Introdans Jaarverslag 2013 Bevlogen en bewogen

jaarverslag 2013 Bevlogen en bewogen

Introdans schrijft moderne geschiedenis. | Grand old ladies zetten de toon. | Introdans heeft er goud mee in handen. | Een programma als dit…doet dansliefhebbers op het puntje van hun stoel zitten. | Veel variatie, een cast die zeer goed op dreef is bij vlagen fascinerende choreografieën. | …prachtig voorbeeld van vormperfectie. | Elke beweging klopt. | …scherp en met focus gedanst. | Wonderschoon. | …innemend uitgevoerd. | …zeer toegankelijk. | Om verliefd op te worden. | Herkenbare thema’s, toegankelijke moderne dans, en een flinke dosis humor. | Je bent een bofkont als je ouders je meenemen naar een voorstel-ling van Introdans Ensemble voor de Jeugd. | Sierlijke en spran-kelende duetten, solo’s en groepsdansen wisselen elkaar in hoog tempo af. Het is een indrukwekkende afsluiter. | …op een veel-zijdige en heldere manier uitgewerkt. | …biedt Introdans een diverse en bijzondere avond. | Mooi contrast in dansstijlen. | Het is ongelofelijk hoeveel dansbewegingen er mogelijk zijn, ter-wijl tegelijkertijd een volmaakt lijnenspel zorgt voor helderheid en eenheid. | …zeer boeiend om naar te kijken. | …leidt tot een adembenemende dansavond. | ...een voorstelling met vrolijke en spannende muziek, indrukwekkende kostuums en een heerlijke dosis relativerende humor. | Een geniale voorstelling. | …kin-

jaarverslag 2013 Bevlogen en bewogen


Filippo Pelacchi, Jorge Pérez Martínez, Rashaen Arts en Rubén Ventoso Sanromán in Chairman Dances, choreografie Lucinda Childs

3

Voorwoord

Introdans is vanaf 2009 onderdeel van de basisinfrastructuur van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap en is ook opgenomen in de Cultuurplanperiode 2013-2016. Met het Jaarverslag 2013, getiteld Bevlogen en bewogen, legt Introdans verantwoording af over het eerste jaar van deze Cultuurplanperiode.

In 2013 realiseerde Introdans alle voorgenomen voorstellingen en activiteiten. Beide dansersensembles presenteerden nieuwe tourneeprogramma’s, met repertoire dat exclusief bij Introdans te zien is. Introdans vervolgde de tournee van HARTSLAG en presenteerde twee nieuwe programma's voor volwassenen en jongeren: MODERNE MEISJES en OORLOG&VREDE. Introdans Ensemble voor de Jeugd danste in 2013 drie verschillende programma's voor kinderen en families: LEVEDELIEFDE, BONT EN BLAUW en MIXVAN-MATS. Beide dansersensembles traden op in de combinatieprogramma’s END OF SEASON en KERSTGALA. Dansers van Introdans ontplooiden hun eigen choreografisch talent en maakten werk voor het programma DANSERSMAKEN2013. En de gespecialiseerde educatieafdeling Introdans Interactie ontwikkelde binnen en buiten school uiteenlopende activiteiten en bouwde hun voorbeeldfunctie verder uit.

Onze internationale activiteiten kregen in 2013 een vervolg. Wij presenteerden voorstellingen en activiteiten in België, Duitsland, Finland, Indonesië, Maleisië, Rusland, Spanje, Verenigde Staten van Amerika en Zuid-Afrika.

Wij zijn onze subsidiënten, sponsors, Vrienden, medewerkers, samenwerkingspartners en ons publiek dankbaar voor hun steun, enthousiasme en inzet om onze Introdans-missie al meer dan 40 jaar te kunnen realiseren.

Arnhem, 29 maart 2014

directie Introdans Roel Voorintholt, Artistiek directeur Ton Wiggers, Algemeen directeur

4

Ensemble in Bench, choreografie Jennifer Muller

Inhoudsopgave

1.0 Missie en beleid 2.0 Artistiek beleid: Een gezelschap met twee ensembles èn een afdeling educatie2.1 Repertoire voor volwassenen 2.2 Repertoire voor de jeugd 2.3 Combinatieprogramma’s 2.4 Introdans Interactie 3.0 Zakelijk beleid 3.1 Kwantificering output en publieksbereik 3.2 Subsidiënten en sponsoring 3.3 Public relations en marketing 3.4 Personeelszaken 3.5 Tableau de la troupe 3.6 Beknopt financieel verslag 4.0 Internationalisering - 2013 Introdans in beeld

5

1.0 Missie en beleid

Introdans is trouw aan zijn missie. Vanaf de oprichting in 1971 is deze onveranderd gebleven: de danskunst in Nederland en de belangstelling voor deze danskunst te bevorderen, alsook de promotie van de Nederlandse danskunst in het buitenland. Alle drie kernen van Introdans dragen bij aan de bevordering van de danskunst en dankzij deze ambitie is Introdans uitgegroeid tot een uniek dansgezelschap. De voorstellingen zijn te zien in de Nederlandse theaters en beide dansensembles reizen wereldwijd. De gespecialiseerde educatieafdeling Introdans Interactie werkt in de eigen regio en ook ver daarbuiten. Vanwege deze bijzondere missie is H.K.H. Prinses Margriet der Neder-landen Beschermvrouwe van Introdans.Introdans presenteert moderne balletvoorstellingen binnen de thema’s Oude meesters en Eigentijdse partners en investeert in jong choreografisch-/danstalent. Verschillende choreografen creëren voor Introdans balletten, waarin klassieke elementen gecombineerd worden met moderne technieken. Introdans Ensemble voor de Jeugd presen-teert repertoire uit de Schatkist van Introdans, en ook speciaal voor het ensemble gecreëerd werk. In heel Europa is geen vergelijkbaar gezelschap te vinden, dat moderne balletvoorstellingen voor kinderen presenteert. Introdans Ensemble voor de Jeugd bekleedt dan ook een unieke positie. Introdans Interactie biedt binnen én buiten school – voor jong en oud – een omvangrijk aanbod van educatieve activiteiten, dagprojecten, interactieve workshops en kijkjes achter de schermen, dit alles gekoppeld aan de thematiek van het repertoire van beide Introdansensembles. Ook organiseert Introdans Interactie inspiratiedagen voor docenten en verdiepingsprogramma’s voor bijzondere doelgroepen

7

De Groene Tafel van Kurt Jooss staat sinds 2006 op het repertoire van Introdans en heeft in de uitvoering van nu niets aan glans verloren. Introdans vertolkt Jooss’ intenties

gedegen en legt eens te meer de tijdloze waarde van dit meesterwerk bloot. (trouw)

©

Erw

in O

laf

|

grap

hic

desi

gn d

ével

p

End of Season Schouwburg Arnhem vr 21 juni 20.15 uur za 22 juni 20.15 uur026-4437343/mssa.nl

© H

ans

Ger

rits

en

Kerstgala

Jorge Pérez Martínez en Salvatore Castelli in De Groene Tafel, choreografie Kurt Jooss

9

2.0 Artistiek beleid

Introdans biedt onderdak aan twee dansersensembles: Introdans en Introdans Ensemble voor de Jeugd. Beide ensembles opereren zelfstandig en creëren beide moderne balletvoorstellingen. Daarnaast is, vanaf de opricht-ing in 1971, educatie een specialistische peiler. Onder leiding van Roel Voorintholt is het artistieke beleid in het eerste jaar van de Cultuurplanperiode 2013-2016 verder uitgebouwd. Zowel in de keuze van choreografen als in de samenstelling van de programma’s werkt Introdans binnen drie thema’s: Oude meesters, Eigentijdse partners en jong choreografisch-/danstalent. Beide dansersensembles presenteerden nieuwe tourneeprogramma’s, met repertoire dat exclusief bij Introdans te zien is.

Ensemble in No Longer Silent, choreografie Robert Battle

Door het ‘oude meesterwerk’ van Jooss en de recente creatie van Battle te combineren in één programma biedt Introdans een diverse en bijzondere

avond, met strijd en onderdrukking als centrale thema’s. (dansmagazine)

10

Ensemble in Kilar, choreografie Lucinda Childs

Grand old ladies zetten de toon…Introdans heeft er goud mee in handen…een programma als dit doet dansliefhebbers op het puntje van

hun stoel zitten (de volkskrant over MODERNE MEISJES)

11

2.1. Repertoire voor volwassenen

In 2013 zijn drie verschillende programma's voor volwassenen en jongeren gedanst. Introdans vervolg-de in 2013 de tournee van HARTSLAG (première in 2012 met werk van Cayetano Soto, Nacho Duato en Thierry Malandain) en presenteerde twee nieuwe programma's voor volwassenen en jongeren.

In het voorjaarsprogramma MODERNE MEISJES stonden drie vrouwelijke choreografen uit Amerika centraal: Jennifer Muller, Twyla Tharp en Lucinda Childs. Lucinda Childs maakte met Kilar een nieuwe creatie voor Introdans, exclusief voor Nederland want Childs had tot dan toe nog geen nieuw werk voor een Nederlands gezelschap gecreëerd. Van haar hand was ook het majestueuze Chairman Dances op muziek van John Adams weer bij Introdans te zien. In combinatie met het energieke Junk Duet (Twyla Tharp) en het indringende Bench (Jennifer Muller) was MODERNE MEISJES een zinderend voorjaarsprogramma waarin de dansers excelleerden in muzikaliteit en beweging.

In het najaarsprogramma OORLOG&VREDE danste Introdans het meesterwerk De Groene Tafel (Kurt Jooss) en No Longer Silent (Robert Battle). De reprise van Jooss’ meesterwerk, een klassieker in de dansgeschiedenis, vormde een mooi contrast met het recentere en eigentijdse werk van Robert Battle. De Groene Tafel van de Duitse choreograaf Kurt Jooss, dateert uit 1932 en wordt alom beschouwd als een van de belangrijkste dansstukken van de afgelopen eeuw. De choreografie is opgebouwd uit acht scènes die commentaar leveren op de zinloosheid van oorlog en de verschrikkingen die er het gevolg van zijn. Jooss doet dit in een bewegings- en gebarentaal die zó puur en zó tot de essentie is teruggebracht, dat het werk tot op de dag van vandaag imponeert. Extra bijzonder is dat de muziek van Frederick A. Cohen, waarop Jooss zijn magnum opus zette, live werd uitgevoerd op twee

pianovleugels door Kimberly Harrison en Sebastiaan Oosthout. Amerikaan Robert Battle, artistiek directeur van de prestigieuze Alvin Ailey Dance Company, tekende voor de choreografie No Longer Silent. Hij gebruikte daarvoor Ogelala, een ‘vergeten muziekstuk’ van de Tsjechische componist Erwin Schulhoff, wiens werk door het naziregime in Duitsland werd gedwars-boomd en tijdens de Tweede Wereldoorlog niet mocht worden uitgevoerd. Het complete Introdans-tableau stond doorlopend op het toneel, in een choreografie waarin chaos en eenheid, collectiviteit en individua-lisme en strijd en overgave elkaar met overweldigende vaart afwisselen. Voor OORLOG&VREDE ging Introdans een samenwerking aan met Stichting Liberation Route Europe: in de periode van de herdenking van de Slag om Arnhem en Operation Marget Garden was er een premièreweekeinde in Nijmegen en Arnhem met aansluitend een Liberation Party. Tijdens de tournee werd voorafgaand aan de voorstelling een korte film getoond waarin het koes-teren van vrijheid centraal stond.

