В О Ф О К У С О Т :

Мобилност МК

D E C E M B E R 2 0 1 5

Г О Д И Н А 3 , И З Д А Н И Е 4

Mobility MK Д Е К Е М В Р И 2 0 1 5

V O L U M E 3 , I S S U E 4

I S S N 1 8 5 7 - 8 7 3 X 2

Претставниците на Националната агенција Дејан Златковски, од Одделението за ИКТ и европски образовни мрежи, Лулеса Илјази, раководител на Секторот за стратешки партнерства од областа на образованието, обука и млади и Милена Петрушевска, од Одделението за буџетска координација, во периодот од 2 до 4 јули 2018 година, престојуваа на студиска посета во Националната агенција на Турција, во Анкара. Во рамките на посетата вработените се запознаа со најдобрите практики потребни за подобрување на процесите при спроведувањето на Еразмус+ програмата, како и начините за зголемување на искористеноста на средствата. Целта на посетата беше врз база на искуствата на турската национална агенција да се направи модернизација на работните процеси на НА во неколку сегменти: мониторинг на проектите, воведување на мониторинг на спроведувањето на програмата, подобрување на процесот на евалуација на проектите, обезбедување на дополнителни финансиски средства за финансирање на проекти од резервна листа, развој на политиките на стручното образование и ЕКВЕТ, обезбедување на ИКТ ресурси, развој на софтверски системи за оптимизирање на работните процеси, итн. Исто така, за време на посетата беа договорени заеднички настани и соработка за TCA и ECVET во 2019 година и посета на делегација од турската агенција на НА.

The representatives of the National Agency, Dejan Zlatkovski from the Unit for ICT and Euro-pean Educational Networks, Lulesa Iljazi, Head of the Sector for Strategic Partnerships in the Area of Education, Training and Youth and Milena Petrushevska from the Unit for Budget Coor-dination, from July 2 to 4 In 2018 participated in study visit to the National Agency of Turkey in Ankara. During the visit, the employees were introduced with the best practices which are of utmost importance for the improvement of the implementation processes of the Erasmus + pro-gramme, as well as approaches to increase the utilization of funds. The purpose of the visit was, based on the experience of the Turkish National Agency, to mod-ernize the work processes of the NA in several segments: project monitoring, monitoring of the implementation of the Erasmus+ programme, improvement of the process of evaluation of pro-jects, provision of additional funds for financing projects from the reserve list, development of VET policies and the ECVET, allocation and provision of ICT resources, development of soft-ware systems for optimization of the work processes, etc. During the visit, the NA experts have agreed with their Turkish colleagues on organization of

joint events and cooperation for TCA and ECVET in 2019 and a visit by a delegation from the

Turkish agency to the NA.

В О Ф О К У С О Т :

Учество на македонски експерти на европската ECVET конференција

4

Партнерски Еразмус+ проекти на ООУ Методи Митевски Брицо од Лозово

6

-

9

Успешни Еразмус проекти во стручно образование и обука

10

-

13

Промотивни

активности на

мрежата Евридика 14

Мобилност МК

J U N E 2 0 1 8

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2

Mobility MK Ј У Н И 2 0 1 8

V O L U M E 6 , I S S U E 2

I S S N 1 8 5 7 - 8 7 3 X 2

Соработка помеѓу НА и турската национална агенција

Cooperation between NAEEPM and the Turkish national agency

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

Со воведувањето на нови процеси за мониторинг на спроведувањето на Еразмус+ програмата ќе се овозможи креирање на систем на следење на проектните активности, прибирање на податоци, квалитативна и квантитативна обработка на податоците и продукција на анализи и извештаи чија примена ќе биде во делот на подобрување на образовните политики на национално и европско ниво. НА идентификуваше дека на национално ниво постојат повеќе проектни апликации кои што имаат квалитет, но поради недостаток на средства истите не биле финансирани. Од тие причини, НА ќе превземе активности за да ги искористи искуствата и експертизата на турската национална агенција во делот на обезбедување на дополнителни финансиски средства за такви проектни апликации, нивно администрирање и подготовка на извештаи и оценување. Пред претставниците на НА, ИТ експертите на турската национална агенција ги

презентираа софистицираните системи развиени и одржувани од нивниот развоен тим,

како и ресурсите што се алоцирани со цел беспрекорно функционирање на софтверските

решенија. Беше договорено НА да добие специјален тест пристап до основните

функционалности на системот TURNA со цел да се добијат сознанија кои што ќе помогнат

во развојот на нов апликациски систем на НА. Целта на оваа активност ќе биде развој на

алатки што ќе помогнат за подобра поддршка за тековните корисници и олеснување на

воведување на новите потенцијални апликанти во Еразмус+ програмата.

