Ikaw at ang Diabetes
description
Transcript of Ikaw at ang Diabetes
Ikaw at ang
Diabetes
Ikaw at ang
Diabetes
Wastong Paggamit ng Asukal ng Katawan
Peripheral Tissues(Laman at Taba)
Asukal
Atay
Insulin
Pagimbak ng asukal sa atay para gamitin sa ibang oras
Pancreas
Pagkain(asukal)
Tamang paggamit ng asukal para makagawa ng “energy”
Diabetes
Peripheral Tissues(Laman at Taba)
Asukal
Atay
Kulang o walang insulin na nagagawa
Labis na paggawa ng asukal
Pancreas
Pagkain(asukal)
Tamang paggamit ng asukal para makagawa ng “energy”
Ano ang diabetes?
• Kakulangan ng sapat na insulin
• Di wastong pag gamit ng katawan ng insulin
Mga uri ng diabetes
Type 1
• Kadalasang nagsisimula sa pagkabata
• Halos walang insulin
• Kailangan ng ineksiyon ng
insulin para mabuhay
Mga uri ng diabetes
Type 2 • Mas nakararami ang ganitong
uri ng diabetes• Mas madalas na nakikita sa
mga matatanda• Mayroong kakulangan at di
wastong paggamit ng katawan ng insulin
Paano nagkakaroon ng diabetes?
• Namamana
• Sobra sa pagkain ng matamis
• Sobrang katabaan
• Maling “Lifestyle”– sobra kumain/ pagkain ng mataba
– sedentary lifestyle
• Di alam ang pinagmulan
Sino ang maaring magkaroon?
• LAHAT TAYO ay maaaring
magkaroon ng diabetes!
• Ito ay mas madalas sa mga may edad na 30 taon at pataas
• Ang lahing Pilipino ay at risk
IKAW ?
Sino ang maaring magkaroon?
• Maaaring magsimula ng mas bata (20 taon) kung mayroon ng mga sumusunod:– Katabaan– Kapamilya na may diabetes– Mataas na presyon– Sakit sa puso
Sino ang maaring magkaroon?
• Maaaring magsimula ng mas bata (20 taon) kung mayroon ng mga sumusunod:– Sakit sa bato– May nakaraan na problema sa “blood
sugar”– Pagsilang sa sanggol na may higit na
3.7 kg o 9 lbs
Anu ano ang mga sintomas ng diabetes?
• Maaaring wala
• Madami at madalas umihi
• Madaling pagkapagod o hapo
• Madalas mauhaw
Anu ano ang mga sintomas ng diabetes?
• Matakaw sa pagkain
• Biglang taas ng timbang
• Pagkapayat
• Panlalabo ng mga mata
Anu ano ang mga sintomas ng diabetes?
• Pangangati ng balat
• Pagkaramdam na mayroong “gumagapang” sa balat, binti o braso
• Pamamanhid ng binti, paa, braso o kamay
Anu anong mga sintomas ng diabetes ang pinapakita sa
larawang ito?
Paano mo malalaman kung
ikaw ay may diabetes?
• Magpatingin sa doktor o 30 taon at pataas= bawat ikatlong
taono 20 taon at pataas kung may mga
bagay na magpapaaga ng diabeteso kung may nararamdaman o may
mga sintomas
Paano mo malalaman kung
ikaw ay may diabetes?
• Magpasukat ng asukal sa dugo
Mga komplikasyon na dulot ng diabetes
• Laganap sa buong katawan
MataPuso at ugat
Bato okidney
“Nerves”
Stroke
Pagkaputol ng paa
Ano ang normal na blood sugar?
ADAADA AACEAACE
HbA1cHbA1c <7%<7% <6.5%<6.5%
Fasting blood Fasting blood glucoseglucose
90-130 mg/dL90-130 mg/dL <110 mg/dL<110 mg/dL
Postprandial Postprandial blood glucoseblood glucose
<180 mg/dL <180 mg/dL (peak)(peak)
<140 mg/dL <140 mg/dL (2h)(2h)
ADA. Diabetes Care, 2003; 26 (suppl 1): S28-S32
Ano ang dapat gawin kung may
diabetes?
•Sumunod sa mga alituntunin ng inyong mangagamot!
