اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١

هاي اقتصادي معاونت بررسی

در ایران و جهان 1سرمایه گذاري مستقیم خارجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک مناطق جغرافیایی و اقتصاد

2ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی اتجریان ، علی رغم برخی از بی ثباتی ها در سرمایه گذاري هاي بین المللی که در اثر انتظارات نسبت به 2013در سال

کل 4در ایاالت متحده شکل گرفت، جریان سرمایه گذاري خارجی 3تسهیل مقداريسیاست کاهش تدریجی تریلیون دالر 1,45به 2012درصد افزایش نسبت به سال 9جهان روند صعودي در پیش گرفت و با

کشورهاي توسعه -جریانات سرمایه گذاري مستقیم خارجی در هر سه گروه اصلی اقتصادي. ))1(جدول (رسیداگرچه سهم اقتصادهاي )).1(جدول (در سال مذکور افزایش پیدا کرد -یافته، در حال توسعه و در حال گذار

، انتظار می رود ))1(نمودار ( توسعه یافته از کل جریانات سرمایه گذاري مستقیم خارجی پایین باقی مانده است .درصد برسد 52که سهم این گروه از کشورها طی سه سال آینده افزایش یابد و به

کشورهاي در حال توسعه .1 آسیا

بزرگترین دریافت کننده سرمایه گذاري مستقیم خارجی باقی 2013سال کشورهاي در حال توسعه آسیایی، در به جز آسیاي غربی که براي پنجمین دوره متوالی با کاهش سرمایه گذاري خارجی روبرو شد، تمام . ماندند

عدم وجود معامالت بزرگ در . مناطق آسیایی در این سال افزایش در سرمایه گذاري خارجی را تجربه کردندیا و وخیم تر شدن بی ثباتی در بسیاري از مناطق آن، باعث بروز نااطمینانی شد و اثر منفی بر سرمایه غرب آس

، ناشی از جریان 2013سطح باالي جریان هاي سرمایه اي به شرق آسیا در سال. گذاري در این منطقه گذاشترجی در جهان در همین سال هاي ورودي به کشور چین بود که دومین کشور دریافت کننده سرمایه گذاري خا

))1(جدول . (می باشد آمریکاي التین و کارائیب

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به آمریکاي التین و کارائیب، پس از باقی ماندن در یک سطح وروديجریان ال بر خالف سه س. رسید 2013میلیارد دالر در سال 292درصد افزایش به 14، با 2012باال و باثبات در سال

گذشته که آمریکاي جنوبی بزرگترین دریافت کننده سرمایه گذاري مستقیم خارجی در منطقه بود، در سال علت عمده کاهش جریان ورودي سرمایه به . جریان ورودي به آمریکاي مرکزي به شدت افزایش یافت 2013

١ Foreign Direct Investment (FDI) ٢ FDI Inflows ٣ Quantitative Easing ۴ FDI Flows

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢

هاي اقتصادي معاونت بررسیسرمایه گذاري خارجی آمریکاي جنوبی، کاهش سرمایه گذاري در شیلی بود که دومین کشور دریافت کننده

))1(جدول . (محسوب می شد 2012آمریکاي جنوبی درسال آفریقا

میلیارد 57درصد افزایش یافت و به 4، 2013جریان ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در آفریقا در سال سرمایه کشورهاي جنوبی آفریقا مخصوصا آفریقاي جنوبی، سطح باالیی از جریان هاي ورودي. دالر رسید

در حالی که مراکش و سودان ارقام باالیی را براي رشد سرمایه گذاري . گذاري را در این سال تجربه نمودندرمایه مستقیم خارجی به ثبت رساندند، تداوم تنش هاي سیاسی و اجتماعی در آفریقاي شمالی، منجر به کاهش س

.))1(جدول ( گذاري مستقیم خارجی گردید

کشورهاي توسعه یافته .2 اروپا

در . سه درصد افزایش پیدا کرد 2012جریان هاي ورودي سرمایه گذاري به اروپا نسبت به سال 2013در سال اتحادیه اروپا، آلمان، اسپانیا و ایتالیا بهبودهاي بزرگی را در جریان هاي ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی

انیا هزینه پایین نیروي کار منجر به جذب سرمایه گذاري شرکت هاي در اسپ. تجربه کردند 2013در سال بزرگ ترین کاهش ها در جریان هاي ورودي سرمایه گذاري، 6.در بخش صنعت گردید 5)چند ملیتی(فراملی

))1(جدول . (در فرانسه، مجارستان، سوئیس و انگلستان مشاهده گردید آمریکاي شمالی

درصد افزایش پیدا کرد 23، 2013تقیم خارجی به آمریکاي شمالی در سال جریان ورودي سرمایه گذاري مسهمچنین جریان سرمایه . که بخش زیادي از این جریان ورودي مربوط به سرمایه گذاران آسیایی بوده است

درصد افزایش یافت که منعکس کننده نشانه هاي بهبود 17گذاري مستقیم خارجی به ایاالت متحده آمریکا )).1(جدول . (ي آمریکا در چند سال اخیر استاقتصاد

7اقتصادهاي در حال گذار .3درصد در سال 28جریان هاي ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در اقتصادهاي در حال گذار با رشد

جریان ورودي سرمایه . میلیارد دالر رسید که بخش اعظم آن مربوط به کشور روسیه می باشد 108، به 2013میلیارد دالر رسید و براي اولین بار آن را 79درصد افزایش به 57تقیم خارجی در کشور روسیه با گذاري مس

)) 1(جدول . (تبدیل به سومین کشور دریافت کننده سرمایه گذاري مستقیم خارجی در جهان نمود

۵ Transnational Corporations ( TNCs )

یک شرکت فراملی به طور کلی شرکتی است که از یک سري شرکت هاي زیرمجموعه در کشورهاي مختلف تشکیل شده است که تحت یک سیستم 6 )2014آنکتاد، . ( واحد تصمیم گیري عمل می کنند و داراي سیاست هاي منسجم و استراتژي هاي مشترك هستند

٧ Transition Economies

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٣

هاي اقتصادي معاونت بررسیارزش به ( جریان ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک منطقه جغرافیایی و اقتصاد، ) : 1(جدول

