Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları...

25

Transcript of Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları...

Page 1: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde
Page 2: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde
Page 3: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

2 DİSK/Genel-İş Sendikası

KANALİZASYON VE ATIKSU İŞLERİNDEİŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ

Kanalizasyon ve atıksu işleri işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından çok tehlikeli sınıfta yer almaktadır. Bu çalışma, kanalizasyon ve atıksu tesislerinde çalışan işçilerin işyerlerinden kaynaklı sağlık ve güvenliklerini riske atan çalışma ko-şullarını tespit etmek ve nasıl önlenebileceğini ortaya koymak amacıyla ha-zırlanmıştır.

Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?

Kanalizayon işleri, kentsel atıksuyu toplayan ve arıtma tesislerine iletmeye yarayan kanallar sistemidir. Bu faaliyet grubuna;

→ Kanalizasyon atıklarının uzaklaştırılması ve arıtılması,

→ Kanalizasyon sistemlerinin ve atıksu arıtma tesislerinin işletimi,

→ Foseptik çukurların ve havuzların boşaltılması ve temizlenmesi,

→ Seyyar tuvalet faaliyetleri girer.

Page 4: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

3 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

İşçiler Hangi İşleri Yapar?

Kanalizasyon işlerinde genel olarak iki tür iş yapılmaktadır:

1. Atıksuların kanal sistemi ile taşınması, 2. Bu suların arıtılması süreci.

1. Atıksuların Kanal Sistemiyle Taşınmasında İşçiler; → Kazı çalışmaları,

→ Kanalizasyon borularını döşeme,

→ Kanal açma,

→ Kanal temizleme ve iş makineleri ile diğer çalışmaları yaparlar.

2. Suların Arıtılmasında İşçiler;

→ Mekanik ızgaranın tıkanması gibi durumlarda belirli aralıklarla ızgara te-mizliği,

→ Havuzlarda savak1 temizliği,

→ Polielektrolit2 karışımı hazırlayarak çamur susuzlaştırma ünitesinin çalıştırılması,

→ Çamurun kamyonlara yüklenmesi,

→ Atıksu ve çamur analizleri için numune alma işlemleri,

→ Sistemin çalışır durumda olup olmadığının kontrol edilmesi ve gerektiği durumlarda pompa veya diğer teçhizata elekt-rik panolarından müdahalelerin yapılması,

→ Ekipman ve tesisatların bakım ve onarımları işlerini yaparlar.

1

Su akımını ölçmek, kontrol etmek veya yönünü değiştirmek amacıyla inşa edilmiş su yapısıdır.

2 Suyun arıtılması için kullanılan bir kimyasaldır.

Page 5: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

4 DİSK/Genel-İş Sendikası

Kanalizasyon İşlerinde İşçi Sağlığı Açısından Karşılaşılan Riskler Nelerdir, Hangi Önlemler Alınmalıdır?

Kanalizasyon işleri çok tehlikeli risk grubunda yer aldığı için iş kazaları ve meslek hastalıklarının risk alanı geniş ve görülme sıklığı fazladır.

RİSKLER:

1. Fiziksel riskler,2. Kimyasal riskler,3. Biyolojik riskler,4. İş ekipmanlarından kaynaklanan riskler5. Elektrik kaynaklı riskler6. Ergonomik riskler7. Psiko-Sosyal riskler

FİZİKSEL RİSKLER

Page 6: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

5 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Gürültü

Gürültü, işitme duyusunda hasara yol açan, zararlı sesler grubu olarak tanım-lanır. Kanalizasyon ve atıksu arıtma te-sislerinde kullanılan iş makineleri gürül-tülü çalıştıkları için çalışanlar açısından risk oluşturmaktadır. Bu makinelerin bazıları; çamur kurutucular, dekantör-ler3, blowerlar4, kanal temizleme aracı, vidanjör5, greyder, dozer ve diğer iş ma-kineleridir.

▶ Davranış bozuklukları,

▶ Öfkelenme,

▶ Genel rahatsızlık duygusu,

▶ Geçici veya kalıcı işitme hasarları,

▶ Vücut aktivitesinde değişiklikler,

▶ Kan basıncında artış,

▶ Dolaşım bozuklukları,

▶ Solunumda hızlanma,

▶ Kalp atışlarında hızlanma,

▶ Ani refleksler,

▶ Konsantrasyon bozukluğu.

