Kasa bestari

1

ongsi

ksi

ebar

nalisis

Pengurusan PerubahanSekolah Bestari:Model PengurusanPerubahan BahagianTeknologi Pendidikan, KASAbestari

2

Kementerian Pelajaran Malaysia

Diterbitkan olehSektor Komunikasi dan LatihanPembangunan Pendidikan BestariBahagian Teknologi PendidikanKementerian Pelajaran MalaysiaJanuari 2005

PENGURUSAN PERUBAHAN SEKOLAH BESTARI:MODEL PENGURUSAN PERUBAHAN BAHAGIAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN, KASAbestari

i

3

Sektor Komunikasi dan LatihanPembangunan Pendidikan BestariBahagian Teknologi PendidikanKementerian Pelajaran Malaysia

Dokumen yang berkaitan:

• The Malaysian Smart School: A Conceptual Blueprint• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Johor• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Kedah• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Kelantan• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Melaka• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Negeri Sembilan• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Pahang• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Perak• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Perlis• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Pulau Pinang• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Selangor• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Terengganu• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Kegiatan Guru Wilayah Persekutuan Labuan• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Teknologi Pendidikan Bahagian - Pusat Kegiatan Guru Sabah• Program Pengurusan Perubahan Pusat Sumber Pendidikan Negeri – Pusat Teknologi Pendidikan Bahagian - Pusat Kegiatan Guru Sarawak• Panduan Pengurusan Perubahan Sekolah Bestari – Daripada Sekolah Bestari Rintis ke Sekolah Bestari Contoh

Hak Milik © 2005 Kementerian Pelajaran MalaysiaISBN No.: 983-3244-02-5

ii

4

Kandungan

Kongsi

Anali

sis

SebarAk

si

vvi135

11172022

2329343536373839475159676872

PrakataLogo Sekolah BestariPengenalanModel KASAbestari

KongsiAnalisisSebarAksi

Bahan SumberLampiran

Introduction to Soft Systems MethodologyIntroduction to Open Space TechnologyContoh Rich PictureContoh CATWOEContoh Definisi AsasContoh Model TransformasiContoh Peta MindaContoh Analisis SWOTSenarai Sekolah Bestari (1999 – 2005)Takrif dan Komponen Utama Sekolah BestariContoh Rubrik Pengurusan PerubahanCadangan Jadual Sesi Pengurusan PerubahanSoalan Lazim Pihak Berkepentingan SekolahUrus Setia Pengurusan Perubahan

iii

5

Skills

Technology

Processes

Policies

TEACHINGTEACHING--LEARNINGLEARNING

Administration

Management

SekolahBestari

Boleh!

Yes!

Boleh!

Search Conference

SWOT

Open Space Technology

6

PRAKATA

Konsep Sekolah Bestari Malaysia digubal oleh Kementerian Pendidikan Malaysia padatahun 1995-1996, dan mula disebarluaskan pada tahun 1997 melalui dokumen “The Malaysian Smart School: A Conceptual Blueprint”.

Konsep ini dirintiskan di 87 sekolah bestari pada tahun 1999-2002 sebagai satu daripadatujuh Aplikasi Perdana Koridor Raya Multimedia. Satu pengajaran utama daripada Projek RintisSekolah Bestari ialah betapa pentingnya pengurusan perubahan bagi membantu warga sekolahdan semua pihak berkepentingan yang lain menghadapi perubahan yang berlaku pada caramereka menjalankan tugasan persekolahan setiap hari.

Modul “Model Pengurusan Perubahan Bahagian Teknologi Pendidikan, KASAbestari” ialahhasil pengajaran dan pengalaman yang diperolehi semasa Projek Rintis. Panduan dalam modulini disediakan khas untuk membantu semua pihak yang menjalankan aktiviti pengurusanperubahan bagi memastikan pelaksanaan peluasan konsep Sekolah Bestari di seluruh negara.

Saya mengucapkan syabas kepada pegawai Sektor Komunikasi dan Latihan atas usahamereka dalam menghasilkan Modul “Model Pengurusan Perubahan Bahagian TeknologiPendidikan, KASAbestari”, ini.

Saya berharap modul ini dapat dimanfaatkan sepenuhnya oleh pengurus perubahan padasemua peringkat.

“Sekolah Bestari Malaysia: Mendidik Jiwa dan Minda”

Datin Dr. Nor Hayati bt. Abd RasidPengarahBahagian Teknologi PendidikanKementerian Pelajaran Malaysia

v

7

The Malaysian Smart School Logo denotes dynamic change. It reflects the Ministry of Education’s vision of reinventing systemically the educational system by changing the culture and practices of Malaysia’s schools, moving away from memory-based learning to an education that stimulates thinking and creativity, and empowers students to be responsible for their own learning, while seeking active participation by parents and the community.

- The Malaysian Smart School Pilot Project Team, Ministry of Education, 1999

The Malaysian Smart School Logo ColoursFonts in black denote critical and creative thinkingYellow denotes optimisation of learning Purple denotes knowledge White denotes democratisation of education Blue denotes holistic development of the learner Red denotes the role of education as the lifeline of the nation

The Malaysian Smart School Logo SymbolsThe happy heart represents the “hearts of the learners”The stylised light bulb represents the “minds of the learners”The friendly looking square represents the “systemic reinvention of the Malaysian Educational System”

vi

8

Sektor Komunikasi dan LatihanPembangunan Pendidikan BestariBahagian Teknologi PendidikanKementerian Pelajaran Malaysia

Januari 2005

Model Pengurusan PerubahanBahagian Teknologi Pendidikan

9

Pengenalan

10

Modul ini bertujuan untuk:• memberi gambaran menyeluruh tentang

konsep pengurusan perubahan;• memperkenalkan model pengurusan

perubahan Bahagian TeknologiPendidikan iaitu, KASAbestari;

• menerangkan bagaimana menggunakanKASAbestari untuk merancang, melaksana, dan menilai program pengurusan perubahan.

Modul ini sesuai digunakan oleh: • Mereka yang menghadapi masalah

pengurusan perubahan buat kali pertama

• Mereka yang ingin memperdalamkanpengalaman pengurusan perubahansecara terancang

Tujuan Modul Ini

Kumpulan Sasaran

Perubahan - apa dia?

• Membuat sesuatu mengikut

cara yang lain

• Sebahagian daripada kehidupan

seharian

• Perubahan di suatu bahagian

menyebabkan perubahan di

bahagian yang lain

Pengurusanperubahan - apa dia?

• Mengurus tempoh transisidaripada yang lama kepadayang baru

• Membantu orang melepaskancara sedia ada dan mencubacara baru

1

11

Kesedaran

Pemahaman

Persetujuan

Penerimaan

Masa

Tah

apP

ener

imaa

n

Peringkat penerimaanperubahan

Fungsi Utama Pengurus Perubahan• Pemangkin• Penyelesai masalah• Pemudahcara proses• Penghubung sumber

Bidang Kemahiran Pengurus Perubahan• Perancangan• Penyelesaian Masalah• Pengurusan Projek• Pengukuran• Analisis keputusan• Motivasi• Penambahbaikan Sistem dan Proses

Fungsi Utama dan BidangKemahiran PengurusPerubahan

• Berubah bermakna mencari jalan lain atau menuju ke destinasi baru. • Proses perubahan melibatkan rasa ingin tahu, dan rasa takut. • Kita mesti bersedia memasuki dunia baru untuk melihat orang di sekeliling kita dengan

mata baru.• Kita - sebagai individu, dan organisasi - boleh membuat persiapan untuk menghadapi

masa depan yang tidak tertentu, dengan membina masa depan kita sendiri. • Pengurusan perubahan bermakna mengupayakan organisasi dan individu untuk

bertanggungjawab terhadap masa depan kita.

2

12

Model KASAbestari

13

Fasa “Aksi” melibatkan pelaksanaan aktiviti pengurusanperubahan melalui:Pengurusan PerubahanLaporan BerkalaPenambahbaikan Program

Fasa “Kongsi” melibatkan perkongsian pengalaman, dan harapanbagi perubahan yang diingini melalui: Future SearchSearch ConferenceOpen Space Technology

Fasa “Analisis” melibatkan penganalisisan isu dan masalah yang perlu diatasi bagi mencapai perubahan melalui:Soft Systems MethodologyAnalisis SWOT

Fasa “Sebar” melibatkan penyebarluasan pengetahuan, kemahiran, dan maklumat tentang konsep Sekolah Bestarimelalui: Program Pengurusan PerubahanPelan Tindakan Jangka PanjangPelan Tindakan Jangka Pendek

Model KASAbestariterdiri daripada empatfasa:Kongsi: Fasa mengenalikonsep Sekolah Bestari danmemupuk minat terhadappelaksanaan Sekolah BestariAnalisis: Fasa memahamipengetahuan dan kemahiranberkaitan denganpelaksanaan Sekolah BestariSebar: Fasamengintegrasikanpengetahuan dan kemahiranbaru dengan aktiviti danamalan harianAksi: Fasa aplikasipengetahuan dan kemahiranbaru ke dalam situasi duniasebenar

3

14

Kongsi

Anali

sis

SebarAk

si

Kitaran Pembelajaran Empat FasaKitaran Pembelajaran Empat FasaKongsi:Tujuan fasa ini ialah untuk memupuk minat, mewujudkan perasaan positif dan suasanapembelajaran optimal melalui:

Perkongsian cadangan positif, soalan dan masalahPenentuan matlamat yang jelas dan bermaknaPemupukan rasa ingin tahuPembinaan suasana fizikal, emosi dan sosial positifPenghapusan rintangan pembelajaran

Analisis:Tujuan fasa ini ialah untuk membantu pesertamenghadapi pembelajaran perkara baru dalam carayang menarik minat, menyeronokkan, relevan, pelbagaideria, dan berasaskan pelbagai gaya pembelajaranmelalui:

Perkongsian ilmuPemerhatian fenomenon dunia sebenarPenglibatan “whole-brain, whole-body”Pembentangan interaktif, pelbagai bentukPengalaman pembelajaran kendiri dan berpasukan

Sebar:Tujuan fasa ini ialah untuk membantu pesertamengintegrasikan pengetahuan dan kemahiran barutentang Sekolah Bestari dalam pelbagai cara melalui:

Simulasi dunia sebenarAnalisis situasiPenyelesaian masalahRefleksi dan maklum balasReviu kolaboratifPenyuaraan isu dan masalahPembinaan pelan tindakan

Aksi:Tujuan fasa ini ialah untuk membantu pesertamengaplikasikan pengetahuan dan kemahiran barutentang Sekolah Bestari dalam kerja harian supayadapat memperkukuhkan pembelajaran dan memastikanprestasi kerja meningkat secara berterusan melalui:

Aplikasi semerta pada situasi sebenarPelaksanaan pelan tindakanAktiviti pengukuhan tindakan susulan“Coaching” berterusanAktiviti sokongan sebayaPerubahan organisasi dan persekitaran

4

15

ongsi

Future Search/Search Conference

Future Search berasaskan teoriSearch Conference.Future Search ialah mesyuaratperancangan yang membantuorang mengubah keupayaanbertindak dengan pantas.Future Search memberi peluangkepada orang menceritakanmasa dahulu, masa sekarang danmasa hadapan yang diingini bagimencari bidang persetujuan(common ground).

Sesi pertama• Tumpukan kepada

masa dahulu• Gunakan lajur masa

Sesi kedua• Tumpukan kepada

masa sekarang• Gunakan peta minda

Sesi ketiga• Tumpukan kepada

masa akan datang• Gunakan rich picture

Fu

ture

Search

Search

Co

nfe

ren

ceO

pen

Sp

ace

Tech

no

log

y

5

16

ongsi

Perancangansebelum

Mengimbas persekitaran

Menumpu kepada sistem(dahulu, sekarang, masa depan)

Mengendali kekangandan pelan tindakan

Melaksana danmenyebar

Semasa

Selepas

Semua persepsi diterimaPenyertaan saksama dan terbukaIdea disuarakan dalam kumpulankecil dan kumpulan besarSemua idea didedahkan dan dikongsisecara bersemukaTiada buku kerja, soal selidik, penulisan peribadiTiada pembentang, pensyarah, penceramah jemputan, ucap utama, syarahan, permainan, icebreaker, sesi latihanTiada formatCakap, bincang, debat, rundingLukis penyusun grafik (“graphic organisers”) seperti peta minda, peta konsep, “rich pictures”

Future Search/Search Conference

Fu

ture

Search

Search

Co

nfe

ren

ceO

pen

Sp

ace

Tech

no

log

y

6

17

ongsiSesi pertama: Tumpuan kepada masa dahulu• Sesi pertama ialah perkongsian sejarah sekolah bestari dan

sejarah peribadi peserta• Tempoh sesi antara 1 jam sehingga 4 jam

• Peserta membuat lajur masa dengan mencatat peristiwa pentingdunia, kehidupan sendiri, dan sejarah sekolah bestari

• Peserta menceritakan tentang catatan sendiri

Future Search/Search Conference Fu

ture

Search

Search

Co

nfe

ren

ceO

pen

Sp

ace

Tech

no

log

y

7

18

ongsiSesi kedua: Tumpuan kepada masa sekarang• Sesi kedua ialah perkongsian aliran terkini di dunia, negara,

kawasan setempat, dan dalam bidang pendidikan• Tempoh sesi antara 1 jam sehingga 4 jam

• Peserta membuat peta minda dengan mencatat aliran terkini didunia, negara, kawasan setempat, dan dalam bidang pendidikan



ture

Search

Search

Co

nfe

ren

ceO

pen

Sp

ace

Tech

no

log

y

8

19

ongsiSesi ketiga: Tumpuan kepada masa hadapan• Sesi ketiga ialah perkongsian pendapat tentang masa hadapan

yang diingini dan dipersetujui bersama atau common ground• Tempoh sesi antara 1 jam sehingga 4 jam

• Peserta membuat rich picture bagi membayangkan masahadapan yang diingini



ture

Search

Search

Co

nfe

ren

ceO

pen

Sp

ace

Tech

no

log

y

9

20

ongsi

Open Space TechnologySatu perkaedahan mesyuaratMenyediakan platform untuk memaksimumkan dan menyerlahkan potensi individu dan organisasiMengenal pasti pengetahuan, pengalaman dan inovasi dalam organisasiMenggalakkan tahap pembelajaran, penglibatan dan produktiviti yang tinggiMenghasilkan organisasi yang cekal mengharungi sebarang arus perubahan yang mendatang

Prinsip 1: Peserta yang hadir ialah peserta yang sepatutnya hadir

Prinsip 2: Segala yang berlaku ialah segala yang sepatutnya berlaku

Prinsip 3: Saat ketika mesyuarat bermula ialah saatketika mesyuarat sepatutnya bermula

