Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10...

12
Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ปีท่ 10 ฉบับที่ 101 ธันวาคม 2562 www.tpso.moc.go.th สมรภูมิสงครามเทคโนโลยี 5G สหรัฐอเมริกา-จีน special talk เปลี่ยนทางรอดสู่ทางเลือก กลศึกพิชิตสงครามการค้า บทบาทของอ�านาจทาง Geo-economics ที่มีต่อการค้าโลก special report

Transcript of Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10...

Page 1: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

JournalTrade Policy and Strategy Office

วารสาร สนค.

ปท 10 ฉบบท 101 ธนวาคม 2562www.tpso.moc.go.th

สมรภมสงครามเทคโนโลย 5G สหรฐอเมรกา-จน

special talk

เปลยนทางรอดสทางเลอก กลศกพชตสงครามการคาบทบาทของอ�านาจทาง Geo-economics ทมตอการคาโลก

special report

Page 2: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

03 Special Talk สมรภมสงครามเทคโนโลย 5G สหรฐอเมรกา-จน

04 Special Report เปลยนทางรอดสทางเลอก กลศกพชตสงครามการคา

06 Special Report บทบาทของอ�านาจทาง Geo-economics ทมตอการคาโลก

08 Economic Indicators ภาพรวมเศรษฐกจไทย

10 International Trade Focus การคาระหวางประเทศของไทย : ตลาคม 2562

11 Commodities & Fx สถานการณราคาทองค�า ราคาน�ามน อตราแลกเปลยน และราคาสนคาเกษตร : พฤศจกายน 2562

12 Global News อนเดยจะถอนตวจาก RCEP จรงหรอ?

บรรณาธการ : ผอ�ำนวยกำรส�ำนกงำนนโยบำยและยทธศำสตรกำรคำผจดท�า : ส�ำนกงำนนโยบำยและยทธศำสตรกำรคำ กระทรวงพำณชย 563 ถ.นนทบร ต.บำงกระสอ อ.เมองนนทบร จ.นนทบร 11000 โทรศพท 0 2507 7899 โทรสาร 0 2547 5687, 0 2547 4167Trade Policy and Strategy Office

วารสาร สนค.ปท 10 ฉบบท 101 ธนวาคม 2563www.tpso.moc.go.th

Contents

Getting Around with TPSO

Editor s Note

นางสาวพมพชนก วอนขอพร ผอ�านวยการส�านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคา (สนค.) พรอมดวยผบรหาร ขาราชการ และ เจาหนาท ไดเขาศกษาดงาน ณ พพธภณฑและหอจดหมายเหตการปองกนและปราบปรามทจรตแหงชาต (พพธภณฑตานโกง : Anti Corruption Museum) เพอปลก-ปลก จตส�านกตานโกง การปองกนและปราบปรามทจรต ตลอดจนปลกฝงจรรยาบรรณการเปนขาราชการทดแกบคลากร

สวสดทานผอานวารสาร TPSO Journal ทกทาน ฉบบนเราขอสงทายปเกาตอนรบปใหม

ดวยประเดนส�าคญทเกยวของกบเศรษฐกจการคาตางประเทศซงถกพดถงกนอยางมาก

ในปน และอาจจะสงผลกระทบสบเนองกบเศรษฐกจไทยตอไปยงปหนา ทานผอานจะเหนไดวา

ตลอดทงป พ.ศ. 2562 คนไทยไดรจกและตระหนกถงผลกระทบของสงครามการคาระหวาง

พญาอนทรยและพญามงกรตอการสงออกของไทยมากยงขน โดยในฉบบนทานจะได

ทราบถงสาเหตส�าคญบางประการทน�าไปสสงครามการคา อาท อ�านาจทาง Geo-economics

ตอการคาโลก และเทคโนโลยสมยใหม 5G ซงเปนสงส�าคญทมหาอ�านาจทงสองไมอาจจะ

สญเสยความเปนหนงไปได และประเทศไทยจะวางต�าแหนงของตนเองอยางไรในสถานการณ

ความไมแนนอนของตลาดโลกเชนน นอกจากนนในรายงานพเศษยงมขอเสนอใหกบ ผประกอบการสงออกไทยในการพลกวกฤตใหเปนโอกาสอกดวยเชนกน

ยงไปกวานนในฉบบนยงมความพเศษอยางยง เพราะเราไดรบเกยรตจากทานผอ�านวยการ

ส�านกงานนโยบายและยทธศาสตรการคาพรอมกบทมสงออก มาขนปกวารสาร ทมวเคราะห

เศรษฐกจนเปนก�าลงส�าคญของ สนค. ทจะตดตามความคบหนาและวเคราะหสถานการณ

การสงออกของไทยและประเดนส�าคญๆ ทวโลกทกระทบตอการสงออกของไทย อยางชดเจน

และทนทวงท ใหแกผบรหารกระทรวงพาณชยและผสนใจทวไป

สดทายน ขอขอบพระคณผอานทกทานทไดตดตามวารสาร TPSO Journal ตลอดมา

ขอใหวาระดถปใหม พ.ศ. 2563 ทจะถงน ทกทานประสบแตความสข ความเจรญ มงมศรสข

มงคง ร�ารวย ยงๆ ขนไป ทางเราจะมงมนสรางสรรคบทความสาระความรททนสมย

และเปนประโยชนตอเศรษฐกจการคาของไทยอยางตอเนอง แลวพบกนใหมฉบบหนา

กองบรรณาธการวารสาร สนค.

ในสงกดขน ดวยตระหนกถ ง ค ว า ม ส� า ค ญ ข อ ง การสร า งองค กรท ม ความโปรงใส ตอตาน การทจรตทกรปแบบ

นอกจากน ย งได จดใหมการอบรมเรอง การบรหารความเสยง

เพอเปนความร และเปนแนวทางส�าหรบการน�าไปใชในการบรหารจดการโครงการ ใหการท�างานเปนไปอยางมประสทธภาพ และเกดประโยชนสงสด ชวยลดมลเหตและโอกาสทอาจจะท�าใหเกดการคอรปชน และลด ความเสยหายทอาจจะเกดองคกรและประเทศได

Page 3: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

Special talkโดย : นางสาวกนกวรรณ กนกกลชย นกวชำกำรพำณชยช�ำนำญกำร กองวจยเศรษฐกจกำรคำมหภำค

03

ตงแตตนป 2561 จนถงปน ขาวทเปนประเดนหลกของโลกคงหนไมพน เรอง “สงครามการคาระหวางสหรฐอเมรกา-จน” ทยดเยอและอาจลกลามเปน “สงครามเทคโนโลย” ซงหากยอนหลงดตวเลขการลงทนในงานวจยดานเทคโนโลยของทงสองประเทศ กคงไมผดสกเทาไหรทจะกลาววาสงครามการคากบสงครามเทคโนโลยเปนเรองเดยวกน

เมอวนท 1 พฤศจกายน 2562 จนไดประกาศเปดใหบรการ 5G เพอการพาณชยแกประชาชนทวไปอยางเปนทางการ ภายใต 3 เครอขายรายใหญอยาง China Mobile, China Telecom และ China Unicom ทมโครงขายพรอมใหบรการ 50 เมองทวประเทศ มสถานปลอยสญญาณมากกวา 130,000 จด ทพรอมใชงานภายในสนป โดยถอเปนเครอขาย 5G ทใหญทสดในโลก แมวากอนหนานเกาหลใตจะเปดใหบรการ 5G ไปแลวทวประเทศ สวนสหรฐฯ และองกฤษ กเปดใหบรการในบางพนทแลวกตาม แตจนมการเปดตวในสเกลทใหญกวามาก และอปกรณ สวนใหญเปนเทคโนโลยของบรษทหวเวย (Huawei Technologies) ทมประสทธภาพเกนราคา จนอาจท�าใหบรษทฝงยโรป เชน อรกสน (Ericsson) และโนเกย (Nokia) กลายเปนเบอรรองไปในทนท

ท�าไมสงครามเทคโนโลย 5G จงมผลตอทศทางภมศาสตรเศรษฐกจและการเมองโลก

สงครามการคาระหวางสหรฐอเมรกา-จน กลายเปนสมรภมสงครามเทคโนโลย 5G (5G “Battleground” Between US & China) ซงมคาเดมพนสงมาก เนองจากเทคโนโลย 5G หากมการพฒนาอยางเตมรปแบบ จะสามารถรองรบการเชอมตอกบอปกรณทใชในชวตประจ�าวน (Internet of Things : IoT) จ�านวนมาก และใชพลงงานต�ากวา 4G ถง 1,000 เทา โดยไมตองใชระบบ Wifi อกทงสามารถ รบสงขอมลรวดเรวแบบแบบเรยลไทม (Real Time) มากขน มความหนวงในระดบต�ามาก (ต�ากวา 4G ถง 10 เทา) ซงเหมาะกบงานทตองการความแมนย�าสงและ มความผดพลาดเกอบเปนศนย เชน ระบบควบคมรถยนตไรคนขบ ระบบไฟฟาอจฉรยะ และระบบแพทยระยะไกล เปนตน ความเรวในการเชอมตอเปนแบบไรสาย เหมาะส�าหรบเมองอจฉรยะ (Smart City) ในอนาคต ซงสามารถพฒนาระบบ การศกษาทางไกลไดอยางมประสทธภาพ ดวยคณสมบตของ 5G นน กลาวไดวาเปน “เทคโลยทสามารถพลกโลก” เพราะ 5G เปนแกนกลางของการพฒนาโครงสรางพนฐานในอนาคต แตในขอดกยอมมขอเสย โดยเมออปกรณทกอยาง ถกเชอมตอเขาดวยกน อาจสงผลตอขอมลเชงลกของประชากรในประเทศ นนหมายถงความมนคงในระดบประเทศ ซงเปนประเดนทสหรฐฯ น�ามาเปน ขอกลาวอางในการโนมนาวใหกล มพนธมตรขาวกรอง 5 ชาต (Five Eyes Intelligence Alliance) แบนเทคโนโลยของบรษทหวเวย ซงออสเตรเลย นวซแลนด และแคนาดา กไดประกาศแบนอปกรณของบรษทหวเวยเปนทเรยบรอยแลวเชนกน ยกเวน องกฤษทประกาศใชเทคโนโลยของบรษทหวเวย แตกใชเพยงอปกรณ เฉพาะกลมทไมใช “โครงสรางหลกส�าคญ” (Non-Core) เชน เสาสญญาณ สถานสงสญญาณ และอปกรณก�าหนดคลนความถ เพอความปลอดภยของขอมล ทจะสงผลตอความมนคงของประเทศ

การทสหรฐฯ และจนตางชงความเปนหนงในเทคโนโลย 5G เนองจากจะสงผลให สามารถชน�าการใชเทคโนโลยของประเทศตางๆ ได และจะน�ามาซงรายไดมหาศาลจากการถอครองสทธบตรในเทคโนโลยดงกลาว ทส�าคญคอสามารถเปนผน�า ทางดานเศรษฐกจและการขบเคลอนนวตกรรมของโลก ดงนน หากงานนใครแพกจะเสยเปรยบทางการคาในระบบเศรษฐกจ และความมนคงทถกสนคลอนจาก ฝายตรงขาม รวมถงอาจถกครอบง�าทางดานความคดและวฒนธรรมของชาตได ดงสะทอนไดจากความคดเหนของ Gary Shapiro ผบรหารสมาคมเทคโนโลย ผบรโภคของสหรฐฯ ทมตอ 5G ของจนวา “It’s not just about a cool technology, it’s a matter of our future … If China wins, their way of life will become the way of life that’s pushed on the world,” Gary Shapiro, President and CEO of the Consumer Technology