3 Dekantör; Parçacıkların çok büyük ve katı parçacıkların hacimsel oranının % 40-50 olduğu sıvıların ayrıştırılmasında kullanılan sürahi biçimindeki ayrıştırıcıya verilen isimdir.4 Blower, Emisyona uğrayan ortamdaki havanın yüksek debide veya düşük basınç da transferini sağlayan, motordan aldığı kuvvet ile fanı döndüren tesisat ekipmanlarıdır.5 Vidanjör, fosseptik çukurunda biriken pissuları çekmeye yarayan makinedir.

RİSKLER?

Page 7: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

6 DİSK/Genel-İş Sendikası

• İşveren, çalışanların maruz kaldığı gürültü düzeyini, işyerinde gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sürecinde ele alır. Risk de-ğerlendirmesi sonuçlarına göre gerekirse gürültü ölçümleri yaptı-rarak maruziyet düzeyleri belirlenir.

• Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiği işlerde haftalık gürültü maruziyet düzeyi kul-lanılabilir.

• Yapılan haftalık ölçüm sonucunda gürültüde en düşük maruzi-yet eylem değeri olan 80 dB(A) aşıyorsa kulak koruyucu dona-nımları hazır bulundurmalıdır.

• En yüksek maruziyet eylem değerleri olan 85 dB(A) ulaştığında ya da aştığında ise kulak koruyucu donanımların çalışanlar tara-fından kullanılmalıdır .

• Tüm bu önlemlere rağmen işçide işitme kaybına yaşanırsa, işçi başka bir işte görevlendirilir.

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

Page 8: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

7 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Termal Konfor

Yapılacak işlere göre ideal ortam sıcaklıkları;→ Oturarak yapılan hafif el işlerinde 20 Derece

→ Ayakta yapılan ağır kol işlerinde 17 Derece

→ Çok ağır işlerde ise 15-16 Derece olmalıdır.

Kanalizasyon ve atıksu arıt-ma işlerinde çalışanlar aşırı sı-cak-soğuk hava koşullarına ve UV radyasyona maruz kalmak-tadırlar.

Efektif ısının üretim üzerinde olumsuz etkisi aşağıdaki gibidir;

Efektif ısı; 29 °C olursa, performans % 5 düşer. Efektif ısı; 30 °C olursa, performans % 10 düşer. Efektif ısı; 31 °C olursa, performans % 17 düşer. Efektif ısı; 32 °C olursa, performans % 30 düşer.

Efektif ısı arttıkça işçinin performansı düşer. İşyerlerinde termal konfor şart-larının ölçülmesi ve değerlendirilmesinde sıcak ortamlar için TS EN ISO 27243 (TS EN 27243, 2002) ve ılıman ortamlar için TS EN ISO 7730 stan-dartları kullanılır.

Page 9: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

8

▶ Vücut ısısının azalması,

▶ ▶ Soğuk yanığı,

▶ ve üst solunum yolu hastalıkları,

▶ ▶ Aşırı duyarlılık,

• Termal konfor ve oksijen ölçümlerini yaptırmalıdır.

• İşyerlerinde ortam ısısının 21-23 derece, nem oranı % 45-55 arasında olması sağlanmalıdır.

• Filtreler periyodik olarak kontrol edilmeli, değiştirilmeli ve

• Personelin sıcak-soğuk havaya ve rüzgara karşı uygun koruyucu

RİSKLER?

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

Page 10: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

9 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

RİSKLER?

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

Aydınlatma

Aydınlatmanın yetersiz olması duru-munda, kanalizasyon işlerinde kapalı yerde çalışma ya da atıksu arıtma te-sislerinde uzun süre çalışmadan doğan riskler bulunmaktadır.

▶ Yorgunluk,

▶ Görme bozuklukları,

▶ Gözlerde kamaşma ve yanma hissi,

▶ Baş ağrıları.

• Ortam aydınlatma ölçümü yapılmalı ve mevzuata uygun aydınlat-ma sistemi kurulmalıdır.

• İşyerlerindeki avlular, açık alanlar, dış yollar, geçitler ve benzeri yer-ler en az 20 lüks ile aydınlatılmalıdır.

• Kaba malzemelerin taşınması, aktarılması, depolanması ve benzeri kaba işlerin yapıldığı yerler ile iş geçit koridor yol ve merdivenler, en az 50 lüks ile aydınlatılmalıdır.

