Institucionet e Sigurimit Evropian

Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë

(OSBE)

Organizata e Kombeve të Bashkuara (OKB)

Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO)

Bashkimi Evropian (BE, BEP)

Këshilli i Evropës (KE)

Arkitektura e Re e Sigurimit Evropian

Institucionet e Sigurimit Evropian

Gjatë Luftës së Ftohtë: NATO (drejtuar nga SHBA) Traktati i Varshavës (dominuar nga BS)

Pas Luftës së Ftohtë shpërthyen konflikte në:

Ish-republikat sovjetike dhe Ballkan

Problem: struktura institucionale të afta për të garantuar siguri – “Arkitektura e Re e Sigurimit Evropian”

Organizatat e sigurimit evropian

Institucionet e Sigurimit Evropian

Lufta e Ftohtë

Traktati i VarshavësNATO

Institucionet e Sigurimit Evropian

KSBE (3 korrik 1973, Helsinki): proces, të qetësojë tensionet dhe të krijojë besim ndërmjet dy blloqeve.

Karta e Parisit, nëntor 1990, hapi i parë drejt ARSE (demokraci parlamentare - sistem politik i pranueshëm, 35 shtete n[shkrues).

Budapest, dhjetor 1994, KSBE - OSBE (56 anëtarë). Qëllimi:

të tërheqë herët vëmendjen, të parandalojë konfliktet, të menaxhojë krizat (Lisbonë, dhjetor 1996).

Karta e Stambollit, nëntor 1999, koncepti i sigurimit në shekullin e 21.

Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE)

Institucionet e Sigurimit Evropian

Vendi i Rusisë: Akti Final i Helsinkit

Shtetet pjesëmarrës, përfshirë Rusinë, angazhohen të zgjidhin mosmarrëveshjet mbi bazën e të drejtës ndërkombëtare.

Mjetet: negociata, pyetsorë, agjenci të ndryshme, mediatime, pajtim, arbitrim, zgjidhje juridike ose mjete të tjera paqësore.

OSBE respekton sovranitetin, pavarësinë, integritetin territorial dhe të drejtat e vendeve të zgjedhin mjetet për të garantuar siguruinë e tyre.

O S B E

Institucionet e Sigurimit Evropian

Organizata e Kombeve të Bashkuara

Qëllimi: të ruaj paqe në botë.

Karta e OKB-së: zgjidhja e mosmarrëveshjeve me mjete paqësore.

Forumet kryesore:

Asambleja e Përgjithshme (vendimet nuk kanë detyrim ligjor).

Këshilli i Sigurimit: autorizon përdorimin e forcës (vendimet kanë detyrim ligjor).

KS: 5 anëtarë të përhershëm me të drejt vetoje dhe 10 të përkohshëm (zgjidhen nga AP çdo 2 vjet).

Institucionet e Sigurimit Evropian

Shtetet e Bashkuara të Amerikës

Mbretëria e Bashkuar

Franca

Federata Ruse

Republika Popullore e Kinës

Anëtarët e Përhershëm të KS

Institucionet e Sigurimit Evropian

Ganë

Kongo

Peru

Katar

Sllovaki

Anëtarët e Përkohshëm të KS

Deri më 31 dhjetor 2007 Deri më 31 dhjetor 2008

Belgjikë

Itali

Panama

Afrika eJugut

Indonezi

Institucionet e Sigurimit Evropian

Reforma e KS: Propozime

Grupi i të katërtve: Brazili, Gjermania, India dhe Japonia – KS të

zgjerohet nga 15 në 25 anëtarë: 11 anëtarë të përhershëm (plus 6 - katër

propozuesit dhe 2 nga Afrika).

Bashkimi për konsensus: Këshilli të zgjerohet në 25, por 20 të

përkohshëm me të drejtë rizgjedhje. Mbështetësit: Algjeria, Argjentina,

Kanadaja, Kolumbia, Kosta Rika, Italia, Kenia, Meksiko, Pakistani, Katari,

Korea e Jugut, Spanja dhe Turqia.

Institucionet e Sigurimit Evropian

Aleanca e Traktatit të Atlantikut të Veriut

Institucionet e Sigurimit Evropian

Origjina e Aleancës

1945 – 1949: alarm - sovjetikët do të ruanin forcat ushtarake me kapacitet të plotë.

Kërcënohet pavarësia e Norvegjisë, Greqisë, Turqisë, etj., grusht shteti në Çekosllavaki, bllokimi i Berlinit.

1948: Belgjika, Franca, Luksemburgu, Hollanda dhe Mbretëria e Bashkuar nënshkruan Traktatin e Brukselit.

Negociata me Shtetet e Bashkuara dhe Kanadanë për një Aleancë të vetme të Atlantikut të Veriut.

Negociatorët ftojnë edhe Danimarkën, Islandën, Italinë, Norvegjinë dhe Portugalinë.

