Pembangunan yang dikeluarkan oleh Unit Perancang Ekonoml (UPE) telah menetapkan keperluan untuk semua Agensl Kerajaan menggunakan Pre-Approved Plan (PAP) bagi bangunan Kerajaan yang telah dlsediakan oleh ]abatan Kerja Raya (JKR) untuk projek ~MKe- t t. Syarat ini adalah mandatori yl!_tl:!k dlp~tu_hi-o_!eh se!1_1u~ -t-~~~si_ ~eraj~an. __

3. Untuk makluman, penggunaan PAP adalah bag! tujuan memendekkan masa perancangan projek (lantlkan perunding dan rekabentuk), mengutamakan fungsi bangunan dan mengelak rek~bentuk banguna_n y.mg mewah dengan kos yang tinggl. Sebanyak t 00 reka bentuk PAP telah dlsedlakan oleh )KR bagi tujuh belas (17) kategorl bangunan dan JKR juga sedang mempergiatkan usaha untuk memperbanyakkan rekabentuk PAP dari semasa ke semasa. 17 kategori bangunan adalah sepertf berfkut:

(a) Kuarters; (j) Garaj Kenderaan; (b) Sekolah; (k) Masjid; (c) Pejabat; (l) Surau; (d) Balai Polis; (m) Dewan; (e) Asrama; (n) Kemudahan Sekolah; (f) Klinlk Kesihatan; (o) Kemudahan Sukan; (g) KJinlk Cure and Care; (p) Bengkel; dan (h) Depot Tahanan; (q) Perpustakaan (i} Balai Bomba;

I daripada 8

4. Berikutan ltu, mesyuarat ]KTN Bll. 2/2016 bertarlkh 30 September 2016 telah • memutuskan agar semua Ketua Setiausaha dan Ketua Perkhidmatan bertanggungjawab memastlkan semua projek yang telah disediakan reka bentuk PAP hendaklah diserahkan dan dilaksanakan oleh )KR dan tidak boleh dilaksanakan sendiri oleh Kementerian/ Agensl. )KR juga hendaklah memastikan pengecualian ke atas pematuhan Arahan Perbendaharaan 1 82 berkaltan perkara lnl tldak dlberlkan kepada mana-mana Kementerlan/ Agensl bagi memastikan keputusan mesyuarat JKTN tersebut dapat dilaksanakan dengan teratur.

Industrialised Building System (IBS)

5. Sebagalmana YBhg. Tan Sri/Dato' Sri/Dato' Sert/Datuk/Dato' /Tuan/Puan sedia maklum, 1 PP/PK 1 telah menetapkan agar semua Kementerian/ Agensl memastikan semua projek Kerajaan hendaklah dllaksanakan menggunakan kaedah lBS dan mana-mana pengecualian ke atas 1 PP terse but hendaklah diperolehl terlebin dahulu secara rasml darlpada Ketua Pengarah Kerja Raya (KPKR) kecuali bagi projek berikut:

(a) Projek kerja bemilal kurang dartpada RM10 juta kecuall projek yang dlkenal pasti oleh )KR untuk dllaksanakan secara IBS;

(b) Projek kerja yang dilaksanakan dl kawasan terpencil atau pedalaman yang tidak dapat diakses oleh pengangkutan bagl projek I BS; dan

(c) Kerja-kerja pengubahsuaian bangunan sedia ada dan tidak melibatkan pembinaan bangunan baru.

6. Walau bagaimanapun, Kerajaan telah memutuskan beberapa ketetapan baharu yang melibatkan perubahan ke atas peraturan sedla ada berkaitan IBS seperti berlkut:

(a) Syarat di perenggan S(b) di atas digugurkan daripada 1 PP sedia ada selaras dengan langkah yang diambll oleh )KR dalam membenarkan pembuatan komponen IBS di tapak bina, sebagai tambahan kepada· pembuatan di kUarig,· bag·! mengatasl masalah akses pengangkutan di kawasan terpencil atau pedalaman. Sehubungan itu, pengecualian daripada melaksanakan projek Kerajaan melalul kaedah IBS adalah h~Dya dioertkan ~agi prej~J< yang m~meniJhi sy~rat di PE;renggan S{a) dan 5(c) sahaja;