2

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 3

M O B I L I T Y M K

By introduction of new monitoring processes on the implementation of the Erasmus+ pro-

gramme the NA will be able to create new system for monitoring of the project activities, data

collection, qualitative and quantitative processing of the data and production of analyses and

reports which main application will be in the area of enhancement of the educational policies at

national and international level.

NA has identified that at national level there are multiple quality project applications, which due

to lack of financial resources has not been granted. Therefore, the NA will undertake activities

to apply the experience and expertise of the Turkish national agency in order to allocate addi-

tional financial resources for the project applications in question, and to provide effective proc-

esses for their administration, monitoring and preparation of reports and assessment.

The IT experts of the Turkish national agency have presented to the NA representatives the

sophisticated IT systems developed and maintained by their development team, as well as the

resources allocated for perfect functioning of the software solutions. The two teams agreed

that NA will be provided with test access to the basic functionalities of the TURNA system in

order for the NA specialists to get insights that will be deployed in the process of planning of

the new application system of the NA. The purpose of this activity will be development of tools

that will be deployed in provision of better support for the current beneficiaries and facilitation

of the introduction of new potential applicants in the Erasmus+ programme.

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

ECVET конференција: Користење на ECVET за долготрајна

мобилност

Во рамките на годишната програма за работа, Секретаријатот на ЕКВЕТ организираше годишен ECVET Форум на 14-15 јуни 2018 во Софија, Бугарија Претставници на Националната агенција за европски образовни програми и мобилност на Република Македонија учествуваа во работата на форумот. Годишниот ECVET Форум 2018 беше посветен на темата "Користење ECVET за долготрајна мобилност". Во 2017 година, Европската комисија ја започна "ЕразмусПро", нова посветена активност во рамките на програмата Еразмус + за поддршка на долготрајната мобилност (3-12 месеци), особено пласманите на чираци во странство. ЕразмусПро ја отвори можноста за 50.000 дополнителни млади луѓе да поминат најмалку 3 месеци од нивната обука во друга земја-членка во периодот 2017-2020 година. Годишниот ECVET Форум 2018 беше место за дискусија и размена на мобилност, ECVET и ErasmusPro, а исто така служеше како мрежен настан. Првиот ден беше фокусиран на дискусија за темата на долготрајната мобилност, нејзините главни

предизвици и фактори за успех и начинот на кој може да им помогне на ECVET принципите; додека вториот ден од Форумот беше можност за поврзување помеѓу работодавците, Националните агенции и ВЕТ провајдерите заинтересирани за долготрајната мобилност во "Проектен инкубатор". "Форумот беше одлична можност за размена на искуства со европските партнери во

имплементирањето на ECVET механизмите за подобрување на хоризонталниот и вертикалниот премин на учениците во стручните училишта и можноста да се воспостават нови партнерски односи со многу институции за стручно образование и обука од европски земји", рече Зоран Златковски претставник на македонскиот тим на ECVET форумот во Софија.

Зоран Златковски, Национален ECVET експерт

4

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 5

M O B I L I T Y M K

Within the annual work programme, the ECVET secretariat organized an annual ECVET Forum on June 14-15.05.2018 in Sofia, Bulgaria. Representatives of the Na-tional Agency for European Educational Programs and Mobility of the Republic of Ma-cedonia took part in the work of the forum. The Annual ECVET Forum 2018 was dedi-cated to the topic of ‘Using ECVET for long-duration mobility’. In 2017, the European Commission launched ‘ErasmusPro’, a new dedicated activity within the Erasmus+ programme to support long-duration (3-12 months) mobility, in particular placements of apprentices abroad. ErasmusPro has opened up the possibil-ity for 50,000 additional young people to spend at least 3 months of their training in another Member State in the period 2017-2020. The Annual ECVET Forum 2018 has been a place for discussion and exchange on mobility, ECVET and ErasmusPro, and also served as a networking event. The first day focused on discussing the topic of long-duration mobility, its main challenges and success factors, and how ECVET principles can help; while the second day of the Fo-rum was an opportunity to networking between employers, NAs and VET providers interested in long-duration mobility in a ‘Project Incubator’. „The forum was an excellent opportunity to exchange experiences with European partners in implementing the ECVET Mechanisms for improving the horizontal and vertical passage of students in vocational schools and the chance to establish new partnership relations with many VET institutions and providers from European coun-tries“, said Zoran Zlatkovski representative of the Macedonian team at the ECVET fo-rum in Sofia. Zoran Zlatkovski, National ECVET expert

