YARALAR

“Yara” denince genel olarak fiziksel veya

kimyasal bir etkenin vücutta oluşturduğu

her türlü hasar anlaşılır

Böyle bir hasarın meydana gelmesine ise

“Yaralanma” adı verilir.

DOKULARDA OLUŞACAK OLAN

HASARIN NİTELİĞİNİ ETKİLEYEN

DEĞİŞKENLER

1- Darbe esnasında dokuya transfer edilen enerji

2- Yarayı oluşturan cisim:

3- Yaranın meydana geldiği vücut bölgesi:

Yüksekten düşme, trafik kazası veya

benzeri olaylarda ise fizik tesir vücudun

bütünü üzerine etki eder. Bu tür olaylarda;

Hareketli vücut yere veya sabit bir cisme

Hareketli vücut hareketli bir cisme

Hareketli cisim sabit duran vücuda

çarparak yaralanma meydana gelir.

FİZİKSEL FAKTÖRLER

Mekanik yaralanmalar (künt, kesici ve

delici alatler, ASY, patlayıcılar)

Termal yaralar

Elektrik yanıkları

Barotravma

İyonizan ışın yaralanmaları

ADLÎ TIP UYGULAMASINDA

YARALAR İLE İLGİLİ OLARAK

CEVAPLANDIRILMASI GEREKEN

SORULAR

1-Yara ne tür bir travma, cisim veya alet ile oluşmuş veya oluşturulmuştur?

2-Kaç adet yara vardır? Birden fazla yara varsa bunlar aynı tür müdür?

3-Yaralanma sonucu kişide meydana gelen hasarın ağırlık derecesi nedir?

4-Her bir yara öldürücü nitelikte midir? Hangi yaralar ölüme neden

olmuştur?

5-Yaralanma ile ölüm arasında illiyet bağı var mıdır? Yaralanma ölümün

tek sebebi midir?

6-Yaralanma ne zaman oluşmuştur?

7-Yaralar ölümden önce mi yoksa sonra mı meydana gelmiştir?

8-Yaralanma cinayet mi, intihar mı, yoksa kaza orijinli midir

9-Kişi yaralanmadan sonra ne kadar süre yaşamıştır? Bu esnada belirli

aktiviteleri yapabilir mi?

Şeklindeki sorulardır.

KESİCİ-DELİCİ-EZİCİ BİÇİMİNDE

YARALAR:

Kesici alet veya cisim yaraları

Kesici-Delici alet yaraları

Delici alet yaraları

Kesici-Ezici alet yaraları

KESİCİ ALET YARALARI

Keskin bir yüzeyi olan ve bu yüzeyin

dokulara sürtünmesi ve bastırılması ile

cildi ve dokuları kesen alet yaralarıdır.

Ancak delici niteliği de olan bir bıçağın

sadece keskin kenarı cilde uygulanmışsa

bu da kesici alet yarası özelliğine sahiptir.

Örnek olarak jilet, ustura, cam, teneke ve

bistüri verilebilir

Kesici Alet Yaraları:

Dudakları düzgün

Açıları dar

Boyu,derinliğinden fazla

Kuyrukları var

En derin yeri ortası

Genişliği değişken

Kemiği kesemez

Derinliği kayık gibi

Yaranın kuyruğu genelde aletin hareket yönünü

belirler

Yara dudakları arasında doku köprüleri bulunmaz

Gözle görülebilen bir doku kaybı genelde yoktur

Kesici aletler kafa boşluğuna girmez, göğüs

boşluğuna interkostal aralıktan özel tatbikle

girebilir. Batın boşluğuna girebilir. Yumuşak

dokuları ampute eder.

Kemiğe isabet ederse periostta çizik yapar.

KESİCİ-DELİCİ ALET YARALARI

Sivri uçları ile dokuları delen, keskin kenarları ile

de cildi ve dokuları kesen alet yaralarıdır.

Bir veya her iki yüzleri ve burunları keskin olan

aletlerdir.

Bu aletlerin yapısı 3 bölümden oluşur: 1. Kabza

2. Mahmuz 3.Namlu

Mahmuzun şekli aletin deriye sıkıca

bastırılmasında önemli olabilir.

Örnek: bıçak, çakı, makas, kama, hançer, ve

benzeri

Kesici-Delici Alet Yaraları:

Dudakları düzgün

Tek tarafta kuyruk

Boyu,derinliğinden az

Boşluklara girer

Boyu,namlu genişliğinden fazla

Açıları 3 şekilde

Yara içinde namlunu derin dokulara

sürüklediği elbise parçaları gibi yabancı

cisimler bulunabilir.

Yara dudakları arasında doku köprüleri

bulunmaz

Her bir yara ayrı ayrı değerlendirilmeli

Antemortem ve postmortem kesici alet

yaralarının ayrımı yapılmalıdır

Hayati organ yaralanması var mı diye

kontrol edilmelidir

Kendi kendine yapılıp yapılmayacağına

dikkat edilmelidir

Yara dudakları çevresinde ekimoz ve

abrazyon bulunmaz sadece mahmuzun

şeklinde bir lezyon görülebilir.