(b) )awatankuasa lnduk IBS dlmansuhkan dan isu polisi IBS bag! projek Kerajaan memadai dibawa dalam mesyuarat ]KTN;

(c) Keahlian ]awatankuasa Teknlkal IBS sedia ada dipinda dengan keahlian baharu seperti berikut:

seperti ketetapan

dalam 1 PP/PKl

KeQ1entertan . . Raya .(KKR); Kementer1an Perumahan & Kerajaan Tempatan (KPKT) Lembaga Peinbangunan lndustr1 Pembinaan Malaysia (CIDB}; JKR Sektor Pakar; )KR Sektor Bangunan;

(vi) )abatan Standar~ Malaysia; dan (vii) SIRIM Malaysia

ruteraan Awam dan Struktur

2 darlpada 8

(d) Pematuhan ke atas skor IBS tidak kurang daripada 70% sebagaimana dltetapkan dalam 1 PP /~K 1 sedia ada dan sebarang pengecuallan ke atas skor IBS terse but atau mana-mana peraturan berkaltan IBS yang telah ditetapkan dalam peraturan sedla ada yang sedang berkuat kuasa hendaklah diperolehl secara bertulis daripada KPKR; dan

{e) Unit Penyelarasan Pelaksanaan, ]abatan Perdana Menteri (ICU) dlberl kuasa untuk turut melaksanakan penguatkuasaan ke atas petaturan Kerajaan yang sedang berkuat kuasa berkaitan IBS dan PAP dan boleh mengambll tlndakan bersesualan ke atas Kementerian/ Agensi yang didapatl gagal m~matuhl peraturan tersebut;

7. Sehubungan itu, kerjasama pihak YBhg. Tan Sri/Dato' Sri/Dato' Seri/Datuk!Dato' /Tuan/Puan sebagai Pegawal Pengawal adalah dipohon agar mengambil perhatlan sewajarnya dafam memastikan semua agensl di bawah sellaan masing .. maslng mematuhi ketetapan sepertl dl perenggan 2 hlngga 6 dl atas.

8. Kerjasama dan perhatfan pihak YBhg. Tan Sri/Dato' Srl/Dato' Serl/Datuk!Dato' /Tuan/Puan ke atas perkara inl adalah amat dlhargal.

9. Sebagal langkah lnterim untuk menguatkuasakan dengan segera peraturan baharu berkaitan IBS dan PAP dl atas, surat edaran ini adalah terpakal sehlngga pindaan 1 PP dibuat secara rasml. Peraturan ini adalah berkuat kuasa mulai tarikh surat lni ditandatangani dan hendaklah dlbaca bersekall dengan 1 PP sedia ada yang sedang berkuat kuasa.

Seklan, terima kasih.

"BERKHIDMAT UNTUK NEGARA"

' OHD IR.WAN SEIUGAitBtN ~ABDULLAH) -

s.k YBhg. ran Sri"ltali Ambiiri 'biit'Buang Ketua Audit Negara -Jabatan Audit Negara No. 15, Aras 4, Perslaran Perdana, Presint 2 62518 PUTRA)AYA

YBhg, Datuk Seri Ahmad Zakl Ansore Mohd Yusof Ketua Pengarah Unit Penyelarasan Pelaksanaan Jabatan Perdana Menterl Bangunan Perdana Putra Pusat Pentadbtran Kerajaan Persekutuan 62502 PUTRAJAYA

YBbg. Datuk Serl Dr. Rahamat BM binti Yusoff Ketua Pengarah Unit Perancang Ekonomt Jabatan Perdana Menterl Blok BS & Blok 86 Pusat Pentadbiran Kera]aan Persekutuan 62502 PUTRA)AYA

TEL : Ol 8889 900 f FAKS : Ol 8888 9721

TEL : 03 8872 3900 FAKS : 03 8888 3518

TEL : 03 8872 5433 FAKS : 03 8888 3755

3 daripada 8

LAMP/RAN A SENARAI EDARAN LUAR

1. YBhg. Dato' Seri lr. Dr. Zaini bin Ujang Ketua Setlausaha Kementerian T enaga, T eknologi Hijau dan Air Aras 5, Blok E4/5, Kompleks E Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8883 6363 62668 PUTRA]AYA Faks 03·8889 3177

