İşitme Engelliler Öğretmenliği Programında Öğretmen ... · Değerlendirme ile İlgilenen...

62

Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - ENADJournal of Qualitative Research in Education - JOQRE

Cilt 1, Sayı 1, 2013

İşitme Engelliler Öğretmenliği Programında Öğretmen Eğitimcisi Olarak Yetişme Sürecine Eleştirel Bakış: Öz-Değerlendirme Araştırması

ACriticalLookattheTrainingProcessintheDepartmentofEducationoftheHearing-ImpairedasaTeacherEducator:Self-StudyResearch

Hasan Gürgür

To cite this article/Atıf için:

Gürgür,H.(2013).İşitmeengellileröğretmenliğiprogramındaöğretmeneğitimcisiolarakyetişmesürecineeleştirelbakış:Öz-değerlendirmearaştırması.Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-Journal of Qualitative Researchin Education, 1(1),62-87.[Online]:www.enadonline.com,http://dx.doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.1s3m

Özet. Hizmetöncesiöğretmenyetiştirmeprogramlarındaöğretmeneğitimcilerininyeterliliklerisıklıklavurgulanmaktadır.Dolayısıylagöreveyenibaşlayanöğretmeneğitimcilerinin,öğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürütmeyeterliliklerinesahipolmalarıiçinmutlakabiryetişmesürecindengeçmelerigerektiğiifadeedilmektedir.Bumakaleninamacıyazarın2007yılındanitibarenöğretimelemanıolarakgörevyaptığıAnadoluÜniversitesi,İşitmeEngellilerÖğretmenliğiAnabilimDalı’ndadahilolduğuöğretmeneğitimcisiolarakyetişmesürecinieleştirelbakışaçısıileincelemektir.Makalearaştırmacıların/öğretmeneğitimcilerinindeneyimlerinieleştirel,karşılaştırmalıolarakelealdıklarıözdeğerlendirmeyaklaşımınadayalıdesenlenmiştir.Araştırmaverikaynağıolarakyazarınaraştırmasürecindeyazdığıaraştırmacıgünlüğündenyararlanılmıştır.Eldeedilenverileranaliziaraştırmasorularıtemaolarakkabuledilerekgerçekleştirilmiştir.Analizsürecindekodlamaaşamasındaözellikleverikaybınıönlemek,yanlışkodlamadankaçınmakamacıylasüreçtekideneyimliöğretimelemanlarındandestekalınmıştır.Gerçekleştirilenanalizsonucundaaraştırmacınınyetişmesürecininsonundaöğretmeneğitimcisi,sınıföğretmeniveherikialanıneşzamanlıolarakelealınmışolmasıbağlamındadeneyimlerinevemeslekigelişimeolankatkılarışeklindeüçtemeltemaortayaçıkmıştır.Eldeedilentemavebulgulardanyolaçıkarakyetişmesürecininöneçıkanönemliözellikler;işbirliğiiledestekleme,sürekliizlemevegeribildirimleredayalıdestekleme,esnek,heradımdazenginyaşantılarsağlanarakfarkındalıkyaratmayadayalı,yansıtmalıvedengeliöğrenmeningerçekleştirilmesişeklindedir.Busonuçlardan

63


Volume 1, Issue 1, 2013

yolaçıkarak,Türkiyeeğitimsistemininheralanındaöğretmenyetiştirmesorumluluğunualacaköğretmeneğitimcilerininmutlakabiryetişmesürecindengeçmelerigerektiğivurgulanmıştır.AyrıcaTürkiye’deöğretmeneğitimcilerininmeslekideneyimveuygulamasüreçlerineilişkingenişçaplıbiraraştırmanıngerçekleştirilmesiönerilmiştir.

Anahtar Sözcükler:Öğretmenyetiştirme,öğretmenlikuygulamaçalışmaları,yeni öğretmeneğitimcisi,işitmeengellilersınıföğretmeni,öz-değerlendirme,meslekigelişim

Abstract. Inrelatedliterature,therearevariousstudiesfocusingonteachereducators’competencies.Itisstatedthatnewly-employedteachereducatorsshouldcertainlyundergoatrainingprocesstoacquirethenecessarycompetenciesinconductingtheteachingpractices.Thepurposeofthepresentstudywastoexaminethetrainingprocessfromacriticalperspectiveasateachereducator,whowasalsotheauthorofthispaper,employedin2007asafacultymemberinthedepartmentofEducationoftheHearing-ImpairedatAnadoluUniversity.Thestudywasdesignedbasedontheself-studyapproachinwhichresearchersreporttheirexperiencescriticallyandcomparatively.Theauthorusedthereflectionshemadeintheresearchprocessasadatasource.Analysisofthedatacollectedwascarriedoutregardingtheresearchquestionsasthemes.Intheprocessofanalysis,inordertopreventdatalossandtoavoidincorrectcodinginthephaseofcoding,thefacultymembersexperiencedintheprocesswereaskedfortheirhelp.Asaresultoftheanalysisconducted,threethemeswereobtainedattheendofthetrainingprocess:teachereducator,elementaryschoolteacherandthecontributionsofconsideringthetwoareassimultaneouslytomyprofessionaldevelopmentandexperiences.Dependingonthethemesandfindingsobtained,theimportantcharacteristicsofthetrainingprocessincludedmonitoringconstantlyincooperation,providingfeedback-basedsupport,providingflexibility,providingrichexperiencesineverystep,creatingawareness,makingreflectionsandmaintainingbalancedlearning.Basedontheseresults,theauthorsuggestednotonlyconductingacomprehensivestudyontheapplicationprocessesandprofessionalexperiencesofteachereducatorsinTurkeybutalsodevelopingastandardteachereducationprogramaccordingly.

Keywords:Teachereducation,teachingpractices,newteachereducator,elementaryschoolteacherofthehearing-impaired,self-study,professionaldevelopment

Giriş

1997yılındaAnadoluÜniversitesi,İşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalı’ndanmezuniyetimsonrasıbirdevletüniversitesindearaştırmagörevlisiolarakmesleğebaşladım.2007Kasımayındanitibarenisemezunolduğumüniversiteyeöğretimelemanıolarakgeridöndüm.Buöğretimelemanıolarakçalıştığımüçüncüdevletüniversitesiydi.Songörevyerideğişikliğimimeslekigelişimimaçısındanbirdönümnoktasıolaraktanımlıyorum.BununnedeniniiseİşitmeEngellilerÖğretmenliğiAnabilimDalıöğretimelemanıolarakEğitimFakültesiilebirlikteAnadoluÜniversitesiİşitmeEngelliÇocuklarEğitim,UygulamaveAraştırmaMerkezi’nde[İÇEM]öğretmeneğitimcisivesınıföğretmeniolarakçalışmayabaşlamamşeklindeaçıklayabilirim.

64



Anabilimdalınınkuramsalderslerieğitimfakültesibünyesinde,programıniçeriğindekiöğretmenlikuygulamaçalışmalarıİÇEM’deyürütülmektedir.Bunoktadaöğretmenlikuygulamaçalışmalarındansorumluöğretmeneğitimcilerininyeterliliklerininanabilimdalındaönemsendiğinibelirtmemgerekir.Bunungöstergesi,öğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürüteceköğretimelemanlarıönceliklebellibirsüreİÇEM’desınıflardasınıföğretmenliğiyaptıktansonradeneyimliöğretmeneğitimcisininrehberliğindebiryetiştirmesürecindengeçiyorolmalarıdır.

İşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalıveİÇEM’dekiyapıbağlamındakendideneyimlerimebaktığımda15yıllıkmeslekhayatımboyuncayetişmişbiliminsanıolarakbiraraştırmayıplanlamaveyürütme,lisansdüzeyindealanımlailgilidersleriyürütmeveyetişkinyaştakiüniversiteöğrencileriileiletişimkonularındadeneyimlerimdensözedebilirim.Ayrıcaoyıllardazihinengellilerineğitimivesınıföğretmenliğialanlarındaikişeryılöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürüttüğümübelirtmeliyim.Ancaköğretmenlikuygulamaçalışmalarıyürütmeileilişkiliolaraksınıflardaöğretmenlikdeneyimlerimaçısındanbaktığımdaiseüniversiteortamındaçalıştığımdandolayısistematikyaşantılarımınhiçolmadığınıdilegetirmeliyim.Oyıllardaeldeettiğimdeneyimlerözelgereksinimliöğrencilerlefırsatbuldukçakısasüreli,dahaçokbirebirçalışmaşeklindegönüllüveyaaraştırmaamaçlı(projevedoktoraçalışması)uygulamalardanöteyegitmemişti.Bunedenlerlemeslekigelişimimaçısındanbakıldığında,anabilimdalınınyapısıtemelindeöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürütmeveişitmeengellilerineğitimialanındasınıföğretmenliğiyeterliliklerimboyutlarındagelişmeyegereksinimleriminolduğuortadaydı.

İşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalı’ndauzunyıllardıryürütülenvedahilolduğumsürecidesteklerniteliktealanyazındanitelikliöğretmenyetiştirmebağlamındagöreveyenibaşlayacaköğretmeneğitimcilerininbiryetişmeprogramındangeçmelerininkaliteaçısındanönemlibiretmenolduğubelirtilmektedir(SwennenveVanDerKlink,2009;Ziechner,2005).Bunungerekçesiiseöğretmeneğitimcilerininöğretmenadaylarına,öğretmenlikmesleğineilişkinbilgivebecerikazandırmalarısorumluluklarındandolayıuygulamalarıizleme,geribildirimvermegibikendiiçindeçokyönlüyeterlilikleresahipolmalarıgerektirdiğişeklindeaçıklanmaktadır(Boyd,HarrisveMurray,2007;Korthagen,LoughranveLunenberg,2005).Özellikleöğretmenlikmesleğineilişkinbilgivebecerikazandırmakbağlamındaalanyazındaöğretmeneğitimcilerininsahipolmalarıgerekenönemliyeterlilikalanlarındanbirisininsınıföğretmenliğiolduğuvurgulanmaktadır(Bullough,2005;ChristensenveLuckner,1995;Kortheganvediğer.,2005;SwennenveVanDerKlink,2009).Çünküöğretmeneğitimcilerininsınıföğretmenliğideneyimleriniöğretmenlikuygulamaçalışmalarısürecineaktarmaları,böyleceöğretmenadaylarınakuramsalbilgileriniuygulamayanasılaktaracaklarıkonusundarehberliketmeyeterliliklerinesahipolmalarıgerektiğibelirtilmektedir(Berry,2009;Bullough,2005;ChristensenveLuckner,1995).Bunedenleöğretmeneğitimcilerininyürüttüklerisüreçalanyazında“öğretmeyiöğretmek”şeklindedeadlandırılmaktadır(Berry,2009;SwennenveVanDerKlink,2009).

