God. III. Šibenik, u srledu 8 . svibnja 1907 . B r . 132.

HRVATSKA RIEC i •«•. -« i p u . ( « . : na tromjesec « Krune. J @ \ / & L

na po godine « Kruna. ^fQj\c$i' i »oJ< . i i . . . broj atrojl O , , . , , - , w .

I z l a z i sr ieciom i s \ i b o t o m (>l£laMl, prlohćt'iia p i a n i l i o « "

u < i . tiskaju se po ¡ 3 0 para petit redak, — Hi po pogodbi. —

Kandidatura M a r k a Stojića pk. Ivana. O v i h d a n a j e iz i šao p r o g l a s u k o j e m s e i z -

t i če k a n d i d a t o m s t r a n k e p r a v a M a r k o S t o j i ć p o k .

I v a n a .

U t o m p r o g l a s u s e kaže , d a j e ta j k a n d i d a t

p r a v a š k i , d a j e če l ik Hrvat , da j e u z o r z n a č a j n i k

i p o z n a t i radnik na n a r o d n o m p o l j u .

Tko je podplsao p r o g l a s ?

N i j e d a n p r a v a š ko j i bi v idio m a l o dal je o d

n o s a . Ni j edan p r a v a š , ko j i s e j e u radnj i za p r a -

v a š t v o i n a r o d n i n a p r e d a k i z t i c a o .

Z a r p r e č a s t n i k a n o n i k V i d o v i ć ili T a m b a č a ,

zar D o n V i c k o Š k a r p a , zar osta l i s v e ć e n i c i p r a -

vaš i , zar R o č e , zar Kr is t i ć i , zar S k r a č i č i i t o

liki drugi o t a č b e n i c i ko j i su do s a d a uvjek za p r a v a š t v o u o v o m k o t a r u r a d i l i ?

N e , n e , n i j edan o d tih o t a č b e n i k a ni je taj

p r o g l a s p o d p i s a o , ne , s a d a su doš l i njeki novi p r a v a š i k a o M i l o š M r š a p o k . M a t e , ko j i j e u

Z a t o n u nogam gazio našu svetinju, našu t r o b o j -nicu, kad su Z a t o n j a n c i na odlazku pratili s v o g a ž u p n i k a D o n V i c k a Š k a r p u .

T a k o v i p r a v a š i p o d p i s i v a j u p r o g l a s za M a r k a

S t o j i ć a . A oni drugi p r a v a š i , oni koji su za pra

vaštvo radili i trpili, oni podpisivaju proglas za

D.ra Antu Dulibića.

Neovlašteni podpisi.

N a S t o j i ć e v o m p r o g l a s u i m a p o d p i s a n i

Z a n i n o v i ć P e r e , ima i F i l ippi M i r o s l a v iz B e t i n e ,

ima L o v r e Ž u p a n o v i ć G a l j a , D u j e Ž u p a n o v i ć ,

E r c e g o v i ć G a k J u r e iz R o g o z n i c e , ima i Luka

Višnić, glavar Danila, a ovi iz javl ju ju d a su bili

ili p r e v a r e n i ili da nisu ovlastili S t o j i ć a da n j i h o v o i m e p o d p i š e .

T a k o v i h u g r a b l j e n i h i m e n a ima za s t a l n o

j o š d o s t a .

N a s v a k i nač in to n e o v l a š t e n o p o d p i s i v a n j e

d o k a z i v a m n o g o , navlas t i to d o k a z i v a kakav je

uzor-značaj tko se služi tudjim imenom.

P r a v a š t v o Marka S t o j i ć a .

S v a k s e s j e ć a s k u p š t i n a , k o j e su s e drža le

kad su s e vodil i o b č i n s k i izbor i . N a tim s k u p š t i -

n a m M a r k o S t o j i č g o v o r i o j e k a o p r i s t a š a „ h r v a t

s k e s t r a n k e " i niekao j e s v o j e p r a v a š t v o , d a p a č e s e k a š n j e p r a v a š t v u i z r u g a v a o kad g o d j e m o g a o .

K a d j e p a k S t o j i ć radi s v o j e s i le i s a m o

v o l j e i z a š a o iz o b ć i n s k e u p r a v e , htio je doći do

saveza sa Iljadičićima i pravaše na taj savez

prisiliti. T o j e on j a v n o p i s a o . A jeli to o n č i

nio radi d o b r a o b ć i n e , jeli radi p r a v a š t v a ?

Ni je . P a č e j a v n o j e i z p o v j e d i o , d a j e o n

ht io prisiliti s v e p r a v a š e o v o g k o t a r a na izdaju

p r a v a š k e misl i .

U b r o j u 3 t. z. „ M o j e S v j e t l o " on p o

s tav l j a s v o j e u v j e t e sv im H r v a t i m a o v o g k o t a r a .

U tim u v j e t i m a z a s t u p n i c i moraju biti izvan stra

naka i moraju raditi bez obzira na odluke koje

organizirane stranke.

T o j e s v e o n j a v n o p i s a o na 2 6 v e l j a č e

o v e g o d i n e .

D o 2 6 v e l j a č e d a k l e M a r k o S t o j i ć n i je o

p r a v a š t v u ni sanjao.

Z a i z b o r z a s t u p n i k a za c a r e v i n s k o v i e ć e

p r e d l a g a o j e p a č e „da se pozovu sve obćine o-

vog izbornog kotara i nek složno proglase kan

didata". I o v a j z a s t u p n i k ni je smio biti p r a v a š n e g o izvan s t r a n a k a , i m o r a o j e raditi b e z o b z i

ra na o d l u k e k o j e s t r a n k e .

O v a k o j e M a r k o S t o j i ć d o 2 6 v e l j a č e o v e

g o d i n e mis l io i u s v o j o j b a h a t o s t i ht io j e d a i

drugi o v a k o m i s l e .

A k a d s u l judi s v e to o d b i l i , j e r 0 tim p i t a n j i m a nisu htjeli razpravl ja t i b e z o v l a š t e n j a

s t r a n k e , kad ta izdaja pravaštva nije upalila po*

č e l e s u d r u g e g u s l e , a p o č e l e su n a k o n š t o su

p r o g l a š e n i izbor i za c a r e v i n s k o v i e ć e na t e m e l j u

o b ć e g p r a v a g l a s a .

Obće p r a v o g lasa .

S a d a k a d s v a k o m u ž k o č e l j a d e , k o j e j e n a v r š i l o 2 4 g o d i n e ima g l a s a u i z b o r i m a , mis l io j e M a r k o S t o j i ć d a m o ž e računat i na n e u p u ć e n o s t p u k a i da m o ž e n e u k e zaves t i .

Z a p r a v a š t v o s e j e u o v o m k o t a r u m n o g o radi lo , m n o g o ž r t v o v a l o , m n o g o u č i n i l o . U o v o m k o t a r u ima m n o g o i vr iednih i p o š t e n i h i z a u -zetnih p r a v a š a , ko j i su tu m i s a o p r a v a š k u u p u k širili i za nju radili n e u m o r n o i n e s e b i č n o . I n a š list j e za p r a v a š k u m i s a o n e u m o r n o r a d i o .

O v a p r a v a š k a m i s a o p r o d r l a j e u p u č a n s t v o .

S a d a j e p o č e o M a r k o S t o j i ć s a fami l i jom I l j ad ica da r a č u n a 1 na p r a v a š t v o , k o j e s m o mi i naš i pr i jate l j i širi l i , za k o j e s m o mi i naši p r i ja te l j i radili i trpi l i .

O n i su s e pr i l i čno l iepo d o g o v o r i l i i s p r i j a teljili p o d l o z i n k o m da im j e za jednički c i l j : O b ć i n a .

P o č e l i d o g o v o r i i s a s t a j a n j a . P o č e l o z a j e d n i č k o d j e l o v a n j e . P o č e l a h o d o č a š ć a u Z a d a r .

S ' j e d n e s t r a n e udri u ime p r a v a š t v a , s d r u g e udri u ime k r e m e n j a š t v a i p o b j e d a j e s j e g u r n a .

T a j s a v e z M a r k o S t o j i č b r i ž n o kri je od

s t r a h a da neb i z a v e d e n i otvor i l i o č i , ali ta j s a -

s a v e z s e o d k r i o , j e r su g a izdala n o ć n j a d o č e -

k i v a n j a i n o ć n a s a s t a j a n j a .

P r a v a š i o t v a r a j u oč i .

U Z a d r u ni isti v e l e c i e n j e n i v l č . D o n Ivan P r o d a n , ne p o z n a n a š e s tvar i , n e p o z n a ni d j e l o v a n j e ni o d n o š a j e ko j i v l a d a j u u o v o m k o t a r u , ne p o z n a o n n a š e d o m a ć e t e ž k e b o r b e , n j emu nisu p o b l i ž e p o z n a t a ni n a š a n a s t o j a n j a ni o n a t r i d e s e t g o d i š n j i h d u š m a n a .

M a r k o S t o j i č h o ć e da izrabi to n e p o z n a v a n j e , h o ć e da izrabi p r a v a š t v o . Ali prosv ie t l j en i p r a v a š i n e d a d u s e na l iepak i oni p o d u p i r u o -d u š e v l j e n j e m k a n d i d a t u r u D . r a A n t e D u l i b i ć a . O n i k a o d a n a s ša l ju u n a r o d p r o g l a s , kojim pozivaju s v o j e sumišljenike da svi kao jedan g l a s u j u za D . r a Antu D u l i b i ć a , za k o j e g a j e d a o s v o j p o d p i s i s v o j u r ieč u lož io i j e d a n če l i čn i D o n Ivan V i d o v i ć k a n o n i k , č o v j e k uzvišen z n a č a j e m i s v o j o m d i a m a n t s k o m p o s t o j a n o š ć u .

Mi s m o u v j e r e n i , d a ć e i oni p r a v a š i ko j i su s e za č a s pusti l i zaves t i dati s v o j g l a s D . r u Anti D u l i b i ć u .

Zavedeni .

Ima ih ko j i su s e p o v e l i z a M a r k o m S t o j i -

ć e m j e r d a s e j e on p o k a z a o izvrs tn im u p r a v

l j a č e m i td .

U ist inu š t o j e o n b i o to j e p o s t a o z a s l u

g o m i t r u d o m i n a p o r o m s t r a n k e i pr i j a te l j a . 1

d o k s e d a v a o r a z l o g u j o š k a k o t a k o , ali k a d j e

p o s t a o b e z o b z i r a n , o h o l , k a d j e p o s t a o n a č e l n i

k o m o n d a „nitko nikada nije uplivao na nijedan

njegov čin".

T a k o s e o n hvali u j e d n o m s v o j e m j a v n o m

p i s m u .

D a k l e k a k o j e o n t a d a u p r a v l j a o ?

O n n e s a m o š t o n i j e n i š ta p r i š t e d i o , k a k o

se hval i , v e ć j e n a p r t i o na O b ć i n u s l i e d e ć e n o

ve d u g o v e :

1 ) . k o d I n c h i o s t r a . . . . K 3 0 . 4 2 7 . 0 9

2 ) . k o d b a n k e u Š i b e n i k u . K 5 8 . 1 9 6 . 0 0

U k u p n o K 8 8 . 6 2 3 . 0 9 O s i m t o g a o n j e p o t r o š i o n o v c e š t o su b i

li d o g o d i n e 1 9 0 5 p o l o ž e n i u o b ć i n s k u b l a g a j n u z a s a g r a d j e n j e s e o s k i h š k o l a , i t o : za školu u Zatonu K 6 0 0 0 , za školu u Lozovcu K 3 0 0 0 , / za školu u Konjevratim K 3 0 0 0 , te ulied t o g a nisu s e u o v i m s e l i m a s a g r a d i l e o b e ć a n e š k o l s k e k u ć e .

P a ni u M a n d a l i n i ni je n iš ta u č i n i o , p r e m d a j e za r a d n j e i m a o na r a z p o l o ž e n j e više hiljada kruna, a n i je u č i n i o , j e r j e d r u g d j e r a z s i p n o s v e p o t r o š i o .

K a d s e s v e to s k u p a z b r o j i , S t o j i ć j e k r o z n j e g o v u kra tku u p r a v u , s v o j e v o l j n o p r o u z r o k o v a o u o b č i n s k o j b l a g a j n i m a n j a k o d K 1 0 0 . 6 2 3 . 0 9 (: to j e s t k r u n a s t o h i l j ada š e s t o d v a d e s e t tri i p a r a d e v e t : ) i j o š v i še hi l jada k r u n a k a m a t a za to d o s a d a i z p l a ć e n i h .

J o š s e t o m u m o r a n a d o d a t i , d a j e o n u t j e rao o d c. k . p o r e z n o g u r e d a k r o z n j e g o v u u p r a vu K 2 3 . 9 2 7 . 7 2 v i še n e g o li j e b i lo p r o r a č u n a n o .

P r a m a t o m u S t o j i ć j e b e z p o t r e b e i b e z p r i v o l e o b ć i n s k e u p r a v e i o b ć i n s k o g V i e ć a p o t r o š i o p r e k o s t o i d v a d e s e t h i l j a d a k r u n a o b ć i n s k o g n o v c a i tim p o v e ć a o o b ć i n s k i dug .

Š t o S t o j i ć kaže , da s e j e k r o z n j e g o v u u -p r a v u p o t r o š i l o u j a v n e r a d n j e k r u n a s t o h i l jada , to j e i s t ina , ali n i je n j e g o v a z a s l u g a , niti j e t r e b a o udužiti ni j e d n e p a r e , j e r j e za s v e r a d n j e i m a o n a p o s e s v e n o v c e .

