ŞÜKRÜ ALTIN

KANDİLLER SÖNDÜHİLÂFET'İN ÇIĞLIĞI

Hz. Muhammed’den (s.a.v.) Abdülmecid’e

© Çelik Yayınevi, 2015

© Bu kitabın tüm yayın hakları Çelik Yayınevi’ne aittir. Yayınevinden yazılı izin almadan kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz,

hiçbir şekilde kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz.

Hilâfetin ÇığlığıŞükrü Altın

1. Baskı: Şubat 2015

© Çelik Yayınevi

Kültür Bakanlığı Sertifika No: 14710

ISBN978-605-5094-87-4

Yayın YönetmeniSerdar Çelik

MizanpajÇelebi Şenel

Kapak TasarımYunus Karaaslan

Baskı-CiltŞenyıldız Yayıncılık

Hediyelik Eşya ve Tekstil San. Tic.Ltd.Şti.Gümüşsuyu Cad. No.3 K.2 Topkapı/İSTANBUL

Tel: 0 212 483 47 91 Sertifika No: 11964

ÇELİK YAYINEVİTicarethane Sk. No: 19/A Cağaloğlu - İstanbul

Tel: +90 (212) 511 28 11 (pbx) Faks: +90 (212) 511 28 12www.celikyayinevi.com

ŞÜKRÜ ALTIN

KANDİLLER SÖNDÜHİLÂFET'İN ÇIĞLIĞI

Hz. Muhammed’den (s.a.v.) Abdülmecid’e

Şükrü ALTIN

22 Şubat 1956 yılında Çankırı ili, Ilgaz ilçesi, Güney Köyü’nde dünyaya geldi. İlkokulu Ilgaz ilçesi Güney Köyü’nde, ortaokulu Ilgaz’da, liseyi Ankara Yıldırım Beyazıt Lisesinde, yüksekokulu Bartın’da bitirdi.

Gümüşhane, Kastamonu, Hatay, Sivas, Çankırı illerinde öğ-retmenlik ve okul müdürlüğü yaptı. Daha sonra Çankırı İli Kor-gun, Kastamonu İli Araç ve Küre, Karabük İli Eflani ilçelerinde İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü yaptı.

Yurt içinde eserleriyle ilgili konularda konferanslar verdi ve çeşitli kurum ve kuruluşlardan ödüller aldı.

Tarihi araştırma-inceleme ve röportaj yazarlığı yaptı. Gazete ve dergilerde köşe yazıları ve makaleleri yayınlanmaktadır. Ya-zar olarak çalışmalarına devam eden Şükrü ALTIN evli ve üç ço-cuk babası olup orta derecede Arapça bilmektedir.

1. Kur’an-ı Kerim’in Anahtarı / Fâtiha

2. Veysel Karani ve Üveyslik / Bursalı Hacı Nazmiye Anne

3. Aşk-ı Dem / Görmeden Sevmek

4. Yalnız Adam / Âkif

5. Teşkilat-ı Mahsusa / Bir Gizli Teşkilatın Öyküsü

6. Nurlu Şehrin Nûru / Hz. Ebû Eyyûb El Ensâri(r.a.)

7. Hz. Muhammed’den(s.a.v.) Abdülmecid’e / Hilâfet’in Çığlığı

8. Son Halife Abdülmecid Efendinin Dramı

5

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ................................................................................................................................................. 13

BÖLÜM-1SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

“YERYÜZÜNDE BİR HALİFE YARATACAĞIM” ............................................................. 23NEYDİ O GÖKLERDEN GELEN DEVLET? ........................................................................ 26ALLAH’IN SON HALİFESİ......................................................................................................... 28İSLÂM’IN NURU ............................................................................................................................. 30KAVUŞMA; “LEBBEYK, ALLAHÜMME LEBBEYK ....................................................... 32“EBÛ BEKİR’E SÖYLEYİNİZ, NAMAZIMI KILDIRSIN” .............................................34

BÖLÜM-2HÜLEFÂ-İ RÂŞİDÎN

RESUL’UN(s.a.v.) HALİFESİ KİM OLACAK? ......................................................................... 39İLK HALİFE, İSLÂM’DA İLK DEVLET REİSİ ................................................................... 41İMAN BAYRAĞI KİME VERİLDİ? .........................................................................................46KUR’AN NAĞMELERİNİ KİTABA DÖNÜŞTÜREN HALİFE: HZ. OSMAN ........49EY PEYGAMBER BAHÇESİNDE YETİŞEN ULVÎ ÇİÇEK: HALİFE SENSİN! ............................................................................................... 53

BÖLÜM-3ALTIN TAHT: HİLÂFET

HZ. RESÛL’UN(s.a.v.) HİLAFET MÜHRÜ KİMDE? ............................................................. 59HALİFE’NİN ÜÇ SEMBOLÜ ......................................................................................................60HUZURUN AYNASI: HIRKA-I SAADET .............................................................................64TALİHSİZ BİR HALİFE: HZ. HASAN(r.a.)..........................................................................................................................................66

HİLÂFET GEMİSİNİN KAPTANI: HZ. MUAVİYE ..........................................................68YEZİD’İN HALİFELİĞİ: KERBELA FACİASI ................................................................... 70HİLAFET MEŞALESİ ABBASÎLERDE ................................................................................ 74ENDÜLÜS’ÜN BAĞRINDA HİLAFET IŞIĞI YANDI ....................................................... 77EHL-İ BEYT’İN AŞKI, FÂTIMÎLER DEVLETİ ..................................................................80NUH TUFANINDAN SONRA GELEN EN BÜYÜK FELAKET: MOĞOL KASIRGASI ..................................................................................................................... 82KÖLE ASKERLERİN KURDUĞU MEMLÛK DEVLETİ .................................................84

6

BÖLÜM-4SELAM SANA EY OSMANLI!

YÜRÜ SULTAN SELİM, DEVRAN SENİNDİR! ...............................................................89MERCİDABIK’TA DALGALANAN HİLAFET SANCAĞI ............................................. 91RİDANİYE ZAFERİ’NİN BÜYÜK ÖDÜLÜ NEYDİ? ...................................................... 95TEKBİRLERLE MUKADDES EMANETLERİN YAVUZ’A TESLİMİ .....................99YAVUZ’UN VASİYETİ NEYDİ? ..............................................................................................101HİLAFET MAKAMI İSTANBUL’DA... ...............................................................................102İSTANBUL’UN LALELERİ BİLE YAVUZ’UN ÖLÜMÜNE GÖZYAŞI DÖKÜYORDU...................................................................................106

BÖLÜM-5TESLİM OLMAYI BİLEN KALBE HİÇBİR YÜK AĞIR GELMEZ

ULUSLARARASI SİYASAL BİR GÜÇ: HİLAFET ...........................................................111OSMANLILARDA HALİFE PADİŞAHLAR .....................................................................113OSMANLI TEMELİ NEYİN ÜZERİNE KURULMUŞTU? ...........................................115PADİŞAHLAR: DİN İŞLERİNDE HALİFE, DÜNYA İŞLERİNDE SULTAN........118GÖZLER HALİFE’YE ÇEVRİLMİŞTİ ..................................................................................119HIRKA-I ŞERİF ZİYARETİYLE CANLAR CESETTEN VAZGEÇMİŞTİ ............. 120“İNSANLAR ARASINDA HACCI İLAN ET Kİ…” ......................................................... 122OSMANLI HALİFELERİ EVLİYA MIYDI? ...................................................................... 125OSMANLI HALİFESİ’NE ALKIŞ YAPILIR MI? ............................................................. 127MUHTEŞEM SÜLEYMAN; MUHTEŞEM HALİFE ...................................................... 128SULTAN II. SELİM’İN İLÂHÎ HİKMETİ ........................................................................... 132KUTLU HALİFE: III. MURAD .............................................................................................. 134PEYGAMBER SEVDALISI: I. AHMED ............................................................................... 137MURATÇA VE MERTÇE DAVRANIŞ ................................................................................ 139EYÜP SULTAN CAMİİ’NDE BELİMİZE HİLAFET KILICINI NİÇİN KUŞANDIK? .........................................................................141İRAN ŞAHI’NI TELAŞA DÜŞÜREN MEKTUP ...............................................................143CUMA NAMAZI KILARKEN VEFAT EDEN HALİFE .................................................145ÜZÜNTÜSÜNDEN ÖLEN HALİFE ......................................................................................146BİAT: III. SELİM’E... ....................................................................................................................148HALİFE I. ABDÜLMECİD AĞLIYOR... .............................................................................. 150HER YERDE HUTBELER OKUNUYOR... ..........................................................................152“YÜRÜ, HAK YARDIMCIN OLSUN!”; II. ABDÜLHAMİD... ..................................... 156İNGİLİZ EMPERYALİZMİNE KARŞI HİLAFET ........................................................... 160

