ระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศระบบสารสนเทศ ระบบสารสนเทศ (Information system) หมายถง ระบบทประกอบดวยสวนตางๆ ไดแก ระบบคอมพวเตอรทงฮารดแวร ซอฟทแวร ระบบเครอขาย ฐานขอมล ผพฒนาระบบ ผใชระบบ พนกงานทเกยวของ และ ผเชยวชาญในสาขา ทกองคประกอบนท างานรวมกนเพอก าหนด รวบรวม จดเกบขอมล ประมวลผลขอมลเพอสรางสารสนเทศ และสงผลลพธหรอสารสนเทศทไดใหผใชเพอชวยสนบสนนการท างาน การตดสนใจ การวางแผน การบรหาร การควบคม การวเคราะหและตดตามผลการด าเนนงานขององคกร

ระบบสารสนเทศ หมายถง ชดขององคประกอบทท าหนาทรวบรวม ประมวลผล จดเกบ และแจกจายสารสนเทศ เพอชวยการตดสนใจ และการควบคมในองคกร ในการท างานของระบบสารสนเทศประกอบไปดวยกจกรรม 3 อยาง คอ การน าขอมลเขาสระบบ (Input) การประมวลผล (Processing) และ การน าเสนอผลลพธ (Output) ระบบสารสนเทศอาจจะมการสะทอนกลบ (Feedback) เพอการประเมนและปรบปรงขอมลน าเขา ระบบสารสนเทศอาจจะเปนระบบทประมวลดวยมอ(Manual) หรอระบบทใชคอมพวเตอรกได (Computer-based information system –CBIS)

แตอยางไรกตามในปจจบนเมอกลาวถงระบบสารสนเทศ มกจะหมายถงระบบทตองอาศยคอมพวเตอรและระบบโทรคมนาคม

ระบบสารสนเทศ หมายถง ระบบคอมพวเตอรทจดเกบขอมล และประมวลผลเปนสารสนเทศ และระบบสารสนเทศเปนระบบทตองอาศยฐานขอมล

ระบบสารสนเทศ หมายถง ชดของกระบวนการ บคคล และเครองมอ ทจะเปลยนขอมลใหเปนสารสนเทศ

(FAO Corporate Document Repository, 1998) ระบบสารสนเทศไมวาจะเปนระบบมอหรอระบบอตโนมต หมายถง ระบบทประกอบดวย คน เครองจกรกล (machine) และวธการในการเกบขอมล ประมวลผลขอมลและเผยแพรขอมล ใหอยในลกษณะของสารสนเทศของผใช (Information system, 2005)

สรปไดวา ระบบสารสนเทศ กคอ ระบบของการจดเกบ ประมวลผลขอมล โดยอาศยบคคลและเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนการ เพอใหไดสารสนเทศทเหมาะสมกบงานหรอภารกจแตละอยางยงอธบายวาในมตทางธรกจระบบสารสนเทศเปนระบบทชวยแกปญหาการจดการขององคกร ซงถกทาทายจากสงแวดลอม ดงนนการใชระบบสารสนเทศอยางมประสทธภาพ จ าเปนทจะตองเขาใจองคกร) การจดการ (management) และเทคโนโลย (Technology)

ปจจบนจะเหนความสมพนธระหวางองคกร กบระบบสารสนเทศ และเทคโนโลยสารสนเทศชดเจนมากขน และเนองจากการบรหารงานในองคกรมหลายระดบ กจกรรมขององคกรแตละประเภทอาจจะแตกตางกน ดงนนระบบสารสนเทศของแตละองคกรอาจแบงประเภทแตกตางกนออกไป

สารสนเทศไดเปน 4 ประเภท ดงน

1. ระบบสารสนเทศส าหรบระดบผปฏบตงาน (Operational – level systems) ชวยสนบสนนการท างานของ

ผปฏบตงานในสวนปฏบตงานพนฐานและงานท ารายการตางๆขององคกร เชน ใบเสรจรบเงน รายการขาย การควบคม

วสดของหนวยงาน เปนตน วตถประสงคหลกของระบบนกเพอชวยการด าเนนงานประจ าแตละวน และควบคมรายการ

ขอมลทเกดขน

2. ระบบสารสนเทศส าหรบผช านาญการ (Knowledge-level systems) ระบบนสนบสนนผท างานทมความร

เกยวของกบขอมล วตถประสงคหลกของระบบนกเพอชวยใหมการน าความรใหมมาใช และชวยควบคมการไหลเวยนของ

งานเอกสารขององคกร

3. ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหาร (Management - level systems) เปนระบบสารสนเทศทชวยในการตรวจสอบ

การควบค การตดสนใจ และการบรหารงานของผบรหารระดบกลางขององคกร

4. ระบบสารสนเทศระดบกลยทธ (Strategic-level system) เปนระบบสารสนเทศทชวยการบรหารระดบสง ชวยใน

