iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

97
iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis fakulteti Salva giuaSvili gastro ezofaguri refluqsuri daavadeba saqarTveloSi – diagnostikis da qirurgiuli mkurnalobis Tanamedrove aspeqtebi. disertacia medicinis doqtoris xarisxis mosapoveblad (multicentruli, retrospeqtuli kvleva) samecniero xelmZRvaneli – medicinis mecnierebaTa doqtori profesori merab a. kilaZe Tbilisi 2014 w. avtoris stili daculia

Transcript of iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

Page 1: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo

universiteti

medicinis fakulteti

Salva giuaSvili

gastro ezofaguri refluqsuri daavadeba saqarTveloSi –

diagnostikis da qirurgiuli mkurnalobis Tanamedrove

aspeqtebi.

disertacia

medicinis doqtoris xarisxis mosapoveblad

(multicentruli, retrospeqtuli kvleva)

samecniero xelmZRvaneli – medicinis mecnierebaTa doqtori

profesori merab a. kilaZe

Tbilisi 2014 w.

avtoris stili daculia

Page 2: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

winasityvaoba

did madlobas vuxdi profesor merab a. kilaZes disertaciis

xelmZRvanelobisTvis, uangarod swavlisTvis, zrunvisTvis, imisTvis rom,

misi doqtoranti da gundis wevri var – es CemTvis didi pativia. vinatrebdi

saqarTvelos umravlos RmerTma iseTi profesor - maswavleblebi, rogoric

batoni merab kilaZea, romelic ese TavdadebiT zrunavs momaval Taobaze

da did kvals amCnevs saqarTvelos da ara marto saqarTvelos qirurgias.

agreTve didi madloba minda gadavuxado iv. javaxiSvilis sax.

Tbilisis saxelmwifo universitets, universitetis reqtors lado papavas,

medicinis fakultetis dekans aleqsandre ciskariZes, profesor dimitri

korZaias, profesor - maswavleblebs, mowveul specialistebs da medicinis

fakultetis xarisxis uzrunvelyofis samsaxuris TanamSromlebs, maTi

wyalobiT iv. javaxiSvilis sax. Tbilisis saxelmwifo universiteti

dResdReobiT samecniero muSaobisTvis saukeTeso garemoa.

minda madloba gadavuxado profesor v. v. grubniks da q. odesis # 1

qirurgiis kaTedris mTel Semadgenlobas, sadac gamiCnda azri damewera

disertacia gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis irgvliv da maTi

mxardaWeriT gavecani am daavadebiT daavadebul 1500-ze met pacients.

q. odesis saolqo saavadmyofoSi gatarebuli klinikuri - ordinaturis 2

weliwadi Cemi cxovrebis erT-erTi saukeTeso periodi iyo.

agreTve didi madloba minda gadavuxado S.p.s. “gormedis”

administracias, qirurgiul ganyofilebas, yvela samedicino personals,

profesor guram gvasalias, baton WimSer yvelaSvils da baton nugzar

qarels yoveldRiuri mxardaWerisa da TanadgomisTvis.

minda didi madloba gadavuxado profesor merab m. kilaZes da Torako-

abdominalur klinikas, sadac saSualeba momeca gamomevlina saqarTveloSi

gerd-is gamo laparoskopiulad naoperacieb pacientebSi Soreuli

rezultatebi da maT gamocdilebas mniSvnelovani roli ukavia

sadisertacio naSromSi.

minda didi madloba gadavuxado profesor k. h. fuqs (frankfurti,

germania) da profesor m. mixaliks (veherovo, poloneTi), romelTaganac

momeca saSualeba gavcnobodi gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis

Page 3: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

diagnostirebis Tanamedrove meTodebs da mcire invaziuri qirurgiuli

mkurnalobis evropul midgomebs da CemTvis didi gamocdilebaa maT

gverdSi muSaoba da maT klinikebSi praqtikis gavla.

madlobas vuxdi gia agoians disertaciis kompiuteruli

gaformebisTvis.

da bolos minda didi madloba gadavuxado Cems mSoblebs

yovelimxrivi mxardaWerisTvis raTa Semeqmna sadisertacio naSromi,

madlobas vuxdi Cems da-Zmas, sayvarel adamians, naTesavebs, megobrebs

moTminebisa da TanadgomisTvis.

sadisertacio naSromi eZRvneba Cems ojaxs

pativiscemiT Salva giuaSvili

Page 4: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

publikaciebi:

1. Киладзе М.А. Гиуашвили Ш.Т. Современные аспекты хирургического лечения

гастроэзофагеальной рефлюксной болезни: наш опит и обзор литературы // Georgian

Medical News - ISSN 1512-0112 – Октябрь 2011 No 10 (199) – С. 7-13.

2. Грубник В.В., Малиновский А.В., Киладзе М.А., Гиуашвили Ш.Т. Анализ отдаленных

резултатов 1500 лапароскопичесских антирефлюксных операций //Украiнський

журнал малоiнвазивноi та ендоскопiчноi хирургii – ISSN 1029 – 743X – Киев - 2010 г. -

Volume 14 No 4. – С. 28 – 35.

3. Грубник В.В., Киладзе М.А., Малиновский А.В., Гиуашвили Ш.Т. Роль селективной

проксимальной ваготомии при лапароскопической фундопликаций по Тупе //- ISSN

1025 – 7209 – МедиаСфера – Эндоскопическая хирургия - Москва – 2011г. Том 17 № 3.

С. 24-27.

4. Kiladze M.A., Giuashvili S.T., Kiladze M.M., Elgandashvili D.V., A comparative study of

laparoscopic and open Nissen fundoplication for GERD in Georgia // - ANNALI ITALIANI DI

CHIRURGIA - Rome – ISSN 2239-353X – Impact Factor – 0,683 - in Press 2014 - n° 2147.

5. Киладзе М.А., Гиуашвили Ш.Т., Херодинашвили Г.И., Чикобава Г.И., Элисабегашвили

Г.В. Модифицированная “ открытая ” фундопликация по Ниссену хирургическом

лечении ГЭРБ: Ретроспективное исследование // - Материалы Съезда Хирургов

Российской Федераций, 25 – 27 мая 2011г., Волгоград, с. 161

6. Kiladze M., Lominadze N., Gvenetadze T., Giuashvili S., Gobgaidze G. Hiatal hernia repair by

modified open Nissen fundoplication with exelent long-term outcomes // Springer – The

World Journal of Hernia and Abdominal Wall Surgery – Abstract Book – New York, USA

Volume 16, Supplement 1, March 2012

Page 5: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

moxsenebebi:

1. ukrainis samecniero da praqtikuli konferencia – videoendoskopiuri

meTodebiT qirurgiuli paTologiebis mkurnaloba – 14 oqtomberi

2010w. ternopoli - seleqtiuri proqsimaluri vagotomiis roli

laparaskopiuli tupes fundoplikaciis dros.

2. medikosTa XXIX saerTaSoriso skola – konferencia – Tanamedrove

klinikuri da eqsperimentaluri medicina, miRwevebi da uaxlesi

teqnologiebi – 4 marti 2011 w. bakuriani – gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebis qirurgiuli mkurnalobis Tanamedrove

aspeqtebi.

3. maRalteqnologiuri medicina, SesaZleblobebi da perspeqtivebi – 17

ivnisi 2011w. Tbilisi - gastro ezofaguri refluqsuri daavadeba

saqarTveloSi: konservatiuli da qirurgiuli mkurnalobis

Tanamedrove midgomebi.

4. MMESA me-14 and GAMIS me-2 saerTaSoriso kongresi – Tavisufali sesia –

24 seqtemberi 2014 w. Tbilisi – gerd-i saqarTveloSi –

epidemiologia, diagnostikis da mkurnalobis Tanamedrove aspeqtebi.

Page 6: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

sarCevi

Sesavali --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5

1.1 problemis aqtualoba ------------------------------------------------------------------------------- 6

1.2 kvlevis mizani da amocanebi --------------------------------------------------------------------- 8

1.3 mecnieruli siaxle ----------------------------------------------------------------------------------- 10

1.4 praqtikuli Rirebuleba --------------------------------------------------------------------------- 11

2 literaturuli mimoxilva ------------------------------------------------------------------------ 12

2.1 istoriuli eqskursi -------------------------------------------------------------------------------- 12

2.2 gerd-is etiologia da paTogenezi --------------------------------------------------------- 14

2.3 gerd–is simptomatika ------------------------------------------------------------------------------- 21

2.4 gerd–is garTulebebi ------------------------------------------------------------------------------ 25

2.5 diagnostikis meTodebi ---------------------------------------------------------------------------- 27

2.6 gerd–is konservatiuli mkurnaloba ----------------------------------------------------- 40

2.7 gerd–is qirurgiuli mkurnaloba ---------------------------------------------------------- 43

2.8. antirefluqsuri operaciebis garTulebebi ----------------------------------------- 45

3 klinikuri masala da meTodebi ---------------------------------------------------------------- 47

3.1 kvlevis dizaini --------------------------------------------------------------------------------------- 48

3.2 gastroezofaguri refluqsuri daavadebis klinikuri gamovlineba -- 51

3.3 rentgenologiuri kvleva ------------------------------------------------------------------------ 54

3.4 endoskopiuri kvleva ------------------------------------------------------------------------------- 55

3.5 histologiuri kvleva ------------------------------------------------------------------------------ 56

3.6 endoskopiuri erTjeradi pH – metria ---------------------------------------------------- 57

4 operaciuli mkurnaloba ---------------------------------------------------------------------------- 58

4.1 nisenis fundoplikacia Ria wesiT ---------------------------------------------------------- 59

4.2 nisenis laparoskopiuli fundoplikacia ---------------------------------------------- 65

5 Sedegebis analizi -------------------------------------------------------------------------------------- 71

5.1 klinikuri jgufebis daxasiaTeba ----------------------------------------------------------- 74

5.2 Ria wesiT fundoplikaciis Sedegebi ----------------------------------------------------- 76

5.3 laparoskopiuli fundoplikaciis Sedegebi ------------------------------------------ 78

diskusia ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 81

daskvna ------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 87

literaturis CamonaTvali --------------------------------------------------------------------------- 88

Page 7: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

5

Sesavali

Tanamedrove msoflioSi sul ufro TvalsaCino xdeba socialur–

ekonomikur, fsiqologiur da sxva uaryofiT faqtorebTan asocirebuli

funqciuri Tu organuli paTologiebis odenobis mateba. saWmlis

momnelebeli sistema am uaryofiTi faqtorebis prioritetuli samiznea.

kuW–nawlavis traqtis funqciuri paTologiebi calke nozologiur

jgufebad Camoyalibda mkafio kriteriumebiT (romis kriteriumebi 2006w.). am

daavadebebs Soris, gavrcelebis da garTulebebis sixSiris mixediT, erT–

erTi wamyvani roli ukavia gastro ezofagur refluqsur daavadebas (gerd).

saqarTveloSi Seqmnili rTuli socialur–ekonomikuri sitacuaciidan

gamomdinare gerd-i sakmaod farTod aris gavrcelebuli. jandacvis

infrastruqturis gaumjobesebisa da sadiagnozo gamokvlevebis speqtris

gafarToebis Sedegad am daavadebis gamovlinebis maCvenebelic gaizarda da

aSkara gaxda, rom es paTologia da masTan SeuRlebuli garTulebebi Cveni

qveynis mosaxleobisTvis seriozul gamowvevas warmoadgens (1).

Cvens qveyanaSi jer kidev dabalia gerd–iT daavadebul pacientTa

eqimTan mimarTvianoba, TiTqmis ar arsebobs saylapavis funqciuri

sadiagnostiko saSualebebi (saylapavis manometria, 24 saaTiani pH-

monitoringi), dabalia zogadi profilis eqimebis kompetenturoba gerd–is

arsis, diagnostikis, garTulebebis da mkurnalobis dargSi, ris gamoc am

daavadebis gamovlinebis sixSire SezRudulia. xSiria azrTa sxvaoba

gastroenterologebs da qirurgebs Soris gerd–is diagnostikasa da

mkurnalobis taqtikis sakiTxebSi, xSiria dausabuTeblad xangrZlivi

konservatiuli mkurnaloba uSedegobis pirobebSic ki. dResdReobiT

cnobilia rom, konsrvatiul midgomas, rasac bolo dromde wamyvani adgili

ekava gerd–is mkurnalobaSi, axasiaTebs SedarebiT dabali efeqturoba, rac

gamoxatulia am daavadebis xSiri recidivebis arsebobiT.

bolo wlebSi intensiurad viTardeba gerd–is mkurnalobis

qirurgiuli meTodebi, ixveweba Ria da laparoskopiuli antirefluqsuri

operaciebis teqnika, muSavdeba fundoplikaciis sxvadasxva modifikaciebi,

romlebic ganviTarebul qveynebSi gerd–is mkurnalobis oqros standartaT

iqca.

Page 8: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

6

1.5 problemis aqtualoba

gastroentorologiis erT-erT aqtualur problemas warmoadgens

gastro ezofaguri refluqsuri daavadeba (gerd-i). bolo wlebSi

wylulovani daavadebis sixSiris daqveiTebam da gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebiT daavadebuli pacientebis ricxvis mkveTrma zrdam,

misca sababi birmingemSi 1997 wels, gastroenterologTa me–6 gaerTianebul

kvireulze Tamamad warmoTquliyo Semdegi slogani „XX saukune

wylulovani daavadebis saukunea, xolo XXI – gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebis“ (1).

Ggastro ezofaguri refluqsuri daavadeba saylapavis funqciis

darRveviT gamowveul daavadebaTa 75 %–s Seadgens (3,19). Ggastro

ezofaguri refluqsi saylapavSi kuWis SigTavsis retrograduli denaa,

xolo gerd–i qronikuli daavadebaa, gamowveuli gastroezofaguri an

duodenogastroezofaguri refluqsiT da 80% SemTxvevaSi asocirebulia

saylapavis diafragmuli xvrelis TiaqrTan (1,19,20,21). mas axasiaTebs

multifaqtoruli moSliloba farTo speqtris simptomokompleqsiT da

garTulebebiT, rogoricaa: refluqs–ezofagiti, saylapavis peptikuri

wyluli, saylapavis peptikuri striqtura, baretis saylapavi, sisxldena,

anemia, adenokarcinoma; eqstraezofaguri garTulebebi: filtvebis

qronikuli daavadebebi, bronqiuli asTma, refleqtoruli stenokardia,

ariTmiis ramodenime saxeoba, laringiti, faringiti, otiti da a.S.,

romlebic pacientis jamrTelobis xarisxs mkveTrad aqveiTebs.

bolo wlebSi gerd–is aqtualoba kidev ufro matulobs

gansakuTerebiT ganviTerebul qveynebSi, rac ganpirobebulia rafinirebuli

produqtebis moxmarebis zrdiT, mavne CvevebiT (sigareti, alkoholi, yava,

gazirebuli sasmelebi), araswori kvebiT, simsuqniTa da mosaxleobis maRal

fsiqo–emociuri datvirTviT.

gerd–is gavrceleba msoflio populaciaSi meryeobs 7–40 %-s Soris

(1,6,19), ganviTarebul qveynebSi gerd–is gavrceleba 40 %–s aRemateba,

rodesac afrikul da aziur qveynebSi 1–5%–s Seadgens, misi gavrceleba did

britaneTSi 23%-ia, amerikis SeerTebul StatebSi – 16 %, norvegiaSi – 15 %,

iaponiaSi – 4%, senegalSi – 0,5% (19). sadao araa is faqti rom, gerd–is

Page 9: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

7

gavrcelebis maCveneblebis aseTi maRali cifrebi ganpirobebulia am

daavadebis gamovlenis SesaZleblobebze, rac ra Tqma unda gacilebiT

maRalia ganviTarebul qveynebSi. gerd–is diagnostikis sirTule aixsneba am

daavadebis klinkuri gamovlinebebis mravalferovnebiTa da

ZviradRirebuli Tanamedrove sadiagnostiko aRWurvilobebis

aucileblobiT. cnobilia, rom gerd–is pirveladi da meoradi marTva

sakmaod Zvirad Rirebulia, amerikis SeerTebul StatebSi am daavadebis

marTva weliwadSi 9 miliard dolarze meti jdeba.

Ggastro ezofaguri refluqsuri daavadebis gavrcelebis ukeTesi

warmodgenis mizniT donald kastelma (1985w.) SemogvTavaza „aisbergis“

koncefcia. aisbergis msgavsad, didi nawili romelic wylis qveSaa, arian

pacientebi daavadebuli gerd–iT, romelbic mkurnaloben eqimTan vizitis

gareSe, TavisTavad da araregularulad, (e.w. „satelefono refluqsi“); Sua

– wyalzeda nawili, msagvsad aisbergisa – arian pacientebi daavadebulni

gerd–iT, gamoxatuli refluqs–ezofagitiT, romlebic iZulebulni arian

Caitaron mudmivi konservatiuli mkurnaloba (e.w. „ambulatoriuli

refluqsi“); xolo aisbergis mwvervali - pacientebi gerd–is garTulebebiT,

romlebic mkurnaloben saavadmyofoSi (e.w. „hospitaluri refluqsi“) (19).

naTelia rom, qveda, aisbergis wyalqveSa nawili, Cvens qveyanaSi ufro

metia vidre amerikis SeerTebul StatebSi da evropis qveynebSi, amitom am

etapze Znelia saqarTveloSi gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis

gavrcelebis da misi garTulebebis zusti gansazRvra, Tumca darwmunebiT

SeiZleba iTqvas rom gerd–is gavrceleba saqarTveloSi Seesabameba evropis

maRal ganviTarebuli qveynebis maCveneblebs da unda vifiqroT rom

sixSirec izrdeba.

Page 10: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

8

1.5 kvlevis mizani da amocanebi

sadisertacio kvlevis mizania: saqarTveloSi gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebis problematikis gansazRvra, misi Taviseburebebis

gamovlena, warmoebuli operaciebis axlo da Soreuli Sedegebis Sefasebis

safuZvelze gerd-is optimaluri samkurnalo taqtikis SemuSaveba.

aRniSnuli miznis misaRwevad Catarda prospeqtuli da retrospeqtuli

kvleva multicentrulad, or klinikaSi - o. RuduSauris saxelobis

erovnuli samedicino centri da Torako-abdominaluri klinika 2000 wlidan

2010 wlamde da moicavs gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis 365

epizods da dasaxul iqna Semdegi konretuli amocanebi:

1. saqarTveloSi gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis

epidemiologiis gansazRvra: simptomatikis, daavadebis xandazmulobis,

sqesis, asakis da garTulebebis mixedviT.

2. Cvens qveyanaSi specifikuri etiologiuri faqtorebis gamovlena, kerZod:

socialuri faqtori, kveba, mavne Cvevebi, Tanxmlebi daavadebebi da

araadeqvaturi mkurnalobis sixSire da misi zegavlena daavadebis

progresirebaze.

3. diagnostikis srulyofa: saylapavis funqcionaluri diagnostikis

aucilebloba da misi gamoyenebis Cveneba atipiurad mimdinere gastro

ezofaguri refluqsuri daavadebiT daavadebul pacientebSi

4. Ria da laparoskopiuli wesiT totaluri fundoplikaciebis axlo da

Soreuli Sedegebis analizi, gaanalizirebul iqna:

a) intraoperaciuli da postoperaciuli garTulebebi da maTi gamovlenis

sixSire,

b) damatebiTi intraoperaciuli Carevebi,

g) operaciis xangrZlivoba,

d) sawoldRe,

e) naoperaciebi pacientebis Sromisunarianobis xarisxi,

v) daavadebis recidivis sixSire,

z) reintervencialuri qirurgiis sixSire,

T) disfagia da refluqsi naoperacieb pacientebSi, ris mixedviTac moxda

axlo da Soreuli rezultatebis Sefaseba.

Page 11: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

9

5. aRniSnuli analizis safuZvelze moxda laparoskopiuli da Ria wesiT

antirefluqsuri operaciebis optimizacia.

6. Ggastro ezofaguri refluqsuri daavadebis diagnostikis da qirurgiuli

mkurnalobis algoriTmis gansazRvra.

Page 12: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

10

1.6 mecnieruli siaxle

SromaSi pirvelad:

1. saqarTveloSi Seswavlil iqna gastro ezofaguri refluqsuri

daavadebis epidemiologia, simptomatika da misi gamovlinebis

Taviseburebani.

2. moxda gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis diagnostikis

srulyofa da saylapavis funqcionaluri diagnostikis warmoCena.

3. aRweril iqna laparoskopiuli da Ria wesiT totaluri

fundoplikaciebis upiratesoba da nakli erTmaneTan mimarTebaSi,

SemuSavebul iqna operaciis Semdgomi garTulebebis prevencia

fundoplikaciuri manJetis damatebiTi fiqsaciis gamoyenebiT.

4. saqarTvelos realiebis gaTvaliswinebiT moxda gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebis qirurgiuli mkurnalobis algoriTmis gansazRvra.

Page 13: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

11

1.7 praqtikuli Rirebuleba

1. sadisertacio naSromSi warmodgenilia gastro ezofaguri refluqsuri

daavadebis gamovlinebis Taviseburebani, aRwerilia misi atipiuri

mimdinareoba da garTulebebi, yuradReba gamaxvilebulia swori

mkurnalobis efeqturobaze da araefeqturi mkurnalobis savalalo

Sedegebze.

2. zogadi profilis eqimebisTvis warmoCenilia gerd-is diagnostikis

Tanamedrove meTodebi, maTi rutinulad gamoyenebis aucilebloba

konkretuli Civilebisa da gamovlenebebis mqone pacientebSi.

3. praqtikosi qirurgisTvis aRwerilia rigi rekomendaciebi

antirefluqsuri operaciebis qirurgiul teqnikasa da operaciis Semdgomi

garTulebebis prevenciis Sesaxeb.

4. warmodgenilia rekomendaciebi laparoskopiuli fundoplikaciis

irgvliv, rac miscems saSualebas gerd-is mkurnalobis miniinvaziuri

meTodebis ganviTarebas saqarTveloSi, rogorc centralurad aseve

regionebSi da sabolood xels Seuwyobs pacientebis cxovrebis xarisxis

gaumjobesebas.

Page 14: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

12

2. literaturuli mimoxilva

2.1 istoriuli eqskursi

saylapavis qveda mesamedis anTebiTi procesis Sesaxeb pirveli

gzavnili XVIII saukuneSia da ekuTvnis Ch. Bilard – s (32). pirvelad saylapavis

qveda mesamedis wyluli aRwera F. Zenker - ma 1839w. (33), mas Semdgom 1879 w.

H. Quincke - m aRwera misi histologiuri struqtura (34). me–20 saukunis

dasawyisamde gastro ezofaguri refluqsuri daavadeba iTvleboda iSviaT

da gaurkvevel daavadebad da mis Sesaxeb Zalian cota monacemi arsebobda.

varaudi saylapavis qveda mesamedis wylulis peptikur warmoSobaze

warmoTqva A.Winkelstein - ma 1935 w. (35), xolo termini „refluqs–ezofagiti“

SemogvTavaza P.Alison - ma 1946 w. manve pirvelad daamtkica paTogenuri

kavSiri refluqs–ezofagitsa da saylapavis diafragmul xvrelis Tiaqars

Soris (36). saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris Sesaxeb pirveli

monacemebi ekuTvnis Ambrose Pare-s (1579w.) (37). 1926 w. Ake Akerlund–ma,

stokholmSi gamoaqveyna 30 naSromi, pirvelad man SemogvTavaza ,,hiataluri

Tiaqris” termini, warmoadgina misi klasifikacia da SemogvTavaza Tiaqris

sami tipi (38).Ppirvelad 1919 wels A. Soresi - im gamoaqveyna statia hiataluri

Tiaqris aRdgenis Sesaxeb (39), Semdgom am operaciebis damuSavebuli teqnika

warmoadgina S. Harrington – ma (1949 w.), romelmac laparotomiis Semdeg,

Suasayridan Camoitana Tiaqris parki, parkis mobilizebis Semdeg saylpavi

daafiqsira kvanZovani nakerebiT marjvniv saylapavis xvrelis kideze da

Semdgom П–s magvari nakerebiT gakera diafragmis fexebi saylapavis ukan

(ukana krurorafia) (40,41). L. J. Madden – ma diafragmaze zemodan daafiqsira

diafragma–saylapavis iogi. R. Sweet – ma da S.Humpreys – m gofrirebuli da

П–s magvari nakerebiT Seamcires diafragma–saylapavis iogi da Caitanes

diafragmis qvemoT, Semdgom awarmoes krurorafia (42). Ch.Maurer – ma da F.

