Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.
-
Upload
barbara-thys -
Category
Documents
-
view
216 -
download
1
Transcript of Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.
![Page 1: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/1.jpg)
![Page 2: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/2.jpg)
Hoofdstuk 2Endogene en exogene processenParagraaf 10 t/m 12
![Page 3: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/3.jpg)
inhoud• De vorming van gebergten (par. 10)• Afbraak van gesteente (par. 11)• De gesteentekringloop (par. 12)
![Page 4: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/4.jpg)
Daar waar de aardkorst onder druk komt te staan ontstaan gebergten. Dit is het geval bij convergerende / divergerende plaatranden.
Daar waar de aardkorst onder druk komt te staan, ontstaan gebergten. Dit is het geval bij convergerende plaatranden.
De vorming van gebergten
![Page 5: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/5.jpg)
Welke processen dragen bij aan de vorming van gebergten?
De vorming van gebergten
![Page 6: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/6.jpg)
- vorming van sedimentlagen - subductie - vulkanisme - plooiing van gesteentelagen- aanvoer van sediment
fase 1 fase 2
Welke processen dragen bij aan de vorming van gebergten in fase 1?
De vorming van gebergten
![Page 7: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/7.jpg)
-aanvoer van sediment-vorming van sedimentlagen
fase 1 fase 2
De vorming van gebergtenWelke processen dragen bij aan de vorming van gebergten in fase 1?
![Page 8: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/8.jpg)
Welke processen dragen bij aan de vorming van gebergten?
De vorming van gebergten
![Page 9: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/9.jpg)
Plooiing en opheffingvan sedimentgesteente
Vulkanisme
De vorming van gebergten
Welke processen dragen bij aan de vorming van gebergten?
![Page 10: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/10.jpg)
Het breken van de aardkorstplaat waardoor het ene stuk, de oceanische korst, wegduikt onder de continentale korst.
Dankzij welk proces gaat fase 1 over in fase 2?
fase 1 fase 2
De vorming van gebergten
![Page 11: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/11.jpg)
Het effect van rek en druk op de aardkorst op de lange termijn is groot!
Bij welke foto horen de volgende kenmerken?
-rek-druk-gesteente buigt-gesteente breekt-aardbeving-geleidelijk-aan de oppervlakte-diep in de aardkorst
Vervorming van de aardkorst
![Page 12: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/12.jpg)
-druk-gesteente buigt-geleidelijk-diep in de aardkorst
-rek-gesteente breekt-aardbeving-aan de oppervlakte
Vervorming van de aardkorst
![Page 13: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/13.jpg)
Horst?
Slenk?Horst
Slenk
Breuk
Oost-Afrika: Kenia
Plooiings- of breukgebergte?
![Page 14: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/14.jpg)
Het uiterlijk van de aardkorst wordt bepaald door vele krachten die er op inwerken…
Van binnenuit
Van buitenaf
Exogene en endogene processen
![Page 15: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/15.jpg)
Van buitenaf
Het uiterlijk van de aardkorst wordt bepaald door vele krachten die er op inwerken…
Van binnenuit
Exogeneprocessen Welke worden
exogeen genoemd en welke endogeen?
Endogeneprocessen
Exogene en endogene processen
![Page 16: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/16.jpg)
Endogeen:- Aardbevingen- Vulkanisme- Breukvorming- Plooiing van gesteente- Opheffing - Daling
Welke van de volgende processen zijn endogeen en welke zijn exogeen?
Van binnenuit
Van buitenaf
Exogeen:- Verwering- Erosie - Sedimentatie
- Verwering- Aardbevingen- Sedimentatie- Daling - Vulkanisme- Breukvorming- Plooiing van gesteente- Opheffing - Erosie
Exogene en endogene processen
![Page 17: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/17.jpg)
Exogene krachten worden aangedreven door…
▼processen in de atmosfeer
▼hydrologische kringloop
▼ ▼ ▼
de zon
Exogene processen
![Page 18: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/18.jpg)
Endogene processen worden aangedreven door…
▼ beweging in de mantel
▼ platentektoniek
▼ ▼ ▼
de energie uit de aardkern
Endogene processen
![Page 19: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/19.jpg)
Hooggebergten met veel reliëf veranderen in middelgebergten en heuvelland met afgeronde vormen.
Dit gebeurt dankzij exogene / endogene processen.
Dit gebeurt dankzij exogene processen.
