Is er in Nederland een rechtsvorm nodig voor social enterprise? - Presentatie - Stijn van Zon (2013)
-
Upload
stijn-van-zon -
Category
Business
-
view
134 -
download
5
description
Transcript of Is er in Nederland een rechtsvorm nodig voor social enterprise? - Presentatie - Stijn van Zon (2013)
LL.M. Financieel Recht
Ondernemen op het snijvlak van publiek en privaat: is er in Nederland een aparte rechtsvorm nodig
voor social enterprise?
Master Scriptie
Stijn H.P. van Zonaugustus 2013
Social enterprise…
“Een sociale onderneming […] is een onderneming die “Een sociale onderneming […] is een onderneming die vooral een sociaal effect beoogt, en niet zozeer een zo groot mogelijke winst voor de eigenaren of de aandeelhouders. Zij is actief op de markt en levert goederen en diensten op een ondernemers- en innovatieve wijze, waarbij zij de winsten in hoofdzaak voor het realiseren van sociale doelstellingen voor het realiseren van sociale doelstellingen aanwenden.”
- Definitie Europese Commissie
… is geen traditionele onderneming…
“Een sociale onderneming […] is een onderneming die “Een sociale onderneming […] is een onderneming die vooral een sociaal effect beoogt, en niet zozeer een zo groot mogelijke winst voor de eigenaren of de aandeelhouders . Zij is actief op de markt en levert goederen en diensten op een ondernemers- en innovatieve wijze, waarbij zij de winsten in hoofdzaak voor het realiseren van sociale doelstellingen voor het realiseren van sociale doelstellingen aanwenden.”
- Definitie Europese Commissie
… maar ook geen goed doel.
“Een sociale onderneming […] is een onderneming die “Een sociale onderneming […] is een onderneming die vooral een sociaal effect beoogt, en niet zozeer een zo groot mogelijke winst voor de eigenaren of de aandeelhouders. Zij is actief op de markt en levert goederen en diensten op een ondernemers- en innovatieve wijze , waarbij zij de winsten in hoofdzaak voor het realiseren van sociale doelstellingen voor het realiseren van sociale doelstellingen aanwenden.”
- Definitie Europese Commissie
Aandacht voor social enterprise groeit…
“Social business I believe is key to a more sustain able, responsible and inclusive future for Europe.”
– José Manuel Barosso , voorzitter Europese Commissie
“We want to use legal systems, budgets and financing t o create the best possible ecosystem for social entrepreneurship .”best possible ecosystem for social entrepreneurship .”
– Michel Barnier, Eurocommissaris interne markt en diensten
… en wereldwijd worden er aparte rechtsvormen voor in het leven geroepen,
En ook in:
België, Italië, Finland, Portugal, Frankrijk, Polen en Zuid Afrika.
… maar in Nederland niet.
Is er in Nederland een aparte rechtsvorm nodig voor social enterprise?
Agenda
1 Social EnterpriseWat is social enterprise?
3 Nederland: Juridische AnalyseHoe geschikt zijn bestaande Nederlandse rechtsvormen?
2 RechtsvormenWaarom aparte rechtsvormen?
4 Nederland: Praktijk OnderzoekWat zijn de wensen uit de praktijk?
C Conclusie
4 Wat zijn de wensen uit de praktijk?
1 Social Enterprise
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
3 Nederland: Juridische Analyse
2 RechtsvormenWaarom aparte rechtsvormen?
4 Nederland: Praktijk Onderzoek
C Conclusie
4
Traditionele rechtsvormen zijn niet gemaakt voor social enterprise…
� geen aandelen� niet gericht op winst
NADELEN NON-PROFIT
� fiduciaire verplichtingen� beleggers verwachten
NADELEN FOR-PROFIT
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
� niet gericht op winst� gelimiteerde winstuitkering� gelimiteerde mogelijkheid
tot commerciële activiteiten
� beleggers verwachten marktconform rendement
� sociale continuïteit kan in gevaar komen
� geen sociaal signaal
Voornaamste gevolg:gelimiteerde toegang
tot kapitaal
Voornaamste gevolg:geen borging van de
maatschappelijke doelstelling op de lange termijn
VOORDELEN APARTE RECHTSVORM
� verbeterde toegang tot de kapitaalmarkt� heldere balans tussen financiële en sociale impact� herkenbaar merk voor erkenning en herkenning
… vandaar dat er wereldwijd nieuwe rechtsvormen voor worden gecreëerd.
CIC L3C BENEFIT CORPORATION
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
OPRICHTING
FINANCIELE ASPECTEN
BESTUUR, TOEZICHT EN BELANGHEBBENDENBESTUUR, TOEZICHT EN BELANGHEBBENDEN
TRANSPARANTIE
De CIC (VK) is een aparte rechtsvorm met zowel profit als non -profit elementen.
