Isınma ve Soğuma
description
Transcript of Isınma ve Soğuma
MADDEYİ TANIYALIM
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Isınma ve Soğuma Sıcak bir yaz gününde bastığımız kumun sıcaklığını
hissedebiliriz. Kum,güneşin etkisiyle ısınır ve
sıcaklığı artar.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Çaydanlıkta kaynamakta
olan su yeni doldurulmuş
bir fincan çayın ve bir
bardak buzlu meyve
suyunun sıcaklıkları
hakkında
ne söyleyebiliriz?
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Maddelerin hangisinin sıcak, hangisinin soğuk
olduğunu anlayabiliriz. Fakat dokunma duygusu,
sıcaklık ölçmek için yanıltıcı olabileceği gibi kesin de
değildir.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Sıcaklığı ölçmek için termometre
adı verilen alet kullanılır.
Termometre bir hazne ve ona
bağlı cam borudan oluşur. Hazne
içinde cıva veya renklendirilmiş
alkol bulunur.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Termometrenin bulunduğu ortam ısıtılırsa
haznedeki sıvı, cam boruda yükselmeye
başlar; ortam soğutulduğunda ise ilk
konumuna doğru geri döner. Sıvı
seviyesinin karşısındaki sayılar ölçülen
sıcaklık değerlerini gösterir.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Soğuk hava, vücudumuzla temas edip
ondan ısı alır. Isı veren vücudumuz soğur.
Üşümemek için, hava ile vücudumuzun
temasını azaltmaya çalışırız. Bunun için
eldiven, atkı gibi giysiler kullanırız. içinde su
kaynatmış olduğumuz çaydanlık da havaya
ısı vermektedir.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Hal Değişimi Maddeler katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur.
Buzluktan çıkardığınız buzu ya da severek yediğiniz
dondurmayı bir süre beklettiğinizde ne olur? Suyu
ısıttığınızda, ısıtılan suda ne gibi değişmeler
gözlemlersiniz? Su buharı çıkar mı? Su miktarında bir
azalma olur mu? Suyu ısıttığımızda açığa çıkan su buharı,
suyun gaz hâlidir. Buzlukta bekletilen su, katı hâle geçerek
donar.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Cam, mum ve altın gibi maddeler
eritilip kalıba dökülerek
soğutulduklarında içinde bulundukları
kabın şeklini alır. Diş hekimi, kuyumcu
ve heykeltıraşlar kullandıkları
malzemelere bu yöntemle şekil
verirler.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Örneğin kuyumcular, altını eriterek
kalıba dökerler. Bir süre sonra sıvı altın
donar ve kalıbın şeklini alır.
Kalıbın şeklini alan altın işlenerek
kullanıma hazır hâle getirilir. O hâlde,
maddeler ısı etkisiyle bir hâlden diğer
hâle geçerler diyebilir miyiz? Isıtılan her
katı madde erir mi? Merak Ediyorum!!!!!
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Bozunma Isı, maddelerin hâl değişiminde önemli bir
etkendir. Bazı katı maddelerin ısıtıldığında
eriyerek sıvı hâle geçtiğini öğrenmiştik. Çay
şekeri ve un gibi katı maddeler ısıtıldıklarında
sıvı hâle geçmez, bozunur.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
Örneğin çay şekerini ısıttığımızda rengi
ısının etkisiyle önce sarıya sonra da
kahverengiye dönüşür. Isıtmaya devam
ettiğinizde şeker kömürleşir ve koku
yayar. şekerin bu değişimi bozunma
olarak adlandırılır. Kâğıt, ekmek gibi
maddeler de ısıtıldıklarında erimeyerek
tıpkı şeker gibi bozunur.
ÜMİT DOĞAN FEN VE TEKNOLOJİ
SON