I pranueshëm SHKENCA Festë e madhe në Tetovë, njëri nga ... fileKina blen Europën E...

Kina blenEuropën

ww

w.k

oha.m

k

E PËRDITSHME INFORMATIVE

Koha

Shkup, 21 maj - Paga mujore neto më e ulët e në-punësve administrativ shtetëror në Maqedo-nisë është 13.148 denarë, kurse paga më të lartëneto marrin sekretarët shtetëror në vlerë prej53.464 denarë. Kështu rezulton analiza e fundite përgatitur në kuadër të projektit "Mbështetjepër reformën parlamentare të Maqedonisë", fi-nancuar nga Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar,me përkrahje të Ambasadës Britanike në

Shkup. "Rrogë më të ulët bruto marrin nëpunë-sit administrativë shtetëror në Sekretariatinpër implementimit e marrëveshjes së Ohrit nëvlerë prej 18.174 denarë, ndërsa rrogë më tëlartë bruto deri më 90.215, marrin të punësua-rit në trupat rregullator të Republikës së Maqe-donisë", thuhet në analizën "Lëvizja e pagave tëdisa institucioneve në administratën publikenë Maqedoni" përgatitur...

Paga me oscilime të mëdha

15 DEN

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Politika në kurthet e mosdijesshkencore

Kur politika i shkel rregullat e gra-matikës, kësaj të fundit s’i mbetetgjë tjetër pos të kërkoj azil dikularg ku jetohet pa rregulla gjuhë-sore. Po bëhen disa ditë që ek-spertë të fushës së gjuhësisë pomundohen të bindin politikanëtqë të tregohen pak më modestnë njohuritë e tyre linguistikedhe të heqin dorë nga eksperi-mentet e tyre politiko-gjuhëso-re. Mirëpo, politikanët jo vetëmqë nuk po tregohen...

130c |240c

E panjohura"X"!

I pranueshëmnjëri nga

propozimet e Nimicit

SHKENCA VS POLITIKA

� Fq.3

“Ilinditase”, term i pakuptimtë nëgjuhën shqipe �

Përmendja e shpeshtë e ish kryeparlamentarit Trajko Veljanovski, si një prej politikanëve që kanjohuri për vrasjen në Liqenin e Smilkovës, deri më sot fare nuk është hetuar nga organet edrejtësisë. Përveç Veljanovskit, si politikan tjetër i cili mendohet se posedon të dhëna për këtë rastvite me radhe përmende edhe ish-ministri i Transportit, Mile Janakievski. Vrasja e pesë të rinjvemaqedonas, po ashtu është përfolur se ka pasur lidhje me aksionin policor “Detonator” i realizuardisa javë para 12 prillit të vitit 2012

MISTERET E LIQENIT TË SMILKOVËS

Fq.10

Fq.6

Fq.5

Fq.17

Fq.2

EDITORIAL

GLOBI

"Master plani"vetëm në letër

Fq.9

AKTUALE

FORUM

Pse heshtin prindërit e të vrarëve?

Festë e madhe në Tetovë,Shkupi drejt Evropës

Fq.4

� Fq.19

� Fq.13-15

KOHA përkulturë

Koha

||||||||||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

|||||||

Koha, e martë 22 maj, 2018

pë

rKulturë

Sa herë që flitet për Faik

Konicën ka gjithmonë kurio-

zitet dhe interes, ndaj, në fe-

stivalin Ditënetët e Librit, në

stendën e shtëpisë botuese

“Zenit” në MHK, ishte njof-

tuar një aktivitet mbi

njohjen e dy romaneve të kë-

tij autori.Aty u fol mbi Faik Koncën

dhe dy romanet e tij zbuluar

pas 100 vitesh dhe sjellë në

shqip. Profili i tij si botues,

shtypshkrues, bibliofil ko-

leksionist e hulumtues e

hartues i mjaft simboleve

heraldike kombëtare”.

“Në këtë libër përfshihen dy

romane të Faik Konicës, “Mar-

tesa e Lejlës” dhe “Sotiri dhe

Mitka”, të cilat deri pak kohë

më parë e kanë pasur jetën e

tyre në gjuhën frënge, ku auto-

ri ishte me pseudonimin “Jean de

Kroia” ose Gjoni i Krujës. Falë punës

kërkimore dhe përkthimit të bërë nga

Fotaq Andrea, këto dy romane janë

bërë pjesë e letërsisë shqipe. Edhe këto

dy romane rrisin vlerat e Konicës dhe

shndërrohen ikona të letrave tona”-

tha Krenar Zejno.

Romanet, që duhet të jenë shk-

ruar në vitin 1909, në bazë të një

analize të fakteve, janë botuar në

vitin 1911, në Paris, në një vëllim të

vetëm, me titullin përmbledhës

“Le mariage de Leila” (Martesa e

Lejlës), shtypur nga një shtypshk-

ronjë e vogël, gjë që shpjegon

edhe tirazhin e saj tepër të kufi-

zuar, aq sa edhe Biblioteka Kombë-

tare e Francës, nga më të pasurat

në botë, nuk e disponon një libër të

tillë me tematikë të mirëfilltë sh-

qiptare!Në kopertinën e pasme të librit

përmbledhës të dy veprave, shk-

ruhet: “Dy romane misterioze- Dy

ikona të Letrave shqipe”. Mandej

jepen të dhëna mbi secilin.

“MARTESA E LEJLËS- Të njëzet

kapitujt e kësaj pastoraleje dashu-

rore shkojnë fjollë, pa përplasje as

pengesë, rrjedhin si një burim

me ujë kristalor drejt një

zgjidhjeje të dëshiruar, duke

përbërë në tërësinë e tyre një

akt të lartë, tek vërtetojnë (gjë e

rrallë sot) që një roman mund

të jetë interesant duke mbetur

i ndershëm; ndërsa sa i takon

pjesës “SOTIRI DHE MITKA”

vihet në dukje se “është një

tregim i shpejtë që të mban të

lidhur dhe që fillon në Ame-

rikë për të përfunduar në Sh-

qipëri.Mund të themi se kemi

të bëjmë me një novelë të

shekullit XVII, aq shumë

janë pikturuar e treguar me

hollësi e delikatesë portre-

tet e dy miqve… ku jeta e

re buthton, zhvillohet, sh-

paloset në rritje të sh-

pejtë, gjersa dramati-

zohet më në fund nëpërmjet një

rrethane të llahtarshme e tragjike,

për të përfunduar siç duhet… lum-

turisht”. Të dyja këto shënime, janë

të Edmond de Gabory, për “L’Avenir

d’Arcachon”, më 8 tetor 1911.

Fotaq Andrea para se të merret

me analizën e ideve dhe anës arti-

stike të romaneve “Martesa e

Lejlës” dhe “Sotiri dhe Mitka”, sqa-

ron sesi ra në gjurmë, dhe si i gjeti

e i bleu këto dy vepra të mbledhu-

ra brenda dy kapakësh në një dy-

qan librash të vjetër në Belgjikë.

Personazhet personifikojnë të

afërm të rrethit familjar të Konicës

(por edhe atë vetë), krahas një mo-

rie personazhesh skenikë që Koni-

ca i ka pasur miq apo i ka njohur

nga afër. Fotaq Andrea vëren se në

romane autori ka vënë si perso-

nazhe të afërmit e tij, nga mbesa te

e ëma, madje, një prej perso-

nazheve, është vetë ai.

Te “Martesa e Lejlës”, Andrea

thotë se (personazhi kryesor Lej-

la), është mbesa e shkrimtarit, e

bija e vëllait të tij, Mehmet Ko-

nicës. Në roman përfshihen edhe

nëna e Faik Konicës- Zeliha Delvi-

na (Konica), vetë Faiku si perso-

nazhi Vangjel, ose princi Aladro

Kastrioti – pasardhësi i Gjergj Ka-

striotit që pretendonte fronin e

Shqipërisë, personazh pozitiv që

gjendet në të dy romanet. Te ro-

mani tjetër, “Sotiri dhe Mitka”, per-

sonazhi kryesor është Dominiku,

i cili ka në fakt emrin e pagëzimit

në fenë katolike të vetë Faik Ko-

nicës. Ky personazh sipas An-

dreas, pasi ka kryer studimet në

Vjenë e Paris, kthehet në vend-

lindje në Vlorë dhe ngre fabrikën

e parë të industrisë vajore. “Ekrem

bej – është me gjasa Eqerem bej

Vlora në rini”, thotë Andrea, duke

shtuar se Sotiri dhe Mitka janë

emra krejt të zakonshëm shqip-

tarësh që mërguan nga Korça për

në Amerikë, e po aty ka edhe emra

Gjergj, Guri, Trifona, Trimi./ Gaze-

ta “Dita”

Një fije e kuqe e artit ba-

shkëkohor që bashkon Mesdheun,

Ballkanin dhe Lindjen e Mesme

takohen në Trieste për ekspozitën

”Join Dots’ ‘(Bashkojmë Pikat) për

të njohur nga afër realitetet arti-

stike nga e gjithë bota.

Mbi 6300 artistë kanë men-

duar të sjellin në këtë ekspozitë të

përbashkët, artin dhe dialogun e

tyre bashkëkohor, mes të cilëve

edhe 163 shqiptarë.

Projekti që mban titullin “Ima-

go Mundi”, që në thelb sjell pak

aromë nga e gjithë bota, kërkon të

bëjë bashkë kulturat e ndryshme

të konceptuara në 40 koleksione.

Realitetet imagjinare të pell-

gut të Mesdheut, frymëzimet nor-

dike, legjendat e bukura të Danu-

bit blu, ngjyrat e ndritura të

Lindjes së Mesme: një paraqitje e

shkurtër e botës, gjestet e mijëra

artistëve, të mbledhur së bashku

në ekspozitën ”Join the Dots” , janë

ato çka vijnë përmes këtij kolek-

sioni.

Një itinerar i pashembullt i de-

tit dhe tokës, do të mund të shihet

në “Salone degli Incanti”, nga 29

maji deri më 2 shtator 2018.

Ndër vendet që do të marrin

pjesë në këtë ekspozitë janë: Sh-

qipëria, Algjeria, Austria, Belgjika,

Bosnje-Hercegovina, Bullgaria,

Campania, Kroacia, Qipro, Çekia,

Egjipti, Franca, Gjermania, Greqia,

Hungaria, Iraku, Izraeli, Libia, Li-

tuania, Maqedonia, Mali i Zi, Ma-

roku, Holanda, Palestina, Polonia,

Portugalia, Rumania, Serbia, Sici-

lia, Sllovenia, Sllovakia, Spanja, Si-

ria, Tunizia, Turqia, Ukraina.

“Imago Mundi” është një

projekt global, demokratik që

duket në horizonte të reja në emër

të bashkimit dhe bashkëjetesës së

diversiteteve shprehëse të kohës

sonë. Qëllimi i projektit është pro-

movimi, hulumtimi dhe njohja e

realiteteve artistike nga e gjithë

bota dhe, mbi të gjitha, dialogu

midis kulturave të ndryshme.

/ATSH

Agron Tufa: Po ra gjuha, bie

struktura e kombitDuke marrë shembullin e revo-

lucionit në veri të Sirisë, të sh-

tunën ka nisur paneli i diskuti-

mit që si temë kishte “Ndërtimi

i shoqërive progresive: Gratë në

revolucionin e Rojavas”.

Fillimisht moderatorja Svetlana

Rakoçeviq ka marrë shembull

revolucionin që deri tash nuk ka

dhënë ndonjë rezultat tek po-

pulli kurd. Ajo ka shpjeguar sesi

kurdët nuk ia kanë dalë qysh

prej viteve '70 të arrijnë pikësy-

nimin e tyre, shtetin e pavarur,

shkruan “Koha Ditore”.

“Një vend nuk mund të jetë i

lirë pa gruan e lirë”, ka thënë

ajo. Sipas Rakoçeviq, të paktën

në përbërje prej 40 për qind

gratë duhet të jenë pjesë e in-

stitucioneve të një vendi.

Debati ka vazhduar me pikë-

pamjet e shkrimtares kataluna-

se Laura Huerga. Katalonasit

nuk ia kanë dalë që të pavarë-

sohen nga Spanja nëpërmjet

referendumit që ishte mbajtur

para disa muajsh. Huerga ka

thënë se ka edhe slogane se Ka-

talonja duhet të jetë një repu-

blikë feministe.

“Ne po na quajnë gati terrori-

stë”, ka thënë ajo.

Shkrimtari shqiptar, Agron Tufa

më shumë është ndalur tek mo-

delet e kombeve. Ka thënë se ek-

ziston një komb qytetar siç e ka

Franca, ku të gjithë janë ba-

shkuar për të jetuar nën një om-

brellë dhe ai gjerman ku nacio-

nalizmi është në nivel më të

lartë. “Tek shqiptarët gjuha

është element ndër më krye-

sorët. Nëse bie ky element

atëherë struktura bie. Unë men-

doj se ku u bë shteti me ligjet e

veta, gratë shpëtuan nga tradita

apo edhe feja”, ka thënë ai. E

anëtarja e Lëvizjes Vetëvendo-

sje, Tinka Kurti, ka thënë se para

luftës në Kosovë, aktivistet e

shoqërisë civile besonin se me li-

rinë do të vinte edhe barazia mi-

dis gjinive. Sipas saj, një gjë e til-

lë nuk ka ndodhur dhe duhet të

punohet shumë në këtë drejtim.

Sa i përket nacionalizmit, ka

thënë se jo gjithmonë ai është i

dëmshëm për një shoqëri.

E shkrimtari shqiptar, Bashkim

Shehu i cili jeton në Barcelonë,

ka thënë se identiteti kata-

lonjas zë vend fillimisht tek

gjuha e pastaj shtrihet në rraf-

she të tjera kulturore.

Artistë shqiptarë në ekspozitën “Join Dots” në Trieste///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Faik Konica, Gjoni i Krujës

dhe dy romane të panjohura

Viti XII • Numri 3371 • E martë, 22 maj 2018

2 AKTUALEKoha, e martë, 22 maj 2018

2

Lidhjet e mësuesve (1921-1924) ishinorganizata profesionale të mësuesve tëkrijuara për mbrojtjen e interesave të tyredhe për zhvillimin e laicizimin e arsimitkombëtar.Lidhja e parë u formua në Gjirokastër menismën e Avni Rustemit. Më pas, të tilla ungritën në disa qendra kryesore të venditdhe kishin shtrirje të kufizuar lokale sipas

prefekturave. Lidhjet e mësuesve botuanedhe programet e tyre. Kongresi Arsimor imbajtur në Tiranë, me nismën e mësuesve,nga 12-21 gusht 1924, themeloi “Lidhjen ePërgjithshme të Arsimtarëve tëShqipërisë”. U botua edhe statuti i Lidhjes me 40 nene.Lidhja luftonte për zhvillimin e arsimit mbiparimet kombëtare e demokratike.

REPUBLIKA E MAQEDONISË SË DITËS SË ILAZIT! “Eh kafe dynja, kush e ka menduar që një ditëMaqedonia do te quhet: "MAQEDONIA E DITËSSË ILAZIT"! Emni i ILJAZ apo ILAZ përmendet ne dy sure teKuranit, fjala është për profetin ILAZ (سايلإ),i cili ne Bibel ka emrin ELIJAH ose ILIAProfeti biblik ILAZ te cilin popujt .(ايليا)sllavoortodoks e quajne ILIA, ka jetuar ne fillimte sh. 9 dhe ka vdekur ne v. 852 para Krishtit!Mu kujtua një ILAZ që e kem pas kojshi, tash pome kujtohet qe shkiet e thërrisnin ILIA, e nefëmijët e lagjes atëherë mendonim qe ILAZIN ethërrisnin ILIA, nga që ky nuk agjëronte Ra-mazanin dhe e hante burekun me mish derri!Nuk di, vërtetë keq janë përzier gjerat, janëbërë si puna e Sallatës Maqedone (SaladeMacédoine)!Nejse, sa i përket ILAZIT demek ILIJËS po m'-duket arrita disi t'i ftilloj fajlat e trurit, por tashhiq s'po di si ta shpjegoj këtë përkthimin "RE-PUBLIKA ILINDENASE E MAQEDONISË"! A di kush me m'ftillu kush mund t'jenë këtaILINDENASIT?”, ka shkruar inxhinieri dheveprimtari i çështjes kombëtare Ahmet Asaninë profilin e tij ë Facebook.

EMRI DHE ANTI-PATRIOTËT"Nëse ndryshimi i emrit do ti hapteperspektivat euroatlantike për Maqedoninë,rrjedhimisht me këtë mirëqenies ekonomike,demokracisë, lirive dhe të drejtave tê njeriut,arsimit, shëndetësisë etj., atëherëkundërshtimi i kësaj nê emër të(pseudo)nacionalizmit dhe ndonjë të "vërtete"historike nuk është gjë tjetër përpos një aktanti-patriotik. Për mua kanë rëndësi vetëm perspektivat.",shkruan në profilin e tij në Facebook, publicistidhe profesori Murat Aliu.

SHQIPTARËT EKOSOVËS E DUANPASAPORTËN ESERBISËShqiptarët e Kosovës çdo ditëpo vijnë në komunën tonë mekërkesë për nxjerrje tëcertifikatës për shtetësi tëSerbisë e cila është edomosdoshme për marrjen eletërnjoftimit serb,përkatësisht të pasaportës, kakonfirmuar për gazetën eBeogradit “Novosti” LubinkoKaraxhiq , të cilin ky medium eprezanton si kryetar të “organittë përkohshëm të qytetit ëPrishtinës me seli nëGraçanicë”. Karaxhiq theksonse për dokumente serbe vijnëshqiptarë të moshave tëndryshme dhe me profil tëarsimuar e në Graçanicë vijnëbanorë kryesisht të rajonit tëPrishtinës. Për dokumenteserbe kosovarët gjithnjë e mëshpesh po shkojnë edhe nëNovobërdë. Pos kosovarëve qëkanë dokumente serbe e qëshkojnë për t’i vazhduar ato, kamjaft shqiptarë të cilët përherë të parë vijnë me këtëkërkesë, thotë Karaxhiq.Mediumi serb shton se mekëto pasaporta shqiptarëtmund të udhëtojnë në shteteteuropiane që s’e kanë njohurKosovën si Greqia e Spanja,ndërsa për të udhëtuar nëvendet tjera, ata duhet tëpajisen me vizë.

(Blic, 21 maj)

DUZYATAN EPRANONPUBLIKISHT SEËSHTË SHQIPTARDuket e pabesueshme, porështë e vërtetë. Aktori i njohur iserialit shumë të ndjekur nëvend ‘Ertugrul’ ka gëzuar tëgjithë shqiptarët me pohimine tij. Aktori kryesor i këtijseriali, Engin Altan Duzyatan,ka deklaruar se është meorigjinë shqiptare. 36-vjeçariështë aktor dhe prezantuesshumë i njohur në Turqi, porqë u bë shumë i famshëmedhe në Shqipëri, e shumëvende të tjera, për rolin e tijkryesor në ‘Ertugrul’. Ai kadeklaruar për mediat turke seka lidhje me Shqipërinë, pasiorigjina e tij është shqiptare.Seriali ‘Ertugrul’ flet përhistorinë e njeriut që përcaktoifatin e botës “Ertugrul”, djali iSulejman Shahut dhe babai iOsmanit të I-rë që themeloiPerandorinë Osmane.

(Koha Ditore, 21 maj)

MEDIACitate

NËS

E N

UK

E

KEN

I D

ITU

R...

Kur politika i shkel rregullat e gramatikës, kësaj të fundit s’i mbetet gjëtjetër pos të kërkoj azil diku larg ku jetohet pa rregulla gjuhësore. Pobëhen disa ditë që ekspertë të fushës së gjuhësisë po mundohen të bin-din politikanët që të tregohen pak më modest në njohuritë e tyre lingui-stike dhe të heqin dorë nga eksperimentet e tyre politiko-gjuhësore.Mirëpo, politikanët jo vetëm që nuk po tregohen modest në (pa)dituritëe tyre, por ata po mundohen të thonë se krejt ky kundërshtim shkencorpo bëhet disi për inati.

Në fazat parapërgatitore të negociatave me Greqinë, rreth emrit të shte-tit, kryeministri Zaev, siç bëjnë të ditur nga Qeveria, ka konsultuar njohëstë fushave të ndryshme në Akademinë e Shkencave, ambasadorë, përfa-qësues të diasporës dhe shoqata të ndryshme qytetare.

Kur jemi te Zaevi të citojmë edhe një deklaratë të tij të dhënë dje, pas in-teresimit të gazetarëve rreth problemeve të përkthimit të emrit të ri nëgjuhën shqipe.

“Unë nuk do të jepja koment, dua t’i dëgjoj ekspertet… ata ta tregojnë siduhet të jetë dhe ashtu do të jetë”, tha Zaev pasi doli nga seanca gjyqë-sore e rastit “Ryshfet”.

Çka të thonë tani ekspertët dhe a është vonë për mendimet e tyre? Nësekryeministri Zaev në fazën parapërgatitore të negociatave ka konsul-tuar ekspertë të ndryshëm, shtrohet një pyetje e logjikshme se këndkanë konsultuar politikanët shqiptarë para se të vendosin për variantin“Ilinditase”, një konstrukt ky i çoroditur, jo vetëm gramatikor, por edhe se-mantik. Por, edhe nëse kanë konsultuar ndonjë individë shqiptarë jashtëMaqedonie, shihet se ai nuk e njeh natyrën e gjuhëve sllave, për arsye segabimisht e ka veçuar rrënjën e fjalës Ilinden, duke vënë theksin te ILIN,që shqip i bie i/e Ilisë. Ai shqiptari jashtë Maqedonie ja ka fut kot kur kadhënë “ekspertizë”gjuhësore për fjalën e çuditshme“Ilinditase”, që s’ë-shtë asgjë tjetër pos një përkthim mekanik gjysmak i Ilindenit, duke endarë atë në ILIN - DITA.

Vetëmjaftueshmëria për t’u marrë me gramatikë në kohë të lirë, e deligji-timon edhe vetë qasjen politike ndaj këtij problemi mjaft problematik,siç është çështja e emrit të shtetit.

Ata që marrin përgjegjësi për të dëbuar shkencën nga politika, po japinnjë mesazh dekurajues për të gjithë njerëzit vullnetmirë, të cilët mundtë jenë krah i fuqishëm i proceseve të cilat nuk janë thjeshtë politike, poredhe kulturore, shkencore, identitare etj. Mospërfillja e mendimit shken-cor për një çështje kaq të rëndësishme, siç është çështja e emrit të shte-tit, nuk është thjeshtë mungesë sensi, por edhe qasje joserioze në tryezëne negociatave, ku politika do të dukej shumë e varfër sikur të mos bashkë-shoqërohej me njohuritë përcjellëse nga fusha përkatëse.

Ky mosbashkëpunim i politikës me mendimin shkencor mund të jetëedhe pasojë e një inercioni antiarsiomor që ka prodhuar vetë politika, tek-sa në qarkullim kemi një mori antivlerash të stolisur me tituj të pameri-tuar akademikë. S’do mend se në një atmosferë të tillë refuzuese kultu-rore-arsimore, politika mund të ndjehet disi më komod që të zëvendësojëedhe mendimin kompetent shkencor, prandaj edhe këtyre ditëve na ra tëdëgjojmë e lexojmë lloj-lloj arsyetimesh amatore për një problem shumëtë thjeshtë gjuhësor.

Kurthet e mosdijes shkencore mund të jenë të ndryshme, mirëpo kur atombërthejnë politikën, atëherë duhet ndërmarrë diçka që pasojat të mosjenë më të rënda. Në moralin e një politike të qytetëruar do të ishte që tëdilet me një sqarim në formë ndjese, me çka do të dëshmohej se të ga-bosh është njerëzore, kurse rrugët e sigurta rrahen vetëm atëherë kurnjihen paraprakisht.

Politika nëkurthet e mosdijesshkencore

EDITORIAL |||||||||||||||||||||||||||||

Emin AZEMI

ÇFARË ISHIN LIDHJET E MËSUESVE?

FAIK KONICA DHE REPUBLIKA ILINDITASE"Letra e Faik Konicës për ata që dëshirojnë tazgjidhin çështjen e emrit:I dashur mik,Në bëfsh emrin me "Ilinden", shqiptarët do tëthonë se nuk është përkthyer në shqip; në ebëfsh "Ilinditas", do të thonë se s’ështëpërkthyer si duhet, është tallje; në e shtypsh meletra të holla do të thonë se s’këndohen dheprishen sytë; në e shtypsh me letra të trasha, dotë thonë se je “hamall” e kërkon të mbushëshvende. Në shkrofsh toskërisht, do të thonë se s’ështëemër për gjithë shqiptarët; në shkrofshgegërisht, prapë ashtu; në shkrofsh një gjuhë tëpërzierë me të dyja, do të thonë se s’di shqip; nëshkrofsh gjysëm gegërisht, gjysëm toskërisht,do të thonë se është “çervish”. Aq për sot, se kam frikë mos të zerë gjumi. (FaikKonica, 1901)", shkruan në profilin e tij nëFacebook, gazetari Xhelal Neziri.

Fatos RUSHITI

Shkup, 21 maj - Pas refuzimit që i bëriGreqia propozimit "Republika e Ma-qedonisë së Ilidenit", si opsion përzgjidhjen e kontestit të emrit, më24 dhe 25 maj në Njork do të zhvil-lohen bisedime të reja mes mini-strave të Punëve të Jashtme të dyvendeve, Nikos Kotzias dhe NikollaDimitrov, në prani të ndërmjetësittë OKB-së, Mattheë Nimetz. Lajmine ka bërë të ditura Ministria e Jasht-me në Shkup ndërsa paraprakishtnjë gjë e tillë ishte kumtuar edhenga pala greke, e të cilin e kishtekumtuar gazeta "To Vima". "Ky takimështë i një rëndësie të veçantë përrrjedhën e bisedimeve. Ndoshtaedhe shansi i fundit për përpariminpas dështimit të emrit ‘Maqedonia eIlindenit’ dhe kthimin në tryezë tëpesë emrave fillestar që ishin para-qitur nga ndërmjetësi Nimetz.Gjithsesi,si variante të mundshmembeten emrat ‘Maqedonia e Re’ dhe‘Maqedonia e Epërme’, dhe me si-guri se bisedimet do të zhvillohetrreth këtyre skenarëve të mundsh-me", ka shkruar gazeta greke.

Se propozimi "Republika e Ma-qedonisë së Ilindenit" është defini-tivisht i papranueshëm për palëngreke, është theksuar edhe të hënënnga ministri pa resor i Greqisë,njëherësh zëdhënës i Qeverisë, Dhi-mitros Xanakopulos. Në një konfe-rencë për gazetarët grek, Xanako-pulos ka thënë se pala grekeinsiston në atë se zgjidhje më e mirëështë një emër nga propozimet, tëcilat i parashtroi ndërmjetësuesiMethju Nimic në propozimet e tij.Ai e përshëndeti pranimin e "ergaomnes", duke e theksuar si rezolutëpozitive dhe hap pozitiv nga taki-mi i dy kryeministrave.

"Sa i përket emrit, nuk kemi ar-ritur deri atje. Gjithsesi ekzistojnëpropozime të cilat janë vendosurnë tavolinë por, megjithatë, palagreke insiston në atë se zgjidhje mëe mirë është zgjedhja e një emriprej atyre që i ka parashtruarndërmjetësuesi Nimic në propozi-met e tij. Por, nuk kemi arritur deriatje, duhet të kalohet ende rrugëqë të mund të bisedojmë përzgjidhje përfundimtare", thotë Xa-nakopulos, ndërsa shtoi se gjithse-si se bisedohet edhe për "propozi-

met e fqinjëve tanë, por megjithatë,negociatat funksionojnë në një kor-nizë konkrete dhe është mirë tëjemi në atë vijë".

"Ne e përshëndesim pranimine 'erga omnes' nga fqinjët, mepërgjegjësi i vazhdojmë negocia-tat, diçka që nuk shoh që e ndanëdhe e bënë opozita dhe flas përopozitën pothuaj në përgjithësi",tha zëdhënësi i Qeverisë greke dheministër pa resor, duke drejtuar kri-tike deri te Demokracia e Re se nukka disponim të funksionojë nëmënyrë konstruktive.

ZAEV: ZGJIDHJA E EMRITPATJETËR DUHET TË REALIZOHET

Nuk ka pasur moment më tëmirë të flas për shoqëri të hapursesa ai aktuali i realitetit tonë poli-tiko-shoqëror. Këto ditë jemi të bal-lafaquar para hapave vendim-marrëse që ta zgjedhim kontestin25-vjeçar për emrin. Po ballafa-qohemi me këtë sfidë që Maqedo-nia dhe qytetarët të shkojnë përpa-ra. Me qytetarët e vendit tonë

projektuam se viti 2018 do të jetë viti reformave të fuqishme dhe se Ma-qedoninë e dërgojmë në BE, e mekëtë Evropën e sjellim në Maqedo-ni", tha kryeministri Zoran Zaev nëfjalimin e tij në konferencën me ra-stin e 25 vjetorit Fondacioni i Shoqë-risë së hapur Maqedoni, e quajtur "Aka gjasa shoqëria e hapur në Ma-qedoni". Ai theksoi se me energjinëkushtuar çështjeve të hapura mefqinjët, me nënshkrimin e Marrë-veshjes me Bullgarinë dhe me thel-limin e relacioneve me Greqinë ekemi ndryshuar perceptimin përRepublikën e Maqedonisë. Me mi-qësinë mes Republikës së Maqedo-nisë dhe Republikës së Greqisë, tëcilën përkundër të gjitha këtyrepritjeve e ndërtuam gjatë këtij pro-cesi delikat dhe të ndjeshëm, pozgjidhim kontest që ta përforcojmëdinjitetin dhe identitetin e qytetarë-ve të të dyja vendeve. "Rajoni nukguxon t'i lejojë vetes cikël të ri tëkthimit prapa. Për këtë shkak të kytentim i përbashkët i Maqedonisëdhe Greqisë për zgjidhjen e konte-

stit 25-vjeçar duhet të realizohet.Kjo është luftë në të cilën në the-melet e së kaluarës do të ndërtojmëtë ardhme me prosperitet. Jemi tëvetëdijshëm se bota me kujdes endjek këtë iniciativë tonë të përba-shkët. Jam falënderues për përk-rahjen e bashkësisë ndërkombëta-re, gjithë miqve tanë që japinangazhim personal që të realizohetkjo mundësi historike për shtetettona, për rajonin dhe për Evropën",tha kryeministri Zaev. Sipas tij, sho-qëria e hapur ka mundësi në Ma-qedoni dhe të gjithë ne duhet fuqi-shëm të përpiqemi dhe tashfrytëzojmë. "Në këtë frymë Qe-veria e Republikës së Maqedonisëdo të vazhdojë me përkushtiminmaksimal dhe të përqendruar derinë gjetjen e zgjidhjes definitive tëkontestit 25-vjeçar. Asnjëherë nukkemi qenë më afër zgjidhjes, ndër-sa miqësia mes dy vendeve dhe dypopujve asnjëherë nuk ka qenë mëe madhe. Do t'i investojmë të gjithapërpjekjet që të nxjerrim maksi-mum nga ky moment historik pozi-

tiv për të dy shtetet. Shumë ështëme rëndësi ardhmëria që ta lëmëhapësirën e alternativës së mbyllurdhe të errët. Duhet fuqimisht t'ikundërshtohemi ndarjeve, popu-lizmit, izolimit, mentalitetit se tëgjithë i kemi armiq. Shumë ështëme rëndësi që qytetarët ta kenë eqartë se zgjedhja nuk është mesopsionit të majtë dhe të djathtë po-litik, por mes shoqërisë së hapurdhe të mbyllur", tha kryeministriZaev, duke ia uruar njëherësh jubi-leun 25-vjeçar FSHHM-së.