• Kaba montaj, balyaların açılması, makine dairesi, insan ve yük asan-sör kabinleri, soyunma, yıkanma yerleri, yemekhane, en az 100 lüks ile aydınlatılmalıdır.

• Normal montaj, kaba işler yapılan tezgahlarda, en az 200 lüks ile aydınlatılmalıdır.

• Ayrıntıların yakından seçilmesi gereken işlerin yapıldığı yerlerde ise en az 300 lüks ile aydınlatılmalıdır.

Page 11: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

10

--

oturdukları koltuk vasıtasıyla tüm vücuda aktarılmasında ya da kanal

-

RİSKLER?

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

▶ rın

bükülme zorluğu,

▶ ▶ Bel ağrısı,

-

-

göre ölçümler yaptırılmalıdır.

-

-malıdır.

-

Titreşim

Page 12: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

11 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

-

-

-

RİSKLER?

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

▶ ▶

-

Toz

Page 13: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

12 DİSK/Genel-İş Sendikası

KİMYASAL RİSKLERKanalizasyon ve atıksu arıtma tesislerinde işçi sağlığı açısından en önemli risk gazlardır. Özellikle kaba ızgara, ince ızgara, kum ve yağ tutucu havuzlar gibi ön arıtma üniteleri, pompa terfi istasyonları, atıksu kanalları ve bacaları gibi kapalı ortamlar ile çamur susuzlaştırma ve kurutma ünitelerinde tehli-keli ve zararlı gazlar bulunmaktadır.

Tehlikeli gazlara ilişkin riskler ve önlemler aşağıda yer almaktadır6.

6 T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tekirdağ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Atık Su Arıtma Tesislerinde Güvenlik Tedbirleri 2015: 13070673-110.03.99-E7300.

Tehlikeli Gaz Türü Riskler? İşverenlerin Alması Gereken

Önlemler?

Hidrojen Sülfür:

Zehirleyici, patlayıcı, renksiz ve çürük yumurta kokusunda bir gazdır. Havadan ağır olduğu için tabana çöker. Kanalizas-yon sistemlerinin ve atık su artıma tesislerinin büyük bir bölümünde bulunmaktadır. Maruz kalındığında kısa sürede ölümler meydana gelir.

• İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyen gazların bulunduğu çalışma ortamında, havalandırma sisteminin bulunması gerekmektedir.

• Çalışma alanında, gaz ölçüm cihaz-larının bulunması önemlidir. Kanalizas-yonda çalışmaya başlamadan önce, ortamda var olabilecek gazların, insan sağlığına nasıl olumsuz etki edebilecek-lerinin bilinmesi gerekmektedir.

• Kanalizasyon sistemlerinde büyük ölçüde metan, hidrojen sülfür ve kar-bondioksit gibi gazlar bulunmaktadır. Bu durum göz önünde bulundurularak, çalışmaya başlamadan önce iş sağlığı ve güvenliği açısından elektrik enerjisi-nin kesilmesi gerekmektedir. El feneri ve açık alevli aydınlatma lambalarının yerine emniyet lambası ya da madenci lambasının kullanılması önerilmelidir.

• Zehirli gazlardan korunmak amacıyla solunum cihazları ve ferdi oksijen mas-kesi ortamda bulunmalıdır.

• Personele periyodik olarak kanali-zasyon sisteminde var olan tehlikeli gazların özellikleri ve sağlığa ne gibi etkilerinin olduğu konusunda eğitimler verilmelidir.

• Çalışanların olası durumlara karşı ha-zırlıklı olmaları adına acil eylem planları düzenlenmelidir.

Karbon Monoksit (CO):

Boğucu, renksiz ve kokusuz bir gazdır. Havadan ağır olduğu için kapalı ortamlarda tabanda birikmektedir. Tahliyesi oldukça güç olan bir gaz olup, ortamda %10’dan fazla bulunduğunda etkisi başlar.

Metan (Doğal Gaz):

Parlayıcı, renksiz ve koku-suz bir gazdır. Havadan hafif olduğu için kapalı ortamlarda tavanda birikmektedir. Metan gazı eğer havada %10 sevi-yesini geçerse oksijen (O2) %16’dan az olacağı için bulunu-lan ortamda ölümler meydana gelir.

Page 14: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

13 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

BİYOLOJİK RİSKLER-

--

RİSKLER?

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

▶ -

-den olur.

▶ lere

▶ neden olur.