AnadoluÜniversitesinegelmemilebirliktekarşımaçıkanbudurumbenimİşitme

65



EngellilerinEğitimiAnabilimDalı’ndaöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürütmemiçinvarolanöğretmeneğitimcisiyetişmesürecinedahilolmamıgerektiriyordu.Dahilolacağımyetişmesürecinianabilimdalındakideneyimliöğretimelemanlarıilebireylemaraştırmasışeklindedesenlemeyeveyürütmeyekararvermiştik.Yetiştirmesürecindedestekaldığımöğretimelemanlarındanbirisiolandeneyimliöğretmeneğitimcisi(DÖE),1979yılındanberiişitmeengellilerineğitimialanındaöğretimelemanıdırve1986yılındanitibarenöğretmenyetiştirilmeyebaşlanananabilimdalındaöğretmenlikuygulamasıderslerininkoordinatörüdür.Diğeröğretimüyesiişitmeengellilerineğitimialanında24yıllıkdeneyimesahiptirvenitelaraştırmaalanındadauzunyıllardeneyimibulunmaktadır.

2008öğretimyılındanitibareneylemaraştırmasıolarakdesenlenenyetişmesüreci2011yılıortasındasonlanmıştı.İşbirliğiileyürütülenbuyetişmesürecimiayrıcakendimeslekigelişimsürecimolarakadlandırabilirim.Araştırmanınbitmesiyleyetişmesürecininişleyişinianalizettiğimbirmakaleyazdımvebumakaleyayınlandı(Gürgür,2012).Diğeryandanöğretmeneğitimcisiolarakyetişmevemeslekigelişimsürecimielealdığımmakaleyiyazarkeneldeettiğimbazıbulgularıgeçmişdeneyimlerimvesüreçsonrasındagelişim,kazanımlarımilekarşılaştırmayabaşlamıştım.Bukarşılaştırmasüreciniözelliklemeslekigelişimimaçısındanönemsememerağmenyazdığımmakaleninamacındandolayıbubulgularayerverememiştim.Bukarşılaştırmalarıdahaayrıntılıelealmamınöğretmeneğitimcilerininyeterliliklerineilişkinönemlibulgularortayaçıkaracağındanyolaçıkarakmeslekideğişim,gelişimsürecimekritikveeleştirelbakmakamacıylabuöz-değerlendirme(self-study)makalesiniyazmayakararverdim.Çıkışnoktam,öğretmenyetiştirmealanındagerçekleştirilenöz-değerlendirmearaştırmalarında,öğretmeneğitimcilerininkendideneyim,duyguvedüşüncelerineodaklanarakmeslekiyaşamlarındaedindikleribilgidüzeylerini,yeterliliklerinivegelişmelerinieleştirelbakışladerinlemesineelealdıklarınınvurgulanıyorolmasıydı(LunenbergveWillemse,2007).Alanyazındaöz-değerlendirmeyaklaşımıylaaraştırmacılarınyeniöğretmeneğitimcisiolarakkendideneyimlerinianalizettikleri(Barkham,2005),sınıföğretmenliğindenöğretmeneğitimciliğinegeçişsüreçlerinibetimledikleri(WoodveBorg,2010),öğretmeneğitimcisiolarakkendiuygulamalarınınasılgeliştirdikleriniortayakoydukları(Alderton,2011;KetterveStoffel,2011;Kitchen,ParkerveGallagher,2011)vekendikişiseldeneyimleriniderinlemesineanalizettikleri(Bullough,1994)makalelererastlamıştım.

MakaleyiyazmaamacımdoğrultusundaTürkiye’dekialanyazınabaktığımdaiseöğretmenlikuygulamaçalışmalarınaodaklanmışaraştırmalararastlamıştım(Örn.:Birgin,Çatlıoğlu,CoştuveAydın,2009;Çiçekveİnce,2005;Eraslan,2009;Ulusoy,2009).AncakTürkiye’deöğretmeneğitimcilerine,yetiştirilmelerine,gelişmelerineveöz-değerlendirmeyaklaşımınadayalıgerçekleştirilenherhangibiraraştırmayaulaşamamıştım.Öz-değerlendirmebakışıylayazdığımbumakaleninalandaçalışantümöğretmeneğitimcilerinekendiuygulamalarınısorgulamalarınısağlayacağınıböylecemeslekigelişimleriaçısındankatkılargetireceğinidüşünüyorum.Süreçtekigörüşlerimeveyansıtmalarımakarşılaştırmalışekildebakmamınözellikleöğretmenyetiştirmealanındaöğretimelemanıolarakçalışacaklarınkarşılaşabilecekleri

66



yaşantılarıöncedenanlamaları,görmelerivemeslekigelişimleriniplanlamalarıaçısındanönemliolabileceğinisöyleyebilirim.Nitekimalanyazındaöz-değerlendirmeyaklaşımınınbireylerinkendiuygulamalarınaderinlemesinebakmalarınısağladığıvebununalandaçalışantümöğretmeneğitimcilerininmeslekigelişimleriaçısındandesteklenebileceğibelirtilmektedir(HamiltonvePinnegar,2000;Loughran,2007).Bugörüşlerdoğrultusundamakalede,öğretmenyetiştirmealanındakimeslekivekişiseldeğişim,gelişimsürecini,deneyimlerimiveyeterliliklerimi,duyguvedüşüncelerimiderinlemesineeleştirelolarakincelemekamacıylaaşağıdakisorularayanıtvermeyeçalıştım:

• Yetişmesürecisonundaöğretmeneğitimcisiolarak,edindiğimdeneyimlereilişkinduyguvedüşüncelerimnelerdir?

• Yetişmesürecisonundaişitmeengellilersınıföğretmeniolmamailişkinduyguvedüşüncelerimnelerdir?

• Yetişmesürecindeöğretmeneğitimciliğivesınıföğretmenliğialanlarınıneşzamanlıolarakelealınmışolmasımeslekigelişimimekatkısağlamışmıdır?

Yöntem

Desen

Bumakalearaştırmacılarındeneyimlerinivegelişmelerini;eleştirel,karşılaştırmalıolarakelealdıklarıöz-değerlendirmeyaklaşımınadayalıplanlanmışveyazılmıştır.Alanyazında,öğretmenyetiştirmeveöğretmeneğitimcilerineodaklananaraştırmalardaöz-değerlendirmeyaklaşımınınsonyıllardayaygınolarakkullanıldığıbelirtilmektedir(Feldman,PaughveMilss,2004;LunenbergveWillemse,2007;Samas,2010;SamarasveFreese,2009).Öz-değerlendirmearaştırmayaklaşımınıbenimseyenbiliminsanlarınınçabalarıyla,1992yılındaAmerikaEğitimAraştırmalarıBirliğişemsiyesialtındaÖz-DeğerlendirmeileİlgilenenAraştırmacılarGrubu(Self-StudySpecialInterestGroup-SIG)oluşturulmuştur(BulloughvePinnegar,2001).

Öz-değerlendirmearaştırmaları,1990yılınınbaşlarındaöğretmeneğitimcilerininkendiuygulamalarınıelealmaları,meslekiyaşamlarındavarolanbilgidüzeyleriveyenibilgileriöğrenmeleri,yaşadıklarıdeneyimlereodaklanmalarışeklindeortayaçıkmıştır(Hamilton,1998;Samas,2010;SamarasveFreese,2009).Alanyazındaöz-değerlendirmeyaklaşımınıntemelolarak,bireylerinkendimeslekiyaşamlarıileilgilibilgi,gelişme,tartışmaveyansıtmalarınıelealmalarıanlamınageldiğibelirtilmektedir(BulloughvePinnegar,2001;Fourie,2007).Öz-değerlendirmearaştırmalarındaöğretmeneğitimcilerininkendilerininverikaynağıolduklarını,süreçtekendilerinevesahipolduklarırollereilişkinyansıtmalaryapmalarınınsözkonusuolduğunubelirtmektedir.Öz-değerlendirmeyaklaşımınıntemelolarak,öğretmeneğitimcilerininkendiprofesyonelhayatlarınaveyaşantılarınaeleştirelbakarakönemlibilgilerivermeleri

67



anlamınageldiğibelirtilmektedir(BulloughvePinnegar,2001).Bubağlamdaöğretmeneğitimcilerininkendilerineyansıtmavedeğerlendirmeyapmayaodaklanmasınedeniylede,öğretmenyetiştirmeuygulamalarınınniteliğiniarttırmasıgibibirpotansiyelinolduğuvurgulanmaktadır(HamiltonvePinnegar,2001;Loughran,2007).DiğeryandanBulloughvePinnegar(2001)öz-değerlendirmearaştırmacılarınınsüreçtetopladıklarıçokfazlaverilerilebaşaçıkmadazorlanabileceklerinivurgulamaktadırlar.Yazarlarbukonuda,öz-değerlendirmearaştırmaraporlarının,okuyuculara,araştırmacınındüşünceveduygularınıaçıkbirşekildeanlamalarıfırsatıvermesigerektiğibubağlamındadayazarınnet,somutbirbakışaçısıoluşturmasıgerektiğiniifadeetmektedirler.BulloughvePinnegar,öz-değerlendirmearaştırmaraporlarınınbilimselniteliğiaçısındanaşağıdayeralanönerilerisunmuşlardır.Bunagöre:

1. Öz-değerlendirmearaştırmaraporlarındagerçekverilerdenyararlanarakkanıtlarsunulmalıdır.

2. Öz-değerlendirmeraporlarındaaraştırmacınınduyguvedüşüncelerinederinlemesinebakış,kendiyorumvetartışmalarayerverilmelidir.

3. Öz-değerlendirmeraporlarındaaraştırmacıyaşantı,deneyimlerinitarihselsıraylayazmalıvesamimibirdilkullanmalıdır.

4. Öğretmenyetiştirmealanındaöz-değerlendirmearaştırmacısısadecekendiuygulama,gelişmeveyayetişmesürecineodaklanmalıdır.

5. Öz-değerlendirmearaştırmaraporlarındaortayaçıkansonuçlardanalandaçalışanmeslektaşlarındauygulamalarındayararlanabilmelerinehizmetetmelidir.

6. Nitelikliöz-değerlendirmearaştırmalarındabireyselgelişimibetimlemekleberabergerçekleştirilenuygulamalaradaodaklanılmalıdır.

7. Nitelikiçinöz-değerlendirmearaştırmacısıraporunuyazarkenbulunduğubağlamıdadikkatealmalıdır.

8. Nitelikliöz-değerlendirmearaştırmalarıileeldeedilenbulgularuygulamalarileilgiliyenibakışaçılarıortayaçıkarmalıdır.

9. Öz-değerlendirmearaştırmaraporları,okuyucularınaraştırmacınındüşünceduygularınıaçıkvenetanlayabileceklerişekildeyazılmalıdır.

10. Bilimselolmasıiçinöz-değerlendirmeraporlarındaortayaçıkanbulgularalanyazınlakarşılaştırılaraktartışılmalıdır.

68



11. Öz-değerlendirmearaştırmaraporlarında,bilimselbiraraştırmadaolmasıgerekenyöntem,katılımcılar,veritoplamateknikleriveyararlanılankaynaklargibiönemlibaşlıklarayerverilmelidir.