DIMITROV: NUK SHOHPROPOZIM MË ADEKUAT SE

REPUBLIKA ILINDITASE EMAQEDONISË

Shefi i diplomacisë, Nikolla Di-mitrov tha se nuk sheh propozimmë adekuat për zgjidhje të konte-stit se Republika Ilinditase e Maqe-donisë. "Për momentin nuk shohndonjë propozim më të përshtat-shëm rreth të cilit edhe të dy palëtnegociuese kanë rënë dakord përzgjidhje të çështjes së emrit", thaDimitrov në emisionin "Shtyp i javësnë 1TV". Theksoi se Ilinden ka në dypreambulat të Kushtetutës dhe seato janë dy shtyllat e shtetësisësonë. "Vështirë është të jesh për Ma-qedoninë, e të mos jesh për Maqe-doni Ilinditase", tha Dimitrov. Shefii diplomacisë, gjithashtu, tha se aido ta konsiderojë veten përgjegjësnëse dështon procesi i negociatavepër zgjidhje të problemit me emrinme Greqinë. "Menjëherë do të nën-shkruajë dorëheqje, nëse mendojse kjo do t'i ndihmojë Maqedonisëdhe nëse do të jetë më e mirë pamua, nëse procesi do të ishte më imirë pa mua. Çështja e përgjegjësi-së sime personale është a ka pasurndonjë gjë që mund të bëja, e nuk ekam bërë dhe a kam bërë ndonjëgjë që nuk ndihmoi. Edhe papërgjegjësi, nëse ka efekt që dorëhe-qja ima të ndihmojë, absolutishtjam i gatshëm në çdo kohë të tërhi-qem", tha Dimitrov në pyetjen "ku esheh përgjegjësinë e tij nëse nuk ar-rin sukses procesi negociues". Ai sh-toi se në pakon për emrin, grekëtpajtohen se njohin kombin maqe-donas, ndërsa gjuha me këtë pro-pozim duhet të jetë maqedonishte,me përkthim në të gjitha gjuhët, meç'rast nuk kërcënohet identiteti ma-qedonas. Ndryshe, ditw mw parwedhe kryeministri grek, Alexis Tsi-pras u distancua nga propozimi"Maqedonia e Ilindenit", pasi kyemër ishte kundërshtuar nga tëgjitha partitë në Greqi, me arsyeti-min se paraqet vazhdimësi të ten-dencave irredentiste të Maqedonisë.

3AKTUALEKoha, e martë, 22 maj 2018

NEGOCIATAT E REJA PËR EMRIN BARTEN NË NJU JORK

I pranueshëm njëri nga propozimet e Nimicit

Se propozimi "Republikae Maqedonisë sëIlindenit" ështëdefinitivisht ipapranueshëm përpalën greke, ështëtheksuar të hënën edhenga ministri pa resor iGreqisë, njëherëshzëdhënës i Qeverisë,Dhimitros Xanakopulos.Ai ka thënë se pala grekeinsiston në njërin ngapropozimet të cilat iparashtroi ndërmje -tësuesi Methju Nimic

Emrat për ministrat e rinj sot dorëzohen në Parlament

Kryeministri Zoran Zaev paralajmëroi sesot (e martë) deri te Parlamenti do t'iparashtrojë emrat e rinj përrikonstruimin e Qeverisë."Rikonstruimin do ta propozoj nesër,pasi për shkak të aktgjykimit të sotëmnuk dija nëse do të ketë qeveri të tërë. Jam igatshëm. Emrat janë konfimuar dhe biografitë e

ministrave dhe zëvendës ministrave në mëngjes do të procesuohen deri teKuvendi, me shpresë që deri ngafundi i muajit do të vendosen në rend

të ditës në seancë plenare që tëkompletohet Qeveria", tha Zaevi, duke iu

përgjigjur pyetjes së gazetarëve sot paraGjykatës penale.

Reformat në arsim do t’i vazhdojë ministri i ri

Pa marrë parasysh se kush do të jetëministër i Arsimit dhe Shkencës, ai do tëjetë i obliguar dhe mendoj se do të ketëvullnetin për të zbatuar reformat që i kemiprojektuar. Këtë dje e tha ministrja eArsimit dhe Shkencës, Renata Deskoska, në

promovimin e djeshëm të Strategjisë sëArsimit 2018-2025. E pyetur se si ikomenton spekulimet për transferimin esaj në Ministrinë e Drejtësisë, Desloska tha

se "mendoj se është shumë e intensifikuarsaqë nuk është në nivelin e spekulimeve sot".

Koha


Evis HALILI

Shkup, 21 maj - Propozimi për emrine ri të shtetit që erdhi në variantinzyrtar shqip“Republika Ilinditase eMaqedonisë”, ka shkakuar jo pakreagime në botën akademike eshkencore shqiptare. Kontestimi ikëtij formulimii gjuhësor mëton tëjep argument shkencore, ndërkohëqë politika zyrtare institon në pan-dryshueshmërinë e këtij variant.

Sipas zëvendëskryeministri përÇështje Evropiane dhe njëheritedhe zëdhënës i Bashkimi Demok-ratik për Integrim, Bujar Osmani,partia e tij nuk ka qenë përkthyesenë procesin negociues, por negocia-tor, dhe ka sqaruar se emri i ri dhe aipërkthim, fonetikisht, gramatikishtdhe politikisht, janë preciz dhe kor-rekt.

“Kam përshtypje se reagimet eatyre që janë shqetësuar se versionishqip i propozim emrit nuk qenkapërkthim preciz i versionit në maqe-donisht, janë reflektime të një men-taliteti të tejkaluar dhe anakronik,se gjithçka zyrtare në këtë vendështë maqedonisht, kurse gjithçkashqipe duhet të jetë përkthim. Nënuk kemi qenë përkthyes në pro-ces, por negociues, dhe kemi vlerë-suar se ky emër, dhe formulim i ri re-flekton më së miri përpjekjen epërbashkët maqedonoshqiptarepër shtet multietnik, të anëtarësuarnë NATO dhe BE, dhe si i tillë ështëfonetikisht, gramatikisht dhe poli-tikisht preciz dhe korrekt”, shkruanOsmani në një statusi të tij në Face-book.

Mirëpo se sa serioz është kypërkthim, flasin vetë ekspertët enjohur të linguistikës, të cilët njëzë-rit e hudhin poshtë variantin “Re-publika Ilinditase…”, si një konstruktsemantik e gramatikor që nuk ishkon natyrës së gjuhës shqipe.

PËRKTHIM NË SHQIP NUKPËRKON ME FORMËN NË

MAQEDONISHTPedagogia universitare, dr. Aj-

tene Qamili është e mendimit se kyemërtim apo përkthim në shqipnuk përkon me formën në maqe-donisht edhe për shkak të topikës sëpërcaktorit, edhe për shkak të kup-timit semantik, sepse nëse niseminë analogji me format e tjera tëditëve të shënuara si: - = Ditae Shën. Pjetrit, - = Dita e Shën.Mitrit, - = Dita e Shën. Spasit,

- = Dita e Shën. Pavlit, - - = Dita e Shën. Gjergjit; edheemërtimi - - do të duhet të

përkthehet me = Dita e Shën. Ilosose = Dita e Shën. Iliës ose altërna-tiva tjera që dalin nga lashtësia ekëtij emërtimi kemi edhe formënDita Ilire, nënvizon Qamili, dhe sqa-ron se emri i shtetit tonë do të duhettë ishte: Republika e Maqedonisësë Ilindenit, ose Republika e Maqe-donisë së Ditës së Shën. Ilos, ose Re-publika e Maqedonisë së Ditës sëShën. Iliës ose Republika e Maqe-donisë së Ditës Ilire.

“Republika Ilinditase e Maqedo-nisë, së pari edhe në aspekt të për-caktorit që shpreh përkatësi, e cilanë maqedonisht shprehet me

: (nga: ) në maqedonishtdhe në anglisht qëndron para emrit,kurse në shqip përcaktori që shprehpërkatësi vendoset pas dhe në ra-stin konkret shprehet me rasën gji-nore (e Ditës së Shën. Ilës, ose eDitës Ilire, ose e Ilindenit), por edhenë aspekt të kuptimit, fjala Ilindi-tase nuk shpreh asgjë, sepse është epërkthyer vetëm fjala ditë nga , pornuk e ka kuptimin e njëjtë me atë nëmaqedonisht, ndërkaq të shprehu-rit të përkatësisë duhet të ndjekëkëtë radhitje: 1. Republika 2. e Ma-qedonisë 3. së Ditës së Shën. Ilës,ose së Ditës Ilire ose së Ilindenit. Përkëtë arsye, bëj thirrje që para se tëmiratohet ky emërtim, të shqyr-tohen sugjerimet e lartpërmendu-ra”, nënvizon dr. Ajtene Qamili.

LEKSEMA ‘ILINDITASE’ ËSHTËTËRËSISHT E DESEMANTIZUAR

Edhe profesori universitar dhenjë prej njohësve më të mire tëgjuhësisë krahasimtare, dr. ArbërÇeliku spkegon se sa i përketpërkthimit në shqip si “Maqedoniailindenase” (në versionin e parë) dhe“Maqedonia ilinditase” (versioni idytë), duke i vënë në një marrëdhë-nie sinonimie mbiemrat ilindena-se dhe ilinditase, mbase nga jokom-

petenca apo në mënyrë të para-menduar, s’do mend se këto lekse-ma nuk kanë asnjë lidhje midis tyreas në rrafshin sintagmatik dhe asnë atë paradigmatik. Ato nuk mundtë quhen as sinonime dhe as antoni-me, madje leksema ‘ilinditase’ ështënjë sajesë allasoj, tërësisht e dese-mantizuar, por që të lë të kuptosh segjenezën e ka në dy vargjet e para tëhimnit maqedonas “ ,

[…]”, pra, në diskursin e ri tëtrasuar politik unë e kuptoj si: “lindnjë ditë e re” (mbase qytetare a shu-metnike), kuptohet, me një përdo-rim të izoluar dhe populist vetëmndër ne shqiptarët, sepse në përdo-rimin ndërkombëtar do të ishte përmrekulli: “Republic of Ilinden Ma-cedonia”, saktësorn dr. Çeliku, dukeshtuar se në gjuhën shqipe, në rastetë emërtimeve të tilla, mbiemri ma-qedonas ‘ilindenska’, nësepërkthehet me po të njëjtinmbiemër ‘ilindenase’, nuk ështëasgjë tjetër, pos një përkthim kalk.Është njëjtë sikur "Betejën e Kosha-res" ta riformulonim në “Beteja Ko-sharase”, apo “Betejën e Kosovës” në“Beteja Kosovarase”, etj., pra kyemërtim në shqipe do të ishte: “Re-publika e Maqedonisë së Ilindenit”,pra jo me mbiemër si në maqedoni-shte, por me një emër në gjinore,që ka funksionin sintaksor të për-caktorit, dmth. jep informacione sh-tesë për frazën emërore.Megjithatë, në diskursin politikgjithçka është e qëlluar dhe e pra-nueshme, përderisa duartrokitetnga një numër i madh i spektatorë-ve shurdhmemecë.

SHQIP DO TË DUHEJ TË JETË DITAE ILISË DHE JO ILINDITASE Profesori Vebi Bexheti duke ela-

boruar mënyrën se si duhetpërkthyer propozimi i ri i emrit,shpjegon se ky version i tangon sh-

qiptarët në disa komponentë.“Mendoj se nuk shkon dhe nuk

i përshtatet natyrës së gjuhës shqi-pe Ilinditase sepse bëhet fjalë përnjë shenj që është Ilija. Nëse nëgjuhën shqipe përkthehet sipasnormave gjuhësore do të ishte ditae Ilisë dhe jo Ilinditase. Ky defekt ipërpjekjes për të na imponuar njëemër bazohet në tre komponentë.Njëri është gramatikor që e shpje-gova, tjetri historik dhe ideologjikqë nuk është në favor të shqiptarë-ve dhe i treti në aspektin fetar. Nësei kthehemi historisë dhe i shohim tëgjitha ngjarjet që kanë të bëjnë metermin Ilinden neve si shqiptar nuke shohim askund veten aty”, thotëprofesori Vebi Bexheti.

Ndërkaq profesori tjetër univer-sitar, prof.dr. Fatmir Sulejmanishpjegon se në fjalorin e gjuhës sh-qipe nuk ekziston termi Ilinditase.Sipas tij, ky nuk është vetëm dësh-tim i klasës politike shqiptare poredhe i asaj intelektuale.

“Edhe unë si gjithë shqiptarët edëgjova për herë të parë këtë term.Natyrisht mu duk interesant, njëpërkthim që nuk ka domethëniejetë rëndësishme për ne. Siç e dimë, tëpaktën në të gjitha dokumentet hi-storike Ilindenit i kemi thënë Ilin-den dhe nuk e kemi përkthye Ilindi-ta. Duket pak interesant dhe joadekuat. Mua absolutisht nuk mëpëlqen kjo. Do të duhet të ishte njëemër që reflekton muti etnik, mul-ti konfesional dhe multi kulturor -thotë profesori Fatmir Sulejmani.

PËRKTHIM JO ADEKUAT“REPUBLIKA ILINDITASE E

MAQEDONISË”“Republika Ilinditase e Maqedo-

nisë” nuk është përkthim adekuatbazuar në rregullat e gjuhës shqip,sepse emrat dhe toponimet nëgjuhën shqipe nuk përkthehen në

pjesën e tyre përbërëse, vlerësongjuhëtari prof.dr. Asllan Hamiti.

Ai sqaron se gjatë përkthimit,duhet pasur kujdes sidomos në si-stemin rasor, prandaj në këtë sin-tagmë emrore duhet të shkojë meemra të përcaktuar në rasa të duhu-ra, përkatësisht në rastin konkretRepublika e Maqedonisë së Ilinde-nit, që emri republikë të jetë në ra-sën emërore në trajtën e shquar,ndërsa e Maqedonisë së Ilindenit tëjetë në rasën gjinore.

“Lidhur me propozim e ri përemrin e Maqedonisë në versionin epërkthyer shqip po qarkullojnë sin-tagma të ndryshme emërore, ndërto më të shpeshta: Republika Ilinde-nase e Maqedonisë, Republika Ma-qedonia e Ilindenit derisa edhe njëpërkthim tjetër edhe më i keq, Re-publika Ilinditase e Maqedonisë.Ritheksojmë se ky propozim duhetshqyrtuar me kujdes, maturi epërgjegjësi historike, ndërsa ngapikëpamja gjuhësore në natyrën eshqipes është të thuhet: Republikae Maqedonisë së Ilindenit oseshkurtimisht Maqedonia e Ilinde-nit. Emri Ilinden në funksion të për-caktorit në maqedonisht që i bie,“Ilindenska” nuk përkthehet në pje-sët përbërëse në Ilija me Ilij, pastajme “den”, “ditë” edhe një prapash-tesë “enska” me “ase” për arsye seemrat dhe toponimet nukpërkthehen në pjesën e tyrepërbërëse”, prof.dr. Asllan Hamitidhe sqaron se në çdo propozim përemrin, duhet të shikohet aspketi hi-storik, juridik etimologjik dhe struk-tura gjuhësore. Sipas tij shqiptarëtduhet të jenë pjesëmarrjes në këtëproblematikë, me qëllim që emri i ritë përfshijë autenticitetin, trashë-giminë, kulturën dhe civilizimin eshqiptarëve si popull që jeton nëMaqedoni

Në vale të njëjta qëndron edheprof. Xhelal Zejneli. Ai thotë se va-rianti në gjuhën maqedonase Re-publika Ilindenska Makedonija, nëgjuhën shqipe duhet të thuhet, përtë mos thënë të përkthehet vetëm siRepublika e Maqedonisë së Ilinde-nit. Varianti maqedonas IlindenskaMakedonija, sipas tij, thuhet në sh-qip apo përkthehet në shqip si Ma-qedoni e Ilindenit. Në analogji mekëtë, përdoret edhe emërtimi, sh-prehja apo sintagma Jugosllavia eVersajës, apo Jugosllavia e AVNOJ-it (KAÇKJ-së).

Prof. Zejneli është i qartë nëkonstatimin se propozimi i ri Re-publika Ilindenska Makedonija nëshqip thuhet drejt dhe saktëvetëm si Republikë e Maqedonisësë Ilindenit.

SHKENCA KUNDËRSHTON POLITIKËN

“Ilinditase”, term ipakuptimtë në gjuhën shqipe

Gjuhëtarët shpjegojnë seky përkthim tekstual dhejo i menduar mirë biendesh me normatgramatikore të gjuhësshqipe. Fjala Ilinditasenuk shpreh asgjë, sepseështë e përkthyer vetëmfjala ditë, por nuk e kakuptimin e njëjtë me atënë maqedonisht...

Koha

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||


Omer XHAFERI

Shkup, 21 maj - Në mesin e dhjetë-ra të arrestuarve për “Monstrën”në prill të 2012-tës ishte edheplaka Feride Bilalli, banore e fsha-tit Hotël, rrethinë e Kumanovës.Akuzat për “terrorizëm” ndaj asajfare nuk u vërtetuan. Ndërkohëdhuna psikike dhe maltretimet epërjetuara i mbetën në kujtesën esaj të përhershme. Terrori mbi fa-miljet shqiptarë të maltretuara nëjavën e parë të majit të vitit 2012,kurrë nuk u hetua.

U arrestuan 20 shqiptarë, burae gra, për të cilët ish ministrja ePunëve të Brendshme, GordanaJankullovska, tha se një pjesë etyre kanë luftuar kundër forcavetë NATO-s, në Pakistan dhe Afga-nistan. Vrasja e pesëfishtë në Li-qenin e Smilkovës e realizuar në12 prill të 2012 dhe më pas qasjatendencioze, selektive e organevetë policisë dhe drejtësisë në Ma-qedoni, ka ndikuar ky rast në opi-nion të cilësohet si një montimklasik politik. Në kohë kur gjykimipër “Monstrës” ka filluar nga eparë, tashmë nën përfaqësimin eProkurorisë Speciale Publike (e ciladeri më tani nuk ka publikuarasgjë të re për këtë ngjarje), opi-nioni ende nuk e ka të qartë se pseme gjashtë vite më parë u arre-stuan shumë shqiptar, në mesin etyre edhe gra të moshuara.

PSE NUK ZBULOHET IDENTITETII AGJENTIT SEKRET?

Paqartësitë dhe dilemat përmotivin e vrasjes së Filipçe Sl-lavkovskit, Aleksanda Nacevskit,

Cvetanko Acevskit, Kire Triçkovskitdhe Borçe Stefanovskit, në Liqe-nin e Smilkovës, në prill të 2012,ende vazhdojnë të mbeten ta pazbërthyera. Qëndrimi i MPB-së seshqiptarët “terroristë”, e kanë kryerkëtë vrasje me qëllim “frikësimin epopullatës maqedone” pas gjashtëpesë viteve, në nëntor të vitit e de-mantoi Gjykata e Lartë e Maqedo-ni, e cila i shfuqizoi vendimet egjykatës së shkallës së parë dheshkallës së dytë në rastin “Mon-stra”.

Në zbardhjen e rastit dhe zbu-limin e të vërtetës gjatë këtyre farepak kanë ndihmuar edhe fa-miljarët e viktimave, gjegjësishtprindërit e të vrarëve me ndryshi-met e deklaratave, kohë pas kohëkanë hedhur më dyshime shtesëmbi porositësit dhe organizatorëte këtij krimi. Kësisoj qëndrimi ityre fillestar ishte se prapë vrasjessë bijve të tyre qëndrojnë shkaqekryesisht afariste,. Me kalimin e vi-teve ndryshuan edhe deklaratat etyre. Rasti i fundit ishte ditë mëparë kur Aleksandar Naqevski,prindi i njëri prej të vrarëve në Li-qenin e Smilkovës, publikishtkërkoi nga organet e drejtësisëdeklasifikimin e dëshmive dhezbulimin e identitetit të agjentitsekret, celulari i të cilit është gjeturnë vendngjarje. Ai, mes tjerash thase Fejzi Aziri, të cilët prokuroria engarkon si organizator, ka pasurkontakte me funksionar të BDI-së,më konkretisht me ish kreun e Go-stivarit, Nevzat Bejtën. Mirëpo, kjodeklaratë aspak nuk u kontestuanga familjarët e Azirit, të cilët sh-tuan se e drejtë demokratike e se-

cilit qytetar të Maqedonisë ështëtë kontakti me këdo. Lidhjen e Fej-ziut me Bejtën ata e sqaruan si njëkontakt i rëndomtë, temë e të cilitka qenë veprimtari e blegtorit që eka ushtruar vëllai i tyre.

“MONSTRA” A KISHTE LIDHJEME AKSIONIN “DETONATOR”?

Rasti “Monstra” asnjëherë nukka humbur nga aktualiteti ditor,megjithatë spekulimet për këtëvrasje kanë qenë nga më të ndry-shimet. Përmendja e shpeshtë eish kryeparlamentari Trajko Velja-novski, si një prej politikanëve qëka njohuri për vrasjen në Liqenin eSmilkovës, deri më sot fare nukështë hetuar nga organet e drejtë-sisë. Përveç Veljanovskit, si poli-tikan tjetër i cili mendohet se po-sedon të dhëna për këtë rast viteme radhe përmende edhe ish mi-nistri i transportit dhe lidhjeve,Mile Janakievski. Ndryshe, vrasja epesë të rinjve maqedonas, po ash-tu është përfolur se ka pasur lidhjeme aksionin policor “Detonator” irealizuar disa javë para 12 prillit tëvitit 2012.

Këto dhe shumë dilema tjetra,sipas të gjitha gjasave pritet të jenëlëndë hetimi nga Prokuroria Spe-ciale Publike, e cila nga fundi i vitit2015 i posedon “bomba” e LSDM-së, për rastin “Monstra”. Serizoitetidhe pesha e këtyre materialeve,më së mirë mund të kuptohet ngadeklarata e shefit të atëhershëmtë opozitës, sot kryeministrit Zo-ran Zaev, i cili deklaroi “publikimi imaterialeve për vrasjen në Liqenine Smilkovës do të shkaktoi traziratë mëdha në vend”.

PSP PRITET T’I DEMASKOJËDËSHMITË E FABRIKUARAKullën me prova dhe dëshmi

të fabrikuara, në seancat e radhëspër “Monstrën” pritet ta demaskoiPSP-ja. Në takimet jo formale megazetarë, prokurorët e PSP-së sh-peshherë ju ikin pyetje direktepër të ardhmen e “Monstrës”.Mirëpo, një gjë me siguri është evërtet se pasi me 23 maj të aku-zuarit Haki Aziri e Sami Luta tipërsërisin edhe njëherë deklaratëe tyre pra Gjykatës dhe pas pre-zantimit të dëshmive që PSP-ja ika marrë nga Prokuroria për krimtë organizuar, opinioni do të këtëmundësi t’i dëgjoi provat e rejatë kësaj prokurorie për rastin“Monstra”. Marrja e lëndës përvrasjen e pesëfishtë në Liqeni neSmilkovës, nga PSP-ja, disa ditëpas miratimit të Ligjit përmbrojtjen e dëshmitarëve, e vër-teton tezën se prokurorët special,në fazat e mëtutjeshme të këtijprocesi gjyqësor pritet të prezan-tojnë edhe dëshmitar të koduar.Në realitet një gjë e tillë shpeshherë është theksuar nga proku-roja Janeva, e cila Ligjin përmbrojtjen e dëshmitarëve evlerësonte si pikënisje për heti-met e rasteve “Monstrës”, “A1”,“Nikolla Mlladenov” e kështu meradhë. Ndryshe, zgjerimi i ak-takuzës në rastin “Monstra”,gjegjësisht rikualifikimi i saj,gjithsesi, siç flitet në opinion, pri-tet të përfshijë edhe të akuzuartjerë, duke mos i përjashtuarprokurorët, gjykatësit si dhe in-spektorët policor që e kanë sh-qyrtuar nga fillimi këtë lëndë.

Zaevishpallet i pafajshëmShkup, 21 maj - Gjykatësi DarkoTodorovski nga Gjykata Penalenë Shkup e liroi nga përgjegjësiakryeministrin Zoran Zaev, i ciliishte i akuzuar në rastin “Ryshfe-ti”. Në leximin e aktgjykimit,gjykatësi Todorovski theksoi seprokurori publik nuk arriti të dë-shmojë se i akuzuari Zaev e kakryer veprën që i ngarkohej dhenga këto shkaqe solli aktgjykimlirues. Në seancën e kaluar përlëndën “Ryshfeti”, prokurorja Va-lentina Bislimovska kërkoi ndër-rim të aktakuzës dhe në vend tëmarrjes së ryshfetit, i akuzuari tëgjykohet për kërkim të ryshfetit.Prokurorja për këtë vepër penalekërkoi nga Gjykata t'i shqiptojëaktgjykim dënues, që, sipas ligjit,është prej një deri pesë vite bur-gim. "Jam i lumtur që u soll akt-vendim për lirim dhe që përfun-dimisht e dëshmova pafajësinëtime dhe e prita drejtësinë", dek-laroi kryeministri Zaev pas pu-blikimit të aktvendimit për lirimpër lëndën "Ryshfeti". Ai theksoise Republika e Maqedonisëmund të jetë vend normal vetëmnëse ka gjyqësi të pavarur dheprocedura transparente, siç ishteedhe procedura për lëndën "Ry-shfeti". Kryeministri tha se do tapresin edhe të drejtën e ankesëspër aktvendimin nga Prokuroria.Para mediave Zaev përsëriti se kapritur aktvendimi të jetë për liri-min e tij, pasi që siç tha, në pro-cedurën dëshmuese i kanë dësh-muar të gjitha gjërat, ndërsa mëpas ndodhi edhe rikualifikimi iaktakuzës. Zaev kërkoi prej insti-tucioneve të cilat e kanë që pu-blikisht ta publikojnë incizimin emasave të posaçme hetimoredhe siç tha nëse ia dorëzojnë, aipersonalisht do ta publikojë qëtë shihet se nuk ka kërkuar rysh-fet. "Në tri vendet ku është ndër-prerë incizimi saktë do të shihetse për çfarë bëhet fjalë dhe se nëmënyrë të lig është bërë shkurti-mi i pjesëve kur bisedojmë përçimento, beton, hekur, për pagëne punëtorëve... Më vjen mirë qëGjykata e përcaktoi të vërtetën.Gjithçka kam bërë në Strumicëishte transparente dhe kishte qa-sje në opinion. Apelova bizne-smenët të jenë shembull për qy-tetarët dhe të dhurojnë përndërtimin e kishës", tha Zaev.

MISTERET E LIQENIT TË SMILKOVËS

Pse heshtin prindërite të vrarëve?

Përmendja e shpeshtë e ish kryeparlamentarit Trajko Veljanovski, si një prej politikanëve që ka njohuri përvrasjen në Liqenin e Smilkovës, deri më sot fare nuk është hetuar nga organet e drejtësisë. PërveçVeljanovskit, si politikan tjetër i cili mendohet se posedon të dhëna për këtë rast vite me radhe përmendeedhe ish-ministri i Transportit, Mile Janakievski. Vrasja e pesë të rinjve maqedonas, po ashtu është përfolurse ka pasur lidhje me aksionin policor “Detonator” i realizuar disa javë para 12 prillit të vitit 2012

Koha


Zejnulla VESELI

Shkup, 21 maj - Paga mujore netomë e ulët e nëpunësve administra-tiv shtetëror në Maqedonisë është13.148 denarë, kurse paga më tëlartë neto marrin sekretarët shtetë-ror në vlerë prej 53.464 denarë. Kë-shtu rezulton analiza e fundit e për-gatitur në kuadër të projektit"Mbështetje për reformën parla-mentare të Maqedonisë", financuarnga Qeveria e Mbretërisë së Ba-shkuar, me përkrahje të AmbasadësBritanike në Shkup. "Rrogë më tëulët bruto marrin nëpunësit admi-nistrativë shtetëror në Sekretaria-tin për implementimit e marrëve-shjes së Ohrit në vlerë prej 18.174denarë, ndërsa rrogë më të lartëbruto deri më 90.215, marrin tëpunësuarit në trupat rregullator tëRepublikës së Maqedonisë", thuhetnë analizën "Lëvizja e pagave të disainstitucioneve në administratën pu-blike në Maqedoni" përgatitur ngaFondacioni Westminister për De-mokraci në Maqedoni.

Kjo analizë nxjerr në pah dalli-min e madh të rrogave të nëpunë-sve shtetëror, varësisht nga detyraqë ata e ushtrojnë. "Sekretarët sh-tetëror apo sekretar i nivelit të parëka bruto të ardhura mujore më tëlarta prej 80.256 denarë, respektivi-sht 53.464 denarë neto të ardhura,ndërsa, nga ana tjetër, të ardhuramë të ulëta kanë punëtorëtndihmës profesional të nivelit tëkatërt, për të cilët kërkohet arsim imesëm dhe të cilët kanë minimum

bruto të ardhura mujore prej 18.892denarë, respektivisht 13.148 denarëneto", thuhet në analizë. Nga viti2010 deri më sot mund të vërehettendencë e rritjes së pagës mujoremesatare bruto në sektorin Admini-stratë publike dhe mbrojtje, sigu-rim i detyrueshëm social, duke fil-luar nga 36.800 në vitin 2010, në41.300 në fund të vitit 2017.

"Trendi i këtillë i rritjes është mëi lartë se rritja e bruto pagës mesa-tare mujore, e cila nga 30.255 de-narë në vitin 2010 u rit në 34.079denarë, që do të thotë se dallimi nëmes të bruto pagës mujore mesata-re në sektorin Administratë publikedhe mbrojtje, sigurim i detyrue-shëm social dhe bruto paga mujoremesatare në RM nga 6.575 denarënë vitin 2010 u rrit në 7.215 denarënë nëntor të vitit 2017", thuhet nëanalizë.

Trend të njëjtë të rritjes serrogës mesatare shënon edhe shu-ma neto, e cila nga 24.855 denarënë vitin 2010 u rrit në 27.805 denarë

në nëntor 2017, që në raport mepagën neto mesatare mujore ështëpër 4.300 denarë më tepër kraha-suar me vitin 2010, gjegjësisht për4.609 denarë në nëntor 2017."Gjithashtu, është me rëndësi tëpërmendet se numri i të punësuar-ve në Sektorin administratë publikedhe mbrojte, dhe sigurim i detyrue-shëm social është në rritje të vazh-dueshme dhe nga 42.474 në vitin2010, është rritur në 47.364 në vitin2016, që paraqet rreth 15% nga tëpunësuarit e përgjithshëm në Re-publikën e Maqedonisë gjatë pe-riudhës së analizuar", thuhet nëanalizën "Lëvizja e pagave të disainstitucioneve në administratënpublike në Maqedoni".

