Karcinom paratireoidne žlijezde

Volumen 63, Broj 8 VOJNOSANITETSKI PREGLED Strana 765

Correspondence to: Aleksandar Filipovi, Atinska 15, 81000 Podgorica, Crna Gora. Tel.: +381 81 65 55 34, +381 81 41 23 29, mob. tel.:+381 69 051 069. E-mail: [email protected]

P R I K A Z S L U A J A UDC: 616.447006.6

Karcinom paratireoidne lijezdeParathyroid carcinoma

Aleksandar Filipovi*, Ivan Paunovi, Dragutin Savjak, Tamara ivkovi*

Kliniki centar Crne Gore, *Hirurka klinika, Institut za patologiju, Podgorica, CrnaGora; Kliniki centar Srbije, Centar za endokrinu hirurgiju, Beograd, Srbija

Apstrakt

Uvod. Karcinom paratireoidne lijezde je najrei maligniendokrini tumor. Uestalost karcinoma kod bolesnika saprimarnim hiperparatireoidizmom je manja od 1%. Intra-operativno prepoznavanje ovog tumora od strane hirurga iadekvatna resekcija sa odstranjivanjem primarne lezije, uzpatohistoloku verifikaciju su najbolji tretman za bolesnikesa ovim rijetkim malignitetom. Prikaz bolesnika. Prika-zali smo sluaj 30-godinjeg bolesnika sa karcinomomgornje lijeve paratitaste lijezde koji je uzrokovao primar-ni hiperparatireoidizam i recidivirajuu renalnu kalkulozu.Kod prikazanog bolesnika su dokazani povean nivo pa-ratireodnog hormona (PTH), jonizovanog kalcijuma, tesmanjen nivo fosfora u serumu. Dominantni simptomibili su: anoreksija, bolovi u miiima, renalne kolike i dep-resija. Preoperativno su uraeni ultrazvuni pregled vratakoji je pokazao uveanu gornju lijevu paratitastu lijezdu,veliine 2 cm sa solidnim i cistinim poljem. Uraena je hi-rurka eksploracija vrata sa en blok resekcijom tumora. Pa-tohistoloka dijagnoza je potvrdila paratireoidni karcinom.Za vie od tri godine praenja kod bolesnika nije bilo zna-kova recidiva bolesti, a nivo PTH i kalcijuma u serumu bilisu normalni. Zakljuak. Paratireoidni karcinom je rijedakuzrok primarnog hiperparatireoidizma. Preoperativna dija-gnoza ostaje i dalje izazov. Radikalna resekcija predstavljatretman izbora za ovaj malignitet.

Kljune rei:paratireoidne lezde, neoplazme; hiperparatireoidizam;ultrasonografija; hirurgija, operativne procedure.

Abstract

Background. Parathyroid carcinoma is the least frequentmalignancy among endocrine tumors. In the most reportedseries of patients with primary hyperparathyroidism the inci-dence of carcinoma is less than 1%. Racognition by a surgeonthat the parathyroid tumor is malignant, and the performanceof an adequate en bloc removal of primary lesion, with histo-logic diagnosis offer the best treatment of a patient with thisunusual malignancy. Case report. We reported a 30-year-oldpatient with parathyroid carcinoma, primary hyperparathy-roidism, and recurrent nephrocalcinosis. Marked hypercalce-mia, low serum phosphorus, and substantial elevation of se-rum parathyroid hormone indicated a diagnosis of primaryhiperparathyroidism. General symptoms were anorexia, mus-cle weakness, back pain and depression. Ultrasonographydone before the surgery revealed a 2 cm upper left parathy-roid gland with solid and cystic areas. The neck explorationwas done with en block resection of the tumor. A histopatho-logical evaluation confirmed the diagnosis of parathyroid car-cinoma. Over more than a three-year-follow-up, the patienthad no evidence of the disease recurrence and his serumPTH and calcium levels remained within the normal. Con-clusion. Parathyroid carcinoma is a rare cause of primary hy-perparathyroidism. Preoperative diagnosis remains a chal-lenge. Radical en bloc resection of the tumor is the treatmentof choice for this malignancy.

Key words:parathyroid neoplasms; hyperparathyroidism;ultrasonography; surgical procedures, operative.

