İş Yeri Temizliği ve Düzeni
description
Transcript of İş Yeri Temizliği ve Düzeni
![Page 1: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/1.jpg)
İş Yeri Temizliği ve
Düzeni
Doç. Dr. Duygu ÖZEL DEMİRALP
![Page 2: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/2.jpg)
İSİG ZORUNLU EĞİTİMLERİ16 saat / yıl / çalışan
1. Genel konular Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler Çalışanların yasal hak ve
sorumlulukları İşyeri temizliği ve düzeni İş kazası ve meslek hastalığından
doğan hukuki sonuçlar
3. Teknik konular
• Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri
• Elle kaldırma ve taşıma
• Parlama, patlama, yangından korunma
• İş ekipmanlarının güvenli kullanımı
• Ekranlı araçlarla çalışma
• Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
• İş kazalarının sebepleri ve korunma
• Güvenlik ve sağlık işaretleri
• Kişisel koruyucu donanım kullanımı
• İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü
• Tahliye ve kurtarma
2. Sağlık konuları• Meslek hastalıklarının sebepleri• Hastalıktan korunma prensipleri ve
korunma tekniklerinin uygulanması• Biyolojik ve psikososyal risk
etmenleri• İlkyardım
![Page 3: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/3.jpg)
3
İŞYERİNDE TERTİP, DÜZEN, TEMİZLİK
Seiri (sınıfla: Tertip-yapılanma), Seiton (sistemleştir: Düzen),
Seiso (süpür: Temizlik), Seiketsu (standardlaştır: Sebat-
süreklilik), Shitsuke (sürdür: Disiplin-özen)
![Page 4: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/4.jpg)
4
İŞYERİNDE TERTİP, DÜZEN, TEMİZLİK
5S’in amacı israfta, iş kazasında, arızada, hurdada, setupta, gecikmede, şikayette sıfır
noktasına ulaşmaktır
![Page 5: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/5.jpg)
5
5S’İN ÖNEMİ İşyeri ortamının iyileştirilmesinde
birincil öneme sahiptir. İşletmede yapılan diğer iyileştirme
çalışmalarına temel oluşturur. Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine
kablo donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete giderler. Toplantı başlamadan önce Japon mühendislerden biri ellerini yıkamak için tuvalete gider ve döndüğünde toplantı yöneticisine sorar:
- “ Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması mı gerekiyor?”
Fabrika Yöneticisi;
- “Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı bulamadık. ” diye yanıtlar.
Güvenlik
verimlilik
![Page 6: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/6.jpg)
6
DAĞINIKLIK VERİMLİLİK KAYBIDIR
Telefonu nereye
koymuştum Tertipli işyerindeVerimlilik artarKusurlar azalırTermine uyulurİş güvenliği
sağlanır.
![Page 7: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/7.jpg)
7
TEMİZLİK STRESİ VE GERİLİMİ ALIR
Hastaneler de insanlar gibi temizliğe ihtiyaç duyarlar. Sağlık hizmeti verilen hastanelerin SAĞLIKLI olması gerekir.
Ohh…Ne kadar rahat ettim. Bir de çevrem
böyle temiz olsa.
![Page 8: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/8.jpg)
8
DİSİPLİN ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK DEMEKTİRDüzenin kurulması ilk basamaktır, kararlı olmak sonuca götürür.
Yerlerinize marş marş..
![Page 9: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/9.jpg)
9
5 S ADIMLARI
TERTİP
DİSİPLİN
SEBATTEM
İZLİK
DÜZEN
![Page 10: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/10.jpg)
10
TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİĞE KARŞI BAZI İTİRAZLAR
Tertip ve düzen yeni bir şey değil !
Temizlersin gene kirlenir !Tertip ve düzenle üretimi
artıramazsın !Daha önce de böyle bir şey
uygulamıştık .Yıllar önce uygun bir düzen
kuruldu !Bu işlere ayıracak vaktimiz yok
!Bize neden gereksin ki?
