Jozve Boloorshenasi
Transcript of Jozve Boloorshenasi
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
1/126
1
س ه ف م ش ن ج د م ک س د ز ه ا ش ن د ی ژ ر ل ا ت ا م ت ه م و گف ا ر گ و ل ت سی ر و ل ت ه م و ر گ
ن س ر ح ت د
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
2/126
2
اش ش َ
ّ ظ ش ا َ ٍ ا ش َ : ش ش ٍ ا
آ1-1 ل ا ٚ ب س ش
ب1-2 ّ ش ب ا ٕ ش
1-3ّ ج ی س ٓ ب ش
ب1-4 ی ً ج ب ز ق ث ا
1-6ّ ا ٔ ب ا ا ٚ ر ش ب ی ن ا
ب1-7 ٔ ٗ ٚ ا ُ
بن س1-8
یٚ 1-9 ّ ٓ ث ش ز 32ّث ج س
ِ ِ ا َ ی ت س َ ی ت ّ ي س ( ِ ا ِ ا َ ا ت ش َ : ش ٍ د
)
ق ا2-1 ب ا
ا2-2 ب ٔ ق ا ث ر ب ث ا ب
ق ا2-2-1 ف ا ا ب د د د
ق2-2-2 ة ا اد
-2-3 ّ ب ث ش م ب ك (ٚ س ا )ب ث ق ا ـ ا ا س ب د
2-2-4 ٚ ش ـ ا ا ٚد ـ س ا ٚ د
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
3/126
3
Barite on Dolomite, Peru
ٍ ش س خ َ س س د ت
ٍ ا
ّ ظ ش ا َ ٍ ا ش َ ش
: ٔ
ب ر ٔ ا ّ ٔ .ت ث ش ج ی ا ّ ر ث ا ٔ یب ّ ب ث ش ا ا ب ٕ ٚ ب ٕ ا بس ا ٔ ا ٔ ٚ ٔ ّ ُ ٔٚ ب ث ٚ ث ّ ّ ج
ب اٚ ث ش ی ٔ ب ّ ق ٚ ا ٓ ا ب ی ث ی س ب ا ه آ ب ٚ ك ٔ ُ ٔ ٚ ٚ ب
ب ٕ ث ٗ ٗ ٓ ا ٔ ق . ب ا ا اق ی ز ّ ُ ج ب س ث ا ب ّ ٔ ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
4/126
4
ٔ ق ز ی ب ّ ی ث بت ق ب ق . آ ب ا م ش ك ب ٔ ش م ب ر ب ا ّ .
ٔ ك ا س ٚ ب ی ٔ ف ب ا ی ا ٚ ب ر ث ا ب ّ ب ش ش ٚ ب ب
ا ق ا ب ٓ ش ّ یك ا ا ٗ آ ث ش ٚ ا ٔ ق ٔ رٚ ب ا ل ّ ا ی ا از. ی ا ٚ ٔ ي ب ُ ا ٔ بب ی ث ا ی ث ب ش ب ب ٔ ب ش ُ ٔ
ز. ب ا ش ر ٔ ب ّ ٕ ٓ ی ب ف ب
ٔ ٕ ا ب ب زٚ ش ب ّ آ ل ا ا بٚ ّ ز ث ب ٓ ق ّ ز ا ز. ٔ ك ق ا ب ش ز ٔ زٚ ی ث ا ا
ی ٓ ب س ٗ ا ٚ ث د ث ٕ س ب ا ٕ ش فٚ ب ا ا ث آ ب ٔ ٔ ٚ ل ا ٗ ّ : ث ٕ ش س ب ا ش ٚ ب ی ا ر ا ا ٔ ّ ب ُ . ث ش ا آ ب ث
ا ّ .) ٔ )آ (ٚ ث ق ب ب) ش ی ب ا ب ا ٕ ْ ا ٔ ب ا ا ی ا ٔ ب رٚ ثش بٚ ك ب د )ق ت ش س ٚ س ٓ ب ث ٕ ْ ا ٔ ب ا آ ب ٔ ٔ ٗ ش ا
ش ب(. ز: ٚ ا ٔ ث ا ب ٔ ٕ س . ف ا ٔ ّ ا ٓ ث ٚ ٔ ب ا ٔٓ س ا آ ٔ
ك ّ د ق ب ث س ٔ ش ٕ ب ا ف س ا ی آ ا ٍ ا ٕ ب ّ بٚ ث ا دب ٔ ّ ج ش ا ٔ ٔ . ٔ ق تّز آ ب ش س ٚ س ی ا ب ا ٔ ت ا ّ رٚ ا ا
ٔ م ك ی آ ب ٔ ّ ب ث ش ّ ب ا ث ٔ ٗ ٔ ا ّ ا ت ث س . س ٔ ش ّ ا ٚ ث ب.
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
5/126
5
. ٚ ا ٚ ا ث ی ب ب ب( ٚ ب ب ٔ ٕ س ) ا ا ر ب ٔ ا ٗ ّ ث ب ث
آ ا ث ر ب ٔ ا ٗ ٚ ا ث ث ی ب ٚ ٚ ّ ن ن ٗ ب ٚ ا ٚ ٗ اب ّ س ن بٚ ب ٔ ٚ ر ٗ ن ٚ ا بٔ . س ٔ ق ز ث ب ب ی ط
ّ ن ٗ ب ق ا ب ٔ ث ا ٗ ث ی ٔ ّ ا ن ب ب ر ب ٔ ا ٗ ی ٔ ث بٚ ب ٓ ی ٔ ّ ا ن ب ب ٓ ب ث س ا ث ا . ش ا ب ث ر آ ٔ ب ن
. ٔ ق ا ز س ٓ ّ ب ا ا ٔ بس ق . ا ٔ آٚ ا ث ّ ر ث ث ٓ ز ا ب ٔ ق ز ب ث ج ٔ ّ ْ ث ب ٕ ث ٔ
. ٔ ٓ ق ٔ ٚ ب ی ث ا ب ٚ ٗ ش ا
. ٔ ق ّ ج ش ی ٔ ن ّ ٕ آ ب ٕ ٔ ب ث ٕ ا س ر ٔ ا ّٓ س ّ ا ثز ا ی ٚ ب ش ٚ ا ا ّ ا ش ث ب ی ً ج ب ی ق ن ّ ی ب . ٔ آ ّ ث ٚ ا ش د ٓ د ة ق ث ٔ ق ث ق ب ب
ا ب ٔ ٚ ش ل ب .ا ٔ ق ٌ ث ی آ ب ٔ ّ ب ث ش ر ث ب ا ل ّ ه س ث ا ّ
fcc
ّ ث
ا
ب
آ
ٚ
ْ
ٕ ٔ
ا
ق
ك اbcc س
ق
ش آب
ٚ
ی ّ ا .hcpث ب س ش ش ش ق ا ج فب ا ی آ ا ٓ ا ٓ ب س ت ا س ٗ س ث
ا ب ٔ ش ّ ا ٓ ث ٓ ٚ ٔ ٓ ب ا س بٚ ا رزٚ قٌ ٔ ث ن
. ٔ ق ا ٓ س ْ ب ٕ ی س ب ا ث ٓ ا ا ٚ ٓ ا ق ّ ش ا ٔ ٔ ٕ س ج ا ق
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
6/126
6
ر ا بٚ ش اب س ٓ ب ث س ٗ ا ٚ د ث ٓ س ا ا ج ث ا ب ق ث ٚ ا س. ق ب ج ث
ٕ س ف ا ا ٚ آ ا ق ب ث ا ٔ ٗ ّ ب ث . ش ٔ ق ٌ ث ج ٔ ق
ٚ ّ ش ب ث ش ی ب ا ب ا ٕ ّ بٚ ش ث ا د ٔ ت ا ّ ب ا ٕ ب ر ا
ق ب ٔ ث ٔ ّ ا ف ث ا ی آ ا ٔ ا ب ا ف س ٓ ا ٌ ٕ ّ ب س ف ا ا ٗ آ ا
س ت ٚ س ب ب ب ٔ ٓ ب ا س . ا ٔ ٓ ٔ آٚك ٔی ث ٚ ج ب ق
ج . ق ٔٔ ق ا ٓ س ی ة ب ٚ ا بٚ ش ر ٔ ه ز ث ٕ ب ا ٔز. ٓ ب ا ب ٓ ب ث س بٚ ّ ا ٔ ٌ ا ب ٚ
ي (:ض ت )ت س ش ش ٍ س ش
یٚ ث ی ب ث ب ٓ ب ٔ بٚ ب ب س ّ ث س ا ز ث ٚ
. ش ا )ث آ ث ث ش ب ك ل ٔ ا ی ا ٗ ا ّ ز ث ْ ب ب ّ ا ُ ثز: ْ ا ب ٗ ا ّ ب ب ث ی ش ز ب ل ب ا .) ٔ ا آ
ب ٍ ب ا ب: ر ْ ش ب ز ا .س ب ٔ ق ْ ب م ا ك ب ٔ ب ٔ ٔ ث ٔ بٔ ق ة ٚ ّ ٓ ث ٔ ی ُ ا ث ث ٔ ب ف ا غ ا ی ث س ّ ج ش ٔ ٓ ی ب ش ٔ
. ٔ ب س ق ز ٔ ٚ ب
ى د َ ي ت و ب: ّ ظ ی ٔ ا ز ث ٌ ب ا ْ ب ب ٕ ّ س ب ث ٕ ٚ ق ل .ا ب
ج ٍ ش ٍ ش ض ً و ّ ً ٍ د ش ً و ّ( ج ٍ ش ٍ ض ً ر:(ٍ ا ا ّ ب ل ٔ ا ب
ف ا زٚ ث ا آ ح ا ٚ س ٚ ب ا ق ٔ ب بب ث ّب ٔ ش ر ٔ ٕ ب س ا
ز ب ب ب ّ ث ل ٔ زٚ ا ر ا بٚ ش ٔ ّ ش ر ٔ ی ب ّ بثٔ ر ب ا ل ٔ با ق آ ٔ ب ّ ب ج ز.اش ح ا ٚ س ٚ ا
ِ ّ Xش ا ش ش ی ب ٕ ث:ت ٚ ی ث ا ّ ا ث م ٚ ك س ب
ٓ س ا
ذ ٚ ٔ
ا
ب آ
ٗ ا
ّ ث
ق
ٕ
ب
ا
ش
ا
ی ا
ٚ
ا آ
ٔ ذ ٚ ٔ ٓ ٗ ز. ا ٗ ا ّ ب ث ی ٔ ا ق ث ٚ ا ر ب ث یٔ ا ثُ ذ آ ب ٚ ٔ ٚ ب ی ٔ ب ّ ی ب ث ٓ ب یي ب ا ٚ ٍ
. ٔ ٔ آ ة ٔ ب ث ب ب ث
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
7/126
7
ٍ ى د ى ت):َ َ ً ّل س َ ْ ت ٍ ٍ ي د ی ت ا ٍ ى ص د َ ٗ(ت ببا
ب ب1912 .ث ث ب س ا ث س ا ث قث ب ا ّ ق زٚ ث اث ا ب. ب ر آ ا ٔ ا ب ٓ ب س ب 1912 ب ق ا ٔ ق ا ا ك ا ا ث ا ث
ز ب ب ٔ ث ب ب ب ب ق ّ ش ب ا ش ب ب ُ ا ٔ ق ٗ ا ث ابث ب ب ث ر ب ش ا ا ب ب ك ب ٍ ش ق ا س ـ( ا ا )د . س
ا ق ا ٗ ا ب ا ا ش ب ا ٚ ث ٔ . ا ا ش ا ی ٚ ٓ ث ر ٔ ه س ث ب
ز. ٗ ا ٕ ٔ ْ ٚ ش ْ آ ا ز ب ب ث ر ش ب ٗ ن ن ث ی ا
ّس س َ ا ت د
ق
ٔ
ٓ
ی ٚ
ش ب
ب ٔ ب
ُ ث
ب
ٚ
ب
ٔ
ب
ٓ س ا
ب ش
ب ش
ٚ ٓ ی ا ٔ ٚ ا ث ٔ ا ٔ ٍ ب ا ب ظ ث ز ٔ . ٔ ب ث ٕ ش ی ب ب ظ ت ٔ ٓس ُ ث ٗ ا ا ش ا ب قٚ
ز.ب ق ّ ا ث آ س ث ر ٔ س ا ب ّ ن ٔ ی ا ب ب ٚ ث ٗ ا آ آ ب ث ّ ٗ س ث ٚ ا ٕ ث . ا ب ش ّ ب س ث ی ٔ ٕ ب ٔ بٚ ا
. ٔ ز ث آ ا ٓ ب ش ا ْ ب ب ب ی ث ا ا س ب بب اا ب ٔ
ٓ ق ا ت ب س ٚ س ٓ ب ّٚی ج ش ث ب ث ث ش ك ب سPolycrysttaline . ٔ ٔا ْ ٚ ش زٚ ا ٚ ا ّ ا ا ب ا
ف ا ث ث آ بٚ ی( س ّ )ث ب ش ب ا ب ی ث . ا ٚ ب ةق بٚ ٗ س ز. ا ا ب آٔ ب ث ّ ث آ آ . ث ٓ ب ی ث ّ ب ث ش ْ ب ا ب ٕ س ب ك ٔ
ب ش ب ا ب ز ث ب ج ی ا ّ ب ث ش ز ب ن ج ی ا ب ب ش ث ج . ا
ٓ ب س ٓ ٕ ا ی ٔ ا ی ث ٔ ا ز ث ز.س ا ت ا س ٔ ب ب ش ا ٔ ٕ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
8/126
8
Poly crystal will typically have crystalline regions (grains) bounded by disordered grain boundaries. These boundarimarked in the picture on the left.
ذ: ا ٍ َ )Unit Cell(
ٓ س ٓ ا ب ش ٚ ك ّ ث ی ب ب ٚ ُ ا ٓ ا ق ٔ ّ ن ب اآ ن ا ٗ آ ب ث . ث ٔ ا ٓ ز ث ٔج ش ت ب س ٗ س ی ث ا ٚ
. ٓ ٔ ٔ ب ج ا ق ا ٚ ّ ا ز ٚ ق ب ا ٕ ش ا ب ٗ آ ا ش ٚ ّ
ٕ آ ب ب ا ٔ ی ش ّ ب ج ث ث ز ق ز. ٚ ش ق ا ب ٕ ش ی بٗا ا ش ا ٓ .ب یآ ب ق ش ا ٓ ب س ٚ ا ا ا ث س ٚ ّ ق
ا ٚ ّ ا ش ی ٔ ٓ ب س ٗ ا ٚ ا ث ث ی ب ب ا ٚ ی ش ا ا ث
ب ش ٓ
ر ب ن
ز ب
.ق
ش ب ق
ا ٚ
ّ
ر ب ن ه
ز ا
ب
ب ج ش ا ب ی ق ٚ ٗ ٗ ا ش ا ٓ ب ب ز ث ْ ا ٚ ش ٚ ا ا ٚ ّ ب
ز ٚ ث ٔ ق ی ب ش ج ش.ب ا ق ٕٚ ٔ ٚ ٔ ُ ب ث. ٔ ق ءا ا ج ا ٔ ی ُ ا ٓ ا ٔ ٔ ٓ ٚ ُ ٗ ا ا ب س ث
. ٔ ق ش ب ب ز ق ش ی بٚ ن ٔ ز ا ب
ز ج
ّ ش ٔ
ی ب ا ٚ
ب ث
ز
ب
ٚ
ٔ ب ش ٔ
ز
ا س
ٔ
ق
ب ق ا
آ
ث
ش
ی ب ا ب ٚ ٕ ث .α, β, γٓ ق ٔ ٔ ق م ك أ ٔ س ن ز ا
ی بٚ ن ٔ ز ا ) ٔ ا ب ا ق ز س ْ ا ق ب ّ ث ش ا ٔ
ا ب ا ٚ ٚ ن ٗ ا ز( . ا ر ا ب ٗ ج ٕ ب ش ق α, β, γ, a, b, c) ث ت ث( ا َٔ .