▶ tü--

nın

Page 15: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

14 DİSK/Genel-İş Sendikası

İŞ EKİPMANLARINDANKAYNAKLANAN RİSKLER

İşyerlerinde iş ekipmanlarından kaynaklanan riskler oldukça fazladır.

İşler: Riskler? İşverenlerin Alması Gereken Önlemler?

Atıksu arıtma tesislerinde iş ekipman-larından kaynaklanan riskler:

Suyun arıtılan havuzlardaki kaygan zeminlere sıçraması, kayma veya havuza düşmelere sebep olan etmenlerin başında gelmektedir.

Kayma ve düşmeler sonucu ezilme ve burkulmalar meydana gelebil-mektedir. Ayrıca işyeri ortamının düzensiz olması, çalışma sonrasın-da alet ve ekipmanların yerlerine kaldırılmaması, yürüyüş yollarına malzeme istiflenmesi gibi nedenler de takılarak düşmelere sebebiyet verebilmektedir.

• Havuzların etrafına korkuluk takılmalı ve personele gereken bilgi verilmelidir.

• Ayrıca kaymayı önleyici ön-lemler alınmalıdır.

• Kaygan zeminlere uyarıcı levhalar konulmalıdır.

Kanalizasyon çalışmaların-da iş ekip-manlarından kaynaklanan riskler:

Kanalizasyon işleri (kazı işleri, kanal temizleme işleri vs.) kepçe, greyder, ekskavatör, vidanjör ve kombine kanal açma aracı gibi çe-şitli iş makineleri ile yapılmaktadır.

Bu iş makineleri;- devrilme, - çalışana çarpma, - yüksek gerilim hatlarına çarpma, gibi tehlikelere yol açarlar.

• Aracı kullanan personele eğitim verilmelidir.

• Ehliyetsiz ve belgesiz kimse çalıştırılmamalıdır.

• Aracın periyodik kontrolleri yapılmalı ve geri sinyalizas-yonlarının çalıştığından emin olunmalıdır.

• Aracın parkı ya da hareket hali sırasında manevracı bir personel şoföre yardımcı ol-ması için görevlendirilmelidir.

• Çalışma alanı içerisinde hız limitleri belirlenmeli, gerekli uyarı levhaları asılmalıdır.

Page 16: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

15 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

-

--

olmak üzere blower odası ve koje-nerasyon7

7 Kojenerasyon,

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER?

taktırılmalıdır.

bulunmalıdır.

Page 17: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

16 DİSK/Genel-İş Sendikası

ERGONOMİK RİSKLERAğır yük kaldırmaktan ya da ekipmanları yanlış kullanmaktan kaynaklı kas-iskelet sistemi rahat-sızlıkları ile sonuçlanabilecek ergonomik riskler bulunmaktadır.

İŞVERENLERİN ALMASIGEREKEN ÖNLEMLER?

• Yük taşıma işlemlerinin mekanik donanımlarla yapılması sağlanma-lı, sağlanamıyorsa el ile taşıma ve yük kaldırma konusunda eğitimler verilerek güvenli çalışma yöntem-leri uygulanmalıdır.

• Yük taşıma işi yapan çalışanlar arasında belirli aralıklarla rotasyon yapılması, dinlenme aralıklarının düzenlenmelidir.

Page 18: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

17 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

PSİKO-SOSYAL RİSKLERUluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yapılan araştırmada en önemli psikososyal riskler şunlardır:

→ İşsizlik,

→ İş güvencesinin olmaması,

→ Düşük ücret,

→ Vardiyalı çalışma,

→ Tekdüze (monoton) iş.

RİSKLER?

İŞVERENLERİN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER:

▶ Çalışanın psikolojisini bozar,

▶ Çalışanın işyeri, aile ve sosyal ilişkileri bozulur,

▶ İşyerine bağlılığı azaltır,

▶ İşyerine devamsızlık artırır.

• Güvencesiz ve esnek çalışma biçimleri yerine güvenceli istihdam biçim-leri uygulanmalıdır.

• Gelir dağılımında adalet sağlanmalıdır.

• Çalışanların iş yükünü ağırlaştıran sorunlar belirlenmeli ve önlenmesi için çalışmalar geliştirmelidir.

• Yönetimle ilgili uygulamaların ve örgütle ilgili politikaların uygulanma-sında adaletli olunmalıdır.