7

DÜĞÜN VE CENAZE MASRAFLARINI KISARAK YARDIM GÖNDERDİLER .........................................................................................................162CENNET SEVMEYİ BİLENLERİNDİR ...............................................................................165

BÖLÜM-6“NAMAZ KILMAYANLARA, ORUÇ TUTMAYANLARA YEDİRDİĞİM

TUZ VE EKMEĞİ HARAM EDİYORUM!”CİHAN SAVAŞI YANGININDA YANAN HALİFE: V. MEHMED REŞAD ..................................................................................................................171CİHAD-I EKBER FETVASI ......................................................................................................173“YA RABBİ... EHL-İ İSLÂM’I, EHL-İ SALİBE ÇİĞNETME!” ....................................178HİLAFET MAKAMINA İHANET: ŞERİF HÜSEYİN .................................................. 180

BÖLÜM-7MUAZZAM İMPARATORLUĞUN SON HALİFESİ VAHİDEDDİN

“HAYDİ, TADIN YANGIN AZABINI!” ................................................................................ 187TESLİMİYYET VESİKAMIZ: MONDROS MÜTAREKESİ .........................................190BİR YILDIZIN KANI DÖKÜLMEDEN ŞAFAK SÖKMEZ ............................................192MUSTAFA KEMAL PAŞA, PADİŞAHIN CUMA SELAMLIĞI’NDA... ...................195“MUSTAFA KEMAL PAŞA, ANADOLU SENİ BEKLİYOR!” .....................................198GÜNEŞ SAMSUN’DAN DOĞDU .......................................................................................... 200DUALARLA, TEKBİRLERLE MECLİS AÇILIYOR ....................................................... 203“BİR ÖLÜP BİN DİRİLECEĞİZ!” MİLLÎ MÜCADELE DASTANI ......................... 206ASIL YÂR YARATANDIR, GERİSİ YARALAYANDIR ................................................ 208

BÖLÜM-8TACIN İNCİSİNDEKİ KOMUTANLAR

ANKARA’DA HALİFELİK VE SALTANAT TARTIŞILMAYA DEVAM EDİYOR... .................................................................................. 213SON OSMANLI HÜKÜMETİNİN KAYGILARI .............................................................. 215KÂZIM KARABEKİR PAŞA HALİFELİĞİ SAVUNUYOR...........................................216İSTANBUL HÜKÜMETİ BİRLİK TEKLİFİ YAPIYOR..................................................217SALTANAT VE HİLAFET KONUSUNDA DR. RIZA NUR ÖNERGE VERİYOR ....................................................................................219MUSTAFA KEMAL PAŞA ÜZÜNTÜLÜ ............................................................................. 221YENİDEN ÖNERGE VERİLİYOR.......................................................................................... 222SALTANAT TARTIŞMALARI ................................................................................................ 223

8

YİNE ÖNERGE HAZIRLANIYOR ....................................................................................... 225SALTANAT GİTTİ, HİLAFET KALDI ................................................................................ 226MUSTAFA KEMAL PAŞA HALİFE Mİ OLACAK? ........................................................ 228MAHZUN HALİFE’NİN SON CUMA SELAMLIĞI ....................................................... 230LOZAN GÖRÜŞMELERİ BAŞLADI ..................................................................................... 232

BÖLÜM-9CAN SAATİNİ RAHMAN ECELE KURUVERMİŞ,

BİR GÜN AÇLIKTAN DURACAKTIRSON PADİŞAH VAHİDEDDİN İSTANBUL’U TERK ETTİ! ....................................... 239VAHİDEDDİN’E KİM TUZAK KURDU? ........................................................................... 242AÇLIKTAN RAHMET-İ RAHMANA KAVUŞTU ........................................................... 246OSMANLI’NIN SON ŞEYHÜLİSLÂM’INA NE OLDU? ............................................... 248

BÖLÜM-10SON HALİFE: II. ABDÜLMECİD

ANKARA HÜKÜMETİ HALİFE ARIYOR ........................................................................ 253ABDÜLMECİD EFENDİ İLE HALİFELİK HAKKINDA NE GÖRÜŞÜLDÜ? ........................................................................................... 254TBMM, YENİ HALİFE’Yİ SEÇTİ .......................................................................................... 256TOPKAPI KUTSAL EMANETLER DAİRESİ’NDE HALİFELİK TÖRENİ .................................................................................. 260ABDÜLMECİD EFENDİ CUMA SELAMLIĞINDA... .................................................... 262HAÇLI ÂLEMİ MÜSLÜMANLARIN SEVİNCİNDEN RAHATSIZ ......................... 264HALİFE ABDÜLMECİD EFENDİ, MUSTAFA KEMAL PAŞA’YA BAĞLI ........... 266BATI DÜZENİNİN ÖNÜNDEKİ EN BÜYÜK ENGEL NEYDİ? ................................ 268MUSTAFA KEMAL PAŞA, YURT GEZİLERİNDE HALİFELİK HAKKINDA KONUŞUYOR ............................................................................271HALİFE ABDÜLMECİD DAHA NE YAPSIN!.................................................................. 273İSTANBUL BASININA NE OLUYOR? ................................................................................ 275

BÖLÜM-11O YOKSA CÜMLE ÂLEM TOPRAK OLSUN!

DÜNYA MÜSLÜMANLARINDAN MEKTUPLAR VAR .............................................. 281İSMET PAŞA ORTALIĞI AYAĞA KALDIRDI ................................................................. 286HİLAFETE KARŞI İSTİKLÂL MAHKEMESİ ................................................................ 289GAZETECİLER TUTUKLANIYOR!..................................................................................... 291

9

YARGILAMALAR SONUCU GAZETECİLER BERAAT ETTİ ................................ 293İSMET PAŞA İLE RAUF BEY’İN HİLAFET ÇEKİŞMESİ ......................................... 294GAZETECİLERİN CUMHURBAŞKANI MUSTAFA KEMAL PAŞA’YI ZİYARETİ ........................................................................... 296

BÖLÜM-12HALİFELİK TARİHE Mİ KARIŞIYOR?

HALİFE’NİN HER HAREKETİ KABAHATLİ... ............................................................. 299HALİFE’YE BİR DARBE DE İLMİYE SINIFINDAN... ................................................ 302NE İLGİNÇ; HALİFELİĞİ KALDIRMA KANUN TEKLİFİNİ BİR ŞEYH VERİYORDU! ............................................................................... 303HİLAFET GÖRÜŞMELERİNDE MECLİS’TE ATEŞLİ KONUŞMALAR .............. 306“HALİFE’Yİ ECNEBİ DİYARINA ATMAYALIM” .........................................................311BU KANUN TASLAĞI İSLÂM’I BAŞSIZ BIRAKIR… .................................................. 320“HANİ HALİFEYİ DE KURTARACAKTIK?” .................................................................. 323ABDÜLHAMİD DE O SİYASETİ TAKİP ETMİŞTİ .......................................................327“İŞTE BEN BİLDİKLERİMİ ARZ ETTİM, ARTIK ÖTESİ SİZE AİTTİR” .......... 336“HALİFE-İ HANEDAN ÖLÜLERİNİN KEMİKLERİNİ MEZARDAN ÇIKARIP ATALIM!” ...................................................................................... 340431 SAYILI KANUN: HİLAFETİN İLGASI .................................................................... 342

BÖLÜM-13NE CENNET SEVDASI NE CEHENNEM KORKUSU: İLLE DE VATAN!