De afbraak van gebergten
![Page 20: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/20.jpg)
Dankzij de huidige bewegingen en botsingen van aardkorstplaten!
Gebergtevorming op dit moment
![Page 21: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/21.jpg)
Door de andere ligging van de aardkorstplaten bewogen en botsten de platen anders. De toen gevormde gebergten liggen als volgt…
Gebergtevorming in het verleden
![Page 22: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/22.jpg)
Door de huidige plaatbewegingen
Door plaat-bewegingen in het verleden
Jonge gebergten
Oude gebergten
De vorming van oude en jonge gebergten
![Page 23: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/23.jpg)
Sedimentgesteente Metamorf gesteente Stollingsgesteente
Wat zijn de uiterlijke kenmerken van deze drie gesteentegroepen?
zandsteen granietmarmer
Drie groepen gesteenten
![Page 24: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/24.jpg)
-gelaagd-vaak met fossielen-de oorspronkelijke sedimentdeeltjes kunnen zichtbaar zijn
-geen gelaagdheid-geen fossielen-vaak zijn mineralenzichtbaar als aparte ‘vlekjes’
?De uiterlijke kenmerken weerspiegelen de wijze van ontstaan:De uiterlijke kenmerken weerspiegelen de wijze van ontstaan:
Sedimentatie Magma ▼ of lava Wegzakken stolt ▼ Samenpersen
?
Sedimentgesteente Metamorf gesteente Stollingsgesteente
Drie groepen gesteenten
![Page 25: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/25.jpg)
Metamorfose betekent …..
Metamorf gesteente ontstaat wanneer sedimentgesteente of stollingsgesteente onder hoge druk en/of temperatuur wordt omgevormd tot een ander gesteente.
Metamorfose betekent gedaanteverandering.
schist marmersteenkool
Metamorf gesteente
![Page 26: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/26.jpg)
Wat gebeurt er als klei onder druk wordt gezet?
Let op, de druk wordt steeds Groter!
KleiSchalieLeisteen
Metamorf gesteente: van klei tot leisteen
![Page 27: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/27.jpg)
Wat gebeurt erals schelpen onder druk worden gezet?
Let op, de druk wordt steeds groter!
SchelpenKalksteenMarmer
Metamorf gesteente: van schelpen tot marmer
![Page 28: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/28.jpg)
Sedimentgesteente Metamorf gesteente
Als de druk toeneemt
Plantenresten Veen Bruinkool Steenkool
Metamorf gesteente: van veen tot steenkool
![Page 29: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/29.jpg)
Wat gebeurt met gesteente tijdens subductie?
Wat gebeurt met gesteente tijdens subductie?
1 Gesteente wordt de diepte in gesleurd.2 Twee aardkorstplaten schuiven in tegengestelde richting langs elkaar.
Metamorfose vindt vooral plaats in subductiezones, maar waarom?
![Page 30: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/30.jpg)
Van sediment, tot sedimentgesteente, tot metamorf gesteente
klei
schalie
leisteen
Wat gebeurt er met sediment in een subductiezone?
![Page 31: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/31.jpg)
Gesteenten ontstaan en verdwijnen…Wat gebeurt er
bij elke pijl?
1
2
3
4
Gesteentekringloop
![Page 32: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/32.jpg)
Gesteenten ontstaan en verdwijnen…Wat gebeurt er
bij elke pijl?
1
2
3
4
Gesteentekringloop
Verwering, riviertransport, sedimentatie
Wegzakken en samenpersenWordt meegesleurd
de diepte in, steeds grotere druk en temperatuur.
Gesteente wordt omgesmolten en komt met vulkanisme weer omhoog.
![Page 33: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/33.jpg)
Exogene en endogene processen dragen bij aan de gesteentekringloop.
1 Hydrologische kringloop
2 Subductie3 Vorming en omhoog komen van magma
Exogene en endogene processen dragen bij aan de gesteentekringloop.
Exogene en endogene processen dragen bij aan de gesteentekringloop.
Gesteentekringloop
![Page 34: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/34.jpg)
Basalt ontstaat bij een midoceanische rug, zakt weg in de mantel en komt weer omhoog….
Twee kringlopen…
![Page 35: Hoofdstuk 2 Endogene en exogene processen Paragraaf 10 t/m 12.](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022070315/5551a0ed4979591f3c8b5d59/html5/thumbnails/35.jpg)