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
9/126
9
ز ز ء ا ج ب ٔ ٔ ش ب ا ب ث اٗ ق ً ٚ ٗ ٚ ش ٔ ق
ا ذ ثز ا ٍ(Unit Cell)ا ب ٔ ث ش . ٔ ا ا ٔ ث ق ٔ ب
ز.ج ت ا غ ٔ ز ٚ ث ك ُ ب ب ش ج ً ُ ق ب ا آج8ب ُ ا ق ز ا ٔ س ز د ب ا ٕ ا س ٚ ّ8/1ٔ ك ا س ا ٚ ّ
ز.. ا ا ٚ ّ ئ ا ب ج ُ ا ق ا ا ٔ ٚ ّ ٓ ب ٔ ٗ ب ا ثا غ ت ٚ ٗا ش ٕ ٚ ب ث ب ا ی ث ّ ب ا ز ا ر ا ب ٚ ج ٔ ٔ ب
ٕ ز ٔ .ب ٔ ب ا ب ب ش ٕ ش ّٗ ب ب ی ا ا ا
1:(a. م ق ك ا ٔ بّ ٚ ي ث ب ب ج ً جb)ق ی ق ب ا ب ث ا ث ٚ ّ
ِ ٍ ث ِ:
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
10/126
10
ج س ب ق ً ٓ ی ٓ ب ٔ بٚ ب س ( ا ث بٚ )س ی ٓ ٚ ا ف ٔ
ز ج ق ا .ق ٔ ق ٔ ا ب ٍ ا ٌ أ ٗ ب ب ا ا زٚ ٔ
. ب ش ٔ ٚ ن ا ٍ ث ٚ ب ث ش ی ا ب ا ب ث ٌ ث ٕ ب زٚ ق ا
T= n1 + n2 b +n3c
ٓ س ُ ث ٔ ا ٌ ٕ ب ه ا ٔ ا ا س ٔ س ا ج ٗ ق ا
ك ق ق س ب ٔ ث ب ا ب ش ٕ ا ب ٚ ث ٓ ق ا ث ب بٚ ُ س ث
. ٔ ق ن ٚ ُ ی ث ّ ب ث ش ٚ ب ج ٗ ق ٓ ث ا ز ث ت ا ب بز. ز.ٓ ز ا ق ا ی ث ّ ب ث ش زٚ ب ي ا ْ ب ج ٔ بق ش ب
ج ف ق ا ٚ آ ج ٚ ی ا ق ٓ ی ٔ ج ا ف ق ا ٗ آ ز. ا ش ق ا م ب ك ی ٔ ا
. ٔ ٔ ب ّ ب ث ٕ ش ا ب ب ب ٚ ا د ث
ز: ا ق ٔ س ن
ٓ ج آ ٓ ث د ق ی ّ ب ث ش ٔ آ ب ٗ ث ت
س ) ا ب ٕ ش ا ب زـ ث ٚ ش ا ث ا ٚ ) ب ك د ّ ب ب بٚ س ٓ ب ٔ س ٚ ا ا ب هاش ا ب ٔ ٓ ب ٔ ٗ بٕ ا ب س ّ ب ث ش ٔ ب ب ق ٗ ش آ ث ا
. ا
:ُ ٍ ا ش ِ ت ً ُ د س ْ ی چ ّ ِ (Bravais Lattices 14)ث
: 1848ٚ ب ر ٕ ب ج ط ُ ا ا ب ش ُ ٔب ا ٍث ث
: ز ٌ ب ٚ ق س ش ق ن ز ب ٗ ا ٕ ٔ ب ق ً ٔ ٕ ق ق ب ٔ ث ٌ ٓ ب ا ٔ ق ا س ٓ ب ٔ ب ب ث آ ( ق
ا ُ ش ت ٔ ٔ ت ب ب ٔ ظ ی ٔ ا .. ث.ة( ب ب ٕ ب ث ق ٗ ا ٗ ا ی ب ث ٓب ٔ ّ غ ي ب د ق ُ ا ا ب ظ ی ٔ ا ث
ا ُ ٓ ب ا ٓ با ب ب ث ق ّ ب ا غ ي ٗ د ٚ ث ب ق ٕ د ٔ ب
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
11/126
11
. ب ٔ ّ غ ي ّ د ب ب ق ی ب ش ٚ ث ت س ٗ س ٓ آثز. ق س ك ا
ُ ب ی ا ا ش ٔ ( ب ٔ ك ش ٔج ب س ا ث ٌ ی ا ب ا ٗ ٓ ا ا ا ث ب س ٔ س ا ز14( ٚ ج ب ز آ ق
ج ب ٚ ق ا ٚ س ْ ب ی آ ا ا ج ب ا ث ق ی ق ش . ی ق ا ٔ ی ب ب ب ج ب ز آٚ ق ی ث ا ر ب س ث ب ج ٚث اٚ ث
ب ش ی ا ب ا ب ا ث ب ش ا ث (. (Translation) ب ْ ب )ا ا ا سجی ج ٔ ب ق ا Cubic)(Face Centeredظ ٔ ُ ب ٚ اث ت ب ٔ ْ ب ا
( ا ب ٚ 90(a = b = c α =β = γ ق ٔ ك ش ثب ش ی ا ب ا ٓ ث ا ت ی ا ٔ ا U3, U2,U1 ی ب ا ٚ ٓ ب ث
60. ن ق ٔ ب ج ز ج ٔ ٗ ق إ ٔ bcc Cubic) BCC(BodyCenteredب ش ی ا ب ا ٍ ث ٓ س ا ج ٔ ٚ ٚ ت ب ٔ ْ ب U3, U2,U1ا ا
ٓ .27اٚ ب ٔ ز ج ز ق ی ب ب ٔ ٔ ث ش ٕ ر ٗ ن ٕ ْب ث ب ا ا
ب ٔ ش ی ا ب ا ٌ ٔ ث ث .ٚ ج ب ث ق ٔ ق ن .ب
ز. ب ا ق ا اٚ ك ٚ ب ث ج ب ب ق
ّ اٚ ٔ ث ن ب ب س ْ ا ز. ٔ اٚ ا ج ث یق ی ٚ ا ا ا آا ق ی س ا ب ٚ ٔ م .ا ك ٔ ق ّ ج آ ٗث ٕ ا بٔ ٚ
. ق ب ٓ ب ٔ بٚ ب ث س ٚ ا ا ٓ س بز س ا ش ٍ ب اٚ ج ث ب ق ٔ اا ی ٚ ب ا ٚ س ث ا ٚ ٔ ث ا ن ی ٔ . ا ق ب س ٔ ث ب ج ث
ی ا آ ی ا ٔ ز فٚ ا ب آ ز ث ا ٔ ٌ ب ا ب ش ٔ ی ب ا ا اٚ آ
.ز ا
ب
ب
ق
ٔ
ٌ ب
ل ب ب ش ز ب ج ب ا ی ٔ اٚ ث ی ث ج ب ٗ ق س ٗ ا ب ا ٔ ا
ا ٔ س ز بز ا ٔ ث ب ش ٔ ٚ ٚ ث ا ب ث .ث ف ا ق ق ٚ د ش ب ب
ٍ ا ث 1, a2, a3 . ب ث ب ش ق ٚ ث ٔ ب ش ٔ ٚ ٚ ث ا ٔ س
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
12/126
12
:ُ ٍ ا ش ُ ت د ی ش ّ ِ ث
ج ب ٚ ق ْ ب اٚ ا ا ٔز ج ب ث . ش بق ج ث ج ٔ ٚ قا ج ٔ ٚ ق ٚ ت ب ٔ ْ ب ا ا ا ج ٔ ٔ ٚ ا ی ٔ (
).ق
ٔ
ش اب ج ٔ ٚ
یق
آ
ج ب
ُ
ف ق
ب ً
ق
ث . ق ب ی ث ٔی بٚ ٚ ق ج ث ُ ٔ ٓ س ٚ ا ا ج ٔ ی ٚ ٓ ق ب س ز ا تٚ ا ك
. ٔ ك ا س ت ٔ ُ ٓٔ س ی ا ف ب
: ی ّ ِ ت ث
ب ث ك ق ا ٔ ث س ب ك ُ ب ٔ ی ا ا ش ٔ ٗ ش ا ٓ ب ا ب ب ش ش
ز ش ب ا ا ٚ ج ٚ ٓ. ق ٔ ج ب ا ق ا ب ٚ ج ٚ ُ ب ق ی ا ٗ از ا ی ب ا ّ ٓ ث ر ب ن ز ه ب ی ق ا . ث ا ٓ س ٍ ا آ
ي ش ی ب ب ب ٔ ب ٔ ا ٔ ب ش ق ش ب ا ق رّ ٚ ب. ث ٔ ك ق ا ب ش ز ٔ a, b, cی ب ی ٔ تٚ س ,OX, OY ث س
OZ ٚ یا ا ب ٓ.ا ٔ ج ش ق ٔ ا ب ج ب د ز ق ث ا جط ر ق ب ه ك ٔب. ٗ آ ی ث ب ا ٚ ٚ ا ّ ي ٚ س ا ا ب ٔ ج ٗ ا ٔ ج ٚ ق ق ا
. ٗ ق ب ٔ ز ث ج ا ش ق ٔ ا ب ٚ د ه ك ب ٔ ّ س ج ي ی ٔ ب ٗ ٗ ٔ(OZ, OY)ٚ ث Y, Z.اٚ ث
ٗ ٗ ٔ(OZ, OX)ٚ ث X, Z .اٚ ث
ٗ ٗ ٔ(OX, OY)ٚ ث Y, X.اٚ ث
ز( ث ا )ط ر ب يه ا ا : ا ز ا ر ا ب ٚ ج ٔ ٗ ا ٔ ج ٚ ق ق ا ج ا ق
ی ب ا ٚ ٚ ّ ٗ ز ث ج ا ه ق ك ب ٔ ّ س ج ي ی ٔ ب ّ ٗ ب. ث . ا ٗ ق ٔ aی آ ا ا ا ْ ا ٚ ج ب ش ق ٔ ا ب ب د ی ا ب ٔ ث ا ْ ث ٚ ش
ش810 ز.ٔ ا
س: َ ی ث ن ّ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
13/126
13
ّ ش ی ٔ ج ب ا ق ٔ س ی ا ٔ ُ ی ب ا ب ش ب ث ً ٓ ز.ب ٓب ٗ س ا. ش ا ُ ث ج ز ي ب ی ث ٚ ی ث ا ٔ ُ ی ٗ ّ ا ن ب ا ب ظ ی ٔ ا ث
. ج ا ث ٔ ّ ن ب ب ق ق ً ب ٕ ث ٓ ٚ ث ٚ ث ٚ ق ب ث ث ٓ ا
. ّ س ش ب ٔ ق ا ا ٔ س ب ٗ آ ی ث ب ا بٚ ٚ ا ب ث ب ب ٔ ث ٗ ٍش ر ا رٚ س ب ا س7ّ ب ٗ ٕ یٔ ج ب ْ ق ب ٕ ز س ا ب ٔ س ٚ . بب ب س ٔ ك , ,a, b, cث ا س ُ ی ا ا ش ج ٔ ا ق ٚ ّ ٓ ا ٔ س.ٓ. ا د ب ً ٚ ا ٓ ی ّ ا د ٔ س ج ز ق
. ی ا ا ٔ ّ ب ج ب س ز ش ّ ب ج ٓ س ش ز ْ ا ث ب ج ز ق ٗ ٚ ب ٔ
ز ٔ ا ّ آ ج ٓ س ش ز ٗ ر ا ب .ه
ا آ ی اٚ ب ب ز ث ی ا ك ب ٔ ا60 ق ب ٚ ب ٔ ثا ٓ ی ب ا ا ٓ ی ث ق 120 ق ب ا ب ش ث ق ب ا ٕ ٓ س ب ث
ز اٚ ٔ آ ب ا ٓ د ش ٔ ّ ْ بa=b ف ي ٚ ز 6ٓٚ ب ش ٔ ّ ي.ٓ
ُ:ث ٍ ا ش ُ ت د ی ش ّ ِ
ٔ ق ج ب س ٚ ق ْ ب اٚ ا ا بز ج ب ث ج ث ج ٔ ٚ ق .
ا ٔ fccا ج ٔ ٔ ٚ bccا ج ٔ ٚ ق ٚ ت ب ٔ ْ ب ا ای ی ب ج ا ُ ب ف ی ق ب ا ا ث ق ً ج ٔ . ق ٚ ٔ ق ش
ء ا ج ب ٔ ٔ ش ٓ ا ا ی ب ج ب . ٔ ق ق ی ب ابٚ ز د . ب ا ش ٚ ا ء ا ج ی ب ٔ ج ب ز ش ق ق ْ ا ب ٔ ٗٔ ا ش ز ب
. ا ج ٔ ٗ ق ٚ ش ز ب ی ٚ ٓ ثت ب زٕ ث ء ا ج ا ٔب ٔ ش ج ا ش ق ٔ ٔ ق ا ت ب ش ث ٔ ٕب ب ا ٔ زا ء ا ج ٔ
ب ٗ آ ا60 ٚ ث ث ث ا ب ب ش ق ا ب ب ث ت ث ٔ ) ج ث ب ٔ ُ ه (
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
14/126
14
ا ي ٔ ب ا ا ث ا ج ٔ ْ ق ٚ ٚ ب ش ٔ ق ا ٔش ك س
.