Z a o v e j a v n e r a d n j e b i lo j e p r o r a č u n a n o u u o b ć i n s k i m p r o r a č u n i m :

g o d i n e 1 9 0 3 K. 1 6 . 6 7 0 . 0 0 1 9 0 4 K. 1 9 . 6 0 0 . 0 0

1 9 0 5 K. 3 7 . 3 3 0 . 0 0 d r ž a v a j e pak udi jel i la p o d p o r u :

g o d i n e 1 9 0 3 K. 1 1 . 0 0 0 . 0 0 1 9 0 4 K. 5 . 6 0 0 . 0 0 1 9 0 5 K. 8 . 4 0 0 . 0 0

u k u p n o K. 9 8 . 6 0 0 . 0 0

D a k l e on j e i m a o za j a v n e r a d n j e u g r a d u i p o se l ima o k o s t o hi l jada k r u n a , pa a k o je to p o t r o š i o , o p e t k a ž e m o ni je n j e g o v a z a s l u g a j e r j e to m o r a o p o t r o š i t i .

K a d j e s v r š i l a g o d i n a 1 9 0 5 i k a d su o b č i n ski upravi te l j i i z a s t u p n i k D r . D u l i b i ć vidili koliki je manjak u občinskoj blagajni, pozval i su S t o j i ć a na o d g o v o r n o s t .

N a r a v s k i , da su mu o n d a d r u g o v i u upravi , ko j i su t a k o d j e r odgovorni za š v e s t o s e čini u o b ć i n i , oduzeli obćinsku blagajnu i od toga časa započimlje njegova mržnja prot i z a s t u p n i k u D r . D u l i b i ć u , prot i s a d a š n j e m nače ln iku D r . Krs te l ju i u o b ć e prot i s v i m a , j e r su svi odobr i l i p o s t u p a k D r . D u l i b i ć a i o b ć i n s k e u p r a v e .

Osveta a ne p r a v a š t v o .

K a k o s m o dokaza l i M a r k a S t o j i ć a vodi o s v e t a a ne p r a v a š t v o . O s v e t a mu j e t i skala p e r o

u r u k e k a d j e o n o s v a š t a p i s a o i k a d j e o n o

p o z i v a o p u č a n s t v o na m r ž n j u , na b u n u . O s v e t a

g a j e vodi la u Z a d a r , u Sp l i t . O s v e t a g a b a c i l a u

n a r u č a j I l j ad ič i ća , o s v e t a g a d o v e l a d o u l a g i v a n j a

D o n Ivi P r o d a n u , o s v e t a g a n a g n a l a na m i s a o

da k a n d i d i r a .

K a n d i d a t u r o m u ime p r a v a š t v a ht io j e da

osu je t i i z b o r č e l i č n o g i p o š t e n o g i z a u z e t n o g

D r . D u l i b i ć a ; ht io da razruš i s l o ž n e r e d o v e o t a č

b e n i k a o v o g k o t a r a , ht io j e učiniti us lugu n e p r i

j a t e l j i m a h r v a t s k e s t v a r i .

V r s t a g i t a t o r a .

K a k o v u j e vrst a g i t a t o r a za n j e g o v o novo

p r a v a š t v o i z a b r a o M a r k o S t o j i ć d o k a z i v a i o n a j

L u k a M i š u r a c iz Š e p u r i n e , o n a j o r t a k o s u d j e n o g K m i ć a u p o s l u b l a g a j n e u Š e p u r i n a m .

O v a j č o v j e k , k o j e m u su d ž e p i p r i l i č n o puni

tudjeg n o v c a v e o m a j e smion, k a d u ime p r a v a

š t v a širi s v a k o v r s t n e k l e v e t e p o Š e p u r i n a m i

o k o l i c i . T u on m n o g o k l e p e t a . m n o g o izmiš l ja ,

m n o g o vara n e u p u ć e n i sv ie t , m n o g o s e r a z m e ć e

p i j a n k o m , m n o g o trči .

N e g o tko zna , da s e i neuki ne raz t r iezne ,

t k o zna da i j o š t k o g o d ne o t v o r i o č i , a L u k a

M i š u r a c b o l j e bi za s e u č i n i o , k a d bi o b z i r n i j e

p o l a g a n i j e h o d a o , j e r u trku l a s n o s e s k r h a

vrat .

M o g l i bi n a b r o j i t i j o š k o j e g a novog p r a

v a š a s o j a M i š u r č e v a , ali d o s t a j e i o n , d a s e

vidi n j i h o v a r a b o t a . N e g o k a ž e m o i o p e t : t k o

p o l a g a n i j e id je da l j e d o d j e .

S r e d s t v a ag i tac i je

Z n a m o za m n o g o t o g a , ali h o ć e m o k a o d a

ne v id imo i d a ne č u j e m o . K a d bi se mi ht jel i

služiti sv im d o p u š t e n i m s r e d s t v i m a , mogl i bi o -

b j e l o d a n i t i p i s a m a k o j a su n a m p o s l a n a n a

o b j e l o d a n j e n j e i k o j a pr ikaz iva ju s t a n o v i t e n a r a v i ,

s t a n o v i t e čudi i s tanovi t i z n a č a j , ali n e ć e m o .

N a m i j e d o s t a z a s a d da s m o o n a k o l e t imice

razbistr i l i , z a š t o s e p o j a v l j u j u d v a k a n d i d a t a

prot i D . r Anti D u l i b i ć u .

Izlet „Hrvatskog Sokola" u Skradin.

U na jav l j en i s a t u ned je l ju p o p o d n e izišla j e s o k o l s k a č e t a uz v e s e l o u d a r a n j e „ š i b e n s k e g l a z b e " i o b a š l a g r a d .

N a o b a l u s ja t i lo s e m n o ž t v o s v i j e t a . T r i k r c a ta p a r o b r o d a iz le tnika , d v a su v e ć o d p u t o v a l a , na treći s e u k r c a j e Sokol s g l a z b o m i s m n o ž i j o m izletnika. U j e d a n s a t i p o o d t i s n u o s e i t reć i p a r o b r o d , a s o b a l e g a p r a t e z a n o s n i p o k l i c i .

Iz D o c a , s a C r n i c e p o z d r a v l j a j u i z l e t n i k e s a s v a k e k u ć e . S v e o d u š e v l j e n o , s v e r a z d r a g a n o . G l a z b a u d a r a , S o k o l s k a h i m n a m o r e m s e r a z l i -j e g a a k l i can je n a r o d a D r . D u l i b i ć u s k l a d a s e s i s t i m k l i c a n j e m s a p a r o b r o d a . P r i z o r v e l i č a n s t v e n . K r a j e m p a k o o d v e z l a s e u S k r a d i n o p e t s i la izletnika u s e d a m n a j e s t k o č i j a i u n j e k o l i k o k o l a .

Dolazak u Skradin.

N a o s a m sati p r i s p j e l a su bi la v e ć s v a tri p a r o b r o d a u S k r a d i n . S k r a d i n v a s o k i ć e n t r o b o j -n i c a m a . Iz letnike d o š e k a o c io S k r a d i n n a o b a l i . N a d o č e k u izišli svi v id jeni j i r o d o l j u b i s k r a d i n -ski p r e d v o d j e n i g o s p . n a č e l n i k o m M u d r a ž i j o m , o b ć . p r i s j e d n i c i m a i p r e s v . o p a t o m D r . K r a g i ć e m .

Sokol n a s t u p i o . K r a s n a , n e d o g l e d n a p o v o r k a uš la u g r a d uz vese lu sv i rku G l a z b e . S a svih s t r a n a d o č i k a j u j e u r n e b e s n i p o k l i c i : ž ivio D r . D u l i b i ć ! živila H r v a t s k a ! živili Š i b e n č a n i ! ž i v i o Hrvatski S o k o l š i b e n s k i ! živio n a č e l n i k š i b e n s k i ! N a p o k l i k e o d v r a ć a p o v o r k a p o k l i c i m a : ž ivio s v j e s n i s k r a d i n s k i H r v a t ! živio n a č e l n i k s k r a d i n -s k i ! živio D r . D u l i b i ć !

U p o v o r c i o s i m S k r a d i n j a n a vidjet i j e m n o g o b r o j n i n a r o d iz o k o l i c e s k r a d i n s k e . S i l a g a j e o k i ć e n a v r p c a m a t r o b o j n i m , a na n j i m a napis i ž ivio D r . A n t e D u l i b i ć ! P o z i d o v i m a s v u d a izborn i p r o g l a s i za D r . D u l i b i ć a , veliki p lakat i s n a p i s o m : Živio dični Dr. Dulibić!

N a putu u s r e d g r a d a doš l i i z le tn ic ima u s u s r e t R u p l j a n i p r e d v o d j e n i k r š n i m f r a t r o m ž u p n i k o m fr. A n t o m P e n i ć e m na k o n j u .

V e s e l j e , k l i c a n j e s a d d o š l o v r h u n c u . U t o m kl ican ju s t ig la i m p o z a n t n a p o v o r k a na „ P u ć k u l ivadu, svu o k i ć e n u t r o b o j n i c a m a .

T u j e n a š Sokol i zveo s v o j u j a v n u v j e ž b u na o b ć e z a d o v o l j s t v o , uz o d o b r a v a n j e s i l n o g m n o ž t v a , m e d j k o j i m j e b i o o d l i č n o z a s t u p a n i krasn i s p o l .

Uz u d a r a n j e „ G l a z b e " izvele s e s v e v j e ž b e p o p r o g r a m u , a o n d a j e o k o l o 41/., s a t a is ta p o v o r k a ist im r e d o m k r e n u l a n a t r a g u g r a d i d o š l a p r e d O b č i n u .

P u t e m s e na j e d n o m m j e s t u iz k r č m e j a v i o p o ko j i k r e m e n j a k i ht io da kl ikne Pendu/u, ali ga zag luš i lo o d m a h b u r n o o d u š e v l j e n o k l i c a n j e : živio D r , D u l i b i ć ! D o l i c r n a č e t a !

Pred Obćinom.

K a d j e p o v o r k a st igla p r e d o b ć i n o m n a p l o k a t u , zb io se tu si lan n a r o d i n a s t a v i o k l i c a n je . S a p r o z o r a O b ć i n e p r o g o v o r i š e n a r o d u D r . K r s t e l j , v o d j a S o k o l a VI. Kul ić , D r . D r i n k o v i ć i f ratar P e n i ć , d o k a z a j u ć mu z a š t o svaki s v j e s t n i i zborn ik m o r a da na 1 4 . o . m j . g l a s u j e j e d i n o za D . r a D u l i b i ć a . S v i ti g o v o r i b j e š e p o p r a ć e n i s i l nim k l i c a n j e m D . r u D u l i b i ć u , H r v a t s k o j , i p o v i c i m a D o l i B e z p o s l i c e !

N a k o n t o g a s e s a k u p l j e n i n a r o d p o č e o r a

zilaziti , a izletnici p o d j o š e d a r a z v i d e S k r a d i n i n j e g o v e o s o b i t o s t i .

U „ „ H r v a t s k o j Č i t a o n i c i " b i j a h u l i e p o d o č e k a n i i o k r i e p l j e n i .

Odlazak iz S k r a d i n a .

O k o l o 6 sati i p 6 p o č e l i s e kupi t i iz le tnic i na o b a l i . P r i m i c a o s e s a t r a z s t a n k a . M a l o z a t i m p r i s p i o j e tu i Sokol s a g l a z b o m d o p r a ć a n u -viek o d i s t o g m n o ž t v a , iz k o j e g s e u vis d i z a l e i l e p r š a l e n a š e mi le t r o b o j n i c e .

D o m a l a p a r o b r o d i b i j a h u v e ć k r c a t i i s t a d o š e s e o d m i c a t i . T a j č a s b i o j e u p r a v o v e l i č a n s t v e n , n e z a b o r a v a n .

S a k r a j a i s a p a r o b r o d a i z m j e n j u j u s e p o z d r a v i , o d l i e g a k l i c a n j e . S v e j e o d u š e v l j e n o , s v e m a š e k l o b u c i m a , i r u b c i m a , p o z d r a v l j a s e t r o b o j n i c a m a . T o j e s v e t a k o t r a j a l o , d o k p a r o b r o d i z a m a k o š e p o g l e d u S k r a d i n j a n a .

Dolazak u Šibenik.

N e š t o p o s l i e 8 sat i s t ig la su d v a p a r o b r o d a u Š i b e n i k . U i s t o d o b a povra t i l i s e i iz le tnic i u k o č i j a m a . T r e ć i p a r o b r o d u k o j e m u j e b i o S o k o l s g l a z b o m s t i g a o j e d n o 2 0 č a s a k a s n i j e . Š i b e n s k o m o b a l o m u z t a l a s a l o s e s i l n o m n o ž t v o , c i e l o m o r e n a r o d a .

R i e d k o d a j e i k a d a na š i b e n s k o j o b a l i b i l o t o l i k o g s v i e t a '

K a d j e s t i g a o i t reć i p a r o b r o d o d u š e v l j e n je p r o b u k t i l o .