ECVET Conference: Using ECVET for long duration mobility

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

Еразмус+ проектот L’amitié en partage (Споделено пријателство) во кој што учествува и нашето училиште ООУ Методи Митевски Брицо од с. Лозово е проект за толеранцијата, пријателството и градењето самодоверба кај ученците. Тој има за цел откривање и учење за другите народи и нивната култура, традиција како и создавање можности за нови пријателства помеѓу учениците од партнер училиштата/земјите. Проектот ќе трае две години (Септември 2017 – Август 2019). Во нашиот проект, координатор е училиштето “Alexandru Cel Bun” Bacau, Романија. Активностите се координираат од страна на Националната агенција за европски образовни програми и мобилности од Република Романија. Имаме и уште 5 партнер-училишта: Училишта од градот Боза на Сардинија, Лазин од Република Полска, Хаџидимово Р. Бугарија и ООУ ‘’Тодор Јанев’’ од Чашка,

Република Македонија.

Суштински цели на овој проект се промоцијата на толеранцијата, еднаквоста и инклузијата, можности за секого, со поддршка според потребите пред да судиме, да се запознаеме. Всушност и промоцијата на франкофонските вредности меѓу младите е една од целите на овој проект со оглед на тоа што поголемиот дел од координаторите на училишните проектни тимови се наставници по француски јазик. Образованието на младите ја има клучната улога во градење капа-

цитети за толеранција, прифаќање на различностите, чувство за почит меѓу младите, со цел да се изградат во зрели и општествено одговорни личности. Тоа ги охрабрува учениците за градење перцепција на нештата и појавите од друг агол, од поинаква перспектива и им помага да носат издржани одлуки во животот. Ваквиот поглед на светот го оптимизира учењето и ги подготвува младите за соочување со светот, а наставниците ги потсетува дека на различноста треба да гледаат како на можност, а не како на пречка. Бидејќи секоја култура и народ, секој етникум е посебен, овој проект е воедно и можност да ја афирмираме нашата традиција, музика, култура, обичаи на начини кои создаваат чувство дека никој не е помалку вреден, дека секоја култура е посебна и вредна колку и другите. Проектните тимови на партнерите очекуваат позитивно влијание врз секојдневното

фукнкционирање во училишните средини, учење на францускиот јазик, а и другите

наставни предмети низ задоволство и креативност.

6

Еразмус+ проект во Стратешки партнерства во училишно

образование: Споделено пријателство

...продолжува на страна 8

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 7

M O B I L I T Y M K

The Erasmus+ project L’amitié en part-age (Shared friendship) in which par-ticipates our primary school Metodi Mitevski Brico from Lozovo is a project for tolerance, friendship and confidence building among pupils. It aims at discovering and learning about other nations and their culture, tradition as well as creating opportuni-ties for new friendships between pupils from partner schools / countries. The project will last two years from sep-tember 2017 till August 2019. In our project, coordinator is the school "Alexandru Cel Bun" Bacau, Romania.

The activities are coordinated by the National Agency for European Educational Programs and Mobility from the Romania. We also have 5 partner schools: Schools from the city of Boza on Sardinia, Lazin from the Poland, Hadzidimovo R. Bulgaria, and OOD "Todor Janev" from Caska, Republic of Macedonia. The main goals of this project are promotion of tolerance, equality and inclusion, opportu-nities for everyone, with support according to the needs before we judge. In fact, the pro-motion of francophone values among young people is one of the objectives of this pro-ject, given that most of the school project coordinators are French language teachers. Youth education has a key role in building capacities for tolerance, accepting diversity, a sense of respect among young people in order to build in mature and socially responsible individuals. It encourages pupils to build perceptions of things and phenomena from an-other angle, from a different perspective, and helps them to make sound decisions in life. This view of the world optimizes learning and prepares young people for facing the world, and teachers remind them that they should regard diversity as an opportunity, not as an obstacle. Because every culture and people, every ethnic group is special, this project is also an opportunity to affirm our tradition, music, culture, customs in ways that create a feeling that nobody is less valuable, that each culture is special and valuable as others . The project teams of the partners expect a positive impact on the day-to-day functioning in school environments, learning in the French language, and other subjects through sat-isfaction and creativity.