การสนบสนนการวางแผนระยะยาว หลกการของระบบคอตองจดความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมภายนอกกบ

ความสามารถภายในทองคกรม เชน ในอก 5 ปขางหนา องคกรจะผลตสนคาใด ดงน

1. ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing Systems - TPS) เปนระบบทท าหนาทในการ

ปฏบตงานประจ า ท าการบนทกจดเกบประมวลผลรายการทเกดขนในแตละวนโดยใชระบบคอมพวเตอรท างานแทนการ

ท างานดวยมอ ทงนเพอทจะท าการสรปขอมลเพอสรางเปนสารสนเทศ ระบบประมวลผลรายการน สวนใหญจะเปนระบบ

ทเชอมโยงกจการกบลกคา ตวอยาง เชน ระบบการจองบตรโดยสารเครองบน ระบบการฝากถอนเงนอตโนมต เปนตน

2. ระบบส านกงานอตโนมต (Office Automation Systems- OAS) เปนระบบทสนบสนนงานใน

ส านกงาน หรองานธรการของหนวยงานระบบจะประสานการท างานของบคลากรรวมทงกบบคคลภายนอก

3. ระบบงานสรางความร (Knowledge Work Systems - KWS) เปนระบบทชวยสนบสนนบคลากรท

ท างานดานการสรางความรเพอพฒนาการคดคน สรางผลตภณฑใหมๆ บรการใหม ความรใหมเพอน าไปใชประโยชนใน

หนวยงาน หนวยงานตองน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาสนบสนนใหการพฒนาเกดขนไดโดยสะดวก สามารถแขงขนได

ทงในดานเวลา คณภาพ และราคา ระบบตองอาศยแบบจ าลองทสรางขน ตลอดจนการทดลองการผลตหรอด าเนนการ

กอนทจะน าเขามาด าเนนการจรงในธรกจ ผลลพธของระบบน มกอยในรปของ สงประดษฐ ตวแบบ รปแบบ เปนตน

4. ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information Systems- MIS) เปนระบบ

สารสนเทศส าหรบผปฏบตงานระดบกลาง ใชในการวางแผน การบรหารจดการ และการควบคม ระบบจะเชอมโยงขอมล

ทมอยในระบบประมวลผลรายการเขาดวยกน เพอประมวลและสรางสารสนเทศทเหมาะสมและจ าเปนตอการบรหารงาน

ตวอยาง เชน ระบบบรหารงานบคลากร ผลลพธของระบบน มกอยในรปของรายงานสรป รายงานของสงผดปกต

5. ระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support Systems – DSS) เปนระบบทชวยผบรหารใน

การตดสนใจส าหรบปญหา หรอทมโครงสรางหรอขนตอนในการหาค าตอบทแนนอนเพยงบางสวน ขอมลทใชตองอาศย

ทงขอมลภายในกจการและภายนอกกจการประกอบกน ระบบยงตองสามารถเสนอทางเลอกใหผบรหารพจารณา เพอ

เลอกทางเลอกทเหมาะสมทสดส าหรบสถานการณนน หลกการของระบบ สรางขนจากแนวคดของการใชคอมพวเตอร

ชวยการตดสนใจ โดยใหผใชโตตอบโดยตรงกบระบบ ท าใหสามารถวเคราะห ปรบเปลยนเงอนไขและกระบวนการ

พจารณาได โดยอาศยประสบการณ และ ความสามารถของผบรหารเอง ผบรหารอาจก าหนดเงอนไขและท าการ

เปลยนแปลงเงอนไขตางๆ ไปจนกระทงพบสถานการณทเหมาะสมทสด แลวใชเปนสารสนเทศทชวยตดสนใจ รปแบบของ

ผลลพธ อาจจะอยในรปของ รายงานเฉพาะกจ รายงานการวเคราะหเพอตดสนใจ การท านาย หรอ พยากรณเหตการณ

6. ระบบสารสนเทศส าหรบผบรหารระดบสง (Executive Information System - EIS)

เปนระบบทสรางสารสนเทศเชงกลยทธส าหรบผบรหารระดบสงซงท าหนาทก าหนดแผนระยะยาวและเปาหมายของ

กจการ สารสนเทศส าหรบผบรหารระดบสงนจ าเปนตองอาศยขอมลภายนอกกจกรรมเปนอยางมากยงในยคปจจบนทเปน

ยค Globalization ขอมลระดบโลก แนวโนมระดบสากลเปนขอมลทจ าเปนส าหรบการแขงขนของธรกจ ผลลพธของ

ระบบน มกอยในรปของการพยากรณ/การคาดการณ

ถงแมวาระบบสารสนเทศจะมหลายประเภท แตองคประกอบทจ าเปนของระบบสารสนเทศทกประเภท กคอตอง

ประกอบดวยกจกรรม 3 อยางตามท Laudon & Laudon (2001) ไดกลาวไว คอ ระบบตองมการน าเขาขอมล การ

