KASAYSAYAN NG PAMAHALANG PILIPINO

Panahon (Period) Uri ng Pamahalaan (Type of Government) Paglalarawan (Description)Panahon Bago Dumating ang mga Mananakop

(Pre-colonial Period) Barangay- yunit ng pamahalaan bago dumating

ang mga Espanyol. (Luzon) Sultanato- uri ng pamahalaan sa pamumuno ng

lider na tinawag na sultan. (Mindanao)

BARANGAY Hawak ng datu ang lahat ng kapangyarihan. Tinutulungan ang pinuno ng konseho ng

matatanda Umalahokan ang nagpapahayag ng bagong batas Tumutulong ang maharlika sa datu.

SULTANATO Pinangangasiwaan ng sultan Ruma Bichara ang tumutulong sa sultan. May panglima na sumusubaybay sa bawat

limang bayanPanahon ng mga Espanyol

(Spanish Period) Pamahalaang Sentralisado- pamahalaang

kontrolado ng pambansang pamahalaan ang mga lokal na pamahalaan.

Nahahati sa mga lalawigan, lungsod, bayan, at barangay. (pamahalaang lokal)

Pinangangasiwaan ng Gobernador-Heneral. Binubuo ng tatlong magkakahiwalay na sangay. Royal Audiencia ang pinakamataas na hukuman.

Panahon ng Himagsikan(Revolutionary Period)

Katipunan- isang lihim na samahan na naglalayong matamo ang kalayaan ng Pilipinas.

Ito ay nahahati sa iba’t-ibang yugto (makikita sa paglalarawan)

Mga Pinuno: Andres Bonifacio (supremo) at Emilio Aguinaldo (unang pangulo)

PAMAHALAAN NG KATIPUNAN Pinangungunahan ng supremo ang samahan Nanatiling lihim sa loob ng apat na taon.

PAMAHALAANG REBOLUSYUNARYO (una at pangalawa) Naitatag matapos ang isang miting sa Tejeros,

Cavite. Nagbaba ng hatol na kamatayan kay Andres

Bonifacio Nagwakas nang mahuli si Emilio Aguinaldo noong

Marso 23, 1901 Naitatag ng makabalik mula sa Hongkong ang

pangkat na Aguinaldo Naging pundasyon nito ang Konstitusyon ng

Malolos.

REPUBLIKA NG BIAK-NA-BATO Kauna-unahang pamahalaang naitatag na batay

sa isang konstitusyon. Nakipagkasundo kay Primo de Rivera para lisanin

ng grupo ni Aguinaldo ang Pilipinas (Hongkong)

DIKTATORYAL NA PAMAHALAAN Ginawa upang maisagawa ang pagdeklara ng

paglaya ng Pilipinas.PANAHON NG MGA AMERIKANO

(American Period) Pamahalaang Militar- binuo sa layuning

bawasan ang bilang ng pag-aalsa (revolution) sa Pilipinas at magkaroon ng kapayapaan.

Pamahalaang Sibil- binuo upang bigyan ng maayos na pamumuhay ang mga Pilipino sa pamamagitan ng mga programa ng pamahalaan.

Mga Pinuno: Wesley Merritt (gobernador-militar) at William H. Taft (gobernador-sibil)

PAMAHALAANG MILITAR Umiral sa Pilipinas noong 1898-1901 Pinamumunuan ng mga heneral. Pinaglingkuran ni Cayetano Arellano bilang

Punong Mahistrado

PAMAHALAANG SIBIL Nangasiwa sa mga Pilipino mula 1901-1934 Nagbigay ng ilang karapatang politikal at sibil sa

mga Pilipino, kahit hindi pa malaya ang Pilipinas Unang nagsilbi bilang pinuno nito si William Taft

PAMAHALAANG KOMONWELT(Transitionary Period)

Komonwelt- pamahalaang itinatag upang ihanda ang Pilipinas sa paglaya nito pagkatapos ng sampung taon.

Mga Pinuno: Manuel Quezon (ikalawang pangulo

Naitatag batay sa itinadhana ng Batas Tydings-Mcduffie

Nagsilbing pundasyon nito ang Saligang Batas ng 1935.

IKALAWANG REPUBLIKA(Second Republic)

Ikalawang Republika- yugto kung saan kontrolado ng mga Hapones ang mga Pilipino.

Mga Pinuno: Jose P. Laurel (ikatlong pangulo)

Itinatag ng puwersa ng mga Hapones Tinawag na Republikang Papet ng Pilipinas Pinangasiwaan ni Jose P. Laurel bilang pangulo

nito.

IKATLONG REPUBLIKA(Third Republic)

Pamahalaang itinatag pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Mga Pangulo: Sergio Osmeña, Manuel Roxas, Elpidio Quirino, Ramon Magsaysay, Carlos Garcia, Diosdado Macapagal, Ferdinand Marcos

MANUEL ROXAS Parity Right Amendment- pantay na karapatan

ng mga Amerikano at Pilipino sa likas na yaman ng bansa.

Rehabilitasyon ng PilipinasELPIDIO QUIRINO

Bangko rural sa bansa. Programa sa radio

RAMON MAGSAYSAY Binuksan ang Malakanyang para sa tao Nagpasuko sa HUKBALAHAP Programang poso, patubig, at irigasyon

CARLOS P. GARCIA Pilipino Muna Pagpigil sa pag-angkat Paglinang ng kulturang atin

DIOSDADO MACAPAGAL Paglipat ng Araw ng Kalayaan Reporma sa Lupa MAPHILINDO- Malaysia, Philippines, Indonesia

FERDINAND MARCOS Batas Militar Parlamentaryong pamahalaan Programang Agraruo 1973 Konstitusyon

IKAAPAT NA REPUBLIKA Pamahalaan sa Ilalim ng Batas Militar Pangulo: Ferdinand E. Marcos

IKALIMANG REPUBLIKA Pamahalaan Pagkatapos ng People Power Revolution

Mga Pangulo: Corazon Aquino, Fidel Ramos, Joseph Estrada, Gloria Macapagal-Arroyo, Benigno Aquino III.

CORAZON AQUINO Pagbuo ng 1987 Konstitusyon Pagbuwag sa Batasang Pambansa CARP- Comprehensive Agrarian Reform Program

FIDEL RAMOS Peace Proceedings- MNLF (Moro National

Liberation Front) Ugnayang Pandiplomatiko ng bansa Solusyon sa Krisis Pang-enerhiya

JOSEPH ESTRADA Jeep ni Erap Linis Ko, Tapat Ko

GLORIA MACAPAGAL-ARROYO Farm to Market Program RORO- Roll-on Roll-Off Nautical Highway Pagpapalawig ng CARP