Prinsip 4: Saat ketika mesyuarat tamat ialah saatketika mesyuarat sepatutnya tamat

Hukum: Hukum Dua Kaki atau Hukum MobilitiPeribadi

Empat Prinsip dan Satu HukumSatu hari Open Space Technology – masa mencukupi untuk banyakperbincangan

Dua hari Open Space Technology – masa mencukupi untukberbincang dan menghasilkandokumen

Tiga hari Open Space Technology – masa mencukupi untukpenghasilan pelan tertentu bagitindakan serta-merta

Panduan

Fu

ture

Search

Search

Co

nfe

ren

ceO

pen

Sp

ace

Tech

no

log

y

10

21

nalisis

Analisis SWOT

UnsurDalaman

UnsurLuaran

Kekuatan (Strengths)• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Kelemahan(Weaknesses)• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Peluang (Opportunities)• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Ancaman (Threats)• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx• xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Strategi yang mengambilkira kekuatan danmenggunakan peluang

Strategi yang menggunakanpeluang bagi mengatasikelemahan

Strategi yang menggunakankekuatan bagi mengatasiancaman

Strategi yang mengambilkira kelemahan danmengatasi ancaman

S = Strengths (Kekuatan)W = Weaknesses (Kelemahan)O = Opportunities (Peluang)T = Threats (Ancaman)

So

ft Syste

ms M

eth

od

olo

gy

An

alisis

SW

OT

11

22

nalisis

Pemikiransistem tentangdunia sebenar

Situasi yang dianggapbermasalah

Situasibermasalahdisuarakan

Definisi asastentang sistemaktiviti bertujuanyang relevan

Model konseptualtentang sistem yang dinyatakan dalamdefinisi asas

Duniasebenar

Perbandinganmodel dengandunia sebenar

Perubahan: Yang diingini danboleh dicapai

Tindakan untukmenambahbaiksituasibermasalah

Soft Systems Methodology

So

ft Syste

ms M

eth

od

olo

gy

An

alisis

SW

OT

12

23

nalisisSoft Systems MethodologyLangkah Pertama: Sediakan CATWOEC

A

T

W

O

E

= Customer(Orang yang menerima akibat transformasi)

= Actor(Orang yang menjalankan aktiviti transformasi)

= Transformation(Proses mengubah)

= World View (Weltanschauung)(Pandangan hidup di belakang transformasi)

= Owner(Orang yang boleh memberhentikan proses)

= Environment(Unsur persekitaran yang membantu transformasi)

So

ft Syste

ms M

eth

od

olo

gy

An

alisis

SW

OT

13

24

nalisisSoft Systems Methodology

Langkah Kedua: Sediakan Definisi Asas

Definisi Asas perlu menyatakan 3 perkara:• Apa = tujuan sistem• Bagaimana = cara mencapai tujuan• Mengapa = tujuan jangka panjang aktiviti transformasi

Formula berikut digunakan:Sistem ____(T)____ untuk ____(C)____ oleh ____(A)____, yang disokong oleh ____( O )____ , bagi _____(W)_____ , dengan menggunakan____(E)____

So

ft Syste

ms M

eth

od

olo

gy

An

alisis

SW

OT

14

25

nalisisSoft Systems MethodologyLangkah Ketiga: Sediakan Model Transformasi

So

ft Syste

ms M

eth

od

olo

gy

An

alisis

SW

OT

Sempadansistem

Aktiviti dihubungkaitkan dengananak panah kebergantungan

Prosespemantauandan kawalan

15

26

nalisisSoft Systems MethodologyLangkah Keempat: Sediakan “Rich Picture”

So

ft Syste

ms M

eth

od

olo

gy

An

alisis

SW

OT

16

“Rich Picture” ialah alat grafik bagimenggambarkan pihak berkepentingan, isudan masalah yang mereka hadapi, sertaproses kerja mereka. Struktur merujuk kepada aspek konteks kerjayang sukar diubah, termasuk hierarki organisasi, kedudukan geografi, peralatan fizikal, pihakberkepentingan yang menggunakan sistem baruyang diperkenalkan, dan mereka yang akandipengaruhi oleh sistem baru tersebut.Proses merujuk kepada perubahan atautransformasi yang berlaku dalam proses kerja, termasuk perubahan dalam peranan dantanggungjawab pihak berkepentingan, dan aliranbarangan, dokumen atau data.Isu merujuk kepada motivasi setiap pihakberkepentingan, dan bagaimana motivasi inimembawa kepada perspektif yang melicinkanperubahan.

“Rich Picture” Yang Berkesan

Unsur KomenStruktur Lukis struktur kerja pihak berkepentingan

yang akan menggunakan atau yang akandipengaruhi oleh sistem baru

Proses Lukis gambaran menyeluruh sahaja

Isu Lukis kartun yang ringkas bagimenggambarkan isu yang dihadapi olehpihak berkepentingan

Gunakan larasbahasa pihakberkepentingan

Pastikan “rich picture” mudah difahamioleh pihak berkepentingan

Gunakangambar danperkataan

Tiada cara betul untuk melukis “rich picture”. Setiap pelukis menggunakangaya yang berlainan, dan pelukis yang sama mungkin menggunakan gaya yang berlainan mengikut situasi

27

ebar

Program Pengurusan Perubahan

Isu Pelan Tindakan Tanggungjawab Tarikh Selesai

Untuk meningkatkan tahappenggunaan perisian kursusSekolah Bestari (TLM) danaplikasi Sistem PengurusanSekolah Bestari (SSMS)

2. Mewajibkan semua guru menggunakan JadualMakmal Bestari untukmeningkatkanpenggunaan bahan TLM

1. Membentangkan isudalam mesyuaratpengurusan bagimenggerakkan semuawarga sekolah

Pengetua

4. Program Gempur Bestaribagi menggerakkanpenggunaan semua modulSistem PengurusanSekolah Bestari (SSMS) secara intensif

Pengetua, GPK I, GPK HEM, GPK Kokurikulum,Ketua Bidang, KetuaKerani, Ketua Warden, PenyeliaAsrama, semua guru danstaf

4 Mei – Oktober 2004

26 April 2004

15 Jun 2004

3. Pemasangan rangkaianLAN ke makmal Sainsuntuk menambahkemudahan mengaksesSistem Bestari olehguru Sains dan pelajar

Ketua Bidang Sains

Guru Penyelaras Bestari5 Jun 2004

Pengetua

ContohSATU MUKA

SURAT DARIPADA PELAN TINDAKAN

SMK AGAMA BALING

Pro

gra

m P

en

gu

rusa

nP

eru

bah

an

Pela

nT

ind

akan

Jan

gka

Pan

jan

gP

ela

nT

ind

akan

Jan

gka

Pen

dek

17

28

ebarProgram Pengurusan Perubahan

Pro

gra

m P

en

gu

rusa

nP

eru

bah

an

Pela

nT

ind

akan

Jan

gka

Pan

jan

gP

ela

nT

ind

akan

Jan

gka

Pen

dek

Pelan Tindakan Jangka Panjang

Pelan Tindakan Jangka Pendek

• Tubuhkan jawatankuasa perubahan- menyelaras, memudahcara, memantau

• Sediakan pelan induk- menetapkan struktur, proses, garis panduan

• Beri latihan- meningkatkan kemahiran berkaitan dengan kerja kumpulan, menyelesaikan masalah, membuat

keputusan• Cipta sistem pengurusan perubahan berdasarkan wawasan sekolah

- menentukan peranan, tanggungjawab semua pihak berkepentingan sekolah (murid, staf, pentadbir, ibu bapa)

• Apakah kekuatan dan kelemahan sekolah kita?- Untuk menetapkan kerangka bersama bagi mereka semula struktur pendidikan di sekolah

• Apakah wawasan kita?- Untuk mencapai wawasan bersama yang menggalakkan proses perubahan

• Apakah keutamaan kita?- Untuk menetapkan keutamaan dan jadual perubahan

• Apakah struktur yang kita perlukan?- Untuk mendapat persetujuan tentang matlamat dan nilai bersama

- Untuk menentukan tugasan• Apakah kemahiran dan sumber kita?- Untuk menentukan jenis latihan yang perlu

18

29

ebar Pro

gra

m P

en

gu

rusa

nP

eru

bah

an

Pela

nT

ind

akan

Jan

gka

Pan

jan

gP

ela

nT

ind

akan

Jan

gka

Pen

dek

Pengetua, Guru BesarSistem promosi oleh Pusat Sumber Pendidikan Negeri untuk semua pengetua dan guru besar supayamereka memahami konsep Sekolah Bestari dan dapat merancang serta melaksanakan program pengurusan perubahan untuk warga sekolah dan ibu bapa sebelum pemasangan Penyelesaian BersepaduSekolah Bestari di sekolah.Guru Penolong Kanan, Penyelia PetangSistem latihan kemahiran menggunakan aplikasi komputer (pemprosesan kata, spreadsheet, danpembentangan grafik) oleh Penyelaras Pusat Kegiatan Guru untuk Guru Penolong Kanan dan PenyeliaPetang supaya mereka dapat menggunakan kemahiran ini untuk menerangkan konsep Sekolah Bestaridengan lebih menarik kepada warga sekolah dan ibu bapa.GuruSistem latihan menggunakan bahan internet dalam pengajaran dan pembelajaran oleh Penyelaras PusatKegiatan Guru untuk guru supaya mereka mahir mengintegrasikan bahan internet dalam pengajaran danpembelajaran.Staf SokonganSistem promosi oleh Pengetua dan guru untuk staf sokongan sekolah supaya mereka memahami perananmereka dalam peluasan Sekolah Bestari dan dapat membantu mempromosikan konsep Sekolah Bestarikepada orang ramai.MuridSistem latihan oleh Guru Penyelaras Bestari dan guru untuk murid supaya mereka memahami dan tahumengakses, memilih dan menggunakan bahan internet untuk menghasilkan portfolio projek bagi tugasanmata pelajaran tertentu.Ibu Bapa dan KomunitiSistem promosi oleh Pengetua dan guru sekolah untuk ibu bapa dan komuniti supaya mereka memahamikonsep Sekolah Bestari dan dapat memberi sokongan serta sumbangan kepada sekolah.Pihak LainSistem penyelidikan dan pembangunan oleh Pegawai Unit Pembangunan dan Penyelidikan Pusat SumberPendidikan Negeri untuk Pusat Sumber Pendidikan Negeri supaya Pusat Sumber Pendidikan Negeri dapatmerancang pelan tindakan pengurusan perubahan yang lebih berkesan bagi sekolah tempatan.

Contoh Aktiviti Pengurusan Perubahan

19

30

ksiAktiviti Pengurusan Perubahan

Aktiv

itiP

en

gu

rusa

nP

eru

bah

an

Lap

ora

nB

erk

ala

Pen

am

bah

baik

an

Pro

gra

m

Latihan DalamanMesyuarat PenyelarasanPenyebaran Maklumat

Lagu Sekolah Bestari“Jiwa dan Minda”

“Hearts and Minds”

Video Sekolah Bestari“Jiwa dan Minda”

“Hearts and Minds”

20

31

ksi Aktiv

itiP

en

gu

rusa

nP

eru

bah

an

Lap

ora

nB

erk

ala

Pen

am

bah

baik

an

Pro

gra

m

Laporan Berkala

PenambahbaikanProgram

21

32

Bahan Sumber

33

Rujukan1. Checkland, Peter; and Scholes, Jim. (1990). Soft Systems

Methodology in Action. New York: John Wiley and Sons.2. Emery, Merrelyn; and Purser, Ronald E. (1996). The Search

Conference: A Powerful Method for Planning Organizational Change and Community Action. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.

Bahan Sumber Pengurusan Perubahan1. “The Malaysian Smart School: A Conceptual Blueprint”2. Modul “Model Pengurusan Perubahan Bahagian Teknologi

Pendidikan, KASAbestari”3. Lagu Sekolah Bestari: “Jiwa dan Minda”, “Hearts and Minds”4. “138 Cara Penggunaan Perisian Kursus Bestari”5. “Panduan Penggunaan Bahan Internet”

Kongsi

Anali

sis

Sebar

Aksi

22

34

Lampiran

35

• SSM is a methodology used to achieve organised action. • SSM assumes that each individual will see the world

differently. • Different world-views inevitably lead to varying

understandings and evaluations of any situation, which lead in turn to different ideas for positive action.

• These ideas are not necessarily opposed to each other (there is generally likely to be some overlap), but they may be different enough to make the difference a serious issue when deciding on a course of action.

Introduction to Soft Systems MethodologyIntroduction to Soft Systems Methodology

• An SSM intervention involves • finding out about the situation; • thinking about systems which are, or might be,

employed in the situation; • comparing the thinking to the systems which exist

in the real world; • taking action according to what has been learned.

• It is not a simple matter of performing these four stages, after which a 'right' answer will be produced. Rather, it is about taking these four as bases for action, each of which should be kept in mind.

How is SSM used?The basic model of SSM is a seven-stage model, which is described stage-by stage in the accompanying pages.The seven stages do not represent a single process which can be followed from start to finish, after which a 'right' answer will be obvious. These stages are stages in a process: the process may have to be repeated many times before a reasonable accommodation or agreement may be reached.

Analysis and Techniques Stage 1: Understanding the real-world situation

Step 1: Appreciation of the problem situation• Gather and examine as much of the available information as

possible. • Learn as much as possible about who and what are important in

the organisation• Understand as much of the organisation-specific language as

possible. • Pay close attention to information about 'how things are done in

the organisation.23

36

Step 2: Expression of the problem situation

Conduct Analysis One by: • Defining the Client (the individual who causes the

intervention to take place)• Defining the 'would-be problem solvers' (those

individuals who conduct the study)• The would-be problem solver then makes up a list of

possible problems.• For each of the problems on the list, the would-be

problem solver then names one or more 'Problem Owners': those people with an interest in the problem situation as identified, and those who are likely to be affected by the problem.

Conduct Analysis Two by: • Thinking about the roles that the various individuals

involved in the problem situation play.• Thinking about the behaviour that is expected from the

individuals involved.• Making notes of your findings.

Conduct Analysis three by: • Thinking about what makes an individual powerful within

the organisation.• Thinking about what the symbols of power are, for

example: accepted knowledge; a certain title or position, or access to specific individuals might be symbols of power within an organisation.

• Making notes of each of these analyses.

Construct a rich picture.• Make a graphical representation of the whole situation, as

you see it. • A rich picture is, simply, an expression of the situation, as

the SSM user understands it. There is no particular set of tools or specified formula for constructing one.

• The point of a rich picture is to have, on one manageable piece of paper, a picture which allows the practitioner to see, and remember, the entirety of the problem as he/she sees it.

