İhracatçı Eğilim Araştırması 2. Çeyrek Sonuçları Ağustos 2011 Nisan- Haziran...

Ağustos 20111

İhracatçı Eğilim Araştırmasıİhracatçı Eğilim Araştırması2. Çeyrek Sonuçları2. Çeyrek Sonuçları

Ağustos 2011Ağustos 2011

Nisan- Haziran Gerçekleşmeleri Nisan- Haziran Gerçekleşmeleri Temmuz- Eylül BeklentileriTemmuz- Eylül Beklentileri

Ağustos 20112

İçindekilerİçindekiler

İçindekiler 2

Genel bilgiler 3-10

Yönetici Özeti 11-17

Temel bulgular 18-69

Ağustos 20113

GenelGenel Bilgiler Bilgiler

Ağustos 20114

Araştırmanın AmacıAraştırmanın Amacı

Araştırmanın ana amacı iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı sektörler ve firmaların üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisinin tespit edilmesidir.

Bu çalışma üçer aylık aralıklarla yürütülmekte ve gelişmeler izlenmektedir. Böylelikle ihracatçı sektörlerin göstermiş oldukları performans ve gelecek dönem beklentileri sürekli takip edilmektedir.

Bu kapsamda, 2009 ve 2010 yılı verilerine göre İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyeleri ile en çok ihracat yapan ilk 1.000 firmaya ulaşılması hedeflenmiştir.

Ağustos 20115

Araştırmanın KapsamıAraştırmanın Kapsamı

Araştırmanın 2. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir:

• Nisan - Haziran döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri,

• Temmuz - Eylül döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi beklentileri,

• Kullanılan enerji türlerinde Nisan - Haziran dönemi gerçekleşmeleri,

• Nisan - Haziran döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri,

• Nisan - Haziran döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme durumu / Temmuz - Eylül döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler,

• Nisan - Haziran döneminde ihracatta mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı,

• Nisan - Haziran cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı,

Ağustos 20116

Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın Kapsamı (devam)(devam)

• Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi / dış finansman ihtiyacının hangi kaynaklardan karşılandığı,

• Temmuz - Eylül döneminde dış finansman talebi,

• Halihazırda kullanılan kredilerin kamu ve özel bankalar kırılımında dağılımı,

• Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar,

• Döviz kuru riskinden korunmak herhangi bir araç kullanmama nedenleri,

• Nisan - Haziran döneminde yararlanılan devlet destekleri / Temmuz - Eylül döneminde yararlanılması

planlanan devlet destekleri,

• Nisan - Haziran döneminde toplam çalışan sayısı / çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği,

• Temmuz - Eylül döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu,

• 2011 yılı sonuna kadar istihdam edilmesi planlanan çalışan sayısı / emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle işten ayrılması öngörülen çalışan sayısı,

• Personel temininde sorun yaşanıp yaşanmadığı,

Ağustos 20117

Araştırmanın Kapsamı Araştırmanın Kapsamı (devam)(devam)

• Nisan - Haziran döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,

• Temmuz - Eylül döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri,

• Temmuz - Eylül dönemi ve 2011 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri,

• 2011 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler,

• Dünya geneli emtia fiyatlarının sanayi ve tarımda Haziran’a göre, Ağustos ve 2011 sonu itibarıyla nasıl bir seyir izleyeceği,

• Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti,

• Nisan - Haziran döneminde ihracat prosedürlerinde hizmet alınan kurumlardan duyulan memnuniyet,

• Yeni hükümetten ekonomik alanda beklentilerin tespiti,

• Şirketlerin borsada işlem görme durumu / önümüzdeki 3 yılda halka arz konusunda eğilimleri,

• Halka arz sürecinde teknik, hukuki ve idari destek ihtiyaçlarının tespiti,

• Bilgi ihtiyacı duyulan yatırım araçları ve bilgilendirme kanalları tercihlerinin tespiti,

Ağustos 20118

Metodolojik BilgilerMetodolojik Bilgiler

Araştırma, CAWI (bilgisayar destekli internet görüşmesi) yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bilgi toplama süreci öncesinde TİM yetkililerinden İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu Üyesi ve sektörün lider firmalarından oluşan liste temin edilmiştir.

Araştırmanın anakütlesini 2009 ve 2010’da İhracatçı Birlikleri yönetimlerinde ve ihracatta ilk 1.000’de yer alan firmaların yöneticileri oluşturmaktadır. Çift (mükerrer) kayıtların sistemde giderilmesinden ardından 1.979 firmanın kayıtlı olduğu bir veritabanı elde edilmiştir. Analize temel oluşturmak üzere firmalar 2010 yılı ihracat rakamlarına göre ilk 500, ikinci 500 ve diğer olmak üzere tasnif edilmiştir.

Soru formu programlanarak 1 Temmuz tarihinde çalışmanın bilgi toplama süreci başlatılmıştır. Çalışma kapsamında tüm firmalara davet gönderilmiş, 546 firma daveti kabul ederek projeye katılmıştır. Söz konusu 546 firmanın 161’i ilk 500, 126’sı ise ikinci 500’de yer almaktadır.

Dolayısıyla %95 güven düzeyinde örnekleme hatası ± 0,036 olarak hesaplanmaktadır.

Projenin bilgi toplama süreci 29 Temmuz Cuma günü tamamlanmış, ardından veri temizliği ile son aşama olan veri analizi ve raporlama süreci ise 1-3 Ağustos tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.

Ağustos 20119

Metodolojik BilgilerMetodolojik Bilgiler

Internet tabanlı görüşmeler için tasarlanan elektronik form

NKatılım Oranı

Ortalama Cevaplanma

Süresi

1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk.

2. Dönem (Nisan-Haziran 2010)

525 %27,4 19,40 dk.

3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010)

500 %26,1 21,34 dk.

4. Dönem (Ekim-Aralık 2010)

527 %27,5 19,20 dk.

1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk.

2. Dönem (Nisan-Haziran 2011)

546 %27,6 20,18 dk.

Ağustos 201110

Görüşülen Firmaların Sektörlere Göre DağılımıGörüşülen Firmaların Sektörlere Göre Dağılımı

Sektör Toplam Oran

Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 122 22,3%

Demirçelik ve Demirdışı Metaller 79 14,5%

Bitkisel Ürünler 76 13,9%

Otomotiv Sanayi 46 8,4%

Hububat- Bakliyat 41 7,5%

Ağaç Orman Ürünleri 39 7,1%

Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 38 7,0%

Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 36 6,6%

Toprak Ürünleri ve Madencilik 33 6,0%

Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 15 2,7%

Dış Ticaret Sermaye Şirketi 21 3,8%

Toplam 546 100,0%

Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.

Ağustos 201111

YöneticiYönetici Özeti Özeti

Ağustos 201112

Yönetici ÖzetiYönetici Özeti

2011’in ikinci çeyreği gerek ülke gerekse küresel anlamda önemli siyasi ve ekonomik gelişmelere sahne olmuştur.