Sipas të dhënave në buxhetinpër vitin 2016, numri i të punësuar-ve që janë shfrytëzues buxhetorështë 50.723 persona ndërsa shu-ma e shpenzimeve totale për pagadhe kompensime për vitin 2016është 25.907.403.000, denarë qëdo të thotë se shuma mesatare për

paga bruto dhe kompensime përtë punësuar është 42.563 denarë."Kjo do të thotë se rritja e rrogësmestare është pothuajse për10,000 denarë më e lartë në kraha-sim me pagën mesatare bruto nëRepublikën e Maqedonisë për vi-tin 2016, ose neto paga mesataremujore e paguar për të gjithë sh-frytëzuesit buxhetor për vitin 2016është 28,700 denarë, që nga anatjetër, është më e lartë për 6,360denarë sesa paga neto mesataremujore në Republikën e Maqedo-nisë", thuhet mesa tjerash në ana-lizë.

Të dhënat e analizës për sh-frytëzuesit buxhetor, kanë ardhurnë përfundim se mjete më tëmëdha për paga bruto dhe neto përpunonjës në nivel mujor në vitin2016 janë rezervuar për Agjencinëpër Investime të Huaja dhe Promo-vim të Eksportit, nga 96.071 denarëbruto pagë mesatare për punonjës,apo 63,854 denarë neto pagë mesa-tare për punëtor, pastaj vijon Mi-

nistria e Punëve të Jashtme me80,033 denarë bruto pagë mujore epaguar për një të punësuar ose53,317 denarë neto pagë mesataremujore e paguar për punëtor, tëpunësuarit e Gjykatës Kushtetuesetë Republikës së Maqedonisë, kubruto paga mesatare mujore përpunëtor është 66,019 denarë ose44,110 denarë neto pagë mesataremujore për punonjës dhe Enti Sh-tetëror i Statistikës me bruto pagëmesatare mujore për të punësuarprej 64,257 denarë ose 42,953 de-narë neto pagë mesatare mujorepër punonjës. Nga ana tjetër, sh-penzimet më të ulëta mujore përbruto dhe neto pagë në vitin 2016janë realizuar në Qeverinë e Repu-blikës së Maqedonisë, ku mesatari-sht për të punësuar janë realizuar29.347 denarë bruto, ose 20.017 de-narë neto pagë, pastaj vijon Mini-stria e Shoqërisë Informatike dheAdministratës me 28.601 denarë,respektivisht me 19.527 denarëneto pagë, Ministria e Punës dhePolitikës Sociale me 28.243 denarëbruto, respektivisht me 19.292 de-narë neto pagë mesatare mujorepër të punësuar dhe Sekretariatipër Zbatimin e Marrëveshjes Kor-nizë të Ohrit me bruto pagë mujo-re më të ulët për të punësuar prej26.542 denarë ose 18.174 denarëneto pagë mujore për të punësuar.Sa i përket shpenzimeve për paganë trupat rregullator, gjykuar sipasanalizës mund të vërehet se brutopaga mesatare dhe neto pagat të tëgjitha 10 institucioneve janë më tëlarta se bruto dhe neto pagat mujo-re në shtet. "Pagat mujore lëvizinnga 58.291 denarë bruto pagëmujore për të punësuar, respektivi-sht 39.033 denarë neto pagë mesa-tare për të punësuar, në Agjenciapër shërbime mediatike audio dheaudiovizuele, deri në 136.194 de-narë bruto pagë mujore mesatarepër të punësuar ose 90.215 denarëneto pagë mujore mesatare për tëpunësuar në Komisionin rregulla-tor për banim, që është për tëpaktën 25.469 denarë më tepër sebruto paga mujore mesatare osepër 16.733 denarë më tepër se netopaga mujore mesatare në RM, re-spektivisht për 18.658 denarë mëtepër se bruto paga mujore mesata-re në sektorin Administratë publikedhe mbrojtje, sigurim i detyrue-shëm social ose për 12.258 denarëmë tepër nga neto paga mujoremesatare në sektorin administratëpublike dhe mbrojtje, sigurim idetyrueshëm social", thuhet në ana-lizën "Lëvizja e pagave të disa insti-tucioneve në administratën publikenë Maqedoni" përgatitur nga Fon-dacioni Westminister për Demok-raci në Maqedoni.

POLITIKA FINANCIARE NË ADMINISTRATËN SHTETËRORE

Paga me oscilime të mëdhaMjete më të mëdha përpaga bruto dhe neto përpunonjës në nivel mujornë vitin 2016 janërezervuar për Agjencinëpër Investime të Huajadhe Promovim tëEksportit, nga 96.071denarë bruto pagëmesatare për punonjës,apo 63.854 denarë netopagë mesatare përpunëtor. Shpenzimet mëtë ulëta mujore për brutodhe neto pagë në vitin2016 janë realizuar nëQeverinë e Republikës sëMaqedonisë, kumesatarisht për tëpunësuar janë realizuar29.347 denarë bruto, ose20.017 denarë neto pagë

PAGAT MË TË LARTA Mjete më të mëdha për paga bruto dhe neto përpunonjës në nivel mujor në vitin 2016 janërezervuar për Agjencinë për Investime të Huajadhe Promovim të Eksportit, nga 96.071 denarëbruto pagë mesatare për punonjës, apo 63.854denarë neto pagë mesatare për punëtor, pastajvijon Ministria e Punëve të Jashtme me 80.033denarë bruto pagë mujore e paguar për një tëpunësuar ose 53.317 denarë neto pagë mesatare

mujore e paguar për punëtor, të punësuarit eGjykatës Kushtetuese të Republikës sëMaqedonisë, ku bruto paga mesatare mujore përpunëtor është 66.019 denarë ose 44.110 denarë netopagë mesatare mujore për punonjës dhe EntiShtetëror i Statistikës me bruto pagë mesataremujore për të punësuar prej 64.257 denarë ose42.953 denarë neto pagë mesatare mujore përpunonjës.

PAGAT MË TË ULËTA

Shpenzimet më të ulëta mujore për bruto dhe netopagë në vitin 2016 janë realizuar në Qeverinë eRepublikës së Maqedonisë, ku mesatarisht për tëpunësuar janë realizuar 29.347 denarë bruto, ose20.017 denarë neto pagë, pastaj vijon Ministria eShoqërisë Informatike dhe Administratës me28.601 denarë, respektivisht me 19.527 denarë neto

pagë, Ministria e Punës dhe Politikës Sociale me28.243 denarë bruto, respektivisht me 19.292denarë neto pagë mesatare mujore për të punësuardhe Sekretariati për Zbatimin e MarrëveshjesKornizë të Ohrit me bruto pagë mujore më të ulëtpër të punësuar prej 26.542 denarë ose 18.174denarë neto pagë mujore për të punësuar.

Koha


Shkup, 21 maj - Parlamenti i Ma-qedonisë e emëroi dr.Anita An-gellovska Bezhoska guvernato-re të Bankës Popullore tëMaqedonisë (BPRM). Për të vo-tuan 81 deputetë, të përmbaj-tur dhe kundër nuk pati. Angel-lovska Bezhoska është gruaja eparë guvernatore e BPRM-së,ndërsa në këtë pozitë vjen ngapozita e zëvendësguvernatoresnë Bankë. Koordinuesi i VMRO-DPMNE-së, Dragan Danev, thase ata do ta mbështesin kandi-daturën e saj, e më pas me mbë-shtetje u paraqit edhe koordi-nuesi i grupit të deputetëve tëkryesuar nga LSDM, TomisllavTuntev. Deputetja Daniella Ran-gellova, e cila është edhe kryeta-

re e Komisionit për mundësi tëbarabarta, shfaqi shpresë që nëkëtë pozitë vjen një grua. Presi-denti Gjorge Ivanov e propozoiAngellovska-Bezhoska për gu-vernatore të BPRM-së pasi para-prakisht i propozuari DimitarBogov u tërhoq nga kandidatu-ra, pas kritikave nga shumica nëpushtet. Ivanov në propozimin evet theksoi se Angellovska-Bezhoska, e cila vjen nga radhëte profesionistëve dhe struktu-rave udhëheqëse të BPRM-së,është zgjidhje për pozitën e gu-vernatorit, me çka do të vazh-dohej kontinuiteti i punës po-zitive dhe udhëheqjes sësuksesshme të politikës mone-

tare të Republikës së Maqedoni-së. Angellovska-Bezhoska tetëvite ishte në funksionin zë-vendësgurvernatore e BPRM-së,e angazhuar për sferat e poli-tikës monetare, hulumtimit dhestatistikës. Prej vitit 2004 derinë vitin 2010, Angellovska-Bezhoska ishte ekonomistjakryesore në BPRM. Njëherësh,ka qenë e angazhuar në FondinMonetar Ndërkombëtar në Ua-shington, në Sektorin për poli-tika makroekonomike në ven-det evropiane dhe në Sektorinpër politika fiskale. Angellov-ska-Bezhoska ka marrë pjesë nëdisa misione negociuese tëFMN-së për arritjeve të aranzh-

maneve mes fondit dhe vende-ve-anëtare. Prej vitit 1996 derinë vitin 2004 ajo ka punuar nëMinistrinë e Financave ku kadrejtuar disa sektorë, nga ba-shkëpunëtor profesionist për si-stem financiar, këshilltare përpërgatitje dhe ekzekutim tëbuxhetit, udhëheqëse e sektoritTrezor pranë sekretarit shtetë-ror të Ministrisë së Financave...Angellovska-Bezoska u pajis metitullin doktore e shkencave nëFakultetin ekonomik nëLubjanë në vitin 2015, ndërsatema e disertacionit të saj tëdoktoraturës është "Koordinimii politikës monetare dge fiskalenë Republikën e Maqedonisë".

Shkup, 21 maj - Pas 10 viteve, për herë tëparë komuniteti i biznesit i organizuar nëOdat Ekonomike të Maqedonisë shpreheti kënaqur me punën e Qeverisë sa i përketkthimit të TVSH-së. Nga Oda Ekonomike eMaqedonisë Veriperëndimore (OEMVP)thonë se janë të kënaqur se si Ministria eFinancave në kohë po rimburson TVSH-nëpër kompanitë vendase dhe se asnjë kom-pani private anëtare e OEMVP-së, nukështë ankuar se ka vonesë sa i përket kthi-mit të TVSH-së. “Është për tu përshëndeturmënyra se si Ministria e Financave po uakthen në kohë kompanive private TVSH-në. Rikthimi i TVSH-së po bëhet në kohë qënga fillimi i këtij viti. Mua edhe shumë ko-legëve tjetër që jemi pronarë të firmavena është kthyer në kohë TVSH-ja. Ka edhevonesa, por të gjitha këto janë në kuadër tëlimiteve për kthimin e TVSH-së", thotëNazmi Ejupi, nënkryetar i OEMVP-së. Edhenga Oda Ekonomike e Maqedonisë sh-prehen se nuk ka ankesa nga anëtarët esaj sa i përket kthimit të TVSH-së nga anae Qeverisë. "Kohëve të fundit shohim sepo rritet pagesa e tatimeve, gjegjësisht pokthehet në kohë TVSH-ja për firmat qëdukshëm po kontribuon në likuiditetin efirmave dhe kapacitetin për të pasur njëzhvillim sa më të lartë ekonomik. Askushnga anëtarët Odës deri më sot nuk ështëankuar se shteti po u vonon kthimin eTVSH-së", thonë nga Oda Ekonomike e Ma-qedonisë. Ndryshe, një ditë më parë, mini-stri i Financave, Dragan Tevdovski, në njëintervistë për Agjencinë Informative tëMaqedonisë, ka thënë se është përmirë-suar pagesa e të ardhurave dhe se është rri-tur kthimi i TVSH-së në katër muajt e parëtë vitit. Sipas Tevdovskit, nga muaji janar ikëtij viti pagesa e tatimeve është për 4.7për qind më e lartë se periudhën e njëjtë tëvitit të kaluar dhe se ky është një lajm imirë, sepse po ndodhë përmirësimi i akti-viteteve ekonomike në Maqedoni. (Z.V)

Tetovë, 21 maj - Kaosi në rrugën eSpitalit të Tetovës ka bërë që mënë fund autoritetet e komunës nëbashkëpunim me policinë e Te-tovës të ndërmarrin hapa për tidhënë fund këtij problemi qëështë mjaft akut këtyre ditëve, porqë pritet të ketë edhe më tej pro-bleme. “Në bazë të aksionit për rre-gullimin dhe vijëzimin e bulevar-deve kryesore të qytetit, Sektori përveprimtari komunale dhe mbrojtjetë ambientit jetësorë gjatë viken-dit ka rregulluar dhe vijëzuar edherrugën tek Spitali klinik i qytetit sipjesë e aksionit që do të realizohetnë mbarë komunën e Tetovës e qëpritet të përfundojë javëve nëvazhdim. Me këtë rast janë vijë-zuar disa kahje në drejtim të spita-lit dhe rruga kryesore, e me këtërast bëhet lehtësimi i lëvizjes sëgjithë qytetarëve por edhe për ve-turat pasi e njëjta rrugë është një

nga më të frekuentuarat në mbarëqytetin”, thotë Arsim Nuredini,udhëheqës i Sektorit për veprimta-ri komunale dhe mbrojtje të am-bientit jetësorë. Ky aksion ështëbërë në bashkëpunim me policinëdhe sektorëve të saj dhe pritet tëketë efekt pozitiv për të mundë-suar komunikacion më efektiv.“Gjithë aksioni është duke u zhvil-

luar në rritëm të duhur, ne si sektorjemi duke e ndjekur punën në te-ren që po realizohet dhe urojmëqë të mbarojë në kohë të duhurpasi vijëzimi është një nga rregul-lat kryesore në realizimin e komu-nikacionit dhe mos shkaktimit tëproblemeve në këtë drejtim”,thonë nga Sektori për veprimtarikomunale dhe mbrojtje të am-

bientit jetësorë. Megjithatë, do tëketë ndryshime edhe në regjimin ekomunikacionit, sepse njëra rrugëdo të jetë e ndaluar për automjete,por që ka qenë e kalueshme derimë tash. Kjo, sipas drejtuesve tëkëtij sektori, është bërë për shkaktë kërkesave edhe të vet qytetarë-ve dhe institucioneve. “Për shkaktë ngarkesës së madhe të rrugës

në drejtim të spitalit, me kërkesë tëdrejtorisë së Spitalit Klinik të Te-tovës dhe në koordinim me Sekto-rin për Punë të Brendshme në Te-tovë, është vendosur që rruga ngahyrja e fundit e spitalit në drejtimtë AMCM-së të bëhet njëdrejtimë-she (njëkahëshe) pasi ka qenë evetmja zgjidhje e ankesave tëshumta që janë bërë në drejtimintonë si komunë”, theksuan nga kysektor. Ndryshe, javën e kaluar po-licia ndaloi taksistët që tëparkohen para hyrjes së spitalit.Problemi krijohet në hyrjen krye-sore të Spitalit Klinik të Tetovës kuedhe veturat edhe automjetet eNdihmës së Shpejtë shfrytëzojnëkëtë hyrje që shpeshherë krijonkaos në këtë vend. Edhe pse ta-shmë kjo rrugë është shpallurnjëkahëshe, megjithatë edhe gjatëditës së hënë janë hasur kaos dhetollovi para hyrjes së spitalit. (U.H)

MASA PËR TË ZBUTUR TOLLOVINË

Regjim i ri i komunikacionit pranë spitalit||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

PARLAMENTI E VOTOI PROPOZIMIN E IVANOVIT

Bezhoska emërohetguvernatore e BPRM-sëAngellovska-Bezhoskatetë vite ishte nëfunksioninzëvendësgurvernatoree BPRM-së, eangazhuar për sferat epolitikës monetare,hulumtimit dhestatistikës. Prej vitit2004 deri në vitin 2010,Angellovska-Bezhoskaishte ekonomistjakryesore në BPRM

Biznesi i kënaqurme kthimin e TVSH-së


Omer XHAFERI

Shkup, 21 maj - Mbulimi i tregut tëBit Pazarit dhe rikonstrumi i tij pri-tet ti jep fund kaosit mesjetar nëpjesën veriore të Shkupit. Punimete filluara muaj më parë, siç njof-tojnë institucionet komunale, pa-raqesin fazën e parë të punimevepër ndërtimin nga e para të tregutmë të madh në vend. Realizimi ikëtij projekti i mbështetur ngashoqëria aksionare "Skopski Pa-zar", në tërësi sipas planit përfun-dimtar, duhet të realizohet nëkatër faza, gjegjësisht për momen-tin punimet janë duke u zhvilluarnë rajonin 8 dhe 7. Kryetari i sho-qatës së tregtarëve, Ekrem Dolek,për gazetën KOHA thotë se me pu-nimet aktuale në Bit Pazar zhvil-lohen në drejtim të instalimit tëinfrastrukturës nën tokësore (gypatë ujit, kanalizimi, kabllo të rrymëse kështu me radhë). Ai, mes tjera-sh tregon se afati kohor i rikon-struimit të tregut të Bit Pazarit pri-tet të zgjasë 14 muaj, respektivishtderi në prill të 2019. Pavarësisht sepunimet për Bit Pazarin kanë fil-

luar në shkurt të këtij viti, Dolekshprehet i brengosur për ecurinë endërtimeve.

"Realisht kemi konstatuarngecje në realizimin e aktivitetevendërtimore në Bit Pazar. Për këtëçështje i kemi njoftuar edhe drej-tuesit e Qytetit të Shkupit dhe atatë Komunës së Çairit. Ua kemi bërëme dije se prolongimi eventuale irikonstruimit me automatizëm dotë ngjallë revoltën e tregtarëve. Si-doqoftë, ne jemi të kënaqur që kyprojekt përfundshmit ka filluardhe i cili pritet ti plotësoj standar-det e kërkuara nga tregtaret dhenjëkohësisht krijimin e hapësirëspër parkimin e mbi 200 vetura", thaDolek.

Rindërtimi i Bit Pazarit ka fil-luar pas një dekade premtimesh.Gjatë dhjetë viteve të fundit, përkëtë treg janë propozuar dhjetëraprojekte dhe ide. Procedurat bu-rokratike nga njëra anë dhe mun-gesa e vullnetit nga ana tjetër, kanëqenë pengesa kryesore se pse pikë-risht në 2018 të fillojë rikonstruimii tregut të gjelbër më të madh nëMaqedoni. Tezgat e vjetruara dhe

kushtet e këqija në të cilët kanëpunuar tregtarët, me rikonstrui-min e Bit Pazarit, pritet ti takojnëtë kaluarës. Sfida e fundit të cilënduhet ta kalojnë tregtarët e Bit Pa-zarit është ajo e durimit. Dislokimii tezgave kohë pas kohë brenda pe-riudhës që vijon, siç thonë treg-tarët, do të paraqet problem përmbajtjen e kontakteve me mysh-terinjtë e rregullt. Me qëllim re-spektimin e konkurrencës sëdrejtë, nga Komuna e Çairit thek-sojnë se gjatë periudhës së kaluar,në bashkëpunim me shumë insti-tucione tjera, kanë kontribuar në

pastrimin e tregtarëve që veprim-tarinë e tyre e kanë zhvilluar nëtrotuare përreth Bit Pazarit. Duke ekomentuar revoltën dhe pakëna-qësitë e shprehura nga një gruptregtarësh, të cilët gjatë javës sëkaluar disa herë e bllokuan rrugënkryesore drejtë qendrës së Shku-pit dhe anasjelltas, nga Komuna eÇairit thonë se janë tejet të inte-resuar që rendi dhe disiplina tëmbizotëroj edhe në këtë pjesë tëqytetit. Përveç punimeve të nga-dalësuara që zhvillohen brendahapësirës së Bit Pazarit, rikonstrui-me dhe punime janë duke u zhvil-luar edhe përskaj bulevardi "K.PMisirkov". Autoritet e Qytetit tëShkupit me kërkesë të Komunëssë Çairit, duke synuar lirimin ehyrjes së Çarshisë, kanë vendosurqë në afërsi të tregut të Bit Pazarit,konkretisht në vendin ku deri mëtani janë shitur lule, të vendosetnjë taksi stacion. Njëkohësisht,përpos 10 vendeve për taksi-vetu-ra, përreth Bit Pazarit pritet tëndërtohet një korsi për biçikletadhe këmbësorë, gjegjësisht hapë-sirë e gjelbërt.

Shkup, 21 maj - Organet inspektue-se të angazhohen më shumë dhetë kryejnë kontroll të numrit tëmadh të objekteve të akomodimittë paevidentuara, të pa standar-dizuara, të pa kategorizuara dhetë pakontrolluara në shtet,kërkojnë nga Shoqata e Hoteleri-së dhe Turizmit pranë Odës Eko-nomike të Maqedonisë. Zëvendë-skryetari i Shoqatës, Goran

Damçevski dje në konferencën përmedia në Odën Ekonomike tha senë Maqedoni ka 450 hotele të evi-dentuara, të standardizuara dhetë kategorizuara, ndërsa nëplatformat për onlie publikimeose prenotime për Shkup ka 600objekte të paraqitura dhe 1.500për Maqedoni. Ai theksoi se duhettë vendosë rend në këtë pjesë tëpunës dhe të lehtësohet puna e

atyre të cilët janë të regjistruar le-galisht. "Na pengon kontrolli ipamjaftueshëm nga ana e orga-neve inspektuese në kuptim tëkontrollit që jep, se sa të hyra nëvlerë denari ose të devizave keminë Maqedoni. Ka mungesë të evi-dentimit të udhëtarëve gjegjësi-sht personave fizikë gjegjësisht tëasaj se kush dhe ku qëndron. Shte-ti nuk ka parasysh se çka plasohet

përmes booking, airbnb", theksoiDamçevski. Ai shtoi se humbje pë-sojnë hotelet dhe akomoduesit eobjekteve të cilat janë te regji-struara, të paraqitura legalisht, sh-teti i cili nuk i mbledh mjetet ngataksat për qëndrim... dhe mysa-firët të cilët i nënshtrohen çfarëdoqëndrimi në kushte substandarde,sepse ka konkurrencë jolojale.

Daniella Mihajllovska Vasilev-

ska nga Oda Ekonomike e Maqe-donisë tha se Shoqata në pe-riudhën e kaluar ka realizuar mëshumë aktivitete me iniciativakonkrete për ndryshime dhe plotë-sime të rregullativës ligjore në sek-torin me qëllim realizimin e rezul-tateve më të mira të cilat duhet tëtregojnë edhe impakt më të madhtë hotelierisë dhe turizmit në eko-nominë vendore.

Nikolloski pret vit tësuksesshëmbujqësorShkup, 21 maj - Ministri i Bujqësi-së, Pylltarisë dhe Ekonomisë sëUjërave, Lupço Nikollovski pretvit të suksesshëm bujqësor. Opti-mizmin e themelon në kushte tëmotit, në pagesë me kohë të sub-vencioneve, por edhe në informa-cionet nga kontaktet e përhersh-me dhe takimet me bujqit dheshoqatat e tyre. Ministria e Buj-qësisë, Pylltarisë dhe Ekonomisësë Ujërave, tha se në mënyrë akti-ve e përcjell situatën, mban taki-me me të gjitha palët e prekura."Këtyre ditëve kemi pasur takimeedhe me përfaqësues të industri-së së mullinjve, prodhuesve e gru-rit dhe të gjitha kategoritë tjeraprodhime bujqësore, Mbi 90 përqind të subvencioneve do të pa-guhen në afatin ligjor konform tëdhënave të përpunuara të agjen-cisë për pagesa në çdo pikë-pamje", tha ministri Nikollovskiduke u përgjigjur në pyetjen e ga-zetarëve në konferencën përshtyp për ndërtimin e sistemit përujitje në rrethinën e Vallandovës.

Rruga Shkup-Kaçaniklëshohet më 1 qershor Prishtinë, 21 maj - Kryeministri iKosovës, Ramush Haradinaj,dje informoi se rruga Prishtinë-Shkup, përmes Kaçanikut dheHanit të Elezit, do të lëshohetnë qarkullim me siguri më 1qershor, lajmëroi korrespon-denti i MIA-s nga Prishtina. Nëkonferencë për media passeancës së sotme qeveritare,Haradinaj deklaroi se sipasinformacionit që e ka marrë ngaministri i Infrastrukturës PalLekaj, punët në këtë rrugë do tëpërfundojnë deri më 1 qershor,sepse punohet në dy turne. Kjorrugë u mbyll më 8 maj me qël-lim që të zgjidhen problemetme vende ku shpesh herë karrëshqitje të dheut dhe fillimi-sht është paralajmëruar sepunët do të zgjasin një muaj.

HOTELIERËT KËRKOJNË RREGULL

Kontroll më të madh të objekteve të pa kategorizuara

RIKONSTRUIMI I TREGUT ZGJIDHJE PËR KAOSIN

"Realisht kemikonstatuar ngecje nërealizimin e aktivitetevendërtimore në Bit Pazar.Për këtë çështje i keminjoftuar edhe drejtuesite Qytetit të Shkupit dheata të Komunës së Çairit.Ua kemi bërë me dije seprolongimi eventuale irikonstruimit meautomatizëm do tëngjallë revoltën etregtarëve...", thakryetari i Shoqatës sëtregtarëve, Ekrem Dolek

Vonohen punimetnë Bit Pazar

Koha

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||


Urim HASIPI

Tetovë, 21 maj - Më shumë se 20 vite në Ko-drën e Diellit nuk është bërë asnjë inve-stim. Ndërkaq, që nga koha e monizmit, nëkëtë pikë turistike mungojnë investimetkapitale. Rruga që çon në këtë qendër tu-ristike në shumë vende është e dëmtuar.Problem në vete në Kodër të Diellit ështëedhe ndriçimi publik, infrastruktura rrugo-re, mbeturinat që hidhen gjithandej. Ba-norët e vikend-shtëpizave vite me radhëkanë kërkuar të rregullohet çështja endriçimit publik dhe rregullimi i infra-strukturës, por kërkesat gjithmonë kanëhasur në vesh të shurdhër. Që nga viti 2001është jashtë funksionit edhe teleferikukryesor nga Tetova për në Kodër të Diellit,i cili as që përmendet nëpër investimet ka-pitale dhe ka ngelur vetëm një relikt nga ekaluara. Qytetarë të organizuar në një sho-qatë “Të shpëtojmë Kodrën e Diellit”, disaherë ka kërkuar që Qeveria të ftojë investi-torët e huaj që kanë përvojë në menaxhi-min dhe zhvillimin e qendrave turistike.Qeveria ka bërë të ditur se kompania ELEMTURS, e cila menaxhon me Kodrën e Diel-lit, nga 1999 nuk do të jetë menaxhuese e

terreneve për skijatorë. Ndonëse ështëtërheqëse për dimrit për shkak të terrene-ve të përshtatshme për skijim, po ashtugjatë verës karakterizohet me natyrën ebukur, ajrin e pastër dhe shumë bukuri tje-ra të rralla që janë ideale për turizmin ve-ror, por ky lloj i turizmit është pothuajse ivdekur në këtë pjesë të Tetovës.

Në vitin 2012, Qeveria kishte miratuarnjë master-plan për Kodrën e Diellit, e cilaparashikonte ndërtimin e hoteleve të reja,vendparkime dhe ski lifte. Por edhe përskajkësaj, asgjë nuk u realizua sot e 6 vite. Paratre vitesh kishte edhe një tentim të pasuk-sesshëm që të krijohet një liqen artificialnë pjesën qendrore të Kodrës së Diellit, icili do të duhej që të përdorej për rekreimdhe për krijimin e dëborës artificiale, porqë nuk u realizua asnjëherë.

Edhe para dy vitesh filloi të ndërtohetnjë ski-lift me gjashtë ulëse dhe në dy ra-ste, për shkak të mos respektimit të ligje-ve, punimet u ndërprenë. Nga Këshilli ini-ciativ për shpëtimin e Kodrës së Diellitkohë më parë kërkoi nga kompania që me-naxhon me Kodrën e Diellit të zgjohet ngagjumi dhe të rregullojë infrastrukturën ekësaj qendre turistike, të riaktivizoj telefe-

rikun Tetovë-Kodra e Diellit, të rregullojski liftet, qendra të ketë ambulancën e sajparkingje, infrastrukturë e kështu meradhë.

Rruga që kalon përmes vikend-shtëpi-zave është e dëmtuar dhe e parregulluar,ndërsa krahas kësaj mungon edhe ndriçi-mi publik. Banorët e janë ankuar për këtëgjendje duke kërkuar që sa më shpejtë tërregullohet kjo pjesë. “Rruga është e krejtme gropa, pothuajse e pakalueshme. Nësekjo pjesë është vend turistik, atëherëduhet të rregullohet dhe asfaltohet, sepsekështu nuk i ngjan një vendi turistik. Kësh-tu nuk tërhiqen turistët, por në këtëmënyrë i largojmë ata nga ky vend. Po ash-tu, edhe ndriçimi publik nuk funksiononqë moti, natën ka qen endacak dhe ështëfrikë për banorët që vijnë gjatë vikenditkëtu të pushojnë”, thotë një banor në Ko-drën e Diellit. Gjatë periudhës së kaluar, nëKodrën e Diellit mbahej manifestimi"Kupa e Malit Sharr", Festivali Ndërkombë-tar i Çiklizmit malor dhe vrapim malor. Poashtu edhe universitetet dikur organizoningara në skijim, por pjesa më e madhe ekëtyre aktiviteteve tashmë i kanë mbeturvetëm të kaluarës.

Dënohen 29 vozitës të dehur Gjatë dy ditëve të kaluara të vikendit nërajonin më të gjerë të Tetovës, është kryerkontroll aksion ndaj vozitësve që drejtojnëautomjete nën ndikim të alkoolit, në të cilënjanë përfshirë gjithsej 348 vozitës, prej tëcilëve 214 janë kontrolluar me alkotest. Tek29 vozitës është konstatuar prezencë ealkoolit, gjegjësisht ata kanë drejtuar au-tomjetet e tyre në gjendje të alkoolizuar.Me këtë rast, të gjithë janë përjashtuar ngatrafiku, derisa 27 vozitësve u janë marrëpërkohësisht lejet për vozitje, njofton poli-cia e Tetovës. Krahas kësaj, vozitësve tëdehur u janë përgatitur kundërvajtjeadekuate, ku do të ballafaqohen me gjobatë parapara me Ligjin për siguri në komu-nikacion dhe rrugë, të cilat për këtë llojkundërvajtje lëvizin prej 250 deri 500 euronë kundërvlerë të denarit. Në këto aktivite-te, gjithashtu janë konstatuar edhe gja-shtëdhjetë kundërvajtje të llojeve të ndry-shme, të cilat janë përgatitur me gjobaadekuate.

20 vjeçarjakonsumon preparate,përfundon në spitalTë dielën në repartin urgjent të Spitalit tëpërgjithshëm “Ferid Murat” të Gostivarit, nëgjendje të rëndë shëndetësore është pra-nuar 20 vjeçarja nga Gostivari, e cila para-prakisht ka konsumuar një sasi të caktuarpreparatesh toksike higjienike. Pas dhëniessë ndihmës mjekësore, është lëshuar përshërim shtëpiak, ndërsa shkaqet për hel-mimin kanë qenë mosmarrëveshjet fa-miljare.