Uvod

Karcinom paratitaste lijezde je rijedak i u veini ob-javljenih serija bolesnika sa primarnim hiperparatireoidiz-mom uestalost je manja od 5% u zavisnosti od regiona (od 1% u zemljama Zapada do 5% u Japanu) 1. Primarni hi-perparatireoidizam (PHPT) nije rijetko oboljenje i danas selako dolazi do dijagnoze zahvaljujui biohemijskim analiza-ma koje potvruju poveani nivo serumskog kalcijuma i pa-

rathormona, te smanjeni nivo fosfora. Broj novootkrivenihkarcinoma paratitastih lijezda je mali, ali u porastu.

Velike studije u referentnim centrima objavljene su uperiodu od 1928. do 1977. godine sa 2 013 hirurki leenihbolesnika sa primarnim hiperparatireoidizmom i ukupno 12paratireoidnih karcinoma. Drugi autori su u periodu od 1967.do 1982. godine od 165 bolesnika operisanih zbog primarnoghiperparatireoidizma pronali ukupno sedam paratireoidnihkarcinoma 26.

Strana 766 VOJNOSANITETSKI PREGLED Volumen 63, Broj 8

Filipovi A, et al. Vojnosanit Pregl 2006; 63(8): 765769.

Diferencijalna dijagnoza izmeu benignog adenoma iparatireoidnog karcinoma je teka. Najei simptomi kaoto su munina, gubitak apetita, miina slabost, bolovi u mi-iima i depresija, javljaju se i kod adenoma i kod karcino-ma. Palpabilni tumor vrata opisan je kod 5% bolesnika 1, 710.Povean nivo kalcijuma, smanjen serumski nivo fosfora ipovean nivo serumskog paratireoidnog hormona najeepotvruju dijagnozu PHPT. Nefunkcionalni paratireoidnikarcinomi sa normalnim nivoom parathormona ine 5% svihparatiroidnih karcinoma 11. Neke studije izvjetavaju da jedonja paratitasta lijezda ee zahvaena karcinomom 12.

Cilj rada bio je prikaz bolesnika sa karcinomom para-titaste lijezde sa primarnim hiperparatireoidizmom i obos-tranom recidivirajuom renalnom kalkulozom.

Prikaz bolesnika

Bolesnik, star 30 godina, primljen je zbog lijeenja re-cidivirajue renalne kalkuloze. Ve est godina se lijei odrecidivirajuih urinarnih infekcija i renalne kalkuloze. Posle-dnjih godinu dana ali se na slab apetit, malaksalost, boloveu miiima, nesanicu i loe opte stanje. Inspekcijom vratanije naen deformitet, a palpatorno u lijevom renju titastelijezde kao i lateralno, prema karotidnoj arteriji, palpirao sevretenasti nodus prenika 2 cm, tvrd, bezbolan, pokretan prigutanju. Nije bilo uveanih limfnih lezda na vratu. Laringo-skopski nalaz bio je uredan. Ultrazvuni pregled vrata poka-zao je u lateralnom dijelu lijevog renja nejasno ograniennodus promjera 21 cm sa prisutnim jaim odjecima, a u do-njem dijelu nodusa heteroehogenu promjenu prenika 8 mmsa cistinom degeneracijom. Radiografija plua pokazala jeuredan nalaz. Ultrazvuni pregled abdomena pokazao je pro-irenje pijeolokaliksnog sistema sa obostranom mikrokalku-lozom. Nalazi funkcionalnih testova jetre i bubrega bili su ufiziolokim granicama. Nivo jonizovanog kalcijuma u seru-mu bio je povien, fosfora snien, a takoe tri puta poviennivo parathormona. Poslije obavljenih konsultacija sa endo-krinologom i nefrologom bolesnik je premjeten na odsjek zaendokrinu hirurgiju.

Nakon opte preoperativne pripreme, u optoj anestezijiuraena je eksploracija vrata. Iza i spolja od lijevog renjatitaste lijezde, naen je nepravilan, vretenast, tvrd, bjelia-sti tumor duine oko 2 cm, irine oko 1 cm koji infiltriepretiroidne miie. Tumor u donjem dijelu ima ljubiastuboju i meke je konzinstencije, te lako kidljiv. Uraena je ek-scizija tumora u cijelini sa priraslim miiima. Preparat jeupuen na ex tempore pregled patologa. Odgovor patologa jebio da postoji sumnja na maligni proces, ali da se mora ura-diti definitivna patohistoloka obrada.