S t a r i p o z n a t i s m u t l j i v c i p r e d v i d j e l i s u s i g u r n o d a ć e d o č e k p o v r a t k a iz le tn ika biti i m p o z a n t a n , p a d a g a k a k o g o d o s l a b e , p o s l a š e n a o -o b a l u ko j i d e s e t a k s v o j i h l a r m a č a , s a n j e š t o d j e čur l i j e , da k l i ču , v iču p o n j i h o v u n a p u t k u , a s v e s n a m j e r o m , n e bi li ta j b u l j u k z a s o b o m p r i m a m i o š t o g o d s v i e t a s a o b a l e . P r o d j o š e o b a l o m d o d j o š e d o s p o m e n i k a T o m a s e o v a , o g l e d a š e s e ali za n j i m a n i k o g a . T a d a s e b j e s n i v r a t i š e niz o b a l u s t a l n o m n a m j e r o m , d a i z a z o v u k a k a v s u k o b .

Ali n a n j i h o v o i z a z i v a n j e n i j e s e nitko ni o s v r n u o .

M e d j u t i m s e iza S o k o l a i G l a z b e , k o j i s e u p o v o r c i s a o b a l e u p u t i š e o k o s t o l n e c r k v e u g r a d , n a n i z a l a s i l n a , o g r o m n a , n e d o g l e d n a p o v o r k a n a r o d a . P r e d S o k o l o m g o s p o d j e i g o -s p o d j i c e .

S a sv ih p o b o č n i h u l i ca s m o r a i s g r a d a vrvi sv ie t i pr ib l ižu je s e p o v o r c i , k o j a r a s t e , r a s te d o o g r o m n o s t i u Š i b e n i k u j o š n e v i d j e n e . S t u p a j u n a č k i Sokol, g l a z b a u d a r a n e p r e s t a n o v e s e l e k o r a č n i c e , a cieli ta j v e l e b n i p r i z o r n e p r e k i d n o j e r a z s v i e t l j e n b e n g a l i č k i m k r i e s o v i m a .

Iz s i lne p o v o r k e g r o m o v i t o s e k l i č e : Ž i v i o D . r D u l i b i ć ! Živi l i s v j e s t n i H r v a t i ! Ž iv i la H r v a t s k a ! P r e d t im o b ć e n i t i m , s n a ž n i m k l i c a n j e m p r o t i v n i c i n e m a j u v e ć g l a s a .

U l i c e g r a d s k e o d j e k u j e t im p o k l i c i m a , s v e u n j i m a bru j i o d v e s e l j a , o d o d u š e v l j e n j a .

N a p o k o n p o v o r k a s t ig la na P o l j a n u . T u o n a j b u l j u k l a r m a č a h o t i o d a p o m u t i t o v e s e l j e , ali p o v o r k a k r e n u s v o j i m p u t e m d a l j e o k o P o l j ane b e z o s v r ć a n j a n a n j ih . L a r m a š i m o r a d o š e u z m a k n u t i , m o r a d o š e u kut s v o j o m l a r m o m i s v o j o m b e z o b r a z n o š ć u , k o j u j e te v e č e r i o s u d i l o c i e l o g r a d j a n s t v o .

N e p o s t i g o š e n i š t a , n e g o z a z o r i s r a m o t u . M e d j u t i m j e č i t a v a p o v o r k a m i r n o i d o s t o

j a n s t v e n o s a š l a d o p o d s g r a d u Sokola, g d j e p o n o v l j e n o g r o m k o k l i c a n j e D r . D u l i b i ć u završ i o v a j i m p o z a n t n i izkaz p r a v e n a r o d n e v o l j e .

U „ S o k o l u " s t a r j e š i n a D r . K r s t e l j s a z a d o v o l j s t v o m n a g l a s i s v i m a tu s k u p l j e n i m k r a s n i u s p j e h izleta i p r e p o r u č i s v i m a , d a s e d r ž e k r o z o v e n a r e d n e d a n e u v i e k t a k o m i r n o i d o s t o j a n s t v e n o . P r o s l a v i t ć e s e n a 1 4 . o v o g m j e s e c a i p o b j e d a n a r o d n e v o l j e , a o n d a ć e p r o t i v n i c i n a j b o l j e uvid ja t i . d a s e s i l o m , l a r m a n j e m i p r i e t -n j a m a n e p o s t i z a v a n i š t a .

N a te r ieč i z a o r i d v o r a n o m d u g o t r a j n o s i lno k l t c a n j e : ž iv io D r . D n l i b i č ! a za t im o d p j e -v a n a j e „ L i e p a n a š a !

N a r o d s e n a k o n t o g a m i r n o r a z i š a o .

I z t a k o s m o s v e u k r u p n i m p o t e z i m a , b e z p o t a n k o s t i , b e z u z v e l i č a n j a . T o n a m n i j e n i k a d o d p o t r e b e a p o g o t o v o o v o m p r i l i k o m . C i o S k r a d i n i c i o Š i b e n i k v i d j e š e , d a j e o v a k o b i l o , c io S k r a d i n i c io Š i b e n i k s v j e d o c i s u t o g n e d j e -l n o g s l a v l j a .

I s t ina p o b j e d j u j e !

Kandidatura Dur Vice lljadice.

r ieč i . 0 o v o j k a n d i d a t u r i n e t r e b a g u b i t i p u n o

D o s t a j e p o g l e d a t i t k o tu k a n d i d a t u r u p o d u p i r e i t k o za nju rad i , t k o ju j e i z n i o .

Z n a s e d a j e t o k a n d i d a t u r a f a m i l i j e l l j a d i c e , i n j ihov ih d r u g o v a P a š k e R o r e , N i k e M a r i n -k o v i ć a , D a n e B a i l a i td .

M i s m o u v i š e b r o j e v a „ H r v a t s k e R i e č i "

d o k a z a i i , koji s u to i z a š t o oni i z n o s e tu k a n d i d a t u r u . M i s l i m o d a j e s v a k o m i z b o r n i k u v e ć

j a s n o za č im oni i d j u . B r o j k e i z n e s e n e n e d a d u s e p o b i t i , a izniet ć e s e j o š i d r u g i h b r o j a k a .

T o v e ć u v i d j a s v a k , p a s e n i g d j e i n i k o

n e z a g r i j a v a z a D u r a : Njegova k a n d i d a t u r a bila i b i t i sa la . B r o j g l a s o v a k o j i ć e n a 1 4 . p a s t i za I-l j ad icu bit ć e t a k o m a l a š a n i n e z n a t a n da će o-stat svak začudjen, a najviše oni z a v e d e n i , koji budu glasovali za lljadicu.

N j i h o v p o r a z bit ć e p u n o j a č i n e g o j e b i o

o n a j z a o b ć i n s k i h i z b o r a . Zaludu je; povjerenje

naroda ne stiče se nego radom i zaslugom.

A m % i * i Prilog „Hrvatske R i e č i " broj 132.

„Pravašima" oko Marka Stojića.

P r o č i t a o sam izborni p r o g l a s na koj i p o -s tavis te V a š e p o d p i s e .

V a š o d a b r a n i k j e „če l ik-hrvat , uzor z n a č a j -nik, poznat marljivi radnik na n a r o d n o m p o l j u " ; „ o s o b a k o j a će kandidirati uz p r a v a š k u o b v e z u i pravašku i z j a v u " ; k o j a ć e se žrtvovati i p r e d voditi vas u i z b o r n o j b o r b i p o d pravaškim b a r j a k o m " ; on ć e „olakšat i patn je h r v a t s k o g n a r o d a " ; on je „ s p a s d o m o v i n e " ; on — „ M a r k o S t o j i ć p o k . I v a n a " .

L judi , ne kupuj te m a č k u u v r e ć i ! Niti se s a m M a r k o S t o j i ć ne s j e č a kad s e

u b r a j a o u p r a v a š e a da j e ikad radio i d j e l o v a o pravaški , to će Vam i s a m priznati , ali nakon dovršenih izbora .

Zavir imo u z u b e tom „ p r a v a š k o m " U s k o k u . K a d su pravaš i zaključil i ne sudje lovat i

r i ečko j resoluci j i , o n d a M a r k o S t o j i ć bio s p r a -van dati ih, na povra tku iz Spl i ta kroz Š i b e n i k , izviždati. T o se j e meni i drugima izrazio.

Z a M a r k a S t o j i ć a j e tud j inac , s t r a n a c , furešt , tudje majke sin svaki Hrvat š i rom d o m o v i n e , a nije se rodio u Š i b e n i k u . D a k l e , i Vi b r a ć o , oko l i ce š i b e n s k e . D a ; tudj inci , furešti s te — p o n jemu — a k o u Š ibeniku pokr ivate i čas t o b -ć i n s k o g p o d v o r n i k a .

V a š „ p r a v a š k i " kandidat M a r k o S t o j i ć u s v o m „ S v j e t l u " 2 6 pr . ve l jače uztvrdio — a da d o d a n a s nije o p o z v a o : „Za vrijeme saborskih izbora raditi će svi šibenski Hrvati bez obzira na odluke koje organizirane strnnke u Dalmaciji". ,,U s a b o r u ti l judi ne ć e se priključiti s t ranačk im k l u b o v i m , n e g o ć e n e o d v i s n o raditi i g lasovat i k a o i u jedinjeni pravaš i i n a r o d n j a c i " .

Nadal je g o v o r e ć o š i b e n s k o j o b ć i n i : , , o d -s tupivše v jećn ike upopuni t će s e l judima iz lija.— dičine f rakci je i dati njim mjes ta za dva p r i s j e d -n i k a " .

T a j V a š „novi pravaški k a n d i d a t " , dva su m j e s e c a da ob i j a o k o l o p r e s j e d n i k a s t ranke prava velč . P r o d a n a i p o d p r e s j e d n i k a ve lč . D r . M a j s t r o v i ć a iztičuć i z a g o v a r a j u ć sam samo svoju kandidaturu.

1 taj „novi pravaški k a n d i d a t " M a r k o S t o j i ć znao je da P r o d a n o v a kandidatura bi p r o g l a š e n a na 7 pr. t r a v n j a ; znao j e da ć e na p r a v a š k o m sastanku b i r a č a o v o g i z b o r n o g sreza dneva 14 pr. travnja u Š ibeniku biti p o p r i m l j e n a . P a ipak tako i tol iko rovar io j e prot iv P r o d a n o v e kandi dature , da j e s k l o n u o „ s v o j e p r a v a š e " iz P r v i ć -Š e p u r i n e , koji predvod jen i Lukpm M i š u r c e m , sat prvo s a s t a n k a , ponudiše mu t o b o ž na s v o j u , kandidaturu. I S t o j i ć ju o b j e r u č k e primio s o k o -leć i s t e : da Ima n o v a c a na razpoloženje. T o mi je kazao s t o j i ć e v a c F r a n i ć - K e s i č S t i p e p. J o s e , a posl i je potvrdili s a m a b r a ć a Luka i Cvi tko M i š u rac . T a k o se radilo iz z a s j e d e , dok na s a m o m u s a s t a n k u , pri p o p r i m l j e n o j kandidaturi P r o d a n a , na izričito upravl jeni m o j upit Luki Mišurcu imade li š t o p r i g o v o r i t i ? O v a j o d g o v o r i o : da n e m a ništa.

Nako n popr iml jene kandidature P r o d a n a , M a r k o S t o j i ć u pratnji š e s t o r i c e putu je u Zadar . H o ć e da mu P r o d a n uztupi kandidaturu, j e r da ima najviše izgleda p o b j e d e n j e g o v a o s o b a , a pri s l u č a j n o užim izbor ima da će on i n jegovi g lasovat i za D.r D u l i b i ć a ! ! T o veli M a r k o S t o j i ć , o n a j S t o j i ć , koj i o trag ne pun m j e s e c dana , na 2 4 pr. o ž u j k a , u s v o m panfletu „Malo P o l i t i k e " D . r D u l i b i ć a „iz luga i z v u k a o " ! ! i sa „ Z d r a v o J u d a ! " panflet z a p e č a t i o . O n S t o j i ć u užim izb o r i m a za D . r Dul ib i ća . T o nek kaziva g lavama sv . J a k o v a . A p o D.r Dul ib ića bilo bi i p o n i ž e nje kad bi n j e g o v glas i pr imio .

D a k a k o , da s m o s e j a i član s redišn jeg o d b o r a g. Kulić kandidaturi S t o j i ć a uzprotivil i . T o mu velč . P r o d a n i p r i o b ć i o . N a š to S t o j i ć i o d v r a t i o : o n d a da mu ne o s t a j e nego za P r o d a n a raditi .

T a k v i S t o j i ć bio na jez iku. A u s r c u ? Stari nepopravl j iv i gr iešnik . Pošao na povjerljivi dogovor Tončiću, da nakon p o d a s t r t o g izv ješća p r e d b a c i : „zašto dozvol io o t v o r t iskarne u Š i ben iku , j e r da će mu kandidaturi pomrsi t i r a č u ne „Hrvatska R i e č " .

N a povratku iz Zadra S t o j i ć i n jegovi „ p r a v a š i " ne iztiču P r o d a n a , nego zagovaraju kandidaturu Stojića. U Z a t o n u , p o uputi S t o j i ć a , M a t e Antić d a o mi razumit i : k a k o bi bi lo k o -ristno i u n o s n o p o me, da bi batal io P r o d a n a a s v e p r a v a š e o d u š e v i o i s k l o n u o za S t o j i ć a , j e r tad da bi mi bio z a j a m č e n mandat u pokra j inski S a b o r , o d n o s n o čas t pr i s jednika na Z e m . O d b o r u . Kani s e s o t o n o krš tene d u š e ! S t o j i ć ne će P r o dana , j e r je f u r e š t : S t o j i ć ne će P r o d a n a , j e r h o ć e — sebe .