)، رشد نسبت به سال قبل میلیارد دالر

٢٠١١ ٢٠١٢ ٢٠١٣

% سھم ارزش %سھم %رشد ارزش %سھم %رشد ارزش

١۴۵٢٫٠9,2 ١٣٣٠٫٣21,7- 100,0 1700,1100,0جهان

٨٨٠٫۴51,8 ۵۶۵٫۶9,5 ۵١۶٫٧41,3- 38,8کشورهاي توسعه یافته

٢۵٠٫٨2,8 ٢۴۴٫١54,7- 18,4 ۵٣٨٫٩31,7اروپا

٢۶٣٫۴15,5 ٢۴٩٫٩22,7 ٢٠٣٫۶22,7- 15,3آمریکای شمالی

٧٢۴٫٨42,6 ٧٧٨٫۴6,7 ٧٢٩٫۴0,6 54,8کشورهاي در حال توسعه

۵٧٫٢3,7 ۵۵٫٢14,9 4,2 ۴٨٫٠2,8آفریقا

۴٢۶٫۴2,7 ۴١۵٫١3,6- 31,2 ۴٣٠٫۶25,3آسیا

٢٣٣٫۴13,7 ٢٢١٫١2,0 ٢١۶٫٧7,1- 16,3آسیای شرقی

٩٩٫۶5,9 ١٢۵٫۵6,8 ١١٧٫۵18,0 8,8جنوب شرقی آسیا

٣۵٫۶9,6 ٣٢٫۴26,8- 2,4 ۴۴٫۴2,6آسیای جنوبی

۴۴٫٣8,6- ۴٨٫۵8,9- 3,6 ۵٣٫٢3,1آسیای غربی

٢۴٣٫٩14,4 ٢۵۵٫٩4,9 19,2 ٢٩٢٫١14,2 20,1آمریکای التین و کارائیب

٢٫٣0,1 ٣٫٣44,5 0,3 ٢٫٧18,2- 0,2اقیانوسیھ

٩۴٫٨5,6 ٨۴٫٢11,2- 6,3 ١٠٨٫٠28,3 7,4کشورهاي در حال گذار

2014آنکتاد، : منبع

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

۴

هاي اقتصادي معاونت بررسی

2014آنکتاد، : منبع

8سرمایه گذاري مستقیم خارجیجریانات خروجی درصد افزایش نسبت به سال قبل به 5جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی جهانی با 2013در سال

سرمایه گذاران کشورهاي در حال توسعه و اقتصادهاي در حال گذار، در )). 2(جدول (تریلیون دالر رسید 1,41سرمایه گذاري و افزایش جریان هاي درآمدي ناشی از قیمت هاي پاسخ به رشد سریع تر اقتصادي، آزادسازي

این گروه از اقتصادها در سال . ، به تداوم گسترش سرمایه گذاري هاي خارج مرزي خود پرداختند9باالي کاالها، در حالی ))2(نمودار ( درصد از کل جریان خروجی سرمایه گذاري خارجی جهان را تشکیل دادند 39، 2013

در مقابل، شرکت هاي فراملی اقتصادهاي توسعه یافته به . سال پیش هفت درصد بود 15این گروه که سهم ، میزان سرمایه گذاریشان در سطح پایینی 2012ادامه دادند و همانند سال 10رویکرد منتظر ماندن و نگاه کردن

توسعه یافته نسبت به سال جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی از کشورهاي 2013در سال . باقی ماندمیلیارد دالر باقی ماند که از نقطه اوج میزان سرمایه گذاري خود که در سال 857تغییري نکرد و در سطح 2012 . درصد کمتر است 55روي داد، 2007

کشورهاي توسعه یافته .1

آمریکاي شمالی

٨ FDI Outflows ٩ High Commodity Prices ١٠ Wait And See

٠

١٠

٢٠

٣٠

۴٠

۵٠

۶٠

2011 2012 2013

۵١.٧٩

٣٨.٨۴ ٣٨.٩۶۴٢.۶۴

۵۴.٨٣ ۵٣.۶١

۵.۵٨ ۶.٣٣ ٧.۴۴

درصدسهم از کل جریان ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی جهانی) : 1(نمودار

کشورهاي توسعه یافته کشورهاي در حال توسعه کشورهاي در حال گذار

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

۵

هاي اقتصادي معاونت بررسیمیلیارددالر 338رصد کاهش پیدا کرد و به د 8سرمایه گذاري ها از بزرگترین سرمایه گذار یعنی ایاالت متحده

برون مرزي و وام هاي درون 11این کاهش ناشی از کم شدن سرمایه گذاري هاي ادغامی و اکتسابی. رسیدبه جمع آوري مجدد درآمدهاي سرمایه 2013شرکت هاي فراملی آمریکایی در سال 13 .منفی بود12شرکتی

. دندگذاري شده خود در خارج از کشور ادامه دا اروپا

میلیارد دالر 250درصد افزایش یافت و به 5جریان خروجی سرمایه گذاي مستقیم خارجی از اتحادیه اروپا درصد افزایش یافت و به 10رسید، در حالی که جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی از کل اروپا

بزرگترین سرمایه گذار اروپا شناخته 2013سال میلیارد دالر، در 60کشور سوئیس با . میلیارد دالر رسید 329 .سرمایه گذاري ناشی از دو برابر شدن سودهاي انباشته در خارج و وام هاي بین شرکتی بودشد که این افزایش

کشورهاي در حال توسعه .2 آسیا

در این . میلیارد دالر رسید 326درصد افزایش پیدا کرد و به 8سرمایه گذاري کشورهاي آسیایی 2013در سال شرکت هاي فراملی کشورهاي آسیاي . سال، بین روند سرمایه گذاري مناطق مختلف آسیایی واگرایی ایجاد شد

تجربه کردند، در حالی که درصدي را 5درصدي و 7شرقی و کشورهاي جنوب شرقی آسیا به ترتیب رشد جریان سرمایه گذاري مستقیم خارجی از آسیاي غربی به دو سوم مقدار قبلی کاهش پیدا کرد و فعالیت هاي

. شرکت هاي فراملی آسیاي جنوبی به سه چهارم مقدار قبلی رسید آفریقا

، به 2013دي در سال درص 3,48جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی از کشورهاي آفریقایی با رشد درصد از کل جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم 88میلیارد دالر رسید و باعث شد که این کشورها 12

. خارجی را در سال مذکور تشکیل دهند آمریکاي التین و کارائیب

یلیارد دالر م 115درصد کاهش به 8جریان هاي سرمایه گذاري مستقیم خارجی از آمریکاي التین و کارائیب با کاهش در سرمایه . دو عامل اصلی بیشتر از عوامل دیگر در این کاهش نقش داشته اند. رسید 2013در سال

گذاري هاي ادغامی و اکتسابی برون مرزي و افزایش شدید بازپرداخت هاي وام شرکاي خارجی کشورهاي .برزیل و شیلی به شرکت هاي مادر در این کشورها

گذاراقتصادهاي در حال .3

١١ merger and acquisition (M&A) ١٢ Intra-company Loans

-Intra ) ، وام هاي بین شرکتی( Equity Capital ) آورده نقدي سهامدارانسرمایه گذاري مستقیم خارجی بر حسب اجزاء، به موارد منابع 13

Company Loans ) سود انباشته و( Reinvested Earnings ) مقصد به سرمایه گذاري هاي تقسیم می شود و بر حسب نوع ورود به کشورGreenfield و(M&A) تقسیم بندي می شود که در مورد هریک از این ها در انتهاي گزارش، توضیح مختصري داده خواهد شد .