Göğüs ve batın boşluğuna girer.Özel

tatbikle kafa boşluğuna girebilir. Alet

çıkarken yara kuyruğu oluşturabilir.Alet

karın bölgesine saplanıp hızla itildiğinde

karın duvarının esnemesi nedeniyle aletin

namlu uzunluğundan daha fazla derin yara

meydana getirebilir. Buna akardeon

şeklinde yara denir.

Kesici-delici aletler:

1- Bir tarafı kör, diğer tarafı keskin alet su

damlası, düğme iliği, mum alevi gibi bir açısı dar

diğer açısı geniş yaralar meydana getirir.

2- Her iki tarafı keskin aletler her iki açısı dar

yaralar meydana getirir.

3-Uçta her iki tarafı keskin, gövdenin yalnız bir

tarafı kör, diğer tarafı keskin aletler her iki açısı

dar yaralar meydana getirir.

Vücuda batırılan alet döndürüldükten sonra

çıkartılması ile ‘’V’’ şeklinde görüntüsü olan yara

meydana getirebilir.

DELİCİ ALET YARALARI

Sivri olan uçları ile cildi ve dokuları delen

alet yaralarıdır.

Örnek: tornavida, ucu sivriltilmiş demir

çubuklar, bisiklet telleri, tahta kazıklar vs.

Kafa boşluğuna giremez. Göğüs , batın

boşluğuna girer, damarı deler.

Yaranın girişi küçüktür, derinliği büyüktür.

Çocuk öldürmelerde görülebilir.

Delici Alet Yaraları:

Boyu,derinliğinden çok az

Şekli yanıltıcı

Vücut boşluklarına girer

KESİCİ -EZİCİ ALET YARALARI

Keskin olan bir kenarı ile cilt ve dokuları

kesen aynı zamanda ağırlıkları ile de ezen

türdeki aletlerin yaralarıdır.Kesici alet

yarasına benzer.

Örnek: balta, keser, kılıç, satrı vb.

Yaranın kenarlarında ezici niteliğin

oluşturduğu ekimoz ve doku ezilmesi

dikkat çeker.

Yaranın her iki uçtaki açısı dardır. Ancak

yara kuyruğu bulunmaz.

Alttaki kemik dokusunda lezyon oluşturur.

Kafa ve ekstremiteleri ampute edebilir.

Kesici-Ezici Alet Yaraları:

Dudakları nispeten düzgün

Açıları dar

Profilden “V” şeklinde

Kemiği keser

C-KÜNT TRAVMATİK YARALAR:

Sıyrık(abrazyon, erozyon)

Ekimoz(bere, çürük)

Laserasyonlar

Hematom

İskelet Sisteminde Kırıklar

İç organ, Damar ve Sinir Lezyonları.

ABRAZYONLAR

Yaraların en yüzeyel olanıdır.

Sıyrık genellikle künt cisimlerin cilde sürtünme

tarzındaki etkileri sonucu epidermis tabakasının

kalkması şeklinde veya dermiside içine alan

yaralardır.

Parşomen plağı!!

Tırnak abrazyonları çocuk istismarı olgularında,

cinsel suçlarda ve elle boğmalarda önemlidir.

Ekimoz (Çürük, Bere)

Damar çeperlerinde meydana gelen bozulmalar

sonucu, dışarı sızan kanın doku içine

toplanmasıyla meydana gelen ekimozlar,

yaşayan kişiye bir travma uygulandığının en

somut göstergesidir.

Şekilsiz ekimozlar kendilerini meydana getiren

künt cisim hakkında fikir vermezler. Ancak sopa,

cop, demir çubuk gibi aletler birbirine paralel

tarzda tren rayları şeklinde şekilli ekimoz

oluşturur. Yine araç tamponu, radyatör önü,

lastik izleri şekilli ekimozlar meydana getirir.

Ekimozun Adli Tıptaki Önemi

Travmanın isabet ettiği yeri gösterir

Travmanın canlı iken yapıldığını gösterir

(Travma sonrası kısa sürede ölüm

meydana geldiğinde oluşmayabileceği,

bazen de postmortem erken dönemde

minimal düzeyde ortaya çıkabileceği

unutulmamalıdır)

Ekimozun Adli Tıptaki Önemi

Aletin şekli hakkında bilgi verebilir

Travmanın ne amaçla yapıldığını

gösterebilir

Travmanın uygulandığı zamanı tahmin

etmemize yardımcı olur

Laserasyon (Yırtık)

Laserasyon yaraları dokuların darbeyi

yapan alet ve altındaki sert kemik arasında

sıkışması ile meydana gelmektedir.

Kafa derisi, laserasyon yaraları için en

uygun bölgedir.

Hematom

Travmalara bağlı olarak yırtılan

damarlardan çıkan kanın doku

boşluklarında birikmesidir.

Ezici Alet Yaraları

Ezici alet yaralarının en büyük özelliği yara

dudakları açılıp bakıldığında kopmamış doku ve

sinir yapılarının bulunduğu ve köprü gibi

çarprazlaşmış şekilde olduğu görülür. Künt bir

travma sonucu çarpmayla meydana gelen ezici

kuvvetin yarattığı bu hasar, kesme işlevi

olmadığı için damar-sinir-doku köprüleri bulunur.

Ezici ve kesici alet dışındakilerde yara dudakları

düzenli, keskin sınırlı iken ezici ve ezici- kesici

aletlerde yara dudakları düzensiz, girintili-

çıkıntılıdır.