A kako da S t o j i ć i z p l i v a ? U s k o č i o u p r a vaš e . „ F r a k c i j a I l jadič ića u Š i b e n i k u , a T o n č i ć u Z a d r u ! „rieči su S t o j i ć a . P a j o ! — rekoh tada sebi — radi se o obrazu t v o m e i n e -budi tud jem loncu z a k l o p a c ; čuva j s e , da ne p l juneš na svu s v o j u polit ičku p r o š l o s t : budi s v e , P a j o , ali n e , ne budi b e č a n i n , kamari lac , P a j o !

T o n č i ć j e poznat š i rom p o k r a j i n e , š t o j e ; l l jadica ni je H r v a t ; S t o j i ć j e s v e , s a m o š to nije p r a v a š . S o c i a l i s t a D o r b i ć kaže m i : da su n jegovi za I l jadicu, j e r o k o n jega „ s b r k a s v a k o j a k i h l jud i " , pa im ni je p o g i b e l j a n . S t o j i č e v i agenti M i š u r a c i F r a n i ć - K e s i ć j a m č e m i : da obstoji izborni kompromis Stoj'\ć-Iljadica „ zalečeti i u tudju k u ć u " . Mogl i bi Il jadičići i u prvim izbor ima odmah za S t o j i ć a .

A p o š t o se mi stari prokušani pravaši ne h t j e d o s m o uhvatiti na T o n č i č a udicu, da b u d e m o orud jem S t o j i ć e v e n e s p o s o b n o s t i , mržnje , o -sve te , nadutost i i brutalne si le , j e r bi tim hrvat s t v o o v o g k o t a r a za punih p e d e s e t g o d i n a natrag pot isnul i , l l jadici ne o s t a j e nego da o d m a h u prvim izbor ima p o d a d e s v o j e g l a s o v e „ n o v o m p r a v a š u " Marku S t o j i ć u . / onako će pri prvom glasovanju oba sjajno propasti. A to će mi biti na jradostni j i čas u dolini suza , patn ja , p r o g o n s tva i žrtava š to sam kao p r a v a š u o v o 2 8 g o dina s v o g po l i t i čkog rada p o d n i o .

Pr i o v o j j agmi za m a n d a t e , kad m o ž e u p r a v a š e biti primljen kamar i lac P e r i ć , za s to da ne b u d e pr iml jena i T o n č i ć a igračka — S t o j i ć V T a „ jedino p o S t o j i ć u zna se da imade j o š p r a -vaša u š i b e n s k o m i z b o r n i š t v u " ! !

O v a k o g o v o r e s a m o oni , ko j ima j e j e d i n o , d o obveza, izjava i naziva „ p r a v a š " . P a m e t i p u s t o b l a g o !

I d o sad j e kuga m o r i l a ! Minut ć e i i z b o ri. A rad os ta t ć e na starim p r a v a š i m a ; na onim p r a v a š i m a po k o j i m a se ni je znalo „da imade j o š p r a v a š a u š i b e n s k o m i z b o r n i š t v u " .

„ P r a v a š i " o k o M a r k a S t o j i ć a ! J a V a s s a -žal j ivam i o p r a š t a m V a m , j e r ste nevjest i pol i t i č ko j b o r b i , j e r s te lakovjerni , ali ni je zlato sve š to s j a . A da ni je , pokazat ću vam budete li zah-tjevat od Vašeg „novog p r a v a š k o g k a n d i d a t a " M a r ka S t o j i ć a da i ja budem sudionikom u korteša-ciji njegovim umnim i parlamentarnim govorancija m.

Bro j i t ć e m o s e na dan i z b o r a !

P I S M A P R I J E I Z B O R A

M o j t e ž a č e , sustani mi malo Pust i za č a s ralo i motiku' P a p o s l u š a j š t o ću kazat t e b i ; R a b o t n i č e , pusti aiat na s t ran , Otri s če la zno j p o š t e n o g truda Stani za č a s , kazat ću ti n e š t o ; M o j r ibaru, pusti za č a s mriže, Z a b o r a v i za čas s in je m o r e , Nagni uho na bes idu m o j u ; M o j past iru, dohvati se hlada, Zbi j mi s v o j e u plandište o v c e P a p o s l u š a j š to ti kazat h o ć u ; P o s l u š a j t e svi vi, š to ste vazda Držali se s ložno i junački Svi za jedno za j e d n u stožinu Kad g o d v a m a pogibe l j zapriti . P o s l u š a j t e svi vi, š t o s te vazda Milovali i ljubili žarko O v u svo ju zemlju zaviča jnu Gdi vam sinu prvo s u n c e j a r k o ; P o s l u š a j t e svi vi, š to želite S e b i , dići i kol inu s v o m e D a im bude bo l j e u b u d u ć e Da pres tane ova j zeman težki D a prestanu o v e grdne rane Š t o vas j o š t e kao mora tište D a pres tanu nevol je i muke Š t o s te jadni ni krivi ni dužni Baštinil i od izroda kletih K a d se o n o u proš la vr imena P o d i g o š e da vladaju s v a m a S vam i s vašim trudim krvavima. Vrime gradi po kotaru kule Vrime gradi , vrime razgradju je . Sruši le se i n j ihove kule O n e c rne , mrzke karaule Gdi su dugo l juto pašoval i Gdi su si lom i g r a b e ž o m grdnim S e b e s a m o lipo podkoži l i A nevol ju vama o s t a v i l i ; 1 danas bi vama isto bi lo , T r a j a l a bi j o š t e o n a sila N e v o l j e bi vaše ponaras le D a se nisu na obranu našu Digli l judi, pri jatel j i vaši , Pri jatel j i b i d n o g a težaka, Pri jatel j i j a d n o g ' rabotnika , Pri jatel j i m u č e n o g r ibara, Pri jatel j i s a m o t n o g past ira , Pri jatel j i sviju koj i ćute Za p o š t e n j e i za ime s v o j e , Pri jatel j i svi ju, koji l jube Ovu grudu zemlj ice hrvatske Gdi nas majka rodi i odhrani D a b u d e m o s v o m e rodu dika, D a b u d e m o svi s ložni , j ednaki , Svi poš ten i usred truda s v o g a . — D i g o š e se pri jatel j i tvoji Izmučeni m o j n a r o d e dobr i , O t i r a š e p a š e i spahi j e S u z b i š e ih sa pr idvraća tvoga O d b i š e ih od t e b e daleko D a te više ne m u č e k 6 do sad . T i si nj ima, pri jatel j im svo j im P o n u d i o ruku p o m o ć n i c u S k o č i o si kad ti a b e r st iže, 1 preklani na izborim glasnim S l o ž n o m vol jom i j u n a č k o m s n a g o m Aždaji si s v o j o j ša tro glavu. B i o si j e skrhao i ša t ro , J e d v a neš to u n jo j c r n o g duha O s t a v i o , da se muči b isna D a krvari do l ipsanja s v o g a . S i ć a š li se , k a k o si se onda , U vesel ju svo j im k u c a m v r a ć o , K a k o su s e od pivanja tvoga S v e orile drage i dol ine, S i ć a š li se , kako ti se onda T v o j e ime, ime od junaš tva P r o n o s i l o preko zemlje cile

Gdi su godi r b r a ć a ti H r v a t i ! P o Hrvatsko j či loj svud j e o n d a Klicalo se tebi Slava, S l a v a ! Al da znadeš j a d a g o l e m o g a , 1 s r a m o t e d o s a d nevid jene , P o s l u š a j me, kazat ću ti p r a v o , S a m o p r a v o , tako bio zdravo . O n o j l ju to j , pak leno j aždaj i O n o j t v o j o j pi javici d a v n o j P r i m a k o se č o v j e k bez o b r a z a , P r i m a k o s e ludjak napržica P a j e s tao na prsa privi jat , P a j o j s tao i rane zavi jat , P a ju digo na krvave n o g e Vratio j o j i snagu i život I ona se o p e t sad podig la , O p e t na te reži o s v e t n i c a O p e t h o ć e da potlači t ebe .

P o s l u š a j me dal je da ti kažem S v e što imam na s r c u , na duši , Pr imučat i ne mogu i ne smim M o r a m kazat pa kud puklo puklo .

Crna družba c igančadi mrzke P o d i g l a se e to pred izbore . S n jom se druži o d m e t n i c e kleti S t o j i ć M a r k o , k o g si bio digo Na stol icu načelnika g r a d a . Š u n u l o mu nešto u m o ž d j a n e , P o s v a d i se , ža lostna mu majka , S pri jatel j im s v o j i m , a i t v o j i m , P a sad bisan iz p r k o s a l juta S družbom crnom na teferič ide O n a njemu sad kliče „ Ž i v i o " . S n jom se druži, s n j o m e razgovara , S n jome on se na t e b e o b a r a , Hotio bi da ti s t isne usta , D a ti neda iz njih izvit g lasa , D a te varkam svede s p r a v o g puta Ko j im su te pri jatel j i T v o j i Uputili da se s ložan n a d j e š , I da s ložno tu aždaju smrviš . J e s t , tako j e , to se d a n a s vidi B i l o d a n o , oč i to i j a s n o ; S t o j i ć M a r k o nije š to j e b io , Nečast iv ga duh zaos in io , P a za inad, pa za p r k o s grdni S družbom c r n o m , s Ciganima mrzkim U j e d n o se ko lo uhvatio A prot k o m u ? Prot i poš ten jaku Prot i t v o m e pri jatel ju p r a v o m , Prot i tvome zastupniku dragom Prot i vrlom Anti Dul ib iću . K o j e g eto do malo danaka Na četrnest o v o g a miseca H o ć e š s ložno da o p e t izbereš Za s v o j e g a zastupnika vridna.

T k o će naći l jage ikakove Na obrazu Ante D u l i b i ć a ? T k o će naći krivnje ikakove U savisti Ante D u l i b i ć a ? T k o će naći Anti Dul ibiću Ni razloga ni p o v o d a j e d n o g D a mu smanj i ugled i š t o v a n j e , Da mu stanj i zasluge s t e č e n e S v e u radu za d o b r o n a r o d a ? Nije toga j o š rodila majka N e m a t o g a lica p o š t e n o g a T k o bi n jemu m o g o da pridbaci D a se nije č a s t n o o d a z v a o S v e m u , š t o j e narod od n jeg č e k a . On j e vazda radio za n a r o d , On i drugo ne će ni da radi, Njemu s a m o s r c e za tim hlepi D a p o m o g n e s v a k o m , a na jv iše Z a p u š t e n o m , nevol jnom težaku. Nema dana , kad on ni je k o m e Učinio d o b r a i kor is tna .

S v e za d r u g o g , a n iš ta za s e b e , J e r mu n a r o d uvik na p a m e t i N a pamet i , na s r c u , u duš i . — P o d j i , b ra te , kad g o d h o ć e š k n j e m u , P o d j i kad t e p o t r e b a pr i t i sne , Iz jadaj mu s v o j e g o r k e j a d e , I vidit ć e š , on ć e ti s e g a n u t K a o r o d j e n bra t i k a o m a j k a , Pružit ć e ti s v o j u d e s n u ruku I s t o b o m ć e p o ć i gdi ti t raž iš , G d i g o d z n a d e , d a ć e nać i p o m o ć T v o m e j a d u i nevol j i t v o j o j , I ne ć e te os tavi t na putu S k r b i t ć e s e za t e b e s v e d o t l e D o k l e tebi ne p o m o g n e j s a s v i m .

Pro t i n jemu tko s e dakle diže I p r o t tebi n a r o d e , s e diže , Pro t i n j emu tko se d a n a s bor i T a j s e bor i i pro t iva tebi , T a j ti v iše pr i j a te l j em ni je , O d t e b e j e taj s e o d m e t n u o , N j e g a vodi s a m o s t ras t i m r ž n j a . . Al ti t ake ne s m i j e š d a s l idiš , T a k e m o r a š od s e b e o d b a c i t P o g l e d a t im p r e d o b r o u oč i D a s e j adni p o t u l e , z a s r a m e , D a oka ju s v o j u p a k o s t ludu.

Na s t ran s n j ima, nek idu kud h o ć e , A ti č v r š ć e s v o j e k o l o st isni O k o onih, š t o te uvik l j u b e Uvik vole žarko , i s t ini to . U kraj s n j ima, s kletim o d m e t n i c i m , A ti skupi s v o j e sile s l o ž n o , O k u p i s e , n a r o d e , o p e t a O k o j e d n o g , h r v a t s k o g b a r j a k a , O k o j e d n o g p o š t e n o g i m e n a , O k o t v o g a Ante D u l i b i ć a ! Za nj izidji na č e t r n e s t s v i b n j a N a j u n a č k o i z b o r n o m e z e v o , Za nj ti p o d a j g l a s o v e č e s t i t e D a o s t a n e š tako š t o si b io Ć s t i svital pred h r v a t s k o m b r a ć o m P o o s t a l o j d o m o v i n i t v o j o j , Š t o g leda ju o p e t s a d na t e b e l č e k a j u da p o n o v i š m e j d a n M e j d a n čast i i m e j d a n p o š t e n j a N a k o m e ć e c r n o j družbi o p e t Odzvonit i za uvike z a d n j a , Na k o m e ć e š p o n o v i t o s u d u : P r o k l e t b i o , tko n a r o d izdade , P r o k l e t b i o , tko d u š m a n u služi , P r o k l e t b i o , tko za r o b s t v o radi.