Keile – m krurorafiisas, bolo nakeriT daafiqsires vertebraluri fascia.

kardiis SuasayarSi gadaadgilebis Tavidan acilebis mizniT da hiataluri

Tiaqris recidivis profilaqtikisTvis awarmoes gastrokardiopeqsia, amiT

mowodebuli iqna kardiis muclis RruSi dafiqsirebis sxvadasxva varianti.

1956 w. R. Nissen – is saxeliT gamoqveynda ori statia, kardiopeqsiis Sesaxeb

Page 15: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

13

(43,44). me –20 saukunis meore naxevarSi P. Alison – ma da N. Barrett – ma,

pirvelebma, erTmaneTisgan ganasxvaves hiataluri Tiaqari da gastro

ezofaguri refluqsuri daavadeba (45). am periodSi R. Nissen– ma da R. Belsey–

m Seasrules maTi cnobili procedurebi (84,85). 1967w. LD.Hill – ma gamoaqveyna

operaciis sakuTari modifikacia (46,47,48,49). Semdgom M. Rossetti -s, J. Dor – s,

A.Toupet – s, A.Chernousov – s warmoadgines fundoplikaciebis sxvadasxva saxis

modifikaciebi (50,51,93,94,95). laparoskopiulad krurorafia nisenis

fundoplikaciT pirvelma Seasrula B. Dellemagne – s 1991 w. (86).

Page 16: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

14

2.2 gerd-is etiologia da paTogenezi

arsebobs gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis warmoSobisas ori

ZiriTadi meqanizmi: 1) saylapavis qveda sfinqteris ukmarisobiT gamowveuli

kuWis SigTavsis refluqsi saylapavSi da 2) saylapavis lorwovanze

refluqsatis damazianebeli moqmedebiT gamowveuli damcveli meqanizmebis

daqveiTeba. refluqsi SeiZleba iyos gastroezofaguri an

duodenogastroezofaguri. gastroezofaguri refluqsis SemTxvevaSi

saylapavSi moxvedrili SigTavsi umetes SemTxvevaSi aReniSneba mJava

reaqciisaa, atrofiuli gastritis dros refluqsats gaaCnia neitraluri

reaqcia. mravali kvlevis Sedegad dadginda, rom saylapavis damazianebeli

moqmedeba aqvs mJava refluqsats pH < 4,0 farglebSi (3,12,14,16,19,27).

saylapavis lorwovanis dazianebisTvis aucilebelia refluqsis

gansazRvruli raodenoba da refluqsatis gansazRvruli eqspozicia.

paTologiur refluqsad iTvleba dRe–RameSi 48-ze meti mJava refluqsi

(14,16,19,23,27). duodenogasrtoezofaguri refluqsi – saylapavSi kuWis

wvenTan erTad 12-goja nawlavis SigTavsis retrograduli denaa.

duodenogastroezofagur refluqss SeiZleba hqondes neitraluri reaqcia

an tute reaqcia 12–gojas tute SigTavsis neitralizaciis xarjze.

ramodenime kvlevis Sedegad damtkicda, rom saylapavze gansakuTrebuli

damazianebeli moqmedeba aqvs ( pH > 7,0) tute refluqsats (14,16,19,20,23,27).

cnobilia rom tute duodenogastroezofaguri refluqsi gerd –is 5–20%–s

Seadgens, aRsaniSnavia rom tute SigTavsis refluqsis SemTxvevaSi

eroziuli da wylulovani ezofagitebis sixSire ufro metia vidre mJava

gastroezofaguri refluqsTan SedarebiT (19,27).

Tanamedrove warmodgeniT, gerd–i saylapavis da kuWis motorikis

darRvevasTan aris asocirebuli, romlis paTogenezSi wamyvani roli ukavia

Semdeg faqtorebs: 1) antirefluqsuri barieris darRveva, romelic SeiZleba

ganviTardes saylapavis qveda sfinqteris tonusis Semcirebis Sedegad da

misi spontanuri modunebis sixSiris raodenobis momatebiT, saylapavis

qveda sfinqteris struqturuli cvlilebebiT (magaliTad, Tanmxlebi

saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris SemTxvevaSi), 2) ezofaguri

klirensis daqveiTeba – qimiuri (nerwyvis da saylapavis lorwos

Page 17: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

15

bikarbonatebis maneitralizebeli moqmedebis daqveiTeba) da moculobiTi

(saylapavis meoradi peristaltikis daqveeiTeba da misi gulmkerdis

nawilis tonusis Semcireba), am SemTxvevaSi e.i. daqveiTeebilia saylapavis

funqcia gaaneitralos da ukan daabrunos masSi moxvedrili kuWis - mJava

SigTavsi. 3) refluqsatis damazianebeli Tvisebani (marilmJava, pepsini,

naRvlovani mJavebi). 4) saylapavis lorwovanis garsis rezistentobis

daqveiTeba. 5) kuWis da 12–goja nawlavis SigTavsis evakuaciis darRveva. 6)

mucelSida wnevis momateba.

Ggastro ezofaguri refluqsuri daavadebis paTogenezSi wamyvan rols

asrulebs saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqri, romelic gerd–iT

daavadebulTa 80%–Si gvxvdeba (19,20,21,27).

v. vasilenkos (1978w.) klasifikaciis mixedviT, saylapavis diafragmuli

xvrelis Tiaqari arsebobs: aqsialuri, paraezofaguri da Sereuli (29,30,36 ).

inglisur literaturaSi gamoiyeneba Tiaqrebis Semdegi tipebi: 1 tipi –

aqsialuri, 2 tipi – paraezofaguri, 3 tipi – Sereuli da 4 tipi –

paraezofaguri Tiaqari, rodesac Tiaqris SigTavss warmoadgens muclis

Rrus sxvadasxva organo (72,74). aqsialur Tiaqrebs agreTve uwodeben

dacurebul Tiaqars, e.i. Tiaqris SigTavsi CasunTqvisas saylapavis

diafragmuli xvrelidan „amocurdeba“ ukana SuasayarSi. didxans arsebuli

aqsialuri Tiaqari fiqsirdeba saylapavis xvrelTan nawiburovani

SexorcebebiT da gardaiqmneba e. w. „fiqsirebul Tiaqrad“.

b. petrovskis (1968 w.) klasifikaciis mixedviT, yvela Tiaqris tips

SeiZleba Tan axldes saylapavis damokleba, (ar igulisxmeba Tandayolili

mokle saylapavi): I xarisxi (manZili gastro- esophageal junction – dan saylapavis

diafragmul xvrelamde < 4 sm–ze) da II xarisxi (manZili gastro- esophageal

junction – dan saylapavis diafragmul xvrelamde > 4 sm–ze) (20,25).

b. petrovskis da n. kanSinis klasifikaciis (1967) mixedviT arsebobs

saylapavis diafragmuli xvrelis dacurebuli Tiaqrebis 3 xarisxi: I

xarisxi – SuasayarSi prolabirebs saylapavis abdominaluri nawili, xolo

kardia mibjenilia difragmis visceralur zedapirze, II xarisxi

(kardialuri Tiaqari) SuasayarSi prolabirebs kuWis kardialuri nawili,

da agreTve aReniSneba saylapavis mcired damokleba, III xarisxi

(kardiofundaluri Tiaqari, kuWis subtotaluri Tiaqari, kuWis totaluri

Page 18: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

16

Tiaqari) SuasayarSi prolabirebs kardia da kuWis fskeris nawili, kuWis

sxeulis nawili an mTeli kuWi da aReniSneba kargad gamoxatuli mokle

saylapavi (20,25).

paraezofaguri Tiaqari rogorc wesi fiqsirebulia saylapavis

diafragmul xvrelze, am dros fiqsirebuli kuWis nawili an muclis Rrus

sxva organo mdebareobs diafragmis zemoT Suasayris sivrceSi saylapavis

paralerulad da gastro-esophageal junction mdebareobs Tavis normalur

anatomiur doneze saylapavis diafragmul xvrelTan mimarTebaSi. Tiaqris

SigTavsi xSirad moTavsebulia saylapavidan marcxniv da ukan, saylapavTan

mWidro kavSirSia da xSirad masze axdens zewolas. b. petrovskis da n.

kanSinis klasifikaciis mixedviT paraezofaguri Tiaqrebi iyofian: 1)

fundaluri, 2) antraluri, 3) nawlavuri, 4) kuWis da nawlavis da 5)

badeqonis (20,24,25). fundalur da antralur Tiaqrebs uwodeben kuWis

subtotalur Tiaqrebs. Sereuli Tiaqrebi xasiaTdeba gastro- esophageal junction

–is saylapavis diafragmul xvrelze maRla ganlagebiT (rogorc aqsialuri

Tiaqrisas) da amavdroulad Tiaqris SigTavsis ganlageba paralerulad

saylapavisa (msgavsad paraezofaguri Tiaqrisa).

saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqrisas (rogorc aqsialuri, ise

paraezofaguri) paTologiuri gastroezofaguri refluqsis warmoqmna

xdeba 3 meqanizmiT: 1) „hisis kuTxis – gubarevis sarqvelis“ kompleqsis

anatomiis darRveva, 2) saylapavis qveda sfinqteris bazaluri wnevis

Semcireba, misi Suasayris sivrceSi arsebobis gamo (mokle saylapavi), 3)

diafragmis fexebis Camketi meqanizmis darRveva. aqsialuri Tiaqrebis dros

SuasayarSi kuWis nawilis prolabirebis xarjze hisis kuTxis zoma

izrdeba, ris Sedegadac irRveva gubarevis sarqvlis Camketi funqcia.

cnobilia, rom saylapavis qveda sfinqteris bazaluri wneva ara marto

saylapavis tonuszea damokidebuli, aramed damokidebulia mucelSida

wnevaze da diafragmis fexebis momWer efeqtze. aqsialuri da

paraezofaguri Tiaqrebis SemTxvevaSi, saylapavis qveda sfinqteri

moTavsebulia SuasayarSi, saylapavis diafragmuli xvrelis maRla da misi

bazaluri wneva mcirdeba SuasayarSi arsebuli uaryofiTi wnevis da

diafragmis fexebis momWeri efeqtis ar arsebobis gamo.

Page 19: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

17

saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqari formirdeba sami meqanizmiT:

1) diafragmis da diafragmuli xvrelis elementebis sisuste, 2) mucelSida

wnevis momateba, 3) saylapavis refleqtoruli sigrZivi damokleba.

diafragmis qsovilebis da diafragmuli xvrelis elementebis sisuste

aReniSnebaT asTenikebs da viTardeba xandazmul asakSi, romlis drosac

vlindeba diafragmuli xvrelis gafarToeba da diafragmis fexebis momWeri

efeqtis darRveva. cnobilia, rom saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris

sixSire 60 welze xansazmul pacientebSi 40-60%-s Seadgens, Tumca yvela

maTgans ar uviTardebaT gastro ezofaguri refluqsuri daavadeba

(7,19,20,24). mucelSida wnevis momateba iwvevs kuWis da muclis Rrus sxva

organoebis prolabirebas SuasayarSi da saylapavis diafragmuli xvrelis

gafarToebas. mucelSida wnevis matebis xSiri mizezebia: simsuqne, mZime

fizikuri datvirTva, xSiri Sekruloba, asciti, qronikuli xvela,

orsuloba, SexorcebiTi daavadeba, muclis Rrus didi zomis simsvneebi (67).

gastroezofaguri refluqsis Sedegad saylapavis refleqtoruli sigrZivi

damokleba axdens kardiisa da kuW–saylapavis kavSiris awevas SuasayarSi.

igi vlindeba saWmlis momnelebeli sistemis iseTi daavadebebis dros

rogoricaa: naRvl–kenWovani daavadeba, qronikuli gastriti, wylulovani

daavadeba, qronikuli pankreatiti, garkveuli mniSvneloba gaaCnia nervuli

sistemis funqcionalur darRvevebs. aRsaniSnavia, rom refluqsi xSirad

(gerd–is 17–30%–Si) iwvevs saylapavis qveda sfinqteris spazms, e.w.

kardiospazms (7,20), agreTve saylapavis sxeulis motorikis refleqtorul

daqveiTebas, rac ganapirobebs saylpavis klirensis daqveiTebas da masze

refluqsatis ufro xangrZliv zemomoqmedebas. (13,27,68). refluqs–

ezofagitis 7–23 % SemTxvevaSi formirdeba saylapavis qveda mesamedis

peptikuri striqtura, rac iwvevs saylapavis damoklebas da Sesabamisad

Tiaqris zomebis momatebas (3,19).

paTologiuri gastroezofaguri refluqsis ganviTarebis meore

xelSemywobi faqtori aris saylapavis qveda sfinqteris spontanuri

relaqsaciis gaxSireba da misi bazaluri wnevis daqveiTeba. rac viTardeba

kvebis, endokrinuli da farmakologiuri faqtorebis zemoqmedebiT.

araswori kveba da mavne Cvevebi (mware da mJave sakvebi, erTbaSad didi

raodenobiT sakvebis miReba, gansakuTrebiT saRamos saaTebSi, Sokoladi,

Page 20: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

18

pitna, yava, sigareti, alkoholi, zogierTi xilis wveni da a.S.), zogierTi

farmakologiuri preparatebi (kofeini, citramoni, antispazmuri preparatebi

maT Soris miotropuliM- qolinolizuri preparatebi, nitratebi B–

adrenoblokatorebi, sedaciuri da saZile saSualebebi), mniSvnelovania

endokrinuli faqtorebi - literaturaSi aRwerilia, rom orsulobis dros

estrogenebis da progesteronebis zemoqmedeba aqveiTebs saylapavis qveda

sfinqteris tonuss (17,19).

kuWis da 12 goja nawlavis evakuaciis darRveva iwvevs paTologiur

gastroezofagur da duodenogastroezofagur refluqss. rogorc

cnobilia kuWis motorikis darRveva axasiaTebs qronikul gastrits, kuWis

wylulovan daavadebas (12 goja nawlavis nawiburovani deformaciis gamo),

funqcionalur arawylulovan dispepsias da kuWis simsivneebs (19). 12 goja

nawlavis motorikis darRveva (duodenostazi) viTardeba qronikuli

duodenitebis, piloroantraluri nawilis wylulovani daavadebisas,

qronikuli pankreatitebis, naRvel–kenWovani daavadebebis dros.

paTologiuri gastroezofaguri refluqsi SeiZleba ganviTardes rigi

operaciebis Semdgom: kardiomiotomia heleris wesiT, kardiis balonuri

dilatacia (1–4 %), saylapavis Sua da qveda mesamedis rezeqcia, kuWis

proqsimaluri rezeqcia, kuWis 2/3 rezeqcia an kuWis subtotaluri

rezeqcia, gastreqtomia (5,8,10,18,24,26,27,52,54,78).

yovelive zemoT aRniSnuli, kidev erTxel adasturebs, rom

paTologiuri gastroezofaguri refluqsi saylapavis lorwovanis damcavi

meqanizmebis daqveiTebis xelSewyobiT iwvevs gastro ezofagur refluqsur

daavadebas, romlis morfologiur subtrats warmoadgens refluqs–

ezofagiti da gerd–is eqstraezofaguri garTulebebi. saylapavis

dazianebis xarisxi refluqs–ezofagitis SemTxvevaSi SeiZleba sxvadasxva

iyos, zog SemTxvevaSi endoskopiuri kvlevisas vizualurad ar vlindeba,

Tumca morfologiuri kvelviT anTebiTi cvlileba yovelTvis arsebobs.

kataraluri ezofagitis SemTxvevaSi TvaliT Cans hiperemia, saylapavis

lorwovanis SeSupeba, romelic rig SemTvevaSi dafarulia fibriniT (13,74).

gerd–is am variants „endoskopiurad negatiuri an araeroziuli forma“

ewodeba (3,19), rac gerd–iT daavadebul pacientebis 10–30% –s aReniSnebaT

(1,3,19). eroziul ezofagits, kataraluri cvlelebebTan erTad Tan axlavs

Page 21: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

19

lorwovani garsis erTeuli an mravlobiTi zedapiruli defeqtebi –

fibriniT dafaruli eroziebi (13,74). gerd–is ufro garTulebuli

mimdinareobisas viTardeba wylulebi an nawiburovani striqturebi. gerd–

iT daavadebul pacientebSi wyluli (saylapavis peptikuri wyluli)

warmodgenilia 2–7% - Si, rodesac gamoxatulia tipiuri wylulovani

defeqti, xSirad dafaruli fibriniT, SeSupebuli, anTebadi kideebiT (13,74).

wyluli ganlagebulia saylapavis qveda mesamedSi, xSirad 1–3 sm–Si kuW-

saylapavis SerTulTan da iwvevs saylapavis wylulovan-nawiburovan

deformacias da stenozs (15). peptikuri wylulebis 5% – rTuldeba

sisxldeniT, 14% – Suasayris organoebSi penetraciiT, xolo 15% –

saylapavis perforaciiT (3,19). saylapavis peptikuri wylulis Sexorceba

grZeledeba 1–3 Tve (15). saylapavis nawiburovan an peptikur striqturebs

axasiaTebT saylapavis kedlis fibrozuli cvlilebebi, ris gamoc

SesaZlebelia ganviTardes saylapavis nawilobrivi gauvaloba. cnobilia

rom gerd–iT daavadebuli pacientebis 7–23%–s uviTardebaT peptikuri

wyluli.

xandazmuli gerd-is SemTxvevaSi SeiZleba ganviTardes saylapavis

epiTeliumis metaplazia kuWis an wvrili nawlavis lorwovanis ujredebiT,

es ukanasneli aris organizmis damcavi funqcia, rac niSnavs imas rom kuWis

an wvrili nawlavis epiTeliumi ufro mdgradia mJava an tute refluqsatis

zemoqmedebis mimarT. kuWis metaplaziis morfologiuri nawilebi

warmoadgenen erTSrian kuWis cilindrul epiTeliums jirkvlebTan erTad,

romlebic warmoqmnian pepsins da maril-mJavas (21,24,29). Tanamedrove

SexedulebiT kuWis metaplazia ar niSnavs kiboswina mdgomareobas ( 19,75,77),

Tumca kuWis metaplazias, Helicobacter pilori - s kolonizaciis gamo (62%),

axasiaTebs saylapavis peptikuri wylulebis da ezofagitis mZime

mimdinareoba (20).

wvrilnawlavovani metaplazia (baretis saylapavi) gvxvdeba gerd–is 8–

30%–Si (19,20). wvrilnawlavovani metaplazia warmodgenilia cilindruli

epiTeliumis erTSrian zonad, 12 goja nawlavis damaxasiaTebeli

Tasiseburi ujredebiT. metaplaziis am tips, 1–2% SemTxvevaSi axasiaTiebs

saylapavis adenokarcinomad gadagvareba (75,77), xolo zogierTi

monacemebiT – 11%–s (20). metaplaziis segmenti rac ufro didia, miT ufro

Page 22: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

20

maRalia displaziis da adenokarcinomis ganviTarebis riski (81).

dadgenilia, rom mTavari faqtorebi wvrilnawlavovani metaplaziis aris

ara marto marilmJava da pepsini, agreTve duodenaluri SigTavsis

komponentebi – naRvlovani mJavebi, lizolecitini da tripsini (31,61,66).

mTavari moqmedebis agentis, naRvlovani mJavis zemoqmedeba xorcieldeba

mJava garemoSi (31,61,66,79). amitom baretis saylapavis ganviTarebas iwvevs

duodenogastraluri da mJava gastroezofaguri refluqsis Serwyma.

(31,61,66,79). dadgenilia rom amerikis SeerTebul StatebSi mosaxleobis 1–2

%–s aReniSnebaT baretis saylapavi (59). zogierTi avtori iuwyeba, rom

baretis saylapavis gardaqmna adenokarcinomad wlis ganmavlobaSi xdeba

pacientebTa 0.5%-Si (59,75), e.i. 3–6 milioni amerikeli Tu daavadebulia

baretis saylapaviT, maSin maTgan 15–30 aTas pacients ganuviTardebaT

saylapavis adenokarcinoma (59). Sharma et al. monacemebiT, pirveladi

cilindruli metaplaziiT daavadebuli 1376 pacientis 7,3%–s aRmoaCndaT

dabali xarisxis displazia, 3%–s maRali xarisxis displazia, xolo 6%–s

saylapavis adenokarcinoma. msoflio leiteraturis monacemebiT, bolo

wlebSi baretis saylapavis problema SeiZleba aixsnas saylapavis

adenokarcinomis zrdiT.

Page 23: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

21

2.3 gerd–is simptomatika

gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis simptomebi SeiZleba davyoT

2 jgufad: saylapavis dazianebis da eqstraezofaguri garTulebebis

simptomebad. saylapavis dazianebis simptomebs miekuTvneba gulZmarva,

boyini, tkivili retrosternalurad da epigastriumis areSi, disfagia,

regurgitacia, gulisreva, Rebineba, odinofagia, slokini, nerwyvisdena.

gerd–is dros saylapavis diafragmuli xvrelis TiaqarTan araasocirebuli

an asocirebuli mcire zomis aqsialuri Tiaqrisas ufro xSiri simptomia

gulZmarva da boyini. saylapavis did aqsialur, paraezofagealur an

Sereul TiaqarTan asocirebuli gerd-is dros wamyvania tkivilis sindromi.

gulZmarva gvxvdeba pacientebis 47–90% da warmoadgens

retrosternalurad wvis SegrZnebas (19,20). igi warmoiqmneba mJava an tute

refluqsatis saylapavis lorwovanze zemoqmedebiT, gulZmarva upiratesad

viTardeba mJava refluqsatiT, neitraluri reaqciis refluqsati rogorc

wesi ar iwvevs gulZmarvas. arsebobs azri, rom gulZmarva warmoiSveba

mxolod refluqsatis kontaqtiT saylapavis anTebad kedelze, e.i. mxolod

ezofagitis arsebobis pirobebSi (19). mocemuli azri SeiZleba

ugulvelyofili iyos radgan endoskopiurad negatiuri gerd–is dros

pacientebi mainc uCivian gulZmarvas. saylapavis peptikuri wylulebis dros

gulZmarvas ufro Seupovari xasiaTi aqvs. pacientebs da eqimebs xSirad

eSlebaT gulZmarva retrosternalur tkivilSi, romelsac aqvs mCxvletavi,

moWeriTi xasiaTi, gaaCnia warmoSobis sxva meqanizmi. gulZmarva warmoadgens

adreul simptoms da midrekilia progresirebisken. daavadebis sawyis etapze

gulZmarva warmoiqmneba periodulad, TveSi erTxel, kviraSi ramodenimejer,

Semdgom periodebSi, gulZmarva xdeba yoveldRiuri da dRe–Ramis

ganmavlobaSi SeuCerebeli simptomi. gulZmarvas SeiZleba Tan axldes

retrosternaluri tkivili, boyini, regurgitacia, gulisreva. igi

warmoiSveba Wamis Semdeg maSinve an 30 wuTis Semdeg. gulZmarvis

warmoSobis analogiur mizezebs warmoadgenen: sigaretis moweva,

gazirebuli sasmelebis, alkoholis miReba da Zlerdeba sxeulis

horizontalur mdgomareobaSi. gerd–is garTulebul stadiebSi gulZmarva

SeiZleba warmoiqnas kvebasTan kavSiris gareSec, gansakuTrebiT sxeulis

Page 24: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

22

horizontalur mgdomareobaSi. arc Tu ise iSviaTad gulZmarva SeiZleba

warmoiqmnas mucelSida wnevis momatebisas (mag. Zleri xvelisas,

Sekrulobebis dros). SesaZlebelia gaiaros TavisTavad an siTxis erTi

ylupis miRebis Semdgom (gansakuTrebiT tute, aragazirebuli mineraluri

wylis, rZis an saWmeli sodis xsnaris an antacidebis miRebis Semdeg).

peptikuri striqturiT garTulebuli gerd-is dros (7–23%) SesaZlebelia

gulZmarva ar iyos gamoxatuli, Tumca eseTi pacientebi anamnezSi

(striqturis warmoSobamde) aRniSnaven gulZmarvas (19).

retrosternaluri tkivili gamoxatulia gerd–iT daavadebul

pacientebis 45–84%–Si, gansakuTrebiT saylapavis diafragmuli xvrelis

Tiaqris dros (20). tkivilis xarisxi damokidebulia diafragmuli xvrelis

Tiaqris da refluqs–ezofagitis xarisxze. tkivili, rogorc wesi, mudmivi,

moWeriTi xasiaTisaa, xSirad lokalizdeba mkerdis Zvlis ukan an

epigastriumis areSi, iSviaTad marcxena neknqveSa areSi an kidev

mezogastriumis midamoSi. tkivili iradirebs gulmkerdis marcxena

naxevarSi, marcxena beWqveSa areSi, muclis marcxena naxevarSi. tkivilis

iradireba gulmkerdis marcxena naxevarSi xSirad aRiqmeva rogorc

stenokardia. aseT tkivilebs ewodeba fsevdokoronaruli sindromi da

aucilebelia diferencialuri diagnostika gerd–sa da stenokardias

Soris.

peptikuri wylulebis dros aRiniSneba mudmivi da maRali intensivobis

tkivili, gansakuTrebiT wylulis Suasayris organoebSi penetraciis dros.

cnobilia rom peptikuri wylulebis 14% ganicdis penetrirebas Suasayris

organoebSi. erTerT seriozul garTulebas warmoadgens peptikuri

wylulis perforacia, romlis drosac vlindeba „xanjliseburi“

retrosternaluri tkivili, Soki da aucilebeli xdeba saswrafo

operaciuli mkurnaloba.

hiataluri Tiaqris CaWedvisas aReniSneba inetnsiuri, mudmivi xasiaTis

tkivili, mravaljeradi Rebineba, xSirad sisxliani masebiT. Znelad

kupirdeba medikamentebiT. hiataluri Tiaqris CaWedva saWiroebs saswrafo

operaciul mkurnalobas gansakuTrebiT paraezofaguri Tiaqrebisas,

rodesac Tiaqris SigTavs warmoadgens nawlavis maryuJi.