Association (CTA) ซงหมายความวา “หวเวยไมใชเปนเพยงแคเทคโนโลยท ทนสมย แตประเดนคออนาคตของสหรฐฯ เพราะถาหากจนไดรบชยชนะกจะท�าใหวถทางของจนกลายเปนวถทางทผลกดนโลก” ความคดเหนดงกลาวยงเปนการเนนย�า ถงความหวาดระแวงของสหรฐฯ ทมตอเทคโนโลยของจนทกาวล�าและรดหนา ไปมาก และคาดวาจะสงผลกระทบในเชงจตวทยาและความมนคงของสหรฐฯ

ทงน จากการทจนมการพฒนาเทคโนโลยไปอยางรวดเรวไดนน กเปนผลพวงมาจากแนวคดทจะปฏรปการผลตของจน ภายใตยทธศาสตร “Made in China 2025” หรอ “Industry 4.0” ทจะเปลยนรปแบบการผลตจากทเนนปรมาณ สการผลตทเนนคณภาพ โดยใชนวตกรรมและเทคโนโลยขนสง ซงการท�าธรกจ ของจนในชวงหลงจะเนนการซอกจการและควบรวมบรษทตางๆ จากทวโลกมากขน โดยเฉพาะบรษททเกยวของและเชอมโยงกบเทคโนโลย ดงนน จนจงใหความส�าคญกบการวจยและพฒนาเปนอยางมาก ทงน 5G ถอเปนกญแจส�าคญสความส�าเรจในการบรรลยทธศาสตรชาตได และนกอาจเปนสาเหตหนงทท�าใหฝงสหรฐฯ พยายามกดดน รวมทงเปดฉากสงครามการคาและเทคโนโลยกบจนอยางเตมรปแบบ แตการกระท�าดงกลาวยงเปนการผลกดนใหจนพฒนาดานเทคโนโลยใหล�าหนาเรวขน พรอมทงวางแผนการพงพาตวเองในระยะยาว ปจจบนความรดานเทคโนโลยของจนถกพฒนาอยางกาวกระโดด สะทอนจากผลงานวจยดานเทคโนโลยทไดรบการ ตพมพมากทสดในโลก งบลงทนดานนวตกรรมสงทสดในโลกและเพมขนอยาง ตอเนอง ทางการจนคาดการณวาในชวงป 2563-2568 (ค.ศ. 2020-2025) เทคโนโลย 5G สามารถชวยกระตนเศรษฐกจดจทลของจนใหเตบโตไดถง 15.2 ลานลานหยวน (ประมาณ 76 ลานลานบาท) รวมทงสามารถน�าเทคโนโลย 5G มาชวยจดการระบบระเบยบทงประชากรและสงตางๆ ในประเทศจนไดอยางมประสทธภาพ

จากสถานการณดงกลาว สงผลใหกองทนการเงนระหวางประเทศ หรอ IMF มความกงวลวาสงครามเทคโนโลย 5G จะทวความรนแรงมากขน จนท�าให การพฒนาเทคโนโลยและนวตกรรมเกดการชะลอตว จนฉดรงการพฒนาเศรษฐกจดจทลระหวางประเทศ ซงเปนผลมาจากการทมระบบ 5G ถง 2 มาตรฐาน และ เปนความยงยากในการเชอมระบบทงสองฝงเขาดวยกน ท�าใหเกดตนทนการพฒนาโครงสรางพนฐานของเทคโนโลยทสงขน รวมทงในหลายประเทศทอาจตองเจอ แรงกดดนจากทงสองฝายวาจะเลอกใชเทคโนโลยฝงใด ในสวนของไทยหนวยงานภาครฐทเกยวของพยายามผลกดนใหไทยเขาสระบบ 5G ภายใน 1-2 ปขางหนา เนองจากระบบ 5G มผลตอการด�าเนนธรกจและการขบเคลอนประเทศ ทงภาค การเงน สงคม และสาธารณสข ซงถงเวลาแลวทไทยตองเดนหนาเขาสระบบ 5G เพอไมใหตกขบวนรถไฟสายความเรวสง

Source: https://www.xinhuathai.com/ https://www.satellitetoday.com/

สมรภมสงครามเทคโนโลย 5G สหรฐอเมรกา-จน5G “Battleground” Between US & China

Page 4: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

04

Special Reportโดย : กลมวเครำะหเศรษฐกจตำงประเทศ กองวจยเศรษฐกจกำรคำมหภำค

อนทรยปะทะมงกร สงครามการคาสะเทอนโลกเปนเวลากวา 1 ปแลวทมาตรการภาษของสหรฐฯ และจน แลกหมดกนดวยมาตรการ

ภาษ โดยปจจบน สหรฐฯ ขนภาษสนคาน�าเขาจากจนรวมแลวมลคากวา 380,000 ลานดอลลารสหรฐฯ พรอมทงขยายผลไปสมตอน เชน ความมนคง เทคโนโลย คาเงน ขณะทจนเองกตอบโตดวยการขนภาษสนคาจากสหรฐฯ ถงเกอบ 100,000 ลานดอลลารสหรฐฯ แมปจจบนทงสองฝายจะยอมกลบมาเจรจาสงบศกกนแลว แตอาจเปนเพยงชวงพกรบระยะสนทอาจพลกกลบไปสสงครามไดทกเมอ

ความไมลดราวาศอกของทงคกดดนใหเศรษฐกจการคาโลกเขาสภาวะชะลอตว จากรายงานของกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) เมอเดอนตลาคมทผานมา ไดปรบลด ประมาณการการเตบโตของเศรษฐกจโลกในป 2562 ลงเหลอรอยละ 3.0 (จากประมาณการ เดมรอยละ 3.2 เมอเดอนกรกฎาคม 62) และปรบลดการเตบโตของปรมาณการคาโลก (World Trade Volume) ป 2562 เหลอเพยงรอยละ 1.1 (จากประมาณการเดมรอยละ 2.5 เมอเดอนกรกฎาคม 2562) ความยดเยอของสงครามการคายงสงผลใหโครงสรางการคา การลงทนระหวางประเทศเปลยนไป หลายประเทศท�าความตกลงการคาระหวางกน ในขณะทบรษทตางๆ เรมทบทวนแผนการลงทน มองหาโอกาสยายการลงทนออกจากจน ทงการยายกลบประเทศตวเองหรอประเทศใกลเคยงกบเจาของทน หรอหาท�าเลใหมทตงใกลตลาดของตนเองมากขน เพอกระจายความเสยง และรกษาเสถยรภาพการคาระยะยาว

Trade Diversion : โอกาสการสงออกของไทยทามกลางความไมแนนอนของสงครามการคา กยงมโอกาสในการสงออกของไทย

เนองจากการขนภาษตอบโตระหวางสหรฐฯ และจน ท�าใหเกดการเบยงเบนทางการคา (Trade Diversion) โดยผน�าเขาในสหรฐฯ (หรอจน) ตองหาแหลงน�าเขาอนเพอทดแทนสนคาจน (หรอสหรฐฯ) ทราคาแพงขนเพราะถกขนภาษ

ยกตวอยางกรณสหรฐฯ การศกษาโดยองคกรการประชมสหประชาชาตวาดวย การคาและการพฒนา (UNCTAD) พบวา การขนภาษน�าเขาสนคาจนกลม 250,000 ลานดอลลารสหรฐฯ ท�าใหสหรฐฯ น�าเขาสนคากลมดงกลาวจากจนลดลงถงรอยละ 25 จากประมาณ 130,000 ลานดอลลารสหรฐฯ ในครงปแรกของป 2561 เหลอประมาณ 95,000 ลานดอลลารสหรฐ ในครงปแรกของป 2562 หรอคดเปนมลคาการสงออกของจนทหายไปเกอบ 35,000 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยกลมสนคาทสหรฐฯ น�าเขาจากจนลดลงมากทสด 3 อนดบแรก ไดแก เครองจกร/อปกรณส�านกงาน (Office Machinery) เครองมอในการสอสาร (Communication Equipment) และเครองจกรไฟฟา (Electrical Machinery) ซงในครงแรกของป 2562 จนสงออกไปสหรฐฯ ลดลง 9,870 5,490 และ 3,560 ลานดอลลารสหรฐฯ ตามล�าดบ

นอกจากน ยงพบวาในชวงเวลาเดยวกน สหรฐฯ เปลยนไปน�าเขาสนคากลมน จากประเทศอน รวมทงไทยมากขน คดเปนมลคาการเบยงเบนทางการคา (Trade Diversion) รวมประมาณ 21,000 ลานดอลลารสหรฐฯ หรอคดเปนรอยละ 62 ของมลคาทสหรฐฯ น�าเขาจากจนลดลง โดยประเทศ/กลมประเทศทไดประโยชนจาก การเบยงเบนทางการคามากทสด 3 อนดบแรก ไดแก ไตหวน ซงสหรฐฯ น�าเขาเพมขน 4.2 พนลานดอลลารสหรฐฯ โดยเฉพาะกลมเครองจกรส�านกงาน เมกซโก ซงสหรฐฯ น�าเขาเพมขน 3.6 พนลานดอลลารสหรฐฯ โดยเฉพาะกลมเครองจกรไฟฟา เกษตรและอาหาร และอปกรณขนสง และสหภาพยโรป ซงไดประโยชนเกอบ 2.7 พนลานดอลลารสหรฐฯ โดยเฉพาะกลมเครองจกรกลและเครองจกรไฟฟา ประเทศทไดรบประโยชนรองลงมา อาท เวยดนาม ญปน และเกาหลใต เปนตน

ส�าหรบไทย UNCTAD พบวา ในชวงครงแรกของป 2562 ไดประโยชนจากการเบยงเบนทางการคาคดเปนมลคา 481 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยกล มสนคาทสหรฐฯ เปลยนมาน�าเขาจากไทยทดแทนจนมากทสด ไดแก กลมเคมภณฑ (243 ลานดอลลารสหรฐฯ) และ

เครองจกรกล (124 ลานดอลลารสหรฐฯ) กลมสนคาไทยทไดรบประโยชนรองลงมา เชน เหลกและแรธาต เครองจกรไฟฟา และเฟอรนเจอร

อยางไรกตาม จะเหนวาการเบยงเบนทางการคาไมสามารถรองรบผลกระทบจาก การขนภาษไดทงหมด โดยจากมลคาทสหรฐฯ น�าเขาจากจนลดลง 35,000 ลานดอลลารสหรฐฯ สหรฐฯ หนไปน�าเขาจากประเทศอนแค 21,000 ลานดอลลารสหรฐฯ จงมมลคา การน�าเขาทหายไป (net losses) 13,000 ลานดอลลารสหรฐฯ โดยอาจเกดไดจากหลายสาเหต อาท ประเทศอนอาจไมมความสามารถหรอก�าลงการผลตทสามารถทดแทนจน ไดทงหมดในทนท หรอมปจจยดานระยะทางหรอคาขนสงทสง หรอผสงออกจนอาจลดลงราคาสนคาเพอชดเชยกบภาษทสงขน เปนตน

เปลยนทางรอดสทางเลอก กลศกพชตสงครามการคา

ทามกลางสงครามการคาทยดเยอมานานกวา 1 ป การสงออกไทยถอวาไดรบ ผลกระทบนอยกวาหลายประเทศ และสามารถสรางโอกาสไดทามกลางความไมแนนอนระหวางสหรฐฯ และจน โดยใน 3 ไตรมาสแรกของป 2562 ไทยสามารถท�าสวนแบงตลาดไดเพมขนทงในสหรฐฯ (รอยละ 1.33 จากเดม 1.28) และจน (รอยละ 2.25 จากเดม 2.12) เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน แสดงถงความสามารถในการทดแทนสนคาทสหรฐฯ และจนขนภาษตอบโตระหวางกน ทงน ในชวงเดยวกนสหรฐฯ น�าเขาจากประเทศอนๆ ทเปนคแขงของไทยลดลง อาท มาเลเซย อนโดนเซย และสงคโปร ขณะทจนน�าเขาจากไตหวน เวยดนาม อนโดนเซยลดลง

