It passport-management-v1-2
-
Upload
rx178titan -
Category
Technology
-
view
156 -
download
0
Transcript of It passport-management-v1-2
IT Passport Exam Preparation Book
เตรยมความพรอมการสอบ
มาตรฐานวชาชพไอท
IT Passport: 2. MANAGEMENT Southeast Asia University
โดย ณฏฐ โอธนาทรพย
เตรยมความพรอมการสอบ มาตรฐานวชาชพไอท IT Passport 2.การบรหารจดการ : MANAGEMENT แปลและเรยบเรยงโดย ณฏฐ โอธนาทรพย
สาขาวชาวทยาการคอมพวเตอร
มหาวทยาลยเอเชยอาคเนย กรงเทพ ,2555
Nuth Otanasap
Department of Computer Science
Southeast Asia University, Bangkok 2012
(ITPE: Information Technology Professional Examination)
(ITPEC: Information Technology Professional Council)
5 (2555)
. (NSTDA Academy)
. IPA (Information Technology Promotion Agency, Japan)
AOTS
(IT Passport) IT Passport Exam Preparation Book, IPA, Jan 2010
(ITPE)
(Strategy)
(Management) (Technology)
, 2555
สารบญ
เรอง หนาท
4-1 เทคโนโลยการพฒนาระบบ (System development technology) 2
4-1-1 กระบวนการการพฒนาระบบ (Process of system development) 2
4-1 เทคโนโลยการพฒนาระบบ (System development technology) 2
4-1-1 กระบวนการการพฒนาระบบ (Process of system development) 2
1 การกาหนดขอบเขตความตองการ (Requirements definition) เพอการพฒนาระบบ 3
2 การออกแบบระบบ (System design) 4
3 การพฒนาระบบ (Development) (การโปรแกรม (Programming)) 6
4 การทดสอบ (Testing) 9
5 การรบมอบซอฟตแวร (Software acceptance) 16
6 การดาเนนงานระบบและการบารงรกษาระบบ (System operation and maintenance) 17
4-1-2 การประมาณการคาใชจายในการพฒนาซอฟตแวร (Software estimation) 19
4-2 เทคนคการจดการในการพฒนาซอฟตแวร (Software development management
techniques) 20
4-2-1 ระเบยบวธและกระบวนในการพฒนาซอฟตแวร (Software development process
and methods) 20
1 ระเบยบวธการพฒนาซอฟแวร (Software development methods) 20
2 ตวแบบการพฒนาซอฟตแวร (Software development models) 21
3 กรอบการทางานรวมกน (Common frame) 24
แบบทดสอบ บทท 4 25
เฉลย แบบทดสอบ บทท 4 26
5-1 การบรหารจดการโครงการ (Project management) 28
5-1-1 การบรหารจดการโครงการ (Project management) 28
1 โครงการ (Project) 28
2 การจดการโครงการ (Project management) 29
5-1-2 การจดการขอบเขตของโครงการ (Project scope management) 31
1 ขอบเขต (Scope) 32
2 เวลา (Time) 33
3 คาใชจาย (Cost) 35
4 คณภาพ (Quality) 35
5 ทรพยากรมนษย (Human resources) 36
6 การสอสาร (Communication) 36
7 ความเสยง (Risk) 37
8 การจดซอจดจาง (Procurement) 37
9 การบรณาการ (Integration) 37
แบบทดสอบ บทท 5 38
เฉลย แบบทดสอบ บทท 5 39
6-1 การจดการงานบรการ (Service management) 42
6-1-1 การจดการงานบรการ (Service management) 42
1 การจดการงานบรการไอท (IT Service management) 42
2 ITIL (Information Technology Infrastructure Library) 42
6-1-2 การสนบสนนงานบรการ (Service support) 45
6-1-3 การสงมอบบรการ (Service delivery) 47
6-1-4 การจดการสงอานวยความสะดวก (Facility management) 49
1 การพฒนาสภาพแวดลอมของระบบ (System environment development) 49
6-2 การตรวจสอบระบบ (System audit) 51
6-2-1 การตรวจสอบระบบ (System audit) 51
1 การตรวจสอบระบบ (System audit) 51
2 งานตรวจสอบอนๆ (Other Audit Work) 54
6-2-2 การควบคมภายใน (Internal control) 55
1 การควบคมภายใน (Internal control) 55
2 การกากบดแลดานไอท (IT Governance) 58
6-3 แบบทดสอบ บทท 6 59
เฉลย แบบทดสอบ บทท 6 61
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 1
บทท
4 เทคโนโลยการพฒนาระบบ
(Development technology) บทท 4 อธบายถงกระบวนการพฒนาระบบและเทคนคการทดสอบระบบ
รวมทงกระบวนการพฒนาระบบซอฟตแวรและระเบยบวธในการพฒนาระบบ
4-1 เทคโนโลยการพฒนาระบบ (System development technology)
4-2 เทคนคการบรหารจดการการพฒนาระบบซอฟตแวร (Software development management
techniques)
4-3 แบบทดสอบ บทท 4
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 2
4-1 เทคโนโลยการพฒนาระบบ (System development technology)
4-1-1 กระบวนการการพฒนาระบบ (Process of system development)
ระบบซอฟตแวรทใชในการดาเนนการทางธรกจ มความคาดหวงทจะไดรบซอฟตแวรระบบทสามารถรองรบ
การดาเนนการทางธรกจตามหนาทตางๆ และตองสามารถสนบสนนใหผใช (system user department) สามารถใช
งานระบบไดอยางสะดวกและงาย จงเปนสงสาคญทแผนกททาหนาทในการพฒนาระบบจะตองทาการสารวจ
วเคราะหความตองการในการใชงานระบบของแผนกตางๆ ทเกยวของในฐานะเปนผใชงานระบบ และตอบสนองตอ
ความตองการเหลานนดวยการพฒนาระบบทสามารถรองรบความตองการของผใชเหลานนไดถกตองตรงตามความ
ตองการ
ทงนการพฒนาระบบไมจาเปนตองทาการพฒนาขนเองภายในองคกร อาจใชวธวาจางหรอเอาทซอส
(outsource) ใหกบบรษทภายนอกทมความเชยวชาญในการพฒนาระบบดาเนนการใหกได ซงในการวาจางจะมการ
จดทาสญญาการบรการ (service contract) อนเปนวธการโดยทวไปในการจดทาขอตกลงเมอองคกรตองการวาจาง
บรษทภายนอกใหทาการพฒนาระบบให
กระบวนการในการพฒนาระบบโดยทวไป มดงตอไปน
การกาหนดความตองการ (Requirements definition)
เปนขนตอนในการกาหนดขอบเขตความตองการทจาเปนของระบบ โดย
กาหนดวาระบบตองทางานใดไดบาง แตละงานมรายละเอยดในการทางาน
อยางไร
การออกแบบระบบ (System design)
เปนขนตอนการออกแบบระบบโดยอางองจากการกาหนดขอบเขตความ
ตองการในกระบวนการกอนหนา
การพฒนาระบบ Development (Programming)
เปนขนตอนพฒนา หรอการโปรแกรมระบบขนตามทไดออกแบบไว
การทดสอบระบบ (Testing)
เปนขนตอนในการทดสอบวาระบบทไดรบการพฒนาขนเปนไปตามทได
ออกแบบ และพฒนาไวอยางถกตองไมมความผดพลาด สามารถทางานได
จรง
การตรวจรบระบบ (System acceptance)
เปนขนตอนในการตรวจรบระบบวาระบบไดรบการพฒนาตามทไดออกแบบ
และสามารถทางานไดถกตองตรงกบความตองการทไดกาหนดไวในขนตอน
แรก
การดาเนนงานและ การบารงรกษาระบบ (System operation/maintenance)
เปนขนตอนเมอนาระบบไปใชงานจรง ระบบจะตองไดรบการดแลรกษา
ปรบปรงแกไขขอผดพลาดทอาจเกดขนระหวางการทางาน เพอสามารถใชงาน
ไดอยางมประสทธภาพตลอดอายการใชงาน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 3
อางอง
สญญาการบรการ (Service contract)
สญญาการบรการ เปนสญญาทจดทาขนเมอเกดการสงซอหรอวาจางในการพฒนาระบบ โดยในสญญาจาง
บรการประกอบดวย รายละเอยดของงานทตองสงมอบ กาหนดเวลาในการสงมอบ คาตอบแทนหรอคาจางในการ
พฒนาผลตภณฑ และการยอมรบของคสญญาทงสองฝาย
ความจาเปนในการทบทวน (Need for review)
สาหรบกระบวนการในพฒนาระบบแตละกระบวนการจาเปนตองมการกากบดแลการทบทวนผลทไดจากการ
ดาเนนการในแตละกระบวนการ เพอทบทวนการตรวจสอบและยนยนวาไมมความผดพลาดใดๆ (no bugs no errors)
เกดขนในระบบหรอในการออกแบบ และเพอวตถประสงคการปรบปรงคณภาพ โดยทาการหาขอบกพรองทอาจเกดขน
และจดการแกไขใหถกตอง การทบทวนอาจทาโดยผพฒนาเปนรายบคคล จากทมงานพฒนาในโครงการขนาดเลก
หรอโดยผทมสวนเกยวของทงหมด
แมวาการกากบดแลการทบทวนในแตละขนตอนโดยนกพฒนาจะมประสทธภาพ แตการไดรบการทบทวน
จากผอนนอกเหนอจากผพฒนากเปนประโยชนในการพฒนาระบบเชนเดยวกน ดวยมมมองจากภายนอกหรอผทไมได
เปนผออกกแบบและพฒนา ทาใหสามารถตรวจจบความผดพลาดทไมสามารถพบไดโดยผพฒนาไดงายกวา
1 การกาหนดขอบเขตความตองการ (Requirements definition) เพอการพฒนาระบบ
เปนกระบวนการเพอการกาหนดขอบเขตความตองการเพอการพฒนาระบบทชดเจน โดยชแจงอธบายการ
ทางานหรอฟงกชนตางๆ (function) ประสทธภาพ (performance) และเนอหาทตองการไดรบจากระบบ (content
required of the system and software) รวมทง “ขอบเขตความตองการในการพฒนาระบบ” (system
requirements definition) และ “ขอบเขตความตองการซอฟตแวร” (software requirement definition) ความ
ตองการของผใช (แผนกของผใชระบบ system user department) ทไดทาการสารวจ หรอถกวเคราะหเพอตรวจสอบ
ความเปนไปไดทางดานเทคโนโลย และจาเปนตองมการกาหนดรายละเอยดเพอใหสามารถบรรลความตองการ
เหลานน
กระบวนการกาหนดขอบเขตความตองการ เพอการพฒนาระบบเปนกระบวนการเรมตนในการพฒนาระบบ
ซงนบวามบทบาทสาคญอยางยงถงความสาเรจหรอลมเหลวทจะตามมาในการพฒนาระบบ เพอทจะสามารถพฒนา
ระบบทดตรงตามความตองการของผใช ความตองการในการพฒนาระบบตองไดรบการกาหนดขอบเขตรวมกนจาก
แผนกตางๆ หรอผทมสวนรวมในการใชงานระบบ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 4
●การกาหนดขอบเขตในการพฒนาระบบ (System requirements definition)
ในกระบวนการกาหนดขอบเขตความตองการในการพฒนาระบบ เปนการกาหนดความตองการฟงกชน
ประเภทตางๆ เพอการทางานดวยระบบคอมพวเตอร ซงตองมการกาหนดไวอยางชดเจน โดยทวไปปจจยทสงผลตอ
ความนาเชอถอของระบบ เชน เงอนไขในการทางาน (operating conditions) ประสทธภาพการรกษาความปลอดภย
(security performance) และการใชงานฮารดแวร ตามทไดกาหนดไว ดวยปจจยตางๆ ดงกลาวจงจาเปนตองมการ
กาหนดลาดบความสาคญของแตละปจจย เพอเปนการเพมผลผลตของการพฒนาระบบ ในขอบเขตของงบประมาณท
จากด และอธบายรายละเอยดของเนอหาถงรายละเอยดความตองการในการพฒนาระบบ ใหอยในขอบเขตคาใชจายท
กาหนดไว
●การกาหนดขอบเขตความตองการของซอฟตแวร (Software requirements definition)
ในการกาหนดขอบเขตความตองการของซอฟตแวร เนอหาของซอฟตแวรทตองการจากการพฒนาตองไดรบ
การกาหนดบนพนฐานของการดาเนนการทางธรกจทเกดขนจรง
โดยทวไป ตองมการกาหนดในรายละเอยดตางๆ อาทเชน สวนอนเตอรเฟสของระบบ การทางาน ฟงกชนหรอ
ความสามารถในการทางานทางธรกจของระบบ การดาเนนงานและการบารงรกษาทเหมาะสม ในกระบวนการนจงเปน
กระบวนการรบฟงความคดเหนของผใช (แผนกของผใชระบบ) และรวบรวมความคดเหนใหมากทสด เพอนามา
พจารณา วเคราะหใหไดมาซงความตองการในการใชงานระบบทแทจรง และเพอสามารถกาหนดฟงกชนการทางาน
ของระบบทางธรกจทถกตองตรงกบความตองการเหลานน
2 การออกแบบระบบ (System design)
ระบบตองไดรบการออกแบบโดยอางองจากการกาหนดขอบเขตความตองการของระบบจากกระบวนการ
กอนหนา
กระบวนการในการออกแบบระบบสามารถสรปไดดงตอไปน
การออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ (Systems architecture design) หรอการออกแบบภายนอก (External design)
ผใชระบบ (แผนกของผใชระบบ) ทาการออกแบบองคประกอบตางๆ
ของระบบทสามารถเหนหรอรบรไดจากภายนอก
การออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวร (Software architecture design) หรอ การออกแบบภายใน (Internal design)
แผนกททาหนาทพฒนาระบบทาการออกแบบฟงกชนการทางาน
ภายในทจาเปนของระบบ โดยใหความสาคญการใชงานจรงตาม
ขอบเขตของแตละฟงกชน ในกระบวนการนจงเปนกระบวนการ
ออกแบบทางสถาปตยกรรมของระบบ
การออกแบบรายละเอยดของซอฟตแวร (Software detailed design) หรอการออกแบบโปรแกรม (Program design)
แผนกททาหนาทในการพฒนาระบบ ทาการออกแบบโครงสรางภายใน
ของโปรแกรมโดยอางองจากการออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวร
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 5
(1) การออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ (Systems architecture design) หรอ การออกแบบภายนอก
(External design)
ในการออกแบบสถาปตยกรรมของระบบ เปนการออกแบบองคประกอบทผใช (แผนกผใชระบบ) สามารถ
มองเหนหรอรบรได ฟงกชนทตองการสาหรบระบบจะไดรบการออกแบบขนโดยพจารณาจาก ความเปลยนแปลงในการ
ทางานเมอระบบไดรบการพฒนาขน ทรวมถงสวนตดตอกบผใช (human interface) เชน หนาจอเพอการอนพท
เอาทพท และแบบฟอรม สลปใบเสรจ ตางๆ
การออกแบบสถาปตยกรรมระบบอาจถกใชเพอการอางองในรปแบบของ แบบราง (outline design) เพอ
เปนเคาโครงของประเภทของระบบทจะนาไปใชตอไป ในการออกแบบสถาปตยกรรมระบบจงเปนกระบวนการในการ
ออกแบบสวนตางๆ เชน การออกแบบสวนตดตอกบผใช (human interface design) อาท หนาจอเพอการ
อนพทเอาทพท และแบบฟอรม สลป เชนเดยวกบ การออกแบบขอมล (data design) และ การออกแบบโคด
โปรแกรม (code design)
●การออกแบบสวนตดตอกบมนษย (Human interface design)
สวนตดตอกบมนษย หรออนเตอรเฟส (Human interface) เปนสวนหรอจดในการเชอมตอระหวางมนษย
กบคอมพวเตอร อาจเรยกวา สวนตดตอกบผใช (user interface) ในการออกแบบสวนตดตอกบมนษยจงเปนการ
ออกแบบ หนาจอเพอการอนพท เอาทพท ของระบบและการแสดงผลในรปแบบการพมพ เชน แบบฟอรมและสลป
ตางๆ
●การออกแบบขอมล (Data design)
ในการออกแบบขอมล เปนการออกแบบขอมลในรปแบบตารางขอมลเพอการใชขอมลแบบฐานขอมลเชง
สมพนธ (relational database) โดยแยกรายการขอมลทงหมดทใชในการดาเนนงานและทาการนอรมอลไลซขอมล
(normalizing) เพอลดความซาซอนของขอมล (redundant)
●การออกแบบรหส (Code design)
ดวยระบบตองทาการจดการรหสขอมลตางๆ มากมาย อาทเชน หมายเลขผลตภณฑ และหมายเลขลกคา
ดวยรหสทจาเปนเหลาน จงจาเปนตองทาการออกแบบรหสใหงายตอการบรหารจดการสามารถใชงานไดอยางม
ประสทธภาพและเพอเปนกฎเกณฑในการจดการรวมทงการเขารหสรายการขอมลตางๆ ใหสามารถใชงานไดโดย
ตอเนอง สามารถขยายขอบเขตการใชไดในอนาคต
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 6