2.1 Repertoire voor volwassenen

Het repertoire 2013 in een overzicht:

HARTSLAG speelperiode 7 september 2012 - 29 januari 2013

voor verdere gegevens zie jaarverslag 2012

MODERNE MEISJES speelperiode 8 februari - 14 juni 2013

het programma bestond uit:

Chairman Danceschoreografie Lucinda Childs | instudering en repetitor Diane Matla | muziek John Adams, The Chairman Dances (uit de opera Nixon in China, uitgevoerd door San Francisco Symphony o.l.v. Edo de Waart, Electra/Nonesuch 979144-2) | decor- en lichtontwerp Dominique Drillot | kostuumontwerp Jean Michel Lainé | decoruitvoering Theatex | kostuumuitvoering Merlijn Koopman | duur ± 14 minuten | wereld- première 26 december 2000, Les Ballets de Monte Carlo, Monte Carlo (mc) | première bij Introdans 6 februari 2009, Arnhem

Junk Duetchoreografie Twyla Tharp | instudering Stacy Caddell | repetitor Kevin Cregan | muziek Donald Knaack, The Junkman (van Junk Music, The Known by Heart Duet, uitgave 1996, The Moo Group, isbn #7 35885307721) | kostuumontwerp Santo Loquasto | lichtontwerp Jennifer Tipton, bewerking door Joop Caboort | kostuumuit-voering Martine Douma | duur ± 10 minuten | wereld-première 3 november 1998, American Ballet Theatre, New York City (usa) | première bij Introdans 30 maart 2002, Arnhem

Kilarchoreografie Lucinda Childs | repetitor Diane Matla | muziek Wojciech Kilar, Piano Concerto, de delen: An-dante Con Moto, Corale, Toccata (van Piano Concerto, uitgevoerd door Warsaw National Philharmonic Choir and Orchestra en Waldemar Malicki, o.l.v. Antoni Wit, uitgave 2006, Naxos Rights, b000fvqut4) | decor-, kostuum- en lichtontwerp Dominique Drillot | kostuumuitvoering Merlijn Koopman, Martine Douma | vervaardiging frames Gebroeders Slegers | vervaardi-ging decor Helldörfer Lasbedrijf en Showtex | duur ± 25 minuten | wereldpremière bij Introdans 8 februari 2013, Arnhem

Benchchoreografie Jennifer Muller | instudering Rosie Lani Fiedelman, Seiko Fujita | repetitor Kevin Cregan | muziek Jocelyn Pook, Requiem Aeternam, Migrations, Masked Ball, Goya’s Nightmare, Flood (van Flood, uitgevoerd door Jocelyn Pook en anderen, uitgave 1999, emi Europe, asin b00001r3fe); Dionysus, Yel-low Fever Psalm, Hell Fire & Damnation, Take Off Your Veil (van Untold Things, Real World Records, crdw93); Running Through the Night (soundtrack van Rendez-vous a Brick Lane, uitgave 2008, Cristal Records, ean 0794881887828); Courtroom Drama (soundtrack van The Merchant of Venice, uitgave 2004, Decca, b0003804-02) | decorontwerp Jennifer Muller | kostuumontwerp Stageworks | lichtontwerp Jeff Croiter | audiovisueel ontwerp Kevin Harkins | kostuum-uitvoering Merlijn Koopman i.s.m. atelier Introdans | lichtuitvoering Jennifer Muller i.s.m. Berry Claassen | duur ± 32 minuten | wereldpremière 9 juni 2009, Jennifer Muller/The Works, New York City (usa) | première bij Introdans 8 februari 2013, Arnhem

OORLOG&VREDE speelperiode 20 september 2013 – 29 januari 2014

No Longer Silentchoreografie Robert Battle | instudering Marlena Wolfe | repetitor Diane Matla | muziek Erwin Schulhoff, Ogelala (Op. 53, Ballettmysterium, 1925, opnieuw uitgevoerd door New Juilliard Ensemble o.l.v. James Conlon, niet verkrijgbaar) | decorontwerp Mimi Lien | kostuumontwerp Fritz Masten | lichtontwerp Nicole Pearce | decoruitvoering La Strada, Rijen en Roma BV, Rijen | kostuums met dank aan de Juilliard School, New York | duur ± 31 minuten | wereldpremière 13 december 2007, Juilliard School, New York | première bij Introdans 5 februari 2010, Arnhem

13

Yulanne de Groot en Rashaen Arts in Junk Duet, choreografie Twyla Tharp

Prachtig voorbeeld van vormperfectie (…) Elke beweging klopt. (trouw over Kilar)

…accuraat spitzenwerk…knipoog naar de klassieke grand pas de deux. (nrc handelsblad over Junk Duet)

14

Introdans Ensemble voor de Jeugd danst Crucible, choreografie Alwin Nikolaïs

…een sensationele belevenis. (theaterkrant over Crucible)

De Groene Tafelchoreografie Kurt Jooss | muziek F.A. Cohen | kostuum-ontwerp Hein Heckroth | licht-en decorontwerpHermann Markard | supervisie productie Jeanette Vondersaar | instudering Jeanette Vondersaar,Claudio Schellino | repetitor Thérèse Laurant | realisatie lichtontwerp Jan Hofstra | pianistenSebastiaan Oosthout en Kimberly Harrison | vleugels Evert Snel Piano’s & Vleugels | kostuumsmet dank aan Ballett Mainz, Ballett Krefeld Mönchengladbach en Ballett Essen | decoruitvoeringWassink Decoratelier | duur ± 35 minuten | wereld-première 3 juli 1932, Folkwang Tanzbühne, Parijs |première bij Introdans 16 september 2006, Arnhem

2.2 Repertoire voor de jeugd

Introdans Ensemble voor de Jeugd danste in 2013 drie verschillende programma's voor kinderen en families. Tot en met februari werd de voorstelling LEVEDE-LIEFDE gedanst met daarin zeven balletten (van Fernando Melo, Ivgi&Greben, Mats Ek, David Mid-dendorp, Cayetano Soto, Ohad Naharin en Nacho Duato) met de liefde als universeel thema.

In BONT EN BLAUW nam Introdans Ensemble voor de Jeugd het jonge publiek mee in de fanta-sievolle wereld van Alwin Nikolaïs. Deze beroemde Amerikaanse kunstenaar maakte niet alleen choreo-grafieën, maar ontwierp zelf ook licht, geluid, decor en kostuums, wat resulteerde in een uniek oeuvre van in totaal zo’n honderd magische producties. Introdans is er trots op dat het de exclusieve rechten heeft verwor-ven om Nikolaïs’ werk in Nederland te mogen dansen. In BONT EN BLAUW voerde Introdans Ensemble voor de Jeugd voor het eerst zijn meesterwerk Crucible op. Door een ingenieus gebruik van spiegels en uitgek-iende belichting lijkt het bij deze choreografie net of je naar de rijke schakeringen van een caleidoscoop kijkt.

15

Tussen de talloze andere succeswerken van Nikolaïs nam verder ook Tensile Involvement een bijzondere plaats in. In deze bijna zestig jaar oude choreografie excelleren de dansers in een wirwar van elastieken. Van de jonge Nederlandse choreograaf David Mid-dendorp bracht Introdans Ensemble voor de Jeugd in dit programma Blue Journey, een geestig werk waarin live-dans en filmbeelden op heel geraffineerde wijze in elkaar overvloeien. Nieuw voor het gezelschap was ook het prachtige Short Circuit van de Zwitserse choreograaf Jérôme Meyer, waarin – net als in Blue Journey – met gebruik van hedendaagse technologie een heel spannende mix van dans en video tot stand werd gebracht.

In het najaar 2013 ging de succesvolle voorstelling MIXVANMATS in reprise. De Zweedse choreograaf Mats Ek wordt wereldwijd beschouwd als een van de belangrijkste danskunstenaars van zijn generatie. Eks choreografieën mogen dan niet speciaal voor kinderen zijn gemaakt, zijn wondere wereld, vol geestige en absurde vondsten en altijd betoverend muzikaal, blijkt wel heel erg aan te spreken bij een jong publiek.In zijn På Norrbotten (Hoog in het Noorden) trok een curieuze stoet dorpsfiguren op traditionele volks-muziek uit Lapland als in een vrolijke droom voorbij. Wat de karakters precies uitdrukken en waar hun ontmoetingen voor staan, is niet zo belangrijk om Eks werk te kunnen waarderen. Iedereen mag er zijn eigen fantasie op loslaten. Ook in Parken is de verbeelding aan de macht. Maar behalve een surrealistisch sprookje is Parken ook een veeleisende choreografie waarin de dansers, in virtuoze duetten en solo’s en met veel hoge sprongen, het beste van zichzelf lieten zien.

LEVEDELIEFDE speelperiode 13 oktober 2012 – 3 februari 2013

voor verdere gegevens zie jaarverslag 2012

BONT EN BLAUW speelperiode 2 maart 2013 – 24 mei 2013


Crucible | Noumenon | Dime in the Slot | Two not yet together | Tensile Involvementchoreografie Alwin Nikolaïs | reconstructie en instude-ring Alberto del Saz | instudering en repetitor Iris Reyes | muziek-, decor-, kostuum- en lichtontwerp Alwin Nikolaïs | decoruitvoering Wassink Decoratelier (Cruci-ble), Lastrada (Noumenon, Dime in the Slot en Two not yet together) en Atelier Introdans (Tensile Involvement) | kostuumuitvoering Atelier Introdans (Noumenon), Nelly van de Velden (Crucible, Dime in the Slot en

Two not yet together), met dank aan Nikolais/Louis Foundation (Tensile Involvement) | duur ± 37 minuten | wereldpremière Crucible, Durham, North Carolina, 1985; Noumenon, New York City, 1955; Dime in the Slot en Two not yet together (uit Mechanical Organ), Parijs, 1982; Tensile Involvement, New York City, 1955

Short Circuitchoreografie Jérôme Meyer | assistent van de choreograaf Isabelle Chaffaud | repetitor Iris Reyes | audiovisueel software ontwerp Marcus Graf | kostuum-, decor- en lichtontwerp Jérôme Meyer | decoruitvoering Wassink Decoratelier | kostuumuitvoering Nelly van de Velden | duur ± 9 minuten | wereldpremière 29 oktober 2009, Korzo Theater, Den Haag | première bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 2 maart 2013, Arnhem Short Circuit is een co-productie van MC Meyer-Chaffaud & Marcus Graf in opdracht van Korzo Producties.

Mathieu di Scala, Mirko Campigotto, Vivian Sauerbreij, Alberto Villanueva Rodríguez, Alexis Geddes, Jurriën Schobben en Merel Janssen in

Tensile Involvement, choreografie Alwin Nikolaïs

Deze voorstelling moet gezien worden door iedereen die openstaat voor pure theatermagie. Ongeacht de leeftijd. (de gelderlander over BONT EN BLAUW)

Blue Journeychoreografie David Middendorp | instudering en repeti-tor Iris Reyes | muziek Radiohead, Street Spirit (van The Bends, uitgave 1995, Parlaphone, 7243 8 29626 2 5); Videotape (van In Rainbows, uitgave 2007, XL Recordings xlcd 324) | animatie David Middendorp | kostuumontwerp Dorine van IJsseldijk | lichtontwerp Berry Claassen | kostuumuitvoering Marie Jacobse | decoruitvoering Helldörfer Lasbedrijf en Theatex | duur ± 9 minuten | wereldpremière bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 18 oktober 2008, Arnhem

MIXVANMATS speelperiode 18 oktober 2013 – 11 juni 2014


På Norrbotten choreografie Mats Ek | muziek traditionele tradi-tionele volksmuziek uit Lapland (uitgevoerd door

17

J.P. Nyströms, opname 1985, niet verkrijgbaar) | decor- en kostuumontwerp Karin Ek met dank aan Katrin Brannström | lichtontwerp Jörgen Jansson | kostuumuitvoering Merlijn Koopman | instudering Iris Reyes, Veli-Pekka Peltokallio en Pompea Santoro | repetitor Iris Reyes | duur ± 30 minuten | wereldpremi-ère 20 februari 1985, Cullberg Ballet, Malmberget (SE) | première Introdans Ensemble voor de Jeugd 9 oktober 2010, Arnhem

Parken choreografie Mats Ek | muziek Ingvar Lidholm, epiloog uit Riter (London Symphony Orchestra o.l.v. Sixten Ehrling, opname 1965, Swedish Society Discofil scd 1027); Jean Sibelius, Valse Triste (Academy of St. Mar-tin in the Fields o.l.v. Neville Marriner, opname 1979, uitgave 2006, Decca 442 8196); Mikis Theodorakis, Tupamaros (uitgevoerd door Los Calchakis van État de Siège, (her-) uitgave 2006, FM Records fm 1488);

Aymeric Aude in Short Circuit, choreografie Jérôme Meyer

Camille Saint-Saëns, Danse Macabre (Orchestre de Paris o.l.v. Daniel Barenboim, opname 1981, Deutsche Grammophon 474 612-2); George Elkin (opname in eigen beheer, niet verkrijgbaar); Arne Nordheim, Spur (uitgave 2003, Unicorn rhs 357/8); Richard Wagner, Walkürenritt (uit Die Walküre, Berliner Philarmoniker en diverse solisten o.l.v. Herbert von Karajan, opname 1966, uitgave 1998, Deutsche Gram-mophon 415145-2); Camille Saint-Saëns, Le Deluge (Orchestre de Paris o.l.v. Daniel Barenboim, opname 1981, Deutsche Grammophon 474 612-2) | decor- en kostuumontwerp Marie-Louise Ekman met dank aan Katrin Brannström | lichtontwerp Jörgen Jansson | de-coruitvoering Wassink Decoratelier | kostuumuitvoering Merlijn Koopman, Asalia Khadjé, Marry Zonneveld | instudering Iris Reyes, Veli-Pekka Peltokallio en Pom-pea Santoro | repetitor Iris Reyes | duur ± 35 minuten | wereldpremière 23 maart 1987, Cullberg Ballet, Gevle (se) | première bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 9 oktober 2010, Arnhem