• It is generally considered a good idea to use words sparingly in a rich picture, and to use symbols or pictures to carry meaning. This should make understanding the rich picture quicker and easier.

• A rich picture should not be a representation of the organisational processes (functioning or otherwise), but rather should express the problems in the situation, and the relationship between the problems, viewpoints, attitudes, and advantages in the system.

Contoh

24

ContohContoh

37

Stage 2: Conceptual Modelling

Step 3: Formulate root definitions (including CATWOE)• Identify a problem which seems important enough for

further investigation• Compose root definitions by naming a series of relevant

systems using the formulation:• 'A system to…. By… In order to…'• Conduct the CATWOE analysis to accompany the root

definition• Reconsider the Root Definition and the CATWOE in light

of each other: ensure each makes sense in terms of the other.

Root DefinitionA properly structured root definition has three parts, referred to as what, how and why. The 'what' is the immediate aim of the system, the 'how' is the means of achieving that aim, and the 'why' is the longer term aim of the purposeful activity. The following formulation should always be used: A system to……… by………… in order to………

CATWOE• The CATWOE analysis is about thinking about the

various positions which individuals take up in regard to the specific system described in the root definition.

• The categories are: • C (customer) who would be the

victims/beneficiaries of the purposeful activity

• A (actors) who would do the activities • T (transformation process)• W (weltanschauung) what view of the world

makes this definition meaningful? • O (owner) who could stop this activity? • E (environmental constraints) what

constraints in its environment does this system take as given?

The 3 E's• For each Root definition, you should understand the 3 E's. • If the system as described were to be implemented in the real

world, what measures would one use to establish whether the system was efficacious, efficient, and effective?

• Answering this question involves defining the criteria by which you would judge the:

• E1: Efficacy (criteria for establishing whether the system works in its own terms: does it do what it says it does)

• E2: Efficiency (criteria for establishing whether the system is working with the minimum use of resources: divide the amount of output by the amount of resources used)

• E2: Effectiveness (criteria for establishing whether the system is meeting the longer term aim: is it worth doing at all?)

25

38

Step 4: Build Conceptual Models• Taking a root definition, think about each of the activities

which would have to take place, in order that the system described functioned properly.

• Express each of these functions as a single phrase using a single verb

• Incorporate the activities into a conceptual model, showing where each activity is dependent on another.

• Incorporate the 3 E's as defined in stage three.

• Parts of the model• The large boundary is called the system boundary.• Each of the bubbles within the system boundary

represents an activity.• They are numbered, but the numbers do not need to be

in any particular order (the first activity to take place need not be called number 1, except for convenience).

• The arrows which join the bubbles represent dependency (i.e., an arrow from bubble 1 to bubble 3 shows that activity 1 must take place before activity 3 can take place).

• Contents of the model• Each activity in a conceptual model must contain one

(and only one) main verb that describes the activity. • Each model should contain approximately 7 plus or

minus 2 activities. • All of the activities in any single conceptual model

should be at the same level of definition. • That is to say, you should not include an activity which

could be considered to be a constituent part of another included activity.

• An activity which is a constituent part of another activity belongs in a model at another level (see below).

• If an activity in any model seems particularly important, or needs expansion, then you can repeat the root definition and conceptual modelling process, using that activity as the main transformation.

• This new model will be one level of definition lower than your original model.

• The model in context• You should find that the 'what' of the higher level model

maps directly on to the 'why' of the lower-level model. • Remember to take in to account the 'what' and the

'why' from the root definition. • With this in mind, ensure that your conceptual model

does not simply show the 'how', but also represents a system that achieves the 'what', and will, in the long term, contribute to achieving the 'why'.

26

39

Important to RememberConceptual modelling is the part of the SSM process which new users of SSM often find the most difficult.

Here are some pieces of advice:

• The limit on the number of activities of seven plus-or-minus-two is a strong guideline.

• It is not compulsory, but SSM users often find that seven plus or minus two helps them to include enough detail but also to maintain the same level of resolution.

• Think of the Activity model, the Root Definition and the CATWOE analysis as a triangle.

• There should be nothing in the activity model which cannot be derived logically from the Root Definition.

• The CATWOE should make sense in terms of the Root Definition, and the activity model should be consistent with the CATWOE.

• If any of these are not the case, then the user should look again at all three to work out what can be improved and where.

Before moving on• By the end of this stage, you should have built a set

of models to represent your thinking about the situation, which are logically and defensibly derived from the Root definition, and which also make sense in terms of the CATWOE analysis.

• You should have: • A set of at least three root definitions and

their accompanying conceptual models • A clear idea of whose world-view each root

definition/conceptual model represents• This entirely logical set of models and analysis

is now ready to be compared against the illogical, messy real world.

Stage 3: Comparison

Step 5: Compare models with real-world actions• Draw up a table. • The table should be five columns wide, and should have one

row for each activity in the activity model, plus one row for each arrow in the activity model, plus one row for headings.

• Head the columns as follows: • Number of the Activity • Does the activity exist in the real world situation, or not? • How is the activity done? • How is the activity judged and monitored? • Notes

• Number each row after an activity or link• For each activity, find out (from examining the organisational

material and your own notes, and from interviewing individuals involved) the answers to each of the above questions.

• In the column marked 'notes', write down anything which you think will be of use or interest, either in enriching the understanding of the situation (and therefore enriching the SSM investigation) and particularly in terms of making changes to improve the situation.

• In analysing the similarities and differences between the model and the real world, a great deal of learning can be gained.

27

40

• The purpose of this stage is to gain that learning in a thorough and structured way.

• The models generated in the previous steps are not accurate descriptions of the way systems in the real world 'should' be, but rather are expressions of the way one might expect systems to be from certain points of view.

• Equally, the systems which you take to exist in the real world may appear strange or illogical, but may be as they are for perfectly good organisational reasons.

• Before moving on, you should have filled out the comparison table, which will have given a clearer idea of:

• the important differences between the real-world system and the model

• possible questions to ask of people involved • possible courses of action which might be taken

to change the situation • necessary changes which should be made to the

model.

Step 6: Define feasible and desirable changes• Take the possibilities for changing the situation generated

in step 5. • For each proposed change, write down as clearly as

possible: • the reason for the change • the nature of the change • the means of bringing about the change • the longer-term effects of the change • from whose point of view the expected outcome will

be positive • the individuals likely to oppose the change, and why

they oppose it • the relative power of the individuals or groups for

and against the change • cost implications of implementation, relative to the

other options • expected short and long term benefits which might

offset or justify the costs

Stage 4: Action Needed to Improve the Situation

• The purpose of this stage is to recommend changes and tactics for implementation of those changes.

• From the annotated list of options produced in the last step, select the preferred option: that feasible option which is expected to have the greatest positive effect.

• Be clear about whose point of view the 'positive effect' is from.

• Make notes about how the likely opposition to the changes should be dealt with.

• Present the findings to the Client (and probably the Owner) in the form of a report, which outlines the measures recommended.

• Include the benefits, the costs, the cultural and political implications, and an account of the feasibility of the measures given those considerations.

Diubahsuaikan daripada: Checkland, Peter; and Scholes, Jim. (1990). Soft Systems Methodology in Action. New York: John Wiley and Sons.

28

41

Introduction to Open Space TechnologyIntroduction to Open Space Technology

• Inclusive• Safe To Voice Concerns• Everyone Contributes• Develops Shared Vision• Real Work Issues• Solutions That Last

• Open Space Technology convenes large groups of people, engaging them in constructive conversation on a focused topic in a highly participative manner.

• Supporting group sizes of 25 to 400, Open Space Technology encompasses one to three days depending upon desired outcomes.

• Following a well- established process, the collective group takes responsibility for the detailed agenda and proceedings such that the outcome is always relevant and appropriate.

• Open Space Technology is based on the concept of a community of collaboration and a village marketplace of ideas.

• Participants continually move between community and the marketplace of issues and topics.

• This introduces a constant mixing and cross-pollination of group input, producing systemic and sustainable results.

• Open Space Technology is an intricately structured process founded upon passion for change and a balance of individual and group responsibility.

• Some organisations are employing these session structures to accomplish strategic visioning, new product development and problem resolution as well as to address many other tough challenges which cannot be resolved without systemic intervention.

• Others are using these session structures to deepen insight and broaden understanding about future organizational concepts and markets. Printed results of the complete proceedings may be made available by the end of the event through a shared ownership process.

29

42

• Open Space Technology dissolves barriers to collaboration while effectively building alignment and shared purpose.

• Buy-in of proceedings and resulting actions are immediate and thorough.

• Minimal lead and design time is required. • The key factor to determining group size is

adequate physical space. • Since a successful outcome is predicated on good

event and subsequent breakout discussions are conducted in a circle.

• The importance of the circle cannot be overemphasised.

• It is critical to the openness and authenticity of the communication.

• Open Space Technology is a large group process that brings “the whole system into the room.”

• Open Space Technology increases collaboration by combining the open marketplace of ideas with the building of a learning community.

• Open Space Technology capitalises on the richness and adaptability found in the harmonious integration (not homogenisation) of diversity.

their own learning, and gains a true sense of identity.

• The collective knowledge of the entire organization is integrated and brought to bear on immediate solutions as well as long-term capabilities.

• Choices and consequences are connected systemically, enhancing systems thinking and organisational responsiveness.

• Transformations required for new leadership skills at all levels are learned as people shift from determining fixed futures to building environments capable of bringing forth the best choices and opportunities.

communication and dialogue, the introductory • Each person is fully heard, takes responsibility for

Typical Main Room Layout

• One or more concentric circles of chairs. • Double the number of participants to determine room size needed. (For

example, an advertised capacity of 300 is needed for 150 participants.) • The more square the main room, the better. • The main room should give the feel of Open Space when filled with

participants. • One breakout room for about every 15 participants. • Each breakout room/area should be set up with a circle of chairs for about

15 people.

30

43

Opening session in community circle. Conveners volunteer to host topic conversations. (Day concludes back in community circle.)

The village marketplace is open. Conveners adjust session schedules while participants decide how to spend their day.

The main room is quiet as participants attend the concurrent sessions of their choice in the break-out areas/rooms.

31

44

Throughout the day conveners print session results and tape them to the marketplace wall for everyone to read. Discs are gathered at the end of the day for printing and distribution of the Open Space proceedings.

Section of the village marketplace wall showing concurrent session choices and posted session results.

Focus groups negotiate in the marketplace

32

45

Benefits of Open Space Technology

• Identifies real business issues.• Promotes full participation in an open and

non-threatening structure.• Provides opportunity to be heard and to

practice listening skills.• Quickly moves large groups into focused

smaller groups to surface real issues.• Removes barriers and encourages cross-

functional communication.• Effectively builds alignment and shared

purpose. • Provides immediate and thorough buy-in of

proceedings and resulting actions. • Requires minimal lead and design time. • Develops wide-spread involvement and

commitment to change. • Systemically connects choices and

consequences. • Enhances systems thinking skills. • Increases organisational responsiveness and

adaptablilty. • Builds environments conducive to continuous

Learning. • Teaches and models transformational

leadership skills.

• Begins and supports new initiatives. • Provides ownership of ongoing efforts. • Surfaces root causes and fundamental issues. • Avoids wasting time in treating symptoms. • Improves decision-making process. • Creates common ground. • Defuses highly charged situations in diverse

cultures. • Builds structures to sustain shared futures. • Collectively and collaboratively surfaces and

addresses complex, diverse issues. • Gets the whole system into one room --

meaning that everyone who needs to be there to make a decision is either there or is represented.

• Provides the opportunity for hard copy documentation by the end of the event, or shortly thereafter.

Diubahsuaikan daripada: Owen, Harrison. (1997). Open Space Technology: A User's Guide. New York: Berrett-Koehler.

33

46

Contoh Rich PictureContoh Rich Picture

KEDAH MAJU 2010

SUPERMARKET

INDUSTRY

RUMAH UNIVERSITI

TAK PERLUBAWA BUKU

DIMANA-MANA BOLEH BERKONGSI DATA

PEM

BELA

JARAN

BE

STAR

I

MAKLUMAN HARI INI

Contoh 1

Contoh 2

Contoh 3

Contoh 4

34

47

Contoh CATWOEContoh CATWOE

C Customer Guru

A Actor Penyelaras Pusat Kegiatan Guru

W World view

Guru yang tahu mengintegrasikan konsep SekolahBestari dalam pengajaran dan pembelajaran dapatmembantu murid mereka mencapai pembelajaranakses kendiri, terarah kendiri, mengikut kadarpembelajaran mereka

O Owner Penyelaras Pusat Kegiatan Guru

E Environment• Kemahiran dan pengalaman Penyelaras PKG• Kemudahan PKG• Dokumen “The Malaysian Smart School: A

Conceptual Blueprint”

T Transformation

Guru yang tidak tahumengintegrasikan konsepSekolah Bestari dalampengajaran danpembelajaran

Guru yang tahumengintegrasikan konsepSekolah Bestari dalampengajaran danpembelajaran

35

48

Contoh Definisi AsasContoh Definisi Asas

Sistem latihan konsep Sekolah Bestari olehPenyelaras Pusat Kegiatan Guru kepada guru supaya mereka tahu mengintegrasikan konsepSekolah Bestari dalam pengajaran danpembelajaran, dan dapat membantu muridmereka mencapai pembelajaran akses kendiri, terarah kendiri dan mengikut kadar pembelajaran, dengan menggunakan kemahiran dan pengalamanPenyelaras Pusat Kegiatan Guru, dokumen “The Malaysian Smart School: A Conceptual Blueprint”, dan kemudahan PKG.