Aksidentohet 12 vjeçariNë rrugën "Radovan Coniq" në Tetovë, tëdielën rreth orës 15 e 50 minuta ka ndodhuraksident trafiku në të cilin kanë marrë pje-së vetura “Audi A4” me targa të Tetovës, edrejtuar nga 44 vjeçari M.I. nga Tetova dhebiçikletës e tipit “Maks” e drejtuar nga 12vjeçari nga Tetova. Lëndime trupore në ak-sident ka marrë 12 vjeçari, i cili është dër-guar në Spitalin Klinik të Tetovës përmarrjen e ndihmës mjekësore. Punohet nëzbardhjen e këtij aksidenti.

Gjendet mjetshpërthyes nëGostivarTë dielën rreth orës 11.00, personi F.B. 53-vjeçar nga Gostivari, ka denoncuar se nëlagjen “Cigllana” në Gostivar ka vërejtur njëmjet eksplodues. Menjëherë policia ka dalënë vendin e ngjarjes, ku janë kryer hetimetdhe është vërtetuar se bëhet fjalë për "minëtrombloni" funksionale, të cilën përfaqë-suesit e Drejtorisë për mbrojtje dhe shpë-tim për kohë të shkurtër e kanë marrë dhetransportuar nga vendi. Punohet nëzbardhjen e rastit kush dhe pse e ka lënëminën në atë vend. (U.H)

KRONIKË

Shkup, 21 maj - Në stacionin zjarrfikës nëAutokomandë dje edhe solemnisht u shë-nua 20 Maji - Dita e zjarrfikësve. Shënimifilloi me rreshtimin solemn të zjarrfikë-sve, ndërsa komandanti i Brigadës përmbrojtje zjarrfikëse, Zvonko Tomeski i pa-rashtroi raport kryetarit të Qytetit të Shku-pit, Petre Shilegov, kumtoi shërbimi i Qyte-

tit të Shkupit. Shilegov ia uroi Ditën zjarr-fikësve dhe u falënderoi për përkushtimindhe sakrifikimin në kryerjen e profesionit.Ai theksoi se Qyteti i Shkupit investon nëpajisjen dhe në modernizimin e Brigadëszjarrfikëse. "Këtë vit nga buxheti i Qytetit tëShkupit për Brigadën për mbrojtje zjarr-fikëse kemi ndarë gjithsej 134 milionë de-

narë. Në këto mjete është paraparë edhefurnizim i shkallës së re automekanikezjarrfikëse, minimum 75 metra të gjatëdhe furnizim të dy automjeteve autoci-sterna. Është porositur edhe simulator i ripër goditje të zjarrta, që përdoret për stër-vitje përmes simulimit të kushteve reale tëzjarrit. Këto janë vetëm një pjesë e nevoja-ve vijuese të një Brigade bashkokhore përmbrojtje zjarrfikëse", tha Shilegov. "Këtëvit në Brigadën për mbrojtje zjarrfikëseështë paraparë të pranohen 50 zjarrifkës tërinj. Në pajtim me standardet evropiane,proporcioni është një zjarrfikës në 1.500banorë, ndërsa gjendja momentale nëShkup është një zjarrfikës në 3.500 ba-norë", theksoi Shilegov. Në fjalimin e tij,Shilegov potencoi se këtë pajisje kohë tëgjatë e kanë pritur dhe për këtë shkak, Qy-teti e furnizon këtë vit, si dhe se janë tëvetëdijshëm për nevojën e tyre për pajisjetë re bashkokohore, në pajtim me stan-dardet evropiane.

Shkupi do të punësojë 50 zjarrfikës të rinj///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

"Master plani" vetëm në letër

Tre premtimemadhore janë bërëpër Kodrën e Diellit,por se asnjëra nuk urealizua deri më sot.

Mungojnë rrugët,ndriçimi publik,ambulanca dhe

ski-liftet...

KODRA E DIELLIT PA INVESTIME AS DIMRIT DHE AS VERËS

Koha

10 FORUMKoha, e martë, 22 maj 2018

Themelues: Arben Ratkoceri dhe Lirim Dullovi

E p

ërd

itsh

me

in

form

ati

ve

ww

w.k

oh

a.m

k

Botues: Koha Production SHPK | Adresa e botuesit dhe redaksisë: Bul. Goce Delçev nr.11, | Q.T. Mavrovasja lok.14 - përdhesë, Shkup | Gazetë ditore - botohet çdo ditë përveç të dielës | Shtypi dhe distribuimi:“Adria Media Ballkan” - rr. 852 nr.62, Shkup, 5000 kopje | Data e shtypjes e hënë 21 maj | Numri i parë i gazetës doli më 22 Nëntor 2006Drejtor: Lirim DULLOVI | Kryeredaktor: Vedat MEMEDALIU | Redaktor përgjegjës: Emin AZEMI | Ndihmëskryeredaktor: Evis HALILI | Redaktor teknik: Halil BERISHA

E-mail: [email protected] | Tel: 02 3179 - 904; Tel: 02 3179 - 905; Tel: 02 3179 - 906; Fax: 02 3118 - 060; | MARKETING: Bekim SHAQIRI • [email protected]; Tel: 02 3179-904; Mob: 071 372 222 | Përgjegjës për distribuim: Afrim DULLOVI - Tel: 071 372 221Përfaqësues ligjor: Shtëpia e avokatëve Inter Partes - Shkup

Koh

a

NPK "Koha Production" Num. i xhirollogarisë: 210063340670177; Tutunska Banka -Shkup; Numri tatimor 4030008022772

Fuqia është tek misteri , tek epanjohura dhe dikur epanjohur ishte edhe politikapër ne. Kishte ndikim, sepse

kishte fuqi , sepse prodhonte mistereqë të mbanin peng të vërtetën tën-de! Sot gjërat janë ndryshe, sot fuqi kaai/ajo që mban peng informacionetsimuluese politike e që pak kanë tëbëjnë me të vërtetën tënde, me tëdrejtën tënde! Sot , dy njerëz mund tëjeni më të fuqishëm se vetë shteti. Sipsh ata të dy të punësuarit e Ministri-së së punëve të brendshme që "zbu-luan" aferën e bombave e që "rrëzuan"qeverinë e para do kohëve në Maqe-doni. Ata të dy në esencë ishin fuqiavetë! Në momentin që u demisti-fikuan, në momentin që pengun (informacionin) e lëshuan në qarkul-lim, që të dy u shndruan në njerëz tëzakonshëm! Fuqia ka nevojë tëqarkullojë apo, po e mbajte vetëmpër vete, ajo të mbyt, të armiqësonme veten deri në vetëdestrukcion. Prakëta njerëz, ishin burimi i një diçkajetë re që vijka! Janë paralajmëruesitapo! Pastaj vjen faza e re, faza e asaj"diçkasë që do vijke": mitet qëkrijohen për njerëzit që mbaningjithë ato informacionetë bombavenë fakt ndihmojnë që të sajohet njëtregim i ri, aty për aty. Fuuup kon-struohet një paket qeveritar me njëpaket vizioni ndryshe nga ai i djeshit!Padiktueshëm ti gjen veten të prano-sh edhe skandalin por edhe demisti-fikimin e skandalit! Pastaj, gjërat "ilëvizin " aq shpejt saqë ti gjen vetenpërsëri të ngarkuar me informacioneqë nevojitet t’i përpunosh disi. Pra,burimi "x" të jep informacion "y" përaq sa ti të ndjehesh i fuqishëm për t’ungritur mëkëmbë sërrish! Psh, kuj-toju për një çast se sa letargjik ishepara shpërthimit të bombave dhekrahaso veten me fazën e passhpërthimit të bombave kur ti u ndje-

ve i ngopur me informacione shokue-se të cilat çuditërisht të ngritënmëkëmbë e të shkëputën nga le-targjia e djeshit! Dole jashtë dhe iubashkangjite të tjerëve për të bërë"revolucionin". Ti i ishe dorëzuar atijdiktati të asaj qeverie dhe i ishe lë-shuar mëshirës së fatit , apo. Pastajgjërat ndryshuan në momentin kurdikush të dha informacionin! Të bënitë ndjehesh të fuqishëm përsëri! Thuti, ta dhanë FATIN t’a udheheqëshvetë përsëri!

Kjo pra është mënyra sot se si ebëjmë politikën. Ja, po e quaj tekno-logji bërje politikë! Njerëzit që me-

ren me këtë lloj profesioni e që ndër-tojnë teknologjinë e politikës për sh-tetet e Ballkanit nuk janë Ballkanas.Kryesisht janë të atillë që e njohinmirë psikologjinë transformative tëshoqërive, e posaçërisht atyre shoqë-rive të cilat duke kaluar nëpër kriza ekriza të ndryshme politike, arrijnë aqshumë të demistifikojnë politikëndhe imazhin për veten dhe prandajbëhen ELASTIKË, e si rezultat pra-nojnë ÇDOGJËNË me një lehtësi rela-tivizuese.

Sot , shumë pak gjëra lëvizim vetë.Menaxhimi i shtetit është i tipit kor-porativ ndërsa liderët e rinj zgjidhen

përmes intervistave e jo votës direkte. Zgjedhja e atyre ka të bëjë me atë sesa elastikë janë para një paketi të ripër shtetin (shoqërinë) që duhet im-portuar sa më shpejt e distribuuar samë qartë ndër "votues". Pra , liderët erinj zgjidhen sipas përmasave tëpaketit të ri që duhet të rrëzojë qeve-rinë e vjetër me qëllim që energjia tëqarkullojë e të mos krijojë diktat vetë-shkatërues apo. Kështu e lexojnë de-mokracinë ata që prodhojnë tekno-logjinë e politiksë për Ballkanin. Potë na lenin pa këtë teknologji , ne dovazhdonim të zbraznim resurset e sh-teteve tona e do ia kishim mbathurdiku të fshihemi! Pastaj për këta li-derë thonë se janë të guximshëm ,fundja e ardhmja iu takon atyre që endjejnë se si po vjen dhe zakonishtkëta tipa dijnë ti thonë PO të ardh-mes, e të shkëputen nga e kaluarasikur të mos ketë ndodhur kurrë!

Përshembull, një teknologji të kë-tillë përdorin edhe ata që shqetësuanshumë linguistë vendas të cilët rea-guan në ofertën për emrin e ri të shte-tit. Hmmm, fatkeqësisht pak rrëndë-si ka nëse linguistët kishin të drejtëose jo , rrëndësi për ata që tani podistribuojnë këtë të vërtetë mbiofertën e re të emrit të shtetit ështëse ajo po shitet si hallva dhe se targe-ti është "Sa Shitet" e shumë pak çë-

Koha që kemi nëdispozicion çdoditë ështëelastike,pasionet qëndjejmë biles ezgjerojnëelasticitetintonë, ato që nafrymëzojnë tëmendojmë mbiçështje tëcaktuara - si kjombi emrin eshtetit, pastajna e ngushtojnëe paketojnësërish pasioninndërsa nevegjejmë veten tëkemi pranuarçdo gjë, ashtu siçna e kishingatuar ATA!

KOHA PËR KARIKATURËN E DITËS

E PANJOHURA "X"! NgaAdelina MARKU

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

11FORUMKoha, e martë, 22 maj 2018

Disa ditë më parë takovashokun e klasës të vitevegjashtëdhjetë. Ishte bërë“hundë e buzë”. Lëre që

ballafaqohet me varfërinë e tij tëskajshme, por të duket edhe i trish-tuar. Që i ri ishte i tillë. Nuk mund tëthuash se asokohe ishte i pavendo-sur për të bërë ndonjë punë. Ko-muni-stët, fillimisht enëpërkëmbën, mandej e përjash-tuan nga shkolla dhe, së fundi, eburgosën bashkë me ca anëtarë tëfisit të tij. I thanë: “O do mbyllëshgojë o do ikësh nga këtej!”. Aiasnjëherë nuk mbylli gojën, nukndërroi mendje e bajrak dhe as qëiku nga këtej. Kur ai nuk veproi ash-tu siç i thanë, komunistët ia hën-grën kokën dhe ia zhvatën dhe “sik-terisën” ëndrrat rinore. Ky shoku iklasës, sikur tek unë donte tëkërkonte dëshmitarin e një të ka-luare të hidhur. Shoku i klasës e difare mirë pse unë nuk bëj zhur-muesin..., ai e di se provat a argu-mentet për meselenë e tij dhe të tëtjerëve, të tillë si ai, janë tek unë.

Pasi u përshëndetëm, i thashë:“Ç’kemi shoku?”. Ma ktheu: “Çkamund të kem, kur dihet se komuni-stët në vaktin e tyre m’i morën tëtërë ato që ishin të miat. Mëshndërruan në lëmoshar prej ciga-ni!”. Unë ende pa e mbyllur gojën, aiiku..., i bindur se nuk është më pje-së e atij regjimi diktatorial tëshekullit që lamë pas. Mllefin e tij ekuptova fare mirë, por nuk e “kup-tova” krahasimin që bëri me ciganindhe krye-komunistin gjegjësishtkrye-gjykatësin e Tetovës, i cili dyherë ia “mori masën e samarxhiut”!Mua më mbeti që të kërkoj a të gjejshpjegimin e fjalës cigan, sepse kyfarë krahasimi i shokut tim, sikur e“ofendon” komunitetin e dashurrom që rron përreth nesh.

Fjalori i Gjuhës së Sotme Shqi-pe, nocionin CIGAN, e lakon kësi-soj... Pjesëtar i një po-pullsie meprejardhje nga India Veriperëndi-more, që veten e quan "Rom" dhejeton zakonisht në mënyrë enda-cake a gjysmëndacake në Evropëdhe në disa vende të Azisë e tëAfrikës. Këtejpari, ku unë gjithëditën e Perëndisë bëj përpjekje tëvegjetoj, duken edhe evgjitët. Unëbëj kujdes ta respektoj komunite-tin në fjalë, shpesh takoj evgjitët tëdashur e me mosha të ndryshme.Ca janë vendorë e të tjerët tëardhur nga trojet e tjera shqipta-re..., kohë pas kohe këtejparimëhallës sonë duken edhe evgjitëtpuro shqiptarë, të ardhur nga njështet fqinj dhe këta janë më të so-fistikuar..., uratat i kanë më alla-frënga, jo si ato allaturka. Ata

kërkojnë lëmoshë. Para se t’u japë-sh ndonjë qindarkë, gjegjësisht de-narë..., ata nuk përtojnë kurrë të tëurojnë nga zemra. Të thonë: “Zoti tëdhashtë shëndet, të dhashtë njënuse me mend, por pa gjuhë e gojë(pavarësisht se një të tillë “mund” takesh në shtëpi), Zoti ta ruajtëmendjen, ‘inshallah’ nuk flet mevetveten!” e të tjera urata. Po në iashave surratin me ngjyrë..., dije sedo t’i futë thonjtë në fyt. Historia eciganit është humane, nuk ështëhistori as e ngatërruar, nuk është ehuazuar e as e sajuar..., rrjedhimi-sht, ciganët asnjëherë nuk enëpërkëmbën historinë e tyre, nuke turpëruan as fisin e as popullin...,ky cigani ynë nuk është i neverit-shëm në pamje, po nuk të krijonpërshtypjen se mund të jetë iurryer..., mbase është simpatik dhehuman edhe përtej varfërisë sëskajshme të tij. Keni dëgjuarndonjëherë e dikund, që cigani të

ketë futur dorë te thesari dhe pro-nat e shtetit, pavarësisht se ne mepa të drejtë i konceptojmë, po edhei paragjykojmë si dilenxhinj, sidembelë, si qaramanë a edhe si qy-laxhinj..., keni dëgjuar që cigani ynëi dashur, të jetë i denoncuar për kor-rupsion dhe krim të organizuar!Unë nuk kam dëgjuar..., ti, miku,nëse ke dëgjuar atëherë dije se eke toptan gabim. Keni dëgjuarndonjëherë e diku, që cigani a ciga-nesha jonë e dashur, të ketë ke-qpërdorur ndihmat dedikuar je-timëve. Unë nuk kam dëgjuar. Nëseti, miku im, ke dëgjuar atëherë eke gabim. Keni dëgjuar ndonjëherëqë cigani dhe ciganesha të jenë dë-nuar për mitmarrje a ryshfet..., unënuk kam dëgjuar..., ti, miku, në kedëgjuar mos ma thuaj..., sepses’kam për të të besuar. Keni dëgjuarqë cigani dhe ciganesha, që i kefqinj të parë, të kenë harruar të tëftojnë në dasmën e tyre..., unë nukkam dëgjuar..., e ti, miku, që “surra-tin” nuk e ke me ngjyrë, si u bë qëharrove të më ftosh mua dheshokun e klasës në gëzimin tëndfamiljar! Të lus, mos ma thuajmiku! Keni dëgjuar ndonjëherë, qëcigani ynë i dashur, të ketë tradh-tuar kauzën e popullit të vet..., unënuk kam dëgjuar. E po, miku, nëseme të vërtetë nuk ke dëgjuar,atëherë pse të duhet gjithë ky pa-ragjykim yti.

Unë kam dëgjuar për ca shqip-tarë të korruptuar, për disa shqip-tarë të moderuar, për ca shqiptarëprovincialistë, që hiqen hem alla-frënga, hem allaturka, hem orien-tal e oksidental, hem me pushtetin,hem me shkaun, hem patriot, hemtradhtar, hem me fe, hem pa din eiman..., për ca shqiptarë që, hemhanë..., hem flasin jerm ..., ashtuthjesht, shkojnë kah fryn era! Mikuim i dashur! Unë njoh ca shqiptarë

të cilët tallen me vetveten, të cilëtshpërdorojnë besimin e të tjerë-ve..., njoh ca burokratë që veprojnënë kundërshtim me ligjin a me nor-mat e moralit shoqëror! Miku im idashur! Unë njoh ca politikanë ngamendja të hallakatur sa nuk janënë gjendje të të tregojnë ditë-lindjen e tyre!? Miku im i nderuar!Unë mbaj në mend edhe kryeko-munistin, kryekallauzin e poshtërtë ish-dovletit dhe kryegjykatësin eTetovës, i cili në vitet tetëdhjetë bërigërdinë, duke përjashtuar ngapuna shqiptarë të pafajshëm...,duke dënuar shqiptarët fukarenj...,të cilët me pa të drejtë i ngarkoi mefaj..., shqiptari që shqiptarëve uashiste sapunin për djathë, njeriu qëu bë pjesë e “kurvizmit komunist”provincial..., njeriu që në opinioninpublik njihet me lugën në brez eherë-herë edhe pa të..., krye-mutkomunisti a krye-gjykatësi ifamshëm, i cili dikur po edhe sotkur frekuenton restorantet nuk sh-frytëzon haletë e tyre, thjeshtë nukparapëlqen haletë e restoranteve,sepse aty vënë bythën lloj-lloj “in-sani”, ai vë bythën në oturak..., e kamarrë si ves që nga vakti i komuniz-mit..., nga vakti kur ata hanin m...pa lugë e pirun..., këtë oturak ia ki-shte sjellë një ish-kurbetçi yni ngaGjermania, e kishte marrë veresiefare, oturakun!... Ky ish gjykatësinumëron ditët e fundit të jetës,gjegjësisht të turpit dhe tradhtisësë tij ndaj vatanit. Dhe sot e gjithëditën e Perëndisë, nuk ka asnjëmundësi krahasimi mes ciganittonë të dashur dhe krye-gjykatësit,krye-komunistit dhe krye-pedera-stit me nam të keq.

I gjithë ky shkrimi dedikohetshokut të klasës të viteve gja-shtëdhjetë, shokut i cili do të paj-tohet parimisht me konstatimintim. Unë i besoj shokut të klasës!

shtja se "Sa Tlyen e Sheqer" përm-ban hallvaja !

Le kthehemi pak në retro e tëkujtojmë se si deri dje në këtë sh-tet kishte një kryeneçësi pothuajsegomari mbi çështjen e emrit ,ndërsa sot me një elasticitet të pa-parë komentohen variacionet mbiemrin e ri , pra thuhet : "Ku doli kjotani, më të mira ishin ato tjerat ,Maqedoni e re, ose Maqedoni eepërme , ç’është kjo "Ilindenska ?!…"

Ky pranim ka të bëjë me ela-stikën që përmenda më lartë. Fe-nomeni i "Krizë pas krizës" o të bënelastik o të shfarros ! Janë gjith-monë vetëm dy skaje, apo!

Ndërsa ne shqiptarët pa gjenengadalë ngadalë gjejmë veten tëkyçemi vullnetshëm në këtë pro-ces, sado deri dje thonim se i pra-nueshëm do ishte çfarëdolloj emë-rimi i ri për shtetin. Sigurisht që naprovokuan përsëri ata që kon-struojnë paketin e ri të së vërtetësqë neve duhet t’a pranojmë meelasticitet, apo. Provokimi i tyre ish-te vërtet i karakterit linguistik, porqëllimi është tjetër, është i pastërtpolitik e besoj për këtë jemi dakordne të dy i/e nderuar lexues. Pra neu ngjitëm si ajo miza në mut apo,e pyetemi me hidhërim se çka nëemër të zotit na qenka kjo" Ilindei-tase", ndërsa thellë thellë ndihemikomod e rrehat tek kuptuam seemri shtetit do përktheheshkaedhe në gjuhën shqipe. Ja men-doje pak dhe më vërteto tëkundërtën po munde!

Miq, koha që kemi në dispozi-cion çdo ditë është elastike, pasio-net që ndjejmë biles e zgjerojnëelasticitetin tonë, ato që na frymë-zojnë të mendojmë mbi çështje tëcaktuara - si kjo mbi emrin e shte-tit, pastaj na e ngushtojnë e pake-tojnë sërish pasionin ndërsa nevegjejmë veten të kemi pranuar çdogjë, ashtu siç na e kishin gatuarATA!

Këtë bojë mban kompromisi,prandaj mos prish gjak kot! Ilindi-tase ose ndrysh’ , pak rrëndësi ka!Ktheju pyetjes fillestare miku ime pyet veten se sa e rëndësishmeishte origjina, prandaj kultura egjuha jote dhe testo veten sërish sepas gjithë këtyre krizave që na ga-toi ky shtet, TI a dole më i fortë e ubëre më i zgjuar përmes elasticite-tit prandaj do ngulmosh mëshumë për kulturë vetanake, apome elasticitet do pranosh hipokri-zinë përsëri dhe do relativizoshorigjinën tënde ? Unë këtë do e nxi-sja si debat…sepse kjo mbi emrin eshtetit do mbetet çështje trivialpwr mua edhe pwr ty …! Pastajmos harro se ekzistenca jote kultu-rore mban rrënjë tjera e që nuk katë bëjë me të panjohurën "x", aqmë shumë me këtë lloj trivilalitetiqë të gatuan teknologjia e bërjespolitikë mbijetese.

Bëje dallimin dhe le mos të tëik diferenca!

(Autorja është kolumniste e rregullt e gazetës KOHA)

Ehe, miku! Ish komunisti u bë për “oturak!” Nga

Fadil LUSHI

Ky ish gjykatësinumëron ditët efundit të jetës,gjegjësisht të turpitdhe tradhtisë së tijndaj vatanit. Dhe sote gjithë ditën ePerëndisë, nuk kaasnjë mundësikrahasimi mesciganit tonë tëdashur dhe krye-gjykatësit,krye-komunistit dhekrye-pederastit menam të keq

Rubrika "Forum" është krijuar si hapësirë për të botuar letrat, opinionet, reflektimet dhe reagimet e lexuesve dhe qytetarëve.

Redaksia mban të drejtën për të redaktuar e shkurtuar, si dhe mos botuar ato shkrime që nuk i përmbahen etikës.

12 FORUMKoha, e martë, 22 maj 2018

Kontestit midis Greqisëdhe Maqedonisë për em-rin e kësaj të fundit duketse po i vjen fundi. Shqip-

tarët, natyrisht, nuk mund të jenëindiferentë ndaj emrit të venditnë të cilin jetojnë (fjala është përshqiptarët në Maqedoni), ndonë-se as shqiptarët e Shqipërisë dhetë Kosovës nuk do të duhej të jenëtë painteresuar për emrin e shtetitnë të cilin jeton një pjesë e konsi-derueshme e bashkëkombësve tëtyre.

Propozimi i fundit nga palamaqedonase, i bërë nga kryemi-nistri Zaev në samitin e Sofjes: “Re-publika Ilindenase e Maqedonisë”,të cilin dikush nga shqiptarët ukujtua pa përkthente si “Ilinditase”(?!), po refuzohet nga Greqia, porlidhur me të pati reagime, sado tëvakëta, edhe nga shqiptarët, krye-sisht nga disa intelektualë të paktëdhe ndonjë politikan.

Meqenëse pala greke, sipaslajmeve më të reja, nuk po e pra-non këtë propozim, mbetet nëopsion propozimi i mëparshëm, ibërë para tij: “Republika GornaMakedonija”, në gjuhën maqedo-nase, kurse në anglisht: “UpperRepublic of Macedonia”. Po në sh-qip? “Republika Maqedonia eEpërme”. Megjithëse ky propozimka pasur njëfarë përkrahjeje, aty-

këtu edhe nga ndonjë analist meemër (V. Surroi), as ky emërtimnuk na duket i përshtatshëm,madje jo vetëm nga prizmi shqip-tar. Sepse, nëse paska “Maqedonitë Epërme”, a do të thotë se kaedhe një Maqedoni “të poshtme”dhe “të mesme”? Së këndejmi, kypropozim hap dilema të panevoj-shme. Pastaj, banorët e shtetitme këtë emër si do që quheshin:“Gornomakedonci”? Në gjuhënshqipe një emërtim si ky është jovetëm i papërkthyeshëm, poredhe i pakuptimtë. Rrjedhimisht,emërtimi “Republika GornaMakedonija”, së paku për shqip-tarët, është dhe do të duhej të jetëi papranueshëm.

Shumë më i mirë se këto dy

propozime do të ishte ai i para disaviteve: “Republika e Maqedonisë(Shkupi)”, të cilin me sa di e patipropozuar Athina zyrtare, kurseShkupi zyrtar i atëhershëm, “ra-dikal”, e pati refuzuar me pretek-stin se cenon identitetin historik tëvendit, sado që ky arsyetim nukqëndron aspak.

Nuk është dëgjuar deri më sotnjë propozim, për të cilin kammenduar kaherë ta hedh në opi-nion dhe i cili do të ishte i pranue-shëm besoj për të gjitha palët:edhe për grekët, edhe për shqip-tarët, edhe për ndërkombëtarët e,pse jo, edhe për vetë maqedonasit:“REPUBLIKA QENDRORE E BAL-LKANIT” ose “REPUBLIKA QEN-DRORE BALLKANIKE”.

Ky emërtim reflekton pozitëngjeografike të shtetit dhe struk-turën etnike të tij. Maqedonia sh-trihet në qendër të Ballkanit, midisShqipërisë, Greqisë, Serbisë, Bull-garisë dhe Kosovës, me të cilat ku-fizohet, kurse popullsia e sajpërbëhet nga: maqedonasit sllavëdhe shqiptarët etnikë, që paraqe-sin dy bashkësitë kryesore etniketë vendit, por ka edhe turq, vllehë,romë, boshnjakë, serbë, grekë,bullgarë etj.

Emërtimi “REPUBLIKA QEN-DRORE E BALLKANIT” ose “REPU-BLIKA QENDRORE BALLKANIKE” isintetizon të gjitha karakteristikatgjeopolitike, etnike dhe, madje,edhe kulturo-historike të këtijvendi ballkanik, sikurse edhe rre-gullimin e tij shtetëror si repu-blikë.

Në Afrikë ekziston një shtetme emrin: “Republika QendroreAfrikane”, i cili më parë (deri në vi-tin 1976) është quajtur: “MbretëriaQendrore Afrikane”, prandajemërtimi i një shteti evropian dheballkanik sipas këtij modeli, nukdo të ishte precedent.

Përndryshe, Ish-Republika Ju-gosllave e Maqedonisë, e shpallurshtet i pavarur që nga viti 1991, dotë vazhdojë udhëtimin e saj nëpërbotë si FYROM, ashtu si po ndodhpër gati tri dekada.

Kritika ndaj pushtetit dheqendrave të fuqisë poli-tike është e shëndetshme,në radhë të parë, për vetë

ato. Nga kritikat mund të merretorientimi i duhur në politikë, ku-fijtë e manovrave majtas-djathtas,të mësohet shpejtësia e nevojsh-me e lëvizjes drejt qëllimit dhe tëdetektohen pjesët jofunksionale tëmakinerisë politike.

Burrështetasi britanik i Luftëssë Dytë Botërore, Winston Chur-chill, ka thënë se kritika për poli-tikën është si dhimbja në trupin enjeriut - sado e pakëndshme qëështë, dhimbja është e dobishmepasi alarmon se një pjesë e trupitnuk funksionon si duhet. Kritikabëhet kur kemi të bëjmë me de-vijim nga principet, normat apoetikën e funksionimit të një shoqë-rie, komuniteti apo shteti. E njëjtaka për qëllim esullimin e atyre qëkanë marrë fuqinë e legjitimitetit

duke propaganduar qëllime dheparime, të cilat i harrojnë apo shke-lin për interesat e tyre personale.Pra, kur kemi të bëjmë me shitjen eidealit të përgjithshëm për përfiti-me personale apo klanore.

Por, ka një dukuri që e dobësonfuqinë e kritikës. E devalvon duke ebërë joefikase dhe të neveritshme.E bën kritikën më të gërditshme se

vetë devijimet e politikës. E shndër-ron në një zhurmë shurdhuese dhetë bezdisshme. Kjo dukuri ështëkritika e udhëhequr nga interesipersonal. Kjo lloj kritike ështëshumë më e dëmshme sesa vepri-mi i devijuar që kritikohet. Ajo nukka peshë pasi vjen nga njerëz qëkanë heshtur në kohët kur ështëdashur të jenë të zëshëm për shkaktë përfitimit që kanë pasur nga he-shtja. E bëhen të zëshëm, pra kri-tikojnë, vetëm kur e shohin se uështë ndalur rrjedhja e parave nëllogaritë personale.

Ky aktivizim i tyre është emotiv,i egër dhe pa limit. Këtu më nukbëhet fjalë më për kritikë, por përtentim për asgjësimin e atij poli-tikani apo partie politike që nuk i kakënaqur apetitet e këtyre njerëzve.Ato bëhen agresivë, të pakënaqurnga të gjithë ato që nuk janë në ho-rizontin e tij të përfitimit egoist.Bëhen nihilistë, jotolerantë ndaj

mendimit ndryshe dhe kërkojnënga rrethi të vihet në shërbim tëkauzës së tij, e promovuar si e njërëndësie të madhe për shoqërinë.

I gjithë ky frustrim i këtyre per-sonave apo klaneve shfaqet nëformën e kritikës me tendencëasgjësuese personale, e jo me qël-limin e përmirësimit të situatës po-litike. Dhe i njëjti përfundon kurpersoni/klani të marrë shpërblimine kërkuar në formë pushteti, kandi-dature, funksioni, tenderi apo reha-timi. Këto kritika egocentrike dhe jotë sinqerta, në fakt, janë virusi më irrezikshëm për debatin publik dhedemokracinë. Në këtë mënyrë kri-tikat përgjithësohen si shantazhepër përfitime personale/klanore, sikërkesë shpërblimi për një një gurëtë hedhur në protestë apo si hak-marrje për mosdhënien e një funk-sioni të dëshiruar.