Page 25: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

23

retrosternaluri tkivili xSirad warmodgenilia odinofagiiT -

sakvebis mtkivneuli gadaadgileba saylapavSi, rac gamowveulia

gansakuTrebiT mware, mkvrivi sakvebis saylapavSi gadaadgilebisas,

gamoxatuli ezofagitebis dros.

boyini gvxvdeba gerd–iT daavadebuli pacientebis 30–52%–Si da

umetesad Tan axlavs gulZmarvas (20). igi warmoadgens gerd–is erTerT

adreul simptoms, daavadebis sawyis etapze is viTardeba periodulad,

kviraSi ramodenimejer, WamisTanave an Wamidan 30 wuTis Semdgom. Semdgom

stadiebSi boyins axasiaTebs mudmivi xasiaTi da ar aris damokidebuli

kvebaze da siTxebis miRebaze.

regurgitacia aReniSnebaT gerd–iT daavadebuli pacientebis mcire

raodenobas da gamoxatulia daavadebis garTulebul stadiebSi. is

warmoiqmneba saylapavis qveda sfinqteris ukmarisobis dros, sakvebi masebis

da siTxis retrograduli deniT kuWidan saylapavSi da Semdgom piris

RruSi. regurgitacia xSirad viTardeba Rame pacientis horizontalur

mdgomareobaSi arsebobisas da mas mosdevs sakvebi masebis filtvebSi

aspiracia gerd–is pulmonaluri garTeulebebis ganviTarebiT.

gerd–is kidev erT–erT simptoms warmoadgens disgfagia da misi

gamovlineba meryeobs 16–60% – Si (20,83). disfagia adreul stadiaSi

vlindeba gerd–iT asocirebuli saylapavis nerv–kunTovani daavadebebis

dros, romlebicaa saylapavis atonia, saylapavis axalazia, da

ezofagospazmi. gerd–is dros arc Tu iSviTia saylapavis qveda sfinqteris

refleqtoruli spazmi – axalazia (14–31%). gerd–is mogvianebiT statiebSi

disfagia viTardeba saylapavis peptikuri striqturis xarjze. daavadebis

sawyis etapze disfagias axasiaTebs iSviaTi gamovlineba da aseT

SemTxvevaSi disfagia ixsneba nitroglicerinis miRebis Semdgom da am

tests aqvs mniSvneloba saylapavis dazianebis diferencialur

diagnostikaSi. mogvianebiT stadiaSi disfagia myaria da aRiniSneba

yoveldRiurad sakvebis miRebisas. mas axasiaTebs progresireba da SeiZleba

Tan axldes regurgitacia. gerd–is mZime formebisas dros gamavalia

mxolod Txieri sakvebisTvis, pacienti iwyebs kvebis racionis SezRudvas,

iklebs wonaSi, aucilebelia gatardes diferencia saylapavis kibosTan,

kardioezofagur simsivnesTan da saylapavis pirvelad axalaziasTan. isic

Page 26: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

24

aRsaniSnavia rom, saylapavis striqturas TiTqmis ar axasiaTebs kuW–

saylapavis gadasasvlelis sruli gauvaloba.

simZimis grZnoba, slokini, gulisreva, Rebineba, Warbi nerwvis dena

gvxvdeba gerd–iT daavadebul pacientebis 5–18%–Si rogorc ezofagitis da

periezofagitis gamovlineba maTi warmoqmna agreTve kavSirSia vagusis da

diafragmuli nervis gaRizianebasTan (20). es simptomebi agreTve

SesaZlebelia iyos saWmlis momnelebeli traqtis sxva organoebis

organuli da funqciuri darRvevebis gamovlineba, rogorc ZiriTadi an

Tanmxlebi gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis Sedegi.

gerd–is simptomebi SeiZleba ar vlindebodes erTdroulad, amitom

aRwerilia gerd–is 5 mTavari klinikuri forma: dispepsiuri (gulZmarva,

boyini, regurgitacia), tkivilis, disfagiuri, Sereuli da eqstraezofaguri

formebi (20).

zogadi simptomebi aReniSnebaT gerd–iT daavadebuli pacientebis mcire

jgufs da es gamoxatulia saylapavis peptikuri wylulebidan sisxldenis

Sedegad gamowveuli anemiiT. zogierT pacientSi _ ezofagitiT,

periezofagitiT da filtvis garTulebebiT SesaZlebelia subfebrilitetis

arseboba.

Page 27: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

25

2.4 gerd–is garTulebebi

gerd–is eqstraezofaguri garTulebebis sixSire aRwevs 50%–s, arc Tu

ise iSviaTad, eqstraezofaguri simptomebi aris gerd–is erTaderTi

klinikuri gamovlineba, am daavadebiT daavadebulTa 15%–s aReniSnebaT

atipiuri Civilebi (19,22,28,30).

gerd–is eqstraezofaguri garTulebebi SeiZleba davyoT ramdenime

jgufad: respiratoruli sindromi (bronquli asTma, qronikuli

obstruqciuli bronqiti, paroqsizmuli xvela, bronqoenqoeqtazi,

aspiraciuli pnevmonia, pnevmofibrozi, filtvebis ateleqtazi),

otorinolaringologiuri sindromi (qronikuli laringiti, saxmo iogebis

granulomebi, qronikuli faringiti, qronikuli riniti, qronikuli otiti),

kardialuri sindromi (refleqtoruli stenokardia, ariTmia),

stomatologiuri sindromi (kbilebis kariesi, paradontozi)

(28,30,60,69,70,71,82).

msoflio literaturis monacemebiT gerd–is respiratoruli

garTulebebis sixSire aRwevs 50%–s (22,30,69). zogierTi avtori amtkicebs,

rom bronqialuri asTmis SemTxvevaTa 30–80 % da qronikuli obstruqciuli

bronqitis 21% kavSirSia gastro ezofagur refluqsur daavadebasTan

(3,19,20). cnobilia, rom gerd–iT daavadebuli pacientebis 5–40%-s ar

aReniSnebaT ezofaguri simptomebi (e.w. “silent GERD”), am dros prioritetuli

SeiZleba iyos gerd–is respiratoruli gamovlineba, cnoblia rom “silent

GERD”-iT pacientebis 75%–is erTaderTi simptomuri gamovlinebaa xvela.

(19,22). gerd–is respiratoruli garTulebebis mizezs warmoadgens

aspiracia, refluqsati pirdapir zemoqmedebas axdens bronqebis lorwovan

garsze, romelic xSirad viTardeba sxeulis horizontalur mgdomareobaSi

da Zilis dros, aseve erT-erTi mizezia ezofago–bronqealuri refluqsiT

gamowveuli bronqiolebis spazmi, rac iwvevs bronqialuri sekreciis

momatebas (22,30).

Ggastro ezofaguri refluqsuri daavadebis (araasocirebuli

saylapavis diafraguli xvrelis TiaqriT) simptomi, mkerdis Zvlis ukan

tkivili, sixSiriT meore adgilzea (gulZmarvis Semdgom), xolo saylapavis

diafragmuli xvrelis Tiaqris SemTxvevaSi – pirvel adgilze gadmodis (20).

Page 28: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

26

gerd–is dros tkivilis sindromi aucilebelia diferencirdebodes

stenokardiasTan, gansakuTrebiT xandazmul pacientebSi (3,19). isic

gasaTvaliswinebelia rom 70–80% SemTxvevaSi tkivili gulmkerdis areSi

aixsneba saylapavis daavadebebiT, xerxemlis osteoqondroziT, mkerdis,

neknebis da filtvebis daavadebebiT da ara stenokardiiT, rac

dadasturebulia koronorografiis uaryofiTi monacemebiT (20,22). gerd–is

dros mkerdis Zvlis ukan tkivilis warmoSobis ori meqanizmi arsebobs,

erT SemTxvevaSi tkivilis warmoSobis mizezi TviT saylapavia, misi

lorwovanis refluqsatis gaRizianebiT gamowveuli refluqs–ezofagitebis

dros. aRsanisnavia rom tkivilis sindromi metad gamoxatulia

endoskopiurad pozitiuri gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis dros

(19,22). amitom, endoskopiurad negatiuri gerd–is dros wina planze gamodis

sxva gamovlinebebi, maT Soris eqstraezofaguri simptomebi da swored amiT

aixsneba endoskopiurad negatiuri gerd–is dros xSiri eqstraezofaguri

simptomebis arseboba (22). mkerdis Zvlis ukan tkivilis warmoSobis meore

meqanizmia refleqtoruli xasiaTis stenokardia, e.i. koronaruli

arteriebias refleqtoruli spazmi (ezofago–kardialuri sindromi)

miokardiumis iSemiiT gamowveuli tkivili, es aris maluli kardialuri

sindromi (bergmanis sindromi), romlis sixSire gerd–is dros 50%–s aRwevs

(3,19,22). “Silent” gerd–iT daavadebuli pacientebis 10%–Si refleqtoruli

stenokardia (dadasturebuli xolteris monitoringiT da 24 saaTiani pH

monitoringiT) am variantis erTaderTi simptomia (14,22).

oto-rino-laringologiuri sindromis gamovlinebis sixSire msoflio

literaturis monacemebiT 78%–s aRwevs. ufro xSirad gvxvdeba qronikuli

laringiti (3,19,22). stomatologiuri sindromi gvxvdeba 15%–Si. anemiuri

sindromi - 5–15% Si da ufro koreqtuli iqneba ara gerd–is, aramed

eroziuli ezofagitis eqatraezofaguri garTulebad miviCnioT (29). anemia,

rogorc wesi gamoxatulia mcired, aqvs maluli xasiaTi da dakavSirebulia

saylapavis peptikuri eroziebidan an wylulebidan qroniul sisxldenasTan.

Page 29: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

27

2.5 diagnostika

2.5.1 rentgenologiuri kvleva

rentgenologiuri kvleva 88-95%-Si adgens hiataluri Tiaqris swor

diagnozs, didi albaToboT ki gerd–is diagnozs (20). rentgenologiuri

kvlevis meTodebia: gulmkerdis mimoxilviT rentgenografia, saylapavis

kontrastul rentgenologiuri kvleva vertikalur da trendelenburgis

poziciaSi. gulmkerdis mimoxilviT rentgenogramaze SeiZleba inaxos

filtvebSi arsebuli sxvadasxva cvlileba gamowveuli gastroezofaguri

refluqsuri daavadebiT, agreTve, pirdapir da gverdiT proeqciaSi

SesaZlebelia nanaxi iqnas didi fiqsirebuli Tiaqari, diafragmis zemodan

kuWis proqsimaluri nawili mrgvali konturis (airis buStis) saxiT

(4,20,24,25). vertikalur mdgomareobaSi rentgenoskopiiT fasdeba saylapavis

forma, diametri da pirveladi ylapvis kompleqsis xasiaTi. gaurTeulebeli

gerd–is dros saylapavis forma, diametri da pirveladi ylapvis kompleqsi

umetesad Seucvlelia, Tumca SesaZlebelia saylapavis diametri

gadidebuli iyos 3–3,5 sm–mde; kontrastis gadasvla mcired Senelebulia

saylapavis pirveladi da meoradi peristaltikis amplitudis daqveiTebis

gamo. gerd–iT da hiataluri TiaqriT daavadebul pacientebs vertikalur

mdgomareobaSi rentgenoskopiiT 14–31% SemTxvevaSi aReniSnebaT saylapavis

qveda sfinqteris spazmi (7,20).

ufro informatiulia rentgenologiuri kvleva trendelenburgis an

mucelze woliT mdgomareobaSi. gerd–is rentgenologiuri maCvenebelia –

Rrmad CasunTqvisas kontrastis porciis retrograduli moZraoba saylapav–

kuWis gadasasvlelSi. Tumca rentgenologiurad aRmoCenili

gastroezofaguri refluqsi sakmarisi ar aris daisvas gerd–is diagnozi.

aseve ar gamovlenili gastroezofaguri refluqsi jer kidev ar niSnavs

gamoiricxos gerd–i (magaliTad peptikuri striqturebis dros).

trendelenburgis mdgomareobaSi rentgenoskopia hiataluri Tiaqrebis

diagnostikis saukeTeso saSualebaa. Tiaqrebi arsebobs aqsialuri (an

dacurebuli) da paraezofaguri. aqsialuri Tiaqrebis xarisxis zustad

dadgena xdeba endoskopiuri kvleviT, rentgenologiuri kvleviT

SesaZlebeelia dadgindes saSualo da didi zomis Tiaqrebi. aqsialuri

Page 30: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

28

Tiaqari SeiZleba iyos fiqsirebuli an arafiqsirebuli. aqsialuri

fiqsirebuli Tiaqris dros kontrasti avsebs Tiaqris parks lokalizebuls

diafragmis zemoT. CasunTqvisas, mucelSida wnevis momatebisas, Tiaqris

SigTavsis moZraoba rentgenologiurad ar vlindeba.

n. kanSinis da b. petrovskis klasifikaciis mixedviT (1967 w.) yvela

aqsialuri Tiaqari iyofa sam xarisxad: pirveli xarisxi gulmkerdis RruSi

moTavsebulia saylapavis abdominaluri nawili, kardia da kuWis fuZe

mibjenilia diafragmis viscerul zedapirze, meore xarisxi (kardialuri

Tiaqari) – SuasayarSi prolabirebs kuWis kardialuri nawili, romelic

gamoisaxeba diafragmis zemodan kuWis naoWebis arsebobiT; agreTve

aRiniSneba saylapavis mcired damokleba, mesame xarisxi (kardiofundaluri,

kuWis subtotaluri Tiaqari) – rentgenologiurad vlindeba kargad

gamoxatuli mokle saylapavi da kardiis da kuWis sxeulis prolabireba

SuasayarSi (4,7,20,24,25).

paraezofaguri Tiaqrebi b. petrovskis da n. kanSinis klasifikaciiT

iyofian: 1) fundusis, 2) antraluri, 3) nawlavis, 4) nawlavis da kuWis, 5)

badeqonis Tiaqrebad. fundusis da antralur Tiaqrebs ewodebaT kuWis

subtotaluri. (20,24,25). nawlavis Tiaqrebi iyofa wvrili nawlavis da

msxvili nawlavis (20,24,25). xSirad gvxvdeba fundaluri paraezofaguri

Tiaqri, romelic xSirad fiqsirebulia saylapavis xvrelTan da

gamoiyureba rogorc kuWis nawili moTavsebuli difragmis zemodan

saylapavis paralerulad (4,7,20,24,25). aRsaniSnavia rom, rentgenologiurad

zustad gansazRvra kuW–saylapavis gadasasvlelis difragmasTan

mimarTebaSi SeuZlebelia, mxolod endoskopiuradaa SeasZelebli

paraezofaguri da Sereuli Tiaqrebis diferencireba, Tumca qirurgiuli

mkurnalobis taqtika orive SemTxvaSi erTnairia. paraezofaguri Tiaqrebis

dros Tiaqris SigTavsi moTavsebulia saylapavis marcxniv da ukan da

xSirad awveba saylapavs, rac kargad gamoxatulia polipoziciuri

rentgenoskopiisas. (20,24,25).

Tu Tiaqris SigTavss warmoadgens wvrili an msxvili nawlavis

maryuJebi, misi diagnostireba xdeba bariumis pasaJiT wvril nawlavSi an

irigoskopiiT. rTul situaciebSi badeqonis an nawlavuri hiataluri

Tiaqrebis diagnostirebisTvis gamoiyeneba kompiuteruli tomografia.

Page 31: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

29

refluqs–ezofagitisas rentgenologiuri monacemebi damokidebulia

mis formaze, kataraluri an eroziuli ezofagitis dros SesaZlebelia

gamovlindes saylapavis motorikis daqveiTeba, misi diametris gazrda,

Tumca kataruli ezofagitis mTavari kvlevis meTodi mainc endoskopiaa.

saylapavis wylulebis tipiuri rentgenologiuri simptomebia: wylulovani

niSa, lorwovanis naoWebis konvergencia da saylapavis reaqtiuli spazmi

(4,20,24,25). wylulovani niSa gamoiyureba, rogorc saylapavis qveda

mesamedSi samkuTxedis formis kontrastis myari depo (4,20,24,25).

penetrirebuli wlulebis dros niSa ufro Rrmaa, naoWebis konvergencia

wylulovan niSaSi gamoiyureba rogorc saylapavis lorwovanis naoWebis

zomebis momateba, Camavali wylulovan defeqtSi. saylapavis segmentis

reaqtiuli spazmi gamoiyureba wylulis mopirdapire mxares moTavsebuli

Sporis msgavsad (4,24,25). nawiburovani striqturebis dros aRiniSneba

saylapavis qveda mesamedis Seviwroveba araswori konturebiT, mcired

gamoxatuli suprastenozirebuli saylapavis nawilis gadidebiT da misi

peristaltikis SemcirebiT (4,20,24,25). Seviwrovebul segmentSi kontrasti

gadadis mcire nakadiT; rogorc wesi saylapavis qveda sfinqteris gaxsna

arasrulia da iZleva saylapavis axalaziis rendgenologiur suraTs.

Page 32: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

30

2.4.2 endoskopiuri kvleva

endoskopiuri kvleviT saaylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris da

refluqs-ezofagitis garda SeiZleba gamovlindes saylapavis qveda

sfinqteris sarqvelis ukmarisoba, saylapavSi kuWis lorwovani garsis

prolafsi da TviT gastroezofaguri refluqsi. endoskopiurad refluqsi

vlindeba mucelSida wnevis momatebis dros (Rebinebis mcdelobisas),

saylapav–kuWis gadasasvlelSi kuWis an 12 gojas SigTavsis retrograduli

deniT (13,74).

cnobilia rom, arsebobs gasrto ezofaguri refluqsuri daavadebis

endoskopiurad negatiuri da endoskopiurad dadebiTi formebi.

endoskopiurad negatiuri formis gerd–is dros, romlis sixSire 60 %–s

aRwevs, saylapavis lorwovanis cvlilebebi ar vlindeba an gamoxatulia

kataraluri ezofagitis niSnebi (3,19). Tumca mikroskopiul doneze

aRiniSneba anTebiTi cvlilebebi. kataraluri ezofagitisas saylapavis

qveda mesamedis lorwovani garsi hiperemiulia, SeSupebuli, adgil–adgil

dafarulia fibrinuli nadebebiT, gamoxatulia lorwqveSa sisxlCaqcevebi,

aRiniSneba kontaqturi sisxldena. ufro mogvianebiT stadiaSi SeiZleba

gamovlindes hipertrofiuli ezofagiti, am dros lorwovanis garsis

hiperemia da SeSupeba Zlierdeba, ris gamoc lorwovani xdeba ufro

elastiuri. xandazmuli refluqs-ezofagitis SemTxvevaSi viTardeba

atrofiuli ezofagiti (13,74) am dros saylapavis lorwovanis garsze

gvxvdeba mkrTali–nacrisferi nawilebi, kargad gamoxatuli

sisxlZarRvovani qseliT (13,74).

eroziuli ezofagitis dros aRniSnuli cvlilebebis fonze vlindeba

lorwovani garsis mravlobiTi zedapiruli defeqtebi – eroziebi,

dafarulia fibriniT da gamoxatulia irgvlivi hiperemia (12,13,74).

wylulebis gamovlena metyvelebs saylapavis ufro Rrma dazianebaze.

refluqs-ezofagitis dros wylulis arsebobas ewodeba saylapavis

peptikuri wyluli. am dros saylapavis qveda mesamedSi kataraluri an

eroziuli ezofagitis fonze arsebobs tipiuri wylulovani defeqti,

dafaruli fibrinis nadebiT, SeSupebuli, hiperemiuli kideebiT. zogjer

wylulis kideebze gamovlindeba metaplaziuri kvanZebi (13,74). wylulis

Page 33: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

31

fskeri, dafaruli mwvane feris fibriniT metyvelebs duodenogastro

ezofagur refluqze (74). Savi Seferilobis fibrinis arseboba asaxavs

sisxldenis adgils. wylulis Sexorceba grZeldeba 1 Tvidan 3 Tvemde (74).

saylapavis peptikuri striqtura rogorc wesi viTardeba garTulebuli

formis wylulovani ezofagitebis fonze, am dros wlulovani defeqtebis

adgilas wamoiqmneba xaziseburi an varskvaliviseburi nawiburebi,

gamoxatuli saylapavis deforamciiT da SeviwroebiT, nawiburebs Soris

SeiZleba aRiniSnebodes wylulebi da eroziebi. endoskopi striqturis

adgilas SeiZleba Znelad an saerTod ver gavides (13,74).

refluqs–ezofagitis xarisxis da gavrcelebis aRwerisTvis mocemulia

mravali klasifikacia, maTgan ufro warmatebulia Savary-Miller-is

klasifikacia (cxrili 1.1), los-anjelesis klasifikacia (cxrili 1.2), da

MUSE–s klasifikacia (cxrili 1.3) (13).

cxrili 1.1. Savary-Miller-is klasifikacia

simZimis

xarisxi

cvlilebebis gamovlineba

I

erTeuli eroziebi (eriTema), romlebic ikaveben saylapavis

distaluri nawilis lorwovani garsis garSemowerilobis 10 %-ze

naklebs.

II

erTeuli eroziebi (eriTema), romlebic ikaveben saylapavis

distaluri nawilis lorwovani garsis garSemowerilobis 10-50%-

s.

III cirkularuli eroziebi.

