11

Kartlı Ödeme Sistemlerinin Sihirli Dünyası9 Mayıs 2019

Celal Cündoğlu@cundoglu

22

Kartın Doğuşu

Diners Club

• Frank McNamara• 1950-51• First Supper

2

33

2. Dünya Savaşı Sonrası Amerika’da Orta Sınıfın İhtiyaçları Artıyor…• Ortalama aile geliri

• $7K-$10K

• 1947-59 arasında%5’ten %20’ye çıkıyor

• Tüketici kredisi emisyonu

• 1945-60 arasında$2.6 milyar’dan $45 milyara çıkıyor

• Bireylerin eczane, manav, bakkalda veresiye hesapları var.

• “Amerika’yı tüketici kredileri kurmuştur”

4

Perakende Bankacılık = Mevduat

Dönemde Amerika’da Bankacılık• 3, 5, 3 işi

%3’ten bireylerden topla, %5’ten toptan sat, Saat 3’te golf sahasında ol.

• Bireysel kredi, tüketici finansmanı şirketlerinin işi• Bankacılık eyalet sınırları içinde

55

Farklı Bir Banka:Bank of America• Kaliforniya bazlı• “küçük dostların” bankası

• Göçmen çiftçiler• Depremzedeler

• 1950’ler: • $60 milyon değerinde buzdolabı kredi

portföyü• @$200/buzdolabı: 300,000 buzdolabı• Yılda bankaya 4-5 kredi ziyareti: tatil,

okula dönüş, vergi, dikiş makinası, araba, vb.

• Uzun kredi süreçleri• Timeplan inovasyonu: $1000’lik bireysel

kredi hattı5

66

Kredi Kartı İşModeliOluşuyor• Test: 1958, “the drop”, 60,000 kart,

Fresno, CA• Ürün: BankAmericard• Aylık %1.5, yıllık %18 faiz, $300-$500 arası

limit• Satıcı taban limiti: $25-$100• %6 satıcı komisyonu• Kolay ödeme ve kredi aracı

• 12 yılda 100 milyon kart• 1970: toplu gönderim yasaklanıyor

• Kart kabul furyası6

77

Sancılı Doğum

• 1959: 15 ayda $20 M zarar, %22 NPL

• 1961: Kar yılı

• 1966: 4’lü iş modeli kuruluyor

• BankAmericard Licensing: 8 banka

• 1967: 17 banka. 1968: 1800 banka

• Interbank: 14 doğu yakası bankası

• 1967: 4 Kaliforniya bankası MasterCharge’ı kuruyor

• 1968 sonu: Problemler ve Dee Hock’ın ortaya çıkışı

88

BankAmericard önce ulusal sonra uluslararası oluyor

• 1970: National BankAmericard Inc kuruluyor• Her eyaletten bankalar

BankAmericard ihraç ediyor• Tüm ülkede kabul

• Uluslararası kabul

• Yeni bir isim: Visa ‘73• Her lisanda aynı manaya gelir• Aynı şekilde okunur

8

99

Önlenemeyen Büyümenin Arkasındaki Teknoloji• Otorizasyon çağrı merkezi• ‘73: Online otorizasyon (BASE I)• ‘74: Elektronik mutabakatlaşma ve hesaplaşma (BASE II)• ‘80: POS• Network teknolojisi (uluslararası)• Manyetik bant • Hologram• CVV• EMV• 3D Secure• Temassız

9

1010

Ödeme Sistemleri YenilikçilikLaboratuvarı Türkiye

10

1111

Konjonktür• Çok yüksek enflasyon• Tüketime aç toplum• Perakendecinin tüketiciye satışı:• Risk yönetimi• Kefil• Senet - pul• Tahsilat

• Banka rekabeti• Yaratıcılık• Uygun BT kaynağı

11

1212

Sihirli Buluş: Taksit

• Zincir perakendecilerde mağaza kartı

• Advantage kart: '98

• Kredi kartlarının üzerinde taksit: '99-'02

• Kart kullanım hacminde büyüme

• Bugün:

• Kartlı ödemeler / hane halkı harcamaları: %40

• Kredi kart alışverişlerinin 1/4’ü taksitli

1313

Diğer Buluşlar• Puan

• Mil, konuşma süresi

• Kat puan

• Puandan konuşmaya, mile aktarım

• Anında POS’tan, SMS ile, internette kullanım

• Çip ve PIN

• Avrupa’da 2.ulusal geçiş

• ATM’ler arası şifre paylaşım

• Tüm kanallardan şifre yönetimi

• Otomatik limit arttırımı

1414

Geleceğin YönelimleriÖdeme Sistemlerinin geleceği bu yönelimler arası gelişmelerile belirlenecek:

• Plastik x Mobil• Temaslı x Temassız• «card present» x «card not present»• Şifre x Biyometrik• Uluslararası x Yerel• Finansal x Teknoloji firmaları• Serbesti x Düzenleme

14

15

Insert ImageTeşekkürler