![Page 11: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/11.jpg)
11
TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİKLE FİRMANIN SAĞLAYACAĞI YARARLAR
Sıfır hazırlık süresiSıfır hata, yüksek kaliteSıfır atık, düşük maliyetSıfır gecikme, zamanında müdahaleSıfır yaralanma, iş güvenliğiSıfır yanlış, donanım verimliliğiSıfır şikayet, güven ve itibar
![Page 12: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/12.jpg)
EŞYA VE YÜZEY TEMİZLİĞİNDE BEZ, KOVA VE ELDİVENLERİN KULLANIM ALANLARINA GÖRE RENKLERİ
BEZ RENGİ KULLANIM ALANI KOVA RENGİ ELDİVEN TÜRÜ
MAVİMasa, etejer, hasta yatak ve karyolası, cam önü, kapı kolları, sedye,
tekerlekli sandalye, tıbbi cihazlar, acil arabası, tedavi arabası, çamaşır arabası
MAVİ PLASTİK
YEŞİL Tüm ıslak alanlar, banyo, duş, fayans, lavabo, çöp YEŞİL PLASTİK
SARI Koridor, banko, doktor, hemşire, tedavi odaları, telefon, ilaç dolapları, buzdolabı SARI PLASTİK
PEMBEWC, Klozet, sifon tankı, kan ve kan ürünleri temas etmiş yerler, enfekte
hasta odası (izolasyon odası) hasta kan alma koltukları, pnömatik sistemler
KIRMIZI PLASTİK
BEYAZ Mutfak, yemekhane BEYAZ LATEKS
NOT: * Her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp eller yıkanmalı, *Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, asansör düğmeleri vb. yüzeylere temas edilmemelidir.*Acil, anjio, çamaşırhane, endoskopi birimleri bez renklerini plandaki gibi kullanacaktır.* Sterilizasyon hizmeti olan birimlerdeki hasta bakım alanlarında bez renkleri Merkezi Sterilizasyon Ünitesi tarafından belirlenir.KLOZET VE TUVALET TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN FIRÇALAR KESİNLİKLE ZEMİN VE DUVARLARIN TEMİZLİĞİNDE KULLANILMAMALIDIR.
![Page 13: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Üçüncü sınıf bir iş yerinde;Çalışanlar yere çöp atar, kimse o
çöpü yerden alıp çöp kutusuna koymaz.
İkinci sınıf bir iş yerinde;Çalışanlar yere çöp atarlar, ama
o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koyanlar da vardır.
Birinci sınıf iş yerinde;Kimse yere çöp atmaz, Ama
yerde kim çöp görürse o çöpü yerden alır ve çöp kutusuna atar.
![Page 14: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/14.jpg)
Amaç: Hastane ortamından kaynaklanabilecek
infeksiyonları önlemek, Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanları için
sağlıklı bir ortam oluşturmak, Temizlik kurallarını belirlemek ve temizliğin
doğru ve etkin yapılmasını sağlamak, Hastanemizdeki bölümlerin risk durumlarına
göre sınıflandırılması
![Page 15: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/15.jpg)
Not:Hastanemizde tüm temizlik kuralları ve yapılış
şekilleri hastane temizlik planında belirlenmiştir.
![Page 16: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/16.jpg)
Temel İlkelerTüy bırakmayan temizlik bezleri tercih
edilmelidir,bez ve kova renkleri kullanım alanına göre belirlenmelidir.
Kirli bezle temizliğe devam edilmemeli, sık bez değiştirilmelidir.
Kirlenen bezler sıcak su ve deterjanla yıkanıp kurutulduktan sonra kullanılmalıdır.
![Page 17: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/17.jpg)
Toz alma dışında her tür temizlik işlemi sırasında uygun eldiven giyilmeli, işlem bitiminde eldiven çıkarılıp el hijyeni sağlanmalıdır.
Ellerinde yara, çizik, vb. bulunan temizlik personeli toz alma işlemi sırasında steril olmayan temiz eldiven giymelidir.
![Page 18: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/18.jpg)
Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir.
![Page 19: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/19.jpg)
Tuvalet temizliği için kullanılan eldivenler ve malzemeler diğer alanların temizliğinde kesinlikle kullanılmamalıdır
![Page 20: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/20.jpg)
Mop Seçimi ve Kullanımı
Mop Tipi Kullanım Amacı
Mavi mop Kuru süpürme
Beyaz mop Nemli silme ve bakım
Saçaklı mop Islak silme
![Page 21: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/21.jpg)
Genel ilkelerKirli mop ile temizlik yapılmamalı, kirlenen
moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır.
Gün sonunda tüm moplar mutlaka sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutularak saklanmalıdır.
Saçaklı mop kullanımında zemin ıslak
bırakılmamalı, kurulama işlemi yapılmalı ve kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.
![Page 22: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/22.jpg)
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı
Paspas ilk kez kullanılıyor ise sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanarak havlarından arındırılmalıdır.