2. YBhg. Dato' Sri Alias bin Haji Ahmad Ketua Setiausaha Kementerian Pendidikan Aras 8, Blok E8, Kompleks E Pwat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8884 6072 62604 PUTRA)AYA Faks 03·8888 5124

3. YBhg. Tan Sri Dr. Noorul Ainur bind Mohd. Nur Ketua Setiausaha Kementerian Pendidikan Tinggi Aras 17, No. 2, Menara 2 )alan PS/6, Preslnt 5 Tel 03-8870 5050 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Faks 03·8870 6806 62200 PUTRA]AYA

4. YBhg. Tan Sri Othman bin Haji Mahmood Timbalan Ketua Setiausaha Kanan )abatan Perdana Menteri Aras 4, Blok 88 Kompleks ]abatan Perdana Menter!

Tel 03-8872 1800 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan 62502 PUTRA]AYA Faks 03-8888 3834

5. YBhg. Datuk Seri Haji Saripuddin bin Haji Kasim Ketua Setiausaha Kementerian Pengangkutan Aras 9, No.26 )alan Tun Husseir.J, Presint 4 Tel 03·8892 1114 Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan

Faks 03·8888 0158 62100 PUTRA)AYA

6. YBhg. Dato' Sri Dr. Sharifah Zarah bind Syed Ahmad Ketua Setiausaha Kementerian Komunikasi dan Multimedia Aras 35, Lot 4G9, Persiaran Perdana, Presint 4 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03·8911 5254 62100 PUTRA]AYA Faks 03·8911 5248

4 daripada 8

7. YBhg. Dato' Sri Abdul Rahim bin Mohamad Radzi Ketua Setiausaha Kementerian Pertahanan Tingkat 5, Wisma Pertahanan

Tel 03-2691 6464 ]alan Padang Tembak 50634 KUALA LUMPUR Faks 03-2698 4662

8. YBhg. Tan Sri Othman bin Hashim Ketua Setiausaha Kementerian luar Negert Aras 3, Wisma Putra, No. 1, ]alan Wisma Putra, Presint 2 Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan Tel Ol-8887 4501 62602 PUTRA)AYA Faks Ol-8889 2867

9. YBhg. Datuk Seri Dr. Ismail bin Haji Bakar Ketua Setiausaha Kementertan Pertanian dan lndustri Asas Tan! Aras 15, Menara 4G1, WIS1l1a Tani No. 28, Persiaran Perdana, Presint 4 Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan Tel Ol-8870 1014 62624 PUTRA]AYA Faks Ol-8888 0181

10. YBhg. Dato' Mohd Arif bin Ab Rahman Ketua Setiausaha Kementerian Kemajuan luar Bandar dan Wilayah Aras 30, No. 4 7, Persia ran Perdana, Preslnt 4 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8891 2050 62100 PUTRA]AYA Faks 03-8888 2302

11. YBhg. Datuk Seri Adnan bin Haji Md lkshan Ketua Setiausaha, Kementerian Wilayah Persekutuan Pejabat Ketua Setiausaha Aras 7, Blok 2 Menara Seri Wilayah, Presint 2

Tel 03-8889 7874 Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan 62100 PUTRA]AYA Faks 03-8889 4948

12. YBhg. Dato' Sri Alwi bin Haji Ibrahim Ketua Setiausaha Kementerian Dalam Negeri Aras 12, Blok D 1, Kompleks D Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8889 2402 62546 PUTRA]AYA Faks 03-8889 1 758

5 daripada B

13. YBhg. Dato' Sri Adenan bin Ab Rahman Ketua Setiausaha Kementerian Sumber Manusia Aras 9, Blok 03, Kompleks D

Tel 03-8886 5021 Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan 62502 PUTRA]AYA Faks 03·8889 2402

14. YBhg. Dato' Sri ]amU Bin Salleh Ketua Setlausaha Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan Aras 1 1 (Menara) No. 1 3, Persiaran Perdana, Presint 2 Tel 03-8882 5553 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Faks 03-8882 5566 62623 PUTRAJAYA

