Jakość żywności w Polsce

Wybrane informacje na temat jakości i monitorowania jakości żywności

XXIX Sympozjum GAP 22-24 maja 2009 Zakopane

BADANIA ŻYWNOŚCI W RAMACH URZĘDOWEJ KONTROLI I MONITORINGU

WYKONUJE PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA Plan pobierania próbek do badania żywności w

ramach urzędowej kontroli i monitoringu w Państwowej Inspekcji Sanitarnej  jest corocznie opracowywany w Głównym Inspektoracie Sanitarnym we współpracy z jednostkami badawczo-rozwojowymi

Narodowym Instytutem Zdrowia Publicznego - Państwowym Zakładem Higieny,

Instytutem Żywności i Żywienia, Instytutem Chemii i Techniki Jądrowej.

W ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobiera się próbki żywności pochodzące

Pula podstawowa z importu z krajów Unii Europejskiej (bez Polski) z produkcji krajowej

Pula rezerwowa   w przypadku podejrzenia niewłaściwej jakości

zdrowotnej i możliwości zagrożenia zdrowia w przypadku zatruć, skarg składanych przez

konsumentów w ramach kontroli i pobierania próbek w tych

podmiotach, u których wcześniej stwierdzono przekroczenia (tzw. follow-up inforcement)

W badaniach jakościowych żywności uwzględnia się następujące kierunki badań

Pozostałości pestycydów Metale szkodliwe dla zdrowia Azotany 3-MCPD (3-monochloropropane-1,2-diol or 3-chloro-1,2-propanediol) Zanieczyszczenia mikrobiologiczne Mikotoksyny Histamina Metanol i cyjanowodór Dozwolone substancje dodatkowe Parametry czystości substancji dodatkowych i substancji

pomagających w przetworzeniu GMO Skażenia promieniotwórcze

c.d. w badaniach jakościowych żywności uwzględnia się następujące kierunki badań

Środki spożywcze poddane promieniowaniu jonizującemu Jod w soli kuchennej Wybrane parametry w środkach spożywczych specjalnego

przeznaczenia żywieniowego i suplementach diety Żywność wzbogacana Materiały i wyroby poznaczone do kontaktu z żywnością WWA (Wielopierścieniowe Węglowodory Aromatyczne) Furan Akryloamid Izomery trans kwasów tłuszczowych

Ocena jakości w badaniach

Badania prowadzi się oczywiście wykorzystując metody statystyczne Losowo pobiera się próbki żywności, których analiza pozwala na wnioskowanie o parametrach jakościowych badanych produktów

Średnie i mediany z procentu próbek zdyskwalifikowanych w trakcie kontroli w poszczególnych latach dla wszystkich grup

badanych produktów 8,9

5,6

4,2

3,4

7,8

4,05

3,05 3,25

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

7,0

8,0

9,0

10,0

2000 2004 2005 2006

Średnia

Mediana

Odsetek zdyskwalifikowanych próbek wybranych grup produktów

0

5

10

15

20

25

2000 2004 2005 2006

MlekoMięso i przetwory mięsne (bez konserw)Ryby i przetwory rybne (bez konserw)MasłoPieczywo - wtym cukiernicze sucheOwoce, warzywa,grzyby i przetwory(bez konserw)

Odsetek zdyskwalifikowanych próbek wybranych grup produktów c.d.

0

5

10

15

20

25

2000 2004 2005 2006

Wyroby garmażeryjne Napoje bezalkoholoweNapoje alkoholowe UżywkiPróbki kontrolne posiłków

Zaopatrzenie w wodę pitnązaopatrzenie ludności w wodę z instalacji wodociągowych (2007 r.)

Zaopatrzenie w wodę pitnąOdsetek ludności zaopatrywanej w wodę odpowiadającą

wymaganiom sanitarnym (2007 r.)

Zaopatrzenie w wodę pitnąOdsetek zakwestionowanych próbek wody (2007 r.)

Wytwarzanie, przetwarzanie i handel żywnością

Kontrola jakości procesów

Kontrola wytwórców

Kontrola zakładów przetwórczych

Kontrola miejsc składowania i przechowywania

Kontrola sklepów i punktów sprzedaży

Odsetek zakładów produkujących żywność w Polsce o złym stanie sanitarnym

17,416,7

22,521,0 20,7 21,1

18,8 18,9

16,6

15,0

7,25,8

4,9

0

5

10

15

20

25

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Odsetek mleczarni w Polsce o złym stanie sanitarnym

8,3 7,4 8,1 8,2

12,6

16,6

20,7

25,8 26,4

38,5

29,9

20,1

25,7

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Odsetek punktów skupu mleka w Polsce o złym stanie sanitarnym

22,5

25,8 25,4

20,6

16,0

24,6

16,5 16,5 16,214,2

11,814,0

8,4

0

5

10

15

20

25

30

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Odsetek sklepów spożywczych w Polsce o złym stanie sanitarnym

41,4 40,4

23,520,8 19,8 18,3

15,513,1

10,0 8,7

3,3 2,9 3,1

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Zdrowa żywność

Czy żywność w Polsce jest zdrowa, ekologiczna i bezpieczna ?

Liczba rolnych gospodarstw ekologicznych w Polsce

235 236 207 182 231 338669

882

1287

16831951

3504

6618

0 0 0 0282

611

1118 1095 999

2077

5231

5683

5252

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

Rok 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Liczba gospodarstw z certfikatem

Liczba gospodarstw w trakcie przestawiania

Średnie roczne stężenie CEZU-137 w wybranych grupach artykułach żywnościowych

Zgodnie z europejskimi normami, maksymalne stężenie cezu-137 w żywności wynosi 600 Bq (bekereli) na kilogram

1,11,1

0,90,9

1,0

0,9

1,0

0,9

0,8

0,7

0,5

0,6

1,0

0,9 0,9

0,7

0,8

0,7

0,8

0,6 0,6

0,7

0,9

0,5

0,9 0,9

0,0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,0

1,2

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Mięso, Drób, Ryby, Jaja , Ziemniaki, Warzywa i owoce, Zboża Mleko