36

49

Contoh Model TransformasiContoh Model Transformasi

Menetapkankriteria dan

bilangan guru yang perlu diberi latihan

Menyediakanjadual sesi

latihan

Menetapkan tempat, tarikh, dan masa

sesi latihan

Menjalankansesi latihan

Menyediakanbahan sesi

latihan

Memantau1 - 5

Mengawal1-5

Menetapkanpenanda aras

prestasi

Memantau 1-8

Menetapkanpenanda aras

prestasiMengawalaktiviti

Menghargaisumbangan

1 2

34

5

67

8

9

10

11

12

37

50

Con

toh

Pet

aM

inda

Con

toh

Pet

aM

inda

38

51

SMK Agama Baling, KedahApril 2004

1. Pihak pentadbiran memberi penekananterhadap perlunya sistem bestari digunakan

2.Memastikan pemindahan teknologi berlakudi kalangan warga sekolah

1.Menggalakkan murid menggunakanpembelajaran akses kendiri untukkecemerlangan akademik

2.Melakukan pemantauan bagi memastikanpemindahan teknologi berlaku

T=Threats (Ancaman)• Keutamaan diberi kepada peperiksaan dan

kecemerlangan akademik• Banyak program lain yang memerlukan

perhatian sekolah seperti Anugerah KualitiPendidikan, Sekolah Lima Bintang

• Banyak tugasan bertindih (penggunaanSistem Pengurusan Sekolah Bestari danEMIS)

• Pertukaran pengetua, Guru Sumber

1.Menyediakan tambahan kakitangansementara dengan bantuan PIBG

2.Memperluaskan rangkaian Local Area Network ke seberapa banyak lokasi sekolah

3.Mengadakan kursus dalaman untuk pelapis, dengan peruntukan Jabatan PendidikanIslam dan Moral

4.Menggunakan komputer PIBG dan MIMOS untuk mengakses sistem bestari

5.Mendapatkan bantuan latihan daripadamaktab perguruan

1.Menggempur semua warga sekolah supayamenggunakan modul perisian dengandibantu oleh guru yang mahir

2.Menggunakan perisian kursus bestari di luarwaktu sekolah dengan bantuan tutor PIBG

3.Memasang rangkaian Local Area Network diMakmal Sains untuk memudahkan capaianperisian kursus bestari oleh guru dan murid

O=Opportunities (Peluang)• Bantuan dan sumbangan PIBG• Sumbangan daripada Jabatan Pendidikan

Islam dan Moral• Perkhidmatan latihan daripada maktab

perguruan, Pusat Sumber Pendidikan Negeridan institusi pengajian tinggi yang berdekatan

• Tutor kelas komputer PIBG mahir komputer

W=Weaknesses (Kelemahan)• Sikap guru yang tidak mengutamakan

perisian kursus bestari• Kekangan masa disebabkan waktu

mengajar yang banyak• Kekerapan Guru Sumber bertukar• Sistem rangkaian Local Area Network tidak

menyeluruh

S=Strengths (Kekuatan)• Murid terpilih dan tinggal di asrama• Ada ramai guru terlatih, guru khusus ICT,

juruteknik, kaunselor• Ada bilik simulasi, makmal komputer,

rangkaian Local Area Network• PIBG memberi sokongan kewangan• Komputer dibekalkan oleh MIMOS dan PIBG

Strengths, Weaknesses(Kekuatan, Kelemahan)

Opportunities, Threats(Peluang, Ancaman)

Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

39

52

SMK Jitra, KedahApril 2004

1. Pihak pentadbiran sekolah menjalankanpemantauan berkala (W5, T1, T2)

2.Memastikan ada sebaran maklumat terkinimelalui buletin bulanan (T1, T2, W2, W3)

3. Juruteknik membantu guru apabila berlakugangguan pada sistem (T3, W4)

1.Mewujudkan pengkhususan kerja (S1, S2, T2)

2.Menyediakan jadual penggunaankemudahan makmal bestari bagimengoptimumkan penggunaan aplikasiSistem Pengurusan Sekolah Bestari (S4, S5, T4)

T=Threats (Ancaman)T1-Kekangan masaT2-Program ad hoc daripada PejabatPendidikan Daerah dan Jabatan PendidikanNegeriT3-Pelayan tidak berfungsi dari semasa kesemasaT4-Sekolah mempunyai dua sesi, kemasukanmurid ramai

1.Mengadakan kursus dan bengkel untukmemantapkan pengurusan sekolah bestaridengan kerjasama Jabatan PendidikanNegeri (W2, w3, O3)

2.Menjalankan bengkel “troubleshooting”dengan kerjasama pakar daripada UUM, IPDA (W4, O1, O2)

1.Mengadakan kursus dalaman dengankerjasama institusi pengajian tinggi (S1, O2)

2.Memastikan kursus dalaman dikendalikanoleh guru yang mahir ICT dengan sokongankewangan PIBG (S3, O1)

3.Mengadakan program mantap ICT (S2, S4, O1)

O=Opportunities (Peluang)O1-Persatuan Ibu Bapa - Guru memberisokonganO2-Sokongan daripada komuniti sekitarseperti IPDA, IAB, UUM dan PSPN yang sediamemberi latihan dalam bidang berkaitandengan ICTO3-Sumber kewangan daripada JabatanPendidikan Negri dan tenaga profesional

W=Weaknesses (Kelmahan)W1-Masih ada guru yang kurang latihan ICTW2-Penyelarasan antara pihak pentadbiran, Penyelaras IT, Guru Sumber, dan guru matapelajaran kurang memuaskanW3-Maklumat terkini tentang sistem bestarilambat disampaikan kepada guruW4-Motivasi guru terjejas apabila berlakugangguan pada sistem

S=Strengths (Kekuatan)S1-Kebanyakan guru terlatih dan berdedikasiS2-Murid cemerlang dalam bidang akademikS3-Ada beberapa orang guru yang mahirdalam bidang ICTS4-Guru dan Penyelaras IT berpengalamanS5-Murid berkemahiran dan berminat tinggidalam ICT



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

40

53

Sekolah Sains Sultan Haji Ahmad Shah, Pekan, PahangApril 2004

1.Memastikan pemindahan ilmu berlakusebelum guru berpindah keluar dari sekolah

2.Mengaktifkan jadual waktu “dummy”3.Mendapakan khidmat nasihat badan

berkanun seperti Telekom Malaysia danTenaga Nasional Malaysia

1.Mengadakan kursus dalaman berkala2.Mengadakan pertandingan laman web3.Menggunakan waktu “relief” untuk

menggunakan perisian kursus bestari4.Mengintegrasikan penggunaan perisian

kursus bestari dalam kelas komputer5.Menjalankan ujian dengan menggunakan

aplikasi bestari

T=Threats (Ancaman)• Pertukaran keluar guru yang

berpengalaman dalam sistem bestari• Kekangan masa• Sekolah tertakluk kepada garis panduan

kecemerlangan Sekolah Berasrama Penuh• Penilaian murid tidak berasaskan konsep

Sekolah Bestari• Cuaca mengganggu kelancaran perkakasan

pengkomputeran dan bekalan elektrik

1.Membina sistem “buddy” dengan sekolahbestari lain

2.Memastikan ada pemantauan berjadual olehpihak pengurusan sekolah

3.Menstruktur semula Jawatankuasa Bestari

1.Memohon bantuan kepakaran daripadaKUKTUM dan POLISAS untuk menjalankankursus ICT

2.Meningkatkan akses Sistem PengurusanSekolah Bestari dan memaksimumkanpenggunaan sistem

3. Pertukaran maklumat dengan guru sekolahbestari lain

O=Opportunities (Peluang)• Ada peluang membuat ‘benchmarking’

dengan sekolah berdekatan• Peruntukan kewangan daripada Bahagian

Sekolah, bekas pelajar dan agensi lain• Ada komputer yang dibekalkan di bawah

Projek Pengkomputeran Sekolah• Perkongsian ilmu dengan KUKTEM dan

POLISAS• Laptop PPSMI dilengkapkan dengan perisian

Sistem Pengurusan Sekolah Bestari

W=Weaknesses (Kelemahan)• Kurang perkongsian dan penyelarasan ilmu

aplikasi Sistem Pengurusan Sekolah Bestari• Penyelaras IT kurang biasa dengan sistem

bestari• Jadual waktu elektronik tidak dapat dijana• Penggunaan tenaga dan kepakaran tidak

optimum

S=Strengths (Kekuatan)• Makmal bestari sudah sedia wujud• Kemudahan infrastruktur bangunan sedia

ada• Penyelaras IT sudah dilantik• Ada juruteknik IT• Semua guru terlatih• Semua guru bersedia menggunakan sistem

bestari



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

41

54

SMK Seri Pekan, PahangApril 2004

1.Mendapat kerjasama Pejabat PendidikanDaerah dan Jabatan Pendidikan Negeridalam pengagihan program tambahan

2. Pihak pengurusan sekolah membuatpemantauan dan memastikan SistemPengurusan Sekolah Bestari digunakan

3.Guru Sumber menyediakan jadual latihandalaman

1.Mendapat bantuan perseorangan untukmengganti pelayan yang rosak

2.Mewujudkan jawatan Pembantu Guru Sumber Mata Pelajaran

3.Mengalihkan bilik simulasi ke lokasi yang lebih selamat dan selesa

T=Threats (Ancaman)• Kerosakan pelayan terlalu kerap• Masyarakat terlalu mengharapkan

pencapaian akademik terbaik bagi anakmereka

• Sekolah tempat lambakan program PejabatPendidikan Daerah dan Jabatan PendidikanNegeri

• Pertukaran guru melibatkan Guru Sumber

1.Menggunakan sumber yang ada bagimemastikan pengajaran dan pembelajaranbestari berjalan dengan lancar

2.Menggunakan CD “standalone” secaraoptimum

3.Guru Sumber menjalankan latihan dalamankerap dan berkala

1.Menggunakan Tabung PIBG untuk memberielauan lebih masa kepada juruteknik

2.Mengadakan kursus peningkatan aplikasikomputer dengan kerjasama YayasanPahang

3.Mewujudkan akses rangkaian di bilik guru

O=Opportunities (Peluang)• PIBG komited kepada semua aktiviti sekolah• Yayasan Pahang memberi kerjasama• Ada sumbangan daripada individu tertentu

kepada sekolah• Sentiasa mendapat kerjasama daripada

agensi luar• Ada komputer riba PPSMI

W=Weaknesses (Kelemahan)• Guru kelas lambat bertindak• Pengetua kurang tegas• Jadual khusus penggunaan makmal tidak

disediakan• Tiada papan makluman penggunaan

makmal komputer di tempat strategik, dantiada senarai Bahan Pengajaran danPembelajaran Bestari bagi guru

• Guru Sumber kurang memainkan peranan

S=Strengths (Kekuatan)• Sekolah sentiasa mendapat kerjasama

daripada pihak luar• Penyelaras IT pertama masih ada di

sekolah, sebagai Guru Penolong KananKokurikulum

• Semua murid di asrama• Mudah mendapat kerjasama daripada murid• Juruteknik memberi kerjasama penuh



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

42

55

SM Sains Raja Tun Azlan Shah, Taiping, PerakApril 2004

1.Mewujudkan jawatankuasa pemantauanterhadap penggunaan Sistem PengurusanSekolah Bestari

2.Meminta guru ganti menguruskanpembelajaran dengan menggunakanperisian kursus bestari

3.Melatih guru pelapis mengambil alih tugasguru yang bertukar

1.Menyediakan jadual program pelaksanaanaktiviti bestari yang tersusun

2.Menggunakan perisian kursus bestari danSistem Pengurusan Sekolah Bestari yang sesuai sebagai ulangkaji dan pembelajarankendiri

T=Threats (Ancaman)• Sekolah terlibat dalam program ad hoc

anjuran Jabatan Pendidikan Negeri, PejabatPendidikan Daerah

• Ibu bapa dan Kementerian sangatmementingkan keputusan peperiksaanawam yang cemerlang

• Pertukaran guru tidak dapat dielakkan• Masalah gangguan bekalan elektrik yang

kerap berlaku

1.Memastikan guru yang menghadiri kursusmenjalankan kursus dalaman untuk guru lain

2.Merancang belanjawan bagi aktivitiberkaitan dengan pelaksanaan konsepSekolah Bestari

1.Menghantar guru untuk menghadiri semuakursus bestari yang dianjurkan

2.Mendapatkan sumbangan kewangandaripada PIBG untuk membeli komputerbagi bilik guru

O=Opportunities (Peluang)• Banyak kursus yang dianjurkan oleh pihak

luar seperti Kementerian Pendidikan, Jabatan Pendidikan Negeri, PejabatPendidikan Daerah, Pusat PerkembanganKurikulum

• Persatuan Ibu Bapa – Guru prihatinterhadap keperluan sekolah

W=Weaknesses (Kelemahan)• Ramai guru tidak mahir menggunakan

Sistem Pengurusan Sekolah Bestari• Kekangan masa untuk murid dan guru

mengakses komputer bestari• Kurang pemantauan oleh pihak pentadbir

sekolah terhadap penggunaan SistemPengurusan Sekolah Bestari

S=Strengths (Kekuatan)• Ramai guru terlatih untuk menggunakan

komputer• Semua murid tahu menggunakan komputer• Kemudahan infrastruktur bestari asas• Ada Penyelaras IT dan juruteknik



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

43

56

SMK Tengku Menteri, TaipingApril 2004

1.Mengadakan kempen dan latihanberterusan penggunaan Sistem PengurusanSekolah Bestari

1. Pengetua mengingatkan Pejabat PendidikanDaerah dan Jabatan Pendidikan Negeritentang pertukaran guru

2.Meminta pihak Jabatan Kerja Rayamembuat pemeriksaan bekalan elektrik

T=Threats (Ancaman)• Guru Sumber terlatih ditukar• Sekolah dua sesi• Gangguan bekalan elektrik• Tekanan sukatan pelajaran• Sekolah terlibat dengan terlalu banyak

aktiviti anjuran pihak luar

1.Mendapatkan khidmat juruteknik, pekerjaam rendah dan bekas murid untuk bertugasdi makmal

2.Menjalankan pemantauan dalamanberjadual

3.Mengadakan program motivasi melaluiaktiviti perkembangan staf

1. Adakan kursus dalaman berkaitan ICT mengikut keperluan

2.Menjadualkan aktiviti mengemaskinikandata Sistem Pengurusan Sekolah Bestari

3. Tugaskan Briged Bestari untuk membantuguru dalam pengemaskinian data danpenggunaan Sistem Pengurusan SekolahBestari

4.Menjana jadual waktu supaya aplikasiSistem Pengurusan Sekolah Bestari yang berkaitan dapat digunakan

O=Opportunities (Peluang)• Ada wakil rakyat di kalangan ibu bapa

murid• Ada ruang untuk bangunan tambahan• Hubungan baik dengan PIBG• Hubungan baik dengan pembekal• Persekitaran yang mesra IcT• Bekas murid yang mahir ICT

W=Weaknesses (Kelemahan)• Susun letak infrastruktur IT tidak teratur• Kurang pemantauan dalaman• Guru kurang mahir dan kurang minat

terhadap pelaksanaan sekolah bestari• Tiada juruteknik• Pentadbir kurang mahir dalam penggunaan

Sistem Pengurusan Sekolah Bestari

S=Strengths (Kekuatan)• Kerjasama antara guru baik• Guru Penolong Kanan dan Penyelaras IT

yang berpengalaman• Tiga guru berkelulusan ICT• Tahap disiplin murid terkawal• Pencapaian akademik semakin meningkat