IV peptikuri wyluli, striqtura, saylapavis qveda mesamedis

epiTeliumis metaplazia.

gastroenterologebis me–10 kongresze, los–anjelesSi miRebul iqna

konsesusi ezofagitebis klasifikaciebis Sesaxeb (29). am konsesusis

mixedviT, saylapavis lorwovanis yvela dazianebam (eriTema, erozia,

wyluli) miiRo erTi kompromisuli dasaxeleba „lorwovani garsis

dazianeba“ (Mucosal breaks), romlis mixedviTac saylapavis lorwovani garsis

Page 34: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

32

dazianebis xarisxi ganisazRveba misi garSemowerilobis da sigrZis

mixedviT (1,15) cxrili 1.2

cxrili 1.2 los-anjelesis klasifikacia

simZimis

xarisxi

cvlilebebis gamovlineba

A

saylapavis lorwovani garsis erTi an ramodenime dazianebuli

monakveTi, romelic ar aris Serwymuli erTmaneTan da maTi sigrZe

5 mm-ze naklebia.

B

saylapavis lorwovani garsis erTi an ramodenime dazianebuli

monakveTi, romelic ar aris Serwymuli erTmaneTan da maTi sigrZe

5 mm-ze metia.

C

saylapavis lorwovani garsis erTi an ramodenime dazianebuli

monakveTi, ganlagebuli nakecebze da maT Soris, da warmoadgens

saylapavis lorwovani garsis garSemowerilobis 75%-ze naklebs.

D

saylapavis lorwovani garsis erTi an ramodenime dazianebuli

monakveTi, ganlagebuli nakecebze da maT Soris, da warmoadgens

saylapavis lorwovani garsis garSemowerilobis 75%-ze mets.

1991 wels D. Amstrongm–a mogvawoda MUSE –s klasifikacia, romelic

msgavsia onkologiuri, TNM klasifikaciisa da kargad asaxavs ezofagitis

garTulebebs, rogiricaa erozia, wyluli, striqtura da metaplazia. MUSE

–s abriviatura Seesabameba parametrebs, romlis mixedviTac xdeba

metaplaziis (Metaplasia), wyulis (Ulcer), striqturis (Stricture) da eroziebis

(Erosion) Sefaseba (1,15). TiToeul niSans SeiZleba hqondes sxvadasxva

xarisxis gamovlineba: 0 – ar gamovlindeba, 1 – mcire xarisxiT gamovlineba,

2 – saSualo xarisxiT gamovlineba, 3 – mZime xarisxiT gamovlineba. cxrili

1.3 (15).

cxrili 1.3 MUSE –s klasifikacia.

Page 35: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

33

gamovlinebis

xarisxi metaplazia wyluli striqtura erozia

araRiniSneba M0

araRiniSneba

U0

araRiniSneba

S0

araRiniSneba

E0

araRiniSneba

Mcire M1

erTi kvanZi

U1

Z-xazis

doneze

(savaris

wyluli)

S1

sigrZe < 9 mm

E1

erTi nakeci

saSualo M2

ori kvanZi

U2

baretis

wyluli

S2

sigrZe > 9 mm

E2

ori nakeci

mZime M3

cirkularuli

U3

kombinirebuli

(savari +

bareti)

S3

striqtura +

mokle

saylapavi

E3

cirkularuli

endoskopiuri kvevisas erT–erTi orientiri Z-xazia, romlis saylapavis

diafragul xvrelidan 2 sm–iT maRla dgoma miuTiTebs aqsialuri an

Sereuli Tiaqaris arsebobaze. aqsialuri da Sereuli Tiaqris kidev erTi

saimedo kriteriumia Tiaqris parkis vizualizacia, romelic gamoxatulia

e.w. kuWSi meore SesasvleliT, rac gamovlindeba saSualo da didi zomis

Tiaqrebis arsebobisas (15,20). fiqsirebuli aqsialuri Tiaqris naxva agreTve

SesaZlebelia retrofleqsiuri endoskopiuri kvleviT, romlis drosac

gamoxatulia Sebrunebuli suraTi – saylapavis diafragmuli xvrelidan

oraluri mimarTulebiT prolabirebs kuWis nawili – Tiaqris parki, Semdeg

vizualizdeba gastro-ezophageal junction.

paraezofaguri Tiaqrebis dros anatomiuri cvilebebis naxva pirdapiri

mimarTulebis endoskopiuri kvleviT SeuZlebelia, retrofleqsiiT

vlindeba saylapavis gverdiT Tiaqris parkSi calke Sesasvleli.

Page 36: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

34

baretis saylapavis kvlevis 5 meTodi arsebobs, esenia:

1) fibroezofagoskopia an videoendoskopia Cveulebriv reJimSi,

2) qromoskopia,

3) videoendoskopia NBI an FICE reJimSi,

4) videoendoskopia gadidebiT,

5) endomikroskopia.

qromoskopiisas gamoiyeneba lugelis xsnari, romelic Rebavs

saylapavis Seucvleli lorwovani garsis ujredebs da ar Rebavs ujredebs,

romlebic ar Seicavs glikogens.

NBI an FICE reJimi warmodgenialia cifruli gamosaxulebiT, saRebavis

gareSe axdens vizualizacias, e.w. virtualuri qromoskopia.

endomikroskopia gvaZlevs saSualebas gakeTdes diferencireba metaplaziis

saxeebs Soris, agreTve dif. diagnostika displaziasa da neoplazias

Soris.

2004 wels ezofagitebze momuSave saerTaSoriso jgufis mier

warmodgenil iqna parizis da praRis kriteriumebi - C&M (Circumferential &

Maximum), sadac Circumferential – cirkularuli metaplaziis gavrcelebis

sigrZes warmoadgens, xolo Maximum – gastro – esopageal junction - dan

metapalaziis enebis sigrZes gansazRvravs (15).

1999 wels Japanese society for Ezophageeal diseases SemogvTavaza saylapavis

qveda mesamedis epiTeliaruli metaplaziis Semdegi termini – columnar – lined

esophagus, CLE da mieTiTeba biofsiuri monacemebiT metaplaziis tipi: kujis

an nawlavuri metaplazia (73).

Page 37: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

35

2.5.3 24 saaTiani pH – monitoringi

saylapavSida 24 – saaTiani pH – monitoringi gerd–is diagnostikis

„oqros standarts“ warmoadgens. gerd–is dros am kvlevis meTodis

specifiuroba da mgrZnobeloba 88–96% – s Seadgens. 24 – saaTiani pH –

monitoringi gvaZlevs saSualebas daiTvalos gerd–is 6 mTavari

maCvenebeli: 1) xangrZlivoba, romlis drosac viTardeba mJava refluqsi, 2)

mwoliare mdgomareobaSi refluqsis xangrZlivoba, 3) fexze mdgomiares

refluqsis xangrZlivoba, 4) refluqsebis saerTo ricxvi, 5) 5 wuTze meti

xangrZlivobis refluqsebis ricxvi, 6) yvelaze grZeli refluqsis

xangrZlivoba (14,19,20,23).

am maCveneblebis daxmarebiT specialuri formuliT iTvleba DeMeester–

is indeqsi, romelic normaSi ar unda aRematebodes 14,7–s, rac ufro

maRalia DeMeester–is indeqsi, miT ufro gamoxatulia gastroezofaguri

refluqsi da rogorc wesi refluqs–ezofagiti.

cxrili 1.4 24 saaTiani pH – monitoringis normaluri maCveneblebi.

refluqsebis saerTo ricxvi 47-mde

5 wuTze meti xangrZlivobis refluqsebis ricxvi 3,5-mde

yvelaze grZeli refluqsis xangrZlivoba 20-mde

mJava refluqsis xangrZlivoba, saerTo, % 4,5-mde

mJava refluqsis xangrZlivoba, vertikalur mdgomareobaSi, % 8,4-mde

mJava refluqsis xangrZlivoba, horizontalur mdgomareobaSi,

% 3,5-mde

DeMeester–is indeqsi 14,7-mde

pH – monitori portatuli aparatia, romelsac pacienti kvlevis mTeli

xangrZlivobisas Tan atarebs. igi moicavs aqtiur da pasiur eleqtrodebs,

aqtiuri eleqtrodi (2mm iani zondi) cxviridan Tavsdeba saylapavis qveda

sfinqteridan 5 sm–iT proqsimalurad, romlis gansazRvra xdeba

manometriis saSualebiT. Tumca axali Taobis pH – metri aRWurvilia

Page 38: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

36

saylapavis qveda sfinqteris zeda kidis ganmsazRvreli manometriT (19,23).

dResdReobiT farTod gamoiyeneba zondis gareSe pH – monitoringi – Bravo -

s kafsula, miniaturuli kafsula endoskopis saSualebiT fiqsirdeba

saylapavis qveda mesamedis lorwovan garsze da radiosignaliT gadascems

informacias maCveneblebis maregistrirebel aparats. Bravo - s kafsulis

saSualebiT moxerxebulia 48 saaTiani pH – monitoringi, rac zrdis

rezultatebis sizustes (19). kvlevis Semdeg kafsula gamodis TavisTavad

an endoskopiurad amoRebul iqneba. aRwerilia ramodenime SemTxveva am

meTodis garTulebisa, kerZod saylapavis perforacia nemsiT, romliTac

kafsula magrdeba saylapavis lorwovan garsze. mocemuli garTuleba

aRwerilia 0,05% SemTxvevaSi da ZiriTadaT vlindeba ezofagitebis mZime

formebisas (19).

gerd–is diagnostikis dros 24 saaTiani pH – monitorirebis Cvenebaa: 1)

endoskopirad negatiuri gerd–i, 2) gerd–is eqstraezofaguri gamovlineba,

kardialuri eqstraezofaguri sindromisas pH – monitorings Tan erTvis

xolsteris monitoringi. 3) pacientis survili damatebiT daazustos gerd–

is diagnozi.

Page 39: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

37

2.5.4 saylapavis manometria

saylapavis manometria erT–erTi mgrZnobiarea saylapavis nerv–

kunTovani daavadebebis dros, romlis saSualebiT SesaZlebelia aRniSnuli

daavadebis diagnostireba sawyis etapze, saylapavis axalaziis dros mas

diagnostikis „oqros standarts“ uwodeben. arsebobs sxvadasva saxis

saylapavis manometrebi, esenia: balonis meTodi, Ria kaTeterebis meTodi da

maRali rezultatebis mqone saylapavis manometri (5,23).

saylapavis manometriis mTavari maCveneblebia: mosvenebul

mdgomareobaSi saylapavis qveda sfinqteris wneva (bazaluri wneva), ylapvis

dros saylapavis qveda sfinqteris wneva (narCeni wneva), mosvenebul

mdgomareobaSi saylapavis qveda mesamedis wneva da saylapavis Sua da qveda

mesamedis SekumSvis amplituda (5,23,24). aRwerilia kidev sxva naklebad

mniSvnelovani maCveneblebi: peristaltikuri SekumSvebis siCqare, saylapavis

qveda sfinqteris modunebis siCqare, kuWis fundaluri nawilis wneva da

sigrZe saWreli kbilebidan kardiamde (23,24).

gerd–is dros Semcirebulia saylapavis qveda sfinqteris bazaluri

wneva, Semcirebulia saylapavis qveda sfinqteris sigrZe, agreTve SeiZeleba

daklebuli iyos saylapavis Sua da qveda mesamedis SekumSvis amplituda

(3,19,20,23). saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqrebis dros aRiniSneba

momatebuli wnevis damatebiTi zona, rac warmoadgens momatebuli wnevis

mqone erTi zonis (saylapavis qveda sfinqteri da diafragmis fexebi) orad

dayofas da maT Soris momatebuli wnevis mqone zonis arsebobas, rac

Seesabameba Tiaqris parks (4,20,23,24). agreTve gamoxatulia saWrelebidan

saylapavis qveda sfinqteramde manZilis Semcireba. (4,20,23,24).

Page 40: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

38

2.5.5 bilimetria

bilimetria gansazRvravs kuWidan saylapavSi naRvlovani pigmenetebis

gadmodenis raodenobas (23,79). 24 saaTiani saylapavSida naRvlovani

pigmentebis monitoringi tardeba Bilitec – is aparatiT, damyarebuli

speqtrofotometriis principze. gvxvdeba situacia, rodesac pH-

monitoringis rezultatebi aris normis farglebSi, Tumca gamoxatulia

tute refluqsi, kuWis mJava SigTavsis neitralizaciis xarjze (79). aseT

situaciaSi 24 saaTiani saylapavSida naRvlovani pigmentebis monitoringi

gvaZlevs saSualebas, meti sizustiT gamovalinoT tute

duodenogastroezofaguri refluqsi.

Page 41: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

39

2.5.6 farmakologiuri testi

ufro metad gavrcelebul farmakologiur tests warmoadgens

omeprazolis testi. gerd–is diagnostikaSi misi mgrZnobeloba 79 – 86 % –

s Seadgens, xolo specifika – 54%–s. pacients eniSneba 2 kviriani

omeprazolis kursi 20 mg. 2 jer dReSi, simptomebis Semcirebis an gaqrobis

SemTxvevaSi testi iTvleba dadebiTad (2,29,118). omeprazolis testi

gamoiyeneba gerd–is atipiuri, eqstraezofaguri simptomebis arsebobisas,

gastroezofaguri refluqsis maTTan kavSiris dasadastureblad (9,11,19).

Page 42: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

40

2.6 gerd–is konservatiuli mkurnaloba

gerd–is mkurnalobisas rig SemTxvevebSi medikamentozur Terapias aqvs

mdgradi efeqti, Tumca umetes SemTxvevaSi efeqti miiRweva xangrZlivi

kompleqsuri TerapiiT, aucileblad protonuli tumbos inhibitoris

gamoyenebiT. axali Taobis protonuli tumbos inhibitorebis Rirebuleba

Zalian maRalia. daTvlilia, rom msoflios farmakologiur bazarze gerd–

is medikamntebiT mkunaloba 5 miliard dolars aRemateba (19). gerd–is

konservatiul mkurnalobaSi did rols TamaSobs cxovrebis wesis Secvla,

rac iZleva medikamentebis dozirebis Semcirebis saSualebas (3,19).

dResdReisobiT gerd–is kompleqsur TerapiaSi Helicobacter pilori eradikacia

ar iTvleba mniSvnelovnad, radgan is ar moqmedebs mkurnalobis

rezultatze, daavadebis recidivze da ar aqvs wamyvani roli gerd–is

paTogenezSi (6,19,67).

cxovrebis wesis Secvla moicavs: 1) dietas – rafirinebuli sakvebis

racionidan amReba, moxarSuli sakvebi, Txieri sakvebi, drouli kveba, uari

sakvebis Rame miRebaze, uari gazirebul sasmelebze, uari kofeinis Semcvel

sasmelze, uari alkoholze da sigaretze, dieturad kveba rac ebrZvis

simsuqnes da Sekrulobebs. 2) reJims – Wamis Semdeg vertikaluri

mdgomareobis SenarCuneba, Zilis win gaseirneba, uari mwoliare

mdgomareobaSi kvebaze, fizikuri datvirTvis SezRudva, uari muclis

bandaJis tarebaze, rac iwvevs mucelSida wnevis momatebas, fsiqo–emociuri

datvirTvis Semcireba. 3) gerd–is gamowvevi preparatebis moxsnas an misi

dozis Semcirebas.

gerd–is medikamentozuri Terapia moicavs Semdegi jgufis preparatebs:

1) kuWis sekreciis blokatorebi – protonuli tumbos inhibitorebi,

warmodgenilia am preparatebiT mkurnalobis Semdegi variantebi: sawyisi

Terapia, SemanarCunebeli da wyvetili Terapia (67). mravali kvleva

klinikuri da endoskopiuri monacemebis safuZvelze adasturebs rom

SedarebiT myari efeqtis misaRwevad sawyisi Terapiis xangrZlivoba minimum

4 – 8 kviraa, xolo kargad gamoxatuli ezofagitebisas 8–12 kvira. (2,19,67).

klinikuri da endoskopiuri arasasurveli rezultatebis miRebisas

mkurnaloba grZeldeba SemanarCunebeli TerapiiT an kidev wyvetili

Page 43: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

41

TerapiiT. SemanarCunebeli Terapiis kursi individualuria, zogierT

pacients 1 welic uxangrZlivdebaT, radgan preparatebis moxsna iwvevs 1–2

kviraSi ganmeorebiT Civilebis warmoqmnas. zogierT pacients utardeba

wvetili Terapia, rac gulisxmobs Civilebis warmoqmnisas 2 – 4 kvirian

kursis Catarebas.

2) prokinetikebis meqanizmi gerd–is mkurnalobaSi warmoadgens

saylapavis qveda sfinqteris tonusis gaZlierabas, saylapavis

peristaltikis gaZlierebas da kuWis da 12 goja nawlavis droul

evakuacias. gerd–is prokinetikebiT mkurnalobis efeqti SedarebiT dabalia

(pacientebis 30–88%) da rogorc wesi iniSneba protonuli tumbos

inhibitorebTan kombinaciaSi (20).

3) preparatebi, romlebsac gaaCnia saylapavis lorwovanis damcavi da

aRdgeniTi funqcia, esenia antacidebi da citoproteqtorebi. antacidebs

gaaCniaT saylapavis lorwovanis damcavi funqcia, arsebobs Sewovadi da

araSewovadi antacidebi, dResdReobiT gamoiyeneba araSewovadi antacidebi

misi SedarebiT gaxangrZlivebuli moqmedebis gamo, antacidebi iniSneba ara

umetes 2 kviriani kursiT, misi gverdiTi movlenebis arsebobis gamo.

citoproteqtorebs gaaCniaT lorwovanis warmoqmnis mastimulirebeli

efeqti da misi damcavi funqcia. es preparatebi ZiriTadaT gamoiyeneba

qronikuli gastritebis da wylulovani daavadebis samkurnalod, gerd–is

mZime mimdinareobisas am preparatebis gamoyeneba zrdis kompleqsuri

Terapiis efeqturobas (17).

zogierTi avtoris mier Seswavlili iqna gerd–is kompleqsuri

medikamentozuri mkurnalobis efeqturoba da maTi monacemebiT, gerd–is

dros, araasocirebuli saylapavis diafragmuli xvrelis TiaqriT da

asocirebuli I xarisxis aqsialuri TiaqriT orTviani kompleqsuri

Terapiis Semdgom pacientebis 70–80% – s gerd–is simptomatika uqreba,

xolo 75–85% pacientebs endoskopiurad ezofagitis suraTi aRar

aReniSnebaT (17,20). Tumca eseTi pacientebis 80%–s, mkurnalobis Sewyvetidan

6–12 TveSi aReniSnebaT simptomatikis recidivi (20,67). agreTve

damtkicebulia rom gerd–is dros, asocirebuli II – III xarisxis aqsialuri

an paraezofaguri TiaqriT, medikamentozuri mkurnalobis efeqturoba 20–

30 %–s Seadgens (19,20). gaurTulebeli gerd–is medikamentozuri

Page 44: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

42

mkurnalobis Tanxobrivi Rirebuleba naklebia, vidre operaciuli

mkurnalobis RirebulebasTan SedarebiT, xolo Sesabamisad garTulebuli

gerd–is operaciuli mkurnalobis Rirebuleba naklebia, vidre xangrZlivi

konservatiuli mkurnalobis RirebulebasTan SedarebiT da cxovrebis

xarisxi naoperacieb pacientebSi ufro maRalia vidre pacientebSi,

xangrZlivi konservatiuli mkurnalobis Semdgom (19,20).

Page 45: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

43

2.7. gerd–is qirurgiuli mkurnaloba

dResdReobiT gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis da saylapavis

diafragmuli xvrelis Tiaqris mkurnalobis ufro efeqtur meTodaT

qirurgiuli meTodi iTvleba.

gerd–is da saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris dros kuW–

saylapavis gadasasvlelis morfologiuri da funqciuri cvlilebebis

Sesabamisad warmodgenilia operaciis ori mTavari momenti: 1) Tiaqris

aRmofxvra da misi recidivis profilaqtika saylapavis diafragmuli

xvrelis plastikiT. 2) kuj–saylapavis gadasasvlelis damxurveli

meqanizmis aRdgena saylapavis qveda sfinqteris tonusis gaZlierebis da

kardialuri naoWis (hisis kuTxe) aRdgenis xarjze, rac miiRweva sxvadasxva

saxis fundoplikaciebiT. saylapavis diafragmuli xvrelis plastika ori

saxisaa: 1) diafragmuli xvrelis gakerva – krurorafia, 2) saylapavis

diafragmuli xvrelis plastika transplantatiT (badiT). saylapavis

diafragmuli xvrelis adeqvaturi plastika axdens Tiaqris recidivis

profilaqtikas, Tumca gerd–is mkurnalobisTvis marto saylapavis

diafragmuli xvrelis plastika sakmarisi ar aris da gerd–is recidivi

aseT SemTxvevaSi warmodgenilia 10 – 20% – Si (7,20).

Tanamedrove qirurgiaSi yvelaze efeqtur antirefluqsur procedurad

iTvleba fundoplikacia – fundoplikaciuri manJetis warmoqmna kuWis

fundaluri nawiliT, warmoiqmneba meore xelovnuri saylapavis qveda

sfinqteri. fundoplikaciuri manJetis antirefluqsuri funqciis meqanizmi

warmodgenialia misi kuWis peristaltikur moZraobasTan CarTvaSi da

masSi warmoqmnili peristaltikuri talRa xels uSlis sakvebis

retrogradul denas da refluqsis warmoqmnas, fundusis kunTebis

bazaluri tonusis xarjze manJeti aZlierebs saylapavis qveda sfinqteris

tonuss, rac agreTve xels uSlis refluqsis warmoqmnas.

warmodgenilia fundoplikaciis sxvadasxva tipebi da maTi

modifikaciebi Torakotomiuli, laparotomiuli da laparoskopiuli

midgomebiT, esenia: totaluri fundoplikacia nisenis wesiT da misi

modificirebuli formebi, rozetis, Cernousovis modifikaciebi da a.S.

nawilobrivi fundoplikacia – belsi – 270 gradusi wina fundoplikacia,

Page 46: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

44

vatsoni – 90 gradusi wina fundoplikacia, tupe – 270 gradusi ukana

fundopliacia da dori – 180 gradusi wina fundoplikacia. agreTve

farTod gamoiyeneba hilis operacia – kuWis mcire simrudis fiqsacia

rkalismagvar iogze (93,94,95).

A

Page 47: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

45

2.8 antirefluqsuri operaciebis garTulebebi

Aantrefluqsuri operaciebis specifikur garTulebebs warmoadgens: 1)

saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris recidivi (fundoplikaciuri

manJetis migracia SuasayarSi), 2) fundoplikaciuri manJetis gaxsna, 3)

saylapavis Seviwroveba saylapavis diafragmuli xvrelis doneze, 4)

saylapavis deformacia da Seviwroveba fundoplikaciuri manJetis doneze,

5) boyinis SeuZlebloba e.w. “Gas-bloat” - sindromi, 6) fundoplikaciuri

manJetis Camocureba kuWze e.w. “ Slippage”-sindromi.

hiataluri Tiaqris recidivi warmodgenilia saylapavis abdominuri

nawilis da fundoplikaciuri manJetis migraciiT SuasayarSi.

antirefluqsuri procederubis cudi rezultatebidan 10 - 84% modis

Tiaqris recidivze (55,56,57,58,62,64,76,80,67). hiataluri Tiaqris recidivis

mizezebs warmoadgens: 1) diafragmuli xvrelis plastikis meTodis

araswori SerCeva, 2) teqnikuri sirTuleebi krurorafiis da

fundiplikaciuri manJetis warmoebisas, 3) adreul postoperaciul

periodSi SeuCerebeli Rebineba, 4) intraoperaciulad daudgeneli da

SeumCneveli mokle saylapavi, 5) mucelSida wnevis momateba (57,76).