Erasmus+ project in Strategic partnerships in school education: L’amitié

en partage (Shared friendship)

...continues to page 9

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

Проектот ќе им помогне на учениците во отпочнување интернационален дијалог на теми во врска со толеранцијата и пријателството со коресподенција пред се на францускиот и на англискиот јазик (посредно потоа и за иницијативи за изучување на јазиците на останатите партнери). Културните и јазичните диверзитети се изразуваат преку традиционалните белези, музиката, обичаите, спортот, поезијата, Проектот како продукти предвидува креирање на веб страница, снимање на CD со танци и песни, мултикултурен календар, интерактивна книга.

Официјалниот почеток на самиот проект

беше со првата транснационална средба

на тимовите во Бакау, Романија. Потоа

следеа мобилностите со ученици во

Италија (градот Боза на Сардинија) па во

Лазин Р. Полска во текот на месеците

април и мај. Беше тоа незаборавно

европско искуство за нас како

наставници, а воедно и за нашите

ученици. Размена на педагошки искуства,

културни посети, споделени игри

воспитно-образовни методологии. Да

бидеме искрени, тоа беше една неверојатна промоција на нашите традиционални

македонски вредности со кои се гордееме и предизвикааа многу емоции. Во текот на

месец мај од 14 до 19 мај 2018)нашето училиште беше домаќин на втората

транснационална средба во рамките на која се одржа меѓународна конференција за

толеранција и се промовираше публикацијата „Лекции кои го менуваат животот“.

Реални приказни за имплементирање на мултикултурата во воспитно-образовниот

процес, успешни образовни проекти беа дел од работните сесии на овој настан.

Претстојат уште две мобилности (Р. Бугарија и во Чашка) и една транснационална средба од завршен карактер на крајот на самиот проект во Бакау, Романија. Ќе бидеме горди ако образовниот проект L’amitié en partage ја зајакне самодовербата кај учениците од тимовите на партнерите и ја подигне нивната свест за потребата од справувавње со насилство во училиштето. Веруваме дека откривањето на богатството на другите култури го отвора умот, нуди нови погледи, не тера да се менуваме, да бидеме потолерантни и да учиме да покажуваме почит кон другите, поинакви од нас.

Мобилностите, транснационалните средби и обуките ќе бидат во функција на

професионален развој на наставниците подобрување на методите, пристапите,

вештините за менаџирање на воспитно-образовната пракса.

ООУ Методи Митевски Брицо, с. Лозово

8

...продолжува од страна 6

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 9

M O B I L I T Y M K

The project will help pupils initiate an international dialogue on topics related to tolerance and friendship by correspondence primarily in French and in English (and subsequently for initia-tives to learn the languages of other partners). Cultural and linguistic diversity is expressed through traditional characters, music, customs, sport and poetry. The project as a product envisages the creation of a web-site, recording a CD with dances and songs, a multicultural calendar, an interactive book. The official start of the project itself was with the first transnational team meeting in Bacau, Romania. Then the mobility was followed with students in Italy (the city of Bossa of Sardinia) and in Lazin R. Poland during the months of April and May. It was this unforgettable Euro-pean experience for us as teachers, and at the same time for our students. Exchange of pedagogical experiences, cultural visits, shared games educational and educational method-ologies. To be honest it was an incredible promotion of our traditional Macedonian values with us are proud and have caused many emotions. During May from 14th to 19th May, 2018 our school hosted the second transnational meeting within which an international conference on tol-erance was held and has promoted the publication '' Lessons that change life '. Real stories for imple-menting multiculturalism in the edu-cational process, successful educa-tional projects were part of the working sessions of this event. There are two more mobility (in R. Bulgaria and in Caska) and one transnational meeting of the final character at the end of the project in Bacau, Romania. We will be proud if this educational project L'amitié en partage en-hances the confidence of the pupils from partner teams to raise their awareness of the need to deal with violence at school. We believe that discovering the richness of other cultures opens the mind, offers new insights, makes us change, we become more tolerant, and learn to show respect for others, different from us. Visits-mobility activities, transnational meetings and trainings will serve the professional de-velopment of teachers to improve the methods, approaches, skills for managing the educa-tional practice. Primary School Metodi Mitevski Brico, Lozovo