Page 19: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

18 DİSK/Genel-İş Sendikası

Kanalizasyon işlerinde çalışanlar biyolojik etmenlerden kaynaklı birçok mes-lek hastalığına maruz kalmaktadır. Meslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde hangi tür meslek has-talıklarının sıkça görüldüğü bilinmemektedir. Ancak Fransız Ulusal Sağlık ve Tıp Araştırmaları Enstitüsü’nün (INSERM) 2010 yılında Paris Belediyesi ile birlikte yaptığı araştırmada; kanalizasyon işleri bir işçisinin ömründen orta-lama 7 sene, ülke ortalamasında ise 17 sene kaybettirdiği görülmüştür. 2004 yılında yapılan bir başka araştırmada ise bu meslek grubunda karaciğer kanseri oranında % 8, yemek borusu kanseri oranında % 97 artış olduğu görülmüştür.

MESLEK HASTALIKLARI

Meslek Hastalıkları Nasıl Teşhis Edilir?

→ Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen biyolojik et-kenlere maruziyet.

→ Hastalığın gelişmesinden önce uzun kuluçka dönemi olan enfek-siyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyet.

→ Tedaviye rağmen uzun süreler boyunca tekrarlayan hastalıklarla sonuçlanan biyolojik etkenlere maruziyet.

→ Uzun süreli ciddi hasar bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan bi-yolojik etkenlere maruziyet.

Meslek hastalıklarının teşhisi için işverenler, çalışanlarının çalışmaya başla-madan önce ve işin devamı süresince düzenli aralıklarla sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlamalıdır. Hazırlanan liste ve kayıtlar, maruziyet sona erdikten sonra en az onbeş yıl saklanmalıdır.

Ancak aşağıda belirtilen enfeksiyonlara neden olabilecek biyolojik etkenlere maruziyet söz konusu olduğunda, bu liste, bilinen son maruziyetten sonra en az kırk yıl boyunca saklanması gerekir;

Page 20: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

19 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

SONUÇ ve ÖNERİLER;

İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusu tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de işçi sınıfının en temel sorunlarından biri olarak karşımızda durmaktadır. Kü-resel kapitalist sistem ve uygulamaları işçi sağlığı ve güvenliğinin düşmanı durumundadır. Her yıl azımsanmayacak sayıda insan çok rahatlıkla engel-lenebilecek ve hukuken de engellenmesi zorunlu olan iş kazaları ve meslek hastalıkları sebebiyle sağlıklarını ve hatta yaşamlarını yitirmektedir.

Türkiye’de de işçi sağlığı ve iş güvenliği sistemi diğer ülkelere göre oldukça geri durumdadır. Ülkemiz ölümlü iş kazalarında Avrupa’da birinci, dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Bu utanç verici bir tablodur. Resmi istatistikle-re göre Türkiye’de her yıl ortalama 75 bin iş kazası yaşanmakta; her yıl bin-den fazla işçi yaşamını yitirmektedir. Kayıt dışı çalışan işçilerin yaşadıkları iş kazaları istatistiklere hiç girmediği gibi; kayıtlı işçilerin geçirdikleri kazaların birçoğu da bildirilmemekte, hasır altı edilmektedir. Meslek hastalıklarında ise trajikomik bir durum söz konusudur. Türkiye’de meslek hastalıklarının yüzde 1’inden daha azı tespit edilebilmektir. Oysa biliyoruz ki iş kazalarının yüzde 98’i, meslek hastalıklarının ise yüzde yüzü önlenebilir. Önlenebilir oldukları halde gerçekleştiği için bunları iş kazası değil “işçi cinayeti” ve meslek hasta-lığı değil “kâr hastalığı” olarak tanımlamak gerekir.

Page 21: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

20 DİSK/Genel-İş Sendikası

İş kazaları, işçilere yönelik baskıların en çıplak biçimlerini gözler önüne ser-mektedir. İşçiler yoğun ve uzun çalışma sürelerinde, basit güvenlik önlemle-rinin alınmadığı koşullarda çalışmaktadır. Bunun nedeni işin güvencesizlik te-melinde parçalanarak yapılması ve işçinin örgütsüzleştirilmesidir. Bu nedenle öncelikli olarak; geçici ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine kalıcı ve tam istihdama dayalı istihdam biçimleri hayata geçirilmelidir. Çünkü çalışma ve yaşam birbirinden ayrılmaz bir bütündür. Güvenli çalışma, beraberinde gü-venceli çalışma koşullarını da getirecektir. Bunun için ulusal düzeyde hayata geçirilecek işçi sağlığı politikaları yeniden gözden geçirilerek, uygulanması ve denetlenmesi sağlanmalıdır. Bununla birlikte güvencesiz çalışma koşul-larına karşı işçilerin örgütlenmesi önündeki engeller kaldırılarak işçi sağlığı ve iş güvenliği konusunda sendikaların doğrudan müdahil olabileceği alanlar açılmalıdır.