Hirurki zahvat se nastavio u pravcu eksploracije visce-ralnog prostora vrata u potrazi za patoloki uveanim lim-fnim vorovima, te evidentiranja ostalih paratitastih lijez-da. Ostale paratitaste lijezde su bile bez makroskopskihpatolokih promjena, a uveani limfni vorovi nisu detekto-vani. U titastoj lijezdi nije bilo nodusa, niti drugih patolo-kih promjena.

Lijeva strana vrata je drenirana zatvorenim sistemomvakuum drenae i vrat je zatvoren po slojevima. Definitivni

patohistoloki odgovor je stigao na hirurku kliniku nakonpar dana i potvrdio dijagnozu karcinoma paratitaste lijezde,sa atipinim elijama, brojnim mitozama, velikim jedrima, sainfiltracijom miia, probojem kapsule lijezde i nekrozom udijelu tumora (slika 1).

Sl. 1 Preparat karcinoma paratitaste lijezde

Bolesnik je otputen na kuno lijeenje nakon sedamdana. Na sledeoj kontroli, mjesec dana nakon operacije, lo-kalni nalaz na vratu je uredan, rana je primarno zarasla, oi-ljak dobro formiran, palpatorni nalaz uredan, kao i nalaz kal-cijuma i fosfora. Naredna kontrola nakon tri mjeseca sa kon-trolnim ultrasonografskim snimkom vrata ne ukazuje na re-cidiv ili pojavu uveanih limfnih vorova na vratu. Kontrolnipregledi podrazumijevaju ultrazvuni pregled vrata, mjerenjenivoa parathormona, kalcijuma i fosfora u serumu, te radio-grafiju plua. Bolesnik dolazi na redovne kontrole ve tri go-dine, na est mjeseci i do sada nema znakova lokalnog reci-diva, pojave metastaza, poveanog nivoa parathormona nitikacijuma u serumu.

Diskusija

Primarni hiperparatireoidizam je izazvan pojavom tu-mora paratitaste lijezde koji pojaano lui parathormon.Najee se radi o benignim tumorima tipa adenoma, a vrlorijetko o karcinomu.

Davne 1925. godine beki hirurg Felix Mandl uradioje prvu operaciju tumora paratitaste lijezde kod bolesnikasa simptomatskim primarnim hiperparatireoidizmom. Bole-snik je imao tipine komplikacije bolesti na bubrezima ikostima i patio je od renalnih kolika izazvanih obostranomkalkulozom, imao je bolove u miiima i kostima, kao ipatoloke frakture. Postoperativno se klinika slika drama-tino poboljala, a bolesnik je umro nakon deset godinazbog terminalne hronine renalne insuficijencije. Od tadase znaajno promjenio odnos hirurga prema mogunosti li-jeenja ovog metabolikog poremeaja. Zadnjih nekolikodesetina godina, klinika slika se mijenja od rijetke bolestisa renalnom kalkulozom i renalnom osteodistrofijom do e-ste bolesti sa blagim simptomima slinim reumatskim te-



gobama. Ova bolest je najee kasno otkriveno oboljenje,kako u razvijenim zemljama tako i kod nas. Mada, zahva-ljujui lako dostupnom laboratorijskom testu mjerenja ni-voa kalcijuma u serumu javlja se povei broj novootkrive-nih sluajeva primarnog hiperparatireoidizma. Bolest mo-emo klasifikovati kao simptomatsku, minimalno simpto-matsku i asimptomatsku. Simptomatska ima renalne, osteo-gene ili gastrointestinalne manifestacije, a karakteriu ga ipatoloke frakture kostiju. Kod minimalno simptomatskebolesti javljaju se bolovi u kostima i miiima, kao i hiper-tenzija, depresija, letargija i nesanica.