Türkiye 12 Haziran’da çok partili hayata geçiş sonrasındaki katılım ve temsiliyet açısından en başarılı genel seçimini gerçekleştirmiştir. 2011 Genel Seçim’ine 50.339.596 kayıtlı seçmenin %85,4’ü geçerli oy kullanarak, katılmıştır. Seçim sonuçlarına göre seçmenlerin %95,5’inin tercihi olan siyasi partiler Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Türkiye Cumhuriyeti demokrasi kültürünün olgunlaştığı bir ülke olarak belirginleşmektedir. Anayasanın 67. maddesinde belirtildiği üzere, «seçimler, temsilde adalet, yönetimde istikrar ilkelerini bağdaştıracak biçimde düzenlenir» dengesi de yine 12 Haziran 2011 genel seçiminin doğal sonucu olarak hafızalarda yer edecektir.

Nisan ve Mayıs aylarında ithalat rakamları sırasıyla 20.9 ve 21.0 milyar dolar, ihracat rakamları ise 7.6 ve 7.8 milyar dolar olarak gerçekleşmiş, dış ticaret açığı da, cari açık da yılın ilk beş ayında 37 milyar dolar seviyesine yükselmiştir. Yılın ilk çeyreğinde 4 milyar doların biraz üzerinde gerçekleşen bütçe açığı, ikinci çeyrekte toparlanmış ve Nisan ayında 1, Mayıs ayında ise 2.8 milyar TL fazla vererek, son derece olumlu bir seyir izlemiştir. Vergi gelirlerindeki artış ve borçlanma da olumlu seyir izleyen göstergeler arasındadır. Nisan ayında 738 milyon, Mayıs’ta ise 882 milyon dolar olarak gerçekleşen doğrudan yabancı yatırımlar, yılın ilk beş ayında toplam 5.6 milyar dolara ulaşmış ve 2011’de 10-12 milyar dolar olarak gerçekleşeceğinin sinyalini vermiştir.

Öte yandan yine aynı dönem içerisinde Avrupa Birliği, başta Yunanistan olmak üzere, İspanya, Portekiz, İtalya gibi diğer üye ülkelere de yayılma sinyalleri veren ekonomik krizlere destek politikalarını müzakere etmekteydi. IMF Başkanı’nın Yunanistan ve Portekiz’e yapacağı mali yardımları görüşeceği AB-IMF toplantısı öncesinde patlak veren gelişmeler, soruna acil müdahale edilmesi ihtimalini de ortadan kaldırmıştır.

Ağustos 201113


Yukarıda özetlenen gelişmeler ışığında, 2011 yılının ikinci çeyrek değerlendirmelerinin yer aldığı İhracatçı Eğilim Araştırması Temmuz ayı içerisinde 546 ihracatçı firmanın orta ve üst düzey yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. 2011 yılının ikinci çeyrek çalışması, bugüne kadar gerçekleştirilen 5 proje ile karşılaştırıldığında en yüksek sayıda katılımın (örneklem büyüklüğü) görüldüğü dönemdir. Dönemsel katılım oranı da %27,6 olarak hesaplanmaktadır.

2011 yılının ikinci çeyreğindeki en önemli artışların girdi maliyetleri, hammadde birim ithalat fiyatlarında gerçekleştiği görülmektedir. Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında girdi maliyetlerinin arttığını söyleyen firmaların oranı %77,5, hammadde birim ithalat fiyatlarında artış olduğunu beyan eden firmaların oranı ise %58,3 olarak tespit edilmektedir. Ancak bu bulgu 2011’in ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında girdi maliyetlerinde %3,8’lik, hammadde birim ithalat fiyatlarında ise %5’lik bir iyileşme (düşüş) tespit edilmektedir.

Öte yandan ihracatçı firmaların %51,6’sı üretimlerinin, %52,9’u ise ihracatlarının bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla arttığını belirtmektedir. Bulgular, yılın ilk çeyreği ile karşılaştırıldıklarında ise, üretimde %2,6, ihracatta ise %3,4’lük bir gerileme görülmektedir. Genel karlılık ve ithalatta karlılık parametreleri incelediğinde, 2010’un ikinci çeyreğine göre firmaların %21,1’i genel karlılık düzeylerinin, %21,8’i ise ihracatta karlılık düzeylerinin arttığı tespit edilmektedir. Ancak, genel anlamda firmaların yaklaşık %40’ına yakın bölümü genel karlılık ve ihracatta karlılıklarının azaldığına işaret etmektedirler.

Firmaların 2011’in 3. çeyreğindeki beklentileri ise genel olarak mevcut durumun istikrarlı bir biçimde devam edeceğine işaret etmektedir. Bu bulgulara paralel olarak, 2011’in ikinci çeyreğinde ihracatçıların cirolarının %57,9’u ihracat gelirlerinden, %42,1’i ise iç piyasa satışlarından elde edildiği hesaplanmaktadır. Bu oran, ilk 500 ve ikinci 500’e dahil olan ihracatçı firmalar nezdinde %63,1 (ihracat) ve %36,9 (iç piyasa) olarak görülmektedir. Bulgular, 2011’in ilk çeyreği ile karşılaştırıldığında, yurt dışı satışlarda %2’lik düşüş görülmektedir. Yine iki dönem arasında ilk 500 ihracatçı firmanın iç piyasa satışlarının payının %4,4 arttığı tespit edilmektedir.

Ağustos 201114


İhracatçı firmaların %30’u 2011’in ikinci çeyreğinde ihracatta yeni pazarlara girdiklerini beyan etmektedir. Geçen yılın aynı döneminde bu oran %35,6 iken, 2011’in ilk çeyreğinde %30,9 olarak tespit edilmekteydi. Bu anlamda ihracatçıların yeni pazarlara girme oranı 2010’un ilk çeyreğinden itibaren azalma trendinde olduğu görülmektedir.

İhracatçı firmaların yılın 3. çeyreğinde girmeyi planladıkların ilk 5 ülke Rusya, İran, ABD, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri olarak sıralanmaktadır. Hedef ülke sıralaması yılın 2. çeyreğdeki bulgulardan bir miktar farklılaşmaktadır. Ancak, ihracatçı firmalar açısından Rusya bu dönemde de girilmesi hedeflenen ülkeler listesinde ilk sıradaki yerini korumaktadır. İran listede bir sıra yükselirken, ABD 3 sıra yükselerek 3. hedef ülke olarak belirginleşmektedir. ABD’yi yılın 3. çeyreğinde hedef pazar olarak gören firmaların oranı ilk 500 ihracatçı firma (%10,6) nezdinde yükselmektedir.

Yılın 3. çeyreğinde girilmesi hedeflenen yeni pazarlar bölgeler itibarıyla incelendiğinde, AB ülkeleri (%64,7) ve Orta Doğu (%53,8) ülkeleri ilk 2 sırayı paylaşmaktadır. Yılın 2. çeyreğinde aynı bölgelerde yeni pazarlara açılım eğilimi sırasıyla %67 ve %62,1 olarak hesaplanmaktaydı. Bu açıdan değerlendirildiğinde, hedef pazarlar açısından AB ülkeleri önemini yitirirken, Orta Doğu ülkeleri önem kazanmaktadır.