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

44

57

SM Sains Tun Syed Sheh Shahabudin, Bukit MertajamApril 2004

1.Mendapatkan bantuan murid yang berkemahiran ICT

2.Meningkatkan penglibatan warga sekolah

1. Pemindahan teknologi guru pakar danjuruteknik

2.Mengintegrasikan program kecemerlanganakademik dengan penggunaan SistemPengurusan Sekolah Bestari

3.Memperkasakan penguasaan penggunaanperisian kursus bestari dan aplikasi sekolahbestari yang lain

4.Menyediakan pelapis Guru Sumber5.Mengagihkan tugas berkaitan dengan

pelaksanaan sekolah bestari

T=Threats (Ancaman)• Masalah teknikal dan perisian Sistem

Pengurusan Sekolah Bestari tidak stabil• Harapan waris dan pihak berkepentingan

terhadap pencapaian akademik cemerlang• Perisian kursus ‘stand-alone’ bertindan

dengan pelancaran perisian kursus daripadaSistem Pengurusan Sekolah Bestari

• Pertukaran Guru Sumber• Sekolah terlibat dalam banyak aktiviti

anjuran Jabatan Pendidikan Negeri danPejabat Pendidikan Daerah

1.Mengadakan program motivasi2.Mengadakan program pengurusan cekap3.Membina program berkembar dengan

institusi tertentu4.Mengumpul dan menyimpan bahan bestari

secara berpusat

1.Mengadakan kursus peningkatan kemahiranICT dan penggunaan perisian kursus bagiwarga sekolah

2.Mengadakan lawatan dan ceramahberkaitan dengan sekolah bestari

3.Membina “smart partnership” dengan pihaktertentu

4.Memperbanyakkan dan mempelbagaikanperalatan dan perisian kursus

5.Menaiktaraf makmal komputer

O=Opportunities (Peluang)• Sumbangan PIBG, agensi luar, pihak

swasta, ahli politik dn bekas murid• Kerjasama Jabatan Pendidikan Negeri,

Pusat Sumber Pendidikan Negeri, PusatKegiatan Guru, Institusi Pengajian Tinggi, dan sekolah bestari berhampiran

• Lokasi sekolah berhampiran kawasanindustri teknologi tinggi dan InstitusiPengajian Tinggi

W=Weaknesses (Kelemahan)• Jadual waktu tidak dapat dijana dengan

sempurna• Guru lambat mengambil tindakan dan lebih

bersikap reaktif daripada proaktif• Penyebaran maklumat dan penyelarasan

tidak mencapai sasaran• Pengurusan sumber kurang cekap• Program bestari kurang diberi keutamaan

S=Strengths (Kekuatan)• Warga sekolah ada kemahiran asas ICT• Ramai guru ada kepakaran ICT• Kemudahan infrastuktur• Tenaga guru muda yang berdedikasi



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

45

58

Sekolah Tuanku Abdul Rahman, Ipoh, PerakApril 2004

1.Minta laporan dan maklum balas pemantauan remote yang dijalankan olehpihak Bahagian Teknologi Pendidikansupaya Penyelaras IT dapat menggunakanSQL untuk memantau status penggunaanSistem Pengurusan Sekolah Bestari setiapbulan

2. Bekerjasama dengan PIBG dan bekas muriduntuk mendapatkan sumber kewangan bagimenggantikan peralatan IT yang rosak atauhilang

1.Guru ganti membawa pelajar kelas ‘relief’ke makmal bestari untuk pembelajarankendiri menggunakan Sistem PengurusanSekolah Bestari dan perisian kursus bestari

2. Penyelaras IT, Penolong Penyelaras IT danjuruteknik sentiasa berada di makmalbestari untuk memastikan komputersentiasa sedia diguna dan membantu guru yang menghadapi masalah

3.Guru memilih dan menggunakan tajuk yang sesuai mengikut keperluan pengajaran danpembelajaran

T=Threats (Ancaman)• Ramai guru terlibat dengan pelbagai aktiviti

luar• Banyak tugasan lain anjuran pihak luar• Pemantauan kurang• Perisian kursus bestari tidak 100%

mengikut sukatan pelajaran• Peruntukan kewangan tidak cukup• Sekolah didesak mencapai keputusan

cemerlang dalam peperiksaan awam

1.Membeli komputer baru yang mempunyai‘hard disk’ besar untuk dijadikan pelayan‘stand-alone’ supaya gangguan sistemdapat diatasi

2. Sediakan jadual waktu penggunaan makmal

1. Tambah akses rangkaian di lebih banyakbilik sekolah

2.Dapatkan bantuan kewangan, kemahirandan nasihat daripada PIBG dan bekas muriduntuk memperluaskan rangkaian komputer

3. Jalankan latihan hands-on berkaitankemahiran komputer dan penggunaanaplikasi sekolah bestari

O=Opportunities (Peluang)• Bantuan PIBG dan bekas murid• Lokasi sekolah di tengah bandar raya dan

mudah dikunjungi• Ramai ibu bapa yang berkemahiran tinggi

dalam ICT• Ramai bekas murid yang menjadi pegawai

tinggi, tokoh politik, dan korporat• Ramai ibu bapa yang berpendapatan tinggi

W=Weaknesses (Kelemahan)• Pengetua dan guru tidak mengutamakan

program bestari• Peralatan kerap mengalami gangguan• Guru tidak mahu dan tidak mahir

menggunakan Sistem Pengurusan SekolahBestari

• Penyimpanan data kurang kemas

S=Strengths (Kekuatan)• Ada banyak komputer di sekolah• Ada juruteknik yang sedia membantu dan

berdedikasi• Ada projektor LCD di setiap kelas tingkatan

1 dan makmal sains• Ramai murid mempunyai kemahiran ICT



Con

toh

An

alis

isSW

OT

Con

toh

An

alis

isSW

OT

46

59

Senarai Sekolah Bestari Sedia Ada1999 - 2005


SMK DermaJalan Penjara01000 KangarPerlis Indera Kayangan

SMS Tuanku Syed PutraJalan Padang BehorBehor Pulai01000 KangarPerlis Indera Kayangan

SMK Jitra06000 JitraKedah Darul Aman

SMK Agama Baling09100 BalingKedah Darul Aman

SMK Sultan Badlishah09000 KulimKedah Darul Aman

SM Sultan Abdul Halim06009 JitraKedah Darul Aman

SM Sains Sultan Mohamad Jiwa08000 Sg. PetaniKedah Darul Aman

SM Sains Pokok Sena06400 Pokok SenaKedah Darul Aman

Sekolah Abdullah MunshiJalan P. Ramlee10460 Pulau Pinang

SMK Dato OnnBagan Ajam13000 ButterworthPulau Pinang

SM Sains Tun Syed Sheh Shahabudin14000 Bukit MertajamSeberang Prai, Pulau Pinang

SMK King Edward VIIJalan Muzium Hulu34000 TaipingPerak Darul Redzuan

SM Clifford33009 Kuala KangsarPerak Darul Redzuan

SMK Seri Perak36000 Teluk IntanPerak Darul Redzuan

SMK Tengku Menteri34850 Changkat JeringTaiping, Perak Darul Redzuan

SMK Raja Permaisuri Bainun30020 IpohPerak Darul Redzuan

SM Sains Raja Tun Azlan ShahJalan Taman Tasek34009 TaipingPerak Darul Redzuan

Sekolah Tuanku Abdul Rahman(STAR)Jalan Sultan Azlan Shah31400 IpohPerak Darul Redzuan

Kolej Melayu Kuala Kangsar33000 Kuala KangsarPerak Darul Redzuan

SM Sains Teluk Intan36010 Teluk IntanPerak Darul Redzuan

SMK VictoriaJalan Hang Tuah55200 Kuala Lumpur

SMK Taman Tun Dr IsmailJalan Leong Yew KohTaman Tun Dr Ismail60000 Kuala Lumpur

47

60

SMK Aminuddin BakiJalan Kg.Pandan55100 Kuala Lumpur

SM Sains SelangorJalan Yaacob LatifBandar Tun Razak56000 Kuala Lumpur

SMK Seri Bintang UtaraJalan 3/91, Taman Shamelin Perkasa, Cheras, 56100 Kuala Lumpur

SK Seri Bintang UtaraJalan 3/91, Taman Shamelin Perkasa,Cheras, 56100 Kuala Lumpur

SK Seri Bintang Selatan,Jalan 3/91, Taman Shamelin Perkasa, Cheras, 56100 Kuala Lumpur

SMK (P) Sri AmanJalan 14/4946100 Petaling JayaSelangor Darul Ehsan

SMK Sungai Besar45300 Sabak BernamSelangor Darul Ehsan

SMK Bandar Baru BangiJln 1/7E43650 Bandar Baru BangiSelangor Darul Ehsan

SMK Kuala Kubu BharuJalan Kolam Air44000 Kuala Kubu BharuSelangor Darul Ehsan

SMK Telok Datok42700 BantingSelangor Darul Ehsan

Kolej Islam Sultan Alam ShahPeti Surat 6441906 Klang, Selangor Darul Ehsan

SM Agama Persekutuan KajangBatu 13 Jalan Cheras43000 KajangSelangor Darul Ehsan

SM Sains Kuala SelangorPejabat Pos Kuala Selangor45000 Kuala SelangorSelangor Darul Ehsan

SMK Sungai PusuKM11, Jalan Gombak53100 Kuala Lumpur

SMK Putrajaya 14, Jalan P8Presint 862250 Putrajaya

Sekolah Alam Shah PutrajayaParcel G, Presint 1,62250 Putrajaya

Sekolah Seri PuteriPersiaran Tasik63000 Cyberjaya

SK Putrajaya 1Jalan P8Presint 862250 Putrajaya

Sekolah Kebangsaan Putrajaya (2)Jalan P9FPresint 9, 62250 Putrajaya

SMK Dato' Sedia Raja71309 RembauNegeri Sembilan

SMK (F) Bandar Baru Serting,72120 Bandar Seri Jempol,Negeri Sembilan

SM Agama Persekutuan LabuKM 11, Jln Labu, 71900 LabuNegeri Sembilan



48

61



Kolej Tunku KurshiahJalan Tunku Kurshiah70400 SerembanNegeri Sembilan Darul Khusus

Sekolah Dato Abdul RazakSungai Gadut71450 SerembanNegeri Sembilan Darul Khusus

SM Sains Tuanku Jaafar72000 Kuala PilahNegeri Sembilan Darul Khusus

SMK Dato' Dol Said78000 Alor GajahMelaka

SM Sains Muzaffar ShahLebuh Air Keroh75450 Melaka

SMK Dato' Penggawa BaratJalan Parit Masjid82000 PontianJohor Darul Takzim

SMK (P) Temenggong IbrahimJKR 35 Jalan Tasik83000 Batu PahatJohor Darul Takzim

SMK Tun Habab81900 Kota TinggiJohor Darul Takzim

SMK Dato' Sri Amar Di RajaJalan Tunku Bendahara84000 MuarJohor Darul Takzim

SM Sains MuarTanjung Agas84009 MuarJohor Darul Takzim

SM Sains JohorKM 1 Jalan Batu Pahat86000 KluangJohor Darul Takzim

Sekolah Tun FatimahJalan Tun Abdul Razak80000 Johor BahruJohor Darul Takzim

SM Sains Kota TinggiBandar Penawar81900 Kota TinggiJohor Darul Takzim

SMK Agama SegamatKM 5 Jalan Genuang85000 Segamat BaruJohor Darul Takzim

SMK Abdul Rahman TalibJalan Alor Akar25250 KuantanPahang Darul Makmur

SMK Seri Pekan26600 PekanPahang Darul Makmur

SM Sains Sultan Haji Ahmad ShahKM12, Jalan Gambang25150 KuantanPahang Darul Makmur

SM Sains Tengku AbdullahKM 6, Jln Lipis27600 RaubPahang Darul Makmur

SMKA Tengku Ampuan Hajjah AfzanKM3 Jalan Temerloh27000 JerantutPahang Darul Makmur

Sekolah Sains Sultan Haji Ahmad Shah26600 PekanPahang Darul Makmur

SMK Matang21700 Kuala BerangHulu TerengganuTerengganu Darul Iman

49

62



SM Sains Sultan MahmudJalan Lapangan Terbang21300 Kuala TerengganuTerengganu Darul Iman

SM Sains Dungun23000 DungunTerengganu Darul Iman

SMK Agama Sheikh Abdul MalekJalan Budiman20400 Kuala TerengganuTerengganu Darul Iman

SM Kamil16800 Pasir PutihKelantan Darul Naim

SM Dato Ahmed MaherJalan Long Yunus15200 Kota BahruKelantan Darul Naim

SM Sains Tengku Muhamad Faris Petra16100 Pengkalan ChepaKelantan Darul Naim

SM Sains Machang18500 MachangKelantan Darul Naim

SM Sains Pasir Putih16800 Pasir PutihKelantan Darul Naim

SMKA Naim LibanatJln Sultan Yahya Petra15150 Kota BharuKelantan Darul Naim

SMK ElopuraPeti Surat 1091 90712 Sandakan Sabah

SMK Pengiran OmarPeti Surat 29 89857 SipitangSabah

SMK TenomPeti Surat 19589908 TenomSabah

SM Sains Lahad DatuBeg Berkunci 1891108 Lahad DatuSabah

SM Sains Sabah Kota KinabaluBeg Berkunci No. 11688999 Kota KinabaluSabah

SMS LabuanPeti Surat 8220687032 W.P LabuanSabah

SMK LabuanPeti Surat 8109487021 W.P LabuanSabah

Kolej Datuk Patinggi Abang Haji AbdillahPetrajaya, 93050 KuchingSarawak

Kolej Tun Datu Tuanku Haji BujangJalan Bunga Tanjong Dua98009 MiriSarawak

SMK Bahasa MalaysiaPeti Surat 5195407 SaratokSarawak

SMK Three RiversJalan Oya96400 MukahSarawak

SM Sains KuchingJalan Batu Kawa off Jalan Matang93050 KuchingSarawak

SM Sains MiriJalan Bakam98000 MiriSarawak

50

63

Takrif dan Komponen UtamaSekolah Bestari Malaysia

Takrif dan Komponen UtamaSekolah Bestari Malaysia

Kemahiran

Teknologi

Proses

Dasar

PENGAJARANPENGAJARAN--PEMBELAJARANPEMBELAJARAN

PENTADBIRAN

PENGURUSAN

Sekolah Bestari Malaysia ialah institusipembelajaran yang direka semula secaraSISTEMIK dari segiamalan pengajaran-pembelajaran danpengurusan sekolahuntuk membantu kanak-kanak menghadapiZaman Maklumat

51

64

TEKNOLOGI POLISI

KEMAHIRAN PROSES


PENTADBIRAN

PENGURUSAN

Kurikulum

Pedagogi

Pentaksiran

Bahan

Komponen Utama Sekolah Bestari: Pengajarandan Pembelajaran Sekolah BestariKomponen Utama Sekolah Bestari: Pengajarandan Pembelajaran Sekolah Bestari