Politikani amerikan i viteve të20-ta të shekullit të kaluar, Frank

A. Clark, thotë se kritika duhet t’ungjajë goditjeve të pikave të shiutmbi trungun e një peme të njomë -

ta ujit atë, por pa ia dëmtuargjethet apo rrënjët.

Tani kur kemi afër një zgjidhjepër emrin del në pah kjo kritikë einteresit personal, e kamufluar si einteresit të përgjithshëm. Nëse jepjesë e qeverisë, e tryezës së begatëtë pushtetit, atëherë i përkrhahedhe propozimet. Nëse je jashtë, ihedh poshtë pa ndonjë analizë mëtë detajuar. Vendime që, edhe nërastin e parë a sidomos në të dytin,bazohen në butësinë e kolltukut ejo fuqinë e argumentit.

Në kohën e lajmeve të rrejshmedhe portaleve fantome, kritika qëburon nga egoja është një tjetërdukuri e padukshme, por njëjtë errezikshme për demokracinë. Edheky problem është çështje e etikësdhe nuk mund të rregullohet meligj. Fatkeqësisht! (KDPolitik.com)

“Republika Qendrore e Ballkanit” Nga Agim VINCA

Në Afrikë ekzistonnjë shtet me emrin:“Republika QendroreAfrikane”, i cili mëparë (deri në vitin1976) është quajtur:“Mbretëria QendroreAfrikane”, prandajemërtimi i një shtetievropian dheballkanik sipas këtijmodeli, nuk do tëishte precedent

KRITIKA PËR INTERES PERSONAL Nga

Xhelal NEZIRI

Por, ka një dukuri qëe dobëson fuqinë ekritikës. E devalvonduke e bërëjoefikase dhe tëneveritshme. E bënkritikën më tëgërditshme se vetëdevijimet e politikës

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Koh

a|||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

||||||||||||||

Koha, e martë 22 maj, 2018

pë

rKulturë

Sa herë që flitet për FaikKonicën ka gjithmonë kurio-zitet dhe interes, ndaj, në fe-stivalin Ditënetët e Librit, nëstendën e shtëpisë botuese“Zenit” në MHK, ishte njof-tuar një aktivitet mbinjohjen e dy romaneve të kë-tij autori.

Aty u fol mbi Faik Koncëndhe dy romanet e tij zbuluarpas 100 vitesh dhe sjellë nëshqip. Profili i tij si botues,shtypshkrues, bibliofil ko-leksionist e hulumtues ehartues i mjaft simboleveheraldike kombëtare”.

“Në këtë libër përfshihen dyromane të Faik Konicës, “Mar-tesa e Lejlës” dhe “Sotiri dheMitka”, të cilat deri pak kohëmë parë e kanë pasur jetën etyre në gjuhën frënge, ku auto-ri ishte me pseudonimin “Jean deKroia” ose Gjoni i Krujës. Falë punëskërkimore dhe përkthimit të bërë ngaFotaq Andrea, këto dy romane janëbërë pjesë e letërsisë shqipe. Edhe këtody romane rrisin vlerat e Konicës dheshndërrohen ikona të letrave tona”-tha Krenar Zejno.

Romanet, që duhet të jenë shk-ruar në vitin 1909, në bazë të njëanalize të fakteve, janë botuar nëvitin 1911, në Paris, në një vëllim tëvetëm, me titullin përmbledhës“Le mariage de Leila” (Martesa eLejlës), shtypur nga një shtypshk-

ronjë e vogël, gjë që shpjegonedhe tirazhin e saj tepër të kufi-zuar, aq sa edhe Biblioteka Kombë-tare e Francës, nga më të pasuratnë botë, nuk e disponon një libër tëtillë me tematikë të mirëfilltë sh-qiptare!

Në kopertinën e pasme të libritpërmbledhës të dy veprave, shk-ruhet: “Dy romane misterioze- Dyikona të Letrave shqipe”. Mandejjepen të dhëna mbi secilin.

“MARTESA E LEJLËS- Të njëzetkapitujt e kësaj pastoraleje dashu-rore shkojnë fjollë, pa përplasje as

pengesë, rrjedhin si një burimme ujë kristalor drejt njëzgjidhjeje të dëshiruar, dukepërbërë në tërësinë e tyre njëakt të lartë, tek vërtetojnë (gjë errallë sot) që një roman mundtë jetë interesant duke mbeturi ndershëm; ndërsa sa i takonpjesës “SOTIRI DHE MITKA”vihet në dukje se “është njëtregim i shpejtë që të mban tëlidhur dhe që fillon në Ame-rikë për të përfunduar në Sh-qipëri.

Mund të themi se kemitë bëjmë me një novelë tëshekullit XVII, aq shumëjanë pikturuar e treguar mehollësi e delikatesë portre-tet e dy miqve… ku jeta ere buthton, zhvillohet, sh-paloset në rritje të sh-

pejtë, gjersa dramati-zohet më në fund nëpërmjet njërrethane të llahtarshme e tragjike,për të përfunduar siç duhet… lum-turisht”. Të dyja këto shënime, janëtë Edmond de Gabory, për “L’Avenird’Arcachon”, më 8 tetor 1911.

Fotaq Andrea para se të merretme analizën e ideve dhe anës arti-stike të romaneve “Martesa eLejlës” dhe “Sotiri dhe Mitka”, sqa-ron sesi ra në gjurmë, dhe si i gjetie i bleu këto dy vepra të mbledhu-ra brenda dy kapakësh në një dy-qan librash të vjetër në Belgjikë.

Personazhet personifikojnë të

afërm të rrethit familjar të Konicës(por edhe atë vetë), krahas një mo-rie personazhesh skenikë që Koni-ca i ka pasur miq apo i ka njohurnga afër. Fotaq Andrea vëren se nëromane autori ka vënë si perso-nazhe të afërmit e tij, nga mbesa tee ëma, madje, një prej perso-nazheve, është vetë ai.

Te “Martesa e Lejlës”, Andreathotë se (personazhi kryesor Lej-la), është mbesa e shkrimtarit, ebija e vëllait të tij, Mehmet Ko-nicës. Në roman përfshihen edhenëna e Faik Konicës- Zeliha Delvi-na (Konica), vetë Faiku si perso-nazhi Vangjel, ose princi AladroKastrioti – pasardhësi i Gjergj Ka-striotit që pretendonte fronin eShqipërisë, personazh pozitiv qëgjendet në të dy romanet. Te ro-mani tjetër, “Sotiri dhe Mitka”, per-sonazhi kryesor është Dominiku,i cili ka në fakt emrin e pagëzimitnë fenë katolike të vetë Faik Ko-nicës. Ky personazh sipas An-dreas, pasi ka kryer studimet nëVjenë e Paris, kthehet në vend-lindje në Vlorë dhe ngre fabrikëne parë të industrisë vajore. “Ekrembej – është me gjasa Eqerem bejVlora në rini”, thotë Andrea, dukeshtuar se Sotiri dhe Mitka janëemra krejt të zakonshëm shqip-tarësh që mërguan nga Korça përnë Amerikë, e po aty ka edhe emraGjergj, Guri, Trifona, Trimi./ Gaze-ta “Dita”

Një fije e kuqe e artit ba-shkëkohor që bashkon Mesdheun,Ballkanin dhe Lindjen e Mesmetakohen në Trieste për ekspozitën”Join Dots’ ‘(Bashkojmë Pikat) përtë njohur nga afër realitetet arti-stike nga e gjithë bota.

Mbi 6300 artistë kanë men-duar të sjellin në këtë ekspozitë tëpërbashkët, artin dhe dialogun etyre bashkëkohor, mes të cilëveedhe 163 shqiptarë.

Projekti që mban titullin “Ima-go Mundi”, që në thelb sjell pakaromë nga e gjithë bota, kërkon tëbëjë bashkë kulturat e ndryshmetë konceptuara në 40 koleksione.

Realitetet imagjinare të pell-gut të Mesdheut, frymëzimet nor-dike, legjendat e bukura të Danu-bit blu, ngjyrat e ndritura të

Lindjes së Mesme: një paraqitje eshkurtër e botës, gjestet e mijëraartistëve, të mbledhur së bashkunë ekspozitën ”Join the Dots” , janëato çka vijnë përmes këtij kolek-sioni.

Një itinerar i pashembullt i de-tit dhe tokës, do të mund të shihetnë “Salone degli Incanti”, nga 29maji deri më 2 shtator 2018.

Ndër vendet që do të marrinpjesë në këtë ekspozitë janë: Sh-

qipëria, Algjeria, Austria, Belgjika,Bosnje-Hercegovina, Bullgaria,Campania, Kroacia, Qipro, Çekia,Egjipti, Franca, Gjermania, Greqia,Hungaria, Iraku, Izraeli, Libia, Li-tuania, Maqedonia, Mali i Zi, Ma-roku, Holanda, Palestina, Polonia,Portugalia, Rumania, Serbia, Sici-lia, Sllovenia, Sllovakia, Spanja, Si-ria, Tunizia, Turqia, Ukraina.

“Imago Mundi” është njëprojekt global, demokratik qëduket në horizonte të reja në emërtë bashkimit dhe bashkëjetesës sëdiversiteteve shprehëse të kohëssonë. Qëllimi i projektit është pro-movimi, hulumtimi dhe njohja erealiteteve artistike nga e gjithëbota dhe, mbi të gjitha, dialogumidis kulturave të ndryshme./ATSH

Agron Tufa: Po ra gjuha, biestruktura e kombitDuke marrë shembullin e revo-lucionit në veri të Sirisë, të sh-tunën ka nisur paneli i diskuti-mit që si temë kishte “Ndërtimii shoqërive progresive: Gratë nërevolucionin e Rojavas”.Fillimisht moderatorja SvetlanaRakoçeviq ka marrë shembullrevolucionin që deri tash nuk kadhënë ndonjë rezultat tek po-pulli kurd. Ajo ka shpjeguar sesikurdët nuk ia kanë dalë qyshprej viteve '70 të arrijnë pikësy-nimin e tyre, shtetin e pavarur,shkruan “Koha Ditore”.“Një vend nuk mund të jetë ilirë pa gruan e lirë”, ka thënëajo. Sipas Rakoçeviq, të paktënnë përbërje prej 40 për qindgratë duhet të jenë pjesë e in-stitucioneve të një vendi.Debati ka vazhduar me pikë-pamjet e shkrimtares kataluna-se Laura Huerga. Katalonasitnuk ia kanë dalë që të pavarë-sohen nga Spanja nëpërmjetreferendumit që ishte mbajturpara disa muajsh. Huerga kathënë se ka edhe slogane se Ka-talonja duhet të jetë një repu-blikë feministe.“Ne po na quajnë gati terrori-stë”, ka thënë ajo.Shkrimtari shqiptar, Agron Tufamë shumë është ndalur tek mo-delet e kombeve. Ka thënë se ek-ziston një komb qytetar siç e kaFranca, ku të gjithë janë ba-shkuar për të jetuar nën një om-brellë dhe ai gjerman ku nacio-nalizmi është në nivel më tëlartë. “Tek shqiptarët gjuhaështë element ndër më krye-sorët. Nëse bie ky elementatëherë struktura bie. Unë men-doj se ku u bë shteti me ligjet eveta, gratë shpëtuan nga traditaapo edhe feja”, ka thënë ai. Eanëtarja e Lëvizjes Vetëvendo-sje, Tinka Kurti, ka thënë se paraluftës në Kosovë, aktivistet eshoqërisë civile besonin se me li-rinë do të vinte edhe barazia mi-dis gjinive. Sipas saj, një gjë e til-lë nuk ka ndodhur dhe duhet tëpunohet shumë në këtë drejtim.Sa i përket nacionalizmit, kathënë se jo gjithmonë ai është idëmshëm për një shoqëri.E shkrimtari shqiptar, BashkimShehu i cili jeton në Barcelonë,ka thënë se identiteti kata-lonjas zë vend fillimisht tekgjuha e pastaj shtrihet në rraf-she të tjera kulturore.

Artistë shqiptarë në ekspozitën “Join Dots” në Trieste///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Faik Konica, Gjoni i Krujësdhe dy romane të panjohura

14 KOHA PËR KULTURËKoha, e martë, 22 maj 2018

DASHURI E HUMBURDola nga guernika e kësaj nateI vrarë egërsisht,Kali i zi i pikëllimitNë shtegun e vjetër më priste.Kali i zi i pikëllimit ç’më rrëzoiDhe rashë si në ballada;Gdhendur në gravurat e vjetra,Përmbys mbi shqytin e natës.I vrarë nga një pranverë e kotë,Braktisur nga bota e tërë,Vetëm kali i zi i pikëllimit vjen rrotullDhe qan për të zotin e vjetër.

CAKUTë vdekurve u veshin këpucë të reja,se duhet të shkelin në udhë pa krye,mirazh shkretëtire në rendje pa fund,pa semaforë e vija të bardha e shtylla,pa policë trafiku e manekinë mode,pa kalimtarë në sens të kundërt si duna,për gjetjen e orës, adresës së saktë.Mbi kalldrëme shtruar me gurë sizifitrokasin shojet e ngrëna si patkoj kuajsh,ciasin gomat si në përplasje veturash,thyhet njëqind copash pasqyra e lustrës.O sa këpucë të reja u shitën sivjet!Ata shqiptojnë një fjalë ndërkombëtare,non stop-in rraskapitës me theks modern,në maloren si thikë, pa ndalesa biblike,pa pemë, pa zogj lajmëtarë si dekor.Poshtë lart majtas djathtas para mbrapa – qiell,me engjëj merramendës, me djaj rrëshqitës,sipas rregullave të qarkullimit të Dantes.Shohin dyzimin e tyre mbi pluhur këpucëshqë tingëllojnë si një kor antik në boshllëk,gjersa lëkura çahet, këmba rri zbathur.I largët është caku të mbërrihet tek Zoti,me labirinthin e shpresës vetvetiu hapur.

TESTAMENTQë fëmijë e kam kuptuar se kisha lindur i mallkuar me art.Gjërat i shihja ndryshe:Nëpër shirat e vdekur peshqit fluturonin drejt Çerdheve, te yjet. Në vend të borës binin zogjNë çdo dru.Era si ketër brente degët.Qante mbi mua nëna, shënmëria ime. Ave nëna ime!Mos e pastë njeri këtë fat!Kam dashuruar një Afërditë në Olimpin e trëndafilave.Pastaj erdhe ti tërë ikje.Më vonë vije vetëm nëpër ëndrra, si perënditë ilire.Kështu iku edhe rinia, filigrami i djalërisë,i mallkuar me art.

Mos e pastë njeri këtë fat!Tani që po vdes ëndërroj vetëm një kryq te kokadhe të harrohem se nuk dua që edhe pas vdekjestë më ndjekë mallkimi i artit.Mos e pastë njeri këtë fat!Po kur të vdes portreti im ka për t‘u shfaqur nëpër gjethe,se unë kam patur miqësi me çdo dru.Në stinën kur bien gjethetdo të bien edhe sytë e mi.Tani e tutje shirat do jenë lotët e mi.Mos e pastë njeri këtë fat!

RAPSODIShqipëri, kur të dëgjojë kushtrimin tënd,Portreti im u shpëradaftë në vjeshtë dhe në hënë,Bronxi i vdekjes sime do të kthehet përsëri te mineraletKu vringëllijnë armët e Lirisë.Tokë e dashur, ku prehen ështrat e martirëveDhe fle mermeri i perendive ilire,Tokë e miteve dhe e kështjellave të pafundme,Zërin tim bëj kurorë për ty, enise!

Fole e fluturimeve të miaQë asnjë qiell tjetër i botës nuk i zë,Zëri im bie në gjunjë para teje,Enise, enise!

FËMINIAAso kohe edhe ngjyrat ishin shpirtra.Në fund të kopshtit banonte mitologjiaNë një olimp prej trëndafilash.Këndonin lulet dhe tregonin legjenda.O! Tërë trëndafilave të botës do t’i bie në gjunjë,Por ato legjenda s’kam për t’i dëgjuar më kurrë.Yjet bëheshin trishtila në dritare,Ngjyer me magjinë e pyjeve të largët.

Por fluturuan ato yje cicëronjës,Yje tjerë u ngritën mbi kubenë e kohësDhe olimpin e trëndafilave e humba përgjithnjë,Si perenditë e rrëzuara ilire.

NATËFlenë fluturimet mbi drurëflenë rrufetë në thellësi të reve;Fusha ul supin te era.Gjithkush e ka një dhembje ku të mbështesë kryet.Gjithkush e ka një mall që vizatohet si vinjetembi gjumin e botës.Por vjen ti dhe më zgjon te supiçdo natë me rrëmbim.Ah, s’e dija që gishtat e kujtimitmund të shndërroheshin kështu, në thikë…

Ai qante për të tjerët,vetes i luste vdekjenPara nesh ngrihet si një Himalajë madhështo-re vargu i lirikës së Frederik Rreshpes, mbasemë i madhi lirik shqiptar në poezinë shqipe.Poezia e tij është brilante. Vargjet që të drithë-rojnë mbartin mbi vete realitetin tronditës tëjetës së tij të vështirë, të papajtueshmeasnjëherë me të rëndomtën.Poeti Visar Zhiti shprehet për Reshpen: “… kyantikonformist galant”. Poezia e tij është njënga shprehjet më të thella të shpirtit poetik nëshqip. Ungareti thoshte: “Poezia është poezi,vetëm nëse dikush duke e dëgjuar ndjehetmenjëherë i goditur së brendshmi… Eksplori-mi poetik është eksplorimi personal i njëgjendjeje të vazhdueshme ferri… Vetëm nëpoezi mund të gjendet liria”.Lirika e Reshpes të kujton Eseninin kur thosh-te: “Që të jesh poet do të thotë që të plagosëshveten kurdoherë dhe me gjak të ndjenjavetuaja të ledhatosh në shpirt të tjerët”. Vargu iReshpes është kënaqësi që kthehet nëdhimbje, është lot që shndërrohet në këngë,ndjesi që bëhet figurë, figurë që kthehet nësimbol. Tematika e poezive të tij ështëpërgjithësisht e trishtë, por e realizuar bukur,përmes detajeve të gjetura dhe të dhëna mekursim.Parafytyrat e lirikave të Reshpes janë “fotogra-fi” marramendëse për të cilat edhe nëse nuk jeprofesionist i sferës, mund të kapësh lehtë de-tajin, finesën, shijen, imazhin. Poezia e tijështë krejtësisht e “mbytur” në figuracion poe-tik, që ndonjëherë ngjan si tragjizëm i artit an-tik grek.Kadare në veprën “Mëngjeset në Kafe Rostand-motive nga Parisi”, shkruan: “Frederik Reshpja,poet i shumë vargjeve brilante e befasuese…”.Edhe kur shkruan për dashurinë e humbur apotë braktisur, Reshpja nuk kalon në dramatizëmapo tragjizëm, përkundrazi poezia e tij merrngjyra malli njerëzor. Poezia e tij del nga shpir-ti e i flet shpirtrave, ashtu siç thoshte Hegeli“vjen nga shpirti dhe ka destinim shpirtin”. Aitë kujton endacakun e Ungaretit.Vetmia e tij ishte proverbiale. Ajo ishte e tillësiç thoshte Dymas: “Arti i madh ka nevojë o përvetminë, o për mizerjen, o për pasionin”. Re-shpja i pati të tria. Dritëhijet më të holla dhemë të thella të shpirtit njerëzor, ai i transfigu-ron në art. Në një poezi të ndjerë deri nëlodhje, përsërit disa herë si në një refren seështë “i mallkuar me art”. Ndonjëherë pushoiedhe së marruri frymë prej tij.Sa rrugëtonte midis yjesh, rilindte përmesvargjesh që e yjëzonin. Nuk mund të kishte nëtokë vend për dy palë të tillë poetë, njëri duhejtë ikte, natyrisht gjeniu i vargut, Frederik Re-shpja. Donin ta shtypnin, ta deformonin, pornë të vërtetë gdhendën tek ai tipare e fiziono-mi fisnike e trimërore. Ai qante për të tjerët,vetes i luste vdekjen.Mund ta krahasojmë pa frikë me Bodlerin, Bl-lejkun, Rembonë. I zaptuar nga poezia, ajo ekapte për dore e s’dihet se ku e çonte. Magmae krijimtarisë së tij është dhimbja. Ai nuk sajoipoezi, poezia materializohej përmes tij. Re-shpja është një prej atyre poetëve që nuk kish-te lindur për të jetuar në tokë, por ndërmjetyjeve të qiellit. Atij i shkon më së miri sentencalatine: “Primus inter paris”- I pari ndër të parët.Reshpja, si thotë edhe Marian Shestani në boi-grafinë kushtuar këtij të fundit, mbeti deri nëfund të jetës në një ngrysje ekonomike e sh-pirtërore. Ai ishte modest në një kohë që kish-te të drejtë ta mbyllte veprën e vet me fjalët eHoracit: “Exegi monumentum”- I ngrita vetesmonumentin. Ndërsa ne na vjen ndër mendshprehja në latinisht e Krishtit: “Post fatam re-surgam”- Pas vdekjes do të ringjallem. Reshpjapas vdekjes u kthye në legjendë.

Ndërroi jetë në moshën 66 vjeçare, i braktisurdhe në një varfëri të skajshme.

FRED

ERIK

RRES

HPJA

15KOHA PËR KULTURËKoha, e martë, 22 maj 2018

Vjen në shqip romani i famshëm iDolores Redondo, “Rojtari i Paduk-shëm”, përkthyer në shqip nga DianaÇuli, botimet IDK. Një thriller psiko-logjik që ka patur një sukses të jashtë-zakonshëm në mbarë botën, duke ubërë bestseller për shumë muaj meradhë. Në qendër të tij një inspektorepolicie që kthehet në qytetin e saj tëlindjes, për të zgjidhur një seri vrasje-sh të mistershme.

Një thriller psikologjik që ka pa-tur një sukses të jashtëzakonshëm nëmbarë botën, duke u bërë bestselleripër shumë muaj me radhë. Në qendërtë tij një inspektore policie që kthehetnë qytetin e saj të lindjes, për tëzgjidhur një seri vrasjesh të mistersh-me.

Kur trupi i një adoleshenteje gjen-det në një vend të largët buzë një lumi,krimi duket krejt i ngjashëm me njëtjetër vrasje të ndodhur veç pak muajmë parë, duke ngjallur frikë në ba-shkësinë e Elizondos. Për ta hetuarcaktohet inspektorja Amaia Salazar,që e njeh më mirë se kushdo atë vend,sa i bukur aq dhe i izoluar, toka e të ci-lit dikur qe nginjur me gjakun ederdhur prej Inkuizicionit, ku pas lu-strës së modernitetit, vazhdojnë të

mbijetojnë besimet pagane. Dhe kë-shtu, teksa numri i vrasjeve shtohet,ndër vendasit nis të përhapet fjala seato s’janë vepër e dorës së një njeriu,por e një krijese të mitologjisë baske tënjohur me emrin basajuan, apo Rojta-ri i Padukshëm. Amaia është profesio-niste dhe s’pranon që besëtytnitë tashpërqendrojnë nga detyra, por ndër-sa hetimet thellohen, asaj befas nis t’iduket sikur çdo siguri që ka pasur nis eshkërmoqet: ankthe të vjetra që

zgjohen, sekrete që ajo shpresonte t’ikishte harruar, tashmë rikthehen, athua se në një mënyrë të mistershmetë kenë lidhje me vrasjet. Për tazgjidhur këtë rast, Amaias i duhet tëpërballet me anën e errët të shpirtit tëvet, duke vënë në dyshim gjithçka qëderi atëherë kishte besuar, teksa ndjekgjurmët e vrasësit nëpër shtigjet engatërruara të legjendave të lashta qëflasin për ekzistencën e një fuqie ata-vike të pamposhtur…

Tashmë Amaias i duhet të luftojëme demonët brenda vetes së saj për tëzbuluar nëse autori i vrasjeve ështëvërtet një vrasës serial, apo diçka tjetërmë e errët…

Dolores Redondo, lindur më 1969,studioi drejtësi, pastaj gastronomi,duke hapur dhe një restorant mekuzhinë baske. Sot, në sajë të suksesittë jashtëzakonshëm të romanit të saj‘Rojtari i padukshëm’ dhe, më nëpërgjithësi, të ‘Trilogjisë së Baztanit’,ajo është një ndër shkrimtaret më tëfamshme spanjolle, e përkthyer nëmbarë botën.

Romani i saj ‘Rojtari i Padukshëm’është bërë film nga i njëjti producenti ‘Milenium’ bazuar në romanin e StiegLarsson-it.

Nga Guliveri shqiptar te robinso-nada e përkthimit: me ‘Djemtë errugës Pal’, “Rreth botës për 80 minu-ta”. Zor se një fjali ia del të përm-bledhë jetën e stuhishme të një 46-vjeçari, që kur u nda nga jeta la pas trefëmijë të mitur dhe 50 vepra tëpërkthyera.

Vetëm “Udhëtimet e Guliverit”,ndër vise të largëta të dheut, ipërkthyer nga Halit Selfo, që qe bo-tuar nga Ndërmarrja Shtetërore e Bo-timeve në Tiranë më 1958 e pati ti-razhin 10 mijë kopje.

Ai kishte përkthyer nga disa gjuhë,frëngjishtja, italishtja, anglishtja,ndaj kishte shqipëruar “Zemra” të DeAmicis, “Djemtë e rrugës Pal” të Fe-renc Molnar, “Udhëtimet e Guliverit”,“Konti i Monte Kristos” të Dymasë dhenjë seri veprash të Zhyl Vernit, nisurnga “Djemtë e rrugës Pal”.

Në shtëpizën e vogël ku jetonte,kishte marrë edhe familjen e së sho-qes, edhe ajo e përndjekur politike. Je-tonin 10 veta në një dhomë, ndaj shpe-sh, kur Halit Selfo donte qetësi, ekishte zakon të shkonte në hotel Voll-ga, të merrte një dhomë e të përkthen-te si duhej, kur dhimbjet e linin.

“Kur përktheu ‘20 mijë lega nëndet’ kishte specie që nuk i njihte. Ha-liti shkoi në Durrës e gjeti peshkatarëtë vjetër, foli me ta gjerë e gjatë, deri-sa sa mësoi ç’i duhej për detin.Përktheu 50 vepra para se të vdiste, tëfundit e përktheu me dhimbjen ekatër tumoreve në kokë, ashtu i qetë, i

pafjalë”. Përshkrimet e Diana Omarit,kunatës që Haliti e pat marrë në shtë-pinë e tij dhe e pat rritur, të flasin përnjë burrë që përkthente e punonte,sikur gjithë dhimbja e botës, të fashi-tej vetëm prej punës. Atëkohë, ia patënpushkatuar dy vëllezër, e njërin, përbombën në Legatën Jugosllave. Ditënpas pushkatimit, Haliti kish vënë njëkravatë të kuqe, e kish shkuar në punë,duke i pritur ngushëllimet me fjalën“mirëmëngjes”. Por dhimbja e shtrën-guar fort vetëm për vete, e mundi sh-pejt dhe ai ndërroi jetë në moshën46-vjeçare. Sapo kish dorëzuar “Kon-tin e Monte Kristos” për botim.

