KARADENİZ BÖLGESİ

Coğrafi KonumuKaradeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu-batı genişliği ve bu nedeni ile yerel saat farkı en fazla olan bölgedir.

Bolu

Düzce

ZonguldakBartın

Karabük

Kastamonu

Sinop

SamsunGiresun

Ordu

Trabzon Rize

Artvin

Gümüşhane BayburtÇorum

Amasya

Tokat

BÖLGE’NİN GENEL ÖZELLİKLERİA) Bölgenin Yeryüzü Şekilleri:

Kıyıya paralel uzanan dağlar bölgenin en önemli yeryüzü şeklidir. Bölgede yer alan dağlar: 1. Sıra; Bolu, Küre, Canik, Giresun, Doğu Karadeniz Dağları2. Sıra; Köroğlu, Ilgaz, Çimen, Kop, MescitZigana, Kop geçitleri Doğu Karadeniz’i Doğu Anadolu’ya bağlar.Bölgede yer alan ovalar: Çarşamba, Bafra ovaları delta, Tokat, Amasya, Çorum, Erbaa, Niksar, Taşova, Suluova (Orta Karadeniz). Bolu, Düzce (Batı Karadeniz) tektonik ovalardır.

Bafra

Çarşamba

Tokat

Amasya

ÇorumBoluDüzce

Karadeniz Bölgesi’nin Dağları ve Ovaları

Delta Ovası

Tektonik Ova

B) Akarsu ve GölleriKızılırmak, Yeşilırmak, Bartın ve Filyos çayı önemli akarsulardır Bartın çayı, akarsu taşımacılğı yapılan tek akarsuyumuzdur. Doğu Karadeniz’de kıyıya paralel uzanan dağlardan kaynaklanan, kısa boylu, akış hızı fazla olan dereler yer almaktadır. Gölleri: Tortum, Sera, Uzungöl, Abant, Yedigöller

Filyos

Bartın

Kızılırmak

Yeşilırmak

Çoruh

Tortum G. Sera G. Abant

Karadeniz Bölgesi’nin Akarsu ve Gölleri

C) İklim ve Bitki ÖrtüsüBölgenin kıyı şeridinde Karadeniz iklimi etkilidir. Her mevsim yağış almasından dolayı, bulutlu gün sayısı ile yıllık yağış miktarı fazladır.

D) Nüfus ve YerleşmeOrtalama nüfus yoğunluğu km²’ye 73 kişidir. Bölgenin nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının (88 kişi/km²) altındadır. Verdiği yoğun göç nedeniyle bölgede nüfus yoğunluğu giderek azalmaktadır. Özellikle Doğu Karadeniz Bölümü’nden yoğun bir göç yaşanmaktadır.

E) TARIMYetiştirilen ürünler: Bölgenin kıyı şeridinde çay, fındık, sebze, meyve(kivi, elma) ve mısır tarımı yapılırken, iç kesimlerde şekerpancarı, tütün ve tahıl tarımı yaygındır. Akarsu boylarının bazı kesimlerinde ise çeltik tarımı yapılır.Türkiye çay üretiminin tamamı, fındık üretiminin de % 80'den fazlası Karadeniz Bölgesi’ne aittir. Karadeniz Bölgesi, nadasa ayrılan toprak oranının en az olduğu bölgedir.

E) HAYVANCILIKBölgede hayvancılık faaliyeti önemli bir ekonomik etkinliktir. Kıyı kesiminde, nemli iklim nedeniyle gür çayırların bulunması büyükbaş büyükbaş hayvancılığın gelişmesinde etkili olmuştur.

Bölgede, tarım alanlarının sınırlı oluşu ve sanayinin az gelişmesi gibi nedenlerle kıyı şeridindeki bölge halkı balıkçılığa yönelmiştir.

Bölgenin kuzeyindeki Karadeniz, balık balık potansiyelipotansiyeli bakımından zengindir. Türkiye balık üretiminin yaklaşık % 80'i Karadeniz'den karşılanır.

Küçükbaş hayvancılıkKüçükbaş hayvancılık bölgenin iç kesimlerindeki ovaların kenarlarında yaygındır.  

F) YER ALTI ZENGİNLİKLERİ:Taşkömürü: Ereğli - ZonguldakEreğli - Zonguldak havzasından çıkarılır. Önemli bir kısmı demir-çelik demir-çelik üretiminde enerji kaynağı olarak  kullanılır. Ayrıca Çatalağzı Çatalağzı TermikTermik Santralinde de taşkömürü kullanılmaktadır. Türkiye’de çıkarılan taşkömürünün tamamı bu bölgeden elde edilir. Bakır: Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli (Rize). Samsun ve Murgul bakır işletmelerinde işletilmektedir. Linyit: Bolu, Çankırı, Amasya, SamsunDemir: Ordu’da.Manganez: Trabzon, Artvin, Amasya ve Kastamonu’da çıkarılır.