ا ٓ ث ا زٕ ث ء ا ج ٗ ب ا ٔ ش ی ب ا ت( ث ٔ ّ )ي ج ش ق ٔ ا ب د
ب اٚ ز ث ٗ ٕ ٚ ا109ت ب ت( ث ا ٔ ُ ه ب) ش اب اٚ ا ث ج ٔ ْ ق ٚ ٚ ب ش ا ا ا ا ث ٚ ت ٔ ن ٔ ث ق ب
.109ا ا ث
ج آ : 1ٚ ر ق ب ه ك ٔ ٚ ّ ج ٓ س ش ز
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
15/126
15
ـ ٓ ا ّ ش ٔ ٌ ٔ ق ب ی ش ا ٚ ُ ب ش ٌ ا ا ْ ب ب ٕ اٚ س ی ث ج ب
. ق ب ب ث ب ث ا آ
. ق ب اٚ ث ج ث ی ق ا ا ا ٔ س م ن ب ی ب ب ّ ز ث ا ش ٔ س ٗ ش ب ام ق ن ب ب ب ٔ ش ة ْ ٔ ٗ آ س ٗد جγآ ج ٔ ق
ا ٔ ُ .fccب ق ب ْ ٔ ث ب ش ب ٓ س ٓ ث ب ا ٚ ٓ ب ه ث ن ب ی ب ب ّ ثٗج ٚٗ آ ش αا ج ٔ ج ٔ ی ق ا .bcc ا ش
س َ ثس ت ی ش
ت ك آ س ن س ر ب ب ج ی ا س ٗ ب ا ا اٚ ی ث ج ب ا قا ب ٕ ٗ ق بب ا ش ب ب ظ ی ٔ ا ٔ ث ز ٚ ZnSس ب ّ
NaCl ٓ ٚ ّ ٚCsCl. ٔ ث ْ ا ب
و ِ ا :ث
ّ ج ب ٕ ْ اق ج ٔ ب ی ٔ با ث ب ٕ ج ا ق
ٓ ب ّ ٕ س ز.ٚ ث ا ب ج یٚ س ش ّ ب ٓ ب ٔ MgS ر ٗ ن ث
ز ت ا ب ٔ ٕ ب ا ج ً . ق ٔ ق ا ٔ ُ ب ر 4ث ب ه ش ب ٔ ٓ ث س ا: ا ا
(1/4a, 1/4a, 1/4a) (1/4a, 3/4a, 3/4) (3/4a, 1/4a, 3/4a) (3/4a, 3/4a, 1/4a)
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
16/126
16
4. ا ث ت ٔ ُّ ن ب ُ ث ی ٚ ا ش 4/1ث ٓ س غ ا ا ٗ ّ ا ن 4ٗج ب ب ش ٓ ث س زٚ ا ث ا ا ٓ ث ب ٓ ث س ب 4ا ٕ ٓ س ثا ا ی ث ّ ا ن ب
ب ب ٔ ق ب ٔ ث ا ب ٚ ٕ ش ق ج ب ٕ ب ث ج ً ب ق ٕ ج ا . ق ا ا
ZnSب ئ ا ا ش ر س ٓ ث ن س ٍ ب ا ٗ س ث ٓ س ج ا ٗ ق . ا ق ب ٔ ثز. ن ا بSi ,Geب ٕ ی ث ق ا ب ش ٚ آ ب ب ا
. ق ب ٔ ث ك ر س ا ٗ ّ ث ن رٚ ب ٔا زٚ ت ا ٔ ّ ج ش ج ٔ ی ق ا ب ا ٕ ا
ا ا آ ٔ ُ ب ج ث ج ٔ ا ق ز.fccا س ب ثا ٕ ج ا ّ اٚ قز ا ت ا ش ٔ ا ٗ ث ی ا ئ ا ش ز. س جا ی ق ا ب ا ٕ ا
یٚ ز. ث ّ ق ا ج ش ئ ٔ ب ش ج ث ا ز ق ث ب ٚ a = 3/56Aطا ا ب8 ٚ بٚ ً ٔ ُ ُ ا ب ّ ن ّ ا ب ُ ز. ث ك ق ا ٓ س س ا
ز. ٓ ا ش ْ ب ٚ ٔ ق ق ی ب ٚ
ِ ZnSث
ZnSث ْ ّ ق ب ج ش ئ ٔ ا ش ی ا ب ث س جب بث ق ٕز ٗ ب . ا ق ب ٔ ث ٓ س ٚ ا ٌ ث ث ٔ ٓ ج س ٚ ق ر بٚ ٗ س ب ا ق ث ٔ ب
. ق ب ٔ ث ب ٓ ٚ ا ٔ س ا ث ا ٕ ٓ ج ب س ب ق ًZnSٓ س Znٍا س
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
17/126
17
ٓ ّ اSٚ ب س ز. ث ب ق ا ئ ا ا ش ُ س ZnSُث ب ت ث ر ٔ ث نی ا Sا ا ئ ا ش ق ا آ س ب ر ا ZnSٔ ث ب ه ش ٔ . ا ا
ز:Zn , Sی ا ا ّ اٚ ث
S = (0, 0, 0) , (1/2,1/2, 0) , ( 0, 1/2, 1/2), (1/2, 0, 1/2)
Zn = (1/4, 1/4, 1/4), (3/4, 1/4, 3/4), (1/4, 3/4, 3/4), (1/4, 3/4, 1/4)
ٕ ن ٗ ش ك . ث ق ب ٔ ث ر ك ق ب ث ن ٕ ب ا ش ب ٕ ب ٗ شٓ ب د ق س ٍ ا ز س ٗ ا ٕ34 ٚ ب یٔ س ا ب ا ش ٗ ب . ا ق ب ٔ ث %ُ ٍ
. ٔ ق ش ب ك ب ٔ ٕ ب ا ش ب آ ب ا ٕ ی ٕ ٓ ب س بن ا ج ,GaAsس
SiC, CdS, InP, CuCl, ZnSe, CuF InSb . ٔ ق ب ب ش ش ٗ ب ب ا ٚ ث
ب ٓ ا ب ب ش GaAsب
ن ذ ض ( CsCl)س ش
ز ٗ ا ٕ ٔ ٓ ّ .ب ت ب ش ق ج ٔ ٚ ق ت ن س بی بCs ب ی ٚCl .ق ٓ س ُٓ ا س ت ,Clا سٔ ٔ ا
Cs. ب ة ق ز ث د ت ب ا ا ٔ ج ٚ ی ق ب ًCsز ٔ 0, 0, 0)) ٚClٔ (1/2, 1/2, 1/2) 2/1.ز ب ق ا ا ث ت ٚ ُ ث ٔ . ا ٚ ا ٚ ّ ٔ ٔب ٔ ا ا ب ی ٔ ت ب
ی بٚ ب ٔ ش .8ی ب ب ب ا ٔ ق ش ی ب ا ب ا ب شCsCl : س ا ب ق ج . AgMg, CuZn, NH4Cl, AlNi, LiHgٔ ب ی ب ب ٚ ث ش
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
18/126
18
ا ّ ٓ ب
ن(: س ذ ٍ )ش ک و ً ِ NaClث
ا ٔ ُ ب ج ث ٔ ٓ ا ش ج ٔ ٚ ق ا ز. ثfccٗ ج ا س ك ق ا سا ت ث ا ٔ ٚ ج2/1ی ش ق ٔ ا ب ید . ب ق ب ب ا ث ز ث س ٔ ج
Naُ ب ا آ ج ی(0 ,0) ٔ ٚClُ ت ٍ ب ٔ ا ٚ ج ی ٔ ا ,a/2, 0)اا(0 ب ٚ ج ً . ق ب آ fccك ق ا ز د ی ا اNa ٚCl ا
ٍ ه س
ٔ ا ٚ ّ رُ ب ه ش ٔ ٚ ق ب ٔ ث ج ب ج ق ٗ ق . ا ق ب ثت(: ٌ ق ٔ ) ب ز ا ا ی ث ب
Na: (0, 0, 0) , (1/2, ½, 0), (1/2, 0, 1/2), (0, 1/2, 1/2)
Cl: (1/2, 1/2, 1/2), (0, 0, 1/2), (0, 1/2, 0), (0, 1/2, 1/2)
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
19/126
19
ز.ا ّ اٚ ّ ق ا ج ش ی ٔ ج ث زٚ ق ك ق ا ب ب س Na+ ف آ ٍ ق ز-Clس ب ا ب د ج ث ٓ ق ٚ ب ّ ش ز. ب ب ق ا ا
ی .Na, Cl آ ب ا ا اٚ ج ث ٌ ق ف اٍ ب ز ٚ ث ّ ب ث ٔ اب ٓ ب س س ز. ا اٚ ا ج ث ٔ ق ب ب ش ج ا ا ق ا ث ٔ س ا ب ش ٗ ب ا
ٓ ٔ ب ب ق ب د ج ث یٚ ٔ ا ج ا ش ٔ ّ ب غ بٚ ب ف ٔ ٍ ق ب س . ش ) بن ا ٕ6)ٚ12
س ٚ ٕ . ب ٔ ق ن ب ا آ ٔ
ة ًس ش َCaF
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
20/126
20
اٚ ی ب ب ث ب
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
21/126
21
( ِ ک ث ُ ذ ً ی ص د م ه د ً ِا ا ث َ ً َ ا ذ ا س ٍ ّ د ن د ا ا ذ:(ث
ر ا ا ز آٚ س ی ث ّ ث ا ٔ ب ی ش ب ٔ ٚ ا ج ٚ ٗ ق ش ب ) ٔ ٚ ٓ س ج)ا ا ق ٚ. ق ب ٔ ث
غ ی ب ٔ ُ ت ب و ٔ ٓ ا ب ٔ ق ث ٔ ٔ ب ٔ ش ٓ ی س بٚ ز ٔ ٕ ز ٓ ث ك ء آ ا ج 8/1ٍا ٔ
ٚ ث ف ا ا ت ٚ ٔ ٗ ش ٗ ب ب 8/7) ا ت ٕ ز ٔ ٗ ش ( ب
. ز ا ش ب غ ك ٗ ب ا ا ث ج ب ج ٔ ف 8ا ق غ ب ٓ س اّ اٚٓ ت ٔ ٔ ٗ ی ب ا ٓ ب س ا ا ز س ر ا ٗ ن م ث ا ك ز8س ب ا س
.ٚ ش ا ا ا ٓ س ف ا ر ٓ ث ن س ز ا ب ب اّ ث ش ب ٔ ب ش ج ً ٚ ق ق غ8ٔ ب ٓ ٗ ی س ا ٚ ث ق ب ٔ ث ٓ س ا
ت ب غ ٔ ٓ ٓ ش ی س بٚ ز ٔ ز ج ا ث ك ٓ س 8/1 آ ا
ا . ش س ق ٔ ب ر بٓ اّا ت بٚ اٚٔ ج ب ث ٚ ق1;8/18 . ق ب ٔ ث ٓ س جا ا ق ز ٚ ر ب س ا ك ب ج اث اٚ ٓ ی ب ا
ب ب ج ث ٔ ٓ2a=aك ّ ث ش ٔ ٓ س ز ا ٗ ب ن ق ا ٔب ج ا ق ٚ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
22/126
22
ٓ تق ش ی ٔ ا ـ ث .8/1ٔا ق ب اث ج ٔ ج ٔ bcc ٔ ق :ٓ ٔ ج ب ا ث ٔ ی ب ٓ ب ا س
ز ش ا ا غ آ ٚ ز ٓ ك س ز ا ج ب ك ج ٔ ی ٔ ق ج
ر ا ا ث ن غ ب ی ٚ ٓ ب ٚ 1+)8 8/1(ا س ق ب ٔ ث ٓ ست( ٔ (ٔ ّ ن ُ ا ب ب ٔ س ٓ س ا ا ج ٔ ٓ ث ٔ س ٗ ا ا ا
ی ٓ ب س ا ا ز. د س ش ك ج ٔ چ ٔ ب ٚ ث ق ب ٔ ث ت ّ ث ٔ ش ٔ ٔ ب
ا ج ٔ ج ٔ :bcc ق ب ز ث ث ا ا ثا س1+1=2 ی د ا ا. ث ا س ش ث ا ا ٔ ُ ب ج ث ج ٔ ی ب ق ٓ ب س ا ا
ر ه ٓ ث ٔ ا غ ب ی 8/18ٓ=1ٓ ب ٔ ا ب ٕ . ق ب ٔ ث
ا ٔ ُ ب ج ث ثfcc ج ٔ ٔ ّ ن ُ ا ٚ ب ٔ س ٚ ج ث ب ٔ ا ٓ س ت ج ا ٔ ٚ ق ب ٔ ث ر ٓ ث ن س ّ ا ر ج ب ج ب . ج ٔ ا
ب ا ث ٔ س ـ ج ا ُ ب ف ج6 ق ُ ب ق ب ب ث ٕ ت س ٔا ا ا ث ا ج ث ب ی ٔ ٚ ٓ س ق ش ا ب ٔ ث ت ٔ ٚ 2/1ّٓ ث س ا
ت اّ ث ٔ ٔ ُ ب ج ث ج ٔ ب ش ق ق . ث فfccٔ ق قا ا ج ُ ب ی ٚ ٓ ب س ا ا ا ش ش س ج ُ ب ف ٓ ق س
ی ب2/16=3 ٓ ب س ا ا ق ش س ب ٔ ث ٓ س ُا ب ج ث ج ٔ قثا ا .1+3=4ث ق ب ٔ ث ٓ س ا
ج ب ٔ ّ ٌ ج ث 1=8/1قSC 8ب
ا ج ٔ ٔ ّ ٌ ج ث 2=1+)1/8قB.C.C.)8با ٔ ُ ب ج ث ٌ ج ٔ 4=)62/1(+)8/1قF.C.C8 (ب
ـ ٓ ا ّ ش ٔ ٌ ٔ ق ب ی ش ا ٚ ُ ب ش ٌ ا ا ْ ب ب ٕ اٚ س ی ث ج ب
ن ی ب ب ّ ز ث ا ش ٔ س ش ٗ ا ب ا . ث ق ب ب ث ب ث ا آ
اٚ ی ث ج ب ٚ ٔ ق . ا ق ب اٚ ث ج ث ی ق ا ٔ ا ا ٔم ب ش ا:
P- ی ب ج ب ی ق ا -Fا ٔ ُ ب ی ث ج ب ی ق ا ا-Iث ی ٔ ج ب ق
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
23/126
23
R- ا ج ب ب بA, B, Cج ٔ ی ث ج ب ی ق ا اث ٔ AبB بC
ٔ ا . ب ٔ م ك ٕ Aٔ ا نا ٔ aٔث ٔن.ق
ٍ ه و ي ا ِ ت تت : ث ِ ه ث
ی ب ب ج ا ُ ق ٓ س ٍ ا ب ل آ اث ه ٔ س. ٗ ا س ج ر ق ب ه ك ٔ ٚ ٕ س ب ا ٗ ق اُ ث ا ٚ ز ب ب ٗ ب اٚ ث ی ا ا ث
.آ ة ب ش ( ا ٓ ا ش ر ٔ ) ب ب ش ٕ ٓ ب س س ب ب ا ذ ث ٕ س ی ا ب ب ا ق ٗ س ش ب ب ث ٚ ث ٕ ٗ ج س ب ق ت ٔ ا ث ر ٗ ب
. ا ا د ا ُ ث ٗ ٚ ا ا ا
ا ی ٚ ا ا ث ج ه ق ك ٔ ٚ ٕ س ب ا ٗ ق ج بُ ث ی ّ ٔ اSC ب ج ٔ ٔ bccا ٔ ُ ج ٔ ٚfcc : ز ا ر ا ب ّج ا ث ٔ س ب ق ٕ
. ب ش ٕ ت س ي ٔ ا ا ش ٔ ٓ ب ا س ی ج ب ا بٚ ی ق ٓ ب س ا ا ٔ
ا ز ت ا ی ٔ a=2r ق ب
Figure 3.4 Simple cubic crystal structure.
ا ّ ٚ fccا ز ٚ ٗ ٚ ا ب ش ٕ ت س ٔ ٚ ُ ز ٓ ب س اب: ز ث ث ا ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
24/126
24
Figure 3.6 The face centered cubic crysstructure. (a) Unit cell, (b) Hard sphere representation and (c) Closed packed direction
ا ّ ٚ bcc. ب ش ٕ ت س ٔ ُ ز ٓ ب س ب. ا ز ث ث ا ا ز ث ٗ ا
ا ی ق ٓ ب س ْ ا ا ا ب ا ٚ ق ُ ٚ ٓ س ٕ ا ا س ب ا ٚ ق ز ٗ ا ا ش .:ٗ ا ث
The body centered cubic crystal structure. (a) Unit cell, (b) Hard Sphere
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
25/126
25
ٗ ٕ آ س ب ا : ق /A 24ب ز.1َ ج آا ه ق ك ٔ bcc ٗ :fccآ ز ا ر ا ب ج
= bcca ا = = 3.51A = 0.351nm
a= = = 2.68A = 0.286 nm
ى: َ ٌ د س َ ُ س د و ذ
ا ا آ ٓ ب س ا ا ز ا س ر ا ب ٓ ج س ب آ ب ا ش ا ب ثز. ّ ا ٓ ث ا ب س ٗ ك . ا ی بب ش ب ّ ٍ ث ب آ
. ٔ ق ٌ ث ٔ ّ ٓ ث ث ا ج ٚ ا س ُ ق ٓ ی س ب ا ٚ
ت ٔ ٚ ا ت ٔ ت ب ٔ ج ٔ ت ٔ س ش 6ٔ ٚ ب ث
812. ق ب ٔ ث
: ذ ٌ و ى ا ذ س چ َ ن ا ة ش ش
ٓ ٓ ب ث ّ ٓ س ی ث ب ی ا ً س ب ج ٔ ث ٓ ا ت س ا ي ا ٚ ّ. ْ ا ز آ ب ب ق ا ق ٓ ب ا س ّ ا
=APFا ت س =ي =آ
_________________________________________________________
ٔ ٚ:ب ج ٔ ّ .fcc آ ث ة ا ب
ّ ة: ث ٗ fccا ا ث ب ٚ ث ٓ ٚ ا س ج ا ُ ق ٚ ج ُ ق ب
fcc. ٓ ٚ ا س ز اب ا ر ا ب ٓ ج س ٓ ا
ا ّٚ ٚ ٓ a3
ز ا:ٗ ا
=آ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
26/126
26
ّٚ ٔ ج ٔfcca=
0.74 = = آ
ٓ ك
ث
ّ ث
ب
ٓ س ا
ٗ ش
ا
ٗ س
ٓ ا ش ٔ
ر ا ّ
آ
ی ا ا
ٔ 0.74ّب ز. آ ث ج بbcc0.68 ا ٔ ّ ز.SC0.52ٚ آ ث آا
ٕ س ط د ا ز ا ٗ ا ٕ ٔ ّ ش ا ٔ ٍ ا ٗ س ا ّ . ق ب ك ث ی س ّ
س ا ّ ٚ ٔ ٓ ا ظ س ب ث ا ٕ ك ق ا س ٌ س ّ ی ٔ ا د ب
ج ب ٔ ش ی ب ا اٚ ا ش ر ٔ ٔ ا چ ا ّ . ظ ز ث ا ٗ ا ٕ ٔ ٓ ا
SCش. ٔ ق ب ك ٔ ب ٔ ا ٚ ث ا ب ٔ ش ٗ ب ٚ ا
ظ َ ش ه
ٔ ب ّ آ ب ث ش ل ب ا ا ا ٔ س ا ر ا ل ّ ْْ ه ّ ٔ ج ٕ ب
ز: ر ا ل ث ن ه ه ٔ ْ () =
_______________________________________________________
ٗ ج آ ش ق ٔ : ا ز.866/2ب ْ ا ٚ ش .ا ج ب ا ٔ ل آ ه ٔ ْ
ّ ٓ س ا ا ة: س ٗ 2,ا ٕ آ س ْ ا ٚ,85/55 ٔ ْ ْ
ا ّ ٚ ٓ a3 = (2/866 10-8)3=23/55 10-24 cm3
ٚ ب ا NA = 6/02 10 آٚ23
atom/gram
ه ٔ ْ = ت ش ٔ ش ٔ 7.879ْ ث ب
ٗ ل آ ه ٔ ْ ٔ ب ٗ ك ز. 870/7ف ت ا ش ٔ ش ٔ ْ ث بز. ج ا ٌ ب ق ط ٚ ب ل ا ه ٔ ْ ٚ ٗ ٗ ا ر ث ٚ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
27/126
27
: ِ
ُ ث ٚ ا ا ٔ ُ ُ ب ب ش ا ا ز ب ُ ث ٔ ر ا ا ب ث س سز : ج ٔ
ُ Ds=;ش
: ِ
ٚ ا ) ش )ا ُ ش ا ا ٓ ث ا س ر ٚ ا ا ب ث س س
: ٔ ز ج ُ س
ش lD; =ُا
ٕ س ش ا ;[uvw]ا ُ ش Dl; ا
ٕ ن س ش ا ;(hkl)ا ُ ش Ds; ا
: ِ چ
ٚ ٔ ل ه ش ب ب ب ٚ ٔ ا ا ا ٚ ّ ٓ ا ث ٚ ّ ب ث س ٚ ُ . ث ٔ ز ج س
; ; ب ش D;ا
ٕ س ْ ا / ٚ ب ٚٚ ّ ك ر س ا ا اس ٚ ;; ا ٚ ّ ٚ W ; ٓ ب س ٍ ا ب ق س ق ٓ ا )100ن ٓ ا ت س PF)ي
( ر ب ٍ ن ب ق س ق ز ا ب hkl;100 Ds)ن ٔ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
28/126
28
ٍ ب ب ق س ق = uvw]Dl 100]ن ا
--------------------------------------------------------------------------------------------
ُ : ش ج(110)نب .fccا ق ة ا ب
; ُ = Dsش
ٓ ن :(110)ب ٔ ق م ك ر ٔ ا ن ث ن ر ٚ ا ا س
2 ;2/1 2 +4/1 4;= Dsا ر ٚ ا ا ُس
; ُ ش ز ٔ ب ٔ ; ز ب ٔ ; 2aaaو2 =
2/a=
2a 2/=( ُ ش ج110ا =; ccf( ا ق
Ds
ش ز ا ٓ ب ٔ بٚ ْ ث س ا س ) ا ر ا ز ش ُ ق ا ٔ ُر ّ ث ن ز ر ب ا ر ب س ب ا ب ث ج ٔ ب ُ ث ب(
ُ ش ز ا ْ ا . ٔ ق ر ا ش ُ ث ن ٚ
ی اٚ ر ا ب ٓ ث ة ٓ.ا ب ر ا ث ُ ث ن __________________________________________________________________
) :2ب ی ا ن )100 ن ا ٚ)110( ٚ ا111( ٔ ُ ب ج ث ج ٔ ( ق
ز. ٗ ا ش ك ـ ث ش ا
ُ ش = Ds;ا
( ٓ ن :100ب ٔ ق م ك ر ٔ ا ن ث ن ر ٚ ا ا ( س
2 ;1 +4/1 4ُ ا ر ٚ ا ا ; س
a2 ( ز ن ب ٔ ; ث ز ٔ ب ٔ ;100)
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
29/126
29
( ُ ج100ش ccf ;==Ds( ا ق
2/a = 2a 2/ ;=Ds
( ٓ ن ب :111 ث ٔ ق م ك ر ٔ ا ن ث ن ر ٚ ا ا ( س
2;2/13 +6/13ُ ا ر ٚ ا ا ; س
2/a2 ( ز ن ب ٔ ;111; )ّ ظ ز ٔ ب ٔ
2a/4;2/ 2a/2;=Ds
:ة ا
(ن
ُ
ش
111ب ش
)Fccا
(ن
100(ن
ٚ
)110ش ك ث
)
ز.