4 prill 1949: Nënshkruhet Traktati i Uashingtonit, themelohet NATO.

Institucionet e Sigurimit Evropian

NATO: Anënarët

1955

1982

1999

1949

1952

Institucionet e Sigurimit Evropian

Zgjerimi i NATO-s

Anëtarët e hershëmRaundi i parë

Raundi 2 dhe 3

Vende neutrale

Institucionet e Sigurimit Evropian

NATO: Anënarët që u pranuan në vitin 2004

Sllovenia Estonia

Sllovakia Bullgaria

Lituania Rumania

Letonia

Institucionet e Sigurimit Evropian

Institucionet e Sigurimit Evropian

Detyrat Themelore të Sigurisë

Të ruajë lirinë dhe sigurinë e anëtarëve në përputhje me Traktatin e

Atlantikut të Veriut dhe Kartën e Kombeve të Bashkuara (artikulli 51).

Aleanca kryen detyrat e mëposhtme: Siguri, Konsultim (Neni 4), Parandalim dhe Mbrojtje (Neni 5 dhe 6), Mmenaxhim Krizash (Neni 7), Partneritet.

Institucionet e Sigurimit Evropian

Bashkimi Evropian

Institucionet e Sigurimit Evropian

Traktati i Brukselit,1948: angazhim për asistencë reciproke.

Organizatë sigurie për bashkpunim në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë.

Forum i thjeshtë për konsultime.

BEP- Rusi: konsultime politike dhe bashkëpunim praktik në çështje me interes të ndërsjellë.

Bashkimi Eevropian Perëndimor, BEP

Institucionet e Sigurimit Evropian

Anëtarët e BEP-it

Institucionet e Sigurimit Evropian

Deklarata e Petersbergut, 19 qershor 1992

Tri çështje kryesore:

1. BEP-i, BE dhe Siguria Evropiane

Situata e sigurisë në Evropë, çarmatimi dhe armkontrolli. Zbatimi i Deklaratës së Mastrihtit, 10 dhjetor 1991. Aktivitetet e Grupeve të Punës. Institutet e BEP-it për Studime Sigurie.

2. Forcimi i rolit operacional të BEP-it (humanitare, paqeruajtje, detyra të forcave luftarake në menaxhimin e krizave, vendosja e paqes).

3. Marrëdhëniet e BEP-it me vendet e tjera anëtarë të BE-së ose të Aleancës së Atlantikut të Veriut.

Institucionet e Sigurimit Evropian

B E P

Politika e Përbashkët e Sigurisë dhe e Mbrojtjes

Këshilli i BEP-it, më 13 nëntor 2000, Marsej, vendosi:

BEP-i transferohet në BE,

BEP-i organizatë pa kapacitete operacionale,

Lidhje me Asamblenë Parlamentare,

Mbështet Grupin Evropiano-Perëndimor të Armatmit,

Kujdeset për të zbatuar Traktatin e Brukselit.

Institucionet e Sigurimit Evropian

Bashkimi Evropian Organizatë civile: në procesin e zhvillimit të Politikës së Përbashkët të Sigurisë dhe të Mbrojtjes,

Politika e Përbashkët e Jashtme dhe e Sigurisë (CFSP): mjet për të shprehur pikëpamje sigurie dhe interesi.

Objektivat themelore: Kreu V (Traktati Amsterdamit).

BE në harmoni me Kartën e OKB-së, Aktin Final të OSBE-së dhe Kartën e Parisit.

Institucionet e Sigurimit Evropian

Vendet Anëtare të Bashkimit Evropian

Institucionet e Sigurimit Evropian

Këshilli i Evropës

Traktati i Londrës, 1949 (10 shtete - Itali, Irlandë, Angli, Francë, Belgjikë, Danimarkë, Luksemburg, Hollandë, Norvegji, Suedi).

Qëllimi: të ruajë parimet e Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut

dhe të lehtësojë përparimin ekonomik e shoqëror të anëtarëve.

Instrumenti: Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut dhe Asambleja Parlamentare.

Institucionet e Sigurimit Evropian

Pikëpamje mbi Sigurinë

Pikëpamja evropiane:

Zgjerimi i NATO-s drejt lindjes, NATO: siguruesi kryesor i mbrojtjes, Dobësimi i lidhjeve të sigurimit me SHBA-në ka qënë pikëpamja e ndonjë anëtari të BE - Rusia një nga shkaqet.

Pikëpamja amerikane:

NATO: organizata qëndrore e Arkitekturës së Re të Sigurimit Evropian

Qëndrimi ndaj Rusisë: NATO dhe SHBA nuk janë kërcënim, Bashkëpunim praktik, Sjellje negative – pasoja negative.

Pikëpamja ruse:

OSBE: organizata kryesore, Një sistem sigurie kolektive nën drejtimin e Rusisë.

Institucionet e Sigurimit Evropian

Institucionet e Sigurimit Evropian