Naprid dakle — na i z b o r e s l o ž n o ! Svi za j e d n o ime p l e m e n i t o Svi za ime Ante D u l i b i ć a ! T i m i m e n o m zaki t imo s a m o G l a s o v n i c e n a š e k o d izbora N a če t rnes t m i s e c a o v o g a , Sv i za n a š e g Antu D u l i b i ć a Svi za n jega , j e r svi o n d a j e s m o Z a p o š t e n j e , za prav icu n a š u Za s l o b o d u h r v a t s k o g n a r o d a ! Naprid dakle - nek d u š m a n i d r h ć u A nek živi Ante Dul ib iću N a š e č i s to o g l e d a l o s j a j n o , I nek živi n a š a s l o g a b r a t s k a , O d k o j e ć e zas ja t nam H r v a t s k a !

Janko Smiljanić.

Poruka „Kremenjačkim vodjama".

N e k a K r e m e n j a ć k i v o d j e i z a b e r u o d b o r i z m e d j u s v o j i h p r i s t a š a . N e k a t a j o d b o r k o j e m u ć e n a č e l n i k b i t i n a r a s p o l o ž e n j e , s a m o a k o i m j e p o v o l j i p r e g l e d a b l a g a j n u i s v a k i s p i s n a o b ć i n i , p a n e k a i z r e č e s v o j s u d o d a n a š n j o j i o b i v š i m u p r a v a m a .

P r e p o r u č a m o t o m K r e m e n j a č -k o m o d b o r u , d a p r e g l e d a t a k o d j e r i d j e l o v a n j e n j e g o v i h l j u d i , k a d s u u -p r a v l j a l i „ K o t a r s k o m G o s p o d a r s k o m Z a d r u g o m " .

T k o b u d e k r i v , n e k a g a s e p r e d a d r ž a v n o m o d v j e t n i k u .

Viesti. P o s l o v n i b r o j P r . VI . I

U I M E N J E G O V A V E L I Č A N S T V A C A R A ! C . K . S u d s k i D v o r I. M o l b e u Š i b e n i k u , k a o

n a d l e ž n o S u d i š t e u t i s k o v n i m p o s l o v i m a , r i j e š a v a -n e j a v n o j s j e d n i c i , p r e d l o g 4 S v i b n j a 1 9 0 7

¡7 c. k. D r ž a v n o g O d v j e t n i š t v a u Š i b e n i k u ;

S u d i o j e :

I. S a d r ž a j d j e l a a ) t raf i le ta „ M a g j a r s k a s t r a n -š t o p o č i m l j e r ieč im „ F u k a r a k o j a " d o ri ječi

„n jezin t a j n i k " ; b ) č l a n k a „ V a r k e i U r o t e " š to p o č i m l j e r i j e č im „ N e p o š t e n i k l e v e t n i c i " d o rieči „ ć e m o k a r t e " t i skani n II. s t rani IV. s t u p c u č a s o p i s a „ H r v a t s k a R i e č " b r o j 131 o b j e l o d a n j e n a u Š i b e n i ku d n e 4 S v i b n j a 1 9 0 7 , t i s k o m t i s k a r n e D r . K r -ste l j i d r u g , i k o m u j e o d g o v o r n i urednik J o z i p D r e z g a , s a č i n j a v a j u p r e s t u p a k d r a ž e n j a na n e p r i j a t e l j s t v o p r e d v i d j e n od § . 3 0 2 K. Z.

II. P o t v r d j u j e s e o b a v l j e n a z a p l j e n a , te se z a b r a n j u j e r a z p a č a n j e z a p l j e n j e n i h t i s k o p i s a .

III. O d r e d j u j e s e u n i š t e n j e z a p l j e n j e n i h o t i s a ka , k a o i onih koj i bi bili s u s l j e d n o z a p l j e n j e n i , ras tav o d n o s n o g t i s k a r n o g u l o g a i o b j e l o d a n j e n j e o v e o s u d e u d o j d u ć e m b r o j u z a p l j e n j e n o g č a s o p i s a .

R a z V o z U

ITO n a o p & t o t e c e p n b k e . u Š i b e n i k u , d a p o t i č e \ rede n a n e p r i j a t e l j s k e r a z d o r e s t a n o v n i k e i s t o g

*ia, p a s t o g a o b u h v a ć a j u č s k r a j n o s t i p r e s t u p k a i v i d j e n a o d § . 3 0 2 K . Z . b i l o j e sudi t i k a o u

C. K. Sudbeni D v o r I. Molbe.

Šibenik, 4. Svibnja 1907.

M. G R I S O G O N O .

Izbornic ima! Našim pr is tašam preporučamo mir i

ljubav.

Naša s t ranka je s t r a n k a bratstva , na-predka i pučkih prava , pa ne trpi samo silnike, samoživce , ali ljubi sve težake, sve radnike, s v e one koji s e hrane od svojih truda.

Ljubite dakle, braćo, i one koji su zavedeni, j e r ć e i oni doći na pravi put. Na-stojte liepim načinom da ih obratite i odvrati te od zla i od zlih ljudi.

U to ime: B o g i H r v a t i ! P o d p i s i . K a k o j a v i s m o u p r o š l o m b r o j u ,

d p o č e l i s m o d a n a s p r i o b ć i v a n j e m i m e n a s v i h

l ih, k o j i p o d p i s a š e p r o g l a s z a k a n d i d a t u r u D r .

.nte D u l i b i ć a . U p o z o r u j e m o , d a ta i m e n a š t a m -

a j e m o o n i m i s t i m r e d o m k a k o su bi la p o d p i -

n a r e č e n o m p r o g l a s u .

P e n d u l o v o r g a n e t . P o g r a d u s e j u č e r č i ta l i

p o j a v i u f o r m i r e k l a m a za c i r k u s e , d a ć e d a -

i P e n d u l o v o r g a n e t b i t i z v a n r e d n o n a v i j e n

i ć e z a s v i r a t i k o š t o j o š n i j e d o s a d a . K a s n o

! sjetili. Z a n j e g o v u s v i r k u n i t k o v e ć n e m a r i .

S t o n a n a j e , n e v a l j a j u z u b c i .

K a z a l i š t e . R a d i v e l i k o g p o s l a o k o i z b o r n o g

materijala i r a d i n e d o s t a t k a p r o s t o r a n e m o ž e m o ,

a s e p o t a n j e p o z a b a v i m o k a z a l i š t n i m r e f e r a t o m ,

•užtvo i m a d o b r i h s n a g a . N o v e l l i i V i d a l i j e v a

avi su u m j e t n i c i . I p a k d o s a d a k a z a l i š t e n i j e

bolje p o s j e ć e n o . S u t r a p r i k a z u j e s e Š e k s p i r o v

mlet.

Iz Zatona . O d g o v o r k r m e l j a v c i m a n a n j i -

š p o r k i L i s t . K r m e l j a v c i m n i j e d o s t a d e r a t i

p o Š i b e n i k u : v a n k a f u r e š t i v e ć s u p o č e l i i

s e l i m a z a v a d j a t i i n a g o v a r a t i : d a mi s e l j a c i

d a n d r u g o g n a z i v l j e m o „ f u r e š t i m a " ; i d a mi

p r i z n a j e m o n i k o g a z a z a s t u p n i k a , n e g o lije—

V i c u I l j a d i c u . Imal i su u Z a t o n d o ć i k r m e -

»vci, bi l i bi ih d o č e k a l i p o š t e n o s a g l a z b o m

i z a p r o š l i h o b ć i n s k i h i z b o r a . N u n isu b i l i ,

I s a d i z n a v l j a j u i lažu n a n a š u b r a ć u v o d i č a n e

ivu R o c u i D o n a d i n a , k o j i su bili u Z a t o n u

2 1 p r . t r a v n j a . M i s m o nj ih u p i t a l i : o č e m u

biti g o v o r a , d a li o b i r a n j u z a s t u p n i k a ?

R o c a na t o : j e s t , i za t o s m o d o š l i , d a s e

bratski d o g o v o r i m o i d a d o k a ž e m o o n i m a k o j i

nas nazivlju f u r e š t i m a : š t o m o g u b e z n a s „ f u r e

š t i j e r i mi i m a m o p r a v o k a o i k r m e l j a v c i

u Š i b e n i k u b i ra t i p o s l a n i k a . P a j e z a p i t a o : d a

n e b i b i o k o j i z a I l j a d i c u ? S v i j e d n o g l a s n o

o d g o v o r i m o : n i t k o ! J o s o M u s i ć n a že l ju R o č e

z o v n e k r m e l j a v c a M i l o š a M r š u i u p i t a g a z a

k o g a ć e o n s v o j g l a s d a t i . M i l o š o d g o v o r i o :

za S t o j i ć a . O n d a R o c a : d r a g o mi j e d a u Z a

t o n u za I l j a d i c u n e ć e n i t k o . Niki su p o č e l i

z a g o v a r a t i S t o j i ć a . Ali i z j a v a M r s e „ z a S t o j i ć a "

n a m i s e l j a n i m a z a b i l a š u š a k za u h o , p a s m o

d o š l i d o z a k l j u č k a d a l l j a d i c a i S t o j i ć m o g l i

bi bit i u t a j n o m d o g o v o r u , i o n d a : t k o j e za

S t o j i ć a t a j j e i z a I l j a d i c u i o b r a t n o . P a ć e

n a m i p r a v a š i m a biti r e d o d s t u p i t i o d s v o g p r e d -

l o ž e n i k a i o d m a h u p r v o m g l a s o v a n j u , j e r mi

Z a t o n j a n i n e b i ht je l i d a n a s k r m e l j a v c i n a d m u

d r e . U t o m d o d j e m j a Ive S e v r d i j a i ve l im

R o č i : d r a g i b r a t e ! za Z a t o n j a n e n e t r e b a r iz i -

k a t i . Z a t o n j a n i s u s v o j i ; ne p u š t a j u s e oni v a

rati i s i g u r si i u v j e r e n d a za I l j a d i c u n e ć e

n i t k o , a niti z a o n o g a k o za I l j a d i c u l o v i . A

z a o v o š t o g o v o i i m bit i ć e n a j b o l j a s v i d o č b a

n a d a n b i r a n j a . P o s l i r a z g o v o r a na „ P o l j a n i "

p o d j o s m o u u č i t e l j a , a s n a m i i J o s o M u s i ć ,

k o g a s m o držal i k r m e l j a v c e m . I j a n j e m u š a

l j i v o : M u s i ć u , ti si k r m e l j a k ! O n : l jud i , p r o

s t i t e , b i o s a m d o s a d a , ali v e ć n i s a m . N e b ih

b i o ni p r i j e , ali m e n e p r a v d a i s i la s i l i la . J a ,

J o s o C v i t a n J o s o B i l u s i ć i V i c e M r š a p o š l i s m o

s e p o t u ž i t i i p r a v i c u p o t r a ž i t i k o d n a č e l n i k a

S t o j i ć a . A S t o j i ć n a n a s : d a p l a t i m o , a k o n a m

j e k r i v o n e k a za nj ne g l a s u j e m o . A j a n a č e l

niku : d a i n e ć u , k a d n a m p r a v o n e čini i š t o

b u d e m m o ć i d a ć u radi t i p r o t i n j e g a . I b i o

b i h p r o š l i h o b ć i n s k i h i z b o r a u č i n i o p o s l a , d a

m e v r a g n i j e p o t e n t a o i k a z a o s v u m o j u m a -

n o v r u Ivi Š e v r d i j i . A Š e v r d i j a s a v mi p o s a o

p o k v a r i j a . I t a k o d a j e d o s p i o u k r m e n j a ć k u

d r u ž b u . R o c a u p i t a M u s i ć a : k o l i k o j e k r m e l j a -

v a c a u Z a t o n u ? M u s i ć n j e m u : m o g a o bi s v e

j e d n i m bi l im l a n c u n o m p o k r i t i . A j a M u s i ć u :

za š t o ne c r n i m ! n e bi ih s e v i d i l o . I o n d a

p o d j o s m o , d a p r i k r a t i m o v r i m e d o r u č k a , n a

n a š u seA\afcku z a b a v u , n a „ b a l o t e " . P o z o v e m o

V a t a , w ^ ^ m < & \ & . ^ w .

s a č u v a j B o g - , d a n e b \ n'\ p r i j e b i o , d a m u

n i j e r a d i p r o š l o g n a č e l n i k a - , m o g u ć e d a b i s e

b i o i o b d r ž a o u t o m e d r u ž t v u , ali d a b i o n i

i s v o g o t c a n a z v a l i f u r e š t o m , p a z a t o d a n e ć e ;

t o d a j e z a n j n a j v i š a u v r i d a , š t o h r v a t h r v a t u

m o ž e r e ć i . D a misl i u A m e r i k u , p a k a d bi m u

i u A m e r i c i H r v a t r e k a o d a j e f u r e š t , d a m u

n e b i b i l o d r a g o .

E t o k r m e l j a c i š t a s m o g o v o r i l i u Z a t o n u ;

n i š t a d o b r a p o v a s , k a o š t o n e bi ni l ipi

V i c e l l j a d i c a z a n a s u B e č u .

Ive Ševrdija S a K o n j e v r a t a j a v l j a j u n a m , d a j e t a m o s v e

s l o ž n o , s v e n a o k u p u za s v o g z a s t u p n i k a D r .

A n t u D u l i b i ć a . . I s t o t a k o i u L o z o v c u .