...continues from page 7

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

1 0

Еразмус+ мобилност на ученици од ОСУ Ацо Русковски Берово во стручно образование и обука

Во рамки на проектот “Рурален туризам – инструмент за одржлив развој на Малеш регионот“ триесет и два ученика од угостителско – туристичката струка и четири наставници - ментори од ОСУ “Ацо Русковски“ – Берово беа на двонеделна обука на агро-фарма во Сполето, регион Умбрија, Италија. Проектот е дел од програмата Еразмус+ на Националната агенција за европски образовни програми и мобилност, а како партнер организација беше избрана компанијата Fattoria Biologica Patrice претставувана преку управителите Патрис и Александра Никлас. Целта на проектот е подигнување на свеста кај учениците за развивање на идеја за реализирање на сличен бизнис модел во Малешевскиот регион и стекнување на меѓународното искуство во делот на управување на рурални објекти. Во текот на својот престој во Италија, учениците активно учеа преку теоретски обуки и практична работа и развиваа вештини за извршување на определени задачи поврзани со руралниот туризам. Теоријата и праксата беа вклопени во едно, што беше многу значаен фактор при акумулирање на нови знаења и разбирање на истите преку практична работа. Управителите на агро-фармата, Патрис и Александра, успешно им го пренесоа на учениците своето знаење и долгогодишно искуство во делот на руралниот туризам. Преку ова студиско патување учениците го разбраа значењето и придобивките од развојот на руралниот туризам како профитабилна дејност. Преку интерактивни и креативни работилници тие се запознаа со критериумите и условите кои треба да се исполнети за развој на рурален туризам во Италија, комуникацијата со гости, маркетингот и промоцијата на објектот за сместување, како и значењето на органската храна и нејзиното производство за развој на руралниот туризам. Воедно, учениците ги развиваа своите вештини и за подготовка на храна од италијанската кујна пица, лазања, макарони и шпагети, производство на органско маслиново масло како и подготовка на органски црн, бел и полубел леб. Програмата на проектот опфати и многу студиски посети на градови во регионот Умбрија и Рим, преку што учениците имаа можност одблиску да ја запознаат италијанската култура и традиција. Преку проектот исто така се усовршија и јазичните компетенции на учениците во однос на збогатување на вокабуларот во полето на туризмот и комуникацијата со гости. По завршувањето на мобилноста се одржаа десиминации на стекнатите знаења и вештини од мобилноста во Италија и тоа на наставниот кадар, останатите ученици од угостителско - туристичката струка, родителите, претставници од Општина Берово и од угостителските објекти во Берово. Проект има позитивно влијание врз индивидуалниот развој на учениците, нивните

вештини и компетенции, а воедно ќе придонесе во иднина учениците полесно да се

вклучат на пазарот на трудот.

M O B I L I T Y M K

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 1 1

Erasmus+ VET mobility of students from the school Aco Ruskovski Berovo

Within the project “Rural Tourism – Instrument for Sustainable Development of the

Malesh Region “, thirty two students and four professors from the Tourism and Hospi-

tality vocation from OSU “Aco Ruskovski” – Berovo, took part in a two-week training

on the agro-farm in Umbria – Spoleto. The project is part of the Erasmus + program

of the National Agency for European Educational Programs and Mobility and as part-

ner organization was chosen the company Fattoria Biologica Patrice, represented by

the managers Patrice and Alexandra Niclas.

The aim of the project is to raise the awareness among the students for developing

an idea and accomplishing a similar business model for existence in the Malesh re-

gion and gaining international experience for management of rural facilities.

During their stay in Italy, students actively studied and learned through theoretical

training and practical activities and they also developed skills for performing certain

tasks related to rural tourism.