ا: 3ب ش ٔ ا]111[ٚ]110[ٚ]100[ ش ا ا ج ٔ ج ٔ bccٗ ق ش ك ث
ا ش ٔ ا ا ا ا ش ) ُ ( ش ب ا ز ث ُ ق ا ةٔ ز ب .ٓ
; ر ا
ا س
/ُ
ش [ا
100[
a/1 ; lD ;a 1;2/1 2ز ا ر ٚ ا ا ; س
]100[
ز2 2/1;1 ا ر ٚ ا ا ُ]110[; س ش ;=={110}ا
D
a1;lD ُ ش ;aٚ ]110[ا
ر ا ا Dlُ; /س ش 11]1[; ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
30/126
30
a/2 ; lD ;a 2;1+2/1 2ز ا ر ٚ ا ا ; س
]111[
{ ز ُ ة: ش ب111ا }bcc { ش ز }100ا ز.110{ٚ ش ا ك { ث
ن ا ش َ ه ),HCPHexagonal Close Packed: (س
. ٔ ق ك ر ٔ ا ّ آ ث ن ـ ٚ ف ب ق ش ز ا ب ن ا ز ب ب ب ٗ ش
ی زhcp ك ی ك ٓ ب س ٚ ا ا ٗ ز. ا ا ا ّ ا ٚ ٓ س ٚ ا ی ا ا ٚ ٔ آ ز ّ ث . ق ث ا ا ّ hcpٚای ا ٗ ز ث ٔ ج ب
a,c: ز ا ر ا ب ی1/633=ج تّ ب ّ ٗ اhcp ٚ ا ب ا ز ث ج
. ر ا ط ٚ دٚ ر ا بٚ ٗ س با ش . ب ٔ آ ٌ ث ٚ ّ ی ٔ بhcpب ٕ ی آfccب ا ٓ/.74ا ا ب س ٕ ز.12ٚ ق ا
The hexagonal close packed (HPC) crystal structure. (a)Unit cell, (b) Hard sphererepresentation.
ً َ ذ ٌ س چ ا ٍ ((Allotropic or Polymorphic Transformation:ذ ش
. ْ ا ا ب ّ ٚ ا بٚ ش ی ٔ ب ّ ر ث ه ی ی ث ن ببب ش ی ب ا ٗ ا ٗ آ ب ی د ب ٔ . ٕ ش س ب ا ش ف ا ب ی ث ا ٓ ا ٚ ب ٗ bccز ا
ب آ ث ش ب ب ی ث ب ٔ fcc. ٔ ق ج ز س س ا ر ا ب ّ ب ٕ ج ا ٗ س ا. ٔ ق ْ ب ٓ ا ب ش ٚ س ٗ ّ آ ب ٔ ب ٕ ا ی ا ب SiO2 ث
ٔ ْ ب ف ا ب ف ب ٔ ب ط ٔ ٕ ا ب ٔ ش ب ث ب ش ج ا ب . س
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
31/126
31
ٚ ض س ب ز ث ٗ ا ٕ ٔ ٓ ر ا ٗ س . ا ق ب ا ث ٕ ٓ ر ا ب س ز ث ٗ ا ٕ. ٓ ق ز
: ب آ ب ٔ ق س ض ب ر ث .bcc ث آfccا ج ق ٕ سس ط ا
آ
ٔ
د
ج
ٗ
. ج ب جٔ ق
ش ٔ ا ب د
,bcc863/2ْ ٚ ش جا ق
ش ٔ ا ب د
ٚ
,fccز.591/3 ْ ا ٚ ش
ة: bcc = a ا3 = (2/863)3= (2/863)3= 23/467 A3 ّٓ
fcc = a3= (3/591)3= 46/307 A3 ّٓ
fcc ّ ٓٚ س ی ب ا ا ّٚ bcc ا ا ز. ٓ ا س ٚ ا ی ا بbcc ا ٔ ٕ ب ث
467/23=934/46. ٓ ش س ی ب ا ا :ا ز ا ر ا ب ٓ ج ر ا ٗ س ا ث ب ث
,س
ٔ ب ٓ ك ٗ. ٔ ق ى ج ا ٔ ٚ ج رٚ س ا ط ٗ ا آ
ی َس ذ ا س ٍ ٍ غ د ْ م ا هً ٍ ٍ ش ت
ٔ ٓ س ج ث ٔ ا ُ ا ق زٚ ك ق ا ( س ث بٚ ی)س ٌ ٚ ا ج ا ب ی ق ب
ٔ ر ب ز ث ن ی ق ا ٚ ق ب ٔ ث رب ب ب ٗ ن زٚ ا ج ا ی ق از ق ا ا ا ث ٔ س . ب ق ٔ د ا ج ی ق ا ب ر ٔ ب ٕ ن ج ا ٔ ی د ق
ُ ا ن ٍ ث ی ث ب ا ٕ ث ر ث ب ی ا ن ا . ث ز ٔ ا ن ٚ
ُ ا ٗ ٗ ث ق ا ه س ك ز ٔ ا ٔ س ج . ق ق ب ب ج ش ٓ ا
ٌ ٗ ب ز ا ب ٔ ب ث ا ن ش ب ی ش ب ی ٔ ٚ ج ث ٌ ق ا بب ُ ك ٓ ب) س ب ا ظ ی ٔ ا . ث ٔ ق ب ب ج ق ز ق ث ب ب ط ب ٕ ٚ ث ّ ی ث ب ی
( ر ب ه ش ی ٔ ا ٔ ب ا ا ز( ن ٓ ا )0 0 2 س ٚ)0 1 0( ا4 0 0(ٚ ٚ )ب ٓ ق ا ث ا ج ٍ ش ا ٔ ی ث ٚ ث ن2 1 4ب ٔ ق م ك ٔ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
32/126
32
ب 412) ر ث ب ف ن ا ب آ ٔ ز ا ٚ ا ٔ )ّ ی ٔ م ب ب ٔ قق ش ز. اٚ ا ش ب ٔ ب ث ٚ ب ق ب ّ ق ٚ ث ٔ ب یٚ ب م ب ب ق
: ٔ ق ٗ ّ ث ق س
م ً
ٗ ش ب ا ث ٔ س ا ا ّ ج ب ٚ ٓ ب ق س ز ا ب ٔ ٔ ٌ ر ب ب . ٗ ش س ر ا ب ه ی ش رب ب ه ش ٔ ٔ ب ا ی ٔ ٚ ی ا ا ا ٚ
ج ه ق ك قت ٔ ب ٔ ث ش ٔ ا ب . د
ر ب ه ش . ق ٔ ٔ ق ا ب ٚ ا ٚ ث ٔ ق ش ٓ ق ب ٌ ث ر ب ب
ز. ب ا ق ا ك
َ ی ذ ّ ا س ٍ ْ د
ی ٚ ش ث ٗ ا ز ا ب ا ِ ش ب ا ب ٕ ت ب ّ ب ا ٕ ش س ب ا
ط ب ب س ل ش ا ًٚ ا ٗ ّ ث ن ث ب ب ل س ا ً ا ب ث ظ ی ٔ ا . ث ا ا ثی ب ٕ ز ب ّ زٚ ث ٕ آ ب ا س ٗ ا ی ث ا د ب ٚ س ب ج ش ٓ بٚ ق س
ر ل ب ا ٗ ب ب ا ت ش ّ ی ا ا ز ا ث ب زٚ س ر ا بٚ ش ٔ ّ ش ٔا ا ٚ ّ یز. ٓ ب س ا س ا ا ن ج ٔ س ٓ س ٔ ا
ا ٗ س ز. ا ث ا ٓ ث ب ( ث ث ب ك ر ٔ ب ) ا ن ر ب ْ ن ب ٕ ُ س ا ٚ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
33/126
33
ر ب ّ ی ا ٕ ا ا ث س ب ّ ش ش ر ٔ ٗ ب رٚ ٕ ب ی ن ٚ ٓ ب ث س ر ا بٚ
ب ش س ّ س ق د ز. ا ٕ ق یط ا ا ا ی ّ ا ب ا ر ٚ ث بن Miller indices for the specified directionsMiller indices for the specifiedز ب
directionsMiller indices for the specifie
directions
ٔ آ س س ق ر ب ا ب ّ ظ ا ٔ ر ث. ث ٓ ب ا ب ب س ب ا. بش ج ش ّ ق ش ر ٔ رٚ ب ب ز ن ٔ ٗ ی س ا ز ث ٗ ث
ٕ ث ٗ . ا ب ش ا ق ا ب ش ـ ا ٚ ٔٔ ا ا ْ ب ّ ا ی ٔ ٕ ا ا.. ٔ ق ف ا ب ز ٕ ّ آ ی ٔ م ب ب ٍ ق ز س را ب ه ش ٔ ٓ ش ا ش
ر ی آ ب ب ٔ ٚ ج ُ ا ٔ یّ ٚ ر آ ث ا ق ب ب ه ش ء ٔ ا ج ٔ ب ٔ ة ب ش ق ا ب ا ث یّ ٚ ب ز ث ٔ ( ج ب ی ش ب ب ٔ ی ث ا ٔ ٕ ٔ( ت
ٔ ٓ ش ج ا ٔ ٚ س ٚ اٚ ب ا ش ت س ب ٔ ٓ ش ش ب ظ ی ٔ ا ر. ث ب ه ش ٔ
ٚ ) ب ا ش ت ب س ٔ( ی آ ج ث ا ق ب ُ ر آ ٔ ب ه ش ء ٔ ا ج ٔ ٓ ث
ٔ ب ش ق ا ب ا ث ٚ ّ ٓ آ ق ٕ ث ّ ا ي ش ٔ ر ا ب ه ی ش ب ّ ي ب ا ی ٔ ٚ ی ث ا ا ا ا ٚ ب . ا ش ٚa, b,
cق ٔ ة ب ش ا ا ث ٚ ا زٚ ث ث ا ا ٓ ث ب ب ث ا ت ث ٔ ٓ ش . ٔ ق ة ب(a=b=c.aق ٔ ٔ ج ب ز ق ث ب ا ب ط ٚٚα 90 =β =γ=.ز م ا ب ٗ ق ٚ س
ز: ر ا ز ث ن ّ ی ٔ
ش ر ا ب ه ش ٔ ٓ ش ب ا ب ش .( ث ا ا د ز ٔ ُ ٚ ر ب ه ش ٔ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
34/126
34
ُ ٚ ّ ن ب ب ٓ س ی آ ب ش ر ا ب ه ش ت ا ٔ س ا ث س ز ی ا ش ث ُ ی ا ر ب ة( ه
. ا ز آ ج ث ه ق ك ت ٔ ر ث ب
م ق ق ك ر ٔ ی ب ا ّ ث ی ٔ ا ب
ا ب س ٔ ز آ غ ث اح( ب ٗ ا ر س ٚ ث ن ق ب ب ج ی آ ب . آ
ق ا ا ٚ ٔ ز آ ا ث ی[ ]ر( ٚ ٍ س ب ا ا ث ا ٔ . ا ا ث
. م ك ب ٔ----------------------------------------------------------------------
: ا ثب ّ م ٔ ب رق ی ب .,a ,b ,cا ٗ س
ب: (aْا
: س ا ب ز ج ٗ ی ا ا ث ث ب ُ ش ٚ ))10(1 ٚ)0 0 0((1,0,1) )0 0 0((1,0,1)ة(
( ا ن ٗ ا ا ش ی ٚ .)1 0 1ح( ش
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
35/126
35
[101]ز ٔ ر(
ْb)
( : س ا ب ز ج ٗ ی ا ا ث ث ب ُ ش ٚ )1 1 1 )(0 0 0)
(1 1 1) (0 0 0) 1 1 1ة(
ا ی ٚ ح(
[1,1,1]ز ٔ ر(
ْ(c
: س ا ب ز ج ٗ ُ ا ٚ ) (1 0 2/1( ٚ )0 1 1)
(0 -1-2/1 )(0 1 1 ) (1 0 2/1)
2(2/1 01)021)ح(
]1 02 ز ٔ ر(
------------------------------------------------------------------------------------------------
ذ: ٌِ َ ش ًِ ص ش ت ی ه ع ّ ص ُ ا د ی
1) . ٓ ش ب ز ث زٚ ت ٍ ]200[]100[ي ش . ج ك ا ا ن س ٗ ا ٔ ث ش ٚ ّ ی ٔ م ب ب
ن ا (2 ه ٚ ث یٚ ب ً ّ ا ی ٔ م ب ب ٗ ق ش ث . ا ٓ ش ب ر ث ب
ب ث ة ٚ ب ش ب ا ج ث ٔ ّ ب ث ظ ا ٔ ز. ث ر ا ب ه ش ی ٔ ب ة ٔ ب شز ا ٔ س ر ب ه ی ش ز]100[ب .]010[ا ث ج بس ا ث ر ٚ ا بر ا ب ٔ س ق ث ش ا ا ٚ ب ا ث ر ٚ ب ٗ . ا ٔ ب ب ٕ
قل ث ق ب ٔ ث ا ج ث ٔ ٓ ش ب ر ٕ ظ ب ٔ . ٔ ب .ك
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
36/126
36
Figure 3.11 Miller indices for the specified directions
َ ی ّ ذ ا س ٍ د
ٕ س ر ا ب ا ش ا ن ز ث ٕ ی ا ا ب ا ّ ر ث ا ّ ْ ب س ظ ا ٔ ٚ ث ب ا ی ك ا ا ث ٔ س ا ّ ی ٔ م ب ب . ق ٔ ر ٓ ن ا ش ر ٔ ب ا ن ش ت ٔ
ز: ر ا ر ث ن ب ی ن ا ّ ث ی ٔ م ب ب ٗ ق ـ س ٚ . ب ث ر ث ب
ا ا.1 ج ا ٔ ا ث ّ ٓ ث س ا ا ش ٔ ٓ( ا س )ا ُ ٗ ر ا ا ب ه ش ی ٔ ب ةٚ ٔ ب ش. ق ب ّ ث ن ٚ ب ا ّ ن ز ا ٗ ا ٕ بٔ ٔ ٗ ٓ. ا ٔ ٓ ٍ ی ث ب
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
37/126
37
ب ٔ.2 ا ث ٔ س آ ٚ ة ب ش ا ا یxٚyٚzن ز ب ث ب ا ط ث ء س ا ج ب ٔ ة ق ث ب ش ب ا ی ث ٓ ن ٔ ٔ ب ب ا ب ً ٔ . ق ب ش ث ق ا
ز. ء ا ج ش ث ٔ ا ز ن ش ا ٓ ش ث ج ج ق ر ق ب
ب.3 ا ث ٔ ق آ ٗ ن ا ث ش ب ٚ آ ٗ ا س ٌ س ٗ ب ٔ ا
ج ٕ ب ث ب س ات ا ی ٔ ب ُ. ش ث ا ثر ی ث ن ر ا(hkl)ا ب ْ ن ب ٕ ب س ة ٔ آ ب ش ا ب ٚ ث ٔ ق ف ا ب ٕ
ّ س ا ب ت ن ا ث ب ر ش ب ٔ ق ن ی ُ ٔ ث ا ا ٚ
ٔ ٔ س آ ن ٔ ب ا ك ی . ق ن ا ب ٔ ث یا بر ب2a, 4b, 3cب ٔ ٗ ب ث س ٔ ا ٓ ث ّ ی ٔ م ب ب ز. ق 2/1 4/1 3/1ا
ٗ ن ة ث ش )ي ش ك ة ٔ ً ٔ ٗ ٗ ش ب س (12زٚ ث
( ٔ آ د )634ز ّ ا ث ث ن ی ٔ م ب ب ز آ634( ق ٚ ا ٔ )
قب س ب ی ث ا ر ٔ ب ه ش ی ٔ ب ب ا ٔ ی ث ق ن ا ب ز ث ث ب
ّ ی ٔ م ب .ب ٗ ا ق ر س ث ن1) 1b, 2c2) , , (0, 2, 1)3) 0, 2, 1
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
38/126
38
ب ن ث ٕ ُ ا ب ٔ ب ا ن ا ٔ ب ا(hkl) ت ا كب ا ق ت ق ك ب ٔ ٓ ش ر ٔ ب ً ا ن ّ ث ی ٔ م ب ب . ق ٔ قم ب ب ا ق ٚ ب ٔ ب ث ب ب ّ آ ب ث ی ٔ م ب ب ا ق ر ب ٚ ن ز. ب
ر ب ا بٚ ٗ س ب ٚ ا . ث ٓ ٔ ٔ ی اب ب ب ً ّ ق ث
بٕ ٔٚ ب ٕ ث س بٚ ی ٚ ن س ٓ ب س ب ا ب ن ظ ی ٔ ا . ث ا(hkl), (hkl), (hkl), (hkl), (hkl). ب ا ٔ
ا ٓ ب ر ب ٚ ن ب آ ث تٚ ب ب س ٔ ق ث :ش ب ,(hkl), (lkh)ا(hkl), (khl)
ٔ ق ب ّ ث ش ز ٔ ف ب ج ق ,(100) ,(001) ,(010) ,(100) ,(001)]ی ج ٔ
(010) ی ب ش ا
ّ ٔ
ی ب
م ب ق
ٓ
ز
ا
ی ب ٔ
ش
ب ا ث
. ر س ق ا ب
( ب ن ب ث ج ش ش ق ا111 ٔ ی ب ر( ب ه ش ا ٔ ج ٓ ب ٔ س اب ة ق ٕ ا[ ] ب ش ٔ ب ا ق ا ٔ ٔ ا ش ٔ ز ا ٗ ا ب ا ا ك ا ا ا
ب ب س ٔ . ث ث ق ب ٔ ث یa+, ب م ب ب م,a-ٔ [100]ق ب قبb+ٔ[100] ,ی یb-ٚ ٔ[010] بق م ب ب . [010] ق ا ش ا ا
θب ّ ق ا ث ش ٔ ٚ ا ٗ .[hkl] , [hkl] ث ٔ آ ز ُ ث ث ز ا ا d “ٕام آ ب“ ب بٚ ق ر ٔ ب ٗ ن ّ ث ب:(hkl)ن ز ث ث ا ا ث
Cos
س aق ب ت ث ٔ ّ ي
D
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