Örgütlü olan işyerleri için de sendikalar temsilcile-ri aracılığıyla denetim mekanizmasını uygulamalı, işyerlerinde sendikaların işçi sağlığı ve iş güvenliği

uzmanları ve temsilcileri ile denetim gerçekleştirmeli, eksik ya da alınmayan önlemlere müdahale etmelidir.!

Page 22: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

21 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

Bunlarla birlikte;

1. Kanalizasyon işleri taşeronlara devredilmemeli ve belediyeler asli görevlerini yapmalı ve işçi sağlığı açısından tüm önlemleri almalıdır.

2. İşe özgü meslek hastalıklarının tanımlanmasına yönelik çalışmalar yapılmalı ve koruyucu önlemler alınmalıdır.

3. İşyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği kültürünün oluşturulması için uygulanabilir, pratik ve çözüm odaklı politikalar üretilmelidir.

4. İşyeri düzeyinde kurulu işçi sağlığı ve iş güvenliği kurullarının işlevli kılınmalı ve çalışan temsilcilerine bu konuda sorumluluk verilmelidir.

5. İşverenlere yasal mevzuatın getirdiği eğitim verme zorunluluğunun yanı sıra sendikalarca, işçilere işçi sağlığı konusunda temel bilgilerin ve denetleme mekanizmalarının neler olabileceğini içeren eğitimler verilmelidir.

6. İşyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği konusundaki alınmayan önlemler için caydırıcı cezalar uygulanmalı ve kamusal denetim artırılmalıdır.

7. İşyerlerinde çalıştırılan iş güvenliği uzmanlarının bağımsız çalışabilmesi için iş güvencesi hakkı verilmelidir.

GÜZEL ÖLMEK DEĞİL,İNSANCA ÇALIŞMAK,

GÜZEL YAŞAMAK İSTİYORUZ!

Page 23: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

22 DİSK/Genel-İş Sendikası

Kaynaklar:

Ağaçcıoğlu H. ve Yüksel Y. (1997). Atık Su ve Yağmur Suyu Kanal Sistemlerinin İnşaatı ve İşletme Problemleri. 1. Ulusal Kentsel Altyapı Sempozyumu Bildiriler Kitabı.

Gökoğlu, C. (2016). Kanalizasyon İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği: Risklerin Saptanması ve Çözüm Önerileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Acıbadem Üniversitesi /Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.

Emek Gazetesi (2017). Çalışma Hayatında Psikososyal Riskler 2. Sayı: 50. DİSK/Genel-İş Yayını. Ankara.

Health and Safety Executive (2011). OCE20 Sewage System Maintenance.

Kaya, M. (2016). Şehir Şebekesi Kanalizasyon İşlerinde Risklerin Belirlenmesi ve Çözüm Önerileri. ÇSGB. Uzmanlık Tezi. Ankara.

Orhon, G. (2016). Evsel Atıksu Arıtma Tesislerinde Kimyasal ve Fiziksel Risk Faktörlerinin İncelenmesi. ÇSGB. Uzmanlık Tezi. Ankara.

Özçay, Ö. (2011). Bursa İlinde İki Ayrı Belediyede ve Farklı İstihdam Türlerinde Çalışanların Örgütsel İş Stresi ve İş Güvencesi Açısından Karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Bursa.

T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tekirdağ Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Atık Su Arıtma Tesislerinde Güvenlik Tedbirleri 2015: 13070673-110.03.99-E7300.

Page 24: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

23 Kanalizasyon ve Atıksu İşlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği

NOTLAR:

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

Page 25: Kanalizasyondaki İşler Nelerdir?cloudsdomain.com/uploads/dosya/16687.pdfMeslek hastalıkları üzerine ülkemizde ye-terli çalışmaların yapılmamasından dolayı bu işlerde

24 DİSK/Genel-İş Sendikası

NOTLAR:

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................