Ffundopliaciuri manJetis gaxsnas yovelTvis Tan axlavs gerd-is

recidivi, romelic gamovlindeba Sesabamisi klinikური simptomatikiT.

fundoplikaciis Semdgomi cudi rezultatebidan 11 - 82 % aReniSnebaT

manJetis gaxsna (31,58,62,76,88). manJetis gaxsna SeiZleba iyos mTliani an

nawilobrivi, rac viTardeba kvanZebis moSvebiT, CaWriT an gaxsniT. manJetis

gaxsnis mizezs warmoadgens: 1) manJetis formirebisas arsebuli teqnikuri

sirTuleebi; 2) kuWis fundaluri nawilis zerele mobilizacia; 3) adreul

operaciis Semdgom periodSi xSiri Rebineba; 4) mZime fizikuri datvirTva

operaciis Semdgom periodSi (57,76).

saylapavis Seviwroeba diafragmuli xvrelis doneze ganpirobebulia

krurorafiiT da diafragmuli xvrelis badiT plastikiT, rac

antirefluqsuri operaciebis cudi rezultatebis 1-36 % გვხვდება,

aRsaniSnavia is faqti, rom saylapavis Seviwroveba ufro xSirad viTardeba

badiT plastikis Semdgom krurorafiasTan SedarebiT, Sesabamisad 15-36 %

da 1–15 % (55,56,57,58,62,64,65,80,89). saylapavis Seviwroveba klinikurad

Page 48: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

46

vlindeba disfagiiT (gviani disfagia, e.i. operaciidan 3 Tvis Semdgom) da

regurgitaciiT. mkurnalobis meTodia saylapavis balonuri dilatacia

(55,58,80).

saylapavis Seviwrovebas da deformacias fundopliaciuri manJetis

doneze mivyavarT myar disfagiamde, rac antirefluqsuri operaciebis cudi

rezultatebis 6-39 % warmoadgens (55,56,57,68,80). aRniSnuli mdgomareobis

mizezad gvevlineba: 1) mokle, naklebad moZravi manJetis formireba; 2)

arasaTanado kalibrireba, 3) fundaluri nawilis arasakmarisi mobilizeba,

rac axdens manJetis traqcias da rotacias lateralurad da fundusis

mobilizaciis ararseboba (fundoplikacia nisen-rozetis meTodiT), 4)

nisenis grZeli manJetis formireba – 3-5 sm. sigrZiT (55,56,57,68,80).

Gas-Bloat - sindromi aris xelovnurad warmoqmnili kuW-saylapavis

gadasavlelis damxurveli meqanizmis logikuri gamovlineba, rac

klinikurad warmodgenilia biyinis SeuZleblobiT, kuWis gadabervis

SegrZnebiT, muclis SeberilobiTa da xandaxan epigastriumis midamos

tkivilis sindromiT. nisenis wesiT fundoplikaciis Semdeg es sindromi

aReniSneba avadmyofebis 6,3 – 46 % (20,62,65,89). Gas-Bloat - sindromis mizezs

warmoadgens fundoplikaciuri manJetis hiperfunqcia, Tumca maSinac ki

rodesac manJeti arc ise viwroa rom gamoiwvios disfagia (20,62,65,89).

kuWze fundoplikaciuri manJetis Camocurebas ewodeba Slippage –

sindromi, romelic umetesad viTardeba nisenis da nisen-rozetis

fundoplikaciebis Semdgom. am dros erTis mxriv viTardeba gerd-is

recidivi, xole meore mxriv – disfagia, kardiaze Camocurebuli manJetis

zewoliT gamowveuli. rac gamoxatulia Wamisas da mis Semdgom kuWis

maleve savseobis SegrZnebiT da Zlieri tkiviliT epigastriumis midamoSi.

Slippage – sindromi antirefluqsuri operaciebis aradamakmayofilebeli

Sedegebis 6-8% -s warmoadgens, misi warmoqmnis mizezebia: 1) farTo, moZravi

manJetis formireba; 2) fundoplikaciuri manJetis nawilobrivi gaxsna; 3)

kuWis fundusis arasruli mobilizeba (20,56).

Page 49: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

47

3. klinikuri masala da meTodebi

sadisertacio kvleva Catarda 2000 – 2010 ww. ivane javaxiSvilis

saxelobis Tbilisis saxelmwifo universitetis medicinis fakultetis

bazaze, Seswavlil iqna 365 pacienti gastro ezofaguri refluqsuri

daavadebiT, romelTac am daavadebis gamo CautardaT sxvadasxva saxis

mkurnaloba, rogorc operaciuli aseve konservatiuli Terapiis kursi.

formiebuli iqna gastroezofaguri refluqsuri daavadebiT daavadebuli

pacientebis miaxloebiTi randomizacia. Seiqmna ori klinikuri jgufi: I –

123 pacienti, romlebsac gaukeTdaT laparotomiuli midgomiT krurorafia,

nisenis fundoplikacia a. Cernousovis modifikaciiT da II jgufi – 120

pacienti, romlebsac CautardaT laparoskopiuli krurorafia,

fundoplikacia nisenis da nisen–rozetis wesiT. kvlevaSi monawile

pacientebidan Seswavlil iqna gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis

gavrceleba saqarTveloSi, misi specifikuri klinikuri gamovlineba da

Taviseburebani, gakeTda naoperacieb pacientebSi axlo da Soreuli

rezultatebis (10 wlis periodSi) monacemebis Sefaseba da Sedareba.

sadisertacio kvleva Catarda avadmyofobis istoriis, laboratoriuli

da instrumentaluri kvlevebis Sedegebis, klinikuri monacemebis Sesabamisi

analiziT, rac Catarebul iqna rogorc kvlevis sawyis etapze, agreTve

operaciis Semdgom mTeli 10 wlis ganmavlobaSi, saWiroebis mixedviT

ganmeorda endoskopiuri da rendgenologiuri kvlevebi. operaciis Semdgom

am pacientebma gasces specialur kiTxvarebs pasuxi, gamoyenebul iqna GERD-

HRQL SCALE kiTxvari, ris saSualebiTac gamovlinda naoperaciebi

pacientebis cxovrebis xarisxi. warmoebul iqna pacientebis anketireba,

sadac Tavmoyril iqna yvela zemoT mocemuli monacemebis Sedegebi,

gakeTda maTi klinikuri da statistikuri analizi da maTze dayrdnobiT

moxda Soreuli rezultatebis Sefaseba da Sedareba.

Page 50: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

48

3.1 kvlevis dizaini

sadisertacio kvleva warmoebulia prospeqtulad da retrospeqtulad,

multicentrulad, or klinikaSi – o.RuduSauris erovnuli samedicino

centri da Torako-abdominaluri klinika 2000 wlidan 2010 wlamde da

moicavs gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis 365 epizods.

CarTvis kriteriumebs warmoadgens:

20-83 wlis, orive sqesis gerd-iT daavadebuli pacientebi, რომლეbmac

momarTes klinikas, CautardaT Sesabamisi konservatiuli mkurnalobis

kursi da sxvadasxva saxis antirefluqsuri operacia, rogorc Ria ise

laparoskopiuli meTodiT (Ria wesiT – a. Cernousovis modifikaciiT

nisenis fundoplikacia da laparoskopiuli meTodiT – nisenis da nisen-

rozetis fundoplikacia).

gerd–is diagnozi dadasturebuli iyo endoskopiuri,

rendgenologiuri, pH - metriis da klinikuri monacemebis Sejamebis

safuZvelze. Ggastro ezofageri refluqsuri daavadebis xandazmuloba

wamoadgenda 7–8 weliwads da umetes maTgans anamnezSi araerTxel

Catarebuli hqondaT araefeqturi konservatiuli Terapiis kursi.

gamoTiSvis kriteriumebi iyo:

mZime somaturi daavadebebi maRali operaciuli riskiT, maT Soris

dekompensirebuli gulis ukmarisoba, sunTqvis ukmarisoba, gadatanili

insulti, onkologiuri daavadebebi.

kvlevis sqema:

yvela pacients utardeboda rutinuli klinikur–laboratoriuli

kvleva specifikur sadiagnozo RonisZiebebs warmoadgenda: saylapavis da

kuWis rendgeno–kontrastuli kvleva, ezofagogastroduodenoskopia

biofsiiT da pH-metria.

randomizacia da mkurnaloba:

gastro ezofaguri refluqsuri daavadebiT daavadebuli

pacientebisgan SemTxveviTi, SerCeviTi ricxvebis saSualebiT warmoiSva ori

sakontrolo jgufi:

Page 51: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

49

I jgufi – (123 pacienti) – gastro ezofaguri refluqsuri daavadebiT

daavadebuli pacientebi, romelTac CautardaT Ria wesiT a. Ceronousovis

mier modificirebuli nisenis fundoplikacia.

II jgufi – (120 pacienti) – gastro ezofaguri refluqsuri daavadebiT

daavadebuli pacientebi, romelTac CautardaT laparoskopiuli wesiT

nisenis da nisen–rozetis fundoplikacia.

efeqturobis Sefaseba:

Soreuli rezultatebis Seswavla moxda am daavadebis recidivis

sixSiris, disfagiis, reintervencialuri qirurgiis raodenobis da

naoperacieb pacientebSi Sromisunarianobis xarisxis gamovlinebis mixedviT.

kerZod, yvela naoperaciebi pacientis cxovrebis xarisxi Sefasda GERD-

HRQL SCALE (90), operaciuli mkurnalobis efeqturobis Sefasebis mizniT

gamoyenebul iqna Visick –is mier SemuSavebuli sqema (91), yvela naoperacieb

pacients CautardaT endoskopiuri kvleva, saylapavis mdgomareoba

Sefasebul iqna Savary-Miller–is klasifikaciiT da aucileblobis SemTxvevaSi

gakeTda kuW–nawlavis traqtis rentgeno–kontrastuli kvleva.

statistikuri analizi

monacemebi damuSavda (IBM – SPSS statistics) programuli uzrunvelyofis

gamoyenebiT. or jgufs Soris sxvadasxva katogierebis mixedviT

gansxvavebebis sandooba Semowmda X2 meTodis gamoyenebiT, xolo erTi

cvladis ganawileba Semowmda araparametruli X2 testis gamoyenebiT.

sandoT miiCna mniSvneloba rodesac mniSvnelovnebis koeficienti naklebia

p < 0,05.

Sedegebi:

sadisertacio naSromis Sedegebi gamovlinda daskvnis saxiT, rac

miRweul iqna am kvlevis diskusiis, konkretuli pacientebis raodenobis,

maTi procentuli maCveneblebis, statistikuri analizis, saerTaSoriso

literaturis mimoxilvis da eqspertTa azrebis analizis safuZvelze.

naSromis struqtura:

sadisrtacio naSromi moicavs 5 Tavs, 95 gverds, 15 cxrls, 13 suraTs.

sadisertacio naSromSi literaturul wyaroebad warmodgenilia msoflios

monacemebi, Segfasebulia uaxlesi randomizirebuli da kohortuli

kvlevebis Sedegebi, gerd–is mkurnalobis metaanalizebi, Tanamedrove

Page 52: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

50

gaidlainebi da protokolebi, ganxilulia rogorc dasavTeT qveynebis

aseve evropis da postsabjoTa qveynebis eqsperTa azrebi.

Page 53: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

51

3.2 gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis klinikuri gamovlineba

kvlevaSi monawile 365 pacientSi, gastro ezofaguri refluqsuri

daavadeba gansxvavdeboda stereotipuri mimdinareobiT. daavadebis

xandazmuloba saSualod meryeobda 7 – 8 weliwadi. kvlevaSi monawile

pacientebis umetesobas warmoadgenda mamakacebi 189 (51,7%). pacientebis

saSualo asaki Seadgenda 42,5 wels (20 – 83 weli), rac Seesabameba

literaturul monacemebs (26).

zogierTi avtori xazs usmevs genderul gansxvavebas gerd–is

ganviTarebis, mimdinareobis da klinikuri gamovlinebebis TvalsazrisiT.

Cven ganvixileT kvlevaSi monawile saerTo pacientebis asakobriv da

sqesobriv struqturas (cxrili 2.1).

cxrili 2.1 pacientebis sqesobrivi da asakobrivi struqtrura

Aasaki

M mamakaci

189

Qqali

176

raodenoba % raodenoba %

<30 39 20,6 26 14,7

31-40 42 22,2 35 19,8

41-50 40 21,1 46 26,1

31-60 35 18,5 34 19,3

>60 33 17,4 35 19,8

kvlevaSi monawile gerd-iT daavadebuli pacientebis umetesi nawili

adre uSedegod murnalobda sxvadasxva samedicino dawesebulebebSi. kuWis

da 12 goja nawlavis wylulovani daavadebis da qronikuli gastritis

diagnoziT mkurnalobda 145 pacienti – (39,7%). gerd–is diagnozi

hospitlamde periodSi daudgindaT 78 pacients (21,3%). aqedan gamomdinare,

xangrZlivi uSedego mkurnalobis da daavadebis dagvianebuli diagnostikis

gamo kvlevaSi monawile pacientebSi aReniSna gerd–is mZime mimdinareoba.

gulZmarva iyo daavadebis yvelaze xSiri damaxasiaTeebeli simptomi da

Segvxvda 292 pacientSi (80%). misi aseTi xSiri gamovlineba aixsneba kuWis

Page 54: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

52

mJava SigTavsis xangrZlivi kontaqtiT saylapavis lorwovanze. ეს simptomi

ZiriTadaT gvxvdeboda mwevelebSi, dietis darRvevis, alkoholis Warbi

miRebis, fizikuri datvirTvisa და gazirebuli sasmelebis miRebis dros.

boyini, rogorc erT–erTi wamyvani simptomi Segvxvda 263 pacientSi

(72%). rogorc wesi igi Zlierdeboda Wamisa da gazirebuli sasmelis

miRebis Semdeg.

tkivili (epigastriumis midamoSi da retrosternaluri) Segvxvda 209

pacientSi (57,2%), umetesad didi zomis hiataluri Tiaqrebis dros da

warmoiSoboda sakvebis miRebisas da umetesad Zlierdeboda moxriTi

moZraobis Semdgom.

simZimis grZnoba mucelSiAaReniSna 187 pacients (51,2%), rac aixsneba

rogorc saWmlis momnelebeli traqtis sxva organoebis organuli da

funqciuri darRvevis gamovlineba, gamowveuli gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebiT.

gardamavali xasiaTis disfagia aReniSna 21 pacients (5,7%), migvaCnia,

rom disfagiis mizezi iyo saylapavis hipermotoruli diskinezia

gamowveuli misi peristaltikuri funqciis darRveviT. am hipoTezis

Sesamowmeblad am pacientebs CautardaT damatebiTi kvleva – manometria da

sam SemTxvevaSi gamovlinda myari disfagia, aqedan or SemTxvevaSi

dadasturda, maT Soris rendgenologiurad, saylapavis axalaziis diagnozi

da erT SemTxvevaSi myari disfagia, Tanavdroulad gulZmarvis SemcirebiT,

rac aixsneba saylapavis striqturis CamoyalibebiT, daavadebis

xandazmulobisa da anamnezSi gerd–is araadeqvaturi Terapiis Sedegad.

gerd–is eqstraezofaguri gamovlineba aReniSna 121 pacients (33,1%).

aqedan qronikuli xvela – 11 pacients (3,1%), pnevmonia – 5 pacients (1,3%),

bronqialuri asTma – 18 pacients (4,9%), faringiti – 9 pacients (2,6%),

simultanuri stenokardiis niSnebi aReniSna 22 pacients (6%), romlebTac

CautardaT Sesabamisi kardiologiuri kvleva da gamoiricxa raime

kardiologiuri daavadeba. odinofagia da yelSi buStis SegrZneba aReniSna

56 pacients (15,3%).

gerd–is mZime garTulebebi aReniSnaT 23 pacients (6,3%), 10 pacientTan

gamovlinda saylapavis striqtura, 5 pacients aReniSna sisxldena

saylapavis peptikuri wylulidan da eroziebidan. biofsiis Sedegad 8

Page 55: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

53

pacients daudginda baretis saylapavi, maT Soris 2 pacients – wvril

nawlavovani epiTeliumis metaplazia saylapavis lorwovnze. 5 kg–dan 10 kg–

mde wonaSi kleba aReniSna 26 pacients.

gerd-is Tanmxlebi daavadebebi gamovlinda 114 pacientSi (31,2%). 2.2

cxrilSi warmodgenialia gerd–iT daavadebul pacientebSi sxvadasxva

paTologiebis raodenobrivi monacemebi.

cxrili 2.2 gerd–iT davadebuli pacientebSi Tanmxlebi daavadebebi

paTologia sixSire

Raodenoba %

g.i.d. 34 9,3

hipertonuli daavadeba 37 10,1

qronikuli bronqiti,

pnevmosklerozi 19 5,2

simsuqne II-IV x. 21 5,7

naRvl-kenWovani daavadeba 14 3,8

wylulovani daavadeba 26 7,1

Saqriani diabeti 14 3,8

varikozuli daavadeba 15 4,1

kvlevaSi monawile pacintebSi xSirad gamovlinda g.i.d. da arteriuli

hipertenzia, SedarebiT iSviaTad Segvxvda simsuqne da kuW–nawlavis

traqtis Tanmxlebi qronikuli davadebebi. ufro iSviaTad gamovlinda

varikozuli daavadeba da Saqriani diabeti, rogorc araspecifikuri

Tanmxlebi paTologia. zemoT aRniSnulidan gamomdinare, gerd–is

simptomokompleqsis Sefasebisas, Cven agreTve gaviTvaliswineT Tanxmlebi

daavadebebi, rac rig SemTxvevaSi gvaZlevda saSualebas gagvesazRvra

operaciuli mkurnalobis riskebi, proceduris tipi da moculoba.

Page 56: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

54

3.3. rentgenologiuri kvleva

rentgenologiuri kvleva Catarda standartuli meTodiT, „ Siemens “

aparatiT, kontrastad gamoyenebul iqna bariumis sulfatis fafa. gastro

ezofaguri refluqsis gamosavlenad 1–2 Wiqa bariumis fafis miRebis

Semdgom kvleva warmoebul iqna pacientebis horizontalur mdgomareobaSi,

zurgze an lateropoziciaSi (igulisxmeba marcxena gverdi). iyo mcdeloba

mucelSida wnevis momatebis, muclis gaberviT, CaxvelebiTa da Rrma

CasunTqviT.

rentgenologiurad saylapavis peptikuri wylulis diferencialuri

diagnostika gatarda saylapavis dawylulebul kibosTan, sistemur

sklerodermiasa da sxva kolagenozebis dros arsebul saylapavis

cvlilebebTan.

rentgenologiuri kvlevis Sedegad 365 pacientidan 158 – s (43,2%)

aReniSna aqsialuri Tiaqari, 69 – s (18,9%) – paraezofaguri Tiaqari, 61 – s

(16,7%) Sereuli Tiaqari, 77 – s (21%) Tiaqari ar gamouvlinda, Tumca

aReniSnaT kontrastis Senelebuli gamavloba saylapavSi.

Page 57: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

55

3.4 endoskopiuri kvleva

ezofagoskopia sruldeboda specialur magidaze, pacientis gverdze da

zurgze mdebareobaSi, rig SemTxvevaSi mjdomare mdgomareobaSi.

ezofagoskopia Catarda rbili fibroendoskopiT, saylapavi mili

daTvalierda rogorc endoskopis kuWisken svilas, agreTve ukana

mimarTulebiT – retrofleqsiiT.

haeris intensiuri miwodebiT xdeboda saylapavis naoWebis gaxsna da

lorwovani garsis daTvaliereba, Seswavlil iqna lorwovani garsis

mTlianoba, Seferiloba, saylapavis kedlis peristaltika, elastiuroba da

rigidoba.

yvela pacients aReniSna refluqs–ezofagitis endoskopiuri niSnebi.

saylapavis lorwovani garsis dazianebis gamosavlenad gamoyenebul iqna

Savary-Miller is klasifikacia (cxrili 2.3).

cxrili 2.3 Savary-Miller-is klasifikacia

simZimis

xarisxi

cvlilebebis gamovlineba

I

erTeuli eroziebi (eriTema), romlebic ikavebs saylapavis

distaluri nawilis lorwovani garsis garSemowerilobis 10 %-ze

naklebs.

II

erTeuli eroziebi (eriTema), romlebic ikaveben saylapavis

distaluri nawilis lorwovani garsis garSemowerilobis 10-50%-

s.

III cirkularuli eroziebi.

IV peptikuri wyluli, striqtura, saylapavis qveda mesamedis

epiTeliumis metaplazia.

endoskopiuri kvlevis Sedegad kvlevaSi monawile 365 pascientidan SM

I xarisxi aReniSna 136 pacients (37,2%), SM II xarisxi – 152-s (41,6 %), SM III

xarisxi gamovlinda 61 pacientSi (16,7%). xolo SM IV xarisxiT aReniSnaT 16

pacients (4,3%).

Page 58: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

56

3.5. histologiuri kvleva

pacientebis umetess Cautarda biofsia Semdgomi histologiuri

kvleviT. biofsiis Cvenebas warmoadgenda endoskopiurad kargad

gamoxatuli ezofagitis niSnebi, cirkularuli eroziebi da peptikuri

wylulebi, agreTve saylapavis distaluri nawilis ujredovani displaziis

da metaplaziis endoskopiuri niSnebi. biofsiis warmoebisas

gaTvaliswinebuli iqna is faqti rom lorwovani garsi SeiZleba iyos

fiqsirebuli da mis qvemoT mimdinareobdes qsovilis paTologiuri

procesi, rac arTulebda Rrma qirurgiul manipulacias, saylapavis

perforaciis maRali riskis gamo. saylapavis lorwovani garsis bioptatis

histologiuri suraTis analiziT Sefasda epiTeliumis cvlilebebis

xarisxi. epiTeliumi iSviaTad inarCunebda Cveulebriv sisqes, romelic

vlindeba mxolod kataraluri ezofagitebis dros da agreTve xandazmuli

daavadebis SemTxvevaSi (ramodenime Tvidan 1–2 weli). arc Tu ise iSviaTad

gamovlinda epiTeliumis atrofia, epiTeliaruli Sris gaTxeleba, Tumca

atrofirebul ujredebTan erTad vxdebodiT epiTeliumis blastis

hipertrofiul nawilebs. epiTeliumis Sreobrioba adgil–adgil darRveuli

iyo, Tumca miuxedavad amisa gamovlinda epiTelialuri ujredebis

(epiTeliocitebis) sxvadasxva xarisxis distrofia. erTeul SemTxvevebSi

aRiniSna distrofia keratinocitebis nekroziT, gansakuTrebiT epiTeliumis

zedapirul SreebSi, misi bazaluri membrana umetes SemTxvevaSi inarCunebda

Cveulebriv zomebs, Tumca gamovlinda bazaluri membranis gasqelebis da

sklerozirebis ramodenime SemTxveva. bioptatis histologiuri kvlevis

safuZvelze gamovlinda baretis saylapavis 8 SemTxveva, aqedan 2

SemTxvevaSi adgili hqonda nawlavur metaplazias. histologiuri

monacemebis safuZvelze kvlevidan gamoiTiSa pacientebi garTulebuli

ujredovani displaziiT.

Page 59: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

57

3.6. endoskopiuri erTjeradi pH - metria

endoskopiuri pH - metria ambulatoriis pirobebSi informaciuli

meTodia gerd–iT daavadebul pacientebSi, gansakuTrebiT atipiuri

simptomatikis SemTxvevaSi. rodesac standartuli medikamentozuri Terapia

araefeqturia.

cnobilia rom gastro ezofaguri refluqsuri daavadebiT pacientebSi

xSirad aRiniSneba kuWSi marilmJavas hipersekrecia, amitom kuWis pH -

metria dagvexmara protonuli tumbos inhibitoris (PPI) dozis

koregirebaSi.

endoskoipiuri kvlevisas warmoebuli iqna erTjeradi pH metria,

romlis saSualebiTac Seswavlil iqna kuWis da saylapavis mJavianoba.

endoskopis samuSao arxSi 20 ml fiziologiuri xsnariT Carecxvis Semdgom

Seyvanil iqna pH - metris eleqtrodi, romelic mitanili iqna

endoskopiuri kontroliT saylapavis qveda mesamedSi ( Z - xazidan 5 sm–is

zemoT) da kuWis kardialur nawilSi, rig SemTxvevaSi vizualirebadi

hiataluri Tiaqrisas Tiaqris parkSi, sadac lorwovanTan kontaqtis

Semdgom monacemebi gadmotanil acidogastrometrze.

cxrili acidograma

pH > 5,0 anaciduri mdgomareoba

2,0 > ph < 5,0 hipoaciduri mdgomareba

1,2 > pH < 2,0 normoaciduri mdgomareoba

pH < 1,2 hiperaciduri mdgomareoba

kvlevaSi monawile 230 pacients (63%) Cautarda endoskopiuri pH-

metria, saidanc gamovlinda 27 pacientTan (11,7%) pH > 5,0 – anaciduri

mdgomareoba, 69 pacientTan ( 30%) 2,0 > ph < 5,0 – hipoaciduri mdgomareba, 99

pacientTan (43%) 1,2 > pH < 2,0 – normoaciduri mdgomareoba da 35 pacientTan

(15,1%) pH < 1,2 – hiperaciduri mdgomareoba.