Paspaslama için kullanılacak su ılık
olmalıdır.
![Page 23: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/23.jpg)
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı
MAVİ kova temiz suyun, KIRMIZI kova kirli suyun simgesidir.
Presten akan kirli su her zaman kırmızı kovaya akacağı için pres mutlaka kırmızı kovaya takılı olmalıdır.
Pres asla mavi kovaya takılmaz.
![Page 24: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/24.jpg)
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı
Gün içinde kullanılan tüm paspaslar, gün sonunda sıcak su ve deterjanla çamaşır makinasında yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanıma sokulmalıdır.
Kirli mop ile temizlik yapılmamalı,kirlenen moplar sıcak su ve deterjanla çamaşır makinesinde yıkanıp kurutularak saklanmalıdır.
Islak paspasla silinen alanlar kuru mop ile hemen kurulanmalı, paspaslama işlemi sırasında kirlenme, kayma ve düşmeleri önlemek için uyarı levhaları konulmalıdır.
![Page 25: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/25.jpg)
Genel ilkelerKat arabasında gerekli tüm temizlik
malzemelerinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir (kuru temizlik mopları ve dispenser’ları, sıvı deterjan, ovma amaçlı temizlik maddesi, yeterli miktarda temiz sarı, kırmızı ve mavi temizlik bezleri, tuvalet fırçası, çekçek, faraş, kova, eldiven vb.).
Eksik malzeme varsa temizliğe başlamadan önce tamamlanmalıdır.
![Page 26: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/26.jpg)
Genel ilkelerOdadaki (banyo/tuvalet dahil) çöp
kovalarının içinde bulunan çöp poşetleri oda dışına çıkarılarak ağzı bağlandıktan sonra servise ait büyük çöp bidonuna taşınmalıdır.
Çöp kovası kirlenmiş ise yıkanarak temizlenmeli ve kurulanmalıdır.
Oda temizliği toz kalkmayacak şekilde yapılmalıdır.
Temizlik her zaman temiz alandan kirli alana doğru yapılmalıdır.
![Page 27: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/27.jpg)
Genel ilkelerOda zemini çekçek ve faraş ile kaba
kirlerden arındırılmalı, kesinlikle fırça veya süpürge kullanılmamalıdır.
Odadaki tüm yüzeylerin (pencere önleri, radyatörler, yemek masası, etajer, vb.) tozu alınmalıdır.Bunun için uygun renkli bez kullanılmalı.
Oda zemini temiz alandan başlayarak yatak altları dahil olacak şekilde kapıya doğru paspaslanmalı.
![Page 28: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/28.jpg)
Genel ilkelerKan ve vücut sıvıları ile kirlenme olmadığı
sürece temizlik su ve sıvı deterjanla yapılmalıdır
.Kapı kolları sıvı deterjanla yıkanmış bez ile
silinmeli ve kurulanmalıdır.
Banyo ve tuvaletlerin temizliği en sona bırakılır.
Kirli mop kat arabasındaki kirli bölümüne konulur ve temiz bir mopla banyo/tuvalet zeminindeki atıklar uzaklaştırılır.
![Page 29: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/29.jpg)
Genel ilkelerDuş ve küvet temizliğinden önce fayanslar, ardından
musluk, duş teknesi ve duşa kabin veya duş perdesi sıvı deterjan veya ovma maddesi ile silinmelidir.
Lavabo ve kenarları su ve sıvı deterjan veya ovma maddesi ile temizlenir.
Aynı bez yıkandıktan sonra lavabo arkasındaki duvar silinir.
Lavabo aynası mavi bez kullanılarak cam temizleme maddesi ile silinmelidir.
Silinen tüm yüzeyler önce durulanıp ardından kurulanmalı kesinlikle ıslak bırakılmamalıdır.
![Page 30: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/30.jpg)
Genel ilkelerOda/Ofis temizliği tamamlandıktan sonra çekçek ve
faraş ile koridorda bulunan kaba kirler uzaklaştırılır.
Tüm eşyaların (sekreter masası, oturma grubu, duvar bandı, tablolar, vb.) tozu alınır, su ve sıvı deterjan ile zemin paspaslanır ve kurulanır.
Koridor temizliğinde hasta odası ve ofislerde kullanılandan farklı paspas ve kuru mop kullanılmalıdır.
Eksitus veya taburcu olan ya da başka bir servise devrolan hastanın ardından hasta bakım alanı için günlük temizlik işleminin tüm basamakları uygulanmadan yeni hasta kabul edilmez.