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

۶

هاي اقتصادي معاونت بررسی 99درصد به 84جریان هاي سرمایه گذاري مستقیم خارجی از اقتصادهاي درحال گذار با رشد شگفت انگیز

همانند سال هاي گذشته شرکت هاي فراملی روسیه، قزاقستان و آذربایجان، به . رسید 2013میلیارد دالر در سال ارزش سرمایه گذاري هاي . داشته اند ترتیب بیشترین نقش را در پروژه هاي سرمایه گذاري مستقیم خارجی

. ادغامی و اکتسابی برون مرزي شرکت هاي فراملی این منطقه نیز در این سال، افزایش زیادي پیدا کرد ) ارزش به میلیارد دالر، رشد نسبت به سال قبل( جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک منطقه جغرافیایی و اقتصاد، ) : 2(جدول

2013 2012 2011

%سهم ارزش%سهم %رشد ارزش%سهم %رشد ارزش

١٧١١٫٧100,0 ١٣۴۶٫٧21,3- 100,0 ١۴١٠٫٧4,8 100,0 جهان

١٢١۵٫٧71,0 ٨۵٢٫٧29,8- 63,3 ٨۵٧٫۵0,6 60,8 کشورهاي توسعه یافته

٢٩٩٫۵54,1- 22,2 ۶۵٣٫٠38,2 ٣٢٨٫٧9,8 23,3 اروپا

٣٨٠٫٩9,81- 27,0 ۴٢٢٫۴3,7- 31,4 ۴٣٨٫٩25,6 آمریکای شمالی

۴۵۴٫١3,2 32,2 ۴۴٠٫٢4,2 32,7 ۴٢٢٫۶24,7 کشورهاي در حال توسعه

١٢٫٠77,2 0,9 ۶٫٨0,4 ١٢٫۴3,5 0,9 آفریقا

٣٠۴٫٣17,8 ٣٠٢٫١0,7- 22,4 ٣٢۶٫٠7,9 23,1 آسیا

٢١٣٫٢12,5 ٢٢٠٫٢3,3 16,4 ٢٣۶٫١7,2 16,7 آسیای شرقی

۵۶٫۴4,7 4,0 ۵٣٫٨4,4- 4,0 ۵۶٫۴3,3 آسیاجنوب شرقی

١٣٫٠0,8 ٩٫١29,6- 0,7 ٢٫۴73,7- 0,2 آسیای جنوبی

٢١٫٧1,3 ١٩٫٠12,6- 1,4 ٣١٫١63,9 2,2 آسیای غربی

١١٠٫۶6,5 ١٢۴٫۴12,5 9,2 ١١۴٫۶7,87- 8,1 آمریکای التین و کارائیب

٠٫٩0,1 ١٫٧80,0 0,1 ١٫٠36,62- 0,1 اقیانوسیھ

٧٣٫۴4,3 ٩٩٫٢24,0 7,0 ۵٣٫٨9,0 5,9 کشورهاي در حال گذار

2014آنکتاد، : منبع

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٧

هاي اقتصادي معاونت بررسی

2014آنکتاد، : منبع

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي جهان

بخش اولیهافزایش پیدا 2013در سطح جهانی ارزش سرمایه گذاري هاي سبز و ادغامی و اکتسابی در بخش اولیه، در سال

. کرد 14در کشورهاي در حال توسعه، ارزش پروژه هاي سبز مربوط به بخش اولیه دوبرابر شد، به طوري که از

، با توجه به ارزش کل )3(بر اساس جدول . رسید 2013میلیارد دالر در سال 27به 2012میلیارد دالر در سال ، کشورهاي در حال توسعه )میلیارد دالر 29( 2013سرمایه گذاري هاي گرین فیلد در بخش اولیه در سال

ارزش سرمایه گذاري . بیشترین سهم را از این نوع سرمایه گذاري در سال مذکور، به خود اختصاص داده اندمیلیارد دالر در -2,5هاي در حال توسعه افزایش یافت، به طوري که از هاي ادغامی و اکتسابی نیز در کشور

. رسید 2013میلیارد دالر در سال 25به 2012سال بخش صنعت

و افزایش %) -4( ، با کاهش کوچکی در پروژه هاي گرین فیلد 2013سرمایه گذاري در بخش صنعت در سال . ، نسبتا باثبات باقی ماند)%11( بزرگ تري در پروژه هاي ادغامی و اکتسابی

در مورد پروژه هاي سبز، افزایش شدیدي در سرمایه گذاري در صنایع پوشاك و نساجی مشاهده گردید، ولی .ثبت شد 2013در مقابل، کاهش قابل توجهی در سرمایه گذاري در صنایع خودرو در سال

٠

١٠

٢٠

٣٠

۴٠

۵٠

۶٠

٧٠

٨٠ ٧١.٠٢

۶٣.٣٢ ۶٠.٧٨

٢۴.۶٩٣٢.۶٩ ٣٢.١٩

۴.٢٩ ۵.٩۴ ٧.٠٣

درصد

سهم از کل جریان خروجی سرمایه گذاري مستقیم خارجی جهانی) : 2(نمودار کشورھای توسعھ یافتھ کشورھای در حال توسعھ کشورھای در حال گذار

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٨

هاي اقتصادي معاونت بررسی. ي در حال توسعه و توسعه یافته وجود داشتدر مورد پروژه هاي ادغامی و اکتسابی، تفاوت زیادي بین کشورها

درصد کاهش پیدا 20در حالی که ارزش پروژه هاي ادغامی و اکتسابی در کشورهاي توسعه یافته، بیشتر از کرد، کشورهاي در حال توسعه رشد زیادي را در این پروژه ها تجربه کردند که این رشد، بیشتر ناشی از سرمایه

. ایی، سبزیجات و توتون و تنباکو بوده استگذاري در صنایع مواد غذ بخش خدمات

، به خود 2013بخش خدمات، همچنان بیشترین سهم را از پروژه هاي سبز و ادغامی و اختصاصی در سال درصدي داشت، در حالی که ارزش سرمایه 10ارزش پروژه هاي سبز در بخش مذکور افزایش . اختصاص داد

همانند بخش اولیه، افزایش . درصدي را در این سال تجربه کرد 10کاهش گذاري هاي ادغامی و اکتسابی،. ارزش پروژه هاي سبز نیز در بخش خدمات، ناشی از سرمایه گذاري هاي کشورهاي در حال توسعه بوده است

، بخش خدمات 2013به طور کلی موتور رشد سرمایه گذاري هاي سبز در کشورهاي در حال توسعه در سال . بوده است

، میلیارد دالر، درصد2013سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي، جهان، ) : 3(جدول

سبز ادغامی و اکتسابی

2012 2013 2012 2013 ارزش رشد سهم ارزش سهم ارزش رشد سهم ارزش سهم

اولیه 29 20 4 ۲۵ 4 ۶۸ 30 20 ۵۲ 20

صنعت 258 -4 40 ۲۶۸ 44 ۱۲۶ 10 40 ۱۱۳ 30

خدمات 358 10 56 ۳۲۱ 52 ۱۵۵ -10 40 ۱۶۷ 50

2014آنکتاد، : منبع

2014آنکتاد، : منبع

٠

٢٠٠

۴٠٠

۶٠٠

٨٠٠

2012 2013

٢۵ ٢٩٢۶٨ ٢۵٨

٣٢١ ٣۵٨

میلیارد دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش، جهان، ) : 3(نمودار 2013سبز،