Za dijagnozu lokalizacije PHPT najee se koristi ul-trazvuni pregled vrata te nakon toga hirurka eksploracijavrata koju treba da izvede edukovani endokrini hirurg 12, 13.Ukoliko se ultrasonografski ne dobiju precizni podaci, kom-pjuterizovana tomografija, nuklearna magnetna rezonancija iscintigrafija vrata su vrlo efikasne dijagnostike metode.

Makroskopske karakteristike koje razlikuju karcinomparatitaste lijezde od adenoma su boja, koja je sivobijela,tumor koji je vrst, tvrd i prirastao za okolne strukture, tenejasno ogranien. Srednja teina tumora je oko 4 g 14. Kakosu adenomi jasno ogranieni, modre boje i pokretni sa jasnoogranienom kapsulom, intraoperativna makroskopska dija-gnoza se najee poklapa sa patohistolokim nalazom 15.

Histoloke karakteristike ovih karcinoma su prisustvoatipinih elija sa velikim jedrom, fibrozom, trabekularnimrastom, velikim brojem mitoza, pleomorfizmom, kao i ne-krozama 16. este mitoze u tumoru su karakteristian znakkarcinoma paratireoideje. Takoe pojava metastaza u lim-fnim vorovima vrata je ea kod karcinoma visokog mitot-skog statusa 17, 18.

Hirurko lijeenje predstavlja optimalni tretman. Osno-vni cilj paratireoidektomije je odstranjenje tumora u cjelini inormalizovanje nivoa parathormona, te normalizovanje ni-voa kalcijuma u krvi. Hirurki pristup u optoj anesteziji sli-an je kao i kod operacija na titastoj lijezdi. Luna, niskacervikalna incizija koe, dva klizajua renja, uzduna dise-kcija i odvajanje pretireoidnih miia, oslobaanje titastelijezde od pretireoidnih miia predstavljaju prvi korak u hi-rurkoj strategiji. Za razliku od tireoidektomije, kada se dise-kcija radi uz samu lijezdu, odvajajui grane tireoidnih krv-nih sudova na kapsuli lijezde te ostavljajui lateralno i po-zadi paratitaste lijezde, uvajui njihovu vaskularizaciju,kod paratireoidektomije disekcija se vri lateralno, u visce-larnom prostoru vrata uz karotidne krvne sudove, ostavljajuiparatitaste lijezde na zadnjoj strani prethodno mobilisanogtireoidnog renja. Obje strane vrata se eksploriu i identifi-kuju sve paratitaste lijezde. Patoloki izmjenjena paratita-sta lijezda je specifino tea od zdrave, te se aktom gutanjavremenom pomjera nanie, i to gornja lijeva iza titaste lije-zde i nanie u nivou srednje ili donje treine, te prema krv-nim sudovima vrata, ili uz cervikalni jednjak, a donja lijevaka gornjem prednjem medijstinumu. Gornja desna paratita-sta lijezda se sputa do nivoa donje tireoidne arterije i u bli-skom je kontaktu sa povratnim nervom.

Kada se intraoperativno nae uveana, nejasno ograni-ena bjeliasta i tvrda te fiksirana za okolinu paratitasta li-jezda, uvijek postoji sumnja na karcinom. Tada se mora ura-

diti iroka, en blok ekscizija tumora sa zahvaenim okolnimtkivom. Treba izbjegavati rupturu kapsule 19. Profilatike di-sekcije vrata ne utiu na prognozu 20. Limfogene metastazesu rijetke, ali u prisustvu makroskopski uveanih limfnihlijezda treba ih odstraniti i patohistoloki verifikovati.

Prognoza kod bolesnika sa paratireoidnim karcinomomzavisi od invazivnosti tumora, prisustva metastaza ili udru-enosti sa multiplom endokrinom neoplazijom tip I (MENI) 22. Praenje bolesnika podrazumjeva periodino mjerenjenivoa kalcijuma u krvi kao i nivoa parathormona uz kontroleultrazvukom 23.

Najee metabolike komplikacije primarnog hiperpa-ratireoidizma su arterijska hipertenzija, hipertrofija miokar-da, koronarna bolest, arterioskleroza, renalna kalkuloza,hondrokalcinoza, osteodistrofija, depresija, neuroze, miinaslabost i hiperurikemija 24. Najee su renalne i osteogenekomplikacije. Depresija nakon uspjenog hirurkog lijeenjase javlja kod 8 do 53% bolesnika 25. Simptomi miine sla-bosti variraju od 30 do 80% 26, 27.