(2) การออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวร (Software architecture design) หรอการออกแบบภายใน
(Internal design)
ดวยการออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวร เปนการออกแบบภายในของระบบ ทพจารณาถงวธการในการใช
งาน (how to implement) แตละฟงกชนของระบบ อกนยหนงการออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวรเปนการออกแบบ
จากมมมองของการพฒนาโปรแกรมเพอสรางฟงกชนทกาหนดไวจากการออกแบบสถาปตยกรรมระบบ
ในกระบวนการนผใช (แผนกผใชระบบ) จงไมมสวนรวมในการออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวรเนองจาก
เปนการออกแบบการทางานภายในของระบบ
(3) การออกแบบรายละเอยดของซอฟตแวร (Software detailed design) หรอการออกแบบโปรแกรม
(Program design)
การออกแบบรายละเอยดของซอฟตแวรเปนขนตอนการออกแบบสถาปตยกรรมภายในของโปรแกรม โดย
อางองจากการออกแบบสถาปตยกรรมซอฟตแวรในกระบวนการกอนหนา โดยทาการกาหนดรายละเอยดของฟงกชน
และรายละเอยดในการประมวลผลของแตละหนวยหรอโมดลของโครงสรางโปรแกรม อาทเชน การออกแบบวธการใน
การเขาถงฐานขอมล (database access methods) (คาสง SQL) เปนตน
ในขนตอนนผใชระบบจงไมมสวนรวมในการออกแบบรายละเอยดของซอฟตแวร เนองจากเปนการออกแบบ
ฟงกชนภายในของระบบเชนเดยวกน
อางอง
การออกแบบสวนตดตอกบมนษย (Human interface design) อางองถงใน บทท 9-1-1 เทคโนโลยสวนตดตอกบ
มนษย (Human interface technology)
การทานอรมอลไลซชอมล (Data normalization) อางองถงใน บทท 9-3-2 การออกแบบฐานขอมล (Database
design)
SQL อางองถงใน บทท 9-3-3 การจดการขอมล (Data manipulation)
3 การพฒนาระบบ (Development) (การโปรแกรม (Programming))
โปรแกรมแตละโปรแกรมถกพฒนาขนตามทไดออกแบบเนอหาไวในขนตอนการออกแบบระบบ ในการทางาน
ของระบบ จงเปนเรองสาคญทจะตองสรางขนตอนการประมวลผลของแตละโปรแกรม (individual program
processing procedures) รายละเอยดในการประมวลผล (processing details) และผลลพทจากการประมวลผล
(processing results) ตามทไดออกแบบไว
นอกจากนยงตองทาการ ทดสอบในแตละหนวยการทางาน (unit testing หรอ module testing) เพอ
ยนยนวาแตละโมดลทสรางขนสามารถทางานไดเปนปกตตามทไดทาการออกแบบไวใน การกาหนดคณสมบตการ
ออกแบบโปรแกรม (program design specification)
เตรยม
อาจเก
ไวจาก
คอมไ
(1) กา
และกา
รายละ
โครงส
การทด
ทกๆ
ตางๆ
คาสง
อาจเก
มความพรอมกา
การทดสอบ
กดขนในแตละโ
กทกาหนดคณส
ในการทดส
ไพเลอร (Com
ารทดสอบแบ
การทดสอ
ารทางานเชงตร
หมายเหต
ะเอยดภายในข
สรางภายในขอ
ในการตรวจ
ดสอบใชวธกาห
แขนงการตดส
ทครอบคลม (
เปนการกา
กดขน
ารสอบมาตรฐา
บแตละหนวยก
โมดล โดยทาก
สมบตไว
สอบแตละโมดล
mpilers)
บกลองใส (W
อบกลองใส (W
รรกะของโปรแก
ต ใชกลองใส
องโปรแกรม ห
องโปรแกรม
จสอบดวยเทคน
หนดกรณหรอ
นใจ เพอพสจ
(Statement co
หนดเงอนไขทค
านวชาชพไอท I
ารทางานหรอก
ารตรวจสอบทล
ล จะดาเนนกา
White box test)
White box tes
กรมทเนนการค
สในภาษาไทยแ
ากใชคาวากลอ
(Internal struc
นคกลองใส
เหตการณเพอ
นความถกตอง
overage)
ครอบคลม (Co
IT Passport: M
การทดสอบแตล
ละโมดล และต
ารโดยใชวธการ
)
t) หรอกลองข
ควบคมโปรแกร
แทนทจะเปนกล
องใสจะใหควา
cture of progr
เปนการตรวจส
อทาการทดสอ
งในการตดสนใจ
ondition cover
MANAGEMEN
ละโมดล เพอ
ตรวจเชควาแตล
รทดสอบแบบก
ขาว เปนเทคน
ม (control) แล
ลองขาว เน
มหมายทชดเจ
am)
สอบทใหความส
อบ (test case
จในการเลอกท
rage) เพอใชทา
NT
ทาการคนหาค
ละโมดลสามาร
กลองใส (Wh
คสาหรบการตร
ละลาดบการทา
นองจากเหนวาเ
นกวาคาวากลอ
สาคญกบโครงส
es) ทครอบคลม
ทจะทางานอยาง
าการทดสอบทก
ความผดพลาดเ
รถทางานไดตา
hite box tes
รวจสอบโครงส
างานของโปรแก
เปนการทดสอบ
องขาว
สรางภายในขอ
มเงอนไขทกๆ เง
งหนงอยางใดด
กกรณหรอทกเห
หนาท 7
ชงตรรกะท
มทกาหนด
sts) และ
รางภายใน
กรม (flow)
บทสนใจใน
องโปรแกรม
งอนไขและ
ดวยเงอนไข
หตการณท
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 8
(2) คอมไพเลอร (Compiler)
คอมไพเลอรเปนโปรแกรมททาหนาทแปลงโคดโปรแกรมทเขยนขนดวยภาษาโปรแกรมใดๆ ใหเปนโปรแกรม
คอมพวเตอรทสามารถทางานไดหรอสามารถเอกซควทได ทงนสามารถใชคอมไพเลอรเพอยนยนความบกพรอง
(bugs) หรอขอผดพลาด (errors) ทอาจเกดขนในโปรแกรมทพฒนาขนได
อางอง
การโปรแกรม (Programming)
การโปรแกรม เปนขนตอนในการอธบายอลกอรธม (ขนตอนในการคดเพอการแกไขปญหา) ตามหลกเกณฑหรอกฎ
(Rules) และไวยากรณ (Syntax) ของภาษาโปรแกรม (Programming languages) เชนเดยวกบการดาเนนการทดสอบ
การทางาน
โมดล (Module)
โมดลเปนหนวยเลกทสดขององคประกอบในโปรแกรม โดยทวไปในโปรแกรมหนงประกอบดวยโมดลมากกวาหนงโมดล
การแกไขจดบกพรอง (Debugging)
การแกไขจดบกพรองหรอการดบก หมายถงการคนหาขอบกพรองในโปรแกรมคอมพวเตอรและลบขอบกพรองเหลานน
ออกจากโปรแกรม ซงแตกตางจากการทดสอบ หากมการตรวจพบขอพดพลาด กจะทาการกาหนดขอบเขตทสงผลตอ
ความผดพลาดนนใหมขอบเขตแคบลงเพอสามารถแกไขความผดพลาดในโปรแกรมเหลานนได
คาสงทครอบคลม (Statement coverage)
การทดสอบดวยคาสงทครอบคลม เปนวธในการสรางกรณหรอเหตการณเพอใชในการทดสอบ โดยทกๆ คาสงทกาหนด
ขนตองถกสงใหทางาน หรอเอกซควทอยางนอยหนงครง
การทดสอบดวยวธน เปนวธหนงของการทดสอบแบบกลองใส (White box tests)
เงอนไขทครอบคลม (Condition coverage)
การทดสอบดวยเงอนไขทครอบคลม เปนวธการในการสรางกรณหรอเหตการณทใชในการทดสอบทเปนทงกรณทถก
และกรณทผด เพอทดสอบเงอนไขในการตดสนใจทครอบคลมในการทางานของโปรแกรมทงหมด
เปนอกวธหนงในการทดสอบแบบกลองใส (White box tests)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 9
4 การทดสอบ (Testing)
เมอทาการทดสอบแตละหนวยหรอโมดลเสรจสนแลว กจะทาการรวมโมดลแตละโมดลเขาดวยกนเพอทาการ
ทดสอบรวมอกครง ทาใหสามารถยนยนไดวาระบบทไดรบการออกแบบและพฒนาขนนน มการทางานทเปนปกต
ถกตองเหมาะสม ดวยเหตนการทดสอบจงเปนกระบวนการทสาคญเพอสามารถยนยนคณภาพของโปรแกรมและระบบ
โดยการทดสอบจะถกดาเนนการตามแผนการทดสอบ (test plans) ทวางไวดวยการใหระบบทางานอยางตอเนองเพอ
สามารถประเมนผลประสทธภาพของโปรแกรมและระบบได
(1) ขนตอนการดาเนนการทดสอบ (Test execution procedure)
ขนตอนสาหรบการดาเนนการทดสอบในแตละการทดสอบมขนตอนดงตอไปน
การสรางแผนการทดสอบ (Test plan creation)
เปนขนตอนการกาหนดรายการเพอการทดสอบแตละรายการ เชน แผนทดสอบ ผรวม
ทดสอบ และเกณฑการประเมนผล
เปนการทดสอบเพอการปรบปรงคณภาพของโปรแกรม ทไมมการทดสอบซา
การออกแบบขอกาหนดในการทดสอบ (Test specifications design )
เปนขนตอนการออกแบบรายการตางๆ อาท ขอมลในการทดสอบ และผลทคาดวาจะได
ตามขอกาหนดในการออกแบบ
การกาหนดสภาพแวดลอมในการทดสอบ (Test environment setting)
เปนขนตอนในการสรางขอมลเพอการทดสอบ และจดเตรยมสภาพแวดลอมในการ
ทดสอบรวมถงเครองและอปกรณตางๆ ทตองใชในการทดสอบ
หากผพฒนาโปรแกรมเปนผจดเตรยมขอมลเพอการทดสอบหรอออกแบบ
สภาพแวดลอมเพอการทดสอบอาจทาใหขอผดพลาดทไมคาดคดเกดขนนอยมาก
หรอไมเกดขนเลย
จงเปนการดหากใหผอนทไมใชผพฒนาโปรแกรมเปนผทาหนาทจดเตรยม
สภาพแวดลอมในการทดสอบ
การดาเนนการทดสอบ (Test execution)
เปนขนตอนในการดาเนนการทดสอบใหเปนไปตามขอกาหนดในการทดสอบ
หากมการแกไขโปรแกรมหลงจากทาการทดสอบเสรจสนแลว จาเปนตองมการทดสอบ
ใหม
ดวยขอมลในการทดสอบชดเดมเพอยนยนความถกตองของผลการทดสอบ
การประเมนผลการทดสอบ (Test result evaluation)
เปนขนตอนการประเมนผลระบบโดยอางองจากผลการทดสอบ และอธบายถงปญหา
ตางๆ ทพบ
เตรยม
อางอง
คณภา
ควรมก
คณภา
อาจขน
ตนเหต
(2) เท
box
ขอกาห
ไมสนใ
การทา
(3) กา
ตองกา
ไดผลล
ทดสอ
ดงนน
มความพรอมกา
ง
าพของโปรแก
การสนบสนนก
าพของโปรแกร
นในโปรแกรม
ตของปญหาอย
ทคนคการทดส
เทคนคในก
test) การท
หนด โดยมงเนน
ใจการทางานภ
างานของระบบ
เทคนคการ
ารวางแผนการ
ในการวางแ
ารจากการทาง
ลพททถกตองต
บไมสามารถอน
จงตองมการจด
ารสอบมาตรฐา
กรม (Program
ารปรบปรงคณ
มในขนตอนกา
เมอทราบถงข
ยางเปนระบบ ไ
สอบ (Testing
การทดสอบหลก
ทดสอบวธนเปน
นทขอมลนาเขา
ภายในระบบ
บ)
รทดสอบแบบก
รทดสอบ (Te
แผนการทดสอบ
านของโปรแกร
ตามทจดเตรยม
นพทขอมลเพอ
ดเตรยมสภาพแ
านวชาชพไอท I
m quality)
ณภาพของโปรแ
ารทดสอบ กลา
อบกพรองแลว
ไมใชทาการแกไ
techniques)
ก (main testin
นเทคนดในการ
า (input data)
แตสนใจเฉพา
ลองดาเปนเทค
กา
st planning)
บจะทาการจดเ
รมเมอทาการอน
ไว กยงไมสาม
อการทดสอบทถ
แวดลอมและกร
IT Passport: M
กรม ในขนต
าวคอการทดสอ
นากลบไปดาเน
ไขในขนตอนกา
ng) เทคนคหนง
รตรวจสอบการ
และผลลพทท
าะขอมลทใสเข
คนคทนยมใชใน
รทดสอบแบบก
เตรยมขอมลใน
นพทขอมลทได
มารถสนสดกา
ถกตองไดทงหม
รณทใชในการท
MANAGEMEN
ตอนการออกแบ
อบเปนเพยงกา
นนการแกไขใน
ารทดสอบ ซงเป
งในการพฒนา
รทางานหรอฟง
ไดจากการทาง
ขาไปในระบบแล
นการทดสอบมา
กลองดา
นการทดสอบ
ดจดเตรยมไว
รทดสอบได เ
มด และระบบ
ทดสอบทหลาก
NT
บบโปรแกรม
รคนหาขอบกพ
นขนตอนการออ
ปนการแกไขทป
ระบบคอ การท
กชนตางๆ ใ
งาน (output re
ลวไดผลลพทใด
ากมาย
เพอตรวจสอบ
อยางไรกตา
นองจากในควา
บอาจไมไดถกใ
กหลาย
แทนทจะทาก
พรองและความ
อกแบบโปรแกร
ปลายเหต
ทดสอบกลอง
ในโปรแกรมใหเ
esults) (เปนกา
ดจากการประม
บผลลพททคาด
มแมจะทาการ
ามเปนจรงผจด
ใชในสภาวะการ
หนาท 10
ารปรบปรง
ผดพลาดท
มเพอแกไข
ดา (Black
เปนไปตาม
ารทดสอบท
มวลผลหรอ
ดการณหรอ
ทดสอบจน
ดเตรยมการ
รปกตเสมอ
เตรยม
ขอมล
ขอมล
ขอมล
* หลง
วธการ
(equiv
●การ
ยอมรบ
class)
ขอมล
กลมขValid
กลมขไมได Invalid
มความพรอมกา
ลปกต (Norma
ลยกเวน (Exce
ลผดพลาด (Er
จากทาการทดส
รหลกสองวธทใ
valence partit
รแบงขอมลออ
การแบงขอ
บได (valid e
) และเปลยน
ของกลมนน เพ
ขอมลเทยบเทequivalence c
ขอมลเทยบเท d equivalence
20 ปหรอม
19 ปและน
ารสอบมาตรฐา
al data)
eption data)
rror data)
สอบครงแรกกบ
ใชในการสรางข
tioning) และกา
อกเปนสวนเท
อมลออกเปนสว
quivalence c
นขอมลเหลานน
พอใชเปนขอมล
ทาทยอมรบไดclass
ทาทยอมรบ
e class
ากกวา และ 49
นอยกวา หรอ 50
านวชาชพไอท I
เพอใชในกา
เพอใชในกา
เพอใชในกา
บขอมลปกต จะ
ขอมลเพอใชในก
ารวเคราะหคาข
ทยบเทา (Equi
วนเทยบเทา
class) หรอเปน
นใหอยในรปแบ
ลในการทดสอบ
ขอบเขตข
ปกต
ขอบเขตข
ขอมลผด
9 ป หรอนอยก
0 ปและมากกว
IT Passport: M
ารยนยนการทา
ารยนยนการทา
ารยนยนการทา
ะตองทาการทด
การทดสอบแบ
ขอบเขต (boun
valence partit
เปนวธการแบ
นกลมขอมลทไ
บขอมลตวแทน
บ ขอมลเพอใชใ
ของคาขอมลเพ
ของคาขอมลเพ
พลาด
วา 20 ป
วา 19 ป
MANAGEMEN
างานทเปนปกต
างานเมอเกดขอ
างานสามารถต
ดสอบกบขอมล
บกลองดาคอ
ndary value an
tioning)
บงขอมลเพอกา
มถกตองไมสาม
นของแตละกลม
ในการทดสอบท
พอทาการอนพท
พอทาการอนพท
NT
ต
อมลทถกยกเวน
ตรวจพบเมอเกด
ลยกเวนและขอม
การแบงขอ
nalysis)
รอนพทออกเป
มารถยอมรบได
ม หรอเปนขอ
ทสรางดวยวธน
ทไดรบการประม
ทไดรบการประม
นในการประมว
ดขอมลทผดพล
มลทผดพลาดต
มลออกเปนสว
นกลมของขอม
ด (invalid eq
อมลตวแทนทเท
นสามารถสรางไ
มวลผลดวยกระ
มวลผลดวยลก
หนาท 11
วลผล
ลาด
ตอไป
นเทยบเทา
มลทถกตอง
quivalence
ทยบเทากบ
ไดงาย
ะบวนการ
ษณะ
เตรยม
●การ
ทดสอ
อาจเก
(4) กา
• การ
การทา
เรยบร
โดยถก
• การ
หลาย
จดเตร
เรยกใช
มความพรอมกา
รวเคราะหคาข
การวเคราะ
บ จงตองมคว
กดขนไดงาย
ารดาเนนการท
การทดสอบ
ทดสอบเชงบ
การทดสอบ
างานรวมของแ
การทดสอบ
รอยแลว เพอสา
กตอง การทดส
การทดสอบ
ทดสอบแบบบ
การทดสอบ
กรณ โมดล
รยมโมดลยอยท
ชงาน
ารสอบมาตรฐา
ขอบเขต (Bou
ะหคาขอบเขตเป
วามระมดระวงใ
ทดสอบ (Test
บประเภทตางๆ
รณาการ หรอ
บประเภทนเปน
แตละโมดลและโ
บรวมจะดาเนน
ามารถยนยนได
อบรวมในลกษ
บเชงบรณาการ
บนลงลาง (top
บแบบบนลงลา
ลทอยในระดบ
ทสมมตขนชวค
านวชาชพไอท I
ndary value a
ปนวธในการเป
ในการกาหนดเ
t execution)
ตอไปนเปนกา
อการทดสอบร
นการทดสอบทร
โปรแกรมเปนไ
นการทางานระห
ดวาการเปลยนแ
ษณะนถกใชในก
รหรอการทดสอ
p – down test
ง เปนการทดส
ตาอาจยงไมเส
ราว (เรยกวาส
IT Passport: M
analysis)
ปลยนคาขอบเข
เงอนไขของคาข
ารทดสอบในกา
รวม (Integrati
รวมโมดลและโป
ปโดยถกตองต
หวางโมดลและ
แปลงหนาจอแล
การทดสอบโดย
บรวม มการรว
ting)
สอบตามลาดบ
รจสมบรณ
ตบ Stub) เพอ
MANAGEMEN
ตของแตละกล
ขอบเขตทมควา
ารพฒนาระบบ
on testing หร
ปรแกรมเขาไวด
ามทไดออกแบ
ะระหวางโปรแก
ละขอมลททาก
ยแผนกพฒนาร
มการทดสอบป
ทเรมตนจากโม
และเพอทาให
อใชในการทดส
NT
มขอมล เพอ
ามซบซอนหรออ
รอ Consolidat
ดวยกน และเป
บทางสถาปตย
กรมเมอทาการท
การสงผานระหว
ระบบ
ประเภทตางๆ ด
มดลทอยในระด
หสามารถทดส
อบในกรณทโม
อนามาใชเปนขอ
อาจเกดการทบ
ted testing)
ปนการตรวจสอ
ยกรรมซอฟตแว
ทดสอบแตละห
วางแตละโปรแ
ดงตอไปน
ดบบน โดยในก
อบดวยวธนไดอ
มดลทอยในระด
หนาท 12
อมลในการ
บซอนกนซง
บรบรองวา
วร
หนวย
กรมเปนไป
การทดสอบ
อาจทาการ
ดบบนมการ
เตรยม
•การท
ระดบท
อาจถก
●การการทด
ตามข
สถาป
การทด
สนแล
ระบบ)
มความพรอมกา
ทดสอบจากลา
การทดสอบ
ทสงกวายงไมเส
กเรยกใชจากโม
ก
รทดสอบระบบ
ดสอบระบบ
องความตองกา
ตยกรรมระบบ
ดสอบแบบนจะ
ว และเปนกา
)
ารสอบมาตรฐา
การทด
างขนบน (Bot
บจากลางขนบน
สรจสมบรณ อ
มดลในระดบทต
การทดสอบตาม
บ (System tes
เปนการตรวจส
ารในการพฒน
ะทาการทดสอบ
ารทดสอบทตอง
านวชาชพไอท I
สอบตามลาดบ
ttom-up testin
น เปนวธการใน
าจมการจดเตร