خدماتصنعتاولیه

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٩

هاي اقتصادي معاونت بررسی

2014آنکتاد، : منبع

کشورهاي در حال توسعه .1 آفریقا

مشاهده می شود، بخش خدمات قاره آفریقا بیشترین سهم ) 6(و ) 5(و نمودارهاي ) 4(همان طور که در جدول در اصل در سال . داراست )دوستدار محیط زیست( 14سبزرا از جریان وروردي سرمایه گذاري پروژه هاي

زرگانی و مخابرات ، بیشتر سرمایه گذاري ها در بخش هاي ساختمان، آب و برق و گاز، خدمات با2013کاهش ارزش پروژه هاي سرمایه گذاري سبز در بخش صنعت، ناشی از کاهش شدید جریانات . متمرکز شدند

. مانند زغال سنگ و محصوالت نفتی بوده است 2013در سال 15سرمایه گذاري در صنایع منبع محوردر بخش صنعت نشان می دهد که داده هاي سرمایه گذاري ادغامی و اکتسابی برون مرزي افزایش شدیدي را

و ) محصوالت کانی غیرفلزي ( این افزایش ناشی از هدف گذاري صنعت فرآوري مواد غذایی، مواد ساختمانی . صنایع دارویی بوده است

میلیون دالرسرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي در آفریقا، ) : 4(جدول

١۴ Greenfield ١۵ Resource-Based Industries

٠

۵٠

١٠٠

١۵٠

٢٠٠

٢۵٠

٣٠٠

٣۵٠

2012 2013

۵٢ ۶٨

١١٣١٢۶

١۶٧١۵۵

میلیارد دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش، جهان، ) : 4(نمودار 2013ادغامی و اکتسابی،

خدماتصنعتاولیه

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١٠

هاي اقتصادي معاونت بررسی

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودی خروجی ورودی

٢٠١٢ ٢٠١٣ ٢٠١٢ ٢٠١٣ ٢٠١٢ ٢٠١٣ ٢٠١٢ ٢٠١٣

۶٢٩ ٣٠١٩ -١٢۵۴ ٣٨۴٨ ٧٧۶۴ ١۵٨٠٧ ۴٧۴۵۵ ۵٣۵٩۶ مجموع

٣٠٨ ٢٨٩ -١١٢۵ ١٣۵ ۴۵۵ ٧ ٧۴٧٩ ۵٧٣۵ اولیھ

١۵١٨ ١۶٣٢ ٢٣١ ٣٣٢۶ ۴٠١٣ ٧۶٢۴ ٢١١٢٩ ١٣٨۵١ صنعت

-١١٩٧ ١٠٩٨ -٣۶٠ ٣٨٧ ٣٢٩۶ ٨١٧٧ ١٨٨۴٧ ٣۴٠١٠ خدمات

2014آنکتاد، : منبع

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

٠

١٠,٠٠٠

٢٠,٠٠٠

٣٠,٠٠٠

۴٠,٠٠٠

۵٠,٠٠٠

۶٠,٠٠٠

ورودي خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش ) : 5(نمودار 2013آفریقا، سبز،

خدماتصنعتاولیه

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١١

هاي اقتصادي معاونت بررسی

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

آسیاي شرقی و جنوب شرقی 2013جریان هاي سرمایه گذاري مستقیم خارجی درون منطقه اي در آسیاي شرقی و جنوب شرقی در سال

در جدول . افزایش یافت و بیشتر این سرمایه گذاري ها بر بخش هاي زیربنایی و بخش صنعت متمرکز گردیدي براي آسیاي شرقی سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصاد) 8(و ) 7(و نمودارهاي ) 5(

. و جنوب شرقی نشان داده شده است

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي در آسیاي شرقی و جنوب شرقی، ) : 5(جدول میلیون دالر

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودی خروجی ورودی

٢٠١٢ ٢٠١٣ ٢٠١٢ ٢٠١٣ ٢٠١٢ ٢٠١٣ ٢٠١٢ ٢٠١٣

٧٨٧٣۶ ٩٨٢١٧ ٢٢٣٧٧ ۴٠۶۵۵ ١١٠٣٩٣ ١٠۶٠۶٧ ١۴٧٣٠٣ ١۴۶۴۶۵ مجموع

١٠۵٧٨ ١٠٩٠٢ ٨٣١ ١٦-٣۴٨٩ ٣٠٢٢ ٢١٩۵ ٣۶٣ ۵٩٣ اولیھ

١٢٩۵۶ ۶٣٧۶ ١٢٧٠٢ ١٩٠١٧ ۴٣٧٣٨ ٢٢٢٨۵ ٧٠٢٩٨ ٧۶١٩٣ صنعت

۵۵٢٠٣ ٨٠٩٣٩ ٨٨۴۴ ٢۵١٢٨ ۶٣۶٣٢ ٨١۵٨٨ ٧۶۶۴١ ۶٩۶٧٩ خدمات

2014آنکتاد، : منبع

. رقام سرمایه گذاري مستقیم خارجی، در قسمت ضمیمه توضیح داده خواهد شددر مورد مفهوم منفی بودن ا 16

٠

۵٠٠

١٠٠٠

١۵٠٠

٢٠٠٠

٢۵٠٠

٣٠٠٠

٣۵٠٠

۴٠٠٠

ورودي خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 6(نمودار 2013آفریقا، ادغامی و اکتسابی،

خدماتصنعتاولیه

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١٢

هاي اقتصادي معاونت بررسی

2014آنکتاد، : منبع

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

آسیاي جنوبی

نشان ) 10(و ) 9(و نمودارهاي ) 6(جریان سرمایه گذاري مستقیم خارجی مربوط به آسیاي جنوبی در جدول همان طور که مشاهده می شود، بخش صنعت سهم بزرگی از سرمایه گذاري هاي ادغامی و . داده شده است

.به خود اختصاص داده است 2013اکتسابی را در سال

٠٢٠٠٠٠۴٠٠٠٠۶٠٠٠٠٨٠٠٠٠

١٠٠٠٠٠١٢٠٠٠٠١۴٠٠٠٠١۶٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 7(نمودار 2013آسیاي شرقی و جنوب شرقی، سبز،

خدمات

صنعت

اولیھ

٠

٢٠٠٠٠

۴٠٠٠٠

۶٠٠٠٠

٨٠٠٠٠

١٠٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 8(نمودار 2013آسیاي شرقی و جنوب شرقی، ادغامی و اکتسابی،

خدمات

صنعت

اولیھ

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١٣

هاي اقتصادي معاونت بررسی

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي در آسیاي جنوبی، میلیون دالر) : 6(جدول

2014آنکتاد، : منبع

2014آنکتاد، : منبع

٠

۵٠٠٠

١٠٠٠٠

١۵٠٠٠

٢٠٠٠٠

٢۵٠٠٠

٣٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی، به تفکیک بخش) : 9(نمودار 2013آسیاي جنوبی، سبز،

خدمات

صنعت

اولیھ

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودي خروجی ورودي2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012