Kako je primarni hiperparatireoidizam najea manife-stacija MEN I, svi bolesnici se ispituju na udruena oboljenjapankreasa, hipofize i titnjae 28.

Hirurke komplikacije se kreu od lezije povratnog ner-va do hipoparatireoidizma. Postoperativni hipoparatireoidi-zam se javio kod 3,4% bolesnika u Uppsala seriji 29. Kod91% bolesnika u istoj seriji nije bilo recidiva bolesti 30. Pos-toperativni mortalitet po Goteborg seriji u prvoj godini nakonoperacije iznosi 1,56% 31. Helsinki serija bolesnika pokazujeda u prvih pet godina nakon operacije umire 3,9% bolesnika32. U sve tri studije utvren je porast mortiliteta od kardiova-skularnih bolesti.

Uestalost paratireoidnog karcinoma kao uzroka pri-marnog hiperparatireoidizma je rijetka. Postoji vie objavlje-nih serija ispitivanja bolesnika iz velikih hirurkih centarakoje se bave ovom patologijom (tabela 1).

Kod veine bolesnika se oekuje benigni adenom kaouzrok hiperparatireoidizma, i tek nakon hirurke eksploracijepostavlja se sumnja na malignitet, te je potrebno da hirurgkoji se bavi ovom patologijom bude adekvatno edukovan izoblasti endokrine hirurgije. Makroskopski se karcinom para-titaste lijezde znaajno razlikuje od adenoma kako po bi-jeloj boji, tako po vrstoi i infiltrativnom rastu. Histolokekarakteristike su elijska atipija i povean broj mitoza sa e-lijama koje imaju velika jedra. Skorije imunohistohemijskestudije objavljuju razliku izmeu benignih i malignih tumoraparatitnjae pomou imunohistohemijskih markera, tako da76% bolesnika sa tipinim adenomom ima fenotipp27(+)bcl-2(-)ki-67(-)mdm2(-), za raziku od bolesnika sakarcinomom 33.

Hirurki tretman podrazumjeva eksploraciju vrata sa i-rokom ekscizijom do u zdravo tkivo tumora paratitaste li-jezde uz ouvanje povratnog nerva. Kod pojave limfogenihmetastaza potrebno je odstraniti sve zahvaene limfne vo-rove. Radikalne disekcije vrata ne utiu na prognozu 14. Zlat-ni standard tretmana paratireoidnog karcinoma je resekcija ubloku tumora i okolnog zahvaenog tkiva. Hirurki tretmannekada zahtjeva tireoidnu lobektomiju i centralnu disekcijuvrata, te resekciju svih tkiva u koje prodire tumor, ukljuuju-

Strana 768 VOJNOSANITETSKI PREGLED Volumen 63, Broj 8


i i ezofagus, traheju ili povratni nerv 34. Bolesnici kod kojihje u prvom aktu uraena en blok resekcija tumora imaju veustopu preivljavanja 35.

Recidivi su ei kod bolesnika sa limfogenim metasta-zama. to se tie preivljavanja, od 40 bolesnika sa metastat-skom boleu praenih sedam godina 50% su ivi nakon petgodina, 35% nakon osam godina 36.

Od 2003. godine, kada je osnovan odsjek za endokrinuhirurgiju na Hirukoj klinici Klinikog centra Crne Gore,operisano je 30 bolesnika zbog oboljenja paratitastih lijez-da i to 16 bolesnika zbog sekundarnog hiperparatireoidizma i14 zbog primarnog hiperparatireoidizma. Ovo je jedini slu-aj karcinoma paratitaste lijezde koji smo mogli dokazati idokumentovati. Bolesnik je praen tri godine i do sada nije

imao znake recidiva hiperparatireoidizma, lokalnog recidiva,niti limfogene metastaze.