12. Nitelikliöz-değerlendirmearaştırmaraporlarıaraştırmacınınuygulamasürecindeyaşadığıkarmaşıklıkları,gerginliklerivesorunlarıiçermelidir.

Araştırmanın Gerçekleştirildiği Yer ve Öğretmenlik Uygulama Çalışmaları

ÖğretmeneğitimcisiolarakyetişmesürecimİÇEM’degerçekleştirilmiştir.AnadoluÜniversitesibünyesinde1979yılındakurulanİÇEM’deeğitim,odyolojiservisindetanılama,uyguncihazlandırmasonrasıaileeğitimiilebaşlamakta,4yaştanitibarenyuva 1, 2 ve 3 düzeyinden, ilkokul, ortaokul ve lise düzeyine kadar devam etmektedir. ÖrgüneğitimöğretimetkinliklerininsistematikolarakuygulandığıİÇEM’deayrıcaİşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalı’nınöğretmenlikuygulamaçalışmalarıyürütülmektedir.Anabilimdalındaöğretmenlikuygulamaçalışmaları7.ve8.yarıyıllarındagerçekleştirilmektedir.Uygulamaçalışmalarıheröğretimyarıyılında14haftasürmektedir.Uygulamaçalışmalarıiçinöğretmenadaylarıhaftadaikigün(Pazartesi-Salı/Çarşamba-Perşembe)İÇEM’deyuva,ilkokulveortaokuldüzeylerindeuygulamayapmaktadırlar.Busüreçteöğretmenadaylarıuygulamayaptıklarısınıflarındayarımgün(ortalama4saat)gerçekleştirilentümçalışmaları(grupdilderslerivebirebirsöyleşileri)izlemektedirler.Öğretmenadayları7.yarıyıldasınıflardakidersleriizlerkenaynızamandaikigünbirerkezbirebirsöyleşiplanıyazarak,öğrenciyeuygulamaktadırlar.Uygulamalar8.yarıyıldaiseyinehaftadaikigündevametmekte,bugünlerdenbirindeöğretmenadaylarıgrupdildersi,diğergündeisebirebirsöyleşileruygulamaktadırlar.Öğretmenadaylarınınherbirininayrıcaçalıştıklarısınıfvesınıftakiçocuklarailişkinbilgileri,sınıfgözlemleriniveplanlarınıbirarayagetirdikleriuygulamadosyalarıbulunmaktadır.Anabilimdalındaöğretmenlikuygulamaçalışmalarıöğretmeneğitimcilerindenoluşanbirkomisyontarafındanyürütülmektedir.Bukomisyondaaraştırmanıngerçekleştirildiğitarihtetoplamdörtöğretimelemanıbulunmaktaydı.Buöğretimelemanlarındanbirisisüreciplanlamaktansorumludurveherhaftanınbaşındaöğretmenadaylarınıngerçekleştirecekleriuygulamalarınhangiöğretmeneğitimcisitarafından,saatkaçtaveneredeizleneceğiplanlamaktadır.Yarıyılboyuncaheröğretmenadayıortalama8kezizlenmektedir(AG,25.04.2009,s.26).

Veri Toplama Teknikleri ve Verilerin Analizi

Makaleninamacıveaklımdakisorularıyanıtlamayayönelikyararlandığımveritoplamateknikleriaraştırmacıgünlüğümveelimdekidokümanlarolmuştur.Araştırmacıgünlüğümü(AG)(2007-2011yıllarınaaittoplam289sayfa),süreceilişkinyaşantılarımıvedüşüncelerimiverikaynağıolarakdüzenlişekildetuttum.Dokümanolarakdijitalseskayıtlarınındökümlerinivegeçmiştümresmigörevlendirmelerimeilişkindokümanlarınbulunduğukişiseldosyamıdokümanolarakkullandım.Böylecemeslekianlamda

69



görevlendirmelerimi,kendiyaşantılarımıvedüşüncelerimleilgilitemelverileribirarayagetirdim.Dahasonrayanıtbulmakamacıylabelirlediğimsorularımıtemaolarakkabulederekaraştırmacıgünlüğümütemalaragörekodlayarakveherbirtemanınaltınailgiliverileriyerleştirerekanalizigerçekleştirdim(Creswell,2005).Diğerverikaynaklarıolanresmidokümanlardanveseskayıtdökümlerindenmakaleningirişkısmınıyazarkenveeldeetiğimbulgularınsıralamasınıyaparkenyararlandım.

Feldman(2003)eğitimveöğretmenyetiştirmeileilgiliolduğundanvetemelindeuygulamalarıgeliştirmekolduğunagöreokuyucularıneldeedilenbulgularagüvenebileceklerişekildearaştırmanıngerçekleştirilmesigerektiğivurgulanmaktadır.Budoğrultudaanalizsürecindekodlamaaşamasındaözellikleverikaybınıönlemek,yanlışkodlamadankaçınmakamacıylasüreçtekideneyimliöğretimelemanlarındandestekaldım.Dolayısıylaanalizsürecindegeçerlilikvegüvenirlikçalışmalarınıdabuöğretimelemanlarıilegerçekleştirdim.Busüreçtedeneyimliöğretimelemanlarıilekodlarınbelirlenmesiveyerleştirilmesi,araştırmasorularınadayalıtemalarınoluşturulmasıvebulgularınortayakonmasında,bağımsızkodlamaveuzlaşmaçalışmalarıgerçekleştirilmiştir.Gerçekleştirilenanalizsonucundaortayaçıkantemalar,araştırmasorularıylaparalellikgöstermiştir.Bunedenleeldeedilenbulgular,araştırmasorularınadayalıcevaplandırılaraksunmayaçalıştım.

Bulgular

Yetişme Süreci Sonunda Öğretmen Eğitimcisi Olarak Deneyimlerime İlişkin Duygu ve Düşüncelerim

AnadoluÜniversitesi’ndeöğretmenyetiştirmeyeyönelikyeterliliklerimigeliştirmekamacıyladahilolduğumöğretmeneğitimcisiyetiştirmesürecideneyimliöğretimelemanlarıileekiphalindeaşamalarhalindeyürütülmüştür.Busürecintemelamacıyetişenöğretmeneğitimcisiolaraköğretmenlikuygulamalarınıyürütmeyeterliliklerimigeliştirmekolmuştur.Yetişmesürecindeizlenenaşamalargerçekleştirilenanalizsonucunda;a)Gözlemleme(Deneyimli öğretmen eğitimcisinin - DÖE - süreci nasıl yürüttüğüne ilişkin gözlem),b)KontrollüDeğerlendirme(DÖE’nin kontrolünde öğretmenlik uygulama çalışmalarını yürütme),c)BağımsızDeğerlendirme(DÖE’den bağımsız öğretmenlik uygulama çalışmalarını yürütme), d) Tekrar Kontrollü Değerlendirme(DÖE’nin kontrolünde öğretmenlik uygulama çalışmalarını yürütme), e)YarıBağımsızDeğerlendirme(Bazen DÖE’nin kontrolünde ve bazen bağımsız öğretmenlik uygulama çalışmalarını yürütme)vef)TamBağımsızDeğerlendirme(DÖE’den bağımsız öğretmenlik uygulama çalışmalarını yürütme)şeklindeortayaçıkmıştır(Gürgür,2012).BuaşamalarınherbiriekipteyeralanDÖE’yiizlediğim,kontrolündeveyakendisindenbağımsızolarakgerçekleştirdiğimuygulamalardaneldeettiğimverilerinanalizindenortayaçıkanbulgularagöreadlandırılmıştır.Aşamalarınherbirinesüreçtetopladığımverilerışığındakigelişmelerim,yaşadığımsorunlarvegeliştirmemgerekenönemlinoktalaradeneyimliaraştırmaekibiiledüzenliolarakgerçekleştirdiğimiztoplantılardakararverilmiştir.Sürecinbuşekildeyürütülmesininöğretmeneğitimciliğineyönelikgelişmeyegereksinimduyduğumyeterlilikleri

70



yaşayarak,deneyimkazanarakiçselleştirmemisağladığınısöyleyebilirim.Yetişmesürecindekiekiptoplantıları,gerçekleştirilenfaaliyetlerveverilenkararlarileilgilibirekiptoplantısısonundagünlüğümeörneğinaşağıdakiifadelerdebulunmuşum;

...değerlendirmeaşamasındayaşadığımönemlisorunlarıdilegetirdiktensonratoplantıdatekrardeneyimliöğretmeneğitimcisininkontrolündedeğerlendirmeaşamasınakararvermişolmamız,sorunlarınçözümyollarınıyaşayarak,somutşekildegörmüşolmam...düzenliolarakgerçekleştirilenbuizlemeçalışmalarıbanayaşayarakadımadımgelişmefırsatıverdi(AG,13.04.2009,s.125).

Bubulgudadagörüldüğügibiyeniöğretmeneğitimcisiolarakyetişmefaaliyetlerininişbirliğinedayalı,deneyimliöğretimelemanlarınınrehberliklerinde,aşamalarhalindeyürütülmesisayesindeöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıbağımsızyürütebilmeyedoğrugelişmelerkayıtettim.Dolayısıylayetişmesürecindedeneyimliöğretimelemanlarınındesteklerinialmanınönemlibiretmenolduğunuvurgulamalıyım.Süreçteöğretimelemanlarındanaldığımdestekileilgiligünlüğüme;“Bir süredir yetişen öğretmen eğitimcisi olarak gerçekleştirdiğim tüm uygulamalarla ilgili hocaların bana yol göstermesi sayesinde gelişerek ilerlediğimi düşünüyorum … her adımda rehberlik, gerektiğinde bireysel görüşmelerle yönlendirme, atmam gereken veya atacağım her adımı danışabiliyor olmam süreci daha nitelikli hale getirdi.”(AG,14.10.2008,s.9)şeklindeifadelereyervermişim.