2.3 Combinatie Introdans en Introdans Ensemble voor de Jeugd

In goede traditie traden ook in 2013 beide dansersensembles op in combinatieprogramma’s. Tijdens END OF SEASON werd - met de zomer in het vooruitzicht - repertoire gedanst van Hans van Manen, David Middendorp, Laurent Drousie en Jen-nifer Muller. In de kerstperiode presenteerde Introdans een speciaal samengesteld programma. Tijdens het sfeervolle KERSTGALA stonden de dansers van zowel Introdans als Introdans Ensemble voor de Jeugd op het podium. De verwachtingen voor KERSTGALA waren hoog, want publieksfavoriet Messiah van Ed Wubbe stond op het programma. De dynamiek in dit ballet is ongekend: duetten en groepsstukken wis-selen elkaar in hoog tempo af. Deze klassieker uit het Nederlandse balletrepertoire is een ode aan de muziek van Händel en de choreografie is, net als de muziek-compositie, contrastrijk. Naast Messiah stond op het programma: het speelse Master of Puppets van Jérôme Meyer/Isabelle Chaffaud, het betoverende Evening Songs van oude meester Jirí Kylián, Introdanspremières

Blue Journey, choreografie David Middendorp

Parken, choreografie Mats Ek

‘Introdans Ensemble voor de Jeugd laat zien hoe creatieve ideeën met dans en technologie

succesvol uitgewerkt kunnen worden tot choreografieën die tot de verbeelding spreken’

(cultuurbewust over BONT EN BLAUW)

Clair de lune van Jody Sperling en Descamino de dos van Mattia Russo/Diego Tortelli én de wereld-premières van nieuwe werken van Introdansers Laurent Drousie en Jorge Pérez Martínez. Bij deze wereldpremières tekende de Arnhemse kunstenaar Albert van der Weide live het decor.

END OF SEASON speelperiode 21 en 22 juni 2013


Squareschoreografie Hans van Manen | assistent choreograaf Arlette van Boven | muziek Erik Satie, Trois Gymno-pédies voor piano (door Bojan Gorisek, uitgave 1984, Audiophile Classics, apc 101014); Trois Gymnopédies (orkestbewerking Claude Debussy, door Orchestre Symphonique et Lyrique de Nancy o.l.v. Jerome Kaltenbach, opname 1997, uitgave 1999, Naxos) | kostuumontwerp Hans van Manen | decorontwerp Bonies | lichtontwerp Joop Caboort | instudering Arlette van Boven | repetitor Iris Reyes | duur ± 21 minuten | wereldpremière 24 juni 1969, Nederlands Dans Theater, Parijs | première bij Introdans 29 septem-ber 2001, Arnhem | première bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 22 september 2007, Arnhem

Bread-peacechoreografie David Middendorp | muziek Tom Waits, Big in Japan (van Mule Variations, uitgave 1999, Jalma Music 6547-2); Tom Waits, fragment uit Ice cream man (van Closing Time, uitgave 1973, Elektra Entertainment 7559-60836-2); Roberta Flack, The first time ever I saw your face (van The very best of Roberta Flack, uitgave 2006, Rhino Entertainment 8122-73332-2) | kostuu-montwerp David Middendorp | lichtontwerp David Middendorp | repetitor Iris Reyes | duur ± 10 minuten | wereldpremière 20 juli 2002, Ballet Theater München (de) | première bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 24 februari 2007, Arnhem

19

Luxchoreografie Laurent Drousie | muziek Gioachino Rossini, La gazza ladra (van Rossini Overtures, door Philharmonia Orchestra o.l.v. Carlo Maria Giulini, EMI records, 5099908520425); Jacques Offenbach, Orpheus in der unterwelt (van Ouvertures door Royal Philharmonic Orchestra London o.l.v. Farnk Shipway, uitgave 1994, Point Classics 2671472) | kostuumontwerp Laurent Drousie in samenwerking met atelier Introdans | decorontwerp Berry Claassen in samen-werking met Laurent Drousie | lichtontwerp Berry Claassen | repetitor Kevin Cregan | duur ± 15 minuten | wereldpremière Introdans 26 december 2012, Arnhem

Bench (zie MODERNE MEISJES)

Karin Lambrechtse, Mathieu di Scala, Jamy Schinkelshoek en Alexis Geddes in Squares,

choreografie Hans van Manen

Fijne verwarring door live-dans en animatiebeeld door elkaar te laten overlopen. (nrc handelsblad over Blue Journey)

20

KERSTGALA speelperiode 26-27-28-29 december 2013


Lines nr. 1 - solo choreografie Laurent Drousie | muziek Georg Friedrich Händel, Recitativo en Aria (uitgevoerd door Freiburger Barokorchester, dirigent Rene Jacobs, uitgave 2003, Harmonia Mundi, asin 00008n61w) nr. 2 - duet choreografie Laurent Drousie | muziek Johann Sebastian Bach, Sarabanda (uitgevoerd door Itzhak Perlman, uitgave 1988, emi classic, asin b000002rqf) nr. 3 - solo (A-Long) choreografie Jorge Pérez Martínez | muziek Georg Friedrich Händel, Lascia ch’io Pianga (uitgevoerd door Les Talens Liriques en Sandrine Piau, dirigent Christophe Rousset, uitgave 1994, Naive, cd nr. v5191) nr. 4 - duet (B-Long) choreografie Jorge Pérez Martínez | muziek Georges Bizet, L’Arlésienne op. 23 suite 2, Farandole Allegro Deciso (uitgevoerd door London Festival Orchestra, dirigent Alfred Scholz, uitgave 1990, Aurophone/PointProductions, cd nr. 2666122) audiovisueel ontwerp/tekeningen Albert van der Weide | kostuumontwerp Laurent Drousie (nr. 1 en 2) en Jorge Pérez Martínez (nr. 3 en 4) | lichtontwerp Berry Claassen | kostuumuitvoering atelier Introdans | duur ± 16 minuten | wereldpremière bij Introdans 26 december 2013, Arnhem

Evening Songs choreografie Jirí Kylián | muziek Antonín Dvorák, Vier Lieder für gemischten Chor op. 29 (1/3); In der Natur op. 63 (4/2 ) (uitgevoerd door Pavel Kühn Choir Prague, Koch Supraphon, 03114-2) | lichtontwerp Kees Tjebbes | instudering Arlette van Boven | repetitor Iris Reyes | duur ± 13 minuten | wereldpremière 9 sep-tember 1987, Nederlands Dans Theater, Den Haag | première Introdans Ensemble voor de Jeugd 28 oktober 2006, Zwolle

Clair de lune choreografie Jody Sperling | muziek Claude Debussy, Clair de lune (uitgevoerd door Jeffrey Middleton) | lichtontwerp David Ferri | kostuumontwerp Michelle Ferranti | kostuums met dank aan Time Lapse Dance Company | instudering Jody Sperling | repetitor Carola van Rijn | duur ± 3 minuten | wereldpremière 25 juni 2005, New York | première bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 26 december 2013, Arnhem

Descamino de doschoreografie Mattia Russo/Diego Tortelli | muziek Cliff Martinez, Don’t Blow It, Will She Come Back (van Solaris); Alexander Desplat, City of Glass (van The tree of live) | kostuumontwerp Mattia Russo/Diego Tortelli | lichtontwerp Mattia Russo/Diego Tortelli | instudering Diego Tortelli/Giuseppe Dagostino | repetitor Iris Reyes | duur ± 14 minuten | wereldpremière 27 oktober 2012, Compañía Nacional de Danza, Barcelona | Nederlandse première bij Introdans 26 december 2013, Arnhem

Master of Puppetschoreografie Jérôme Meyer/Isabelle Chaffaud | muziek Balkan Beat Box, Ya men (van Balkan Beat Box, uitgave 2005, Jdub Records, b000aqkymi); Goran Bregovic, Kalasnjikov (van Kalasnjikov, uitgave 2010, FM records, asin 0044jy504); Metallica, Disposable heroes (van Master of Puppets, uitgave 1985, Elektra records, asin b0012289su) | kostuumontwerp Isabelle Chaffaud i.s.m. Ans Kooijman | kostuums met dank aan Codarts Rotterdam | lichtontwerp Gerben van de Weert | instudering Jérôme Meyer/Isabelle Chaffaud | repetitor Iris Reyes | duur ± 9 minuten | wereldpremière 9 juni 2010, Korzo Theater, Den Haag | première bij Introdans Ensemble voor de Jeugd 6 april 2012, Arnhem

Messiahchoreografie Ed Wubbe | muziek Georg Friedrich Hän-del, delen uit Messiah (The Christ Church Cathedral

21

2005, Harmonia Mundi, 901871); Arie Alt Erbarme dich en Choral-Wenn ich einmal soll scheiden (van Matthaus Passion Arien und Chore, uitgave 1973, Deutsche Grammophon, 463001-2); Badinerie from suite n°2 (van Bach hits Back The swingle Singers, Virgin Classics, 7243 561472 2); Italian concerto in F, bwv 971 "andante" (van Bach keyboard music Brendel, Philips, 454409-2); Air from Orchestral suite n°3 (van Yo-Yo Ma Bobby McFerrin Hush, uitgave 1992, Sony, SK 48177): in een arrangement van Maarten Zaagman | decorontwerp Morsch Design Studio | lichtontwerp Maarten van den Berg | speladvies Lard Adrian | gedanst door Giuseppe Calabrese, Anna Calvo Gómez, Mirko Campigotto, Mara Hulspas, Karin Lambrechtse, Jorge Pérez Martínez, Kim van der Put, Vivian Sauerbreij, Jamy Schinkelshoek, Mathieu di Scala, Jurriën Schobben, Nienke Wind | duur ± 18 minuten L’a prèschoreografie Laurent Drousie | muziek Yodélice, Talk to me (soundtrack van Les Petits Mouchoirs, uitgave 2010) | kostuumontwerp Laurent Drousie | lichtontwerp Eric van Nuland | gedanst door Laurent Drousie | duur ± 3 minuten

Surprisechoreografie Mirko Campigotto | muziek André Popp, Love is blue (van Essential Music Hits Vol 3, uitgave 2011, Ling Music Group B005C154FI); Malvina Reyn-olds, It isn’t nice en Little Boxes (van Ear to the ground, uitgave 2000, Smithsonian Folkways, SFW 40124), We hate to see them go (van Malvina Reynolds, uitgave 2007, Omni Recording Co, ASIN B0010ZVQ0W); Stevie Wonder, Visions (van Live at Last, uitgave DVD 2009, Universal Music, EAN 0602517986855 | licht-ontwerp Maarten van den Berg | gedanst door Aymeric Aude, Marc Beaugendre, Mara Hulspas, Alberto Villanueva Rodríguez | duur ± 11 minuten

Diogeneschoreografie Karin Lambrechtse | kostuumontwerp & props Karin Lambrechtse | film, regie, editing Paul Bezuijen | muziek Krzysztof Penderecki | concept Karin

Choir o.l.v. Simon Preston, solisten: Judith Nelson, Emma Kirkby, Carolyn Watkinson, Paul Elliot en David Thomas, in de uitvoering van The Academy of Ancient Music o.l.v. Christopher Hogwood, opname 1980, uitgave 1984, L’oiseau-Lyre 411 858-2) | decor- en kostuumontwerp Pamela Homoet | decor vervaardigd door Roma bv (schilderwerk) en Theatex | kostuums vervaardigd door Merlijn Koopman | lichtontwerp Nico van der Krogt | instudering Cathy Martin | repetitor Diane Matla | duur ± 40 minuten | wereldpremière bij Introdans 26 december 1988, Arnhem

2.4 Dansers van Introdans

Introdans geeft met regelmaat kansen aan jong choreo-grafisch talent om zich te manifesteren en te ontwik-kelen. In het programma DANSERSMAKEN2013 was werk te zien van de Introdans-dansers Aymeric Aude, Mirko Campigotto, Laurent Drousie, Karin Lambrechtse en Jorge Pérez Martínez. Zij ontplooiden hun eigen choreografisch talent en hun creaties werden uitgevoerd door hun collega-dansers. Burlesk/clownesk was het kleurrijke thema van DANSERSMAKEN2013 en was afgeleid van Fetishism in Fashion, het hoofd-thema van M°BA13 (Modebiënnale Arnhem). Eve Hopkins, artistiek directeur van Generale Oost, bege-leidde de choreografen en gaf dramaturgische adviezen.