Ai kishte lindur më 1918 në një fa-milje tregtarësh gjirokastritë. Kishtendjekur Liceun Francez në qytetin eKorçës, e mandej pat shkuar të kryen-te studimet e larta në Padova për Eko-

nomi-Biznes. Pushtimi fashist i Sh-qipërisë e detyroi të kthehej në atdhedhe të merrte pjesë në luftën antifa-shiste. Pas çlirimit pat punuar redak-tor në gazetën ushtarake “Luftëtari”. Uburgos si “Armik i Popullit” dhe e vuaj-ti dënimin në burgun e në kampinfamëkeq të Maliqit. Pas lirimit nisipërkthimet e letërsisë botërore, filli-misht si punonjës i jashtëm i ndër-marrjes “Naim Frashëri” dhe më pas ipërhershëm. Sot renditet ndër mje-shtrit e përkthimit mes Sotir Cacit, Ve-dat Kokonës, Spiro Çomorës etj. Në100 vjetorin e lindjes së tij, “BotimetZenit” kanë risjellë veprat e Selfos dhenjë përkujtimore që u mbajt nëstendën e Zenit, në Festivalin “Ditë-netët e Librit” që u mbajt në MuzeunHistorik Kombëtar (16-20 maj)./ Gaze-ta Shqiptare

Dostojevski i përkthyer në burgun e BurrelitAsht i pari përkthim i babës që botohet, mbasi u vetë-dijësova për randësinë e tyne kur shpëtuen ngapërmbytja e dhjetorit 2010. Tuj i pa herëmbasheret,ishte njohja dhe këshillë-mësimet e Astrit Canit qëm’nxitën me u marrë me to gjallnisht. Leximi i herëm-bashershëm tuj i hedhë në kompjuter, rishikimet,ndonjë presje, frazeologjia, kaligrafia, të tana kanëkenë nji lloj përsiatjeje e vazhdueshme e raportit që kanjeriu me gërmën: dhe rasti-mbret don që ky njeri t’i-shte im at dhe m’u skalit në mbrendi bash ky raport i tij,në kushtet e burgimit. Për qasjen e ndërtueme për sime e ba parathanien m’ka vye fort urtia e paqtë që m’kadhanë me bujari Edin Q. Lohja. Si kapak, shprehmirënjohjen teme për znj. Brikena Çabej që bani tëmujtun këtë botim. Afërmendsh mirënjohje për emi-nencën gri që ishte Anna(Shkreli), me tanë inxhinierinëeditoriale që ka në krye”.Sait Saiti i ka përzgjedh’ fjalët nji e nga nji, si në njëkërkim thesari për të përcjellë shkurtimisht, historinë eatij që është nji dorëshkrim i vyem, i ruejtun në dy kohëe tri situata: nga bodrumet e errëta të burgjeve komu-niste, në bodrumet e errëta gjatë komunizmit e man-dej nga përmbytja e vitit 2010-ës. Nuk është vetëm njidorëshkrim e nji përkthim i çfarëdoshëm, është dorë-shkrimi i përkthimit të babës – është në nji farë mënyrehistoria e tij, e jeta e tij mes bodrumesh, burgjesh ekthinash t’u ju fshehë dëshirës për liri. Ma shumë se hi-storia 40 vjet pas kohës ku fjalë pas fjale Dostojevskifliste shqipen e Nazmi Saitit, nji gegnishte e amël, librii shkruem me dorë, tani është radhit, është redaktu, fa-qos e me logon e Botimeve “Çabej”, udhëtimin e parë eka kry në Prishtinë.Tirana ende do presë për promovimin e një vepre tëveçantë. “Përkthimi i saj asht ba në kushte edhe ma tëskajshme nga ç’kuptohet me amulli: përkthyesi e katejbartë nga rusishtja në standardin me bazë gegnish-ten gjatë kohës që vuente dënimin në burgun e Burre-lit, më 1978. Prezantimin do ta bajnë Sait Saiti, i biri ipërkthyesit, me një sprovë trajtuese të përkthimit nëkushtet e një regjimi totalitar – dhe posaçërisht në rea-litetin e regjimit komunist në Shqipni, tuj përshkrueelemente nga elementët biografikë të përkthyesit dheqasjet e tij mbi gjuhën”, shënon faqja zyrtare e Botime-ve “Çabej”. Ka mes autorit e përkthyesit si autor i dytënë një gjuhë të re – nji përkim të dhembshëm në dykohë e në dy botë – Dostojevski “u çmend” prej burgi-mit dhe ky përkthim vjen po në po atë mënyrë të çmen-dun, ma shumë se ironik asht diktues i njëfarë fatum-ia kismeti… për të cilin sekush asht i ftuem me e zbulu.Anna Shkreli (më lart e referuar nga Saiti si eminencagri)nga botimet “Çabej”, në kushtimin e saj për librin,thotë se është një libër më i pabindur se ‘ti’, e përemrinë këtë rast asht edhe në shumës.“Nëse do rekomandoja një libër padyshim do ishte ky.Më ka goditur në stomak më fort se grushti. Nuk e dinëse kjo që shkruaj është faktikisht publicitet, po nëkëtë pikë s’më intereson kështu që: Për të gjithë ata qëleximin nuk e kanë escapism të pastër po i “pëlqen mevujt”, pra me u rrit… ja ku është. Gëlltiteni”.Vepra është përkthyer nga Nazim Saiti gjatë kohës kurvuante dënimin për AGJITACION e PROPAGANDË nëBurgun e Burrelit. Burgu i Burrelit duhet t’i ketëpërkuar përkthyesit me Bodrumin e Dostojevskit, dukemëtuar kësisoj errësirën, mungesën e lirisë apo mun-gesën e kushteve minimale të jetesës. Pra, vetë bodru-min a burgun e madh në të cilin ishte shndërruar Sh-qipëria e kohës./GSH

Misteri i një qyteti në thrillerinpsikologjik të Dolores Redondo

Përkthimet e Selfos nën presionin e vdekjes////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

16 RAJONKoha, e martë, 22 maj 2018

Në bazë të nenit 50 paragrafi 1 pika 9, të Ligjit për vetëqeverisje lokale (Gazeta zyrtare e RM nr. 05/02), dhe në lidhje me nenin 29 paragrafi 3 të Ligjit për kulturë (Gazeta zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 31/98; 49/03; 82/05; 24/07; 116/10; 47/11; 51/11; 136/12; 23/13; 187/13; 44/14; 61/15; 154/15, 39/16 dhe 11/18), Kryetari i Qytetit të Shkupit publikon

SHPALLJE PUBLIKE për zgjedhjen e drejtorit të Institucionit Publik

„ Qendra informative kulturore“ – Shkup

1. Kandidatët duhet të plotësojnë kushtet e mëposhtme: - të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë; - në momentin e zgjedhjes me aktgjykim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar

dënimi ose sanksioni kundërvajtës për ushtrim të profesionit, veprimtarisë ose detyrës; - të ketë fituar më së paku 240 kredi sipas EKTS ose të ketë përfunduar shkallën

VII/1të arsimit të lartë të përcaktuar me statutin e institucionit; - ka minimum pesë vjet stazh pune në fushën e kulturës ose pesë vjet

eksperiencë pune në punë ose projekte në fushën e kulturës në bazë të kontratave për punë;

- ka një nga certifikatat e mëposhtme të njohura ndërkombëtarisht ose vërtetime për njohjen aktive të gjuhës angleze jo më të vjetër se pesë vjet:

- TOEFEL IBT – më së paku 74 pikë, - IELTS (IELTS) - më së paku 6 pikë, - ILEC (ILEC) (Cambridge English: Legal) - më së paku nivel B2 (B2), - FCE (FCE) (Cambridge English: First) – të përfunduar - BULATS (BULATS) - më së paku 60 pikë ose - APTIS (APTIS) - më së paku nivel B2 (B2)

2. Kandidatët janë të obliguar përveç dëshmive për plotësimin e kushteve të lartpërmendura të deponojnë edhe dokumentet e mëposhtme: - Fletëparaqitje me biografi të shkurtër - Dëshmi për stazh pune - Propozim-Program për punën dhe zhvillimin e institucionit 3. Dokumentacionin e nevojshëm kandidatët janë të obliguar ta deponojnë në origjinal ose kopje të vërtetuar te noteri. 4. Afati për deponimin e dokumentacionit të nevojshëm është 10 ditë nga dita e publikimit të shpalljes publike në shtypin ditor. 5. Dokumentacioni i dorëzuar me vonesë, i pakompletuar dhe i parregullt nuk do të jetë lëndë e shqyrtimit. Fletëparaqitjet e shpalljen publike deponohen në adresën e mëposhtme:

Institucioni publik „Qendra informative kulturore“ – Këshilli drejtues (për konkursin)

Adresa e institucionit: rr. „Filipi i parë i Maqedonisë“ p.n. 1000 Shkup. Maqedoni

Kryetari i Qytetit të Shkupit

Republika e Maqedonisë

INSTITUCIONI PUBLIK PËR PËRKUJDESJE TË FËMIJËVE ME PROBLEME SOCIO-EDUKATIVE DHE SJELLJE TË

PAHIJSHME SHKUP Në bazë të nenit 110 të Ligjit për mbrojtje sociale (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 79/09, 36/11, 51/11, 166/12, 15/13,

79/13, 164/13, 187/13, 38/14, 44/14, 116/14, 180/14, 33/15, 77/15, 104/15, 150/15, 173/15, 192/15, 30/16, 163/17, 51/18), ndërsa në lidhje me nenin 20-g të Ligjit për të punësuarit në sektorin publik (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 27/14, 199/14, 27/16, 35/18) dhe rregulloren për elementet e domosdoshme të shpalljes publike për plotësim të vendit të punës në sektorin publik përmes punësimit dhe paraqitjes për punësim, si dhe formës, përmbajtjes dhe mënyrës së udhëheqjes së regjistrit të personave që kanë dhënë të dhëna jo të vërteta gjatë punësimit në sektorin publik (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 34/15), UD Drejtori i IP për përkujdesje të fëmijëve me probleme socio-edukative dhe sjellje të pahijshme Shkup publikon:

SHPALLJE PUBLIKE NUMËR 1/2018

Për punësim për kohë të pacaktuar të 18 (tetëmbëdhjetë) ofruesve të shërbimeve publike të kategorisë A profesionale (edukatorë) në Institucionin publik për përkujdesje të fëmijëve me probleme socio-edukative dhe sjellje të pahijshme në vendet e

punës në vijim 1. S Z0303 05014 Edukator – nëpunës i pavarur profesional

në USZ të nivelit të pestë, 18 (tetëmbëdhjetë) realizues: - Shërbimi për jetesë të përbashkët të fëmijëve me

probleme socio-edukative Njësia organizative 1 – 4 (katër) realizues Njësia organizative 2 – 4 (katër) realizues Njësia organizative 3 – 4 (katër) realizues Njësia organizative 4 – 4 (katër) realizues Njësia organizative 5 – 2 (dy) realizues

Kushtet e përgjithshme - Të jetë shtetas i Republikës së Maqedonisë, - Në mënyrë aktive e përdorë gjuhën maqedonase, - Të jetë i moshës së rritur, - Të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore për vendin e

punës, - Me vendim të plotfuqishëm gjyqësor të mos i jetë shqiptuar

dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. Kushtet e posaçme - Për nivelin A5 të fituara së paku 240 kredi sipas SETK ose

shkallë të VII/1 të mbaruar (për realizuesit në njësinë organizative 1, njësinë organizative 3, njësinë organizative 4, njësinë organizative 5 – Punë sociale dhe politikë sociale, Psikologji dhe Pedagogji, për njësinë organizative 2 – Punë sociale dhe politikë sociale, Psikologji dhe Defektologji) dhe së paku 2 (dy) vjet përvojë pune në sferën e mbrojtjes sociale,

- Njohje aktive të programeve kompjuterike për punë në zyrë Kompetencat e përgjithshme të nevojshme të punës në nivel

të mesëm: - Mësim dhe zhvillim, - Komunikim, - Rezultate të arritura, - Punë me të tjerë/punë ekipore, - Orientim ndaj palëve/palëve të prekura dhe - Menaxhim financiar Orari i kohës së punës: - Ditët e punës: E hënë deri të dielën - Orët e punës: 40 orë në javë, - Orari i punës: Ndërrimi i parë: prej ora 07:00 deri në ora 14:00, Ndërrimi i dytë: prej ora 13:00 deri në ora 20:00, Ndërrimi i tretë: prej ora 20:00 deri në ora 07:00

Orari i punës mund të përshtatet në pajtim me nevojat e punëdhënësit.

Neto shuma e pagesës në të holla: 23.197,00 denarë Afati për parashtrimin e fletëparaqitjeve me dokumentet e

nevojshme është 5 (pesë) ditë pune duke konsideruar nga dita e

ardhshme e ditës së publikimit të shpalljes (duke mos konsideruar ditën e publikimit të shpalljes).

Fletëparaqitja për shpallje mund të merret në arkivin e institucionit ose të merret nga internet faqja e IP për përkujdesje të fëmijëve me probleme socio-edukative dhe sjellje të pahijshme – www.domzadeca.mk.

Kandidatët obligohen që fletëparaqitjen ta plotësojnë në tërësi, në mënyrë precize dhe me të dhëna të sakta. Kandidatët e paraqitur në shpalljen publike do të informohen për kohën dhe vendin për kontrollim të besueshmërisë së dëshmive dhe realizim të intervistës, në internet faqen e IP për përkujdesje të fëmijëve me probleme socio-edukative dhe sjellje të pahijshme - www.domzadeca.mk.

Të drejtë për pjesëmarrje kanë të gjithë qytetarët e RM të cilët përmbushin kushtet për konkurrim. Kandidatët së bashku me fletëparaqitjen obligohen që të parashtrojnë dëshmitë për përmbushje të kushteve, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter.

Kandidatët së bashku me fletëparaqitjen duhet të parashtrojnë

dokumentet e nevojshme për përmbushje të kushteve të përgjithshme dhe të posaçme:

- Certifikatë të shtetësisë, - Certifikatë për aftësinë e përgjithshme shëndetësore për

vendin e punës, - Vërtetim/Certifikatë se me vendim të plotfuqishëm gjyqësor

nuk i është shqiptuar dënim ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës,

- Dëshmi për përvojën përkatëse të punës, - Dëshmi-diplomë/certifikatë për arsim të mbaruar, - Dëshmi për njohje të programeve kompjuterike për punë në

zyrë. Vërejtje: Në pajtim me Planin vjetor për punësim për vitin 2018,

punësimet parashihen për 9 (nëntë) shqiptarë, 3 (tre) maqedonas, 1(një) turk, 2 (dy) rom, 1 (një) serb, 1 (një) boshnjak dhe 1 (një) – të tjera.

Dokumentacionin e nevojshëm kandidatët ta parashtrojnë në arkivin e institucionit rr. “Petar Manxhukov” pn Shkup, me shenjë “Për shpalljen publike 01/2018”

Dokumentet e dorëzuara pas afatit nuk do të shqyrtohen. Kontakt telefoni: 02 2 611 016/ 070 244 725, E-mail adresa: [email protected]/ ose [email protected]

UD DREJTOR

Daniel Aleksovski

Lëvizja Vetëvendosje propozoinjë plan për institucionet e Kosovëspër procesin e dialogut me Serbinë.Kryetari i Vetëvendosjes, Albin Kur-ti, e prezantoi atë që Vetëvendosje equajti “Plan 4+1”. Kurti tha se evetmja formë për të pasur një për-fundim të mirëfilltë të këtij procesiështë implementimi i propozimit tëVetëvendosjes që përmban këtopika:

1) Të bëhet bilansi shtetëror i dia-logut 2011-2017: të raportohet në Ku-vend dhe të ketë debat parlamen-tar;

2) Të realizohet dialogu i brend-shëm, i hapur e demokratik, në insti-tucione dhe shoqëri. Debate në Ku-vend para dialogut e për dialogunme Serbinë, për parimet dheagjendën, për qëllimet dhe forma-tin;

3) Të zhvillohet një dialog me Ba-shkimin Evropian për dialogun meSerbinë, për natyrën, përmbajtjendhe qëllimin e atij dialogu;

4) Të ketë pajtim që të mos ketëasnjë shmangie në Kosovë nga prio-retizimi i punësimit dhe drejtësisë, si

dhe nga dialogu me serbët e Kosovësdhe pakicat tjera për zhvillim.

Pika e fundit për të cilën foli Kur-ti ka të bëjë më personat që do tadrejtojnë këtë proces, duke thënë senë asnjë rast ata nuk duhet të jenëpresidenti Hashim Thaçi apo ish-mi-nistrja për dialog, Edita Tahiri. Kurtie akuzoi presidentin Hashim Thaçipër mosngritje të temës së të pagje-turve dhe të dëmeve të luftës në bi-sedime. Drejtuesi i Lëvizjes Vetëven-dosje po ashtu tha se presidentiThaçi për gjashtë vjet e heshti çë-shtjen e krimeve të luftës dhe të kri-meve kundër njerëzimit të Serbisënë Kosovë dhe nuk e paditi Serbinëpër to.

Haradinaj në Vatikan te PapaKryeministri i Kosovës, Ra-mush Haradinaj, është ni-sur për një vizitë në Va-tikan. Lajmin për Koha.nete kanë konfirmuar nga zyrae kryeministrit, ndërsaështë thënë se Haradinajdo të pritet në audiencënga Papa Françesku.Gjithashtu, portali ka më-suar se Haradinaj do tëtakohet edhe me Sekreta-rin e shtetit të Vatikanit,Paul Richard Gallagher.

Të gjitha punët dekorativepër trenin “Kosova është Serbi”,që është dashur të qarkullontenë relacionin Beograd- Mitrovicë,kanë kushtuar 498 mijë dinarë(rreth 4.000 euro), ka deklaruarzëvendësdrejtori i Zyrës për Ko-sovën në Qeverinë e Serbisë, Du-

shan Kozarev. Ai ka vlerësuar seky çmim është simbolik dhe seky tren ka mundur të jetë një gjëe bukur për Serbinë, sidomos përtë rinjtë. “Fakti se dikujt nuk i pël-qen mesazhi, nuk do të thotë sene nuk do ta përsërisim... Kosovapër ne gjithmonë do të jetë zem-

ra e Serbisë”, citon b92 të ketëthënë Kozarev dje duke rapor-tuar për punën e Zyrës për Ko-sovën në vitin 2017. Treni membishkrimet në 21 gjuhë “Koso-va është Serbi, më 14 janar 2017ishte nisur nga Beogradi për nëKosovë. Pas paralajmërimeve

nga Qeveria e Kosovës se atij nukdo t’i lejohej hyrja në territorin esaj, treni ishte ndaluar në stacio-

nin e fundit afër kufirit me Ko-sovën, në Rashkë dhe ishtekthyer në Beograd.

Beogradi mund ta rinisë trenin "Kosova është Serbi"

Publicitet

VV propozon plan për dialogun mes Kosovës e Serbisë

Pika e fundit për të cilënfoli Kurti ka të bëjë mëpersonat që do tadrejtojnë këtë proces,duke thënë se në asnjërast ata nuk duhet të jenëpresidenti Hashim Thaçiapo ish-ministrja përdialog, Edita Tahiri

17GLOBIKoha, e martë, 22 maj 2018

Për më shumë se një dekadë, li-derët e korporatave dhe të poli-tikës në Kinë, i janë drejtuar korpo-ratave në të gjithë botën, me njësasi të palimituar të parave. Sipasnjë analize të agjencisë mediatikenë SHBA, "Bloomberg", Kina kablerë aktive europiane që arrijnëtë paktën 318 miliardë dollarë, në10 vitet e fundit. Gjatë kësaj pe-riudhe, Europa ka pasur 45% mëshumë aktivitete të lidhura meKinën se sa Shtetet e Bashkuara.

Volumi dhe karakteristikat ekëtyre investimeve, që variojnënga infrastruktura e rëndësish-me në Europën Lindore dhe Ju-gore e deri te kompanitë e tekno-logjisë së lartë në perëndim, kanënxitur shqetësime në nivel të Ba-shkimit Europian. Liderë si kance-larja gjermane, Angela Merkel,dhe presidenti francez, Emma-nuel Macron, kanë bërë thirrjepër një strategji të përbashkët qëtë frenojnë përhapjen e shpejtëtë Kinës në Europë, gjë që ështëpërballur me kundërshti nga ven-det periferike.

Sipas të dhënave mbi 678marrëveshje korporative në 30vende që prej vitit 2008, te të cilatkushtet financiare janë publikuar,kompanitë kineze, private dhe tëmbështetura nga shteti, janë përf-shirë në ujdi që arrijnë vlerën e 255miliardë dollarëve në të gjithë kon-tinentin. Në këto marrëveshje, 360kompani janë marrë në zotërim,përfshirë prodhuesin italian të go-mave, "Pirelli". Ndërkohë, entet ki-neze zotërojnë pjesërisht apoplotësisht të paktën 4 aeroporte, 6porte detare dhe 13 ekipe profesio-niste të futbollit. Megjithatë, tëdhënat e disponueshme "fshehin”

përmasën e vërtetë të ambicievetë Kinës në Europë.

Sipas "Bloomberg", ekzistojnë355 shkrirje, investime apo sipër-marrje të përbashkëta, kushtet etë cilave nuk janë shpalosur. Ndërkëto është edhe blerja e aksionevenë vlerën e 9 miliardë dollarëve të"Daimler", prodhuesin e "Merce-des-Benz", nga kompania kineze,"Geely Holding". Duke e ndarë nëkategori, firmat kineze kanë zotë-rime kryesisht në: skuadra futbol-li, aeroporte, porte detarë,nxjerrjen e naftës, energjinë e rino-vueshme, centrale bërthamoredhe prona të paluajtshme. Blerjetjanë më të dukshme në Britani, kufirmat kineze zotërojnë 7 ekipe fut-bolli dhe një numër të madh tëpronave të paluajtshme në qen-drën financiare të Londrës.

KU ËSHTË PËRQENDRUARPARAJA KINEZE

Viti më i rëndësishëm për ar-ritjen e ujdive nga firmat kinezenë Europë është 2016-a, ku Kor-porata Kombëtare e Kimikatevenë Kinë, e njohur si "ChemChina",lajmëroi se do të blejë prodhue-sin zviceran të pesticideve, "Syn-genta", për 46.3 miliardë dollarë.Duke përjashtuar peshën emadhe që zë blerja e "Syngenta",

ekziston një trend rritës në vitet efundit, në mbi 20 miliardë dol-larë çdo vit, pas 2014-ës. Dukepërfshirë vetëm marrëveshjet,kushtet financiare të të cilavejanë publikuar, mesatarja ështëdukshëm më e ulët.

Më shumë se gjysma e totalittë investimeve është përqendruarnë 5 ekonomitë më të mëdha tëEuropës, ndërkohë që kinezëtkanë marrë pjesë në marrëveshjeprej 70 miliardë dollarë vetëm nëMbretërinë e Bashkuar.Megjithatë, janë vendet periferikeku Kina ka ndërmarrë disa nga in-vestimet më strategjike, si blerja eportit të Pireut në Greqi. Ekzistonnjë ndasi në vendet europianembi hapjen ndaj investimeve ki-neze. Gjermania, Franca dhe Italiakanë bërë thirrje për një meka-nizëm të mbikëqyrjes së këtyreinvestimeve për të gjithë Bashki-min Europian, ndërsa Greqia, Por-tugalia dhe Qipro, kanë treguarqasje skeptike mbi këtë lëvizje,duke argumentuar se do të ce-nonte aftësinë e vendeve të tyrepër të tërhequr kapitalin.

Në Shtetet e Bashkuara dheAustrali ekziston një mekanizëm itillë, që shpjegon se pse Europa po"fiton” pjesën më të madhe të inve-stimeve kineze.

Edhe pse blerjet variojnë ngapronat tregtare në Londër, kompa-nitë e teknologjisë në Gjermani, siprodhuesi i robotëve, "Kuka AG", ederi te prodhuesit skandinavë tëmakinave si "Volvo", investimet ki-neze janë përqëndruar në disa in-dustri kryesore.

Sipas "Bloomberg", industritëku përqendrimi është më i duk-shëm janë: financat, energjia tradi-cionale, ndërtimi dhe ushqimi. "Fo-sun International", mori pjesë nënjë nga marrëveshjet më të mëdhatë privatizimeve në Portugali, dukeblerë 80% të njësisë së sigurimevetë bankës së dytë më të madhe nëvend, "Caixa Geral de Depositos",në vitin 2014. Në 2013-ën, Korpora-ta Kombëtare e Naftës në Kinë,bleu aksione në vlerën e 4 miliardëdollarëve në njësinë e Afrikës Lin-dore të gjigantit italian të energji-së, "Eni". Konglomerati kinez,"HNA", që zotëron edhe një pjesë të"Deutsche Bank", pagoi 2.8 mi-liardë dollarë për ofruesin e shërbi-mit të mirëmbajtjes së aeroporte-ve, "Swissport International". Njëtjetër blerje që ndan qasjen kinezenë kategori, është marrëveshjaprej 1.2 miliardë dollarë e "BrightFood Group" në vitin 2012, përkompaninë e drithërave në Britani,"Weetabix".

FIRMAT KRYESORE JANË TËMBËSHTETURA NGA SHTETI

Në total, më shumë se 670 entekineze kanë investuar në Europëqë prej vitit 2008. Prej tyre, mëshumë se 100 janë kompani tëmbështetura nga shteti, që nëmënyrë kolektive kanë ndërmarrëtransaksione prej të paktën 162 mi-liardë dollarë, apo 63% të vlerëstotale të këtyre ujdive. Por, linjames ndërmarrjeve shtetërore dheprivate është më pak transparentenë Kinë se sa në Europë. Grupi "Co-sco", që po sfidon dominimin e Eu-ropës në transportin detar të mal-lrave, përbëhet nga degë tëtregtuara në publik të kompanisështetërore, "Ocean ShippingGroup". Kjo e fundit ka blerë aksio-ne dhe operon në porte nga Bosfo-ri e deri në Detin Baltik.

Tetë nga dhjetë blerësit më tëmëdhenj janë kompani të mbësh-tetura nga shteti. Ndër kompanitështetërore me prezencën më tëmadhe në blerjet në Europë janë:Korporata Kombëtare e Kimikate-ve e Kinës, Korporata e Investime-ve e Kinës, Korporata e Aluminitdhe "Avic Capital". Kompanitë kine-ze kanë shprehur interes në shumëmarrëveshje europiane që nuk janëlajmëruar ende në mënyrë zyrtare.Sipas të dhënave të Këshillit Euro-pian mbi Marrëdhëniet e Jashtme(ECRF), këto përfshijnë; ndërtimine reaktorëve bërthamorë në Ruma-ni dhe Bullgari, blerjen e një termi-nali të konteinerëve në Kroaci, ndër-timin e një porti në Suedi, marrjennë zotërim të prodhuesit çek tëmakinave, "Skoda”, krijimin e njëprodhuesi të naftës dhe gazit në Ir-landë, një operator të energjisë elek-trike në Gjermani, ofrimin e financi-mit për një urë në Kroaci si dhe njëlinjë hekurudhore mes Budapestitdhe Beogradit.

Paraguai hapi dje ambasadën në Jerusalem sivendi i dytë pas Guatemalës, e cila ka ndjekur hapate SHBA-së dhe vendosi që përfaqësinë diplomatikenë Izrael ta zhvendosë nga Tel Avivi në qytetin përtë cilin palestinezët pohojnë se duhet të jetë krye-qyteti i tyre. Presidenti i Paraguait Horasio Kartesdhe kryeministri izraelit Benjamin Netanyahumorën sot pjesë në hapjen solemne të ambasadës,transmeton Reuters.

Kina blen EuropënSipas "Bloomberg",ekzistojnë 355 shkrirje,investime apo sipërmarrjetë përbashkëta, kushtet etë cilave nuk janëshpalosur. Ndër këto ështëedhe blerja e aksioneve nëvlerën e 9 miliardëdollarëve të "Daimler",prodhuesin e "Mercedes-Benz", nga kompaniakineze, "Geely Holding".Duke e ndarë në kategori,firmat kineze kanëzotërime kryesisht në:skuadra futbolli,aeroporte, porte detarë,nxjerrjen e naftës,energjinë e rinovueshme,centrale bërthamore dheprona të paluajtshme.Blerjet janë më tëdukshme në Britani, kufirmat kineze zotërojnë 7ekipe futbolli dhe njënumër të madh të pronavetë paluajtshme nëqendrën financiare tëLondrës

Edhe Paraguai hap ambasadën në Jerusalem

18 FEJTONKoha, e martë, 22 maj 2018

Nga Anand GOPAL

Falah dhe familja e tij arritën nëHayy al-Xhihad, një lagje e stërba-nuar në Bagdadin perëndimor.Shtëpia e tyre e re kishte para njëdeponi të madhe dhe të hapur, nëmes të së cilës, në mënyrë të pa-shpjegueshme, qëndronte një she-sh lojërash. Shtëpia e re e Abu Lati-fit ishte disa blloqe larg.

Ministria e Brendshme lejoi dja-lin më të madh të Falahut, Salam,që të rifillonte detyrat e tij të polici-së: Për dy javë çdo muaj, ai do tëkthehej në Haditha për të ndih-muar në trajnimin e luftëtarëve fi-snorë. Ndonjëherë, ai shkoi në linjate para për të luftuar ISIS. Djemtë etjerë gjetën punë si punëtorë ditorë.Në ndërrime tetë orësh, ata mbu-shën fino në muret me kalldrëm nëvendet e ndërtimit rreth qytetit. Pasçdo dite rraskapitëse, 13-vjeçari Bas-sim u ulte para televizorit të shihtefilma vizatimorë. Por, atij më shumëi pëlqente të punonte se të shkontenë shkollë. Paguhej 27,000 dinarëirakian në ditë - afërsisht 25 dollarë- dhe përzihej me punëtorë të tjerëtë zhvendosur. Ata flisnin për fqinjëtqë i kishin lënë prapa, ose tregoninthashethemet e vendeve të reja tëndërtimit me pagë më të mirë. Porata kurrë nuk i sollën posterët qëlartësuan martirët shiitë të vrarë nëIrak dhe Siri. "Askush nuk guxonte",më tha Bassim. Mendimet e Fa-lahut u kthyen shpesh në fushat e tijtë elbit, hurmat e datës që hijëzoninshtëpinë e Abu Ammar, garat e Wis-sam dhe Salam nëpër ujin e gjelbërtë Eufratit - një kartografi e humbjes

që kurrë nuk mund të zëvendësohetnga qyteti i tij i ri. Ai dhe Xhemalishpesh flisnin vonë natën, dukeimagjinuar të panjohur që kaloninnëpër shtëpitë e tyre të fëmijërisë.

Për Umm Salamin, mungesa ehapësirës ishte problemi më imadh. "Ishte si një burg," tha ajo."Ne nuk dinim asgjë. Ne po i ndiq-nim vetëm katër muret"... Deri nëprill, Ramadi, kryeqyteti i provincësAnbar, ishte në rrezik të bjerë nëduart e ISIS. Në Bagdad, milicitëShiite - të njohura zyrtarisht si el-Hashd al-Shaabi, "Njësitë Popullo-re të Mobilizimit" - po shumëzohe-shin me çdo fitore të ISIS.Megjithëse shumë prej milicive ki-shin lidhje me Iranin, ato u finan-cuan nga qeveria irakiane dhemorën mbështetje nga ajri ngaSHBA, gjë që bëri që të ligen keq nëluftën kundër ISIS.

Kur Abu Ammar erdhi për vizitënë fillim të prillit, ai ishte i habiturkur pa lagjen që festoi me flamujtë të gjitha ngjyrave. "E pyeta Fa-lahun," kujton ai, "a është kjo miliciae Kombeve të Bashkuara?". Nuk ka-loi shumë kohë kur, në natën e 28

prillit 2015, njeriu në xhinse erdhinë derë dhe u tha të largohen.

Kishte pak për tu paketuar: rro-ba, shtroja, disa jastëkë të hollë, njëfrigorifer, një kazan dhe një filtërportativ uji. Umm Salami gjithash-tu mblodhi fotografitë e saj, të shpë-tuar nga Zweiya. Aty ishte Wissamsi 10 ose 12 vjeç, duke luajtur volej-boll në një fushë. Një tjetër foto-grafi tregonte se si familja ishte ulurme këmbë në një batanije tëbardhë, duke shijuar një piknik nënnjë kulm të palmave.

Pasi kishin mbledhur gjithçkadhe i kishin lënë në oborr, Hassan,djali i tretë i Falahut, u ngjit në çatipër të fjetur nën qiell të hapur mekushëririn e tij Samir, i cili jetonteme Abu Latifin dhe po kalontenatën. Samiri sapo ishte kthyer ngavizita e Abu Ammar në malet kurde,pushimi i parë i 18 viteve të tij, dheudhëtimi e kishte lënë atë me njëshije për të udhëtuar.

Brenda, Umm Salami nuk uvendos pranë Falahut deri pas orës3 të mëngjesit. Kur u zgjua dikur mëvonë, pa një burrë që qëndrontembi të. Ajo thirri dhe Falah u zgjua.

Para se të mund të thoshte diçka,njeriu vuri një armë në të dhe eurdhëroi të qëndronte. Fytyra e nje-riut ishte e mbuluar, dhe mbantepantallona të maskuar dhe çizmelëkure. Umm Salami bërtiti: "Kush jeti?" Dy figura të tjera u shfaqën tek-sa lidhnin duart e Falahut pas sh-pinës së tij. "Askush nuk guxoi tëthoshte asgjë", kujton Umm Sala-mi. "Nuk e dinim se çfarë po ndodh-te. Ata mbyllën sytë e Falahut menjë shtrëngim të verbër dhe i vunërroba në gojë".

Umm Salami u kthye pas doku-menteve të Falahut dhe mori letrënzyrtare të identitetit, që e kishtemarrë nga Policia Federale Irakia-ne. Ua dorëzoi atë te një prej burra-ve, që e shikoi atë dhe e hodhi nëtokë. "Ju jeni policë, por ju jeni ulurkëtu, ndërsa djemtë tanë në Hashd"- lëvizja e milicisë - "po luftojnë nëAnbar?" Umm Salami u përpoq t’itregonte atij se djali i saj më i madh,Salam, ishte në Anbar në atë mo-ment, në luftë kundër ISIS. Por nje-riu nuk e dëgjoi dhe ia ktheu armënnë kokë. "Ju jeni nga Anbar", tha ai."Ju jeni ISIS. Ju jeni terroristë".

Policët shiitë i sollën të gjithëburrat e rritur në dhomën e ndenjesdhe i futën gratë dhe fëmijët në kor-ridorin e poshtëm. Ata grabitënnëpër shtëpi, duke marrë para dhebizhuteri. Nga shkallët, Umm Sala-mi mund të shihte që burrat i rresh-tonin pranë një muri. Burri i sajprapë u ndriçua nga një blic i ka-meras. Pastaj burrat u nxorën ja-shtë. Umm Salami provoi të ndiqtesituatën përmes perdes në oborr.Ndërsa drita e parë në mëngjes ungrit në qytet, ajo pa burrat e jetëssë saj duke u zhdukur nëpër portëne përparme. Pak para se të mbyllej,ajo pa një shikim të shkurtër të dja-lit të saj, Wissam, i cili u hodh nënjë makinë. Pasi ata ishin larguar,ajo arriti te këmisha e saj, ku e kish-te fshehur telefonin. "Duart e miapo dridheshin," tha ajo. "E thirrashtëpinë e Abu Latifit për ndihmë".