The theory and the practice were integrated into one, which was a very important fac-

tor in accumulating new knowledge and understanding them through practical work.

The managers of the agro-farm were able to transfer their knowledge to the students

successfully, thanks to their many years of experience in the field of rural tourism.

Through this study program students were able to understand the significance and

the benefits of the development of rural tourism as an profitable activity. Through

interactive and creative workshops, they were introduced to the criteria and

conditions that need to be met for the development of rural tourism in Italy,

communication with guests, marketing and promotion of the accommodation facility,

as well as the importance of organic food and its production for rural development

tourism.

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

1 2

Oд 2017 год. АСУЦ Боро Петрушевски, е корисник на “Повелбата за мобилност од областа на стручното образование и обука”. Во рамките на истата, се реализираше проектот “Искуствата од Европскиот образовен систем и социјалното партнерство, имплементирани во тековните реформи во стручното образование во земјата”. Во рамките на проектот, 10 ученици од III година, од машинска струка, селектирани врз база на соодветни критериуми, практично се обучуваа во сервиси за возила во Севиља-Шпанија. Практичната обука се реализираше во текот на 2 недели, секој ученик се

обучуваше во посебен сервис, под надзор на ментор, кој го следеше напредокот на ученикот и го евидентираше во соодветна документација, од каде што се согледуваа искуствата кои ученикот ги стекнал во текот на обуката, а со самото тоа и успешноста на проектот. На крајот на обуката, учениците се здобија со соодветни сертификати од страна на партнерската институција од земјата – домаќин, како и Еуропас сертификати. Проектот им овозможи на учениците да стекнат искуства во областа на професионалната пракса во рамките на автомобилската мехатроника, да се запознаат со организацијата на работата

во сервис за возила во странска земја, да ја поврзуваат теоријата со праксата, да го усовршат англискиот јазик во областа на стручната терминологија, со еден збор, да стекнат европски искуства. Од дискусијата со учениците, по враќањето од Шпанија, можеше да се забележи нивното задоволство во однос на самостојноста во работата која им беше овозможена од страна на менторите во сервисите за возила, нивното брзо адаптирање и непосредно вклучување во работниот процес, со што се зголеми нивната мотивација, желбата за работа и љубовта кон професијата. За мобилноста во Шпанија, учениците максимално се подготвуваа, учествуваа во подготвителна практична обука кај постојаниот локален партнер на АСУЦ Боро Петрушевски, тоа е Еуроимпекс ДОО, Скопје. Освен стручната подготовка, се реализираше и јазична, педагошка и друга подготвка на учениците, со цел, целосна подготвеност и успешно реализирање на активностите предвидени во проектот. Исто така во рамките на проектот се реализираше и пет дневна посета на партнерско

училиште “GARAC” од Париз, Франција, од страна двајца наставници од АСУЦ Боро

Петрушевски. Целта на посетата беше да се разменат искуства помеѓу наставниците од

двете држави во однос на следното: соработката на училиштата и социјалните партнери,

организацијата на практичната настава во училиштата и сервисите, професионален

развој на наставниците, вреднување на постигнатите резултати на учениците

(оценување), водење на педагошка документација, имплементирање на нови методи во

процесот на организација на часовите, содржина на наставните програми и планови за

работа и други искуства, кои што ќе придонесат во процесот на имплементирање во

тековните реформи на стручното образование во нашата земја.

Меѓународна соработка преку Еразмус+ на АСУЦ Боро Петрушевски со центри за обука во Франција и Шпанија

M O B I L I T Y M K

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 1 3

Since 2017, the school ASUC Boro Petrusevski, is a benefici-ary of the "Mobility Charter in the Field of Vocational Educa-tion and Training". The project "Experiences from the Euro-pean Educational System and Social Partnership, imple-mented in the current reforms in the vocational education in the country" was realized as part of the Mobility Charter ac-tion. Within the project’s framework, 10 students from the 3rd school year of the mechanical profession, selected on the basis of appropriate criteria, were practically trained in vehicle services in Sevilla-Spain. Practical training was carried out in 2 weeks, each student was trained in a special service, supervised by a mentor, who monitored the progress of the student and recorded it in appropriate documentation, from which the student's experiences was acquired during the training, and therefore can be seen, the success of the project. At the end of the training, the students received appropriate Certificates from the partner institution of the host country, as well as Europass Mobility certificates. The project allowed to the students to gain experience in the

