HRD Report 2011

51

description

การประชุมหารือเกี่ยวกับแนวทางการผลิตและพัฒนาบุคลากรเพื่อรองรับการวิจัยพัฒนาและการผลิตวัคซีนในประเทศไทย ที่โรงแรมนารายณ์ วันที่ 21 กรกฎาคม 2554

Transcript of HRD Report 2011

Page 1: HRD Report 2011
Page 2: HRD Report 2011

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

วนพฤหสบดท ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๕๔ เวลา ๘.๓๐-๑๖.๓๐ น. ณ โรงแรมนารายณ กรงเทพมหานคร

หนวยงาน : สถาบนวคซนแหงชาต ทปรกษา : ดร.นพ.จรง เมองชนะ คณะผจดท า : ดร.อญชล ศรพทยาคณกจ นางสมฤด จนทรฉว นางสาวนนทะภร แกวอรณ นางสาวเกศน มทรพย นางสาวกฤษณา นราช นางณรรจยา โกไศยกานนท นาวสาวศจพรรณ ค าจรง

นาวสาวมญชรศม เถอนสคนธ นายณฐ จนดาประชา ISBN : ๙๗๘-๖๑๖-๑๑-๐๗๙๔-๙ จ านวนพมพ : ๓๐๐ เลม

พมพท : ส านกงานกจการโรงพมพ องคการสงเคราะหทหารผานศกในพระบรมราชปถมภ ๒/๙ ซอยกรงเทพฯ-นนทบร ๓๑ เขตบางซอ

กรงเทพฯ ๑๐๘๐๐ จดพมพและเผยแพรโดย : สถาบนวคซนแหงชาต อาคาร ๔ ชน ๒

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

ถนนตวานนท ต าบลตลาดขวญ อ าเภอเมอง จงหวดนนทบร ๑๑๐๐๐

โทรศพท ๐ ๒๕๙๐ ๓๑๙๖-๙

โทรสาร ๐ ๒๙๖๕ ๙๑๕๒

http://www.nvco.go.th

Page 3: HRD Report 2011

คำนำ

การพฒนาบคลากรดานวคซนเปนเรองสำคญมากสำหรบการวจยพฒนาและการผลตวคซน

ของประเทศไทย หากมความตองการผลตวคซนใหไดเองภายในประเทศและเปนผนำทางดานการวจยพฒนา

และเทคโนโลยการผลตนนจำเปนตองเรมตนในการพฒนาศกยภาพของบคลากรทจะมารองรบงานตางๆของ

การพฒนาวคซนอยางรอบดานตลอดวงจรการพฒนาวคซนตงแตการวจยพฒนาวคซนการผลตการประกน

และควบคมคณภาพวคซนจนถงการใชวคซน

สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ในฐานะของหนวยงานผรบผดชอบโครงการพฒนา

บคลากรดานวคซนอยางเปนระบบ ซงเปนหนงโครงการสำคญในวาระแหงชาตดานวคซนไดดำเนนการคนหา

ศกยภาพของบคลากรทขาดและจำเปนสำหรบการพฒนางานวคซน การดำเนนโครงการวจยพฒนาและ

ผลตวคซนของประเทศ การสำรวจอตรากำลง และความตองการพฒนาบคลากรของหนวยงานเครอขาย

ดานวคซน นอกจากน ยงไดจดประชมสอบถามความคดเหนจากผเชยวชาญดานวคซนเพอนำมาเปนขอมล

สำหรบวางแผนการพฒนาบคลากรไดอยางเหมาะสม อยางไรกตาม ในการพฒนาบคลากรนน มหาวทยาลย

และสถาบนการศกษาตาง ๆ ในประเทศ มบทบาทอยางยงในการผลตบณฑต และพฒนาศกยภาพของ

บคลากรใหสอดคลองกบความตองการของผใช รวมทงอาจารยในมหาวทยาลยนนเปนผสำเรจการศกษาใน

ระดบปรญญาเอกดวยสดสวนคอนขางสง หลายทานมประสบการณในสวนทเกยวของกบการวจยพฒนาวคซน

ในแงมมตาง ๆ ฉะนน การจดเวทใหมการพบปะกนระหวางอาจารยทางมหาวทยาลยซงเปนผผลตบณฑตกบ

หนวยงานเครอขายดานวคซนซงเปนฝายผใชบณฑตในการดำเนนงาน จงเปนจดตงตนทจะสรางความรวมมอ

กนตอไปสำหรบการเตรยมความพรอมบคลากรดานวคซนอยางเปนระบบ

การประชมเชงปฏบตการ “แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนา

และการผลตวคซนในประเทศไทย” ครงน นบวาเปนการประชมทไดเนอหาสาระสำคญคอนขางมาก ในการน

สถาบนวคซนแหงชาตขอขอบคณทกความคดเหน และขอเสนอแนะ จากผเขาประชม และสถาบนฯ

ไดรวบรวมสาระสำคญทงหมดจากการประชมจดทำเปนรปเลมรายงาน เพอใชในการอางองและใชเปนขอมล

สำหรบการกำหนดแผนการพฒนาบคลากรดานวคซนของประเทศ ตลอดจนกำหนดแนวทางในการพฒนา

บคลากรการสนบสนนทนการศกษาฯลฯตอไป

คณะผจดทำ สถาบนวคซนแหงชาต

สงหาคม ๒๕๕๔

Page 4: HRD Report 2011

สารบญ

หนา

รายชอผเขาประชม ๑

สวนท๑. บทบาทของภาครฐในการสนบสนนการผลตและพฒนาบคลากรดานวคซน ๕

สวนท๒. ความตองการพฒนาบคลากรดานวคซนของประเทศ ๑๑

แนวทางการประชมกลมยอย ๑๙

สวนท๓. ผลการประชมกลมยอย ๒๓

กลมท๑ กลมวทยาการพนฐาน ๒๓

กลมท๒กลมเทคโนโลยการผลต ๒๙

กลมท๓กลมประกนและควบคมคณภาพวคซน ๒๙

กลมท๔กลมสนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซน ๓๘

กลมท๕กลมประเมนภาพรวมในการพฒนาบคลากรดานวคซน ๔๔

สวนท๔. ผลการประเมนความพงพอใจ ๔๗

Page 5: HRD Report 2011

�รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

วนพฤหสบดท ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๕๔ เวลา ๘.๓๐ - ๑๖.๓๐ น. ณ โรงแรมนารายณ กรงเทพมหานคร

************** ผเขาประชม ๑. ศ.ดร.อมเรศ ภมรตน ผอ านวยการโครงการปรญญาเอกกาญจนาภเษก ๒. นายสทธ ถระภาคภมอนนต รกษาการผอ านวยการฝายชววตถ องคการเภสชกรรม ๓. นางสาวพชรนทร บญเอยม ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต ๔. นางสาวอาศรา กจปรชาภาส ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต ๕. ดร.จตตาพร วฒนเสร บรษท ไบโอเนท-เอเชย จ ากด ๖. ดร.ภญ.วาสนา วจกขณาลญฉ บรษท ไบโอเนท-เอเชย จ ากด ๗. ศ.ภญ.สมนา ขมวลย รองผอ านวยการฝายบรหาร สถานเสาวภา ๘. นางสาวพรพมล เปรมชยพร หวหนาฝายผลตวคซน สถานเสาวภา ๙. ดร.เดอนถนอม พรหมขตแกว ผอ านวยการศนยเทคโนโลยชวภาพดานการแพทย

และสาธารณสข ๑๐. นายมาโนช โพธสง ศนยเทคโนโลยชวภาพดานการแพทยและสาธารณสข ๑๑. ดร.สภาพร ภมอมร สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ๑๒. นางสาวนงเยาว สมเดช สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ๑๓. ภญ.ประภสสร ธนะผลเลศ ส านกยา ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา ๑๔. ภญ.พชรา คถรตระการ บรษท องคการเภสชกรรม-เมอรรเออร ชววตถ จ ากด ๑๕. ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสต คณะแพทยศาสตร ภาควชาจลชววทยา

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๑๖. Associate Professor Alain Jacquet คณะแพทยศาสตร ภาควชาอายรศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๑๗. อ.ดร.ชตธร เกตลอย คณะแพทยศาสตร ภาควชาเวชศาสตรชนสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๑๘. รศ.ดร.ธนาภทร ปาลกะ คณะวทยาศาสตร สาขาจลชววทยา

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๑๙. ผศ.ภญ.ดร.องคณา ตนตธวานนท คณะเภสชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๒๐. รศ.น.สพ.ดร.นวตร จนทรศรพรชย คณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Page 6: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๒๑. รศ.รอ.ชยวฒน กตตกล หวหนาภาควชาจลชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๒๒. นางสาวองอร กมกง คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ๒๓. น.สพ.ธตชย จารเดชา หวหนาภาควชาเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ๒๔. อ.ดร.พรพมล เมธนกล คณะเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ๒๕. อ.น.สพ.ดร.เอกชาต พรหมดเรก คณะเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ๒๖. รศ.ดร.พรทพภา เลกเจรญสข คณะสตวแพทยศาสตร ภาควชาจลชววทยาและ

วทยาภมคมกน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ๒๗. ดร.ไตรวทย รตนโรจนพงศ คณะวทยาศาสตร ภาควชาจลชววทยา

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ๒๘. ผศ.ดร.อนนต ทองทา คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ๒๙. ดร.แสงชย เอกประทมชย คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลยสาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ๓๐. นางเพญจนทร เมฆวจตรแสง คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลยสาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ๓๑. นายไวรจน เดชมหทกล คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลยสาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ

มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ๓๒. ดร.สนอง สขแสวง คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ๓๓. รศ.ดร.สรศกด วงศรตนชวน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ๓๔. ผศ.ดร.รตยา คเขตพทกษวงศ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ๓๕. ผศ.ดร.มลลกา บญม หวหนาภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะเทคโนโลย

มหาวทยาลยขอนแกน ๓๖. ผศ.น.สพ.ดร.ณฐวฒ สถตเมธ คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ๓๗. ผศ.น.สพ.ดร.พนธชนะ สงวนเสรมศร คณะวทยาศาสตรการแพทย ภาควชาชวเคม

มหาวทยาลยนเรศวร ๓๘. ผศ.ดร.ดลฤด สงวนเสรมศร คณะวทยาศาสตรการแพทยภาควชาจลชววทยาและ

ปรสตวทยา มหาวทยาลยนเรศวร ๓๙. อ.ดร.วนวสาข ศรวฒนเมธานนท คณะวทยาศาสตร ภาควชาชววทยา

มหาวทยาลยมหาสารคาม ๔๐. รศ.ดร.สมภพ ประธานธรารกษ รองคณบดฝายแผนและพฒนาคณภาพ มหาวทยาลยมหดล ๔๑. รศ.ดร.วราภรณ จรรยาประเสรฐ ผชวยคณบดฝายวจย มหาวทยาลยมหดล ๔๒. รศ.น.สพ.ปานเทพ รตนากร คณบดคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

Page 7: HRD Report 2011

�รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๔๓. อ.น.สพ.ดร.วทวช วรยะรตน สตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๔๔. สพ.ญ.วนทนย รตนศกด สตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๔๕. ศ.ดร.ศนสนย ไชยโรจน รองอธการบดฝายวจยและวชาการ มหาวทยาลยมหดล ๔๖. รศ.ดร.ชนจตต บญเฉด หวหนาภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะวทยาศาสตร

มหาวทยาลยมหดล ๔๗. ผศ.ดร.สมชาย เชอวชรนทร ภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๔๘. ดร.ทรงพล ดจงกจ กรรมการบรหารโครงการจดตง ศนยเครองมอศาลายา ๔๙. รศ.ดร.จกรกรช หรญเพชรรตน คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๕๐. ดร.อรณรกษ คเปอร มใย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๕๑. นพ.ประเสรฐ เออวรากล ผอ านวยการสถาบนชววทยาศาสตรโมเลกล มหาวทยาลยมหดล ๕๒. นางสาวชมพนท พรเจรญนพ คณะวทยาศาสตร ภาควชาเทคโนโลยชวภาพ

มหาวทยาลยรามค าแหง ๕๓. ดร.วชต โนสงเนน คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ๕๔. ดร.จราพร ชนกลพทกษ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ๕๕. ดร.อภชาต อธไภรน คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ๕๖. อ.ขนษฐา ชตเพชร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ๕๗. ผศ.วลลภ วชะรงสรรค คณะเภสชศาสตร สาขาเทคโนโลยเภสชกรรม

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ๕๘. อาจารยรฐพล อาษาสจรต คณะเภสชศาสตร สาขาเทคโนโลยเภสชกรรม

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ๕๙. ดร.จนทรด ระแบบเลศ คณะวทยาศาสตร ภาควชาชววทยา มหาวทยาลยศลปากร ๖๐. นายศรวฒน ไทยสนธ คณะวทยาศาสตร ภาควชาชววทยา มหาวทยาลยศลปากร ๖๑. ภก.ผศ.ฉตรชย เผาทองจน หวหนาภาควชาชวเภสชศาสตร คณะเภสชศาสตร

มหาวทยาลยศลปากร ๖๒. ดร.กรกมล รกขพนธ คณะเภสชศาสตร ภาควชาบรหารเภสชกจ

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ๖๓. นางสาวพญชา นวลไดศร คณะเภสชศาสตร ภาควชาบรหารเภสชกจ

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ๖๔. ภญ.วรณรตน สกาญจนาเศรษฐ มหาวทยาลยรงสต ๖๕. ดร. จรศกด กศลวรยะวงศ มหาวทยาลยรงสต ๖๖. ดร.เยาวลกษณ รสหอม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ๖๗. นพ.จรง เมองชนะ สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๖๘. ภญ.ศรรตน เตชะธวช สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค

Page 8: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๖๙. ดร.อญชล ศรพทยาคณกจ สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๐. นางชฎาวลย สรณวโรจน สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๑. นางสดธดา อวยพร สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๒. นางสมฤด จนทรฉว สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๓. นางสาวเกศน มทรพย สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๔. นางสาวนนทะภร แกวอรณ สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๕. นางสาวกฤษณา นราช สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๖. นางสาวมญชรศม เถอนสคนธ สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค ๗๗. นางสาวศจพรรณ ค าจรง สถาบนวคซนแหงชาต กรมควบคมโรค

๗๖. นายสมชายแซล สถาบนวคซนแหงชาตกรมควบคมโรค

๗๗. นางสาวมญชรศมเถอนสคนธ สถาบนวคซนแหงชาตกรมควบคมโรค

๗๘. นางสาวศจพรรษคำจรง สถาบนวคซนแหงชาตกรมควบคมโรค

Page 9: HRD Report 2011

�รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

สวนท ๑ บทบาทของภาครฐในการสนบสนนการผลตและพฒนาบคลากรดานวคซน

บรรยายโดย ศ.ดร.อมเรศ ภมรตน ผอ านวยการโครงการปรญญาเอกกาญจนาภเษก ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