DANSERSMAKEN2013 speelperiode 7 en 8 juni 2013


Let us bechoreografie Aymeric Aude | muziek J.S.Bach, Concerto No3 in G major BWV1048 (van J.S. Bach Brandenburg Concertos Bach Collegium Japan Suzuki, uitgave 2001, BIS, 1151/1152); Andante du concerto in B minor bwv 979 (van J.S Bach Concertos Italiens Tharaud, uitgave

22

Vivian Sauerbreij in Claire de lune, choreografie Jody Sperling

Angelica Villalon en Salvatore Castelli in Lines nr. 2 - duet, choreografie Laurent Drousie

Kim van der Put en Marc Beaugendre in Lines nr. 4 - duet (B-long),

choreografie Jorge Pérez Martínez

Vincenzo Turiano in Lines nr. 1 - solo, choreografie Laurent Drousie

Yulanne de Groot in Lines nr. 3 - solo (A-long), choreografie Jorge Pérez Martínez

Giuseppe Calabrese en Ruben Ameling in Descamino de dos, choreografie Mattia Russo/Diego Tortelli

Lambrechtse, Paul Bezuijen | foto's Hans Giesberts | techniek Sander Jansen, Hans Giesberts | met dank aan Gelders Archief, Bunker Diogenes, Schaarsbergen | gedanst door Karin Lambrechtse, Adriaan Luteijn | duur ± 16 minuten

l’Autrechoreografie Laurent Drousie muziek Max Richter, Luminous (soundtrack van speelfilm Perfect Sense, uitgave2012) | kostuumontwerp Laurent Drousie | lichtontwerp Eric van Nuland | gedanst door Irene van Dijk, Pascal Schut | duur ± 5 minuten

enticing mannerschoreografie Jorge Pérez Martínez | muziek Clint Mansell, First Movement (soundtrack van speelfilm en gelijknamig album Last Night, uitgave 2012, Milan, 0731383656620); Antony and the Johnsons, Free at last (van I Am a Bird Now, uitgave 2007, Rough Trade 5050159822324) | lichtontwerp Maarten van den Berg | gedanst door Rashaen Arts, Marc Beaugendre, Anna Calvo Gómez, Mara Hulspas, Karin Lambrechtse, Kim van der Put, Vivian Sauerbreij, Rubén Ventoso Sanromán | duur ± 13 minuten

Labruyère choreografie Laurent Drousie | kostuumontwerp Laurent Drousie | muziek Dalida, Tout L’ amour (van Dalida, Very best of, uitgave 2011); Joséphine Baker, La Petite Tonkinoise (van Bonsoir my love, uitgave 1998, drg b000005zvh); Annie Cordy, Monsieur le juge (van Annie Cordy, live at the Domino Club, uitgave 2013, AVRO, b00b3d922a); Edith Piaf, Non, je ne regrette rien (van Non, je ne regrette rien, uitgave 2012, Docu-ments, 1098302); diverse geluidseffecten | lichtontwerp Eric van Nuland | gedanst door Ruben Ameling, Marc Beaugendre, Irene van Dijk, Alexis Geddes, Merel Janssen, Kim van der Put, Jamy Schinkelshoek, Jurriën Schobben, Pascal Schut, Nienke Wind | duur ± 12 minuten

23

2.5 Introdans Interactie

Algemeen | In 2013 namen 19.566 deelnemers deel aan 596 projecten workshops en activiteiten van Introdans Interactie binnen en buiten onderwijsverband. De projecten vonden plaats in binnen- en buitenland in: Almelo, Arnhem, Bemmel, Bergeijk, Berlijn (DE), Bussum, Den Haag, Den Ham, Denekamp, Deventer, Didam, Doetinchem, Doorwerth, Druten, Durban (ZA), Ede, Emmeloord, Enschede, Etten, Gendrin-gen, Gorinchem, Gouda, Hasselt, Hengelo, Horst, Houten, Kaapstad (ZA), Lent, Maastricht, Megchelen, Netterden, Nijmegen, Oldenzaal, Silvolde, Solo (ID), Terborg, Varsselder, Veenendaal, Vroomshoop, Westendorp, Yogjakarta (ID), Zevenaar, Zoetermeer, Zutphen en Zwolle.

Onderwijs | Het educatieve aanbod voor het (speciaal) primair en (speciaal) voortgezet en hoger onderwijs bestond uit dagprojecten, korte workshops, lessen-reeksen op de scholen en kijkjes achter de schermen met dansworkshops in de studio's van Introdans. De dansprojecten worden gebaseerd op de actuele voorstellingsprogramma's van de beide dansensembles en bevatten vaste elementen zoals kennismaking en warming up, danscombinaties aanleren, improvisa-ties creëren en achtergrondinformatie. De projecten worden door artistiek manager Adriaan Luteijn en het docententeam ontwikkeld op toegankelijkheid, sluiten aan bij de competenties van het onderwijs en zijn toe-gesneden op niveau, leeftijd en ontwikkelingsfase. Met partnerkunstinstellingen wordt voortdurend gekeken naar het ontwikkelen van multidisciplinaire cross-overprojecten. Met regionale en landelijke cultuur- en onderwijsinstellingen is regelmatig overleg over de ontwikkelingen binnen het onderwijs die van invloed zijn op het beleid van Introdans Interactie. Samen met de zeven andere grote Gelderse cultuurinstellingen ver-zond Introdans Interactie de educatiebrochures voor het Gelderse onderwijs gebundeld als Gelderse Parels.

25

Projecten (speciaal) primair onderwijs | In 2013 verzorgde Introdans Interactie oriënterende en verdiepende korte en lange dansworkshops. Deze sluiten aan bij de kerndoelen en competenties van het primair en voortgezet onderwijs. In 2013/14 kregen deze projecten de naam Dans als een prof!. In het kader van het programma ‘Cultuureducatie met Kwaliteit’ is voor het team van de M.L. Kingschool in Denekamp de lessenserie Ondergedompeld in dans ontwikkeld. Dit is een lessenreeks deskundigheidsbe-vordering waarin de leerkrachten met hun groep leren zelfstandig een danspresentatie te maken. In Gelderland is in dit kader een samenwerkingstraject gestart met De Plantage, Tiel en ArtEZ hogeschool voor de kunsten voor Ikdans, de verdiepende leerlijn dans.

Schoolvoorstellingen | Het docententeam van Inter-actie verzorgde bij de schoolvoorstellingen BONT EN BLAUW en MIXVANMATS voor het primair onderwijs in Gelderland en Overijssel voorbereidende doe-mee-lessen aan de bezoekende klassen en een lesbrief voor de leerkracht. Buiten Gelderland en Overijssel wordt deze lesbrief met een instructieles op aanvraag van cultuur-punten aangeboden aan vakdocenten. In 2013 zijn in totaal 17 schoolvoorstellingen gegeven.

Projecten (speciaal) voortgezet onderwijs en mbo | In het voortgezet onderwijs biedt Introdans Interactie naast workshops ook projecten op maat aan die passen in een doorgaande leerlijn: oriënterende dansworkshops, verdiepende dansprojecten, lessenreeks dansverdieping en praktijk en kijkjes achter de schermen in de studio’s. Het Erasmuscollege in Almelo is hierin een vaste partner. De samenwerking met de Monnikskap van het Domini-cuscollege in Nijmegen werd in 2013 voortgezet. In opdracht van Museum Twentse Welle maakte Introdans Interactie met de leerlingen van de vooropleiding dans van het Kottenpark Lyceum in Enschede de choreografie Beyond the Ball. Deze dansvoorstelling is opgevoerd in het museum en was gekoppeld aan de tentoonstelling Elf ido-len en Jan Mulder. De samenwerking met ROC Rijn IJs-

sel/Dansatelier Velp is voortgezet: naast een lestraject en speeddates met de dansers, hebben leerlingen de afterparties van de voorstelling OORLOG&VREDE in Nijmegen en Arnhem in naoorlogse stijl opgeluis-terd.

Presentaties | Introdans Interactie heeft in 2013 door het hele land diverse presentaties, interviews, lezingen en workshops gegeven. De volgende thema’s kwamen aan bod: deskundigheidsbevordering, talentcoaching, werken met senioren en mensen met een verstande-lijke of fysieke beperking. Introdans Interactie werkte o.a. tijdens het Symposium Cultuurparticipatie en Toegankelijkheid van EDU-ART Gelderland, de con-ferentie Podium Belevingsgerichte Zorg in Arnhem en de nationale dansdag voor de ouderen Mag ik deze dans van Sportbedrijf Arnhem. Het congres NL Coach van NOC*NSF in Zwolle werd geopend met een duet uit Sinfonía India, waarna Ton Wiggers en Adriaan Luteijn respectievelijk een presentatie en een demonstratie workshop gaven.

Introdans Interactie voor iedereen | Introdans Interactie realiseerde workshops, cursusreeksen en projecten voor mensen uit bijzondere doelgroepen, wijkbewoners en 55-+ers. Het aanbod hierin varieerde van workshops voor jong en oud in de schouwburg tot bijzondere dansproducties met speciale deelnemers-groepen van jong en oud door elkaar, deelnemers met en zonder beperking en samenwerkingsproducties met andere kunstinstellingen.

BeVoice in Berlijn en in Arnhem-Zuid | In september werkte het team van Introdans Interactie voor het derde opeenvolgende jaar in Berlijn mee aan BeVoice, de schoolproductie van René M. Broeders. Samen met de Walter Gropiusschule uit het Berlijnse NeuKolln en studenten muziek en dans van Codarts Rotterdam

27

zette het Interactie-team de voorstelling Bienen op de planken. In oktober kwam René M. Broeders met een aantal Berlijnse scholieren naar Arnhem. In samen-werking met Introdans Interactie en cultuurscouts van Kunstbedrijf Arnhem is het muziekdansspektakel Arnhem-Zuid danst de Fibonacci drie maal succesvol opgevoerd in de Arnhemse Stadhuishal. Deelnemers waren middelbare scholieren en wijkbewoners uit de Arnhemse wijk Malburgen, leerlingen van ROC RijnIJssel/Dansatelier Velp, amateurmusici- en zangers uit Arnhem-Zuid en accordeonvereniging AVAZ.

Projecten voor ouderen | Enthousiaste 55-+ers namen deel aan de nieuwe actieve en theoretische lessen-reeksen Jong geleerd, Oud gedanst I en II. Met SWOA (Stichting Welzijn Ouderen Arnhem) is het danspro-ject Oud(a)live opgezet: deelnemers uit de dagopvang en vrijwilligers uit de wijk De Geitenkamp studeerden onder leiding van Introdans Interactie een choreo-grafie in. Het resultaat was een succesvolle dansvoor-stelling in MFC De Wetering. The People of the Labyrinths droeg zorg voor de kostuums en Itmoves maakte een ontroerende ‘making of ’-documentaire. Op uitnodi-ging van de Nederlandse Dansdagen maakte Introdans Interactie met bewoners en mede-werkers van verzor-gingshuis de Mins in Maastricht de danspresentatie Oud(a)live 2.0. Deze is opgevoerd tijdens het Act Your Age Festival van de Nederlandse Dansdagen in Maastricht.

Sprookjesfestival | Tijdens het Sprookjesfestival in de herfstvakantie konden kinderen een kijkje nemen in De Sprookjesbieb van Introdans en een sprookjes-achtige choreografie instuderen. Na de première van MIXVAMATS in de schouwburg namen 45 kinderen deel aan Het Sjieke Sprookjesbal onder leiding van de docenten van Interactie. Hiervoor was een instructie-film via sociale media verspreid.

Sacre du Printemps met ArtEZ | Studenten van de dansdocentopleiding van ArtEZ creëerden voor hun project Sacre du Printemps een choreografie onder leiding van Adriaan Luteijn. Deze studeerden zij in met leerlingen van middelbare scholen in Arnhem en Zutphen. De ArtEZstudenten werden hierbij gecoacht door het docententeam van Introdans Interactie.

Giselle jongerenvoorstelling met Toneelgroep Oostpool | Toneelgroep Oostpool (Timothy de Gilde) werkte dit jaar wederom met Introdans (Adriaan Luteijn) samen aan Giselle, de ‘coming of age’ voorstel-ling voor jonge amateurspelers en –dansers. Deze succesvolle coproductie met Introdanseres Karin Lam-brechtse ging op 4 mei in Huis Oostpool in première.

Heropening Plechelmusplein Oldenzaal | Op 20 juni werd het St. Plechelmusplein in Oldenzaal na restauratie en opgravingen heropend. In opdracht van TETEM Kunstruimte maakte Introdans Interactie een choreografie voor de openingshandeling, uitgevoerd door de bouwers en archeologen.