K r a p a n j , K o l i k o n a s g o d i m a p o š t e n i h i

s v i e s t n i h i z b o r n i k a , svi ć e m o k o j e d n a d u š a dat i

n a š e g l a s o v e z a n a š e g d i č n o g z a s t u p n i k a D u l i b i ć a .

P r i m o š t e n . S l a b o s e j e n a d a o , t k o j e m i s l i o ,

d a m e d j u n a m a n e m a j e d n o d u š n o s t i . K o d n a s

v l a d a s a m o j e d n o u v j e r e n j e t. j . d a m o r a m o svi

g l a s o v a t i s a m o i j e d i n o za D r . D u l i b i ć a . Z a

d r u g a i m e n a mi ne m a r i m o ,

Mandalina. N i t k o o d p r o t i v n i k a n i j e s e j o š u s u d i o d a z a d j e a m o k n a m a u i z b o r n e s v r h e .

Z n a d e s v a k i o d n j ih , d a bi m u t o b i o u z a l u d a n

p o s a o . N a 1 4 . t e k . m j e s e c a e t o n a s t a m o s v i j u

p o d t r o b o j n i c o m d a g l a s u j e m o z a d i č n o g D . r a

Antu D u l i b i ć a .

R a s l i n e . D o b r o s m o s v e r a z p o z n a l i . Z n a m o

k o j a n a m j e d u ž n o s t . Ž i v i o D r . D u l i b i ć !

Z a b l a ć e . K r e m e n j a č k i v o d j e n e p r e s t a n o s e

o v a m o z a l i ć u i o b l i e t a j u o k o n a s . Z a l u d u ! N a m a

n i j e d o n j i h o v e o b j e s t i , n a m a j e d o n a š e g o b r a

z a . S v i ć e m o g l a s o v a t i za n a š e g D u l i b i ć a . Ž i v i o !

s k l o n u o s e j e d a p o d p i š e p r i p o s l a n o p i s m o

n a m e u p u ć e n o u „ G l a s u Š i b e n s k o g k r e m e

n j a k a " d a n a 4 s v i b n j a 1 9 0 7 b r . 7 . , u k o m h o ć e

d a p r i k a ž e m e n e k a o p o r o d i t e l j a o n o g d j e l a

Z a p i s n i k a k r e m e n j a č k e s k u p š t i n e na P o l j a n i

d n e v a 2 1 t r a v n j a 1 9 0 7 , g d j e s e k a ž e d a j e n j e

g o v a s e s t r a K o r i n a s r e d s t v o m s p i r i t i s m a p r o g l a

s i la V i c u I l j a d i c u z a z a s t u p n i k a . ( V i d i „ H r v a t -

s k n R i e č " d a n a 2 0 t r a v n j a 1 9 0 7 b r . 1 2 7 , a n e

1 2 6 k a k o o n p i š e ) , i d a n i j e i s t ina d a s e n j e

g o v a s e s t r a b a v i l a t a v u l i n o m u „ K o l u " v e ć u

o b i t e l j i m e d j u t j e š n j i m z n a n c i m a g d j e d a s a m

s e i j a u v u k a o , i tu d a g a j e p r o g l a s i l a .

U p r a v i t i o v o p r i o b ć e n o R a d i K o š t a n u r e č .

P r p i ć , n e ć u , j e r j e s a ž a l n o i t e š k o b a v i t i s e

s o s o b o m b o l e s t n o m k o j a s e v e ć p r i b l i ž a v a

T a b i i k o j a p o b u d j u j e s m j e h p o h a d j a t e l j a K a

v a n e D r a č a r , ali d a d o k a ž e m o n o m g o s p o d i n u

k o j i m u j e n a p i s a o „ P r i p o s l a n o " d a j e I a z i v a c

i d a j e k a d a r s v a k u s t v a r n a p i s a t i u „ G l a s u

K r e m e n j a k a " s a m o d a o c r n i o n e , k o j i n isu

s n j i m a , reć i ć u š t o m o r a m . P r i j e s v e g a n i j e

i s t ina d a s a m j a i k o m e o k o l o „ H r v a t s k e R i e č i "

r e k a o d a s e K o r i n a K o š t a n b a v i s p i r i t i s m o m ,

i m o l i U p r a v u „ H r v a t s k e R i e č i " * ) n e k a s e o t o m

i z j a v i , d o č i m j e i s t ina d a j e j e d a n p u t , k a d j e

K o r i n a b o l o v a l a , p o r u č i l a m e n i i m o j o j s u p r u z i

d a k n j o j d o d j e m o . j e r d a j o j mat i van m j e s t a ,

a o d s v o j i h ^ z a p u š t e n a . O d o s m o t a d a n a d j o s m o

k o d n j e c ie lu k u m p a n i j u m l a d i h d j e v o j a k a

o k o l o t a v u l i n a , k o j i m j e K o r i n a u p r a v l j a l a . I z k a -

zati o v d j e š t o j e o n a tavul in p i ta la i š t o j e

o n n j o j o d g o v o r i o n e ću j e r j e d j e v o j k a , a

k t o m u z a l j u b l j e n o ž e n s k o .

S t o s e t i č e K o l a , iz javi t ću d a su s e

p r e k o c i e l e z i m e m a l d a n e s v a k e v e č e r i p o d

u p r a v o m K o r i n e pravi l i s p i r i t i s t i č k i p o k u š a j i

t a v u l i n o m a n a j b o l j e m o ž e to p o s v j e d o č i t i g o s p .

R o s s i n i , k o j i j e v i š e p u t a b i o to z a b r a n i o .

K o r i n a d o b r o z n a d a s u u n j e z i n o j k u ć i ,

k a d j e te p o k u š a j e p r a v i l a b i l e p r i s u t n e i o -

n e c u r i c e , k o j e k o d n j e u č e š i v o ; o n a z n a t a

k o d j e r d a su č u l e k a k o K o r i n a d u h o v e z a t a v u l i

n o m z o \ e UI&NŠ\ u ob ivc s \ e o\tf. oV&\u»-

b e k o j e o n j o j i n e v o d e r a č u n a . S u v i š e

t r e b a z n a t i d a s e j e i s t a K o r i n a h v a l i l a p o

g r a d u k a k o s e z n a b a v i t i s p i r i t i z m o m .

Z a r j e g o s p o d j i c a K o r i n a p o s u m n j a l a n a m e

s t o g a , š t o s a m j o j p o z d r a v d i g a o ? P o g r i e š i l a

j e . P o z d r a v s a m j o j d i g a o r a d i n j e n o g d u g o g

j e z i k a , a n e z a d r u g o . —

I s t i n a d a u p r a v a „ K o l a " p r e k o m o g z a h

t j e v a h t j e l a n a d a r i t i m o j t rud pri k i ć e n j u k a z a

l i š ta z a p l e s g o d . 1 9 0 5 , te d a r o v a l a mi z la tnu

iglu s a n a d p i s o m „ K o l o " k o j u s a m i n a v r a t

nic i n o s i o d o t l e , d o k s a m d r ž a o d a j e K o l o

u p r a v o m s m i s l u Hrvatsko D r u ž t v o , d o č i m

k a d s a m s e u v j e r i o d a j e n a ž a l o s t s a m o n a

s l o v K o l a h r v a t s k i , a s v e d r u g o u n j e m u d a

t o m n a s l o v u n e o d g o v a r a , o d a l e č i o s a m s e i

tu iglu d a r o v a o V a r o š k o j G o s p i , k o j a j e b i l a

p o k r a d j e n a .

Vi m e n i k a ž e t e , d a s a m J u d a , i z d a j n i k i b e š t i

j a , p o k l o p a c O b ć i n s k o g l o n c a i. t d . D a j a n i s a m š t o mi vi k a ž e t e j t o s v a k z n a

d e , j e r s a m b i o u v j e k i s a d a s a m sasvimi s l o r n . -d a n i n e o d v i s a n č o v j e k i n i s a m n i k a d a b i o i n u ć u bit i iči j i p o k l o p a c p a ni o b ć i n s k i . J a , n v a i a B o g u , n e m a m p o t r e b e o d i k o g a , niti že l im t u d j e -g a . K a d s a m p r i s t u p i o k v a m a m i s l i o s a m d a s t e l judi , ali u v a š e m d r u ž t v u v e ć i m d i e l o m u p o z n a o s a m v a s t k o s t e , š t o s t e i š t o h o ć e t e .

Vi sv i k r e m e n j a č k i v o d j e , a n a v l a s t i t o l l j a d i -č i n a f a m i l j a , č e z n e t e s a m o za O b ć i n o m ,

„Hrvatska Rieč" dokazala je svemu svietu sa vašim falšim računima, kako ste samo vi kroz trideset godina žderali iz obćinskog lonca; kako ste samo vi narodu naprtili na ledja dug od preko jednog miliuna i dviesto hiljada kruna; kako ste nekim kremenjačkim vodjam darovali na stotine hijada kruna Obćinskog novca; kako ste pravili krive račune i falše namire; kako ste najsramotnijim načinom povratili Obćini novac hin-beno i nepravedno uračunat i kako niste nikada ništa dobra za narod učinili.

Vi s t e d a k l e izili s v e m e s o i o g l o d j a l i k o s t i n a š e g p u k a , p a k bi s a d a o p e t h t je l i , d a d o d j e t e n a O b ć i n u d a p o n o v n o ž d e r e t e š t o s u p o š t e n i l judi n a m a k l i !

Vi k a ž e t e m e n i d a s a m b e š t i j a v e l j u v a m d a su b e š t i j e oni k o j i ž d e r u , a to s t e e t o vi i s a m o vi , j e r s t e t o d o v o l j n o d o k a z a l i k r o z v a š u t r i d e s e t g o d i š n j u u p r a v u Š i b e n s k o m O b ć i n o m .

Vi m e n i k a ž e t e , d a s a m V a s i z d a o i d a s a m J u d a , ali m e n i s e čini d a j e J u d a o n a j k o j i z l o čini i k o j i t a j n i m u g o v o r i m i z d a v a s v o j e l j u d e i o v a j n a š n a r o d .

K r o z o v o v r i e m e u p o z n a o s a m v r l o d o b r o i u v j e r i o s a m s e , d a s v a v a š a p o l i t i k a s a s t o j i u t o m e d a d o d j e t e n a O b ć i n u . — Vi n i s t e H r v a t i , n i s t e S r b i , n i s t e A u t o n o m a š i ; vi s t e o n o š t o v e ć s v a k i p a m e t a n č o v j e k z n a d e . — Vi v a r a t e s v a k o g a s a m o d a v a s p o d i g n e na o b ć i n s k u S t o l i c u , ali j a v a m k a ž e m , d a s u p r o š l a v r e m e n a v a r a n j a , v a š e s i le i b e z a k o n j a .

Vi p o z i v l j e t e b i r a č e , d a m e n i n e v j e r u j u i d a mi n e d a j u p o d n i p o š t o s v o j e g l a s o v n i c e , a j a v a m k a ž e m da će svi razumniji i slobodni birači povjeriti glasovnice neodvisnim i poštenim Iju-

- ~ a n e v a m a , j e r vi žel i te d o b r o s a m o s e b i

Š i b e n i k , 6 S v i b n j a 1 9 0 7 .

i rad i te s a m o d a b u d e d o b r o v a m a , a n a r o d l i c k a t e n e k a s e iz laže i b o r i n e za n a r o d n o d o b r o v e ć z a v a s .

Ali j a s v j e t u j e m s v a k o g a n e k a p r o g l e d a i

uo\yc\ \\uu\ Vo\e s t e \\ i a \ t \ \ *\ Vo\e u c k a t e n a b u n u , n e k a p o z o v u v a s K r e m e n j a č k e v o d j e , d a s e vi p r v i i z l o ž i t e , a n e d a s e vi k r i j e t e p o k u c a m , a k u k a v n i n a r o d d a s e p o v a š e m h u n c u t s k o m n a g o v o r u z a v a s b o r i .

G d j e v a m j e o b r a z k n k a v i c e . S r a m v a s b u d i n a r o d n e i z j e l i c e i i z d a j i c e !

Šibenik 6 Svibnja 1907,

Marko B e l a m a r i ć pok. T o m e

V i s i o M a t a su narodnom zastupniku

SKRADIN. Hinko Bulat

O v a k i h s m o viest i primil i i iz d r u g i h s e l a ,

o s o b i t o z a g o r s k i h . S v e t e viest i d o k a z u j u j e d n o ,

t. j . d a j e p o b j e d a D . r a D u l i b i ć a s i g u r n a , i da

ć e t a p o b j e d a biti s t r a š a n p o r a z svih udruženih

prot ivnika .

Današnji „ K r e m e n j a k " , k a k o j e b i l o i p r e d v i d j e t i , o m a l o v a ž u j e izlet n a š e g „ S o k o l a " u S k r a d i n . R a z u m i j e s e za š t o . B i o ie r a z g l a s i o d a j e , S k r a d i n o s v o j e n z a k r e m e n j a k e , a k a d t a m o u S k r a d i n u i u o k o l i c i za njih m a l o t k o i z n a d e . T e ž k o m u j e , g d j e s e u n e d j e l j u p o » S k r a d i n u s v u k u d P e n d u l u o r i l o : „ V j e č n a j a m u p a m j a t ! " i „ D o l i s c r n o m č e t o m !„

Priobćeno*1 N e k i R a d o s l a v K o š t a n č i n o v n i k k o d P o

r e z n o g N a d z o r n i š t v a n a s a m a r e n o d s v o j e s e s t r e

K o r i n e , te n a t u š k a n o d n e k i h g o s p a r a , k o j i z l o

r a b e n j e g o v o k u k a v n o u m n o i t j e l e s n o s t a n j e

* ) Z a č l a n k e p o d ovim n a s l o v o m U r e d n i š t v o ne p r i m a n i k a k v e o d g o v o r n o s t i .