Page 60: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

58

4. operaciuli mkurnalobis Cveneba

operaciuli murnalobis Cvenebas warmoadgenda:

1) saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqris didi zomebi –

paraezofaguri da Sereuli tipis Tiaqrebi, aqsialuri II da III xarisxis

Tiaqrebi,

2) gerd–is dros 6 Tviani araefeqturi adeqvaturi konservatiuli

murnaloba pH metriis monacemebis gaTvaliswinebiT,

3) gerd–is garTulebebi: refluqs–ezofagiti, saylapavis peptikuri

wyluli, peptikuri striqtura, sisxldena, baretis saylapavi,

4) atipiuri kardialuri simptomebi,

5) Tanmxlebi daavadebebi – filtvis qronikuli daavadebebi, bronqiuli

asTma, ariTmia da sxva,

6) pacientebis SedarebiT axalgazrda asaki.

Page 61: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

59

4.1 nisenis fundoplikacia Ria wesiT

zurgze mwoliare mdgomareobaSi pacienti Tavsdeboda saoperacio

magidaze. warmoebul iqna zeda–Sua laparotomia - maxvilisebri morCidan

Wipamde. muclis Rrus reviziis Semdgom, Tiaqris parkidan misi SigTavsi

Camoitanil iqna muclis RruSi. Tiaqris parkTan arsebuli Sexorcebebi

iTiSeboda makrateliT, aseT SemTxvevaSi Tiaqris parki rCeba Tavis

adgilze – SuasayarSi da droTa ganmavlobaSi ganicdis oblitirebas.

Semdgomi etapi – anesTeziologis mier kuWSi msxvili zondis Cadgmis

Semdgom saylapavis abdominuri segmentis mobilizaciaa, romelic miiRweva

RviZlis samkuTxedi iogis gadakveTiT, kaviT, RviZlis marcxena wilis

gawevis Semdgom, diseqtoris saSualebiT keTdeba kardiis ukan gvirabi,

romelic saCvenebeli TiTiT farTovdeba da fiqsirdeba penrouzis

drenaJiT, Semdgomi etapi warmoadgenda cdomili nervebis identificireba,

rac Cvenebis mixedviT iZleoda vagotomiis warmoebis saSualebas.

saylapavis abdominuri segmentis mobilizaciis da Tiaqris parkidan

SigTavsis qvemoT Camotanis Semdgom keTdeba saylapavis diafragmuli

xvrelis eqspozicia, diafragmuli fexebis mobilizeba, Tumca teqnikurad

advilad Sesrulebis mizniT, krurorafiamde, keTdeba kuW–elenTis iogis

mobilizeba – kuWis mokle arteriebis ligireba, gadakveTa. Semdgomi etapi

warmoadgens krurorafias da Cveni gamocdilebiT rekomendirebulia

Sesruldes ukana hiatoplastika – diafragmis fexebis 2–3 nakeriT gakerviT,

neka TiTis kontroliT. Semdgomi etapi warmoadgens kuWis fundaluri

nawiliT, saylapavis adbominuri nawilis irgvliv (360 gradusiani) nisenis

manJetis formirebas, romlis sigrZe ar aRemateboda 2 – 2,5 sm–s. Semdegi

etapia a. Cernousovis modifikaciiT fundoplikaciuri manJetis damatebiTi

fiqsacia: manJetis zemoT misi fiqsacia saylapavis marjvena da marcxena

kedelze (suraTi 2,8) da manJetis qvemoT misi fiqsacia kardiaze (suraTi

2.9), rac praqtikulad gamoricxavs manJetis dacurebas kardiaze, e.w.

“Slippage“ sindroms da iZleva hisis maxvili kuTxis SenarCunebis

saSualebas. elenTasTan da marcxena diafragmis qveSa sivrceSi mitanilia

erTi silikonis drenaJi – rogorc wesi meore dRemde amoiRebul iqna.

Page 62: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

60

suraTi 2.1 saylapavis abdominuri segmentis mobilizeba

suraTi 2.2 cdomili nervebis identificireba

Page 63: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

61

suraTi 2.3 krurorafia – ukana hiatoplastika (2-3 nakeri)

suraTi 2.4 diafragmuli xvrelis eqspozicia da kuWis fundaluri

nawili

Page 64: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

62

suraTi 2.5 nisenis fundoplikacia (etapobrivad)

suraTi 2.6 nisenis fundoplikacia (etapobrivad)

Page 65: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

63

suraTi 2.7 nisenis fundoplikacia (manJetis sigrZe 2 - 2,5 sm)

suraTi 2.8 a.Cernousovis modifikacia (etapobrivad)

Page 66: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

64

suraTi 2.9 a.Cernousovis modifikacia (etapobrivad)

123 pacients gaukeTda Ria wesiT krurorafia nisenis fundoplikacia

a.Cernousovis modificikaciiT. 26 pacients Tanxmlebi 12 goja nawlavis

wlulovani daavadebisas daemata seleqtiuri proqsimaluri vagotomia, 3

pacients Tanxmlebi naRvl–kenWovani daavadebiT - simultanuri

qolecisteqtomia, 2 pacients – giganturi zomis Sereuli Tiaqrisas – ukana

hiatoplastika gakeTda badiT (krurorafia + Ultrapro –s kompozituri bade),

2 SemTxvevaSi gakeTda spleneqtomia: pirveli – elenTis limfomis gamo da

meore SemTxvevaSi – iatrogenuli spleneqtomia, rogorc intraoperaciuli

garTuleba, elenTis iatrogenuli, travmuli dazianebis gamo. operaciis

xangrZlivoba meryeobda 90–160 wuTi. hospitalizaciis periodi

warmoadgenda 4–6 dRes.

Page 67: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

65

4.2 nisenis laparoskopiuli fundoplikacia

120 pacients gaukeTda laparoskopiuli fundoplikacia. procedurebi

warimarTa endotraqealuri narkozis qveS, pacientis zugze mwoliare

mgdomareobaSi, fexebi ganze (liTotomiuri pozicia). intubaciis Semdgom,

ganakveTamde kuWSi Caidga 10 mm–iani nazogastraluri zondi, gakeTda kuWis

aspiracia, aspiraciis Semdgom zondi rCeboda kuWSi. liTotomiuri pozicia

qirurgs aZlevs saSualebas idges pacientis fexebs Sua da hqondes

moxerxebuli manipulirebis saSualeba muclis zeda sarTulze muSaobisas,

xolo asistentebi ganlagdebian pacientis marjvnidan da marcxnidan.

qirurgis da asitentebis ganlageba warmodgenilia 2.10 suraTze.

suraTi 2.10

Page 68: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

66

saoperacio magidaze pacienti Tavsdeba Sebrunebul trendelenburgis

poziciaSi kargad qvemoT daxrili, rac xels uwyobs kuWis da sxva

organoebis dawevas diafragmidan qvemoT, saylapavis diafragmul xvrelTan

ukeTes manipulirebis saSualebas.

pnevmoperitoniumis Seqmna xdeboda ori meTodiT: pirvel SemTxvevaSi

viyenebdiT vereSis nems. Wipis qvemoT vakeTebdiT 3 mm–ian ganakveTs, muclis

wina kedeli, Wipis irgvlivi midamo, kbiliani momWerebis saSualebiT

iweoda maRla, TeTr xazze kanis gakveTis Semdgom nemsi neli moZraobebiT

mcire menjisken Tavsdeboda muclis RruSi, qirurgi grZnobs nemsis muclis

RruSi Casvlis Tavisebur „xmianobas“. vereSis nemsis muclis RruSi

Tavisuflad arsebobis darwmunebis mizniT tardeboda kontroli –

fiziologiuri xsnaris wveTi esxmeva nevmsis Tavze da fasdeba misi muclis

RruSi Suferxeblad Casvlis momenti, agreTve keTdeboda SpriciT vereSis

nemsidan evakuirebuli SigTavsis kontroli. vereSis nemsis muclis RruSi

arsebobis darwmunebis Semdgom keTdeba naxSir orJangiT insufliacia,

pnevmoperitoniumis arsebobis damadastureeli niSnebia: muclis kedlis

daWimuloba da RviZlis moyruebis ararseboba. mucelSida wneva operaciis

dros ar scildeboda 15 mm. vrw. sv.

pacientebs, romlebsac anamnezSi hqondaT muclis RruSi qirurgiuli

Careva, didi varaudiT Sexorcebebis arseboba muclis wina kedelsa da

nawlavis maryuJebs Soris, vereSis nemsiT muclis Rrus organoebis

dazianebis safrTxis arsebobis gamo, Cven viyenebdiT pirveli troakris

Cayenebis e.w. „Ria meTods“. keTdeboda 10 mm–iani ganakveTi, aponevrozi

fiqsirdeba damjeri ZafebiT, Semdgom vizualuri da TiTis kontroliT

muclis RruSi Caidga hanson – is kanula, saidanac warmoebul iqna

pnevmoperitoniumi.

pnevmoperitoniumis Seqmnis Semdgom, muclis RruSi Caidga erTi 10 mm–

iani troakari Wipidan 5 sm–iT zemoT TeTr xazze, meore 5 mm–iani troakari

maxvilisebri morCidan 2,5 sm–iT qvemoT TeTr xazze (suraTi 2.11).

laparoskopi moTavsda Wipis zemoT arsebuli troakaridan (A), erTi 10

mm–iani troakari Caidga laviwSua xazze marcxena neknqveSa sivrceSi (D).

zeda – TeTri xazis da marcxena neknqveSa arsebuli troakarebi gamoiyeneba

saylapavis diafragmul xvrelTan manipulirebisTvis (B da D). 1 - 10 mm–iani

Page 69: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

67

troakari moTavsda marjvena neknqveSa sivrceSi RviZlis retraqtorisTvis

(C). kidev ufro lateralurad marcxena neknqveSa sivrceSi Caidga

damatebiTi 5 mm–iani troakari (E), saidanac asistenti instrumentiT

axorcielebs kuWis traqcias qvemoT (suraTi 2.11).

suraTi 2.11 troakarebis ganlageba.

diafragmis marjvena fexis gamoyofis mizniT Cven viyenebdiT

endoskopiur koagulaciur kavs da CT-11 harmonik skalpers, ris

saSualebiTac ikveTeba kuW–RviZlis iogi, cdomili nervebis RviZlis

totebis SenarCunebiT – maT zemoT. Semdgomi etapi Tiaqris SigTavsis

Page 70: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

68

Tiaqris parkidan mocilebaa, Sexorcebebi iTiSeba endoskopiuri

makrateliT koagulaciasTan erTad. Semdgomi etapi warmodgens: marcxena da

marjvena diafragmuli fexebis mobilizacias, saylapavis zemodan

peritoniumis furclis mocilebas, cdomili nervebis identificirebas da

maT diseqcias Sexorcebebisgan da irgvliv mdebare qsovilebisgan

gaTavisuflebas. Semdgom sruldeba kuWis fundaluri nawilis mobilizeba

diafragmidan – elenTis zeda polusamde. gamovlinda kuW–elenTis iogis

sxvadasxva anatomiuri variantebi, sxvadasxva diametris kuWis mokle

arteriebi, rig SemTxvevaSi maTi ligirebis da kveTis Semdgom elenTis

zeda polusma feri Seicvala, gaxda iSemiuri, Cveni gamocdilebiT, rac

ufro didi diametris aris kuWis mokle arteriebi da maTi raodenoba

mcirea, miT ufro maRali riskia eleTis zeda polusis sisxlmomaragebis

darRvevis, amitom es intraoperaculad fundoplikaciuri manJetis tipis

arCevisTvis erT–erTi sakvanZo momentia.

diafragmuli fexebis kargi mobilizebisa da saylapavis abdominuri

nawilis marcxniv da zemoT traqciis Semdgom saylapavis ukan vawarmoebdiT

diafragmis fexebis gakervas 2–3 nakeriT – ixureba Suasayris defeqti

(ukana hiatoplastika) – warmoebul iqna krurorafia, krurorafiamde Cven

kuWSi vayenebdiT 40 Fr. gastralur zonds.

84 pacients gaukeTdaT nisenis wesiT fundoplikacia. laparoskopiulad

fundoplikaciuri maJetis formireba erT–erTi sapasuxismgeblo momentia,

aucilebelia operatori – qirurgis koordinacia kuWis fundalur nawilze

pirveli kvanZis warmoebisas da Semdgom cirkularuli, 360 gradusiani,

manJetis formirebisTvis. Cvens SemTxvevaSi manJetis sigrZe ar aRemateboda

3–4 sm – s da edeboda 3–4 sero–serozuli, kunTovan SresTan erTad, nakeri.

nisenis fundoplikaciisTvis aucilebelia kuW–elenTis iogis kargi

mobilizeba, manJetis formireba xdeboda agreTve 40 Fr. zondis kuWSi

arsebobisas. operacia mTavrdeba marcxniv lateraluri 5 mm–iani xvrelidan

marcxena diafragmis qveSa sivrcis drenirebiT (suraTi 2.12).

Page 71: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

69

suraTi 2.12 nisenis manJetis formireba

operaciis dros kuW–elenTis iogis anatomiuri Taviseburebebis, kuWis

mokle arteriebis gamoyofisas arsebuli teqnikuri sirTuleebis

gamovlinebis dros 36 pacients gaukeTda nisen–rozetis fundoplikacia

(suraTi 2.13). 11 pacients Tanxmlebi naRvel–kenWovani daavadebis dros

daemataT qolecisteqtomia. 3 pacients – giganturi zomis hiataluri

Tiaqrisas – ukana hiatoplastika gakeTda badis gamoyenebiT (krurorafia +

Ultrapro –s kompozituri bade).

Page 72: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

70

suraTi 2.13 nisen – rozetis fundoplikacia.

gamovlinda 4 intraoperaciuli garTuleba – mediastinaluri da

kanqveSa emfizema. rentgenologiuri kvleviT da auskultaciiT

pnevmoToraqsi ar aRiniSna, rac drenirebis gareSe or dReSi alagda.

operaciis xangrZlivoba meryeobda 50–90 wuTi. sakontrolo drenaJi

amoRebul iqna meore dRes, hospitalizaciis vada saSualod warmoadgenda

2,5–3 dRes.

Page 73: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

71

5. Sedegebis analizi

kvlevis Soreuli rezultatebis Seswavla moxda 10 wlis periodSi,

2000 wlidan 2010 wlamde. mTeli am xnis ganmavlobaSi, operaciis Semdgom,

pacientebs CautardaT endoskopiuri, kuW–nawlavis traqtis rentgeno -

kontrastuli kvlevebi, Seswavlili iqna dispepsiuri gamovlinebebi

naoperacieb pacientebSi da maTi cxovrebis xarisxi Sefasda GERD-HRQL

SCALE saSualebiT (90). rogorc qvemoT mocemul cxrili 3.1 warmodgenili,

cxovrebis xarisxis maqsimaluri maCvenebeli warmoadgens 50 qulas.

kiTxvari Sedgeba 10 punqtisgan, Sefasebulia 5 baliani SkaliT, sadac, rac

ufro dabalia qula, miT ufro maRalia cxovrebis xarisxi.

cxrili 3.1 GERD-HRQL SCALE

pacientis gvari, saxeli: ____________________

TariRi ____________________

0 = simptomebi ar aris.

1= simptomebi aRiniSneba, magram araSemawuxebelia.

2= simptomebi Semawuxebelia, Tumca ara yoveldRiurad.

3= simptomebi Semawuxebelia yoveldRe.

4= simptomebi zegavlenas axdens yoveldRiur cxovrebaze.

5= simptomebi unars arTmevs – SeuZlebelia yoveldRiuri saqmianoba.

gTxovT, SemoxazoT swori pasuxi mocemul kiTxvebze:

1. ramdenad Semawuxebelia TqvenTvis gulZmarva? 0 1 2 3 4 5

2. gulZmarva mwoliare mdgomareobaSi? 0 1 2 3 4 5

3. gulZmarva fexze dgomisas? 0 1 2 3 4 5

4. gulZmarva Wamis Semdgom? 0 1 2 3 4 5

5. gulZmarvam Secvala Tqveni kvebis racioni? 0 1 2 3 4 5

6. gaRviZebT gulZmarva? 0 1 2 3 4 5

7. gaqvT gaZnelebuli ylapva? 0 1 2 3 4 5

Page 74: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

72

8. ylapvasTan erTad gawuxebT tkivili? 0 1 2 3 4 5

9. gaqvT boyinis da amoqafebis SegrZneba? 0 1 2 3 4 5

10. Tu RebulobT medikaments, es rogor moqmedebs Tqvens yoveldRiur

cxovrebaze? 0 1 2 3 4 5

ramdenad kmayofili xarT Tqveni janmrTelobis dRevandeli

mdgomareobiT?

dadebiTi neitraluri uaryofiTi

yvela pacientisTvis Seiqmna specialuri anketa, sadac Tavmoyril iqna

klinikuri monacemebi, cxovrebis xarisxis maCvenebleblebi, agreTve

rentgenologiuri da endoskopiuri monacemebi. am monacemebis irgvliv

diskusiis da misi analizis safuZvelze gakeTda daskvna Ria da

laparoskopiuli antirefluqsuri operaciuli mkurnalobebis Sedegebis

Sesaxeb.

kvlevis monacemebis Soreuli rezultatebi Seswavlili iqna

daavadebis recidivis sixSiris, disfagiis, reinterveencialuri qirurgiis

saWiroebis raodenobis, naoperaciebi pacientebis Sromisunarianobis

xarisxis mixedviT.

sadisertacio kvlevaSi, antirefluqsuri operaciebis klinikuri

efeqtis Sedarebis mizniT gamoyenebul iqna Visick – is mier SemuSavebuli

sqema (91), romelmac SeimuSava gastroduodenaluri wylulebis qirurgiuli

mkurnalobis efeqtis SefasebisTvis. am sqemis mixedviT operaciis Semdgom

cxovrebis xarisxi fasdeba oTxbaliani sistemiT. operaciuli Carevis

saukeTeso rezultatis dros (Visick –1) pacienti Tavs grZnobs normalurad,

cxovrobs aqtiuri cxovrebis wesiT, sakvebis uxvad miRebis Semdgom

aRniSnavs epizodur „kuWSi“ diskomforts da mocemuli simptomebi qreba

TavisiTavad. kargi rezultatebis dros (Visick –2) pacienti cxovrebis

umetes dros Tavs grZnobs normalurad, Tumca periodulad (1 – 2 jer

kviraSi) aReniSneba gulZmarva, boyini, rac PPI preparatebis miRebis Semdgom

maleve kupirdeba. damakmayofilebeli rezultatebisas (Visick –3) pacientebs

sakvebis miRebis Semdgom, kviraSi 4–5 jer, aReniSnebaT gulZmarva, boyini,

rac PPI preparatebis miRebis Semdgom qreba. aseT pacientebs periodulad

Page 75: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

73

(weliwadSi 2–3 jer) esaWiroeba gerd–is konservatiuli mkurnalobis

SemanarCunebeli Terapiis kursi da bolos, cudi rezultatebisas (Visick –4)

pacientebs awuxebT gulZmarva, boyini rac sajiroebs uwyvet konservatiul

mkurnalobas.

Page 76: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

74

5.1 klinikuri jgufebis daxasiaTeba

pirvel jgufs Seadgenda 123 pacienti romelTac CautardaT

laparotomiuli midgomiT krurorafia da a. Cernousovis modifikaciiT

nisenis fundopliacia. meore jgufs warmoadgenda 120 pacienti romelTac

gaukeTda laparoskopiuli wesiT krurorafia da sxvadasxva tipis (niseni

da nisen–rozetis) fundopliacia.

klinikuri jgufebis Camoyalibebisas daavadebis xandazmulobis,

asakobriv–sqesobrivi da daavadebis simZimis xarisxebs Soris gamoxatuli

statistikuri cvlilebebi ar gamovlinda. (cxrili 3.2). pirvel jgufSi

daavadebis xangrZlivoba Seadgenda saSualod 7 weliwads (13 wlidan 3

wlamde), xolo meore jgufSi saSualod 7,5 weliwads (15 wlidan 4 wlamde).

yuradReba miiqcia im faqtma rom, rogorc laparotomiuli ise

laparoskopiuli midgomiT naoperaciebi pacientebis procentuli

maCvenebeli maRali iyo axalgazrda asakis mamakacebSi, rac aixsneba

daavadebis adreuli debiutiT, qarTvel mamakacebSi Warbad mavne Cvevebis

arsebobiT da garTulebebis maRali xarisxiT, romlebsac dasWirdaT

operaciuli mkurnaloba.

cxrili 3.2. jgufebs Soris daavadebis xandazmulobis da asakobriv

- sqesobrivi Taviseburebanis Sedareba

maCvenebeli

Kklinikuri jgufebi

I jgufi – 123

pacienti

II jgufi – 120

pacienti

daavadebis

xangrZlivoba 7 weliwadi 7,5 weliwadi

sqesi Mmamakaci 65 (52,8%) 62 (51,6%)

Qqali 58 (47,1%) 58 (48,3%)

asaki

<30 17 (13,8%) 20(16,6%)

31-40 28(22,7%) 23(19,1%)

41-50 40 (32,5%) 29(24,1%)

51-60 19 (15,4%) 26(21,6%)

>60 19(15,4%) 22 (18,3%)

Page 77: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

75

cxrili 2.4 operaciamde klinikuri da diagnostiuri gamovlinebani

simptomebi rendgeno-

kontrastuli kvleva

Eendoskopia

Savary-Miller

gulZmarva – 197 p. – 81% aqsialuri – 98 p. – 40,3% SM I x. – 82 p. – 33,7%

boyini – 165 p. – 67,9% paraezofaguri – 69 p. –

28,3% SM II x. – 107 p. – 44%

tkivili – 130 p. – 53,4% Sereuli – 61 p. – 25,1% SM III x. – 41 p. – 16,8%

simZimis grZnoba – 118 p.

– 48,5%

hiataluri Tiaqari ar

gamovlinda – 15 p. – 6,1% SM IV x. 13 p. – 5,3%

Page 78: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

76

5.2 Ria wesiT fundoplikaciis Sedegebi

Ria wesiT operaciis xangrZlivoba Seadgenda saSualod 1 sT da 30 wT.

stacionarSi dayovnebis periodi 4–6 dRe, rac saukeTeso rezultatia aseTi

teqnikuri sirTulis da moculobis operaciuli mkurnalobisTvis. arc erT

pacientTan operaciis Semdgomi Wrilobis daCirqebas adgili ar qonia, sam

SemTxvevaSi aRiniSna Wrilobis areSi kanqveSa seroma. sisxlis danakargi

intraoperaciulad warmoadgenda 125,5+35,5 ml. intraoperaciulad erT

SemTxvevaSi aRiniSna elenTis iatrogenuli dazianeba.

am jgufSi, operaciis Semdgom 6 Tvis ganmavlobaSi 3 pacients aReniSna

operaciis Semdgomi ventraluri Tiaqari, romlebsac dasWirdaT

reintervencialuri qirurgia – Tiaqris aRdgeniTi operacia.

operaciis Semdgom 9 pacients aReniSna msubuqi xarisxis disfagia, rac

1 Tviani medikamentozuri mkurnalobis Semdgom alagda. daavadebis

recidivi ar gamovlenila.