Araştırmasürecindevesürecinsonaermesiileöncekiyıllardaherhangibirdestek,rehberlikalmadantekbaşımayürüttüğümöğretmenlikuygulamaçalışmalarınınniteliğinisorgulamayabaşladığımımakaleningirişkısmındadilegetirmiştim.Enbaştabusorgulamaileyetişenöğretmeneğitimcisiolarakyeterliliklerimevegeliştirmemgerekenyönlerimeilişkinkendimidahanetolaraktanıyabildiğimi,meslekifarkındalığımınarttırdığınısöyleyebilirim.Bubağlamdaöncekiyıllardaöğretmenadaylarınagerçektendeöğretmenlikmesleğineilişkinrehberlikedipedemediğimboyutundakendimisorgulamıştım.Bukonudasüreçtekendimileilgiliverdiğimtümcevaplarolumsuzşekildeortayaçıkıyordu.Çünkügeçmişyıllardaçalıştığımüniversitelerdeöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürütmekonusundaherhangibiryetişmesürecindengeçmediğimden,sahipolmamgerekenyeterliliklerkonusunda;öğretmenadaylarınınuygulamalarındanelerebakacağımıvenetürbilgilertoplamamgerektiğibilmeme,dolayısıylaadaylaradoğruşekildegeribildirimverememegibikaygılaryaşadığımıgünlüğümenotetmişim(AG, 13.10.2008s.8).Bukaygılarnedeniyledeoyıllardamümkünolduğuncaöğretmenadaylarınınyanıtlayamayacağımbirsoruyusormaihtimallerinekarşıkaçışiçindeolduğumuhatırlıyorum.Ancakbudurumunöğretmenadaylarıylailetişimkurmadasorunumdandolayıdeğil,asılprobleminkendideneyimveyeterliliklerimkonusundakieksikliklerim,adaylaranasılrehberlikedebileceğimibilmiyorolmamolduğunusöylemeliyim.Kendimdenkaynaklananvenitelikliuygulamalargerçekleştirmemkonusundasorunlubulduğumgeçmişyıllardakiuygulamalarımda,öğretmenadaylarınıyalnızbıraktığım,öğretmeyiöğretmekkonusundarehberlikedemediğimaçıkolarakgörülmektedir.GeçmişyıllarailişkinbuolumsuzdüşünceveyaşantılarımdanyolaçıkarakAnadoluÜniversitesi’ndekiyetişmesürecindeöğretmeneğitimcisininniteliğininönemikonusundaaklımdangeçenlerigünlüğümeaşağıdakişekildeyazmışım:

71



...Öğretmenlikuygulamaçalışmalarıöğretmenadaylarınıngerçekleştirdikleriuygulamalarıizlemek,materyallerini,planlarınıincelemek…adaylarınaldıklarıteorikderslerdenyolaçıkarakbirdersiöğrencilerindüzeylerinegöre,doğruiçerikleplanlamaları,uygundersaraçgereçlerihazırlamalarıvebunuuygulamalarıgibiözellikleriiçerdiğinegöre;busüreçteadaylararehberliketmesorumluluğubulunanöğretmeneğitimcilerininyeterlilikler,donanımlıvedeneyimliolmalarıönemli,öğretmenadaylarınımesleğehazırlamadakilitaktör(AG,15.05.2009,s.130).

Günlüğümdebudüşüncelerimiyazaraköncekiyıllardaherhangibiryetişmesürecindengeçmedenyürüttüğümöğretmenlikuygulamaçalışmalarındayapamadıklarımıdahaaçıkşekildedilegetirdiğimisöyleyebilirim.

Yetişme Sürecinin Sonunda İşitme Engeliler Sınıf Öğretmeni Olarak Deneyimlerime İlişkin Duygu ve Düşüncelerim

ÖğretmeneğitimcisiolarakyetişmesürecineilişkinbulgularilebirliktedahaöncemakaleningirişkısmındabelirttiğimgibitemelolarakAnadoluÜniversitesi,İşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalı’ndayetiştirilipgörevyapanöğretmeneğitimcilerindenönemlibirfarkımvardı.Anabilimdalındaöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürütmektensorumluöğretimelemanlarıişitmeengellilersınıföğretmeniolarakuzunyıllardeneyimeldeettiktensonraburolüalmışlardı.Alanyazındanitelikliöğretmenyetiştirmeninönkoşullarındanbirininöğretmeneğitimcilerininsınıföğretmenliğindekideneyimleriolduğubelirtilmektedir(ChristensenveLuckner,1995;Kortheganvd.,2005;SwennenveVanDerKlink,2009).Budeneyiminözellikleöğretmenadaylarınauygulanabilirönerilervegeribildirimlervermeleriaçısındangerekliolduğuvurgulanmaktadır(Boydvd.,2007;Duncan,1999;Tye-Murray,1994).Buvurguyaparalelolarakaraştırmasürecininbaşındanitibarendeneyimliöğretimelemanlarınındesteğiilesınıföğretmenliğiyeterliliklerimingeliştirilmesinideamaçlamıştık.SüreçtesınıföğretmenliğiilebirlikteönemliolaraköğretmenlikuygulamalarınıyürütmekiçinsahipolmamgerekenİÇEM’desınıflarınvegenelolarakkurumunişleyişihakkındadabilgiedinmemsözkonusuydu.İÇEM’de2008-2010yıllarıarasındailköğretim5.sınıf,2010-2011öğretimyılındaise3.sınıfdüzeylerindeişitmeengelliöğrencilerleöğledensonralarıgrupdersleri(Matematik,Türkçe,SosyalBilgiler,FenBilgisi)gerçekleştirdim.Süreçteaynızamandabellisürelerdeöğrencilerlebirebirçalışmalar(söyleşi,okuma,yazıdüzeltme)yürütüyordum. Sınıföğretmeniolaraksahipolduğumtemelrolvesorumluluklarımgrupderslerivebirebirsöyleşiçalışmalarınayönelik;a)uygulanacakdersvesöyleşilerinplanlarınıhazırlama,b)uygulamaiçingereklimateryallerihazırlama,c)uygulamalarıgerçekleştirmeved)dersuygulamalarımayansıtmayaparakkendimideğerlendirmemşeklindeolmuştur.

Sınıföğretmenliğimigeliştirmeamacıdoğrultusunda2008-2010öğretimyıllarındadüzenliolarak,tamzamanlıöğretmenlikyapıyorkenayrıcaherhaftakendibelirlediğimikibirebirsöyleşiveyagrupderslerininvideokayıtlarınıalıyordum(toplam86birebirçalışma,18grupdildersi).Araştırmanınplanlamaaşamasındaalınankarardoğrultusundasüreçtegerçekleştirdiğimikidersinvideokaydınıdeneyimliöğretimelemanlarındanoluşanekiptoplantılarındageribildirimalmaküzereizliyorduk.2008-2009öğretim

72



yılındagerçekleştirdiğimuygulamalarıizlemekvegelişmelerimideğerlendirmekamacıyla6,2009-2010öğretimyılında5ekiptoplantısıgerçekleştirilmişti.Toplantılardaekipüyelerindengrupderslerivebirebirçalışmalariçinyaptığımhazırlıklara,uygulamalarımailişkinyazılıvesözelgeribildirim,aynızamandasonrakiuygulamalarımailişkinönerileralıyordum.BusüreçteayrıcaDÖE’nindersimegelerekbireyselgeribildirimverdiğizamanlardaolmuştu.EkiptenveyatekbaşınaDÖE’denaldığımbudestekvegeribildirimileilgiligünlüğümeaşağıdakinotualmışım:

…hersınıfuygulamasındasınıföğretmenliğiboyutundaeşsizkazanımlarımoldu,tabikiilkbaştatelaşlanıyordum,uygulamayapıyorkenizlenmekveyavideogörüntülerimiizletmekbenimiçinönemlibirstreskaynağıydı...ayrıcabirsınıfınsorumluluğunutekbaşımaalmakta,dersleriyürütmektezorlandığımısöylemeliyim...amahocalarınsistematikolarakbeniizleyipgeribildirimvermişolmaları,sonrabenimaldığımgeribildirimlerdenyararlanaraktekraruygulamayapmam,sorunumolduğundakendilerinedanışabilmem,rehberlikalmamgerektiğindeöğretmenlikileilgiliherkonudaveherandestekalmaşansımınolması.Artıkkendimibirsınıföğretmeniolarakgörebiliyorum(AG,03.04.2010,s.195).

Günlüğümeyazmışolduğumbuifadelerdegörüldüğügibiyetişmesürecindeyineekibindesteğiileadımadım,gerçekbilgileredayalıgeribildirimalaraksınıföğretmenliğimigeliştirmesürecigerçekleştirilmiştir.Busüreçtebirsınıföğretmenininsahipolduğutümsorumluluklar,planlama,uygulamavedeğerlendirmeboyutlarındageribildirimaldığımıvekendimigeliştirmefırsatıbulduğumubelirtmeliyim.

Sınıföğretmeniolarakdaeldeettiğimdeneyimlerboyutundayinegeçmişyaşantılarımadöndüğümdeenbaştageçmiştedeneyimliherhangibirmeslektaşımdandestekalmaolanağımınolmadığınıbelirtmeliyim.Sistematikolaraköğretmenlikmesleğineilişkinilkdeneyimlerimi1996-1997öğretimyılındaAnadoluÜniversitesi,İşitmeEngellilerÖğretmenliğiProgramı’ndakiöğretmenlikuygulamaçalışmalarıkapsamındaedinmiştim.Busüreçtensonraüniversiteortamındaçalışıyorkenherfırsattasınıflardaöğretmenlikdeneyimlerimikendikendimegeliştirmeyeçalışıyordum.Bukonudaoyıllarlailgiliaklımailkgelenuygulamalarımınniteliğineilişkinidi.Geçmişyıllardaniteliğidüşükpekçokuygulamalargerçekleştirdiğimisöylemeliyim.Dahaayrıntılıbakıldığındaherbirdersinplanı,uygulanmasıvedeğerlendirilmesiboyutlarındaniteliksorunlarıyaşamışolduğumusöyleyebilirim.Buniteliksorunununtemelsebebinindeneyimliöğretmenlerdengeribildirimalmayışımvedolayısıylayaptığımhatalar,netürgeliştirmemgerekengereksinimleriminolduğumunfarkındaolmayışımdıdiyedüşünüyorum.Diğerbiranlatımlaherhangibirgeribildirimalmadankendikendimeatmayaçalıştığımadımlardabazenhatayaptığımı,yanlışlarıdevamettirereksürdüğümühatırlıyorum.

Ortayaçıkanbubulgularöğretmeneğitimcisiolarakyetişmesürecimdeolduğugibiyineekibindesteğinialmamınöneminingöstergesidir.Bunoktadagünlüğümealdığımnotlardadaöğretmenliğimigeliştirmeboyutundadeneyimliöğretimelemanlarındanaldığımsık,hızlıgeribildirimlerinbüyükfaydalarınıvurguladığımgörülmektedir.Ekiptensüreçtenasıldestekaldığımıvesürecinbanakatkılarınıgünlüğümeaşağıdakişekildedilegetirmişim:

73



...Buhaftaiçindegerçekleştirdiğimikibirebirçalışmamıvebirgrupdildersimivideoyaçekmiştim.Görüntüleriaynıhaftaiçindehocalarilebirlikteizledikvebanaçokönemligeribildirimlerverdiler...şunugördümki,uygulamalarımınhızlı,sıkvedüzenliizlenmesisayesindegelişimvegereksinimlerimidaharahatgörebiliyorum,yaptığımhatalarıdevamettirmedenhemendüzeltebildimsüreçte(AG,27.04.2009,s.140).

Ortayaçıkanbudüşüncelerimidesteklerniteliktealanyazındageribildirimsüreciningerçekbilgileredayalı,uygulamanınhemenarkasındanvesıkaralıklarlayürütülmesininnitelikaçısındanönemliolduğuvurgulanmaktadır(Brandt,2008;Brinko,1993;Scheeler,RuhlveMcAfee,2004;Wilkins-Carter,2010).DiğeryandanekipçalışmasıilebirliktehızlıvesıkgeribildirimkonusundaenbüyükşansımınDÖEileaynıfizikselmekandaçalışıyorolmamolduğunudüşünüyorum.Böyleceheran,gereksinimduyduğumdakendisindendestekistemem,karşılaştığımbirsorunileilgilidanışmamsözkonusuolmuştur.Kendisideherkonuda,hertürmüdahaleyihızlayerinegetirmişvesüreçtebanarehberliketmiştir.2011yılındanitibarenDÖEöğretmenlikyaptığımsınıfadüzenliolarakgelmişveuygulamalarımıizleyereksözelgeribildirimvermeyedevametmiştir.