39/126
39
ص: س ا ش ث ٍ ه ش ی غ ت س ا ذ ز ً ٍ ا س
ر ب ه ش ی ٔ ب ب ٔ ا ث ب ن ٌ س م x, y, z( ب ك ٔ ٚ ٌ ٗ ب ّ ا ن ٚ ذ بر ث ب ه ش ٔ ٔ . ب ن ا ج ب ج ٔ ش ق ٔ ا ب ت د ا ث ر ب ه ش
ب ث
ر ب ه ش
.ق
ش ٔ
ی ا
ُ
ث
.ة( ا ا د ب ن س ٗ ا ٔ ا
. ح( ج ا ن س ٗ ا ٚ ث س ا ب ب
ا ٔر( ر ا ی ب ا ّ ث ی ٔ م ب ب ب ق ٕ . ا ) ( ث ش ا ا د ٔ ز آ ا ث
ا ك ی ا ٚ ٍ ا ث ّ . ٔ ق ب ا
ر:ب ب ی ن ا ا ث ّ ی ٔ م ب ب .aٚ bcق ٗ ٔ
ِ (:aغ
:1x = 1, y = 1, z =
x =1, 1/y = 1, 1/z = 1/1ة:
ا ی ٚ ح:
(111) ٔ ر: ن
ِ :(bغ
) ٕ ُ ا ی ب ٗ ن ٔ , ا z =x = 1, y =
x = 1, 1/y = 0, 1/z = 0/1 (ةا ب (ح :1, 0, 0
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
40/126
40
Planes with different Miller indices in cubic crystals
(100)ر: ن ٔ
ِ .ٔ :Cغ ا ا س ٔ ٗ ب ا ٔ ث ر ب ه ش ٔ ٔ ٗ ن ا ث ا ا
ٔ ب ٓ. د ا س ٔ ٔ ز ز ج ه ق ك ا ٔ ا ث ا ر بر: ب
= -1, y = z = 1x ) : ا
1/x = 1, 1/y = 0, 1/z = 1)ة :
ا(101) ی ٚ (: ر(
غ
ش ه
ی ّ
ع
د س َ ه
س د
ن ْ ه
ِ ً
ذ ٌ
:
ر-1 ب ٚ (abc) , (abc)ن ی ش م ب ب ی ق ض س ب ب ب ث ٍ س ٔ. ٔ ق ّ ن
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Indices_miller_plan_exemple_cube.png
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
41/126
41
ت آ -2 ا رٚ ي ب زن ر ق ٔ ب ب ش ث ق )س ا ٓ ش ب ث ٚ ُ ل ه ٔ ْ ٗ ش ب ا ث ٔ س ا ي ٔ ٗ ( ا ٓ ش ب ت آ ث ٚ
ُ ل ه ٔ ْ . ا ب ُ ك ٓ ا ا س ٓ ب ٚ س ا ا ا ٔ ز ا س ر ا ب ج
ّ ز ن ث ٚ ب ی ا ٔ ب ز ث ث ا ا ٓ ث ا : س ب قُ ن ق ٓ ب ا س ٗ ا ا
ز.
: ی ب ز ب ُ ٓ ا ٚ س ُ ل ه ی ٔ[020] , [010]ْ ٔ ا SCا ث
. ج ٔج ه ق ك ش ب ٔ ٔ ا ب 10دٚ ن 8.931 8- ة: ا ز. ش ا ش ٔ ب
ٚ ا ا ث ی ٔ ٓ ب ق ب س ی ن ا ٚ . ز ب ا ق ا ق ك
ٗ ا ث ب ا ا ث ا ّ ٚ ٚ ٗ ٓ ا ا س ْ ا ث ب ا ی ن ث ٓ ب س ا
ُ ل ه ٔ ْ ٚ ب ب:ز ث ز ث ث ا ا ث 1014 1.254 ُ ل ه ٔ ْ
ث(010) ش ٔ ٕ ش ٓ ب س ا
: ز ا ر ا ب ُ ج ٓ ا س
ٓ ا س
چ ٓ س ی ن ا ا لا(020) بٚ ه ٔ ْ ٓ ٗ ن ٗ ا ا ث ب ا ثر ب ا ن زٚ ٓ ن ا ا ٓ س ٚ ُ(010) , (020). ب ش ٕ
3 _ ٗ ر ث بٚ ٚ س ن ش س ش ا ب ب ن ر ٕ ب ا ّ ن ٚ
ٗ ر ث بٚ ٍ ث ب س ّ آ ب ی ٔ م ب ب ثب ر ٕ ب ز. ن ر ا ب ه ش ی ٔ ٓ ب ش
ب ب{ }ّ ك ر ٕ ب . ن ٔ ق ٔ{110}ا ج آ ا ّ ٔ ٚ ز:
{110} = (110), (101), (011), (110), (101), (011)ز ث _ 4 ق آ ب زٚ ن ث ّ ی ٔ م ب ب ج ب ق ی ٔ ٓ ب ش
ز ن ز. ز.(001)ث ن[001]ٕ ا ٕ ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
42/126
42
: َ َ ی ذ ّ ا س ٍ ش د ی ه ع ّز60 ث ب ن ه ٔ ّ ی ٔ م ب ب ـ ق ف ی ّ ق ا ب ٚ ٓ ش ی ا
ز آ ٔ ی ب ٔ ا ا ر ا ب ه ش ٔ ٓ ش ٗ . ا ٔ ق ب ّ ش ٗ a3
ٚ ّ ب ر ٕ ب ز ن ٗ ا ی ٔ ا ب ب ا ب ٔ ث ش ز. ا ق ا
ر ب ب ق ن ش ٕ ا ٔ ا . ب ث ٔ ق ب ب ث ٕ ّ ی ٔ م ب ب ی ق ا ٗ ا ّ ا ٚ ا ٚ ر ا ث بٚ ش ٔ ّ ی ٔ م ب ب ی ق ا ا ّ ا ج ٚ
ٓ ب ر ث ا ب ـ د ٚ . ق ب ّ آ ب ا ث ی ٔ م ب ب ب ق ٚ ث ب شز ج ا ی ٔ یّ ب ا ا آ ب ث ب د ّ ب ٔ ٗ ر ا ب ی ن ا ّ ث ی ٔ م ب ب
. ٔ ق ب ش م ا ب ب ا ب ق ٗ ا ب ا
ا
ب
م نب
ث
ا س
ٔ
ّ
ث
(h, k, i ,l)ٔ
ٚ ا
ث
.ا
ب ك
a3ٚ ل ٔ ه ٔ a1, a2, a3ز ث ٌ ث ٔ ٔ ٗ اٚ ث ا
ُ ی ث ب بh + k =-i ا ب ب ث ا ب ث ٔ س ا ـ ف ی ق ّ ب ر . ب ا ثش . ٔ ا ٔ ا م ٕ ك ٔ ّ م ٔ بب م ب ب ٗ ق ـ س ٚ ٔ ق ب
ـ ٚ ز.ج ا
ر ب ّ ن ی ٔ م ب ب : ق رA , Bب C, Dٗ ٚ ب ز س ب ا ق ا ا ق ك.
ة: ن Aا , a1 = a2 =a3 = , c = 1
a1 = 1/a2 = 1/a3 =0, 1/c = 1/1ة:اح: ی ٚ
ٔ ر:
B;ن:a1 = a2 = 1 , a3 = -1/2 , c = 1a1 = 1/a2 = 1, 1/a3 = -2, 1/c = 1/1ة:
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
43/126
43
اح: ی ٚ (1121)ر:
C:ب ٔ (, z2, a1a)س ب ُ ج ٚ :: (0 ,1- ,0) , (1 ,0 ,0) ا
(1 ,1 ,0) = (0 .1- ,0) _ (1 ,0 ,0 )ة:
ا ی ٚ ح: [011] ر:
:Dزس ا ب ُ ج ٚ )(0, 1, 0) , (1, 0, 0)
(0 ,1 ,1-) = (0 ,0 ,1) - (0 ,1 ,0)ة( اح: ی ٚ [110-] ر(
ن( ا ش )ه ُ د ی ش ی ض ّ ِ ث
ٗ ا ق ث ی آ ٚ ب ش ٗ ا . ا ٔ آ س ر ب ٚ ث ن ش ب ا ا ٕ ث ر ٔ از ا ل ا ٗ ٗ ا ش ٕ ٔ . ٔ ق ر ا ن ّ ٚ ا ض ث ب ٚ ث ٔ ا ب
ی ب ق د ا ث ل ا ٗ ا ث ا ز ا ّ . ق ب ٔ ث ..... ٚ س ز ا از. ر ا ا ّ ٗ ٔ ا ا ب ث ٚ آ ق ٗ ا ی آ بٚ ٕ ب ّ
ا ج ٔ ٔ ْ ب ث ر ج اbcc ا ٔ ُ ب ج ث ٔ fccب ك ٚ اhcp. ٔ ق ز ب
ث ه ِ س: )ث ا د ض (Body Centered Cubicش
ا ّ ا ج ی س ٓ ب اٚ س ق اش ی ث ٓ ث ا س ج ٔ ج ٔ قق ب25ٚ.ٔ ب ٔ ق ٔ ّ ج ش ج ٔ ٗ ق ب ا ٕ .. ,Ba , Li, Na, Kه ق
ز م ا ك 8ٓب ٔ س تٚ ا ی ٔ غ ب ٓ س اا ٚ س ا ا ت ٔ ٔ
ا آ ٚ ّ ك ی س ..2ٓ ب ق ب ٔ ث ٓ س یا غ ب ا ش ٓ س ز ا ب كٚ بت ٓ ٓ ٕ ق ٔ ب ش ث ق ب ا ٕ ی س ٔ ٓ س ب ا زث ٗ ب ن قك س ج ب ٚق
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
44/126
44
ا ت ا ث ر ٔ ٓ ٔ ٗ ن ٚ ب ا ّ ك اق ج ٔ ٓ ا ٔ ا ش ٔٔ ق اش ٚ ٓ س غ ب ث ا ٓ س ز ا ٍ ك ا ٗ ق ب ا ا ٕ ت ٔ ٔ ٔ
. ق
ر ج ٚ ا ث ن ز ق ث ب ٚ ط ك ی س ٓ ب س ٗ ا ی ث ُ ا ث ز ا ٗ ب ا
ب ّ قث ج ش ی ٔ ج ث ٗ ق ب ا ش ق ب ب ٍٔ ث ی س ٔ ٓ س زٚ ا ث ا ا ز ب آ ث ن ق ا ٓ ب س ز ا ش8ك ب ب ب ً ٓ ا زٚ س ا
ٔ ج ب ر ٔ ب ث ن ش ٗ ب ٓ ا ا ت س ٕ ب ي س : ا 0.68=ق
; =APF =
ث ِ سث ا د ض ش :(Face Centered Cubic)َ ه
اُ ج اٚ ث آ ٔ ی ث ٓ ث ز س ب ا ب ا ش ا از. ب30 ٚ ق ا ٔ ق ٔ ّ ج ش ج ٔ ٗ ق ب ا ٕ ,Al, Au, Cu .ه ق
Ag,.. ج ث ب ز ٔ م ا ك ب ٔ ج ٕ ث ب ٔ ُ ٚ ب ٔ سك ی س ٓ ب س ا ا . س ا ا بٓ ش ٗ ب ق4 ا ب ٔ ث ٓ س جب ا ٗ ق ی ا ب ٕ س ا ا
ٓ ا ش ٚ ب ٔ ا ث ك ت ث ٔ ٓ ی ُ ا ث ز ٗ ب ك س
. ٔ آ ا ث ٔ ُ ب ٓ ج ث ٕ بٔ ج ث ث ب ٔ ٓ س ز ب ا ج ٔ ا ث ب ی ٔ ُ ب ا ش ٔ ٓ ا ٓ ٕ ر ب س ٔ ب ا ب ث ج ب د ٕ ی س ٓ سر ب ٚ ا ث ن ش ٗ ب ج ا ز ق ث ب ٚ ط ٕ س ب ا ٗ ق ی ث ُ ا ث . ا ٔ ر
ش ٗ ب ٓ ا س . ا ق ب ٍٔ ث ب 12 س ش ٗ ب . ا ٔ ق ب ٓ ا س ا . ٔ ق ّ ج ش ی ٔ ٔ ق ك ج ث ت ٔ ٔ ٗ ج ا ث ب ٔ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
45/126
45
. ث ب ش ب ٔ ُ ا ا ٍٗ ش ا ٚ ی ٚ ٓ ب س ٔ ا ا ث ق ٔ ب ٔ ثا ی ٚ ٓ ب س ب ق ا ٕ . ب ٔ ٔ غ ب ث
: ٔ ج ب ر ٔ ب ث ن ش ٗ ب ٓ ا ا
APF = = = 0.74
ً َ ا ض ن ّ ا ِ ش :hcpث
ب17ٚ ٓ ا ٔ ا ی ب ٕ . ٔ ق ّ ج ش ج ٔ ٗ ق ب ا ٕ ه قز ب بی ا ك ث ف ٔ ر ب س ا ق ب ٓ ا ث ج ش ٔ ّ ف ي ی ق ب ب
ب ث ض ا ّ ظ ك ٔ ٔ ٔ ٓ س ز. ب ا ك ق ا ي س ی ا بٚ ض ش ّ ی ظ
ل ب ب ا ا ب ا hcpر ٔ ٓ ٔ آ ا ز زث ٗ ب ا ٓ ٓ ب ٕ ق ب ش ث ق ب ا ٕ ٓ س ب ٓ ث س ز ا ز ٓ ب ب ٔ ا ٓ ٕ ٔی ب ب ا ٍ ث ا ٗ ق ٓ س ا ش ی ٔ ُ ی ب ث ٔ ٓ س ب ا غ ب ث ٓ س ف ا ق
) ٍ آ ٔ ٓ س ف ا ٚ ق ٔ ٓ س ) ا ٓ س ز ا ْ ب ٕ ب س ٕ ٓ س ٓ ٕ ٔ . ٔ آ ف د
ز ب ٔ ا ق ب ب ث ٕ ی س ٔ ٓ س ب ا ٗ . ب ب ث ز ك س ب ا
ُ ٚ ٗ ب ث ٓ ٔ ا ا س ٗ ا ش ا ك ی ٔ ا ب ث س ا ا ش ز ٔ
. ق ب ٔ ث
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
46/126
46
ب ش ٗ ب ا ا ٚ ّ ك ی س ٓ ب ق6ا س ب ٔ ث ٓ س ف ا .قی ٓ ب س ا ا ی ب س غ ب 6 6/1 1
ٔ ب ب ی ب ٓ ب س ا ا 2 س
ك ٔ
ٍ ٚ
ی ب
ٓ س ا
ا س
3
: ٔ ج ب ر ٔ ب ث ن ش ٗ ب ٓ ا ا ت س
APF = =
ا ٚ ّٓ ز ب ب ٔ ب س ا ك ٔ ٓ
ز ب ضب ّ ظ ز ٔ ب ز ب6ٔ 6Rب2 3 =
APF= 0.74
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
47/126
47
و ing Sequencek Stac:س غ ا
ٗ ا ٕ ثا س ب ا ٚ ق ج ه ق ك ٔ ٗ ُ ث ث ر ا ا ب رٚ ن ٚ ب . ٔ ق اٚش ب ٔ ٕ ٓ ب س س ٓ ا ا ش ر ٔ یث ب م ب ب . ق ا ا
ب ا ٚ ك ر ب رٚ ن ٗ ب ز.قّ ا ی ّا ا ب ٚ hcp , fcc ا ّ ٚ . ٓ ٚ ا ا ش ر ٔ ب ٚ ن اhcpا ٔ س ا ٓ ا ش ر ٔ ب ن
ر ب ٗ ن . ا ا ی(0001) , (0002)ب د ر ب ا ب ل ن ه ٔ ٓ ٚ ا ش(Basal Planes. ٔ ق ا ّث آ ب ا ٚhcpا ا ٓ ی بٚ ا ث ٔ س ا
ر ٓ ث ن ا ر ش ..… ABABAB ب ی نث ٚ آٚ ٓ ب س B, (0002)ا
ن
ی ب
ٓ س ا
ی ب
ش
Aن
(0001)ن
ب
. ٔ
ا
ٗ ب د
Aی ج ن ب ق ش ی نAب ٚ ی Bاٚ یا ق ث ٚ ف ث ٓ ب س ا
ی ٓ ب س ی ا . س Bش ب ٔ آ ٓ ث ٚ ا ش ـ ٔ ف ّ ق ا ر ب ٚٚ ن ٓ ا ش ـ ٔ ف ّ ق . ی ش ا ب ٔ ٓ ث ا ش ر ٔ ب
ٓ س ا .(0002) (0001) ,:اّ …ABABت ض س ب ٓ ث ا ش ر ٔ ب .hcpن ب ا ٔ ق ش ب ا ث
یّ ٓ ب س .hcp ا ا ز د ا ث ٔ س با ی ن ب ث ٔ ٓ س از.ٚ ب ا ٕ ف س ا ٓ ا ف س
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
48/126
48
HCP: ABABAB... FCC: ABCABCABC…ی ن ب ٚ ٓ ن س ٚ ا ٓ ن ن ب س ٗ ا ب ا ٔ ث ٓ س ا
ٓ ا س
ب ٕ ق
ا
ش
ب
12.ز ا
ب ٓ ا FCC ش ا ش ر ٔ ب ا ش[111]ن ٓ ی یٚ ر ب ٗ ن . ا شی ن ٓ ب س ی نB ا ش ب ی ٚ ٚAی ن ش ب ٚ ٚCٔ ی ب
ی ن ٓ ب س ی ا زٚ ْ ی ن ب ٓ ب س Aٗ. ا ٗ ا ث ا ب ٚ ث ٔ ا ر ر ث ن ا ABCABCABCب ٔ س ب ٔ ا ا ی ٚ
ٓ ا ز.12 س ا
ا ّ ٚ FCCا ٚ ٓ ا ش ر ٔ ب ٚ ن ٗ(111) ,(111) ,(111) ,(111)ب . ای ّ ب ر ٚfcc, hcpْ س ٚ ً ب ا ب ّ ب ش ش ٔ ٓ ا ش ر ٔ ب ً ن
ط ث ب ك ق ا س ی ّ س ا ب ٚ ٗ . ا ا ا
FCC: Stacking Sequence ABCABCABC
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
49/126
49
Third plane is placed above the “holes” of the first plane not covered by the second planHCP: Stacking Sequence ABABAB...