Visick–is Skalis mixedviT saukeTeso da kargi rezultatebi aReniSna

114 pacients (92,6%–s), damakmayofilebeli – 9 pacients (7,3%), cudi Sedegi

ar gamovlenila. (p = 0,000 < 0,05)

damakmayofilebeli rezultatebis mqone pacientebs CautardaT

ganmeorebiTi rentgeno–kontrastuli da endoskopiuri kvleva da

daavadebis recidivi gamovlenil ar iqna, 9 pacients aReniSna msubuqi

xarisxis disfagia, rac erT Tviani medikamentozuri murnalobis Semdgom

TavisTavad alagda, ar dasWirvebiaT saylapavis baloniT dilatacia.

Ria wesiT naoperacieb pacientebSi cxovrebis xarisxi mkveTrad

gaumjobesda, gerd–is simptomatika umetes SemTxvevaSi saerTod gaqra,

Semcirda socialuri da fizikuri disfunqcia, gaumjobesda pacientebis

emociuri foni. operaciis Semdgomi Soreuli rezultatebi Sefasda (GERD-

HRQL SCALE) Skalis mixedviT, sadac cxovrebis xarisxis indeqsi

warmoadgenda: 103 (83,7%) pacientTan 0–10 qulas, 11 (8,9%) pacientTan 11–20

qulas, 5 (4%) pacientTan 21–30 qulas, xolo 4 (3,2%) pacientTan 31–40 qulas.

cvlilebebis aRweriloba statistikurad iyo gamyarebuli ( p< 0.05).

Soreuli rezultatebis SefasebisTvis operaciis Semdgom mTeli 10

wlis periodSi 123–e pacients CautardaT endoskopiuri kvleva, sadac

Page 79: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

77

Sefaseba moxda agreTve Savary-Miller klasifikaciiT da gamovlinda: SM – I

xarisxi – 9 pacientTan (7,4%), SM – II xarisxi – 5 pacientTan (4 %), SM III –

xarisxi gamovlinda 4 pacientSi (3,2%). (p< 0.05)

cxrili 3.3 Ria wesiT fundoplikaciebis Soreuli rezultatebi

Visick – is skala GERD – HRQL skala Savary – Miller – is

klasifikacia

Visick 1 – 93 p. – 75,6% 0-10 qula – 103 p. – 83,7% SM I x. – 9 p. – 7,4%

Visick 2 - 21 p. – 17% 11-20 qula – 11 p. – 8,9% SM II x. – 5 p. – 4%

Visick 3 – 9 p. – 7.3% 21-30 qula – 5 p. – 4% SM III x. – 4 p. – 3,2%

31-40 qula – 4 p. – 3,2%

Page 80: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

78

5.3 laparoskopiuli fundoplikaciis Sedegebi

laparoskopiuli teqnikiT warmoebuli operaciis erT–erTi

gansakuTrebuli momenti warmoadgens minimalur operaciul travmatizms da

qsovilebis detaluri vizualizaciis saukeTeso saSualebas, maT Soris

sisxlZarRvovani da nervuli elementebis karg vizualizacias. pacientebis

klinikuri analizis warmoebamde aRsaniSnavia pnevmoperitoniumis Seqmna,

ris gamoc 3 SemTxvevaSi gamovlinda kanqveSa emfizema. rentgenologiuri da

auskultaciuri monacemebiT pnevmoToraqsi ar gamovlenila da meore –

mesame dRes drenirebis gareSe alagda.

laparoskopiuli meTodiT operaciuli mkurnalobisas kidev erTi

dadebiTi momenti warmoadgenda operaciuli xangrZlivobis simcires, rac

meryeobda 55wT. dan 90 wT.mde, mxolod erTxel dagvWirda 3 saaTi.

aRsaniSnavia is momentic, rom operaciis minimaluri xangrZlivoba da

qsovilebis naklebi travmatizacia iZleoda naklebad gamoxatul sunTqviT

cvlilebebs da sunTqviTi eqskursia meryeobda 22 dan 26 mde wuTSi, xolo

Jangbadis moculoba Seadgenda 8 dan 9,5 mde litrs wuTSi.

laparoskopiuli antirefluqsuri operaciebisas sisxlis danakargi

Seadgenda 35,5+10,5 ml. sisxlis danakargis aseTi dabali maCvenebelis

arsebobis garants warmoadgenda kargi vizualizacia da hemostazi

bipolaruli koagulaciiT an harmoniuli skalperis saSualebiT.

am jgufSi pacientebis stacionarSi dayovnebis vadebi meryeobda

saSualod 2,5 – 3 sawoldRe.

intraoperaciulad aRiniSna Suasayris da kanqveSa emfizemis ori

SemTxveva, romelic gamovlinda operaciis dawyebidan daaxloebiT erT

saaTSi, xolo – emfizemis ori SemTxveva orecaciis damTavrebidan 4 da 5

saaTis Semdgom gamovlinda. arc erT SemTxvevaSi pacientis

arastabilurobas da damZimebas adgili ar qonia, rentgenologiuri

kvleviT da auskultaciuri monacemebiT pnevmoToraqsi ar gamovlenila da

drenirebis gareSe srulad alagda meore – mesame dRes.

axlomdebare da Soreuli rezultatebis Sefasebisas am jgufidan 2

pacients aReniSna gaxangrZlivebulad myari disfagia, romlebsac

CautardaT 2 jeradi pnevmodilatacia. aseve 5 SemTxvevaSi gamovlinda

Page 81: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

79

gardamavali disfagia. erT pacients aReniSna kardiis myari stenozi,

romelsac dasWirda relaparoskopia, diafragmis fexebze erTi nakeris

moxsna. erT SemTxvevaSi gamovlinda operaciis Semdgomi Sexorcebebis gamo

manJetis deformacia da kardiis myari stenozi, romelsac dasWirda

agreTve relaparoskopia da sineqiolizi. erT pacientTan dafiqsirda

manJetis nawilobrivi atana SuasayarSi da gamovlinda daavadebis

nawilobrivi recidivi, msubuqad gamoxatuli refluqsiT, medikamentozuri

murnalobis Semdgom refluqsis simptomatika gaqra. operaciis Semdgomi

xangrZlivi refluqsi aReniSna sam pacients, romlebsac dasWirdaT

prolongirebulad PPI mkurnaloba. operaciis Semdgom erT pacients

aReniSna epigastraluri troakris xvrelis Tiaqari, rac ganpirobebuli iyo

xSiri xveliT da naxvelis amoRebiT, rac gadadioda masiur RebinebaSi.

Visick – is Skalis mixedviT saukeTeso da kargi rezultatebi aReniSna

109 pacients (90,8%–s), damakmayofilebeli – 8 pacients (6,6%), cudi Sedegi

gamovlinda 3 pacientTan (2,5%) (p< 0.05).

laparoskopiuli operaciis Semdgom pacientebs dadebiTi efeqti

ZiriTadaT aReniSnaT meore dResve, gaqra Civilebis ZiriTadi nawili,

mkveTrad gaumjobesda cxovrebis xarisxi, aReniSnaT dadebiTi emociuri

foni. agreTve am operaciebis Semdgomi Soreuli rezultatebi Sefasda

(GERD-HRQL SCALE) Skalis mixedviT, sadac cxovrebis xarisxis indeqsi

warmoadgenda: 88 (73,3%) pacientTan 0–10 qulas, 12 (10%) pacientTan 11–20

qulas, 9 (7,5%) pacientTan 21–30 qulas, 6 (5%) pacientTan 31–40 qulas,

xolo 5 (4,1%) pacientTan 41–50 qulas. cvlilebebis aRweriloba

statistikurad iyo gamyarebuli p< 0.05

Soreuli rezultatebis SefasebisTvis operaciis Semdgom mTeli 10

wlis periodSi 120–e pacients CautardaT endoskopiuri kvleva, sadac

Sefaseba moxda agreTve Savary-Miller klasifikaciiT da gamovlinda: SM – I

xarisxi – 10 pacientTan (8,3%), SM – II xarisxi – 8 pacientTan (6,6 %), SM III

– xarisxi gamovlinda 5 pacientSi (4,1%), SM – IV xarisxi – 2 pacientTan

(1,6%) (p< 0.05).

Page 82: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

80

cxrili 3.4 laparoskopiuli fundoplikaciebis Soreuli rezultatebi

Visick – is

Skala

GERD – HRQL

skala

Savary – Miller – is

klasifikacia

Visick 1 – 85 p. – 70,8% 0-10 qula – 88 p. – 73,3% SM I x. – 10 p. – 8,3%

Visick 2 – 24 p. – 20% 11-20 qula – 12 p. – 10% SM II x. – 6 p. – 6,6%

Visick 3 – 8 p. – 6,6% 21-30 qula – 9 p. – 7,5% SM III x. – 5 p. – 4,1%

Visick 4 – 3 p. – 2,5% 31-40 qula – 6 p. – 5% SM IV x. – 2 p. – 1,6%

41-50 qula – 5 p. – 4,1%

G

Page 83: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

81

6. diskusia

Aam sadisertacio naSroma warmoaCina saqarTveloSi gastro ezofaguri

refluqsuri daavadebis saintereso Taviseburebani, rac gamoixata mis

gansakuTrebul mimdinareobaSi. kvlevis sawyis etapze monawile 365

pacientTan daavadebis xandazmuloba warmoadgenda saSualod 7 – 8

weliwads, rac damokidebuli iyo am daavadebis dagvianebul

diagnostikasTan.Aaqedan gamomdinare saqme gvqonda gerd-is mZime xarisxis

mimdinareobasTan, kerZod saylapavis diafragmuli xvrelis Tiaqrebis mZime

gamovlineba (paraezofaguri da Sereuli Tiaqrebi) aReniSna 130 pacients

(35,6%), endoskopiuri monacemebiT Savary-Miller-is klasifikaciiT 77

pacientTan (21%) gamovlinda SM - III da IV xarisxi, 8 SemTxvevaSi (2,2%)

baretis saylapavi, aqedan 2 pacientTan nawlavuri metaplaziiT. gerd-is

mZime garTulebani aReniSna 23 pacients (6,3%), rogoricaa saylapavis

striqtura, saylapavis peptikuri wylulebidan sisxldena, anemia. 121

pacients (33,1%) aReniSna gerd-is eqstraezofaguri gamovlineba, maT Soris

umetess warmoadgenda respiratoruli da kardialuri sindromebi 43 (11,7%)

vs 22 (6%), odinofagia da yelSi buStis SegrZneba aReniSna 56 pacients

(15,3%).

kvlevaSi monawile gerd-iT daavadebul pacintebSi gamoikveTa

genderuli gansxvavebani da asakobrivi Taviseburebani. mamakacebi

Warbobdnen qalebs, Sesabamisad 189 (51,7%) vs 176 (48,2%). gerd--i umetesad

gamovlinda saSualo 41-50 wlamde asakis pacientebSi - 86 pacienti (23,5%).

yuradReba miipyro am daavadebiT daavadebuli mamakacebis axalgazrda

asakma - 40 wlamde - 81 pacienti (42,8%), sadac aRiniSneboda gerd-is mZime

xarisxiT mimdinareoba. Cvenis azriT gerd-iT daavadebuli mamakacebis Warbi

raodenoba, axalgazrda asaki, daavadebis mZime mimdinareoba aixsneba

araswori kvebiT, alkoholis da Tambaqos xSiri moxmarebiT, saqarTveloSi

arsebuli socialuri pirobebiT da mZime fsiqo-emociuri datvirTviT.

kvlevaSi monawile pacientebis 80%-s (292 pacienti) aReniSnaT

gulZmarva rogorc wamyvani simptomi, misi aseTi xSiri gamovlineba aixsneba

kuWis mJava SigTavsis xangrZliv kontaqtze saylapavis lorwovanze. boyini

Segvxvda 263 pacientSi (72%) da rogorc wesi igi Zlierdeboda gazirebuli

Page 84: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

82

sasmelis meRebisas. Zlieri retrosternaluri tkivili aReniSna 209

pacients (57,2%), rac ZiriTadaT vlindeboda paraezofaguri da Sereuli

Tiaqrebis arsebobisas da misi aseTi xSiri gamovlineba miuTiTebs am

daavadebis anamnezSi araefeqtur da araswor mkurnalobaze. Ddisfagia

aReniSna 21 pacients (5,7%), saidanac or SemTxvevaSi dadasturda saylapavis

axalaziis diagnozi, xolo darCenili 10 SemTxveva Cven vfiqrobT aixsneba

saylapavis striqturis CamoyalibebiT, gamovlenili sxvadasxva xarisxis

disfagiiT da esec miuTiTebs am daavadebis xandazmulobasa da gerd-is

araadeqvatur Terapiaze. simZimis grZnoba mucelSi, rogorc saqarTveloSi

gamovlenili gerd-is erTerTi mTavari simptomi, Tumca msoflio

literaturis mimoxilvisas igi ar aris warmodgenili rogorc gerd-is

tipiuri simptomi, kvlevaSi monawile pacientebidanAaReniSna 187 (51,2%), rac

aixsneba rogorc saWmlis momnelebeli traqtis sxva organoebis organuli

da funqciuri darRvevis gamovlineba, gamowveuli gastroezofaguri

refluqsuri daavadebiT.

am prospeqtulma SedarebiTma randomizebulma kvlevam aCvena gastro

ezofaguri refluqsuri daavadebis qirurgiuli mkurnalobis orive

meTodis (Ria da laparoskopiuli) kargi da saukeTeso Soreuli (10 wlis

periodi) rezultatebi ( 92,6 % vs 90,8 % Sesabamisad) (p = 0,457 ), rac

Seesabameba msoflio literaturis monacmemebs (92,96,97,98,99,100,101,102,103,104).

warmovadgenT da ganvixilavT Ria da laparoskopiuli totaluri

fundoplikaciebis Sesaxeb loteraturaSi arsebul sxvadasxva monacemebs:

M.Anvari, C. Allen – is azriT laparoskopiuli nisenis fundoplikacia

warmoadgens efeqtur antirefluqsur proceduras da misi saukeTeso

rezultatebi inaxeba aranakleb 5 weliwadi, araefeqturi klinikuri

gamovlineba ar aRemateba 14%–s (28).

Heikkinen TJ, Haukipuro K, Sorasto A et al. Seiswavles laparoskopiuli da Ria

nisenis fundoplikaciis moklevadiani rezultatebi. prospeqtulma

randomizebulma kvlevam aCvena laparoskopiuli fundoplikaciis Semdgom

ezofagitis naklebi gamovlineba vidre Ria wesiT. operaciamde arsebuli

gerd–is simptomebi orive jgufSi mkveTrad Semcirda garda meteorizmisa

da disfagiisa, Tumca disfagia meti sixSiriT aReniSnaT laparoskopiuli

Page 85: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

83

teqnikiT naoperacieb pacientebs. cxovrebis xarisxis (GIQLI – skala)

maCveneblebis SesamCnevi gansxvaveba ar gamovlenila (100).

Hakanson, Thor et al. TavianT kvlevaSi aCvenes SedarebiT ukeTesi axlo

simptomuri rezultatebi Ria nisenis fundoplikaciT naoperacieb

pacientebis jgufSi, Tumca 3 wlis Semdgom simptomebis kontroli iyo

erTnairi orive jgufSi da aRiniSna laparoskopiuli nisenis

fundoplikaciebis ukeTesi rezultatebis tendencia (103).

K.H.Fuchs – ma Tavis kvlevaSi aCvena laparoskopiuli da Ria wesiT

nisenis fundoplikaciis Semdgom Tanabari funqciuri statusi da efeqturi

refluqsis kontroli aRiniSna 85% – ze met SemTxvevaSi (96,102).

Ruiz-Tovar J, Diez-Tabernilla M et al. azriT rogorc laparotomiuli aseve

laparoskopiuli nisenis fundoplikacia warmoadgens gerd–is mkurnalobis

usafrTxo da xangrZlivi efeqtis mqone proceduras, Tumca laparoskopiul

teqnikas gaaCnia mcire invaziuri qirurgiuli operaciis Semdgomi

upiratesoba (106).

Salminen P, Hurme S, Ovaska J azriT laparoskopiuli nisenis

fundoplikacia aris gerd–is mkurnalobis arCevis meTodi, maT mier 15

wliani Soreuli rezultatebis Sedegad Ria da laparoskopiuli

totaluri fundoplikaciebis simptomebis kontroli erTidaigivea orive

jgufSi, erTaderTi Ria wesiT naoperacieb pacientebSi mcired meti

raodenoba gamovlinda fundoplikaciuri manJetis darRvevis da agreTve am

kvlevam aCvena nisenis fundoplikaciis Semdgom protonuli tumbos

gamoyenebis matebis tendencia (107).

Cveni kvlevis Sedegebis retrospeqtulma analizma gamoavlina

operaciuli mkurnalobebis, rogorc laparoskopiuli ise Ria wesiT

warmoebuli procedurebis saintereso Taviseburebani da saukeTeso

adreuli rezultatebi.

laparoskopiuli Carevisas aRiniSna organoebis da qsovilebis naklebi

travmatizacia, qsovilebis da sisxlZarRvebis kargi xilvadoba, rac

iZleoda hemostazis kontrolis saukeTeso saSualebas, laparoskopiuli

fundoplikaciisas sisxlis danakargi warmoadgenda saSualod 35 + 10 ml,

xolo Ria wesiT Carevisas 125 + 35 ml. agreTve dadebiTi momenti

gamovlinda operaciis xangrZlivobaSi – laparoskopiuli 55 – 90 w. vs Ria

Page 86: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

84

90 – 120 wT. intraoperaciuli garTuleba Ria wesiT a. Cernousovis

modifikaciiT nisenis fundopliaciisas gamovlinda 1 SemTxvevaSi –

iatrogenuli spleneqtomia. laparoskopiuli fundoplikaciisas aRiniSna 3

SemTxveva kanqveSa da 2 SemTxveva Suasayris emfizemis, arc erT SemTxvevaSi

pacientis arastabilurobas da damZimebas adgili ar qonia,

rentgenologiurad pnevmoToraqsi ar gamovlenila da me–2, me – 3 dRes

drenirebis gareSe TavisTavad alagda.

stacionarSi dayovnebis periodi Ria wesiT operaciis Semdgom

meryeobda 4 – 6 dRe, xolo laparoskopiuli fundoplikaciis Semdgom 2,5

– 3 dRe. operaciis Semdgomi Wrilobis tkivili Ria wesiT operaciis

Semdgom pacientebTan gastana saSualod 3 – 5 dRe, xolo laparoskopiuli

Carevis Semdgom tkivilis sindromi umniSvnelo iyo da isic 1 – 2 dRe.

postoperaciuli Wrilobis daCirqeba arc erT SemTxvevaSi ar gamovlenila,

mxolod 3 Ria wesiT naoperacieb pacientebTan aRiniSna laparotomiuli

Wrilobis kanqveSa seroma. laparoskopiuli funopliaciis Semdgom

pacientebTan srulad Sromisunarianoba aRdga 7 – 10 dReSi, xolo Ria

wesiT Carevis Semdgom gastana 12 – 21 dRe.

am monacemebis safuZvelze gamovlinda laparoskopiuli nisenis

fundoplikaciis intraoperaciuli da operaciis Semdgomi adreuli

Sedegebis garkveuli upiratesoba, vidre Ria wesiT warmoebuli

operaciebisa, rasac kidev emateba laparosopiuli meTodis saukeTeso

kosmetikuri efeqti.

sadisertacio naSromSi monawile pacientebSi Catarebuli

procedurebis Soreuli rezultatebis analiziT gamovlinda rom

laparoskopiuli totaluri fundoplikaciis Semdgom disfagia aReniSna 7

pacients (5,8%) (p <0,005) maT Soris 2 SemTxvevaSi myari disfagia, romelTac

dasWirdaT ramodenimejer saylapavis pnevmodilatacia, xolo Ria, a.

Cernousovis modifikaciiT warmoebuli nisenis fundoplikaciis Semdgom

disfagia aReniSna 9 pacients (7,3%) (p <0,005). gerd–is recidivi gamowveuli

Slippage – sindromiT, saylapavis myari stenozi da refundoplikacia

laparaskopiiT naoperacieb 5 (4,1%) pacients aReniSnaT, rodesac msgavsi

rame Ria wesiT naoperacieb pacientebSi ar gamovlenila (p=0,02 < 0,05).

reintervencialuri qirurgia Ria wesiT naoperacieb pacienTebTan

Page 87: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

85

dasWirdaT 3 SemTxvevaSi da samive SemTxveva warmoadgenda postoperaciuli

ventraluri Tiaqris aRdgeniT proceduras, xolo laparaskopiuli

meTodiT naoperacieb pacientebsac dasWirdaT agreTve 3 SemTxvevaSi, maTgan

2 SemTxveva – gerd–is recidivis gamo, xolo 1 SemTxveva warmoadgenda

epigastraluri troakaris Tiaqris aRdgeniT operacias (cxrili 4.1) ( p=0,078

daaxloebiT = 0,05).

cxrili 4.1 Ria vs laparოskopiuli totaluri fundoplikacia,

Soreuli ( 10 wlis periodi) rezultatebi

Ria wesiT a.Cernousovis modifikacia –123 pacienti

laparoskopiuli totaluri fundoplikacia – 120 pacienti

P value

gerd–is recidivi 0 ar gamovlinda 3 pacienti – 2,5% p=0,02

disfagia 9 pacienti – 7,3% 7 pacienti – 5,8% p<0,05

refluqsi 0 ar gamovlinda 3 pacienti – 2,5% p=0,02

reintervencialuri qirurgia

3 pacienti – 2,4% postoperaciuli ventraluri Tiaqari

3 pacienti – 2,5% erT SemTxvevaSi epigastraluri troakris Tiaqari

p=0,078

mocemul kvlevaSi Catarebuli GERD-HQRL kiTxvari, Visick –is skaliT

pacientebis Soreuli rezultatebis analizi da endoskopiuri monacemebi

gvaZlevs safuZvels rom vaRiaroT Ria, a. Cernousovis modifikaciiT

nisenis fundoplikaciis SedarebiT ukeTesi saylapavis funqcionaluri

statusi, vidre laparoskopiuli totaluri fundoplikacia, rac

warmodgenia 4.2 cxrilSi.

Page 88: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

86

cxrili 4.2 Ria vs laparoskopiuli totaluri fundopliacia

Soreuli rezultatebi (10 wlis periodi)

Ria wesiT a.Cernousovis modifikacia 123 pacienti

laparoskopiuli procedura 120 pacienti

p value

Visick – is skala Visick 1–93 p.– 67,4%

Visick 2–31 p.–25,2%

Visick 3–9 p. – 7,3%

Visick 1 –85 p.–70,8%

Visick 2 – 24 p. – 20%

Visick 3 – 8 p. – 6,6%

Visick 4 – 3 p. –2,5%

P=0,3

GERD-HRQRL – is

skala

0–10 qula – 103 p.

–83,7%

11–20 qula – 11 p.

–8,9%

21–30 qula – 5 p.–

4%

31–40 qula – 4p. –

3,2%

0–10 qula – 88 p.

73,3%

11–20 qula– 12 p.–

10%

21–30 qula– 9 p.–

7,5%

31 – 40 qula – 6

p. – 5%

41–50 qula – 5 p.

–4,1%

P=0,10

Savary – Miller – is

klasifikacia

SM Ix. – 9p. – 7,4%

SM IIx. – 5p. – 4%

SM IIIx. – 4p. – 3,2%

SM Ix. – 10p. – 8,3%

SM IIx. – 6p. – 6,6%

SM IIIx. – 5p. – 4,1%

SM IVx. – 2p. – 1,6%

P=0,68

Page 89: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

87

daskvna:

1. saqarTveloSi gastro ezofaguri refluqsuri daavadebis ZiriTad

simptomebs warmoadgens: gulZmarva 80%, boyini 72%, retrosternaluri

tkivili 57,2% da simZimis grZnoba 51,2%.

2. gerd–is axalgazrda mamakacebSi xSiri gamovlineba aixsneba araswori

cxovrebis wesiT, kerZod: Tambaqos da alkoholis Warbi moxmarebiT,

araswori kvebiT, simsuqniT da naklebad aqtiuri cxovrebis wesiT.