Zakljuak

Karcinom paratitaste lijezde kao uzrok primarnog hiper-paratireoidizma je rijedak. To je ujedno i najrei maligni endo-krini tumor. Preoperativna dijagnostika nije visoko senzitivna, itek hirurka eksploracija vrata sa karakteristinim makroskop-skim izgledom tumora i infiltrativnim rastom pobuuje sumnjuna maligni proces. Patohistoloka evaluacija potvruje dijagno-zu karcinoma. Radikalna en blok resekcija ovog malignog tumo-ra, sa odstranjenjem svih uveanih limfnih vorova vrata je hi-rurki optimum za bolesnike sa ovim rijetkim malignitetom.

L I T E R A T U R A

1. Koea JB, Shaw JH. Parathyroid cancer: biology and manage-ment. Surg Oncol 1999; 8(3): 15565.

2. Smith JF, Coombs RR. Histological diagnosis of carcinoma ofthe parathyroid gland. J Clin Pathol 1984; 37(12): 13708.

3. Wang CA, Gaz RD. Natural history of parathyroid carcinoma.Diagnosis, treatment, and results. Am J Surg 1985; 149(4):5227.

4. Shortell CK, Andrus CH, Phillips CE Jr, Schwartz SI. Carcinomaof the parathyroid gland: a 30-year experience. Surgery 1991;110(4): 7048.

5. Sandelin K, Thompson NW, Bondeson L. Metastatic parathyroidcarcinoma: dilemmas in management. Surgery 1991; 110(6):97886.

6. Fraker DL, Travis WD, Merendino JJ Jr, Zimering MB, StreetenEA, Weinstein LS, et al. Locally recurrent parathyroid neo-plasms as a cause for recurrent and persistent primary hyper-parathyroidism. Ann Surg 1991; 213(1): 5865.

7. McHenry CR, Rosen IB, Walfish PG, Cooter N. Parathyroid crisisof unusual features in a child. Cancer 1993; 71(5): 19237.

8. Granberg PO, Cedermark B, Farnebo LO, Hamberger B, Werner S.Parathyroid tumors. Curr Probl Cancer 1985; 9(11): 152.

9. Obara T, Fujimoto Y. Diagnosis and treatment of patients withparathyroid carcinoma: an update and review. World J Surg1991; 15(6): 73844.

10. Trigonis C, Cedermark B, Willems J, Hamberger B, Granberg PO.Parathyroid carcinoma problems in diagnosis and treatment.Clin Oncol 1984; 10(1): 119.

11. Messerer CL, Bugis SP, Baliski C, Wiseman SM. Normocalcemicparathyroid carcinoma: an unusual clinical presentation. WorldJ Surg Oncol 2006; 4: 10.

12. Doppman JL. Preoperative localization of parthyroid tissue inprimary hiperparathyroidism. In: Bilezikian JP, Marcus R, LevineMA, editors. The parathyroids. New York: Raven Press; 1994.p. 55365.

13. Kaplan EL, Yashiro T, Salti G. Primary hyperparathyroidism inthe 1990s. Choice of surgical procedures for this disease. AnnSurg 1992; 215(4): 30017.

14. Sandelin K, Auer G, Bondeson L, Grimelius L, Farnebo LO. Prog-nostic factors in parathyroid cancer: a review of 95 cases.World J Surg 1992; 16(4): 72431.

15. Kebebew E, Arici C, Duh QY, Clark OH. Localization and reop-eration results for persistent and recurrent parathyroid carci-noma. Arch Surg 2001; 136(8): 87885.

16. Bondeson L, Sandelin K, Grimelius L. Histopathological variablesand DNA cytometry in parathyroid carcinoma. Am J SurgPathol 1993; 17(8): 8209.

17. Arnold A. Molecular basis of primary hyperparathyroidism. In:Bilezikian JP, Marcus R, Levine MA, editors. The parathyroids.New York: Raven Press; 1994. p. 40721.

18. Arnold A, Kim HG, Gaz RD, Eddy RL, Fukushima Y, ByersMG, et al. Molecular cloning and chromosomal mappingof DNA rearranged with the parathyroid hormone genein a parathyroid adenoma. J Clin Invest 1989; 83(6):203440.