Yetişme Sürecinde Öğretmen Eğitimciliği ve Sınıf Öğretmenliği Alanlarının Eş Zamanlı Olarak Ele Alınmış Olmasının Mesleki Gelişimime Katkısı

Yetişmesürecindeayrıayrıöğretmeneğitimcisivesınıföğretmenliğimeilişkingeçmişvegüncelyaşantılarımıelealırkenherikiboyutunkarşılıklıetkisidebirtemaolarakortayaçıktı.Öncelikleyaşarkenzorolsadaeşzamanlıolaraköğretmeneğitimciliğimile sınıföğretmenliğimigeliştirmealanlarınınelealınmışolmasınınsürecinverimliliğiaçısındançokyönlükatkılarsağlamışolduğunuvurgulamalıyım.Bukonudabirbirinitamamlayıcıherikialanıneşzamanlıelealınarakkısadenebilecekbirzamandilimindegelişmemisağladığını,busayedezenginyaşantılareldeettiğimidüşünüyorum.Budüşüncemigünlüğümeşuşekildeyazmışım:

...ekipolarakokuduklarımaparaleliyibiröğretmeneğitimcisininiyibiruygulamacıolmasıgerektiğinisıklıkla vurgulayarak çalışmaya başladık. Zaten hiç deneyimimin olmadığı bir konuda öğretmenadaylarına nasıl rehberlik edebilirdim… çalışmanın başında her iki alan da farklı gibi geliyorkensonradanyetişirkenöğretmenliğimigeliştirmeminsürecinetkiliolmasınısağladığınıgörüyorum(AG,03.04.2010,s.195).

Budüşüncelerimdenherikialanınbirbirinintamamlayıcısıolduğunuyaşayarakalgıladığımgörülmektedir.Dahasomutifadeetmekiçinsüreciikiboyuttaalmanınsürecinanlaşılmasınısağlayacağınıdüşünüyorum.Öncelikleöğretmenadaylarınakazandırmayaçalıştığımsınıföğretmenliğiyeterliliklerinesahipolmamamsözkonusuydu.Böyleceöğretmeyiöğretmekolaraktanımlanabileceköğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürütmebağlamında“öğretme”boyutundadeneyimlereldeetmiştim.Sınıföğretmenliğimigeliştirmeçalışmalarıkapsamındaedindiğimbirdiğerdeneyimekiptekiöğretimelemanlarındangeribildirimalmışolmamdı.Dolayısıylasınıföğretmenliğikonusundaöğretmevegeribildirimalmakonularındayaşantılareldeetmiştim.DiğeryandansınıföğretmenliğindeeldeettiğimdeneyimlereekDÖE’yiizleyerekveyakontrolündeöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıhangiadımlarlayürüteceğimi,nelerevenasılbakarakgeribildirimvereceğimkonularındakazanımlarımolmuştu.

74



Dolayısıylaöncelikleöğretmenadaylarınıizlerkentoplamamgerekenbilgiler,geribildirimdeelealmamgerekennoktalarıdahanetgörüyorolmamadadeğinmeliyim.Bukarmaşıktransfersüreciileilgiligünlüğümeaşağıdakiifadelereyervermişim:

...Hocalardansınıföğretmenliğimeilişkingeribildirimalarakgelişiyorken,bukonudakideneyimlerimiöğretmenadaylarınıizlerkenkullanıyor,adaylarıngeliştirmelerigerekennoktalarıdahaiyigörebiliyorveuygulamalarımıgeliştiricigeribildirimvermeyebaşladığımıgörüyorum.Tabiyineadaylarlagerçekleştirdiğimsürecinsonundasınıfımdaöğretmenliğimetransferettiğimönemlinoktalardadaoluyordu.Onlaraverdiğimgeribildirimleriilekendiöğretmenliğimidegeliştiriyordum (AG,03.04.2010,s.195).

Alanlararasındakiyaşantılarımıtransferetmemedahasomutörnekolarakgünlüğümdeşuifadelereyervermişim:

…hocaöğretmenadaylarınasüreklisorularınısorduktansonrabeklemeleri,çocuğunsözünükesmemelerikonusundageribildirimverirkenbenkendisınıfımdakiderslerinkayıtlarınabaktımhiçsürevermiyorum,çocuğunsözünükesiyorum...öğretmenolarakdüzeltmemgerekennoktalarıböylecegörebiliyorum.Diğeryandanöğretmenadayınıizlerkenneleredikkatetmemkonusunudagörmüşoluyorum(AG,04.11.2008,s.28).

Süreçteherikialandaedindiğimdeneyimlerikarşılıklıolaraktransferetmemkonusundakısasüredebanakatkısınıayrıcagünlüğüme;“… sınıf öğretmenliği ve öğretmenlik uygulama çalışmalarının karşılıklı olarak çok olumlu yönde katkıları oldu... eş zamanlı edindiğim yaşantıları birbirine transfer edebiliyordum. Bu daha hızlı ilerlememi sağladı ...” (AG, 03.04.2010,s.195)ifadeleriniyazmışım.

Tartışma

Yetişmesüreciilevardığımnoktayısomutlaştırmakamacıylaöncelikleöğretmenlikuygulamaçalışmalarınınneanlamageldiğinedeğinmeninyararlıolacağınıdüşünüyorum.Öğretmenadaylarınaçeşitliortamlardaöğretmenlikyeterlilikleriniedinmefırsatlarınınsağlanmasıbağlamındaöğretmenlikuygulamaçalışmalarınınhizmetöncesiöğretmenyetiştirmeprogramlarındaönemlibirunsurolduğubelirtilmektedir(Loughran,2007;SnoekveZogla,2009).Öğretmenlikuygulamaçalışmalarıkısaca;öğretmenadaylarınamesleğebaşlamadan,kuramileuygulamaarasında,öğretme-öğrenmesüreçleriiledengelibirkaynaşmanınsağlanmasışeklindetanımlanabilir(Loughran,2007).Böylecebuçalışmalarınöğretmenadaylarınaöğretmenliğeilişkingereklibilgi,becerivedeneyimleriedinmevegeliştirmefırsatıverdiğiifadeedilmektedir(SnoekveZogla,2009).Öğretmenlikmesleğineyönelikbukadarönemlibilgi,becerivedeneyimikazandırmavegeliştirmesüreciniyürütmektenöğretmeneğitimcilerisorumludurlar.Dolayısıylaöğretmeneğitimcilerininöğretmenadaylarınıdoğruyönlendirebilmeleri,rehberlikyapabilmeleriiçingereksinimduyacaklarıyeterliliklertemelolarak;sınıföğretmenliğiveöğretmenlikuygulamalarınıyürütmeşeklindesıralanabilir(Boydvd.,2007;Bullough,2005;Kortheganvd.,2005;SwennenveVanDerKlink,2009).

75



Bubağlamdaalanyazındaöğretmenyetiştirmedebukadarönemlibirrolesahipöğretmeneğitimcilerininmesleklerinebaşlarkenbiryetişmevegelişmesürecindengeçmelerigerektiğiönemlevurgulanmaktadır(Berry,2009;Bullough,2005;ChristensenveLuckner,1995).Ekolarakyetişenöğretmeneğitimcilerininözelliklebirekiptarafındandesteklenmelerininönemibelirtilmektedir(Bullough,2005;Korthagenvd.,2005).Öğretmeneğitimcilerineilişkinalanyazınaparalelsomutolarakkendiyetişmesüreciminbaşarısındaenönemlifaktöründeneyimliöğretimelemanlarınındestekverehberliklerininolduğunusöyleyebilirim.YetişmesürecindekideneyimliekibinbuolumluetkilerinidesteklernitelikteBarkham’ın(2005),yeniöğretmeneğitimcisiolarakkendiyetişmesürecinianalizettiğiaraştırmasında,süreçtedeneyimlimeslektaşlarınrehberliklerininçokönemliolduğubelirtilmiştir.Barkham,deneyimlimeslektaşlarınyeniöğretmeneğitimcilerineyetişmesüreçlerindeeşliketmelerigerektiği,işbaşındaykendestekvermelerininnitelikliöğrenmevegelişmeningerçekleşmesiaçısındançokönemliolduğunuvurgulamaktadır.

Deneyimlimeslektaşlarlayürütülensüreçteyetişenöğretmeneğitimcisiolarakgeliştirmemhedeflenentemelyeterlilikalanları,öğretmenlikuygulamaçalışmalarıkapsamındaöğretmenadaylarınındersveçalışmalarınıizleme,uygulamayailişkinbilgitoplama,değerlendirmevegeribildirimvermeşeklindeolmuştur.Sözkonusubuyeterlilikalanlarındagelişmelerkayıtettiğimbulgulardaaçıkolarakgörülebilir.Süreçteaynızamandasınıföğretmenliğimidegeliştirmeamacıdoğrultusundaişitmeengelliöğrencilereyönelikbirdersiplanlama,uygulamavedeğerlendirmeyeterlilikalanlarıgeliştirilmeyeçalışılmıştır.Bulgulardadagörülebileceğigibisürecinsonundaartıkbirsınıföğretmeniolarakbağımsıztekbaşımabirsınıfıyürütebilecekdüzeydeyeterlilikleribüyükorandaedinmişolduğumuvurgulamalıyım.Sonolarakbulgulardanyolaçıkaraksürecinniteliğindeöğretmeneğitimciliğivesınıföğretmenliğineilişkinyeterlilikalanlarınıneşzamanlıolarakelealınmasınınetkiliolduğusonucunavarılabilir.Buçerçevedeyetişmesürecininsonunda,gelişimiminamaçlandığıyeterlilikalanlarıarasındasıkıbirilişkininolduğunuyaşayarakgördüğümüsöyleyebilirim.Araştırmanınheradımındabuilişkiyikurmaya,alanlararasındadeneyimleritransferetmeyeçalıştığımbulgulardaortayaçıkmıştır.

Araştırmasürecindemeslekideğişimvegelişimimeyönelikeldeedilenbulgulardanyolaçıkarakyetişmesürecinindeneyimlibirekipilegerçekleştiriliyorolmasınınetkisiileöneçıkanönemliözellikler;işbirliği ile destekleme, sürekli izleme ve geri bildirimlere dayalı destekleme, esnek, her adımda zengin yaşantılar sağlanarak farkındalık yaratmaya dayalı, yansıtmalı ve dengeli öğrenmenin gerçekleştirilmesişeklindesomutlaştırılabilir.Sürecinsonundasınıföğretmeniveöğretmeneğitimcisiolaraköğretmenlikuygulamaçalışmalarıyürütürkensahipolmamgerekenyeterliliklerinbirçoğunubuözelliklersayesindeiçselleştirdiğimivegeliştirdiğimisöyleyebilirim.