KömürMurgul

Bakır

Küre

Çayeli

LinyitBolu

LinyitÇankırı

LinyitSamsun

Ordu

Demir

G-)SANAYİ:Bölgede yer şekillerinin elverişsizliğinden dolayı ulaşım ulaşım yeterinceyeterince gelişmemiştir.gelişmemiştir. Bundan dolayı sanayi istenilen düzeyde gelişmemiştir. Demir-Çelik Sanayisi: Karabük ve Ereğli’de. Bakır Tesisleri: Murgul-Artvin ve SamsunMurgul-Artvin ve Samsun Samsun’da bakır madeni çıkarılmamaktadır. Burada bakır işletmesi kurulmasında iç kesimlere ulaşım iyi olması etkili olmuştur. Şeker Sanayisi: Turhal (Tokat),Turhal (Tokat), Suluova (Amasya),Suluova (Amasya), Çarşamba (Samsun)Çarşamba (Samsun) ve Kastamonu Kastamonu şeker fabrikalarında işlenir. Tütün Sanayisi: Samsun ve Tokat’ta. Kağıt Sanayisi: Batı Karadeniz’de.Aksu ( Giresun),Aksu ( Giresun), Çaycuma (Zonguldak)Çaycuma (Zonguldak) ve Taşköprü (Kastamonu)Taşköprü (Kastamonu) da bulunmaktadır. Çay Sanayisi: Rize ve çevresi. Fındık Sanayisi: Ordu ve çevresi.Gıda ve Dokuma Sanayisi: Büyük kentlerin yakınlarında Kurulmuştur.Kereste- TomrukKereste- Tomruk :En fazla Batı KaradenizBatı Karadeniz Bölümünde gelişmiştir ( Sinop, Bartın, Zonguldak, Bolu, Düzce ve Kastamonu çevresinde).

Karabük ve Ereğli

▲ █ Çaycuma

Murgul■

■ Bakır İşleme Tesisi

Samsun■

▲ Demir-Çelik

♣Şeker Fab.

♣Amasya

♣

♣Tokat

♣ █Kastamonu

█ Kağıt Fab.

BÖLÜMLERİ DOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ

• Ordu'nun doğusundaki Melet Çayı’ndan Gürcistan sınırına kadar uzanır.

• Karadeniz'in en dağlıken dağlık ve yükseltisinin en fazla olduğu bölümüdür. En yüksek yeri KaçkarKaçkar DağıDağıdır. Yüksekliği 4000 m’ye yakındır. Bu dağda sirk buzullarınasirk buzullarına rastlanır.

• Heyelanların en fazla görüldüğü bölümdür. Bölümde heyelan sonucunda Tortum Tortum ve Sera Sera Gölleri oluşmuştur.

• Bölümdeki akarsularda akımın en yüksek olduğu dönem kar erimelerinin olduğu ilkbahar mevsimidir. Bölümün en önemli akarsuyu ÇoruhÇoruh NehriNehri’dir. Rafting Rafting sporuna elverişlidir.

• Bölgenin en fazla yağış alan en fazla yağış alan bölümüdür. Özellikle Rize 2400Rize 2400 mmmm’ lik yağış ile Türkiye’nin en fazla yağış alan ilidir. Sebebi,Sebebi, Rize’nin güneyindeki yüksek dağların hakim rüzgar yönüne dik olmasıdır.

ORTA KARADENİZ BÖLÜMÜ

• Melet çayındanMelet çayından Sinop'un doğusunaSinop'un doğusuna kadar uzanır. Doğu Karadeniz Bölümü'ne göre güneye daha fazla sokularak Tokat Tokat ve Çorum Çorum illerinin büyük bölümleri ile AmasyaAmasya ilinin tamamını içine alır.

• Yer şekilleriYer şekilleri Doğu ve Batı Karadeniz'e oranla daha sadedir.daha sadedir. Dağların Dağların yükseltisi azalmışyükseltisi azalmış ve dağlar içeriye çekilmiş durumdadır

• Dağ sıraları KızılırmakKızılırmak ve YeşilırmakYeşilırmak akarsuları tarafından yer yer derin vadilerle parçalanmıştır. Bu vadiler Karadeniz’in nemli havasının iç kesimlere ulaşmasını sağlar.

• Bu sebeple bölümde kıyı ilekıyı ile iç kesimiç kesim arasındaarasında iklimde, bitki örtüsünde, nüfusun dağılışında ve ekonomik faaliyetlerde farklılık farklılık azdır.azdır.

• Bölümde dağların yüksekliği az olduğundan bölgenin en az yağışen az yağış alan bölümüdüralan bölümüdür.

• Ortalama yüksekliğinin az olması ve dağların akarsular tarafından parçalanmasından dolayı iç kesimlere ulaşımıniç kesimlere ulaşımın en düzgün olduğu en düzgün olduğu bölümdür.bölümdür.

BATI KARADENİZ BÖLÜMÜ

• Kızılırmak deltasının batı kenarından başlayıp Adapazarı ve Bilecik'in doğusuna kadar uzanır.

• Bölümde dağlar dağlar üç sıra halinde geniş alan kaplar.geniş alan kaplar. • Bölümde yağışlaryağışlar Doğu Karadeniz’den az, Orta

Karadeniz’den fazladır. • Balkanlardan gelen soğuk hava kütlelerinin etkisinde

kaldığından kışlar kışlar diğer bölümlere göre daha soğuktur.daha soğuktur. • Başlıca tarım ürünleri;Başlıca tarım ürünleri; tütün, ş.pancarı, fındık, mısır,

pirinç ve kenevirdir.• Türkiye’de orman ürünleriorman ürünleri sanayisinin en fazla geliştiği

bölümdür. • Zengin taşkömürütaşkömürü yataklarına sahiptir. Ekonomisi daha

çok maden çıkarımımaden çıkarımı ve işlemeciliğiişlemeciliğine dayanır.