field of professional practice within the automotive mechatronics, to get acquainted with the organization of work in a vehicle service in a foreign country, link the theory with practice, learn English in the field of professional terminology, etc. From the discussion with the students, after their return from Spain, could be noticed, their satisfaction about their independence during the working process, which was allowed by the mentors in the vehicle services, their rapid adaptation and direct involvement in the working process, which increased their motivation, desire for work and affection to the profession. For mobility in Spain, the students prepared themselves to the maximum, participating in preparatory practical training with the permanent local partner of our school, that is Euroimpeks DOO, Skopje. In addition to the vocational training, a linguistic, pedagogical and other preparation of the students were realized, aiming to achieve complete preparation and successful realization of the activities envisaged in the project. As part of this project, two teachers from ASUC Boro Petrusevski realized a five-day visit to the partner school “GARAC” in Paris, France. The purpose of the visit was to exchange experiences between teachers from both countries regarding the following topics: the cooperation of schools and social partners, the organization of practical classes in schools and services, professional development of teachers, evaluation of the achieved results of the students (assessment), conducting pedagogical documentation, implementation of new methods in the process of organization of classes, content of curricula/work plans and other experiences that will contribute to the implementation process in the ongoing reforms in vocational education in our country. Partners in the project were: Stage within European Programmes S.L. STEP – Spain and GA-RAC – France.

Erasmus+ international cooperation of ASUC Boro Petrushevski with training centres in France and Spain

М О Б И Л Н О С Т М К

Г О Д И Н А 6 , И З Д А Н И Е 2 — Ј У Н И 2 0 1 8

1 4

Промотивни активности на мрежата Евридика во вториот

квартал од 2018 година

Евридика извештај: Препорачано време за настава во

редовното задолжително образование—Бројни истражувања

покажуваат дека алоцираното време за настава за одреден

предмет и дисциплина може да го зголеми интересот на учениците

за тој предмет, и како последица, да влијае и на нивните

перформанси.

Советот на Европската Унија постави за цел да се подобри

постигањето во писменост, математика и наука помеѓу 15-

годишниците најдоцна до 2020 година. Како европските земји ќе го

постигнат ова? Еден од клучните елементи во процесот на учење е

времето за настава што им е на располагање на учениците.

Не само квалитетот на наставата туку и времето што е достапно за

настава и учење може да има позитивен ефект на процесот на

учење на учениците, и особено, на учениците со помали можности.

Овој Извештај за време на настава го анализира препорачаното

минимално време за настава во редовното задолжително општо

образование во 43 европски образовни системи за учебната 2017/2018 година. Особено внимание

е посветено на читање, пишување и литература, математика, природни науки и општествени

науки. Оваа студија покажува дека читањето, пишувањето и литературата одземаат најголем дел

од времето за настава, особено во основно образование. Математиката го зема вториот најголем

дел и тој дел се зголемува во средното образование на сметка на други предмети како што се

странските јазици.

Како дополнување на компаративната анализа, овој извештај вклучува и национални дијаграми

кои што прикажуваат податоци по земја и предмет кои што беа собрани како заедничка активност

на Евридика и NESLI мрежите. Последниот извештај на Евридика за имплементација на болоњскиот процес дава широка и детална слика за тоа како Европската високо-образовна област (EHEA) напредуваше од конференцијата во 2015 година што се одржа во Ереван. Извештајот следи по двата претходни извештаи за имплементација на болоњскиот процес издадени во 2012 и 2015 година. Извештајот посебно ја проучува еволуцијата на клучните политички области идентификувани од Конференцијата на министрите за образование во рамките на коминикето од ереванската конференција. Студијата содржи седум поглавја: Околината на европската високо-образовна област; настава и учење; степени и квалификации; признавање квалификации и обезбедување квалитет; отворање на високото образование за различни студентски популации; значење на излезните резултати и вработливост; интернационализација и мобилност. Извештајот „Европската високо-образовна област во 2018 година: Извештај за имплементацијата на болоњскиот процес“ прикажува поширока слика за тековниот процес од перспектива на различни чинители во образовните системи и тоа преку употреба на квалитативни информации и статистички податоци. Тој посочува на клучните обврски што се нагласени од EHEA: спроведување на структура во три циклуси, признавање на квалификациите и обезбедување квалитет. Уште повеќе, овој извештај ги означува и најзначајните приоритети на Болоњскиот процес: настава и учење, социјална инклузија и вработливост. Овој извештај кој што беше подготвен за Европската министерска конференција во Париз (24-25 мај 2018) е резултат на блиската соработка помеѓу Групата за следење на болоњскиот процес, Еуростат, Еуростудент и Евридика.