İhracatçı firmaların %58,6’sı 2011 yılının ikinci çeyreğinde mevcut pazarlardan yeni sipariş alabildiklerini beyan etmektedir. Bu oran ihracatta ilk 500 firma kırılımında incelendiğinde %60,9’a yükselmektedir. Aynı oran yılın ilk çeyreğinde %55,9 olarak hesaplanmaktaydı. Öte yandan, yılın aynı döneminde mevcut pazarlarda müşteri kaybeden firmaların oranı ise %37,7’dir. Bu oran ilk 500 firma nezdinde %28’e düşerken, ikinci 500 tasnifinde %33,3’e yükselmektedir.

Ağustos 201115


2011’in ilk çeyreğinde dış finansman talebi olan firmaların oranı %32,2 iken, bu oran ikinci çeyrekte %39 olarak tespit edilmektedir. Dış finansman talebi ihracat büyüklükleri kırılımında incelendiğinde ilk 500 firma nezdinde %42,2, ikinci 500 firma nezdinde ise %42,1’dir. Önceki çeyreklerde olduğu gibi, dış finansman talebi büyük ölçüde özel bankalardan (%84,0) karşılanmaktadır. Öte yandan yılın 3. çeyreğinde dış finansamn ihtiyacı olacağını beyan eden firmaların oranı %39,9’dur. Bu oran, 2. çeyrekteki oranla karşılaştırıldığında istatistiki açıdan anlamlı farklılıklar gözlemlenmemiştir.

Firmaların %76’sının halihazırda kredi kullandıkları görülmektedir. Kredi kullanım oranı ilk 500 ihracatçı firma nezdinde %72 iken, aynı oran ikinci 500 firma genelinde %81’e yükselmektedir. Kullanılan krediler için ihracatçı firmaların %77,7’si özel bankaları tercih ederken, bu oran ikinci 500 listesinde %82,3 olarak hesaplanmaktadır.

2011 yılının ikinci çeyreğinde firmaların %53,5’i döviz riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmadığını belirtirken, bu firmaların %33,9’u ithalatlarının da olması, %29,8’i ise dövizde artış beklentisinden dolayı herhangi bir araç kullanmadığını belirtmektedir. Ancak, araçlar hakkında bilgileri olmadığını söyleyen firmaların oranı ise %15,1 olarak hesaplanmaktadır. Bu da bilgilendirme kampanyaların ihracatçı firmaları döviz risklerinden korumaya yönelik bir etkinlik olarak önem kazanmaktadır.

Kendilerini döviz risklerinden koruduklarını beyan eden firmalar arasında ise ‘forward’ (%28,2) ve vadeli işlemler (%22) ön plana çıkmaktadır. Özellikle ‘forward’ yaptığını belirten firmaların oranı ilk 500 listesinde (%37,9) genel ortalamanın üzerine çıkmaktadır.

Ağustos 201116

Yönetici ÖzetiYönetici Özetiİhracatçı firmaların %35,5’i 2011’in 3. çeyreğinde yeni çalışan istihdam edeceklerini beyan etmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,7’dir. Bu bulgulardan yola çıkarak ihracatçı firmaların yılsonuna kadar ortalama 11 yeni çalışan istihdam edecekleri yorumu yapılabilir. Bu bulgu 2011’in ilk çeyreği verileriyle paralellik göstermektedir.

Firmaların %35,5’i yeni çalışan temininde herhangi bir sorunla karşılaşmadığını belirtmektedir. Öte yandan firmaların %49,1’i vasıflı eleman (usta, teknisyen), %30,4’i uzman (orta düzey yönetici, mühendis) ve %29,3’ü ise arka kademe eleman (tekniker) temininde sorunlar yaşadıklarına işaret etmektedir.

Nisan-Haziran 2011 döneminde yurt içinde herhangi bir yatırım yapmadıklarını belirten firmaların oranı %44,7 olarak hesaplanmaktadır. Firmaların %81,1’i ise yurt dışında herhangi bir yatırım yapmadıklarını beyan etmektedir. Aynı dönem içerisinde yurt içinde yatırım yaptıklarını beyan eden firmalar nezdinde modernizasyon (%35,5), kapasite arttırımı (%29,9) ve ar-ge / inovasyon yatırımı (%16,3) ile ilk 3 sırayı paylaşmaktadır. Yurt dışı yatırım yapan firmaların ilk tercihi modernizasyon (%9,7) olduğu görülmektedir. 2011’in 3. çeyreğinde yurtiçinde yatırım yapmayacağını belirten firmaların oranı %49,3, yurt dışında yatırım planlamayan firmaların oranı ise %80,4 olarak hesaplanmaktadır.

Firmaların piyasa beklentileri genel anlamda iyimserdir. Firmalar yılın 3. çeyreğinde TL/USD kurunu 1,63, yıl sonu kurunu ise 1,66 olarak öngörmektedir. TL/EURO kuru ise 3. çeyrekte 2,32, yılsonunda ise 2,34 seviyelerinde olacağı beklenmektedir. Yılsonu enflasyon oranı %8, büyüme beklentisi ise %9,13 olarak tespit edilmektedir.

Firma yöneticilerinin %41,4’ü sektörlerinin yılsonu itibarıyla daha iyi durumda olacağı beklentisi içerisindedir. Türkiye ekonomisinin daha iyi olacağı beklentisi içerisinde olacağını düşünen firma yöneticilerinin oranı ise %42,7’dir. Firma yöneticileri AB ve dünya ekonomisi için benzer beklentiler içerisinde değildir. AB ekonomisinin daha da kötüleşeceğini belirten firma yöneticilerinin oranı %53,8 olarak hesaplanmaktadır.

Ağustos 201117


Firmaların yaşadığı sorunlar sıralamasında döviz kurları (%58,2), enerji maliyetleri (%87,7), hammadde aramal fiyatları (%53,5) ve vergi maliyetleri (%47,3) ilk sıralarda yeralmaktadır.

Hisse senetlerinin İMKB’de işlem gördüğünü belirten firmaların oranı %6,8’dir. Bu oran ilk 500 ihracatçı firma arasında %12,4’e, ikinci 500 sıralamasında ise %8,7’ye yükselmektedir. Önümüzdeki 3 yıl içerisinde hisselerini halka arz etmeyi düşünen firmaların oranı %12,8 olarak hesaplanmaktadır. İlk 500 ihracatçı firmaların %14,2’si, ikinci 500’ün %17,4’ü gelecek 3 yıl içerisinde halka açılmayı düşünmektedir.

Halka Arz ve öncesinde SPK-İMKB-Takasbank-Merkezi Kayıt Kuruluşu-Aracı Kuruluşlar Birliği uzmanlarından oluşan bir ekibin kurumsal yönetim, kurumsallaşma ve halka arz konularında ücretsiz teknik, hukuki ve idari destek vermesini isteyen firmaların oranı %31 olarak tespit edilmektedir.

Firmaların %41,6’sı vadeli işlem sözleşmeleri, %33,2’si opsiyon / varant, %27,5’i ise hisse senetleri hakkında bilgi almak istediklerini beyan etmektedir. Bilgilenmek istenilen kaynaklar tercihinde ise e-posta %65,8 ile ilk sırayı almaktadır. Firmaların 2. ve 3. tercihleri ise toplantı / seminer (%50,1) ve internettir (%49,3). Oranlar karşılaştırıldığında, her üç seçeneğin de eşit ağırlıkta değerlendirilmesinin gerekliliğinin altı çizilmelidir.