مجموع - 70 اولیه

صنعت ٢۴۵۶ ٧٨١- ١۴۵٩ ١۴٨ ١١٧۴٧ ١١٧۴٧ ٢٣٠٢٧ ١٣٢۵۶ خدمات

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١۴

هاي اقتصادي معاونت بررسی

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

آسیاي غربی

مشاهده می شود، بخش خدمات بیشترین سهم را از ) 12(و ) 11(و نمودارهاي ) 7(همان طور که در جدول . دارا می باشد 2013پروژه هاي سرمایه گذاري سبز و ادغامی و اکتسابی در سال

سرمایھ گذاری مستقیم خارجی بھ تفکیک بخش ھای اقتصادی آسیای غربی، میلیون دالر) : ٧(جدول

2014آنکتاد، : منبع

٠۵٠٠

١٠٠٠١۵٠٠٢٠٠٠٢۵٠٠٣٠٠٠٣۵٠٠۴٠٠٠۴۵٠٠۵٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 10(نمودار 2013آسیاي جنوبی، ادغامی و اکتسابی،

خدمات

صنعت

اولیھ

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودي خروجی ورودي2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012

١١٣٩٠ ٨٠٧٧ ٨٢١٩ ٢٠۶۵ ٣۵٠۶٩ ٣٩٢۴٠ ۴۴۶۶٨ ۵۶۵٢٧ مجموع ٢١ ۴٧۶ ٢٣٣ ٣۵٧ ٣٧ ١٧٠١ ٢ ۵٩٩٠ اولیه

١۶۶٨ ۶١ ٢۵۶٨ ۴۵١ ١٢۴٠١ ١٧٨٨٠ ٢٠٢۴٩ ١٨۶٩٢ صنعت ٩٧٠٠ ٧۵۴٠ ۵۴١٩ ١٢۵٧ ٢٢۶٣٠ ١٩۶۵٩ ٢۴۴١٧ ٣١٨۴۵ خدمات

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١۵

هاي اقتصادي معاونت بررسی

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

2014آنکتاد، : منبع

آمریکاي التین و کارائیب نشان می دهند در آمریکاي التین و کارائیب، بخش ) 14(و ) 13(و نمودارهاي ) 8(همان طور که جدول

خدمات بیشترین سهم را از پروژه هاي سرمایه گذاري سبز و بخش اولیه بیشترین سهم را از جریان ورودي . به خود اختصاص داده اند 2013سرمایه گذاري هاي ادغامی اکتسابی در سال

٠

١٠٠٠٠

٢٠٠٠٠

٣٠٠٠٠

۴٠٠٠٠

۵٠٠٠٠

۶٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش ) : 11(نمودار 2013آسیاي غربی، سبز،

خدمات

صنعت

اولیھ

٠

٢٠٠٠

۴٠٠٠

۶٠٠٠

٨٠٠٠

١٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 12(نمودار 2013آسیاي غربی، ادغامی و اکتسابی،

خدمات

صنعت

اولیھ

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١۶

هاي اقتصادي معاونت بررسیسرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي آمریکاي التین و کارائیب، میلیون ) : 8(جدول

دالر

2014آنکتاد، : منبع

2014آنکتاد، : منبع

٠

٢٠٠٠٠

۴٠٠٠٠

۶٠٠٠٠

٨٠٠٠٠

١٠٠٠٠٠

١٢٠٠٠٠

١۴٠٠٠٠

١۶٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 13(نمودار 2013آمریکاي التین و کارائیب، سبز،

خدمات

صنعت

اولیھ

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودي خروجی ورودي2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012

٣٣۶٧٣ 18479 ٢۴٠۵٠ 61613 ٩۵٠٨ 18257 ۶٩٧٣١ ١۴۵٠۶۶ مجموع ٨٢٣ ٣٠٩ ٢۵۵٠- 28254 ١۵٩ 4000 ۵۵۵٧ ١٢۴٨۵ اولیه

۴٨۴٩ ٧١۵٣ ٩۵٧٣ 25138 ٣٧۴۵ 4292 ٣٢٢٣۶ ٣۴۶٣٠ صنعت ٢٨٠٠١ ١١٠١٧ ١٧٠٢٧ 8230 ۵۶٠۵ 9966 ٣١٩٣٩ ٩٧٩۵٢ خدمات

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١٧

هاي اقتصادي معاونت بررسی

2014آنکتاد، : منبع

کشورهاي توسعه یافته .2در کشورهاي توسعه یافته، بخش خدمات بیشرین سهم از سرمایه گذاري هاي سبز و ادغامی و اکتسابی را

و ) 9(جریان سرمایه گذاري خارجی کشورهاي توسعه یافته در جدول . به خود اختصاص می دهد 2013درسال . نشان داده شده است) 16(و ) 15(نمودارهاي

٠

١٠٠٠٠

٢٠٠٠٠

٣٠٠٠٠

۴٠٠٠٠

۵٠٠٠٠

۶٠٠٠٠

٧٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 14(نمودار 2013آمریکاي التین و کارائیب، ادغامی و اکتسابی،

خدمات

صنعت

اولیھ

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١٨

هاي اقتصادي معاونت بررسیگذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي کشورهاي توسعه یافته، میلیون سرمایه ) : 9(جدول

دالر

2014آنکتاد، : منبع

2014آنکتاد، : منبع

٠

١٠٠٠٠٠

٢٠٠٠٠٠

٣٠٠٠٠٠

۴٠٠٠٠٠

۵٠٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش ) : 15(نمودار 2013کشورهاي توسعه یافته، سبز،

خدمات

صنعت

اولیھ

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودي خروجی ورودي2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012

١٨٣٩١۴ ١۵١٧۵٢ ٢۶٨۶۵٢ ٢٣٩۶٠۶ ۴١٣۵۴١ ۴١٣۵۴١ ٢٢۴۶٠۴ ٢١۵٠١٨ مجموع ١٠۴٠۶- ۴١٩٠٣- ۵٠١۶١ ٣٩٣۴۶ ١۶٩٧٩ ١۶٩٧٩ ٩٢٢٢ ١۶٨٧ اولیه

١١٧٠۶٨ ٧٩٩٩٣ ١٠٩۴٨١ ٨۶۶١٧ ١٨۶٢٧٨ ١٨۶٢٧٨ ٨٨٧١٢ ٩٢٧۴٨ صنعت ٧٧٢۵٢ ١١٣۶۶٢ ١٠٩٠١٠ ١١٣۶۴٣ ٢١٠٢٨۵ ٢١٠٢٨۵ ١٢۶۶٧٠ ١٢٠۵٨۴ خدمات

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

١٩

هاي اقتصادي معاونت بررسی

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

اقتصادهاي درحال گذار .3سهم بخش هاي اولیه 2013مشاهده می شود، در سال ) 18(و ) 17(و نمودارهاي ) 10(همان طور که در جدول

و خدمات از پروژهاي سرمایه گذاري ادغامی و اکتسابی در اقتصادهاي در حال گذار منفی بوده است و بخش . باشدخدمات بیشترین سهم را از پروژهاي سرمایه گذاري سبز در این سال دارا می

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش هاي اقتصادي اقتصادهاي در حال گذار، ) : 10(جدول میلیون دالر