M O B I L I T Y M K

V O L U M E 6 , I S S U E 2 — J U N E 2 0 1 8 1 5

Promotional activities of the Eurydice network for the second quarter in 2018

Eurydice report: Recommended annual instruction time in full-time compulsory education in

Europe—Numerous studies shows that allocated instruction time for specific subject and area could

significantly increase the interest of the pupils for that particular subject, and as a consequence, to have

impact on their performances.

The Council of the European Union has set the goal of reducing low achievement in reading, mathemat-

ics and science among 15-year-olds to less than 15 % by 2020. How are European countries going to

achieve this? One of the key elements in the learning process is the instruction time available to stu-

dents.

In fact, not only the quality of instruction but also the time available for learning can have a positive ef-

fect on students' learning process, in particular, in the case of disadvantaged students. This Instruction

Time report analyses the recommended minimum instruction time in full-time compulsory general educa-

tion in 43 European education systems for the year 2017-2018. Special attention is paid to subjects,

with a special focus on reading, writing and literature, mathematics, natural sciences and social studies.

The report outlines how reading, writing and literature are the subject area that takes up the largest

share of instruction time, especially in primary education. Mathematics represents the second largest

share of instruction time. Its share decreases at secondary level in favour of other subjects such as for-

eign languages.

In addition to the comparative analysis, the report includes national diagrams that illustrate data by

country and subject, which have been collected jointly by the Eurydice and the NESLI networks.

The latest Bologna Process Implementation Report presents a wide-ranging and detailed picture on how the European Higher Education Area(EHEA) has been moving forward since the Yerevan Conference in 2015. It follows the two previous Bologna Process Implementation Reports (2012 and 2015). In particular, the report explores the evolution of the key policy areas identi-fied by Higher Education Ministers in the Yerevan Communiqué of 2015. It does this through its seven chapters: The European Higher Education Area Landscape; Learning and Teaching; Degrees and Qualifications; Quality As-surance and Recognition; Opening Higher Education to a Diverse Student Population; Relevance of the Outcomes and Employability; Internationalisa-tion and Mobility. By using qualitative information and statistical data, the report outlines the current state of play of the Bologna Process from various stakeholders' per-spectives. It also addresses the key commitments that underpin the EHEA: implementation of the three-cycle degree structure, recognition of qualifica-tions and quality assurance. Moreover, the report outlines the Bologna Process's most recent priorities: learning and teaching, social inclusion and employability. Produced for the European Ministerial Conference in Paris, which took place on 24-25 May 2018, this report is the result of close collaboration between the Bologna Follow-up Group (BFUG), Eurostat, Eurostudent and Eurydice. The report's preparation also involved the European University Association, the European Students Union and the European Quality Assur-ance Register for Higher Education.

Мобилност МК

Е-Билтен на Националната агенција за европски образовни програми и мобилност

Редакциски одбор:

Главен и одговорен уредник Лидија Димова

Уредник:

М-р Гоце Величковски

Редакциски одбор:

Јовица Митевски, М-р Љупка Ќуркчиева

Дизајн и техничка подготовка:

М-р Дејан Златковски, Александар Голев

EDITORIAL BOARD:

Editor-in-chief Lidija Dimova

Editor:

M.Sc. Goce Velichkovski

Page editors:

M.Sc. Ljupka Kjurkchieva, Jovica Mitevski

Design:

M.Sc. Dejan Zlatkovski, Aleksandar Golev

Овој проект е финансиран со поддршка на Европската Комисија. Оваа публикација ги одразува само

ставовите на авторите, и Комисијата не може да се смета за одговорна за било каква употреба што

може да биде направена од информациите што се содржат во истата.

This project has been funded with support from the European Commission. This publication [communication] reflects the views only of the author, and the Commission cannot be held re-sponsible for any use which may be made of the information contained therein.