J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015...J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015Journal of...
Transcript of J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015...J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015Journal of...
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science6
บทนำา
โรคหลอดเ ลอดแดง สวนปลายอด ตน
(peripheralarterialdisease)เปนโรคเรอรงทม
สาเหตทสำาคญมาจากการเกดภาวะหลอดเลอดแดง
แขง(atherosclerosis)จากการสะสมของแผนไข
มนบนผนงชนในของหลอดเลอดแดงทำาใหผนงชน
ในของหลอดเลอดแดงตบแคบลงอยางชาๆการตบ
แคบทเพมขนเรอยๆ จะทำาใหระบบการไหลเวยน
เลอดไปเลยงบรเวณอวยวะสวนปลายลดลง สงผล
ใหผปวยเรมมอาการของโรคในระยะเรมตน คอ
มอาการปวดขาในขณะเดน (Intermittent
Claudication:IC)ตอมาเมอมการอดตนของหลอด
เลอดแดงเพมขนจะสงผลใหอวยวะสวนปลายของ
ผปวยเกดการขาดเลอดขนวกฤต (Critical Limb
Ischemia:CLI) จงสงผลใหผปวยมอาการปวดขา
ในขณะพก (rest pain) อาจเกดแผลขาดเลอด
(ischemic ulcer) หรอเกดเนอเยอสวนปลาย
เนาตาย(gangrene)ไดในทสด1-3อาการปวดขาใน
ขณะเดน (IC) สามารถสงผลกระทบโดยตรงตอ
ความสามารถในการเดนของผปวยเชนผปวยอาจ
มความยากลำาบากในการเดนเดนไดในระยะทางท
ลดลง รวมทงใชความเรวในการเดนไดลดลงดวย
และหากผปวยมอาการทรนแรงขนจนอยในระยะ
ขาขาดเลอดขนวกฤต(CLI)อาจทำาใหผปวยตองสญ
เสยอวยวะสวนปลายหรอถกตดขาไดซงอาจสงผล
ใหผปวยไมสามารถเดนและไมสามารถประกอบ
กจวตรประจำาวนของตนเองไดตามปกตตองพงพา
ผดแลเพมขน รวมทงยงสามารถสงผลกระทบตอ
ภาวะสขภาพของผปวยในดานจตใจ เชน ทำาใหผ
ปวยมภาวะซมเศรา4เกดความกลว5จนสงผลทำาให
ผปวยมคณภาพชวตทลดลงได6ดงนนเพอชวยลด
ผลกระทบทอาจเกดขนกบทงตวผปวยและญาต
ผดแล บคลากรทางสขภาพจงควรใหความสำาคญ
กบการประเมนความสามารถในการเดนของผปวย
ตงแตเรมมอาการในระยะเรมตนรวมทงควรตดตาม
ประเมนความสามารถในการเดนของผปวยอยาง
ตอเนองภายหลงจากไดรบการรกษาแลว
การประเมนความสามารถในการเดนของผปวย
โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน
การประเมนความสามารถในการเดนของ
ผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนเปนการ
ประเมนทางดานรางกายทมความสำาคญและจำาเปน
อยางยงในการดแลและสงเสรมสขภาพของผปวย
โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน ตงแตเรมม
อาการปวดขาในขณะเดนจนกระทงการฟนฟความ
สามารถในการเดนหลงจากไดรบการรกษาดวยการ
ผาตดเพอแกไขพยาธสภาพของโรค จากการ
ทบทวนวรรณกรรมในตางประเทศพบวา มเครอง
มอหลายชนดทนยมนำามาใชเพอประเมนความ
สามารถในการเดนของผปวยโรคหลอดเลอดแดง
สวนปลายอดตนทงในระยะกอนและภายหลงผาตด
เชน
1. การทดสอบการเดนบนลวง (treadmill
testing)วธนนยมนำามาใชทดสอบความสามารถใน
การเดนของผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอด
ตนทมอาการในระยะเรมตน คอ มอาการปวดใน
ขณะเดน โดยสามารถประเมนระดบความรนแรง
ของความลำาบากในการเดนไดจากระยะทางท
ผปวยสามารถเดนไดจนถงมอาการปวดขาและตอง
หยดเดน เจนนเซกและคณะ7 พบวา ผปวยทม
อาการปวดขาในขณะเดนเมอไดเขารวมโปรแกรม
ฝกการเดนบนลวงโดยมผดแลอยางใกลชดเปน
ระยะเวลา 12 สปดาห จะมความสามารถในการ
เดนไดในระยะทางทเพมขนรวมทงมคาดชนความ
ดนของขอเทาเมอเทยบกบแขน (ankle-brachial
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science 7
index, ABI) สงขนอยางมนยสำาคญทางสถต
(p<.05)อยางไรกตามการทดสอบการเดนบนล
วงมขอจำากดทหลากหลายในการนำามาใชทดสอบ
กบผปวย เชน ตำาแหนงพยาธสภาพของโรคและ
ความสามารถทางดานกายภาพของผปวย8
นอกจากน การทดสอบการเดนบนลวงยงตองใช