ส านกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) รวมกบศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต ไดจดท ากรอบนโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย ซงเปนกรอบนโยบาย ๑๐ ป ระหวาง พ.ศ.๒๕๕๕-๒๕๖๔ เรยบรอยแลว จากการประเมนสถานการณเกยวกบนโยบายเทคโนโลยชวภาพทวโลก พบวา ๒ ประเทศมหาอ านาจทงจนและสหรฐอเมรกาลวนใหความส าคญกบการพฒนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเปนอยางมาก

ประธานาธบดหจนเทา กลาวในการประชมวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต ป ๒๐๐๖ วา “Biotechnology should be our focus that we catch up with the advanced level in future high-tech industry, and its applications should be strengthened in such fields as agriculture, industry, population and health, etc.” ส าหรบประธานาธบดโอบามาไดกลาววา ประเทศจะสนบสนนเงน ๓% ของ GDP เพอใชในการวจยพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แตประเทศไทยใชเงนเพยง ๐.๒๒-๐.๒๕% ของ GDP เทานนเพองานวจยพฒนา นบวาคอนขางนอยมาก อยางไรกตาม ไดมความพยายามผลกดนเรองวาระแหงชาตดานวคซนของประเทศไทยจนกระทงประสบความส าเรจ นายกรฐมนตร นายอภสทธ เวชชาชวะ ลงนามในค าประกาศเปนทเรยบรอยพรอมทงประกาศเจตนารมณในการสงเสรม สนบสนนการวจยพฒนาและผลตวคซนในประเทศ นบวาเปนเรองทด ทรฐบาลใหความส าคญกบการพฒนาดานวคซนในประเทศไทย

นโยบายการพฒนาเทคโนโลยชวภาพของประเทศไทย มเปาหมายส าคญ ในการเพม ขดความสามารถในการแขงขน ยกระดบคณภาพชวต ยกระดบรายไดและสรางงานในพนท เพอใหเกดการพฒนาทยงยนและเกดความมนคงของประเทศ จ าแนกเปน ๔ สาขายทธศาสตร ไดแก

๑) เกษตรและอาหาร ๒) การแพทยและสขภาพ (ส าหรบวคซนจดอยในสาขาน) ๓) พลงงานชวภาพ ๔) อตสาหกรรมชวภาพ โครงสรางพนฐานส าคญเพอใชสนบสนนยทธศาสตรทง ๔ สาขา ไดแก โครงสรางพนฐานทาง

กายภาพ ก าลงคน และการบรหารจดการ จะเหนไดวาก าลงคนเปนสวนส าคญ และเปนประเดนทไดน ามาหารอกนในการประชมวนน

Page 10: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

นโยบายฉบบนแบงกลมเปาหมายเปน ๔ กลม ไดแก ๑) ชมชน ๒) ธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ๓) ธรกจขนาดใหญ ๔) ประชาคมวจย ส าหรบวคซนควรมงไปทกลมเปาหมายของธรกจขนาดใหญ ดงนนมาตรการทจะผลกดน ใหธรกจขนาดใหญหนมาใหความส าคญและสนใจงานดานวคซน จงควรทจะด าเนนการดงน ๑) ก าหนดใหมนโยบายสงเสรมทชดเจนและตอเนอง ๒) แลกเปลยนบคลากรวจยและผเชยวชาญระหวางภาครฐและภาคเอกชนดวยกลไก การรวมวจย ๓) การรวมลงทนโครงสรางพนฐาน ในนโยบายสาขาการแพทยและสขภาพ ก าหนดไวชดเจนวาในอก ๑๐ ปขางหนา ประเทศจะตองเพมความมนคง เพมการสงออกในสาขาทมศกยภาพ และลดการน าเขา โดยก าหนดมาตรการสงเสรมตาง ๆ เชน ดงดดการลงทนทางตรงจากตางประเทศและดดซบเทคโนโลย สนบสนนการจดตงหรอพฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปน เชน โรงงานตนแบบวคซน หรอศนยสตวทดลองใหไดมาตรฐาน GLP พฒนา Platform เทคโนโลยส าคญ เชน จ โนม Nutrigenomics Pharmacogenomics และ Drug Discovery สงเสรมการวจยเพอยนยนผลทางสขภาพ เปนตน จากการประเมนความสามารถทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศไทย มประเดนตางๆ ทตองการเพมศกยภาพโดยตงเปาหมายไวในพ.ศ.๒๕๕๙ ไดแก

๑. การใชเงนเพอการวจยพฒนา ปจจบนอยท ๐.๒๑% ของ GDP ตองการเพมเปน ๑% ของ GDP

๒. อตราสวนบคลากรในงานวจยพฒนา ปจจบนอยท ๖.๗:๑๐,๐๐๐ ตองการเพมเปน ๑๕:๑๐,๐๐๐ จากการเกบขอมลโดยส านกงานสถตแหงชาต พบวาบคลากรระดบปรญญาเอกมคอนขางนอยมาก เมอเทยบกบความตองการ เมอมการวางนโยบายวทยาศาสตรและเทคโนโลยไวท าใหความตองการบคลากรระดบปรญญาเอกเพมสง ขนมาก

ปจจบนผลตปรญญาเอกได ๕๐๐ กวาคน/ป ในป ๒๕๕๙ มความตองการอยท ๔,๐๐๐ คน ปรญญาโทปจจบนผลตไดประมาณ ๑๐,๐๐๐ คนตอป มความตองการเพมสงขนเปนเกอบ ๆ ๒๕,๐๐๐ คน ในป ๒๕๕๙ หากมองในแงของนกวจยปจจบนมประมาณ ๓๙,๐๐๐ คน เปาหมายของประเทศตองการนกวจย ๙๐,๐๐๐ คน หากไมมมาตรการสงเสรมใด ๆ จ านวนบคลากรกลมนกวจยจะเพมขนเปน ๔๙,๐๐๐ คนเทานน ไมถงเปาหมายตามทตองการ ดงนนตองใหเกด policy driven เพอไปใหถงเปาหมาย

Page 11: HRD Report 2011

�รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๓. อตราสวนการลงทนวจยพฒนาระหวางภาคเอกชนตอภาครฐ ปจจบนอยท ๔๕:๕๕ ตองการเพมเปน ๗๐:๓๐ (ประมาณ ๙๐,๐๐๐ กวาลานบาทตอ ๔๐,๐๐๐ ลานบาท ใน ป ๒๕๕๙)

ประเดนส าคญทควรพจารณาเพอสงเสรมการพฒนาบคลากรดานวคซนของประเทศ จ านวน ๓ ขอ ไดแก

๑. การใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมมากขนในดานการลงทนทางดานวจยและพฒนา การพฒนาบคลากร ตองเลอกวจยพฒนาเปนเรอง ๆ ยกตวอยางเชน มงเนนไปทการพฒนาวคซน JE หรอ Dengue vaccine เปนตน โดยภาครฐคอยชวยสนบสนน ไมควรท าโดยปราศจากความรวมมอกบภาคเอกชน จงจะท าใหไดผลผลต หรอผลตภณฑตามทตองการ

จากบทความเรองการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซน โดย ดร.อญชล ศรพทยาคณกจ ไดมการวเคราะหและแบงความตองการบคลากรเปนดานการวจยพฒนา การผลต การควบคมคณภาพ การใชวคซน และบคลากรในสถาบนวคซนแหงชาต ซงมความตองการเพมขนจากปจจบน โดยเฉพาะอยางยงบคลากรในสวนการประกนและควบคมคณภาพวคซน นอกจากโครงการสงเสรมการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซนจะบรรจในวาระแหงชาต ยงมโครงการอน ๆ รวมทงสน ๑๐ โครงการ ซงเหนวาทกโครงการเปนโครงการทด แตจากมมมองของผบรรยายเหนวา หากจะพจารณา เลอกโครงการใดมาด าเนนการหรอให การสนบสนน ควรมงเนนโครงการทเอกชนเปนผรบผดชอบดวยเหตผลทวาการวจยและพฒนาจะตองผลกดน โดยภาคเอกชน ในทน ขอถอวาองคการเภสชกรรม สถานเสาวภา สภากาชาดไทย เปนภาคเอกชน และ การพฒนาบคลากรควรท าควบคไปกบโครงการวจยทภาคเอกชนเขามามสวนรวม จะท าใหมโอกาสประสบความส าเรจมาก ทงนการพฒนาบคลากรนน ๆ ควรจะกอใหเกดนวตกรรมใหม ๆ ดวย

๒. การพฒนาบคลากรควรแยกเปนสองสวน ดงน ๑) รอยละ ๘๐ พฒนาบคลากรควบคไปกบการวจยพฒนาทไดผลผลตทชดเจน

มเปาหมาย ๒) อกรอยละ ๒๐ ใหวจยพฒนาตามความตองการของผวจย และหนวยงาน ซงจะ

กอใหเกด Innovative research โครงการปรญญาเอกกาญจนาภเษก (คปก.) โดยส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

จดตงขนโดยมวตถประสงคเพอผลตบคลากรระดบปรญญาเอกทมง เนนการท าวจยในประเทศ ซงโจทยวจยตางๆ ตองเปนความตองการของประเทศ อยางไรกตาม กยงมความรวมมอระหวางนกวจยไทยและตางชาตดวย เพอใหนกศกษาไดแลกเปลยนประสบการณในการท าวจยกบนกวจยตางชาต เปนเวลา ๖ เดอน ถง ๑ ป ทงนผบรรยายเหนวาการสงนกศกษาไปเรยนตอตางประเทศเปนจ านวนมากนน ไมกอใหเกดผลดตอประเทศ กลบเปนการสงมนสมอง แรงงาน รวมทงเงน ไปชวยนกวจยตางชาต ผลงานวจยกจะตกอยในมอของตางประเทศ ซงโครงการปรญญาเอกกาญจนาภเษกตองการแกไขปญหาดงกลาว จงมงเนนใหเกดการพฒนาหลกสตรในประเทศ พฒนาหองปฏบตการตาง ๆ เพอการวจยในประเทศ มการจดสรรทนดงกลาวปละ

Page 12: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๓๐๐ ทนใหอาจารยในมหาวทยาลยทงภาครฐและเอกชน จากนน อาจารยจะคดเลอกนกศกษาทสนใจ เพอเขารวมโครงการ ซงจะตองมการท าความรวมมอกบนกวจยจากตางประเทศดวย ดงทกลาวแลวขางตน

ส าหรบทนทจดสรรใหจะเปนคาใชจายของนกศกษาประมาณรอยละ ๗๒ คาใชจายสวนของอาจารยทปรกษาประมาณรอยละ ๑๔ และอกรอยละ ๑๔ เปนสวนของความรวมมอกบตางประเทศ คาใชจายโดยเฉลยของนกศกษาทศกษาในประเทศประมาณ ๑.๗ ลานบาทตอคน หากสงไปตางประเทศคาใชจายจะเปน ๗ ลานบาทตอคน ระยะทผานมามนกศกษาทส าเรจการศกษาประมาณ ๑,๗๐๐ คน และทก าลงศกษาประมาณ ๓,๐๐๐ คน มหาวทยาลยทไดรบทนมากทสด ไดแก มหาวทยาลยมหดล จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม ตามล าดบ และมมหาวทยาลย ทไดรบทนทงสน ๒๓ มหาวทยาลย

กอนป ๒๕๕๐ มนกศกษาเกยรตนยมอนดบหนงไดรบทนประมาณรอยละ ๑๙ ปจจบนเพมเปนรอยละ ๓๔ มความรวมมอกบ ๒๔ มหาวทยาลยในประเทศ และ ๗๐๐ มหาวทยาลยจาก ๓๙ ประเทศ โครงการดงกลาวมงหวงใหนกศกษาสามารถตพมพผลงานวจยในวารสารวชาการได ๑ เรอง แตปจจบนสามารถตพมพไดถง ๒ เรองตอคน นกศกษาปรญญาเอกทจบการศกษาจากโครงการรอยละ ๕๐ เขาท างาน ในมหาวทยาลยภาครฐ รอยละ ๑๗ เปนนกวจยในหนวยงานภาครฐ รอยละ ๙ ศกษา Postdoctoral ในตางประเทศ รอยละ ๘ เปนนกวจยในภาคเอกชน จะเหนไดวาสวนใหญจะประสบความส าเรจในการประกอบอาชพ ๓. ใชโจทยจากภาคเอกชนเปนหลก ในป ๒๕๕๐ รฐบาลโดยกระทรวงอตสาหกรรมไดรเรมโครงการพฒนาโครงสรางพนฐานทางปญญา เพอสงเสรมความเชอมโยงระหวางภาคการผลตและการวจยในสถาบนอดมศกษา ภายใตโครงการน คปก. ไดรบการสนบสนนงบประมาณจากส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กระทรวงอตสาหกรรม เพอจดสรรทน คปก. ทก าหนดใหนกศกษาตองท างานวจยทภาคการผลต และธรกจน าไปใชประโยชนได กลาวคอโจทยวจยจะตองมาจากภาคการผลตและธรกจตาง ๆ ประโยชนทไดรบมากไปกวาการน าผลการวจยไปใชประโยชนได กคอ ภาคการผลตและธรกจสามารถมองเหนศกยภาพของนกศกษา และใชประกอบการพจารณาถงความเหมาะสมทจะรบเขาท างานตอไปในอนาคต อกดวย โครงการคปก.-อตสาหกรรม จงเปนโครงการทภาคเอกชนใหความสนใจเพมมากขนตงแต เรม ตงโครงการ กอใหเกดการเชอมโยงงานวจยกบการพฒนาบคลากรระหวางภาครฐและภาคเอกชน

ดวยกลไกทกลาวมาทงการใหภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการลงทน การพฒนาบคลากร และโครงการคปก.-อตสาหกรรม จะชวยผลกดนใหเกดผลผลตทเปนรปธรรมไปพรอม ๆ กบการพฒนาบคลากรใหมศกยภาพเพมขนได ขอยกตวอยางเพอใหเหนเปนรปธรรมและเปนกรณศกษาส าหรบการวจยทางดานวคซน: การสรางเครอขายดานการวจยระหวางประเทศ (International Research Network) ซงอาศยกลไกของคปก. กลาวคอเมอป ๒๕๕๓ มความรวมมอระหวางนกวจยจาก Biotechnology and Biological Sciences Research Council (BBSRC) ประเทศองกฤษกบนกวจยไทยจากส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและ เทคโนโลยแหงชาต จด workshop เรอง ความปลอดภยในอาหาร ผลจากการประชมเกดเครอขาย เพอการวจยเฉพาะ food safety ท เกยวของกบ campylobacter (อาจท าวจยดาน molecular biology ของ

