KARİYER GELİŞİMİ VE

MESLEKİ REHBERLİK

Kariyer gelişimi ve mesleki rehberlik bir süreçtir.

Çünkü meslek seçimi insan hayatında ömür bo-

yu sürecek tesirleri ile kendini hissettirir.

İnsanlar Mesleklerini Nasıl Algılıyor:

İnsanlar mesleklerini ilgi ve yetenekleri doğ-

rultusunda, uğraşılarının yönünde iki kutupta

algılıyorlar. Birincisi insan ve nesne; ikincisi

Bazı meslekler insanlarla, bazıları da nesnelerle ça-

lışır. Nesne deyince mikrofon, fotoğraf makinesi.... vb.

İnsan deyince de öğrenci, hasta, müşteri akla gelebilir.

Bazı meslekler bilgi ön planda iken bazılarında da veriler

ön plandadır.

Bilgi, fikir üretmek ve bilimsel çalışmaları araştırmala-

Yete-

İlgi

Yete-

İlgi

insan

nes-ve-

Bil-

Meslek seçimi aile içi etkilerle başlar okulöncesi, ilköğretim

ve lise ile devam ederek kararın verildiği ana kadar bir sü-

reçtir. Bireyin meslek seçiminde ilgi-yetenek ve uğraşı duru-

Bunlar mesleki kişilik kavramıyla karşımıza çıkmaktadır.

Altı adet mesleki kişilik tipinden bahsedebiliriz.

Toplum içinde sıkılgandır.

Toplum kurallarına uyarken verim-

liliği pek düşünmez, dobra dobra

konuşur.

İnsanlara karşı harbi davranır.

İçinden geldiği gibi duygularını

söyler.

Sözlerinin nereye varacağını dü-

şünmez.

Erkek ise erkeklere özgü kabalık

söz konusudur.

Yaşamı soyut araç gereçlerle ge-

çer.

Nezaket kurallarından sıkılır.

Toplumun içinde kendini sivri bir

tipten ziyade, sıradan bir vatandaş

olarak görür.

İnsanlarla haşır neşir olmak iste-

mez.

Israrlı ve sebatkârdır.

Pratik zekalıdır.

Kuramsal ve yöntemli düşünmek

yerine, her şeyin en pratiğini düşü-

nür.

Oturaklı bir yapıya sahiptir.

Soyut (bulmaca gibi), elektrikli araç

gereçlerin onarımından hoşlanır.

Matematik ve uzaysal şekil yete-

nekleri belirgindir.

Çiftçilikte, mühendislikte, matema-

tik, geometri, fen gibi derslerle bu

alanlara ilgisi vardır.

YGS-LYS de (M-F) puanıyla öğ-

renci alan bölümleri tercih için yön-

lendirilebilirler.

GERÇEKCİ TİP:

Her şeyi ayrıntılı şekilde incelemeye

alışmıştır.

Son derece titizdir.

İhtiyatlı insandır ve zor karar verir.

Bağımsız düşünür ve eleştirel düşüne-

rek yaklaşır.

Öğrenmenin meraklısıdır.

Yapmaktan çok düşünmeyi yeğler.

Duyulardan çok anlamaya önem verir.

Zihinsel etkinliklerine rağmen içe dö-

nüktür.

Her işi sistemli yapmak isteyen ve top-

lum içerisinde edilgen bir izlenim uyan-

dırır.

Laboratuar da ders çalışmak ister.

Doğal ve kültürel olayları açıklamaktan,

yorumlar yapmaktan hoşlanırlar.

Sayısal ve soyut düşünme yetenekleri

iyidir.

AYDIN TİP:

Oldukça karmaşık duygusal dünyaları olan

hisli ve idealist insanlardır.

Hayal güçleri zengindir.

Düşünmekten çok hissetmeyi yeğlerler.

Sezgilerine göre hareket ederler.

Geleneklerden, kalıpsal davranışlardan

sıkılırlar.

Orijinal davranmayı yeğlerler. İç dünyaları

anlamaya önem verirler.

Bu insanlar sosyal oldukları için çoğu çev-

reye yakındırlar.

Müzik-Tiyatro-Dil ile ilgili konularda çalışır-

lar.

Üniversitelerin özel yetenekle öğrenci alan

bölümleriyle YGS-LYS de (D-TS-S) puan

ARTİSTİK TİP:

Dolar ile simgeleştirilmiştir.

Paraya düşkün, gözü pek, gözü sürekli yükseklerde olan insanlardır.

İnsanlarla tartışıp, belirli bir konuya sevk (maniple etmekten) hoşlanırlar.

Yakın çevreleriyle ticari ve para bağlan-tılı ilişkileri söz konusudur.

İyimser, popüler, zevkine düşkün, kendi-lerin emin tavırla konuşan, enerjik yapı-larıyla çevresindekileri şaşırtan kimse-lerdir.

Sürekli kendi özelliklerini anlatmaktan hoşlanan kimselerdir.

İnsanlara imkan ve hizmet sunarken karşılığında kendi çıkarlarını gözetirler.

Liderlik özelliklerinin yanı sıra satış ve pazarlama yetenekleri de yüksektir.

Çeşitli organizasyonlar yapmaktan hoş-lanırlar.

Avukat, yönetici ve pazarlamacılar bu tipe girer.

Ticarette ikna ya önem verirler, sözel yeteneklerinin yanı sıra sayısal yetenek-leri de iyidir. YGS-LYS de (TM-TS-S)

puan türlerinde tercih-lere yönlendirilebilirler.

GİRİŞİMCİ TİP:

Toplum içinde sözü geçen ince ve nazik, arkadaş canlısı, paylaşımcı yapıya sahiptirler.

İdealist düşünürler. İç dünyalarına önem verirler.

Hem kendi hem de başkalarının duy-gularını önemserler, toplum yaşa-mında sorumluluk alırlar ve bu so-rumlulukların bir ciddiyet içinde ger-çekleştirirler.

İnsanlarla çalışmaktan hoşlanırlar.

İnsanları sevdikleri için kalp işareti sembolleridir.

Sosyal bilimlerde ilgilidirler. İkna ka-biliyetleri yüksektir olup sözel yete-nekleri oldukça iyidir.

Dil kavramları çok iyi kullanırlar.

Bu tipteki bireyler, eğitimci, öğret-men, hukukçu, politikacı, din adamı, psikolog olarak çok geniş bir yelpaze içinde meslek tercihi yapabilirler YGS-LYS de (S-TS-D) gibi puan türlerin-den tercihlere yönlendirilebi-lirler.

SOSYAL TİP:

GELENEKÇİ TİP: Toplumda alışıla gelmiş davranış biçimlerini yaşamayı yeğ-

lerler. Toplumda huzursuzluk çıkaracak uygulamaları desteklemezler. Yaşantı-

larıyla toplumun benimsediği davranışları göstermeye çabalarlar. Boşa ne za-

manlarını nede paralarını harcamazlar, itaatkar insanlardır. Toplumun ve oto-

ritenin beklentilerine uyarlar. Verimliliğe önem verirler. Hayali işlemlerden ve

soyut düşüncelerden hoşlanmazlar. Sade ve durgun tek düze bir yaşantıları var-

dır. Dört işleme dayalı hesapları kuvvetlidir. Daktilo ve bilgisayar kursları al-

mayı tercih ederler. Büro araç ve gereçlerini iyi kullanırlar. Büro elemanı, mu-

hasebeci, maliye gibi meslek alanlarına uygundurlar. YGS-LYS de (M-TM) alan-

larında tercihlere yönlendirilebilirler.