เวลานานมคาใชจายสงมความไมคลองตวและไม
สามารถใชประเมนไดทวไปเพราะผปวยตองไดรบ
การดแลอยางใกลชดจากแพทยขณะททำาการ
ประเมน ดงนนผปวยจงตองทำาการทดสอบในโรง
พยาบาลหรอคลนกเทานน9
2. การทดสอบดวยการเดน 6 นาท (six
minutewalktest)เปนอกวธหนงทนยมนำามาใช
เพอประเมนความสามารถในการเดนของผปวย
ภายหลงผาตดทงในผปวยโรคหลอดเลอดหวใจตบ
และผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนซง
หวางและคณะ10 ไดศกษาในผปวยโรคหลอดแดง
สวนปลายอดตนทมโรคเบาหวานรวมดวยจำานวน
59 รายพบวา การทดสอบดวยการเดน 6 นาท
มคาความเชอมนในระดบสง(r=.94)อยางไรกตาม
การทดสอบดวยการเดน 6 นาทนน มขอหามใน
ผปวยทมภาวะเจบเคนอกไมคงท (unstable
angina) หรอในผปวยทเกดภาวะกลามเนอหวใจ
ตาย(myocardialinfarction)ในระยะ1เดอน
ทผานมา รวมถงผปวยทเปนโรคความดนโลหตสง
ซงมระดบความดนซสโตลคมากกวา180mmHg
และระดบความดนไดแอสโตลกมากกวา 100
mmHg11ดงนนการทดสอบดวยการเดน6นาทจง
อาจไมสามารถใชไดกบผปวยทกราย โดยเฉพาะ
ผปวยทเปนโรคของระบบหวใจและหลอดเลอด
ดวยเหตน การทดสอบความสามารถในการเดน
ดวยการเดนบนลวงและการทดสอบการเดน6นาท
จงอาจไมเหมาะสมในการนำามาใชประเมนความ
สามารถในการเดนของผปวยทมโรครวมของระบบ
หวใจและหลอดเลอด และผปวยทไมมแพทยดแล
อยางใกลชดขณะเดนนอกจากนการทดสอบความ
สามารถในการเดนดวยการเดนบนลวงและการ
ทดสอบการเดน6นาทอาจไมเหมาะสมกบผปวย
โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนทมแผลขาด
เลอดรวมดวย เนองจากผปวยทมแผลขาดเลอดท
เทาจะมขอจำากดในการเดนไมสามารถลงนำาหนกได
เตมท และอาจมความเสยงสงตอการเกดอบตเหต
ในขณะประเมนเนองจากผปวยสวนใหญเปน
ผสงอาย3
นอกจากมการนำาเครองมอหลายชนดมาใชเพอ
ประเมนความสามารถในการเดนของผปวยโรค
หลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนแลว ปจจบนไดม
การนำาแบบสอบถามหรอแบบประเมนอนๆมาใช
เพอประเมนความสามารถในการเดนของผปวยโรค
หลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนดวยเชนกน ซง
แบบสอบถามทมการนำามาใชมดงน
1.MedicalOutcomesStudyShortForm-
36 (MOS SF-36) และ The Short Form-36
(SF-36)แบบสอบถามทง2ชนดน นยมนำามาใช
กนอยางแพรหลายเพอประเมนภาวะสขภาพและ
คณภาพชวตของผปวยทวไป ซงครอบคลมการ
ประเมน8 ดาน ไดแก 1) ดานการทำาหนาทของ
รางกาย2)ดานบทบาททถกจำากดเนองจากปญหา
ดานรางกาย3)ดานอารมณ4)ดานการทำาหนาท
ทางสงคม 5) ดานการรบรเกยวกบอาการปวด
6) ภาวะสขภาพจต 7) ความมชวตชวา และ
8) การรบรภาวะสขภาพโดยทวไป ในผปวยโรค
หลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน ราสมสเซนและ
คณะ12ไดนำาแบบประเมนMOSSF-36ไปใชในการ
ประเมนผลของการผาตดเพอเพมเลอดในผปวยโรค
หลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน 39 คนพบวา
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science8
ผปวยมคะแนนในดานการทำางานของรางกายภาย
หลงผาตดดขนอยางมนยสำาคญทางสถต(p<.05)
นอกจากน คลวช13 ยงไดนำาแบบประเมน
MOSSF-36ไปใชในการประเมนการฟนตวดานการ
ทำาหนาทของรางกายและคณภาพชวตในผปวยสง
อายโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนภายหลง
ผาตด ซงผลการศกษาพบวา หลงผาตดผปวยม
คะแนนดานการทำาหนาทของรางกายเพมขนอยาง
มนยสำาคญทางสถต(p<.05)อยางไรกตามแบบ
ประเมนMOSSF-36และSF-36มความจำาเพาะ
เจาะจงกบผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอด
ตนคอนขางนอย เนองจากสามารถใชประเมนได
เฉพาะมตดานการทำาหนาทของรางกายและ
บทบาททถกจำากดเนองจากปญหาดานรางกาย12,13
เทานน
2.Walking ImpairmentQuestionnaire
(WIQ)เปนแบบสอบถามความสามารถในการเดน
ของผปวยซงเหมาะสมกบผปวยโรคหลอดเลอดแดง
สวนปลายอดตน แบบสอบถามดงกลาวนนยมนำา