52

65

SumberPendidikan

Teknologi Urus TadbirSekolah

SumberManusia

Kemudahan

Hal EhwalPelajar

SumberLuar

PengurusanKewangan

Keselamatan

SistemSistemPengurusanPengurusan

SekolahSekolahBestariBestari

Komponen Utama Sekolah Bestari: PengurusanSekolah BestariKomponen Utama Sekolah Bestari: PengurusanSekolah Bestari

53

66

Komponen Utama Sekolah Bestari: MerekaSemula Proses SekolahKomponen Utama Sekolah Bestari: MerekaSemula Proses Sekolah

SS000 The Smart School System

Identify and localise teaching

plan

Select and organise teaching-learning

materials

Determine student’s entry level

Plan student experiences

S100 S200 S300 S400

Develop or procure courseware or T-L materials

S800

Manage and operate

resources

Administer school

Resources

Ministry of

Education

Undergo classroom

sessionS500

Conduct internal achievement assessment

S600

Provide feedback

S700

Conduct external achievement assessment

S900

• Curriculum specifications• Financing• Management and control

functions

• (New) students• Teachers• Technology /

ToolsOutcomes

Studentsready for higher education or the work force

• Cabaran pendidikan• Pembangunan sumber manusia• Teknologi sebagai pengupaya

54

67

Komponen Utama Sekolah Bestari: MerekaSemula DasarKomponen Utama Sekolah Bestari: MerekaSemula Dasar

Implikasi dasaruntuk SekolahBestari

• MatlamatSekolahBestari

• Ciri SekolahBestari yang diingini

• Dasar danperaturanpendidikanyang sedia ada

Perubahan dalam

• dasar

• peraturan

untuk selaraskandenganmatlamatSekolah Bestari

Penubuhan

• dasar baru

• peraturan baru

untukmemastikankejayaanSekolah Bestari

• Prosespengajaran -pembelajaran

• Fungsipengurusan

- sistemSekolah Bestari

- dalamSekolah Bestari

• Kemahiran dantanggungjawabpihakberkepentingan

• Teknologi

Untukmenjayakanpelaksanaan

Isu dasar

DAN

TEKNOLOGI POLISI

KEMAHIRAN PROSES


PENTADBIRAN

PENGURUSAN

55

68

Komponen Utama Sekolah Bestari: Teknologiuntuk Sekolah BestariKomponen Utama Sekolah Bestari: Teknologiuntuk Sekolah Bestari

TEKNOLOGI POLISI

KEMAHIRAN PROSES

PENGAJARAN &PENGAJARAN &PEMBELAJARANPEMBELAJARAN

Pentadbiran

Pengurusan

AmalanSekolah Bestari•Pengajaran-Pembelajaran•Sistempengurusan•Pihak luar

KeperluanTeknikal

•Contohpenyelesaianaplikasi

•Keperluanjaringan

PenyelesaianTeknologi,peringkat:• sekolah• daerah• negeri• kebangsaan

Mengoptimumkanpengajaran-pembelajaran

Meningkatproduktivitiprofesional

Sebagai alatpemprosesanmaklumat danproduktiviti

56

69

Komponen Utama Sekolah Bestari: Pihakberkepentingan dalam pelaksanaan SekolahBestari

Komponen Utama Sekolah Bestari: Pihakberkepentingan dalam pelaksanaan SekolahBestari

Peranandan tanggung-

jawab ?

Pengetahuan,kemahiran dan

sikap?

Latihan?

PEGAWAI PENDIDIKAN

LAIN

STAF SOKONGAN

GURU

PENGETUA

KOMUNITI & IBU BAPA

TEKNOLOGI POLISI

KEMAHIRAN PROSES

PENGAJARAN DAN PENGAJARAN DAN PEMBELAJARANPEMBELAJARAN

Pentadbiran

Pengurusan

57

70

Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari dipasang di 87 sekolah pada tempoh ProjekRintis Sekolah Bestari (1999 – 2002)SSIS = Smart School Integrated Solution (Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari)SSMS = Smart School Management System (Sistem Pengurusan Sekolah Bestari)TLM = Teaching-Learning Materials (Bahan Pengajaran dan Pembelajaran)SSMS+TLM = SSAS (Smart School Applications Software)

Sains

TLM

SSIS

SSMS

Rangkaian

Perkakasan

9 “functionalities”

32 aplikasi

BahasaMelayu

BahasaInggeris

Matematik

IT

Bukan-IT

LAN

WAN

Bahanbercetak Perisian

kursus

Bahanbercetak

Perisiankursus

Bahanbercetak

Perisiankursus

Perisiankursus

Bahanbercetak

Penyelesaian Bersepadu Sekolah BersepaduPenyelesaian Bersepadu Sekolah Bersepadu

58

71

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: PengetuaRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: PengetuaAras Prestasi (Level of Performance)Kriteria (Criteria)

Tidak Memuaskan (Not Satisfactory) = 1

Asas (Basic) = 2 Baik (Good) = 3 Cemerlang (Excellent) = 4

Memainkan peranan sebagaipenggerak program pengurusan perubahansekolah

Menunjukkan sikap negatifterhadap program pengurusanperubahan, dan tidakmenganggapnya sepentingprogram lain di sekolah

Memaklumkan kepada wargasekolah tentang pentingnyaprogram pengurusanperubahan sekolah, tetapi tidakdapat meyakinkan wargasekolah

Yakin terhadap pengurusanperubahan sekolah, dan dapatmemperoleh komitmen wargasekolah terhadap program pengurusan perubahan

Berjaya mendapat komitmendan kepercayaan wargasekolah terhadap program pengurusan perubahan darisegi penglibatan aktif dan sikappositif warga sekolah terhadapprogram ini

Memimpin program pengurusan perubahansekolah

Mengambil tahu tentangprogram pengurusanperubahan sekolah tetapi tidakmelibatkan diri dalam aktivitipengurusan perubahansekolah.Tidak membincangkan tentangpengurusan perubahan sekolahdengan guru dan staf lain.

Memaklumkan kepada wargasekolah tentang program pengurusan perubahansekolah, tetapi mengarah guru lain untuk memimpinpelaksanaan aktivitipengurusan perubahansekolah. Tidak memantau samaada jawatankuasa pengurusanperubahan sekolahmenjalankan tugas.

Menjadi pengerusijawatankuasa pengurusanperubahan sekolah yang aktif. Memaklumkan kepada wargasekolah tentang program pengurusan perubahansekolah, dan memimpin sertamenyertai semua aktivitipengurusan perubahan sekolah

Menjadi pengerusijawatankuasa pengurusanperubahan sekolah yang aktifdan proaktif. Memimpin, menyertai dan menilaikeberkesanan aktivitipengurusan perubahan sekolahbagi mengemaskini program pengurusan perubahan

Menyebar maklumat tentangkonsep dan pelaksanaanSekolah Bestari

Menyebar maklumat tentangkonsep dan pelaksanaanSekolah Bestari kepada guru sekolah sahaja

Merancang dan menjalankanaktiviti untuk menyebarmaklumat tentang konsep danpelaksanaan Sekolah Bestarikepada semua warga sekolah

Menjalankan aktiviti danmenyediakan bahan promosidan publisiti untukmenyebarkan maklumattentang konsep danpelaksanaan Sekolah Bestarikepada warga sekolah, ibubapa dan komuniti

Menjalankan aktivitipenyebaran maklumat berkalatentang konsep, pelaksanaandan perkembangan terkiniSekolah Bestari kepada wargasekolah, ibu bapa dan komuniti. Memastikan bahan promosi danpublisiti sentiasa dikemaskinidan diedarkan.

Menyokong aktivitipengurusan perubahansekolah

Tidak berminat untukmenyokong aktiviti pengurusanperubahan sekolah, dan tidakmenganggap aktiviti tersebutbermanfaat kepadakecemerlangan akademiksekolah.

Menyokong, secara lisan, aktiviti pengurusan sekolahtetapi tidak memastikan aktivitipengurusan perubahandilaksanakan sebaik-baiknya disekolah.

Menjadi penyelaras utama bagimenggerakkan aktivitipengurusan perubahansekolah, dan menggalakkansemua warga sekolah untukmenyertai aktiviti pengurusanperubahan secara aktif

Memberi sokongan yang aktifidan proaktif kepadajawatankuasa pengurusanperubahan sekolah, dansentiasa memotivasikan wargasekolah untuk menyertai aktivitipengurusan perubahan sekolah

Memberi peluang kepada guru untuk meningkatkanprofesionalisme berkaitandengan keperluan SekolahBestari

Tidak merancang denganteratur sistem meningkatkanprofesionalisme guru di sekolah

Memberi peluang kepadasebilangan kecil guru untukmeningkatkan profesionalisme

Menggunakan kaedahsistematik untuk memastikansemua guru di sekolah diberipeluang meningkatkanprofesionalisme

Merancang dan melaksanakanprogram peningkatanprofesionalisme yang sistematikbagi semua guru dan stafsekolah

59

72

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Pengetua…sambunganRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Pengetua…sambungan

Memastikan warga sekolahsentiasa berpeluang berkongsipengetahuan dan kemahiranbagi meningkatkan prestasisekolah sebagai sekolah bestari. Menggalakkan idea yang kreatifdan bersedia mengubahsuaikanperaturan sekolah.

Menunjukkan kemahiran‘forward-thinking” danbekerjasama dengan wargasekolah untuk merancangpeningkatan prestasi sekolah.

Menunjukkan “forward-thinking”. Tidak mengaitkanperancangan sendiri denganmasa depan sekolah.

Memberi tumpuan kepadakeadaan dan isu semasa. Jarang merancang untuk masadepan. Memastikan semuawarga sekolah mengikutperaturan yang sudahditetapkan sahaja.

Berupaya menghadapiperubahan organisasi

Menggalakkan sikap terbukadan fleksibel di kalangan wargasekolah. Meminta perspektifdan pandangan yang berlainanuntuk mencabar tanggapanlama dan bersedia membinatindakan baru

Merespon secara fleksibel danterbuka. Menerima perspektif . orang lain yang mungkinberbeza. Bersedia mengubahperspektif sendiri apabilamenerima maklumat yang terkini.

Memberi respon yang berbeza-beza tetapi secara “predictable”. Mengharapkan respon yang konsisten daripada pihak yang berkuasa.

Merespon secara rutin danmengharapkan respon rutindaripada warga sekolah. Kadang-kadang terkeliru apabilaperlu merespon kepadaperubahan yang mencabar.

Berupaya merespon kepadapelbagai cabaran

Bekerjasama dengan wargasekolah untuk menyebarkanmaklumat terkini tentangpengurusan perubahan denganmenggunakan pelbagai caraseperti inkuiri, penyelidikantindakan, kajian data sekolah, pandangan warga sekolah dankomuniti

Mengkaji aktiviti pengurusanperubahan yang diamalkansendiri. Mempunyaipengetahuan terkini tentangpengurusan perubahan sekolah, dan menggunakannya untukmenggerakkan perubahanpositif di sekolah

Menghadiri aktiviti pengurusanperubahan peringkat sekolah. Kadang-kadang berkongsimakumat semasa perjumpaanformal dan tidak formal. Tidakmencari maklumat terkinitentang pengurusan perubahan.

Tidak mencari maklumat terkinitentang pengurusan perubahansekolah secara aktif. Berkongsiilmu tentang pengurusanperubahan apabila dimintasahaja.

Mempunyai kemahiranmemudahcarakan dialog berkesan antara wargasekolah

Kemahiran interpersonal dankomunikasi yang tinggi. Dapatmenggerakkan warga sekolah, ibu bapa dan ahli komunitiuntuk bersama-samamenjayakan sekolah sebagaisekolah bestari.

Kemahiran interpersonal dankomunikasi yang baik. Dapatmenggerakkan warga sekolahuntuk menjayakan sekolahsebagai sekolah bestari

Kemahiran interpersonal yang baik, tetapi tidak dapatmeyakinkan warga sekolahmembangunkan sekolahsebagai sekolah bestari

Kemahiran interpersonal kurang, sukar mendapatsokongan dan bantuan wargasekolah untuk membangunkansekolah sebagai sekolah bestari

Mempunyai kemahiraninterpersonal dan komunikasi

Cemerlang (Excellent) = 4Baik (Good) = 3Asas (Basic) = 2Tidak Memuaskan (Not Satisfactory) = 1

Aras Prestasi (Level of Performance)Kriteria (Criteria)

60

73

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penolong Kanan, PenyeliaPetang, Ketua BidangRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penolong Kanan, PenyeliaPetang, Ketua Bidang




Membimbing guru matapelajaran

Menerangkan tentang perisianbestari tanpa memberi tunjukajar yang intensif

Membimbing guru matapelajaran apabila diberitahutentang masalah yang guru hadapi tanpa melakukantinjauan

Membantu guru matapelajaran menggunakanperisian bestari. Sentiasamengambil tahu tentangmasalah yang timbul danmembantu menyelesaikanmasalah bersama guru.

Menyediakan modul yang lengkap dan jelas untukmembantu guru matapelajaran menggunakanperisian bestari. Sentiasamengambil tahu tentangmasalah yang timbul danmembantu menyelesaikanmasalah bersama guru.

Menyelesaikan masalahberkaitan dengan prosespengajaran dan pembelajaranbestari

Mendengar dan menerimateguran daripada guru berkaitan dengan prosespengajaran dan pembelajaranbestari. Tidak membuattindakan susulan yang wajar.

Mendapat maklum balasdaripada guru tentang proses pengajaran dan pembelajaranbestari. Membantumenyelesaikan masalah dari semasa ke semasa.

Bersedia memberi bantuankepada guru untukmemudahcara proses pengajaran dan pembelajaranbestari. Dapat menyelesaikanmasalah dengan cepat.

Bertindak dengan cepat untukmengatasi masalah sebaik dan secepat mungkin bagimemastikan proses pengajarandan pembelajaran bestariberlaku tanpa gangguan

Menjalankan tugas sebagaipengurus mata pelajaran

Jarang memantau aktivitipanitia mata pelajaran di bawah jagaannya

Berbincang dengan ketuapanitia dan memudahcaraaktiviti panitia

Mendapat maklum balas berkala daripada ketua panitia. Memantau dan memudahcaraaktiviti panitia.

Mendapat maklum balas berkala dan berbincangdengan ketua panitia serta ahlipanitia. Memantau danmemudahcara aktiviti panitia.

Menjadi guru bestari contoh Jarang menyediakanrancangan mengajar on-line, dan tidak pernahmenggunakan kaedah danbahan bestari

Menyediakan rancanganmengajar on-line. Menggunakan kaedah danbahan bestari dari semasa kesemasa.