ตากวาเพอทาก
มลาดบจากโมด
sting) หรอกา
สอบเพอรบรองค
าระบบ (the
บหลงจากทากา
งไดรบความรว
IT Passport: M
บจากโมดลทอย
ng)
นการทดสอบต
รยมโมดลชวคร
การทดสอบ
ดลทอยลางขนส
รทดสอบแบบ
ความถกตองกา
requiremen
ารรวมหรอบรณ
มมอจากทงแผ
MANAGEMEN
ยในระดบบนลง
ตามลาดบทเรม
ราวเพอใชในกา
สโมดลทอยในร
บครอบคลม (C
ารทางานของฟ
nts specific
ณาการโปรแกรม
นกททาการพฒ
NT
งสระดบลาง
ตนจากโมดลใน
ารทดสอบ เรยก
ระดบบน หรอส
Comprehensi
ฟงกชนทงหมดต
ation desig
มเขาดวยกนเพ
ฒนาระบบ แล
นระดบลาง หา
กวา ไดรเวอร (
สงกวา
ve testing)
ตามทไดมการอ
ned) จากกา
อทาการทดสอ
ละผใชระบบ
หนาท 13
ากโมดลใน
(driver) ซง
ออกแบบไว
ารออกแบบ
บรวมเสรจ
(แผนกผใช
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 14
อางอง
การทดสอบแบบแซนดวช (Sandwich testing)
การทดสอบแบบแซนดวช เปนวธการทดสอบทรวมการทดสอบแบบบนลงลาง (top-down) และแบบลางขนบน
(bottom-up) เขาไวดวยกน ซงเปนการทดสอบแบบรวมประเภทหนง
การทดสอบแบบบกแบง (Big Bang testing) (การระเบดครงใหญ)
การทดสอบแบบบกแบงเปนการทดสอบทรวมทกโมดลเขาไวดวยกน เพอทาการทดสอบรวมทงหมดในครงเดยว ซงเปน
ประเภทหนงของการทดสอบรวม
ในการทดสอบระบบ สามารถใชการทดสอบประเภทตางๆ เหลาน ขนอยกบวตถประสงคในการทดสอบ
ชอประเภทของการทดสอบ คาอธบาย การทดสอบฟงกชน (Function testing)
เพอตรวจสอบรบรองวาไดรวมฟงกชนทตองการไวแลว
การทดสอบประสทธภาพ (Performance testing)
เพอตรวจสอบรบรองประสทธภาพในการประมวลผล (processing performance)
รวมถงเวลาในการตอบสนอง (response time) เวลารวมการตอบสนอง (turnaround
time) และประสทธผล (throughput) ตามทตองการ
การทดสอบการจดการขอยกเวน (Exception handling testing)
เพอตรวจสอบรบรองฟงกชนการประมวลผลความผดพลาด (error processing
functions) และฟงกชนในการกคน (recovery functions) สามารถทางานไดเปนปกต
การทดสอบภาระงาน (Load testing หรอ Rush testing)
เพอทดสอบการทางานของระบบ โดยมอบหมายภาระงานทมการอนพทหรอนาเขา
ขอมลจานวนมาก และเพมจานวนของเครองลกขายในการทางานใหมากทสดเพอ
ตรวจสอบรบรองวาระบบยงสามารถทางานไดในสภาวะการณทมภาระงานสง
การทดสอบการทางาน (Operability testing)
เพอตรวจสอบรบรองวาระบบงายตอการใชโดยผใช (แผนกผใชระบบ)
การทดสอบแบบถดถอย (Regression testing)
เพอตรวจสอบรบรองวา ไมมโปรแกรมอนๆ ไดรบผลกระทบ เมอเกดความผดพลาดใดๆ
ขนในทกๆ กระบวนการทดสอบทถกปรบเปลยน หรอเมอมการเปลยนแปลงขอกาหนด
ใดๆ
การทดสอบการเจาะระบบ(Penetration testing) หรอการทดสอบการบกรก (Intrusion testing)
เปนการทดสอบเพอคนหาชองโหวในการรกษาความปลอดภยของระบบ และจดออน
ของไฟรวอลล (ชองโหว vulnerability) จากการโจมตหรอบกรกจากภายนอกทเกดขน
จรง
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 15
●การทดสอบการดาเนนงาน (Operational testing)
การทดสอบการดาเนนงานเปนการทดสอบทใชขอมลจรงในการทาธรกจเปนขอมลในการทดสอบเพอตรวจ
รบรองวาระบบสามารถทางานกบระบบธรกจไดจรง และสามารถทางานสอดคลองกบคมอการใชงาน
โดยผใชระบบเปนผทาการทดสอบประเภทน ในการทดสอบการดาเนนงาน มหวขอในการทดสอบดงตอไปน
รายการทดสอบ คาอธบาย ฟงกชนทางธรกจ (Business function)
เพอตรวจรบรองความครบถวนของฟงกชนทตองการทางธรกจ
การทางาน (Operability)
เพอตรวจรบรองวาระบบงายตอการใชงานโดยผใช (แผนกผใชระบบ)
การวดความผดปกต (Anomaly measures)
เพอตรวจรบรองวา สามารถตรวจวดความผดปกตใดๆ ทอาจเกดขน อาท ขอมลผดปกต
การทางานทผดปกต และอปกรณผดปกต
ประสทธผล (Throughput)
เพอตรวจรบรองประสทธผล (throughput) ทไดจากระบบเมอใชอปกรณทกาหนด
เวลาในการประมวลผล (Processing time)
เพอตรวจรบรองเวลาในการตอบสนองของระบบอยในขอบเขตทยอมรบได
(5) การประเมนผลการทดสอบ (Test result evaluation)
เพอสามารถตรวจรบระบบทถกตองตรงตามความตองการ จงตองใหความสาคญกบผลการทดสอบทนาพง
พอใจเปนอนดบแรก จงจาเปนตองพจารณาเกณฑในการประเมนระบบโดยอางองจากผลการทดสอบระบบ
อางอง
การตรวจรบความถกตอง (Receiving inspection)
การตรวจรบความถกตอง จาเปนตองอางองถงการทดสอบและการยอมรบผลการทดสอบระบบโดยผใช (แผนกผใช
ระบบ)
เกณฑการประเมนผลโดยทวไปรวมถง แผนภมการควบคมขอผดพลาด (bug control charts) ซงเปนแผนภม
หรอกราฟแสดงความสมพนธระหวางเวลาในการทดสอบกบจานวนสะสมของขอบกพรองทตรวจพบ
ขอผดพลาดทยอมรบไดสามารถพจารณาไดจากเสนโคงของแผนภม ทเรยกวาเสนโคงกอมเพรทซ
(Gompertz curve) หรอเสนโคงแสดงอตราการเพมขนของความนาเชอถอ (reliability growth curve)
เตรยม
จานวน
•
•
5 การ
เรยกว
วาจาง
ความ
ทาการ
ยอมร
อางอง
คมอผ
คมอผ
ผใช ม
ทางาน
มความพรอมกา
นของขอผดพล
• จานวนของข
เปลยนแปลงไ
• จานวนของข
เปลยนแปลงไ
รรบมอบซอฟ
การรบมอบ
าเอาทซอรส (o
งหรอลกคา (cu
ตองการทกาหน
รสงมอบซอฟต
รบการทดสอบ
ง
ผใช (User ma
ใช เปนคมอท
มใหสาหรบเพอ
นของระบบแบบ
ารสอบมาตรฐา
าดทยอมรบได
ขอผดพลาดทยอม
ไป สามารถหยดกา
ขอผดพลาดทยอม
ไป ไมตองทาการทด
ตแวร (Softwa
บซอฟตแวรเกด
outsourcing) แ
ustomer หรอ
นดไวหรอทลกค
แวรใหกบผใช
บ (acceptance
anual)
ทอธบายถงวธก
อสอนการใชงาน
บเฉพาะขนอยก
านวชาชพไอท I
(Gompertz c
มรบได )Gompรทดสอบได
มรบไมได )Not ดสอบตอไป เนองจ
are acceptanc
ขนเมอมการวา
และมการสงมอ
user) ซงเปนก
คาตองการ แล
และทาการส
e test หรอ ap
ารใชซอฟตแวร
นระบบขนพนฐ
กบเนอหาทเกย
IT Passport: M
curve) และยอม
ertz curve(
a Gompertzากโปรแกรมมปญห
ce)
าจางผเชยวชาญ
อบซอฟตแวรจา
กระบวนการทล
ละซอฟตแวรนน
อน ฝกอบรม
pproval test)
รและระบบ กอ
ฐาน และหลงจ
ยวของกบการท
MANAGEMEN
มรบไมได (Not
หมายถงจานวนขอ
z curve ( หมาย
หาเชงคณภาพ
ญหรอองคกรภ
ากผทรบพฒนา
กคายอมรบวา
นสามารถทางา
มการใชโปรแกร
อนการดาเนนก
จากระบบทางา
างานจรง
NT
a Gompertz c
องขอผดพลาดสะส
ยถงจานวนของขอผ
ายนอกทาการ
า (outsourcer
ซอฟตแวรทรบ
นไดเปนปกต
รมใหแกผใชตอ
การหรอใชงานร
านแลว คมอจะ
curve)
สมตองไมเพมขนตา
ผดพลาดสะสมเพมข
พฒนาระบบให
หรอ develop
มอบประกอบไ
หากไมมปญหา
ไป โดยอาจเร
ระบบ คมอใชง
ะใชสาหรบการ
หนาท 16
ามระยะเวลาท
ขนตามเวลาท
ห หรอท
er) ใหแกผ
ไปดวยทกๆ
าใดๆ กจะ
รยกวาการ
งานสาหรบ
รอางองการ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 17
6 การดาเนนงานระบบและการบารงรกษาระบบ (System operation and maintenance)
เมอพฒนาระบบเสรจสมบรณแลวผใชจะเรมใชงานระบบ หลงจากระบบทางานและผใชเรมใชงานระบบแลว
ขนตอนนหมายถงการเฝาตดตามสถานะในการใชงานและสถานะในการทางานของระบบ เพอตรวจจบความผดพลาด
หรอผดปกตใดๆ ทอาจเกดขน เพอสามารถแกไขไดทนทวงท และเพอสนองตอบตอการพฒนาในดานเทคโนโลย
สารสนเทศหรอการเปลยนแปลงกลยทธทางธรกจ โปรแกรมอาจจะมการแกไขหรอเปลยนแปลงอยเสมอ
(1) ขอควรระวงเกยวกบการดาเนนงานและการบารงรกษา (Precautions about operation and maintenance)
ขอควรระวงเกยวกบการดาเนนงานระบบและการบารงรกษามดงตอไปน
• เมอมการเปลยนแปลงการทางานใดๆ ในเบองตนใหทาการแบคอพระบบ )สารองระบบ (กอนการดาเนนการปรบปรงการ
ทางานใดๆ ของโปรแกรม หลงจากทาการแกไขเปลยนแปลงโปรแกรมแลว ใหทาการทดสอบระบบภายใตสภาพแวดลอมท
เหมอนกบสภาพแวดลอมในการทางานจรง
• เมอทาการเปลยนแปลงแกไขใดๆ ในโปรแกรม ตองทาการบนทกการเปลยนแปลง )modification log (นนไวเสมอ บนทก
การเปลยนแปลงดงกลาวเปนประโยชนในการตรวจสอบภายหลง อาท สาเหตของความผดพลาด และตองทาการทดสอบดวย
การทดสอบแบบถดถอย เพอยนยนวาโปรแกรมอนๆ ไมไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงทเกดขน
• ตองมการเกบรกษาชดของเอกสารทสมบรณในการพฒนาระบบปจจบนไวเสมอ )เชน ขอกาหนดและ ขนตอนการปฏบตงาน (
• ตองมการเฝาตดตามตรวจสอบปญหาทอาจเกดขนไดอยเสมอ เชน พนทดสกไมเพยงพออนเนองมาจากขอมลทเพมมากขน
และทาใหประสทธภาพการทางานลดลง ซงตองไดรบการแกไขปรบปรงตามความเหมาะสม
อางอง
การจดเกบเอกสาร (Document storage)
การจดทาเอกสารประกอบการพฒนาระบบในแตละกระบวนการเปนเรองสาคญ เอกสารเฉพาะทตองจดทา
ประกอบดวย เอกสารกาหนดขอบเขตความตองการ (requirements definition documents) ขอกาหนดในการ
ออกแบบ (design specifications) โปรแกรมทไดรบการพฒนาขน (developed program) แผนในการดาเนนการ
ทดสอบ (test execution plans) และ รายงานการดาเนนการทดสอบ (test execution reports)
ตวอยางเชน ขอกาหนดการออกแบบสามารถนาไปใชในการเขยนแบบภายใตการพฒนาระบบ และสามารถนาไป
อางองในการตรวจสอบความกาวหนาในการพฒนาระบบ
นอกจากน ในขนตอนการดาเนนงาน หรอการบารงรกษา หากจาเปนตองทาการเปลยนแปลงใดๆ ในโปรแกรม รายงาน
การดาเนนการทดสอบกจะเปนเอกสารเพยงชนเดยวทสามารถใชทาความเขาใจการทางานของระบบทมอยได
(2) การบารงรกษาระบบ (System maintenance)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 18
งานการบารงรกษาระบบทสาคญเพอปองกนระบบลมเหลวมดงตอไปน
ประเภทของการบารงรกษา (Type of maintenance)
คาอธบาย
การบารงรกษาเชงปองกน (Preventative maintenance)
เพอปองกนความผดพลาดทอาจเกดขนในอนาคตดวยการแกไขเหตของปญหา
กอนทปญหาจะเกดขน
การบารงรกษาตามเวลาทกาหนด (Scheduled maintenance)
การตรวจสอบประจาวน หรอตามเวลาทกาหนด ตวอยางเชนการตรวจสอบระบบโดย
ผเชยวชาญ และการตรวจสอบฮารดแวรประจาเดอน ซงมการระบไวในขอตกลงการ
บารงรกษาระบบ
การบารงรกษาจากระยะไกล (Remote maintenance)
การบารงรกษาระบบโดยผเชยวชาญ และการแกไขสาเหตของความผดพลาดจากระยะไกล
(การดาเนนการบารงรกษาจากระยะไกล) โดยการเชอมตอระหวางผเชยวชาญกบผใชเขา
ดวยกนโดยสายสอสาร อาจทาการระบไวในขอตกลง
(3) ความลมเหลวของระบบ (System failure)
ในแงของการดาเนนการการบารงรกษาระบบ การกาหนดมาตรการเพอปองกนความผดพลาดหรอปองกน
ระบบลมเหลวเปนเรองทสาคญมาก อยางไรกตามการเปลยนแปลงระบบอนเนองมาจากการเปลยนแปลงอตราภาษ
การเปลยนแปลงขนตอนการทางาน หรอการยดอายเวลาการใชงานฮารดแวร อาจเกดความลมเหลวหรอผดพลาดขน
จากการปรบเปลยนระบบเหลาน จงจาเปนตองพยายามหลกเลยงปญหาเหลาน
ในระหวางการพฒนาระบบ จาเปนตองคานงถงความลมเหลวผดพลาดทอาจเกดขนและควรพยายาม
หลกเลยงปญหาทอาจเกดขนได การเตรยมความพรอมในการรบมอกบความผดพลาดทอาจเกดขนอยางม
ประสทธภาพเปนปจจยสาคญในการปองกนผลกระทบทเกดขนจากความลมเหลวของระบบหรอปญหาททาใหระบบ
ตองหยดทางาน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 19
4-1-2 การประมาณการคาใชจายในการพฒนาซอฟตแวร (Software estimation)
การดาเนนงานระบบคอมพวเตอรจาเปนตองมความตระหนกถงคาใชจายทเกดขนเมอมการนาระบบ
คอมพวเตอรมาใชในการทางานในหนาทตางๆ
การประมาณการคาใชจายในการพฒนาระบบมวธการตางๆ ดงตอไปน
วธการประมาณการ คาอธบาย ลกษณะ ประมาณการจากขนตอนการทางานของโปรแกรม (Program step method)
เปนวธในการประมาณการคาใชจายดวยการนบ
จานวนขนตอนของโปรแกรม (จานวนบนทด) ใน
ระบบจากทบนทกไว
เหมาะกบการประมาณการคาใชจายใน
การพฒนาจากระบบธรกจหลก ทมการ
สะสมไวอยางมนยสาคญ
ประมาณการจากจานวนฟงกชน FP (Function Point) method
เปนวธในการประมาณการคาใชจายชวโมง
แรงงานในการพฒนาระบบ และคาใชจายในการ
พฒนาจากจานวนหนาจอในการอนพทเอาทพท
และจานวนไฟลทใช รวมถงระดบความยากใน
การพฒนาแตละฟงกชน
การนบจานวนฟงกชน เรยกวา (FP: function
points)
เหมาะกบการประมาณการในการ
พฒนาระบบดวย GUI และเชงวตถ
(Object Orientation)
อางอง
FP: Function Point
GUI อางองถง บทท 9-1-1 เทคโนโลยสวนตดตอกบมนษย (Human interface technology)
Object orientation อางองถง บทท 4-2-1 ระเบยบวธและกระบวนการในการพฒนาซอฟตแวร (Software
development process and methods)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 20
4-2 เทคนคการจดการในการพฒนาซอฟตแวร (Software development
management techniques)
4-2-1 ระเบยบวธและกระบวนในการพฒนาซอฟตแวร (Software development process and
methods)
ในการพฒนาซอฟตแวรจาเปนตองมการกาหนดระเบยบวธและกระบวนการในการพฒนาทเหมาะสมกบ
เนอหาทตองการประมวลผลและขอบเขตของระบบ
1 ระเบยบวธการพฒนาซอฟแวร (Software development methods)
ระเบยบวธการพฒนาซอฟแวรเปนระเบยบวธสาหรบกระบวนการในการพฒนาซอฟตแวร โดยมวธการ
ประเภทตางๆ ในการพฒนาดงตอไปน
ระเบยบวธ (Method)
คาอธบาย ลกษณะ
ระเบยบวธเชงโครงสราง Structured method
ระเบยบวธของการโปรแกรมทแบงยอย
โปรแกรมออกเปนกระบวนการยอยๆ ใหอย
ในรปแบบเชงโครงสรางลาดบชน
(hierarchical structure) อางองจาก การ
โปรแกรมเชงโครงสราง
การแบงยอยโปรแกรมออกเปนกระบวนการ
ยอยทาใหงายตอการตรวจรบรองหรอการ
ปรบเปลยนการดาเนนงาน และเพอการ
บารงรกษา
ระเบยบวธเชงวตถ Object orientation
เปนระเบยบวธในการพฒนาโดยใชตวแบบ
ทางธรกจและการพฒนาโปรแกรมโดยให
ความสาคญกบสงตางๆ (เชงวตถ) ทจาเปน
ในการดาเนนธรกจ และกาหนดคณลกษณะ
ของแตละวตถ
การคดสรรจดกลมขอมลทางธรกจ (คณสมบต)
และบทบาท (พฤตกรรม) ของแตละวตถ
(องคประกอบ) เพอสะดวกตอการนากลบมาใช
(reuse) และการจดการแตละองคประกอบ
ระเบยบวธทมงเนนทางขอมล Data oriented approach
เปนระเบยบวธในการพฒนาระบบบน
พนฐานของการสรางฐานขอมล โดยให
ความสาคญกบโครงสรางในการใชขอมล
ทางธรกจ
โครงสรางของขอมลหลก ตองไมถก
เปลยนแปลง แมวาเนอหาทางธรกจจะ
เปลยนแปลงไป ทาใหงายตอการเปลยนแปลง
ระบบ