Page 5: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

05

นอกจากน ไทยมแนวโนมปรบตวไดดและสามารถขยายการสงออกในตลาดส�าคญ เพอกระจายความเสยงไปในตลาดอนสงออกอนๆ มากขน สะทอนพนฐานการสงออกทด และมความยดหยนสามารถปรบตวไดเรว โดยตลาดทไทยสามารถขยายสวนแบงตลาดไดสงขน ไดแก ออสเตรเลย เกาหลใต ญปน และแคนาดา

Investment Diversion : โอกาสในการดงดดการลงทนของไทยมาตรการกดกนทางการคาของสหรฐฯ สงผลใหผประกอบการบางสวนตดสนใจ

ยายฐานการผลตออกจากจนไปยงประเทศอนทมศกยภาพการผลตใกลเคยงจน เพอเลยงผลกระทบและสามารถรองรบการลงทนของตนเองมากขน โดยขณะน ประเทศตางๆ ในภมภาคเอเชยตางเรงพฒนาสภาพแวดลอมการประกอบธรกจของตนเองใหมศกยภาพ ใกลเคยงกบจน พรอมทงเสนอมาตรการจงใจตางๆ ใหนกลงทนสนใจเขาไปลงทนในประเทศเหลานมากขน

จากตาราง เหนไดวาแมประเทศไทยมขอจ�ากดดานคาแรงทสงและก�าลงแรงงานทมจ�านวนไมมากเทาประเทศอนๆ แตไทยมจดแขงดานสภาพแวดลอมและโครงสรางพนฐานทไดเปรยบกวาหลายประเทศในภมภาคอาเซยน สงผลให 9 เดอนแรกของป 2562 มนกลงทนตางชาตเขามาขอรบการสงเสรมการลงทน 689 โครงการ มลคาเงนลงทนรวม 203,366 ลานบาท เพมขนจากชวงเดยวกนของปกอนถงรอยละ 69 นอกจากน ธนาคารแหงประเทศไทย วเคราะหวาอตสาหกรรมยาง เครองใชไฟฟา ยานยนตและ ชนสวน (รวมยางลอ) ปโตรเคม และอเลกทรอนกสของไทย ยงมความสามารถใน การแขงขนในตลาดโลก สะทอนจากเครองชความสามารถในการแขงขน (Revealed Comparative Advantage: RCA) พรอมทงเมอเดอนกนยายนทผานมา รฐบาลไดคลอดมาตรการ “ไทยแลนดพลส” ทมแนวทางการดงดดการลงทนจากตางชาตไดไมแพประเทศอนในอาเซยน เชน สทธประโยชนลดหนอยภาษเงนไดนตบคคล การปรบการด�าเนนงานและ กฎระเบยบของรฐเพออ�านวยความสะดวกในการประกอบธรกจ การพฒนาบคลากร การเตรยม พนทรองรบการลงทนจากตางชาตเปนการเฉพาะ ตลอดจนมาตรการกระตนการลงทน การผลตระบบอตโนมต เปนตน ซงจะชวยดงดดใหผประกอบการตางชาตเขามาลงทนในอตสาหกรรมทไทยมความสามารถในการแขงขน ตลอดจนอตสาหกรรมเปาหมายไดยงขน

เปลยนทางรอดสทางเลอกกระทรวงพาณชย หนวยงานภาครฐ และภาคเอกชน ทเกยวของไดหารอ

ถงแนวทางทจะท�าใหไทยพรอมรองรบและสามารถใชประโยชนจากสงครามการคา ใหไดมากทสด รวมกนก�าหนดกลยทธ 8 ดาน ประกอบดวย

(1) ดานการน�าเขา สนบสนนการน�าเขาวตถดบ/ชนสวนเพอผลตและแปรรป ตลอดจนน�าเขาสนคาทน เพอเสรมสรางขดความสามารถการแขงขนของทงภาคการผลต และภาคบรการไทย

(2) ดานการสงออก เรงสงออกตามแผนเจาะตลาดเชงรกและเชงลก ทงสนคาทไทยมโอกาสทดแทนในตลาดสหรฐฯ และจน และสนคาอนทไทยมศกยภาพ ตลอดจนผลกดนอคอมเมรซ และสงเสรมการสงออกภาคบรการ

(3) ดานการลงทน สงเสรมการลงทนทงขาเขาและขาออก อ�านวยความสะดวกการลงทน โดยเฉพาะสาขาเปาหมาย เชน S-curve และสาขาทไทยมศกยภาพ

เชน เกษตรแปรรป อาหาร(4) ดานการบรโภค สงเสรมการบรโภคสนคาและบรการ

ของไทย เพอกระตนเศรษฐกจ(5) ดานการรบมอการเบยงเบนทางการคา เฝาระวงการไหลทะลก

ของสนคาตางประเทศและการแอบอางถนก�าเนดสนคาไทย และเตรยมมาตรการเยยวยาทางการคา

(6) ดานการเจรจา เตรยมความพรอมการเจรจาทวภาคกบสหรฐฯ อยางบรณาการในหลายมต เรงสรปการเจรจา RCEP และ FTA ไทย-ตรก และเตรยมการเจรจา FTA ใหมๆ ในอนาคต เชน FTA ไทย-สหภาพยโรป

(7) ดานการสรางมลคาเพม เพมมลคาสนคาและบรการไทย ผานการเสรมความรดานการออกแบบ แนวโนม/ความตองการตลาดการสรางแบรนด การใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญา และนวตกรรม

(8) ดานการเตรยมความพรอมของบคลากร พฒนาก�าลงคนและวางแผนบคลากรใหสอดรบกบความตองการตลาด

ในภาวะทผสงออกก�าลงเผชญปจจยเสยงจากความไมแนนอนทางการคา โดยเฉพาะการเจรจาระหวางสองมหาอ�านาจทยงไมไดขอยต และมาตรการปกปองทางการคาทสหรฐฯ อาจออกเพมเตมในอนาคต การรกษาฐานลกคาเดมกเปนสงส�าคญไมยงหยอนไปกวาการเพมสวนแบงตลาดสนคาศกยภาพใหม ผสงออกควรกระชบสมพนธกบผน�าเขาและพนธมตรอยางตอเนองเพอรกษาสวนแบงตลาดสนคาสงออกหลกในตลาดดงเดม รวมทงรกษามาตรฐานและพฒนาคณภาพสนคา ใหตอบโจทยความตองการตามแนวโนม Mega trends โดยผประกอบการทสนใจสามารถเขารวมกจกรรมพฒนาผประกอบการและสงเสรมการคาเพอ “รกษาและขยายตลาดเดม เปดตลาดใหม ฟนตลาดเกา” ของกระทรวงพาณชย ทมหลากหลายกวา 400 กจกรรม อาท การพฒนาทกษะการคาผานชองทางออนไลนและออฟไลน การจดคณะนกธรกจไทยไปขยายการคาชายแดนและการคาผานแดน (CLMV และมาเลเซย) และบกตลาดเมองรองในตลาดสงออกส�าคญ (ตอนกลางของจน รสเซย ยโรปตะวนออก กลมประเทศแถบทะเลบอลตก ภมภาคนอรดก) การจดคณะผแทนการคาตางชาตมาเจรจาธรกจและรวมงานแสดงสนคาและบรการศกยภาพ (เชน งาน THAIFEX - เกษตรและอาหาร งาน BANGKOK GEMS & JEWELRY FAIR - อญมณและเครองประดบ และงาน TILOG - โลจสตกสการคา) รวมถงการสนบสนนผประกอบการโดยเฉพาะ SMEs เขารวมงานแสดงสนคาหรอรวมกจกรรมขยายเครอขายธรกจในตางประเทศ ผานชองทาง SMEs Pro-active ทงน เชอมนวา หากภาครฐและภาคเอกชนไทยรวมมอกนแลว เราจะสามารถเปลยนความทาทายของสงครามการคานใหกลายเปนโอกาสทางการคาของประเทศได

1 คาแรงขนต�าไทยบงคบใช ณ 1 เม.ย. 61 แบงเปน 7 ระดบ ตงแต 308 - 330 บาท/วน หรอ 9,240 - 9,900 บาท/เดอน (30 วน) อยางไรกตาม คณะกรรมการคาจางจะประชม พจารณาอตราคาจางขนต�าใหมในวนท 6 ธ.ค. 62

2 รฐบาลอนเดยผานกฎหมาย Code on Wages 2019 เมอเดอน ส.ค. ทผานมา โดยกระทรวงแรงงานและการจางงานอยระหวางการรบฟงความคดเหนเกยวกบกฎเกณฑ ในการบงคบใชกฎหมายดงกลาว เพอใชก�าหนดแนวทางการคดคาจางขนต�าของแรงงาน 4 ประเภท (unskilled, semi-skilled, skilled, highly-skilled) โดยขณะนคาแรงขนต�าของประเทศอยท 176 รป/วน หรอ 4,576 รป/เดอน (26 วน)

Page 6: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

06

Special Report

การแขงขนและความขดแยงระหวางประเทศในปจจบน มเหตจาก ภมเศรษฐศาสตร (Geo-economics) มากกวาภมรฐศาสตร (Geo-politics) การพงพาอาศยกนทางเศรษฐกจขยายตวมากขน เปนยทธศาสตรส�าคญ เชอมโยงประเทศตางๆ ผานกระบวนการทางเศรษฐกจ ค�าวา “Geo-economics” หมายถง การใชเครองมอทางเศรษฐกจในการสนบสนนสงเสรมและปกปอง ผลประโยชนของประเทศ รวมทงสรางผลกระทบตอการด�าเนนการดานเศรษฐกจของชาตอนๆ และตอเปาหมายทางการเมองของประเทศตนเอง

จนเปนประเทศทใชอ�านาจทาง Geo-economics ไดอยางทรงพลง เศรษฐกจจนมผลกระทบตอทกภมภาคทวโลก ประกอบไปดวย 5 ประเดน ไดแก (1) การคา - จนเปนคคาขนาดใหญทสดของประเทศมากกวา 130 ประเทศทวโลก (2) การลงทน - ตงแตป 2012-2014 จนเปนผลงทนอนดบสามของโลก รองจากสหรฐฯ และญปน ในภมภาคเอเชยแปซฟก จนเปนอนดบหนงของ Foreign Direct Investment (FDI) ในเมยนมา มองโกเลย กมพชา ลาว และเกาหลเหนอ (3) แนวคด One Belt One Road - เปนการขยายเครอขายทางภมศาสตรเชอมโยงประเทศแถบยเรเซย สนบสนนความรวมมอทางเศรษฐกจระหวางจนกบประเทศในกลมเอเชยตะวนออกเฉยงใต เอเชยกลาง เอเชยใต เอเชยตะวนตก และยโรปตะวนออก จนน�าเสนอ The Silk Road Economic Belt, the 21st Century Maritime Silk Road, China-Pakistan Economic Corridor และ Bangladesh-China-India-Myanmar Economic Corridor โดยมวตถประสงคเพออ�านวยความสะดวกดานการคาและการลงทน พฒนา การคมนาคมขนสง รวมทงความรวมมอทางการเงน (4) สถาบนการเงนพหภาค - จนกอตงธนาคารเพอการลงทนโครงสรางพนฐานแหงเอเชย (AIIB) และธนาคารเพอการพฒนาใหม (NDB) เพอชวยเหลอดานการเงนภายใตแนวคด One Belt One Road รวมทงพฒนาสาธารณปโภคพนฐาน ซงเพมอ�านาจ Geo-economics ใหจนมากขน และ (5) ความเปนสากลของเงนหยวน - ตงแตป 2009 จนผลกดน นโยบายใหเงนหยวนมความเปนสากล โดยด�าเนนโครงการน�ารองการช�าระเงน ดวยสกลเงนหยวน เปนการอนญาตใหสามารถใชเงนหยวนช�าระคาสนคาและบรการระหวางประเทศไดในระดบภมภาค และขยายประเทศทสามารถท�าธรกรรมดวยเงนหยวนเปนทกประเทศทวโลก