HİLAFETİN ÇIĞLIĞI .................................................................................................................347ÂLEM-İ İSLÂM’IN KAPISI İSTANBUL KİLİTLENDİ ................................................ 354İSTANBUL GAZETELERİ YAZIYOOOR! .......................................................................... 356İSVİÇRE’DE TÜRK BAYRAĞI VE GÖZYAŞI .................................................................. 358ABDÜLMECİD EFENDİ’NİN SINIR DIŞINDAKİ İLK DEMECİ...............................359“HALİFE’NİN SESİNİ KISIN” .................................................................................................361“NE OLUR HALİMİZ GÖZYAŞI OLMASAYDI...” .......................................................... 362HALİFE PARA DİLENMEYE BAŞLIYOR ......................................................................... 364İSLÂM DÜNYASI AYAKTA... ................................................................................................. 365

BÖLÜM-14İSTANBUL’UN KANDİLLERİ SÖNDÜ

BİR TÜRLÜ VAZGEÇİLEMEYEN UMUT VE HAYALLER ........................................ 369DÜNYA MÜSLÜMANLARI HALİFELİĞİ PAYLAŞAMIYOR ....................................370

MÜSLÜMANLAR HİLAFET-İ MUHAMMEDİYE’Yİ DAHA ÇOK BEKLER .................................................................................................................. 372HİLAFET MERSİYESİ .............................................................................................................. 373MEZARINI ARAYAN HALİFE .............................................................................................. 375HUZURU ANCAK PEYGAMBER EFENDİMİZİN(S.A.V.) YANINDA BULDU ............................................................................ 380

BÖLÜM-15İLİM BİR IŞIKTIR GÖNÜL BAĞINDA...

MÜSLÜMAN ÜLKELERDEKİ KAN VE GÖZYAŞI NE ZAMAN DİNECEK? ............................................................................................................ 383

KAYNAKÇA .................................................................................................................................. 393

10

Dedim ki;Yere ne olmuş?

Dendi ki;Yer uzatıldı…

İçindekileri attı; bomboş kaldı…(84/3-4)Dedim ki;

Güneşe ne oldu?Dendi ki;

Güneş dürüldü…Yıldızlar düşürüldü…Dağlar yürütüldü…

Bulutlar yağmursuz kaldı…Vahşi hayvanlar bir araya getirildi…

Deniz ateşe verildi…Ruhlar birleşti.

Diri gömülen kızdan soruldu:“Hangi suçtan öldürüldü?”

Sayfalar açılıp yayıldı…Sema koparıldı…

Cehennem kazdırıldı…Cennet yaklaştırıldı…(81/1-13)

Dedim ki;Bana ne oldu?

Celâlim söyledi;Nefis hazırlığını bildi. (81/14) *1

* Abdülkerim Ceylî, İnsan-ı Kâmil.

13

Ö N S Ö Z

Gönül tahtını Resulü Ekrem(s.a.v.) ile şereflendirenler kâinatın varlık sebebine saygılarını ifade ederler. Yazarlar yazıla-

rında, şairler şiirlerinde, hatipler hutbelerinde Sevgili’ye ait ne varsa gönüllere dökmüşlerdir. O’nun halefini anlatmak için yazılan her söz güzeldir. Sözler özünde taşıdığı mana-nın ötesine geçemez. Gönüllerden geçmeyen söz geleceğe de kalamaz; nitekim kalmamıştır da…

Şüphesiz İslâm câmiasının en yüksek imamı olan sevgili Peygamberimizin(s.a.v.) bildirdiği ilâhî nizama ne kadar uyabilir-sek, dünya ve ahiretimiz de o kadar güzel olacaktır. Âlemleri yaratan, bitmez ve tükenmez nimetler içinde yaşatan Rabbi-mizin yeryüzündeki halifesi olan Habib-i Kibraya’ya(s.a.v.) dünya nizamı ve imarı görevi verilmişti. Allah’ın istediği güzel kul-luğu insanlara öğretmesi emredilmişti. “Kim Peygamber’e itaat ederse gerçekte Allah’a itaat etmiştir” (Nisa Sûresi, 4/80) buyuran Rabbimize hamd, Resulümüze salât ü selâm olsun…

Kur’an mucizesini yeryüzüne hâkim kılmak için cihad eden Resulullah Efendimizin(s.a.v.) de halifeleri vardı. Bunlar Allah(c.c.) yolunda cihad edenlerdir.

Allah(c.c.) buyuruyor ki:

14

Hilâfetin Çığlığı

“…Allah yolunda mallarıyla, canlarıyla cihad eden kim-selerin dereceleri, Allah katında çok üstündür. İşte bunlar, dünya ve ahiret saadetine kavuşanlardır.” (Tevbe Sûresi, 9/20)

Peygamber Efendimiz,(s.a.v.) ölümünden sonra vekili olarak devlet başkanlığı kurumunu kimin yöneteceği, Müslümanların başına kimin geleceği hususunda çok işaretler vermişti. An-cak yerine halife olup toplumu yönetecek ve cemaate namaz kıldıracak kişi ile ilgili açıktan bir vasiyette bulunmamıştı. Resulullah’ın vefatıyla sarsılan sahabîler İslâm birliğinin bo-zulmaması için bir lidere ihtiyaç bulunduğunu biliyorlardı.

Müslümanlar, cennetle müjdelenmiş ashabın en yüksek tabakasından biri olup, aynı zamanda Peygamberimizin can dostu ve hicret arkadaşı Ebû Bekir’e(r.a.) biat ederek, O’nun ye-rine halife olarak kendisini seçtiler. Böylece Hz. Ebû Bekir,(r.a.)

Peygamber Efendimizin(s.a.v.) yerine geçen ilk İslâm devlet baş-kanı olmuştu. Diğer bir deyişle Güneş’in yerine Ay geçmiş, hi-lafet makamı aydınlanmıştı. Bu devletin temel dayanağı olan anayasası, Kur’an-ı Kerim ve Peygamberimizin sünnetiydi. Kurulan İslâm devletinin orduları zaferler kazanarak büyü-yordu. İslâm güneşi yeryüzünü aydınlatmaya başlamıştı. Hz. Ebû Bekir’i Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali(r.a.) dönemleri iz-lemişti. Söz konusu döneme “Hülefâ-i Râşidîn” dönemi den-mektedir. Hilafet makamına seçilen halifeler hem din hem de dünya işlerini yöneten devletin başkanı idiler. Bütün Müslü-manlar da halifelere biat edip bağlanmışlardı.

“Hülefâ-i Râşidîn” denilen dört halife döneminden sonra Emevi Sultanlığı ve ondan sonra kurulan Müslüman devletler de hilafet makamına çok önem verip, halifenin Resulullah(s.a.v.) vekili olarak sözünü dinlemişlerdi.

Osmanlı İmparatorluğu’nda da Yavuz Sultan Selim’den iti-baren padişahlar, din işlerini halifelik, dünya işlerini sultanlık

15

ÖNSÖZ

vasıflarıyla yönettiler. Aynı zamanda dünya üzerinde kurul-muş başka Müslüman devlet ve topluluklarının da halifesi ola-rak kabul gördüler. Çünkü halifelik ve hilafet makamı Pey-gamber Efendimizi(s.a.v.) temsil ediyordu.

Bu kitapta halife olarak görev yapmış Osmanlı sultanları-nın da Makam-ı Hilafet konuları anlatılmaya çalışıldı. Yalnız araştırmalarımızda elde edilen bilgiler ışığında halife olarak hizmetlerinden bahsedilmiş, padişahlık görevleri anlatılma-mıştır. Amacımız hilafet makamının doğuşu ve akabindeki önemine değinerek bir kutsal vazife yolculuğuna çıkmaktır. Maceralarla dolu bu yolculukta kişiler her zaman fanidir!

Hilafet makamı, Haçlı devletlerinin de korkulu rüyasıydı. Müslümanlar, halifenin emriyle her zaman karşılarına siyasi ve askerî güç olarak çıkabiliyorlardı. Savaşa her bir Müslü-man halifenin emrinde şehitlik özlemi içinde gidiyordu.