Page 13: HRD Report 2011

�รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

campylobacter, drug resistant หรอระบาดวทยา เปนตน) คปก.จะสนบสนนทนวจยระดบปรญญาเอก ปละ ๕ ทน ๆ ละ ๑.๗ ลานบาทตดตอกนเปนเวลา ๕ ป ส าหรบ BBSRC จะจดสรรทนใหนกวจยตางชาต ๕๐,๐๐๐ ปอนด/ป/คน และใหทนนกศกษาไทยทท าวจยเรองนในตางประเทศเปนเงน ๑๐,๐๐๐ ปอนด/ป/คน สดทายจะไดบคลากรระดบปรญญาเอกทงสน ๒๕ คน ซงแตละคนตองมผลงานตพมพคนละ ๒ เรอง ท าใหไดผลงานวชาการ ๕๐ เรองทเกยวของกบ campylobacter ประเดนค าถามคอ จะประยกตใช model นกบการวจยพฒนาวคซนไดหรอไม เชน การวจยพฒนา JE vaccine, Dengue vaccine เปนตน ซงภาคเอกชนตอง เขามามสวนรวมใหการสนบสนน และการพฒนาบคลากรควรท าควบคไปกบโครงการวจยทม focus และเหนผล คปก.สามารถทจะจดสรรทนปรญญาเอกเ พอการวจยพฒนา JE vaccine หรอ Dengue vaccine ได เชนเดยวกบกรณการวจย campylobacter ซงในทสดจะเกดการพฒนาบคลากรไปพรอม ๆ กบการไดผลผลตหรอผลตภณฑทเปนรปธรรม สดทายน ขอเนนย าวาการพฒนาบคลากรดานวคซนจะประสบผลส าเรจได ตองด าเนนการรวมกบภาคการผลตทเปนเอกชน โดยด าเนนการ ดงน ๑) เลอกวคซนทภาคเอกชนสนใจ และ/หรอ มความสามารถในการผลตอยางชดเจน ๒) พฒนาบคลากร รวม กบภาคการผลต (Mobility fund) ๓) กอใหเกดความรวมมออยางจรงจงระหวางภาคการผลตและภาคมหาวทยาลย

********************

Page 14: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

�0

สวนท ๒ ความตองการพฒนาบคลากรดานวคซนของประเทศ น าเสนอโดย ดร.อญชล ศรพทยาคณกจ

ผประสานงาน โครงการภายใตวาระแหงชาตดานวคซน สถาบนวคซนแหงชาต เปนททราบกนโดยทวไปวาวคซนเปนเครองมอทางสาธารณสขทมประสทธภาพสงในการปองกนและควบคมโรคทส าคญ ในอดตประเทศไทยเคยผลตวคซนใชไดเองหลายชนด แตปจจบนเหลอวคซนทผลตไดเองเพยง ๒ ชนด ไดแกวคซนบซจ โดยสถานเสาวภา สภากาชาดไทย และวคซนปองกนไขสมองอกเสบเจอโดยองคการเภสชกรรม จากการประเมนสถานการณการพฒนาวคซนของประเทศโดยสถาบนวคซนแหงชาต พบวาสาเหตส าคญทท าใหการวจยพฒนาและการผลตวคซนไมประสบความส าเรจเทาทควร เนองจากหลายสาเหต ทส าคญคอการไมไดรบงบประมาณสนบสนนอยางเพยงพอและตอเนองจากรฐบาล ขาดปจจยและโครงสรางพนฐานทจ าเปนส าหรบการพฒนาวคซน ขาดเทคโนโลย และขาดบคลากรทมสมรรถนะ คณะกรรมการวคซนแหงชาตเลงเหนถงความส าคญของการพฒนาวคซนของประเทศ และทราบถงผลการประเมนสถานการณดานวคซนดงกลาว จงมมตเหนชอบใหจดท าเรอง วคซนเปนวาระแหงชาต เมอวนท ๑๓ สงหาคม ๒๕๕๔ การจดท าวาระแหงชาตดานวคซนมวตถประสงค เพอใหรฐบาลสนบสนนการพฒนาดานวคซนอยางจรงจงและตอเนอง หนวยงานทกภาคสวนมความตระหนกและรวมกนขบเคลอนการด าเนนงาน ตามนโยบายวคซนแหงชาตใหบรรลเปาหมายส าคญ สงทคาดหวง คอ ประเทศมความมนคงดานวคซน สามารถพงตนเองได มศกยภาพเพมขน ดานการวจย การผลต การควบคมคณภาพวคซน และการสรางเสรมภมคมกนโรค สามารถประหยดงบประมาณของชาตไดในระยะยาว ประโยชนทประเทศจะไดรบคอ ปญหาการปวยและการตายของประชาชนไทยจากโรคส าคญทปองกนไดดวยวคซน ลดลง รวมทงประเทศไทยสามารถเปนผน าทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยชวภาพดานวคซนในภมภาค วาระแหงชาตดานวคซนประกอบดวย ๔ ยทธศาสตรส าคญ และ ๑๐ โครงการหลก ดงน ยทธศาสตรท ๑ ผลกดนและขบเคลอนการด าเนนงานตามนโยบาย และแผนยทธศาสตร วคซนแหงชาตโดยหนวยงานกลางดานวคซนของประเทศ ยทธศาสตรท ๒ พฒนาศกยภาพของบคลากรดานวคซนภายในประเทศใหมองคความรเพยงพอ และมทกษะเฉพาะดานทเหมาะสมกบภารกจ ยทธศาสตรท ๓ จดต งและพฒนาโครงสรางพนฐานทจ าเปนส าหรบการวจยพฒนา การผลต และการควบคมคณภาพวคซนตงแตการวจยพฒนาจนถงการใชวคซน ยทธศาสตรท ๔ สนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซนได เองภายในประเทศ ทงวคซนพนฐานและวคซนทจ าเปนตองใชส าหรบการปองกนควบคมโรคในภาวะปกตและเมอเกดการระบาด

๒๕๕๒

Page 15: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

โครงการหลก ๑๐ โครงการ ภายใตวาระแหงชาตดานวคซน ดงน

โครงการ ระยะเวลา หนวยงานหลกทรบผดชอบ

๑. โครงการจดเตรยมคลงเกบวคซนมาตรฐานของภมภาค

๒ ป สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย

๒. โครงการจดตงโรงงานผลตวคซนระดบกงอตสาหกรรมมาตรฐาน GMP แบบอเนกประสงค

๕ ป ศนยเทคโนโลยชวภาพดานการแพทยและสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย

๓. โครงการจดตงศนยทรพยากรชวภาพทางการแพทยแหงชาต

๕ ป สถาบนวจยวทยาศาสตรสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย

๔. โครงการวจยพฒนาเพอการผลตวคซน ไขสมองอกเสบเจอ

๔.๑ โครงการพฒนาการผลตวคซนไขสมองอกเสบ เจอจากเซลลเพาะเลยง

๕ ป องคการเภสชกรรม

๔.๒ โครงการพฒนาวคซนไขสมองอกเสบเจอ ชนดเชอเปนโดยใชเทคโนโลยพนธวศวกรรม

๕ ป ศนยวจยและพฒนาวคซน มหาวทยาลยมหดล

๕. โครงการผลตวคซนปองกนโรคคอตบ บาดทะยก ไอกรน และการผลตวคซนผสม คอตบ บาดทะยก ไอกรน และตบอกเสบบ

๕ ป องคการเภสชกรรม

๖. โครงการวจยและพฒนาเพอการผลตวคซนปองกนโรคไอกรนชนดไรเซลล

๕ ป บรษท ไบโอเนท-เอเชย จ ากด

๗. โครงการขบเคลอนการด าเนนงานดานวคซน โดยหนวยงานกลางแหงชาตดานวคซน

๑๐ ป สถาบนวคซนแหงชาต

๘. โครงการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซนอยางเปนระบบ

๑๐ ป สถาบนวคซนแหงชาต

๙. โครงการวจยพฒนาและขยายก าลงการผลตวคซนปองกนวณโรค

๑๐ ป สถานเสาวภา สภากาชาดไทย

Page 16: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

โครงการ ระยะเวลา หนวยงานหลกทรบผดชอบ

๑๐. ชดโครงการการพฒนาวคซนไขเลอดออกของประเทศไทย ๑๐.๑ โครงการความรวมมอกระทรวงสาธารณสขโดยกรมควบคมโรค- มหาวทยาลยมหดล เพอ การพฒนาวคซนเดงก มหดลชดท ๒ พ.ศ. ๒๕๕๓-๒๕๕๗ ๑๐.๒ แผนการพฒนาศกยภาพทางวทยาศาสตรเทคโนโลยเพอปองกนโรคไขเลอดออกของ ประเทศไทย : การสรางวคซนไขเลอดออกตวเลอก

๑๐.๓ โครงการจดตงโรงงานผลตวคซนระดบกอนอตสาหกรรม BSL๓ (GMP Pilot Plant)

๑๐.๔ โครงการผลตและทดสอบประสทธภาพของวคซนไขเลอดออกในคน

๕ ป

๑๐ ป

๓ ป

๘ ป

กรมควบคมโรคมหาวทยาลยมหดล

ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

ศนยความเปนเลศดานชววทยาศาสตรของประเทศไทย (TCELS)

กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข

สงทคาดวาจะไดรบจากผลส าเรจของโครงการทงหมด จ าแนกได ดงน ภายใน ๒ ป

๑. มสถาบนวคซนแหงชาตตามกฎหมายจดตงหนวยงาน (ขณะนอยระหวางการจดตงโดยพระราชกฤษฎกา)

๒. มคลงจดเกบวคซนมาตรฐานของประเทศไทยและภมภาค ๓. มอาคารศนยทรพยากรชวภาพทางการแพทย ๔. มแผนแมบทการพฒนาบคลากรดานวคซน ๕. มบคลากรดานการประกนและควบคมคณภาพวคซนทมศกยภาพในระดบสากล ๖. มโรงงานกงอตสาหกรรมมาตรฐาน GMP ส าหรบวคซนไขเลอดออก ภายใน ๕ ป ๑. ก าลงการผลตวคซนปองกนวณโรคเพมขน และไดมาตรฐาน WHO ๒. วคซนไขสมองอกเสบเจอชนดเซลลเพาะเลยงไดรบการขนทะเบยน ๓. วคซนปองกนคอตบ บาดทะยก ไอกรน และตบอกเสบบ ไดรบการขนทะเบยน ๔. วคซนไอกรนชนดไรเซลล ไดรบการขนทะเบยน ๕. มวคซนไขเลอดออกตวเลอกทไดมาตรฐานพรอมใชทดสอบในคน ๖. มสถาบนวคซนแหงชาตโดยพระราชบญญต ๗. กรอบอตราก าลงบคลากรดานวคซนไดรบความเหนชอบจาก กพ.

Page 17: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๘. จ านวนบคลากรทมความจ าเปนไดรบการพฒนาตามเกณฑทก าหนด ๙. มทรพยากรชวภาพทสามารถน าไปใชพฒนาวคซนและยารกษาโรคได ๑๐. มโรงงานผลตวคซนระดบกงอตสาหกรรมทไดมาตรฐาน GMP จ านวน ๒ แหง ส าหรบผลตวคซนเพอทดลองในคน ทงชนดไวรส และแบคทเรย ภายใน ๑๐ ป ๑. ไดวคซนตวเลอกปองกนวณโรคชนดใหม เพอใชทดสอบในคน ๒. ขนทะเบยนวคซนไขสมองอกเสบเจอชนดเชอเปนได ๓. มผลการทดสอบวคซนไขเลอดออกในคนทพรอมถายทอดเทคโนโลยสระดบอตสาหกรรม ๔. จ านวนและสมรรถนะของบคลากรดานวคซนเพยงพอและเหมาะสมกบภาระงาน เมอวนท ๓๐ กนยายน ๒๕๕๓ คณะกรรมการวคซนแหงชาต มมตเหนชอบตอ (ราง) วาระแหงชาตดานวคซน พรอมโครงการส าคญ ๑๐ โครงการทบรรจในวาระแหงชาต ตอมาไดเสนอขอความเหนชอบจากคณะรฐมนตรในวนท ๑๘ มกราคม ๒๕๕๔ ซง ครม.ไดพจารณาและมมตเหนชอบ ตอวาระแหงชาตดานวคซนตามทกระทรวงสาธารณสขเสนอ หนวยงานผรบผดชอบโครงการไดเสนอของบประมาณจากรฐบาลหลงจาก ครม .มมตเหนชอบแลว อยางไรกตาม การของบประมาณเปนไปโดยระบบปกตแมวาจะเปนโครงการทอยในวาระแหงชาตกตาม ซงยงเปนปญหาอยในขณะนวาแตละโครงการจะไดรบงบประมาณตามทขอหรอไม เพราะ ส านกงบประมาณพจารณาใหงบประมาณแตละโครงการอยในงบประมาณรวมของหนวยงานตนสงกด สถาบนวคซนแหงชาตไดเคยประสานและสอบถามกบส านกงบประมาณแลวหลายครง พบวา การจดสรรงบประมาณตองเปนไปตามระเบยบราชการ และ พรบ. งบประมาณ ในวนท ๒๐ เมษายน ๒๕๕๔ นายกรฐมนตร (นายอภสทธ เวชชาชวะ ) ไดลงนาม ในประกาศวาระแหงชาตดานวคซน และในวนท ๒๑ เมษายน ๒๕๕๔ ไดมการลงนามของผบรหารสงสดของ แตละหนวยงาน จ านวน ๘ ทาน ในพธลงนามความรวมมอในการด าเนนโครงการตามวาระแหงชาตดาน วคซน โดยมรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข และปลดกระทรวงสาธารณสขเปนสกขพยาน ขณะน หนวยงานผรบผดชอบก าลงด าเนนโครงการตามแผน เฉพาะในสวนทไมตองใชงบประมาณ และมความ คบหนาตามสมควร

โครงการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซนอยางเปนระบบ เปนโครงการส าคญโครงการหนงในวาระแหงชาตดานวคซน ซงไดเสนอของบประมาณรวมทงสน ๓๔๘ ลานบาท โดยมกจกรรมหลก ไดแก ๑) จดท าขอเสนอเชงนโยบายของแผนการพฒนาบคลากรดานวคซนของประเทศไทย (๑.๔ ลานบาท) ๒) จดท าแผนแมบทการพฒนาบคลากรดานวคซน (๓.๕๒๖๘ ลานบาท)