บทบาทของจนในเอเชยใต – แตละประเทศมมมมองตอบทบาทของจนตางกน การเขามาของจนในหลายปทผานมาไดรบความชนชมอยางมาก กอนสงคราม

โดย : นางสาวฐะปะนย เครองประดษฐ นกวชำกำรพำณชยช�ำนำญกำรพเศษ กองวจยเศรษฐกจกำรคำมหภำค

จน-อนเดย ในป 1962 จนและอนเดยมความสมพนธอนด หลงจากสงคราม ทงสองประเทศมองอทธพลของกนและกนในภมภาคในลกษณะการแขงขนมากกวาการชวยเหลอกน อนเดยมองการเตบโตของอทธพลจนในประเทศเพอนบาน เชน บงคลาเทศ ศรลงกา และเนปาล อยางระมดระวง รวมทงมองวาการทจนเปนพนธมตรทแขงแกรงทงดานการเมองและเศรษฐกจกบปากสถาน เปนการมงรายตอผลประโยชนของอนเดย ส�าหรบปากสถาน บทบาทและอทธพล ของจนเปนไปในทศทางบวก ปากสถานไดประโยชนจากการลงทนขนาดใหญของจน เชน ทาเรอน�าลกกวาดาร โครงการระเบยงเศรษฐกจจน-ปากสถาน และ ความรวมมอดานพลงงานนวเคลยร

บทบาทของจนในลาตนอเมรกา – บทบาทจนในภมภาคนยงมไมมาก เมอเทยบกบในเอเชย แมภมภาคนจะเปนเปาหมายทางการทตและการทหารของจน แตชาวลาตนอเมรกาอาจรสกถงผลกระทบทางลบจากการเขามาของจนทมตอธรกจทองถน ชาวจนซอสนคาในภมภาค เสรมสรางและพฒนาโดยการลงทน ในสนคานนๆ และสงออกไปยงตลาดนอกภมภาค และพฒนาสาธารณปโภคพนฐาน เชน ทาเรอดานแปซฟก ถนน ขยายคลองปานามา และโครงสรางพนฐานฝงทะเลแครบเบยน ความสมพนธระหวางจนกบประเทศในลาตนอเมรกาเรมมความขดแยง เมอเศรษฐกจจนชะลอตวลง สงผลตอราคาสนคาในตลาดโลกและประเทศในภมภาคซงมรายไดจากการสงออกปโตรเลยม การท�าเหมองแร และการสงออก สนคาเกษตรไปยงจน นอกจากน เมอความตองการในจนลดลง สงผลใหอตสาหกรรมปโตรเลยมและเหมองแรในลาตนอเมรกาตองเลอนการลงทน

บทบาทของอ�านาจทาง Geo-economics ทมตอการคาโลก

Page 7: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

07

หลายโครงการ รายไดทลดลงของธรกจทองถนถกทาทายเพมขนจากการทบรษทจนสงออกสนคาดวยตวเองจากภมภาคน คนพนทมองจนเปนคแขง หลายโครงการทจนไดรเรมไวประสบปญหา โครงการกอสรางสาธารณปโภค บางโครงการไมเกด หลายพนทมการตอตานโดยใชความรนแรง การเขามาของจนในลาตนอเมรกามทงประโยชนและความขดแยง

บทบาทของจนในกลมประเทศอาหรบ – หลายประเทศเขาหาจนเพอใหนโยบายดานตางประเทศมความหลากหลายและสรางสมดลกบสหรฐฯ ทงดานความปลอดภยและก�าลงทหาร แตจนรวาไมควรเผชญหนากบสหรฐฯ ดงนน จนด�าเนนการอยางเงยบๆ และคลมเครอ อหรานอาจเปนประเทศทมปญหากบจนมากทสด ในชวงป 2013-2015 ทมการเจรจาดานอาวธนวเคลยร จนเดนตามรอยสหรฐฯ โดยเหนวาอหรานไมควรมอ�านาจทางอาวธนวเคลยร แตจากการทจนตองน�าเขาน�ามนผานอาวอาหรบ จนจงจ�าเปนตองเดนหมากอยางระมดระวงในความขดแยง และมกเลอกชองทางการคาผานเอเชยกลางไปยงยโรปมากกวา เพอความปลอดภยในเสนทางการคา ดงนน อาจพดไดวาจนไมไดมจดยนในการพฒนาความสมพนธเชงยทธศาสตรกบประเทศในตะวนออกกลาง โดยพยายามไมเขาไปของเกยวกบความขดแยง แตมงเปาแคเรองการน�าเขาพลงงานและการคาอยางมขอจ�ากด

บทบาทของจนในแอฟรกา – บทบาทจนในภมภาคนมหลายแงมม แอฟรกาเปนแหลงขมก�าลงหลายดาน และจนชวยสรางสมดลของการครอบครองแอฟรกาโดยชาตตะวนตก ในแงเศรษฐกจ จนใหความสนใจแอฟรกาจากพนททางภมศาสตรทกวางใหญ ทรพยากรทอดมสมบรณ และประชากรทสามารถพฒนาใหมศกยภาพส�าหรบการพฒนาประเทศได นอกจากน แอฟรกายงเปนตลาดสงออกส�าคญของจน โดยทวปแอฟรกาน�าเขาสนคาจากจนมากทสด ในป 2018 มมลคาการน�าเขามากถง 90,635 ลานดอลลารสหรฐฯ คดเปนประมาณรอยละ 15.62 ของมลคาการน�าเขาทงหมด ความสมพนธของทงสองฝายอย ในฐานะมผลประโยชนรวมกน โดยจนสรางโอกาสการพฒนาในแอฟรกา ขณะเดยวกนกท�าก�าไรจากการสงออกสนคาและท�าธรกจในแอฟรกาใหกบบรษทจากจนเอง นอกจากน จนและประเทศในแอฟรกายงรวมตวกนพฒนาประสทธภาพระบบงานภาครฐ ใหความส�าคญกบประเดนระดบโลก อาท การเปลยนแปลงทางภมอากาศโลก (Climate Change) รวมทงการทจนม ความเชยวชาญดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย อนจะชวยสงเสรมการพฒนาทกษะแรงงานและการใชทรพยากรธรรมชาตในแอฟรกาไดอยางยงยน ซงเปนสวนหนงทางกลยทธดาน Geo-economics ของจน

ความรวมมอระหวางจนกบแอฟรกาไมไดจ�ากดแคดานพลงงาน แหลงทรพยากร และสาธารณปโภคพนฐาน แตรวมถงการปฏวตดานอตสาหกรรม ความเปนเมองเกษตรสมยใหม และการพฒนาภาคการผลตทใชทกษะแรงงานขนสง รวมทง การเปลยนผานและยกระดบอตสาหกรรมดานพลงงาน นอกจากน จนยงรเรมการสนบสนนสกลเงนทองถนในการคาขายตามชายแดน การแลกเปลยนสกลเงน และกอตงสาขาของสถาบนการเงนในแอฟรกา ทงน แอฟรกามแนวโนมทจะมความส�าคญตอเศรษฐกจจนมากขน แตยงกงวลวาจนอาจเปน “ผแยงชงครงทสอง” ส�าหรบแหลงทรพยากรของแอฟรกาตอจากการลาอาณานคมโดยประเทศตะวนตก แตจนยนยนวาความสมพนธระหวางจนกบประเทศในแอฟรกามความเทาเทยม มการชวยเหลอและพฒนา เกดเปนผลประโยชนรวมกนของทงสองฝาย

บทบาทของจนในยโรป – นโยบายของจนสงผลกระทบตอยโรป ประการแรก บรษทยโรปสนใจนกลงทนจนเปนอยางมาก เนองจากระดบของเทคโนโลย ความสามารถในการสรางนวตกรรม การมทกษะแบรนด และการเขาถงระบบขนสงมายงยโรป และประการทสอง เนองจากยโรปเปนปลายทางของเสนทางสายไหม ซงเปนเสนทางทเกดการลงทนใหญๆ ในสาขาทจนเชยวชาญ ซงยโรปกมความสนใจเชงยทธศาสตรเชนกน นอกจากน นโยบายเหลานออกมาในเวลาทยโรปมความตองการ ดงนน จงยนดยอมรบการลงทนจากจน ทงน จนไมใช คคาหรอนกลงทน แตเปนอาวธทางเศรษฐกจ ซงยโรปตระหนกดวาก�าลงคยกบนกธรกจและบรษททไดรบอทธพล นอกเหนอจากดานเศรษฐกจแลวยงมแรงจงใจดานการเมอง และสวนใหญไดรบการสนบสนนจากภาครฐของจน ดงนน

ระดบและประเภทของการลงทนของจนในยโรปจงเปนประเดนทนากงวล โดยเฉพาะการด�าเนนงานของรฐวสาหกจจนในยโรป

บทบาทของจนตอสหรฐฯ – มมมองดาน Geo-economics ของจนตอสหรฐฯ รฐบาลภายใตการน�าของประธานาธบดทรมป มแนวทางการเจรจา ขอตกลงการคาแบบทวภาคมากขน แตขอตกลงทวภาคอาจไมน�าไปสการมบทบาททางการคาในภมภาคเอเชยแปซฟก ท�าใหความนาเชอถอของสหรฐฯ ถกลดทอนลง ท งน ประเทศในกล มเอเชยแปซฟ ก อนๆ ยงม งไปยง การเจรจาในความตกลงหนสวนทางเศรษฐกจระดบภมภาค (The Regional Comprehensive Economic Partnership: RCEP) ซงจะท�าใหจนกลายเปนประเทศทมบทบาทอยางมากในภมภาคน ในขณะเดยวกน การทจนมนโยบาย One Belt One Road (OBOR) ทใสเงนลงทนมากกวา 50 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในการลงทนตลอดเสนทาง อนเปนการสรางงาน สรางรายได และพฒนาเศรษฐกจใหกบประชากรตลอดพนทของโครงการ สงผลใหจนมพลงอ�านาจทงทางดาน Geo-economics และ Geo-politics เชอมโยงทงทวปเอเชย แอฟรกา และตะวนออกกลาง พนธมตรของสหรฐฯ หลายประเทศเรมมความสมพนธแนนแฟนและพงพาทางเศรษฐกจกบจนมากขน ขณะทพงพาสหรฐฯ ในเรองความมนคงปลอดภย ความตงเครยดระหวางเศรษฐกจกบความมนคงผลกดนใหรฐเลกๆ ในเขตรอบนอกของจนด�าเนนกลยทธปองกนความเสยงเพอสรางสมดลระหวางความสมพนธกบจนและสหรฐฯ ในขณะทบางรฐเลอกทจะอยเคยงขางจนใน การรกษาสมดลทางอ�านาจ แนวโนมเหลานสงผลใหพนธมตรสหรฐฯ บางประเทศ เชน ไทยและฟลปปนส เสรมสรางอ�านาจดานความมนคงกบจนมากขนเนอง จากการพงพาทางดานเศรษฐกจอยางลกซง

