İşveren/Yöneticilerin Engelli İstihdamına İlişkin Algıları Dr. Mahmut HIZIROĞLU

İşveren/Yöneticilerin Engelli İstihdamına İlişkin Algıları

Dr. Mahmut HIZIROĞLU

Amaç ve YöntemAmaç ve Yöntem

Bu çalışmanın amacı işverenlerin/yöneticilerin Bu çalışmanın amacı işverenlerin/yöneticilerin engelli istihdam etme konusunda ne engelli istihdam etme konusunda ne düşündüklerini ortaya koymaktır.düşündüklerini ortaya koymaktır.

Engelli istihdamının önündeki engeller Engelli istihdamının önündeki engeller nelerdir?nelerdir?

Engelli istihdamının önündeki engelleri Engelli istihdamının önündeki engelleri aşmanın yolları nelerdir?aşmanın yolları nelerdir?

Araştırma kapsamında 1100 firmaya anket Araştırma kapsamında 1100 firmaya anket gönderilmiş, 390 firma anket sorularını gönderilmiş, 390 firma anket sorularını yanıtlayarak geri göndermiştir. yanıtlayarak geri göndermiştir.

Anketler Sakarya Universitesi, KOSGEB, Anketler Sakarya Universitesi, KOSGEB, SATSO ve OZEV aracılığıyla işveren SATSO ve OZEV aracılığıyla işveren temsilcilerine gönderilmiştir.temsilcilerine gönderilmiştir.

İstihdamİstihdam

Toplam engelli Toplam engelli nüfusnüfus

İşgücüne İşgücüne katılma katılma oranıoranı(%)(%)

İşsizlik İşsizlik oranıoranı(%)(%)

İşgücüne İşgücüne dahil dahil

olmayan olmayan engelli engelli

nüfus oranınüfus oranı(%)(%)

12,29%12,29% 21.7121.71 15.4615.46 78.2978.29

EngelliEngelli İstihdam İstihdam EtmekEtmek Zorunda Olan Zorunda Olan İşyeri Sayısıİşyeri Sayısı

ÇalışanÇalışan EngelliEngelli SayısıSayısı

Kontenjan Kontenjan Fazlası Fazlası Çalışan Çalışan EngelliEngelli SayısıSayısı

Açık Açık

Kontenjan Kontenjan

SayısıSayısı

15.10015.100 69.17469.174 4.7184.718 21.75821.758

Önyargılar ve Ayırımcılık…

· Engelliler, çokça mazeret izni alırlar

· Engelliler, düzgün ve iyi çalışmazlar

· Engelliler, kazalara daha çok neden olurlar

· Engelliler, çabuk kızar ve alıngan olurlar

· Engellilere, ceza uygulaması daha zordur

· Engellilerin, yükselme imkanları sinirlidir

· Engelliler, diğer çalışanları olumsuz etkiler

· Engellilerin, duygusal sorunları daha çok olur.

· Engelliler, halkla ilişkiler açısından iyi izlenim bırakmazlar

· Engellilerin hareket yeteneklerindeki sınırlılık işyerlerinde özel düzenlemeleri gerektirir

· Öncelikle emek piyasasında emek arzı, Engelli çalıştırmayı gerektirmeyecek kadar çoktur

Firmanızda Hiç Engelli Çalışan Var mi?

Frekans Yüzde

Hayır 285 73,1

Evet 105 26,9

Toplam 390 100,0

Engellilerin Çalıştığı Departman

Frekans Yüzde

Üretim 96 58,9

Üretim dışındaki diğer departmanlar

33 20,2

İdari hizmetler 34 20,9

Toplam 163 100,0

Çalışan Engellilerin Eğitim Durumu

Frekans Yüzde

İlkokul 71 43,6

Orta Okul 39 23,9

Lise 32 19,6

Yüksek Okul 13 8,0

Üniversite 8 4,9

Yüksek Lisans

0 0

Toplam 163 100,0

Engellilerin Yaptığı İşler

Frekans Yüzde

Ofis isleri, belge tasnifi vs.. 18 16,3

Muhasebe 4 3,6

Yönetim 2 1,8

Temizlik isleri 19 17,2

Makine operatörlüğü 13 11,8

Telefon/bilgisayar operatörlüğü 4 3,6

Paketleme 15 13,6

Halkla ilişkiler 1 ,9

Montaj 16 14,6

Diğer 18 15,7

Toplam 110 100,0

Engelli istihdam etmenin avantajları ve dezavantajları konusunda bilgilendirildiniz mi?

Frekans Yüzde

Evet 67 18,0

Hayır 305 82,0

Toplam 372 100,0

Frekans Yüzde

ISKUR 46 69,7

Diger 20 30,3

Toplam 66 100,0

Hangi Kurum Bilgilendirdi?