De Ontmoeting XS: FAUXdeville | De speciale jubi-leumvoorstelling De Ontmoeting XS: FAUXdeville werd in 2013 in reprise genomen en ondermeer opgevoerd voor de Hogeschool Arnhem-Nijmegen, het Revali-datiefonds en tijdens de ENDOFSEASON-voorstel-lingen van Introdans.

Introdans in bedrijf | Introdans Interactie biedt projecten aan voor bedrijven, ter inspiratie en bevordering van samenwerking en communicatie en het creatief omgaan met vraagstukken. Sponsoren Dirkzwager advocaten & notarissen en CITO namen deel aan de eerste try-outs. Bezoekers van studio Omroep Gelderland werden wakker geschud met een This is your wake up ball in het radioprogramma Goedemorgen Gelderland. Op de Jonge Ambtenaren-dag in Schouwburg Arnhem gaf Interactie een dansworkshop. Verschillende bedrijven vergaderden bij Introdans op locatie en ondergingen de inspirerende omgeving.

**** Dubbelrol Giselle is prachtige vondst. (de volkskrant over Giselle)

****….vertolken veertig jongeren Giselle in een prachtige combinatie van dans en theater. (theaterkrant over Giselle)

3.0 Zakelijk beleid

Prestaties | In 2013 heeft Stichting Introdans 180 (2012: 174) voorstellingen gerealiseerd, waarmee het voorgenomen aantal van 130 voorstellingen uit het beleidsplan ruimschoots is gehaald. Het aantal voorstellingen in de standplaats is 46 (2012: 30), 21 meer dan in het beleidsplan. Het aantal voorstellingen in de eigen regio is met 88 hoger dan in 2012 (84) en hoger dan in het beleidsplan (25), terwijl ook het aantal voorstellingen in de rest van Nederland is gestegen van 55 naar 63 (beleidsplan: 50). In het buitenland werden 29 voorstellingen gerealiseerd, 9 minder dan in 2012 maar 14 meer dan we ons in het beleidsplan hadden voorgenomen. Daarnaast heeft Introdans voorstellingen verzorgd op o.a. de uitmarkten van Amsterdam en Arnhem. Vrienden van Introdans en andere groepen uit de samenleving zijn uitgenodigd om de generale repetitie bij te wonen van het programma MODERNE MEISJES en van BONT EN BLAUW, waarmee bestaand en nieuw publiek het maakproces van deze voorstellingen kon meemaken. Van deze mogelijkheid werd gretig gebruik gemaakt. Op 13 april werd een Open Dag georganiseerd, die 550 bezoekers trok. Het aantal gerealiseerde educatieve projecten Intro-dans Interactie is 596 (begroting beleidsplan: 555).

Aanvullende prestatie-eisen | In de subsidiebeschik-king is als aanvullende voorwaarde meegenomen dat Introdans gemiddeld 5.880 deelnemers dient te be-reiken met de activiteiten voor het primair onderwijs. Met een deelnemersaantal van 6.055 is dit aantal in 2013 ruimschoots bereikt.

Financiële resultaten 2013 | Stichting Introdans heeft dit jaar een positief resultaat behaald van € 68.735 op een totale exploitatie van € 4.474.143. Hiermee wordt voldaan aan het principe van een sluitende exploitatie.

28

Dit resultaat werd behaald in een onzekere markt, die diep ingrijpt in de bedrijfsvoering en de toekomst. Conform voorschrift wordt van het resultaat 60% toegevoegd aan de Reserve OCW.

Eigen inkomsten | De eigen inkomstennorm voor de Cultuurplanperiode 2013-2016 is vastgesteld op een percentage van 22,5 groeiend naar 25,5 in 2016 (groeinorm). Aangezien de eigen inkomsten van Stichting Introdans in 2013 37,55% hebben bedragen, is ruimschoots aan de minimumeis voldaan. Indien en zodra de eigen inkomsten meer dan 30% van de structurele subsidie bedragen, is de groeinorm niet van toepassing. Financiële positie | Het bestuur waardeert ten zeerste dat Introdans is opgenomen in de Basis Infrastructuur, maar betreurt dat de korting op het subsidie van 15% niet in verhouding staat tot de 5% korting van de overige BIS-gezelschappen. De Provincie Gelderland heeft de subsidie ingaande 2013 met 14% verlaagd, terwijl ook de Provincie Overijssel heeft besloten tot een subsidiekorting van 8%. Deze gestapelde subsidieverlaging zal grote gevolgen hebben voor, met name, de omvang van het danserstableau, het public relations en marketing- en het productiebudget. Er kunnen minder nieuwe werken worden uitgebracht, terwijl de druk op de dansers is toegenomen en tot meer blessures zal leiden. Ook het uitbrengen van werken met meer dan 12 dansers zal niet mogelijk zijn. Het artistieke profiel van Introdans dreigt daarmee op termijn in het gedrang te komen. Het uitbrengen van minder nieuwe werken heeft tot gevolg dat de vakpers minder interesse heeft in de premières van Introdans, waarmee de nodige free publicity afneemt. Introdans gaat de uitdaging aan en wil met meer ondernemerschap en met gebruikmaking van de creativiteit en inventiviteit van de organisatie nieuwe wegen vinden om het publiek te blijven bedienen en het artistieke profiel minimaal te handhaven.

29

Ondernemerschap | De door het rijk en de provin-cies toegepaste subsidiekortingen zijn bedoeld om het cultureel ondernemerschap te bevorderen. Introdans pakt die handschoen op, en heeft beleid geformuleerd dat rust op drie pijlers: •Vergrotingeigeninkomsten •Kostenbeheersing •FondsenwervingsactiesIn 2013 is door de provincie Gelderland nieuw beleid ontwikkeld voor de periode 2014-2016, waarin de cultuurgezelschappen partner worden van de provincie en met subsidies voor projecten die vallen binnen specifieke thema’s hun financiële positie kunnen verstevigen. Vooralsnog heeft dat nog niet tot extra inkomsten geleid.

Een meisje op de eerste rij zei: “Ik vond het zo mooi, ik moest bijna huilen.” (Een kidsreporter van de stentor over MIXVANMATS)

Mathieu di Scala (Prins) en Elena Pampoulova (Prinses) in Parken, choreografie Mats Ek

Introdans Ensemble voor de Jeugd danst På Norrbotten, choreografie Mats Ek

Dit is een hele mooie voorstelling. Ik zou het aanraden aan meisjes van 4 jaar of ouder en aan jongens van 6 jaar of ouder. Ik zou het ook aan ouders en aan opa’s en oma’s aanbevelen.

Voor de hele voorstelling geef ik een 10! (Thomas via Cultuurbarbaartjes.nl)

31

3.1 Kwantificering output en publieksbereik

Het publieksbereik van Introdans steeg in 2013 met 3,3% naar 96.112 (2012: 93.040).

Introdans voert een continu publieksonderzoek uit onder een selectie theaterbezoekers van reguliere voorstel-lingen. Hiermee krijgt het gezelschap inzicht in de kenmerken van de huidige bezoeker en kan zodoende het pr en marketingbeleid aanscherpen. Introdans onderzoekt tevens hoe deze resultaten zich verhouden tot de danssector en tot bezoekers van andere podiumkunsten. In 2013 werden voorstellingen van Introdans hoofdzakelijk bezocht door de leeftijdscategorie 40-55 jaar (44%), vrouwen (80%) en hoger opgeleiden (63%). De waardering voor voor-stellingen van Introdans scoorde hoog, met een gemiddelde van 8,6 op een schaal van 10. Hoewel geen onderdeel van het continu publieksonderzoek, dient hier toch te worden vermeld dat in 2013 19.566 kinderen en jeugdigen deelnamen aan de projecten van Introdans Interactie (20% van het totale publieksbereik).

2013 2013 2012 2012

Activiteiten Bezoeken Activiteiten Bezoeken Voorstellingen Introdans in de standplaats 18 8.646 17 9.121

in eigen regio buiten de standplaats 16 6.427 23 11.738

in de rest van Nederland 34 17.235 22 6.226

in het buitenland 10 4.646 19 9.508

Choreografische workshops 4 364 - -

Introdans Ensemble voor de Jeugd in de standplaats 20 5.123 13 5.204

in eigen regio buiten de standplaats 26 9.562 30 8.638

in de rest van Nederland 28 10.024 31 8.807

in het buitenland 19 12.731 19 7.576

Overige activiteiten Interactie (voorheen educatie) projecten in de standplaats 202 7.556 182 8.048

projecten in de eigen regio 335 9.196 387 12.180

projecten in de rest van Nederland 36 1.624 29 874

projecten in het buitenland 23 1.190 9 1.671

Uitmarkten en Open dagen 3 1.540 5 3.399

Bijwonen generale repetitie 2 248 1 50

Totaal 776 96.112 787 93.040

applaus 31-03-2013de telegraaf 06-06-2013

hoe overleef ik... 31-05-2013de volkskrant 04-03-2013

vorsten royale 01-09-2013

aandacht op voor Introdans. Met name het werk van Lucinda Childs (haar choreografie voor de opera Ein-stein on the Beach in het Muziektheater Amsterdam, het optreden van haar eigen company in Stadsschouw-burg Amsterdam en haar creatie voor Introdans) kreeg veel media-aandacht. Alle landelijke dagen vakbladen publiceerden nieuwe interviews met haar, die vanwege haar creatieperiode bij Introdans in de Arnhemse studio’s werden afgenomen. De clustering van drie verschillende voorstellingen in Schouwburg Arnhem (DANSERSMAKEN2013, FAUXdeville en END OF SEASON) onder de noe-mer JUNI DANST en een uitgbreid randprogramma van expositie, workshops en afterparty kreeg veel aandacht in de regionale media.

Nationale en internationale vakbladen gaven veel aan-dacht aan de tweede helft van het seizoen met het pro-gramma OORLOG&VREDE en de reprise van het ballet De Groene Tafel (Kurt Jooss). Zowel nationale als internationale vakbladen maakten aankondigingen van buitenlandse tours en optredens in Nederland.

Website en sociale media | Eind 2013 heeft Introdans zijn website aangepast, zodat de gegevens die een instelling met de ANBI-status dient te publiceren, transparant en eenvoudig vindbaar zijn. Het aan-tal unieke bezoekers van de website van Introdans is gestegen met 63%, met 76.925 bezoekers (2012: 49.665) waarvan 47.637 unieke bezoekers (2012: 29.156). Voor analyse van deze gegevens hanteert Introdans het systeem Google Analytics. In 2013 intensiveerde Introdans de ‘online’ beleving van het gezelschap; vooral de koppeling tussen de accounts op Twitter en Facebook en de verwijzing naar de website hebben geleid tot een grote stijging van het aantal bezoekers op de website. Ook het aantal (on-betaalde) fans op Facebook groeide explosief; van 1.628

(december 2012) naar 2.868 (december 2013). Een stijging van 76%. Hoewel het aantal ‘likes’ een sterke groei toont, is het belangrijker om het ‘engagement’ van deze fans te meten: bij Introdans komt dit in 2013 op 13,6% (ruim boven het gemiddelde van de vier BIS dansgezelschappen bij elkaar: 7,5%). Deze analyse wordt bijgehouden door Insights.

33

3.2. Subsidiënten en sponsors

Subsidiënten | Introdans ontvangt meerjaren subsidies van het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, de Provincie Gelderland, de Provincie Overijssel en de Gemeente Arnhem.

Sponsors | In 2013 hebben wij de overeenkomsten met een groot aantal sponsors kunnen continueren, te weten: Alliander, Cito, Dirkzwager Advocaten & Notarissen, HPC, Keesing, The People of the Labyrinths en Score Wholesale. Het is wenselijk om deze gelden in te zetten voor extra activiteiten; door de kostenontwikkeling zijn wij echter gedwongen om deze ook voor de exploitatie te gebruiken. Bij de uitvoering van de sponsorcontracten snijdt het mes vaak aan twee kanten: Introdans verbreedt het publiek en de sponsor kan zich onderscheiden bij zijn zakelijke relaties door een bijzonder evenement op maat. Ook voor personeel en kinderen van sponsors organiseert Introdans speciale activiteiten, zoals een besloten voorstelling of dansworkshop.

3.3 Public relations en marketing

Algemeen | Introdans beleefde in 2013 wederom een goed jaar wat betreft ‘zichtbaarheid’ in schriftelijke media, op radio en tv, sociale media en internet. De pieken lagen in de maanden maart (rondom de première MODERNE MEISJES), juni (in verband met drie verschillende voorstellingen: DANSERS-MAKEN2013, FAUXdeville en END OF SEASON) en in september en oktober (tijdens de start van het nieuwe culturele seizoen). Uit het aantal radio- en televisieregistraties in 2013 blijkt dat Introdans regel-matig de televisie en radio haalde. Introdans ontwik-kelde een strategie om meer ins and outs van het gezelschap in de media te presenteren. Hiermee werd ingespeeld op de trend dat bijzondere gebeurtenis-sen in de media meer aandacht krijgen dan standaard voorpublicaties en recensies rondom premières.