ผลกระทบของอ�านาจ Geo-economics ของประเทศมหาอ�านาจทมตอไทย ในฐานะประเทศหนงในโลกทมสดสวนการคากบตางประเทศอยมาก ไทยตองพจารณาใชเครองมอทางเศรษฐกจในการสงเสรมและปกปองผลประโยชนของประเทศดวยเชนกน อาท (1) การบรหารจดการกบอทธพลทาง Geo-economics ของประเทศมหาอ�านาจ ตองไมพงพาประเทศใดประเทศหนงมากเกนไป การรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคเปนสงจ�าเปนเพอสรางอ�านาจตอรองใหประเทศขนาดเลก การสรางพนธมตรทางเศรษฐกจชวยกระจายความเสยงจากการพงพา ดงนน การเจรจาขอตกลงการคาระหวางประเทศ ทงแบบทวภาคและพหภาค จงมความจ�าเปนและตองด�าเนนการอยางตอเนองใหครอบคลมภมภาคตางๆ อยางทวถง (2) ไทยตองเปนผเลนส�าคญในภมภาค การขยายความรวมมอทางเศรษฐกจการคาโดยเฉพาะในอาเซยน จะสงผลให Geo-economics ของไทยในภมภาคเขมแขงขน (3) การสงเสรมการลงทนในตางประเทศ ควรก�าหนดประเทศผรบการลงทน (Host Country) เปาหมาย อาจพจารณาจากปจจยสนบสนนตางๆ เชน เพอแสวงหาทรพยากร แสวงหาตลาด เพอใชประโยชนจากขอตกลงทางการคาระหวางประเทศท Host Country มอย หรอใชประโยชนจากสทธพเศษทางการคาท Host Country ไดรบ (4) การก�าหนดแนวทางการสงเสรมการสงออก เนองจากเศรษฐกจไทยพงพาการคาระหวางประเทศในระดบสง การสงออกไทยพงพาตลาดสงออกหลก คอ จน สหรฐฯ และญปน ดงนน ไทยควรกระจายตลาดสงออกเพอปองกนความเสยง ทอาจเกดขน และ (5) การปฏรปภายในของไทยเพอเพมขดความสามารถทางการแขงขน อาท ปรบปรงกฎหมายและกฎระเบยบตางๆ ทเปนอปสรรคตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ การยกระดบและพฒนามลคาเพมสนคาและบรการ สามารถตอบสนองความตองการของตลาด ตลอดจนเพมศกยภาพการแขงขนของไทยในตลาดโลก และกาวขามการแขงขนดานราคาในระยะยาว

Page 8: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

โดย : กองดชนเศรษฐกจกำรคำ ส�ำนกงำนนโยบำยและยทธศำสตรกำรคำ

ภาพรวมเศรษฐกจเดอนพฤศจกายน 2562

ภาพรวม เศรษฐกจโลกยงคงชะลอตว การสงออกของไทยหดตว ตอเนอง สงผลใหเศรษฐกจไทยชะลอตวตาม แตหากพจารณาเสถยรภาพเศรษฐกจภายในประเทศจากอตราเงนเฟอจะเหนวา อตราเงนเฟอในเดอนนปรบตวสงขนเลกนอยจากเดอนกอนหนา จากปจจยดานการบรโภคทเพมขน สะทอนจากการเพมขนของรายไดจากการเกบภาษมลคาเพมทเกบจากการบรโภคในประเทศ ขยายตว ตอเนองเปนเดอนท 3 และการเพมขนของยอดการจดทะเบยน รถจกรยานยนต ประกอบกบราคาสนคาเกษตรส�าคญหลายตวเพมขน ซงสงผลดตอรายไดเกษตรกร สวนหนงนาจะเปนผลจากมาตรการกระตนเศรษฐกจและมาตรการชวยเหลอเกษตรกรของภาครฐในชวงทผานมา อยางไรกตาม ตวชวดดานอปสงคการลงทน อาท การจ�าหนายปนซเมนต การจ�าหนายผลตภณฑเหลก การจ�าหนายรถยนตเชงพาณชย ดชนราคาวสดกอสราง และยอดการท�าธรกรรมอสงหาฯ ยงลดลง โดยสวนหนงนาจะไดรบผลกระทบจากการชะลอตวของเศรษฐกจโลก และการชะลอการลงทนของภาคเอกชนในชวงทผานมา ซงเมอพจารณาปจจยโดยรวมแลว ชวา สถานการณดานราคาสนคาและบรการของประเทศยงอยในระดบทมเสถยรภาพ และสอดคลองกบการเคลอนไหวของอปทานและอปสงคในตลาด

Economic Indicators

08

ดชนราคาผ บรโภค (เงนเฟอทวไป) เดอนพฤศจกายน 2562 เทากบ 102.61 เทยบกบเดอนพฤศจกายน 2561 สงขนรอยละ 0.21 (YoY) ตามการสงขนของหมวดอาหารและเครองดมไมมแอลกอฮอล รอยละ 1.51 จากขาว แปงและผลตภณฑจากแปง รอยละ 8.92 โดยเฉพาะขาวสารเหนยว ทแหลงเพาะปลกเสยหายจากอทกภย และแหลงน�ามนอยท�าใหผลผลตนอย เนอสตว เปดไกและสตวน�า สงขนรอยละ 1.73 ตามการเพมขนของราคาเนอสกรหนาฟารมเนองจากเกษตรกรรายยอย ลดการเลยง และมการเฝาระวงโรคอหวาตแอฟรกาใน

สกร ยกเวนกงขาว ราคาลดลงตามผลผลตทเพมขนและความตองการโลกทลดลง สวนปลาน�าจด (ปลาชอน ปลาดก ปลานล) ปรมาณลดลงจากแหลงน�าธรรมชาตขาดแคลน ไขและผลตภณฑนม สงขนรอยละ 2.83 ตามการลดลงของปรมาณไกไข เครองดมไมมแอลกอฮอล (น�าอดลม น�าหวาน น�าผลไม) สงขนรอยละ 2.05 จากการปรบภาษในกลมเครองดมทมน�าตาลผสมเมอตลาคมทผานมา อาหารบรโภคในบานและนอกบาน สงขนรอยละ 0.70 และ 0.28 ตามล�าดบ รวมทง ผลไม สงขนรอยละ 3.16 ในขณะทผกสด (ผกคะนา ถวฝกยาว ผกบง) ลดลงรอยละ 5.43 ตามปรมาณผลผลตทออกมาก เนองจากสภาพอากาศเหมาะตอการเพาะปลก ประกอบกบฐานราคาในปทผานมาสง เครองประกอบอาหาร (น�ามนพช ซอว ซอสหอยนางรม) ลดลงรอยละ 0.23 หมวดอนๆ ไมใชอาหารและเครองดม ลดลงรอยละ 0.53 ตามการลดลงของหมวดพาหนะการขนสงและการสอสาร รอยละ 1.97 โดยเฉพาะน�ามนเชอเพลง ลดลงรอยละ 7.54 ขณะทคาโดยสารสาธารณะ (รถโดยสารประจ�าทาง รถต คาเครองบน) สงขนรอยละ 6.17 หมวดยาสบและเครองดมมแอลกอฮอล (เบยร ไวน) ลดลงรอยละ 0.10 ขณะทหมวดเครองนงหม และรองเทา (เสอผาบรษและสตร) สงขนรอยละ 0.29 หมวดเคหสถาน (คากระแสไฟฟา คาเชาบาน หลอดไฟฟา) สงขนรอยละ 0.30 หมวดการตรวจรกษาและบรการสวนบคคล (คายา คาตรวจรกษา คาของใชสวนบคคล) สงขนรอยละ 0.32 หมวดการบนเทง การอาน การศกษาฯ (คาเดนทางไปเยยมญาตและท�าบญ คาทศนาจรในและตางประเทศ) สงขนรอยละ 0.76

ดชนราคาผบรโภค เมอเทยบกบเดอนตลาคม 2562 ลดลงรอยละ 0.13 (MoM) เฉลย 11 เดอน (ม.ค.-พ.ย.) ป 2562 เทยบกบชวงเดยวกนของปกอน สงขนรอยละ 0.69 (AoA)

Page 9: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

09

ดชนราคาผผลต เดอนพฤศจกายน 2562 เทากบ 100.4 เมอเทยบกบเดอนพฤศจกายน 2561 ลดลงรอยละ 2.1 (YoY) ตามการลดลงของหมวดผลตภณฑ อตสาหกรรม ลดลงรอยละ 2.6 และหมวดผลตภณฑจากเหมอง ลดลงรอยละ 7.0 โดยเฉพาะน�ามนเชอเพลง น�ามนปโตรเลยมดบ เมดพลาสตก ผลตภณฑ มนส�าปะหลง สงทอ เยอกระดาษ และโลหะขนมลฐาน โดยมเหตผลส�าคญจากภาวะเศรษฐกจโลกทชะลอตว และการปรบลดลงของราคาน�ามนดบ ในขณะทหมวดผลผลตเกษตรกรรม สงขนรอยละ 3.7 แตมแนวโนมชะลอตวจากเดอนทผานมา โดยสนคาส�าคญทมราคาเพมขน ไดแก ขาวเปลอกเหนยว และผลไม รวมทงผลปาลมสดทปรบตวสงขนตามมาตรการภาครฐทสนบสนนการน�าไปใชในการผลตกระแสไฟฟาและการใชน�ามนดเซลหมนเรว (บ 7 บ 10 และบ 20) ส�าหรบสนคาทราคาลดลง ไดแก ขาวเปลอกเจา ออย หวมนส�าปะหลง ยางพารา และผกสด ตามปรมาณผลผลตทเพมขน ขณะทความตองการยงทรงตว

ดชนราคาผ ผลต เมอเทยบกบเดอนตลาคม 2562 ลดลงรอยละ 0.5 (MoM) เฉลย 11 เดอน (ม.ค.-พ.ย.) ป 2562 เทยบกบชวงเดยวกนของปกอน ลดลงรอยละ 1.0 (AoA)

ดชนราคาวสดกอสราง เดอนพฤศจกายน 2562 เท ากบ 104.7 เ มอ เทยบกบ เดอนพฤศจกายน 2561 ลดลงรอยละ 3.1 (YoY) จากการลดลงของหมวดเหลก และผลตภณฑ เห ลก ร อยละ 16 .5 ทลดลงตอเนองเปนเดอนท 12 โดยเฉพาะ เ ห ล ก เ ส น ก ล ม ผ ว เ ร ย บ - ผ ว ข อ อ อ ย เหลกโครงสรางรปพรรณ ปรบลดลงตามราคาวตถดบ (เศษเหลก) ประกอบกบความตองการใชลดลง ตามการชะลอของโครงการกอสรางของภาครฐทยงอยระหวางการพจารณางบประมาณ หมวดสขภณฑ ลดลงรอยละ 0.6 หมวดซเมนต (ปนซเมนตผสม) ลดลงรอยละ 0.2 สอดคลองกบปรมาณการจ�าหนายในประเทศ และหมวดวสดกอสรางอนๆ ลดลงรอยละ 0.2 โดยเฉพาะยางมะตอยทลดลงตามราคาน�ามนดบ ขณะทหมวดไมและผลตภณฑไม (ไมพน ไมฝา ไมคาน) สงขนรอยละ 11.2 ราคาสงขนตอเนองจากชวงตนป หมวดผลตภณฑคอนกรต (เสาเขมคอนกรตอดแรง คอนกรตบลอกกอผนงมวลเบา คอนกรตบลอกปพน) สงขนรอยละ 1.2 ความตองการเพมขน เพอซอมแซมอาคาร บานเรอน และสาธารณปโภค จากอทกภยในภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอในชวง ทผานมา และหมวดอปกรณไฟฟาและประปา (ประตน�า) สงขนรอยละ 0.1 ส�าหรบหมวดกระเบอง และหมวดวสดฉาบผว ดชนราคาโดยเฉลยไมเปลยนแปลง