Kishte dy, ndoshta tre makina,që bartnin Falahun dhe shtatë bur-rat të tjerë nga familja e tij Sabar-vëllai, djemtë dhe nipërit e tij. Aindjeu që makina bie rreth një cep,të bëjë një kthesë të dytë tëmprehtë, dhe të tërheqë në një nda-lesë të papritur. Ata nuk kishinshkuar shumë larg. Para se të mundtë thoshte diçka, dera u hap dhe aiu hodh nga prapa. "Dil jashtë! Diljashtë! Dil!", bërtiti një militant.Zjarri shpërtheu e ai u rrëzua. Ataishin në oborrin e shkollës dhe mi-litantët po gjuanin mbi to. Ai paWissam të zbriste, pastaj Jamal, dhepastaj Samir. Pastaj gjithçka u errë-sua.

Në vitin 2015, shtatë anëtarë tëfamiljes Sabar të zgjeruar u vranënga militantët shiitë. Kjo është hi-storia e asaj që ndodhi atë natë. KurFalah u zgjua, pa tuba dhe tela dhedëgjoi zhurmën e makinave. AbuAmmar mori dorën dhe i tha se dotë ishte mirë, familja e tij ishte e si-gurt tani. Ata u trajtuan nga mjekët,tha ai, dhe ai do t’i shihte ato së sh-pejti. Por Falahu, i cili nuk mundi tëflasë, nuk tundi kokën por ngriti sh-tatë gishta.

Tre ditë kishin kaluar që nga vra-sja, dhe Abu Ammar u ndje sikur ainuk kishte fjetur aspak. Në mëngje-sin e 29 prillit, ai kishte marrë njëthirrje telefonike nga Abu Latif:Nxënësit kishin gjetur tetë burra -Falah, Jamal, djemtë e tyre dhe Sa-mir-shtrirë në pishina të gjakut nënjë shesh lojërash dhe policia kish-te sjellë Falahun në spital. Abu Am-mar kaloi shtatë orë në Bagdad atëpasdite dhe shkoi direkt në shtë-pinë e Falahut. Kur Umm Salami epa atë, ajo pyeti nëse ai kishtedëgjuar nga Falahu apo djemtë. "Poluftoja", më tha ai. "Nuk e dija si tathosha". Ai vendosi t’i tregonte seburri dhe djemtë e saj ishin arre-stuar dhe së shpejti do të lirohe-shin. (vijon)

Ky shkrim është shkruar ngaAnand Gopal, autor i librit "Asnjë njeri

i mirë mes të gjallëve: Amerika, tale-banët dhe lufta në sytë afgane". Teksti

është botuar në "The Atlantic", ipërkthyer dhe përshtatur nga

"KDPolitik.com".

Në Bagdad, Milicitë Shiite të njohura zyrtarisht si el-Hashd al-Shaabi, poshumëzoheshin me çdo fitore të ISIS. Megjithëse shumë prej milicive kishin lidhje meIranin, ato u financuan nga qeveria irakiane dhe SHBA

FEJTON: FERRI PAS ISIS-IT (7)

Vrasja e refugjatëve nga MILICIA SHIITE

Deri në prill, Ramadi,kryeqyteti i provincësAnbar, ishte në rreziktë bjerë në duart eISIS. Në Bagdad,milicitë Shiite - tënjohura zyrtarisht siel-Hashd al-Shaabi,"Njësitë Popullore tëMobilizimit" - poshumëzoheshin meçdo fitore të ISIS.Megjithëse shumëprej milicive kishinlidhje me Iranin, ato ufinancuan nga qeveriairakiane dhe morënmbështetje nga ajringa SHBA, gjë që bëriqë të ligen keq nëluftën kundër ISIS

|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||

19SPORTKoha, e martë, 22 maj 2018

Shkup, 21 maj – Skuadra e Shkën-dijës dhe FC Shkupi, kanë qenëskuadrat të cilat e kanë shënuarjavën e fundit të Ligës së parë fut-bollistike të Maqedonisë. Kuqe-zinjtë në prani të 15 mijë shikuesvemorën trofeun dhe rikthyen atë nëTetovë pas shtatë vitesh pritje.Cekim, titullin e parë kuqezinjtë efituan në sezonin 2010/11. Ndry-she, këtë sezon të përzgjedhurit etrajnerit Qatip Osmani kanë qenësuperior, duke e mbyllur sezoninme 29 ndeshje të fituara, trehumbje dhe katër barazime, ndër-sa pas fitores ndaj Pelisterit me 4-0, e kaloi kuotën e 100 golave. Metë përfunduar ndeshja, spektaklifilloi si në fushë, poashtu edhe në

tribuna, ndërsa e njëjta më pasvazhdoi në sheshin në Tetovë.Ndërkaq, KF Shkëndija këtë sezondo të na përfaqësojë në garat eLigës së Kampionëve, ku së shpej-ti pritet ti mësojë kundërshtarët.

Festë ka pasur edhe në Çair, kuFC Shkupi me fitoren e thellë ndajrivalit të madh Vardarit prej 4-1, kahedhur një hap tepër të rëndësi-shëm drejt pjesëmarrjes në kuali-fikimet e Liga Evropës.

Bardhekaltërit renditet në vendine katërt dhe në rast se Shkëndijaarrin të fitojë Kupën ndaj Pelisterit,atëherë skuadra shkupjane do tëluajë në Ligën e Evropës. Cekim,herën e fundit Shkupi (ish-SllogaJ.) ka qenë pjesë e garave evropia-ne para 14 viteve. Dhe kjo nuk kamundur të mos shënohet me njëfestë nga tifozët e saj “Shvercerat”,të cilët ishin edhe më të lumturduke marr parasysh mposhtën ri-

valin e tyre të madh Vardarin. Në fund, të përmendim edhe

atë se Pelisteri dhe “Skopje” janëskuadrat të cilat nuk arritën tëmbijetojnë në elitën e futbollitvendor dhe nga sezoni i ri do tëjenë pjesë e Ligës së dytë, ndërsaPobeda do të jetë skuadra e cilaqëndrimin e saj në Ligën e parë dota kërkojë nëpërmjet balotazhit,ku do të pret fituesin e përballjesmes Gostivarit dhe Borecit. (B.K.)

Panuçi lë jashtëSadikun Kristian Panuçi ka gati listën elojtarëve, të cilët do të grumbul-lojë për dy miqësoret me Ko-sovën dhe Ukrainën. Tekniku ita-lian ka vendosur të lërë jashtëArmando Sadikun, ndërsa kaftuar për herë të parë Sindrit Gu-rin dhe Egzon Binakun, mbrojtësi majtë i suedezëve të Malmes.Gjithashtu janë rikthyer nëskuadër edhe sulmuesit, Arman-do Vajushi dhe Rej Manaj, qënuk grumbulloheshin prej disakohësh. Shqipëria do të luajë meKosovën më 29 maj në Zvicërdhe më 3 qershor me Ukrainën.Lista e plotë e Panuçit: Portë: Be-risha, Strakosha, Hoxha;Mbrojtje: Hysaj, Lika, Gjimshiti,Ajeti, Veseli, Mavraj, Binaku, Me-molla; Mesfushë: Ramadani,Qaka, Ndoj, Lilaj, Roshi, Lenjani,Vajushi, Gavazaj; Sulm: Abazaj,Manaj, Balaj, Cikalleshi, Guri

“Lumë” ofertash për JanuzajnRikthehen zërat e merkatos për Adnan Januzaj. Pas njësezoni pozitiv me Real Sosiedad ku në 34 ndeshje shënoi4 gola për fantazistin me origjinë shqiptare kanë mbër-ritur disa oferta nga Italia dhe Anglia dhe është vetë loj-tari që e pohon. Januzaj deklaroi se ditët e fundit ështëkontaktuar nga disa klube të cilat nuk i bëri të ditur porshtoi se nuk do ta kishte problem të qëndronte me eki-pin bask për 2-3 sezone të tjera. Sipas Januzaj në një ekiptë tillë ai ka mundësi të vazhdojë rritjen si lojtar dhe tëzbresë në fushë rregullisht ndaj dhe qëndrimi duketopsioni më i mirë për momentin.

Kur Valon Berisha shënon dhe fillontë festojë golin, ai hap krahët e tij paragjoksit, sikur në një ekstazë, përhap gi-shtërinjtë dhe lëviz duart ngadalë e paproblem, ashtu si krahët, lart e poshtë.Gjesti i kujton krahët e një shqiponje.Një shqiponjë, si ajo e zeza me njësfond të kuq, e cila, gjithashtu, zbuku-ron flamurin shqiptar. Prindërit e ValonBerishës janë nga Kosova dhe u arrati-sën në Skandinavi para lindjes së djalit.“Shtëpi do të thotë familje për mua, –thotë ai. – Në zemër, ajo është gjith-monë afër meje, sepse pa mbështetjene saj, unë nuk do të isha aty ku jam sot”.Një nga tregimet prapa “mrekullisë sëSalzburgut” të mirënjohur është edheajo e motorit të mesfushës, Valon Beri-sha. Është historia e një ish-fëmije re-fugjat, që nga kushtet modeste, shumëtë pasigurta, tani është gati për të push-tuar botën shumë të madhe të futbol-lit. I angazhuar nga klubi norvegjez,Viking Stavanger, gjashtë vite më parë,Berisha, tani 25 vjeç, është zhvilluar nënjë nga lojtarët më të qëndrueshëmnë Budesligën Austriake, si pjesë e Red

Bull Salzburg. Por, pasi klubi i Mate-shitz (pronari i RedBull) marshoi derinë gjysmëfinale të Ligës së Evropës,klubet më të mira, të tillë si Liverpuli,apo të tjerë nga Gjermania dhe Italia,u bënë të vetëdijshëm për lojtarin tek-nik. Nëse tarifa e transferimit është elartë, atëherë një ndryshim joshës përlojtarin dhe klubin në merkaton everës është i sigurt. Berisha është loj-

tari i huaj me më shumë ndeshje nëekipin e Salzburgut, me 167 të tilla. 5herë kampion radhazi dhe fitues i 4Kupave të Austrisë radhazi. 2 herë“Lojtari i Vitit” në Kosovë. Berisha zbu-lon edhe një fakt tjetër. Ai nuk do tëjetë pjesë e Kosovës në miqësoret eradhës, njëra prej të cilave ndaj Sh-qipërisë, në tokën zvicerane, sepseështë i dëmtuar në kavilje.

PËRFUNDOI SEZONI FUTBOLLISTIK NË LIGËN E PARË

Festë e madhe në Tetovë,Shkupi drejt Evropës

Vetëm pas rikthimit tëQatip Osmanit nëulësen e trajnerit, ekipitetovar arriti që taripërsëritë suksesin esezonit 2010/2011, kurpër herë të parë nëhistori të saj, u shpallkampion i Maqedonisë

LISTË ME SURPRIZA ERISI PËR DY NDESHJETMIQËSORE

Berisha, “shqiponja” që po çmendAustrinë drejt një klubi të madh

///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

20 MARKETINGKoha, e martë, 22 maj 2018

Në bazë të nenit 156, 157, 158, 159, 160 dhe 161 të Ligjit për mbrojtje shëndetësore (Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë nr. 43/12, 145/12, 87/13, 39/14, 43/14, 10/15, 154/15, 192/15, 17/16 dhe 37/16), nenit 22 dhe nenit 23 të Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 74 të datës 08.05.2015), Pëlqimit për punësim nga Ministria e financave nr. 22-1865/2 të datës 23.02.2018, Vendimit për publikim të shpalljes publike nr. 04-204/1 të datës 18.05.2018 nga U.D Drejtori i IPSH Instituti për shëndet publik – Prilep, publikohet

SHPALLJE PUBLIKE për punësimin e punëtorëve për kohë të pacaktuar

1. IPSH Instituti për shëndet publik – Prilep ka nevojë për punësim të:

1. Doktorë të medicinës për kohë të pacaktuar – 2 (dy) realizues

2. Kandidatët duhet ti plotësojnë kushtet e përgjithshme të vërtetuara me Ligjin për mbrojtje shëndetësore: - të jetë shtetas i RM, - të jetë i moshës së rritur, - të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore, dhe - të mos je të shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose

detyrës

3. Përveç kushteve të përgjithshme të vërtetuara me ligj kandidatët duhet ti plotësojnë edhe kushtet e posaçme në vijim: Për kandidatin nën pikën 1.1 -Arsim sipëror të mbaruar me së paku 240 kredi sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar të Fakultetit të medicinës, -provim të dhënë profesional, -licencë për punë, -me ose pa përvojë pune.

4. Orari i punës është 40 orë në javë, 8 orë pune në ditë, prej ora 07:30 deri në ora 15:30

5. Neto pagesa fillestare për Doktor të medicinës është 25.960,00 denarë.

6. Me fletëparaqitjen kandidatët janë të obliguar ti dorëzojnë dokumentet në vijim:

- fletëparaqitje me të dhëna për kontakt -biografi të shkurtë (CV) -dëshmi për njohje të gjuhës së huaj (angleze, frënge ose gjermane) - certifikatë të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter -certifikatë të mjekut jo më të vjetër se 6 muaj, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter - certifikatë se nuk është shqiptuar ndalesë e plotfuqishme për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter -certifikatë – diplomë për fakultet të mbaruar të medicinës, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter -certifikatë për provim të dhënë profesional, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter - licencë për punë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter). 7. Afati për paraqitje në shpalljen publike është 5 (pesë) ditë pune nga dita e publikimit.

8. Dokumentacioni i dorëzuar pas afatit, i pakompletuar dhe i parregulluar nuk do të merret parasysh nga ana

e komisionit për selektim të kandidatëve.

9. Pas selektimit të realizuar të kandidatëve të paraqitur të cilët i plotësojnë kushtet nga shpallja publike, do të realizohet provim kualifikues në pajtim me nenin 160 nga Ligji për mbrojtje shëndetësore.

10. Fletëparaqitja së bashku me dokumentacionin e tërësishëm të nevojshëm dhe telefoni për kontakt të

dorëzohen deri në IPSH Instituti për shëndet publik – Prilep, rr. Oktomvriska pn, përmes postës ose në arkivin e IPSH Instituti për shëndet publik – Prilep me shenjë për Shpallje publike për punësim.

IPSH Instituti për shëndet publik – Prilep

Në bazë të nenit 116 paragrafi 1 alineja 5 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 23/13, 12/14, 44/14, 144/14, 10/15, 25/15, 150/15, 192/15, 27/16, 163/17 dhe 21/18 dhe nenit 35 paragraf 1 alineja 6 të Statutit të Institucionit publik komunal për fëmijë – Çerdhja për fëmijë “Aco Karamanov” - Radovish, ndërsa në pajtim me Vendimin nr. 09-34/43 të datës 03.05.2018 për fillim të procedurës për publikim të shpalljes publike dhe realizim të procedurës për zgjedhje të drejtorit në Institucionin publik komunal për fëmijë – Çerdhja për fëmijë “Aco Karamanov” – Radovish, të sjellë nga kryetari i komunës së Radovishit, Këshilli drejtues i IPKÇF “Aco Karamanov” -Radovish, publikon

SHPALLJE PUBLIKE Për zgjedhje të drejtorit të IPKÇF “Aco Karamanov” -Radovish

Për drejtor të çerdhes publike për fëmijë mund të emërohet, gjegjësisht të zgjidhet personi i cili krahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj dhe kushteve të përcaktuara në nenin 142 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve është me arsim sipëror (me 240 kredi të arritura sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar) dhe përmbushë kushtet e përcaktuara në nenin 136 të Ligjit për mbrojtje të fëmijëve për edukator, për punëtor profesional, për bashkëpunëtor profesional, person me fakultet të mbaruar filologjik – program studimor mësimor dhe studime specialistike për pedagogë parashkollor, jurist, sociolog dhe ekonomist me arsim sipëror (me 240 kredi të arritura sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar) dhe minimum pesë vjet përvojë pune pas diplomimit, posedon një prej certifikatave të njohura ndërkombëtarisht ose certifikatë për njohje aktive të gjuhës angleze jo më të vjetër se pesë vjet TOEFEL IBT – së paku 74 pikë, IELTS – së paku 6 pikë, ILEC (Cambridge English:Legal) – së paku niveli 2, FCE (Cambridge English:First) – të dhënë, BULATS – së paku 60 pikë, gjegjësisht APTIS – së paku niveli B2 dhe posedon licencë valide për drejtor të institucionit për fëmijë Së bashku me fletëparaqitjen kandidatët duhet të parashtrojnë edhe dokumentet në vijim: -diplomë për arsim të mbaruar: -certifikatë të shtetësisë: -certifikatë të mjekut: -vërtetim për përvojë të punës: -certifikatë se nuk i është shqiptuar dënim me vendim të plotfuqishëm gjyqësor me çka është dënuar me vepër penale për dhunë familjare, marrje të personit të mitur, moskujdes ose keqpërdorim të personit të mitur, ose abuzim farefisnor, për vepër penale të grupit të veprave kundër lirisë gjinore, pavarësisht të sanksionit të shqiptuar dhe tek i cili në pajtim me ligjin është përcaktuar sjellje diskriminuese, -certifikatë se nuk i është shqiptuar masë për siguri, ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë oe detyrës ose sanksion kundërvajtës -licencë për drejtor të institucionit për fëmijë. Kandidati për drejtor të institucionit publik për fëmijë obligohet të parashtrojë edhe program për punë të çerdhes për fëmijë. Kushtet për parashtrim të certifikatës së njohur ndërkombëtarisht ose certifikatës për njohje të gjuhës angleze jo më të vjetër se pesë vjet do të aplikohen prej më 1 shtator 2018. Kandidati i cili do të zgjidhet për drejtor obligohet të përmbushë kushtin për njohje të gjuhës angleze më së voni në afat prej 1 viti duke konsideruar nga data 01.09.2018. Drejtori zgjidhet gjegjësisht emërohet për periudhë prej 4 vjet. Shpallja zgjatë tetë ditë nga dita e publikimit në shtypin ditor. Zgjedhja do të realizohet nga ana e kryetarit të komunës në afat prej 15 ditëve nga dita e marrjes së propozimit nga Këshilli drejtues. Dokumentet e nevojshme të parashtrohen deri te Këshilli drejtues i IPKÇF “Aco Karamanov” - Radovish, rr. “Aco Karamanov” nr. 54, me shenjë “për shpallje publike për zgjedhje të drejtorit”. Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të merren parasysh.

Këshilli drejtues, Kryetar,

M. Janeva

Në bazë të neneve 156, 157, 158, 159, 160 të Ligjit për sigurim shëndetësore ("Gazeta Zyrtare e Republikës sëMaqedonisë " nr. 43/12, 145/12, 87/13, 39/14, 43/14, 10/15, 154/15, 192/15, 17/16 dhe 37/16), Pajtueshmërinë përpunësim nga Ministria e financave numër 18 13179/2 të datës 02909.2016, Vendimit për publikim të shpalljes publikenr. 02 337 të datës 21.05.2018 u.d Drejtor i IPSH Spitali i përgjithshëm Kavadar, publikon

SHPALLJE PUBLIKEpër punësim

1. IPSH Spitali i përgjithshëm Kavadar ka nevojë për punësim të:1.1 doktorë të medicinës për kohë të pacaktuar 5 (pesë) kandidatë për dërgim në specializim në sferat në vijim:

Kirurgji e përgjithshme 1 kandidat Anesteziologji dhe reanimacion 2 kandidatë Ortopedi 1 kandidat Pediatri 1 kandidat

1.2 – farmaceut i diplomuar – një kandidat

2. Kandidatët duhet ti plotësojnë kushtet e përgjithshme të parapara me Ligjin për sigurim shëndetësor:të jetë shtetas i RM,të jetë i moshës së rritur,të ketë aftësi të përgjithshme shëndetësore dhetë mos je të shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës.

3. Krahas kushteve të përgjithshme nga pika 2 të përcaktuara me ligj kandidatët për:3.1 Doktor i diplomuar i medicinës duhet të përmbush kushtet e posaçme në vijim:arsim sipëror të mbaruar (VII/1) ose 300 kredi sipas SETK pranë Fakultetit të mjekësisë3.2 Farmaceuti i diplomuar duhet të përmbush kushtet e posaçme në vijim arsim sipëror të mbaruar (VII/1) ose 300kredi sipas SETK pranë Fakultetit të farmacisë.Provim të dhënë profesionalLicencë për punëMe dhe pa përvojë pune.

4. Orari javor i punës është 40 orë. Pagesa fillestare e doktorëve të diplomuar të medicinës dhe farmaceutit tëdiplomuar është 25.969,00 denarë.5. Së bashku me fletëparaqitjen kandidatët për Doktor të diplomuar të medicinës dhe Farmaceut të diplomuarobligohen që të parashtrojnë dokumentet në vijim:Fletëparaqitje me të dhënat për kontakt dhe gjuhë të zgjedhur ndërkombëtare të cilin do ta japë kandidati (angleze,

gjermane ose frënge)Biografi të shkurtë (CV)Diplomë me suksesin mesatarCertifikatë të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë origjinal ose kopje të vërtetuar në noterCertifikatë nga mjeku jo më të vjetër se 6 muaj origjinal ose kopje të vërtetuar në noterCertifikatë se nuk i është shqiptuar me vendim të plotfuqishëm ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose

detyrës, origjinal ose kopje të vërtetuar në noterCertifikatë për fakultet të mbaruar të medicinës për doktorët e diplomuar të medicinës dhe fakultet të mbaruar tëfarmacisë për vendin e punës farmaceut i diplomuar, në origjinal ose kopje të vërtetuar në noterCertifikatë për provim të dhënë profesional, origjinal ose kopje të vërtetuar në noterLicencë për punë, origjinal ose kopje të vërtetuar në noter.

6. Afati për paraqitje në shpalljen publike është 7 (shtatë) ditë pune nga dita e publikimit.

Dokumentacioni jo në kohë, i pakompletuar dhe pa rregulluar nuk do të jetë lëndë e shqyrtimit nga ana e komisionitpër selektim të kandidatëve.

7. Pas selektimit të realizuar të kandidatëve të paraqitur nga pika 3 të cilët i përmbushin kushtet në pajtim me shpalljenpublike, do të realizohet provim kualifikues në pajtim me nenin 160 të Ligjit për sigurim shëndetësor.8. Fletëparaqitja së bashku me tërë dokumentacionin e nevojshëm dhe telefoni për kontakt, të parashtrohen deri nëIPSH Spitali i përgjithshëm Kavadar rr. Shishka nr. 35 përmes psotës ose në arkivin e IPSH Spitali i përgjithshëm Kavadar,me shenjë për Shpallje publike për punësim.

IPSH Spitali i përgjithshëm Kavadar

Në bazë të nenit 166, 176, 217 paragrafi 2 dhe 227 të Ligjit për arsim sipëror (Gazeta Zyrtare e RM nr. 82/2018); nenit 9, 10 dhe 13 të Rregullores për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë-doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup (Fletorja universitare nr. 274/2013 – tekst i pastruar) dhe nenit 46 të Rregullores për organizimin e brendshëm dhe punën e Fakultetit Pedagogjik “Shën Kliment Ohridski” në Shkup në përbërje të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, dekani i Fakultetit pedagogjik “Shën Kliment Ohridski” në Shkup, publikon

KONKURS Për zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-shkencor

1. Publikohet konkurs për zgjedhje të një mësimdhënësi në të gjitha titujt mësimor-

shkencor, nga sferat: 1.1. Metodika e artit figurativ, për lëndët: - Bazat e artit figurativ dhe Arti figurativ me metodikë (lëndët e domosdoshme për grupin

studimor Edukimi parashkollor për mësimin në gjuhën maqedonase) dhe - Bazat e artit figurativ dhe Arti figurativ me metodikë (lëndët e domosdoshme për grupin

studimor Mësim klasor për mësimin në gjuhën maqedonase); 1.2. Teatrologji për lëndën: - Kukullat dhe skenografia (lëndë zgjedhore për grupin studimor Edukim parashkollor dhe

Mësim klasor për mësimin në gjuhën maqedonase); 1.3. Pikturim dhe vizatim, për lëndën: - Teknikat e pikturimit dhe vizatimit të artit figurativ (lëndë zgjedhore për grupet studimore

Mësim klasor dhe Edukim parashkollor, për mësimin në gjuhën maqedonase) dhe 1.4. Krijim për lëndën: - Punëtori kreative e artit figurativ (lëndë zgjedhore për grupet studimore Mësim klasor

dhe Edukim parashkollor, për mësimin në gjuhën maqedonase). 2. Kandidatët të cilët do të paraqiten në Konkurs duhet të përmbushin kushtet e

përgjithshme nga Ligji për arsim sipëror (Gazeta Zyrtare e RM nr. 82/2018), si dhe kushtet në pajtim me kriteret ekzistuese të dhëna në Rregulloren për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues dhe asistentë-doktorantë të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup (Fletorja universitare nr. 274/2013 – tekst i pastruar).

Kandidatët të cilët do të konkurrojnë duhet të parashtrojnë: - fletëparaqitje; - biografi të shkurtë, me fotokopje të vendimit për zgjedhje në titull nëse kanë zgjedhje të mëhershme në titull; - diplomë për shkallën e arritur shkencore doktor shkence nga sfera shkencore për të

cilën zgjidhet; - formular të plotësuar ndaj raportit për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor,

mësimor-profesional dhe bashkëpunues, që mund të merret në arkivin e Fakultetit; - Deklaratë për përmbushje të kushteve të përgjithshme dhe të posaçme për vendin e

punës dhe listë të punimeve të publikuara të recensuara shkencore në publikime shkencore referente, në 5 vitet e fundit para publikimit të shpalljes për zgjedhje dhe

- certifikatë të shtetësisë. Fletëparaqitjet e kandidatëve parashtrohen të rekomanduara përmes postës ose në

arkivin e Fakultetit, në afat prej 8 ditëve duke konsideruar nga dita e publikimit të Konkursit në shtypin ditor..

Kandidati i zgjedhur do të lidhë marrëdhënie pune për kohën që do të zgjidhet.

Dekan Prof. d-r Emil Sulejmani

21SPORTKoha, e martë, 22 maj 2018

Urgjentisht shitet shtëpi në rr. Pere Toshev nr. 30 - Xhon Kenedi, Shkup me sipërfaqeprej 140 m2 oborr dhe 116m2 objekt banimi. Kontakt telefoni 072/643 093

REPUBLIKA E MAQEDONISËUniversiteti “Shën Kirili dhe Metodi” – Shkup

Fakulteti për elektroteknikë dhe teknologji informatike

Në bazë të nenit 172 dhe 176 të Ligjit për arsim sipëror (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 82/2008, 103/2018) dhe vendimeve 02-1005/7, 02-1005/9, 02-1005/10 dhe 02-1005/11 të këshillit mësimor-shkencor të NNS të datës 16.05.2018, si dhe nenit 51 të Rregullores për marrëdhëniet e brendshme dhe punën e Fakultetit për elektroteknikë dhe teknologji informatike në përbërje të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” në Shkup, dekani i Fakultetit për elektroteknikë dhe teknologji informatike ka sjellë vendim për publikim

KONKURS Për zgjedhje në thirrje mësimore-shkencore:

Publikohet konkurs për zgjedhje të gjitha titujt mësimor – shkencor për lëndët në sferën mësimore – shkencore:

1. 20409 –matjet dhe instrumentet dhe 21300 metrologjia, 2. 10900-matematika 3. 20206-elektromagnetika 4. 20300-rrjetet dhe sistemet elektroenergjetike.

Kushtet: Kandidatët, krahas kushteve të përgjithshme, duhet të plotësojnë edhe kushtet e posaçme të parapara me Ligjin për arsim sipëror, Rregulloren për kriteret dhe procedurën për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, shkencor, mësimor-profesional dhe bashkëpunues të Universitetit “Shën Kirili dhe Metodi” dhe akteve të tjera të Universitetit dhe Fakultetit. Së bashku me kandidatët duhet të parashtrojnë: dokumente për arsim të mbaruar, biografi të shkurtë, formular të plotësuar ndaj raportit për zgjedhje në titujt mësimor-shkencor, Deklaratë për përmbushje të kushteve të përgjithshme dhe të posaçme nga vendi i punës, listë për punimet profesionale dhe shkencore, nga një kopje të punimeve, vërtetim për njohje të gjuhës së huaj dhe certifikatë të shtetësisë.

Orari i punës është në pajtim me orarin e orëve në semestër, ndërsa pagesa bazë varet nga angazhimi mësimor në semestër. Mësimdhënësit e zgjedhur themelojnë marrëdhënie pune për kohën që anë zgjedhur.

Fletëparaqitjet me dokumentet e kompletuara parashtrohen përmes arkivit të Fakultetit, ose përmes postës në adresën rr. Rugjer Boshkoviq 18 – Shkup.

Konkursi zgjatë 8 ditë nga dita e publikimit. Nga FETI

SHFK “Metodi Mitevski – Brico” – Llozovë në pajtim me nenin 22 dhe nenin 23 të Ligjit për marrëdhënie pune, (Gazeta Zyrtare e RM nr. 167/2015 (teksti i pastruar)) dhe Ligjit për të punësuarit në sektorin publik nenin 20-g dhe 20-d (Gazeta Zyrtare e RM nr. 27/14, 199/14, 27/16), publikon:

SHPALLJE PUBLIKE Për pranim të punëtorëve për kohë të pacaktuar të punës për vendet e punës në vijim:

1 mjeshtër – menaxhues të kazanëve për ngrohje në SHP “M.M Brico” f. Llozovë Kandidatët duhet të përmbushin kushtet nga neni 9 i Rregullores për organizim dhe sistematizim të punëve dhe detyrave të punës së punëtorëve në SH.F “M.M. – Brico” dhe të parashtrojnë dokumentet bë vijim:

1. Dëshmi për arsimin e mbaruar përkatës (origjinal ose kopje të vërtetuar në noter); 2. Certifikatë të shtetësisë; 3. Certifikatë se nuk është i dënuar; 4. Certifikatë të mjekut, pas pranimit të kandidatit; 5. Licencë si menaxhues të kazanëve për ngrohje. Shpallja zgjatë pesë (5) ditë pune duke konsideruar nga dita e publikimit në shtypin ditor.