ระเบยบวธทมงเนนกระบวนการ Process oriented approach
ระเบยบวธในการพฒนาระบบโดยให
ความสาคญกบกระบวนการและหนาทการ
ทางาน (ฟงกชน)ทางธรกจ
แตละระบบถกพฒนาขนบนพนฐานของเนอหา
ทางธรกจ และหากเนอหาทางธรกจมการ
เปลยนแปลงอยางมนยสาคญ กจาเปนท
จะตองทาการเปลยนแปลงระบบดวย
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 21
อางอง
การพฒนาเชงตวแทน (Agent orientation)
เปนระบบทไดรบการพฒนาจาก การพฒนาเชงวตถ (Object orientation) ตวแทน (Agent) ในทนหมายถงซอฟตแวรท
ดาเนนงานและประมวลผลงานโดยอสระ เพอบรรลวตถประสงคในการทางานไดโดยไมตองพงพาการสงงานโดย
ละเอยดจากผใช โดยการพฒนาเชงตวแทน มงเนนเปาหมายและหนาทการทางาน
2 ตวแบบการพฒนาซอฟตแวร (Software development models)
ตวแบบหรอโมเดลเพอการพฒนาซอฟตแวรโดยทวไปมดงน
ตวแบบ คาอธบาย ลกษณะ ตวแบบนาตก (Waterfall model)
ตวแบบการพฒนาทแบงกระบวนการออกเปนกระบวนการ
ยอยเชงลาดบเปนขนเปนตอนโดยไมมการยอนกลบ คลายกบ
นาตกทไหลลงไมไหลยอน โดยการแบงระบบออกเปนระบบ
ยอยๆ เพอสามารถทบทวนการวเคราะห การออกแบบ การ
พฒนา การทดสอบ และการนาไปใช ตามลาดบไดอยางเปน
ขนตอน โดยอาจเรยกวาตวแบบเชงลาดบกาวหนา
(incremental model)
เปนระเบยบวธในการพฒนาระบบทใช
กนโดยทวไป สามารถประเมนคาใชจาย
ไดโดยงาย และนยมใชในการพฒนา
ระบบทมขอบเขตใหญโดยทวไป
อยางไรกตาม การทางานทงหมดตองม
การทาซาหากขอกาหนดในการพฒนา
ระบบมการเปลยนแปลงมาก
ตวแบบเกลยว (Spiral model)
ตวแบบในการพฒนาทแบงระบบออกเปนระบบยอยๆ และม
การทาซาเปนวนรอบจาก การวเคราะหความตองการ
(requirements analysis) จนถง การดาเนนการ (operation)
ในแตละระบบยอย
เปนตวแบบการพฒนาทยอมใหมการขยายระบบทถกพฒนา
ได
สามารถลดระยะเวลาในการพฒนา
ตงแตระบบยอยแรกถกดาเนนการ แต
ละระบบยอยไดรบการตรวจรบรองโดย
ผใช ทาใหตวแบบเกลยวสามารถ
ดาเนนการพฒนาตามขนตอนตอไป
ตามวนรอบได
ตวแบบตนแบบ หรอแบบโปรโตไทป (Prototyping model)
ตวแบบการพฒนาระบบทสรางระบบตนแบบหรอโปรโตไทป
(prototypes) จากกระบวนการในการพฒนาระบบขนตอน
แรกๆ แบบเดยวกบตวแบบนาตกเพอใหไดระบบตนแบบ
จากนนนาไปใหผใชทดลองใช และหากผใชสามารถยอมรบ
ได กจะนาตนแบบทไดไปใชงานจรงทาใหไดระบบเรวกวา
แบบนาตกและแบบเกลยว
เปนตวแบบทสามารถใชลดความเขาใจ
ผดในการพฒนาระบบทอาจเกดขน
ระหวางผพฒนาระบบกบผใชระบบ ซง
อาจเกดขนในชวงเรมตนของการพฒนา
ระบบลงได อนอาจสงผลกระทบในการ
สรางความเขาใจของผใชระบบทมตอ
ระบบ
อยางไรกตามหากมการสรางโปรโตไทป
ขนซาๆ อาจสงผลตอการบรหารจดการ
คาใชจายได
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 22
อางอง
ขอควรระวงเกยวกบตวแบบนาตก (Precautions about the waterfall model)
ดวยการพฒนาระบบตามตวแบบนาตกไมสามารถดาเนนการตามกระบวนการแตละขนตอนแบบพรอมกนหรอแบบ
คขนานได ตองทาทละขนตอน
หากตองการลดระยะเวลาการทางานในแตละกระบวนการลงสามารถทาไดดวยการทางานแบบคขนาน (parallel)
ภายในแตละกระบวนการเอง อยางไรกตามการทางานในลกษณะนตองการจานวนคนและเวลาเพอการทางานแบบ
คขนาน (parallel work) ทเพมขน รวมถงคาใชจายมแนวโนมทจะเพมมากขนหรอสงกวาการทางานแบบปกตหรอไมม
การทางานแบบคขนาน
RAD: Rapid Application Development (การพฒนาแอพพลเคชนแบบรวดเรว)
RAD เปนระเบยบวธในการพฒนาระบบประเภทหนงทแบงระบบออกเปนระบบยอย แลวทาการพฒนาแตละระบบ
ยอยโดยเรมจากระบบยอยทมความสาคญสงสดกอน (highest priority) ตามลาดบ โดยมเปาหมายเพอสามารถ
พฒนาระบบดวยระยะเวลาอนสน และคาใชจายตา โดยอาศยเครองมอการพฒนาซอฟตแวรทมความซบซอน
RAD เปนระเบยบวธทนยมใชในตวแบบการสรางตนแบบ (Demo version)
วศวกรรมยอนกลบ (Reverse engineering)
วศวกรรมยอนกลบ เปนเทคนคในการสรางซอฟตแวรขนใหมจากซอฟตแวรเดม โดยการแตกซอฟตแวรเดมทมอยแลว
(breaking down) ออกเปนสวนยอยๆ และทาการวเคราะหซอฟตแวรเหลานน นอกจากนยงเปนเทคนคทอาจรวมถง
การศกษาความสมพนธระหวางแตละโมดล และทาการวเคราะหคณสมบตพนฐานของแตละระบบ ซงเปน
กระบวนการพฒนาทนามาใชเพอรกษาความเขากนไดของซอฟตแวรทมอยเดม
เตรยม
ก
มความพรอมกา
การกาหนดควา
การออกแ
กา
ตวแบบนาตก
ารสอบมาตรฐา
ามตองการ
แบบสถาปตยกร
รออกแบบสถา
กา
ก (W
านวชาชพไอท I
(Require
รรมของระบบ
าปตยกรรมของ
ารออกแบบราย
การพฒน
Waterfall
IT Passport: M
ements
(Systems arc
ซอฟตแวร (So
ยละเอยดของซอ
นา (Developm
การทดสอบ
การด
MANAGEMEN
chitecture
oftware archite
อฟตแวร (Softw
ment) /การโป
(Testing)
ดาเนนการ
NT
ecture
ware detailed
รแกรม (Progr
(Operation
d
ramming)
n)/ การบ
หนาท 23
บารงรกษา
เตรยม
3 กรอ
ศพทเท
พฒนา
รายละ
(scop
respo
ตามม
อางอง
SLCP
SLCP
ในประ
มาตรฐ
ในเดอ
JCF20
SLCP
มความพรอมกา
อบการทางาน
กรอบการท
ทคนคตางๆ ท
า การดาเนนกา
ดวยกรอบก
ะเอยดการทาธ
pe of busin
onsibilities) ทา
า
ง
P: Software Li
P เปนกรอบการ
ะเทศญปน มก
ฐานสากล ทปร
อนกนยายน 20
007 (Common
P-JCF: SLCP-J
ารสอบมาตรฐา
นรวมกน (Com
ทางานรวมกนเป
ทตองใชในการท
าร และการบาร
การทางานรวม
รกรรมของระบ
ness) เนอหา
าใหทงสองฝาย
fe Cycle Proc
รทางานทวไป เพ
การกาหนด SL
ระกอบดวยคณ
007 เนอหาขอ
n Frame 2007
Japan commo
านวชาชพไอท I
mmon frame)
ปนกรอบมาตรฐ
ทางานรวมกนเ
รงรกษา
กน ทาใหผพ
บโดยชดแจง อ
ในการทางาน
ยมความเขาใจท
cess
พอเปนศนยกล
CP - JCF98
ณสมบตตางๆ ขอ
อง SLCP - J
7)
on frame
IT Passport: M
ฐาน
เพอการพฒนาร
พฒนาระบบ
อาทเชน บทบา
(work con
ทถกตองตรงกน
ลางในการพฒน
(Common 98
องการทาธรกจ
JCF98 ไดรบก
MANAGEMEN
ทกาหนดขน
ระบบซอฟตแว
(system v
าททรบผดชอบ
ntent) และ
น ปองกนการเก
นาธรกรรมทางซ
8 Frame) ทอ
จและอตสาหกร
การทบทวนและ
NT
นเพอความเขาใ
ร อนประกอบ
vendor) และ
(respective
ขอบเขตความ
กดความเขาใจ
ซอฟตแวรและก
างองจากมาตร
รรมซอฟตแวรข
ะขยายขอบเขต
จเนอหาและภา
บดวย การวาง
ะผใชระบบสาม
roles) ขอบเข
รบผดชอบ (s
ผด และปญห
การพฒนาซอฟ
รฐาน ISO / IE
องประเทศญป
ต และเผยแพร
หนาท 24
าษารวมทง
งแผน การ
มารถเขาใจ
ตของธรกจ
scope of
าทอาจเกด
ฟตแวร
EC ซงเปน
ปน
ร SLCP -
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 25
แบบทดสอบ บทท 4
4-1 เมอแผนกระบบสารสนเทศดาเนนงานในขนตอนของการกาหนดความตองการของระบบ การออกแบบระบบ การ
โปรแกรม และการทดสอบ ซงเปนขนตอนในการพฒนาซอฟตแวร ขอใดตอไปนมความจาเปนตองพดคยสอสารกบ
แผนกผใชระบบ
a) การกาหนดความตองการ (Requirements definition)
b) การออกแบบระบบ (System design)
c) การโปรแกรม (Programming)
d) การทดสอบในแตละยนต (Unit test)
4-2 เมอมการประมาณการขนาดของการพฒนาซอฟตแวร ขอใดตอไปนเปนสวนประกอบทเกยวของซงตองไดรบการ
พจารณา
a) ทกษะของนกพฒนา (Developer’s skills)
b) องคกรททาหนาทพฒนา (Development organization)
c) จานวนของหนาจอ (Number of screens)
d) ลาดบขนตอนในการดาเนนการ (Schedule)
4-3 ขอใดตอไปนแสดงสวนตางๆ ของแตละเฟสในการพฒนาซอฟตแวรเพอการนาระบบไปใชงาน
a) ออกแบบระบบ (System design) ทดสอบ (testing) การโปรแกรม (programming)
b) ออกแบบระบบ (System design) การโปรแกรม (programming) การทดสอบ (testing)
c) การทดสอบ (Testing) ออกแบบระบบ (system design) การโปรแกรม (programming)
d) การโปรแกรม (Programming) ออกแบบระบบ (system design) การทดสอบ (testing)
4-4 ขอใดตอไปนเปนตวแบบหรอโมเดลในการพฒนาซอฟตแวรทประกอบดวย การกาหนดความตองการของระบบ
(requirements definition) ออกแบบระบบ (system design) การโปรแกรม (programming) การทดสอบ (testing)
ตามลาดบ และมการตรวจสอบอยางระมดระวงเพราะไมสามารถยอนกลบไปยงเฟสหรอขนตอนกอนหนา หลงจากแต
ละเฟสดาเนนการเสรจสน
a) RAD (การพฒนาแอพพลเคชนแบบรวดเรว Rapid Application Development)
b) โมเดลนาตก (Waterfall model)
c) โมเดลกนหอย (Spiral model)
d) โมเดลตนแบบ หรอโปรโตไทป (Prototyping model)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 26
เฉลย แบบทดสอบ บทท 4
4-1 คาตอบ a
คาอธบาย
การนยามหรอการกาหนดความตองการจาเปนตองไดรบจากแผนกผใช ซงเปนสงจาเปนตองไดรบการตรวจสอบและ
วเคราะหความตองการของแผนกผใชระบบ และตองมการกาหนดหากความตองการเหลานนตองมอยในระบบท
ตองการเพอการพฒนาจากมมมองทงของคาใชจายและทางดานเทคนค
4-2 คาตอบ c
คาอธบาย
วธการกาหนดจดหนาท (FP: Function Point) เปนวธเพอใชในการประมาณการขอบเขตหรอขนาดของการพฒนา
ซอฟตแวร โดยพจารณาจากระดบของความยากดวยการนบจานวนหนาจอเพอการอนพท เอาทพท จานวนของการใช
ไฟล และฟงกชนหรอหนาทความสามารถในการทางานของระบบทตองทาการพฒนา และแปลงสงตางๆ เหลานใหเปน
มลคาเพอทาการคานวณชวโมงการทางาน และคาใชจายในการพฒนา
วธการขนตอนโปรแกรม (program step method) นามาใชเพอการประมาณการจานวนของขนตอนการโปรแกรม (นบ
บรรทด)ของระบบทงหมด โดยอางองจากผลลพทกอนหนา
4-3 คาตอบ b
คาอธบาย
การพฒนาซอฟตแวรถกนาไปใชในรปแบบของ การออกแบบระบบ (system design) การโปรแกรม (programming)
และการทดสอบ (testing)
4-4 คาตอบ b
คาอธบาย
โมเดลนาตกเปนโมเดลเพอการพฒนาซอฟตแวรดวยการใหความสาคญในลาดบของแตละเฟสในการพฒนาซอฟตแวร
โดยไมมการยอนกลบไปยงเฟสในการพฒนากอนหนา มการตรวจสอบอยางระมดระวงในแตละเฟสเมอดาเนนการใน
เฟสนนๆ เสรจสน เพอหลกเลยงการยอมกลบไปยงเฟสกอนหนา
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 27
บทท
5 การจดการโครงการ (Project
management) บทท 5 อธบายกระบวนการในการบรหารจดการโครงการ
และเทคนคในการบรหารจดการขอบเขตของโครงการ
5-1 การจดการโครงการ (Project management)
5-2 แบบทดสอบ บทท 5
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 28
5-1 การบรหารจดการโครงการ (Project management)
5-1-1 การบรหารจดการโครงการ (Project management)
ในการดาเนนการกจกรรมองคกรทหลากหลาย เชน การพฒนาระบบสารสนเทศและงานบรการของระบบ
สารสนเทศใหมๆ เปนสงจาเปนทองคกรจาเปนตองมการวางแผนดาเนนการ ดวยจตสานกทคานงถงผลประโยชนของ
องคกร โดยการแบงปนระบบทพฒนาขนใหสามารถใชงานรวมกนไดทงองคกร
โดยทวไป การบรหารจดการโครงการจะมประสทธภาพในการดาเนนการวางแผนดวยการรวมองคประกอบ
ตางๆ ของโครงการ และดาเนนการโครงการในรปแบบองคกร ในขณะทมการบรหารจดการดานตางๆ อยางมโครงสราง
เชน ความคบหนาของโครงการ คาใชจาย คณภาพ และสมาชก
1 โครงการ (Project)
โครงการ เปนโครงสรางการดาเนนงานชนคราว เพอทากจกรรมและเพอวตถประสงคเฉพาะทางบางอยาง ใน
ขอบเขตของเวลาทกาหนด
ลกษณะสาคญของโครงการมรายละเอยดดงน
•มการกาหนดวตถประสงคทชดเจนกอนเรมตนดาเนนการตามโครงการ
•ชดของกจกรรมตางๆ เปนการดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงค
•กจกรรมตางๆ ทกาหนดดาเนนการโดยกลมการทางานชวคราว
•โครงการประกอบดวยคนทมความรความเชยวชาญจากสาขาตางๆ
•การดาเนนงาน จะทางานทไมใชงานประจา และไมใชงานททาซาๆ
•กจกรรมจะดาเนนการภายใตการใชทรพยากรทกาหนด
•โครงการจะถกยบหรอเลกหลงจากบรรลวตถประสงคแลว
การทาโครงการมวตถประสงคเพอการดาเนนการงานทไมใชงานประจา แทนทจะเปนงานงายๆ และเปนงานประจา
ตวอยางเชน การพฒนาโครงระบบเทคโนโลยสารสนเทศขององคกรขนใหม
เพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาว จงเปนเรองสาคญทจะตองบรหารจดการโครงการโดยใชการกาหนดการ
บรหารจดการทรพยากรตางๆ (บคคล วสดอปกรณ เงน และ ขอมลสารสนเทศ)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 29
2 การจดการโครงการ (Project management)
การจดการโครงการ คอเทคนคในการบรหารจดการ เพออานวยความสะดวกในทกกระบวนการของโครงการ
ทถกกาหนดในองคกรตงแตเรมตน จนเสรจสนโครงการ
กระบวนการโดยทวไปสาหรบโครงการมรายละเอยดดงน
• การเรมตนโครงการและเรมตนการวางแผนโครงการ และการวางแผนกจกรรมในการดาเนนงาน
• การดาเนนการและการตรวจสอบ ดาเนนการโครงการและตรวจสอบกาหนดการในการทางาน ) work
schedule (คาใชจาย ) costs (และมคณภาพ ) quality(
• การปดโครงการและการประเมนผล การปดโครงการเปนวตถประสงคหนงทแสดงถงความสาเรจ และการ
ประเมนผลประสทธภาพการทางาน และการสงมอบผลตภณฑ )ผลต ภณฑเสรจสน (
อางอง
การจดการโครงการ (Project organization)
โปรดดท "บทท 1-1-1 การบรหารจดการและการจดการ
(1) การเรมตนโครงการ และการวางแผนโครงการ (Project initiation and planning)
ผจดการโครงการ มบทบาทเปนศนยกลางในการเรมตนโครงการ โดยปกตโครงการจะเรมตนขนหลงจาก
ลกคา (ผวาจาง) รองขอใหการพฒนาระบบรบรองเอกสารทอธบายโครงรางของโครงการ ณ จดน การประชมสรป ใน
ดานตางๆ โดยสมาชกโครงการ เพอสรปงานดานตางๆ เชน กรอบการทางาน (framework) และจดสาคญของโครงการ
(key points of the project) กาหนดการดาเนนงาน (management method) และวธการในการบรหารจดการ
(management method)
หลงจากนน จะทาการกาหนดรายละเอยดชองโครงการ และทาการเปรยบเทยบแผนของโครงการ (project plan)
(2) การดาเนนการโครงการและการตรวจสอบ (Project execution and monitoring)
หลงจากการวางแผนโครงการเสรจสน กจะเขาสเฟสของการดาเนนการโครงการและเรมตนทางาน ผจดการ
โครงการจะตองมนใจในระหวางการดาเนนการโครงการ โดยการสอสารกบสมาชกของโครงการและลกคา และทาการ
เฝาตดตามถงประสทธภาพของโครงการ ประกอบดวยความคบหนาของโครงการ คาใชจาย และคณภาพของโครงการ