2014آنکتاد، : منبع

٠

۵٠٠٠٠

١٠٠٠٠٠

١۵٠٠٠٠

٢٠٠٠٠٠

٢۵٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش ) : 16(نمودار 2013کشورهاي توسعه یافته، ادغامی و اکتسابی،

خدمات

صنعت

اولیھ

ادغامی و اکتسابی سبز

خروجی ورودي خروجی ورودي2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012

٩٢٩۶ ۵۶٩٧٠ ۶٨۵٢ ٣٨٢٠- ٩٩۵٠ ١٨۶١١ ٣٩٣٨٩ ٢٧٨۶٨ مجموع ٢١٧٣ ۵۵۶٨٧ ١١٩٣- ٣٧٢۶- ١۴۵ ٣١۴۶ ٢۶٠۴ ۵۶٠ اولیه

۵۴٧- ٢۴- ٣۴٠ ٢٨١٣ ۶۴٩۶ ٢۴۶٢ ١٨١٣۴ ١٠٠۴١ صنعت ٧۶۶٩ ١٣٠٧ ٧٧٠۵ ٢٩٠٧- ٣٣١٠ ١٣٠٠٣ ١٨۶۵١ ١٧٢۶٧ خدمات

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢٠

هاي اقتصادي معاونت بررسی

2014آنکتاد، : منبع

2014آنکتاد، : منبع

اقتصادينقش سرمایه گذاري مستقیم خارجی در برخی از متغیرهاي

9,4نسبت به سال قبل 2013در سال 17مشاهده می شود، فروش وابستگان خارجی) 11(همان طور که در جدول درصد افزایش داشته که بیشتر ناشی از رشد اقتصادي باال و افزایش مصرف در کشورهاي در حال توسعه و

١٧ Foreign Affiliates

٠

۵٠٠٠

١٠٠٠٠

١۵٠٠٠

٢٠٠٠٠

٢۵٠٠٠

٣٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 17(نمودار 2013اقتصادهاي درحال گذار، سبز،

خدمات

صنعت

اولیھ

٠

١٠٠٠٠

٢٠٠٠٠

٣٠٠٠٠

۴٠٠٠٠

۵٠٠٠٠

۶٠٠٠٠

ورودی خروجی

میلیون دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تفکیک بخش) : 18(نمودار 2013اقتصادهاي درحال گذار، ادغامی و اکتسابی،

خدمات

صنعت

اولیھ

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢١

هاي اقتصادي معاونت بررسیدرصدي دارایی هاي خارجی نیز منعکس کننده علمکرد 7,9نرخ رشد 18.اقتصاد هاي در حال گذار بوده است

اشتغال و ارزش افزوده وابستگان . قوي بازار سهام و در راستاي نرخ رشد موجودي خروجی سرمایه استدرصد رشد داشته که تقریبا برابر با نرخ رشد جریان خروجی سرمایه گذاري 5حدود 2013خارجی نیز در سال

. می باشددر این سال

برابر با 2013درصدي تولید ناخالص داخلی جهان در سال 2سهم شرکت هاي وابسته هاي خارجی در رشد واحد 0,8برابر با 2013درصدي صادرات کاال و خدمات جهان در سال 2,5واحد درصد و در رشد 0,55

ود متغیرهاي کالن اقتصادي ارقام مذکور نقش و اهمیت جذب سرمایه گذاري خارجی را در بهب. درصد است . کشورها نمایان می سازد

)میلیارد دالر(، 19شاخص هاي منتخب سرمایه گذاري مستقیم خارجی و تولید جهانی ) : 11(جدول

)درصد(رشد 2013 2012

2,02 74284 72807 تولید ناخالص داخلی

2,50 23160 22593 صادرات کاالها و خدمات

1452 1330 جریان ورودي سرمایه

1411 1347 جریان خروجی سرمایه

25464 23304 20موجودي ورودي سرمایه

26313 23916 21موجودي خروجی سرمایه

34508 31532 فروش وابستگان خارجی

7492 7089 ارزش افزوده وابستگان خارجی

96625 89568 دارایی وابستگان خارجی

70726 67155 )هزارنفر(اشتغال وابستگان خارجی

2,50 7721 7532 صادرات وابستگان خارجی

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

است که یک سرمایه گذار خارجی سهم ( unincorporated )یا غیرشرکتی ( incorporated )یک وابسته خارجی، یک بنگاه در قالب شرکتی 18

که به عنوان واحد یا شخص حقوقی، جدا از اي اطالق میشود بنگاه غیرشرکتی به تولید کننده ).2007آنکتاد، ( قابل توجهی در مدیریت آن بنگاه دارد . تعلـق دارد) به عنوان اشـخاص حقیقـی( ، به مالکان آنهبنگا داراییهاي مورد استفاده در این مالـک یـا مالکان آن موجودیت نداشته و داراییهاي ثابت و سایر

)بانک مرکزي -مفاهیم اساسی اقتصادي( .داراي مسئولیت میباشند انواع مبادله با واحدهاي دیگر، مالکان بنگاههاي مذکور بنـابراین، در

١٩ International Product ٢٠ FDI Inward Stock ٢١ FDI Outward Stock

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢٢

هاي اقتصادي معاونت بررسیکه بر 22شرکت برتر فراملی 100، تولید داخلی 2013مشاهده می شود، در سال ) 12(همان طور که در جدول

اساس دارایی، فروش و اشتغال داخلی اندازه گیري می شود، نسبت به تولید خارجی آن ها رشد بیشتري داشته اثرات ناشی از استمرار پیامدهاي منفی بحران هاي اقتصادي بر تولیدات و اشتغال اقتصادهاي توسعه یافته . است

برگشت برخی از سرمایه گذاري ها به مبادي شده است که می تواند توسط 23موجب کاهش بین المللی سازي( 25.توضیح داده شود 24سرمایه گذاري خارجی و تخصیص مجدد تولید این شرکت هاي فراملی در کشور مبدا

.) به عبارت دیگر، سرمایه گذاري خارجی این شرکت ها کاهش یافته است

یلیارد دالر، هزار نفر، درصدشرکت بزرگ فراملی جهان، م 100آمار بین المللی سازي ) : 12(جدول

رشد 2013 2012 دارایی ها

3 5620 5435 داخلی 2 8035 7888 خارجی

2 13655 13323 کل 0 59 59 سهم خارجی

فروش 7 3264 3055 داخلی

3 6057 5900 خارجی 4 9321 8955 کل

-1 65 66 سهم خارجی اشتغال 5 7482 7125 داخلی

0 9810 9821 خارجی 2 17292 16946 کل

-1 57 58 سهم خارجی ٢٠١۴آنکتاد، : منبع

شرکت بزرگ فراملی کشورهاي در حال توسعه 100نشان می دهد که سطح بین المللی سازي در ) 13(جدول اگرچه این اتفاق، نه ناشی . نسبت به سال قبل با ثبات باقی مانده است 2012و اقتصادهاي در حال گذار در سال

در واقع ارقام . اخلی بوده استاز کاهش سرمایه گذاري خارجی، بلکه به علت افزایش سرمایه گذاري هاي د