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
50/126
50
ر. ب ی ن ا ّ ث ی ٔ ٗ ا ب ب ٔ س
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
51/126
51
ر ب ّ ن ٗ ا ٔ ی ٔ س ب
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
52/126
52
ر ب ّ ن ٗ ا ٔ ی ٔ س ب
ر ب ّ ن ٗ ا ٔ ی ٔ س ب
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
53/126
53
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
54/126
54
ٔ ا ب ا ی ش ث ا س ٔ ب ٚ ن ی آ ا ٔ ٚ ب ب ٔ ا ن ّ ق
ی ا ٔ ب ب ٗ ث ا ث ب ٔ ث ا ْ د ز ٔ ب ٚ ا ٔ ب ی ش ب. ق ب ٗ ث ٕ ٔ ب ر ث ب ٗ ن ٗ ا ّ ث ن ج ب ب ٔ ّ ی ٔ ب ا ب ی ث ا
ی: ِ ا ى غ ِ ه (Inter Planar Spacing)غ
ْ ی ب ب ن ا ٔ ّ ن ّ ب ش ب ی ٔ م ب ب ی ق ا ا ا ٚ ن ٕ ٗ ّ ثب كdhklٚ ث ج س ی ٔ ب ّ ی ا ث ا ی ٔ ب ن ا ٔ ّ ن . ب ٔ ق م ك ٔ
ٔ آ ز ب ث . ا ا ٔ
d
ٚ a آ ج ش ق ٔ ا h, k, lّ ب ن ٚ ب . ا ش ر ٕ ب ّ ن ی ٔ م ب ب ق ٔ ز ب آ ّ ج ی س ٓ ب ش ج ز ق ث ا ٚ ط ّ ت ا ٔ ب ث ر ش ب ٗ
ز.
ّ آ ب): ی ٔ م ب ب ی ق ا ر ٕ ب ٗ ن ّ ث ن ی ب ا ج111ث ب ا ٔ ز ( ا
ه . ك
ْ ا6870/4 ٚ ش آ
A 553/2 ; ;d
:ِ ٍ غ ي د ِ ت ٍ
ٚ ن ٗ hkl) , (h) ث 1k1l1):ب ز ث ث ا ا ج ث ٔ ّ ج ٓ س ش
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
55/126
55
Cos
ٚ ن ب ٗ ع قٗ اٚ ث ز ٚ د ز ب ّ ج ی س ب ٕ شز.
ذ: ا ٍ َ ز ث ن ث ا ا ج ث ب ٔ ج ش ا ق ٚ ّٓ: : 3a=V
ز. ٕ ق ا ٕ ٚ ي ّ ج ی س ٓ ب ش ا ب ٚ ّٓ
ك ٌ ي ه ً ا َ ٍ ل ِ م
ٚ ن ش ك ه ٔ ٓ ٔ ا ی اب ب ا ش ٍ ٗ ز ا ٍ ا
ْ ّ ٔ ز ب ز ا ا ش ٔ ْ ا ّ ٚ ن ٔ ش ك ه ٔ ٓ. د ی ا ا . ز ٔ
ٗ با ش ی ن ی ٔ ا ب ث سب س ا ث ر ب ٗ ن ق ا ب ی ث ا ش ٔ ی ا ا ٔ ٕ ْ ا ق ث ب ش ٔ ٚ ا ٔ ٔ ب ُ ُٓ ٔ قٔ ٔ ٔ ٚ .ب ز ي ا ا ٚ
ز. ُ ا ب ٔ ٔ ك ش ك ه ٔ ٚ ُ ث ب ٔ ش
ٍ ى ا َ:ْ ّ ٚ ن ٔ ش ك ّ(hkl) , (h1k 1l1)ه ٔ ٔ ز ب [UVW].ز ا ْ ّ ٚ ن ٔ ی ُ ا ی ٔ ب (hkl)ٚ(h1k 1l1)ُ ث ا ا ا ٔ س .ا ٗ س
=
( ٚ ن ی ُ ا ٔ ٔ : )110ب :320(ٚ ن ز آٚ ا ث )
( ُ ٚ ن ٔ ی ُ ا ٔ ٔ ُ ث ٗ ا ش .001ب ق ب ٔ ث )
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
56/126
56
ٍ ى د ز:َ ٚ ی [UVW] , [U1V1W1]ب ٚ ن ا ق ب ْ ث ّ زٔ ٚ ٗ: ق ب ْ ث ّ ٔ ا ا ب آ
=
: َ ى َٔ ر ٗ ن ق ا ب ی( ث ُ ا ٔ ٔ( ش ك ز ٔ ی ا ر ا ب ا ن
ٗ ا ر ث ٗ ن ٚ ا ّ ا ُ س ر ث ٔ ب ٗ ن ٚ[UVW]ز اس (hkl) ن ب ج ق ث ب ا ث ُ ث ث ب ا ّث ز ٔ س [UVW] ن
ْ ّ ٔ
ن
(hkl): ز ج س
ُ ث ا
ا
ز ا
ا ٚ
hU + kV + lW = 0
ز ن ب ن ق ا ٔ ز ا ٔ ز.(hkl) ا ا ٚ
س ْ ى چ َ : ٗ ن ا ا ب ب ٔ ا ش س ْ ن ٚ ّ ز ٔ س ن: ز ن ق
= U(V1W2 – V2W1)-V(U1W2 – U2W1)+W(U1V2 – U2V1) = 0
ن: ٌ ى خ َ ّ س ن ٔ ُ(h2k 2l2)(hkl) , (h1k 1l1) , ن ا ٔ ٚ
: ٗ ن ن ق ن ا ا ب ب ٔ
= h - k + l = h (k 1l2 – l1k 2) - k
(h1l2- h2l1) + l (h1k 2 – h2k 1) = 0
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
57/126
57
ن: ى َ َ ْ ه ٍ ي د ِ ت ٍ ا ٍص ا ٍَ ص ِ ه ٍ غ ي د ت ْ ّ ز ٔ ٚ ٗ ز آٚ اٚ ث ُ[UVW] , [UVW]ی ث ث ج ا ا ج ٔ ق
: ٔ ق ب
ا ٚ ث ی ُ ا ة r , rن ي=
r = uax +vay + waz
r = uax +vay + waz
=
= =ax = ay =az = a
Cos
ْ ّ ی ٔ ز ب ب س ا ث ٔ س ز ي ا uvw] , [u] ْ ث س 1v1w1]ّ ر ٔ ب ث ن(hkl) , (h 1k1l1)ب ٔ ث ز ٗ ب ٓ. ا ز آٚ ا ث ج ج ٔ ٚ ن ق ٗ ثاٚ ث
: ٔ ا ر س د
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
58/126
58
Cos
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
59/126
59
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
60/126
60
ى ٍ س ا ٍ ِ Reciprocal Latticeث
َ ِ ه ى ث ٍ ِ س :ث
ق
ـ ا
X .ز ا
ب ش
ی ا ٔ
ر ب ن
ٕ ٔ
ا
ب ا
ْ ٔ
ب ٔ
ا س
ٔ
ا
ی ف ب ا ب آ ٚ س س ث ر ب ب ب ن ی ش ی ث ب ّب ً ش بٔ ٔ ّ ن ٚ بر قب ـ ا ا ٕ د .Xٚ ا ٔ ز ب ك ٔ ٗ يٚ ا ه ٔ س س
ٚ ٗ . ا ا ٔ ك س ا ٔ ة ق ب ش ی ا ا ر ٔ ب ـ ا ن ـEwalا یٚ ا ی ث ش ب. ا ئ ا ّ ا ٔ قي ٔ آٚ ٓ ب ي ا س ـ ٚ ٗ ی ا ا ا ف ٓ ث ا آ
. ٗ ٓ ق س ب ث آ ن ٔ ٍ ب ا ث ٔ س ا ت ن س ق ب ب ث ج
ّ ن ٚ ب ا ب ٚ ت ث ب ش ب ٔ ٔ ٗ بٚ ب ا ا ب ن ٔ ن ٔ ث ٚ ا ج ٚ ا ق ب ث ی ث ا ر ٔ ب ٕ ن ت ٔ س ٗ س ق ث ٚ ب ا س ٔ س
ا ٔ س ج ٚ ق ّ . ب ٚ ش ا ج ٚ ٚ ق ب ا ق ب ش ز ی ج ا. ٔ ب ا ث ٚ ا ج ٚ ف ق ّ ـ ث ا
ا : a, b, cٔ ا ث ا ئ ث ا ج ة ٔ ب ش ب ا ق ث ب ٓ ث ش ج ٔ ی اٚ ق ب ب ش ا
ی ی ج ب ب ب ش ا ا ك ٚ س ا ٚa, b, cث ن ٚ ا ج ٚ *a*, b*,c ق : ٔ ق ُ س ث ٕ ا ٚ ث ٔ ق ف ا
a*. a = 1 b*. b= 1 c*. c = 1
a* . b = 0 b* . c = 0 c* . b = 0
a* . c = 0 b* . a = 0 c* . a = 0
(1ا ث
a*ن
ث
b, cز ا
ٕ
.
ا2) ز.a, cث ن*b ث ٕ اا3) ز.a, bث ن*c ث ٕ ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
61/126
61
. ن ق ب ٔ ث م ك ی ٔ ٓ ب س رٚ ا رٚ ب ب ی ن ا ٓ ا ش ج ٔ ب ق ٔ ٚ ا ٚ
ٚ ٚ ا ا ج ٚ ر ق ٚ*(hkl) ث ن ا ج ٚ ر ق رٚ ب ث ن[uvw]*: س ا ب ز ج ٓ ا ب ٔ ز ث ن ٚ ب ی ا ٚ ا ا ج ٚ . ق ٔ ق ف ا ب ٕ
1- [hkl]*ب ا ٕ ٓ ش ج ٔ ر ق ب ی ا ن ا ا ٚ ث ب ا ج ٚ ا ق(hkl).ز ٕ ا ا ا
ا-2 ّ ث ُ ٔ ٗ ز*rhklث ة بٚ ا س ٗ*[hkl] ث ّ ث ن ب ب ٚ ث ا ج ٚ ا قر ز:dhkl ب ا ا ُ ث ث ٓ ا ش ج ٔ ق
r * hkl . d hkl = 0r * hkl ٔ ف ب ر ٕ :ث ن
r * hkl = ha* + kb* + lc*
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
62/126
62
ب ن س ا
ّٕ ب ز ث ّ ا ٚ ث ٕ ٔ ا ا ث ب اٚ ث ) ب )ش
ٕ ث ب ك ب ٔ ٓ ث ش ٍ ب ث ش ی ا ب ا ا ث ٚ . ٔ ر ی ن ب
. ٔ ْ ب
ٔ ش ق ی ٔ ب غ بٚ ب ر ب ث ب ا ن ب ك ج ٔ س ش ب ث ء آ ا ب . ا ٚ ثا د ی س ب س س ب . ث ج ٔ ق ی ش ب ا ٕ ب ا ا ث
ٗ ض ا ب ّ ث ٕ زٚ ٓ ی ٚ غ ب( ث ر ب بٚ ب )ن ب ء ش ا ب ا ج ُ ٚ د
ٔ ق ب ج ُ ٚ سا .و م ْ ا ب
ٓ ٚ ب ق ب ب ج ٓ ث ش بب ل س ا ی ا ّ ا ب ا ش . ها ب ش
ی ٓ ث ب ٕ س ب ث ن س ٕ ب ا ث ٔ س ا ُ ٌ ث ث ب ٔ ً
ا ب ث س ن س ٗ ب ب د ا ا . ث ٔ ب ٗ ٕ یٔ ُ ا ی ب ا ث ٚ 32ب
.ٓ ٔ ّ ش ی ٔ ّ
ٕ .ب ٕ ق ب س ا ا چ س ّ ا ث ٍ ا ٔ ٕ ب ا ٔ س ّ ش ث ٔ
ا ْ ا ب ب ّ س ُ ٔ. ا ٕ ب ُا ٚ ا ٚ.ٓ ب ب ث ٗ س ت ا ٚ ب
ب
ب ش
ل ه
ث
ب
ب ش
ب س
ٚ
ث
ب ث
ب ٔ
ٚ
ج
ی ا بٚ م ٔ ك ٕ س ف ٔ . ب ا ٔ ا ب ب ٔ ت ث س ٗ س ث
ب ّ ش ج ز س ب ٚ ق ب ب ن س ا م ب ا ث ٔ . د ثٔ س
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
63/126
63
ُ ب ی س ٕ ب ی ث ٔب ب ا ب ب ب ب ث ٚ ٔ ش ٚ ی ٔ ا
ٕ م خ ب ً یا ٚ ث ب ی س ٕ ب . ٔ ق ج ٌ ث ق ث ٔ . ٔ ق ٍ ش ب ٚ ن ا ُ ا ٚ ٔ ٗ ّ ٔ ث ن ب
ى ب ب:و س ز.ٕ س ث ا ب ك ی ٔ ٍ ب ٕ ب ُ ث ٕس ب ٕ أ ب ث ب ك ٔ ُ ٕ ٗ ٗ ب ب ك ا ب ُ ٕ ٚ ٔ ا ز ث ب ّ ط ٍ ب ث
ْ ا .ٕ ب ب ب ٔ ٚٓ ب س ش ب ٔ ز ب س ٚ ا ّ ب ث ٚ س
ن ى م رس ب ٔ ج ر ّ ن ٕ ّ : ث ز ا ٓ-1ا ش ب ٔ س
ُ
2-ٔ
ٓ ش ٔ
ب اس ٚ
ب
ٚ
3-ٔ
ٓ ش ٔ
ب س
.