3. gerd–is qirurgiuli mkurnalobis dadebiTi efeqtis mTavar kriteriumad

iTvleba am daavadebis adreuli da swori diagnostika da Tanamedrove

antirefluqsuri procedurebis racionaluri gamoyeneba.

4. laparoskopiuli totaluri fundoplikacia iTvleba gerd–is

mkurnalobis arCevis meTodaT, aRiniSneba operaciis Semdgomi adreuli da

Soreuli saukeTeso rezultatebi (90,8%) da disfagiis naklebi gamovlineba.

5. laparoskopiuli fundoplikaciisas anatomiuri Taviseburebanis

gamovlinebisas da kuW–elenTis iogis mobilizaciis SeuZleblobisas,

nisenis fundoplikaciis nacvlad umjobesia warmoebul iqnas nisen–

rozetis fundoplikacia, romelic agreTve efeqturi antirefluqsuri

proceduraa.

6. Ria a. Cernousovis modifikaciiT warmoebuli nisenis fundoplikacia

usafrTxo da efeqturi proceduraa, axdens Slippage – sindromis prevencias,

xasiaTdeba refluqsis ukeTesi kontroliT, recidivis naklebi sixSiriT da

iZleva saylapavis ukeTes funqciur statuss da Soreuli Sedegebis karg

maCveneblebs (92,6%).

7. orive midgoma xasiaTdeba TiTqmis Tanabari efeqturobiT gerd–iT

daavadebuli pacientebis mkurnalobisas da unda iricxebodes saylapavis

qirurgiis teqnikur arsenalSi.

8. laparotomiuli midgoma SeiZleba ganixilebodes rogorc „paraSuti“

laparoskopiuli midgomidan konversiis dros teqnikuri problemebis

arsebobis SemTxvevaSi.

Page 90: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

88

literaturis CamonaTvali:

1.Киладзе М.А. Гиуашвили Ш.Т. Современные аспекты хирургического лечения

гастроэзофагеальной рефлюксной болезни: наш опит и обзор литературы// Georgian Medical

News -ISSN 1512-0112 – Октябрь 2011 No 10 (199). – С. 7-13.

2. Алешксеенко С.А. Алгоритмы диагностики и лечения гастроэзофагеальной

рефлюксной болезни // гастроэнтерология, гепатология.-2006.-№2.-С. 45-50.

3. Бабак О.Я., Фадеенко Г.Д. Гастроезофагеальная рефлюкснаяболезнь: Монография. –

К., Интерфарма, 2000.-175с.

4. Василенко В.Х., Гребенев А.Л., Сальман М.М. Болезни пищевода: Монография. –

М., Медицина, 1971. – 406 с.

5. Василенко В.Х., Суворова Т.А., Гребенев А.Л. Ахалазия кардии: Монография. – М.,

Медицина, 1976. – 280 с.

6. Васильев Ю.В. Гастроэзофагеальная рефлюксная болезнь: патогенез, диагностика,

медикаментозное лечение// Consilium-medium. – 2002. - №4. С. 16-19.

7. Видеоэндоскопическая хирургия пищевода: Монография / В.И. Оскретков, В.А.

Ганков, А.Г. Климов и др. – Барнаул: Аз Бука, 2004. 159 с.

8. Гаджиев А.Н. Современные представления о нейромышечных заболеваниях

пищевода // Анналы хирургии. – 2000. - №1. Сю 26-32.

9. Грубник В.В., Малиновський А.В. Малоiновазивнi операцii в лiкуваннi захворювань

стравоходу // Ваше здаровя. - №40. –С.13.

10. Грубник В.В., Малиновський А.В. Миниинвазивные методы лечения ахалазии

кардии// Актуальнi проблеми панкреатобiлiарноi та судинноi хiрургii: Матерiали

Всеукраiнськоi науковоi конференцii (26-27 лютого 2007 р.). Киiв: Iнститут хiрургii i

трансплантологii iм. О.О. Шалiмова АМН Украiни / Клiнiчна хiрургiя.-2007.- Клiнiчна

хiрургiя. – 2007. - №2-3. – С. 45.

11. Грубник В.В., Малиновський А.В., Медведев О.В. Эффективность

лапароскопических антирефлюусных операций в лечении внепищеводных проявлкний

гастроэзофагиальной рефлюксой болезни // Хiрургiя Украiни. – 2007. - №4. – С. 8-12.

12. Грубник В.В., Мельниченко Ю.А., Малиновський А.В. Особенности диагностики и

лечения восполительно-дегенеративных заболеваний пищевота // Сучасна дiагностична та

лiкувальна ендоскопiя: Матерiали Всеукраiнськоi науковоi конференцii (29-30 вересня 2006

р.). – Киiв: Ассоцiацiя лiкарiв-ендоскопiстiв Украiни / Украiнский журнал малоинвазивноi та

эндоскопiчноi хiрургii. – 2006. №3. – С. 26-27.

Page 91: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

89

13. Дiагностична та лiкувальна ендоскопiя травного каналу: Атлас / В.Й. Кiмкович,

В.В. Грубнiк, Ю.А. Мельниченко, I.М. Тумак-Львiв: Мс, 2003. – 220 с.

14. Ивашкин В.Т., Трухманов А.С. Болезни пищевода: патологоическая физиология,

клиника, диагностика, лечение: Монографиия. – М., Триада-Х, 2000. – 180 с.

15. Никишаев В.И., Головин С.Г., Лемко И.И. Гастроэзофагеаьная рефлюксная болезнь

// Украiнский журнал малоинвазивноi та эндоскопiчноi хiрургii. – 2004. - №8. – С. 20-28.

16. Окороков А.Н. Диагностика болезней внутренних органов: Руководство в семи

томах. – М.: Медицинская литература, 2002. – Т. 1. – 560 с.

17. Окороков А.Н. Лечение болезней внутренних органов: Руководство в семи томах. –

М.: Медицинская литература, 2001. – Т. 1. – 540 с.

18. Оскректов В.И., Казарян В.М., Ганков В.А., Климов А.Г. Выбор метода лечения

больных ахалазией кардии // Вестник хирургии. – 2003. - №1. – С. 32-35.

19. Передерий В.Г., Чернявский В.В. Изжога. Опасно ли это?: Монография. – Луганск,

Луганская областная типография, 2004. – 170 с.

20. Пучков К.В., Филимонов В.В. Грыжи пищеводного отверстия диафрагми:

монография. – М., Медпрактика-М, 2003. – 171 с.

21. Саенко В.Ф., Тивончук А.С., Андреещев С.А. и др. Первый опыт

лапароскопической эзофагокардиомиотомии при ахалазии кардии // Клiнiчна хiрургiя. –

2003. - №2 – С. 13-16.

22. Фадеенко Г.Д. Внепищеводные проявления гастроэзофагельной рефлюксной

болезни: как их распознать? // Сучасна гастроентерологiя. – 2004. - №3 – С. 12-17.

23. Функциональная диагностика в гастроэнтерологии: Монография / О.А. Сабин, В.Б.

Гриневич, Ю.П. Успенский, В.А. Ратников. - М.: Триада-Х, 2003. – 125с.

24. Черноусов А.Ф., Богопольский П.М., Курбанов Ф.С. Хирургия пищевода:

Монография. – М.: Медицина, 2000. – 352 с.

25. Шалимов А.А., Саеко В.Ф., Шалимов С.А. Хирургия пищевода: Монография. – М.:

Медицина, 1975. – 368с.

26. Шулутко А.М., Моисеев А.Ю.,Казарян А.М. Эндоскопическая хирургия в лечении

ахалазии пищевода // Эндоскопическая хирургия. – 2001. - №5. – С. 16-20.

27. Фомин П.Д., Грубник В.В. Неопухолевые заболевания пищевода: Монография –

Киев, ООО “Бизнесс-Интеллект”. 2008г.-304с.

28. Allen C.J., Anvari M. Does laparoscopic fundoplication provide long-term control of

gastroesophageal reflux related cough? // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16, №4. – P. 633-637.

Page 92: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

90

29. Armstrong D., Bennett J.R., Blum A. et al. The endoscopic assessment of esophagitis: a

progress report on observer agreement // Gastroenterology. 1996. – Vol. 111, №1 – P. 85-92.

30. Bowrey D.J., Peters J., DeMeester T.R. Gastroesophageal reflux disease in asthma.

Effects of medical and surgical antireflux therapy asthma control // Annals of surgery. – 2000. –

Vol. 231, №2. – P. 161-172.

31. Champion G., Richter J.E., Vaezi M.F. et al. Duedonogastroesophageal reflux:

relationship to pH and importance in Barrett’s esophagus // Gastroenterology. – 1994 – Vol. 107,

№10. – P. 747-754.

32. Billard CM. traite des Maladies des Enfans Nouveaux-Nes et a la Mamelle: Fonde sur de

Nouvelles Observations Cliniqes et d’Anatomie Patuologique, Faites a l’Hopital des Enfas-Trouves

de Paris, dans le Service de M. Baron. Paris: J.B. Bailliere; 1828.

33. Zenker FA, von ZiemsenH. Diseases of the esophagus. In: Cyclopedia of the Practice of

Medicine.Vol 8. New York: William Wood; 1878: 1-214.

34. Quineke H. Esophageal ulcers from digestive juice (ulcus oesophagi ex digestione).

Dtsch Arch Klin Med. 1879;24:72.

35. Winklestein A. Peptic esophagitis: a new clinical entity. JAMA. 1935;104:906.

36. Allison PR. Reflux esophagitis, sliding hiatal hernia and anatomy of repair. Surg Gynecol

Obstet.1951;92:419-431.

37. Hochberg LA. Thoracic Surgery before the 20th Century. New York: Vantage Press;

1960.

38. Akerlund A, Onnell H, Key E. Hernia diaphragmatica hiatus oesophagei vom

anastomischen und roentgeonologischen gesichtpunkt. Acta Radiol. 1926;6:3-22.

39. Seresi AL. Diaphragmatic hernia: its unsuspected frequency: diagnosis and technique for

radical cure. Ann Surg. 1919;69:254-270.

40. Harrington SW. Diaphragmatic hernia. Arch Surg. 1928;16:386-415.

41. Harrington SW. The surgical treatment of the more common types of diaphragmatic

hernia: esophageal hiatus, traumatic, pleuroperitoneal hiatus, congenital absence and foramen of

Morgagni: report of 404 cases. Ann Surg.1945;122:546-568.

42. Sweet RH. Diaphragmatic hernia. In: Sweet RH, ed. Thoracic Surgery. Philadelphia:

WB Saunders; 1950:316-334.

43. Nissen R. Eine einfache Operation zur Beeinflissung der Refluxeoesophagitis. Schweiz

Med Wochenschr. 1956;86:590-592.

44. Liebermann-Meffer, Stein H. Rudlf Nissen and the World Revolution of fundoplication.

St Louis, MI: Quality Medical Publishing Inc; 1999.

Page 93: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

91

45. Alisson PR. Hiatus hernia (a 20 year retrospective survey). Ann Surg.

1973;178:2730276.

46. Hill LD, Tobias J, Morgan EH. Newer concepts of the pathophysiology of hiatal hernia

and esophagitis. Am J Surg. 1966;111:70-79.

47. Hill LD. An effective operation for hiatal hernia: an eight-year appraisal. Ann Surg.

1967;166:681-692.

48. Hill LD, Kozarek RA. The gastroesophageal flap valve. J Clin Gastroenterol.

1999;28:194-197.

49. Hill LD, Kozarek RA, Kramer SJ, et al. The gastroesophageal flap valve: in vitro and in

vivo observations. Gastrointest Endosc. 1996;44:541-547.

50. Dor J, Humbert P, Dor V, et al. the role of modified Nissen procedure in the prevention

of reflux following Heller’s extramucosal cardiomyotomy Mem Acad Chir. 1962;88:877-882.

51. Toupet A. Technique d’eosophago-gastroplastic avec phreno-gastropexie dans la cure

radicales des hernies hiatales et comme complement de l’operation de Heller dans les

cardiospasmes. Mem Acad Chir. 1963;89:394-399

52. Cusumano A., Bonavina L., Norberto L., Baessato M. et al. Early and long-term results

of pneumatic dilation in the treatment of esophageal achalasia // surgical Endoscopy. – 1991. - Vol.

5, №1. – P. 9-10.

53. Draaisma W.A., Gooszen H.G., Tournoij E. et al. Controversies in paraesophageal

hernia repair: a review of literature // Surgical endoscopy. – 2005. – Vol. 19, №10. – P. 1300-

1308.

54. Eypasch E., Troidl H., Sommer H., Vestweber K.H. Long-term results of Troidl’s

technique of endoscopic pneumatic dilatation for achalasia of the esophagus. A prospective

clinical trial // Surgical endoscopy. – 1987. – Vol. 1, №3. – P. 155-164.

55. Granderath F.A., Schweiger U.M., Kamolz T. et al. Dysphagia after laparoscopic

antireflux surgery: a problem of hiatal closure more than a problem of the wrap // Surgical

endoscopy. – 2005 – Vol. 21, №11. – P. 1439-1446.

56. Granderath F.A., Kamolz T., Schweiger U.M. et al. Long-term results of laparoscopic

antireflux surgery. Surgical outcome and analysis of failure after 500 laparoscopic antireflux

procedures // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol.16, №5. – P. 753-757.

57. Graziano K., Teitelbaum D., McLean K. et al. recurrence after laparoscopic and open

Nissen fundoplication. A comparison of the mechanisms of failure // Surgical endoscopy. – 2003.

– Vol. 17, №5 . – P. 704-707.

Page 94: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

92

58. Hahnloser d., Dchumacher M., Cavin R. et al. Risk factors for complications of

laparoscopic Nissen fundoplication // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16, №1. – P. 43-47.

59. Hubbard N., Velanovich V. Endoscopic endoluminal radiofrequency ablation of

Barrett’s esophagus in patients with fundoplications // Surgical endoscopy. – 2007. – Vol. 21, №4.

– P. 625-628.

60. Kaufman J.A., Houghland J.E., Quiroga E. et al. Long-term outcomes of laparoscopic

antireflux surgery for GERD-related airway disorder // Surgical endoscopy. – 2006. – Vol. 20,

№11. – P. 1284-1289.

61. Kaur B.G., Ouatu-Lascar R., Omary M.B. et al. Bile salts include blunt cell

proliferation in Barrett’s esophagus in an acid-dependent fashion // American journal of

physiology of gastrointestinal tract and liver. – 2000. – Vol. 278, №10. – P. 1000-1009.

62. Khajanchee Y.S., Urbach D.R., Butler N. et al. laparoscopic antireflux surgery in the

elderly. Surgical outcome and effect on quality of life // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16,

№1. – P. 25-30.

63. Lee E., Frisella M.M., Matthews B.D. et al. Evaluation of acelluar human dermis

reinforcement of the crural closure in patients with difficult hiatal hernias // Surgical endoscopy. –

2007. – Vol. 21, №4. – P. 641-645.

64. Lubezky N., Sagie B., Keidar A et al. Prosthetic mesh repair of large and recurrent

diaphragmatic hernias // Surgical endoscopy. – 2007. – Vol. 21, №5 – P. 737-741.

65. Markus P.M., Horstmann O., Kley C., et al. Laparoscopic fundoplication. Is there a

correlation between pH studies and the patient’s quality of life? // Surgical endoscopy. – 2002. –

Vol. 16, №1. – P. 48-53.

66. Martinez de Haro. L., Ortiz A. Parilla P., et al. Intestinal metaplasia in patients with

columnar lined esophagus is associated with high levels of duodenogastroesophageal reflux //

Annals of surgery. – 2001. – Vol. 233, №1. – P. 34-38.

67. Moayyedi P., Talley N.J. Gastro-esophageal reflux disease // Lancet. – 2006. – Vol.

367, №4. – P. 2086-2100.

68. Novitsky Y.W., Wong J., Kercher K.W. et al. Severely disordered esophageal

perisstalsis is not a contraindication to laparoscopic Nissen fundoplication // Surgical endoscopy.

– 2007. – Vol. 21, №8. – P. 950-954.

69. Novisty Y.W., Zawacki J.K., Irwin R.S. et al. Chronic cough due to gastroesophageal

reflux disease. Efficacy of antireflux surgery // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16, №4. – P.

567-571.

Page 95: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

93

70. Oelschlager B.K., Eubanks T.R., Oleynikov D., et al. Symptomatic and physiologic

outcomes after operative treatment for extraesophageal reflux // Surgical endoscopy. – 2002. –

Vol. 16, №6. – P. 1032-1036.

71. Ogut F., Ersin S., Engin E.Z. et al. The effect of laparoscopic Nissen fundoplication on

laryngeal findings and voice quality // Surgical endoscopy. – 2007. Vol.21, №4. – P. 549-554.

72. Principles of surgery / Schwartz S.I., Shires G.T., Spencer F.C., Daly J.M. et al. – New

York: Mc Graw-Hill, 1999. – 1611 p.

73. Report of the Research Committee on the Definition of Barrett’s Esophagus – Paris,

1999. – 24 p.

74. Sivak M.V. Gastroenterologic endoscopy. – Philadelphia: WB Saunders, 2000. – P.

580-597.

75. Smith C.D., Bejarano P.A., Melvin W.S. et al. Endoscopic ablation of intestinal

metaplasia containing high-grade dysplasia in esophagectomy patients using a ballon-based

ablation system // Surgical endoscopy. – 2007. Vol. 21, №4. – P. 560-569.

76. Soper N.J., Dunnegan D. anatomic fundoplication failure after laparoscopic antireflux

surgery // Annals of surgery. – 1999. – Vol. 229, №5. – P. 669-677.

77. Spechler S.Barrett’s esophagus and cancer of the gastroesophageal junction //

Esophagus. – 2005. – Vol. 2, №4. – P. 169-173.

78. Suarez J., MeanF., Boque R., Zaan V. Laparoscopic myotomy vs endoscopic dilation in

the treatment of achalasia // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16, №1 – P. 75-77.

79. Vaezi M.E., Singh S., Richer J.E. et al. Role of acid and duodenogastric reflux in

esophageal mucosal injury: a review of animal and human studies // Gastroenterology. – 1995. –

Vol. 108, №12. – P. 1897-1907.

80. Zoring C., Strate U., Fibbe C., et al. Nissen versus Toupet laparoscopic fundoplication.

A prospective randomized study of 200 patients with and without preoperative esophageal

motility disorders // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16, №5. – 758-766.

81. Biertho L., Dallemagne B., Devandre J. – M et al. Laparoscopic treatment of Barret

esophagus: Long Term Resullts // Surgical Endoscopy. – 2007. – Vol.21,#1 – p. 11-15.

82. Mattioli G., Bax K., Becmeur F. et al. European multicenter survey on the laparoscopic

treatment of gastroesophageal reflux in patients aged less then 12 month with supraesophageal

ymptoms // Surgical endoscopy. -2005. – Vol. 19, #10. – P. 1309 – 1314.

83. Herbella F.A.M., Tedesco P., Nipomnick I. et al. Effect of partial and total laparoscopic

fundoplication on esophageal body motility // Surgical endoscopy. – 2007. – Vol. 21, #2. – P. 285-

288.

Page 96: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

94

84. FykeFE, Code CF, Schiegel JF. The gastroesophageal spincter in healthy biengs.

Gastroenterologia. 1956,86:135-150

85. Kramer P, Ingelfinger FJ, Atkinson M, The motility and pharmacology of thwe

esophagus in cardiospasm. Gastroenterologia.1956,86:174-178.

86. Dallemagne B, Weerts IM, Jehaes C, Markiewica S, Lombard R. Laparoscopic Nissen

fundoplication: Preliminary report. Surg Laparosc Endosc. 1991;1:138-143.

87. Matter S.G., Bowers S.P., Galloway K.D., et al. Long-term outcome of laparoscopic

repair of paraesophageal hernia // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol.-16, #5. – P. 745-748.

88. Grubnik V.V., Malinovsky V.A., Grubnik O.V. Laparoscopic treatment of achalasia //

abstracts of 10th World Congress of Endoscopic Surgery. – 2006. – P.10.

89. Fernando H.C., Luketich J.D., ChristN.A. et al. Outcomes of laparoscopic Toupet

compared to laparoscopic Nissen fundoplication // Surgical endoscopy. – 2002. – Vol. 16., # 6. – P.

905-908.

90. Velanovich V; The Development of the GERD –HRQL symptom severity instrument; Dis

Esophagus. 2007;20(2):130-4

91. Visick, All. A study of the failures after gasirectomy. Ann. R. Coil, Surg., 1984;3:266-84.

2.

92. V.V.Grubnik., A.V. Malinovskii., M.A.Kiladze., Sh.T. Giuashvili., Analysis of long-

term results of 1500 laparoscopic anti-reflux procedures. Ukrainian journal of minimally invasive

and endoscopical surgery (2010) Vol.14; 4: 28-31

93. Chernousov AF, et al. Esophageal Surgery: Monography. – Moscow Medicine 2000-

352с.

94. Chernousov AF, Khorobrykh TV, Vetshev FP. reflux esophagitis in patients with short

esophagus Khirurgia (Mosk.) 2008;(8): 24-31 Russian.

95. Chernousov AF, Korchak AM, Stepankin SN. Reoperation following Nissen

fundoplication. Langenbecks Arch Chir. 1986;368(4):223-31. German.

96. Fuchs K.H. Conventional and minimally invasive surgical methods for gastroesophageal

reflux. Chirurg. 2005 Apr;76(4):370-8. German.

97. Bais JE, Bartelsman JF, Bonjer HJ, et al. (2000) Laparoscopic or conventional Nissen

fundoplication for gastroesophgeal reflux desease: randomised clinical trial. The Netherlands

Antireflux Surgery Study Group. Lancet 155: 170-174.

98. Ackroyd R, Watson DI, Majeed AW, et al. (2004) Randimised clinical trial of

laparoscopic vs. open fundoplication for gastroesophageal reflux desease. Br. J. Surg. 91: 975-982.

Page 97: iv. javaxiSvilis saxelobis Tbilisis saxelmwifo universiteti medicinis ...

95

99. Nilsson G, Larsson S, Johnsson F. Randomized clinical trial of laparoscopic versus

openfundoplication: blind evaluation of recovery and discharge period. Br J Surg 2000; 87:873-878.

100. Heikkinen TJ, Haukipuro K, Bringman S, Ramel S, Sorasto A, Hulkko A. Comparison

oflaparoscopic and open Nissen fundoplication 2 years after operation. A prospective randomized

trial. Surg Endosc 2000; 14:1019-1023.

101. Draaisma WA, Rijnhart-de Jong HG, Broeders IA, Smout AJ, Furnee EJ, Gooszen HG.

Fiveyear subjective and objective results of laparoscopic and conventional Nissen fundoplication: a

randomized trial. Ann Surg 2006; 244(1):34-41.

102. FienM, Bueter M, Thalheimer A, Pachmayr V, Fuchs KH. Ten –year outcome of

laparoscopic antirefflux surgery, J Gastrointest Surg. 2008 Nov.12(11): 1893-9. Epub 20o8 Sep 3.

103. Hakanson BS, Thor KB, Thoreli A et al. Open versur laparoscopic partial posterior

fundoplication. A prospective randomized trial.Surg Endoc. 2007 Feb, 21(2):289-98. Epub2006

Nov21.

104. Sandbu R, Khamis H, Gustavsson S, Haglund U. Long-term results of antireflux surgery

indicate the need for a randomized clinical trial. Br J Surg. 2002 Feb;89(2):225-30.

105. Sandbu R, Khamis H, Gustavsson S, Haglund U. Laparoscopic antireflux surgery in

routine hospital care. Scand J Gastroenterol. 2002 Feb;37(2):132-7.

106. Ruiz-Tovar J, Diez-Tabernilla M et al. Meta-Analysis of Randomized Clinical Trials

Comparing Open and Laparoscopic Anti-Reflux Surgery // Am. J. Gastroenterol.104,1548-

1561(2009).

107. Salminen P, Hurme S, Ovaska J et.al. Fifteen-year outcome of laparoscopic and open

Nissen fundoplication // Ann Thorac Surg. 2012 Jun; 93(1): 228-33