Speciale evenementen en media-aandacht | De eerste helft van kalenderjaar 2013 leverde uitgebreide

Na de overrompelend indrukwekkende voorstelling Oorlog&Vrede van Introdans vechten de beelden in je hoofd om voorrang. (meppeler courant)

3.4. Personeelszaken

De ontwikkeling en uitvoering van het arbobeleid van Introdans gebeurt in samenspraak tussen de directie, de ar-bocoördinator, de arbo- en bedrijfsgeneeskundige dienst van AKZO en de Praktijk voor fysiotherapie Bouten. Het daaruit ontstane plan van aanpak heeft er de afgelopen jaren toe geleid dat er een verlaging van werk gerelateerd ziekteverzuim is ontstaan. Deze verlaging heeft zich ook in 2013 doorgezet. Het ziekteverzuim van dansers en tech-nici vanwege blessures is dus weer verminderd. Het niet werk gerelateerd langdurig verzuim, waarop de organisatie geen invloed uit kan oefenen, is ook gedaald. Het kortstondig verzuim is stabiel, en bevindt zich op een (landelijk gezien) laag niveau.

Jaartal ziekteverzuim langdurig kort werkgerelateerd 2009 5,40 4,51 0,89 2,39

2010 4,34 3,38 0,95 1,56

2011 4,48 3,46 1,02 0,70

2012 3,41 2,56 0,85 0,26

2013 2,95 2,06 0,89 0,06

Ondernemingsraad | In 2013 zijn de ondernemingsraad (or) en de directie van Introdans vijf keer in vergadering bijeengekomen, daarnaast vond er zes keer een intern or-overleg plaats. In juni vond er een gesprek plaats met de voorzitter van het bestuur, de heer F. de Graaf. Dit was tevens de bijeenkomst waarbij Karin Lambrechtse voor het laatst aanwezig was: vanwege de beëindiging van haar actieve danscarrière stopte zij als or-lid. In haar plaats heeft Jamy Schinkelshoek (danseres Introdans Ensemble voor de Jeugd) zitting genomen. Diverse onderwerpen die aan de orde kwamen: Omscholingsregeling dans (in de voorbereidende werkgroep omscholingsregeling NAPK/FNV had namens Introdans Karin Lambrechtse zitting), pensioenregeling, bezuinig-ingen en consequenties hiervan; MKB-winstpunt (aan de workshops van MKB-winstpunt hebben alle or-leden deelgenomen) en Pago-onderzoek.

De or bestond in 2013 uit: Vincent Wolf (docent Interactie, lid); Vérine Bouwman (danseres Introdans, lid); Karin Lambrechtse (danseres Introdans Ensemble voor de Jeugd, secretaris, tot eind juni 2013); Jamy Schinkels-hoek (danseres Introdans Ensemble voor de Jeugd, vanaf juni 2013); Adrie Völkers (systeembeheerder en geluids-technicus, secretaris vanaf oktober 2013 ); Margreet van Marissing-Tammeling (receptioniste, voorzitter).

34

Door de enthousiaste en energieke uitvoering van Introdans Ensemble voor de Jeugd is de stap makkelijk gezet in de wonderlijke en verhalende wereld van Mats Ek.

Een voorstelling met vrolijke en spannende muziek, indrukwekkende kostuums en een heerlijke dosis relativerende humor. (dans magazine over MIXVANMATS)

35

3.5. Tableau de la troupe

artistiek directeur Roel Voorintholt algemeen directeur Ton Wiggers repetitoren Kevin Cregan (tot 01/08/2013), Thérèse Laurant (vanaf 01/08/2013), Diane Matla, Iris Reyes dansdocenten Kevin Cregan, Cathy Martin, Karin Schnabel, Ton Wiggers pianist Ruud Wouterson gastpianist Jan Bijker productiemanager Janette Krabbenborg kleedsters Heleen Bouwman, Ineke Peters, Corinne Roes,Willeke de Swart dansers Introdans Rashaen Arts (tot 01/08/2013), Marc Beaugendre, Vérine Bouwman, Maxence Bush (tot 01/08/2013), Anna Calvo Gómez (tot 01/08/2013), Salvatore Castelli (vanaf 29/07/2013), Irene van Dijk, Mirjana Doric, Laurent Drousie, Ricardo Gomes Macedo (vanaf 29/07/2013), Yulanne de Groot, Mara Hulspas (tot 01/08/2013), Filippo Pelacchi (tot 01/08/2013), Jorge Pérez Martínez, Kim van der Put, Pascal Schut, Rubén Ventoso Sanromán (tot 01/08/2013), Mara Sauskat (vanaf 29/07/2013), Michael Snoey Kiewit (vanaf 29/07/2013), Vincenzo Turiano (vanaf 29/07/2013), Angelica Villalon (vanaf 29/07/2013), Nienke Wind dansers Introdans Ensemble voor de Jeugd Ruben Ameling, Aymeric Aude, Giuseppe Calabrese (vanaf 29/07/2013), Mirko Campigotto (tot 01/08/2013), Alexis Geddes, Merel Janssen, Karin Lambrechtse (tot 01/08/2013), Anouk Nelemans (vanaf 29/07/2013), Elena Pampoulova, Vivian Sauerbreij, Mathieu di Scala, Jamy Schinkelshoek, Jurriën Schobben, Alberto Villanueva Rodríguez

stagiairs Violet Broersma (tot 18/02/2013), Giuseppe Calabrese (tot 24/07/2013), Thibault Desaules (vanaf 29/07/2013), Sonia Egner (tot 01/02/2013), Brooke Newman (vanaf 29/07/2013), Katerina Novácková (vanaf 29/07/2013), Simone Repele (vanaf 29/07/2013), Dominique Steenwijk (vanaf 14/10/2013), Adrian Wanliss (vanaf 29/07/2013)

algemeen manager Introdans Interactie Annemieke Vervoort artistiek manager Introdans Interactie Adriaan Luteijn docenten Introdans Interactie Lobke van der Sanden, Anna Schmidt (vanaf 18/08/2013), Vincent Wolf manager public relations en marketing Evert Burggrave projectmedewerker public relations en marketing Marloes van Essen medewerker public relations/mediacontacten Sjoerd Hulshuizen (tot 01/08/2013), Merijn de Haas (vanaf 01/08/2013), Anoek Hagenaars (vanaf 01/11/2103) medewerker public relations en marketing Dorris van Oeveren stagiairs public relations en marketing Dominique Jansen (vanaf 13/11/2013), Simone Timmers (vanaf 28/01/2013 tot 01/09/2013) vrijwilligers public relations Coby Dagelet, Jan Hoogland, Katrien van Kranen, Willeke Leenders, Ellen Lukassen, Desiree Nauta, Anne Nillesen, Elma Poelsma (vanaf 01/08/2013) directiesecretaresse zakelijk Janet Schuring-Aarts van den Berg directiesecretaresse artistiek Elly van der Sluis receptie Susan de Man, Rachael Haverkamp-Hoopes, Margreet van Marissing-Tammeling manager financiële zaken Dory Jansen assistent manager financiële zaken Ruhi Maras oproepkrachten Marrit Eleveld, Ernst-Jan van der Haar, David Jansen, Chantal de Vries (vanaf 01/08/2013) systeembeheerder Adrie Völkers manager techniek en facilitaire zaken Jan Duitshof lichttechnici Maarten van den Berg, Berry Claassen, Hans Giesberts, Rinaldo Klein Bleumink geluidstechnici Joris Jans, Sam Overbeeke, Peter van Rijsewijk, Adrie Völkers, toneelmeesters Sander Jansen, Eric van Nuland stagiairs techniek Alexandra Jansen (vanaf 15/09/2013), Guus de Lange (vanaf 15/11/2013) medewerker huishoudelijke dienst Sonja Zweers huismeester Theo van den Brenk (tot 27/08/2013), Richard Peters (vanaf 20/08/2013)

* Beide ensembles werkten ook in 2013 met stagiairs van de Nederlandse dansopleidingen.

36

In 2001 werd Voorintholt, volgend op het afscheid van Hans Focking, benoemd tot mede-artistiek directeur van Introdans, naast artistiek directeur van het eerste uur Ton Wiggers. Vier jaar later kwamen de twee tot een herverdeling van de taken: Voorintholt zou voortaan de artistieke verantwoordelijkheid voor zijn rekening nemen, Wiggers de zakelijke. Het gezelschap blijft in de nieuwe situatie trouw aan zijn oorspron-kelijke ambities – ‘Introdans staat voor toegankelijke, niet-elitaire dans op hoog niveau’ – maar Voorintholt voert wel een persoonlijke, aangescherpte koers. Zo is er een opvallende accentverschuiving merkbaar van het verhalende repertoire naar eigentijdse, meer abstracte choreografieën. Daarbij kent de programmering voortaan drie af-zonderlijke pijlers: onder de noemer ‘Oude meesters’ koestert Introdans het werk van beroemde Europese en Amerikaanse meesterchoreografen, daarnaast worden exclusieve samenwerkingen aangegaan met jonge, reeds gearriveerde makers én er wordt stevig geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuw choreo-grafisch talent. “Introdans wil”, zei Voorintholt hier zelf over, “zijn publiek laten kennismaken met de grote schatten van de twintigste-eeuwse dans, maar de groep wil meer dan een geschiedenisboekje zijn: de nieuwe Van Manens en Kyliáns komen niet zomaar uit de hemel vallen. Je moet als groep ook investeren in de toekomst van de dans.”

Het drie-pijlers-beleid krijgt bij Introdans Ensemble voor de Jeugd een heel eigen invulling. Voorintholt heeft, beamen ook bovengenoemde meestercho-reografen, een uitstekende neus voor wat kinderen aanspreekt. Hij vindt het daarbij van cruciaal belang dat kinderen topkwaliteit krijgen voorgeschoteld. “Kinderen kunnen veel meer aan dan je denkt. Je hoeft voor hen niet op je knieën te gaan, hen niet te ‘verpipodeclownen’ of te ‘verhiphoppen’.” Aanvanke-lijk leverde die visie hem in het dansveld de nodige sceptische reacties op, maar inmiddels geldt Introdans

De directie: artistiek en algemeen

Roel Voorintholt | Een leven niet alleen in het teken van de dans, een leven in het teken van Introdans. Zo is de gepassioneerde levensloop van Roel Voorintholt (Enschede, 1961) waarschijnlijk het best te typeren. Al meer dan dertig jaar is hij verbonden aan het gezelschap dat hij als jonge dansstudent al mateloos bewonderde. In seizoen 1982/83 kwam hij als vervan-ger van een geblesseerde danser bij de groep, sinds 2005 is hij er artistiek directeur. En in de afgelopen ruim drie decennia heeft hij Introdans zien én helpen uitgroeien van een kleine groep die de bezieling voor dans met name in buurthuizen en gymzalen in Oost-Nederland overbracht, tot een bruisende organisatie die als derde dansgezelschap van Nederland een belangrijke plaats inneemt in het culturele leven in ons land en ver daarbuiten.

Voorintholt raakte als tiener in de ban van de film Saturday Night Fever (1977) en met de ambitie de tweede John Travolta te worden besloot hij op jazzbal-let te gaan. Al gauw viel zijn talent op en op de Solex van zijn moeder mocht hij naar de vooropleiding van het conservatorium, dat danslessen in een voormalig klooster in Glanerbrug verzorgde. Later stapte hij over naar de Dansacademie in Arnhem, waar hij direct een groot fan van Introdans werd. Eenmaal aangenomen bij de groep ontwikkelde hij zich in korte tijd tot een van de gezichtsbepalende dansers. Vooral zijn rol als koning Ludwig van Beieren in Ton Wiggers’ The Dream King was hem op het lijf geschreven. In 1989, twee jaar na de première van dit ballet, gaven Ton Wiggers en Hans Focking – die op dat moment de Introdans-directie vormden – Voorintholt de opdracht een zelfstandige jeugdafdeling op te zetten, in 1997 omgedoopt tot Introdans Ensemble voor de Jeugd. Onder Voorintholts leiding ontwikkelden zowel dit jeugddansgezelschap – dat wereldwijd nog steeds uniek is – als de later verzelfstandigde educatieafdeling (sinds 2009 Introdans Interactie geheten) zich tot organisaties van toonaangevend belang.

Ensemble voor de Jeugd als een lichtend voorbeeld van hoe je kinderen met ‘volwassen’ – maar dan wel kleurrijk en afwisselend gebracht – theater kunt raken. En met zijn enorme charisma krijgt Voorintholt het voor elkaar zelfs de grootste choreografen aan zich te binden. Hans van Manen: “Roel is zó innemend, die kun je simpelweg niets weigeren.”