ُ ث ب ب ب س ب ش ی ثُ س ب ٔ بٚ س ی ثٔ س ب ٔ ٚ س
. ب ٔ ق ج س
ى ِ س ٕ :س ّ ث ا ا ز ب ث ي ا ٚ بس ٍ س ( ب ٚ ث ٔ ٔ ب ب س
. ٔ ب ( ك ٔ ٓٚ ش ب ٔ ب) س ٓ(ٚ ب ث ش
َ ى ه ی س ٚ ق ب ٔ ث ی ب ٔ یٚ س ب ٔ ج ا س ب ٔ س : س
ا ف ث ا n/π2 ٔ ٚ ث ا ٚ ٚOٔ ب ز. س ْ ّ یٔ ا ا
ر ز ث ن ّ ا ش ر ٔ ب6 1ٚ2ٚ3ٚ4ب ظ ی ٔ ا . ث ٔ ف ب ی 2ٕ ب ث ٔ
ا π2ّ/2ف ث ا ٔ ٔ ز ث ٚ ج ا ٚ ٚ O. ق ب ٔ ث
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
64/126
64
ب ش ٚ ا ب ا ا س ا ٚ ب ّ ج ن ز ا س ب
The three main Transformations are:
Rotation Turn!
Reflection Flip!
Translation Slide
http://www.mathsisfun.com/geometry/rotation.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/rotation.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/reflection.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/reflection.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/translation.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/translation.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/translation.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/reflection.htmlhttp://www.mathsisfun.com/geometry/rotation.html
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
65/126
65
س (1 : م
ُ ٗ ٗ ا ز ب ز ش ٗ ٔ ا ب ث ب ش ُ س
ز ٓ ق ا ی س بٚ ز ٔ ٕ ٚ اث ب ي ش ز ُ ا ب ُ س س ب ج ث
ٔ ٓ ی س بٚ ز ٔ ٕ ٚ ی ث ُ ء. ث ا ْ ا ا ا ز ز ا خٕٕ
ب ب ُ س ا ث ب ُ س . ٔ(m( mirrorٚ بplane) p)ب ٚ ا ب آ ك
.
The reflection in this lake also has symmetry.
ُ ب ب ب ا س ب شز. ا ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
66/126
66
ز. ا ا ب ث ب ا ا ا س ٚ ب ث د
ى س ص م ّ ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
67/126
67
س(2 س م َ ى(ه ا س ٍ ب ا :)د ي ش ز ی ا ب ٔ ٔ س ٔ ٚ ب ب آ غ بٚ ب360ش ر ب )ن ء آ ا ا ا ٚ )
. ٔ ق ا ر س بب ی س ب ٔ) ا ٚ( ُ ث ّ ا ا ا ش ر ٔ ب: ٔ ق ٚ nش ب ط θ س ب ث ا ی ش ا اٚ ا اٚ ٚ
ٔ ّ ث ج ب ك ز ٔ ب ا ث ٚ:
ر ٗ ٔ 2346 1ب ا ث ا ب ث ا ت ش س ز ا ث س
ز اٚ ث/6ٚ/4ٚ/3ٚ/2ٚ /1 ب ث ب ا ش ا د ٚ
ب ه ش ز ا ٔ ب. قAxis) A)ٔ س ب ٕ . ٔ ث ا ٔ ی ٚ ب ٔ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
68/126
68
ز ب23ٚ4ٚ6ب ٚ ا ٔ ب ت ث س ش ق ث ب ٔ ث
ٔ ق م ك ٔ.
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
69/126
69
ُ ی ب ث س ٔ شث ُک چ ص ا ذ ً ِ ا ً /nت ى س ثک م
ِm ق ب بٔ ث اSn ث ٔ س ٔ ف ب ظ12346 ٕ ق ٔ ب ثS3ا ف ث ا 3/ّ ٔ ُ ز ث ب ج بmٚ س ٗ س ُ ث ث ا ٚ .
ُ :(m)ی ی( ٚ ا ی ٔ ٔ( ب ٔ ٚ س
S1 = m =-2 ٚ S6 = -3 ٚS2 = C = -1 ٚ S3 = -6 ٚ S4 = -4
ى:(3 س ض م شغ ب ا ظ ی ٔ ا ب ث ُ ش ُ ا ب ا ا ا ٔ س ٔ ب ب ش
ب ٓ ٔ ا ب ا ز ٔ ی بٚ ا ٔ ٚ ث ا ٓ ن ب ٚ ٔ ش ي ث ُ ) ی) ظ ا ٔ . ب ب ق ٔ . ب ا ٔ س ت ب ٔ
ب ّ ث ٔ إٓ ب د ٔ س ث ب ر ٔ ٔ ه ء ث ب ٔ ساٚ ث ی Iث(C (Centerا ب ٔ ٕ .Inversion)(ٔث ٔ ب ك
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
70/126
70
It looks the same Upside Down! ی ب ٔ ٚ ب س ب ٔ س
س (4 ض م ش ٍ ه ى س س م َ ة ه :Rotary inversionش
ُ ث ق ب ُ ب ا ٔ ب P2ی ظ ّ ٔ س ط ٕ 2ُث ا قP1ا ب ن ق ث ّب ب ٕ ث
ُ ب P3 ب ا س ب ٗ س . ا ٔ ق ن ّ آ2ب ط ٕ ٚ ث ا ٔ ٔ بP3ُ .P1ا ٔ ن ب
ى-5 س ٍ م ى س س م َ ة ه :Reflection Rotationش
ب ّ ٔ س ز ا ٕ ٚ ا ٔ ب ا ا ب ٚ ْ س ب ب ث ٚ ٗ س
ُ . ق ٔ ق د س ب ُ د P3ُُ ب ث ٗ P1ا ّ ا ٕ ط ث از. ش ق ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
71/126
71
مس-6 ً ًا ا ُ ب ٗ س P1ٔ ا ْ ب ا ا ب ٕ ا ب ُ س ٚ ذ ب ش ا ا ش ٔ ا
ُ ث ق ُثP2. ب ب ا ٗ س ّ ا ط ٕ ز.P1ا ن ا ب
7-ً ا س ٍ م د ً ى ا :س
ْ ب ٕ ن ا ٗ ٚ ا ٔ ث ب ب ث ّ ٔ س ٕ ط ی ث ا ُ ا
ا ٕ ز ٔ ث ب ُ ث ب ب ّ ٔ س بٕ ب ث ٔ . ب ا ٕ ٔ
ق ب ب ك ث ب د ـ ٔ ٔ . ا ٚ ق ا ق ب ّ ش ث ٔ ا ب ب ز ش ثـ ث ز ـ ٚ ا ز ث ٚ ا ّ ث ٚ ث ز ث ی ب ز ث ب
ك ز. ق ٔ د ا خ ث ٚ ق ٔ ّ ب ز ث 4ٔی ب ب ا كب ٗ س ا. ا ب ٚ ش ب ا ا س ٔ ق ق ك ب ٚ ب د ٚ ب ّ ا ٔ س
. ب ٕ ق ا ا ٗ ش ا ت س ا ث س ٔ س ب ظ ی ٔ ا ا. ث ی ٚ ب ٔب ب ب س . ش ٔ ق ی یٚ ٔ ب ٔ ت س ٔ س ب ب ٔ ق س
ُ س .ُ ث ٔ ق ج ٔ س ی ث ب ٔ ٚ س ب ی ث ٔ س ب ٔ ٚ س ب
ى ِ س . Sس ٔ ب ش ب ا ب س ٕ ّ ث ا ا ز ب ث ي ا ٚ س
ى . Cض س ٔ ق ظ اٚ ن ٔ ٕ ب ب ب س ٕ ث ا ا
ى ب Aس س ي ب ش ی ٕ 360آٔ ا ٚ
. ٔ ب اٚ
ى . m س ٔ ٓ ی س بٚ ز ٔ ٕ ٚ ا ث ب ي ش ُ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
72/126
72
َ ى ه ا :س ٔ /n ف ث ا ٚ ث ا ٚ ٚO
ی س ى َ ا س ب /nف ث ا ُٚ س ز ث mج
ٚ ب . ا آ ٔ ) ُ ٚ ( ا ُ ب ی س ٕ ب ی ا ٕ ا
ب ٚ ش ٗ ز. ا ا ا ا ٕ ) ٚ آ ٚ ب ث ب ب ا ب س ) ث ا ب ٔ ٚ ُ ث ٚ
. م ش ك ث س ُ ب ٚ ب ی ٕ ٚ ث ی 1 , 1mm, 2, 2mm, 3, 3mm,4, 4mm, 6, 6mm
:ٓ ٔ ٚ ٔ ب ث
ص: ذ ا ٌ س ى ص ث س ش م غ.} ب ٔ (ٚ س ب ُ س ب ٔ س ب ) ٔ س ٓ }ب ش
ى س ی م ّ ٓ :س ئ ب ا ث ب ٚ ف س ٚ ق ب ب ب س ب س ٚ س ب 6 4 3 2 1 س
.ب ٔ ق ا
ً ِ ا ز :غ ٔ ب ز.mث ٚ ا ةٔ ب س ب ب ب ث ٚ ث آ ا ٔ ق م ك ٔ
ً ٍ س ا اض ا ج ( ق ب ش )ا ج ّ ق ٕ ٚ rثr: ا ا ا ٚ ٕ . ج س
ب ا ث ٚ ا ٚ ٔ . ٔ ٔ ب i. ٔ ب ك
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
73/126
73
س ٍ ً د ٍ س ا ی ٍ ّ ج اس ُ ا ق ٚ ٚ ا ٚ ٔ ا ٚ ٕ : ا
ا ٚ ٚ ا ی ٔ ٚ ا ب ا ٔ ق ش ر ش ٔ ن ا ا آ ٚ
ز.
ُ ٍ ا ش ُ ت د ِ ّ ث س ى د س م
ٔ ا ( ب ٚ ا ٚ( ٔ ٚ ٓ ش ب ٔ ی س ّ ب ٕ ٚ ب ز س ا ب ب ب ٓ س
ت ٓ. ا س اٚ ث ی ث ك14 ب ب س ٔ ب ب ا ن س ب ّ ب اٚ ث ج ث 230ق
ج ب ٗ ق ز ث ا ی ا . ث ب ٚ ا ّ ٓ ب ث س ب ا ً ٗ ش ا ت س
(230 ٚ ّ ج ٓ س ش ز ا ث ٓ ث32( آ ب ّ س ج ٗ س . ا ا ٔ 32ی
. ا ٔ ق ب ش ا ب ا م ٔ ك ی س ّ 32 ا ج 32ٔ س ز ب ث س
ٗ :32. ا ق ب ٔ ث ّ ج ٓ س ش ز ّ ث ش ٔ ّ ج س5. ث ن ه ِ ك ت س ه َ ث
7 ( ً َ ا ض س ّ َ ن ث ِ ك ت س ه َ (. ث ِ
5.) ْ صٍ َ( ا س ذ ّ َ ث ه ٍ س س َ ن ث ِ ك ت س ه َ ث
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
74/126
74
7.) َ س ْ )چ ً َ ا س ش َ ن ث ِ ك ت س ه َ ث
3.) ِ َ ا ک)س ث ه ٍ ش س ٍ س ا َ ن ث ِ ك ت س ه َ ث
3.) ک ه ک) ٌ َ ٌ س ه َ ن ث ِ ك ت س ه َ ث
2 ِ ك ت س ه َ ( ث ِ ه ک) ٌ س ش َ ن ث
ّ ن ا ا ٚ ث ة ب ش ا ا ب ی س ٗ ب ٔ س ّ ا ب ج س
. ی ا ا ٔ ّ ب ج ٓ س ش ز
: ث ن ه ى س ي م ه ش
ج- س ب ٔ [001] [010] [100]4 ٔ س
ٕ ث- ُ (001) (010) (100) آ ج- س ب ٔ [111] [111] [111] [111] 3 ب ٔ س
ج6- س ب ٔ [011] [101] [110] [011] [101] [110] 2ٔ س
ٕ ث6- ج6ُ س ب ٔ (011) (101) (110) (011) (101) (110)2ٔ س
ب- ٔ س
. ٔ ق ّ ج ش ٔ ٗ ا بٚ ب ب ا ش ٔ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
75/126
75
ً َ ا ض ن ّ ى س ي م ه ش
: ز ا ر ا ب ب ج ٓ ا ش ب ٗ س ٔ س بج- س ب ٔ [0001] 6 ٔ س-ُ ج س ب ٔ (0001) 6ٕ ث ٔ س
ج6- س ب ٔ [1010] , [0110] , [1100] ,[1120] , [1210] , [2110]2ٔ سٕ ث6- ج6ُ س ب ٔ , (0110) , (1100) ,(1120) , (1210) , (2110)2ٔ س
(1010)
) ْ صٍ َ( ا س ذ ّ َ ث ه ٍ ن س ى س ي م ش
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
76/126
76
: ز ا ر ا ب ا ج ج ٔ ٚ ٓ ش ب ٗ س ٔ س ب
ج - س ب ٔ [111].3 ٔ سج - س ب ٔ [011] ,[101] ,[110].2 ٔ س
ج - س ب ٔ ٕ ث ٔ س ُ2.(110), (101), (011)
:) َ س ْ ت چ ش )ه ً َ ا ن ش ى س ي م ه ش
: ز ا ر ا ب ب ج ا ش ٓ س ش ب ٗ س ٔ س بب- ٔ سج ب- س ب ٔ [001]4 ٔ س
-
ب
ج س ٔ
ب س
ٔ
ث
ٕ
ُ
4(001)
ج - س ب ٔ [110] ,[110] ,[010] ,[100]2ب ٔ سٕ ث ب ٔ - ُ (110) ,(110) ,(010) ,(100) ب
ٍ ن ا ى س ن م ي ِ(:ه ش َ ا ک)س ث ه ٍ ش س: ز ا ر ا ب ج ج ٔ ٚ س ٓ اٚ ش ّ ج ٓ س ش ٗ ٔ س ب
-ج س ب ٔ ,[001] ,[010] ,[100]2ٔ س
ٕ ث ٔ - ُ (100), (010), (001),
ب- ٔ س
ٌ َ ٌ ن ه ى س ن م ي (:ه ش ک ه ک): ز ا ر ا ب ( ج ٔ )س ّ ٔ ٓ ش ب ٓ س ش ٗ ٔ س ب
ج - س ب ٔ ,[010]2 ٔ س
ٕ ث ٔ - ُ (010),ب- ٔ س
ي (ه ش ِ ه ( ک ٌ ن ش ى س م
ب ٗ س ٔ س ّب ٓ س :ش ز ا ر ا ب ج
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
77/126
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
78/126
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
79/126
79
( ) ً َ ا )ش َ س ْ (:2ن چ
ث ٚ ٚ ٚ ب ك ا ث ٔ س ا ت ب ٔ ب د ٓ ث ئ ك ب ج آ ث ٔ ٚٚ سٗ ق ب ٚ س . ا ف ز ب ث ا ث ث ي ٔ ب ا ب ث س ب ا ٚ ث ث
اٚ ج ث ٗ ق ق ج ب ث ا اٚ ٔ ج ث ب ك ق ز. ث ق ا قٚ ب ب ا ا ث ٔ س ٔ ق ٚش ٍ ا ث ب ث ش ق ث ب ی ق اٚ ا ج ث
ٔ ْ ٔ ق ٔ ش بٚ ب ی ٔ ا ی آ ب ا ب س ٚ ٍ ٔ ب ٚ ش C
ج ٍ ق ٚ ٔ ٚ ٕ ٔ ج ی ٔ ج ب ث ق ب ك ف ٔ ب ك . ث ٔ ق
ٔ ق ش ق ب ٓ ب ش اٚ ا ق ٔ (Centered
Tetragonal). ق ب ٔ ث
(ِ َ
ا س
ن
4:ک ث ه ٍ ش س ٍ ا
)
ب س ق ا ث ق ا ب ٔ س ب ف س ی ب ا ت ث ب ٔ ی س ٔ س ق ب ا
ث ق ٚ س ٔ ّ ُ ش ی ث ٚ ٔ ب ب ٔ ث ب ش ٔ ٚ ٚ ث ي ب ا ث
ٗ ق ب ٚ س ز ق .ٚ ا ا ف ج بب ب ب ك ق ز ث ا
ی ب ا ا ٔ ش ٔ زa ق ب ا ی ا ُ ا ٚ ب ب س ی ث اٚ ج ث قا ز ق ب ٔ .(Base acentered)ق ا ٔ ق ب ٚا ٗ ق ث ٕ ث
ٔ س ـ بٚ . ث ا ف ز ق ب ا ث ا ٔ ا ق ج ب ی ق ُ ا ب ا س ٔ ب ب ق ٚ ا ٓ ق ی س ا ٔ ٌ ُ ٕ ا ا ٔ ش ٔ آ ب ا
ٗ ب . ا ٕ ٚ ٔ ز ق ب ا ی ا ا ٔ ٌ ُ ٕ ا ا ٔ ش ٔ ٕ ب از ٓ ا ش . اٚ ٔ ٔ ا ب ق
( ک ه ک:2ن ٌ َ ٌ ( ه
ٕ ث ٔ ّ ُ ش ب س ق ٚ ٔ ا ث ٔ س ا ز ق يC ا ی ا ا ش ث ٔز اٚ ا ج ث ٗ س ق ق ب ز. ث ٔ ا ٚ س ن ب ق ب .ٚ س ا ف
ٔ ب س اٚ س ج ث ب ق ب ق ا ا آ ب چ س ٔ ق