มาใชกนมากขนในการประเมนผลของการรกษา
ผปวยโรคหลอดแดงสวนปลายอดตน โดยเฉพาะ
ในกลมผปวยทมอาการปวดขาในขณะเดน
(IntermittentClaudication)9,14,15รเจนสเตนเนอร
และคณะ16ไดพฒนาWIQขนเพอสอบถามความ
สามารถในการเดนของผปวยโรคหลอดเลอดแดง
สวนปลายอดตน โดยมขอคำาถามทงหมด 21 ขอ
แบงเปน 4 ดาน ไดแก ความลำาบากในการเดน
(walkingimpairment)จำานวน7ขอระยะทางใน
การเดน (walking distance) จำานวน 7 ขอ
ความเรวในการเดน(walkingspeed)จำานวน4
ขอและความสามารถในการเดนขนบนได(stairs
climbing)จำานวน3ขอWIQมความสะดวกใน
การใชเพราะประหยดเวลา เนองจากใชเวลาใน
การตอบแบบสอบถามเพยง 5-10 นาท12 และ
ผปวยสามารถตอบแบบสอบถามนไดดวยตนเอง
โดยไมตองใชพนทหรออปกรณอนใดชวยใน
การประเมนเพมเตม รวมทงยงสามารถประเมน
ความเ สยงตอภาวะหวใจและหลอดเลอด
(cardiovascularrisk)ในผปวยโรคหลอดแดงสวน
ปลายอดตนไดอกดวย14ทงนรเจนสเตนเนอรและ
คณะ16,17ไดทดสอบคณภาพของWIQโดยพบวา
ระยะทางในการเดน (walking distance) และ
ความเรวในการเดน(walkingspeed)ของWIQ
มความสมพนธกบระยะทางและความเรวในการ
เดนบนลวงอยางมนยสำาคญทางสถต (p < .05)
นอกจากน มรายงานการศกษาอนๆ ทไดนำาแบบ
ประเมนWIQ ไปทดลองใชเพอประเมนความ
สามารถในการเดนในผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวน
ปลายอดตนทเขารวมโปรแกรมการออกกำาลงกาย
พบวาWIQสามารถประเมนระยะทางในการเดน
และความเรวในการเดนของผปวยไดตรงกบความ
สามารถในการเดน เมอทดสอบดวยการเดนบน
ลวงไดอยางมนยสำาคญทางสถต(p<.05)18-20
ในปจจบนไดมการนำาWIQไปใชในการศกษา
วจยอยางกวางขวาง เชน ทมนกวจยของศนย
วทยาศาสตรและสขภาพมหาวทยาลยโคโลราโด21
ไดนำาWIQไปวดประสทธภาพของการรกษาผปวย
โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน โดยวด
ความสามารถในการเดนของผปวยจำานวน60คน
ผลการศกษาพบวาWIQ นมความเทยงโดยมคา
สมประสทธแอลฟาของครอนบาคเทากบ .73
เวอรสปาเกตและคณะ22นำาWIQไปใชกบผปวย
โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนทมความ
รนแรงของโรคระดบ2(fontainestageII)และ
ไมมโรครวมหรอไมมขอจำากดในการเดนจำานวน
130คนผลการศกษาพบวาWIQมความเทยงสง
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science 9
ไดคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคเทากบ.92
WIQเปนแบบสอบถามทมขอคำาถามทสนเขาใจงาย
ในปจจบนจงไดมการนำาแบบสอบถามนไปใชและ
แปลเปนภาษาตางๆ อยางกวางขวาง เชน ภาษา
บราซล15 ภาษาดช22 ภาษาจน23 เปนตน ใน
ประเทศไทยยงไมพบรายงานการศกษาทประเมน
ความสามารถในการเดนของผปวยโรคหลอดเลอด
แดงสวนปลายอดตนทงในระยะกอนและหลงผาตด
รวมทงยงไมมรายงานการศกษาใดทกลาวถงการนำา
เครองมอแบบประเมนหรอแบบสอบถามใดมาใช
เพอประเมนความสามารถในการเดนของผปวย
กลมน ผเขยนจงไดนำาแบบสอบถามWalking
ImpairmentQuestionnaire(WIQ)ตนฉบบมา
ใชในการประเมนความสามารถในการเดนของ
ผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนใน
ประเทศไทย โดยไดทำาการแปลแบบสอบถามเปน
ภาษาไทยดวยวธการแปลแบบไปขางหนาและแปล
ยอนกลบ(forward-and-backwardtranslation)
ของบรสลน24 ซงมขนตอนในการแปล 5 ขนตอน
และผเขยนไดดำาเนนการตามขนตอนตางๆดงน
ขนตอนท 1การแปลแบบสอบถามชดตนฉบบ
(forwardtranslation)จากภาษาดงเดม(source
language)เปนภาษาเปาหมาย(targetlanguage)
ขนตอนนผเขยนไดสงจดหมายอเลกทรอนกสถง
เจาของแบบสอบถามตนฉบบเพอขออนญาตใน
การแปลและใชแบบสอบถามภายหลงจากไดรบ
การอนญาตแลวผเขยนไดแปลแบบสอบถามนดวย
ตน เอง โดย ใช ว ธการแปลแบบสมมาตร
(symmetricaltranslationapproach)คอทำาการ
แปลโดยยดความเทาเทยมกนระหวาง2ภาษาคอ
คำานงถงความหมายทถกตองและเปนภาษาทนยม