Firmalara yeni hükümetin ekonomik anlamda hangi konulara / sorunların çözümüne odaklanmasının beklendiği sorusu yöneltilmiştir. Firmaların %16,7’si cari açık soruna tedbir alınması / çözümlenmesini beklediği görülmektedir. Üretim ve ihracat ağırlıklı ekonomik politikaların benimsenmesini belirten firmaların oranı ise %16,5’tir. 3. sırada ise ihracat teşviklerinin iyileştirilmesi / arttırılması (%15) talep edilmektedir.

Ağustos 201118

Temel Temel BulgularBulgular

Ağustos 201119

Baz: 546

SS Geçen yılın aynı dönemine göre, Nisan - Haziran 2011 dönemindeki gelişmeyi belirtiniz.

51,6% 52,9%45,1%

32,0%

77,5%

44,3%

25,3%

58,3%

21,1% 21,8%

22,9% 18,1%27,0%

36,4%

14,1%

38,8%

44,8%

16,0%

33,0% 34,4%

18,1% 26,2% 20,6% 25,3%

4,6%12,5%

10,5% 4,2% 42,7% 39,7%

7,4% 2,7% 7,2% 6,3% 3,8% 4,4%

19,4% 21,5%

3,3% 4,0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Üretim İhracat Kapasite

kullanım

oranı

Stok durumu Girdi

maliyetleri

Birim ihraç

fiyatı

İthal girdi

kullanım

oranı

Hammadde

birim ithalat

fiyatı

Genel kârlılık

düzeyi

İhracatta

kârlılık

düzeyi

Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok

Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı ve hammadde birim ithalat fiyatı unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 525’tir.

Yılın 2. Çeyreğindeki Yılın 2. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”“Gerçekleşmeler”

Ağustos 201120

Yukarıdaki tabloda; Nisan- Haziran döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.


Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Üretim 51,6% 55,5% 56,6% 47,1%

İhracat 52,9% 60,2% 57,1% 46,3%

Kapasite kullanım oranı 45,1% 50,7% 46,7% 41,2%

Stok durumu 32,0% 24,0% 40,2% 32,7%

Girdi maliyetleri 77,5% 74,0% 79,5% 78,6%

Birim ihraç fiyatı 44,3% 54,7% 44,4% 37,8%

İthal girdi kullanım oranı 25,3% 24,7% 28,7% 24,1%

Hammadde birim ithalat fiyatı 58,3% 62,3% 61,5% 54,5%

Genel kârlılık düzeyi 21,1% 27,3% 19,0% 18,1%

İhracatta kârlılık düzeyi 21,8% 25,5% 19,8% 20,5%

BAZ 546 161 126 259

Yılın 2. Çeyreğindeki Yılın 2. Çeyreğindeki “Gerçekleşmeler”“Gerçekleşmeler”

Ağustos 201121

SSGeçen yılın aynı dönemine göre, Temmuz - Eylül 2011 dönemi için beklentinizi belirtiniz.

Baz: 546

43,8% 45,4%40,0%

25,3%

53,0%

28,4%20,4%

38,5%

17,0% 17,6%

33,3% 32,8%36,2%

47,6%

35,6%

54,4%

50,7%

34,1%

46,7% 48,7%

16,2% 19,2% 17,5% 20,8%

6,5%12,5%

10,1% 7,0%31,7% 29,3%

6,7% 2,6% 6,3% 6,3% 4,8%18,9% 20,4%

4,6% 4,4%5,0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Üretim İhracat Kapasite

kullanım

oranı

Stok durumu Girdi

maliyetleri

Birim ihraç

fiyatı

İthal girdi

kullanım

oranı

Hammadde

birim ithalat

fiyatı

Genel kârlılık

düzeyi

İhracatta

kârlılık düzeyi

Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok


Yılın 3. Çeyreğinden “Beklentiler”Yılın 3. Çeyreğinden “Beklentiler”

Ağustos 201122

Yukarıdaki tabloda; Temmuz- Eylül döneminde söz konusu gerçekleşmelerde geçen yılın aynı dönemine göre artış beklentisinde olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.



500 Diğer

Üretim 43,8% 47,9% 42,6% 42,0%

İhracat 45,4% 50,9% 41,3% 44,0%

Kapasite kullanım oranı 40,0% 42,5% 38,5% 39,3%

Stok durumu 25,3% 18,5% 29,5% 27,2%

Girdi maliyetleri 53,0% 47,9% 56,6% 54,1%

Birim ihraç fiyatı 28,4% 34,2% 26,2% 25,9%

İthal girdi kullanım oranı 20,4% 17,1% 21,3% 21,8%

Hammadde birim ithalat fiyatı 38,5% 37,7% 37,7% 39,3%

Genel kârlılık düzeyi 17,0% 20,5% 16,7% 15,1%

İhracatta kârlılık düzeyi 17,6% 23,0% 14,3% 15,8%

BAZ 546 161 126 259

Yılın 3. Çeyreğinden “Beklentiler”Yılın 3. Çeyreğinden “Beklentiler”

Ağustos 201123

Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde DeğişimDeğişim

SSKullandığınız enerji türlerinde 2011 yılı Nisan- Haziran gerçekleşmelerini geçen yılın aynı dönemine göre karşılaştırınız.

Baz: 525

53,5%

32,0%

17,9% 19,2%

40,6%

33,1%

26,9%

16,2% 15,2%

39,6%

10,1%

5,7%

4,0% 5,0%

7,2%

3,2%

35,4%

61,9% 60,6%

12,6%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su

Arttı Aynı kaldı Azaldı Geçen yıl aynı dönemde bu enerji türünü kullanmadım

Soru; dış ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

Ağustos 201124

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde kullanılan enerji türlerinde geçen yılın aynı dönemine göre artış olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 525

53,5%

32,0%

17,9% 19,2%

40,6%

60,3%

45,2%

24,0%21,9%

47,3%50,8%

29,5%

18,0%20,5%

36,9%

25,7%

14,4%17,1%

38,5%

51,0%

0%

20%

40%

60%

80%

Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su

Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Enerji Türlerinde DeğişimDeğişim

Ağustos 201125

SSÜretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz?

Baz: 525

Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin OrijinleriOrijinleri

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı %57,2 iken ilk 1000 firma içinde yer almayan diğer firmalar grubunda bu oran 15 puan daha yüksektir.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

66,157,2

63,972,2

33,942,8

36,127,8

0

20

40

60

80

100


Yurt içi Yurt dışı

Ağustos 201126

Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Yılın 2. Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin OrijinleriOrijinleri

87,8 86,9

69,0 66,3 66,1 63,9 60,9 59,447,6

38,5

12,2 13,2

31,0 33,7 33,9 36,2 39,1 40,652,4

61,5

0

20

40

60

80

100

Bitkisel urunler ToprakUrunleri

ve Madencilik

Agac Orman

Urunleri

Tekstil GENEL Hububat

Bakliyat

Makine Elektrik

Elektronik ve

Bilisim

Demircelik ve

Demir disi

Metaller

Otomotiv

Sanayi

Kimyevi

Maddeler

Yurt içi Yurt dışı

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları sektör kırılımında sunulmaktadır. Hammaddede dışa bağımlılığın en yüksek olduğu sektörler Otomotiv Sanayi ve Kimyevi Maddeler sektörleridir.

Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir.

Yurtiçi Yoğun Yurtdışı Yoğun

Baz: 525

Ağustos 201127

30,0%32,3%

35,7%

25,9%

0%

20%

40%

60%

80%


SSNisan - Haziran döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi?

Baz: 546

Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Yeni PazarlarYılın 2. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar

41,9%

35,6% 34,4%31,5% 30,9%

30,0%

20%

30%

40%

50%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2

Dönemde yeni pazarlara açıldığını belirten firmaların oranının en yüksek olduğu sektör kimyevi maddeler sektörüdür (%44,4) Bunu sırasıyla toprak ürünleri ve madencilik (%42,4), demirçelik ve demirdışı metaller (%40,5) sektörleri izlemektedir.

Ağustos 201128

21,1%

11,4%

9,5% 9,3% 9,2% 9,2% 8,8%7,9%

6,6% 6,4% 6,0% 5,7% 5,7% 5,3% 5,1% 5,1% 5,1% 4,9% 4,8% 4,8% 4,4%

16,8%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Rusy

aABD Ira

kBA

E

Alman

ya

Brez

ilya

Çin

Fran

sa

Arjant

in

Hin

dista

n

Afrika

ülkele

ri

Azerb

ayca

n

Japo

nya

Cezay

ir

Suriy

e

Ukray

na

Hed

ef Ü

lke Y

ok

SSTemmuz - Eylül döneminde ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. (Çok Cevap)

Baz: 546

Yılın 3. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Yılın 3. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan ÜlkelerÜlkeler

4%’ün altındaki ülkelere tabloda yer almamaktadır.

Ağustos 201129

16,8%

4,0%

7,0%

7,5%

9,9%

11,5%

20,3%

21,1%

38,8%

40,5%

53,8%

64,7%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

AB Ülkeleri

Orta Doğu

Afrika

Amerika

Rusya/Belarus

Uzak Doğu

Orta Asya

Balkanlar

Hint Yarımadası

Pasifik Adaları

Diğer Avrupa Ülkeleri

Hedef Ülke Yok

Baz: 546

Yılın 3.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Yılın 3.Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan ÜlkelerÜlkeler

Ağustos 201130

Yılın 3. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Yılın 3. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 ÜlkeÜlke


Rusya [21,1%] Rusya [12,4%] Rusya [19,8%] Rusya [27,0%]

İran [11,4%] ABD [10,6%]Brezilya

[12,7%] İran [16,2%]

ABD [9,5%] Brezilya [9,3%] Çin [10,3%] Irak [12,7%]

Irak [9,3%] Hindistan [9,3%] Irak [10,3%] BAE [12,4%]

Almanya [9,2%] Çin [6,8%]Almanya

[8,7%]Almanya

[11,6%]

BazGenel: 546; Bazİlk 500:161; Bazİkinci 500:126; BazDiğer:259

Ağustos 201131

Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Yılın 2. Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar DeğerlendirmesiDeğerlendirmesi

SSNisan - Haziran döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden

sipariş alabildiniz mi?

Baz: 546

58,6%60,9% 61,1%

56,0%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Ağustos 201132

SSNisan - Haziran döneminde ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Baz: 546

37,7%

28,0%33,3%

45,9%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.


Ağustos 201133

SSNisan - Haziran döneminde ihracatta; tamamen kaybettiğiniz pazar oldu mu?

Baz: 546

13,9%

6,2%10,3%

20,5%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde ihracatta; tamamen kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.


Ağustos 201134

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişimİhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim

Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma

Oranlarındaki Değişim

Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim

59,7%

63,0%

71,2%

60,7%58,3%

61,1%

56,5%

53,5%

50,2%

61,1%63,0%

58,1%55,9% 58,6%

64,8%

60,9%

64,0%

56,0%

40%

60%

80%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2


47,0%

25,3%

38,1%40,0%

43,3%

33,3%

44,4%42,3% 41,4%

45,9%44,0%

39,6%

37,0%

40,1%37,7%

33,8%

28,0%

35,3%

20%

40%

60%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2


Ağustos 201135

SSNisan- Haziran cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir?

Baz: 546

Yılın 2. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre DağılımıYılın 2. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

57,963,1 63,1

52,2

42,136,9 36,9

47,8

0

20

40

60

80

100


İhracat İç Piyasa Satışları

Ağustos 201136

Yılın 2. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre DağılımıYılın 2. Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı

66,0 65,6 60,7 57,9 55,5 54,7 53,9 49,642,6 42,4

34,0 34,4 39,3 42,1 44,5 45,3 46,1 50,457,4 57,6

0

20

40

60

80

100

Bitkisel urunler Tekstil ToprakUrunleri

ve Madencilik

GENEL Demircelik ve

Demir disi

Metaller

Otomotiv

Sanayi

Makine Elektrik

Elektronik ve

Bilisim

Agac Orman

Urunleri

Hububat

Bakliyat

Kimyevi

Maddeler

İhracat İç Piyasa Satışları

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak kimyevi maddeler ile hububat bakliyat sektörleri ön plana çıkmaktadır.

Baz: 546

Ağustos 201137

Yılın 2. Çeyreğinde Dış Finansman TalebiYılın 2. Çeyreğinde Dış Finansman Talebi

SS Nisan - Haziran döneminde, dış finansman talebiniz oldu mu?

Baz: 546

35,5%

42,1%42,2%39,0%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

29,1% 27,2%30,4%

33,4% 32,2%

39,0%

20%

30%

40%

50%

2010-Q1 2010-Q2 2010-Q3 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2

Ağustos 201138

38,5%

18,3%

4,7%7,0%

41,2%

19,1% 19,1%14,7%

47,2%

28,3%

11,3%

1,9%

42,4% 42,4%

15,2%

4,3%

13,6%

43,7%

84,0%

88,2%

7,4%

42,6%

1,9%

22,6%

83,0%

4,3%

10,9%

81,5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları

(Eximbank hariç)

Faktoring Leasing Yurtdışı Finans

Kurumları

Diğer kaynaklar


Yılın 2. Çeyreğinde Dış Finansman KaynaklarıYılın 2. Çeyreğinde Dış Finansman Kaynakları

Soru, Nisan - Haziran döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir.


SS Dış finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap)

Ağustos 201139

SS Temmuz - Eylül döneminde, dış finansman talebiniz olacak mı?

Yılın 3. Çeyreğinde Finansman TalebiYılın 3. Çeyreğinde Finansman Talebi

Baz: 546

39,9% 41,6% 42,9%

37,5%

0%

20%

40%

60%

80%

Genel

Yukarıdaki grafikte; Temmuz-Eylül döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Ağustos 201140

SSHalihazırda kredi kullanıyor musunuz?