Voor zijn verdiensten voor de stad Arnhem ontving Voorintholt in 1993 een Arnhems Meisje. In 1997 leverde zijn werk voor Introdans Ensemble voor de Jeugd hem de Perspektiefprijs op en in 2008 eerde de Kring van Nederlandse Theatercritici hem voor zijn inzet voor de ‘opwaardering van de jeugddans’ met de Prijs van de Kritiek. In hetzelfde jaar publiceerde Voorintholt zijn boek Van ballenbak en Bolshoi, waarin hij op heel persoonlijke wijze verhaalt over 25 jaar internationale tournees met Introdans, van Appelscha tot Peking. Sinds 2004 is Voorintholt Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

37

Ton Wiggers | Als Ton Wiggers (Arnhem, 1947) niet de euvele moed had gehad om letterlijk tussen de schuifdeuren van zijn Arnhemse woonkamer een dansgezelschap voor Oost-Nederland te beginnen, had Introdans nooit het licht gezien. Het was begin jaren zeventig en Wiggers was als leerling van de dansaca-demie in Arnhem gevraagd om deel uit te maken van een nieuw klein Nederlands dansgezelschap. Toen dat door verschillen van inzicht niet van de grond kwam, zeiden Wiggers en zijn toenmalige levenspartner Hans Focking: ‘Dan doen we het toch zelf!’. Zo ontstond Studio L.P., de voorloper van Introdans, genoemd naar de Van Lawick van Pabstraat waar Wiggers woonde.

Al ruim veertig jaar maakt Wiggers nu deel uit van de directie van Introdans – een unicum in de Neder-landse danswereld. Gedurende 33 jaar was hij artistiek directeur, met Hans Focking als zakelijk directeur, en sinds bijna een decennium is hij algemeen directeur, daarbij nauw samenwerkend met Roel Voorintholt (co-artistiek directeur van 1989-2005) aan wie hij in 2005 de artistieke leiding overdroeg. En in al die jaren

Roel Voorintholt Ton Wiggers

© R

ens

Pla

sch

ek

© R

ens

Pla

sch

ek

38

is de doelstelling van het gezelschap onveranderd gebleven: dans van hoge kwaliteit op een niet-traditionele en zo nodig onorthodoxe wijze onder de aandacht van een zo groot en breed mogelijk publiek brengen. Van elitaire en hoogdravende artistieke pretenties is Wiggers altijd wars geweest. Hij houdt van dans die toegankelijk is, begrijpelijk, stijlvol, voor iedereen aantrekkelijk én liefst voorzien van een vleugje glamour en extravagantie. In de eerste jaren richtte hij zich met zijn gezelschap exclusief op de oostelijke provincies – waarbij op elke mogelijke locatie werd opgetreden – maar onder zijn leiding is er gaandeweg een wereldwijde reputatie opgebouwd, met nog altijd groeiende bezoekersaantallen. Wiggers heeft ruim vijftig choreografieën voor Introdans gemaakt. Vooral in de beginjaren had zijn werk, mede door gebrek aan budget voor gast-choreografen, een belangrijk aandeel in het repertoire. Zijn creaties kenmerken zich door een gedegen en zeer bevlogen vakmanschap en een sterke voorliefde voor het grootse, theatrale gebaar, hartstochtelijke drama-tiek en verhalende elementen. Hoewel zelf bescheiden over zijn kwaliteiten als choreograaf – hij heeft nooit de pretentie uitgedragen uitzonderlijk begaafd of vernieuwend te zijn – heeft Wiggers een flink aantal hoogtepunten en publiekslievelingen binnen het Introdans-repertoire op zijn naam staan, waaronder Uhuru, Mater, Gilles, Requiem, Het Debat en Passage. Als artistiek directeur heeft hij zich vooral ook gericht op het aantrekken van interessante (gast)choreografen. Veel jonge, getalenteerde en later beroemd geworden dansmakers hebben bij Introdans hun eerste kansen gekregen.

Behalve als choreograaf en als een opvallende, expressieve danser – ook na beëindiging van zijn danscarrière, toen hij nog regelmatig karakterrollen vertolkte – heeft Wiggers zich als coach en docent onderscheiden. Al tijdens zijn studie aan de Arnhemse Dansacademie, waar hij zowel de toneeldans- als de

docentenopleiding volgde, begon hij met lesgeven. Hij heeft veel jonge Nederlandse dansers geholpen om een professionele carrière op te bouwen, waardoor Introdans nog altijd – ook nu het, na Het Nationale Ballet en Nederlandse Dans Theater, het derde dans-gezelschap van ons land is – een uitzonderlijk groot aantal Nederlanders telt. En Wiggers bekommert zich ook om de tijd ná hun danscarrière: hij heeft diverse dansers opgeleid tot repetitor, choreograaf of, in het geval van Roel Voorintholt, artistiek leider.

In 1996, bij het 25-jarig jubileum van Introdans, werd Wiggers benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In 2005 ontving hij de Arnhem-Lorentz Penning (vernoemd naar de eerste Nederlandse Nobelprijswinnaar, Prof. Hendrik Antoon Lorentz) en in 2012 de Zilveren Stadspenning van de gemeente Arnhem. Filmmaker Bas Berkhout maakte in 2011 een documentaire over Wiggers: Eindelijk Erkenning.

In oktober 2013 werd Introdans opgeschrikt

door de hersenbloeding van artistiek directeur

Roel Voorintholt. Na een spannende periode ziet

het er naar uit dat hij volledig zal herstellen.

De verwachting is dat hij in het seizoen 2014-2015

weer aan het werk zal zijn, en daarmee ook in dat

seizoen volop zal kunnen genieten van het 25-jarig

jubileum van het door hem opgerichte Introdans

Ensemble voor de Jeugd.

39

Samenstelling bestuur | Het bestuur is samengesteld uit personen met een brede maatschappelijke achter-grond, zowel uit het bedrijfsleven als uit de publieke sector. De bestuursleden verlenen hun diensten onbezoldigd en nemen zitting voor maximaal twee termijnen van vier jaar. De salarissen van de twee directieleden blijven ver onder de maximale bedra-gen zoals genoemd in de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semi-publieke sector (WNT). Voor de werving van nieuwe leden stellen bestuur en directie een profielschets op. Introdans streeft naar een evenwichtige samenstelling van het bestuur wat betreft kennis, deskundigheid en maatschappelijke achtergrond en hanteert de negen aanbevelingen uit de Code Cultural Governance.

Op 31 december 2013 was het stichtingsbestuur als volgt samengesteld:

Voorzitter | de heer mr. G.J. de Graaf (1950) woonachtig in Apeldoorn. Fred de Graaf was van 28 juni 2011 tot 18 juni 2013 Voorzitter van de Eerste Kamer en is sinds 10 juni 2003 lid van de VVD-fractie. Hij was voorzitter van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken, Defensie en Ontwikkelingssamenwerking (BDO). Hij was burgemeester van Leersum, Vught en Apeldoorn en waarnemend burgemeester van Helvoirt, Udenhout en Bronkhorst. Tevens is hij bestuurslid en lid van de raad van toezicht van diverse maatschappelijke en culturele organisaties. Hij is waarnemend burgemeester van Amstelveen. Als voorzitter benoemd op 1 augustus 2012, aftredend op 31 juli 2016.

Vicevoorzitter | de heer drs. J.C. Houwert (1949) woonachtig in Arnhem. Jan Houwert was voorzitter van de Raad van Bestuur Koninklijke Wegener (1996-2008). Tevens is hij bestuurslid, lid van de raad van toezicht en commis-

saris van diverse ondernemingen, maatschappelijke en culturele organisaties. Benoemd op 1 oktober 2006, herbenoemd 1 oktober 2010, aftredend 30 september 2014. Als vicevoorzitter benoemd op 30 januari 2013.

Penningmeester | de heer drs. H.A. Doek (1947) woonachtig in Arnhem. Van 1974-2001 was Huub Doek fiscaal adviseur en lid van Provinciale Staten van Gelderland (1999-2003) en lid van Gedeputeerde Staten van Provincie Gelderland (2001-2003). Hij was burgemeester van Groenlo en Lichtenvoorde (2004-2005) en was lid van de Eerste Kamer der Staten Generaal (2003-2011. Tevens is hij bestuurslid, lid van de raad van toezicht en commis-saris van diverse ondernemingen, maatschappelijke en culturele organisaties. Als penningmeester benoemd op 1 september 2008, herbenoemd 1 september 2012, aftredend 31 augustus 2016. Tevens waarnemend secretaris.

Secretaris | de heer J.W.S. van Eenennaam, MBA (1949) woonachtig in Den Haag. Hans van Eenennaam verzorgde hotelmanagement op diverse internationale en Nederlandse locaties. Hij werd in 1997 gevraagd om de functie van Hofmaarschalk van Hare Majesteit de Koningin te vervullen. Was in die functie van 1998 tot 2008 medeorganisator en uitvoerende van talloze officiële en privé-evenementen. Hij werd bij zijn uitdienst-treding bij Koninklijk Besluit door H.M. de Koningin benoemd tot Onze Kamerheer Honorair. Tevens is hij bestuurslid, lid van de raad van toezicht en commis-saris van diverse ondernemingen, maatschappelijke en culturele organisaties. Benoemd op 1 september 2008, herbenoemd 1 september 2012, aftredend 31 augustus 2016. Als secretaris benoemd op 30 januari. Tevens waarnemend penningmeester.

40

Lid | mevrouw mr. W. Fokkink (1960) woonachtig in Deventer. Helma Fokkink was werkzaam als ambtelijk secretaris bij de Tweede Kamerfractie van GroenLinks, tevens persoonlijk medewerker van toenmalig fractievoorzit-ter Paul Rosenmöller (1999-2002). Daarna vervulde zij diverse functies bij het Ministerie van OCW: Senior beleidsmedewerker/Clustercoödinator Muziek, Dans en Amateurkunst (2002-2006), Projectleider/Adviseur bij bureau Project & Advies (2006-2007) en Senior Accountmanager/Coördinator bij Projectdirectie Voortijdig Schoolverlaten (2008-2009). Bij de gemeente Enschede was zij werkzaam als Program-mamanager Cultuur, Evenementen en Citymarketing. Thans is zij manager bij Theater De Muzeval en Cen-trum Beeldende Kunst in Emmen. Benoemd op 1 november 2010, aftredend op 31 oktober 2014.

Lid | mevrouw ing. T.E. Bodewes (1967) woonachtig in Hasselt. Thecla Bodewes is directeur/eigenaar van de Bodewes Groep. In 1998 nam zij de scheepswerf van haar vader over, om daar in 2003 Scheepswerf De Kaap aan toe te voegen. Sinds 2010 bestaat Maritima Green Tech-nology, een combinatie van innovatieve bedrijven die betrokken zijn bij de bouw van op waterstof varende en energiezuinige schepen, zowel voor de nationale als internationale markt. Vóór de overname van het familiebedrijf, reorganiseerde Thecla Bodewes scheeps-werven en werkte ze meerdere jaren voor Bureau Veritas, een internationaal bureau dat schepen en scheepsbouworganisaties certificeert. Benoemd op 1 augustus 2012, aftredend op 31 juli 2016.

Lid | de heer mr. B.J.M. van Meer (1956) woonachtig in Velp (gld).Bart van Meer is sinds 1984 advocaat en gespecialiseerd op het gebied van onroerend goed, in het bijzonder (grootschalige) projectontwikkeling, bodemveront-reiniging, ruimtelijke ordeningsrecht en onroerend goed transacties. Tot zijn cliënten behoren grote projectontwikkelaars, gemeentes, woningcorporaties en onroerend goed handelaren. Hij is vaste docent bij BMD Advies en Opleiding en de Radboud Univer-siteit. Bart van Meer is sinds 1 april 2012 vennoot bij Dirkzwager advocaten en notarissen B.V., daarvoor bij CMS Derks Star Busmann N.V.Hij is actief op het gebied van diverse maatschappe-lijke en culturele instellingen en is onder andere voorzitter van Ondernemers Kontakt Arnhem, de grootste ondernemersvereniging van Arnhem.Benoemd op 1 februari 2014, aftredend op 31 januari 2018.

Muziek en dans transformeren naar een spannende, sprankelende compositie. (nrc handelsblad over Kilar)

41

3.6 Beknopt financieel verslag

De totale uitgaven hebben in 2012 € 4.474.143 bedragen. De totale inkomsten uit activiteiten, subsidies en sponsoring bedroegen € 4.538.022. Na verrekening van enkele bijzondere baten en lasten is het exploitatiesaldo: € 68.735 positief.