OysakiAnadoluÜniversitesi’ndenönceöğretmenyetiştirmealanındaçalıştığımöncekidevletüniversitelerindebulgulardagörülebileceğigibiherhangibiryetişmesürecindengeçmemiştimvemeslektaşlarlaişbirliğiiçindeçalışmagibibirfırsatımolmamıştı.Bunedenlegeçmişyıllardasınıföğretmenliğiveöğretmenlikuygulamaçalışmaları

76



süreçlerindebirtakımkaygılar,endişeleryaşadığım,budurumlarınbenimiçinönemlistreskaynaklarıoluşturduğuyinebulgulardagörülebilir.Bunlarınnedenleriniisesözkonususüreçlerdesahipolduğumrolvesorumluluklarıbilmeyişimveyabunlarıyerinegetirecekyeterlilikleresahipolmayışımşeklindeaçıklayabilirim.Benimyaşadıklarımlaörtüşürniteliktealanyazındagerçekleştirilenaraştırmalarınsonuçlarıherhangibiryetişmesürecindengeçmedenmesleğebaşlayanöğretmeneğitimcilerininrolvesorumluluklarıkonusundakarmaşıklıkyaşadıkları,kendileriniyetersizhissettikleri,budurumunkendileriiçinönemlibirstreskaynağıolduğunuifadeettikleriortayakonmuştur(Berry,2009;Bullough,2005;ChristensenveLuckner,1995).

Birbütünolarakbakıldığındaeylemaraştırmasışeklindedesenlenendahilolduğumyetişmesürecininyürütülmeşekliveelealınanyeterlilikalanlarıdoğrultusundabirmodeloluşageldiğinidüşünüyorum.BunagöreöğretmenlikuygulamaçalışmalarınıyürüteceköğretmeneğitimcisininsahipolmasıgerekenyeterlilikalanlarıilebirlikteAnadoluÜniversitesi,İşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalı’ndakiyetiştirmesürecininnasılyürütüldüğüneilişkinmodelŞekil1’dekigibisomutlaştırılabilir.

Şekil 1.YeniÖğretmenEğitimcisiYetiştirmeModeli

GözardıedilmemesigerekenŞekil1’deortayaçıkanbumodelinyenibirbuluşolmadığı,bumodelindayandırılabileceğialanyazındabirçokmeslekigelişimmodellerininbulunduğudur(BurbankveKauchak,2003;Butler;Lauscher;Javis-Selinerve

77



Beckingham,2004;ClarkeaveHollingsworthb,2002;HadarveBrody,2010;Knight,2002).Sözkonusubumeslekigelişimmodellerininişbirliğinedayalıolduklarıvesonyıllardaoldukçayaygınlaştığıbelirtilmektedir(BurbankveKauchak,2003;Butlervd.,2004;HadarveBrody,2010;Knight,2002).

İşbirliğinedayalımeslekigelişimmodellerininöncelikleyenivedeneyimlimeslektaşlarilearaştırmacılarındadahilolabilecekleriekipçalışmalarınadayalıolduğuvurgulanmaktadır(BurbankveKauchak,2003;Butlervd.,2004;ClarkeaveHollingsworthb,2002).Bumodellerinekiphalindeçalışılarakvarolanuygulamalarıngeliştirilmesi,yenifikirlerindenenmesi,ortayaçıkansonuçlarayansıtmayapılmasıvegerçeketkinliklerbağlamındaöğretim,öğrenmeboyutlarındakatılımcılarınbilgidüzeylerininartırılmasınıhedefledikleribelirtilmektedir(Butlervd.,2004;Knight,2002).Alanyazındagerçekleştirilenaraştırmalarişbirliğinedayalımeslekigelişimmodellerininpersonelgelişiminisağlamalarıilebirlikteeğitimöğretimetkinliklerinindahaniteliklihalegelmesinisağladığı,okullariçerisinde,uzunsolukluvesüreklibirgelişmekültürünüberaberindegetirdikleriniortayakoymuşlardır(Butlervd.,2004;NiraveBoglerb,2008; YükselveAdıgüzel,2012).BahsedilenbuişbirliğimodellerindenbirisiTürkiye’de2002yılındaMilliEğitimBakanlığıÖğretmenYetiştirmeveEğitimiGenelMüdürlüğütarafındanbenimsenenOkulTemelliMeslekiGelişimModeli’dir(OTMG).İşbirliğineveekipçalışmalarınadayalıOTMGmodelieğitimpersonelininmeslekibilgi,beceri,değervetutumlarınıngelişiminidestekleyen,etkiliöğrenmeveöğretmeortamlarıoluşturmadaöğretmenedesteksağlayansüreçlerbütünüolaraktanımlanmaktadır(MilliEğitimBakanlığı[MEB],2007).AlanyazındagerçekleştirilenaraştırmalarınsonuçlarınagöreekipçalışmalarıileöğretmenlerinOTMGsürecindebilgipaylaşımı,sorunlaraortakçözümlerbulma,iletişimsorunlarınıgiderme,okulsorunlarınıçözmegibietkinliklerlebulanarakokuluöğrenenbirörgüthalinegetirdikleribelirtilmektedir(KayaveKartallıoğlu,2010;KösterelioğluveKösterelioğluAkın,2008;NiraveBoglerb,2008;YükselveAdıgüzel,2012).OTMGmodelininönceçıkanönemliözelliklerialanyazında;bireyselgereksinimlerinönemsenmesi,öz-değerlendirmeyedayalı,ekipileişbirliğiiçerisindedöngülerhalinde,planlıvesistematikşekildeyürütülmesibiçimindesıralanmaktadır(NiraveBoglerb,2008;YükselveAdıgüzel,2012).

İşbirliğinedayalımeslekigelişimmodellerinevedolayısıylaOTMGmodelineilişkinalanyazıntemelindeöğretmeneğitimcisiolarakkendiyetişmesürecimevebusüreceilişkinortayaçıkanmodele(bkz.Şekil1)geridöndüğümdetekbaşınasürecinekipileişbirliğinedayalıyürütülmüşolmasınınsözkonusumodellerleörtüştüğügörülebilir.Ayrıcayetişmesürecimineylemaraştırmasışeklindedesenlenip,döngülerhalindeyürütülmesindenyolaçıkaraközellikleOTMGmodeliilebenzerözelliklerinolduğunusöyleyebilirim.Bunoktadaalanyazındazateneylemaraştırmasınınbaşlıbaşınameslekigelişimdeetkilibirdesenolarakkullanılabileceğigerçekleştirilmişaraştırmalarlaortayakonmuşolduğundanbahsetmekgerekir(BurbankveKauchak,2003;ButlerveSchnellert,2012;Knight,2002;Kuijpers;HoutveenveWubbles,2010;Sales,TraverveGarcia,2011).Eylemaraştırmasıdeseniileöğretmenlerinekiphalinegelmeleri,kendilerineyansıtmayapmalarıbudoğrultudaeylemaraştırmalarınındögülerplanlanması,uygulanmasıvedeğerlendirilmesisüreçlerininişletilmesininsınıf

78



içindeuygulamayıgeliştirerekmeslekigelişimisağlayacağıbelirtilmektedir(BurbankveKauchak,2003;Kuijpersvd.,2010;ButlerveSchnellert,2012;Salesvd.,2011).Özelliklerbağlamındasonolarakyetişmesürecimdekendimileilgiliyaptığımvebumakaledeanalizettiğimverilerdeneldeettiğimöz-değerlendirmebulgularımındasomutolarakOTMGmodelindeöğretmenlerinkendilerinideğerlendirerekfarkındalıkgeliştirmelerianlamındabenzerözellikleresahipolduğunuvurgulamalıyım.Bukonudaalanyazındaayrıcaöz-değerlendirmearaştırmayaklaşımınındameslekigelişimehizmetetmepotansiyelininolduğunubelirtmeninönemliolduğunudüşünüyorum(Gallagher,Griffin,Parker,KitchenveFigg,2011).

Sonuçolaraköz-değerlendirmeyaklaşımınadayalıolarakmeslekigelişimvedeğişimsürecimdekideneyimlerimeilişkinduyguvedüşüncelerimikarşılaştırarakelealdığımbumakalede,öğretmenyetiştirmealanındagörevyapacaköğretmeneğitimcisiolarakolumludeneyimleredinmiş,sistematikyetişmesüreciilebağımsızbiröğretmeneğitimcisininsahipolmasıgerekenyeterlilikleribüyükorandakazanmışolduğumusöyleyebilirim.Yetişmesürecindeayrıcasınıföğretmenliğiboyutundadaönemligelişmelereldeettiğimbulgulardagörülebilir.Süreçteherikiyeterlilikalanınıneşzamanlıelealınmışolmasınınisesüreceolumluyöndeetkileriniyinebelirtmeliyim.Bulgulardadasıksıkdilegetirdiğimgibigeçmişmeslekiyaşantımdabutürbirsüreçtengeçmefırsatınıbulamamıştım.Sürecinsonundakendimiartıkbiraraştırmacısınıföğretmeniveöğretmeneğitimcisiolarakgörüyorum.Deneyimlibirekipileişbirliğiiçerisindegerçekleştirilenbusürecibirmodelilesomutlaştırmayaçalıştım.Ortayaçıkanbumodelinözellikleribağlamındaalanyazındasıklıklayerverilenişbirliğinedayalımeslekigelişimmodelleriylebüyükorandaörtüştüğüsonucunavarılabileceğinidüşünüyorum

Öğretmen Eğitimcisi Olarak Yetişme Süreci ile Vardığım Nokta: Yolun Sonu mu? Asla

Bunoktadakendime,“vardığımbusonuçbenimiçinyolunsonumudur?”sorusunusormagereğiduyuyorum.Busoruyaeğitimöğretimhizmetisunulanveöğretmenyetiştirmealanındayolunsonununsözkonusuolmadığınıdüşündüğümübelirterekcevapverebilirim.Bucevabımıdesteklerniteliktegünlüğümedeaşağıdakiifadelerikayıtetmişim:

...süreçenbaştamesleğiminheryönüilekendihakkımdadahaçokdüşünmemi,geçmiştekideneyimlerigözdengeçirmemi,kendimeeleştirelbakmamı,yeterliliklerimisorgulamamıvegeliştirmemgerekenyönlerimigörmemisağlamıştır.Busorgulamanınisemeslekiyaşantımboyuncadevametmesigerektiğinidüşünüyorum.Bubakışaçısınıedinereksorgulayarakveeleştirerekgelişmeyedevametmeyeçalışıyorum(AG,15.04.2011,s.235).

Günlüğümeyazdığımbuifadelereuygunolarakmeslekigelişmeninsürekliliğivedevamlılığınısağlamakaçısından,araştırmacıyönümlegüncelgelişmeleritakipediyor,eldeettiğimbilgilerdoğrultusundaöğretmenlikveöğretmeneğitimciliğirollerimigözdengeçiriyorveyansıtmayapmayadevamediyorum.