On üç asırdır dünya Müslümanlarının bir halifesi vardı. Bu geçen zamanda hilafet makamının ortadan kaldırılaca-ğını ve Müslümanların halifesiz kalacağını kimse düşünme-mişti. İslâm dışı güçler, İslâm dünyasına karşı duydukları asılsız korkuları yüzünden hilafeti istemiyorlardı. Bu sebeple de Ehl-i sünnet anlayışı içinde birleştirici unsurlardan biri olan hilafet makamı ile yılmadan, bıkmadan uğraşmaktan geri durmadılar. Ancak kendi inanç sistemlerindeki patrik-ler, papalar kutsal, dokunulmaz ve asla tartışılamazdı. İşte bu kitap halifeliğin başlangıcından kaldırılışına kadar ya-şanan bu tarz ibretlik olayları anlatmaktadır.

Haçlılar korktukları halifeliği yıkmak için çok mücadele verdiler. İslâm’ı fitne bombalarıyla parçalara ayırarak yok etmek istediler. Onlara göre halifelik ve hilafet makamı bir daha çıkmamak üzere tarihin mezarlığına gömülmeliydi. Müs-lümanların tefrikaya düşmesiyle sonunda hilafet makamını

16

Hilâfetin Çığlığı

yıkmayı başardılar ve öyle de oldu. Ekonomik, siyasi, askerî güçleriyle savaşı kazandılar. Âlemlere rahmet olarak gön-derilen Peygamber Efendimizin(sav) halifesi ve O’nun da hali-feleri kaldırıldı. Yetmiyormuş gibi halifenin yolundan giden erenler, evliyalar, velîler, mürşidler, velhasıl tüm Allah dost-ları da bundan nasibini aldılar.

Ancak İslâm düşmanlarının unuttukları bir şey vardı. Kur’an’da emredilen cihad kıyamete kadar sürecekti.

Nitekim Allah,(c.c.) Kur’an-ı Kerim de, “Allah yolunda se-fere çıkın. Mallarınızla, canlarınızla Allah yolunda cihad edin. Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır” buyurmuştu. (Tevbe Sûresi, 9/41)

Hilafet makamı, binlerce yıldır çeşitli devletlerin adı al-tında, yeryüzünün hasret kaldığı cihad vazifesini yapmıştır. İmanı aşk ile tutuşmuş gönüllere Allah sevgisini nakşetmiş-tir. Vazifesini en uzun yapan Osmanlı Devleti’nden sonra, bu mübarek “Makam-ı Hilafet” emaneti Türkiye Cumhuriyeti’ne nasip olmuştur. Fakat Türkiye Cumhuriyeti, dünya ve ahiret ödülü olan hilafet makamını kaldırıp, Haçlı gücü karşısında destansı bir hüzün bırakarak tarihin içine gizlemiştir.

Halifeliğin kaldırılmasının üzerinden 90 yıl geçti. Müs-lümanların acı çığlığı duymazdan gelindi. Dünyanın birçok yerinde halifenin hasretiyle hâlâ çeşitli toplantı ve göste-riler düzenlenmektedir. Halen hilafet makamının konuşul-ması Müslümanları heyecanlandırırken, düşmanları da en-dişelendirmektedir.

Kim bilir belki âhir zamanda yüreklerinde iman kıvıl-cımları yanan Allah dostları halifelik vazifesini üstlenmiş-lerdir. Kıyamete kadar sönmeyecek iman ve İslâm’ı yaymak için vekil halifeler manevi bir aşkla vazifelerini belki de halen

17

ÖNSÖZ

yapmaktadırlar. Cihad savaşı -açık ve gizli- kıyamete kadar da devam edecektir.

Hilafet konusunda düşüncelerime gem vurmadan Resulü Ekrem Efendimizin(s.a.v.) ayağının tozuna hasretle yazdığım bu kitap halifeliğin doğuşu ile batışı arasındaki olaylar zincirini anlatmaktadır. Tarihin tozlu sayfalarından çıkartmaya çalış-tığımız bu çalışmayla, Allah aşkı ve Nebi-yi Muhammed(s.a.v.)

sevgisinin mücadelesini veren halifeleri anlatmaya çalıştık.Sonsuzluğa eriş ve sonsuzlukta oluş sırrının mukaddes yo-

lunu bildiren şanlı Peygamberimiz Muhammed Mustafa’ya(s.a.v.) salât ve selâm olsun. O’nun lütfuna eren gönüllerde irfan çi-çekleri açmıştır. Allah dostlarının ışığının yolumuzu aydın-latması dualarımızla…

Takdir okuyucularımızdan, hidâyet Allah’tandır.

Şükrü ALTINÇankırı-2014

Bu eserin oluşmasında desteklerini gördüğüm Doç. Dr. Erhan Metin Beyefendiye, Ön okumayı yapan

Edebiyat Öğretmeni Melek Topcu Hanımefendi ve oğlum Enver Enes Altın’a teşekkür ediyorum.

B Ö L Ü M - 1

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

23

“YERYÜZÜNDE BİR HALİFE YARATACAĞIM”

Allah(c.c.) Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyurmuştur:“Yeryüzünde bir halife yaratacağım.” (Bakara Sûresi, 2/30)

Bazı âlimlere göre, insan kendinden önce yeryüzünde hâkim olan meleklerin yerine getirildiği için, Hz. Âdem ve soyundan gelen peygamberlere “halife” denilmişti. Hz. Muhammed Mus-tafa da(s.a.v.) hâtemü’l-enbiya ve bütün ümmetler üzerine ilâhî İslâmiyet’in halifesi olmuştu. Cenab-ı Hakk, sedefinde saklı in-ciler gibi duran dünyanın imarını Hz. Muhammed’e(s.a.v.) havale etmişti. İşte o zaman kalpler titredi, perdeler kalktı.

“Ey Dâvûd! Biz seni yeryüzünde halife yaptık. O halde insanlar arasında adaletle hükmet! Nefsine uyma, yoksa bu seni Allah’ın yolundan saptırır. Allah’ın yolundan sapanlar için hesap gününü unutmaları sebebiyle şiddetli bir azap vardır” (Sâd Sûresi, 38/26) mealindeki âyette, yeryüzünün her yerinde her çeşit fitne ve fesat olduğundan, nizam ve in-tizam için bir halifeye ihtiyaç bulunduğunu bildirmiş ve ar-dından “İşte bu ihtiyaca binaen biz seni halife kıldık” buyur-muştur. (Konyalı Mehmed Vehbi Tefsiri)

Halife, sözlükte “birinin yerine geçmek” anlamına gelen “half” kökünden türetilmiştir. Bir kimseden sonra onun yerini almak veya onu temsil etmek anlamındadır. Aynı zamanda ha-life, insan-ı kâmil anlamında bir tasavvuf terimidir. Kur’an-ı Kerim’de ise âyetlerin meallerinde şu şekilde açıklanmıştır.

24

Hilâfetin Çığlığı

Allah(c.c.) buyuruyor ki:

“(Ey Habibim) hani bir vakitler Rabbin, meleklere, ‘Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım’ buyurmuştu.” (Bakara Sûresi, 2/30)

“Verdikleriyle denemek için sizi yeryüzünün halifeleri kılan, kiminizi derecelerle üstün yapan Allah’tır.” (En’âm Sûresi, 6/165)

“Yahut kendisine dua ettiği zaman zorda kalmışa cevap veren ve başa gelen kötülüğü kaldıran, sizi yeryüzünün ha-lifeleri kılan mı? Allah ile birlikte başka ilâh mı var? Ne ka-dar az düşünüyorsunuz!” buyurmuştu. (Neml Sûresi, 27/62)

Allah,(c.c.) Âdem Aleyhisselam soyundan halife geleceğini bildirmişti. Mutasavvıflardan Hasan Basri de takvâ sahibi temiz ve seçkin kullar için “Allah’ın halifesi” tabirini kullan-mıştır. İmam Taberî, halifenin, hilafet ve insan-ı kâmil fik-rinin gelişmesi sonucunda ortaya çıktığını söyler. Mülk Al-lah’ındır, insan-ı kâmil de bu mülkte onun halifesidir, yani vekilidir. İbnü’l-Arabî’ye göre; Hz. Muhammed’den(s.a.v.) son-raki halifeler Allah’ın değil, Resul’ünün halifeleridir; çünkü onun getirdiği şeriatı uygularlar. Halifeler dini korumak ve dünya işlerini yürütmenin yanında İslâm topraklarını mu-hafaza edip düşmana karşı cihad etmekle de görevlidirler.1

Hilafet kelimesi, terim olarak İslâm devletlerinde Hz. Peygamber’den sonraki devlet başkanlığı kurumunu ifade eder. Resulü Ekrem’in vekili olarak onun adına toplumu yö-neten kişi halifedir. Bu yüzden halife tabiri Hz. Ebû Bekir’den itibaren kullanılmaya başlamıştır. Cemaatle kılınan namazlar-daki imamlıktan ayırmak için devlet başkanlığına “İmâmet-i Kübrâ” denildiği görülmüştür.