Engellilerin Verimli Çalıştığını Düşünüyorum

Frekans Yüzde

Kesinlikle katılmıyorum

101 26,0

Katılmıyorum 148 38,1

Fikrim yok 75 19,3

Katılıyorum 55 14,2

Kesinlikle katılıyorum

9 2,3

Toplam 388 100,0

Cevap vermeyen 2

Eğer firmamda uygun fiziksel koşullar (rampa, servis, wc, vs) olsaydı Engelli istihdamını artırırdım

Frekans Yüzde

Kesinliklekatılmıyorum

9 2,4


Fikrim yok 138 36,1



29 7,6

ToplamToplam 382 100,0

Cevap vermeyenCevap vermeyen 8

Faaliyette bulunduğumuz sektör engelli Çalıştırmak için uygun değil

Frekans Yüzde


17 4,4


Fikrim yok 72 18,7



43 11,2

Toplam 385 100,0

Cevap vermeyen 5

Engelli çalıştırma teşvikleri artsa (SSK prim indirimi, vergi vs düzenleme) engelli çalıştırmayı düşünürüm

Frekans Yüzde


16 4,2


Fikrim yok 99 26,0


Kesinliklekatılıyorum

34 8,9

Toplam 381 100,0

Cevap vermeyen 9

Engelli çalışanların engelsizlerle uyum problemi yaşadığını düşünüyorum

Frekans Yüzde


115 29,7


Fikrim yok 55 14,2



7 1,8

Toplam 387 100,0

Cevap vermeyen 3

Engelli çalışanlarda kayıp is günü (kar tatili, tedavi vs izni) daha fazla olur

Frekans Yüzde


27 7,0


Fikrim yok 102 26,3



15 3,9

Toplam 388 100,0

Cevap vermeyen

2

Engelli istihdam artarsa sağlık masraflarım da buna bağlı olarak artar

Frekans Yüzde


39 10,3


Fikrim yok 91 23,9



4 1,1

Toplam 380 100,0

Cevap vermeyen

10

Engelli istihdam eden işverenlerden aldığım duyumlar beni engelli Çalıştırmada olumsuz etkilemektedir

Frekans Yüzde


96 25,1


Fikrim yok 79 20,6



7 1,8

Toplam 383 100,0

Cevap vermeyen

7

Devlet tarafından denetimler sıkı olsa engelli istihdamı artar

Frekans Yüzde

KesinlikleKatılmıyorum

16 4,2


Fikrim yok 60 15,6



64 16,6

Toplam 385 100,0

Cevap vermeyen

5

Yerel yönetimlerin kolaylaştırıcı hizmetlerin (özel araçlarla is yeri servisi) engelli istihdamı konusunda beni olumlu etkiler

Frekans Yüzde


4 1,0


Fikrim yok 91 23,8



49 12,8

Toplam 382 100,0

Cevap vermeyen

8

Engellilerin eğitim ve vasıf düzeyinin düşük olduğunu düşünüyorum

Frekans Yüzde


75 19,4


Fikrim yok 69 17,8



13 3,4

Toplam 387 100,0

Cevap vermeyen

3

Engelli istihdamının arkasındaki tek engel engellilerin kendisidir

Frekans Yüzde


116 30,4


Fikrim yok 65 17,1



11 2,9

Toplam 381 100,0

Cevap vermeyen

9

Mesleki eğitim alan engellileri böylesi bir eğitim almayan engellilere tercih ederim

Frekans Yüzde


21 5,5


Fikrim yok 98 25,5



60 15,6

Toplam 384 100,0

Cevap vermeyen

6

Engelliler fiziksel görünümleri nedeniyle firmamın imajını zedeler

Frekans Yüzde


174 45,2


Fikrim yok 44 11,4



3 ,8

Toplam 385 100,0

Cevap vermeyen

5

Engellilere is imkanı yaratmak firmamızın sosyal sorumluluk imajını güçlendirir

Frekans Yüzde


9 2,3


Fikrim yok 109 28,4



73 19,0

Toplam 384 100,0

Cevap vermeyen

6

Engellilere yönelik mimari alan oluşturmak için kredi sağlanırsa daha çok engelli çalıştırırım

Frekans Yüzde


8 2,1


Fikrim yok 147 38,8



27 7,1

Toplam 379 100,0

Cevap vermeyen

11

Engelliler için yapılan bir organizasyona sponsor olmak isterim

Frekans Yüzde


8 2,1


Fikrim yok 224 59,1



15 4,0

Toplam 379 100,0

Cevap vermeyen

11

SonuçSonuç

Engelli istihdam etmenin maliyetine Engelli istihdam etmenin maliyetine ilişkin korku ilişkin korku