79



Vardığımbusonuçlardanyolaçıkarak,ülkemizkoşullarındaeğitimsistemininheralanındaöğretmenyetiştirmesorumluluğunualacaköğretmeneğitimcilerininmutlakabiryetişmesürecindengeçmelerigerektiğininkaçınılmazolduğugörülebilir.YetişmesüreciplanlanırkenŞekil1’dekimodeldikkatealınabilir.Modeldenyolaçıkarakdeneyimliöğretmeneğitimcilerininyetişmesüreçlerindeyeniöğretmeneğitimcilerinedestekolmalarıveekiphalindeçalışmalarıgerektiğinivurgulayabilirim.AncaköğretmenyetiştirenherfakültedebanadestekolanöğretimelemanlarıgibibirekibibirarayagetirmekTürkiyekoşullarındazorolabilir.Buanlamdaöğretmenyetiştirenfakültelerarasındaişbirliğikurulmasıgerektiğinisöyleyebilirim.Diğeryandanbuişbirliğininuluslararasıboyuttadakurulmasıgerektiğini,böylecegüncelvedenenmişuygulamalarıngerçekleştirilebileceğinidüşünüyorum.Ayrıcaöğretmeneğitimcilerininmeslekigelişimlerinidevamettirmelerikonusunundadikkatealınmasıgerektiğini,bubağlamdadaulusalveuluslararasıboyuttameslektaşlararasıişbirliğikurulmasıgerektiğiniönerebilirim.

İleriaraştırmalarayönelik,öncelikleeğitimsistemininheralanındaTürkiye’deöğretmeneğitimcilerininmeslekideneyimveuygulamasüreçlerineilişkingenişçaplıbiraraştırmanıngerçekleştirilmesigerektiğiniönerebilirim.BöyleceTürkiye’deöğretmeneğitimcilerininkoşullarınınvedeneyimlerininbelirlenebileceğini,budoğrultudagereksinimvesahipolduklarıyeterliliklerininbelirlenerekbirgeliştirmesürecininbaşlatılabileceğinidüşünüyorum.Öğretmenyetiştirenfarklıalanvefakültelerdedeyeniöğretmeneğitimcilerineyönelikbiryetişmesürecininsözkonusuolupolmadığıveyanasılbiryetişmesürecindengeçtiklerineilişkinöz-değerlendirmearaştırmalarıyararlısonuçlarortayakoyabilir.Ayrıcadeneyimlerimintersine,uzunyıllarsınıföğretmenliğiyapmışbiröğretimelemanınböylebiryetişmesürecinedahiledilmesininvebusüreceilişkinöz-değerlendirmearaştırmalarınınyapılmasınınöneminivurgulamalıyım.Kendiaçımdanbaktığımdaiseöğretmeneğitimcisiolarakgeçtiğimyetişmesürecindensonra,meslekiolarakgelişimsürecimeilişkinöz-değerlendirmeyedayalımakaleleryazmayadevametmeminönemliolduğunudüşünüyorum.

80



Kaynaklar

Alderton,J.(2011).Exploringself-studytoimprovemypracticeasamathematicsteachereducator.Studying Teacher Education, 4(2),95-104.

Barkham,J.(2005).Reflectionsandinterpretationsonlifeinacademia:Amenteespeaks.Mentoring & Tutoring, 13 (3),331-44.RetrievedNovember02February,2011, from www.ingentaconnect.com/content/routledg/cmet;jsessionid=2cu90rs6309m8.alice

Berry,A.(2009).Professionalself-understandingasexpertiseinteachingaboutteaching.Teachers and Teaching: Theory and Practice, 15 (2),305-318.

Birgin,O.,Catlıoğlu,H.,Costu,S.,&Aydın,S. (2009).The investigationof theviewsof student mathematics teachers towards computer-assisted mathematicsinstruction. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1),676-680.

Boyd,P.,Harris,K.,&Murray,J.(2007).Becoming a teacher educator: Guidelines for the induction of newly appointed lecturers in initial teacher education. Higher Education Academy Education Subject Centre, ESCalate University ofBristol,GraduateSchoolofEducation.

Brandt,C.(2008).Integratingfeedbackandreflectioninteacherpreparation.E LT Journal Volume 62(1),37-46.

Brinko,K.T.(1993).Thepracticeofgivingfeedbacktoimproveteaching:Whatiseffective?The Journal of Higher Education, 64(5),574-593.

Bullough,R.V.(1994).Personelhistoryandteachingmetaphors:Aselfstudyofteachingasconversation.Teacher Education Quarterly, 21(1),107-120.

Bullough,R.V. (2005).Beingandbecomingamentor:School-based teachereducatorsandteachereducatoridentity.Teaching and Teacher Education, 21,143-155.

Bullough,R.V.,&Pinnegar,S.(2001).Guidelinesforqualityinautobiographicalformsofself-studyresearch.Educational Researcher, 30(3), 13—21.

Burbank,M.,D.,&Kauchak,D.(2003).AnalternativemodelforProfessionaldevelopment:Investigationsintoeffectivecollaboration.Teaching and Teacher Education, 19, 499-514.

Butler,D.L.,&Schnellert,L.(2012).Collaborativeinquiryinteacherprofessionaldevelopment.Teaching and Teacher Education 28,1206-1220.

81



Butler,D.L.,Lauscher,H.N.,Javis-Seliner,S.,&Beckingham,B.(2004).Collaborationandself-regulationinteachers’professionaldevelopment.Teaching and Teacher Education 20,435–455.

Christensen,K.,&Luckner,J.(1995).Teacherpreparationinthe21stcentury:Meetingdiverse needs. Journal of Childhood Communication Disorders, 17,27-31.

Çicek,S.,veİnce,M.L. (2005). Öğretmenadaylarınınöğretmenlikuygulamasürecineilişkingörüşleri. Hacettepe Journal of Sport Sciences, 16(3),146-155.

Clarkea,D.,&Hollingsworthb,H.(2002).Elaboratingamodelofteacherprofessionalgrowth. Teaching and Teacher Education 18,947–967.

Creswell, J. W. (2005). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (2nd ed.). Upper Saddle River, NJ:Pearson.

Duncan,J.(1999).Conversationalskillsofchildrenwithhearinglossandchildrenwithnormal hearing in an integrated setting. Volta Review, 101(4),193-211.

Eraslan,A. (2009). Prospectivemathematics teachers’ opinions on ‘teaching practice’.Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 3(1),207-221.

Feldman,A.(2003).Validityandqualityinself-study.Educational Researcher, 32(3), 26-28.

Feldman,A.,Paugh,P.,&Milss,G.(2004).Self-studythroughactionresearch.In:Loughran,J.J.International handbook of self-study of teaching and teacher education practices.Springer:NewYork.

Fourie,R.J.(2007).Aqualitativeself-studyofRetinitisPigmentosa.The British Journal Of Vısual Impairment, 25(3):217–232.

Gallagher, T., Griffin, S., Parker, D. C., Kitchen, J., & Figg, C. (2011). Establishingand sustaining teacher educator professional development in a self-study community of practice: Pre-tenure teacher educators developingprofessionally.Teaching and Teacher Education 27,880-890.

Gürgür,H.(2012).Examiningthetrainingprocessofanewteachereducatorinthefieldoftheeducationofthehearingimpaired.Educational Sciences: Theory and Practice, 12,945-970.

82



Hadar,L.,&Brody,D.(2010).Fromisolationtosymphonicharmony:Buildingaprofessionaldevelopmentcommunityamongteachereducators.Teaching and Teacher Education 26,1641-1651.

Hamilton,M.(1998).(Ed.).Reconceptualizingteachereducation.London:Falmer

Hamilton,M.L.,&Pinnegar,S.(2000).Onthethresholdofanewcentury:Trustworthiness,integrity,andself-studyinteachereducation.Journal of Teacher Education, 51(3),234-240.

Kaya, S. ve Kartallıoğlu, S. (2010). Okul temelli mesleki gelişim modeline yönelikkoordinatörgörüşleri.Abant İzzet Baysal Üniversitesi Dergisi, 10(2),115-130.

Ketter,J.,&Stoffel,B(2011).Gettingreal:Exploringtheperceiveddisconnectbetweeneducation theory and practice in teacher education. Studying Teacher Education, 4(2),129-142.

Kitchen, J., Parker, D., & Gallagher, T. (2011). Authentic conversation as facultydevelopment: Establishing a self-study group in faculty of education.Studying Teacher Education, 4(2),157-171.

Knight,P.(2002).Asystematicapproachtoprofessionaldevelopment:Learningaspractice.Teaching and Teacher Education, 18,229-241.

Korthagen,F.,Loughran,J.,&Lunenberg,M.(2005).Teachingteachers-studiesintotheexpertiseofteachereducators:Anintroductiontothisthemeissue.Teaching and Teacher Education, 21,107-115.

Kösterelioğlu, İ., ve Kösterelioğlu Akın, M. (2008). Okul temelli mesleki gelişimçalışmalarının okullarda örgüt kültürü oluşturmaya katkısı. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(2),243-255.

Kuijpers,J.M.,Houtveen,A.A.M.,&Wubbles,Th.(2010).Anintegratedprofessionaldevelopmentmodelforeffectiveteaching.Teaching and Teacher Education 26,1687-1694.

Loughran, J. (2007). Researching teacher education practices: Responding to thechallenges, demands and expectations of self-study. Journal of Teacher Education, 58(1),12-20.

Lunenberg,M.,&Willemse,M.(2007).Researchandprofessionaldevelopmentofteachereducators.European Journal of Teacher Education, 29(1),81-95.

83



MEB, (2007). Okul temelli mesleki gelişim kılavuzu.Ankara:MEBYayınevi.

Nira,A.,E.,&Boglerb,R.(2008).Theantecedentsofteachersatisfactionwithprofessionaldevelopmentprograms.Teaching and Teacher Education 24,377–386.

Sales,A.,Traver,J.A.,&Garcia,R.(2011).Actionresearchasaschool-basedstrategyininterculturalprofessionaldevelopmentforteachers.Teaching and Teacher Education 27,911-919.

Samaras,A.P.,&Freese,A.R.(2009).LookingbackandLookingforward.InC.A.Lassonde,S.Galman,&C.Kosnik(Eds.)(2009).Self-studyresearchmethodologiesforteachereducators.SensePublishers:Boston.

Samas,A.P.(2010).Self-studyteacherresearch:Improvingyourpracticethroughcollaborativeinquiry.ThousandOaks,CA:Sage

Scheeler,M.C.,Ruhl,K.L.,&McAfee,J.K.(2004).Providingperformancefeedbacktoteachers:Areview.Teacher Education and Special Education, 27(4),394-407.

Snoek,M.,&Zogla, I. (2009).Teacher education in Europe;main characteristics anddevelopments. In:A. Swennen &M. VanDerKlink. Becoming a teacher educator. Theory and practice for teacher educators (11-127). Springer:Dodrecht.

Swennen,A., &VanDerKlink,M. (2009).Becoming a teacher educator: Theory and practice for teacher educators.Dordrecht:Springer.