Page 18: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

๓) จดท าแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซน และการสนบสนนทนการศกษา (๑๔๒.๐๘ ลานบาท) ๔) การพฒนาสมรรถนะบคลากรตามแผนแมบท (๒๐๐.๒๗๓๒ ลานบาท) ๕) การตดตามประเมนผล (๐.๗๒ ลานบาท) ในปงบประมาณ ๒๕๕๕ ไดเสนอของบประมาณขาขนส าหรบโครงการน จ านวน ๓๖.๘ ลานบาท เพอการด าเนนงานตาง ๆ ดงน ๑) โครงการจดท าขอเสนอเชงนโยบายของแผนการพฒนาบคลากรดานวคซนของประเทศไทย (๒๒๖,๑๐๐ บาท) ๒) โครงการจดท าแผนแมบทการพฒนาบคลากรดานวคซน (๘๖๔,๗๐๐ บาท) ๓) โครงการจดท าแนวทางการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซนและการสนบสนนทนการศกษาตอยอด (๗,๔๐๙,๒๐๐ บาท) ๔) โครงการพฒนาสมรรถนะบคลากรตามแผนแมบท (๒๘.๓ ลานบาท) สถาบนวคซนแหงชาต ในฐานะผประสานและผรบผดชอบโครงการพฒนาศกยภาพบคลากรดานวคซนอยางเปนระบบ ไดจดประชมหารอผเชยวชาญดานวคซน และหนวยงานเครอขายดานวคซน ตงแตวนท ๗ กนยายน ๓๘๘๔ เปนตนมา จนถงวนท ๓๐ มนาคม ๒๕๕๔ รวมทงสน ๖ ครง ขณะน สามารถสรปความตองการพฒนาบคลากรดานวคซนไดใน ๒ มมมอง คอมมมองของผเชยวชาญ และมมมองของหนวยงานเครอขายดานวคซน ซงมความแตกตางกนมากพอสมควร ในการประชมครงน จงใครขอความกรณาจากอาจารย ผเชยวชาญทางดานการศกษาทเกยวของกบวคซน ชวยวเคราะหและใหความเหนวาประเทศควรตองพฒนาบคลากรดานวคซนในสาขาใดบาง เพอใหสามารถวจยพฒนาและผลตวคซนได ๙ ชนด (วคซน DTP, dT, DTP-HB, aP, JE (เซลลเพาะเลยง), JE (เชอเปน), Dengue, BCG, New TB ดงโครงการทเสนอ ในวาระแหงชาตดานวคซน และเปนประโยชนในการวจยพฒนาวคซนทมความส าคญอนๆ ตอไป สรปผลการพฒนาบคลากรในแตละดานจากการระดมสมองผ เชยวชาญดานวคซน (Expert view) แบงตามวงจรการพฒนาวคซนได ดงน

๑. ความตองการบคลากรดานการวจยพฒนา ๑. Microbiology (Bacteriology, Virology) ๒. Immunology ๓. Vaccinology ๔. Pathophysiology, Experimental Pathology, Toxicological Pathology ๕. Molecular Biotechnology ๖. Bioprocess Engineering ๗. Preclinical Studies ๘. Clinical Studies

Page 19: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๙. Experimental Veterinary Medicine, Laboratory Animal Specialist ๑๐. Adjuvant & Delivery System ๑๑. Formulation Technology ๑๒. GLP, GCP, GMP

๒. ความตองการบคลากรดานผลต

๑. Biological Engineering ๒. Biochemical Engineering ๓. Pharmaceutical Engineering ๔. Bioprocess Engineering ๕. Formulation Technology ๖. Lyophylization Technology ๗. GLP, GCP, GMP ๘. Adjuvant & Delivery System ๙. Cryobiology ๑๐. Biopharmaceutical Science ๑๑. Pharmaceutical Science with Management ๑๒. Supply Chain & Logistics Management

๓. ความตองการบคลากรดานการประกนและควบคมคณภาพ ๑. Environmental Health & Safety ๒. Quality Management ๓. Risk Management ๔. Biostatistics ๕. GLP, GCP, GMP ๖. Regulatory affairs ๖.๑ QC of vaccine & Preparation of reference standard ๖.๒ Marketing authorization & Licensing ๖.๓ GMP inspection ๖.๔ AEFI surveillance

๗. Joint GMP Inspection

Page 20: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

จากการสอบถามหนวยงานเครอขายดานวคซนทงดานวจยพฒนา ผลต ควบคมคณภาพ การใชวคซน หนวยสนบสนนการพฒนาวคซนอน ๆ จ านวน ๑๗ หนวยงาน พบวา ทกหนวยงาน มความตองการพฒนาบคลากรเพอการปฏบตงานจรงส าหรบการวจยพฒนาผลตภณฑทมอยและอยในแผนการด าเนนงาน โดยเสนอวธการพฒนาบคลากรในหลายรปแบบ ไดแก การพฒนาแบบตอยอด (อบรมระยะสน) การพฒนาบคลากรโดยใหผเชยวชาญสอนงาน การศกษาดงาน และการพฒนาบคลากรแบบตอเน อง (หลกสตรปรญญาโท เอก) ซงสามารถสรปความตองการพฒนาศกยภาพบคลากรในมมมองหนวยงานเครอขาย (Stakeholder view) ดงน

๑. ความตองการพฒนาบคลากรแบบตอยอด (อบรมระยะสน)

ในประเทศ ตางประเทศ

วจยพฒนา - เทคโนโลยการผลตวคซน Immunopathobiology Viropathobiology

ผลต GMP, WHO prequalification การประกนคณภาพการผลต การจดการสตวทดลองQualification/ Validation

การควบคมคณภาพการผลต วศวกรรมการบ ารงรกษา โรงงานผลตชววตถ Pharmaceutical facilities system Practical GMP of Vaccine manufacturing

ควบคมคณภาพ

Quality management on vaccine Risk management on vaccine เภสชวทยา/ พษวทยา Biostatistics Clinical trial Immunology

เทคนคการผลตและการตรวจสอบ ควบคมคณภาพวคซน QC & lot release of vaccine เภสชวทยา/ พษวทยา Biostatistics Clinical trial Production process and New technology

การใช

โรคตดเชอและโรคทปองกนไดดวยวคซน การบรหารจดการเชงระบบ เทคนคการประเมนผลและการนเทศงาน

โรคตดเชอและโรคทปองกนไดดวยวคซน เทคนคการสรางเสรมภมคมกนโรค How to control and response VPD

นโยบายและการสนบสนน

GLP, GCP, GMP ทกษะในการประสานงาน การเจรจา เพอสราง ความ

รวมมอ

Vaccinology course (IVI, ADVAC)

Page 21: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๒. ความตองการพฒนาบคลากรแบบผเชยวชาญสอนงาน

ในประเทศ ตางประเทศ

วจยพฒนา -

Immunopathobiology Viropathobiology

ผลต Biosafety Biosafety Process Validation มาตรฐาน GMP การประกนคณภาพการผลต Immunology

การผลต และการประกนคณภาพการผลต การวางแผนการตลาด การบรหารคลงสนคา Registration for WHO Prequalification

ควบคมคณภาพ

- Vaccinology การประเมนเอกสารดาน CMC (non clinic and clinic) CTA / MA Evaluation / GMP (Biologic) inspection production process and new technology

การใช

โรคตดเชอและโรคทปองกนไดดวยวคซน Vaccinology Immunology Basic Science of VPD

โรคตดเชอและโรคทปองกนไดดวยวคซน

นโยบายและการสนบสนน

Knowledge management Vaccine Informatics

การตรวจสอบคณภาพสตวทดลองจากสถาบน CIEA ญปน

๓. ความตองการพฒนาบคลากรแบบศกษาดงาน

ในประเทศ ตางประเทศ

วจยพฒนา Data management การผลตวคซน

Immunopathobiology Viropathobiology การประเมนผลประสทธภาพวคซน งานวจยวคซนดานคลนก Center for Vaccine Development Center for Immunization Research

ควบคมคณภาพ

- Technical visit to Competent NCL of vaccine US FDA (CBER), EMA หนวยงานก ากบดแลวคซนของBrazil Production process and new technology

การใช

โรคตดเชอและโรคทปองกนไดดวยวคซน การบรการสรางเสรมภมคมกนโรคในหนวยบรการ ของมหาวทยาลย

โรคตดเชอและโรคทปองกนไดดวยวคซน How to improve EPI Program in the next decade USA (ACIP)

นโยบายและการสนบสนน

funding/ granting (lesson learned) Vaccine Informatics

การบรหารจดการการเลยงและ การใชสตวทดลองจากหนวยงาน ทมมาตรฐานสากล ดงานใหครบวงจรของการพฒนาวคซน:- เกาหล, ควบา, ญปน

Page 22: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

๔. ความตองการพฒนาบคลากรแบบตอเนอง

ประกาศนยบตร ปรญญาโท (คน) ปรญญาเอก (คน) วจยพฒนา Immunopathobiology (4)

Viropathobiology (4) Molecular pathology(4) Molecular biology (1) Microbiology (1)

Immunopathobiology (4) Viropathobiology (4) Molecular pathology (4) Molecular biology (1) Microbiology (2) Medical microbiology (1) Immunology (2) Vaccinology (1) Clinical Epidemiology (1) การผลตเชงอตสาหกรรม (2)

ผลต Pharma Biopharma engineer Industrial Engineer (2) Pharmaceutical engineer (1) Logistic & Supply chain (1)

Bioprocess engineer (1) Immunology (1) Pharmaceutical technology (1) Pharmaceutical chemistry (1) Vaccine formulation (1) Bioreactor culture development (1) Downstream Process

development(1) New vaccine concept construction

and evaluation (1) New vaccine delivery system (1)

ควบคมคณภาพ

Bioprocessing (1 ทน/ป) GMP on Biological

products (2 ทน/ป) Epidemiology, Clinical

Epid., Biostatistics, Biotechnology (2 ทน/ป)

Biostatistics (2) Quality management (2) Risk management (2) Biopharmaceutical Science (1 ทน/ป) Environmental health & Safety (2)

Vaccinology (2) Immunology (1) Microbiology (1) Bioprocessing(1 ทน/ป) Biopharmaceutical Science. (1 ทน/ป )

การใช

โรคตดเชอ (1) Immunology & Vaccinology (2)

โรคตดเชอ (1) Pediatric Infectious Disease & Immunization (1)

นโยบายและการสนบสนน

วทยาศาสตรสตวทดลอง, พยาธวทยา (2) Quality Management Biopharmaceutical Science Epidemiology Strategic management Public health policy Human Resource Management

วทยาศาสตรสตวทดลอง, พยาธวทยา (2) Vaccinology

Page 23: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

แนวทางการประชมกลมยอย

เรอง แนวทางของมหาวทยาลยในการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซน ในประเทศไทย วตถประสงค

๑. เพอระดมความคดเหนของอาจารยทมความเชยวชาญดานวคซน หรอมประสบการณในการวจยพฒนา การผลตวคซน ตลอดจนการควบคมคณภาพวคซน รวมทงการสนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซน

๒. เพอหาความสอดคลองของขอคดเหนเกยวกบความตองการพฒนาบคลากรดานวคซน ในสาขาวชาตาง ๆ

๓. เพอทราบความเปนไปไดในการผลต/ พฒนาบคลากรดานวคซน โดยมหาวทยาลยภายในประเทศไทย

๔. เพอรวบรวมขอเสนอแนะในการใหทนการศกษา ฝกอบรม ในตางประเทศ เพอการพฒนาบคลากรในสาขาทขาดแคลน และมความจ าเปนส าหรบการพฒนาวคซนตามเปาหมายของประเทศ การแบงกลม

๑. กลมวทยาการพนฐาน (วทยาศาสตร, จลชววทยา, ชววทยาโมเลกล, พยาธชววทยา, พษวทยา ฯลฯ)

๒. กลมเทคโนโลยการผลต (เทคโนโลยชวภาพ, วศวกรรมศาสตร ฯลฯ) ๓. กลมประกนและควบคมคณภาพวคซน (เภสชศาสตร, เภสชศาสตรชวภาพ ฯลฯ) ๔. กลมสนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซน (แพทย, สตวแพทย, สาธารณสข,

นโยบาย ฯลฯ) ๕. กลมประเมนภาพรวมในการพฒนาบคลากรดานวคซน (แพทย, สตวแพทย, เภสชกร,

วทยาศาสตร ฯลฯ)

วธการประชมกลม ๑. คดเลอกประธาน และเลขานการประจ ากลม

๔. แสดงความคดเหนภายในกลมอยางอสระ โดยมกรอบค าถามใหชวนคด และหารอกน ๕. สรปขอคดเหนของกลมในแตละขอค าถาม รวมทงขอเสนอแนะ ๖. สงผแทนในการน าเสนอผลการประชมกลมยอยตอทประชม ประมาณกลมละ ๑๐ นาท

Page 24: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

�0

เอกสารประกอบการประชมกลม ๑. วาระแหงชาตดานวคซน ๒. สรปสาระส าคญการหาแนวทางในการพฒนาบคลากรดานวคซน ๓. รายนามมหาวทยาลย และหลกสตรทเกยวของดานวคซน

ประเดนค าถาม ๑. เพอใหการวจยพฒนาและการผลตวคซนภายในประเทศประสบความส าเรจตาม

เปาหมายทก าหนดในโครงการหลกจ านวน ๑๐ โครงการภายใตวาระแหงชาตดานวคซน จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมศกยภาพของบคลากรเพอรองรบการด าเนนงานดงกลาว ทานคดว าประเทศไทยควรใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรในสาขาอะไรบาง จ านวนเทาไร (อาจใชความคดเหน Expert view และ Stakeholder view ประกอบการพจารณาดวย) และกรณาเรยงล าดบตามความส าคญเรงดวน

๒. หากตองพฒนาบคลากรในสาขาททานเหนวามความส าคญดงกลาว หนวยงานของทานสามารถสนบสนนการผลตบคลากรในแตละสาขาวชาไดหรอไม จ านวนบคลากรทสามารถผลตหรอพฒนา ไดกคนตอป

๓. ในกรณทไมสามารถผลตหรอพฒนาบคลากรไดเองภายในประเทศไทย เนองจากยง ไมมหลกสตร หรอ Facility ของมหาวทยาลยรองรบ ทานคดวาสามารถสรางความรวมมอระหวางหนวยงาน ทเกยวของเพอจดใหมการเรยนการสอนขนภายในประเทศได โปรดกรณาจดเรยงล าดบสาขาวชาทมความเปนไปไดตามความยากงาย

๔. หากตองสงคนไปศกษาตอตางประเทศ หรอพฒนาความเชยวชาญเฉพาะดาน ซงจะเปนประโยชนตอประเทศไทยในการพฒนาผลตภณฑวคซนใหไดคณภาพตามมาตรฐานสากลและใชเทคโนโลย ททนสมย ทานคดวาประเทศควรสนบสนนทนการศกษาและทนการพฒนาตอยอด เพอเพมสมรรถนะบคลากรในดานใดบาง หากทราบสถานทศกษา กรณาระบดวย

๕. ขอเสนอแนะเพมเตม ไดแก รปแบบการสรางความรวมมอของสถาบนการศกษา , การจดท าแผนแมบทการพฒนาบคลากรดานวคซน

Page 25: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

สวนท ๓ ผลการประชมกลมยอย

กลมท ๑ กลมวทยาการพนฐาน ล าดบ ชอ-สกล หนวยงาน

๑. รศ.ดร.ธนาภทร ปาลกะ คณะวทยาศาสตร สาขาจลชววทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

๒. ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสต คณะแพทยศาสตร ภาควชาจลชววทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

๓. รศ.รอ.ชยวฒน กตตกล หวหนาภาควชาจลชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๔. นางสาวองอร กมกง คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๕. อ.ดร.วนวสาข ศรวฒนเมธานนท คณะวทยาศาสตร ภาควชาชววทยา มหาวทยาลยมหาสารคาม