ผจดการโครงการ จาเปนตองทาการปรบแตงการดาเนนการโครงการเพอใหบรรลตามวตถประสงคโครงการ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 30
(3) การปดโครงการ และการประเมนผลโครงการ (Project closing and evaluation)
หลงจากพฒนาระบบทตองการเสรจสน กจะทาการปดโครงการ และทาการยบเลกโครงการ เมอลกคาตรวจ
รบระบบ กจะทาการจดเตรยม รายงานการเสรจสนโครงการ (project completion report)
รายงานการเสรจสนโครงการ ประกอบดวย การประเมนประสทธภาพ () ของทกงาน เชน การประเมน
คาใชจายจรง (actual cost) การประเมนความคบหนาของโครงการ (progress) และรายการแสดงการสงมอบโครงการ
ทเสรจสน (list of the final deliverables) หรอผลตภณฑเสรจสน (finished product)
การประเมนผลประกอบดวยขอมลสารสนเทศ ทเปนประโยชนสาหรบโครงการถดไป เชน ความแปรปรวน
ระหวางแผนกบประสทธภาพในการดาเนนการจรง ความเปลยนแปลงทเกดขนกบสาเหตของความเปลยนแปลง และ
ความเสยงทเกดขนกบการรบมอความเสยงเหลานน
อางอง
ไมลสโตน (Milestone)
ไมลสโตน เปนคาทใชในการบรหารจดการโครงการ เพอแสดงจดสาคญในกาหนดการทางาน เชน วนในการทาการ
ทดสอบรวม (integration testing date) หรอ วนทลกคาทาการทบทวนโครงการ (customer review date)
ผจดการโครงการ (Project manager)
ผจดการโครงการ คอบคคลททาหนาทบรหารจดการ และกากบดแลโครงการ หรอไดรบการรบรองในการทาหนาท
บรหารจดการโครงการ ในกรณของอดตผจดการโครงการ ทเคยบรหารจดการสมาชกโครงการ การบรหารจดการ
กาหนดการดาเนนงานโครงการ และทาหนาทตดสนใจในกระบวนการดาเนนการของโครงการ
สมาชกโครงการ (Project member)
สมาชกโครงการ หมายถงบคคลผทเปนสมาชกในการดาเนนการโครงการ
ผมสวนเกยวของ (Stakeholder)
ในบรบทของการบรหารจดการโครงการ ผมสวนเกยวของกบโครงการหมายถง บคคลใดๆ ทไดรบผบกระทบ
จากโครงการ หรอบคคลผมสวนไดสวนเสยกบความสาเรจหรอความลมเหลวของโครงการ
ผมสวนเกยวของกบโครงการ หรอผมสวนไดเสยกบโครงการ (Project stakeholders) ประกอบดวย ลกคา
โครงการ (project client) ผจดการโครงการ (project manager) สมาชกโครงการ (project manager) และผใช
(users) จงเปนสงจาเปนอยางยงทจะตองบรหารจดการผมสวนไดเสยเหลานอยางเหมาะสม
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 31
5-1-2 การจดการขอบเขตของโครงการ (Project scope management)
การจดการขอบเขตของโครงการ เปนเทคนคในการบรหารจดการโครงการในการวเคราะห การสงมอบ
โครงการและขอบเขตงานทตองการในขนสดทาย และการบรหารจดการความสมพนธระหวางการสงมอบกบขอบเขต
การทางาน
องคความรในการบรหารจดการ (Project Management Body of Knowledge (PMBOK)) เปน
มาตรฐานสากลทใชเปนแนวทางการจดการสาหรบผจดการโครงการ เพอการดาเนนการโครงการดวยการบรณาการสง
ตางๆ ดวยเทคนดในการบรหารจดการขอบเขตของโครงการ (project scope management techniques)
PMBOK ใหความสาคญกบขอบเขตองคความร 9 ประการดงน
ขอบเขต (Scope) กาหนดการสงมอบ (deliverables) และขอบเขตการทางาน (work scope)
เวลา (Time) การประสานงานกระบวนการการทางานและกาหนดเวลาในการทางาน
คาใชจาย (Cost) ตรวจสอบงบประมาณ
คณภาพ (Quality) กาหนดเปาหมายทางคณภาพและการตรวจสอบคณภาพ
ทรพยากรมนษย (Human
resources)
จดซอจดจางและฝกอบรมสมาชกของโครงการ
การสอสาร (Communication)
เพอความเขาใจทตรงกนของสมาขกโครงการ และเพอการใชขอมลรวมกน
ระหวางสมาชกในโครงการและทมงาน
ความเสยง (Risk)
การคาดการณความเสยงและกาหนดมาตรการเพอกาหนดความเสยง และ
หลกเลยงความเสยงเหลานน
จดซอจดจาง (Procurement) เลอกทรพยากรทจาเปน กาหนดปญหา และทาขอตกลง
บรณาการ (Integration) การบรณาการองคความรตางๆ และการบรหารจดการโครงการโดยรวม
ลกษณะทสาคญของ PMBOK คอการรกษาสมดลโดยรวมของขอบเขตองคความรเหลาน เพอสามารถ
ตอบสนองการบรหารจดการโครงการไดดวยความยดหยน แมวาจะมความเปลยนแปลงทเกดขนอยางมนยสาคญใน
การสงมอบโครงการ หรอขอบเขตการดาเนนการโครงการกตาม
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 32
1 ขอบเขต (Scope)
ชอบเขต หมายถงการสงมอบสดทายของโครงการ และขอบเขตการทางานทตองการเพอผลตการสงมอบโครงการ
การกาหนดขอบเขตโดยใช โครงสรางการจดสรรการทางาน (WBS: Work Breakdown Structure)
●โครงสรางการทางานแบบแยกสวน (WBS: Work Breakdown Structure)
WBS เปนแผนภมแสดงขอบเขตงานยอยของโครงการทลงในรายละเอยดแตละรายการ และการจดการแตละรายการ
แบบลาดบชน
ขนตอนในการจดเตรยม WBS มแนวทางการดาเนนการดงน
•กาหนดการสงมอบของแตละโครงการ
•กาหนดขอบเขตการทางานทจาเปนเพอใหบรรลการสงมอบ
•แบงขอบเขตการทางานออกเปนสวนๆ และกาหนดการทางานในแตละขอบเขต
อางอง
PMBOK: Project Management Body of Knowledge
องคความรในการบรหารจดการโครงการ ซงเปนกรอบมาตรฐานในการทางาน การบรหารจดการขอบเขต
โครงการ โดยพจารณาจากองคความรทสนบสนนโดย สถาบนการบรหารจดการโครงการแบบสหรฐฯ (U.S.-based
Project Management Institute (PMI))
WBS: Work Breakdown Structure โครงสรางการทางานแบบแยกสวน
OBS: Organization Breakdown Structure โครงสรางการจดการองคกรแบบแยกสวน
เปนแผนภมแสดงการแยกสวนการจดการสมาชกโครงการออกเปนสวนๆ และจดการโครงสรางเหลานนแบบ
โครงสรางลาดบชน (hierarchical structure)
CBS: Cost Breakdown Structure โครงสรางคาใชจายแบบแยกสวน
เปนแผนภมแยกสวนคาใชจายของโครงการออกเปนสวนๆ และบรหารจดการในแบบโครงสรางลาดบชน
เตรยม
โครงก
ตองทา
การปร
2 เวล
จาเปน
จากวน
โครงก
มความพรอมกา
ในการจดเต
การ หรอ PMBO
นอกจากน
าการทบทวนขอ
รบปรงการเปลย
า (Time)
การกาหนด
นในการดาเนนโ
นในการสงมอบ
แผนการดา
การทชดเจน วน
ารสอบมาตรฐา
ตรยม WBS ซง
OK
หากมสงทอยน
อบเขตการดาเน
ยนแปลงใหเปน
ดเนอหาในการท
โครงการ การป
บงานตามแผน
าเนนการโครงก
นทโครงการสาเร
านวชาชพไอท I
งจะกลายเปนพ
นอกเหนอหรอ พ
นนงาน เพอมน
นปจจบนเสมอ
ทางานดวย WB
ประมาณการจา
เพอประโยชนใ
การ ถกกาหนดข
รจลลวง และก
IT Passport: M
พนฐานในการท
พบขอบกพรอง
นใจไดวามการป
BS ถกนามาใช
านวนวนนามาใ
ในการบรหารจ
ขนจากการคาน
ารมอบหมายง
MANAGEMEN
างานตางๆ ภา
งใดๆ ใน WBS
ปรบปรงกระบว
ชเปนพนฐานใน
ใชเพอแบงกาหน
ดการพฒนากา
นวณวนในการด
านในการทางา
NT
ยใตองคความร
หรอในขณะกา
วนการในการดา
นการประเมนปร
นดการทางานอ
ารของโครงการ
ดาเนนการ การ
านใหแตละบคค
รในการบรหาร
ารดาเนนการโค
าเนนงานอยเส
ระมาณการจาน
ออกเปนสวนๆ
ร
รยนยนพฒนาก
คล
หนาท 33
จดการ
ครงการ
มอ และม
นวนวนท
โดยอางอง
การ
เตรยม
ในการ
ลลวงแ
หรอสา
ตวอย
จากแผ
ระยะเ
จานวน
มความพรอมกา
• แ
T
แ
• แ
เนองจากม
รทางานแตสวน
จากตวอยา
แลว
ามารถกลาวได
ยาง
ผนภาพลกศรต
เวลาลง 3 วน ด
นวนรวมทตองก
งาน A (2 ว
งาน B (2 ว
ตองการจา
วน (days)
ารสอบมาตรฐา
แผนภาพลกศร
Techniqueหรอ
แผนขนตอนการ
แผนภมแกนต )
การทางานทหล
นงาน
างแผนภาพลกศ
ดวา งาน E สาม
ตอไปน เปนการ
ดงภาพ
การสามารถคา
วน) + งาน C (
วน) + งาน D (3
นวนวน 7 วน น
+ งาน Work E
านวชาชพไอท I
)Arrow diagra
อเทคนดเพอการ
รดาเนนโครงกา
Gantt chart น
ลากหลายในแต
ศรดงตอไปน งา
มารถดาเนนงาน
รคานวณ จานว
านวณไดดงน (ก
(5 วน) = 7 วน
3 วน) = 5 วน
นบตงแตทงงาน
E (2 วน) = 9 ว
IT Passport: M
ams และ เพรท )
รประเมนและท
าร
นามาใชเพอแสด
ตละโครงการ จ
าน E สามารถเ
นไดเจดวนหลง
วนวนทงหมดทต
กอนการทางาน
น C และงาน D
น
MANAGEMEN
(ท PERT: Prog
(ทบทว นโปรแก
ดงชวงเวลาในก
จงจาเปนตองม
เรมตนดาเนนงา
จากเรมตนการ
ตองการในการ
น C 1 ถกลดลง
D สาเรจลลวง ด
NT
gram Evaluati
กรม เปนแผนภม
การดาเนนงานต
การประมาณก
านไดหลงจาก
รทางาน
ดาเนนโครงกา
ง 3 วน)
ดงนนจานวนวน
on and Revie
มทใชเพอเปรย
ตามแผนทวางไ
การจานวนวนท
งาน C และ D
ร หากงาน C ส
นรวมทตองการ
หนาท 34
ew
บเทยบ
(ไว
ตองการ
สาเรจ
สามารถลด
รคอ 7 วน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 35
หากงาน C ลดระยะเวลาลง 3 วน จานวนวนทตองการมากทสดคอ 5 วน นบจากงาน C และงาน D เสรจสน
ดงนน จานวนวนทตองการทงหมดคอ 5 วน + งาน Work E (2 วน) = 7 วน
อางอง
แผนภาพลกศร (Arrow Diagram) แผนภมเพรท (PERT chart) แผนภมแกนต (Gantt chart)
โปรดดท "บทท 1-1-2 OR (Operations Research) หรอ IE (Industrial Engineering)
3 คาใชจาย (Cost)
การกาหนดเนอหาในการทางานโดยใช WBS ในการประเมนจานวนคาใชจายโดยประมาณทตองการ ในการ
ประมาณการคาใชจายถกใชเพอเปนพนฐานในการกาหนดงบประมาณและการบรหารจดการงบประมาณ และใช
ระบบการบรหารจดการมลคาทไดรบ EVMS (Earned Value Management System) เพอการบรหารจดการคาใชจาย
●ระบบการบรหารจดการมลคาทไดรบ EVMS (Earned Value Management System)
EVMS เปนเทคนคการประเมนเชงปรมาณในความคบหนาหรอพฒนาการของโครงการ โดยการเปรยบเทยบ
กบงบประมาณและกาหนดการในการทางาน
EVMS นามาใชเพอการจดเตรยมแผนคาใชจาย โดยอางองจากประมาณการชวโมงการทางาน จากการแยก
สวนงานโดย WBS และการสอบวดคาใชจายและกาหนดการดาเนนงานทหลากหลาย
ผลการสอบวดเกดจากการวเคราะหการคาดการณความลาชาในการทางาน และงบประมาณทบานปลาย
และการปรบเปลยนกาหนดการในการทางานและการปรบเปลยนงบประมาณ
4 คณภาพ (Quality)
การรกษาคณภาพ และการปรบปรงคณภาพ ถกกาหนดและบรหารจดการ คณภาพเปาหมายทตองการ เพอ
การสงมอบ โดยพจารณาจากการกาหนดการสงมอบโครงการโดย WBS
การทบทวนและการสรปผลรายการตอไปน ใน แผนการบรหารจดการคณภาพ (quality management plan)
เปาหมาย การรกษาคณภาพ (quality maintenance) และแผนการปรบปรง (improvement plan) เทคนคการ
ตรวจสอบคณภาพ (quality inspection technique) แผนการทบทวน (review plan) และวธการทดสอบ (testing
method)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 36
5 ทรพยากรมนษย (Human resources)
การวาจางสมาชกของโครงการพจารณาจาก การกาหนดการสงมอบโครงการโดย WBS รวมทงขอบเขตการ
ทางาน เวลา คาใชจาย และคณภาพของโครงการ โครงสรางของทมงานโครงการและการฝกอบรม เปนไปตาม
กาหนดการสงมอบและขอบเขตการทางาน ความสาเรจของโครงการขนอยกบกาลงคน (manpower) และการทางาน
เปนทม (teamwork)
เพอประสทธภาพในการใชงานสมาชกทกคนในโครงการ จงมความจาเปนทจะตองจดเตรยมสภาพแวดลอม
ในการทางานทเหมาะสม และกาหนดใหสมาชกโครงการทเหมาะสมใหทางานในตาแหนงหนาททเหมาะสม
• คนตอชวโมง (Person-hours)
คนตอชวโมง แสดงใหเหนถงปรมาณของแรงงานทตองการเพอกจกรรมตางๆ เชน การพฒนาระบบ
โดยปกต คนตอชวโมง ระบในแบบ หนวยคนตอเดอน
• คนตอเดอน (Person-months)
คนตอเดอนเทากบจานวนปรมาณงานททาโดยคนหนงคนในแตละเดอน
ตวอยาง
งานทตองใชคนหนงคนทาในเวลาสามเดอนจงเสรจสนลลวง หมายถงสามารถใชคนสามคนทางานใหเสรจสนในหนง
เดอน
ตวอยางงานทตองใชคนสองคนในการทางานสามเดอน หมายถงสามารถใชคนหกคนในการทางานในหนงเดอน
อางอง
EVMS (Earned Value Management System) ระบบบรหารจดการมลคาทไดรบ
6 การสอสาร (Communication)
เปนเรองจาอยางมากทจะตองมการบรหารจดการการสอสาร เพอสามารถแบงปนขอมลสารสนเทศตางๆ และ
สรางความเขาใจอนดรวมกน ระหวางสมาชกททางานในโครงการและ ผจดการโครงการ อเมลนบเปนการสอสาร
ประเภทหนง แตวธการสอสารอนๆ กสามารถนามาใชเพอการแบงปนขอมลสารสนเทศในโครงการไดเชนเดยวกน เชน
การจดเตรยมลสตรายการเมล (mailing lists) และการใชกรปแวร (groupware) เปนตน
นอกจากน การประชมโดยปกตกนบเปนการสงเสรมการสรางความเขาใจทถกตองตรงกนระหวาง สมาชก
โครงการ การแบงปนขอมล และรายงานความคบหนาโครงการ ไดเชนเดยวกน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 37
7 ความเสยง (Risk)
การสงมอบงานและการกาหนดขอบเขตการทางานโดย WBS ถกนามาใชเปนพนฐานกอนการกาหนดสถานท
ทเปนไปไดและประเภทของความเสยงทอาจเกดขน รวมทงการกาหนดขอบเขตของความสญเสยและระดบของ
ผลกระทบทอาจไดรบจากความเสยงเหลานน
การกาหนดความเสยงทอาจเกดขน ตองไดรบการจดอนดบความเสยง โดยเรมจากอตราความเสยงทอาจ
เกดขนสงสด และผลกระทบจากความสญเสยทมากทสด เพอสามาถกาหนดลาดบความสาคญของความเสยงและ
มาตรการในการรบมอกบความเสยงเหลานน นอกจากน ยงเปนสวนหนงของกระบวนการเพอการรบมอกบความเสยงท
อาจเกดขนเปนการลวงหนา จากความเสยงทกาหนดไว หากความเสยงเหลานนเกดขนจรง กจะสามารถดาเนนการ
ตามขอกาหนดทไดวางแผนไวจากการวเคราะหความเสยงและมาตรการในการรบมอความเสยงเหลานน
นอกจากนยงจาเปนตองมการจดเตรยมแผนการรบมอความเสยงตามทกฎหมายกาหนด จากความเสยง
ตางๆ ทกาหนดในสญญา
8 การจดซอจดจาง (Procurement)
ดวยการจดซอจดจางทางดานเทคโนโลยและการบรการตางๆ จากแหลงภายนอกเพอนามาใชในโครงการเปน
สงจาเปน การสงมอบและการกาหนดขอบเขตของงานโดย WBS ถกนามาใชเปนพนฐานในการตรวจสอบเทคโนโลย
และการบรการตางๆ ทจาเปนตองทาการจดซอจดจางจากภายนอก โดยการคดเลอกจากผจาหนายหรอซพพลายเออร
ทเหมาะสม
ในกระบวนการนอาจเรยกวา การเขารวมประกวดราคา (solicitation) หรอการประกวดราคา โดยจะคดเลอก
ซพพลายเออรทเหมาะสมผานกระบวนประมล หรอการเสนอราคา หรอการเลอกแบบเฉพาะเจาะจง
ขนตอนการทางานในกระบวนการสงซอ และการทาสญญาเพอไดรบการตรวจสอบ จะไดรบการบรหาร
จดการตามลกษณะทเหมาะสม
9 การบรณาการ (Integration)
ขอบเขตการทางานทกขอบเขต ตองไดรบการบรหารจดการใหบรรลความรวมมอในการดาเนนโครงการอยาง
กวางขวาง นโยบายและแผนโดยรวมในการดาเนนโครงการ และการเปลยนแปลงใดๆ ทเกดขนระหวางดาเนนโครงการ
ตองมการบรณาการการดาเนนงานรวมกน