Menyediakan rancanganmengajar on-line. Berkongsipengalaman menggunakankaedah dan bahan bestaridengan guru mata pelajaranlain

Menyediakan rancanganmengajar on-line. Membimbingguru mata pelajaran danberkongsi pengalamanmenggunakan kaedah danbahan bestari dengan guru mata pelajaran lain.

Memantau pengajaran dan pembelajaran bestari

Jarang memantau pengajarandan pembelajaran bestari

Memantau pengajaran danpembelajaran bestari mengikutjadual. Jarang memberimaklum balas pemantauankepada guru.

Memantau pengajaran danpembelajaran bestari mengikutjadual, dan juga mengikutkeperluan. Sekali sekalamemberi maklum balas pemantauan kepada guru.

Memantau pengajaran danpembelajaran bestari mengikutjadual, dan juga mengikutkeperluan. Memberi maklumbalas pemantauan kepadaguru dan berbincang caramenambahbaik pengajarandan pembelajaran.

61

74

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penolong Kanan, PenyeliaPetang, Ketua Bidang…sambunganRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penolong Kanan, PenyeliaPetang, Ketua Bidang…sambungan



Merancang dan menjalankanaktiviti pengurusan perubahanmata pelajaran bersama panitiamata pelajaran. Memainkanperanan aktif dan proaktifdalam jawatankuasapengurusan perubahan induk diperingkat sekolah

Merancang dan menjalankanaktiviti pengurusan perubahanmata pelajaran bersama panitiamata pelajaran. Berjayamenyakinkan warga sekolahuntuk sama-samamenunjukkan komitmenterhadap pengurusanperubahan.

Menugaskan guru matapelajaran untuk menjalankanaktiviti pengurusan perubahanmata pelajaran. Tidak dapatmenyakinkan warga sekolahtentang pentingnya program pengurusan perubahan matapelajaran

Kurang ambil berat tentangmasalah yang dihadapi dalamaktiviti pengurusan perubahanmata pelajaran.Lebih mementingkankecemerlangan peperiksaan.

Memimpin aktiviti pengurusanperubahan mata pelajaran dibawah jagaannya

Mempunyai kemahiranmengintegrasikan ICT dalampengajaran dan pembelajaran. Dapat memberi latihandalaman tentang penggunaanICT dalam pendidikan, pemprosesan kata, spreadsheet dan pembentangan grafik

Mempunyai kemahiranmengintegrasikan ICT dalampengajaran dan pembelajaran

Mempunyai kemahiran asaspemprosesan kata, spreadsheet dan pembentangan grafik

Tidak mempunyai kemahiranICT

Berkemahiran ICT

Ketua Bidang Bahasamendalami ilmu berkaitan matapelajaran Bahasa MelayuBestari.

Sentiasa mengemaskinimaklumat tentang sistembestari, dan memastikan guru mendapat maklumat terkini.

Jarang menyampaikanmaklumat tentang sistembestari kepada guru lain sungguhpun sentiasa diberimaklum balas terkini olehKementerian Pendidikan

Tidak mempunyai pengetahuanmendalam tentang sistembestari.

Menjadi sumber maklumatkepada guru mata pelajaran

Memberi latihan dalamanberkala dan kerap untukmemastikan guru matapelajaran yakin menggunakansistem bestari

Bersikap positif terhadap sistembestari. Menggalakkan guru mata pelajaran menggunakansistem bestari, dan membantumenyelesaikan masalahberkaitan dengan sistem.

Mengambil tahu tentangperkembangan semasaberkaitan dengan sistembestari, tetapi tidak memberikeutamaan kepadapenggunaan sistem.

Tidak mengikuti perkembangansemasa berkaitan dengansistem bestari. Tidakmenunjukkan sikap yang positifterhadap sistem bestari

Menggerakkan guru matapelajaran menggunakansistem bestari

62

75

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: GuruRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru




Berkongsi pengalaman danpembelajaran yang diperolehdaripada mesyuaratpengurusan perubahan

Jarang berkongsi pengalamandan pembelajaran yang diperoleh semasa mesyuaratpengurusan perubahananjuran Bahagian TeknologiPendidikan

Menyebar bahan yang diperoleh semasa mesyuaratpengurusan perubahananjuran Bahagian TeknologiPendidikan, tetapi tidakmengadakan sesi perkongsianpengalaman danpembelajaran dengan guru mata pelajaran

Menyebar bahan yang diperoleh semasa mesyuaratpengurusan perubahananjuran Bahagian TeknologiPendidikan, dan mengadakansesi perkongsian pengalamandan pembelajaran denganguru mata pelajaran

Menyebarkan analisis dansintesis bahan, pengalamandan pembelajaran yang diperoleh daripada mesyuaratpengurusan perubahananjuran Bahagian TeknologiPendidikan. Memastikansemua guru mata pelajarandimaklumkan dan fahamtentang perkembangan terkini.

Menggunakan fungsipengajaran danpembelajaran dalam SistemPengurusan Sekolah Bestari

Menggunakan beberapafungsi pengajaran danpembelajaran, tetapi lebihsuka mengajar tanpamenggunakan sistem bestari

Menggunakan beberapafungsi pengajaran danpembelajaran, dan sentiasaberusaha untuk mempelajarifungsi lain dalam SistemPengurusan Sekolah Bestari

Menggunakan kebanyakanfungsi pengajaran danpembelajaran, danmemastikan segala pepijat, kesilapan dan kecacatandilaporkan kepada MejaBantuan

Sentiasa mengkaji cara untukmenggunakan semua fungsipengajaran dan pembelajaranbagi memudahkanpengurusan kelas danpengajaran di bilik darjah. Memantau penyelesaianpepijat, kesilapan dankecacatan yang dilaporkankepada Meja Bantuan.

Memudahcara pembelajaranguru lain

Tidak dapat mengajar guru lain menggunakan sistembestari

Dapat memberi penjelasanyang mencukupi bagimenggalakkan guru untukmenggunakan sistem bestari

Menggunakan pelbagaikaedah untuk membantu guru belajar menggunakan sistembestari

Kreatif dan proaktif dalammenggunakan pelbagaikaedah dan bahan untukmembantu guru belajarmenggunakan sistem bestari

Berkemahiran menggunakanaplikasi Sistem PengurusanSekolah Bestari

Tidak menguasai kemahiranmenggunakan aplikasi SistemPengurusan Sekolah Bestari

Berkemahiran menggunakankebanyakan aplikasi SistemPengurusan Sekolah Bestari

Berkemahiran tinggi dalammenggunakan semua aplikasiSistem Pengurusan SekolahBestari

Berkemahiran tinggi dalammenggunakan semua aplikasiSistem Pengurusan SekolahBestari.Dapat memberi cadanganbernas untuk menambahbaiksistem.

63

76

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru…sambunganRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru…sambungan



Mendapat komitmen dankepercayaan warga sekolahterhadap program bestari darisegi penglibatan aktif dan sikappositif warga sekolah terhadapprogram ini

Yakin terhadap pengurusanprogram bestari dan dapatmemperoleh komitmen wargasekolah

Memaklumkan kepada wargasekolah tentang betapapentingnya program Bestari , tetapi tidak dapat meyakinkanwarga sekolah

Menunjukkan sikap negatifterhadap program bestari dantidak menganggapnyasepenting program lain disekolah

Menggerakkan program pengurusan perubahan disekolah

Mengadakan sesi berkalabersama guru lain untukberkongsi maklumat tentangperkembangan dalam prosespengajaran dan pembelajaranbestari

Memastikan semua guru dimaklumkan tentangperkembangan dalam prosespengajaran dan pembelajaranbestari

Memaklumkan tentangperkembangan dalam prosespengajaran dan pembelajaranbestari apabila ditanya

Tidak menyampaikan maklumatkepada guru lain

Menyampaikan maklumatterkini tentang prosespengajaran dan pembelajaranbestari

Cemerlang dalam menjalankantugas dan berupayamenyelesaikan masalah yang ada

Bekerjasama dengan semuaguru untuk menyelesaikanmasalah, dan sentiasamenunjukkan sikap yang positif

Berupaya menyelesaikanmasalah yang ada

Tidak menunjukkan keupayaandalam menyelasikan masalahyang ada

Memainkan peranan sebagaipenyelesai masalah

Bersifat proaktif dan memberitumpuan kepada tugas dengancemerlang

Mahir dan bekerjasama untukmemastikan program berjalanlancar.

Dapat menyakin warga sekolahtentang program Bestari

Menerangkan tentangkepentinganProgram Bersepadu SekolahBestari

Sebagai penggerak utama

Guru menggunakansepenuhnya pelaksanaanpengurusan serta sentiasaproaktif untuk memperluaskanperlaksanaan.

Guru dapat menerangkan ataucuba menyelesaikan masalahyang dihadapi oleh ahli panitia

Guru menerangkan maklumat-maklumat penting kepada ahlipanitia melalui kursus dalaman

Guru tidak memahami danmendalami pelaksanaanpengurusan

Peranan guru sebagai sumberrujukan pelaksanaanpengurusan

64

77

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penyelaras BestariRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penyelaras Bestari

Berjaya merancang danmelaksanakan penyelarasanpenggunaan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestari, dan mendapat komitmendaripada semua guru untukterus menggunakanPenyelesaian Bersepadu

Berjaya merancang danmelaksanakan penyelarasanpenggunaan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestarioleh guru

Cuba menyelaraskanpenggunaan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestarioleh guru, tetapi tidak dapatkerjasama daripada guru

Kurang berjaya menyelaraskanpenggunaan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestarioleh guru

Menyelaraskan penggunaanPenyelesaian BersepaduSekolah Bestari oleh guru

Bertindak proaktif dan sentiasamenghebahkan maklumatterkini tentang perkembanganPenyelesaian BersepaduSekolah Bestari, menganjurkankursus serta membimbingwarga sekolah sepanjangtahun.

Memaklumkan danmenganjurkan kursus dalamandan mendapat kerjasamawarga sekolah untukmenggunakan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestari

Memaklumkan setiapperkembangan berkaitandengan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestaritetapi tidak mengadakan kursusdalaman

Tidak menggalakkanpenggunaan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestari diperingkat sekolah

Memainkan peranan sebagaiagen perubahan utamapenggunaan PenyelesaianBersepadu Sekolah Bestari diperingkat sekolah

Sentiasa menyebarkanmaklumat dalam pelbagai cara, seperti dalam kursus danlatihan perkembangan staf, melalui e-mel, nota panduan, dan secara bersemuka

Menyampaikan maklumatdengan jelas dalam kursus danlatihan perkembangan staf

Menyampaikan maklumathanya dalam bentuk nota tetapitidak menerangkan secara lisan

Jarang menyampaikanmaklumat setelah balikdaripada kursus

Menyampaikan maklumatsebagai pakar rujuk sistembestari

Mempunyai kemahiranmemudahcara latihan dan latihan untuk kumpulan sasaranyang berlainan. Dapatmeyakinkan warga sekolahuntuk terus belajarmenggunakan sistem bestari.

Mempunyai kemahiranmemudahcara latihan dan taklimat untuk kumpulansasaran yang berlainan

Mempunyai kemahiranmemudahcara latihan dan taklimat untuk murid, tetapikurang berkemahiranmengendalikan pelajar dewasa

Tidak mempunyai kemahiranmemudahcara latihan dan taklimat mengikut keperluankumpulan sasaran

Mempunyai kemahiranmemudahcara latihan dan taklimat

Menghadiri kursus dan memberikursus dalaman kepadapentadbir, guru, staf lain, danmurid mengikut jadual tetap, dan apabila perlu. Menyediakan panduan untukmembantu warga sekolahmemahami perkembanganterkini.

Menghadiri kursus dan memberikursus dalaman kepadapentadbir, guru, staf lain, danmurid mengikut jadual tetap, dan apabila perlu.

Menghadiri kursus dan memberikursus dalaman kepadapentadbir, guru, staf lain, danmurid, tetapi tidak mengikutjadual berkala.

Menghadiri kursus tetapi jarangmemberi kursus dalamankepada pentadbir, guru, staflain, dan murid

Memberi kursus dalamantentang komponen danpenggunaan sistem bestarikepada warga sekolah



65

78

Rubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penyelaras Bestari…sambunganRubrik Pengurusan Perubahan Sekolah: Guru Penyelaras Bestari…sambungan



Menerangkan komponen Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari dengan sesi latihan ”hands-on” kepada semua warga sekolah mengikut jadual yang teratur. Menyediakan nota panduan mesra-pengguna sebagai peringatan kepada warga sekolah.Memantau keberkesanan penerangan dan tunjuk ajar, dan sentiasa mengemaskini penerangan dan tunjuk ajar.

Menerangkan komponen Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari dengan sesi latihan ”hands-on” kepada semua warga sekolah mengikut jadual yang teratur. Memantau keberkesanan penerangan dan tunjuk ajar, dan sentiasa mengemaskini penerangan dan tunjuk ajar.

Menerangkan komponen Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari dan memberi tunjuk ajar tentang cara bagaimana menggunakan sistem bestari. Tiada tindakan susulan untuk memantau dan menilai keberkesanan penerangan dan tunjuk ajar.

Memberi penerangan tentang komponen Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari, dan menjalankan beberapa sesi tunjuk ajar, apabila diarah oleh pengetua atau guru besar

Membimbing warga sekolah menggunakan semua komponen Penyelesaian Bersepadu Sekolah Bestari, terutama sekali Sistem Pengurusan Sekolah Bestari

Mempunyai tahap kemahiranICT yang tinggi. Melatih wargasekolah menguasai kemahiranICT yang mencukupi bagimenjalankan tugas mereka.Dapat menyelesaikan masalahteknikal, dan dapatmenyumbang kepadapengkalan data masalah yang telah diselesaikan denganberjaya.

Mempunyai tahap kemahiranICT yang tinggi, dan dapatmelatih guru lain memperolehkemahiran ICT asas.Dapat menyelesaikan masalahteknikal asas, dan masalahyang lebih rumit denganbantuan Meja Bantuan.

Mempunyai tahap kemahiranICT yang mencukupi untukmembantu guru lain menggunakan ICT padaperingkat asas.Dapat menyelesaikan masalahteknikal asas.

Mempunyai tahap kemahiranICT yang rendah, dan tidakdapat membantu guru lain memperoleh kemahiran ICT.Dapat menyelesaikan masalahteknikal asas.