๖. นางสาวชมพนท พรเจรญนพ คณะวทยาศาสตร ภาควชาเทคโนโลยชวภาพมหาวทยาลยรามค าแหง

๗. ผศ.ดร.สมชาย เชอวชรนทร คณะวทยาศาสตร ภาควชาเทคโนโลยชวภาพ มหาวทยาลยมหดล

๘. อ.น.สพ.ดร.วทวช วรยะรตน คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๙. รศ.ดร.จกรกรช หรญเพชรรตน คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล

๑๐. นายศรวฒน ไทยสนธ นกศกษาหลกสตร ปรญญาเอกคณะวทยาศาสตร ภาควชาชววทยา มหาวทยาลยศลปากร

๑๑. ดร.จนทรด ระแบบเลศ คณะวทยาศาสตร ภาควชาชววทยา มหาวทยาลยศลปากร

๑๒. ผศ.น.สพ.ดร.พนธชนะ สงวนเสรมศร คณะวทยาศาสตรการแพทย ภาควชาชวเคม มหาวทยาลยนเรศวร

๑๓. ผศ.ดร.ดลฤด สงวนเสรมศร คณะวทยาศาสตรการแพทย ภาควชาจลชววทยาและปรสตวทยา มหาวทยาลยนเรศวร

๑๔. ดร.ไตรวทย รตนโรจนพงศ คณะวทยาศาสตร ภาควชาจลชววทยา มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๑๕. นายมาโนช โพธสง ศนยเทคโนโลยชวภาพดานการแพทยและสาธารณสข กรมวทยาศาสตรการแพทย

ประธาน ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสต จฬาลงกรณมหาวทยาลย เลขานการ ดร.องอร กมกง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ผน าเสนอ ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

Page 26: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

จากโจทยค าถามทไดรบ ผเขาประชมไดรวมอภปรายกนอยางกวางขวางถงความจ าเปน ทจะตองผลตบคลากรสาขาใดบาง จ านวนเทาไร เพอรองรบการด าเนนงานดานการวจยและพฒนาวคซนภายในประเทศ ซงจากการอภปรายไดใชขอมลของ Expert view และ Stakeholder view เปนหลกในการพจารณา ในทประชมมอาจารยหลายทานไดเสนอประเดนแนวคดทนาสนใจ ดงน

๑. ผศ.ดร.นพ.ปกรฐ หงสสตร เสนอในทประชมวาควรมหลกสตรเฉพาะส าหรบงานดานวคซนหรอไมซงในทประชมกเหนดวย และ ดร.ไตรวทย รตนโรจนพงศ ไดกลาวสนบสนนวาควรมหลกสตรเฉพาะส าหรบวคซนทมการบรณาการโดยการรวบรวมเอาศาสตรวชาตาง ๆ เชน Immunology, Microbiology, Molecular Biotechnology และสาขาอน ๆ ทมความจ าเปนส าหรบงานดานวคซนมาบรรจไวในหลกสตรแลวจดการเรยนการสอนเปนหลกสตรพเศษ

๒. อ.น.สพ.ดร. วทวช วรยะรตน จากคณะสตวแพทย มหาวทยาลยมหดล ไดใหขอคดเหน ในทประชมวางานดานสตวทดลองกมความจ าเปนส าหรบการวจยพฒนาวคซนดวยเชนเดยวกน ปจจบน ยงขาดบคลากรทางดานสตวทดลองในสาขา Veterinary Microbiology, Experimental Veterinary Medicine และ Veterinary Pathology แตไมสามารถมองภาพรวมไดชดเจนวาตองการบคลากรทางดานนประมาณเทาไรตอป เพราะขณะนการผลตวคซนยงเปน fragments อย คนทจะมาท างานกยงไมม Career path ทชดเจน แตคาดวานาจะอยทประมาณ ๒-๓ คนตอป ซงบคลากรสาขา ทขาดแคลนดงกลาวนสามารถใหนกศกษาสตวแพทยทจบในระดบปรญญาโท หรอเอก ไปศกษาตอยอดทางสาขาทขาดแคลนได

๓. ทประชมกลาวถงประเดนหองปฏบตการสตวทดลองทตองไดมาตรฐาน GLP จะตองด าเนนการอยางไร อ.น.สพ.ดร. วทวช วรยะรตน แจงทประชมวางานในสวนของสตวทดลองตองการ นกสตวแพทย นกจลชวทยา นกภมคมกนวทยา และสาขาอน ๆ ทเกยวของ และตองมการรวมตวกนเพอขอมาตรฐาน GLP ซงถอวาเปนเรองทมความส าคญมากในการท าวจยทางคลนค

๔. รศ.ดร. จกรกรช หรญเพชรรตน จากคณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ไดแสดงความกงวลเกยวกบการเรยนในระดบปรญญาโท-เอก ในทก ๆ มหาวทยาลย เนองจากปจจบนนกศกษามการเรยนทฤษฏแคในบางรายวชาของหลกสตรสน ๆ และมการท างานวจยเฉพาะเรอง ซงอาจไมเหมาะสมหรอตอบสนองตอความตองการของงานดานวคซน ฉะนน นกศกษาสามารถเรยนหลกสตรพนฐานทมการเรยนการสอนอยแลวเกอบทกมหาวทยาลย แลวใหไปตอยอดในสาขาทมความตองการ ในระดบ Ph.D. หรอ PostDoc เชน สาขา Vaccinology, Medical Microbiology, Immunology เปนตน

จากการอภปรายในกลมเพอระดมความคดเพอน าไปตอบโจทยค าถามในประเดนตาง ๆ สามารถสรปรวบยอดความคด ดงน

๑. เพอใหการวจยพฒนาและการผลตวคซนภายในประเทศประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดในโครงการหลกจ านวน ๑๐ โครงการภายใตวาระแหงชาตดานวคซน จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมศกยภาพของบคลากรเพอรองรบการด าเนนงานดงกลาว ทานคดวาประเทศไทยควรให

Page 27: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ความส าคญกบการพฒนาบคลากรในสาขาอะไรบาง จ านวนเทาไร (อาจใชความคดเหน Expert view และ Stakeholder view ประกอบการพจารณาดวย)

สาขาวชาพนฐานทมความส าคญและตองมการผลตเรงดวน ไดจดล าดบตามความส าคญของสาขาประกอบดวย ๑๔ สาขาวชา ดงตารางขางลางน พรอมทงไดอธบายถงความส าคญและปญหาของบคลากรในแตละสาขาวชาทตองมการเตรยมความพรอมเพอรองรบการด าเนนงานดงน

- Vaccinology จากการอภปรายกนในกลม vaccine มความหมายหลากหลาย แตในทน จะหมายถง หลกวชาทตองมการบรณาการระหวางสาขา เรมตงแตตวเชอ immunology, coverage, protection, การพฒนาการผลต จนถงการท า human vaccine trial (การทดสอบวคซนในคน) ซงสาขา vaccinology ยงไมมการเรยนการสอนในประเทศไทย จงตองการคนทมความรไปศกษาตอหรออบรมตอในสาขานประมาณ ๓ คนตอป

- Bioprocess engineering ในสาขาท ๒ และ ๓ ประกอบดวย upstream และ downstream ซงยงขาดมากในปจจบน และมความตองการบคลากรดานนสงมาก ประมาณ ๒๕ คนตอสาขาตอป

- Medical microbiology ประเทศไทยผลตบคลากรไดจ านวนมากในแตละป แตการผลตมการกระจดกระจายหลายสาขาวชา ไมไดเฉพาะทางดานวคซนเพยงอยางเดยว จงควรมการตอยอดในสาขาทเกยวของกบวคซนประมาณ ๑๐ คนตอป - Veterinary ประกอบดวย Veterinary microbiology, Veterinary immunology และ Veterinary pathology ซ งปจจบนยงขาดแคลนอยมาก แมวาจะมการผลตบคลากรอยแลว แตไมเฉพาะเจาะจงเกยวกบงานดานวคซน จงควรมการตอยอดในสาขานประมาณ ๔ คน ตอป ซงอาจตอยอดโดยการสงไปดงานและฝกอบรมดานการทดสอบวคซนในสตว

- Immunology ควรใหมการตอยอดในสาขานประมาณ ๑๐ คนตอป - Clinical epidemiology ตองการประมาณ ๑๕ คน ตอป ซงเปนบคลากรทจะมา

ด าเนนการ ในสวนของการท า human vaccine trial หากประเทศไทยตองการเปนศนยกลางใหญในการพฒนาวคซนหลายชนด

- Bioinformatics ปจจบนสาขานยงคงขาดแคลนบคลากรอย และตองการบคลากรดานนประมาณ ๑๕ คนตอป

- Biophysics เปนประเดนท เสนอขนมาใหมเนองจากในปจจบนตอเนองถงอนาคต (ค.ศ. ๒๐๒๐) การพฒนาวคซนจะเนนในเรองของ Structural vaccinology มากขน ขณะนประเทศไทย ยงไมมการจดการเรยนการสอนสาขานในมหาวทยาลย จงคดวาควรมการจดตงสาขานขนมา

- Medical entomology ตองการบคลากรในสาขานประมาณ ๒ คน ตอป - Experimental veterinary medicine เปนสตวแพทยทมความเชยวชาญเกยวกบ

การทดลอง ในสตว (animal testing) ตองการบคลากรในสาขานประมาณ ๕ คนตอป

Page 28: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

- Molecular biotechnology ปจจบนมหาวทยาลยตาง ๆ สามารถผลตนกชวโมเลกลไดจ านวนมากในแตละป แตไมมความเฉพาะทางดานวคซน จงตองการบคลากรประมาณ ๕ คนตอปเพอไป ตอยอดเกยวกบงานดานวคซนโดยเฉพาะ

ล าดบ สาขา จ านวนคนตอป

เรยน ตอยอด สอนงาน ดงาน

๑. Vaccinology - ๒ - -

๒. Upstream Bioprocess Engineering ๕ ๕ ๑๐ ๑๐

๓. Downstream Bioprocess Engineering ๕ ๕ ๑๐ ๑๐

๔. Medical Microbiology - ๑๐ - -

๕. Veterinary Microbiology - ๔ - -

๖. Immunology - ๑๐ - -

๗. Veterinary immunology - ๔ - -

๘. Clinical epidemiology - ๑๐ ๕ -

๙. Bioinformatics ๑๐ ๕ - -

๑๐. Biophysics ๕ ๑๐ - -

๑๑. Medical entomology ๒ - - -

๑๒. Veterinary pathology - ๔ - -

๑๓. Experimental veterinary medicine ๕ - - -

๑๔ Molecular biotechnology - ๕ - -

๒. หากตองพฒนาบคลากรในสาขาททานเหนวามความส าคญดงกลาว หนวยงานของทานสามารถสนบสนนการผลตบคลากรในแตละสาขาวชาไดหรอไม จ านวนบคลากรทสามารถผลตหรอพฒนาได กคนตอป ขอความกรณาชวยกรอกขอมลดงตารางขางลางน

Page 29: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ผรวมประชมไมสามารถตอบไดวาสาขาทส าคญทไดกลาวมาทงหมดแตละมหาวทยาลยสามารถผลต นสต นกศกษา ไดทงหมดกคนตอปและแตละสาขาผลตไดกคนตอป จงมขอแนะน าใหทางสถาบนวคซนแหงชาตท าแบบสอบถามเพอสอบถามไปถงมหาวทยาลยโดยตรง ซงนาจะไดขอมลทแมนย ากวาการคาดเดาจากอาจารยทเขารวมการประชม ๓. ในกรณทไมสามารถผลตหรอพฒนาบคลากรไดเองภายในประเทศไทย เนองจากยงไมมหลกสตร หรอ Facility ของมหาวทยาลยรองรบ ทานคดวาสามารถสรางความรวมมอระหวางหนวยงาน ทเกยวของเพอจดใหมการเรยนการสอนขนภายในประเทศไดโปรดกรณาจดเรยงล าดบสาขาวชาทมความเปนไปไดตามความยากงาย

กลมวทยาการพนฐานไดเสนอหลกสตรทตองเปดสอนใหมเนองจากมความส าคญส าหรบงานดานวคซนและยงไมมการเรยนการสอนในมหาวทยาลยภายในประเทศประกอบดวย ๓ หลกสตรส าคญ ดงน

- Vaccinology เปนหลกสตรท cover ทงหมด เรมตงแต Basic science ตลอดจนถง การท า vaccine trial โดยควรใหเปนรปแบบ consortium ระหวางมหาวทยาลย และมสถาบนวคซน แหงชาต (สวช.) ท าหนาทเปนเจาบาน (host) ประสานงานใหมหาวทยาลยไดพบปะในการระดมสมองเพอพจารณาแนวทางในการสรางหลกสตรและการจดการเรยนการสอน

- Biophysics เนองจากในยคปจจบนการพฒนาวคซนก าลงกาวไปสแบบ structural vaccinology ด งนนศาสตรดาน Biophysics จ งมความส าคญมากในการท าวจยและพฒนาวคซน ในอนาคต แมวาจะมอาจารยหลายทานสนใจและท างานวจยทางดานนแตกไมมการเรยนการสอน อยางจรงจง เพราะฉะนนจงมความจ าเปนทจะตองจดใหมการเรยนการสอนดาน Biophysics ในมหาวทยาลย

- Bioprocess คว รม หน ว ย ง านหล ก ในร ปแบบของ consortium โ ดยม ส วช . เปนผประสานใหเกดความรวมมอ

๔. หากตองสงคนไปศกษาตอตางประเทศ หรอพฒนาความเชยวชาญเฉพาะดาน ซงจะเปนประโยชนตอประเทศไทยในการพฒนาผลตภณฑวคซนใหไดคณภาพตามมาตรฐานสากลและใชเทคโนโลยททนสมย ทานคดวาประเทศควรสนบสนนทนการศกษาและทนการพฒนาตอยอดเพอ เพมสมรรถนะบคลากรในดานใดบาง หากทราบสถานทศกษา กรณาระบดวย ดงตารางขางลางน

การสงคนไปเรยนตอหรอไปฝกอบรมดงานในตางประเทศเพอเปนประโยชนตอประเทศไทยในการผลตวคซนประกอบดวย ๔ ดาน ดงตารางขางลางน

ล าดบ ทนการศกษาระยะยาว/ ทนพฒนาตอยอด สถานทศกษา ๑. Vaccinology US-NIAID (VRC), Oxford ๒. Bioprocess Osaka university ๓. Biophysics Harvard university, Australia ๔. Vaccine testing US-NIAID (VRC), Oxford

Page 30: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

- Vaccinology มการเรยนการสอนท US-NIAID (Vaccine Research Center: VRC) ในประเทศสหรฐอเมรกา และทมหาวทยาลย Oxford

- Bioprocess ทนาสนใจ นาจะเปนมหาวทยาลย Osaka ในประเทศญปน - Biophysic center ทมความส าคญและนาสนใจอยท Harvard university, USA.,

Australia และยงมทนาสนใจอน ๆ เชน ในประเทศองกฤษ และยโรป - Vaccine testing อาจเปนรปแบบของการขอความรวมมอเพอขอผเชยวชาญมา