• Ipag-alam ang iba pang nararamdaman sa inyong mangagamot
• Sumunod sa tamang pag inom ng gamot
• Sundin ang binigay na takdang araw para sa susunod na tsek up
Ano ang mga dapat gawin kung may diabetes?
• Panatalihing tama ang sukat ng asukal sa dugo
• Mag-ehersisyo nang tama
• Itigil ang paninigarilyo
Ano ang mga dapat gawin kung may diabetes?
• Alagaan at ugaliing eksaminin araw-araw ang mga sumusunod: bibig (gilagid), balat, paa
• Iwasan ang anumang bagay na magdudulot ng sugat, impeksyon o anumang sira sa katawan
• Sariling pagsukat sa “blood sugar”
Wastong
pagkain...
Bantay timbang!
Tamang ehersisyo
ITIGIL ANG PANINIGARILYO
!
Bantay paa,Bantay balat
Paano kung may mga komplikasyon na ng diabetes?
“POSITIVE THINKING”
• Maaring may mabago sa dating pamumuhay ngunit di nangangahulugan na wala ka nang magagawa
• Kumunsulta sa espesyalista sa komplikasyon
Paano kung may mga komplikasyon na ng diabetes?
•Alamin and mga komplikasyon at kung paano ito magagamot at maiiwasan ang paglala
• Maaring magkaroon ng mga komplikasyon kahitna alaga mo ang iyong sakit
Ano ang “hypoglycemia”?
• Pagbaba ng asukal sa dugo nang labis sa normal
• Ito ay maaaring magdulot ng panganib
• Ito ay maaring maranasan ng sinumang mayroong diabetes
Ano ang “hypoglycemia”?
• Dapat malaman ang sintomas at ano ang maaaring gawin
• Dapat alam ng mga kasama sa bahay ang pagkilala at paggamot ng “hypoglycemia”
Mga Sintomas ng “hypoglycemia”
• Nerbyos
• Pananakit ng ulo
• Hilo
• Pagpapawis
Mga Sintomas ng “hypoglycemia”
• Biglaang pag-iba ng ugali at emosyon
• Pagkaramdam ng “kuryente” sa paligid ng labi
• Pamumutla
• Gutom
Ano ang dapat gawin kapag nag-”hypoglycemia”?
• Kung gising ang pasyenteo uminom ng softdrinks, juice o iba pang
inumin na may asukalo ngumuya ng kendi ( 5 - 6 piraso)o kumain ng asukalo magpasama sa doktor
Ano ang dapat gawin kapag nag-”hypoglycemia”?
• Kung walang malay ang pasyenteo DALHIN KAAGAD SA DOKTORo HUWAG PAIINUMIN o PAKAKAININ
… pati mga artistang sikat ay maari din magkaroon ng diabetes!
Akala n’yo kayo lang...
Ano ang maaaring gawin para maiwasan ang Diabetes?
• Panatilihin ang wastong timbang
• Kumain ng tamao Iwasan ang pagkain na mataba at
mamantikang pagkaino Iwasan ang pagkain ng sobra
Ano ang maaaring gawin para maiwasan ang Diabetes?
• Regular na ehersisyo– 30 minuto bawat araw, 3 beses bawat
lingo
• Tumigil manigarilyo
• Regular na mag-kunsulta sa doctor
malayo ang maabot...malayo ang maabot...
Sa wastong pangangalaga ng diabetes,
Sa wastong pangangalaga ng diabetes,
KAYO BA AY NAKARAMDAM NG KAYO BA AY NAKARAMDAM NG GANITONG SINTOMASGANITONG SINTOMAS??
• Madami at madalas umihi
• Madaling pagkapagod o hapo
• Madalas mauhaw
• Matakaw sa pagkain
• Biglang taas o baba ng timbang
KAYO BA AY NAKARAMDAM NG KAYO BA AY NAKARAMDAM NG GANITONG SINTOMASGANITONG SINTOMAS??
• Panlalabo ng mga mata
• Pagkakati ng balat
• Pagkaramdam na mayroong “gumagapang” sa balat, binti o braso
• Pamamanhid ng binti, paa, braso o kamay
Kung kayo ay sumagot ng oo sa mga nasabing
katanungan, magsangguni sa inyong manggagamot
The Philippine College of Physicians wishes to acknowledge the following for their invaluable contribution in the
preparation of this module
Institute for the Study of Diabetes Foundation (ISDF)
American Diabetes Association (ADA)
James Wee, MD, FPCP