Instigo en la akirado de dua lingvo
description
Transcript of Instigo en la akirado de dua lingvo
![Page 1: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/1.jpg)
Instigo en la akirado de dua lingvo
Robb Kvasnak, Ed.D.Florida Atlantika Universitato
![Page 2: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/2.jpg)
Kvanta esploro
• Gardner kaj Lambert (1972)
• Graham kaj Brown (1996)
• Dörnyei (2001, 2003, 2005)
• Instrumenta (cerbo)• Integriga (koro)
![Page 3: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/3.jpg)
Kial mi esploras tiel?
• Mi naskiĝis en Usono sed mia unua lingvo ne estis la usona
• Mi loĝis en kvar landoj• Mi nuntempe vivas en regiono kun tre diversa
loĝantaro – kaj tio riĉigas mian menson• Ladson-Billings (1994) inspiris min (The Dream
Keepers - La gardistoj de sonĝoj)
![Page 4: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/4.jpg)
Supozoj
• La lingvo kaj la kulturo estas ligataj• La homa evoluo estas ligata kun la lingvo kaj la
kulturo• Ni ne nur POVAS paroli, ni DEVAS paroli – Uzi
la lingvon estas natura, homa impulso (vidu la kveradon de beboj)
• Homoj povas akiri duan lingvon se necesas
![Page 5: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/5.jpg)
Du demandoj
• Kiam necesas, t.e. kian rolon ludas la socio en la akirado de dua lingvo?
• Kie komenci?
![Page 6: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/6.jpg)
Nia pralando
![Page 7: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/7.jpg)
Kial ni homiĝis?
Praaj afrikaj pluvarbarojIĝis savano pro la kresko de la Himalaja Montaro
![Page 8: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/8.jpg)
La homoj kiel predo
Organizitaj traserĉantoj Manĝajo por predobestoj
![Page 9: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/9.jpg)
La homa problemo
• Ni ne flugas bone• Ni ne kuras rapidege• Ni ne naĝas rapidege
• Ni ne havas akrajn dentegojn
• Ni ne havas danĝerajn ongegojn
![Page 10: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/10.jpg)
La lingvo: ilo por supervivi
• La lingvo unuigas la grupon en ĝia klopodado protekti sin kontraŭ predobestoj kaj ebligas la trovon de loĝlokon kaj manĝaĵojn
• Ĉu tio estas klarigo por la LAA* de Chomsky?
• *Lingva Akiriga Aparato
![Page 11: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/11.jpg)
Aparteneco
La piramido de bezonoj laŭ Abraham Maslow (1908-1970)
MemkompreniĝoSocia estimoSociaj rilatojSekurecoKorpaj bezonoj
![Page 12: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/12.jpg)
Teorio de Alkroĉado
• John Bowlby (1907-1990)
![Page 13: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/13.jpg)
Kritiko de la piramido de bezonoj (1996)
Dr. Roy Baumeister Florida State University
Dr. Mark Leary Duke University
![Page 14: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/14.jpg)
Numero de Dunbar (1996)
• 150 – la numero de Dunbar
La lingvo kiel flegilo
![Page 15: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/15.jpg)
Heidegger (1889-1976)
• "Die Sprache ist das Haus des Seins. In ihrer Behausung wohnt der Mensch.“
• La lingvo estas la domo de la estado. La homo loĝas en ĝia ŝirmejo“
![Page 16: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/16.jpg)
Henri Laborit (1914-1995)
• Ĉiu ago de lernado radikas en emocio
• Lernemo estas natura, denaska
• La Nouvelle Grille (La Nova Krado)
![Page 17: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/17.jpg)
Språk er Makt (Blakar, 2006)
• La Lingvo estas Forto• Ne ekzistas neŭtra
diraĵo• Ekz.:– Tiu libro estas malnova
je 25 jaroj– Tiu libro estas malnova
je kvarona jarcento
• Rolv Blakar skribas en la artefarita lingvo Nynorsk, unu el la naciaj lingvoj en Norvegio
![Page 18: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/18.jpg)
Oksitocino
• Hormono kiu emrilatigas nin
![Page 19: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/19.jpg)
Akiri lingvo(j)n estas IMPULSO
• Se la lingvo estas supervivilo, tiam ĉiuj homoj avidas akiri minimume unu
• Tio signifas ke la deziro aparteni al grupo baziĝas en formo de integriga instigo
![Page 20: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/20.jpg)
Kaj dua lingvo?
• La impulso aparteni estas fortega• Je kia grado determinas la impulso la anecon
de unuopulo en grupo aŭ “nova tribo”?• Ĉu oni povas suferi timon perdi sian identecon
en la unua “tribo”?
![Page 21: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/21.jpg)
Identeco kaj L1
• Naskiĝo de nova lingvo! Nikaragua gestolingvo
![Page 22: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/22.jpg)
Judith Harris
The Nurture Assumption (1999) [La Supozo de Nutrado]Ni NE parolas nian gepatran lingvonNi parolas la lingvon de niaj egalulojInfanoj rekonstruas sian unuan lingvon kune el lingveroj
kiojn ili akiras en siaj familioj
![Page 23: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/23.jpg)
La Lingvo estas Socia Ago
• Lev Vigotski (1896-1934) • Ĉiu lernado estas ankaŭ socia ago – lernado neniam okazas ekster la socia kadro – eĉ memlernado de libro inkluzivas ankaŭ la verkiston
![Page 24: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/24.jpg)
Nova persono tra alies “voĉoj”
• Miĥail Bakĥtin (1895-1975) • La “loĝantaro” aŭ anaro de ciu lingvo kion ni parolas malsamas
• Ni adaptas nian “personon” al tiu lingvanaro tiel ke en L1 kaj en L2 ni nin foje sentas esti malsamaj
![Page 25: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/25.jpg)
Identeco kaj L2
• Kio instigis tiujn homojn lerni Esperanton?
![Page 26: Instigo en la akirado de dua lingvo](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022081418/56816468550346895dd653f6/html5/thumbnails/26.jpg)
Kiun rolon ludas la Esperantistaro en la akiro de la IL?
• Aliel domandate: Kian identecon havas Esperantulo (Esperantiano)?
• Kian memimagon havis parolanto de Esperanto?
• Ĉu ni devas daŭrigi la varbadon de Esperanto nur kiel komunikilo?