ในบางกรณ การพฒนาเทคโนโลยทมประสทธภาพหรอเทคโนโลยใหม ในระหวางการดาเนนการโครงการ
ระยะยาว จาเปนตองมความยดหยนทจะสามารถปรบเปลยนการดาเนนงานใหเหมาะสมได
ดวยเหตน การพฒนาสงใหมๆ เชน ความลาชาในขนตอนการดาเนนการหลก การขยายวนในการสงมอบงาน
หรอโครงการ และคาใชจายทเพมขน ตองมการปรกษาหารอกนระหวางผรวมโครงการหรอผมสวนเกยวของ ในระยะสน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 38
โครงการโดยรวมตองไดรบการบรหารจดการอยางเหมาะสมตามลกษณะของแตละโครงการเพอใหทนตอความตองการ
ในการสงมอบโครงการ
แบบทดสอบ บทท 5
5-1 เมอลดจานวนวนในการทางานของกจกรรม C ลงหนงวน และกจกรรม B ลดลงสามวน จากแผนภาพลกศรตอไปน
สามารถลดจานวนวนทงหมดลงเปนจานวนวนเทาใด
a) 1 b) 2 c) 3 d) 4
5-2 โปรเจกหนงตองทางาน 50 รายการเทากบจานวนแรงงานทมการวางแผนใหสาเรจลลวงใน 10 วน
เมอทางานผานไป 5 วน สามารถทางานใหลลวงไปเพยง 20 งาน ดวยเหตนโปรเจกจะตองลาชาออกไปกวน ณ จดน
ทงนความลาชากาหนดจากความแตงตางของจานวนวนเพอใหงานเสรจลลวงในปจจบน
a) 1 b) 2 c) 4 d) 5
5-3 ขอใดตอไปนอธบายถงแผนโครงการ (project plan)
a) รปแบบหนาจอ (Screen layout)
b) ลาดบขนตอนการทางาน (Workflow)
c) ลาดบขนในการทางาน (Schedule)
d) โครงสรางโปรแกรม (Program structure)
5-4 Mr. A ใชเวลาในการพฒนาซอฟตแวรทงสน 24 วนใหเสรจสน และ Mr. B ใชเวลา 12 วน เมอทงสองคนทางาน
รวมกน ตองใชเวลาในการพดคยถกเถยงในการดาเนนการเปน 25 เปอรเซนตของชวโมงการทางานทงหมด ดงนนเมอ
ทง A และ B ทางานรวมกน ตองใชจานวนวนเทาใดเพอใหการพฒนาสาเรจลลวง
a) 6 b) 8 c) 11 d) 12
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 39
เฉลย แบบทดสอบ บทท 5
5-1 คาตอบ b
คาอธบาย
จานวนวนทตองการกอนทาการลดจานวนวนเปนดงน
งาน A (3 วน) + งาน C (5 วน) = 8 วน
งาน B (6 วน) + งาน D (3 วน) = 9 วน
จานวนวนทตองการกอนทาการลดลงใน 9 วน
จานวนวนทตองการหลงจากทาการลดวนลงเปนดงน
งาน A (3 วน) + งาน C (4 วน) = 7 วน
งาน B (3 วน) + งาน D (3 วน) = 6 วน
เมอจานวนวนทตองการหลงจากทาการลดลงคอ 7 วน
จานวนวนทสามารถลดลงคอสองวน (2) (= 9 − 7 วน)
5-2 คาตอบ a
คาอธบาย
แผนตองการใหทางานใหเสรจลลวงใน 25 งานเมอผานไป 5 วน ดงนนในหนงวนตองทางานใหเสรจสน 5 งาน ความ
ลาชาคอ 1 วน โดยพจารณาจากสวนตางของจานวนวนเพอใหงานเสรจลลวง
5-3 คาตอบ c
คาอธบาย
แผนโครงการคอเอกสารทอธบายในแงมมตางๆ เชน ความสาคญของโครงการ และกรอบการทางานโครงการ วธการใน
การทางาน วธลาดบขนตอน และวธในการบรหารจดการ
5-4 คาตอบ c
คาอธบาย
ภาระงานในหนงวน (1) สาหรบแตละบคคลเปนดงน :
ภาระงานในหนง (1) วนสาหรบนาย A = 1 / 24
ภาระงานในหนง (1) วนสาหรบนาย B = 1 / 12
ภาระงานในหนงวน (1) หากบคคลทงสองทางานรวมกนเปน 3 / 24 (= 1 / 24 + 1 / 12)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 40
อยางไรกตามตงแต 25% จะถกหกออกจากภาระงานในหนง (1) วนสาหรบการอภปรายในเบองตนภาระงานในหนงวน
(1) อยท 3 / 32 (= 3 / 24 × 3 / 4)
ดงนนภาระงานเปนวน เปนดงน :
หลงจากหนงวน (1) = 3 / 32
หลงจากสองวน (2) = 6 / 32
หลงจากสามวน (3) = 9 / 32
•••
หลงจาก 10 วน = 30/32
หลงจาก 11 วนท = 33/32
ดงนนการทางานจะแลวเสรจหลงจากวนท 11
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 41
บทท
6 การจดการงานบรการ
(Service Management) บทท 6 อธบายถงบทบาทพนฐานและองคประกอบตางๆ ในการจดการงานบรการดานไอท
ประกอบดวย การจดการดานการดาเนนงานระบบไอท งานสนบสนนการบรการ แนวคดการพฒนา
สภาพแวดลอมของระบบ และหลกการพนฐานของการตรวจสอบระบบ
6-1 การจดการงานบรการ (Service management)
6-2 การตรวจสอบระบบ (System audit)
6-3 แบบทดสอบ บทท 6
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 42
6-1 การจดการงานบรการ (Service management)
6-1-1 การจดการงานบรการ (Service management)
การจดการงานบรการเปนกจกรรมในการปฏบตงานหนงของระบบไอท เพอใหเกดเสถยรภาพและ
ประสทธภาพ รวมทงเพอรกษาและปรบปรงคณภาพของการบรการใหอยในสภาพดมความพรอมในการใหบรการ ท
ระบบพงมตอผใชอยเสมอ
1 การจดการงานบรการไอท (IT Service management)
การจดการงานบรการไอท เปนวธในการบรหารจดการทเกยวของกบการปฏบตงานดานระบบไอท โดยมงเนน
ใหความสาคญกบงานบรการดานไอท เพอการดาเนนงานทมประสทธผลและประสทธภาพ
ตวอยางการบรหารจดการและการสนบสนนงานบรการดานไอทแบบตางๆ อาทเชน สถาบนการเงน และ
บรษทขนสงสนคา ทใหบรการการจดการทางธรกจและทางดานสงคม หากเกดปญหาในการใหบรการงานดานไอท
อาจสงผลกระทบอนนาไปสอบตภยและความสบสน ไมเฉพาะกบองคกรผใหบรการเทานน แตอาจสงผลตอสงคมอก
ดวย
จงจาเปนตองมการบรหารจดการงานบรการดานไอท เพอสรางความมนใจในการดาเนนงานวามประสทธภาพและม
การปรบปรงประสทธภาพและการดาเนนงานในดานงานบรการอยางตอเนอง
2 ITIL (Information Technology Infrastructure Library)
ITIL (อานวา ไอทล) เปนกรอบการทางานทางดานไอท ทประกอบดวยองคความร แนวทางปฏบตทด กรณ
ตวอยางทด เปนตน ซงถกออกแบบมาเพอสรางความสาเรจทางธรกจใหกบองคกรทมการนางานบรการดานไอทมาใช
กรอบ ITIL มการเผยแพรรวมอยในชดหนงสอ OGC ซงเปนหนวยงานของรฐ สหราชอาจกร ในปลายป 1980 และมการ
นามาใชเปนมาตรฐานทไดรบการยอมรบโดยทวไปในการบรหารจดการงานดานไอท ดวย ITIL เปนกรอบการ
ดาเนนงานสาหรบการบรการดานไอท อยางไรกดงานบรการดานไอทไมจาเปนตองดาเนนการตามกรอบทกาหนด
ทงหมดกได การดาเนนงานทดทสดคอการเปรยบเทยบกรอบการทางานจรงกบกรอบการทางาน ITIL ดงนน ITIL จง
เปนแนวทางในการดาเนนงานหรอเพอใชในการอางองในการดาเนนงานเทานน
อางอง
ITIL: Information Technology Infrastructure Library
ITIL เปนมาตรฐานทไดรบการยอมรบโดยทวไป (De facto standard) เปนมาตรฐานทางอตสาหกรรมทไมไดถกกาหนด
ขนอยางเปนทางการ แตเปนมาตรฐานทเกดจากการใชงานอยางแพรหลาย จนเปนทยอมรบในวงการอตสาหกรรม
เตรยม
(1)ITI
กรอบก
(2) กร
ITIL ป
การสsuppo
การส(Serv
การวางานบ(Servplannมมมอ(Busin
การจ(Appliการจ(ICT i
การจ(Secu
มความพรอมกา
L system diag
การดาเนนงาน
รอบการดาเน
ประกอบดวยกร
นบสนนงานบort)
งมอบงานบรกice delivery)
างแผนการดาบรการไอท ice manageming) องทางธรกจ ness perspec
ดการแอพพลication managดการโครงสราnfrastructure
ดการความปลurity managem
ารสอบมาตรฐา
gram
นของ ITIL สามา
นงาน ITIL (IT
รอบการดาเนนง
บรการ (Servic
การ
าเนนงานการจ
ment Implemen
tive)
ลเคชน gement) างพนฐานดาน management
ลอดภย ment)
านวชาชพไอท I
ารถอธบายไดด
IT
TIL framework
งาน 7 ประการ
ce แนว
อธบ
ผรบ
แนว
ทงระ
อธบ
งาน
จดการ
ntation
อธบ
งาน
อธบ
การส
ทาง
อธบ
น ICT t)
อธบ
พนฐ
อธบ
IT Passport: M
ดงแผนภาพตอไ
TIL system dia
k)
รดงตอไปน
วทางสาหรบกา
บายถงวธการใน
บบรการสามารถ
วทางในการกาห
ะยะกลางและร
บายถงวธในการ
บรการ และคว
บายถงระเบยบว
บรการดานไอท
บายถงแนวทางก
สนบสนนงานบ
ธรกจ
บายถงวงจรชวต
บายถงแนวทางก
ฐานทางดานไอ
บายถงวธการใน
MANAGEMEN
ไปน
agram
รดาเนนงานแล
นการสนบสนนง
ถไดรบงานบรก
หนดแผนในการ
ระยะยาว
รใหบรการงานบ
ามพรอมในกา
วธในการจดทา
ท
การปฏบตงาน
บรการดานไอท
ตและผลกระทบ
การปฏบตงาน
ท
นการรกษาควา
NT
ละการสนบสนน
งานบรการใหก
การทางดานไอท
รใหบรการและ
บรการดานไอท
รใหบรการงาน
าแผนสาหรบกา
นทดในการใหบร
ทมงเนนใน
บในการลงทนท
นทด ในกา
มลบและความ
นงานประจาวน
กบผรบบรการ
ทอยางเหมาะส
การปรบปรงงา
ท ทอาจมผล
นดานไอท
ารดาเนนการกา
รการงานดานไ
นการใหบรการจ
ทางดานซอฟแว
ารบรหารจดกา
มปลอดภยของข
หนาท 43
น
เพอให
ม
านบรการ
ลกระทบตอ
ารจดการ
อท และ
จากมมมอง
วร
รโครงสราง
ขอมล
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 44
การสนบสนนงานบรการไอท (Service support) และ การสงมอบงานบรการ (Service delivery) ซงเปนสวนหนง
ของ การจดการงานบรการไอท (IT Service management) จากองคประกอบหลกของกรอบการดาเนนงาน ITIL
ทงสององคประกอบหลกสามารถแบงยอยกระบวนการไดดงตอไปน
การสนบสนนงานบรการไอท (Service support) การสงมอบงานบรการ (Service delivery)
• การจดการเหตการณ (Incident management)
• การจดการปญหา (Problem management)
• การจดการการกาหนดคณสมบต
(Configuration management)
• การจดการความเปลยนแปลง (Change
management)
• การจดการรนของกรอบการดาเนนการ
(Release management)
• ผใหบรการหรอผสนบสนนงานบรการ (Service
desk)
• การจดการระดบงานบรการ (Service level
management)
• การจดการทางการเงนสาหรบการบรการไอท
(IT service financial management)
• การจดการประสทธภาพ ความสามารถในการ
ใหบรการ (Capacity management)
• การจดการความตอเนองในการใหบรการ (IT
Service continuity management)
• การจดการความพรอมในการใหบรการ
(Availability management)
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 45
6-1-2 การสนบสนนงานบรการ (Service support)
การสนบสนนงานบรการ คอชดของกระบวนการ ในการปฏบตงานเพอการสนบสนนงานบรการ ซงเปนสวน
หนงของกรอบการทางาน ITIL ประกอบดวยกระบวนการ 5 กระบวนการและผทาหนาทใหบรการ การบรการดานไอท
เปนการบรหารจดการทบรณาการกระบวนการในการดาเนนการดานตางๆ เขาดวยกน
กระบวนการในการสนบสนนการบรการมดงตอไปน
(1) การจดการความผดพลาด (Incident management/ fault management)
การจดการเหตการณความผดพลาด ชวยลดระยะเวลาของการขาดชวงในการใหบรการและผลกระทบจาก
ภายนอก เมอเกดความผดพลาดทางการใหบรการดานไอท รวมถงขนตอนในการกคนงานบรการใหกลบสสภาวะปกต
ใหรวดเรวทสดเทาทจะเปนไปได รวมทงการแกไขขอผดพลาดทเกดขนเหลานน
เหตการณความผดพลาดทเกดขนจาเปนตองไดรบการแกไข กอนทจะกลายเปนปญหาใหญทอาจทาใหระบบ
ตองหยดใหบรการ และตองบรหารจดการบทเรยนความผดพลาดเหลานน เพอไมใหเกดปญหาซารอยเดมอก
(2) การจดการปญหา (Problem management)
การจดการปญหา หมายถงการแกไขสาเหตของปญหาททาใหเกดความผดพลาดขน รวมถงตนเหตของ
ปญหา มาตรการในการแกไขปญหาตองไดรบการทบทวนและนาไปพจารณาในกระบวนการจดการความเปลยนแปลง
(3) การจดการการกาหนดคณสมบต (Configuration management)
การจดการกาหนดคณสมบตเปนการบรหารจดการสนทรพยทใชในการใหบรการดานไอท อาทเชน ฮารดแวร
และซอฟตแวร รวมถงทาใหสนทรพยเหลานนมความพรอมในการใหบรการทางดานไอทอยางดเยยมเสมอ
(4) การจดการความเปลยนแปลง (Change management)
การจดการความเปลยนแปลง เปนกระบวนการเพอการทบทวนวธการในการแกปญหาทไดจากการจดการ
ปญหาในกระบวนการกอนหนา และความเปลยนแปลงการกาหนดคณสมบตตางๆ ทจาเปน รวมทงการประเมนผล
ตามวงจรชวต (life cycles) ในการดาเนนการ และการประเมนผลเพอพจารณาการดาเนนการในการจดการรนของ
กรอบการดาเนนการในแตละรนตอไป
(5) การจดการรนของกรอบการดาเนนการ (Release management)
การจดการรน (Release management) ของกรอบการดาเนนการ เปนการดาเนนการในการตดสนใจ
เปลยนแปลงการออกรนการดาเนนการ โดยพจารณาจากกระบวนการในการจดการความเปลยนแปลง วามความเปลย
แปลงเกดขนมากพอทจะออกรนของกรอบการดาเนนการใหมหรอไม
(6) ผใหบรการหรอจดบรการ (Service desk)
ผใหบรการ หรอจดบรการ หมายถงตาแหนงทความตองการใดๆ ของผใชไดรบการบรการตอบสนอง หรอ
ไดรบการจดการ โดยอาจเรยกในชออนๆ อาทเชน จดใหความชวยเหลอ (help desk) ศนยบรการ (call center) หรอ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 46
หนวยสนบสนนผใช (user support) โดยทวไปจดใหบรการ จะทาหนาทรบเรองราวตางๆ จากผใช ไมวาจะเปนการใช
งานผลตภณฑ และการแกไขปญหาตางๆ รวมทง การรองเรยนปญหาและการแกไขปญหาตางๆ เปนตน
การรบเรองคารอง อาจอยในรปแบบการโทรศพท อเมล โทรสาร และแบบอนๆ แตหากมจดใหบรการหลายจด
อาจกาหนดจดในการบรการแยกตามรปแบบเรองคารองทไดรบ หรอตามเนอหาประเภทของคารอง เพอลดระยะเวลา
ในการรบเรอง หรอคารองตางๆ และความสะดวกของผใชบรการ จงจาเปนตองมการกาหนดมาตรการในการ
ดาเนนการดวยการรวมจดรบเรองเขาไวดวยกน เมอไดรบคารองจะตองทาการบนทกคารองตางๆ ทไดรบลงยง
ฐานขอมล เพอสามารถเผยแพรในรปแบบ คาถามทถามบอย (FAQ) ไวยงเวบไซต หรอนาไปวเคราะห เพอ
ประสทธภาพของผลตภณฑและงานบรการตอไป
อางอง
เหตการณ (Incident)
เหตการณ ในทนหมายถงเหตการณทเกดความลมเหลวในการดาเนนการของระบบโดยไมคาดคด หรอเปนอบตเหตใน
การทางานของระบบคอมพวเตอรทาใหระบบไมสามารถทางานหรอใหบรการไดตามปกต
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 47
6-1-3 การสงมอบบรการ (Service delivery)
การสงมอบบรการ เปนชดของกระบวนการเพอการวางแผนระยาวในการปรบปรงงานบรการดานไอท ซงเปน
สวนหนงของกรอบการดาเนนงาน ITIL ประกอบดวยกระบวนการหาประการ และการดาเนนตามการกระบวนการ
ดงกลาวทาใหสามารถใหบรการงานไอทไดอยางมเสถยรภาพ
กระบวนการในการสงมอบบรการประกอบดวยกระบวนการตางๆ ดงตอไปน
(1) การจดการระดบงานบรการ (Service level management)
การบรหารจดการระดบงานบรการ เปนกระบวนการในการปรบปรงและรกษาระบบการบรการ เพอใหระดบ
การบรการระหวางผใหบรการกบผรบบรการเปนไปตามขอตกลงทไดกาหนดไว จะตองมการบรหารจดการและปฏบต
ตาม ขอตกลงระดบการบรการ (SLA: Service level agreement) และการจดการระดบการบรการ (SLM:
Service level management) เพอสามารถสรางความมนใจในคณภาพของการบรการ และเสถยรภาพในการ
ใหบรการ
●ขอตกลงระดบการบรการ (SLA: Service level agreement)