1 (İbnü’l-Arabî, Fuşüş, S. 50, 162, 163)

25

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

Muhyiddin İbnü’l-Arabî’ye göre Allah’ın halifesi, isim ve sıfatlarıyla sevginin sevdalısı peygamberlerdir. Peygamber-ler Allah’ın hükümlerini O’nun adına insanlar arasında uygu-larlar. Uyguladıkları hükümleri de Peygamber’den almışlar-dır. Cennet bahçelerinden gelen Gül’ün kokusunu insanlara taşımışlardır.2

Öyle ki halifelik o kadar önemli görülmüştür ki; Peygam-ber Efendimizin(s.a.v.) hadis-i şerifine göre, bir halifeye biat et-meden ölen kimse cahiliyet üzere ölmüş demektir.3 (Sahih-i Müslim) (İmam Taberani)

Halifelik mevzuunu daha iyi anlamak için ise şüphesiz önce Allah’ın Halife’sinin hikâyesi bilmek gerekir.

2 İslâm Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı.3 M. Zihni Paşa ve Sadık Albayrak, Hilafet ve Halifesiz Müslümanlar, Medrese

Yayınevi, 1980.

26

NEYDİ O GÖKLERDEN GELEN DEVLET?

Karanlık gecelerde yıldız aramaya ihtiyaç kalmamıştı. İki cihan Sultan’ının karanlığı yıkan, zamanı söndüren nuru

infilak ediyordu. Neydi o göklerden gelen devlet? Asr-ı saa-deti başlatan son peygamber Muhammed Mustafa’dan(s.a.v.) gelen her söz güzeldi. Âhir zamanda geleceği çok önceden ilâhî kitaplarda bildirilmişti. Geçmiş peygamberlerden ba-zıları onun vasıflarını sayarak tarif etmişlerdi. Peygamber-ler babası İbrahim Aleyhisselam, oğlu İsmail’e dua ettiğinde duası kabul olmuş ve İsmailoğullarından büyük bir milletin geleceği Tevrat’ta müjdelenmişti.

Hazreti İsmail’in evlatları Arabistan’ın her tarafına yayıl-mıştı. İçlerinde Kureyş kabilesi ve bu kabileye mensup Haşi-moğulları hepsinden daha şerefliydi. Hâtemü’l-Enbiyâ, yani peygamberlerin sonuncusu olan Muhammed Mustafa(s.a.v.) da bu kabiledendi. Fil yılında, Arabî aylarından Rebîülevvel’in on ikinci Pazartesi gecesi, sabaha karşı tan yeri ağarırken yer-yüzüne güneş bir başka doğdu. O’nun doğduğu sabah, âlem başka bir âlem haline büründü. Beklentilerin hepsi cennet oldu, hoş geldi!

Hazreti Muhammed(s.a.v.) doğduğu gece İran Hükümdarı Kisrâ’nın sarayı sallanarak on dört tane sütunu yıkılmıştı. Fars vilayetinde ateşe tapanların bin seneden beri yanan ateş-leri sönmüştü. Sava Gölü kurumuş, Semâve Deresi taşmış,

27

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

Kâbe’nin kalbini işgal etmiş putlar yüz üstü yere yıkılmıştı. Gül’ün tenine dokunmaya kıyamayacak kadar güzel bir insan gönderilmişti. O âlemlere rahmet, insanlar O’na hasretti. “Ey Muhammed(s.a.v.) sen gel ki, gönlümüzün Kâbe’sini işgal etmiş putlar da devrilsin, yüzümüz sana doğru dönsün” diyenlerin duası aslında işte tam da bugün kabul olmuştu.

Allah(c.c.) şöyle buyurmuştur:“Ey Muhammed! Seni ancak âlemlere rahmet olarak gön-

derdik.” (Enbiyâ Sûresi 21/107) Mekke ahalisi öteden beri yeni doğan çocuklarını bir sü-

tanneye verirlerdi. Sevgililer Sevgilisi’ni de Haris adında bir adamın karısı olan Halime validemiz almıştı. Halime valide-miz Resulullah Efendimize(s.a.v.) gözü gibi bakmış, canı gibi ko-rumuştu. Yıllar geçmiş, Fahr-i Âlem on iki yaşına gelmişti. Artık amcası Ebû Talib’in ticaret kervanıyla Şam’a gidip ge-liyordu. Gençlik yıllarında da yüzü sözü nurlu bir gençti. Bi-rine söz söylerken veya cevap verirken akıl ve fikirde em-salsiz bir üstünlüğe sahip olduğu hissediliyordu. Sözlerinin doğruluğu ve üstünlüğü yüzünden Kureyşliler kendisine Muhammedü’l-Emîn diye hitap ediyorlardı. Muhammedü’l-Emîn(s.a.v.) genç yaşta; Kureyş’in ileri gelenlerinden bir aileye mensup, gayet zengin Hatice isminde dul bir kadınla evlendi. Hz. Hatice’den Kasım isminde bir oğlu dünyaya geldi. Sonra-sında da Zeynep, Rukayye, Ümmü Gülsüm ve Fatıma adında kerimeleri doğdu. Abdullah isminde bir oğlu daha dünyaya gelmiş fakat çok küçükken vefat etmiştir.

28

ALLAH’IN SON HALİFESİ

Sevgililer Sevgilisi Resulü Ekrem Efendimiz(s.a.v) yirmi ya-şına geldiğinde gözüne bazı melekler görünmeye başla-

mıştı. Nitekim kırk yaşında kendisine peygamberliği bildi-rildi. Hira Dağı’na gidip orada kendi kendine ibadet ederken Melekler Sultanı, öteler âlemini tanımayan Muhammed Mustafa’ya(s.a.v) hitap etti:

“Îkra! (Oku)” Âlemlerin Efendisi, dehşet ve hayret içinde cevap verdi:“Ben okumayı bilmem, ne okuyayım?”Heyecandan titriyor, gönlü güvercin yüreği gibi çırpınıyordu.

Bunun üzerine Cebrail Aleyhisselam, Nebi-yi Muhammed’i ku-cakladı ve üç defa sıkıp bıraktıktan sonra devam etti:

“Oku! Seni yaratan Rabbinin adıyla oku.” (Alâk Sûresi, 96/1) emri işte böyle vahyolundu. O, Allahu Teâlâ’nın ümmet-ler üzerine müjdelediği peygamberlerden olup; son halife ola-caktı. Nitekim Takvimler M. 609 yılına geldiğinde, artık bü-tün âlemlerin peygamberi olmuştu. Resulü Ekrem’in büyük mucizelerinden ilki Kur’an-ı Kerim’dir ki, artık kıyamete ka-dar nuru ile insanlar aydınlanacaktı. Her âyeti ayrı bir muci-zeydi, her kelimesi insanlara büyük bir etki yapıyordu.

Canlara müjde gelmişti. Nitekim Allah,(c.c.) Kur’an-ı Kerim’de; “Andolsun ki biz onlara, bilerek açıkladığımız bir kitabı, inanan

29

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

bir toplum için bir yol gösterici ve rahmet olarak getirdik” bu-yuruyordu. (Araf Sûresi, 7/52) Resulullah da hâtemü’l-enbiya olarak bütün ümmetler üzerine halife olmuştu.

İlk zamanlarda bu durum Kureyşlilere çok ağır geldi. Keza İslâmiyet’in ortaya çıkmasıyla mü’minler ile kâfirler arasında şiddetli çatışmalar da yaşanmaya başlamıştı. O büyük Pey-gamber, insanları Allah’a ortak koşmaktan ve sapıklıktan kur-tarmak için işte ilk günden beri böyle canla başla uğraşmıştı.