สอนงาน (Training for the trainer) เชน จากสถาบน US-NIAID (VRC) และมหาวทยาลย Oxford เปนตน ๕. ขอเสนอแนะเพมเตม - เนองจากประเทศไทยยงขาด Infrastructure ในเรองของการพฒนาวคซน

(Vaccine development) คอนขางมาก ดงนน สวช. อาจเปนหนวยประสานงาน (Coordinating center) ในการจดใหมการบรหารจดการในสวนของ Center หลก ๆ รวมทง primate facility และ facility ตาง ๆ ทมความจ าเปนเกยวกบการผลตวคซน

- ควรจดใหม consortium เกยวของกบวทยาการดานวคซน (Vaccinology) ในเชงวชาการ ตวอยางเชน มหาวทยาลยตองการเปดหลกสตรเกยวกบวทยาการดานวคซนกควรจะม consortium ของแตละมหาวทยาลยมาประชมปรกษากนเปนครงคราวเพอพฒนาและปรบปรงหลกสตร

- ควรจดใหมเวทส าหรบการพบปะกนของนกวจยในลกษณะ vaccine research consortium ตวอยางเชน วคซนไขเลอดออก ควรมการ recruit คนเขามาเพอจะไดแลกเปลยนเรยนรขอมลงานวจยใหมๆ ไดค าถามเกยวกบงานวจยใหม ๆ ไดชวยเหลอซงกนและกนในการแกปญหาทนกวจยพบเหน เนองจากปจจบนมการท างานอยางกระจดกระจาย ไมมเวทใหพบกนเพอแลกเปลยนความคดเหนและชวยกนแกปญหา

********************

Page 31: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

กลมท ๒ กลมเทคโนโลยการผลต

ล าดบ ชอ-สกล หนวยงาน

๑. Associate Professor Alain Jacquet คณะแพทยศาสตร ภาควชาอายรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

๒. อ.น.สพ.ดร.เอกชาต พรหมดเรก คณะเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๓. ดร.อภชาต อธไภรน คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ

๔. ดร.ทรงพล ดจงกจ กรรมการบรหารโครงการจดตง ศนยเครองมอ ศาลายา

๕. อาจารยรฐพล อาษาสจรต คณะเภสชศาสตร สาขาเทคโนโลยเภสชกรรม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

๖. ผศ.ดร.มลลกา บญม หวหนาภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยขอนแกน

๗. ผศ.ดร.อนนต ทองทา คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๘. ดร.แสงชย เอกประทมชย คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย สาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๙. ดร.เพญจนทร เมฆวจตรแสง คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย สาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๑๐. นายไวรจน เดชมหทกล คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย สาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๑๑. นางสาวพรพมล เปรมชยพร สถานเสาวภา สภากาชาดไทย ๑๒. นางสาวนงเยาว สมเดช สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ๑๓. ดร.ภญ.วาสนา วจกขณาลญฉ บรษท ไบโอเนท-เอเชย จ ากด

ประธาน ผศ.ดร.อนนต ทองทา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร เลขานการ ผศ.ดร.มลลกา บญม มหาวทยาลยขอนแกน ผน าเสนอ ผศ.ดร.มลลกา บญม มหาวทยาลยขอนแกน

Page 32: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

ความตองการพฒนาบคลากรดานวคซนโดยเฉพาะอยางยงในสวนของภาคการผลตนน เปนเรองทมความส าคญ เนองจากในปจจบนพบวาสถานการณการพฒนาดานวคซนของประเทศก าลงม ความถดถอย หากไมไดมการแกไขเรงดวน ศกยภาพในการผลตของประเทศจะมความย าแยลง และจะไมสามารถผลตวคซนเพอรองรบความตองการใชในประเทศได

จากการรวมอภปรายในกลมเทคโนโลยการผลต ซงผเขาประชมประกอบดวยอาจารยจากมหาวทยาลย หนวยงานเครอขายดานการผลตทงภาครฐและเอกชน พบวาปญหาทแทจรงของภาค การผลตวคซนของประเทศไทยนน นอกจากจะมาจากศกยภาพดานเทคโนโลย ดานงบประมาณสนบสนนทจรงจงแลว ยงประสบกบปญหาดานการขาดบคลากรซงถอเปนปจจยส าคญล าดบตนๆ หากปลอยใหปญหานด าเนนตอไป จะไมสามารถรองรบภาคการผลตวคซนและชวภณฑตางๆ ทมความเตบโตขนเรอยๆ เพราะอตราก าลงของ ผทมศกยภาพดานกระบวนการผลตมความผกผนกน อยางเหนไดชด

ความคดเหนของผเขาประชมคอนขางหลากหลายและกวางขวาง ในสวนของความตองการพฒนาบคลากรดานการผลตวาจะเปนในรปแบบใด จ าเปนตองพฒนาประเภทหรอสาขาวชาชพใดบาง มตทประชมไดขอสรปวา การพฒนาบคลากรดานการผลต ควรมการวเคราะหตามกระบวนการผลต ตงแตขนการเตรยม seed, upstream process ไปจนถง downstream process โดยพจารณาวา ในแตละกระบวนการตองใชบคลากรดานใดบาง และในปจจบนมบคลากรเพยงพอหรอไม หากยงตองการบคลากรเพม หรอควรพฒนาใหมสมรรถนะสงขน จะตองมการสรางหรอตอยอดในดานใด เปนตน

ผเขาประชมไดวเคราะหและรวมแสดงความคดเหนเกยวกบสาขาวชาทตองพฒนาส าหรบบคลากรดานการผลตทงในมมมองของผเชยวชาญดานวคซน และความตองการพฒนาบคลากรดานวคซนของหนวยงานเครอขาย นอกจากนยงไดมการทบทวนวามการพฒนาในสวนใดทยงขาดอยหรอไม ผลจากการวเคราะหดงกลาว ทประชมมความเหนพองตอสาขาวชาทผเชยวชาญไดเสนอแลว แตสาขาวชาหรอทกษะ(skills) บางประเภทอาจจดอยในหลกสตรเดยวกน เชน Formulation, Lyophilization Technology, Adjuvant & Delivery System, Cryobiology และ GMP จะรวมอยใน Pharmaceutical Science เปนตน

โดยสรป เมอวเคราะหตามกระบวนการผลต จะเหนไดวาควรตองพฒนาบคลากรเพอรองรบงานดานการผลตวคซนและชวภณฑ ในระยะ ๑๐ ป เรยงล าดบสาขาตามความส าคญ และจ านวนคนตอปทตองการในแตละระดบการศกษา ดงตารางขางลางน

Rank Field Number/year

B.Sc. M.Sc. Ph.D. ๑ Bioprocess engineering - ๑๐ ๓ ๑ Pharmaceutical Science - ๕ ๑ ๓ Biotechnology - ๑๐ ๒

๔ Veterinary Sciences (For vaccine derived from animals) - ๐.๒

๕ Storage and logistics* - Total ๒๕ ๕.๒

* การพฒนาในรปแบบของการ training

Page 33: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ขอเสนอแนะเพมเตม การพฒนาบคลการดานการผลตควรครอบคลมถงชวภณฑอนๆ ดวย เพอรองรบงาน

ดาน biological product ทมความเตบโตมากขนเรอยๆ ซงเทคโนโลยทใชลวนแลวแตเปนเทคโนโลยใหม ดงนนควรมการสรางบคลากรในระดบ Ph.D. ในอตราสวนทมากขน ความคดเหนนแตกตางจากค าแนะน าจากการประชมทผานมาทเนนวา บคลากรสายการผลตควรพฒนาแคระดบ Master กนาจะเพยงพอแลว

รปแบบการพฒนาบคลากรดานวคซนสามารถท าไดหลายแบบ การพฒนาตอยอด โดยการสงไปศกษาตอระยะยาวเปนเพยงสวนหนง

หลกสตรทมความตองการพฒนาบางหลกสตรไมมในประเทศไทย แตมเปดสอน ในตางประเทศ หรอสามารถพฒนาไดโดยการสงไปอบรม หรอ training เชน GLP, และ GCP เปนตน

แนวทางความรวมมอในการพฒนาหลกสตรจะตองมการพดคยกนอยางจรงจง ขณะน ยงไมสามารถระบไดวามหาวทยาลยใดจะรบผดชอบไดโดยล าพง ซงอาจจะตองมเวทในการพดคยตอไป

ควรจดใหมเวททพดคยกนเฉพาะเรอง โดยเฉพาะอยางยงงานดานการผลต โดยเชญมหาวทยาลยและหนวยผลตรวมพดคยหารอกน ซงจะท าใหเหนปญหาและจะท าใหไดแนวทางอยางชดเจน

บคลากรดานการผลตเปน Multidiscipline จงควรเปนการตกลงรวมกนระหวางภาควชาตาง ๆ ของมหาวทยาลย ไดแก แพทยศาสตร เภสชศาสตร วทยาศาสตร เทคโนโลยชวภาพ วศวกรรมศาสตร

********************

Page 34: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

�0

กลมท ๓ กลมประกนและควบคมคณภาพวคซน

ล าดบ ชอ-สกล หนวยงาน ๑. รศ.ดร.วราภรณ จรรยาประเสรฐ ผชวยคณบดฝายวจย มหาวทยาลยมหดล ๒. ผศ.ดร.รตยา คเขตพทกษวงศ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

๓. ภก.ผศ.ฉตรชย เผาทองจน หวหนาภาควชาชวเภสชศาสตร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

๔. อ.ขนษฐา ชตเพชร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ

๕. ดร.กรกมล รกขพนธ คณะเภสชศาสตร ภาควชาบรหารเภสชกจ มหาวทยาลยสงขลานครนทร

๖. ผศ.วลลภ วชะรงสรรค คณะเภสชศาสตร สาขาเทคโนโลยเภสชกรรม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

๗. น.สพ.ธตชย จารเดชา หวหนาภาควชาเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๘. ดร.จรศกด กศลวรยะวงศ มหาวทยาลยรงสต ๙. ภญ.ประภสสร ธนะผลเลศ ส านกยา ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

๑๐. ดร.สภาพร ภมอมร สถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย ๑๑. ภญ.พชรา คถรตระการ บรษท องคการเภสชกรรม-เมอรรเออร ชววตถ จ ากด ๑๒. ดร.จตตาพร วฒนเสร บรษท ไบโอเนท-เอเชย จ ากด

ประธาน ภญ.พชรา คถรตระการ บรษท องคการเภสชกรรม-เมอรรเออร ชววตถ จ ากด เลขานการ ๑. ดร.กรกมล รกขพนธ มหาวทยาลยสงขลานครนทร ๒. ผศ.ดร.รตยา คเขตพทกษวงศ มหาวทยาลยขอนแกน ผน าเสนอ ภญ.ประภสสร ธนะผลเลศ ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา

Page 35: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ในเบองตน ผเขาประชมไดอภปราย และใหขอมลส าคญเพอใชในการพจารณาความตองการและแนวทางในการพฒนาบคลากรดานการประกนและควบคมคณภาพ ดงน

๑. การประกนและควบคมคณภาพวคซนตองด าเนนการในทกขนตอนตลอดวงจรวคซน ตงแต การวจยพฒนาจนถงการขนทะเบยนเพอจ าหนาย และการตดตามอาการไมพงประสงคจากการใชวคซน ดงแสดงปจจยส าคญทเกยวของกบวคซนและคณภาพของวคซน ในรปท ๑ และการควบคมคณภาพวคซนในแตละขนตอนของกระบวนการผลตวคซน ดงรปท ๒

รปท ๑ Vaccine Life Cycle

(PMS = Post-marketing surveillance

API/DS = Active Pharmaceutical Ingredient/ Drug Substance

MA= Marketing Authorization)

รปท ๒ กระบวนการผลตวคซน

Page 36: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

๒. งานประกนและควบคมคณภาพจะมงเนนไปทโรงงานและกระบวนการในการ ผลตวคซน ดงนนควรแยกหนวยประกนและควบคมคณภาพออกมาจากหนวยผลต มฉะนนจะเกด conflict of interest ได และในหนวยวจยพฒนาวคซนเองกควรตองมระบบการประกน และควบคมคณภาพ ในหนวยวจยเองดวย

จากการอภปรายไดเปดโอกาสใหมหาวทยาลยตางๆ แสดงความคดเหน และความมสวนรวมของสถาบนการศกษากบงานดานวคซน ซงไดมอาจารยจากมหาวทยาลยบางแหงไดใหขอมลไวดงน

๓. หลกสตรเภสชศาสตรในมหาวทยาลยมการเรยนการสอนหลกสตร GMP และ aseptic & sterile technique ในเรองการผลตยา ไมไดมการสอนเฉพาะเจาะจงในเรองวคซน สวนงานวจย (ปรญญาโท และ ปรญญาเอก) ไมมการสอนดาน GMP ของวคซน เนองจาก นกศกษา ไดมประสบการณ training ทโรงงานยาแลวในชวงการฝกงาน (ปรญญาตร) อยางไรกตาม ในปจจบน ไดมการสอนถงเรอง validation และการ monitor แลว แตเปนการสอนหลกการโดยทวไปทใชกบการผลตยา ไมไดเนนเรองของการผลตวคซน

๔. ภาควชาบรหารเภสชกจ มหาวทยาลยสงขลานครนทร ไดมการประเมนการขนสงวคซนในโรงพยาบาลทงภาครฐและเอกชน โดยมการประเมนและตดตามผลอยางตอเนอง เชน ดานการ ขนสง วคซน OPV ใน frozen form หรอกรณทมวคซนแตกเสยหายในระหวางการขนสง หรอการสงวคซนลาชา ท าใหไมสามารถรกษาลกโซความเยนไดอยางตอเนอง ซงผลของงานวจยเรองน นอกจากจะใชเพอการปรบปรงงานดานการขนสงวคซนและการรกษาระบบลกโซความเยน ยงจะสามารถใช ผลการประเมนนเปนสวนเสรมความเขมแขงของงาน post marketing surveillance ได นอกจากน ยงไดท าการศกษา Logistic model เพอเปนฐานขอมลส าหรบการเตรยมงานการขนสงวคซนทเหมาะสมและมประสทธภาพ หากเกดการระบาดใหญขน วาจะสามารถเตรยมตวและรบมออยางไร

๕. ภาควชาบรหารเภสชกจ มหาวทยาลยสงขลานครนทร ท าวจยรวมกบส านกงานปองกนควบคมโรคท 1-12 และหนวยงานทเกยวของกบ AEFI ไดแก ส านกระบาดวทยา และส านกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค เพอสรางศกยภาพของเจาหนาทในโรงพยาบาลใหตระหนกถงความส าคญในการควบคมคณภาพของวคซน โดยการเกบรกษาวคซนอยางถกตอง และการตดตามอณหภมระหวางการขนสง และ การเกบรกษาทถกตอง

๖. กรมควบคมโรคไดจดการอบรมเจาหนาทโรงพยาบาลในเรองการขนสงหรอเกบรกษาวคซนอยางถกวธ ซงเปนเรองทมความส าคญมากตอคณภาพของวคซน จงควรขยายการอบรมใหกบกล มเจาหนาทสถานอนามยดวย อยางไรกตาม ในขณะนไดมระบบ VMI จงท าใหการเกบรกษาวคซน ดขนมาก