ใชกนทวไป หรอใชในชวตประจำาวนของทง
แบบสอบถามชดตนฉบบภาษาองกฤษและ
แบบสอบถามทแปลเปนภาษาไทย โดยเนนคำาทม
ความหมายสอดคลองกบบรบทของคนไทย จงได
แบบสอบถามฉบบภาษาไทยฉบบท1
ขนตอนท 2การตรวจสอบแบบสอบถามฉบบ
แปลโดยผทรงคณวฒ(reviewofthetranslated
version by reviewer) เพอเปนการตรวจสอบ
ความถกตองและความเหมาะสมของภาษาทใชใน
การแปลผเขยนไดสงแบบสอบถามฉบบภาษาไทย
ฉบบท 1 ไปใหผเชยวชาญดานภาษาตรวจสอบ
ความหมายและความเหมาะสมของภาษา โดย
ผเขยนไดมการอภปรายกบผทรงคณวฒและปรบ
แกไขตามคำาแนะนำาและตามขอสรปจากการ
อภปรายจงไดแบบสอบถามฉบบภาษาไทยฉบบท
2และไดดำาเนนการตอในขนตอนท3
ขนตอนท 3การแปลยอนกลบ(backward
translation) จากภาษาไทยมาเปนภาษาองกฤษ
อกครงเมอไดแบบสอบถามฉบบภาษาไทยมความ
หมายถกตองและเหมาะสมจากการตรวจสอบของ
ผเชยวชาญดานภาษาแลวเพอลดอคตในการแปล
ยอนกลบผเขยนไดสงแบบสอบถามฉบบภาษาไทย
ฉบบท 2 ไปยงผทรงคณวฒทมความเชยวชาญ
ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ ซงไมเคยเหน
แบบสอบถามชดตนฉบบมากอน จำานวน 2 คน
(ศลยแพทยหลอดเลอด1คนและอาจารยพยาบาล
1 คน) โดยใหผทรงคณวฒทง 2 คนแปล
แบบสอบถามฉบบภาษาไทยฉบบท 2 กลบเปน
ภาษาองกฤษอกครง ซง ขนตอนนทำาใหได
แบบสอบถามฉบบภาษาองกฤษแบบแปลยอนกลบ
จำานวน2ฉบบแลวจงดำาเนนการตอไปในขนตอน
ท4
ขนตอนท 4การเปรยบเทยบเครองมอวจยชด
ตนฉบบกบชดทแปลยอนกลบ (comparisonof
theoriginalversionandtheback-translated
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science10
version)เมอไดรบแบบสอบถามฉบบภาษาองกฤษ
ฉบบแปลยอนกลบฉบบท1และ2แลวผเขยนได
นำาแบบสอบถามฉบบภาษาองกฤษชดตนฉบบกบ
ชดทแปลยอนกลบทง2ชดมาเปรยบเทยบกนเพอ
พจารณาความเหมาะสมทงภาษาและวฒนธรรม
โดยเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางกน
ของแบบสอบถามภาษาองกฤษฉบบแปลยอนกลบ
ทง2ชดพบวาผทรงคณวฒทง2คนใชคำาทมความ
หมายเหมอนกนแตมความแตกตางกนในการเขยน
รปประโยคเพยงเลกนอย ผเขยนจงไดปรบรป
ประโยคโดยเลอกใชคำาทเหมาะสมกบบรบทของคน
ไทยมากทสดแลวสงกลบไปยงผทรงคณวฒทง2คน
อกครง เมอผทรงคณวฒทง 2 คน เหนดวย
กบแบบสอบถามแปลยอนกลบฉบบลาสด
(แบบสอบถามฉบบแปลยอนกลบฉบบท3)ผเขยน
จงไดสงแบบสอบถามฉบบแปลยอนกลบฉบบท 3
ไปยงเจาของแบบสอบถามตนฉบบอกครงอยางไร
กตาม ผเขยนไมไดรบการตอบกลบทางจดหมาย
อเลกทรอนกสจากเจาของแบบสอบถาม อยางไร
กตามเนองจากผทรงคณวฒทง 2 คนเหนดวยกบ
แบบสอบถามฉบบแปลยอนกลบฉบบท3แลวดง
กลาวแลว ผเขยนจงเหนวาแบบสอบถามฉบบ
ตนฉบบและฉบบแปลยอนกลบมความหมาย
เหมอนกนจงดำาเนนการตอในขนตอนท5
ขนตอนท 5 การทดสอบเครองมอวจย
(pretest procedures) ภายหลงจากได
แบบสอบถามฉบบภาษาไทยแลวผเขยนไดทำาการ
หาคณภาพของแบบสอบถามความสามารถในการ
เดนสำาหรบผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอด
ตนดงน1) ผวจยนำาแบบสอบถามฉบบนใหผทรง
คณวฒจำานวน 5 คน ประกอบดวย ศลยแพทย
หลอดเลอด1คนอาจารยพยาบาลทเชยวชาญทาง
ระบบหลอดเลอด 1 คน พยาบาลผปฏบตการ
พยาบาลขนสงทใหการดแลผปวยโรคหลอดเลอด
2คนและหวหนาหอผปวยศลยกรรมผเชยวชาญ
ในการดแลผปวยโรคหลอดเลอด1คนเพอตรวจ
สอบความครอบคลมของเนอหาและความเหมาะ
สมของภาษาทใชซงแบบสอบถามฉบบนมคาดชน
ความตรงตามเนอหา(ContentValidityIndex:
CVI) เทากบ 1.00 และผเขยนไดทำาการทดสอบ
ความเชอมน(reliability)ของแบบสอบถามฉบบ
นในผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนภาย
หลงผาตดทำาทางเบยงหลอดเลอดแดงจำานวน30
คนในโครงการวจยเรอง“ปจจยทำานายการฟนตว
ดานการทำาหนาทของผปวยโรคหลอดเลอดแดง
สวนปลายอดตนภายหลงการผาตดทำาทางเบยง
หลอดเลอดแดง” ซงการวจยดงกลาวไดผาน
การรบรองจากคณะกรรมการจรยธรรมการวจยใน
คนของคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล
(Si 036/2014 รหสโครงการ774/2556 (EC4))
ซงพบวา แบบสอบถามนมคาสมประสทธแอลฟา
ของครอนบาค(Cronbach’salpha)เทากบ.96
ขอจำากดในการทดสอบเครองมอในบรบทไทย
เนองจากในประเทศไทยยงขาดกระบวนการ
ในการคดกรองเพอคนหาผปวยทเปนโรคหลอด
เลอดแดงสวนปลายอดตนตงแตในระยะเรมตน
ซงจากรายงานการวจยในประเทศไทยพบวาผปวย
โรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนจะมารบ
การรกษาทโรงพยาบาลเมอมอาการในระยะท
รนแรง คอ มอาการขาขาดเลอดขนวกฤต25-27
ดงนนผวจยจงจำาเปนตองทดสอบคณภาพของ
แบบสอบถามฉบบนในผปวยภายหลงไดรบการรกษา
ดวยการผาตดทำาทางเบยงหลอดเลอดทขาแลว
นอกจากนในกระบวนการแปลแบบสอบถาม
ฉบบนมความยากลำาบากในเรองของการอธบาย
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science 11
ระยะทาง เพราะการกำาหนดระยะทางใน
แบบสอบถามตนฉบบผพฒนาเครองมอ ใชคำาวา
“block” ซงมความแตกตางกบบรบทของไทย
เพราะเมอแปลแลว คำาวา “block” แปลวา “1
ชวงตก”ซงผตอบแบบสอบถามอาจไมสามารถบอก
ระยะทางทแทจรงทสามารถเดนได ดงนน เพอให
สอดคลองกบบรบทของคนไทยผเขยนจงไดอธบาย
ความหมายของคำาวา“ระยะทาง1ชวงตก”วาม
ระยะทางโดยประมาณเทากบ100เมตรนอกจาก
นเพอชวยใหผตอบแบบสอบถามเขาใจงายขน
ผเขยนไดมการกำาหนดใหระยะทาง1กาวมความ
ยาวโดยประมาณเทากบ30เซนตเมตรหรอ1ฟต
หรอ 1 ไมบรรทด และเพอใหเปนชอของ
แบบสอบถามสามารถสอความหมายในภาษาไทย
ไดอยางชดเจนและเขาใจงายจงแปลชอWIQเปนภาษา
ไทยวา “แบบสอบถามความสามารถในการเดน
สำาหรบผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน”
แบบสอบถามความสามารถในการเดนสำาหรบ
ผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนฉบบ
ภาษาไทยประกอบดวยขอคำาถามทงหมด21ขอ
แบงเปน4สวนสวนท1ความลำาบากในการเดน
สวนท2ระยะทางในการเดนสวนท3อตราเรวใน
การเดนและสวนท4ความสามารถในการเดนขน
บนไดซงแตละสวนมขอคำาถามดงน
สวนท 1 ความลำาบากในการเดน
คำาชแจงคำาถามสวนนตองการทราบถงอาการ
ซงเปนสาเหตททำาใหคณเดนลำาบาก โดยมความ
ยากลำาบากเพยงใดในการเดนจากสาเหตของ
ปญหาสขภาพทเกดขน ในชวงเวลา 1 เดอนท
ผานมาใหทำาเครองหมายถก(/)ลงในชองทตรงกบ
ความเปนจรงมากทสด โดยระดบของความยาก
ลำาบาก หมายถง คณตองใชความพยายามหรอ
มความยากมากนอยเพยงใดเพอทจะเดนไดเมอเกด
ปญหาสขภาพนนขน
อาการทเกดขนขณะเดน
1.มอาการปวดเจบหรอเปนตะครวท
กลามเนอนอง/กน:บรเวณขาขวา/
ขาซาย/ขาทงสองขาง
2. มอาการปวดเมอยหรอเจบทขา
เทา/ขอเขาหรอขอสะโพก
3. ...........................................
4. ...........................................
5. ............................................
6. ............................................
7. ...............................................
ไมยาก ยากเลกนอย ยากพอควร ยากมาก ยากทสด
ระดบความยากลำาบาก
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science12
ระยะทางทสามารถเดนไดโดย
ไมตองหยดพก
1.คณสามารถเดนบานในบาน
หรอรอบๆบานได
2.คณสามารถเดนไดในระยะทาง
50ฟต(50กาว)
3. ..........................................................
4. ..........................................................
5. ..........................................................
6. ..........................................................
7. ..........................................................
ความเรวในการเดนโดย
ไมตองหยดพก
1. คณเดนไดอยางชาๆ/คอยๆเดน
2. ....................................................
3. ....................................................
4. ...................................................