ดชนราคาวสดกอสราง เมอเทยบกบเดอนตลาคม 2562 โดยเฉลยไมเปลยนแปลง เฉลย 11 เดอน (ม.ค.-พ.ย.) ป 2562 เทยบกบชวงเดยวกนของปกอน ลดลงรอยละ 1.2 (AoA)

ดชนความเชอมนผบรโภค เดอนพฤศจกายน 2562 ดชนความเชอมน ผบรโภคโดยรวม อยทระดบ 44.5 ปรบตว ลดลง จากระดบ 46.3 ในเดอนตลาคม 2562 ซ ง เป นการปรบตวลดลงทง ความเชอมนในปจจบนและในอนาคต โดยดชนความเชอมนผบรโภคในปจจบนและอนาคต ปรบตวลดลงจากระดบ 40.5 และ 50.2 มาอยท 39.0 และ 48.2 ตามล�าดบ คาดวามาจากความกงวลตอปญหาการชะลอตวของเศรษฐกจทยงไมมสญญาณในการฟนตวทชดเจน อยางไรกตาม ดชนความเชอมนผ บรโภคในอนาคตเฉลย 11 เดอน อยทระดบ 53.3 (อยในระดบเชอมน) ชวา ผบรโภคยงมมมมองเชงบวกตอสถานการณเศรษฐกจในอนาคต

Page 10: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

การคาระหวางประเทศของไทย

ดชนราคาสงออก-น�าเขา

การสงออก การสงออกของไทยในเดอนตลาคม 2562 มมลคา 20.8 พนลานดอลลารสหรฐฯ หดตวรอยละ 4.5 ตามเศรษฐกจโลกทยงเปราะบางจากมาตรการกดกนทางการคา สงผลใหเศรษฐกจคคาส�าคญชะลอตวในรอบหลายป การสงออกสนคาส�าคญหลายรายการ มสญญาณการขยายตวตอเนอง สนคาเกษตรและเกษตรอาหาร เชน น�าตาลทราย ผก ผลไมสด แชเยน แชแขง กระปองและแปรรป ผลตภณฑขาวสาลและอาหารส�าเรจรปอนๆ เครองดม และไกสดแชเยนแชแขง และสนคาอตสาหกรรม เชน ผลตภณฑยาง รถจกรยานยนตและสวนประกอบ เครองนงหม เครองส�าอาง สบและผลตภณฑรกษาผว แผงสวทซและแผงควบคมกระแสไฟฟา เฟอรนเจอรและชนสวน และนาฬกาและ สวนประกอบ นอกจากน วฏจกรการสงออกเครองคอมพวเตอรและสวนประกอบ กลบมา เปนบวกในรอบ 13 เดอน และใกลเคยงมลคาชวงกอนมาตรการภาษภายใตสงครามการคา มผลบงคบใชอยางเตมรปแบบในเดอน ก.ย. 61 เชนเดยวกบแผงวงจรไฟฟาทเรมกลบมาขยายตวในระยะ 2 เดอนทผานมา ในรายตลาด การสงออกไปสหรฐฯ ยงขยายตวอยางมเสถยรภาพ และการสงออกไปตลาดญปน และไตหวนกลบมาขยายตวตดตอกนเปน เดอนท 2 และ 4 ตามล�าดบ ซงสะทอนการปรบตวการสงออกจากมาตรการกดกนทาง การคาไดบางสวน รวม 10 เดอนของป 2562 การสงออกหดตวรอยละ 2.4 การสงออกไปตลาดส�าคญยงคงหดตว แตมสญญาณการขยายตวมากขน และ คาดวาจะกลบมาขยายตวไดมากขนในชวงทเหลอของป โดยการสงออกไปยงตลาดหลกหดตวเพยงรอยละ 0.6 เนองจากการสงออกไปสหรฐฯ และญปนขยายตวรอยละ 4.8 และ 0.5 ตามล�าดบ ขณะทการสงออกไปสหภาพยโรปหดตวรอยละ 8.8 ดานการสงออกไปตลาดศกยภาพสงหดตวรอยละ 7.6 เปนผลมาจากการสงออกไป CLMV อาเซยน-5 และจน หดตวรอยละ 9.9 8.9 และรอยละ 4.2 ตามล�าดบ อยางไรกตามการสงออกไปไตหวนขยายตว สงถงรอยละ 23.4 ส�าหรบตลาดศกยภาพระดบรองหดตวทรอยละ 6.4 เนองจากการสงออก ไปตลาดรสเซยและกลมประเทศ CIS ลาตนอเมรกา และแอฟรกา หดตวรอยละ 25.1 13.2 และ 9.8 ตามล�าดบ ขณะทการสงออกไปตะวนออกกลางกลบมาขยายตวรอยละ 3.7 แนวโนมการสงออกในชวงทเหลอของป 2562 ยงคงเผชญความเสยงสงจากเศรษฐกจโลกทชะลอตว และเรมขยายวงกวางไปสเศรษฐกจประเทศคคาส�าคญของไทยทขยายตวต�าสดในรอบหลายป นอกจากน ปจจยเสยงรายภมภาค/ประเทศ และ ดานภมรฐศาสตร ราคาน�ามนทยงอยในระดบต�าและเงนบาททแขงคา ยงเปนปจจยกดดน การคาและการสงออกไทยในระยะสน-กลาง อยางไรกด การผอนคลายกฎเกณฑก�ากบดแลการแลกเปลยนเงน ของธนาคารแหงประเทศไทย เพอเออใหเงนทนไหลออกและสรางสมดลเงนทนเคลอนยาย จะชวยลดแรงกดดนตอคาเงนบาทไปไดบาง โดยผสงออกอาจพจารณา ท�าสญญาซอขายระยะยาว เพอลดผลกระทบจากอตราแลกเปลยนไดอกทางหนง ในระยะทผานมา การสงออกไทยถอวาไดรบผลกระทบนอยกวาหลายประเทศ สะทอนพนฐานการสงออกทดและมความยดหยนสามารถปรบตวและกระจายการสงออก ในสนคากลมใหม อาท เครองนงหม รถจกรยานยนตและสวนประกอบ เฟอรนเจอรและชนสวน เครองใชบนโตะอาหาร เครองครว และของใชในบาน ทงในตลาดเดม และ ตลาดศกยภาพใหม นอกจากน กระทรวงพาณชยยงใหความส�าคญกบการผลกดนการสงออกสนคาเกษตรและอาหาร ทจะชวยสรางรายไดและความเปนอยทดขนใหแกเกษตรกร โดยเมอ วนท 16 พฤศจกายน ทผานมา นายจรนทร ลกษณวศษฏ รองนายกรฐมนตร และรฐมนตรวาการกระทรวงพาณชย ไดเปนประธานการลงนามขอตกลง (MOU) ระหวางนกธรกจไทยและตรก ซอขายสนคาเกษตรในกลมสนคายางพารา และผลตภณฑ สนคาอาหาร ณ กรงอสตนบล ประเทศตรก ซงจะสามารถสรางรายได การสงออกกวา 15,000 ลานบาท อกทงความส�าเรจของการผลกดนขอสรปของอารเซป ไดครบ 20 ขอบท ในชวงการประชมผน�าอาเซยนทไทยเปนประธานเมอตนเดอนพฤศจกายน จะเปนแตมตอการสงออกในระยะขางหนา โดยเฉพาะสนคาหมวดยานยนตและชนสวน ยางรถยนต สงทอ เครองแตงกาย และผลตภณฑมนส�าปะหลง ในภาวะททกประเทศผสงออกก�าลงเผชญปจจยเสยงจากความไมแนนอนทาง การคา การรกษาฐานลกคาเดมยงเปนสงส�าคญ ผสงออกควรกระชบสมพนธกบผน�าเขาพนธมตรอยางตอเนอง เพอรกษาสวนแบงตลาด โดยกระทรวงพาณชย จะเรงผลกดนการเจรจาความตกลงการคาเสร (FTA) ทอยระหวางด�าเนนการใหเสรจสนโดยเรว และเตรยมความพรอมส�าหรบการเจรจา FTA ในอนาคต ไดแก ไทย-สหภาพยโรป เพอขยายฐานตลาดสงออกใหครอบคลมมากยงขน การน�าเขา เดอนตลาคม 2562 การน�าเขา มมลคา 20,251.27 ลานดอลลารสหรฐฯ หดตว รอยละ 7.57 เมอเทยบกบเดอนเดยวกนของปทผานมา โดยเปนการหดตวของ น�ามนดบ (-50.69%) เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ (-8.87%) เคมภณฑ (-17.14%) อญมณและเครองประดบ (-4.60%) ดานสนคาทยงมการน�าเขาขยายตว ไดแก เครองจกรกลและ สวนประกอบ (+0.05%) โดยแหลงน�าเขาส�าคญของไทย 5 อนดบแรก ไดแก จน (+0.48%) ญปน (-10.80%) สหรฐอเมรกา (+1.71%) มาเลเซย (-20.11%) และสงคโปร (+18.67%)

สนคาและตลาดสงออก 5 อนดบแรก เดอน ต.ค. 62

International Trade Focus

10

หนวย (Unit) :ลานเหรยญสหรฐ (Million USD)

ต.ค. 2562Oct 2019

ม.ค. – ต.ค. 2562Jan-Oct 2019

มลคาการสงออก(Export value)

20,757.8-4.54%

207,329.7-2.35%

มลคาการน�าเขา(Import value)

20,251.3-7.57%

199,441.8-4.09%

ดลการคา(Trade Balance) +506.5 +7,887.9

สนคามลคา Δ สดสวน

ประเทศ มลคา Δ สดสวน

(ลาน USD) (%YoY) (%) (ลาน USD) (%YoY) (%)

รถยนต อปกรณและสวนประกอบ 2,375.98 -1.97 11.45 สหรฐฯ 2599.72 4.80 12.52

เครองคอมพวเตอร อปกรณและสวนประกอบ

1,624.75 2.74 7.83 จน 2555.88 -4.22 12.31

ผลตภณฑยาง 990.5 3.36 4.77 ญปน 2236.87 0.47 10.78

อญมณและเครองประดบ 936.83 -7.59 4.51 เวยดนาม 971.04 -16.76 4.68

เมดพลาสตก 767.35 -13.51 3.70 มาเลเซย 962.9 -3.86 4.64

สนคามลคา Δ สดสวน

ประเทศ มลคา Δ สดสวน

(ลานUSD) (%YoY) (%) (ลาน USD) (%YoY) (%)

เครองจกรกลและสวนประกอบ

1,747.96 +0.05 8.63 จน 4,574.24 +0.48 22.59

เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ

1,609.97 -8.87 7.95 ญปน 2,945.59 -10.80 14.55

เคมภณฑ 1,210.46 -17.14 5.98 สหรฐฯ 1,374.12 +1.71 6.79

น�ามนดบ 1,121.53 -50.69 5.54 มาเลเซย 1,042.58 -20.11 5.15

อญมณและเครองประดบ

1,093.83 -4.60 5.40 สงคโปร 821.59 +18.67 4.06

ดชนราคาการเปลยนแปลง (%MoM) การเปลยนแปลง (%YoY)