.این شرکت ها در اقتصادهاي توسعه یافته قرار دارند اکثر 22

٢٣ Internationalization ٢۴ Home Country

کل ( از کل تولید ) دارایی، فروش و اشتغال خارجی ( منظور از بین المللی سازي، رشد تولید خارجی نسبت به تولید داخلی و یا سهم تولید خارجی 25 . است) دارایی، فروش و اشتغال

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢٣

هاي اقتصادي معاونت بررسیمطلق سرمایه گذاري خارجی و داخلی هر دو رشد داشته، ولی رشد باالتر سرمایه گذاري داخلی منجر به

. افزایش سهم سرمایه گذاري هاي مذکور از کل سرمایه گذاري در آنها شده است

داشته، این رشد مشابه رشد دارایی درصد رشد 14، 2012در حالی که دارایی خارجی این شرکت ها در سال رشد فروش و اشتغال داخلی این شرکت ها . در همین سال بوده است) درصد 13( هاي داخلی این شرکت ها

درصدي فروش 19در حقیقت رشد . نیز در کشور مبدا، از فروش و اشتغال خارجی آن ها پیشی گرفته است .ل توسعه و در حال گذار می باشدداخلی، نشان دهنده استحکام اقتصادهاي در حا

شرکت بزرگ فراملی اقتصادهاي در حال توسعه و در حال گذار 100آمار بین المللی سازي ) : 13(جدول

)میلیارد دالر، هزار نفر، درصد (

رشد 2012 2011 دارایی ها

13 4025 3561 داخلی 14 1506 1321 خارجی

13 5531 4882 کل 0 27 27 سهم خارجی

فروش 19 2172 1831 داخلی

2 1690 1650 خارجی 11 3863 3481 کل

-4 44 44 سهم خارجی اشتغال 4 6493 6218 داخلی

3 4103 3979 خارجی 4 10596 10197 کل

0 39 39 سهم خارجی ٢٠١۴آنکتاد، : منبع

سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران و کشورهاي منتخبمشاهده می شود، سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران در سال ) 17(و نمودار ) 14(همان طور که در جدول

کشورهاي برزیل و مکزیک به ترتیب داراي . از تمام کشورهاي منتخب کمتر بوده است 2013و 2012هاي نین سرمایه گذاري مستقیم همچ. ، در میان این کشورها هستند 2013بیشترین میزان سرمایه گذاري در سال

میلیارد دالر 3,1به درصد 35رشد منفی نسبت به سال قبل کاهش یافته و با 2013خارجی در ایران در سال

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢۴

هاي اقتصادي معاونت بررسیمربوط عمدتأ، 2013بر اساس گزارش آنکتاد، سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران در سال . رسیده است

ارجی اثر منفی بر جریان ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی به اکتشاف و تولید نفت بوده و تحریم هاي خدر ایران داشته است، به طوري که جریان ورودي سرمایه گذاري در این سال، حدود یک سوم کاهش یافته و به

. میلیارد دالر رسیده است 3

یلیارد دالرجریان ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران و کشورهاي منتخب، م) : 14(جدول

٢٠٠٨ ٢٠٠٩ ٢٠١٠ ٢٠١١ ٢٠١٢ ٢٠١٣

٢٫٠ ٣٫٠ ٣٫۶ ۴٫٣ ۴٫٧ ٣٫١ ایران

١٩٫٨ ٨٫۶ ٩٫١ ١۶٫٢ ١٣٫٢ ١٢٫٩ ترکیھ

٧٫٢ ١٫۵ ٩٫١ ١٢٫٢ ١٠٫١ ١١٫٣ مالزی

١١٫٢ ٩٫٠ ٩٫۵ ٩٫٨ ٩٫۵ ١٢٫٢ کره

۴٧٫١ ٣۵٫٧ ٢٧٫۴ ٣۶٫٢ ٢۴٫٢ ٢٨٫٢ ھند

٣٩٫۵ ٣۶٫۵ ٢٩٫٢ ١۶٫٣ ١٢٫٢ ٩٫٣ عربستان

٩٫٣ ۴٫٩ ١٣٫٨ ١٩٫٢ ١٩٫١ ١٨٫۴ اندونزی

٩٫۶ ٧٫۶ ٨٫٠ ٧٫۵ ٨٫۴ ٨٫٩ ویتنام

۴۵٫١ ٢۵٫٩ ۴٨٫۵ ۶۶٫٧ ۶۵٫٣ ۶۴٫٠ برزیل

٢٨٫٣ ١٧٫٣ ٢٣٫۴ ٢٣٫۴ ١٧٫۶ ٣٨٫٣ مکزیک 2014آنکتاد، : منبع

سهم کشورهاي منتخب از کل جریان ورودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در جهان و نسبت ) 15(در جدول

سهم کشور ایران از کل سرمایه . 26سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی نشان داده شده استبه 2013بیشترین سهم در سال . گذاري مستقیم خارجی در جهان از سهم تمام کشورهاي منتخب کمتر است

. ترتیب مربوط به کشور برزیل و مکزیک می باشدکشور ویتنام با توجه به تولید ناخالص داخلی اندك نسبت به کشورهاي منتخب دیگر، بیشترین نسبت سرمایه

پس از کشور ویتنام، کشور مالزي داراي . گذاري مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی را دارا می باشداري مستقیم خارجی به تولید کمترین نسبت سرمایه گذ. بیشترین نسبت مذکور در میان کشورهاي منتخب است

. ناخالص داخلی متعلق به کشور ایران می باشد

. یکی از اجزاي تولید ناخالص داخلی، کل سرمایه گذاري ناخالص است که شامل سرمایه گذاري داخلی و سرمایه گذاري خارجی می باشد 26

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢۵

هاي اقتصادي معاونت بررسیسهم از کل سرمایه گذاري مستقیم خارجی و سهم سرمایه گذاري مستقیم خارجی در تولید ) : 15(جدول

2013ناخالص داخلی، میلیارد دالر، درصد،

سرمایه گذاري مستقیم خارجی

سهم از کل سرمایه خارجی گذاري مستقیم جهان

تولید ناخالص داخلی

نسبت سرمایه گذاري مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی

0,008 368,9 0,002 3,1 ایران

0,016 820,2 0,009 12,9 ترکیه

0,036 312,4 0,008 11,3 مالزي

- - 0,008 12,2 کره

0,015 1876,8 0,019 28,2 هند

0,012 745,2 0,006 9,3 عربستان

0,021 868,3 0,013 18,4 اندونزي

0,052 171,3 0,006 8,9 ویتنام

0,029 2245,6 0,044 64,0 برزیل

0,030 1260,9 0,026 38,3 مکزیک

2014آنکتاد، : منبع

٢٠١۴آنکتاد، : منبع

نشان 2000-2013روند سرمایه گذاري مستقیم خارجی در کشورهاي ایران و ترکیه طی دوره ) 20(در نمودار سطح سرمایه گذاري مستقیم خارجی در کشور 2004تا 2002در طی این دوره به جز سال هاي . داده شده است