30

İSLÂM’IN NURU

Müslüman olanlara karşı müşriklerin her türlü ezâ cefası günden güne artıyordu. Allah’ın(c.c.) nurunu söndürmek

isteyen Mekkeli kâfirler, Peygamber Efendimizi(s.a.v.) ortadan kaldırmak istiyorlardı. Nitekim istişare merkezi “Dâru’n-Nedve” denilen evde korkunç cinayet planları yapmışlardı.

Vahiy geldi! “Ey Habibim hicret et.” Bundan dolayı Pey-gamber Efendimiz(s.a.v.) 622 yılında Hicaz’ın yeşillikleriyle ünlü öteki büyük şehri Medine’ye doğru yola çıktı. Öyle ki Hicret Müslümanlarca yeni bir tarih başlangıcı kabul edilecek ve ilk İslâm devleti de burada kurulacaktı. 623 yılında Kudüs’ün yerine, Mekke’deki Kâbe Müslümanlar için namazda ve iba-dette yönelinen kıble olmuştu. Böylece Mekke-i Mükerreme şehri İslâm’ın da merkezi haline geldi. Hidayet Allah’tandı. Keza Cenab-ı Hakk hidayet etmezse kimse doğru yolu bula-maz. Nitekim İslâmiyet Arabistan’ın her yerinde ve bilhassa Medine’de hızla yayılıyor, Müslümanların sayısı artıyor, zafer-ler art arda geliyor, İslâm’ın gücünün önünde durulamıyordu.

Nihayet 630 yılında İslâm ordusu çölü yararak Mekke’ye doğru yürüdü. Peygamber Efendimiz(s.a.v.) de ordusunun ba-şında Mekke’ye geri dönüyordu. Müslümanlar dört koldan şehre girdiler. Bir süre sonra iman silahıyla Mekke teslim alın-mış; Kâbe, Gül’ün kokusuyla nurlanmıştı. Mekke’nin fethinden sonra Kureyş taifesinin hepsi Müslüman oldu. Arabistan’da

31

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

Müslümanların karşısında duracak kabile kalmadı. Uzaktan yakından duyanlar bölük bölük gelip iman etmişlerdi. Aşkı, huzuru, mutluluğu görüp Resul’üne koşarak Allah’a kavu-şanlara selam olsun…

32

KAVUŞMA; “LEBBEYK, ALLAHÜMME LEBBEYK

“Ben sana çok yakınım.” (Bakara Sûresi, 2/186)Resulü Ekrem Efendimiz,(s.a.v.) Hicret’in onuncu sene-

sinde Medine’den hac niyeti ile Mekke’ye gideceğini halka du-yurmuştu. Herkes böyle güzel bir fırsatı kaçırır mı? Resulü Ekrem’le hacca gitmek için Medine ayağa kalkmış, uzaktan yakından duyanlarla yüz bin kişi meydanlarda toplanmıştı. Zilhicce’nin dördüncü Pazar günü sabahleyin büyük hac ka-fileleri seller gibi coşkuyla Mekke’ye akmışlardı. İhrama gi-ren ve sayısı yüz binleri bulan topluluğun hep bir ağızdan “Lebbeyk, Allahümme lebbeyk” bağırtıları ortalığı inletiyor, gönülleri titretiyordu. Hamd ve şükür duygusu zirvedeydi. Geçmiş peygamberlerin bir kısmının da manevi ruh âleminde bu sefere katıldıkları konuşulmaktaydı.4 İlâhî nûr herkesin gözünü kamaştırıyordu.

Mahşeri andıran bir kalabalıkta arife günü Peygamber Efendimiz(s.a.v.) Arafat’ta hutbelerini irad buyurdular. Hutbenin sonunda yeryüzüne “Şâhid ol yâ Rab” sözleri yankılanmıştı.

Bu hutbeden sonra şu âyet nazil olmuştur:

Allah(c.c.) buyuruyor ki:

4 (Müslim, Hacc tarihi) (Ahmed Bin Hambel.

33

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

“… Bugün sizin için dininizi kemâle erdirdim, size ni-metimi tamamladım ve sizin için din olarak İslâm’ı seçtim.” (Maide Sûresi, 5/3)

Fakat bu hutbenin, şefkat ve merhamet ifade eden Resu-lullah Efendimizin(s.a.v.) veda hutbesi olduğu çok geçmeden an-laşılacaktı. İnsanların en büyük rehberi Efendimiz(s.a.v.) artık ümmetiyle vedalaşıp ebedî saadet yurduna yolcu mu olacaktı?

Ebû Bekir,(r.a.) Peygamber Efendimizin(s.a.v.) sözlerini, “Ar-tık vakit tamamdır, hazırlık zamanı geldi” anlamında de-ğerlendirerek gözyaşlarını tutamamıştı. Sonra toplu olarak Kâbe’ye gelinerek veda tavafı yapıldı. Hac ibadetlerinin ta-mamını yerine getirmişlerdi. O’nunla hac yapmanın coşkusu sahabîlerin gözlerini yaşartmıştı. İnsanlığın tacı, Mekke’de dokuz gün kaldıktan sonra büyük kafileler ile birlikte nur yatağı Medine’ye dönmüştü. İslâm’ın saadet ve mutluluk gü-neşi, cihad fermanı ile aydınlatmaya devam ediyor, asr-ı saa-det yaşanıyordu. Ancak Allah’ın peygamberlerinden olup; dinî emirlerini yaşayan ve yaşatan son halifesi Medine’ye geldi-ğinde hastalanmıştı. Zaman ilerledikçe hastalığı da artıyordu.

O günlerde Cibril-i Emin, Kur’an’ın son âyetini indirdi:“Allah’a döndürülüp götürüleceğiniz güne karşı saygılı

ve hazırlıklı olun. Sonra kıyamet gününde herkese kazan-dığı ne ise olduğu gibi verilir, onlara haksızlık yapılmaz!” (Bakara Sûresi, 2/281)

34

“EBÛ BEKİR’E SÖYLEYİNİZ, NAMAZIMI KILDIRSIN”

Fahr-i Âlem Efendimiz(s.a.v.) günden güne daha çok hasta-lanıp halsizleşiyordu. Biraz ferahlık hissedince yatağın-

dan kalkıp giyindi. Bir koluna Fazl bin Abbas, diğer koluna Hazreti Ali girdi ve onların yardımıyla minbere çıkıp oturdu.

Cenab-ı Hakk’a hamdettikten sonra şöyle buyurmuştu:“Ey Nas! Her kimin arkasından vurmuş isem işte arkam,

gelsin vursun; her kimin alacağı varsa, işte malım, gelsin alsın.”Kimsenin bu yönde bir iddiası olmadı. Akabinde öğlen

namazını kıldırdı. Vefatına üç gün kala hastalığı iyice ağır-laşmış, artık mescide gidemez olmuştu.

Resulü Ekrem Efendimiz,(s.a.v.) zevcesi Hz. Aişe’ye şöyle buyurur:

“Ebû Bekir’e söyleyiniz, halka namaz kıldırsın.”Böylelikle imameti Ebû Bekir’e verdiği anlaşılmıştı. Ebû

Bekir’den çok hoşnut olduğunu herkes biliyordu. Pazar günü Resulü Ekrem’in hastalığı daha da ağırlaştı. O sırada Şam Seferi’ne hazırlanan ordunun başkumandanı Usame bin Zeyd(r.a.) gelip huzura çıkmıştı. Gül cemalini görünce eğilip öptü. Allah’ın Resulü, Usame’ye bir şey söyleyemedi. Ellerini semaya kaldırıp Usame’nin üzerine sürmüştü. Dua ettiği an-laşılmıştı. Ertesi gün Hazreti Aişe’nin odasında yatıyordu.