ไมยาก ยากเลกนอย ยากพอควร ยากมาก ยากทสด
ไมยาก ยากเลกนอย ยากพอควร ยากมาก ยากทสด
ระดบความยากลำาบาก
ระดบความยากลำาบาก
สวนท 2 ระยะทางในการเดน
คำาชแจงคำาถามสวนนตองการทราบถงความ
ยากลำาบากทางกายภาพของคณวาเปนเชนไรใน
การเดนตามแนวพนราบโดยไมตองหยดพกในระยะ
ทางทแตกตางกนใหทำาเครองหมายถก(/)ลงในชอง
ทตรงกบความเปนจรงมากทสด
กำาหนดใหระยะทาง 1 กาว มความยาวโดย
ประมาณเทากบ 30 เซนตเมตร หรอ 1 ฟต
(1ไมบรรทด)
สวนท 3 อตราเรวในการเดน
คำาชแจง คำาถามสวนนตองการทราบถง
ความเรวทคณสามารถเดนตามแนวพนราบไดโดย
ไมตองหยดพกในระยะทาง1ชวงตกและมความ
ยากลำาบากทางกายเพยงใดในการเดนดวย
ความเรวนนในชวงเวลา 1 เดอนทผานมาใหทำา
เครองหมายถก(/)ลงในชองทตรงกบความเปนจรง
มากทสด
กำาหนดใหระยะทาง 1 ชวงตก มระยะทาง
โดยประมาณเทากบ100เมตร
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science 13
อตราการเดนโดยไมตองหยดพก
1. คณสามารถเดนขนบนไดได1ชน
2. ..................................................
3. ...................................................
ไมยาก ยากเลกนอย ยากพอควร ยากมาก ยากทสด
ระดบความยากลำาบาก
สวนท 4 ความสามารถในการเดนขนบนได
คำาชแจง คำาถามสวนนตองการทราบถง
จำานวนชนทคณสามารถเดนขนบนไดไดโดยไมตอง
หยดพกและมความยากลำาบากทางกายเพยงใดใน
การเดนขนบนไดในแตละชนใหทำาเครองหมายถก
(/)ลงในชองทตรงกบความเปนจรงมากทสด
กำาหนดให 1 ชน มจำานวนขนเทากบ 8 ขน
บนได
การแปลผลคะแนน
แบบสอบถามความสามารถในการเดนสำาหรบ
ผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนมเกณฑ
ในการใหคะแนนและการแปลผลคะแนนดงน
สวนท 1 ความลำาบากในการเดน (walking
impairment) มคำาถาม7 ขอ สอบถามเกยวกบ
อาการหรอสาเหตททำาใหผปวยเดนลำาบาก และ
ความยากลำาบากในการเดนจากอาการหรอสาเหต
ของปญหาสขภาพทเกดขนในชวงเวลา 1 เดอนท
ผานมามเกณฑในการใหคะแนนดงน
ไมยากให 4 คะแนน
ยากเลกนอยให 3 คะแนน
ยากพอควรให 2 คะแนน
ยากมากให 1 คะแนน
ยากทสด/ทำาไมไดให 0 คะแนน
สวนท 2 ระยะทางในการเดน (walking
distance)มคำาถาม7ขอเกยวกบความยากลำาบาก
ทางกายในการเดนตามแนวพนราบโดยไมตองหยด
พกในระยะทางทแตกตางกน โดยกำาหนดใหระยะ
ทาง 1 กาว มความยาวโดยประมาณเทากบ 30
เซนตเมตรหรอ1ฟตหรอ1ไมบรรทด
สวนท 3 อตราเรวในการเดน (walking
speed)มคำาถาม4ขอเกยวกบความยากลำาบาก
ทางกายในการเดนตามแนวพนราบทระยะทาง 1
ชวงตก โดยไมตองหยดพก ในอตราเรวทแตกตาง
กน ในชวงเวลา 1 เดอนทผานมา โดยกำาหนดให
ระยะทาง1ชวงตกมระยะทางโดยประมาณเทากบ
100เมตร
สวนท 4 ความสามารถในการเดนขนบนได
(stairclimbing)มคำาถาม3ขอเกยวกบความยาก
ลำาบากทางกายในการเดนขนบนไดโดยไมตองหยด
พกในจำานวนชนทตางกนโดยกำาหนดให1ชนม
จำานวนขนบนไดเทากบ8ขน15ซงคำาถามในสวนท
2สวนท3และสวนท4มเกณฑใหคะแนนดงน
ไมยากให 4 คะแนน
ยากเลกนอยให 3 คะแนน
ยากพอควรให 2 คะแนน
ยากมากให 1 คะแนน
ทำาไมไดให 0 คะแนน
แบบสอบถามความสามารถในการเดน ม
คะแนนรวมอยระหวาง0-84คะแนน ซงมเกณฑ
ในการแปลผลคะแนนโดยรวมโดยอาศยหลกการ
แบงอนตรภาคชน28ดงน
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science14
ชวงคะแนน0-28คะแนนหมายถง ผปวย
มความลำาบากในการเดนมาก
ชวงคะแนน29-56คะแนนหมายถงผปวย
มความลำาบากในการเดนปานกลาง
ชวงคะแนน57-84คะแนนหมายถงผปวย
มความลำาบากในการเดนนอย
สรป
การประเมนความสามารถในการเดนของ
ผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตนเปนการ
ประเมนทางดานรางกายทมความสำาคญและจำาเปน
อยางยงในการดแลและสงเสรมสขภาพของ
ผปวย แบบสอบถามWalking Impairment
Questionnaireเปนเครองมอหนงทมการนำามาใช
เพอประเมนความสามารถในการเดนของผปวย
กลมน แบบสอบถามWalking Impairment
Questionnaire ไดรบการแปลเปนภาษาไทยโดย