๗. การสรางเครอขายเพอพฒนาระบบเฝาระวงอาการไมพงประสงคภายหลงไดรบวคซน (AEFI) ยงท างานไดไมสมบรณ ไมมการเชอม network ระหวางหนวยงานประเภทเดยวกนทมความเกยวของกน หรอไมมการสอสารใหเกดความเขาใจทถกตอง และยงไมตระหนกถงความส าคญดานการรายงานอาการ ไมพงประสงคหลงการใชวคซน จงยงคงมปญหาวาปจจบนมการรายงานขอมลนอย ไมกลารายงาน เนองจากเจาหนาทกลวจะเปนความผด ดงนน เมอม case เกดขน จงไมมการสงรายงานใหทราบ

Page 37: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๘. ในสวนของการตดตามอาการไมพงประสงคภายหลงไดรบวคซน (AEFI) พบวาหากเดก ทไดรบวคซนมอาการผดปกต เชน ตวเขยว เจาหนาทสถานอนามยไมสามารถจดการไดอยางเหมาะสม หรอการตดตามเดกทฉดวคซนรวม lot เดยวกน ฯลฯ ดงนน จงควรอบรมใหเจาหนาทมความร และสามารถด าเนนการแกปญหาในระดบหนงไดดวย ดวยขอมลขางตน ควรสรางความรวมมอระหวางภาคมหาวทยาลย ภาครฐทรบผดชอบดานการใชวคซน และผผลต ทจะรวมพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในการ ใชวคซนไดอยางถกตองเหมาะสม ซงจะสามารถใชเปนฐานความรใหกบนกศกษาไดอยางเปนรปธรรมทชดเจนอกดวย

๙. มหาวทยาลยศลปากรไดท าความตกลงรวมมอกบองคการเภสชกรรมในการผลตวคซนไขหวดใหญ 2009 โดยการใหเชาใชสถานทเพอใชในการวจยพฒนา ซงในดานหนงทนบเปนขอด คอ มหาวทยาลยไดมโอกาสในการเรยนรเรองกระบวนการผลต สถานทผลตทถอเปนภาคปฏบตการจรง และ มโอกาสในการรบฟง หรอไดรบความรเพมเตม กรณทมผเชยวชาญมาสอนรวมกบทางองคการเภสชกรรม ซงถอวาเปนการรบ know how จากความรวมมอดงกลาว ทประชมไดแสดงความคดเหน และสรปผลเพอตอบค าถามเกยวกบความตองการพฒนาบคลากรดาน QA/QC ดงน

๑. เพอใหการวจยพฒนาและการผลตวคซนภายในประเทศประสบความส าเรจตามเปาหมายทก าหนดในโครงการหลกจ านวน ๑๐ โครงการภายใตวาระแหงชาตดานวคซน จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมศกยภาพของบคลากรเพอรองรบการด าเนนงานตามความส าคญเรงดวน ดงน

เภสชศาสตรบณฑต เภสชศาสตรมหาบณฑต วทยาศาสตรบณฑต Bioengineering วทยาศาสตรบณฑต Microbiology วทยาศาสตรบณฑต Biotechnology วทยาศาสตรบณฑต Molecular biology Biolaw & Biostatistics

๒. หนวยงานท เขาประชมกลมนสามารถสนบสนนการผลตบคลากรในสาขาวชา เภสชศาสตรบณฑตและเภสชศาสตรมหาบณฑตได

๓. หากตองสงคนไปศกษาตอตางประเทศ/ในประเทศ หรอพฒนาความเชยวชาญ เฉพาะดาน ซงจะเปนประโยชนตอประเทศไทยในการพฒนาผลตภณฑวคซนใหไดคณภาพตามมาตรฐานสากลและ ใชเทคโนโลยททนสมย ประเทศควรสนบสนนทนการศกษาและทนการพฒนาตอยอดเพอเพมสมรรถนะบคลากร ดงน

Page 38: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

ล าดบ ทนการศกษาระยะยาว/ ทนพฒนาตอยอด สถานทศกษา

๑. Training for trainer (workshop) (target: อาจารย)

โรงงานผลตวคซน กรมวทยาศาสตรการแพทย ส านกคณะกรรมการอาหารและยา ส านกโรคตดตอทวไป กรมควบคมโรค

๒. การฝกงานวชาชพ (Professional practice) (target: นกศกษา)

กรมวทยาศาสตรการแพทย องคการเภสชกรรม โรงงานผลตวคซน

๓. การท าโครงการวจยรวม สถาบนการศกษา และหนวยงานภาครฐ ทเกยวของกบวคซน

๔. ขอเสนอแนะเพมเตม อาจารยในมหาวทยาลยควรสรางศกยภาพและพฒนาองคความรของตนเอง

(ศกษาดงาน, เขารวมการประชมและฝกอบรมกบภาครฐและเอกชน, รบฟงการบรรยายจากผเชยวชาญเฉพาะทาง แลกเปลยนความรและประสบการณระหวางสถาบนการศกษาและหนวยงานทเกยวของ) ดวย

สรางกลยทธ และวธการเชอมประสานเครอขายระหวางภาครฐ -เอกชนอยางเปนรปธรรมและสมฤทธผล

จดใหมการสอน GLP, GMP, GCP, GDP, GXP ในหลกสตรระยะสน หรอถาเปน ไปไดควรเปนหลกสตรระดบปรญญาโท

ภาคอตสาหกรรมควรแจกแจงต าแหนง และคณลกษณะของบคลากรทตองการใช ปจจบนอตสาหกรรมดานวคซนยงไมเปนทรจกมากนก อกทงมจ านวนโรงงานผลตในประเทศไมมาก จงท าใหนกศกษาใหความสนใจนอย การเปดการเรยนการสอนจงไมเปนทดงดดความสนใจของนกศกษาไดเทาทควร ความตองการทแทจรงในภาคอตสาหกรรม เชน ต าแหนงงานทม จะเปนการประกนความมนใจใหกบ นกศกษาทจะเลอกเรยนในสาขาดานวคซนไดมากขน

ในการฝกงานของนกศกษาในหลกสตร ควรเพมการฝกงานดานวคซน หนวยงานหลกทสามารถใชเปนแหลงฝกงานใหนกศกษาเพอเสรมความร

ดานวคซน ไดแก ส านกยา (กลมชววตถ) ส านกงานคณะกรรมการอาหารและยา และสถาบนชววตถ กรมวทยาศาสตรการแพทย

การสรางแรงจงใจใหนกศกษาเลอกเรยน เปดโอกาสใหนกศกษาได train ดานการประกนคณภาพ

Page 39: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ควรจดใหม Training for trainer เพอใหอาจารยผสอนมความรความเขาใจ ทแทจรง ถงความตองการของภาคอตสาหกรรม

จดใหมงานวจยระหวางกระทรวง-มหาวทยาลย ควรม MOU (เอกชน-มหาวทยาลย-กระทรวง) โดย focus ตามโครงการ และ

มสถาบนวคซนแหงชาต (NVI) ท าหนาทเปน National focal point หมายเหต การทงานดานวคซนถกบรรจไวเปนวาระแหงชาต นาจะเปนสงหนงท

รบประกนถงความส าคญทภาครฐจะใหการสนบสนน และสามารถใชเปนแรงดงดดความสนใจของนกศกษา ไดมากขน

๕. ปญหาและอปสรรค ผสอนยงไมมความร ความเขาใจในงานดานการผลตวคซนตลอดจนการ

ควบคมคณภาพ การประกนคณภาพในงานดานนอยางแตกฉาน มหาวทยาลย (ภาควชาเภสชศาสตร) ไมมนโยบายทจะเนนการเรยนการสอน

ในงานดานวคซนเทากบดานยา ซ งหลกสตรทด าเนนการอย ในปจจบนจะเปนแนวกวาง เนนงาน เภสชศาสตรมากกวา ในภาคอตสาหกรรม หลกสตรจะสนองตอโรงงานยาเปนดานหลก

ไมม incentive ใหนกศกษาเลอกเรยน ตลาดแรงงาน ขาดความชดเจน ความกาวหนาในงานอาชพ ทนการศกษา หากตองการพฒนาศกยภาพตอในสาขานควรสนบสนนทนดวย

Trend ทนกศกษาสวนใหญสนใจ ไดแก clinic (โรงพยาบาล, รานยา) เพราะ มตลาดแรงงานรองรบทใหญ และมรปธรรมชดเจน

นกศกษาทจบใหม มกจะยงท างานไมไดเตมท หนวยงานตองสอนงาน และการปฏบตงานเองในพนท (on the job training)

Page 40: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

กลมท ๔ กลมสนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซน

ล าดบ ชอ-สกล หนวยงาน

๑. รศ.ดร.พรทพภา เลกเจรญสข คณะสตวแพทยศาสตรภาควชาจลชววทยาและวทยาภมคมกน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๒. ดร.พรพมล เมธนกล คณะเทคนคการสตวแพทย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

๓. อ.ดร.ชตธร เกตลอย คณะแพทยศาสตร ภาควชาเวชศาสตรชนสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

๔. รศ.น.สพ.ดร.นวตร จนทรศรพรชย คณะสตวแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ๕. ผศ.ภญ.ดร.องคณา ตนตธวานนท คณะเภสชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

๖. นางสาวพญชา นวลไดศร คณะเภสชศาสตร ภาควชาบรหารเภสชกจ มหาวทยาลยสงขลานครนทร

๗. สพ.ญ.วนทนย รตนศกด คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๘. ดร.อรณรกษ คเปอร มใย คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ๙. ผศ.น.สพ.ดร.ณฐวฒ สถตเมธ คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

๑๐. ดร.สนอง สขแสวง คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

๑๑. ดร.เดอนถนอม พรหมขตแกว ผอ านวยการศนยเทคโนโลยชวภาพดานการแพทยและสาธารณสข

๑๒. ดร.เยาวลกษณ รสหอม คณะทรพยากรชวภาพและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร

๑๓. อ.ภญ.วรณรตน สกาญจนาเศรษฐ มหาวทยาลยรงสต ประธาน ผศ.น.สพ.ดร.ณฐวฒ สถตเมธ มหาวทยาลยเชยงใหม

เลขานการ ดร.สนอง สขแสวง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผน าเสนอ ดร.สนอง สขแสวง มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

Page 41: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ทประชมไดมการอภปรายกนอยางกวางขวาง สามารถสรปไดดงน ๑. จากชอกลมซงเปนการสนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซน ทประชมเหนวา

ตองจดหาบคลากรทจะมาด าเนนการในทกสวนของการพฒนาวคซน เรมตงแต

- การศกษาระบาดวทยาของโรค ความส าคญของโรค พนธกรรมของเช อ การคดเลอกสายพนธ การสรางตววคซน

- การสรางวคซนตนแบบ (ไมวาจะเปนเชอดงเดม หรอการท า genetic engineering)

- การเพาะเลยงในหองปฏบตการ การทดสอบคณสมบตวาผลตแอนตเจนตรงตามทตองการหรอไม

- การผลตสตวทดลองและไขไกระดบ specific pathogen free (SPF) ทไดมาตรฐาน

- การทดสอบในสตวทดลอง (immunogenicity) ตามเกณฑมาตรฐาน GLP

- การทดสอบในคน ตองผลตวคซนจาก pilot plant ทไดมาตรฐาน GMP

- ได Trial product สงตอใหผวจยในคนตามมาตรฐาน GCP

๒. สพ.ญ.วนทนย รตนศกด ใหความเหนวา ประเทศควรมการสรางบคลากรดานสตวแพทยการทดลอง (laboratory animal specialist) คอใหสตวแพทยทจบการศกษาแลวมาอบรมเฉพาะดาน ซงคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล สามารถจดโปรแกรมนไดดวยความรวมมอกบคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยอน ๆ อก 6 แหง หรออาจจะสงไปอบรมตางประเทศเปนคอรสระยะสน ๓-๖ เดอน ทงนตองประสานส านกงาน กพ. ในเรองคณวฒการศกษาวาจะสามารถเทยบเทาปรญญาเอกไดหรอไม

๓. ทประชมใหความเหนวาประเดนเรงดวนทตองด าเนนการ คอ ๑) การม animal biosafety laboratory facility ระดบ ๒ (ABSL ๒) และระดบ ๓ (ABSL๓) ส าหรบการทดสอบ safety, efficacy, potency ของวคซนในสตวทดลอง โดยควรก าหนดเปนนโยบายของประเทศวาจะใหสรางทไหน และจ านวนเทาไหร ซ งควรม จ านวนเพยงพอตอความตองการของนกวจยทท าการพฒนาวคซน คณะสตวแพทยศาสตรทง ๖ แหงมศกยภาพทจะรองรบภารกจดงกลาวได และ ๒) การจดตง board of pathologist ในปจจบน Veterinary pathologist ของคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรไดมความรวมมอดานนกบองคการเภสชกรรม ๔. ทประชมเหนวาสาขาวชาทมความตองการเพอสนบสนนการวจยพฒนาและการผลตวคซน ไดแก veterinary pathology, veterinary toxicology, immunology, virology, vaccine design, epidemiology เปนตน

๕. ปจจบนภาควชาระบาดวทยา คณะสาธารณสขศาสตร มหาวทยาลยมหดล ผลตนกศกษาระดบปรญญาโท ๑๕ คน/ป และปรญญาเอก ๕ คน/ป นอกจากนภาควชายงไดรวมมอกบส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาตท าการศกษา Cost effectiveness ของ Influenza vaccine และ

Page 42: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

รวมกบโครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายดานสขภาพ (HITAP) ท าการศกษา Cost effectiveness ของ Dengue vaccine และ PCV (Pneumococcal conjugate vaccine) อกดวย

๖. ดร.เดอนถนอม พรหมขตแกว ขอใหเ พมเตมสาขาว ชาทมความตองการ ไดแก Bioprocess engineer ทง Up และ downstream, vaccine formulation และ vaccine delivery system

จากการระดมสมองดงกลาว น าไปสการตอบค าถามจากประเดนค าถามตาง ๆ ไดดงน

๑. เพอใหการวจยพฒนาและการผลตวคซนภายในประเทศประสบความส า เรจตามเปาหมาย ทก าหนดในโครงการหลกจ านวน ๑๐ โครงการภายใตวาระแหงชาตดานวคซน จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมศกยภาพของบคลากรเพอรองรบการด าเนนงานดงกลาว ทานคดวาประเทศไทย ควรใหความส าคญกบการพฒนาบคลากรในสาขาอะไรบาง จ านวนเทาไร (อาจใชความคดเหน Expert view และ Stakeholder view ประกอบการพจารณาดวย) และกรณาเรยงล าดบตามความส าคญเรงดวน ดงตารางขางลางน