* ) Istini na č a s t i z j a v l j u j e m o , d a nam g, H. B u l a t ni je n iš ta u stvari p r i o b ć i o . N e k e stvari p o s t a j u p o s e b i j a v n e , pa n e t r e b a d a ih ni tko n a p o s e p r i o b ć u j e .

G o s p o d i n u

N i k i M a r i n k o v i ć u ,

o d g o v o r n o m uredniku „ G l a s a Š i b e n s k o g K r e m e n j a k a " i svim v o d j a m „ K r e m e n j a č k e s t r a n k e "

u Šibeniku.

B i o s a m o d m n o g i h o s o b a u p o z o r e n , d a s e n a m e o d n o s i s v e o n o š t o j e u v r š t e n o u d r u g o m b r o j u „ G l a s a Š i b e n s k o g K r e m e n j a k a " d n e v a 3 0 . O ž u j k a 1 9 0 7 . p o d n a s l o v o m „ S a l a i s a t i r a " , ali i p a k n i s a m v j e r o v a o s r a z l o g a j e r n a s i m a v i š e ist ih i m e n o m i p r e z i m e n o m i s r a z l o g a k o j e ć u n iže n a v e s t i .

Ali u s e d m o m b r o j u i s t o g l is ta d n e v a 4 S v i b n j a 1 9 0 7 . p o d n a s l o v o m P o z o r b r a ć o K r e -m e n j a c i s t o j i n a p i s a n o : N e v j e r u j t e M a r k u B e l a -m a r i ć u - S m i l j a n i ć u ni bra tu m u ; n e v j e r u j t e ni C i ć m i r k u T a l i . O n i nisu n a š i . U č i n i Š e k a n o J u d a s v o m e u č i t e l j u . N e d a j t e im u r u k e s v o j i h g l a s o v -n i c a . N e d a j m o s e ! S l o ž n o n a p r i e d , p a k š t o B o g i s r e ć a j u n a č k a . P r o k l e t b i o i z d a j i c a . "

K a d s a m i o v o p r o č i t a o , p r i u p i t a o s a m s e k o d p r i j a t e l j a i r e k o š e mi , d a j e to b a š m e n i u p r a v l j e n o .

O p e t k a ž e m d a u p o č e t k u n i s a m v j e r o v a o , t o l i k o v i š e š t o s a m i d a n d a n a s č lan „ N a r o d n e S l a v j a n s k e Č i t a o n i c e " i „ M u z i č k o g d r u ž t v a K o l o " .

U d r u ž t v o Č i t a o n i c e p r i s t u p i o s a m j e r s a m o d U p r a v e b i o p o z v a n o s o b i t i m p i s m o m , a u K o l o u s l j e d j a v n o g p o z i v a .

Vi K r e m e n j a č k i v o d j e i z d a v a č i s t e i v l a -s tn ic i l is ta „ G l a s Š i b e n s k o g K r e m e n j a k a " i vi s t e uprav i te l j i o b a j u h d r u ž t v a Č i t a o n i c e i K o l a , p a k n a r a v s k i s i g u r a n s a m , d a s t e vi o m e n i s v e o n o n a p i s a l i u v a š e m l i s tu .

I a k o s u s k r a d i n s k i H r v a t i s a m o p r i s i l j e n i

u j a v n o s t i n a h r c i v a l i z a š t o v a s s e j e moralo

z b a c i t i s a n a č e l n i č k e č a s t i , z a š t o iz r e d o v a h r

v a t s k i h i s t i s n u t i ; to i p a k č i s t o i b i s t r o n i j c s u

ht je l i p r o g o v o r i t i o vašim nečistim činim, e

d a t im n e n a b a c e s r a m o t u n a s k r a d i n s k e H r

v a t e , k o j i s u s e bor i l i s a v e l i k i m ž r t v a m a z a

h r v a t s t v o i p o š t e n j e c i e n e ć i , d a ć e t e vi v e ć

j e d n o m ušut i t i , d a ć e te vi s a i n t r i g a m a , l a ž i

m a , s a l i c u m j e r s t v o m p r e s t a t i . B e z o č n o s t v a š a ,

k o j e bi s e g r s t i o na jn iž i s t v o r , i č in i r a d i k o

j ih bi s v a k t raž io p o d c r n u z e m l j u , p r e š l i su

s v a k u m j e r u .

J a v n o s t i k o j u s t e vi s a j o š d v i - t r i l a ž i t o r -

b e z a v a r a v a l i , nesmije više ništa biti sakrito. J a s a m iz p u k e o b r a n e s v o j e č a s t i , d r u ž -

t v e r f b g a p o l o ž a j a i s v o g a p o l i t i č k o g n a č e l a , z a

k o g a s a m p r i p r a v a n n a s v a k u ž r t v u , p r i n u ž d e n

o d k r i t i v a š u z l o b u , v a š e d e n u n c i j a n s t v o , v a š e

p r l j a v š t i n e , j e r s t e vi u p r a v o o n a j , k o j i s t e s a

lažnim i b e z d u š n i m t u ž b a m a , radi k o j i h s e j e

c i e l o g r a d j a n s t v o z g r a ž a l o , ht je l i b a c i t n a p u t

m e n e , m o j u b u d u ć n o s t i m o j u o b i t e l j . Ht je l i s t e

u p r o p a s t i t i g n j u s n i m i z l o b n i m t u ž b a m a r a d i š

n o g a i p o š t e n o g r o d o l j u b a p o š t a r s k o g č i n o v n i

k a G a r g a š e v i ć a .

I z t r a g a p o v e d e n a o d s t a r i j e V l a s t i , ko l i

prot i m e n i , to l i pro t i g . G a r g a š e v i ć u d o k a z a l a

j e , da ste zlobnik i Mac. O v i m t u ž b a m a

ht je l i s t e s a m o d a o s t a n e t e d o s l j e d a n pr i j e tn j i

i z u š t e n o j p r e d i z b o r n o m k o m i s i j o m , u p r i s u t n o

st i p o l i t i č k o g p o v j e r e n i k a g . M o s c o v i t e , n a d a n

o p ć i n s k i h i z b o r a I. t i e la , k a d s m o bili b i r a n i

o p ć i n s k i m v i j e ć n i c i m : „Kristič i Gargašević

moraju biti premješteni". S t o g a vi s t e o b i j a l i k u t e i k u t i ć e P o k .

Š k o l s k o g V i e ć a , Z e m a l j s k o g O d b o r a , R a v n a t e l j .

P o š t a i b r z o j a v a , B i s k u p s k e i N a d b i s k u p s k e

d v o r o v e i td. , p r i k a z u j u ć s e b e k a o n e v i n o d o b r o

j a n j a š c e , k o j e n i j e k a d r o ni z lo p o m i s l i t i , a k a -

m o li uč in i t i , p r i k a z u j u ć s e b e k a o z a s l u ž n a n a -i l u i k a , d o b r a i p o b o ž n a k r š ć a n i n a ( k o j i n i k a d k v e ne v idi ) , a s a m o m ž r t v o m onih J n m e u t a r v a t a s k r a d i n s k i h i p r e s v j , o p a t a D r . K r a -

e k o m za S k r a d i n , k a t o l i č t v o i h r v a t s t v o . D a l i ć e t e vi u s v o j i m n a m j e r a m a , u s v o

c i l j e v i m a u s p j e t i , to ć e b u d u ć n o s t kaza t i . S v a k j e u v i d i o u vaš im r i j e č i m a laž i š p e -

il ja č o v j e k polu a n a l f a b e t a . A s a d r e k b i , d a s te p r e d a l i o v u n e d i č n u

u logu O . fra L u i g j u M a r u n u . Vi k a d s e d o m o g o s t e n a č e l n i č k e s t o l i c e u

s v o j o j p r a z n o j g lavi m i š l j a s t e , da v a m j e sve p r o s t o i d a s v a k u v a š u svi s l i p a ć k i o d o b r a v a ti m o r a j u ; al t a k o nije b i l o , j e r su v a s svi p o z n a l i i u v i d j a v n i Hrvat i znali d o č e g a ć e t e vi s t v a r d o v e s t i .

V e ć u p o č e t k u v a š e zlosretne u p r a v e n a o b ć i n i , p o č e l a s e j e o p a ž a t i s a m o v o l j a i ras t ro š n o s t u s v e m u . Z a v l a d a l o j e o g o r č e n j e i ž a l b a , š t o v a s s e j e nesposobna na to m j e s t o p o s t a v i l o , ali v a l j a pr iznat i iz same skrajne nužde. U v i d i l o se o d m a , d a bi to m o g l o biti k o b n o p o h r v a t s k u s t v a r , te s e j e p o č e l o s t e z a t v a s i s v a k i v a š k o r a k pra t i t i .

V id i lo s e , d a s a m o za j e d n o m s tvar i t e ži te , s v e o d a l e č i t i , s v e o z l o v o l j i t i , a i z k l j u č i v o radit i n a s v o j u ruku i n a s v o j u k o r i s t .

T k o j e pro t i v a m a n a j v i š e v i k a o , n a j v e ć u p o g i b e l j h r v a t s k o j s tvar i u v a m i u v i d j a o ? T o su o n i na ž a l o s t s k o j i m s t e vi d a n a s k o n o k a t i m e s o ; to su o n i , k o j i v a s u ž a s e d r ž e i p o d s v o j e o k r i l j e u z e š e . R a z u m i m ne iz l j u b a v i

i č a s t i p r a m a v a m a , jer ste vi prava ništica, prava rana na hrvatskom skradinskom tijelu, v e ć i z k l j u č i v o , d a i m a d u s v a m a j e d n o g v i še u ž a s e p r o t i v a d a n a š n j o j č a s t n o j h r v a t s k o j u p r a v i , p a i u p r a v o radi t o g a ini jd . t s e n isu usudi l i d a p u t e m j a v n e š t a m p e u s t a n u n a o b r a n u v a š u . N i t k o ni je b o l j e z n a o d o n j ih , da Ste Crn ud pete do glave. V a l j d a v a s b u d e o d o b j e d a "oprala g l a s o v i t a b r o š u r a k o j u g l a s o v i t i k n i n s k i a r h e o l o g p r i p r a v l j a n a v a š u o b r a n u , a k o g a ću d o p o t r e b e na uzvra t b r o š u r a m i lustr i rat i .

N a m j e r a d a n a š n j i h l judi na u p r a v i i v e ć i n e h r v a t a s k r a d i n s k i h n i j e b i la ni iz d a l e k a r a z -piriti va t ru r a z d o r a i n e s l o g e , v e ć j e d i n o m i r n im n a č i n o m , k a o č o v j e k a nedolična i pogibeljna za načelničku stolicu izbaciti vas iz u p r a v e i tim bi s t v a r b i la s v r š e n a , ali vi po-Sil l lO h t j e d o s t e s e na t o m p o l o ž a j u o d r ž a t i , m a bi lo k o j i m s r e d s t v i m a .

D o t a d a š n j i vaš i o p a d a č i i 8 razlogom Crnitelji- misli l i su v a š i m p a d o m p o d i g n u t i s e b e . Ali v i d e č , d a im s e n a d e j a l o v e , d a v e ć i n a s k r a d i n s k i h h r v a t a nedrž i ni najmanje d o o z b i l j n o s t i ni r o d o l j u b l j a k o j e k a k o v i h C o -r u b o l o - F e b a i M a r i n a , u h v a t i š e s e u k o l o s v a m a da j u r i š a j u na n a š e z a s l u ž n e l j u d e i n a s a m u h r v a t s k u s t v a r , o n a k o p o d l i m i n e d o l i č n i m n a č i n o m .