Ontvangsten Inkomsten (incl. sponsoring) € 1.234.694

Subsidies Ministerie van OCW € 2.742.408 Provincie Gelderland € 343.576 Provincie Overijssel € 98.617 Gemeente Arnhem € 103.1727

Fondsen Fonds Podiumkunsten € 15.000 Uitgaven Vaste kosten Personeelslasten € 2.887.661 (incl. pensioen- en omscholingsregeling) Overige personeelskosten: studie- en € 217.570 beroepskosten, ARBO-ZORG, inleenkrachten Afschrijvingskosten € 42.841 Bureaukosten € 8.273 Huisvestingskosten € 113.659

Activiteitenkosten Productiekosten binnen- en buitenland € 439.039 Voorstellingskosten binnenland € 301.330 Voorstellingskosten buitenland € 218.637 Public relations en marketing € 245.133

Totale inkomsten € 4.538.022 Totale uitgaven € 4.474.143 exploitatieresultaat € 68.735 positief

4232

de volkskrant 13-02-2013

de telegraaf 01-03-2013

trouw 11-02-2013

people’s post 10-09-2013

sunday times 15-09-2013

the good weekend 08-09-2013

het parool 09-01-2014stentor 24-10-2013

scenes 01-09-2013

nrc handelsblad 10-05-2013

tanz 01-11-2013

nrc handelsblad 02-03-2013

43

4.0. Internationalisering

Volgens de cijfers van de Nederlandse Associatie voor de Podiumkunsten is Introdans als BIS-gezelschap een van de grootste ambassadeurs voor de Nederlandse dans in het buitenland. Een van de speerpunten van ons beleid is om dit te bestendigen en waar mogelijk verder uit te bouwen. Introdans presenteerde zich in 2013 op internation-ale podia in België, Duitsland, Finland, Indonesië, Maleisië, Rusland, Spanje, Verenigde Staten en Zuid-Afrika.

Spanje | Deelname aan het festival Teatralia bracht Introdans Ensemble voor de Jeugd in maart naar Madrid, waar de voorstelling BONT EN BLAUW werd gepresenteerd.

Indonesië en Maleisië | Van 29 april tot en met 12 mei reisde Introdans naar Azië en danste vier voorstel-lingen in Jakarta, Solo en Kuala Lumpur. In Jakarta en Solo gaf balletmeester Diane Matla diverse workshops. Tijdens de Introdansvoorstelling in Kuala Lumpur op 10 mei vierde de Nederlandse gemeenschap de inhul-diging van Koning Willem-Alexander.

Duitsland | In de Komische Oper Berlin nam Introdans in maart deel aan een galavoorstelling en danste Cor Perdut (Nacho Duato)

Finland | In augustus werd het Lappeenranta Balletgala in Finland aangedaan. Introdans danste Anaphase (Ohad Naharin) en Takademe (Robert Battle).

België | Op 6 september danste Introdans La Morte del Cigno (Mauro de Candia) en het duet Träume (Nils Christe) tijdens een benefietvoorstelling ten behoeve van het bouwfonds van theater de Roma in Antwerpen.

Zuid-Afrika | In september reisde Introdans Ensemble voor de Jeugd met het programma SUPERSTARS naar Zuid-Afrika, waar voorstellingen werden gegeven in Durban en Kaapstad, en waar Introdans Interactie diverse workshops voor de plaatselijke amateurdansers verzorgde.

Verenigde Staten | Eind september nam Introdans Ensemble voor de Jeugd deel aan het prestigieuze festival Fall for Dance in het New York City Center, waar Sinfonía India (Nacho Duato) werd gedanst.

Rusland | In december danste Introdans Ensemble voor de Jeugd op uitnodiging in Moskou, tijdens de gala-avond van het moderne dansfestival ‘Context.Diana Vishneva’ Polish Pieces (Hans van Manen) en In Memoriam (Sidi Larbi Cherkaoui).

H.M. de Koningin, van harte gefeliciteerd!

44

H.M. de Koningin, van harte gefeliciteerd! Op 1 februari danste Introdans in het Beatrixtheater in Utrecht een privévoorstelling ter gelegenheid van de 75ste verjaardag van H.K.H. Prinses Beatrix der Nederlanden (toen H.M. Koningin Beatrix). Introdans danste de balletten: Passage (Ton Wiggers) | Cor Perdut (Nacho Duato) | Het Debat XL (Ton Wiggers). Als verrassing creëerde Adriaan Luteijn Defilé, een bloemenhulde waarbij de danseressen jurken droegen van Fernando Silva.

Beyond the Ball | Op 2 februari 2013 vond in Museum Twentse Welle, Enschede, de première plaats van Beyond the Ball van Chantal de Vries i.o.v. Introdans Interactie.

Dansen in de etalage | In de etalge van De Bijenkorf in Arnhem was op 23 februari 2013 een preview te zien: Noumenon (Alwin Nikolaïs) werd gedanst. Het winkelende publiek kreeg zo een voorproef van BONT EN BLAUW.

BONT EN BLAUW in Spanje | Op 14 en 15 maart was de voorstelling BONT EN BLAUW van Introdans Ensemble voor de Jeugd te zien tijdens het festival Teatralia in Teatros del Canal - Sala Verde in Madrid.

Aanmoedigingsprijs voor Pascal Schut | In Stadsschouwburg Amsterdam vond op 21 maart -na de pauze van de voorstelling MODERNE MEISJES - de jaarlijkse prijsuitreiking plaats van Stichting Danserfonds ’79. Het fonds is opgericht door het beroemde balletkoppel Alexandra Radius en Han Ebbelaar en geeft o.a. studiebeurzen en prijzen aan talentvolle dansers. Pascal Schut, danser van Introdans, ontving de Aanmoedigingsprijs.

Introdans in beeld 2013

45

Karin Lambrechtse danst Ella

To Russia with Love

46

Anaphase in Finland

Proficiat beschermvrouwe

47

Proficiat beschermvrouwe | Op 23 maart werd ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van beschermvrouwe H.K.H. Prinses Margriet der Nederlanden een aantal korte werken gedanst tijdens een privévoorstelling.

Dansgala in Berlijn | Tijdens een galavoorstelling in het kader van het 10 jarig jubileum van Tanzolymp danste Introdans Cor Perdut (Nacho Duato) in de Komische Oper Berlijn. Op 25 maart waren er ook optredens van o.a. Staatsballett Berlin, Bayerisches Staatsballett, Bolshoi Ballet, Mikhailowsky Theater en American Ballet Theatre.

Dansen in Burgers’Zoo | Burgers’ Zoo vierde in 2013 zijn 100ste verjaardag, in het kader van de festiviteiten danste Introdans op 10 april het duet Het Debat (Ton Wiggers) en de solo Takademe (Robert Battle).

Ella als klapstuk | Tijdens de slotavond van KW-café (met sprekers uit de wereld van kunst, wetenschap en techniek) werd op 17 april in De Ploeg Bergeijk Ella (Robert Battle) gedanst.

Gala in Finland | Tijdens het Lappeenranta Balletgala in Finland op 23 en 24 augustus dansten Vivian Sauerbreij en Jurriën Schobben Anaphase (Ohad Naharin) en Jurriën danste Takademe (Robert Battle). Andere gezelschappen die optraden waren o.a. de Parijse Opera, American Ballet Theater, Stuttgarter Ballett en Boston Ballet.

To Russia with Love | Introdans ondersteunde op 25 augustus de manifestatie To Russia with Love voor homorechten in Rusland met een optreden van La Morte del Cigno op het Museumplein in Amster-dam.

Preview UITmarkt Amsterdam | Introdans Ensemble voor de Jeugd danste tijdens de Uitmarkt in Stadsschouwburg Amsterdam twee werken van Mats Ek: Pic Nic en het ‘dronkenmansduet’ uit På Norrbotten.

Preview Uitboulevard Arnhem | In de concert-zaal van Musis Sacrum kon het publiek een openbare repetitie bijwonen van De Groene Tafel (Kurt Jooss). Repetitor Jeannette Vondersaar demonstreerde het publiek hoe de reconstructie van dit beroemde ballet in zijn werk ging.

48

De Groene Tafel is een belangrijk stuk dansgeschiedenis, niet alleen om zijn thema anti-oorlog, maar ook omdat het iets laat zien van de moderne dansstijl van die tijd. De live

gespeelde pianomuziek past wonderwel bij het tijdsbeeld. (de gelderlander)

49

Op tournee naar Zuid-Afrika | Introdans Ensemble voor de Jeugd reisde met het programma SUPERSTARS naar Zuid-Afrika; er werd werk gedanst van Hans van Manen, Jirí Kylián, Nacho Duato en Mats Ek. Op 5 en 6 september waren er voorstellingen tijdens JOMBAfestival in Durban; van 10 t/m 14 september werd er opgetreden in het Baxter Theater in Kaapstad. Iris Reyes en Adriaan Luteijn verzorgden tijdens deze tournee diverse workshops.

Free to Move | Op 5 september gaf Introdans acte de présence met het duet Träume (uit Fünf Gedichte, Nils Christe) bij de benefietvoorstelling Free to Move voor het Prinses Beatrix Spierfonds in Lucent Danstheater.

Viva Roma | In Antwerpen werd op 6 september het duet Träume (Nils Christe) gedanst samen met La Morte del Cigno (Mauro de Candia) tijdens een benefiet ten behoeve van het bouwfonds van theater De Roma.

Marc Beaugendre

Salvatore Castelli

Fall for Dance

Fall for Dance | Introdans Ensemble voor Jeugd danste Sinfonía India van Nacho Duato tijdens het beroemde festival Fall for Dance in het New York City Center. De voorstellingen op 30 september en 1 oktober bestonden uit een ‘mixed programma’ en Introdans deelde het podium met American Ballet Theatre, Colin Dunne en Ballet Hispanico.

Feest van de Nederlandse Dans | Op 5 oktober vond het Feest van de Nederlandse Dans plaats tijdens de Nederlandse Dansdagen. De 4 BIS-gezelschappen (Het Nationale Ballet, Nederlands Dans Theater, Scapino Ballet Rotterdam en Introdans) verzorgden hier traditiegetrouw een voorstelling. Introdans danste Kilar (Lucinda Childs).

Erasmusprijs | Introdans danste op 9 november No Longer Silent (Robert Battle) tijdens het Erasmus-festival; dit festival vindt plaats in het kader van de jaarlijks uitreiking van de prestigieuze Erasmusprijs.

Sponsor Dirkzwager bezoekt voorstelling | Sponsor Dirkzwager advocaten & notarissen bezocht op 16 november met zo’n 150 relaties de voorstelling OORLOG&VREDE in Schouwburg Arnhem. Na afloop was er een meet and greet met de dansers.

51

No Longer Silent

Wonderschoon. (de volkskrant over Kilar)

Het is ongelofelijk hoeveel dansbewegingen er mogelijk zijn, terwijl tegelijkertijd een volmaakt lijnenspel zorgt voor helderheid en eenheid. (de gelderlander over No Longer Silent)

Vérine Bouwman

ww

Dansen in Moskou

ww

55

Dansen voor Alliander | Op 18 november, tijdens jaarlijkse relatieavond van sponsor Alliander danste Introdans På Norrbotten (Mats Ek).

Koninkrijksconcert | Op 30 november vond in het Circustheater in Scheveningen het Konink-rijksconcert plaats, ter gelegenheid van 200 jaar koninkrijk. Introdans Ensemble voor de Jeugd danste een deel uit Polish Pieces (Hans van Manen). Het Koninkrijksconcert werd live uitgezonden via nationale televisie.

Dansen in Moskou | Tijdens de gala-avond van het moderne dansfestival ‘Context. Diana Vishneva’ danste Introdans Ensemble voor de Jeugd op 6 december Polish Pieces (Hans van Manen) en In Memoriam (Sidi Larbi Cherkaoui). Die avond treden ook Gauthier Dance en Diana Vishneva & Marcelo Gomes op.

På Norrbotten

colofonDit is een uitgave van Introdansvijfzinnenstraat 82

6811 ln arnhem

t +31 26 3512111

f +31 26 3515647

[email protected] www.introdans.nl

eindredactie Evert Burggraveredactie directie en management

fotografie Cats&Withoos, Hans Gerritsen, Erwin Olaf, Yvonne van de Ven

grafische vormgeving Dévelp, Velpdruk hpc drukkerij, arnhem

oplage digitaal en 100 gedrukte exemplarenbijlage Knipselkrant 2013

29 april 2014

Foto omslag OORLOG&VREDE © Cats&Withoos


Introdans Jaarverslag 2013 Bevlogen en bewogen

Documents

Transcript of Introdans Jaarverslag 2013 Bevlogen en bewogen