ประมวลผลขอมล และการแสดงผลลพธของขอมล

สวนประกอบของระบบสารสนเทศ ประกอบดวย 1. ฮารดแวร คอชดอปกรณทใชในการปอนขอมลเขา ประมวลผลขอมลและแสดงผล

2. ซอฟตแวร คอ โปรแกรมหรอชดค าสงทควบคมการท างาน ของฮารดแวรในการรบขอมลเขา การประมวลผล และแสดงผล รวมทงตดตอกบผใชงาน

3. บคลากร คอ ผใชหรอผควบคมระบบคอมพวเตอร และผพฒนาโปรแกรม เพราะฮารดแวร และซอฟตแวรไมสามารถ ท างานไดเอง จ าเปนตองมผใชระบบคอมพวเตอร ท าหนาทปอนขอมล ตดตอสอสารกบซอฟตแวรใหท างานประมวลผล โดยการเลอกค าสงทตองการ รวมถงการปดและเปดเครองคอมพวเตอรและอปกรณตาง ๆ เชน เครองพมพ เปนตน

4. ขอมล คอ ขอเทจจรงทบคลกรรวบรวมมา เพอปอนเขาทางอปกรณรบขอมลโดยตรง เชน การปอนวน เดอน ป เกดของนกเรยน เปนตน

5. ขนตอนการปฏบต คอ ระเบยบวธการปฏบตงานเพอประมวลผลขอมล ขนตอนในการท างานประมวลผล เชน ถาตองการทราบอายของนกเรยนสามารถประมวลผลได โดยน าปเกดของนกเรยนมาลบกบปปจจบน เปนตน

จากความส าคญของสารสนเทศและการหาหนทางทจะใชเทคโนโลยในการจดการสารสนเทศ ใน พ.ศ.๒๕๓๘ รฐบาลไทยประกาศอยางเปนทางการใหเปนปแหงเทคโนโลยสารสนเทศไทยรฐบาลไดเหน ความส าคญของระบบขอมลซงมเทคโนโลยทางดานคอมพวเตอรและระบบสอสารเปนตวน าและมบทบาทส าคญในการพฒนาและผลกดนใหเกดการใชทรพยากรของประเทศอยางมประสทธภาพทงในดานทรพยากรมนษยวสดอปกรณและเวลาใหมประสทธภาพสงสดรฐบาลไดลงทนโครงการพนฐานทางดานเทคโนโลยสารสนเทศเปนจ านวนมาก เชน การขยายระบบโทรศพท การขยายเครอขายสอสารการสรางระบบฐานขอมลทะเบยนราษฎรและระบบการจดเกบภาษและศลกากรดวยคอมพวเตอร ไมเพยงแตประเทศไทยเทานนทใหความส าคญเรองเทคโนโลยสารสนเทศหลายประเทศทวโลกกไดใหความส าคญเชนกนและแตละประเทศไดลงทนทางดานนไปเปนจ านวนมาก ทงนเพราะขอมลเปนกลไกส าคญในเชงรกเพอพฒนาประเทศชาตใหสามารถแขงขนในระดบสากลไดอกทงยงเพมคณภาพชวตกระจายความเจรญสชนบทและสรางความเสมอภาคในสงคมความเปนอยและการท างานของมนษยมการรวมกลมเปนประเทศการจดองคกรเปนหนวยงานของรฐบาลและเอกชนและภายในองคกรตองมการแบงยอยกนเปนกลมเปนแผนกเปนหนวยงานภายในหนวยงานยอยกมระดบบคคล การท างานในระบบองคกรหนงๆจะมความซบซอนพอควร ตวอยาง เชน องคกรระดบโรงเรยน ตงแตนกเรยนมอบตวเขาเปนนกเรยนของโรงเรยน จะมการเกบบนทกขอมลประวตตาง ๆ ทเกยวกบตวนกเรยน เมอลงทะเบยนเรยนวชาตาง ๆ กมการบนทกเกบขอมลมการช าระเงนคาลงทะเบยนมการรายงานผลการเรยนองคกรระดบโรงเรยนจงมขอมลมากมายเกยวของกบนกเรยนวชาเรยน การเงน วสด อปกรณ ตลอดจนสงแวดลอมตาง ๆ ทอยในโรงเรยน เชน อาคารสถานท และสวนทเชอมโยงกบหนวงงานอนในระดบกรมและกระทรวงทดแลโรงเรยนอกดวย ในองคกรเอกชนหรอบรษท ไมวาจะเปนองคกรเลกหรอใหญกตองเกยวของกบสารสนเทศดวยกนทงนนเกยวของกบขอมลสนคาลกคา การคาขาย การผลต การวาจาง และการเงน