Jacek Wallusch_________________________________

Współczesne Teorie Ekonomiczne

John Maynard Keynes – podejście makroekonomiczne

badanie wielkości globalnych;

analiza w kategoriach pieniężnych;

zmiany ilości (a nie zmiany cen);

model statyczny i krótkookresowy;

JM Keynes_________________________________________________________________________________Przewrót metodologiczny

analiza przyczynowo-skutkowa;

metoda równowag cząstkowych w skali makro;Wallusch, Wallusch, WTEWTE

„„stawiam siebie w szeregach stawiam siebie w szeregach heretykówheretyków”” (1934)(1934)

Różnice między podejściem neoklasyków a Keynesa wywołane konkretnym kontekstem tworzonej teorii: Wielki Kryzys

• metoda równowag cząstkowych a analiza przyczynowo-skutkową;

• pokazanie kolejno wpływu zmiennych niezależnych na kształtowanie się zmiennych

zależnych, przy założeniu stałości

JM Keynes________________________________________________________________________________Przewrót metodologiczny

określonych wielkości. Analiza stopniowa związków i łączenie ich daje ostatecznie obraz równowagi ogólnej.

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Różnice między podejściem neoklasyków a Keynesa najlepiej widoczne przy analizowaniu metody użytej przez JMK

Popyt efektywnyPopyt efektywnywyznacza go miejsce przecięcia się

krzywej zagregowanego popytu przez krzywą zagregowanej

podaży (MALTHUS)(MALTHUS)

JM Keynes________________________________________________________________________________Popyt efektywny

Popyt efektywny = popyt zrealizowanyPopyt efektywny = popyt zrealizowanyzdeterminowany przez wielkość wydatków

konsumpcyjnych i inwestycyjnychWallusch, Wallusch, WTEWTE

Popyt efektywny jako najważniejszy element Ogólnej teorii:

Założenia____________________________________________________________________________________________Wielkości stałe

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Model Keynesa – statyczny i krótkookresowy ze względu na przyjęte założenia dotyczące struktury gospodarki

• ilość i kwalifikacje rozporządzalnej siły roboczej;

• ilość i jakość rozporządzalnego wyposażenia kapitałowego;

• technika i stopień konkurencji;

• gusty i przyzwyczajenia konsumentów;

• przykrość związana z różną intensywnością pracy oraz działalności organizacyjnej i nadzorczej;

• struktura społeczna;

Kontakt____________________________________________________________________________________________Konsumpcja

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Skłonność do konsumpcji i krańcowa skłonność do konsumpcji jako wyznaczniki zachowania społeczeństwa.

Czynniki wyznaczające skłonność do konsumpcji

SUBIEKTYWNESUBIEKTYWNE: gusty i preferencje

OBIEKTYWNEOBIEKTYWNE: zmiana jednostki płac; zmiana różnicy między dochodem i dochodem netto; nieoczekiwane zmiany w wartościowaniu kapitału; zmiana stopy dyskontowania przyszłego dochodu; zmiana polityki fiskalnej; zmiana w przewidywaniach co do relacji obecnego i przyszłego poziomu dochodu

Skłonność do konsumpcji jest względnie stała w Skłonność do konsumpcji jest względnie stała w krótkim okresie przy określonym dochodziekrótkim okresie przy określonym dochodzie

Długookresowe zmiany zachowań konsumpcyjnych

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________Skłonność do konsumpcji

stądstąd

powstaje luka między

dochodem a wydatkami

Prawo Saya Prawo Saya zanegowanezanegowane

Negacja prawa Saya poprzez przedstawienie długookresowej malejącej krańcowej skłonności do konsumpcji

skłonność do konsumpcji maleje wraz ze wzrostem dochodu

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

psychologiczna skłonność do

konsumpcji

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________skłonność do konsumpcji

stąd w wielkościach krańcowych:stąd w wielkościach krańcowych:

dochodkonsumpcja

YC

YS

1 stądstąd SCY

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Podstawa wyprowadzenia mnożnika inwestycyjnego

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Pieniądz – stopa procentowa – inwestycje: podstawowa relacja tłumacząca system keynesowski

PREFERENCJA PŁYNNOŚCIPREFERENCJA PŁYNNOŚCI• skłonność do utrzymywania rezerw pieniężnych

w formie płynnej• zmiany stopy procentowej wywołują:

1. preferencja płynności2. zmiany ilości pieniądza

stopa procentowa a inwestycje

model neoklasyczny?

1. realnerealne czynniki zapobiegliwości 2. krańcowa efektywność kapitałukrańcowa efektywność kapitału

PREFERENCJA PŁYNNOŚCIPREFERENCJA PŁYNNOŚCI

STOPA PROCENTOWA

wynagrodzenie za zrzeczenie się płynnościwynagrodzenie za zrzeczenie się płynności

Zmiany preferencji płynności a klasyczne rozumienie teorii ilościowej:

MV PT

V = const.

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

stopa procentowa a inwestycje

Ustalanie stopy procentowej na rynku pieniężnym – stopa procentowa jako zjawisko czysto pieniężne

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________

ceny

ilościq1 q2

p1

p2 popyt na pieniądz

podaż pieniądza

ST

OP

A

PR

OC

EN

TO

WA

Jak zmniejszyć stopę procentową?Zwiększyć podaż pieniądza!

stopa procentowa a inwestycje

stosunek przewidywanejprzewidywanej dochodowości danego obiektu kapitałowego do jego ceny podaży lub

kosztu produkcji

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________

stosunek przewidywanejprzewidywanej dochodowości dodatkowej jednostki danego typu kapitału do

kosztu jej wyprodukowania

Krańcowa rentowność kapitału – podstawowy element systemu keynesowskiego pozwalający zrozumieć zależność stopa procentowa - inwestycje

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

stąd w wielkościach krańcowych:stąd w wielkościach krańcowych:

Rentowność kapitału:Rentowność kapitału:

stopa procentowa a inwestycje

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________stopa procentowa a inwestycje

Inwestycje a stopa procentowa

poziom inwestycji wyznaczą ceny dóbr inwestycyjnychdóbr inwestycyjnych

gdy ich poziom wyrówna przewidywaną krańcową rentowność kapitałuprzewidywaną krańcową rentowność kapitału

ze stopą procentowąstopą procentową

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Zależność sytuacji na rynku dóbr i usług oraz rynku pracy od ceny kształtującej się na rynku pieniężnym (stopy procentowej)

zaprzeczenie neutralności pieniądza

Podjęcie decyzji inwestycyjnychPodjęcie decyzji inwestycyjnych

JM Keynes___________________________________________________________________________________________________

yEr

każde dobro kapitałowe posiada własną stopę procentową

najwyższą własną stopę procentową posiada

pieniądz

stopa procentowa a inwestycje

Wallusch, Wallusch, WTEWTE

Porównywanie oczekiwanej rentowności projektów inwestycyjnych E(y) do stopy procentowej r i podejmowanie na tej podstawie decyzji o inwestycjach.