Hoofdstuk 40 - Audesirk
-
Upload
pascal-van-de-nieuwegiessen -
Category
Education
-
view
1.475 -
download
2
Transcript of Hoofdstuk 40 - Audesirk
Animal reproduction
Hoofdstuk 40
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 1
VORMEN VAN VOORTPLANTINGDeel 1
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 2
Geslachtelijk vs. ongeslachtelijk
• Ongeslachtelijk
– nakomelingen hebben identieke genen (klonen)
– geen variatie
• Geslachtelijk
– gameten (spermacel + eicel) bevruchting
– combineren van genen variatie
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 3
Parthenogenese
• Ontwikkeling van een onbevrucht ei
– bijen• dar = mannetje voortgekomen door parthenogenese
– haploïd
• werker en koningin = voortgekomen uit bevruchte eieren
– diploïd
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 4
Hermafrodisme
• Organisme met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 5
Bevruchting
• Samensmelten van spermacel en eicel
– extern• dieren in water
– intern• landdieren
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 6
Ontwikkeling• Extern
– ontwikkeling in eieren
– vissen & amfibieën in het water• eieren zonder harde schaal = uitwisseling met buitenwereld blijft
mogelijk
– vogels en reptielen op het land• eieren met harde schaal
• structuren om uitwisseling mogelijk te maken
• Intern– placenta
• uitwisseling van voedsel en afvalproducten
• levend geboren
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 7
Adaptieve voordelen
• Wat is de adaptieve waarde van de verschillende vormen van geslachtelijke voortplanting?
– aantal eieren?
– zorg voor kinderen?
– leefomgeving?
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 8
GESLACHTSORGANENDeel 2
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 9
Opdracht
Volg een spermacel vanuit de plaats waar hij wordt gemaakt tot het punt waarop hij het lichaam verlaat.
a. Beschrijf welke onderdelen van het mannelijk geslachtsorgaan de spermacel passeert.
b. Beschrijf welke stoffen aan de spermacel worden toegevoegd. Maak ook duidelijk waar en waarom deze stoffen worden toegevoegd.
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 10
15 min.
Geslachtsorgaan man
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 11
Geslachtsorgaan man
• Testis– produceert sperma en hormonen
• Scrotum (balzak)– houdt de testikels buiten het lichaam
• Bijbal– opslag sperma
• Vas deferens (zaadleider)– leidt zaad van testes naar penis
• Prostaat, zaadblaasje, klier van Cowper– produceren vloeistof om spermacellen te voeden en
beschermen– bufferende werking
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 12
Geslachtsorgaan man
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 13
Spermatogenese
14
Bijbal Testis
Testisbuisje
Zaadleider
Dwarsdoorsnede dooreen testisbuisje
Spermatozoa
Spermatid(haploid)
secundairespermatocyt(haploid)
primairespermatocyt(diploid)
Spermatognia(diploid)
MEIOSE II
MEIOSE I
Geslachtsorgaan man
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 15
Geslachtshormonen
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 16
LH &FSH
testesof
eierstok
Hormonale regeling man
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 17
Hypothalamus
Hypofyse
Testis
Lichaamscellen
GnRH
FSH & LH
testosteron
Geslachtsorgaan vrouw
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 18
Geslachtsorgaan
• Eierstokken– produceert eicellen en hormonen
• Baarmoeder– innesteling embryo
– bescherming en ontwikkeling embryo
• Eileiders– bevruchtingsplaats
– transport eicellen
• Baarmoedermond
• Vagina
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 19
Geslachtsorgaan vrouw
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 20
Geslachtsorgaan vrouw
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 21
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 22
Rijping ei in eierstok
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 23
Overzicht hormonen vrouw
• FSH en LH– afgegeven door hypofyse– stimuleert ontwikkeling ei en hormoonafgifte– piek afgifte valt samen met ovulatie
• Oestrogeen– afgegeven door eierstokken– stimuleert groei baarmoederwand– verlaagd niveau = menstruatie
• Progesteron– afgegeven door geel lichaam– stimuleert bloedtoevoer baarmoederwand– verlaagd niveau = menstruatie
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 24
Oogenese
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 25
Meiose 1 afgerond na eirijping
Meiosis 2 afgerond na bevruchting
ovulation
Bevruchting
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 26
Vruchtbaarheid
• Beïnvloedt door:
– voeding
– gedrag
– stress
– ziekte
– leeftijd
– milieu-invloeden
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 27
Anticonceptie
• Voorbeelden
– anticonceptiepil, condoom, spiraaltje, pessarium, etc
• Kennen
– wat doet het/hoe werkt het?
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 28
Einde
Sint Oelbertgymnasium - 2009/2010 29