Tye-Murray,N.(1994).How to guide to develop and expand conversational skills of children and teenagers who are hearing ımpaired. Alex Graham Bell Assn for Deaf.

Ulusoy,K.(2009).Teachercandidates’perspectivesaboutmentorteachers’teachingmethodswhileteachinghistorylessons.Electronic Journal of Social Sciences, 8(30),1-17.

Wilkins-Canter,E.A.(2010).Thenatureandeffectivenessoffeedbackgivenbycooperatingteacherstostudentteachers.The Teacher Educator, 32(4),235-249.

Wood,D.,&Borg,T. (2010).The rocky road:The journey fromclassroom teacher toteachereducator.Studying Teacher Education, 6(1),17-28.

84



Yüksel,İ.,veAdıgüzel,A.(2012).Öğretmenlerinokultemellimeslekigelişimmodellerineilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6,117-134.

Zeichner,K.(2005).Becomingateachereducator:Apersonalperspective.Teaching and Teacher Education, 21,117-124.

Yazar İletişim

Dr.HasanGÜRGÜR,işitmeengelliçocuklarıneğitimialanındayardımcıdoçenttir.Çalışmaalanlarıarasındaişitmeengellilerineğitimi,öğretmenyetiştirme,kaynaştırmauygulamaları,nitelveeylemaraştırmayöntemleriyeralmaktadır.

Doç.Dr.HasanGÜRGÜR,AnadoluÜniversitesi,EğitimFakültesi,ÖzelEğitimBölümü,İşitmeEngellilerinEğitimiAnabilimDalı,YunusemreKampüsü,Tepebaşı26470,Eskişehir/Türkiye,e-posta:[email protected]

85



Summary

Purpose and Significance: IstartedmyprofessionasaresearchassistantatauniversityinTurkeyaftermygraduationfromthedepartmentofEducationoftheHearing-ImpairedatAnadoluUniversityin1997.InDecember2007,IbecameafacultymemberattheuniversityIhadgraduatedfrom.IconsiderthischangeinmyprofessionalpositiontobeaturningpointintermsofmyprofessionaldevelopmentbecauseInotonlybecameafacultymemberoftheDepartmentofEducationoftheHearing-ImpairedatEducationFacultybutalsotaughtasateachereducatorandelementaryschoolteacherintheApplicationandResearchCenterforHearing-ImpairedChildren’sEducationatAnadoluUniversity.Forthesereasons,intermsofmyprofessionaldevelopment,myconductingtheteachingpracticesinthedepartmentofEducationoftheHearing-Impairedbasedonthestructureofthedepartmentrequiredmyinvolvementinthecurrenttrainingprocessofteachereducators.Wedecidedtodesignthetrainingprocessasactionresearchtogetherwiththeexperiencedfacultymembersinthedepartment.

Thetrainingprocessdesignedasactionresearchstartingfromtheacademicyearof2008endedinmid-2011.Withtheendoftheresearchprocess,IauthoredapaperinwhichIanalyzedthefunctioningofthetrainingprocess,andthatpaperwaspublished.Inaddition,IstartedcomparingsomeofthefindingsIhadobtainedwhileauthoringthatpaperwithmypastexperiencesaswellaswithmydevelopmentandgainsatendoftheprocess.AlthoughIgiveimportancetotheprocessofthiscomparisonwithrespecttomyprofessionaldevelopment,IdidnotmentionthesefindingsduetothepurposesofthepaperIauthored.

Inthepresentpaper,Itriedtoprovideanswerstothefollowingquestionstocriticallyexamineindetailmyprofessionalandpersonaldevelopmentinthefieldofteachereducation,myrelatedexperiencesandcompetenciesandmyfeelingsandthoughts:

• Whataremyfeelingsandthoughtsregardingmyexperiencesasateachereducatorattheendofthetrainingprocess?

• Whataremyfeelingsandthoughtsasanelementaryschoolteacherofthehearing-impairedattheendofthetrainingprocess?

• Didsimultaneousconsiderationofthetwoareasofteachereducationandelementaryschoolteachinginthetrainingprocesscontributetomyprofessionaldevelopment?

Methodology: Research environment:IwentthroughmytrainingprocessasateachereducatorintheApplicationandResearchCenterforHearing-ImpairedChildren’sEducation.Data Collection Techniques and Analysis of the Data: ThedatacollectiontechniquesIappliedbothtoprovideanswerstothequestionsinmymindandtoservetheresearchprocessincludedmyreflectivejournalandthedocumentsIhad.Inaddition,

86



Iconsideredmyquestionsasthemesandanalyzedmyreflectivejournalandtheofficialdocumentsbycodingthemaccordingtothesethemes.

Results, Discussion and Conclusion: TheteachereducationprocessinwhichIwasinvolvedtodevelopmyteachereducationcompetenciesatAnadoluUniversitywasconductedinphaseswithateamofexperiencedfacultymembers.Thebasicpurposeofthisprocesswastodevelopmycompetenciesinconductingtheteachingapplicationsasatrainedteachereducator.

AsImentionedbeforeatthebeginningofthispaper,duringandaftertheresearchprocess,IstartedtoquestionmyteachingpracticesthatIconductedonmyownwithoutreceivinganyguidanceorsupportinthepreviousyears.Asateachereducatortrainedwiththisquestioninginmymind,IcansaythatmyprofessionalawarenessincreasedasIstartedtoknowbetteraboutwhatmycompetenciesareandaboutinwhataspectsIneedtodevelopmyself.

ThefindingsobtainedregardingmytrainingprocessasateachereducatorrevealedthatIwasdifferentinoneimportantrespectfromotherteachereducatorstrainedandalreadyteachinginthedepartmentofEducationoftheHearing-ImpairedatAnadoluUniversity.Thefacultymembersresponsibleforconductingtheteachingpracticesinthedepartmentundertookthatroleafterspendingyearsgainingexperienceasanelementaryschoolteacherofthehearing-impaired.Thus,startingfromthebeginningoftheresearchprocess,weaimedatdevelopingmycompetenciesinelementaryschoolteachingwiththesupportoftheexperiencedfacultymembers.

Inlinewiththepurposeofdevelopingmyelementaryschoolteachingcompetencies,whileteachingfull-timeintheacademicyearsof2008-2010,Ialsovideo-recordedtwoone-on-oneconversationsand/orgroupclassesthatIdeterminedforeachweek(atotalof86one-on-onestudies,18grouplanguageclasses).Inlinewiththedecisionsmadeintheplanningphaseofthestudy,wewatchedthevideo-recordsoftwoclassesthatItaughtintheprocessduringthemeetingsheldwiththeteamofexperiencedfacultymemberssothatIcouldreceivefeedbackfromthem.Withthesupportofthisteam,Iwentthroughtheprocessofdevelopingmyelementaryschoolteachingcompetenciesgraduallythankstothefeedbackprovided.

WhenIspeakofmypastexperiencesregardingthedimensionofelementaryschoolteaching,IhavetoadmitthatIdidnothavethechancetoreceivesupportfromanyofmyexperiencedcolleaguesinthepast.

Whenmypastandpresentexperiencesasanelementaryschoolteacherandasateachereducatorinmytrainingprocessweretakenintoconsideration,themutualeffectofthetwodimensionswasrevealedasatheme.Firstofall,Ihavetopointoutthatsimultaneousexaminationoftheareasofdevelopingmycompetenciesbothasateachereducatorandanelementaryschoolteacherhadmulti-facetedcontributionsto

87



theproductivityoftheprocess.Ithinktakingthetwomutuallycomplimentaryareasintosimultaneousconsiderationcontributedtomydevelopmentinsuchashortperiodoftime.Thankstothis,IbelieveIhadrichrelatedexperiences.Inaddition,Ididnothavesufficientcompetencyinelementaryschoolteaching.Thus,withinthecontextofconductingteachingpracticeswhichcouldbedefinedasteachingtoteach,Igainedexperienceinthedimensionof“teaching”.AnotherexperienceIgainedwithinthescopeofdevelopingmyelementaryschoolteachingwasthatIhadreceivedfeedbackfromthefacultymembersintheteam.Therefore,Ihadexperiencesinelementaryschoolteachingandreceivingrelatedfeedback.

My current situation as a teacher educator at the end of the training process: Is it the end of the road? Never: InordertoconcretizethefinalpointIarrivedregardingmytrainingprocess,Ibelieveinthefirstplacethatitwillbeusefultomentionwhatteachingpracticesmean.Withinthecontextofprovidingstudentteacherswithopportunitiestoacquiretheteachingcompetenciesinvariousenvironments,itisstatedthatteachingpracticesareregardedasanimportantfactorinpreserviceteachereducationprograms.Teachereducatorsareresponsibleforexecutingtheprocessofhelpinggainsuchimportantknowledge,skillsandexperienceregardingtheprofessionofteaching.

Thebasicresponsibilitiesconsideredinthisprocessincludedmonitoringstudentteachers’classesandstudieswithinthescopeofthecourseofteachingpractices,collectinginformationaboutapplication,makingevaluationsandprovidingfeedback.Inthisprocess,Inowconsidermyselftobeateacherinlinewithmypurposeofimprovingmycompetenciesinelementaryschoolteachingonmyown.Lastly,Ibelievetakingthedevelopmentofcompetenciesinbothteachereducationandelementaryschoolteachingintosimultaneousconsiderationisinfluentialonthequalityoftheprocess.Inthisrespect,attheendofthetrainingprocess,IlearntbyexperiencethatthereisacloserelationshipbetweenthecompetencyareasinwhichIwassupposedtodevelopmyself.

Dependingonthefindingsobtained,theimportantfeaturesmadeprominentbasedonthetrainingprocessconductedbyanexperiencedteamincludedprovidingcooperativesupport,monitoringconstantly,providingfeedback-basedsupport,providingflexibility,raisingawarenessbyprovidingrichexperiencesineachstepandachievingreflectiveandbalancedlearning.Bytheendoftheprocess,asanelementaryschoolteacherandateachereducator,Icansaythatthankstothesefeatures,IhadinternalizedanddevelopedmostofthecompetenciesthatIneededtohavetoconducttheteachingpractices.

BasedonalltheseconclusionsIhavedrawn,itcouldbestatedthatteachereducatorstoundertaketheresponsibilityoftrainingteachersinanyareaoftheeducationsysteminourcountryshouldabsolutelygothroughatrainingprocess.IcouldsuggestforfuturestudiesthatthereisaneedforcomprehensiveresearchontheprofessionalexperiencesandapplicationprocessesofteachereducatorsineveryareaoftheeducationsysteminTurkey.Ibelievesuchresearchcoulddeterminetheconditionsandexperiencesofteachereducatorsaswellastheircompetenciesandneedssothatadevelopmentalprocesscanbestarted.

İşitme Engelliler Öğretmenliği Programında Öğretmen ... · Değerlendirme ile İlgilenen...

Documents

Transcript of İşitme Engelliler Öğretmenliği Programında Öğretmen ... · Değerlendirme ile İlgilenen...