![Page 31: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/31.jpg)
Ameliyathane dışındaki yüksek riskli alanlarda [Yoğun Bakım Üniteleri (YBÜ), hemodiyaliz, izolasyon odaları, nötropenik hasta odaları, vb.] günlük temizliğe ek olarak yerler ve elle sık teması olan tüm yüzeyler (etejer, monitör ve ventilatör yüzeyleri, yemek masası, desk, musluk başı, kapı kolu, yatak kenarları, vb.) dezenfekte edilir.
Temizlik + dezenfeksiyon işlemi sabah saatlerinde bir kez yapılır, her kirlenme olduğunda ve her hasta değişiminde tekrarlanır.
![Page 32: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/32.jpg)
Genel ilkelerYüksek riskli alanlar için kullanılan tüm temizlik
bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.) odaya özel olmalıdır.
Su ve deterjanla temizlik yapılan alanlarda her üç odada bir temizlik solüsyonu değiştirilmelidir. Yoğun kirlenme meydana gelmişse daha sık solüsyon değişimi yapılmalıdır.
Tüm temizlik bezleri (paspas, mop, toz bezi, vb.)
kirlendikçe değiştirilmeli, kirli bezle temizlik işlemine devam edilmemelidir.
Kirlenen temizlik bezleri bekletilmeden çamaşır makinesinde sıcak su (>60C) ile yıkanarak kurutulmalıdır.
![Page 33: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/33.jpg)
Hastane Ortamında Bulunan Diğer Yüzeylerin Periyodik Temizliği
![Page 34: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/34.jpg)
Risk Düzeyi Hastane Bölümü Uygun Temizlik
Yüksek riskli alanlar
Ameliyathane, yoğun bakım üniteleri, hemodiyaliz, infeksiyon kontrol komitesi tarafından belirlenen özel alanlar (allojeneik/otolog kemik iliği nakli yapılan hastaların odaları, solid organ nakli yapılan hastaların odaları, nötropenik hasta odaları, izolasyon odaları, otopsi salonu, vb.)
Temizlik + dezenfeksiyon
Orta riskli alanlar
Laboratuvarlar, hasta odaları (banyo ve tuvaletler dahil), mutfak
Temizlik*
Düşük riskli alanlar
Hemşire, doktor odaları (banyo ve tuvaletler dahil), ofisler, kafeterya, koridorlar ve depolar
Temizlik*
*Yüzeylerin vücut sıvı ve salgıları ile kirlenmesi durumunda temizliğe ek olarak dezenfeksiyon sağlanmalı
![Page 35: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/35.jpg)
Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek?
SedyeTekerlekli sandalyeAcil arabasıÇamaşır arabasıSerum askıları
Günde en az bir kez ve kirlendikçe
Su ve deterjanla silinmeli
MobilyalarGünde bir kezAyda bir kez
Toz almaSu ve deterjanla
silinmeli
Camlar Haftada bir kez Cam temizleme maddesi ile silme ve kurulama
Perdeler Haftada bir kez Kirlendikçe
Kuru vakumYıkama
Duvarlar Gerekli görüldükçe Su ve uygun deterjanla silinmeli
Tavanlar Ayda iki kez Kuru vakum
![Page 36: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/36.jpg)
Malzeme/Yüzey Temizlenme Sıklığı Nasıl Temizlenecek?
Tavan lambaları Haftada bir kezAyda bir kez
Toz almaNemli bezle silme
Radyatörler Günde bir kezHaftada bir kez
Toz almaFırçalama
Ahşap bölgeler Günde bir kez Toz alma
Zemin Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli
Halı Kirlendikçe Su ve uygun deterjanla silinmeli
Baca kapaklarıHavalandırma boşlukları
Ayda bir kez Mekanik temizlik ve kuru vakum uygulama
Teras ve çatı Haftada bir kez Süpürme ve yıkama
![Page 37: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/37.jpg)
Gerekli görülen durumlarda periyot beklenmeden temizlik yapılır.
Yüzeylerde kan ve vücut sıvıları ile kirlenme var ise temizliğe ek olarak dezenfeksiyon yapılır.
Kirli çamaşır arabaları günde en az bir kez temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
![Page 38: İş Yeri Temizliği ve Düzeni](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022081416/56813b00550346895da39cf9/html5/thumbnails/38.jpg)
38
Teşekkürler