Berkemahiran ICT

Memberi latihan dalaman“hands-on” cara bagaimanamenggunakan ICT dalampendidikan, mengikut jadualtertentu, dan apabila perlu

Berusaha menerapkan budayaICT di kalangan wargasekolah, dengan memberitaklimat dan tunjuk ajar carabagaimana menggunakan ICT dalam pendidikan

Dari semasa ke semasa, adamenunjuk ajar caramenggunakan ICT dalampendidikan

Memaklumkan tentangpentingnya menggunakan ICT dalam pendidikan, tetapi tidakbertindak untuk mewujudkanbudaya ICT di kalangan wargasekolah

Mewujudkan budaya ICT dikalangan warga sekolah

66

7967

Hari Pertama: (6 jam)

Future Search/Search Conference/Open Space TechnologyPenerangan tentang Konsep SekolahBestari

Hari Kedua: (6 jam)

Soft Systems MethodologyPenyediaan dan PembentanganPelan Tindakan PengurusanPerubahan

Cadangan Jadual Sesi Pengurusan PerubahanCadangan Jadual Sesi Pengurusan Perubahan

80

Soalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Pengetua Dan Guru Besar

Siapakah yang bertanggungjawab mendedahkah konsepsekolah bestari kepada semua guru di sekolah?Penggerak utama aktiviti pengurusan perubahan sekolah, termasukpendedahan kepada konsep dan prinsip Sekolah Bestari, ialah Pengetuaatau Guru Besar. Pengetua atau Guru Besar boleh merujuk kepadaPusat Sumber Pendidikan Negeri dan Pusat Kegiatan Guru untukmendapat kepakaran dan bahan pengurusan perubahan.

Adakah Sistem Pengurusan Sekolah yang dirintiskan semasaProjek Rintis Sekolah Bestari diperluaskan kepada semuasekolah?Sistem Pengurusan Sekolah Bestari akan digunapakai di semua sekolahselepas ditambahbaik.

Dari manakah wang penyenggaraan infrastruktur ICT sekolah bestari diperoleh?Wang penyenggaraan biasanya disalurkan melalui Peruntukan Pengurusan Sekolah.

Sekolah sudah menggunakan pengautomasian Pusat Sumber dan juga Sistem Pengurusan Staf/Murid menggunakan komputer. Jika sekolah kami menjadi sekolah bestari, adakah kami terpaksa mengulangi semula data yang telah kami masukkan ke dalam komputer?Perisian jenis midware telah diuji untuk berfungsi memindahkan data daripada Mykad dan pangkalan data lain ke dalam perisian Sistem Pengurusan Sekolah Bestari dan sebaliknya. Pihak sekolah hanya perlumemasukkan data sisipan sahaja.

Saya kurang berkemahiran ICT. Bagaimana saya hendakmeyakinkan staf saya untuk menggunakan ICT dalam urusanharian mereka?Pusat Sumber Pendidikan Negeri dan Pusat Kegiatan Guru bersediamembantu melatih warga sekolah dalam kemahiran ICT. Selain itu, terdapat juga latihan ICT dalam talian yang percuma dan mesra-pengguna.

Apakah perbezaan antara sekolah bestari dengan sekolah biasa?Sekolah Bestari adalah sekolah yang direka semula secara sistematik dari segi pengajaran dan pembelajaran, serta sistem pengurusan sekolah untuk membantu murid mengamalkan pembelajaran terarah-kendiri, kadar kendiri dan akses kendiri.

Adakah sekolah bestari mampu meningkatkan keputusan peperiksaan awam?Perkembangan holistik murid dapat dicapai sekiranya konsep Sekolah Bestari diamalkan sepenuhnya di sekolah.

Bolehkah pelaksanaan Sistem Pengurusan Sekolah Bestari membantu melicinkan pengurusan sekolah?Perisian Sistem Pengurusan Sekolah Bestari direka khas untuk membantu mempercepatkan semua aspek pengurusan sekolah.

Adakah sistem pengajaran dan pembelajaran sekolah bestari dapat membantu semua murid belajar dengan lebih baik?Rekaan semula sistem pengajaran dan pembelajaran sekolah secara sistemik ialah untuk membantu menyediakan persekitaran pembelajaran yang paling sesuai untuk murid.

Siapakah yang harus dipertanggungjawabkan jika pelaksanaan sistem bestari tidak mantap dan mengakibatkan sekolah mengalami keputusan peperiksaan awam yang merosot?Keputusan peperiksaan bergantung kepada banyak perkara. Semua warga sekolah memang akan menghadapi ”lengkuk pembelajaran” dan memerlukan masa untuk mengubahsuaikan diri kepada sistem baru apabila sistem bestari diperkenalkan. Ini bermakna perubahan positif boleh dicapai, akan tetapi memerlukan daya usaha dan kesabaran.

Adakah semua pelajar dan guru guna komputer sepenuhnya di sekolah bestari?Kesemua aspek pengurusan sekolah akan dipengkomputerankan. Pengajaran dan pembelajaran akan diupayakan oleh teknologi, termasuk komputer. Walau bagaimanapun, keperluan pembelajaran individu yang menjadi panduan asas dalam perancangan pengajaran dan pembelajaran bestari.

68

81

Soalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Guru Penolong Kanan dan Penyelia Petang

Adakah Program Pengajaran Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris merupakan sebahagian daripada projek sekolah bestari?Peluasan Sekolah Bestari akan mengambil kira semua inisiatif ICTyang sedang dilaksanakan di sekolah Malaysia.

Adakah pelaksanaan Sekolah Bestari melibatkan semua warga sekolah?Semua warga sekolah, termasuk ibu bapa dan komuniti, terlibat dalam pelaksanaan Sekolah Bestari, kerana semua komponen sekolah direka semula, iaitu, sistem pengajaran dan pembelajaran, sistem pengurusan sekolah, pihak berkepentingan, proses sekolah,dasar dan polisi pendidikan, dan penggunaan teknologi sebagai pengupaya.

Adakah bahan pengajaran dan pembelajaran bestari selaras dengan sukatan pelajaran yang sedia ada?Semua bahan pengajaran dan pembelajaran yang dikeluarkan oleh Kementerian Pelajaran adalah sesuai digunakan di sekolah. Bahanpengajaran dan pembelajaran bestari yang dibina semasa Projek Rintis Sekolah Bestari selaras dengan sukatan pelajaran yang dikeluarkan oleh Kementerian Pendidikan pada masa itu.

Sekolah saya mempunyai satu makmal komputer sahaja, tetapi murid ramai. Bagaimana saya boleh menyelesaikan masalah ini?Penjadualan, dalam waktu sekolah dan di luar waktu sekolah, amat penting bagi memastikan makmal komputer digunakan pada tahap optimum.

Apakah yang perlu disediakan bagi memulakan Sekolah Bestari?Sekolah perlu memastikan semua warga sekolah didedahkan kepada konsep Sekolah Bestari melalui aktiviti pengurusan perubahan.

Sekolah kami di luar bandar dan bekalan elektrik tidak memuaskan. Bolehkah kami menjadi sekolah bestari juga?Kerajaan sentiasa berusaha untuk memastikan semua sekolah mendapat kemudahan asas bagi semua program yang dilancarkan.

Apakah tugas saya sebagai Penolong Kanan (atau Penyelia Petang) di Sekolah Bestari?Pengetua atau Guru Besar bersama pihak pengurusan sekolah (Guru Penolong Kanan, Penyelia Petang, Ketua Bidang) hendaklah bersama-sama memastikan pelaksanaan Sekolah Bestari berjalan sebagaimana yang dirancangkan.

Adakah aktiviti kokurikulum bertambah atau berkurang di Sekolah Bestari?Aktiviti kokurikulum yang dirancangkan oleh sekolah masih perlu dijalankan pada tahap optimum dan melibatkan semua murid sekolah.

Adakah bilangan guru akan berubah di sekolah bestari?Bilangan guru adalah bergantung kepada bilangan murid dan ini adalah sama untuk semua sekolah.

Di mana boleh saya dapatkan maklumat tentang Konsep Sekolah Bestari?Bahagian Teknologi Pendidikan, Pusat Sumber Pendidikan Negeri dan Pusat Kegiatan Guru mempunyai kepakaran dan bahan tentang Sekolah Bestari.

69

82

Soalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Pihak Berkepentingan

Soalan Lazim Guru

Murid saya selalu lupa kata laluan mereka. Bagaimanakah dapat saya bantu mereka?Murid perlu diajar petua memori untuk mengingat semula kata laluan yang mereka pilih.

Apakah yang sepatutnya saya lakukan sekiranya ada perisian yang selalu ‘hang’ bila digunakan oleh murid secara serentak.Kenal pasti perisian kursus yang bermasalah dan pasangkan perisian kursus berkenaan pada komputer yang tidak dirangkaikan.

Komputer riba diberi kepada beberapa orang guru sahaja, dan saya tidak dapat menggunakannya.Komputer riba diagihkan kepada guru yang dikenal pasti dan menjadi tanggung jawab guru berkenaan. Walau bagaimanapun, komputer itu adalah harta kerajaan dan boleh diagih semula dan digunakan oleh guru lain, mengikut keperluan.

Perlukah saya menyimpan rekod elektronik dan bukan-elektronik bagi setiap bahan yang saya sediakan?Wawasan Sekolah Bestari ialah pada suatu masa akan datang, semua rekod dapat disimpan dan diakses dalam bentuk elektronik dari mana-mana sahaja di dunia.

Adakah beban tugas staf sokongan sekolah bestari akan bertambah?Beban kerja sama sahaja tetapi akan bertambah mudahdalam jangka masa panjang.

Adakah program latihan komputer akan dijalankan untuk staf sokongan sekolah?Program pemantapan pengetahuan dan kemahiran staf sentiasa diadakan bagi warga sekolah yang memerlukan latihan, berdasarkan keperluan.

Adakah staf sokongan diberi pendedahan tentang konsep sekolah bestari?Semua staf sokongan akan diberi pendedahan tentang sekolah bestari secara berperingkat-peringkat oleh Pusat Sumber Pendidikan Negeri dan Pusat Kegiatan Guru.

Adakah kerja percetakan di sekolah bestari bertambah?Kerja percetakan adalah mengikut keperluan sekolah.

Soalan Lazim Staf Sokongan

70

83

Soalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Pihak BerkepentinganSoalan Lazim Murid dan Ibu Bapa

Bolehkah murid belajar dari rumah tanpa perlu ke sekolah?Sistem bestari akan membolehkan murid dan guru mencapai bahan pengajaran dan pembelajaran dari mana-mana sahaja. Ini bermakna murid yang tidak dapat hadir ke sekolah masih dapat diajar dan diberi tugasan oleh guru. Guru yang tidak dapat hadir ke sekolah masih boleh menghantar rancangan pelajaran ke sekolah untuk guru pengganti, dan menghantar tugasan kepada murid. Walau bagaimanapun, sekolah masih wujud untuk membenarkan masa bersemuka bagi membantu mensosialisasikan murid.

Perlukah ibu bapa menguasai kemahiran teknologi maklumat?Ibu bapa berkemahiran teknologi maklumat dapat membantu anak mereka dalam kerja rumah.

Adakah kerja rumah bertambah?Kerja rumah ditugaskan oleh guru mengikut keperluan murid.

Siapakah yang layak masuk ke Sekolah Bestari?Peluasan sekolah bestari akan melibatkan semua sekolah di Malaysia. Oleh itu, semua murid layak masuk ke Sekolah Bestari.

Perlukah saya mempunyai komputer di rumah?Ibu bapa digalakkan membeli komputer untuk anak menggunakan di rumah bagi tujuan pengayaan dan pembelajaran kendiri di luar waktu sekolah

Adakah semua pelajaran diajar menggunakan komputer, dan semua kerja murid dibuat menggunakan komputer?Pengajaran dan pembelajaran di sekolah bestari mengambil kira kepelbagaian dalam gaya pembelajaran murid. Oleh itu, pelbagai kaedah dan pelbagai jenis bahan perlu digunakan. Ini bermakna sekolah bestari menggunakan bahan elektronik (perisian kursus dan bahan internet) dan bahan konvensional atau bukan-elektronik (rancangan televisyen, buku, poster, realia dan manipulatif).

Adakah yuran khas dikenakan di sekolah bestari?Tiada perubahan dalam yuran sekolah.

71

84

Urus Setia Pengurusan PerubahanUrus Setia Pengurusan Perubahan

Chan Foong MaeNorhaida binti Mohd. YusofHasnijah binti Hj. HashimNur Ain Wong AbdullahTeoh Boon Hai

Sektor Komunikasi dan Latihan, Bahagian Teknologi Pendidikan,Pesiaran Bukit Kiara,50604 Kuala Lumpur

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Johor,No. 1, Jalan Hang Jebat,Taman Skudai Baru, 81300 Skudai, Johor

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Kedah,Kompleks Pendidikan,Jalan Stadium,05100 Alor Setar, Kedah

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Kelantan,Jalan Maktab,16100 Kota Bharu,Kelantan

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Melaka,Km. 9, Jalan Tun Kudu,Bukit Katil,75450 Melaka

Pusat Sumber Pendidikan Negeri,*Negeri Sembilan,Km. 4, Jalan Kuala Pilah,70400 Seremban, Negeri Sembilan

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Pahang,Km. 10, Jalan Kemaman,26100 Beserah, Kuantan,Pahang

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Perak,Jalan Tawas Baru Utara,Tasik Damai,30200 Ipoh,Perak

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Perlis,Jalan Behor Pulai,01000 Kangar,Perlis

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Pulau Pinang,Pokok Sena,13220 Kepala Batas, Seberang Perai,Pulau Pinang

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Sabah,Lorong Sahabat, Off Jalan Penampang Lama,89500 Penampang, Sabah

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Sarawak,*Tingkat 4 dan 5, Bangunan RTM,Jalan P. Ramlee,93400 Kuching,Sarawak

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Selangor,Jalan Kepok 19/2, Seksyen 19,40300 Shah Alam,Selangor

Pusat Sumber Pendidikan Negeri Terengganu,21600 Maran,Terengganu

Pusat Sumber Pendidikan NegeriWilayah Persekutuan Kuala Lumpur,Jalan Seri Permaisuri,Bandar Seri Permaisuri,56000 Cheras,Kuala Lumpur

Pusat Sumber Pendidikan NegeriWilayah Persekutuan Labuan,d/a Jabatan Pendidikan Labuan,Peti Surat 80277,87013 Wilayah Perseketuan Labuan

* Akan pindah pada tahun 200572

85

Kurikulum

Pedagogi

Pentaksiran

BahanSumberPendidikan

TeknologiUrus Tadbir

Sekolah

SumberManusia

Kemudahan

Hal EhwalPelajar

Sumber Luar

PengurusanKewangan

Keselamatan

SistemSistemPengurusanPengurusan

SekolahSekolah BestariBestari

yang berkesan!!!

Kasa bestari

Documents

Transcript of Kasa bestari