Zgjedhjen do ta realizojë Drejtori në afat prej 15 ditëve nga dita e përfundimit të shpalljes. SH.F “M.M. – Brico”

Llozovë

Në bazë të nenit 33 të Ligjit për veprimtari shkencore-hulumtuese (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 46/08; 103/08; 24/11; 80/12; 24/13; 147/13; 41/14; 25/15; 154/15; 30/16), nenit 22 paragrafi 3 të Ligjit për marrëdhënie pune (“Gazeta Zyrtare e RM” nr. 167/2015), nenit 30 të Statutit të IPSH Instituti për kulturë të vjetër sllave – Prilep dhe Vendimit të Këshillit të Institutit nr. 02-172/4 të datës 21.05.2018, publikohet

KONKURS PUBLIK Për zgjedhje të DREJTORIT të Institutit

Kandidatët e paraqitur duhet të plotësojnë kushtet të përcaktuara në nenin 33 të Ligjit për veprimtari shkencore-hulumtuese dhe

nenit 30 të Statutit të Institutit, gjegjësisht: - të kenë titull shkencor gjegjësisht mësimor-shkencor; - të jenë punëtorë të theksuar shkencor nga fusha e veprimtarisë së Institutit; - të posedojnë aftësi për organizim; Së bashku me fletëparaqitjen, kandidatët janë të obliguar që të dorëzojnë dokumentet në vijim: - Diplomë (Certifikatë) për doktorë të shkencave nga fusha e veprimtarisë së Institutit; - Vendim për zgjedhje në titull shkencor gjegjësisht mësimor-shkencor nga fusha e veprimtarisë së Institutit; - Biografi me Bibliografi për punimet e publikuara ose të recensuara: - Program për punën e Institutit në periudhën mandatare. Konkursi do të zgjatë 10 ditë pune nga dita e publikimit në gazetat ditore. Fletëparaqitjet së bashku me dokumentet e kërkuara të dorëzohen në adresën e Institutit “Kiçevsko xhade” pn Fahu postal 162

Prilep me shenjë “për konkurs publik” ose personalisht në arkivin e Institutit. UD. DREJTOR

D-r Branisllav Risteski

Në bazë të nenit 126 paragrafi 1 pika 7, 8 dhe 9, 128 paragrafi 3 dhe nenit 132 pargrafi 5 i Ligjit për arsim fillor (“Gazeta Zyrtare e Republikës së Maqedonisë” nr. 103/2008, 33/10, 116/10, 156/10, 18/11, 42/11, 51/11, 6/12, 100/12, 24/13, 41/14, 116/14, 135/14, 10/15, 98/15, 145/15, 30/16, 127/16, 67/17 dhe 64/18), nenit 75 paragrafi 1 pika 8, nenit 77 dhe 80 të Statutit të, Këshilli i shkollës së Shkollës fillore “Josip Broz Tito” në fshatin Zhirovnicë, komuna Mavrovë dhe Rostushë, publikon:

SHPALLJE PUBLIKE PËR ZGJEDHJE TË DREJTORIT TË SHKOLLËS

Kushtet:

Për drejtor të shkollës fillore mund të zgjidhet personi Shtetas i Republikës së Maqedonisë i cili ka së paku arsim sipëror dhe i cili përmbushë kushtet për mësimdhënës ose bashkëpunëtor profesional në shkollë fillore dhe nëse ka së paku pesë vjet përvojë pune në punë edukativo-arsimore, provim të dhënë për drejtor, në momentin e emërimit me vendim të plotfuqishëm gjyqësor nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion kundërvajtës ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës, të ketë të dhënë testin psikologjik dhe testin për integritet.

Kandidatët së bashku me fletëparaqitjen dhe dokumentacion të kompletuar, duhet të parashtrojnë edhe program për punë për periudhë prej katër vjet

Shpallja zgjatë 8 ditë nga dita e publikimit në shtypin ditor. Zgjedhja do të realizohet në afat prej 30 ditëve nga dita e publikimit të shpalljes në mjetet e informimit. Lutjet me të gjitha dokumentet të parashtrohen në adresën:

Shkolla fillore “Josip Broz Tito” 1255 fshati Zhirovnicë Dokumentet e pakompletuara dhe të parashtruara pas afatit nuk do të merren parasysh.

SHF “Josip Broz Tito” f. Zhirovnicë

Këshilli i shkollës – Kryetar, Anife Elezoska

Në bazë të nenit 126 paragrafi 1 pika 7, nenit 128 pika 3 dhe nenit 132 të Ligjit për arsim fillor (Gazeta Zyrtare e RM nr. 103/2008, 33/10, 116/10, 156/10, 18/11, 56/12, 100/12, 24/13, 14/14, 41/14, 116/14, 135/14, 10/15, 98/15, 145/15, 30/16, 127/16 dhe 67/17), nenit 8 të LMP, ndërsa në lidhje me Vendimin e Kryetarit të komunës së Karbincit numër 09-678/1 të datës 21.05.2018, Këshilli i shkollës së SHFK “Strasho Pinxhur” – Karbinci më datë 21.05.2018 publikon:

SHPALLJE PUBLIKE

PËR ZGJEDHJE TË DREJTORIT TË SHFK “Strasho Pinxhur” – KARBINCI

Kandidatët krahas kushteve të përgjithshme të përcaktuara me ligj duhet të përmbushin edhe kushtet e posaçme në vijim, në pajtim me Ligjin për arsim fillor: 1. Të kenë të mbaruar arsimin sipëror (me 240 kredi të arritura sipas SETK ose shkallë të VII/1 të mbaruar); 2. Të përmbushin kushtet për mësimdhënës ose bashkëpunëtor profesional në shkollë fillore. 3. Të kenë së paku 5 (pesë) vjet përvojë pune në punë edukativo-arsimore; 4. Të kenë të dhënë provim të dhënë për drejtor në shkollë fillore;

5. Në momentin e emërimit me vendim të plotfuqishëm gjyqësor nuk i është shqiptuar dënim ose sanksion për kundërvajtje ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës. 6. Të jenë shtetas i Republikës së Maqedonisë; 7. Kandidatët në pajtim me nenin 128, paragrafi 6 të Ligjit për arsim fillor (Gazeta Zyrtare e RM nr. 103/2008, 33/10, 116/10, 24/13, 14/14,41/14, 116/14, 135/14, 10/15,98/15, 156/10, 18/11, 51/11, 6/12, 100/12, 145/15 , 30/16, 127/16 dhe 67/17), të mos jenë të emëruar në funksionin drejtor i shkollës “Strasho Pinxhur” Karbincë, në dy mandate. 8. Të kenë të dhënë test psikologjik dhe test për integritet.

Kandidatët duhet të parashtrojnë dokumentet në vijim në origjinal ose kopje të vërtetuar në noter: 1. Fletëparaqitje; 2. Diplomë për arsim sipëror të mbaruar; 3. Vërtetim për përvojë të punës prej së paku 5 (pesë) vjet në institucion edukativo-arsimor të verifikuar nga ana e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës; 4. Certifikatë për provim të dhënë për drejtor në shkollë fillore; 5. Certifikatë të shtetësisë së Republikës së Maqedonisë; 6. Program për punë për periudhë prej 4 (katër) vjet; 7. Vërtetim se nuk i është shqiptuar sanksion kundërvajtës ndalesë për kryerje të profesionit, veprimtarisë ose detyrës jo më të vjetër se 30 ditë nga dita e publikimit të shpalljes. 8. Dokument për test të dhënë psikologjik dhe test për integritet.

9. Certifikatë të mjekut për gjendjen e përgjithshme shëndetësore Orari i punës është 40 orë në javë në një ndërrim prej ditës së hënë deri ditën e premte prej ora 07:30 – 15:30. Mandati i drejtorit është me

kohëzgjatje prej 4 vjet. Për punën e realizuar do të pranojë pagë fillestare në shumë prej 28.266, denarë.

Shpallja publike zgjatë 8 (tetë) ditë pune dhe fillon të rrjedhë nga dita e ardhshme e ditës së publikimit. Afati në të cilin do të realizohet zgjedhja është 30 ditë nga dita e publikimit të shpalljes.

Zgjedhja e kandidatëve do të realizohet në pajtim me dispozitat nga neni 128 dhe neni 132 të Ligjit për arsim fillor (Gazeta Zyrtare e RM nr. 103/2008, 33/10, 116/10, 156/10, 18/11, 51/11, 6/12, 100/12, 24/13, 14/14, 41/14, 116/14, 135/14, 10/15, 98/15, 145/15, 30/16, 127/16 dhe 67/17). Anëtarët e Këshillit të shkollës dhe përfaqësuesi i Byrosë për zhvillim të arsimit kryen intervistë me kandidatët të cilët i përmbushin kushtet për drejtor. Dokumentet e nevojshme të parashtrohen deri në Këshillin e shkollës së SHFK “Strasho Pinxhur” Karbinci, 2207 Karbinci ose në arkivin e shkollës.

Dokumentet e pakompletuara dhe të dorëzuara pas afatit nuk do të shqyrtohen. Këshilli i shkollës së SHFK “Strasho Pinxhur” Karbinci

Kryetar Viktorija Andova Gollubova

Trajneri i Mançester Sitit, PepGuardiola, e ka bërë Eden Hazardpërparësinë e tij absolute nëmerkaton e kësaj vere, thotë “DailyStar”. Pavarësisht fitores së titullittë Premier Ligës në sezonin 2017-2018, trajneri është i gatshëm tëpërforcojë sulmin e tij me yllin eÇellsit. Por, Hazard nuk do të jetë i

lirë, por kushton 100 milionë eurodhe pagë javore 300.000 euro, çkaduhet për të hyrë në negociata me

“Blues” dhe vetë belgunndërkombëtar. Nëse kjo ndodh,atëherë do të thyhej rekordi i tran-

sferimeve në Premier Ligë. Hazardka edhe dy vite të mbetura në kon-tratën e tij me Çellsin dhe ka qenë

i lidhur ngushtë me një lëvizjedrejt Real Madridit, por edhe ParisSen Zhermen është në gjueti përtë. Por, ish-trajneri i Barcelonës,Guardiola, dëshiron t’i mundë ri-valët e tij të vjetër në këtë rast,duke e kthyer Hazardin në krye-transferimin e verës. Belgu ishtenë formë mahnitëse për të ndih-muar ekipin e tij, që të mundëMançester Junajtedin në “Ëem-bley”, të shtunën, për të fituar “FACup”. Ai shënoi golin e fitores menjë penallti. Por, 27 vjeçari ka refu-zuar të zotohet për të ardhmen e tijafatgjatë te “Blues”, pas një sezonikryesisht frustrues në “StamfordBridge”. Vetë ai është në dijeni tëinteresit të fortë të Pep Guardiolës.Guardiola nuk ka ndërmend tëbëjë përforcime me shumicë këtëverë, ndaj u ka thënë bosëve të klu-bit se dëshiron dy lojtarë të klasitbotëror. Hazard është një prej tyre,me Guardiolën duke e parë atë sizëvendësim afatgjatë për DavidSilva.

Guardiola përgatit ofertëne çmendur për Hazardin

Guardiola nuk kandërmend të bëjëpërforcime me shumicëkëtë verë, ndaj u kathënë bosëve të klubitse dëshiron dy lojtarë tëklasit botëror. Hazardështë një prej tyre, meGuardiolën duke e parëatë si zëvendësimafatgjatë për DavidSilva

Publicitet

URGJENTISHTShes truall të urbanizuar Po+Pr+2 menjëherë në fillim të Industrisë së

lehtë “Momin Potok” – Shkup, me sipërfaqe të përgjithshme prej 890m2 së bashku me objektet ekzistuese prej 180 m2. Çmimi 178.000 euro.

Numri i telefonit: 078 – 201 – 960

22 SPORTKoha, e martë, 22 maj 2018

Interi tregohet edhe njëherë içmendur duke përmbysur gjithçkanë 15’ minutat e fundit të ndeshjesndaj Lacios dhe arrin të triumfojë 3-2 në “Stadio Olimpico”. Ishte njëndeshje plot emocione në kryeqy-tet, dhe kur dukej sikur Lacio e kish-te siguruar kualifikimin në “Cham-pions League”. Interi merr hak ngajo disfatë e vitit 2002, kur Lacio ihoqi titullin. Mauro Ikardi ka thënëse kualifikimi i Interit në Ligën eKampionëve ishte i merituar, teksaka folur edhe për të ardhmen e tij,duke shtuar se do të shohin se çfarëështë më e mira për klubin. “Lacioluajti mirë, por kemi treguar forcëdhe dëshirë për ta kthyer rezulta-tin. Ne e bëmë atë”, ka thënë fillimi-sht Ikardi për “Mediaset Premium”pas ndeshjes. “Ky ishte qëllimi jonë.Arritja në fund. Ekipi ishte nëgjendje të mirë, loja nuk po shkon-te në rrugën e duhur, por ne tre-

guam forcë për ta rikthyer atë nërrugë të mbarë. “Ia kushtoj këtëshokëve të mi, sepse ne të gjithëkemi besuar në objektivin tonë,nga lojtarët tek stafi e kit dhe gjithëpunëtorët në klub. Ky është njëshpërblim për të gjithë ne dhepunën tonë të madhe, sepse e me-rituam. “Ne do të flasim me klubin

dhe do të bëjmë atë që është më emira për Interin. Qëllimi ishte Ligae Kampionëve, atë e arritëm dhedo të shkojmë atje”, deklaroi Ikardi.Në anën tjetër Simone Inzagi, traj-neri i Lacios nuk e fsheh zhgënji-min për humbjen në javën e fundittë kampionatit ndaj Interit, që i ku-shtoi pjesëmarrjen në “Champions”

Lacios. Tekniku bardhekaltër gjith-sesi theksoi se ka mbetur shumë ikënaqur për atë që ka dhënë skua-dra në tërësi gjatë sezonit, dukeduartrokitur të tijtë. “Mëkat që nukdo të jemi në ‘Champions’, pasikemi zhvilluar një sezon fantastik.Kemi qenë një nga skuadrat mëargëtuese në fushën e lojës dhe për

këtë duhet të duartrokas të gjithëlojtarët e mi, për përkushtimin dhevullnetin e treguar në fushën elojës”, tha Inzagi. Trajneri i Laciospranon se “Championsi” nuk uhumb vetëm në ndeshjen ndaj In-terit, ndërsa nuk ka asnjë polemikëme gjykimin e arbitrit Roki. “Nëfakt ndaj Interit bëmë një ndeshjemjaft të mirë dhe nuk mbaj mendndonjë pritje të vështirë të Strako-shës, por mendoj se duhet ta ki-shim siguruar më herët pjesë-marrjen dhe të mos linim gjithçkapër këtë ndeshje të fundit. Nukkam ç’të komentoj për arbitrimin,pasi ne i patëm rastet tona dhemund ta kishim mbyllur ndeshjenmë herët, por episodet nuk i patëmnë favor”, deklaroi trajneri ibardhekaltërve.

Një lamtumirë emocionale eAndres Iniesta nga Barcelona upërplas me lot, ndërsa mbajti njëfjalim në “Camp Nou”, pasi luajtindeshjen e tij të fundit me skua-drën katalanase. Kampionët e LaLigas e përfunduan sezonin e tyreme fitore 1-0 ndaj Real Sosiedad,por kjo u eklipsua e gjitha nga fak-ti se Iniesta zyrtarizoi largimin ngaBarcelona të dielën mbrëma. Me-sfushori 34-vjeçar e uli perden ekarrierës së tij të shkëlqyeshme teBarcelona në minutën e 81-të, kur

u largua nga fusha nën duar-trokitjet e zjarrta, pasi i dha dorëne kapitenit Lionel Messit. Pas nde-shjes dhe momenteve tejet emo-cionale, 9 herë kampioni i La Liga-s dhe 4 herë fituesi i Ligës sëKampionëve, Iniesta, iu drejtuatifozëve. “Sot është një ditë e vësh-tirë, por kanë qenë 22 vite tëmrekullueshme. Është krenari dhekënaqësi për të mbrojtur dhe përtë përfaqësuar këtë fanellë-sim-bol për mua, të skuadrës më tëmirë në botë, – tha Iniesta, i cili

bëri debutimin e tij me ekipin eparë katalanas në vitin 2002. – Jufaleminderit tifozëve, për gjithëdashurinë e tyre, për gjithçka qëmë keni bërë të ndihem, sepsekam ardhur këtu si fëmijë dhe polargohem si burrë. Jam i kënaqurme të gjithë shokët e skuadrëssime, do t’ju mbaj në zemrën timepërgjithmonë. Për të përfunduar,këtë javë më keni lënë pa fjalë.Rroftë Barça, rroftë Katalonja,rroftë Fuentealbilla (qyteti i tij ilindjes)”, tha Iniesta.

Gerardo Bedoja është një emërqë pjesa më e madhe të tifozëve tëfutbollit në Evropë nuk e ka idenëkush është, por gjyqtarët në Ame-rikën e Jugut e njohin thuajse tëgjithë. Bedoja ka luajtur plot 49ndeshje me kombëtaren e Kolum-bisë dhe luajti një rol thelbësor nëKupën e Amerikës 2001, e vetmjaveprimtari madhore e fituar ngaky vend. Por jashtë Kolumbisë dotë mbahet mend për një gjë të vet-me: kartonët e kuq. 47 të tillë gjatëkarrierës për të qenë më të saktë.Kjo e bën zyrtarisht lojtarin më tëpisët në historinë e futbollit. Gjatëkarrierës së tij 20-vjeçare, nga viti1995 deri në vitin 2015, ku ka luaj-tur me 12 klube të ndryshme nëKolumbi, Argjentinë dhe Meksikë,

Bedoja u nxor nga fusha 45 herë,ndërsa dy përjashtime të tjera i kamarrë tani që është bërë zëvendëstrajner. Kartoni i kuq numër 46 ierdhi në minutën e 25-të të nde-shjes së luajtur nga Independien-te Santa Fe, kur për dhjetë minutame radhë ofendoi gjyqtarët e nde-shjes, derisa këta të fundit e dety-ruan ta çojnë në tribunë. Javën ekaluar, Bedoya u nxeh tmerrësishtnë derbin ndaj Millonarios dhe jatek erdhi përjashtimi i 47-të, itmerrshëm, jo më kot në Kolumbie thërrasin “bisha”. Ata që nuk do taharrojnë kurrë mesfushorin edhunshëm janë tifozët e Deporti-vo Cali, ku luajti 138 ndeshje dhemori 14 kartonë të kuq, mesatari-sht një i kuq çdo 10 aktivizime.

ZIKALTRIT HAKMERREN PËR 5 MAJIN DHE SHKOJNË NË ÇAMPIONS

Ikardi: Kualifikim i merituarnë Ligën e Kampionëve

Interi fiton 2-3 ndajLacios në sfidën e funditdhe më të rëndësishmetë sezonit dhe fiton tëdrejtën për të luajtur në“Champions” sezonin eardhshëm. Zhgënjimtotal në radhët e Lacios,pasi futbollistëtbardhelkatër nukmundën të kurorëzoninme pjesëmarrjen në“Champions” një sezonku janë shfaqurgjithmonë protagonistë

Tani do të flas me klubin, kumund të gjejmë zgjidhjenmë të mirë dhe të vendosimsë bashku. Dëshira ime ështëtë qëndrojë te Interi. Unëjam tifoz i Interit

Mauro Ikardi

Bedoja, futbollisti më i “pisët” i planetit

LAMTUMIRA EMOCIONALE E INIESTAS

Erdhafëmijë, po largohemsi burrë

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

23MOZAIK/PËRKUJTIMKoha, e martë, 22 maj 2018

DASHI 21. mars - 20. prillE hëna do të nisë e qetë. Sa i përket dashurisë pritet një ditë

e vështirë për përmirësimin e një marrëdhënieje e cila po kalon vë-shtirësi. Mirë është të organizoni një mbrëmje të qetë, të dilni për pakqetësi shpirtërore. Edhe miqtë tuaj janë të shqetësuar. Këshilla ështëtë qetësoheni. Në marrëdhëniet në punë ju duhet pak takt për rapor-tet me kolegët. Tregohuni diplomatë në punë.

DEMI 21. prill - 21. majDitën e hënë ju do ndiheni energjik dhe duket sikur

kërkoni “të fluturoni”. Në dashuri duhet të hiqni dorë nga tronditjete zemrës, ky është sugjerimi i yjeve për juve. Nuk duhet të frikësohe-ni për të ardhmen, çështjet e zemrës do të zgjidhen. Ndërkohë sa ipërket punës, nuk do të keni asnjë ndërlikim. Gjithçka do shkojëmirë.

BINJAKET 22. maj - 21. qershorMund të themi se kjo do jetë shenja e ditës. Një ditë

spektakolare për të lindurit me këtë shenjë, me diellin në favor. Nëdashuri kjo shihet si një ditë mjaft e mirë ndaj duhet ta shijoni. Nësejeni beqarë, kjo është dita që duhet shfrytëzuar për të lënë takime.Në punë do keni më shumë kënaqësi se sa e prisnit. Çdo problem judo ta zgjidhni me qetësi dhe inteligjencë.

GAFORRJA 22. qershor - 22. korrikKjo e hënë do jetë një ditë e shkëlqyer për juve. Pritet një

ditë mjaft e bukur për ata që janë në një lidhje ndaj gëzojeni këtëditë. Për beqarët, ajo që mund të themi është se “një botë e tërë”ju pret. Hidhuni në sulm. Nëse nuk keni asnjë “kandidate” apo“kandidat”, organizoni në mbrëmje me miqtë, mund të jetëmundësi për njohje të reja.

LUANI 23. korrik - 22. gushtDitë perfekte për fillimin e javës. Në dashuri çdo gjë do të

vijojë pozitivisht për personat e kësaj shenje. Ju do të dini se si tëkrijoni situata romantike për marrëdhënien në çift. Për beqarët doketë një “shteg” për të gjetur njeriun e zemrës. Në punë do merrnikënaqësi të vogla që do ju bëjnë më dinamikë.

VIRGJERESHA 23. gusht - 23. shtatorNjë ditë mjaftueshëm e këndshme për juve. Duhet të

përfitoni nga ato pak shanse, por të mira që ju ofrohen për punët ezemrës. Në fund dita do jetë pozitive, veçanërisht pasditja. Ju do tëkaloni një ditë të lumtur pranë të afërmve. Në punë do të keni disafjalosje me kolegët, por mos u shqetësoni, do jetë diçka kalimtare.Nuk duhet të nervozoheni.

PESHORJA 24. shtator - 23. tetorE hëna do të sjellë disa probleme për të lindurit e kësaj

shenje. Në dashuri duhet të jeni të kujdesshëm, xhelozia e tepruarmund të sjellë disa probleme për ata që janë në lidhje. Për beqarëtnuk pritet një ditë e mirë. Do të kaloni një ditë delikate dhe ndihe-ni të lodhur. Në punë këshillohet që ju të dini se si t’i përshtatenisituatave të reja.

AKREPI 24. tetor - 22. nëntorKjo ditë do të nisë pozitivisht për juve, e në fund të ditës

do ndjeni kënaqësi të mëdha. Sa i takon dashurisë, yjet do ju ndih-mojnë për të gjetur ekuilibrin e brendshëm. Pritet të jetë ditë eekuilibrave të rinj për të lindurit e kësaj shenje. Merrni më seriozi-sht mirëqenien fizike tuajën. Në punë kjo do jetë një ditë e mirë dheme mundësi për marrëveshje të reja.

SHIGJETARI 23. nëntor - 21. dhjetorKjo ditë do të jetë mjaft pozitive për juve. Kujdes nga

provokimet negative, mos u ndikoni aspak. Yjet i keni në mbësh-tetje sa i takon dashurisë në këtë fillim jave. Ju do të jeni të zhyturnë mendime që mund t’ju krijojnë vështirësi në familje. Në punëjeni në një moment delikat. Do të jeni përballë situatave qëkërkojnë strategji dhe aftësi të mira për tu tejkaluar.

BRICJAPI 22. dhjetor - 20. janarNjë ditë jo e këndshme për personat e kësaj shenje. Yjet

nuk janë favorizues për personat e kësaj shenje këtë ditë në dashu-ri. Disa pengesa do ju duken të pakalueshme. por para se të bini nëpanik, ajo që duhet të bëni është të relaksoheni. Largoni mendimettuaja nga problemet dhe do shikoni që gjithçka zgjidhet. Në punëju mund të ndiheni i rrezikuar. Mbani moralin lartë.

UJORI 21. janar - 19. shkurtKjo mund të cilësohet një ditë e pashembullt në fu-

shën sentimentale. Sigurisht për mirë. Në mbrëmje do të kaloninjë atmosferë shumë romantike, si në përralla. Ju do të merrniemocione të reja në dashuri. Në punë sigurohuni që të jepni mëtë mirën tuaj. Duhet të zbatoni me përpikmëri detyrat tuaja.

PESHQIT 20. shkurt - 20. marsJava do të nisë mjaft mirë për të lindurit e kësaj shenje.

Kjo ditë është mjaft e favorshme për ata që kanë plane për jetën nëçift ndaj mos hezitoni. Kjo ditë do jetë e këndshme dhe intensivepër të dashuruarit. Në punë do të keni disa oferta mjaft të mira nëpozicione të rëndësishme. Ju do të jeni mjaft i kthjellët për të bërëzgjedhjen e duhur.

SOT PO MBUSHEN GJASHTË MUAJ NGANDARJA NGA BABAI, BASHKËSHORTI,

KOLEGU DHE MIKU JONË

REXHEP LAMA(22 MAJ 1947 – 22 NËNTOR 2017)

Me zemër të thyer, por njëkohësisht

krenar që të patëm, e përkujtojnë me

mall këtë ditë familja, kolegët e shkollës

fillore periferike “Kirili dhe Metodi”

në Straçincë dhe miqtë e tij

I përjetshëm qoftë kujtimi për Ty

Njerëzit që rriten në qytete pa kaf-shë shtëpiake kanë një rrezik më tëlartë për sëmundje mendore dhe stres

kronik, ka gjetur një studim i ri.Një gjendje e tillë lidhet me bakte-

ret: fëmijët e rritur në fshat me kafshë

janë të ekspozuar ndaj pluhurit më tëngarkuar me baktere që përforcojnë si-stemet e tyre imune dhe i bëjnë ato tëqëndrueshme ndaj stresit.

Studiuesit në Universitetin e Kolo-rados Boulder thonë se gjetjet e tyrejanë akoma më shumë dëshmi se fë-mijët duhet të shpenzojnë më shumëkohë duke luajtur në natyrë, meqë mje-diset tepër sterile rrisin ironi çështjetshëndetësore.

Autorët thonë se nevojiten mëshumë kërkime, por mund të thonë mesiguri se banorët e qytetit do të përfito-nin mentalisht nga të ngrënit mëshumë probiotikë, duke shpenzuar mëshumë kohë jashtë, duke marrë kafshështëpiake.

Kafshët shtëpiake reduktojnërrezikun e sëmundjeve mendore

Policia indiane ka thënë se ka larguarme sukses nga stomaku i një gruaje 106kapsula të kokainës, e cila dyshohej seishte duke tentuar të kontrabandojëdrogë në këtë shtet.

Gruaja 25 vjeçare me shtetësi të huajështë arrestuar në Aeroportin Ndërko -mbëtar në Delhi më 14 maj, ka njoftuarpolicia. Ajo është raportuar të ketë ka-luar javën e kaluar në një spital duke utrajtuar si pasojë e kokainës. Droga është

thënë se ka vlerën e 50 milionë rupeve,apo 734,160 dollarëve. Policia ka thënë sebeson që gruaja ka përtypur kapsulat nëBrazil dhe po aty i janë dhënë udhëzi-met për të dërguar drogën në Delhi.

Zyrtarë nga Departamenti i Narko-tikëve, i kanë thënë gazetës, HindustanTimes se ky ka qenë “numri më i madh ikapsulave të kokainës” që kanë gjeturndonjëherë në një person.

Në Bihar të Indisë, kandidatët për ushtarë janë detyruar të zhvishenvetëm në brekë, që të mos kenë prej nga të kopjojnë teksa përfundojnëtestin me shkrim. Në fotografinë e botuar në Indian Express, shihendhjetëra meshkuj këmbëkryq, teksa plotësojnë testet të mbikëqyrurnga ushtarët në uniformë. Kjo formë e pazakontë e nënshtrimit të testi-mit është arsyetuar nga autoritete ushtarake si “parandalimi më i mirënga kopjimet”. “Me rastet e shpeshta të kopjimit përmes letrave dhepajisjeve të mençura, e kemi zgjedhur këtë formë që të zbulojmë dijene secilit”, thuhet në deklaratën e ushtrisë.

"Plaken" burgjet e ZvicrësBurgu i Schaffhausenit është i vogël dhe i vjetër,të burgosurit mund të arratisen shumë lehtë.Për fat të keq nuk është rast i vetëm, pasi shumi-ca e burgjeve rajonale e të qarkut janë në gjendjetë ngjashme. Benjamin Brägger, ekspert i çë-shtjeve ndëshkuese, për SRF ka pohuar se nëZvicrën Perëndimore kemi shumë burgje të vje-tra kantonale. Por edhe të gjithë burgjet që janëpërgjegjës për Zvicrën Perëndimore, janë vje-truar. "Në Zvicrën gjermanofolëse kemi proble-me të shumtë me burgjet rajonale e të qarkut.Ata janë zakonisht më të vjetër se 100 vite dheshumë pak investohet në ta. Në burgjet emëdhenj, Qeveria zvicerane merr pjesë me 35për qind në riparimin dhe rindërtimin e tyre. Ra-sti i tillë nuk është edhe me burgjet më të vegjël.Kjo është arsyeja që kantonet kanë problemepër ta përshtatur infrastrukturën”, ka përfunduareksperti zviceran. Të përkujtojmë se para dy ditë-sh, nga një burg i Gjenevës u arratisën tre perso-na, pasi alarmi nuk ishte vënë në funksion.

Policia indiane largon 106 kapsula të kokainës nga stomaku i një gruaje

I zhveshin në brekë që të mos kopjojnë

////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

24 MOZAIKKoha, e martë, 22 maj 2018

334 BC - Ushtria e Aleksandrittë Madh të Maqedonisë mundDarin e III të Persisë në Betejën eGranikut.

1176 - Tentim vrasje ndaj Sa-lahudinit nga ana e “Assasinëve”afër Apelos.

1570 - Publikohet Atlasi i parëme 70 harta.

1746 - Rusia dhe Austria nën-shkruajnë Traktat të bashkëpuni-mit.

1906 - Mbyllet përvjetori i 10 iLojërave Olimpike në Athinë tëGreqisë.

1941 - Trupat britanike sul-mojnë Bagdadin.

1942 - Meksikoja i shpall luftëGjermanisë dhe Japonisë.

1959 - Benjamin O Davis Jrbëhet zezaku i parë gjeneral-major në Forcat Ajrore Amerika-ne.

1990 - Microsoft lëshon në për-dorim Windows 3.0.

Të gjithë ëndrrat e tua mund të bëhen realitet, nëse ke

kurajën t’i ndjekësh. (Ualt Disney)

Don Gorske, i cili thotë se presioni itij i gjakut dhe kolesteroli janë nor-male, ka ngrënë pothuajse dy ham-burgerë në ditë që nga viti 1972. Njëburrë i cili thotë se ka ngrënë ta-shmë 30.000 hamburgerë nga Mc-Donald’s. “Kjo është një gjë emadhe për mua,” tha nëpunësi iburgut në pension, Don Gorske,ndërsa arriti kulminacionin ekuzhinës në Fond du Lac, Wiscon-sin. Sipas raportuesit Fond du Lac,64-vjeçari dha një “prezantim gjy-smë ore” për një turmë që umblodh për ta parë atë të konsu-monte hamburger.

KA

LE

ND

AR

I H

IST

OR

IK 2

2 M

AJ

TH

ËN

IA E

DIT

ËS

BA

RSO

LE

TA

A E

DIN

I S

E...

PORDHANë një banjo publike hyn një çun i ridhe një plak. Duke bërë nevojat e tyre, xhaja i futnjë alamet pordhe saqë çuni i ri fillontë qesh dhe i thotë: - E xhaje pordhe. Dhe xhaja i përgjigjet:- Pse more çun, çfarë do me dëgjukëtu, Vaçe Zelen?

I pranueshëm SHKENCA Festë e madhe në Tetovë, njëri nga ... fileKina blen Europën E...

Documents

Transcript of I pranueshëm SHKENCA Festë e madhe në Tetovë, njëri nga ... fileKina blen Europën E...