CIC L3C BENEFIT CORPORATION
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
OPRICHTING� Commerciële rechtsvorm met statutaire maatschappelijke doelstelling� Community Interest Test
FINANCIELE ASPECTEN� Mogelijkheid tot aandelenuitgifte � Gelimiteerde winst- en vermogensuitkering (dividend cap en asset lock)
BESTUUR, TOEZICHT EN BELANGHEBBENDENBESTUUR, TOEZICHT EN BELANGHEBBENDEN� Verplichte consultatie van belanghebbenden� CIC Regulator (doorlopend toezicht)
TRANSPARANTIE� CIC Report (verplichte jaarlijkse maatschappelijke rapportage)
1 Social Enterprise
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
3 Nederland: Juridische AnalyseHoe geschikt zijn bestaande Nederlandse rechtsvormen?
2 Rechtsvormen
4 Nederland: Praktijk Onderzoek4
C Conclusie
Zowel stichting als BV zijn beter geschikt dan hun buitenlandse tegenhangers.
+ maatschappelijke uitstraling
STICHTING
+ commerciële rechtsvorm
BV
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
De stichting mag commerciële activiteiten ontplooie n en het bestuur
+ maatschappelijke uitstraling
+ fiscale regelingen (ANBI)
+ commerciële stichting
– geen aandelen
– gelimiteerde winstuitkering
+ commerciële rechtsvorm
+ aandelen en winstuitkering
+ belangenpluralisme
– geen borging sociale doel
– geen bescherming van het sociale kapitaal
De stichting mag commerciële activiteiten ontplooie n en het bestuur van de BV in Nederland kent een minder sterke fiduc iaireverplichting tot winstmaximalisatie dan in het buit enland.
De BV lijkt in principe juridisch geschikt voor soc ial enterprise.
1 Social Enterprise
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
3 Nederland: Juridische Analyse
2 Rechtsvormen
4 Nederland: Praktijk OnderzoekWat zijn de wensen uit de praktijk?4 Wat zijn de wensen uit de praktijk?
C Conclusie
Van de social enterprises is minder dan de helft tevreden met hun huidige rechtsvorm.
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
Bron: Percentage social enterprises dat tevreden is met hun huidige rechtsvorm en percentage dat hun rechtsvorm geschikt vindt voor social enterprise (vraag 11). Eigen onderzoek (n=26).
65% vindt een nieuwe rechtsvorm hard of zelfs heel hard nodig.
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
Bron: Percentage social enterprises dat een nieuwe rechtsvorm hard nodig of heel hard nodig vindt (vraag 15). Eigen onderzoek (n=26).
Niet per se juridische noodzaak voor een aparte rec htsvorm voor social enterprise aangezien de BV geschikt zou moeten zijn.
Maar de vraag vanuit de praktijk is zeker aanwezig.Waarom?
Top 3 factoren bij de rechtsvormkeuze zijn geen sterke kanten van de BV.
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
Bron: Percentage social enterprises dat een factor heeft aangemerkt als belangrijk bij de keuze voor een rechtsvorm (vraag 12). Eigen onderzoek (n=26).
Ook in Nederland zijn conventionele rechtsvormen niet ideaal...
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
– de mogelijkheid tot uitgifte van aandelen
– de mogelijkheid tot uitkeren van rendement
De STICHTING mist:
– social uitstraling
– bescherming van het sociale kapitaal
– lange-termijn borging van de maatschappelijke doelstelling
De BV mist:
Maar wat dan wel?
• Modaliteit van NV of BV– Inclusief mogelijkheid tot winstuitkering
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
– Inclusief mogelijkheid tot winstuitkering– Maar ook inclusief regels omtrent bescherming
van het sociale kapitaal
• Preventieve maatschappelijke toets of onderneming voldoet aan criteria– Daarna niet per se doorlopend toezicht
1 Social Enterprise
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
3 Nederland: Juridische Analyse
2 Rechtsvormen
4 Nederland: Praktijk Onderzoek4
C Conclusie
Dus: is er in Nederland een aparte rechtsvorm nodig voor social enterprise?
Juridisch gezien mijns inziens niet per se nodig
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
inziens niet per se nodig
Maar de vraag uit de praktijk is wezenlijk
Een aparte rechtsvorm ook een groot stuk legitimite it voor de sector met zich mee. Het zou een signaal zijn vanuit de wetgev er dat social
enterprise in Nederland als belangrijk wordt gezien en aangemoedigd dient te worden, net zoals dat in de ons omringende landen gebeurd.
Als je maar drie dingen onthoudt uit deze presentatie, onthoud dan dat:
1
Social Enterprise Rechtsvormen Juridische Analyse Praktijk Onderzoek Conclusie
1
3
… social enterprise de ondernemingsvorm van de toekomst is.
… de Nederlandse overheid achter loopt t.o.v. de VS en de EU
2 … traditionele rechtsvormen niet zijn afgestemd op gebruik door social enterprise.
3 … de Nederlandse overheid achter loopt t.o.v. de VS en de EU bij het faciliteren en stimuleren van de sociale economie.