35

SUSALIM! HİLÂFET KONUŞSUN

Kuşluk vakti olmuştu. “Ya Rab! Ölüm şiddetine karşı bana kolaylık ver, canımı tatlılıkla al” diye dua ediyordu. Bu sı-rada Peygamber Efendimiz(s.a.v.) başını Hz. Aişe’nin gögsüne dayamıştı.5

Cebrail ve Azrail Aleyhisselam evin kapısına geldiler. Cebrail içeri girip, “Yâ Resulullah(s.a.v.) Azrail izin bekliyor” dedi. Hazreti Peygamber Efendimiz(s.a.v.) tarafından izin ve-rilmesiyle, Azrail bütün azametiyle içeri girip selam verdi. Azrail’in yüzüne bakarak, “Ey Azrail gel memuriyetini yerine getir” buyurmuştu. Mübarek parmağını “Refik-i Âla’ya” dike-rek, gözlerini semaya çevirdi ve ruhu ebedî âleme uçtu. Haz-reti Azrail de Rûh-u Muhammedî’yi teslim alıp gökyüzüne ulaştırdı. Emr-i Hakk üzerine gözlerde nurlu yaşlar coşmuş, kalpler mahzun olmuştu.6

Hazreti Abbas, Hazreti Ali ve bütün Ehl-i Beyt, gözyaşları içinde teçhiz ve tekfin ile meşgul olmaya başladılar. Hazreti Ebû Bekir, üzgün bir şekilde hizmete nezaret ediyordu. Ya-tağının serili olduğu yere mezarı kazılmıştı. Eşlerinden Ebû Bekir’in kızı Hazreti Aişe’nin evinin altına, Hücre-i Saadet’e defnedildi. Medine-i Münevvere’yi matem havası kaplamıştı.

Ebû Bekir Mescid-i Nebevi’ye gelerek halka hitap etti. “İnneke Meyyitun…” (Zümer Sûresi, 30. âyet) diye başlayan “Yâ Muhammed, sen de öleceksin, müşrikler de ölecekler” âyetini haykırarak teselli buluyorlardı. O Yüce Peygamber’e ve O’nun ashabına salat ve selam olsun.7

5 İbni-i Sa’d, Tabakat, C. 2, s. 119-120.6 İbni Sa’d, Tabakat, C. 2, s. 230; Ahmed Bin Hanbel, Müsned, C. 6, s. 126.7 İbni-i Sa’d, Tabakat, C. 2, s. 265-266.

36

Yâ Nebiyyallah!

Huzuruna varmayı pek istedi bu gönül.Daima orda kalmayı pek istedi bu gönül.Sevginle mest olarak, her an seni anarak,Son nefesi vermeyi pek istedi bu gönül.…Namazımı hep senin mescidinde kılaydım.Seferlerde her zaman, hep yanında olaydım.Hizmetini göreydim, emre hazır duraydım.Ayağını öpeydim dedi durdu bu gönül....Bin dört yüz yıl uzaklık bir nefes eder değil.Arada çöller varmış, gam değil, keder değil.Bin defa kurban olam, sade bir nefes değil.Şefaat istiyorum, şefaat der bu gönül…

(Ahmet Lütfi Kazancı)

B Ö L Ü M - 2

HÜLEFÂ-İ RÂŞİDÎN

39

RESUL’UN(s.a.v.) HALİFESİ KİM OLACAK?

Hilafet makamı, kâinat penceresinden bakıp her nefeste Allah diyen insanların makamıydı. Sevgili Peygamberi-

mize sevdalı insanların âdeta tahtıydı. Hilafet makamına; Kur’an’a ve sünnete uygun şeriat hükümlerini kuvvetli bir şe-kilde bilenler seçiliyordu. Böyle olmasaydı verdiği hükümler ne İslâmi olurdu ne de meşruiyetine imkân verirdi. “Ashab-ı Şû’ra” toplanarak emanetin ehline verilmesinde takdire şayan kararlar almıştı. Bundan sonra geriye Şû’ra kararıyla seçilen kişiye Müslümanların biat etmesi kalıyordu. Biat ise Müslü-manların, seçilen halifeye itaat etmesi demekti. Bu itaat as-lında Allah’ın gazabına, şefkatine ve merhametine biat edip çiçeklerin devşirilmesi demekti.

Resulullah’ın(s.a.v.) cennet bahçesine gitmesiyle sarsılan sahabîler İslâm toplumunun birliğinin bozulmaması için bir li-dere ihtiyaç bulunduğunu biliyorlardı. Hazreti Muhammed,(s.a.v.) ölümünden sonra yerine kimin geçeceği, Müslümanları kimin yöneteceği konusunda hiçbir vasiyette bulunmamıştı. Halkın işlerini görmek din hükümlerini yerine getirmek için Pey-gamber Efendimizin(s.a.v.) yerine şüphesiz birini seçmek gere-kiyordu. Müslümanlar, cennetle müjdelenmiş on kişiden ilki olan, doğruluğu ve sözünün eri oluşuyla Sıddık diye anılan, Peygamberimizin(s.a.v.) can dostu Ebû Bekir’e(r.a.) biat etmeye başladılar. Çünkü Ebû Bekir, ashabın en yüksek tabakasından

40

Hilâfetin Çığlığı

olup, O’nun Mekke’den Medine’ye birlikte hicret yaptığı ki-şiydi. Peygamberimizin,(s.a.v.) Hz. Ebû Bekir’i mihraba geçir-mek hususundaki ısrarı gibi vakıalar da zaten halifelik husu-sunda Ebû Bekir’i işaret ediyordu. Mescitte herkes namazda onu öne geçirmişti. Aslında denilebilir ki daha seçilmeden halifeliği kalplerde kabul görmüştü.8

8 İbni Sa’d, Tabakat, C. 2, s. 217; M. Asım Köksal, Hz. Muhammed ve İslâmiyet, C. 11, s. 73-74, İstanbul 1981.

41

İLK HALİFE, İSLÂM’DA İLK DEVLET REİSİ

Peygamberimizi(s.a.v.) herkesin yalanladığı ilk günlerde O’na inanan ilk Müslümanlardan ve en sadık dostu Sıddık-ı Ek-

ber olan Hazreti Ebû Bekir(r.a.) herkes tarafından halife ola-rak gönüllerde taht kurmuştu. Yalnız bir de seçim yapılarak bunun Müslümanlara duyurulması gerekiyordu.

Halifenin seçiminin yapılması için Peygamber Efendimiz(s.a.v.) tarafından cennetle müjdelenmiş Hz. Ebû Bekir,(r.a.) Hz. Ömer,(r.a.) Hz. Osman,(r.a.) Hz. Ali,(r.a.) Übeydullah’ın oğlu Talha,(r.a.) Avvam’ın oğlu Zübeyir,(r.a.) Avf’ın oğlu Abdurrahman,(r.a.) Cerrâh’ın oğlu Ebû Ubeyde,(r.a.) Zeyd’in oğlu Said,(r.a.) Ebû Vakkas’ın(r.a.) oğlu Sa’d Mescid-i Nebevi’de toplanmışlardı. Ömer bin Hattab ve Ebû Ubeyde bin Cerrah, Ebû Bekir’e şöyle sesleniyorlardı:

“Vallahi biz sana biat edeceğiz, çünkü sen muhacirlerin üstünü ve Tevbe Sûresi, 40. âyette adı geçen ‘İki’nin ikinci-sisin’” (Peygamber’in arkadaşı Hz. Ebû Bekir). Bu toplantının sonunda Resulü Ekrem’in vefatından sonra Rebiülevvel’in on ikinci Pazartesi günü Hazreti Ebû Bekir,(r.a.) “Ashab-ı Şû’ra” ta-rafından resmen halife ilan edilmiş, İslâm’da ilk devlet reisi bu şekilde seçilmişti. Hz. Ebû Bekir(r.a.) halkın dinî hükümle-rini ve kamu işlerini yönetmek üzere, Peygamber’in(s.a.v.) ye-rine vekil, yani Peygamber’in halefi olmuştu.