มชอวา แบบสอบถามความสามารถในการเดน
สำาหรบผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน
ซงในการแปลแบบสอบถามฉบบน ใชรปแบบการ
แปลแบบไปขางหนาและแปลยอนกลบดวยวธการ
ของบรสลน24คอแปลจากภาษาองกฤษเปนภาษา
ไทยและแปลจากภาษาไทยกลบเปนภาษาองกฤษ
อกครง โดยผเขยนและผทรงคณวฒทมความ
เชยวชาญทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ เพอได
แบบสอบถามฉบบภาษาไทยทมความหมายเหมอน
กบตนฉบบภาษาองกฤษใหมากทสดอยางไรกตาม
แบบสอบถามตนฉบบพฒนาใหสอดคลองกบ
วฒนธรรมของประเทศในตะวนตก ผพฒนา
แบบสอบถามฉบบนจงไดกำาหนดระยะทางเดนโดย
ใชคำาวา “ฟต” และ “ระยะหางของ 1 ชวงตก”
เปนเกณฑในการบอกระยะทางทผปวยสามารถเดน
ได ซงแตกตางกบวฒนธรรมของประเทศไทยท
มกจะใชเกณฑในการกำาหนดระยะทางในการเดน
เปน“กาว”และ“เมตร”ดงนนในแบบสอบถาม
ความสามารถในเดนฉบบภาษาไทยจงไดมการ
กำาหนดระยะทางทชดเจนใหกบผปวยคอ กำาหนด
ใหระยะทาง1กาวมความยาวโดยประมาณเทากบ
30เซนตเมตรหรอ1ฟตหรอ1ไมบรรทดและ
กำาหนดให“ระยะทาง1ชวงตก”มระยะทางโดย
ประมาณเทากบ100เมตรทงนผเขยนไดทดสอบ
คณภาพของแบบสอบถามความสามารถในการเดน
สำาหรบผปวยโรคหลอดเลอดแดงสวนปลายอดตน
ฉบบนพบวามคาดชนความตรงตามเนอหาเทากบ
1.00 และมคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค
เทากบ.96
เอกสารอางอง (References)
1.BarthlomewJR,Olin,JW.Pathophysiology
ofperipheralarterialdiseaseandrisk
factorsforitsdevelopment.CleveClin
JMed.2006;73Suppl4:S8-14.
2.HirschAT,HaskalZJ,HertzerNR,BakalCW,
CreagerMA,HalperinJL,etal.ACC/AHA
2005guidelinesforthemanagementof
patientswithperipheralarterialdisease
(lowerextremity,renal,mesenteric,and
abdominalaortic):Executivesummarya
collaborativereportfromtheAmerican
AssociationforVascularSurgery/Society
forVascularSurgery,Societyfor
CardiovascularAngiographyand
Interventions,SocietyforVascular
MedicineandBiology,Societyof
InterventionalRadiology,andthe
ACC/AHAtaskforceonpracticeguidelines
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science 15
(writingcommitteetodevelopguidelines
forthemanagementofpatientswith
peripheralarterialdisease)endorsedby
theAmericanAssociationof
CardiovascularandPulmonary
Rehabilitation:NationalHeart,Lung,and
BloodInstitute;SocietyforVascular
Nursing;TransAtlanticInter-Society
Consensus;andVascularDisease
Foundation.JAmCollCordiol.2006;47(6):
1239-312.
3.MutiranguraP.Emergencyvascular
surgery.Bangkok:AksornSampanPress;
2010.(inThai).
4.GrenonSM,HiramotoJ,SmolderenKG,
VittinghoffE,WhooleyMA,CohenBE.
Associationbetweendepressionand
peripheralarterialdisease:Insightsfrom
theheartandsoulstudy.JAmHeart
Assoc.2012;1(4):e002667.doi:10.1161/
JAHA.112.002667.PubMedPMID:
23130170;PubMedCentralPMCID:
PMC3487348.
5.VasaroangrongT,ThosinghaO,RiegelB,
RuangsetakitC,ViwatwongkasemC.
Factorsinfluencingprehospitaldelay
timeamongpatientswithperipheral
arterialocclusivedisease.EurJCar
diovascNurs.2015Jan20.pii:
1474515114567813.PubMedPMID:
25604723.
6.Wann-HanssonC,HallbergIR,RisbergB,
LundellA,KlevsgardR.Health-related
qualityoflifeafterrevascularizationfor
peripheralarterialocclusivedisease:
Long-termfollow-up.JAdvNurs.
2005;51(3):227-35.
7. JanuszekR,MikaP,KonikA,PetriczekT,
NowobilskiR,NizankowskiR.Theeffect
oftreadmilltrainingonendothelial
functionandwalkingabilitiesinpatients
withperipheralarterialdisease.
JCardiol.2014;64(2):145-51.