Baz: 546

Yukarıdaki grafikte; halihazırda kredi kullandığını belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Kredi KullanımıKredi Kullanımı

76,0%72,0%

81,0%76,1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Genel

Ağustos 201141

SSHalihazırda kullanmakta olduğunuz kredileri oransal olarak kamu/özel bankalar kırılımında dağıtır mısınız?

Kullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre DağılımıKullanılan Kredilerin Banka Türüne Göre Dağılımı

Yukarıdaki grafikte; halihazırda kullanılmakta olan kredilerin banka türüne göre dağılımı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Soru, halihazırda kredi kullandığını belirten firmalara yöneltilmiştir.

22,3 19,5 17,726,3

77,7 80,5 82,373,7

0

20

40

60

80

100


Kamu Özel


Ağustos 201142

Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan AraçlarAraçlar

Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap)

11,2%

2,7%

37,9%

14,9%

6,8%

43,5%

9,5%

50,8%

19,7%

9,7%

0,4%

53,5%

22,0%

28,2%26,1%21,4%

2,4%

31,0%

61,0%

20,8%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri


Baz: 546

SS

Ağustos 201143

SSDöviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap)

4,1%

4,1%

3,4%

3,4%

5,8%

6,2%

11,3%

12,3%

15,1%

29,8%

33,9%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

İthalatımız da olduğundan

Dövizde artış beklentisinden dolayı

Araçlar hakkında bilgim yok

Daha önceki kötü tecrübe (zarar ettim)

Araçların pahalı olması

Alış-satışlarımız döviz cinsinden

Kredi limiti yetersizliği

Kur riski taşınmıyor

Natural hedging

Diğer

Fikrim yok/Cevap yok

Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir.

Döviz Kuru RiskinDöviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenlerie Karşı Araç Kullanmama Nedenleri

Baz: 292

Ağustos 201144

Devlet Desteklerinden Yararlanma DurumuDevlet Desteklerinden Yararlanma Durumu

Destekler

Nisan-Haziran Döneminde Yararlanılan Kaynaklar

Temmuz-Eylül Döneminde

Yararlanılması Planlanan Kaynaklar

Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 47,1%

Fuar Teşvikleri 37,5% 41,6%

Yatırım Teşvikleri 26,4% 31,5%

İstihdam Destekleri 18,7% 22,9%

Ar-Ge destekleri 14,7% 20,1%

KOSGEB destekleri 14,1% 19,2%Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 7,1% 11,4%

Diğer 5,7% 7,0%

Hiçbiri 25,1% 18,3%

BAZ 546 546

Ağustos 201145

Yılın 2. Çeyreğinde Yararlanılan Devlet DestekleriYılın 2. Çeyreğinde Yararlanılan Devlet Destekleri

Destekler Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Dahilde İşleme Rejimi 46,9% 59,0% 53,2% 36,3%

Fuar Teşvikleri 37,5% 37,9% 42,9% 34,7%

Yatırım Teşvikleri 26,4% 39,8% 27,8% 17,4%

İstihdam Destekleri 18,7% 22,4% 18,3% 16,6%

Ar-Ge Destekleri 14,7% 26,7% 11,1% 8,9%

KOSGEB Destekleri 14,1% 2,5% 6,3% 25,1%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 7,1% 14,9% 3,2% 4,2%

Diğer 5,7% 6,2% 5,6% 5,4%

Hiçbiri 25,1% 20,5% 26,2% 27,4%

BAZ 546 161 126 259

Yukarıdaki tabloda; Nisan- Haziran döneminde yararlanılan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Ağustos 201146

Yılın 3. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet Yılın 3. Çeyreğinde Yararlanılması Planlanan Devlet DestekleriDestekleri

Destekler Genel İlk 500İkinci

500 Diğer

Dahilde İşleme Rejimi 47,1% 57,8% 53,2% 37,5%

Fuar Teşvikleri 41,6% 38,5% 46,0% 41,3%

Yatırım Teşvikleri 31,5% 38,5% 34,1% 25,9%

İstihdam Destekleri 22,9% 27,3% 19,8% 21,6%

Ar-Ge Destekleri 20,1% 34,2% 10,3% 16,2%

KOSGEB Destekleri 19,2% 5,6% 7,1% 33,6%

Yurtdışı Ofis Mağaza Destekleri 11,4% 16,1% 6,3% 10,8%

Diğer 7,0% 7,5% 7,1% 6,6%

Hiçbiri 18,3% 17,4% 20,6% 17,8%

BAZ 546 161 126 259

Yukarıdaki tabloda; Temmuz-Eylül döneminde yararlanılması planlanan devlet desteklerinin oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Ağustos 201147

Yılın 2. Çeyreğinde İstihdam DeğerlendirmesiYılın 2. Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi

39,6% 41,8%

18,1%

42,7%

36,1%

59,9%

13,7%

17,2%

4,6% 4,0%4,9%

17,4%

0%

20%

40%

60%

80%

Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorumBeyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli

SSNisan - Haziran döneminde çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti?

Baz: 546

Genel İlk 500

İkinci 500 Diğer

Beyaz

Yakalı39,6% 43,5% 40,5% 36,7%

Mavi Yakalı 41,8% 45,3% 44,4% 38,2%

Ar-Ge 18,1% 19,9% 17,5% 17,4%

BAZ 546 161 126 259

Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir.

Ağustos 201148

Yılın 3. Çeyreğinde İlişkin İstihdam BeklentisiYılın 3. Çeyreğinde İlişkin İstihdam Beklentisi

35,5% 37,7%

13,0%

46,0% 44,1%

58,8%

18,5% 18,1%

28,2%

0%

20%

40%

60%

80%

Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok

Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli

SSTemmuz - Eylül döneminde, yeni çalışan istihdam edecek misiniz?

Baz: 546

Genel İlk 500

İkinci 500 Diğer

Beyaz

Yakalı35,5% 34,8% 35,7% 35,9%

Mavi Yakalı 37,7% 31,1% 42,1% 39,8%

Ar-Ge 13,0% 13,0% 11,1% 13,9%

BAZ 546 161 126 259

Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir.

Ağustos 201149

Yılın 2. Çeyreğinden İstihdam DeğerlendirmesiYılın 2. Çeyreğinden İstihdam Değerlendirmesi

SS2011 yılı sonuna kadar kaç yeni çalışan istihdam etmeyi planlıyorsunuz? yılı sonuna kadar emeklilik, iş akdinin feshi ya da maluliyet gibi nedenlerle kaç kişinin işten ayrılacağını öngörüyorsunuz?

Baz: 546

13,7%

41,6%

13,7% 14,3%

41,7%

13,5%

42,1%44,1% 44,7% 39,7%46,0%

44,8%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

+ Sabit -


Yukarıdaki grafikte; firmaların 2011 yılı sonuna kadar yeni istihdam ve işten ayrılmalar sonucunda çalışan sayılarındaki artış ya da azalış yönünde değişim öngörüleri firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir. Yaklaşık olarak her 10 firmadan 4’ü 2011 yıl sonunda oluşacak istihdam hareketleri sonucunda çalışan sayısında artış olacağını öngörmektedir. Diğer taraftan yıl sonunda çalışan sayısının azalacağını belirten firmaların oranı %13,7’dir.