15. YBhg. Dato' Sri Zohari bin Haji Akob Ketua Setlausaha Kementerian Kerja Raya Tingkat 5, Blok A Kompleks Kerja Raya ]alan Sultan Salahuddin Tel 03-2711 4021 50580 KUALA LUMPUR Faks 03-271 1 6564

16. YBhg. Datuk ]ayasiri AIL ]ayasena Ketua Setiausaha Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan lndustrl Tingkat 28, Menara MITI No.7, )alan Sultan Haji Ahmad Shah Tel 03-6200 0042 50480 KUALA LUMPUR Faks 03-6201 2489

17. YBhg. Dato' Dr. Mohd Azhar bin Haji Yahaya Ketua Setiausaha Kementerian Sains, Teknologi dan lnovasi Aras 6, Blok CS, Kompleks C Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03·8885 8020 62662 PUTRA]AYA Faks 03-8888 9070

18. YBhg. Datuk Hj. Ab. Ghaffar bin A. Tambi Ketua Setiausaha Kementerian Pelancongan dan Kebudayaan Aras 17, No. 2, Menara 1 ]alan PS/6, Presint 5 Tel 03-8891 7117 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Faks 03-8891 7077 62200 PUTRA]AYA

6 daripada 8

19. YBhg. Datuk Nagarajan All N Marie@Marie Chett Ketua Setiausaha Kementerian Perusahaan Perladangan dan Komoditi No. 15, Aras 10, Persiaran Perdana, Presint 2

Tel 03-8880 3334 Pusat Pentadblran Kera}aan Persekutuan 62654 PUTRA]AYA Faks 03-8880 3441

20. YBhg. Datuk Haji Mohammad bin Mentek Ketua Setlausaha Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan Tempatan Aras 18, No. 51 Persiaran Perdana, Presint 4 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8891 5003 62100 PUTRA]AYA Faks 03-8891 5558

21. YBhg. Dato' Seri Dr. Chen Chaw Min Ketua Setiausaha Kementerian Kesihatan Aras 12, Blok E7, Kompleks E Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8883 2539 62590 PUTRA]AYA Faks 03·8889 5245

22. YBhg. Dato' Sri Azizan bin Ahmad Ketua Setlausaha Kementerian Sumber Asll dan Alam Sekltar Aras 17, Wisrna Sumber Asli No. 25, Persiaran Perdana, Presint 4

Tel 03·8886 1651 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Faks 03-8889 2672 62574 PUTRA]AYA

23. YBhg. Dato' Lokman Hakim bin AU Ketua Setiausaha Kementerian Belia dan Sukan Aras 15, Menara KBS No. 27, Persiaran Perdana, Presint 4 Tel 03·8871 3017 Pusat Pentadblran Kerajaan Persekutuan Faks 03-8888 8719 62570 PUTRAJAYA

24. YBrs. Dr. Rose Lena binti Lazemi Ketua Setiausaha Kementerian Pembangunan Wanlta, Keluarga dan Masyarakat Aras 36, No. 55, Persiaran Perdana, Presint 4 Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan Tel 03-8323 1033 62100 PUTRA]AYA Faks 03-8323 2003

7 dartpada 8

25. YBhg. Dato' Sri lr. Dr. Roslan bin Md Taha Ketua Pengarah Kerja Raya ]abatan Kerja Raya Malaysia Tingkat 33, Blok G lbu Pejabat ]KR Malaysia ]alan Sultan Salahuddin Tel 03-2618 8421 50480 KUALA LUMPUR Faks 03-2618 8799

26. YBhg. Dato' lr. Haji Zulkefli bin Hassan Ketua Pengarah ]abatan Pengairan dan Saliran Malaysia )alan Sultan Salahuddin Tel 03·26t6 t50t 50626 KUALA LUMPUR Faks 03-2697 24 t t

SENARAJ EDARAN DALAMAN

21. YBhg. Dato' Siti Fatimah bind Daud Setiausaha Sahagian Dasar Saraan dan Pengurusan Kementerian Kewangan Aras 3, Blok Selatan Kompleks Kementerian Kewangan, Preslnt 2 Tel 03-8882 31 t3 62592 PUTRA]AYA Faks 03-8882 4324

8 daripada 8