ขอตกลงระดบการบรการ (SLA) เปนขอตกลงเพอรบประกนคณภาพ ทถกกาหนดขนระหวาง ผ
ใหบรการงานดานไอท และผรบบรการ เพอการบรหารจดการการปฏบตงาน รวมถงการกาหนดคณภาพและ
ขอบเขตของการบรการดานไอท โดยขอตกลงดงกลาวประกอบดวย ขอบเขตของการบรการงานระบบ ราคา
จานวนชวโมงในการใหบรการ ระยะเวลาในการกคนระบบเมอระบบเกดความลมเหลว ฯลฯ รปแบบของ
ขอตกลงหรอสญญาขางตน เปนทนยมในธรกจบรการโทรคมนาคม เพอการรบประกนคณภาพของการ
สอสารขอมลในงานบรการดานเครอขาย โดยมการกาหนดมาตรฐานตางๆ ในการใหบรการ อาทเชน
ความเรวในการรบสงขอมลขนตา จานวนเวลาหรอครงทยอมรบไดกรณระบบหยดทางาน กฏระเบยบในการ
ลงโทษหรอปรบ และการชดเชยเพอเปนไปตามขอกาหนด ซงอาจไมไดกาหนดไวในมาตรฐานการบรการ
ขอตกลงเหลานจงถกนามาใชอยางแพรหลายในการบรการดานไอทเชนกน
● การบรหารจดการระดบการบรการ (SLM: Service level management)
SLM การบรหารจดการระดบการบรการ (Service level management) เปนวธการในการบรหาร
จดการงานตางๆ ในการบารงรกษาและการปรบปรงระดบการบรการ โดยการตรวจวดระดบงานบรการให
เปนไปตามระดบการบรการตามทไดตกลงไว
วงจร PDCA ในการบรหารจดการระดบการบรการมดงน
เตรยม
(2) กา
ไอท ค
ใหชดเ
(3) กา
ความ
ประสท
(4) กา
ของกา
ผลกระ
กบลก
(5) กา
ตวอยา
มความพรอมกา
Plan: วางแ
Do: ดาเนน
Check: ตร
Action:
improvem
ารจดการทางก
การจดการ
คาใชจายสาหร
เจนถงการบรก
ารจดการประ
การจดการ
ตองการของผร
ทธภาพ
ารจดความตอ
การจดการ
ารบรการไอทอน
ะทบจากภยพบ
คาเปนสงสาคญ
ารจดการความ
การจดการ
างเชน การสรา
ารสอบมาตรฐา
แผนการตรวจส
นการตามแผนก
รวจสอบและปร
ทบทวนและดา
ent)
การเงนสาหรบ
รทางการเงนใน
รบการบรการดา
ารและการควบ
สทธภาพ และ
รประสทธภาพ
รบบรการ
อเนองในการบ
รความตอเนองใ
นเนองมาจากภ
บต จนทาใหระ
ญ เพอใหการบ
มพรอมในกา
รความพรอมใน
างความมนใจใ
านวชาชพไอท I
สอบคณภาพกา
การบรการทไดว
ระเมนผลการดา
าเนนการการป
บการบรการไ
การบรการไอท
านไอทจะแปรผ
บคมทางดานกา
ะความสามาร
เปนกระบวนก
ตองสามารถไ
บรการดานไอ
ในการบรการด
ภยพบตตางๆ
ะบบตองหยดให
บรการดานไอทส
รใหบรการ (A
นการใหบรการ
ในการใหบรการ
IT Passport: M
ารบรการ (Mea
วางไว (Provisi
าเนนการ (Mea
รบปรงการดาเ
ไอท (IT servic
ท เปนกระบวนก
ผนไปตามขอบเ
ารเงนทจาเปน
รถในการใหบร
การเพอสรางคว
ไดรบการพฒน
ท (IT service
านไอท เปน
ไมวาจะเปนแ
หบรการ การกค
สามารถดาเนน
Availability ma
เปนอกกระบว
รวาระบบตองส
MANAGEMEN
surement pla
on of IT servic
asurement an
เนนการ (Re
ce financial m
การในการบรห
เขตและระดบข
รวมถงกจกรรม
รการ (Capac
วามมนใจในปร
นาขนภายใตงบ
continuity ma
นกระบวนการท
ผนดนไหว เพ
คนระบบการบร
นการไดโดยตอเ
anagement)
วนการในการบ
สามารถใหบรกา
NT
n)
ces)
d evaluation o
eview and
anagement)
หารจดการคาใช
ของการบรการ
มตางๆ ทเกยวข
ity manageme
ระสทธภาพการ
บประมาณและค
anagement)
ทออกแบบขนเพ
พลงไหม และ
รการไอท ภาย
เนอง
บรหารจดการคณ
ารอยางตอเนอ
of results)
implementa
ชจายในการใหบ
ซงจาเปนตอง
ของ
ent)
รใหบรการทตอ
คาใชจายทกาห
พอปองกนการห
เพอลดความเส
ยในระยะเวลาท
ณภาพของการ
งตลอด 24 ชว
หนาท 48
ation of
บรการดาน
มการชแจง
อบสนองตอ
หนดอยางม
หยดบรการ
สยหายหรอ
ทไดตกลงไว
รบรการไอท
วโมง 7 วน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 49
ตอสปดาห เพอใหผรบบรการสามารถไดรบบรการไดตลอดเวลา รวมทงการดาเนนการเพอปองกนไมใหระบบหยด
ใหบรการ หรอปองกนระบบลมเหลว
6-1-4 การจดการสงอานวยความสะดวก (Facility management)
การจดการสงอานวยความสะดวก เปนกระบวนการในการบารงรกษาเครองคอมพวเตอร ระบบเครอขาย อปกรณ และ
สงอานวยความสะดวกตางๆ ขององคกร และทาใหอปกรณอานวยความสะดวกเหลานอยในสภาพดอยเสมอ
การจดการสงอานวยความสะดวกเดมหมายถง เทคนคในการบรหารจดการในการจดการและการปฏบตการของบรษท
อสงหารมทรพย อาคาร และระบบอานวยความสะดวกอนๆ เมอนามาใชกบระบบไอทจงหมายถงการบารงรกษา
สภาพแวดลอมในการทางานของระบบ เพอใหเปนไปตามนโยบายการจดการสงอานวยความสะดวก และดแลรกษา
ระบบใหอยในสภาพดพรอมใชงานอยเสมอ
1 การพฒนาสภาพแวดลอมของระบบ (System environment development)
ระบบสารสนเทศจะตองไดรบการสนบสนนในการทางานจากระบบแวดลอมทหลากหลาย เมอพจารณาถง
การจดการสงอานวยความสะดวกสาหรบระบบสารสนเทศ เปนเรองจาเปนทตองมการกาหนดมาตรการเพอรบมอกบ
ภยธรรมชาต อาทเชน แผนดนไหว นาทวม และอบตเหตตางๆ รวมทงเพลงไหม ตองมการตรวจสอบสภาพแวดลอม
ตางๆ อยเสมอไมวาจะเปน หนาตาง เครองปรบอากาศ ฯลฯ เพอสรางความมนใจวาจะไมสงผลกระทบตอการ
ดาเนนการ เชน นารว ไฟฟาชอต เสยงรบกวน รวมทงมาตรการตางๆ ทเกยวของตามความจาเปน
ตวอยาง การตรวจเชคทจาเปนเพอปกปองอปกรณตางๆ ทใชในระบบสารสนเทศจากภาวะไฟดบ ไฟกระชากอน
เนองมาจากฟาผา และภยพบตทางธรรมชาต อาท แผนดนไหว
- ตดตงแหลงจายไฟสารอง เพอปองกนไฟฟาตก ไฟฟาดบ หรอไฟกระชาก
- ใชอปกรณ OA taps เพอปองกนฟาผา
- ตดตงอปกรณทางสารสนเทศในสถานททมฐานรากมนคงและมการสนสะเทอนนอย เพอปองกนหรอลด
ความเสยหายอนเนองมาจากแผนดนไหว นอกจากนอาจตดตงอปกรณทางสารสนเทศไวในอาคารหรอ
ชนของอาคารทสามารถดดซบแรงสนสะเทอนจากแผนดนไหว เปนตน
●แหลงจายไฟสารอง (Uninterruptible power supply)
แหลงจายไฟสารอง (Uninterruptible power supply) หรอทรจกกนในชอ UPS ทาหนาทเปนแหลงจายไฟฟา
สารองเพอปองกนการหยดชะงกในการใหบรการของระบบอนเนองมาจากไฟฟาดบ หรอไฟกระชาก ในกรณทไฟฟาดบ
ระบบจะไดรบพลงงานไฟฟาทดแทนจากแบตเตอร แตโดยปกตทวไป UPS สามารถจายพลงงานไฟฟาใหระบบสามารถ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 50
ทางานตอเนองตอไปไดประมาณ 10 ถง 15 นาท ดวยเหตน จงจาเปนตองทาการบนทกขอมลตางๆ โดยทนทเพอความ
ปลอดภยในขณะทระบบยงทางานอย หรอกอนทระบบจะหยดทางานหลงจากพลงงานไฟฟาทดแทนจาก UPS หมดลง
● การปองกนกระแสไฟฟากระชาก (Surge protection)
กระแสไฟฟากระชาก หมายถงการทกระแสไฟฟาเกดการเปลยนแปลงทาใหเกดแรงดนสง (1000 ถง 10000
แอมป) อยางเฉยบพลน เมอเกดฟาผาในพนทใกลเคยง ในบางครงอาจเกดขนในสายไฟฟาและสายโทรศพท ซงทาให
คอมพวเตอรไดรบความเสยหาย การปองกนความเสยหายอนเนองมาจากไฟกระชากสามารถปองกนไดโดยใช OA
taps
อางอง
สายลามอปกรณเพอความปลอดภย (Security wire)
สายลามอปกรณเพอความปลอดภย เปนสายสลงทตอเขากบคอมพวเตอรแลปทอป หรออปกรณอนๆ เพอปองกนการ
สญหาย โดยทาการตอหรอลามคอมพวเตอรหรออปกรณทตองการปองกนการสญหาย เขากบโตะ ชนวาง หรออปกรณ
อนๆ ทยากตอการเคลอนยายเพอปองกนการถกขโมย
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 51
6-2 การตรวจสอบระบบ (System audit)
6-2-1 การตรวจสอบระบบ (System audit)
การตรวจสอบระบบเปนกจกรรมสาคญเพอการพฒนาการดาเนนงานขององคกร
1 การตรวจสอบระบบ (System audit)
การตรวจสอบระบบ เปนกจกรรมทประกอบดวยการตรวจรบรองและการประเมนระบบ โดยผตรวจสอบอสระ
(system auditor) ทไมขนกบหนวยงานทถกตรวจสอบ หรอจากองคกรภายนอกอนๆ หลงจากทาการตรวจสอบแลว ผ
ตรวจสอบระบบจะแจงขอเสนอแนะ และคาแนะนาตางๆ ใหแกฝายตางๆ ทไดรบการตรวจสอบหรอเกยวของเพอ
ดาเนนการแกไขปรบปรงใหไดมาตรฐานหรอเพอการปรบปรงใหดขนตอไป
(1) วตถประสงคการตรวจสอบระบบ (Purpose of system audits)
วตถประสงคของการตรวจสอบระบบ เพอพจารณาวามการดาเนนการการบรหารจดการระบบในมมมองทหลากหลาย
ไดมาตรฐาน ตามกรอบการดาเนนการหรอไม
รายการเพอการตรวจสอบ โดยทวไป มดงน
•มการดาเนนการปองกนความลมเหลวของระบบทนาเชอถอ ในสถานทตงของระบบ
•มการดาเนนการปองกนในสถานทตงระบบ เพอทาใหระบบสารสนเทศมความปลอดภย จากภยพบตตางๆ
และจากการบกรกจากผทไมมสทธ
•มการบรณาการนโยบายและกลยทธขององคกร ทเออตอการจดการระบบสารสนเทศอยางมประสทธภาพ
เตรยม
(2) กร
กระบว
มความพรอมกา
ระบวนการ ใน
วนการในการต
●การกาหเป
ปญหาตาง
ตรวจสอบใ
ตรวจสอบเ
เอกสารแผ
ระยะเวลาใ
ปงบประมา
งานทตองไ
●การตรวก
เขาใจเบอง
การตรวจเอ
ารสอบมาตรฐา
นการตรวจสอ
ตรวจสอบระบบ
หนดแผนการต
ปนกระบวนกา
ๆ ของระบบส
ในแตละแผนกแ
เอกสารตางๆ
ผนระยะกลาง
ในแตละป แล
าณ รวมทง เอ
ไดรบการตรวจส
วจสอบเบองต
การตรวจสอบเบ
งตนในระบบ เร
อกสาร
านวชาชพไอท I
อบระบบ
มดงน
ตรวจสอบ (Fo
รในการวจยคน
สารสนเทศ เป
และการตรวจส
(Documen
และแผนระย
ละเอกสารแผน
กสารแผนเฉพ
สอบ
น (Preliminar
บองตน หมาย
รมตนดวยการป
IT Passport: M
• การว
• การก
plan
• การด
• การต
• การต
• การเ
syste
• การร
• การป
mee
• การป
• การป
ormulation of
นหา นโยบาย
นตน และเพอ
อบระบบสารส
nted audit
ะยาว (docum
นเบองตน (
พาะแตละงาน
ry audit)
ยถงกจกรรมกอ
ประชมผจดการ
MANAGEMEN
วางแผน (Plann
กาหนดแผนการ
)
ดาเนนการ (Im
ตรวจสอบเบอง
ตรวจสอบหลก
เตรยมรายงานก
em audit repo
รายงาน (Repo
ประชมแลกเปล
eting)
ประชมรายงาน
ปรบปรงตามทเ
system audit
ยและเงอนไขใน
อกาหนดวตประ
นเทศ ใ
plan) เอกสา
mented mediu
(documented
น (individual d
นการตรวจสอบ
แผนกตางๆ ทเ
NT
ning)
รตรวจสอบ (
plementation)
ตน (Prelimina
(Main audit)
การตรวจสอบร
ort)
orting)
ลยนความคดเห
นการตรวจสอบ
เสนอแนะ (Foll
plan)
นการทาธรกจขอ
ะสงคในการตร
ในขนตอนนตอ
ารทตองไดรบกา
um-and long-t
basic plan
documented p
บหลก (Main
เกยวของซงตอง
Formulation
)
ary audit)
ระบบ (Prepa
หน (Opinion
(Audit report
ow – up)
ององคกรบรษท
วจสอบ ไมวา
องมการจดเตรย
ารตรวจสอบปร
term plan) ซง
n) ทครอบคล
plans) ทครอบ
audit) เพอ
งไดรบการตรวจ
หนาท 52
of audit
aration of
exchange
meeting)
ท รวมถง
จะเปนการ
ยมแผนการ
ระกอบดวย
งครอบคลม
ลมในแตละ
บคลมแตละ
สรางความ
จสอบ และ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 53
เพอสามารถแบงรายการในการตรวจสอบเพอกาหนดรายการทจาเปนตองไดรบการตรวจสอบ รวมถง
รายละเอยดตางๆ ในการตรวจสอบหลก และเพอปรบเปลยนแผนการตรวจสอบเอกสารทกาหนดไวกอนหนา
ใหเหมาะสมกบการตรวจสอบหลกตอไป
●การตรวจสอบหลก (Main audit)
การตรวจสอบหลก เปนการตรวจสอบ การวเคราะห และการทบทวน ตามรายละเอยดของรายการ
ทตองทาการตรวจสอบและวธการในการตรวจสอบทไดวางแผนไวในขนตอนกอนหนา
เทคนคในการตรวจสอบโดยทวไป ประกอบดวย การสมภาษณ การตรวจสอบในสถานทจรง การ
ตรวจสอบเอกสารและรายการการดาเนนการตางๆ รวมทง แบบสอบถามตางๆ ขอมลทไดรบจะถกเกบไวเปน
หลกฐานในการตรวจสอบตอไป
●การจดเตรยมรายงานการตรวจสอบระบบ (Preparation of system audit report)
เมอดาเนนการตรวจสอบเสรจสน ตองมการจดเตรยมรายงานการตรวจสอบระบบเพอแจงผลทได
จากการตรวจสอบ ใหกบองคกรและแผนกทถกตรวจสอบไดรบทราบเพอการบรหารจดการทถกตอง
รายงานการตรวจสอบ ประกอบดวย ผลการตรวจสอบ (audit results) ภาพรวมโดยทวไป (general
overview) จดแขง (strong points) คาแนะนา (suggestions) และสงทตองไดรบการปรบปรง (things that
need to be improved)
●การประชมแลกเปลยนความคดเหน (Opinion exchange meeting)
ในการประชมแลกเปลยนความคดเหน จะมการแลกเปลยนความคดเหนกบตวแทนของหนวยงานท
ถกตรวจสอบ เพอใหแนใจวาไมมขอผดพลาดในขอเทจจรง ของรายงานการตรวจสอบ การแลกเปลยนความ
คดเหนเปนคณลกษณะของกระบวนการในการตรวจสอบระบบ ความเหนของหนวยงานทถกตรวจสอบตอง
นามาแลกเปลยนในทประชมเพอการรบรรวมกน เพอจดทาเปนรายงานการตรวจสอบระบบ และเพอสามารถ
เพมเตม แกไข หรอเปลยนแปลงรายงานใหเปนไปตามความเหนในทประชม
●การประชมรายงานการตรวจสอบ (Audit report meeting)
การประชมรายงานการตรวจสอบ เปนการประชมทจดขนเพอการอธบายผลการตรวจสอบ จากการ
บรหารจดการตามรายงานการตรวจสอบสดทาย (final audit report)
●การปรบปรงตามทเสนอแนะ (Follow – up)
ประสทธผลของการตรวจสอบระบบ ขนอยกบการใหขอเสนอแนะในการปรบปรง ดวยเหตผล
ดงกลาว ผสอบระบบจะตรวจสอบเกยวกบสถานะในการปรบปรงและสนบสนนการดาเนนการตามทได
เสนอแนะไวดวย กจกรรมนเรยกวา การปรบปรงตามทเสนอแนะ (follow-up) การตรวจสอบตามปกต จะ
ดาเนนการตรวจสอบสถานะของการปรบปรงและตรวจสอบการดาเนนการตามทเสนอแนะวาไดมการ
ดาเนนการหรอไม
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 54
อางอง
มาตรฐานการตรวจสอบระบบ (System audit standards) เปนกรอบการดาเนนงานเพอการตรวจสอบระบบ
สารสนเทศทเหมาะสม โดยสนบสนนรหสในการกากบการตรวจสอบของผตรวจสอบระบบ เพอใชในการตรวจสอบ
ระบบ
เสนทางตรวจสอบ (Audit trail)
เสนทางตรวจสอบ หมายถงบนทกการดาเนนการของระบบสารสนเทศ (Information system logs) บนทกรายการ
ขอมลของผใชระบบ (user information logs) บนทกรายการทเกดความผดพลาด (error logs) และบนทกขอมลอนๆ
บนทกขอมลตางๆ เหลานตองไดรบการพจารณาอยางระมดระวง เพอสรางความนาเชอถอดานความปลอดภย และ
ประสทธภาพของระบบ ซงเปนวตถประสงคของการตรวจสอบระบบ เนองจากเปนไปไมไดทจะทาการตรวจสอบทกๆ
รายการบนทก จงจาเปนตองมการเลอกเสนทางการตรวจสอบทถกตองในการกาหนดแผนการดาเนนการตรวจสอบ
2 งานตรวจสอบอนๆ (Other Audit Work)
งานตรวจสอบอนๆ โดยทวไปมดงน
การตรวจสอบทางการบญช (Accounting audit)
ดวยงบบญชและงบการเงนตองไดรบการตรวจสอบรบรองโดยองคกรภายนอก โดย ผสอบ
บญชทไดรบอนญาต หรอบรษทตรวจสอบบญชทไดรบการรบรอง
การตรวจสอบการดาเนนงาน (Operations audit)
ผลของการประกอบการและกจกรรมการบรหารจดการของบรษท กระบวนการในการบรหาร