8. NicolaïSPA,ViechtbauerW,KruidenierLM,
CandelMJ,PrinsMH,TeijinkJAW.
Reliabilityoftreadmilltestingin
peripheralarterialdisease:Ameta-
regressionanalysis.JVascSurg.
2009;50(2):322-9.
9. MaheG,OuedrogoN,MarchandJ,VielleB,
PicquetJ,LeftheriotisG,etal.Self-reported
estimationofusualwalkingspeed
improvestheperformanceof
questionnairesestimatingwalking
capacityinpatientswithvascular-type
claudication.JVascSurg.2011;54(5):
1360-5.
10.WangJ,CuiY,BianR,MoY,WuH,
ChenL.ValidationoftheChinese
versionoftheWalkingImpairment
Questionnaireinpatientswithboth
peripheralarterialdiseaseandtype
2diabetesmellitus.DiabVascDisRes.
2011;8(1):29-34.
11.ATSCommitteeonProficiency
StandardsforClinicalPulmonary
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science16
FunctionLaboratories.ATSstatement:
Guidelinesforsix-minutewalktest.
AmJRespirCritCareMed.2002;166(1):
111-7.
12.RassmussenD,BarnasonS,SmithJ,
EppM,HayM,GableC,etal.Patient
outcomesafterperipheral
revascularizationsurgery.JVascNurs.
2001;19(4):108-14.
13.KillewichLA.Improvingfunctional
statusandqualityoflifeinelderly
patientswithperipheralarterialdisease.
JAmCollSurg.2006;202(2):345-55.
14.NicolaïSPA,KruidenierLM,RouwetEV,
GraffiusK,PrinsMH,TeijinkJAW.
Thewalkingimpairmentquestionnaire:
Aneffectivetooltoassesstheeffectof
treatmentinpatientswithintermittent
claudication.JVascSurg.2009;50(1):
89-94.
15.Ritti-DiasRM,GobboLA,CucatoGG,
WoloskerN,FilhoWJ,SantarémJM,
etal.Translationandvalidationofthe
WalkingImpairmentQuestionnairein
Braziliansubjectswithintermittent
claudication.ArqBrasCardiol.2009;92(2):
136-49.
16.RegensteinerJG,SteinerJF,PanzerHR,
HiattWR.Evaluationofwalking
impairmentbyquestionnaireinpatients
withperipheralarterialdisease.JVas
MedBiol.1990;2(3):142-58.
17.RegensteinerJG,HiattWR.Exercise
rehabilitationforpatientswith
peripheralarterialdisease.ExercSport
SciRev.1995;23:1-24.
18.CollinsEG,LangbeinWE,OrebaughC,
BammertC,HansonK,RedaD,etal.
PoleStridingexerciseandvitaminEfor
managementofperipheralvascular
disease.MedSciSportsExerc.2003;35(3):
384-93.
19.LangbeinWE,CollinsEG,OrebaughC,
MaloneyC,WilliamsKJ,LittooyFN,
etal.Increasingexercisetolerance
ofpersonslimitedbyclaudication
painusingpolestriding.JVascSurg.
2002;35(5):887-93.
20.RegensteinerJG,SteinerJF,HiattWR.
Exercisetrainingimprovesfunctional
statusinpatientswithperipheral
arterialdisease.JVascSurg.1996;23(1):
104-15.
21.CoyneKS,MargolisMK,GilchristKA,
GrandySP,HiattWR,RatchfordA,etal.
Evaluatingeffectsofmethodof
administrationonWalkingImpairment
Questionnaire.JVascSurg.2003;38(2):
296-304.
22.VerspagetM,NicolaıSPA,KruidenierLM,
WeltenRJ,PrinsMH,TeijinkJAW.
ValidationoftheDutchversionofthe
WalkingImpairmentQuestionnaire.
EurJVascEndovascSurg.2009;37(1):
56-61.
J Nurs sci Vol 33 No3 July - September 2015
Journal of Nursing Science 17
23.YanBP,LauJY,YuC-M,AuK,ChanK-W,
YuDS,etal.Chinesetranslationand
validationoftheWalkingImpairment
Questionnaireinpatientswith
peripheralarterialdisease.VascMed.
2011;16(3):167-72.
24.BrislinRW.Back-translationforcross-
culturalresearch.JCrossCultPsychol.
1970;1(3):187-216.
25.MutiranguraP,RuangsetakitC,
WongwanitC,SermsathanawadiN,
ChinsakchaiK.Atherosclerosisobliterans
ofthelowerextremitiesinThaipatients.
JMedAssocThai.2006;89(10):1612-20.
26.WongkongkamK,ThosinghaO,RiegelB,
UtriyaprasitK,RuangsetakitC,
ViwatwongkongkasemC.Factors
influencingthepresenceofperipheral
arterialdiseaseamongThaipatientswith
type-2diabetes.EurJCardiovascNurs.
2010;11(1):70-6.
27.VasaroangrongT,ThosinghaO,RiegelB,
RuangsetakitC,ViwatwongkasemC.
Factorsinfluencingprehospitaldelay
timeamongpatientswithperipheral
arterialocclusivedisease.EurJ
CardiovascNurs.2015Jan20.pii:
1474515114567813.PubMedPMID:
25604723.
28.TaweratP.Thequerybuilderand
development.Bangkok:TheBureau
ofEducationalandPsychological
Testing.1987.(inThai).