Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de...
-
Upload
lotte-brabander -
Category
Documents
-
view
225 -
download
3
Transcript of Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de...
![Page 1: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/1.jpg)
Kenmerk 2Het ontstaan van landbouw en
landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving)
De tijd
van T
ijd van
jagers en
bo
eren – 9.000.000 – 3000 V
C
![Page 2: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/2.jpg)
Middelen van bestaan veranderen
• Adaptatie is het sleutelwoord• Van j/v gaat men geleidelijk over op een andere
wijze van bestaan*– De landbouw
• Wat verstaan we hier onder?• Domesticatie van plant én dier!• Hoe/waarom of waardoor, wanneer en waar?
• Overigens wil de verschuiving van j/v naar landbouw niet zeggen dat j/v verdwijnt, maar het is niet meer het voornaamste middel van bestaan
H1:§ 2: p 13-15
![Page 3: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/3.jpg)
Overgang van j/v op landbouw
• Hoe/waarom of waardoor?– Noodzaak
• Verandering klimaat (bv. Egypte)• Competitie tussen groepen
– Toeval• Graanteelt in Klein-Azië
– Bewuste keuze• Afkijken voordeel bij andere groepen
![Page 4: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/4.jpg)
Overgang van j/v op landbouw
• wanneer en waar?– Oudste zekere sporen van akkerbouw zijn gevonden
in Palestina en Syrië en stammen uit het 9e millennium VC (dus ca 11.000 jaar geleden)
– Oudste zekere sporen van domestica van dieren zijn gevonden in Iran. Het schaap en geit werden daar ca. 7500 VC al gehouden. Domestica van de wolf vond ca. 10.000 VC plaats
![Page 5: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/5.jpg)
Sedentaire samenlevingen
• Landbouw vraagt om (semi-) permanente vestiging van groepen– Sedentaire samenlevingen ontstaan hierdoor– Echter, er is nog een route naar sedentair worden van
groepen• Vissers langs de kust en/of aan visrijke rivieren
![Page 6: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/6.jpg)
Rivierdalculturen
harappa
Soemerië
![Page 7: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/7.jpg)
Sedentaire samenlevingen
• Een akkerbouwer moet bij zijn land blijven• Het samenleven verandert door de nieuwe wijze van
bestaan• Het egalitaire van de j/v groep verdwijnt door de
verschillende nieuwe werkzaamheden
![Page 8: Kenmerk 2 Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen Les 1: Ontstaan van de landbouw(-samenleving) De tijd van Tijd van jagers en boeren – 9.000.000.](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022062418/5551a0ed4979591f3c8b5a9b/html5/thumbnails/8.jpg)
Belangrijkste akkerbouwgereedschappen
uitvindingaardewerk
“uitvinding” Hak, ploeg en sikkel