“Ey iman edenler!.. Allah’a, Resulü’ne ve sizden olan ulu’l-emre (idarecilere) itaat ediniz…” (Nisâ Sûresi, 4/59)

42

Hilâfetin Çığlığı

Ulu’l-emr üzere Hazreti Ebû Bekir, halife olarak Mescid-i Nebevi’de sahabîlere ilk konuşmasını şu şekilde yapmıştı:

“Hamdolsun Allah’a ki, O’na hamdeder, gizli açık her işte O’ndan yardım dilerim. Gecede gündüzde gelecek kötülük-lerden de O’na sığınırız. Şahadet ederim ki; Allah’tan başka ilah yoktur. O birdir, O’nun eşi ve ortağı yoktur. Yine şehadet ederim ki Muhammed Aleyhisselam O’nun Resul’üdür. Resu-lüllah Aleyhisselam(s.a.v.) geçen yıl şu durduğum yerde dikil-mişti” der demez hasret çeken gözler ağlamaya başlar. Kısa bir duraklamanın arkasından sözlerine şöyle devam eder:

“Ey Nas! Ben sizin üzerinize vâli ve emir oldum. Halbuki sizin en hayırlınız değilim. İyilikte yardım ediniz, yanlış ve fena iş yaparsam bana doğru yolu gösteriniz. İnşallah hiçbi-riniz cihadı bırakmazsınız. Cihadı bırakan kavim alçalır. Ben Allah’a ve Resul’üne itaat ettikçe siz de bana itaat ediniz. Eğer ben Allah’a ve Resul’üne âsi olursam sizin bana itaatiniz la-zım gelmez. Haydi, birlikte namaza buyurun. Allah(c.c.) hepi-nize merhamet buyursun.”9

Artık “Hülefâ-i Râşidîn” denen dört halife dönemi bu şe-kilde başlamış oldu. Dört halife hakkında nice güzel hadis-ler, pek çok övücü sözler mevcuttur.

Peygamber Efendimiz(s.a.v.) şöyle buyurmuştur:“Eğer sizler, Peygamber’inizin sünnetini terk edecek olur-

sanız, muhakkak dalalete düşer, yolunuzu şaşırırsınız!” (Ah-med bin Hanbel, Müsned)

Yine Peygamber Efendimiz(s.a.v.) bir hadisinde şöyle buyurur:“Sizinle aramızda hakem, yüce Allah’ın Kitabı’dır. Biz O’nda

helal bulduğumuz şeyleri helal, haram bulduğumuz şeyleri de haram kabul ederiz.” (İbn-i Mâce)

9 İbni-i Sa’d, Tabakat, C. 3, s. 182-183; M. Asım Köksal, Hz. Muhammed ve İslâmiyet, C. 11, s. 91, İstanbul 1981.

43

HÜLEFÂ-İ RÂŞİDÎN

***

Halife, İslâm Devleti’nin siyasi, askerî, mülki ve adli ku-rumlarının birinci derecede sorumlusuydu. Ayrıca adaletin tesisi, emniyetin sağlanması, Allah’ın emir ve yasaklarını uygulayarak düşmana karşı hazırlıklı olmak, zekat ve diğer vergileri toplamak, işlerin düzgün yürütülmesi için memur-lar tayin etmekti. Hz. Ebû Bekir’e bazı kimseler Allah’ın ha-lifesi (halifetullah) dediklerinde kendisi buna karşı çıkmış, asla izin vermemişti. Çünkü; “Ben Allah’ın değil, O’nun elçi-sinin halifesiyim” diyordu.

İlk konuşmasının ardından Hz. Ebû Bekir’in halifelik dö-nemi başlamış ve onun zamanında da İslâm orduları cihat rüzgârları estirmeye başlamıştı. Ordunun biri İran’da, ötekisi Filistin’de peşi sıra zaferler kazanıyordu. Saadet asrı bütün ihtişamıyla devam ederken Peygamber yatağı Medine huzur ve sükûn yuvası olmuştu. Peygamber Efendimizin(s.a.v.) vefa-tından sonraki fitnelere aldırmayan Hz. Ebû Bekir, ilk Müslü-man devletinin asayişini sağlamlaştırıp otoritesini kurmayı başarmıştı. Halid bin Velid ve Usame bin Zeyd’in komutasın-daki İslâm ordularını fetihlere göndermiş, Yermuk Harbi’yle Bizans’a kafa tutmuştu.

Billur ırmaklar gibi çağlayan Kur’an nağmelerini 114 bö-lümlük bir kitaba dönüştüren Hazreti Ebû Bekir de ancak iki yıl halifelik yapmıştı. Ölüm hastalığına yakalandığında sahabîler yerine kimin halife olacağını kendisiyle istişare ettiler. Hz. Ebû Bekir de yerine Hz. Ömer’in halife olması görüşündeydi. Vefatında cenaze namazını da Hz. Ömer kıl-dırmıştı. Cenazesi, aynı zamanda damadı olan Peygamber Efendimizin(s.a.v.) yanına, yani kızı Hazreti Aişe’nin evinin al-tına defnedildi.

44

Hilâfetin Çığlığı

Halifelerin halifesi Hz. Ebû Bekir(r.a.) zamanında İslâm’ın güneşi bir başka güzellikte parlamıştı. Müslümanlar onun yö-netimine doyamamışlardı. Bir gün Ebû Bekir, Medine-i Mü-nevvere sokaklarında gezerken bir evin içinde bir ağlama sesi duymuştu. Dinlemeye başladığında, bunun, içeride şiir okuyarak ağlayan bir kadının sesi olduğunu anladı. Kadın şu şiiri okuyordu:

Sen aydan daha güzelsin, ay yüzlümAy gibi parlak yüzünle güneşi alt edersin.Dâyem henüz ağzıma, südü koymadan önce,Hatırlayıp lâle dudaklarımla kan yedim.

Kadının okuduğu şiir Hazret-i Ebû Bekir’in(r.a.) kalbine te-sir etmişti. Halife Ebû Bekir(r.a.) dayanamayıp kapısını çalmış ve kadın da dışarı çıkmıştı.

Halife sordu:

“Hür müsün, yoksa köle misin?”

“Köleyim.”

“Bu şiiri kime okuyor, kimin için ağlıyorsun?”

“Ey Allah Resul’ünün halifesi bana sorma.”

Bunun üzerine Ebû Bekir Sıddık(r.a.) ısrar etti:

“İçindeki sırrı bana söylemezsen buradan ayrılmam.”

Kadın içinden derin bir ah çekerek, Benî Haşim delikan-lılarından bir gencin isminden bahsedince; Hazret-i Ebû Bekir(r.a.) mescide gidip bu kadının efendisini bulup tam fi-yatı ile efendisinden satın almış, sonra da azat ederek âşığı ile nikahlamıştı.10

10 Şemsuddîn Ahmed Sivasî, Dört Büyük Halife.

45

HÜLEFÂ-İ RÂŞİDÎN

Sahabenin hayatı Hazreti Peygamber’in(s.a.v.) hayatı gibi, bütün varlıklarıyla Allah’a yönelmişti. Hz. Ebû Bekir, Allah’a karşı gelmenin her çeşidinden Allah’a sığınır, mazlumun bed-duasından korkardı. Çünkü Allah;(c.c.) “İnkâr edenler için çe-tin bir azap vardır” buyurmuştu. (Fâtır Sûresi, 35/7)

Kur’an-ı Kerîm’de Halife Ebû Bekir(r.a.) hakkında nâzil olan âyet-i kerimede Cenab-ı Hakk buyurmuştur:

“Eğer siz Resul’üme yardım etmezseniz, Allah vaktiyle ona yardım ettiği gibi yine eder. Hani Mekke kâfirleri onu Mekke’den çıkardıkları zaman ikinin ikincisi (Peygamber’in arkadaşı Hz. Ebû Bekir) ile (Sevr Dağı’nın tepesindeki) mağa-radaydılar. Peygamber o zaman arkadaşına, ‘Üzülme, Allah bizimle beraberdir’ diyordu. Allah onun (Ebû Bekir’in) üze-rine manevi huzurunu indirmiş, onu (habibini) görmediği-niz ordularla kuvvetlendirmiş, kâfirlerin kelimesini (küfür-lerini) alçaltmıştı. Allah’ın kelimesi (tevhid) ise çok yücedir. Allah mutlak galiptir. Yegâne hüküm ve hikmet sahibidir.” (Tevbe Sûresi, 9/40)

Yine Cenab-ı Hak buyurmuştur:“İslâm’ı ilk önce kabul eden muhacirler ve ensar ile iyi-

likle onlara uyanlar var ya, Allah onlardan razı olmuş; on-lar da O’ndan razı olmuşlardır. Allah, onlara içinden ırmak-lar akan, ebedî kalacakları cennetler hazırlamıştır. İşte bu en büyük saadettir.” (Tevbe Sûresi, 9/100)