اگرچه در سال هاي اولیه دوره مورد . تترکیه از کشور ایران بیشتر بوده و با نوسانات بیشتري نیز همراه بوده اس

٠.٠

٢٠.٠

۴٠.٠

۶٠.٠

٨٠.٠میلیارد دالر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران و کشورهاي ) : 19(نمودار منتخب

٢٠١٢

٢٠١٣

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢۶

هاي اقتصادي معاونت بررسیبررسی، سرمایه گذاري مستقیم خارجی در این دو کشور نسبتا به یکدیگر نزدیک بوده ، با رشد شدید سرمایه

، سطح سرمایه گذاري در این کشور ، 2008تا 2005گذاري مستقیم خارجی در کشور ترکیه در طی سال هاي . در کشور ایران پیدا کرده استفاصله زیادي از سطح سرمایه گذاري

روند نزولی داشته، پس از آن تا سال 2008تا 2005سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران طی سال هاي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در هر دو کشور رشد 2013در سال . با شیب مالیمی افزایش یافته است 2012

در سال مذکور ارزش سرمایه . ر کشور ایران شدیدتر بوده استمنفی داشته، اگرچه کاهش سرمایه گذاري د . گذاري مستقیم خارجی در کشور ترکیه، بیش از چهار برابر سرمایه گذاري در کشور ایران می باشد

آنکتاد : منبع

موجودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی کشورهاي ایران و ترکیه طی دوره ) 21(و نمودار ) 16(در جدول همان طور که مشاهده می شود در ابتداي دوره، موجودي سرمایه گذاري . نشان داده شده است 2013-2000

به بعد این فاصله بیشتر 2005مستقیم خارجی در ایران و ترکیه فاصله کمی از یکدیگر داشته است، ولی از سال موجودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ترکیه حدودا سه برابر ایران 2013می شود به طوري که در سال

. است

٠

۵,٠٠٠

١٠,٠٠٠

١۵,٠٠٠

٢٠,٠٠٠

٢۵,٠٠٠

٢٠٠٠

٢٠٠١

٢٠٠٢

٢٠٠٣

٢٠٠۴

٢٠٠۵

٢٠٠۶

٢٠٠٧

٢٠٠٨

٢٠٠٩

٢٠١٠

٢٠١١

٢٠١٢

٢٠١٣

دالرمیلیون

سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران و ترکیه طی دوره ) : 20(نمودار 2013-2000

ایران

ترکیھ

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢٧

هاي اقتصادي معاونت بررسی موجودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران و ترکیه ) : 16(جدول

ترکیھ ایران سال ۲۰۰۰ ۲۵۹۷ ۱۸۸۱۲ ۲۰۰۱ ۳۶۸۲ ۲۰۳۱۶ ۲۰۰۲ ۷۲۰۱ ۱۸۸۱۱ ۲۰۰۳ ۱۰۰۷۹ ۳۳۲۲۴ ۲۰۰۴ ۱۳۱۱۶ ۳۸۵۹۱ ۲۰۰۵ ۱۶۰۰۵ ۷۱۳۲۲ ۲۰۰۶ ۱۸۳۲۳ ۹۵۱۲۷ ۲۰۰۷ ۲۰۳۴۱ ۱۵۵۱۶۲ ۲۰۰۸ ۲۲۳۲۱ ۸۰۳۸۵ ۲۰۰۹ ۲۵۳۰۴ ۱۴۳۶۹۰ ۲۰۱۰ ۲۸۹۵۳ ۱۸۶۹۳۷ ۲۰۱۱ ۳۳۲۳۰ ۱۳۶۴۴۹ ۲۰۱۲ ۳۷۸۹۱ ۱۸۷۳۸۷ ۲۰۱۳ ۴۰۹۴۱ ۱۴۵۴۶۷

آنکتاد: منبع

آنکتاد: منبع

٠

٢٠٠٠٠

۴٠٠٠٠

۶٠٠٠٠

٨٠٠٠٠

١٠٠٠٠٠

١٢٠٠٠٠

١۴٠٠٠٠

١۶٠٠٠٠

١٨٠٠٠٠

٢٠٠٠٠٠

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

میلیون دالرموجودي سرمایه گذاري مستقیم خارجی در ایران و ترکیه ) : 21(نمودار

ایرانترکیه

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢٨

هاي اقتصادي معاونت بررسی

ضمیمه

حسابداري سرمایه گذاري مستقیم خارجی

از 27به صورت تفاضل بدهی ها( ارقام جریانات سرمایه گذاري مستقیم خارجی به صورت خالص بیان می شوند ).و وابستگان خارجی آن ها 29بین سرمایه گذاران مستقیم 28اعتبارات

کاهش در دارایی ها یا افزایش در بدهی ها به عنوان اعتبارات، با عالمت مثبت در ترازپرداخت ها ثبت می بنابراین جریان . شوند، در حالی که افزایش در دارایی ها یا کاهش در بدهی ها با عالمت منفی وارد می شوند

آورده نقدي ( یکی از سه اجزاي آن سرمایه گذاري مستقیم خارجی با عالمت منفی نشان می دهد که حداقل منفی بوده و توسط ارقام مثبت اجزاي دیگر، جبران نشده ) سهام داران، سودهاي انباشته و وام هاي بین شرکتی

. است

سرمایه گذاري مستقیم خارجی بر حسب نوع ورود

ها و امکانات جدید، در این نوع از سرمایه گذاري مستقیم خارجی یک شرکت مادر با ساختن زیرساخت : سبز .1عالوه بر این، اکثر شرکت هاي مادر با استخدام نیروي . پروژه جدیدي را در یک کشور خارجی شروع می کند

.کار جدید، اشتغال بلندمدت را نیز در کشور خارجی افزایش می دهند

د و مربوط به این نوع از سرمایه گذاري ها جنبه هایی از مدیریت استراتژیک هستن :ادغامی و اکتسابی .2خرید، فروش، تجزیه و ترکیب شرکت هاي مختلفی هستند که می توانند به رشد سریع یک شرکت در کشور

فعالیت هاي ادغامی و اکتسابی می توانند نوعی از تجدید ساختار تعریف شوند که منجر به . مبدا کمک کنند . اي آن شرکت می شوندسازماندهی مجدد یک شرکت با هدف رشد سریع و ارزش آوري مثبت بر

سرمایه گذاري مستقیم خارجی بر حسب اجزاي آن ).2006آنکتاد، ( خرید سهام شرکت کشور مبدا توسط افراد خارجی : 30آورده نقدي سهام داران .1

( سود تقسیم نشده بین سهام داران که دوباره در همان شرکت سرمایه گذاري می شود : 31سودهاي انباشته .2 ).2006آنکتاد،

٢٧ Debits ٢٨ Credits ٢٩ Direct Investors ٣٠ Equity Capital ٣١ Reinvested Earnings

اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزي تهران

٢٩

هاي اقتصادي معاونت بررسی ).2006آنکتاد، ( بین شرکت مادر و شرکت هاي وابسته آن 33مبادله هاي مالی: 32وام هاي بین شرکتی .3

٣٢ Intra-Company Loans ٣٣ Financial Transactions