ส.ค. 62 ก.ย. 62 ต.ค. 62 ต.ค. 62 ดชน ต.ค. 62

สงออก -0.3 +0.2 -0.4 -0.2 100.7

น�าเขา -0.6 +0.2 -0.3 -1.4 92.9

ดลการคา เดอนตลาคม 2562 เกนดลการคามลคา 506.5 ลานดอลลารสหรฐฯ ดชนราคาสนคาสงออก-น�าเขา ดชนราคาสงออก เดอนตลาคม 2562 เทากบ 100.7 (ป 2555 = 100) เทยบกบเดอนตลาคม 2561 ลดลงรอยละ 0.2 (YoY) และเมอเทยบกบเดอนกนยายน 2562 (MoM) ลดลงรอยละ 0.4 จากผลของราคาในหมวดสนคาแรและเชอเพลง และหมวดสนคาอตสาหกรรมลดลงรอยละ 14.6 และ 0.1 ตามล�าดบ โดยเฉพาะน�ามนส�าเรจรป น�ามนดบ เมดพลาสตก รถยนต อปกรณและสวนประกอบ และ เครองอเลกทรอนกส ปรบลดลงตามราคาตลาดโลกทไดรบผลกระทบจากเศรษฐกจโลกชะลอตว ขณะทหมวดสนคาทปรบสงขน ประกอบดวยหมวดสนคาเกษตรกรรม สงขนรอยละ 4.6 ตามการสงขน ของราคา ขาว ไกสดแชเยนแชแขง ยางพารา ผลไมสดแชเยน แชแขงและแหง ตามความตองการของตลาดคคาทมอยางตอเนอง และหมวดสนคาอตสาหกรรมการเกษตร สงขนรอยละ 0.3 ตามการสงขน ของราคาผลไมกระปองและแปรรป อาหารทะเลกระปองและแปรรป เฉลย 10 เดอน (ม.ค. - ต.ค.) ป 2562 เทยบกบชวงเดยวกนของป 2561 สงขนรอยละ 0.3 (AoA) ดชนราคาน�าเขา เดอนตลาคม 2562 เทากบ 92.9 (ป 2555 = 100) เทยบกบเดอนตลาคม 2561 ลดลงรอยละ 1.4 (YoY) และเมอเทยบกบเดอนกนยายน 2562 ลดลงรอยละ 0.3 (MoM) จากราคาหมวดสนคาเชอเพลงลดลงรอยละ 17.1 อาท น�ามนดบ น�ามนส�าเรจรป กาซธรรมชาตปโตรเลยม และถานหน ตามภาวะราคาตลาดโลกทชะลอตว ประกอบกบเงนบาทแขงคา ขณะทหมวดสนคาท ดชนราคาน�าเขาปรบสงขน ประกอบดวย หมวดสนคาทน สงขนรอยละ 2.2 อาท เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ เครองจกรกลและสวนประกอบ ผลตภณฑโลหะ เครองมอ เครองใชทางวทยาศาสตร การแพทย การทดสอบ หมวดสนคาวตถดบและกงส�าเรจรป สงขนรอยละ 1.5 อาท ทองค�า อปกรณ สวนประกอบเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส ผลตภณฑท�าจากพลาสตก หมวดสนคาอปโภคบรโภค สงขนรอยละ 1.1 อาท สบ ผงซกฟอกและเครองส�าอาง และเครองใชไฟฟาในบาน และหมวดยานพาหนะและอปกรณการขนสง สงขนรอยละ 2.5 อาท สวนประกอบและอปกรณยานยนตและรถยนตนง เฉลย 10 เดอน (ม.ค. - ต.ค.) ป 2562 เทยบกบชวงเดยวกนของป 2561 สงขนรอยละ 0.1 (AoA)

การคาระหวางประเทศของไทย : ตลาคม 2562

สนคาและแหลงน�าเขา 5 อนดบแรก เดอน ต.ค. 62

Page 11: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

ราคาทองค�าเฉลยรายเดอน

อตราแลกเปลยนเฉลยรายเดอน

ราคาน�ามนเฉลยรายเดอน

ราคาสนคารายเดอน

ราคาทองค�า ราคาทองค�าเดอนพฤศจกายน เฉลยอยท 21,104.76 บาท ลดลงรอยละ 1.84

เมอเทยบกบเดอนกอนหนา ลดลงตดตอกนเปนเวลา 2 เดอน แตถอวายงสงเมอเทยบกบ ชวงเดยวกนของปกอนหนา (ขยายตวรอยละ 10.58) สอดคลองกบทศทางราคาทองค�าในตลาดโลกทลดลงรอยละ 1.66 เมอเทยบกบเดอนกอนหนา มาอยท 1,470.02 เหรยญสหรฐฯ ตอทรอยออนซ ปจจยทสงผลใหราคาทองค�าในเดอนนลดลงมาจาก การคลายความกงวลตอสถานการณทางการคาของสหรฐและจน แมวาจะมความคบหนา ของการเจรจาขอตกลงทางการคา แตชวงปลายเดอนมเหตการณทสหรฐฯ สนบสนน ร างกฎหมายสทธมนษยชนและเสรภาพของฮองกง ท�าใหนกลงทนกลบมา ซอทองเพมขน โดยคาดการณวาราคาทองค�าในไตรมาส 4 ของป 2562 จะปรบตวอยท 1,450 - 1,550 เหรยญสหรฐฯ ตอทรอยออนซ

ราคาน�ามนราคาน�ามนดบเดอนพฤศจกายน 2562 ปรบตวเพมขน โดยราคาน�ามนดบ WTI

เฉลยอยท 56.97 เหรยญสหรฐฯ ตอบารเรล เพมขนรอยละ 5.57 จากเดอนกอนหนา เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอนหดตวรอยละ 0.24 โดยราคาน�ามนดบทปรบเพมขน ในเดอนนเนองจากความตองการใชน�ามนมแนวโนมปรบตวเพมขน หลงทศทางเศรษฐกจสหรฐฯ เรมฟนตว และยงไดรบปจจยหนนจากการเจรจาการคาระหวางสหรฐฯ กบจนทมทศทางดขน โดยคาดวาจะสามารถบรรลขอตกลงทางการคาระยะแรกได ภายสนปน ประกอบกบมการคาดการณวากลมโอเปก (OPEC) และประเทศพนธมตร มแนวโนมจะขยายระยะเวลาปรบลดก�าลงการผลต จากเดมสนสดในเดอน ม.ค.63 เปนเดอน ม.ย.63 สงผลใหราคาน�ามนขายปลกในประเทศเพมขนตาม โดยราคา น�ามนแกสโซฮอลล อยท 24.01 บาท/ลตร เพมขนรอยละ 0.33 จากเดอนกอนหนา ขณะทราคาน�ามนดเซล อยท 25.72 บาท/ลตร เพมขนรอยละ 0.16 จากเดอนกอนหนา

อตราแลกเปลยนคาเงนบาทเดอนพฤศจกายน 2562 เฉลยอยท 30.24 บาทตอเหรยญสหรฐฯ

แขงคาขนรอยละ 0.40 จากเดอนกอนหนา และเมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน แขงคาขนรอยละ 8.27 โดยปจจยทสงผลตอคาเงนบาท สวนใหญมาจากตางประเทศ ไมวาจะเปนความกงวลเกยวกบการเจรจาการคาระหวางสหรฐฯ กบจน ทยงม ความไมแนนอน ท�าใหมเงนทนจากตางประเทศไหลเขาไทยจ�านวนมากในฐานะเปนแหลงลงทนทปลอดภยสงผลใหคาเงนบาทแขงคาขนอยางตอเนอง นอกจากนยงตองพจารณาขอมลตวเลขเศรษฐกจของสหรฐฯ เชน ตวเลขจดพ การใชจายสวนบคคล การจางงาน และความเคลอนไหวของธนาคารกลางสหรฐฯ (เฟด) ซงจะสงผลตอ คาเงนบาทในระยะตอไป

ขาว ราคาขายสงเฉลยขาวขาว 5% (ใหม) เดอนพฤศจกายน 2562 ปรบตวลดลงจาก

เดอนตลาคม จากราคา 1,140.24 บาท/100 กโลกรม เปน 1,128.68 บาท/100 กโลกรม เชนเดยวกบราคาขายสงเฉลยขาวหอมมะล 100% ชน 2 (ใหม) ทปรบตวลดลง จาก 3,465.00 บาท/100 กโลกรม เปน 3,280.26 บาท/100 กโลกรม โดยภาพรวมราคาขาวปรบตวลดลงจากปจจยหลายอยาง อาท ผลผลตทยอยออกสตลาดมากขน ประเทศผน�าเขารายใหญปรบลดการน�าเขาขาวจากภาวะเศรษฐกจโลกชะลอตว และคาเงนบาททแขงคา

ยางพาราราคายางแผนรมควนชน 3 และราคายางแทง STR 20 (ราคาเฉลย ณ ทาเรอ

กรงเทพฯ และทาเรอสงขลา) เดอนพฤศจกายน 2562 เฉลยอยทกโลกรมละ 45.62 บาท และ 41.57 บาท ตามล�าดบ ปรบตวเพมขนจากเดอนกอนหนาคดเปนรอยละ 4.11 และ 5.00 ราคายางปรบตวเพมขนเปนผลจากโรคใบรวงในยางพาราและฝนตกชกในพนทปลกยาง ท�าใหมผลผลตออกสตลาดนอย ประกอบกบผประกอบการภายในประเทศมความตองการในการสงมอบยาง

11

Commodities & FX

สนคามลคา Δ สดสวน

ประเทศ มลคา Δ สดสวน

(ลานUSD) (%YoY) (%) (ลาน USD) (%YoY) (%)

เครองจกรกลและสวนประกอบ

1,747.96 +0.05 8.63 จน 4,574.24 +0.48 22.59

เครองจกรไฟฟาและสวนประกอบ

1,609.97 -8.87 7.95 ญปน 2,945.59 -10.80 14.55

เคมภณฑ 1,210.46 -17.14 5.98 สหรฐฯ 1,374.12 +1.71 6.79

น�ามนดบ 1,121.53 -50.69 5.54 มาเลเซย 1,042.58 -20.11 5.15

อญมณและเครองประดบ

1,093.83 -4.60 5.40 สงคโปร 821.59 +18.67 4.06

เดอนสนคา

Oct-62 Nov-62 %∆(MOM) Nov-61 Nov-62 %∆(YOY)

ขาว : (Baht/100Kg)

ขาวขาว 5% (ใหม) 1,140.24 1,128.68 -1.01 1,175.00 1,128.68 -3.94

ขาวหอมมะล 100% ชน 2 3,465.00 3,280.26 -5.33 3,315.00 3,280.26 -1.05

ยางพารา : (Baht/Kg)

แผนรมควน ชน3 (f.o.b) 43.82 45.62 4.11 44.60 45.62 2.29

ยางแทง STR20 (f.o.b) 39.59 41.57 5.00 40.96 41.57 1.49

ทองค�า

ลอนดอน PM (USD/Troy oz.) 1,494.80 1,470.02 -1.66 1,220.95 1,470.02 20.40

ไทย (THB/Baht) 21,500.00 21,104.76 -1.84 19,086.36 21,104.76 10.58

น�ามนดบ : (USD/BBL)