ล าดบ สาขา จ านวนคนตอป ๑. Residency Program in Experimental Animal ๒. Veterinary Pathology ๓. Veterinary Toxicology ๔. Immunology ๕. Virology ๖. Experimental design for vaccine efficacy test in human ๗. Epidemiology approach of cost benefit analysis for

vaccine application ประมาณ ๕-๑๐ คน/ป

๘. Bioprocess development (up-downstream) ๙. Vaccine delivery system

๑๐. Vaccine formulation ๑๑. Vaccine design ๑๒. Molecular biology for vaccine production

engineerทงupstreamและdownstream,vaccineformulationและvaccinedelivery

Page 43: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

๒. หากตองพฒนาบคลากรในสาขาททานเหนวามความส าคญดงกลาว หนวยงานของทานสามารถสนบสนนการผลตบคลากรในแตละสาขาวชาไดหรอไม จ านวนบคลากรทสามารถผลตหรอพฒนา ไดกคนตอป ขอความกรณากรอกขอมลดงตารางขางลางน

ล าดบ สาขา มหาวทยาลย จ านวนคนตอป ๑. Residency Program in Experimental Animal MU ๒. Veterinary Pathology KU, CU ๓. Veterinary Toxicology KU, CU ๔. Immunology CMU, CU, KU, KKU, KMUTT ๕. Virology CMU, CU, KU, KKU, KMUTT

๖. Experimental design for vaccine efficacy test in human CU, MU SUT ประมาณ

๕-๑๐ คน/ป

๗. Epidemiology approach of cost benefit analysis for vaccine application CU, MU, PSU

๘. Bioprocess development (up-downstream) KMUTT, MU, CU, KU, CMU, PSU, RU ๙. Vaccine delivery system KMUTT, MU, CU, KU, CMU, PSU, RU

๑๐. Vaccine formulation KMUTT, MU, CU, KU, CMU, PSU, RU ๑๑. Vaccine design KMUTT, MU, CU, KU, CMU, PSU, RU ๑๒. Molecular biology for vaccine production KMUTT, MU, CU, KU, CMU, PSU, RU

๓. ในกรณทไมสามารถผลตหรอพฒนาบคลากรไดเองภายในประเทศไทย เนองจาก ยงไมมหลกสตร หรอ Facility ของมหาวทยาลยรองรบ ทานคดวาสามารถสรางความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของเพอจดใหมการเรยนการสอนขนภายในประเทศได โปรดกรณาจดเรยงล าดบสาขาวชาทมความเปนไปไดตามความยากงาย ดงตารางขางลางน

ล าดบ หลกสตร หนวยงานหลก หนวยงานเครอขาย

๑. Laboratory Animal Science สมาคมวทยาศาสตรสตวทดลอง (จฬาลงกรณมมหาวทยาลยจดเปนการภายในเทานน)

๒. Vaccine design KMUTT ๓. GLP, GCP, GMP KMUTT ๔. Vaccine delivery system ๔.๑ Nanotechnology ๔.๒ update issue

Page 44: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

�0

๔. หากตองสงคนไปศกษาตอตางประเทศ หรอพฒนาความเชยวชาญเฉพาะดาน ซงจะเปนประโยชนตอประเทศไทยในการพฒนาผลตภณฑวคซนใหไดคณภาพตามมาตรฐานสากลและใชเทคโนโลยททนสมย ทานคดวาประเทศควรสนบสนนทนการศกษาและทนการพฒนาตอยอดเพอ เพมสมรรถนะบคลากรในดานใดบาง หากทราบสถานทศกษา กรณาระบดวย ดงตารางขางลางน

ล าดบ ทนการศกษาระยะยาว/ ทนพฒนาตอยอด สถานทศกษา

๑. Vaccine delivery system (Nanotechnology) (PhD)

Utrecht University, Imperial, คณะเภสชศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

๒. Quality Assurance Oxford, Harvard - GMP (training)

๕. ขอเสนอแนะเพมเตม คอ ควรจดใหมเวทผผลตพบผวจย หรอมหาวทยาลยพบภาคธรกจ โดยสถาบนวคซนแหงชาตเปนแกนกลางในการประสานการจดประชม

************************

Page 45: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

กลมท ๕ กลมประเมนภาพรวมในการพฒนาบคลากรดานวคซน

ล าดบ ชอ-สกล หนวยงาน

๑. ศ.ดร.ศนสนย ไชยโรจน รองอธการบดฝายวจยและวชาการ มหาวทยาลยมหดล

๒. ศ.ดร.นพ.ประเสรฐ เออวรากล ผอ านวยการสถาบนชววทยาศาสตรโมเลกล มหาวทยาลยมหดล

๓ รศ.น.สพ.ปานเทพ รตนากร คณบดคณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหดล

๔. รศ.ดร.ชนจตต บญเฉด หวหนาภาควชาเทคโนโลยชวภาพ คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหดล

๕. รศ.ดร.สมภพ ประธานธรารกษ รองคณบดฝายแผนและพฒนาคณภาพ มหาวทยาลยมหดล

๖. รศ.ดร.สรศกด วงศรตนชวน คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ๗. ดร.จราพร ชนกลพทกษ คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ๘. ดร.วชต โนสงเนน คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ ๙. ศ.ภญ.สมนา ขมวลย รองผอ านวยการฝายบรหาร สถานเสาวภา

๑๐. ภก.สทธ ถระภาคภมอนนต รกษาการผอ านวยการฝายชววตถ องคการเภสชกรรม

ประธาน รศ.ดร.ชนจตต บญเฉด มหาวทยาลยมหดล

เลขานการ รศ.ดร.สรศกด วงศรตนชวน มหาวทยาลยขอนแกน

ผน าเสนอ รศ.ดร.สรศกด วงศรตนชวน มหาวทยาลยขอนแกน

ในปจจบน มมมองของนกวจย และผผลต เปนการมองคนละมม จงควรจดใหมเวทเพอหารอและแลกเปลยนความร ความคดเหน และประสบการณ เพอใหมองภาพเดยวกนในขนแรก จงจะสามารถด าเนนงานทสงเสรม สนบสนนซงกนและกนได ผเขาประชมไดวเคราะหขอมลและแสดงความคดเหนกนอยางกวางขวาง ซงสามารถสรปความตองการและแนวทางพฒนาบคลากรดานวคซนได ดงน

ฝายผลต ๑. ตองการบคลากรสนบสนนการผลตและการพฒนาในรปแบบตางๆ เชน วจยรวมกนเพอแกไขปญหาของกระบวนการ โดยมโจทยวจยและการก าหนดกรอบเวลาอยางชดเจน ๒. ตองการ project manager เพอ monitor โครงการตลอดกระบวนการผลตจนไดผลตภณฑวคซน

Page 46: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

๓. สรางความรวมมอกบภาคเอกชนและภาคการศกษาใหชดเจน โดยอาจจะมการท าโครงการรวมกนระหวางภาคการศกษาและหนวยงานภาคเอกชน เพอพฒนาหรอแกไขปญหาของภาคการผลต โดยมการก าหนดกรอบเวลาในการด าเนนงาน ๔. นกศกษาทส า เรจการศกษาเปนการจบภาคทฤษฎ ไมม on the job training มหาวทยาลย จงควรรวมมอกบองคการเภสชกรรม สถานเสาวภา สภากาชาดไทย เพอใหนกศกษา มประสบการณในการฝกงานดานการผลต ๕. ฝายผลตตองการบคลากรทผานการฝกอบรมมาแลว เสนอใหมการ training ตอยอด จากการศกษาพนฐานระดบปรญญาตร

ฝายการศกษา ๑. การผลตบคลากรส าหรบภาคการผลตและพฒนางานดานวคซน มปญหาคอ ขาด

นกศกษาทสนใจ เหตผลอาจเนองมาจากไมมงานรองรบชดเจน และไมมเสนทางความกาวหนาในการท างาน (career path) รวมทงคาตอบแทนไมจงใจบคลากร

๒. ใหความรและพฒนาศกยภาพบคลากรทเกยวของในดานการก ากบดแลการผลตวคซน (Regulatory body)

๓. ตองมการฝกปฏบตงานจรง (training course) เพอใหมทกษะในการผลตในระดบอตสาหกรรม โดยตองไดรบความรวมมอจากฝายผลตทงภาครฐและเอกชน

ดานหลกสตร ตองการใหพฒนาหลกสตรดานวคซนทตอบสนองตอเปาหมายการพฒนางานวคซนของชาต ทงน ตองมเสนทาง เปาหมาย ตลอดจนต าแหนงการท างานทชดเจน โดยสถาบนวคซนแหงชาต ท าหนาทเปนเจาภาพ และเปนหนวยงานกลางในการพฒนาหลกสตรกลางทตอบสนองตอการพฒนางานดานวคซน ดานบคลากร

๑. ขาดผมความร และประสบการณในสาขาตางๆ เชน pharmaceutical science, industrial production, pharmaceutical engineering, bioprocess engineering เปนตน

๒. ควรม post graduate training หลายระดบ เพอตอยอดจากการศกษาพนฐาน ๓. ขาดการฝกอบรม (training) และไมม trainer ๔. ควรมการเชญผเชยวชาญจากในและตางประเทศมาใหความรในประเทศ ส าหรบการ

เตรยมบคลากรในเบองตน ๕. อตราก าลงบคลากรทมศกยภาพในการพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในประเทศยง

มจ ากด (ประมาณการจากนกวจยทขอทนวจย) ควรตองมการสรางบคลากรของประเทศใหมศกยภาพในการพฒนางานวจยเพมขน

Page 47: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ขอเสนอแนะ ๑. สถาบนวคซนแหงชาตควรมขอมลการคาดการณความตองการอตราก าลงคนในภาค การผลต ในฝายตางๆ โดยอาศยขอมลความเปนจรงและแผนในการผลตวคซน ตลอดจนเปาหมายการผลต ของประเทศ ๒. ใหสถาบนวคซนแหงชาต เปนหนวยงานกลางในการเชอมโยงการผลตบคลากรโดยเปนตวกลางในการประสานงานทงมหาวทยาลยภาครฐและเอกชน เพอการจดการเรองหลกสตร ๓. ใชการด าเนนการในการสรางคนส าหรบเปน Training for the trainer โดยใชเงนงบประมาณจากโครงการวาระแหงชาตดานวคซนทมอย วธการนไดประโยชนแกประเทศมากกวาการสงคนไปตางประเทศ ๔. ควรจดกลมการพฒนาวคซนแบงเปน ๒ กลม คอ กลมวจยและพฒนา (R&D) วคซนชนดใหม เชน วคซนไขเลอดออก วคซนวณโรคตวใหม ซงสรางบคลากรระดบปรญญาเอกโดยอาศยกลไกของ คปก. และกลมวคซนทตองท าการผลตและพฒนาจากเทคโนโลยเดม (C&D) ๕. Share resources ส าหรบบคลากรผเชยวชาญ และอาจารย รวมทงโครงสราง (infra-structure) เพอสนบสนนใหเกดการผลตบคลากรไดอยางมประสทธภาพ ๖. ควรปรบหลกสตรเพอสรางบคลากรทตอบสนองตอการผลตและพฒนางานวจยดานวคซนของประเทศ ๗. สถาบนวคซนแหงชาต ควรคด project ทใชเทคโนโลยเชนเดยวกบการผลตวคซน แตสามารถสรางรายไดใหกบองคกรได เชน การผลตยาตานมะเรง (monoclonal antibody) ทงน ยงเปน การเตรยมบคลากรควบคกบการพฒนาดานวคซน

********************

Page 48: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

สวนท 4 ผลการประเมนความพงพอใจ

ผเขาประชมตอบแบบประเมนความพงพอใจ การประชมเชงปฏบตการ “แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย” จ านวน ๓๑ คน จ าแนก เปนชาย ๑๔ คน หญง ๑๗ คน อาย ๔๐-๔๙ ป รอยละ ๔๑.๙ อายต ากวา ๔๐ ป รอยละ ๓๕.๕ ปฏบตงาน ในหนวยงานภาครฐเปนสวนใหญ รอยละ ๙๐.๓ มภาคเอกชนเพยง ๓ คน ผตอบแบบประเมนมประสบการณดานวคซนมากกวา ๑๐ ป รอยละ ๓๒.๒ มประสบการณต ากวา ๑๐ ป รอยละ ๔๕.๒ สวนใหญมความพงพอใจมาก-มากทสดในการประชมครงน หวขอทมความพงพอใจ มาก- มากทสด ไดแก วทยากร และการอ านวยความสะดวกของคณะผจดการประชม รองลงมาคอ ความนาสนใจของเรองทประชม ดงแสดงผลในตารางท ๑

ตารางท ๑ ผลประเมนความพงพอใจของผเขาประชมเรองแนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบ การวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

หวขอ ระดบปานกลาง (%) ระดบมาก (%) ระดบมากทสด(%)

ความนาสนใจของเรอง ๖.๕ ๔๕.๒ ๔๘.๔ วทยากร ๓.๒ ๕๑.๑ ๔๕.๒ รปแบบการประชม ๒๕.๘ ๔๕.๒ ๒๙.๐ สาระส าคญของการประชม ๑๙.๔ ๔๑.๙ ๓๕.๕ เอกสารประกอบการประชม ๓๕.๕ ๔๑.๙ ๑๙.๔ ระยะเวลาในการประชม ๓๒.๓ ๓๘.๗ ๒๒.๖ บรรยากาศการประชม ๑๙.๔ ๕๔.๘ ๒๕.๘ ประโยชนทไดรบ ๒๙.๐ ๔๑.๙ ๒๒.๖ การอ านวยความสะดวก ๓.๒ ๓๒.๓ ๕๔.๘ การบรการของโรงแรม ๖.๕ ๕๘.๑ ๓๕.๕

Page 49: HRD Report 2011

��รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

ส าหรบขอเสนอแนะอน ๆ สรปไดดงน ๑. อาจารยจากทางมหาวทยาลยกบผผลต ยงมความเขาใจงานผลตวคซนทไมตรงกน จงท าใหยากทจะน าหวขอทจ าเปนตองานผลตบรรจเขาไปในหลกสตร

๒. ขอความชดเจนในดานวคซนสตว เนองจากมลคาการน าเขาสงและตลาดกวางมาก ๓. ควรประชาสมพนธใหมหาวทยาลยภาคเอกชนทมศกยภาพ ชวยกนผลตบคลากรทเกยวของดานวคซน ๔. ประชมครงตอไปขอใหมวทยาการพดเกยวกบแหลงเงนทนและแหลงวจยในตางประเทศ รวมทงนโยบายวคซนระดบนานาชาตในดาน Global Management ๕. สถาบนวคซนแหงชาตนาจะจดกจกรรมทางวชาการดวย คอ การประชมวชาการวคซน เพอเปนการเปดเวทใหนกวชาการมาแลกเปลยนความคดกน

********************

Page 50: HRD Report 2011

บทเรยนการวเคราะหโรงเรยนเครอขายเศรษฐกจพอเพยง การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในการบรหารโรงเรยน

รายงานการประชมเชงปฏบตการ แนวทางการผลตและพฒนาบคลากรเพอรองรบการวจยพฒนาและการผลตวคซนในประเทศไทย

��

Page 51: HRD Report 2011