ٍ ا آ بٕ ث نن ا ث ا ث ب ث ا ث ٔ س ج ٗ ق ٗ ش ا ا
ا ز ق ب ٔ اٚ ا ث ث س ق ث ب ك ٔ ُ ز س ق ث ی ا ٚ ب
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
80/126
80
ٔ ب ب س ً ٚ ٗ ٕ ب ز ث اٚ ا ج ث ّ ق ٗ س ق ب ٔ . ا ٔ س
ٚ . س ق ٔ ا س ٔ ٔ اٚ س ج ث ٕ ق ٔ ٚ ُ ٔ ٔ ق . ق ش اٚ ب ج ث ٚ ق ب ب ث ش ٔ ٔ ٚ ب ث اٚ س ٗ ٔا
ٔ ا ٔ ز ٗ یز ق ا ٚ ب ا ج ٔ ٚ ق ّ ُ ش ج ٔ ق
. ی ا ب ٕ ش ی ٔ ٚ ث
ِ ه ٌ(1)ن :ش
غ ٔ ب ت ث Cٔت ٔ ق ب ب ی ج ب س ٕ ث ٚ ٔ ٗ ی ا ُ ث
ا ث ی آ ٚ یٚ چ ٔ ا ش یٔ ق ق ز ب ا
ٔ ج س ٓ ق ّ ٗ س ق ب . ث ی ش ا ث ٔ ش ب ٔ ب اٚ ج ث ق. ب ٔ ق ن ث ُ ب ث چ ا ٚ ٍ ث ا ث ب ث ز ث ی ا اٚ ا ج ث ج ق ٗ ق ا
ز. ا ب ا ٗ س ش ی ٕ ا اٚ ا ج ث ٗ ق ا ث ب ٚ ث ٔ ق ٚ ٔ ی ُ ا بٚ ٔج ُ ق ٚ ا ز ٚ اٚ س ج ث ا ق ز ب چ س ٚ ُ ق ث
ْ ب ب س ز س ٚ ا ٕ ب ٗ س ا ث ب ٚ ث اٚ ج ث ٔ ق ج س ٕز. ٔ ا ی اُ ا ت ث ٚ ب س ق ٔ ت ث س ٗ س ج اث غ14ق ٚ د اٚ ج ث ق
ٓ ا ٓ.7ش ی ا ّ ٓ ث ش یز ٚ س ق آ ث ا ت اٚ ٗ ث ٔ ش ك ب ث ث ٚ
ج ق
ٗ ٕ
ث
6.ٓ
ٔ
ی ّ ث
ٓ ش
ٗ ٔ ا
ی س ص :(1)ن َ ا س ذ ّ َ ث ه ٍ س
ب ك ٔ ث ن ا س ب ق ی س ی ُ ا ُٚ ا ش ٔ ت ا ٔ
ج اٚ ٔ ج ث ّ ا ق ٗ س ق ب ش ق ث ج ب . ق ٔ ق ّ س نبٕ ی ث بٚ ی ٔ ب ا ٚ ٓ ٍ ا ث ب ث ج ث ٗ ق ز. ا ی ٚ ا اٚ
. ٔ ق ٔ ب س
ا ت ب ٔ ب ث ج س ْ آ ا :ب ز ا س ب ج
( َ :1ن ً َ ا ض ّ )
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
81/126
81
ا ٓ ث ش ٔ ّ ف ي ب ق ز ث ك ا ب ٔ ٚ س ق ف ی ق ُ ا ٚاٚ ج ث ب ق ٚ س ق ا ف ی ق ُ ا ٚ ق ب ف اٚ ق ج ث ز. ق ا
ز. ق ا ف ٓ ق ش
ث
ج ق
ب
ٚ
ی ّ ث
ٓ ش
از
ب
ب ٔ ا
ْ ب ٕ س
ب ث
ق
ن س
اٚ . ٔ ث
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
82/126
82
ٍ د
ِ ا ٍ ِ ا ت ش َ Xش
:ِ ه ذ
ٗ ر ش ٔ ب ك ا س ب ٔ ٚ ش ك ا ا یث ا ٚ ٔ ا
10 ب 8- 10س-12
ق ب ٔ ث ش ب ٔ ع آ ب س ٚ ا ٔ ئ ع ٔ ٔ
ّ ان ٕ ٚ ث س ٚ ا .(1A = 1010m = 100pm),100pm
ب آ ب ٔ ا ٔ ك ا س ّ ش س ٔ ب ب ُ ی ٔ ـ ب ٚ ی ب ر ا ب ٗ كق ـ س ا ٚXق ـ ا ا .Xب د ق ب ٔ ث ی ّ ب ث ش ب س س ب
بٚد ه ٕ س ٗ ط ا ٚ ا ف ق ٗ د ّ ب ث ة ٔ بٚ ش ٔ ٕ س ء ا ا ٍ ا ی ش س ب
ـ را ب ث ن ه س ٔ ب س ٚ ا آ ب ق ا ا ٔ س ) ٚ( ش شٗ ث ب ش ّ ث ٚ ا ٔ ب ٔ ب ی ق ا ز ث ك ط ا ب ا ٕ ٕ ٗ ا ا ٔ س ز ن ا
ث ٔ ش ب ز. ا ٕ ٔ ا ٗ ب ٚ س ٕ ی ٗ س ب ٕ .
ّ ب ث ا ا بٚ ٔ ب ب ش ٚ س ٔ ز ا ب ا ب ك ا ث آ بٚ ش ب
ٕ ٚ ث ش ق ب آ ب ا ث ث ی س ب ٕ ّ ّ ُ بٚ ث ب ش ا بٚ ٔ ٕ ٗ ق ف ا بب ش ٔ ب ٗ س ب ّ ب ث ٓ ب ب ٔ ب ٔ س ی ا ف ث ا ٚ آ ْ ٗ ب
. ٔ ب ش ـ ا ٚ ٗ ٗ ا ا
ِ ِ ا :Xس
ٓ 1895 ب ب ی ب ث ب ّ ش ق ث ب ٔ ٕ ا آ ٗ ش ا ٚ ٓ ّ ّ ٚی ب س ر ٔ د ش قبٚ ٔ ٗ ٕ . ٔ ا ب د ئ ز ّ ن س ب ب
. اٚ ٔ ٚ س ط ق ب ش س ٔ ی ب ب س ر ٔ د بٚ ی ب ٔ ب
ر ٚ ا ط ب ب س س ٕ س ب ق ق ٔ د ر د ٗ ش ق ن
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
83/126
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
84/126
84
: ِ ا ِ ا ْی ّ ب ث ش ر ب ب ٔ ق ی ب ق ب ث ب ش ٕ ا ف ا ٚ ث ٔ ا
ی ا ی ث ی ب ش ب ٔ ش ث ی ٚ خ ب ٔ . ٔ ق ث س ب س س یٚ ب ء ب خ ب ث ٔ. ٔ ق ب ن ش ب ب
ٚ ا ش ٕ ا ا ك ز. ث ٓ ق ا ء ق ق س ب ش ث خ ٚ ٔ ب ٗ ا ش یٓ ث ب ب ٔ ش س 2300ٔا1500ا ب ش ْ ق ا
.
ب ج ی)س ش ب ا ش ب ٚ ه س ط ا ع ق ا س ب ی ا ز(35-50ٚ ب ٚ ّّ ث ُ ی ب ث ب ا ٚ ث ة ش ٚ ب ٔ ه ق ث ش ا آ ٔ
ق )ا م ك ع ٔ ب ٔ ی ث ق ا ت آ ا ب ش ٔ ٚ ٚ ش ّ ُ ٚ ٔ ٚX)اق ّ ا ی ٚ ة ث ب ش ی د ق ٚ ب ش ٔ ا ط س . ا ٔ ق ع ب ق X ب ا
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
85/126
85
ب آ ٚ ث ٔ ّ ه ش ی ٔ ب ش ر آ ث ٚ .عٚ ق ش ا ( ث ه ك ق ٔ ْ ی)ا ب ٕ ا س
ك ق ا آ ع ش ا ا ق ق ا ب ه ث ك ع ٔ ی ٔ ا كک ا ش ع ٔ ا ٔ ٚ ا ا
ق ب ش ث ی ٔ ع ب ی ٔ ا ا ا آ ا ِ س .ا بسٔ س بXد ث
ب
ٚ ب ز. س ا ا ی ٕ ثن0.2ب ب ش ب ق ٚ ی ث ب ش ق ث ا ا ا . ٔ ق ج ب99ٚب س ش س ب ٚ ث ا ق ب آ رٔ ی ث ن ن ا
. ت ی س آ ث ق ب ب ن ا ی ا ة ب ٕ آ ث ر ا ز. ث ٔ ث ق ی ش ا بXقخ ب ُ ث ش ت ٔ ٚ ب ب ش ا
ب ی ظ (. ٔ ق ٕ ش ی آ ٔ ٚ ث
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
86/126
86
Continuous and Characteristic X-ray Spectra
When the target material of the X-ray tube is bombarded with electrons accelera
from the cathode filament, two types of X-ray spectra are produced. The firscalled thecontinuous spectra .
The continuous spectra consists of a range of wavelengths of X-rays withminimum wavelength and intensity (measured in counts per second) dependent othe target material and the voltage across the X-ray tube. The minimum wavelendecreases and the intensity increases as voltage increases.
The second type of spectra, called thecharacter istic spectra , is produced at hig
voltage as a result of specific electronic transitions that take place within individatoms of the target material.
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
87/126
87
This is easiest to see using the simple Bohr model of the atom. In such a modthe nucleus of the atom containing the protons and neutrons is surrounded bshells of electrons. The innermost shell, called the K- shell, is surrounded by thL- and M - shells. When the energy of the electrons accelerated toward the targ becomes high enough to dislodge K- shell electrons, electrons from the L - and - shells move in to take the place of those dislodged.
Each of these electronic transitions produces an X-ray with a wavelength th
depends on the exact structure of the atom being bombarded. A transition frothe L - shell to the K- shell produces a K X-ray, while the transition from an M -shell to the K- shell produces a K X-ray.
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
88/126
88
These characteristic X-rays have a much higherintensity than those produced by the continuoussprectra, with K X-rays having higher intensitythan K X-rays. The important point here is thatthe wavelength of these characteristic x-rays isdifferent for each atom in the periodic table (ofcourse only those elements with higher atomicnumber have L- and M - shell electrons that canundergo transitions to produce X-rays). A filter isgenerally used to filter out the lower intensity K X-rays.
For commonly used target materials in X-ray tubes, the X-rays have the followiwell-known experimentally determined wavelengths:
Element K Wavelength ( ) Å
Mo 0.7107
Cu 1.5418
Co 1.7902
Fe 1.9373
Cr 2.2909
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
89/126
89
ي ً ٍ َ س :خ
Continuous and Characteristic X-ray Spectra ٔ شب ٔ ٚ ب ث ة ب ث ٔ ب ش ب ق ی ث ٚ ب ش رٔا ب ك ك س ) .)ا ٔ ق ب ٔ ا ْ ب ب ا ً ی ث ی د ا ف ب ا ن ا ا ٚ
. ٔ ق ب ّ ا ش ٔ ْ ب ٔ ٚ ب ش ث ا ر ٚ ب ك ك ٓ س ئ ٓ ث ٔ ا ٓ
ٍ ض ا ٚس ً ش با ب ا ش ی د ق ش ا ا ْ ج ا ٔ بش ٔ ٕ س ق ش ا ر ا ا ث ن ی ك ا ا ا ث بٔ س ث
ν. ز ث ببثا ٔ:ٓ ٗ ا ش ك ا
E = hν
ب ق ق ا ا ی ا ٓ ا ٕ ب ٔ ٓ ٕ ٔ ُ ث ٗ ا ی ا ش ا ا ش ث ب جط ق ا ب ی ث ة ا ب ب ٚ ش ش ش د ب ا ٕ یا ب ش ٚ آٚ س ٗ ب ٔث ب ا
. ٕ ٕث ع ٔ ٔ ٗ ش ب ٗ س ا ث ب ُ ث ث یا س ا س طد ب ا ٕ ا
ب ا ث ا ی ٔ ب ب ٚ ش ش ی ا ٌ ا ٗ ق ب ا . ث ج ب ا ٔ ٔ س. ز ا ق ب ا ّ س
∆ Emax = eV = h νmax =
ٚ e آ ش ب ا ز Vث ت ٚ ّ ث ه ش ب ٔ ش ٚh ٚ ز د ث ب قط ب ٔ ث ز ب ث ا ب ٔ: ٔ آ ز ق ا ث ا ا ع ب ٔ ٔ
A;minλ
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
90/126
90
ب ب:25ی ش ز ث ث ا ا ق ا ث ع ا ٔ ٗ ش ب ز س ٚ ّ pm5/45;minλ
ب ّ س ٔ ٚ ش ی ا ٚ ا ب آ ٕ ٕ ّ ش ٕ س ٔ . د ا قز ی ٗ ا ٚا ش ز ثا ٚ ب ش ف ب ّ ب ش ا ٔ ش ٔ ٔ ٚ ش ا
ز ا
آ
ث
ت ّ ُ ٔ
ٗ ا
.: ه
ی ط ش ً ا
س ا ذ م ه
ک
ت
ى ٍ ش ا
ک
ى د ش
ض ه ش
س ك ت ي د ث ٌ ْ ه ً ی ط ش ً ص ا َ ِ د د د ه ش ی ه ا ّ َ َ ه ٌ ت ً ٍ س
ذ ن و ض ذ. ه َ ي ا ه ت َ ه س ي د د و ّ ِ minλ 5/1 ت
ِ ذ ّ ى ه د ا ً ذ س ّ ذ ک ص َ ٌ ٌ ی ش ه ط ش ً ش ا و خ س د. د س س ا
ش minλي ب ا .ث ق ب ٔ ث ُ ث ّ ب ا ا ش ٔ ی ٕ ٚ ا ب ٔ
ز. ُ ا
ق ا ش ا ٕ د ع ٔ ز ٔ ش ب ٗ س ر ق ٕ
و د ا ة ت ذ ٌ ی ه َ ط ل ى ٍ ذ ً ت ه س َ س غ ي د ش ا ُ ت ٍ ِ ا ذ ا
ا ه ض ِ ا ِ س س ذ ت ً ِ ت ً َ ي ّ ٍ ُ ذ د ِ ا َ ا َ ه ذ. تد. س ا ذ ی ً ذ ً ُ د ِ ث ه ث ت
ب ق ب ث ك ا ا ش ٔ ٚ ٔ ب ك ق ا ـ س ٚ ب ق ا ث ا ز ا
ز ّ ا ش ی ٔ ع ب ٔ "َ ي خ ً ٍ س"
ُ ذ ه ا ً
ذ ا ٌ ً و د. ّ َ د.ه َ ث ه ذ غ س َ ص ً ٌ ا س ا ِ د ش
-
8/18/2019 Jozve Boloorshenasi
91/126
91
ي ً ٍ س
:)ا
ک ش ا س
(ِ ه
ٍ ض د اس ً ى س ٍ ش ی ا ط ش ً ِ ا د َ گ س ض س ت ذ م ً ى ٍ ش ُ ا ذ ٌ ّ ب د ط ش ٍ اذ ٌ ب ش ى خ ٍ ش ِ ت ن ت ک ا ِ ّ د ض ص ً ا ا ً س ٍ ش ذ ا ً ا َ ِ ت ذ ً ش ی ت ِ ذ
َ ً خ َ ک ه خ ا ٌ س ً ٍ .ِ س
ه ك ق ا ٔ ا ا ٗ آ ٕ ٚ ث ن ث ب ه ش ی ا ی ً ا ك ث ك ٗ س ع ا ٔ
ب "
ش ا ِ ا س ."ا ٔ ٔ ب
ب ا ث ّ ٓ س . ا ا ا ي ٕ س س ٔ ا ت ا ب ٔ س ا ه ك ٔ ٗ ش ب ق ٚ
ا ش ٗ آ ٔ س ب ٚ ث ش ا ا ٗ س ٚMا آ ٗ س ٗ س ب ز Kٚ د اش ق ك ا ی ج ا آ ا ٔ س ( ٚ س ق ة ا ب ب ش ٚ د ق ش ٓ ب ا
ٚ ش ا ا ٓ س س ٚ ش ا ( ث ش اKق ا ّ ی س ث ش د ا ٔ ٓ س . ا ع ز ب ا