2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan

Ortalama Yeni Çalışan Sayısı+11

2011 Yılında İstihdam Edilmesi Planlanan

Ortalama Yeni Çalışan Sayısı+11

Ağustos 201150

Temininde Sorun Yaşanan Personel GruplarıTemininde Sorun Yaşanan Personel Grupları

SSHangi nitelikte personel temininde sorun yaşıyorsunuz? (Çok Cevap)

Baz: 546

35,5%

8,1%

29,3%

30,4%

49,1%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Vasıflı eleman (usta,

teknisyen)

Uzman (orta düzey yönetici,

mühendis, işletmeci)

Ara kademe elemanı

(tekniker)

Vasıfsız eleman

Personel temininde sorun

yaşamıyorum

Ağustos 201151

Temininde Sorun Yaşanan Personel GruplarıTemininde Sorun Yaşanan Personel Grupları


500 Diğer

Vasıflı eleman 49,1% 37,9% 50,8% 55,2%

Uzman 30,4% 25,5% 34,9% 31,3%

Ara kademe elemanı 29,3% 24,2% 27,0% 33,6%

Vasıfsız eleman 8,1% 2,5% 8,7% 11,2%

Sorun yaşamıyorum 35,5% 47,2% 33,3% 29,3%

BAZ 546 161 126 259

Yukarıdaki tabloda; söz konusu personel grupları temininde sorun yaşadığını belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Ağustos 201152

SSNisan-Haziran döneminde yaptığınız yurt içi ve yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz (Çok Cevap)

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilen YatırımlarYılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar

Baz: 546

35,5%

9,7%

29,9%

9,2%

16,3%

5,7%

14,8%

5,1% 1,3%1,3%

44,7%

81,1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyon

yatırımı

Yeni tesis kurma/

Satın alma

Şirket satınalma Hiçbir yatırım

yapılmadı

Yurt İçi Yurt Dışı

Ağustos 201153

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilen YatırımlarYılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar


Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer Genel

İlk 500

İkinci 500 Diğer

Modernizasyon 35,5% 42,2% 35,7% 31,3% 9,7% 16,1% 13,5% 3,9%Kapasite artırımı 29,9% 30,4% 33,3% 27,8% 9,2% 12,4% 11,9% 5,8%Ar-Ge/ inovasyon yatırımı

16,3% 21,1% 15,1% 13,9% 5,7% 7,5% 4,8% 5,0%

Yeni tesis kurma/ Satın alma

14,8% 13,0% 15,9% 15,4% 5,1% 5,0% 7,1% 4,2%

Şirket satınalma 1,3% 2,5% 2,4% - 1,3% 1,9% 1,6% ,8%Hiçbir yatırım yapılmadı

44,7% 42,2% 46,0% 45,6% 81,1% 75,2% 76,2% 87,3%

BAZ 546 161 126 259 546 161 126 259

Yukarıdaki tabloda; Nisan- Haziran döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırımları gerçekleştiren firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Ağustos 201154

SS Temmuz-Eylül döneminde, yurt içi ve yurt dışı yatırımlarınız hangi alanlarda olacak?(Çok Cevap)

Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan YatırımlarYatırımlar

Baz: 546

30,2%

9,5%

27,5%

8,4%

15,2%

5,3%

11,5%

4,4% 0,4%1,5%

49,3%

80,4%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Modernizasyon Kapasite artırımı Ar-Ge/ inovasyon

yatırımı

Yeni tesis kurma/

Satın alma

Şirket satınalma Hiçbir yatırım

yapılmadı


Ağustos 201155


Genel

İlk 500


İlk 500

İkinci 500 Diğer

Modernizasyon 30,2% 34,8% 31,0% 27,0% 9,5% 16,8% 12,7% 3,5%Kapasite artırımı 27,5% 27,3% 32,5% 25,1% 8,4% 11,8% 11,9% 4,6%Ar-Ge/ inovasyon yatırımı

15,2% 18,6% 15,1% 13,1% 5,3% 6,2% 5,6% 4,6%

Yeni tesis kurma/ Satın alma

11,5% 15,5% 13,5% 8,1% 4,4% 3,1% 5,6% 4,6%

Şirket satınalma ,4% ,6% ,8% - 1,5% 1,2% 2,4% 1,2%Hiçbir yatırım yapılmadı

49,3% 43,5% 46,0% 54,4% 80,4% 73,9% 75,4% 86,9%

BAZ 546 161 126 259 546 161 126 259

Yukarıdaki tabloda; Temmuz- Eylül döneminde söz konusu yurt içi/ yurt dışı yatırım planlayan firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yılın 3. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan YatırımlarYatırımlar

Ağustos 201156

Piyasa BeklentileriPiyasa Beklentileri2011 Temmuz-Eylül Dönemi

BeklentileriTemmuz-Eylül

Dönemi2011 Yılı Sonu

USD/TL kur tahmini 1,63n: 546

1,66n:537

Euro/TL kur tahmini 2,32n: 534

2,34n:534

Euro/USD parite tahmini 1,41n: 526

1,40n:525

Enflasyon oranı tahmini (%) - 8,01n:531

MB politika faiz tahmini (%) - 7,44n:501

Büyüme Beklentisi (%) 6,6n: 492

9,13n:517

MB politika faizlerinin ideal seviyesi

6,52 ( n: 496)

Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi

1,66 ( n: 530)

Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi

2,29 ( n: 526)

İhracatçıların piyasa beklentileri sektörlere göre farklılık göstermemektedir.

Ağustos 201157

SS2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri

Baz: 546

41,4% 42,7%

9,0% 11,9%

45,1% 43,2%

37,2%

48,4%

13,6% 14,1%

53,8%

39,7%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi

Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak

Ağustos 201158

SS2011 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir?

2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri2011 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri

Baz: 546

9,0%11,9%

45,3%

10,6%13,7%

11,1%

40,5%

6,9%10,4%

42,7%41,4%46,0%

42,9%

12,7%

38,1% 40,5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi


Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Ağustos 201159

SSDünya geneli emtia fiyatları Haziran ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi

Baz: 546

43,0%53,1% 48,4%

60,4%

45,8%33,0% 37,0%

31,0%

11,2% 13,9% 14,7%8,6%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Ağustos Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle Ağustos Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle

Artar Aynı kalır Azalır

SANAYİSANAYİ TARIMTARIM

Ağustos 201160

2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi2011 Yılı Emtia Fiyatları Beklentisi

Sanayi Tarım

Genel

İlk 500


İlk 500

İkinci 500 Diğer

Ağustos Sonu İtibariyle Ağustos Sonu İtibariyle

Artar 43,0% 42,2% 43,7% 43,2% 48,4% 50,3% 50,0% 46,3%

Aynı kalır 45,8% 42,9% 45,2% 47,9% 37,0% 34,2% 38,1% 38,2%

Azalır 11,2% 14,9% 11,1% 8,9% 14,7% 15,5% 11,9% 15,4%

2011 Sonu İtibariyle 2011 Sonu İtibariyle

Artar 53,1% 50,3% 54,0% 54,4% 60,4% 59,0% 58,7% 62,2%

Aynı kalır 33,0% 36,0% 32,5% 31,3% 31,0% 32,3% 32,5% 29,3%

Azalır 13,9% 13,7% 13,5% 14,3% 8,6% 8,7% 8,7% 8,5%

BAZ 546 161 126 259 546 161 126 259

SSDünya geneli emtia fiyatları Mart ayına göre nasıl bir seyir izler? Beklentilerinizi sanayi ve tarım olmak üzere belirtiniz.