Tabela 1

Uestalost pojave paratireoidnog karcinoma kod bolesnikasa primarnim hiperparatireoidizmom 1

Autori studije Periodpraenja

Broj bolesnikasa primarnim

hiperparatireoi-dizmom

Brojparatireoid-nih karci-

noma

%

Trigonis i sar. 19301981. 586 5 0,9Cohn i sar. 19421984. 301 9 3,0Wang i Gaz 19481983. 1200 28 2,3Smith i Coombs 19501981. 678 20 2,9McKeown i sar. 19601982. 360 3 0,8Wynne i sar. 19201991. 5010 43 0,8Obara i Fujimoto 19801989. 379 17 4,6



19. Wynne AG, van Heerden J, Carney JA, Fitzpatrick LA. Parathy-roid carcinoma: clinical and pathologic features in 43 patients.Medicine (Baltimore) 1992; 71(4): 197205.

20. Vetto JT, Brennan MF, Woodruf J, Burt M. Parathyroid carci-noma: diagnosis and clinical history. Surgery 1993; 114(5):88292.

21. Fujimoto Y, Obara T, Ito Y, Kodama T, Nobori M, Ebihara S. Lo-calization and surgical resection of metastatic parathyroid car-cinoma. World J Surg 1986; 10(4): 53947.

22. Wiseman SM, Rigual NR, Hicks WL Jr, Popat SR, Lore JM Jr,Douglas WG, et al. Parathyroid carcinoma: a multicenter reviewof clinicopathologic features and treatment outcomes. EarNose Throat J 2004; 83(7): 4914.

23. Dinnen JS, Greenwoood RH, Jones JH, Walker DA, Williams ED.Parathyroid carcinoma in familial hyperparathyroidism. J ClinPathol 1977; 30(10): 96675.

24. Shane E, Bilezikian JP. Parathyroid carcinoma: a review of 62patients. Endocr Rev 1982; 3(2): 21826.

25. Joborn C, Hetta J, Palmer M, Akerstrom G, Ljunghall S. Psychiatricsymptomatology in patients with primary hyperparathyroidism.Ups J Med Sci 1986; 91(1): 7787.

26. Karpati G, Frame B. Neuropsychiatric disorders in primaryhyperparathyroidism. Clinical analysis with review of the lit-erature. Arch Neurol 1964; 10: 38797.

27. Patten BM, Bilezikian JP, Mallette LE, Prince A, Engel WK, Aur-bach GD. Neuromuscular disease in primary hyperparathyroid-ism. Ann Intern Med 1974; 80(2): 18293.

28. Shaha AR, Jaffe BM. Cervical exploration for primary hyper-parathyroidism. J Surg Oncol 1993; 52(1): 147.

29. Rudberg C, Akerstrom G, Palmer M, Ljunghall S, Adami HO, Jo-hansson H, et al. Late results of operation for primary hyper-parathyroidism in 441 patients. Surgery 1986; 99(6): 64351.

30. Palmer M, Adami HO, Bergstrom R, Akerstrom G, Ljunghall S.Mortality after surgery for primary hyperparathyroidism: afollow-up of 441 patients operated on from 1956 to 1979. Sur-gery 1987; 102(1): 17.

31. Hedback G, Tisell LE, Bengtsson BA, Hedman I, Oden A. Prema-ture death in patients operated on for primary hyperparathy-roidism. World J Surg 1990; 14(6): 82935.

32. Ronni-Sivula H. Causes of death in patients previously operatedon for primary hyperparathyroidism. Ann Chir Gynaecol 1985;74(1): 138.

33. Stojadinovi A, Hoos A, Nissan A, Dudas ME, Cordon-Cardo C,Shaha AR, et al. Parathyroid neoplasms: clinical, histopatho-logical, and tissue microarray-based molecular analysis. HumPathol 2003; 34(1): 5464.

34. Kebebew E. Parathyroid carcinoma. Curr Treat Options Oncol2001; 2(4): 34754.

35. Thompson SD, Prichard AJ. The management of parathyroidcarcinoma. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg 2004;12(2): 937.

36. Symons C, Fortune F, Greenbaum RA, Dandona P. Cardiac hyper-trophy, hypertrophic cardiomyopathy, and hyperparathyroid-ism an association. Br Heart J 1985; 54(5): 53942.Rad je primljen 25. IV 2006.

Karcinom paratireoidne žlijezde

Documents

Transcript of Karcinom paratireoidne žlijezde