Engellileri daha fazla gözlem altında Engellileri daha fazla gözlem altında tutma ve verimlilik kaybı korkusututma ve verimlilik kaybı korkusu

Verimsiz olsa bile engelli çalışanı işte Verimsiz olsa bile engelli çalışanı işte tutma zorunluluğu korkusututma zorunluluğu korkusu

Katma değeri olmayan insan Katma değeri olmayan insan kaynağına sahip olma korkusukaynağına sahip olma korkusu

Karar vericilerin rolüKarar vericilerin rolü

• Engelli istihdam eden firmalara daha fazla teşvik

• Mevcut teşvikler konusunda daha fazla bilgilendirme

• Düşük yada yetersiz eğitimli engellileri eğitme konusunda çabaların artırılması, engelli çocuklara sahip ailelerin bu konuda daha cok bilinçlendirilmesi

• Kendi isini kurmak isteyen engelli bireylere özel teşvikler sağlanması

İşverene Düşen Sorumluluklarİşverene Düşen Sorumluluklar

• İşyerlerinde engelli çalıştırma zorunluluğuna İşyerlerinde engelli çalıştırma zorunluluğuna uymaları, uymaları,

• İİşş-engelli uyumu çerçevesinde verimli çalışan -engelli uyumu çerçevesinde verimli çalışan engellileri kontenjan fazlası dahilinde engellileri kontenjan fazlası dahilinde çalıştırmaları,çalıştırmaları,

• İşyeri fiziksel koşulların engelliler lehine İşyeri fiziksel koşulların engelliler lehine değişiminin zor ve maliyetli olmadığının farkına değişiminin zor ve maliyetli olmadığının farkına vararak gerekli düzenlemeleri yapmalarıvararak gerekli düzenlemeleri yapmaları

• Engellilerin eşit çalışma haklarına sahip oldukları Engellilerin eşit çalışma haklarına sahip oldukları gerçeğini sorumluluk duygusuyla kabul etmeleri. gerçeğini sorumluluk duygusuyla kabul etmeleri.

Sendikaların RolüSendikaların Rolü

• İşgücü piyasasında engellilerin de olduğunun İşgücü piyasasında engellilerin de olduğunun hatırlanması, onların da istihdamının hatırlanması, onların da istihdamının artırılması ve işyerlerinde haklarının artırılması ve işyerlerinde haklarının savunulması gerekliliğinin unutulmaması,savunulması gerekliliğinin unutulmaması,

• Sendika-firma toplu iSendika-firma toplu işş görüşmelerinde görüşmelerinde engellilerin de eşit çalışma haklarına sahip engellilerin de eşit çalışma haklarına sahip olduklarının, iolduklarının, işş yeri fiziksel koşulları, eğitim, yeri fiziksel koşulları, eğitim, ücret, terfi gibi konularda engellilerin ücret, terfi gibi konularda engellilerin haklarının savunulması,haklarının savunulması,

Sivil Toplum Örgütlerinin RolüSivil Toplum Örgütlerinin Rolü• Engellilerin sorunları ile ilgili yeni yasal düzenlemelerin Engellilerin sorunları ile ilgili yeni yasal düzenlemelerin

yapılması için ilgili kurumlara önerilerde bulunmak,yapılması için ilgili kurumlara önerilerde bulunmak,• Ulusal ve Uluslararası düzeyde engelliler ile ilgili politik Ulusal ve Uluslararası düzeyde engelliler ile ilgili politik

gelişmeleri takip etmek,gelişmeleri takip etmek,• Engelli organizasyonları, çalışanlar ve işverenler Engelli organizasyonları, çalışanlar ve işverenler

arasındaki diyalogu ve işbirliğini geliştirme yolları arasındaki diyalogu ve işbirliğini geliştirme yolları aramak,aramak,

• Parçalanmışlığı azaltmak,Parçalanmışlığı azaltmak,• Gerçekten engellilerin topumda eşit haklara sahip olma Gerçekten engellilerin topumda eşit haklara sahip olma

konusunda çalışmalar yapmak, gereksiz konusunda çalışmalar yapmak, gereksiz ajitasyonlardan kaçınmak,ajitasyonlardan kaçınmak,

• Engellilerin bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi yönünde Engellilerin bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapmakçalışmalar yapmak

Sübvansiyonlu işyerleri;

Etkin sivil toplum örgütleri;

Engelliler için tasarlanmış özel

işyerleri;

Kota sisteminde iyileştirmeler;

Çözüm YollarıÇözüm Yolları

Teşekkürler…Teşekkürler…

İşveren/Yöneticilerin Engelli İstihdamına İlişkin Algıları Dr. Mahmut HIZIROĞLU

Documents

Transcript of İşveren/Yöneticilerin Engelli İstihdamına İlişkin Algıları Dr. Mahmut HIZIROĞLU