S v j e d o k o m su o n a r o v a r e n j a i š u r o v a n j a s a h r v a t s k i m n e p r i j a t e l j i m ; s v j e d o k o m su o n e gnjusne n a v a l e i izmišljotine p r o t i v n a š i m l j u d i m a , k o j e i p a k s v o g a p a k l e n o g a c i l j a p o s t i g n u t i n e ć e , a crna ljaga ostati će na obra-zim vašim. P o s i j e m a l o m j e s e c i n e g o z a s j e -d o s t e n a č e l n i č k u s t o l i c u u o p č . u p r a v i t e l j s t v u n a s t a l o j e n e z a d o v o l j s t v o , p o č e š e ko la t i k o j e k a k o v e s u m n j e . N o s v e s e j e p r i d u š i v a l o , u t j e c a l i su l judi d a s e o t o m u n e p r i n a g l j u j e , d a s e s t v a r s a k r i j e m e d j u čet i r i z ida e s e u t u č e n o m e n e p r i j a t e l j u ž e l j n o o č e k i v a n e n a s l a d e n e d a d e . Oobl'0 j e v a m a p o z n a t o k o j e i k a k o v e j e g l a s o v e 0 vama š i r io l. o p č . p r i s j e d -nik s a d p o k . Ive M a r u n , č o v j e k u o s t a l o m e vr lo i n t e l i g e n t a n i d o s j e t l j i v , a k o j i j e z u a o posve dobro ž a l o s t a n p o l o ž a j v a š - i s t a n j e . R e c i t e p r a v o ni jel i va8 lupežom svugdje n.i

zivao i defraudantom opć. novca? R e c i t e , ni je l i v a s višekrat n a s j e d n i c a m o p ć . u p r a v i -t e l j s t v a p o z i v a o i v i k a o : „Vani račune, vani novac, vani ključim opč. blagajne? J e s t e li vi p r o t i t o m u o t v o r e n o m d r ž a n j u t o g č o v j e k a : k a d a r e a g i r a l i ? Ne! Vi s t e p r o b l e d j i v a l i , vi bi

p o m r m l j a l i i izvlači l i s e s a d n a j e d a n , s a d d r u g i n a č i n , a m e d j u t i m s v o j o m g o n i l i n a

p r i j e d . Računa niste davali, ključa nehtjeli položiti, a to je bila dužnost vaša , što bi ' ače svaki pošten čovjek bio morao uči-

' . P i t a m v a s , je l i i s t ina ili n i j e , d a j e O . L u i g j i M a r u n s a z n a v za p o l o ž a j s tvar i d o

a z i o p r e s v j . D r . K r a g i ć u i d r u g i m v id jen i j in i r o d o l j u b i m g o v o r e č : „Ljudi Božji nevidite li, da vam je propast pred kućom; nevidite li, da će se ovdje odigrali Vrgorska afera?! Matas kukavan i vas zadužen troši, gosti se, pokućstvo i gospodski namještaj u kući nabavlja, treba da tome stanete na kraj i ovoga čovjeka onemogućiti". J e u ili n i j e i s t ina , d a isti o v a j 0 f ra I. . M a r u n molio i

Skradin, 3 svibnja 1907.

zaklinjao s v o g p o k o j n o g b r a t a (1. o p ć . p r i s j e d n i k a ) p r e d s v j e d o c i m a , d a s e o d r e č e p r i s j e d -n is tva i kan i zla k o j e g b i g a z a d e s i t i m o g l o .

Ali on j e o d g o v a r a o ; „Odricati se neću, ali ču ja njega (vas) goniti, da nam preda kjuč blagajne i stvar s njim ( s v a m i ) konačno uredtmou. M e d j u t i m o d v a s n i j e b i lo m o g u ć e p o s t i g n u t i d a r a č u n e p o l o ž i l e , k l juč b l a g a j n e p r e d a t e u p r a v i t e l j s t v u s v e d o t l e , d o k l e j o š i d r u g a d v a o d l i č n a i p o š t e n a o p č . p r i s j e d -

uika radi nereda u blagajni n e p o d a s t r i j e š e v a m o d r e k u na č a s t p r i s j e d n i k a i o p ć . v i j e ć n i k a , k o j a ni je b i la „ p r o t o k o l i r a n a " niti Z e m a l j . O d b o r u p r p s l j e d j e n a , j e r s t e o d m a h p o t r č a l i p l a č u ć i p r e s v j . D r . K r a g i ć u z a k l i n j u ć g a i m o -l e ć , d a u p l i v i š e na g g . p r i s j e d n i k e , d a o d r e ku p o v u k u , a vi mu tvrdo obećali, da ćete stvar kroz kratko vrijeme konačno urediti,

N a k o n o v o g a , ž a l o s t n o j e b i lo v i d j e t v a s o n a k o t u ž n a , z a m i š l j e n a i u p r a v o s a t r v e n a . S v a k j e r a z u m i o , s v a k j e u v i d j a o , d a s t e prisiljeni račune urediti, a novaca od nikle. D a l o v a m s e j e za t o d o s t a v r e m e n a .

Dva s a m a d a n a p r v o , n e g j e i m a o i s teć i ultimatum da t v a m o d o p ć . u p r a v i t e l j s t v a , n i -j e s t e li d o š l i v e č e r o m p l a č n i m o č i m a p r e s v j . D r . K r a g i ć u z a k l i n j u ć g a ; d a v a m u p o m o ć p r i s k o č i i p r o p a s t i v a s o s l o b o d i ? A on ko j i v a s j e i u d r u g i m p r i g o d a m a o d s r a m a i b i j e d e o s l o b a d j a o , p o s l u ž i v a m sve š t o j e s v o g a i t u d j e g a k o d s e b e i m a o i t o hiljadu / Šesto K, a hiljadu i Šesto K u n a m i r n i c a m d a d e i o p ć . I j e č n i k D r . V r a n j i c a n , k a k o j e m e n i a i d r u g o m e v i š e k r a t k a z i v a o s najvećom indinja-cijom n j e g o v š u r j a k l j e k a r n i k J o s i p C o r u b o l o , vaš d a n a š n j i pr i j e sn i p r i j o , i t a d a ključ Opć

blagajne predadoste, d a k l e izr ič i to prot i § , 5 3 o p ć . p r a v .

O n o m p r i g o d o m P e t a r M a r n i , d a n a š n j i o p ć i n s k i v i j e ć n i k i d e s n i v a š p r i j a n , a s in b i v š e g o p č . p r i s j e d n i k a N i k e M a r i n a , u c k a u i n a g o v a r a o d a s e b r z o j a v i Z f m a l j . O d b o r u , da s te deufraudirali K desethiljada opč. novca, kako je to javno govorio i I. općinski pri-sjednik Ive Marun. T a d a v a m , p o o n o m u š t o č u j e m , a s č i m s e b r a n i t e , o p č . u p r a v a izdala n e k a k v u s v j e d o č b u d o b r e u p r a v e . A š t o to z n a č i ? n i š ta . T a g o s p o d a r i n a j g o r e m u s lugi d a d e d o b r u s v j e d o č b u , samo d a g a s e liši .

P o s i j e o v o g a o p ć . u p r a v i t e i j s t v o d a d e strog nalog č i n o v n i č k o m o s o b l j u , d a v a m nesmije-du dat i p o d s v o j u s t r o g u o d g o v o r n o s t nit paru opć. novca. Vi kad za ovakova poniženja, za ovakovo javno i otvoreno nepovjerenje saznaste, morali ste se onoga časa odreći časti načelnika i vijećnika. Ali vi toga Ije neuČiniste! D e b e l a k o ž a n a l icu v a š e m u , j e d i n a o b r a n a v a š a , o s t a l a j e , i j o š k o j a d r u g a n a m j e r a .

R a z u m i j e s e , d a d o o d r e k e nijeste s m i j e -li d o ć i . R u j n a 1 9 0 1 . p o v o d a n j n a n e s e o g r o m ne š t e t e s k r a d i n s k i m s t a n o v n i c i m , Z e m a l j . O d b o r o d i . 1 3 / 9 . 1 9 0 1 . d o s t a v i o v o j o p ć i n i Kr. Četir'lStO k a o p r v u i n a j n u ž d n i j u p r i p o m o ć o š t e ć e n i c i m a . Ali vi nit novac u blagajnu općinsku položili, nit pripomoći oštećenicim pružili, nit upravi za novac kazali. Vi ga kod sebe pridržaste.

P o s p j e š u i c c i upit i s a Z e m a l j . O d b o r a d o lazili , k a k o j e n o v a c u l o ž e n , ali š t o s t e vi o d g o v a r a l i , to se nezna, j e r s p i s a d o t i č n i h n e m a . Ovu svotu pridržaste neovlašteno kod sebe SVe do 3 1 / 1 2 1 9 0 5 . K a k o p r o i s t i č e iz k n j i g e b l a g a j . č l . 9 3 0 , d a k l e za p u n e 4 g o d i n e i 3 y a m j e s e c a , k a d s t e p r e d a l i o p ć . u r e d n o v o m n a č e l n i k u g. M u d r a ž i j i , jer dalje nije bilo moguće kriti. P i t a m v a s , d a n i j e s t e imali izaći iz o p ć i n e , k a d a bi u v u s v o t u bili p r e d a l i ?

U s p r k o s k a t e g o r i č n o j z a b r a n i o p ć . u p r a v i t e l j s t v a , d a v a m s e n e s m i j e /// novčić o p ć i n ski p o v j e r i t i , vi s te i p a k m i l e - l a l e , m a ž u ć i - l a ž u ć i znali o d o n d a š n j e g t a j n i k a - b l a g a j n i k a g . P . B o š n j a k a u v i š e n a v r a t a izmamit i o d t r a v a r i n e za s v o j e p r i v a t n e p o t r e b e K. OSamstopedeset-

šes t i šesdeset četiri pare. S i j e č n j a 1905.

k a d j e t a j n i k g . B o š n j a k pri o d l a z k u p o l a g a o o p ć i n s k i n o v a c u p r a v i , o d k r i o s e o v a j m a n j a k . Vi p r i s j e d n i c i m - b l a g a j n i c i m o b e ć a s t e p o d m i r i t i č i m p r v o , ali j e r s e v a m a nije vjerovalo, bilo vam je odneseno vino i u konobu jednog prisjednika saliveno. D n e 3 1 / 1 2 1 9 0 5 . p r e d a d o s t e n a v e d e n u s v o t u , k o j a bi u b l a g a j n i č e n a p o d č l . 9 3 6 .

Pojav žalostan i sramotan, ali vi ipak debljate. D o p i s o m 5 / 7 . 1 9 0 5 . b r . 8 0 6 o p ć . O k i j a j p o s l a l a i z n o s o d K šesdesetpet i tri-desetpet para o v o j o p ć i n i za b o l n i č k e t r o š k o ve. Vi laj novac primiv, nedozvoljeno za-držaste kod sebe do 3 1 / 1 2 1 9 0 5 . dakle do dana, kad ste iz općine morali izići. A p i t a m v a s , d a n i j e s t e m o r a l i izići iz o p ć i n e , k a d bi vi to bili p r e d a l i ?

„ H r v a t s k a kn j ižaruica ' * u Z a d r u d a v a o p ć i n a m a 1 5 % p o p u s t a na uč . k n j i g e i p i s a ć e p r e d m e t e . K a d j e u s i j e č n j u 1 9 0 6 . p o d a s t r l a r a čun n o v o j u p r a v i o d p r e k o 8 0 0 K , o v a s e j e »»bratila i s t o j , d a o b i č n i % o d b i j e , a u p r a v a k n j i ž a r n i c e o d g o v a r a , d a j e o n a b e z p o p u s t a s k l o p i l a p o g o d b u s a b i v š i m n a č e l n i k o m M a t a -s o m . P i t a m v a s , k a k o s t e o v a k u p o g o d b u m o gli s k l o p i t i , be/, / .uanja i p r i v o l e u p r a v i t e l j s t v a , a kojom ste oštetili općinu sa preko s to-dvadeset K?

P i t a m v a s , je l i d o l i č n o j e d n o m n a r o d , z a s t u p n i k u , k a k a v s t e na ž a l o s t vi , d a z a p r o č i t a n e dvie i n t e r p e l a c i j e u S a b o i u n a p l a ć u j e t e s e o d o p ć i n e s a K s e d a m ?

V a š m i l j e n i k o p č . r e d a r i o v r h o v o d i t e l j M i l e t i ć r a z p o l a g a o s a o p ć i n s k i m n o v c e m , p r e d a v a o š t o i k a d a i ht io o d p o l j . š t e t a , t r a v a r ine i d r u g i h g l o b a i / a to s t r a h o v i t i k a o s u o v o m e p i t a n j u v l a d a , j e r j e z n a o , d a m u vi n i š t a n e s m i j e t e . C i e l a o p ć i n a d i z a l a j e g l a s p r o t i M i l e t i č u . G l a v a r i i o p č . v i j e ć n i c i z a h t j e v a l i o d v a s , p a i u j a v n i m s j e d n i c a m o p ć . v i j e ć a , d a g a iz s l u ž b e o d p u š t i t e , a vi o t o m u ni r i j e č i ne d o z v o l j a v a s t e . U z a d n j e m u v i j e ć u p r e d o p ć . i z b o r e bi v a m p i s m e n o i u s t m e n o r e č e n o , d a s e m a h o m o d p u š t i M i l e t i ć a j e r i n a č e , d a s e n a i z b o r e n e ć e d o ć i . Vi d r z o v i t o o d g o v o r i s t e u v i j e ć u : „Hoćete li doći ili ne, meni nije stalo."

S v a k j e o n d a s v e r a z u m i o . O b o v o m ž a -l o s t n o m p i t a n j u , k o j e ć e m n o g u t a m n u i c r n u t o č k u osv ie t l i t i , n e ć u d a s e b a v i m , p o š t o j e u r u k a m a D r ž a v n o g O d v j e t n i š t v a .

Š t o s te k a d a r , n e k i o v o d o k a ž e : Vi s t e bili p o v j e r e n i k „ P u č k o g L i s t a " . D o s t a j e p r e d -b r o j n i k a b i l o ; n o v a c p r e d p l a t e s t e p r i m a l i i to za v iše g o d i n a , ali niste u p r a v i l ista ni novčića na r a č u n d a v a l i . U r e d n i k g . K a p i ć m n o g o p i s a m a v a m i u p r a v i o , a vi p o o b i č a j u , k a d j e n o v a c p o s r i e d i , n e o d g o v a r a l i . G o s p . K a p i ć p i s a o i d r u g i m o s o b a m u S k r a d i n u , d a s t v a r u r e d i t e , j e r i n a č e d a ć e v a s p r e d a t i S u d u ž a l e ć , d a ć e d o t o g a k o r a k a m o r a t d o ć i p r o t i č o v j e k u , k o j i j e na ž a l o s t n a č e l n i k h r v a t s k e o p ć i n e n a o v o j i z l o ž e n o j t o č k i .

P r i g o d o m p o g r e b a p o k . Iv