WTI 53.96 56.97 5.57 56.96 56.97 0.01

อตราแลกเปลยน

THB/USD 30.37 30.24 -0.40 32.97 30.24 -8.27

สถานการณราคาทองค�า ราคาน�ามน อตราแลกเปลยน และราคาสนคาเกษตรพฤศจกายน 2562

Page 12: Journal - MOC...Journal Trade Policy and Strategy Office วารสาร สนค. ป ท 10 ฉบ บท 101 ธ นวาคม 2562 สมรภ ม สงครามเทคโนโลย

02-507-7890, 02-507-7895 www.tpso.moc.go.th

ศนยขอมลขาวสารของราชการ

GLOBAL NEWSโดย : ดร.ไพศาล มะระพฤกษวรรณ นกวชำกำรพำณชยช�ำนำญกำรพเศษ

พบกบ

@TPSO.Tradeinsights

อนเดยจะถอนตวจาก RCEP จรงหรอ?อนเดยท�า Surprise ดวยการประกาศไมรวมในความตกลง RCEP ในชวง

การประชม ASEAN Summit ทประเทศไทยเปนเจาภาพ เมอตนเดอนพฤศจกายน 2562 การทอนเดยจะทง RCEP อาจเปนการเสยโอกาสครงใหญของอนเดยกเปนไดRCEP คออะไร

RCEP คอ ความตกลงห นส วนทางเศรษฐกจระดบภมภาค (Regional Comprehensive Economic Partnership : RCEP) โดยเปนความตกลงเขตการคาเสร ระหวาง 10 ชาตสมาชกอาเซยน และ 6 ชาตคเจรจา (ไดแก จน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด) ซงไดเรมเจรจากนมาตงแตป 2555 และสมาชก RCEP ยกเวนอนเดยสามารถสรปผลการเจรจากนไดในการประชม ASEAN Summit เมอเดอนตนเดอน พ.ย. 2562 และคาดวาจะสามารถลงนามรวมกนไดในชวงตนป 2563 จะสงผลให RCEP เปนกลมเศรษฐกจทใหญทสดในโลก มสดสวนเกอบครงหนงของเศรษฐกจโลก (39% ของ GDP PPP US$ โลก แตหากไมรวมอนเดยจะมสดสวน 29% (Cr. : World Bank) และราวครงหนงของประชากรโลก (48% ของประชากรโลก) ซง RCEP จะกาวขนมาผงาดในเวทโลกแทน TPP อนง ADB ไดพยากรณวา ในป 2593 เอเชยจะมมสดสวน 52% ของ GDP โลก ดเหมอนวา RCEP อาจท�าใหการคาดการณของ ADB เกดเรวยงขนขอกงวลของอนเดยทท�าใหไมรวม RCEP

1. เกรงวาสนคาจนทราคาถกจะทะลกเขาสตลาดอนเดย อนจะสงผลตอผประกอบการ รายยอยทยงไมพรอมจะแขงขน โดยเฉพาะสนคาไฮเทคและเครองใชไฟฟา ปจจบนอนเดยขาดดลการคาจนเปนอนดบหนงเกอบ 6 หมนลานเหรยญสหรฐฯ

2. อนเดยเสนอใหมประเดนเรอง 1) การมมาตรการ Safeguard ปกปองตลาดภายในจากการทมตลาดและ 2) ลดการกดกนในเรองของแรงงานและภาคบรการ ซงอนเดย มความไดเปรยบ

อยางไรกตาม อนเดยไมไดรบการตอบสนองในเชงบวกจากทประชม อนเดยจง ถอนตวจากความตกลง RCEPอนเดยปกปองผผลตในประเทศเกนไปหรอไม?

การถอนตวของอนเดยจาก RCEP เกดจากแรงกดดนจากผผลตในอนเดยใหปกปองผผลตในประเทศ เชน อตสาหกรรมเหลก ตามรายงานของ GTA และ Fitch Solutions กลาววาอนเดยเปนประเทศทมมาตรการปกปองทางการคา (protectionism) มากทสด สงเปนอนดบ 2 รองจากสหรฐฯ โดยเฉพาะในชวง 3 ปทผานมา (2559-2561) แมวา การปกปองจะท�าใหคแขงเขาตลาดอนเดยไดยากขน แตกท�าใหสนคาสงออก (ทพงพาการน�าเขาชนสวนอตสาหกรรม) ของอนเดยแพงขนในตลาดโลกดวยเชนกน รวมทง ผบรโภคในประเทศกตองซอสนคาทราคาแพงกวาในตางประเทศดวย ตวอยางเชน ทวในอนเดยบางรนแพงกวาในไทยเกอบเทาตว

ดงนนแมวาบางอตสาหกรรมจะไดประโยชนจากมาตรการปกปอง อาท เหลก และชนสวนอเลกทรอนกส แตหลายอตสาหกรรม เชน อตสาหกรรมตอเนอง กไดรบผลกระทบ มากกวา และเมอพจารณาการสงออกของอนเดยตงแตป 2556 พบวาจ�ากดอยเพยง 1.6-1.7% ของการสงออกรวมทวโลก ขณะทการเขาเปนสวนหนงของหวงโซอปทานโลก (Global Supply Chain: GSC) ของอนเดยกมอตราลดต�าลงอยางตอเนองตงแตป 2556 จนท�าใหมอตราต�าทสดในโลก เปนผลจากมาตรการปกปองทางการคามากเกนไป (Cr. : Global Trade Atlas) การเชอมโยงกบหวงโซอปทาน (GSC) มความจ�าเปนในภาวะทการคาโลกชะลอตวอนเนองมาจากสงครามการคา ทงนการปกปองทางการคามากเกนไปจะสงผลเสยตออนเดยเองใน 4 ดาน 1) ผลเสยทเกดกบอตสาหกรรมโดยรวมมมากกวาผลดทไดรบ 2) ลดความสามารถในการแขงขนของอนเดยเองเนองจากมตนทนทสงกวาคแขง 3) เสยโอกาสในการเขาสตลาดทใหญทสดในโลกเชน RCEP และ 4) การปกปอง ผผลตภายใน (เชนการตงก�าแพงภาษ) ยงสงผลใหเกดการตอบโตทางการคาจาก ประเทศอน โดยเฉพาะจากประเทศใน G-20 โดยพบวาประเทศอนเดยอยในกลมทถกมาตรการตอบโตทางการคามากทสดในชวง 3 ปทผานมา

ปกปองตลาดแลวผผลตในประเทศไดประโยชนจรงหรอ?การปกปองตลาดมากไปกอใหเกดประโยชนแกบางกลมมากกวาประโยชนทจะตกแตผผลต

โดยรวม จากการศกษาของสถาบน Indian Institute of Foreign Trade (IIFT) กลาววา การกดกนสนคาจนอาจเกดผลเสยมากกวาผลได (Cr. : IIFT) โดยสรปได ดงน

1. ในชวงป 2550-2551 และ 2560-2561 การขยายตวของการน�าเขาจากจนมความสมพนธโดยตรงตอการเพมขนของมลคาเพมรวม (Gross Value Added : GVA) และผลผลตของอนเดย

2. ในอตสาหกรรมหลก 26 สาขาทมการศกษาผลกระทบดานลบตอ GVA มเพยง 4 อตสาหกรรม คอ ไฟฟาพลงน�า เหลก/เหลกกลา อญมณ และของเลน

3. เมอพจารณาจากการน�าเขาสนคาทน สนคาขนกลาง และสนคาอปโภคบรโภคจากจนพบวา สนคาขนกลางกอใหเกดการเพมขนของผลผลตสงสด ขยายตว 163% รองลงมาเปนสนคาทน 93% และสนคาอปโภคบรโภค 73% ตามล�าดบ กลาวคอการน�าเขาสนคาทนและสนคาขนกลางจากจนกอใหเกดผลดตออตสาหกรรมอนเดย

4. การแขงขนจากสนคาจนกดดนใหเกดการปรบปรงประสทธภาพการผลตของผผลตภายในของอนเดย และสงผลใหบรษททมประสทธภาพสามารถขยายสวนแบงตลาดไดเพมขน โดยเฉพาะกลมเคมภณฑและยา นอกจากถกกระตนใหเพมประสทธภาพแลวยงท�าใหสามารถสงออกไดเพมขนดวย

5. การสงออกและ GDP ในชวงทมการเปดเสรการคามอตราทสงกวาชวงทมการปกปองตลาดเปนอยางมาก การปกปองตลาดจงมประโยชนนอยเมอเทยบกบการเชอมโยงกบหวงโซอปทานโลกซงมประโยชนตออนเดยมากกวาในภาพรวมความส�าคญของอนเดยตอ RCEP

1. อนเดยเปนตลาดใหญอนดบสองรองจากจนใน RCEP จะกอใหเกดพลวตทางเศรษฐกจในกลมมากขน

2. เพอถวงดลกบจน โดยกอนหนาการประชม ASEAN Summit ในไทย ญปนไดพยายามใหอนเดยเหนประโยชนของการเขารวมในขอตกลง RCEP หากไมมอนเดย จนจะมมอทธพลใน RCEP มากทสด

3. ญปนสามารถใชอนเดยเปนเสนทางสายไหมเสนทสอง เพอลดการพงพาเสนทางสายไหม ของจนเพยงแหงเดยว โดยทผานมาญปนไดเขาไปชวยพฒนาทางหลวง Golden Quadrilateral เชอมโยงเมองเศรษฐกจหลกของอนเดยใหสามารถเชอมโยงภมภาคอนๆ เชน อาเซยน (ผานไทย) ตะวนออกกลาง ยโรป และแอฟรกา

4. อนเดยเปนตลาดทมศกยภาพของไทยและอาเซยนขอคดเหน/ขอเสนอแนะ

1. การทอนเดยจะกาวสเปาหมายการเปน “โรงงานของโลก” แหงใหมตามนโยบาย “Made in India” นน มเพยงหนทางเดยว คอ ตองเปดเสรทางการคาและเชอมโยงกบหวงโซอปทานโลกมากขน ซงจะกระตนใหอตสาหกรรมในประเทศปรบตวใหเขมแขงสามารถแขงขน ในตลาดโลกได ซง Narendra Modi นายกรฐมนตรอนเดยกตระหนกดถงความจรงขอน ดงนน นายกฯ คงจะไมทง RCEP แตอาจมการเจรจาใหอนเดยไดประโยชนมากขน เชน การเพมโอกาสใหแรงงานดาน IT (BPO-Business Process Outsource เชน บรการดานการพฒนา Software และ Call center) ของอนเดยสามารถเขาท�างานใน Silicon Valley ของจนไดมากขน

2. การเจรจาเพอดงอนเดยเขาสโตะเจรจาจะมขนแนนอนไมชากเรว โดยญปนดเหมอนเปนประเทศทอนเดยตองการพดคยดวยมากทสด เนองจากการแขงขนในการคาโลกจะตองพงพาเทคโนโลยน�าเขามากเปนพเศษ

3. ไมวาผลการเจรจาออกมาในรปแบบใด ประเทศไทยดจะมภาษดเปนพเศษเนองจากเปน จดเชอมโยงระหวางภมภาคเอเชยใต อาเซยน และอนเดย อกทงเปนจดตดของเสนทางสายไหมสายจนและอนเดย จงไดยกระดบใหไทยเปนศนยกลางของเศรษฐกจโลกทส�าคญอกแหงหนง

4. อตสาหกรรมอาหารเปนอตสาหกรรมทนาสนใจเปนพเศษ เนองจากประเทศในกลม RCEP มแนวโนวทจะผลตอาหารไมเพยงพอกบความตองการ โดยเฉพาะจน อนเดย ฟลปปนสและอนโดนเซย จงเปนโอกาสทผสงออกของไทยควรตดตามพฒนาการของ RCEP มากเปนพเศษ

ไดทชน13สนค.