จดการทนามาใชตองไดรบการรบรองและประเมนผลโดยหนวยงานภายนอก ดวยการ
ตรวจสอบตางๆ ถกดาเนนการโดยผตรวจสอบภายในหรอผตรวจสอบของบรษท
การตรวจสอบความปลอดภยของขอมล (Information security audit)
หลกเกณฑและวธการตางๆ ของมาตรการทางดานความปลอดภย ตองไดรบการตรวจสอบ
การแกไข การรบรอง และการประเมนโดยหนวยงานภายนอก
การตรวจสอบเหลาน ตองถกดาเนนการโดย ผตรวจสอบภายในหรอผตรวจสอบของบรษท
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 55
6-2-2 การควบคมภายใน (Internal control)
การควบคมภายใน (Internal control) และ การกากบดแลดานไอท (IT governance) เปนกจกรรมเพอสรางความ
มนใจในการบรหารจดการ
1 การควบคมภายใน (Internal control)
การควบคมภายใน เกยวของกบการสรางระบบการควบคมในการดาเนนการทางธรกจใหกบบรษท ทประกอบดวย
กจกรรมทางธรกจในลกษณะทเหมาะสม
(1) วตถประสงคของการควบคมภายใน (Purposes of internal control)
การควบคมภายใน ประกอบดวยวตถประสงคหลกสประการ เพอสนบสนนการทาธรกจ
วตถประสงคของการควบคมภายในมรายละเอยดดงน
●ประสทธภาพและประสทธผล (Efficiency and effectiveness)
ประสทธผลของการดาเนนงาน (Effectiveness of operations) หมายถงระดบของวตถประสงคทางธรกจ
ทนาไปสความสาเรจ
ประสทธภาพของการดาเนนงาน (Efficiency of operations) หมายถงการใช เวลา ทรพยากรมนษย
คาใชจาย และอนๆ เพอใหบรรลวตถประสงคทางธรกจ
ความสาเรจของวตถประสงคทางธรกจ ตองไดรบการสนบสนนดวยการบรณาการระบบการวดและ
ประเมนผล ระดบของความสาเรจและปจจยทนาไปสความสาเรจ
●ความนาเชอถอของรายงานทางการเงน (Reliability of financial reporting)
ระบบตองสนบสนนการปองกนการเกดความผดพลาดของขอมล จากการลงรายงานทางการเงนโดยมชอบ
หรอผดพลาด และสนบสนนความนาเชอถอของรายงานทางการเงน
●การปฏบตตามกฎหมายและขอบงคบ (Compliance with laws and regulations)
ระบบตองสามารถทางานสอดคลองกบกฎหมาย มาตรฐาน ขอบงคบ ตางๆ ทเกยวของกบกจกรรมทางธรกจ
เพอรองรบการปฏบตการตามกฎหมาย
●การปองกนสนทรพย (Protection of assets)
ระบบตองสามารถสรางความมนใจในการซอ การจาหนายสนทรพย มกระบวนการและขนตอนทเหมาะสม
และสามารถปกปองสนทรพยของบรษท
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 56
(2) องคประกอบพนฐานของระบบการควบคมภายใน (Basic elements of internal control)
การควบคมภายใน (Internal control) ประกอบดวยองคประกอบพนฐาน 6 ประการทจาเปนเพอตอบสนอง
วตถประสงคตางๆ ขางตน
องคประกอบตางๆ นามาจาก "กรอบการดาเนนงาน COSO" ซงเปนมาตรฐานระดบโลกของระบบการควบคมภายใน
องคประกอบพนฐานของการควบคมภายในมรายละเอยดดงน
● สภาพแวดลอมในการควบคม (Control environment)
ตองมการกาหนดสภาพแวดลอมทเหมาะสม (บรรยาการในการดาเนนการ) ในองคกร
ประกอบดวยสภาพแวดลอมทดและเหมาะสมเขาไวดวยกน ทสงผลตอการรบรของทกคนในองคกรและ
สนบสนนปจจยพนฐานสาหรบองคประกอบพนฐานเหลานน
●การประเมนความเสยงและการตอบสนอง (Risk evaluation and response)
มาตรการปองกนความเสยงตองไดรบการทบทวนหลงจากการกาหนด การวเคราะห และการประเมนความ
เสยงทกอใหเกดภยคกคามตอความสาเรจตามวตถประสงคขององคกร
●กจกรรมการควบคม (Control activities)
กจกรรมการควบคม เปนนโยบายและกระบวนการในการควบคมภายของกจกรรมทางธรกจ เพอนากจกรรม
เหลานนมาใชในการทาธรกจ องคกรตองใหความสาคญกบสงตางๆ ตอไปน
• ระบความเสยงทเกดจากกระบวนการทางธรกจ การกระทาผดกฎหมาย การฉอฉล และอนๆ
•ระบผมอานาจและผรบผดชอบ เพอดแลและดาเนนงานตามหนาททไดรบมอบหมาย
•กาหนดกฎระเบยบทตองดาเนนการเพอปองกนความเสยงทอาจเกดขนกบระบบ เพอสามารถ
ตรวจสอบไดวา มการดาเนนการตามกฎระเบยบอยางถกตอง
●สารสนเทศและการสอสาร (Information and communications)
สภาพแวดลอมในการทางานตองสนบสนนใหทกคนในระบบสามารถตดตอสอสาร และแบงปนขอมลท
จาเปนระหวางกนไดอยางเหมาะสม
●การตดตามตรวจสอบ (Monitoring)
การประเมนผลการดาเนนการ เปนกจกรรมเพอใหแนใจวาการควบคมภายในมการทางานอยางถกตอง
ประกอบดวย การตรวจสอบประจาวน (daily monitoring) ซงตองดาเนนการอยางตอเนอง การประเมนผล
โดยอสระ (independent evaluations) และมระบบแจงเตอน (whistle-blowing system) กรณทมรายงาน
การกระทาผดกฎหมาย และการหลอกลวงเกดขน กจกรรมการตดตามตรวจสอบเหลานถกนามาใชในการ
ตรวจสอบประเมนผลและแกไขสถานการณการควบคมภายใน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 57
● การตอบสนองตอไอท (Response to IT)
การตอบสนองตอไอท คอกจกรรมผสมผสานทเหมาะสมของระบบขอมลทจาเปนในการดาเนนงาน หลงจาก
การกาหนดนโยบายและระเบยบปฏบตเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกร ระบบการควบคมภายในทด ตอง
ถกสรางขนโดยการนาระบบขอมลและการปรบปรงประสทธภาพและประสทธผลของการดาเนนงาน
อางอง
COSO (Committee of Sponsoring Organizations of the Trade way Commission)
COSO เปนองคกรทจดตงขนโดยองคกรตางๆ เชน American Institute of Certified Public Accountants ทมหนาท
กากบดแลเหตการณตางๆ ทเกยวของกบการทจรตทางการบญช และความลมเหลวในการจดการ ในป 1970 และ
1980
กรอบการดาเนนงาน COSO การประกาศใชในป 1992
COSO Cube เปนการนาเสนอกรอบการดาเนนงาน COSO ในแบบกราฟก
การแยกหนาท (Segregation of duties) หมายถงการแบงงานและความรบผดชอบของงานใดๆ ของแตละบคคล
ออกจากกน
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 58
2 การกากบดแลดานไอท (IT Governance)
การกากบดแลดานไอท เปนกรอบการทางานทนามาสรางกลยทธทางดานไอท เพอการใชงานระบบไอทและ
การกากบดแลดานไอท ความสามารถในการแขงขนทางธรกจขององคกรขนอยกบความสามารถในการใชประโยชน
จากขอมลและระบบไอทอยางมประสทธภาพ ตวอยางเชน แมองคกรจะลงทนในระบบไอทเปนจานวนมาก แตกจะไม
เกดประโยชนใดๆ ทางธรกจ หากระบบไอทไมสามารถตอบสนองตอบตอนโยบายในการบรหารจดการและตอบสนอง
ตอความตองการของผใชระบบได วตถประสงคของการกากบดแลระบบไอทจงมเพอใหบรรลเปาหมายของกลยทธทาง
ธรกจ จากการใชประโยชนระบบขอมลและการพฒนาความสามารถในการแขงขนทางธรกจขององคกร
อางอง
กลยทธดานไอท (IT strategy)
กลยทธดานไอท เปนการกาหนดกลยทธระบบสารสนเทศขององคกรทงระยะกลางถงระยะยาว ทประกอบดวยกรอบ
การลงทน และกลยทธอนๆ เพอทาใหระบบสารสนเทศเปนสวนหนงในการตอบสนองตอกลยทธทางธรกจอยางม
ประสทธภาพ
การกากบดแลดานไอท (IT governance)
กระทรวงตางประเทศไดใหความหมายของการกากบดแลดานไอทไวดงน
การคาและอตสาหกรรม (กระทรวงเศรษฐกจการคาและอตสาหกรรมในปจจบน) เปน "ประสทธภาพองคกรของบรษทท
ควบคมการกาหนดและการดาเนนการทางดานกลยทธดานไอทและใหคาแนะนาในการดาเนนการไปในทศทางท
เหมาะสมเพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน"
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 59
6-3 แบบทดสอบ บทท 6
6-1) ขอใดตอไปนมเปนรายการเพอการประเมนระดบการบรการใหแกผใชบรการระบบ
a) คาใชจายทเกยวของกบการพฒนาระบบ b) เวลาในการกคนระบบเมอระบบลมเหลว
c) จานวนของโปรแกรมททาใหเกดระบบขน d) จานวนของดสกในการอนพทเอาทพท
6-2 ขอใดตอไปนเปนหนาทในการรบคาถามทหลากหลาย เชน การทางานของผลตภณฑ (operations of the
product) วธการในการแกไขปญหา (solutions) และการรองเรยนระบบโดยผใชระบบ (complaints)
a) การนบจานวนการเขาถง (Access counter) b) เวบมาสเตอร (Webmaster)
c) ศนยขอมล (Data center) d) ศนยใหความชวเหลอ (Help desk)
6-3 ขอใดตอไปนเปนลกษณะของศนยใหบรการ ในการบรหารจดการการทางานของระบบสารสนเทศ
a) คาถามเกยวกบหวขอชวคราว ไมอนญาตใหทาการบนทก
b) ศนยใหบรการตองใหบรการตอบคาถามดวยความอดทน โดยไมเปนฝายเรมตนในการสอสาร
c) ศนยบรการเปนชองทางในการใหบรการตอบคาถามตางๆ ทรวมไวในจดเดยว
d) ขอบเขตของปญหาถกจากดดวยวธการของการดาเนนงาน
6-4 ขอใดตอไปนเปนรายละเอยดทเกยวของกบการใชงาน UPS (uninterruptible power supply) หรอหนวยจาย
พลงงานตอเนอง
a) อปกรณทมระดบความสาคญสง ตองตอเชอมกบ UPS ในเครอขายเพอแบงปนการใชเครองพมพของคอมพวเตอร
แตละเครอง
b) ขอจากดของความสามารถในการทางานของ UPS คอจาเปนตองเสยเวลาหลายนาทในการวดหรอตรวจจบความ
ลมเหลวในการจายพลงงานไฟฟาใหแกระบบ
c) UPS มหนาทในการสรางพลงงานไฟฟา โดยจะเรมทางานเมอมการเชอมตอกบคอมพวเตอร ไฟฟาสองสวาง
โทรทศน และอปกรณเครองใชไฟฟาภายในบาน
d) UPS ใชแบตเตอรพเศษทสามารถใชแบบกงถาวร จงไมจาเปนตองมคาใชจายในการบารงรกษาหลงตดตงใชงาน
6-5 ขอใดตอไปนแสดงถงขนตอนการตรวจสอบระบบเพอทาการตดตงใชงานระบบ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 60
a) การวางแผน (Planning) การตรวจสอบ (investigation) การรายงาน (report)
b) การตรวจสอบสาเหต (Cause investigation) การแกไขใหถกตอง (correction) ทดสอบ (test)
c) ออกแบบ (Design) การโปรแกรม (programming) ทดสอบ (test)
d) การกาหนดความตองการ (Requirements definition) รองขอขอเสนอ (proposal request) เปรยบเทยบขอเสนอ
(proposal evaluation)
6-6 ขอใดตอไปนเปนบทบาทของผตรวจสอบระบบ
a) ใหการแนะนาแกหนวยงานทถกตรวจสอบเกยวกบขอแนะนาและมาตรการในการปรบปรงระบบ
b) การแตงตงผตรวจสอบระบบ
c) การกาหนดนโยบายการรกษาความปลอดภย
d) การรองขอหนวยงานทถกตรวจสอบใหทาการปรบปรงระบบ
6-7 ขอใดตอไปนถกรวมอยในการควบคมภายในเพอปองกนพนกงานทจรต
a) เผยแพรแผนความปลอดภยทางสารสนเทศขององคกรไวบนอนเตอรเนต
b) มอบหมายการดาเนนงานและการอนมตการดาเนนงานทางธรกจโดยแยกจากกน
c) สนบสนนกจกรรมในฐานะผสนบสนนองคกรทดาเนนการโดย เมอง หมบาน เพอทาหนาทในการสนบสนนองคกร
d) การใชมาตรการตอตานสอมวลชนเพอหลกเลยงการเปดเผยภาพลกษณทางลบหรอเรองไมดขององคกร
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 61
เฉลย แบบทดสอบ บทท 6
6-1 คาตอบ b
คาอธบาย
ระดบการบรการหมายถงขอบเขตของคณภาพในงานบรการดานไอท คณภาพและขอบเขตของงานบรการทใหบรการ
เปนไปตามขอกาหนดใน SLA (Service Level Agreement ความตกลงระดบงานบรการ) ซงกาหนดขนระหวางผ
ใหบรการงานบรการดานไอท กบผใชเพอการบรหารจดการการดาเนนงานจากขอตกลงทกาหนด
เนอหาของ SLA ประกอบดวยขอบเขตของงานบรการระบบ (System services) การกาหนดราคา (Pricing) เวลาใน
การใหบรการ (Support hours) และเวลาในการกคน เมอระบบลมเหลว (Recovery time)
6-2 คาตอบ d
คาอธบาย
ศนยใหความชวยเหลอ (help desk) หรอศนยใหบรการ (service desk) เปนชองทางในการตอบสนองตอคาถามของ
ผใช โดยทวไปตองรบคาถามทหลากหลายซงเปนวธการใชผลตภณฑและบรการ วธการในการแกไขปญหา ความ
ตองการในการแกไขปญหา และตอบสนองตอคารองเรยนหรอการแกไขปญหา
6-3 คาตอบ c
คาอธบาย
ศนยใหบรการเปนชองทางในการรบคาถาม หากมชองทางหลากหลายในการรบคาถาม กจะทาใหผใชยากลาบากใน
การหาหรอใชชองทางในการรบคาถามได ทาใหการรวมเปนศนยกลางการใหบรการเปนชองทางเดยวจะเปนการดทสด
a): คาถามทเหมอนกนและขอมลสารสนเทศของผใชสามารถทาการตรวจสอบผานการบรหารจดการแบบรวมศนยดวย
การบนทกคาถามไว
b): บทบาทของศนยการใหบรการ มหนาทใหขอมลสารสนเทศโดย เผยแพรคาถามทถามบอยและการบารงรกษา
สารสนเทศ
d): บทบาทของศนยบรการคอทาหนาทรบคาถามทหลากหลายกวางขวางทเกยวของกบระบบเชน ความลมเหลวของ
คอมพวเตอรและภยตางๆ
เตรยมความพรอมการสอบมาตรฐานวชาชพไอท IT Passport: MANAGEMENT หนาท 62
6-4 คาตอบ b
คาอธบาย
UPS (Uninterruptible Power Supply) ใหพลงงานไฟฟาสารองเพอปองกนการหยดชะงกในการจายพลงงานไฟฟาใน
ระหวางการเกดไฟฟาดบหรอไฟฟาขดของ หากเกดไฟฟาดบ UPS จะจายไฟจากแบตเตอร
แตระยะเวลาการจายไฟฟาอยางตอเนองของ UPS หลงไฟฟาดบจะสามารถจายไดประมาณ 10 ถง 15 นาทเทานน จง
จาเปนตองทาการบนทกขอมลตางๆ ของระบบและทาการปดระบบอยางรวดเรวเมอเกดไฟฟาดบ กอนท UPS จะ
พลงงานหมดและหยดจายไฟฟาสารองในทสด
6-5 คาตอบ a
คาอธบาย
การตรวจสอบระบบถกดาเนนการโดยผตรวจสอบระบบทเปนบคคลภายนอกองคกร เพอทาการตรวจสอบและประเมน
ระบบเพอใหคาแนะนาเกยวกบการดาเนนการรระบบทจาเปน แกบคคลทเกยวของ การตรวจสอบระบบตองดาเนนการ
ดงตอไปนคอ การวางแผน (Planning) การตรวจสอบ (Investigation) และการรายงาน (Report)
6-6 คาตอบ a
คาอธบาย
การตรวจสอบระบบเปนการตรวจสอบความถกตองและประเมนระบบสารสนเทศโดยองกบมาตรฐานการตรวจสอบ
บทบาทของผตรวจสอบระบบคอใหคาแนะนาเกยวกบขอแนะนาและมาตรการในการปรบปรงระบบ
6-7 คาตอบ b
คาอธบาย
การควบคมภายในเปนกลไกในการสรางกรอบการทางาน เพอใหองคกรสามารถดาเนนธรกจในแนวทางทเหมาะสม
โดยการแบงบทบาทของแตละบคคลทไดรบมอบหมายงาน และผอนมตงาน จงสามารถทาใหลดความเสยงทอาจเกด
จากการกระทาทผดกฏหมายหรอกจกรรมทไมไดรบอนญาต
,
Email: [email protected]
Website: www.sau.ac.th
Email: [email protected]
Website: www.auisuke.com
ITPE
Training Program on Instructors for ITSS/ITEE in Asian Countries
(ENIT)
11 Nov 2009 - 1 Dec 2009 AOTS, YKC, Yokohama, Japan
Training Program on Instructors of FE for Thailand (THFEIT) under the
support of The Ministry of Economy Trade and Industry (METI), Japan
and National Science and Technology Development Agency (NSTDA)
Thailand, 1 - 25 January 2008
Certified Information Technology Professional (FE) by National
Electronics and Computer Technology Center (NECTEC) and National
Science and Technology Development Agency (NSTDA), March 13th,
2009