Ağustos 201161

5,1%

12,6%

27,5%

30,6%

33,5%

34,4%

34,8%

37,0%

42,9%

43,6%

47,3%

53,5%

57,7%

58,2%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

Döviz kurları

Enerji maliyetleri

Hammadde ve aramal fiyatları

Vergi maliyetleri

Finansman maliyetleri

İstihdam maliyetleri

Teşviklerin yetersizliği

Kayıtdışı ticaret

Bürokratik engeller

Lojistik maliyetleri

Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri

Vasıflı eleman sıkıntısı

Tanıtım sorunu

Diğer

SSAşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap)

İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunlarıİhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları

Baz: 546

Ağustos 201162

Yılın 2. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Yılın 2. Çeyreğinde Hizmet Alınan Kurum ve Kuruluşlardan Duyulan MemnuniyetKuruluşlardan Duyulan Memnuniyet

Baz: 546

Ortalama Memnuniyet

3,7Ortalama Memnuniyet

3,7KURUMLAR

İhracatçı Birlikleri 4,1

Dış Ticaret Müsteşarlığı 3,9

Merkez Bankası 3,8

KOSGEB 3,8

Ticaret ve Sanayi Odaları/ Ticaret Borsaları

3,8

Hazine Müsteşarlığı 3,8

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 3,8

ORTALAMA 3,7

TÜBİTAK 3,7

Ticari Bankalar 3,7

Eximbank 3,7

KURUMLAR

Maliye Bakanlığı 3,6

Ulaştırma Bakanlığı 3,6

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

3,6

TSE 3,5

Türk Patent Enstitüsü 3,5

Kamu Bankaları 3,5

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 3,5

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı

3,5

Gümrük İdareleri 3,5

Çevre ve Orman Bakanlığı 3,4

Ağustos 201163

Şirketlerin Borsa’da İşlem Görme DurumuŞirketlerin Borsa’da İşlem Görme Durumu

SS Hisse senetleriniz Borsa’da işlem görüyor mu?

Baz: 546Baz: 546

Yukarıdaki grafikte; hisse senetlerinin Borsa’da işlem gördüğünü belirten firmaların oranı, firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

6,8%

12,4%

8,7%

2,3%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Genel

Ağustos 201164

Gelecek 3 Yılda Halka Arz Konusunda EğilimGelecek 3 Yılda Halka Arz Konusunda Eğilim

SSÖnümüzdeki 3 yıl içerisinde şirketinizin hisse senetlerinin Borsa’da işlem görmesini düşünüyor musunuz?

Soru, hisse senetlerinin Borsa’da işlem görmediğini belirten firmalara yöneltilmiştir. Grafikte, önümüzdeki 3 yılda hisse senetlerinin halka arz edilmesini planladığını belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz:

509

12,8%14,2%

17,4%

9,9%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Genel

Ağustos 201165

Halka Arz Sürecine İlişkin Bilgi İhtiyacıHalka Arz Sürecine İlişkin Bilgi İhtiyacı

SSHalka Arz ve öncesinde SPK-İMKB-Takasbank-Merkezi Kayıt Kuruluşu-Aracı Kuruluşlar Birliği uzmanlarından oluşan bir ekibin kurumsal yönetim, kurumsallaşma ve halka arz konularında ücretsiz teknik, hukuki ve idari destek vermesini ister misiniz?

Baz: 509

Soru, hisse senetlerinin Borsa’da işlem görmediğini belirten firmalara yöneltilmiştir. Grafikte, sürece ilişkin bilgi almak istediğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

31,0%

26,2%28,7%

34,8%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Genel

Ağustos 201166

Yatırım Araçları Hakkında BilgilendirmeYatırım Araçları Hakkında Bilgilendirme

SSAşağıda belirtilen yatırım araçlarından hangisi/ hangileri hakkında bilgi almak istersiniz? (Çok Cevap)

Baz: 546

35,7%

15,8%

17,6%

27,5%

33,2%

41,6%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Vadeli İşlem Sözleşmeleri

Opsiyon-Varant

Hisse Senedi

Fon Katılma Belgesi

Tahvil

Hiçbiri

Ağustos 201167

Yatırım Araçlarına İlişkin Bilgi KanallarıYatırım Araçlarına İlişkin Bilgi Kanalları

SSİlgilendiğiniz yatırım araçları ile ilgili bilgileri hangi kanallardan öğrenmeyi tercih edersiniz?(Çok Cevap)

Baz: 351

6,6%

19,4%

26,5%

49,3%

50,1%

65,8%

0% 15% 30% 45% 60% 75%

Elektronik Posta

Toplantı/Seminer

İnternet/Web Sitesi

Tanıtım CD’leri

Kitapçıklar

Radyo/TV

Soru, en az bir yatırım aracı hakkında bilgi almak istediğini belirten firmalara yöneltilmiştir.

Ağustos 201168

Yeni Hükümetten BeklentilerYeni Hükümetten Beklentiler

Yeni hükümetin öncelikle hangi ekonomik konulara yoğunlaşmasını istersiniz? (Çok Cevap) SS

Oran

Cari açık konusunda tedbir alınması 16,7%

Üretim ve ihracat odaklı bir ekonomik program 16,5%

İhracat teşviklerinin iyileştirilmesi/ arttırılması 15,0%

İstihdam artışı sağlanması 11,4%

Rekabetçi döviz kuru 9,7%

Vergi reformları/ vergi yükünün azaltılması 9,0%

Enerji maliyetlerinin düşürülmesi 7,9%

İstihdam maliyetlerinin düşülmesi 7,0%

Makro ekonomik dengelerin sağlanması/ istikrar 5,9%

Kayıt dışı ekonominin önlenmesi 5,3%

Oran

Bürokrasinin azaltılması (ihracat ve gümrük) 4,4%

Faiz oranlarının düşürülmesi 4,0%

Üretimde yerli ara malı teşvik edilmesi 3,8%

Sorunların sektörel bazda değerlendirilmesi 3,3%

Hammadde ve ara mal/ girdi maliyetlerinin düşürülmesi

3,1%

Dış rekabet olanakları sağlanması 2,2%

Uluslararası serbest ticaret anlaşmaları 2,0%

Kurumlar arası işbirliği sağlanması 1,8%

Planlı üretim/ Bölgesel kalkınma planı 1,6%

Diğer 8,1%

Baz: 546

Katılımcıların %70’i yeni hükümetten beklentilerini belirtmiştir..

İhracatçı Eğilim Araştırması 2. Çeyrek Sonuçları Ağustos 2011 Nisan- Haziran...

Documents

Transcript of İhracatçı Eğilim Araştırması 2. Çeyrek Sonuçları Ağustos 2011 Nisan- Haziran...